Μοντέλα μάθησης (1/2)

� Στην ανάπτυξη εκπαιδευτικού λογισμικού επιδρούν οι ακόλουθες ψυχολογικές θεωρίες:� ο συμπεριφορισμός (behaviorism)

� Pavlov, Skinner, Crowder, Gagné

� η γνωστική ψυχολογία (cognitive psychology)� Newell, Simon, Anderson

� ο εποικοδομισμός (constructivism)� Piaget, Papert, Bruner

� οι κοινωνικοπολιτισμικές (sociocultural) ήιστορικοπολιτισμικές (historicocultural) προσεγγίσεις� Vygotsky, Luria, Leontiev, Bruner

� Η έμφαση δίνεται � στο πως οι διάφορες θεωρίες επιδρούν στο σχεδιασμό και

την ανάπτυξη διδακτικών συστημάτων με τη χρήση υπολογιστικών και δικτυακών τεχνολογιών.

Μοντέλα μάθησης (2/2)Συμπεριφοριστικές

θεωρίες

Γνωστικές θεωρίες Κοινωνικοπολιτισμικές

θεωρίες

Γραμμική Οργάνωση

Πληροφορίας (Skinner)

Δομικός εποικοδομισμός

(Piaget)Κοινωνικός εποικοδομισμός

Μέθοδος πολλαπλών

Επιλογών (Crowder)

Εποικοδομισμός του

Papert (constructionism)

Κοινωνικοπολιτισμική θεωρία του

Vygotsky

Διδακτικός Σχεδιασμός

(Gagné)

Ανακαλυπτική μάθηση

(Bruner)

Εγκαθιδρυμένη γνώση

(situated cognition)

Επεξεργασία της

πληροφορίας (γνωστικοί

ψυχολόγοι)

Κατανεμημένη γνώση (distributed

cognition)

Συνδεσιασμός

(Varela, Maturana)

Θεωρία της δραστηριότητας

(επίγονοι της θεωρίας του Vygotsky,

δημιουργία κοινοτήτων μάθησης)

Εκπαιδευτικό Λογισμικό

� Η υπολογιστική υποστήριξη της διδασκαλίας

� σχετίζεται με τη βοήθεια προς το μαθητή ώστε να προσεγγίσει και να οικοδομήσει μια προκαθορισμένη από το αναλυτικό πρόγραμμα ύλη

� Επηρεάζεται από τις θεωρίες μάθησης όσον αφορά την οργάνωση π.χ. της ύλης, παρουσίαση κλπ.

� Η υπολογιστική υποστήριξη της μάθησης

� αφορά στην ενίσχυση του μαθητή ώστε να αναπτύξει δεξιότητες υψηλού επιπέδου που θα τον καταστήσουν ικανό να ανταπεξέλθει στις διαρκώς μεταβαλλόμενες και ολοένα αυξανόμενες απαιτήσεις του σύγχρονου κόσμου.

� Επηρεάζεται από τις θεωρίες μάθησης π.χ. Τι είδους προβλήματα θα κληθεί να λύσει

Συμπεριφορισμός

� Μάθηση: τροποποίηση της εξωτερικά παρατηρούμενης συμπεριφοράς

� Στόχος της διδασκαλίας: η επίτευξη της επιθυμητής συμπεριφοράς

Βασικοί εκπρόσωποι

Pavlov Skinner

Αρχές του συμπεριφορισμού

� δεν υπάρχει δυνατότητα πρόσβασης στις νοητικές καταστάσεις των υποκειμένων� δεν υπάρχει ενδιαφέρον για την εσωτερική

(τη νοητική) λειτουργία των υποκειμένων � τα «πιστεύω», οι προσδοκίες, οι προθέσεις

όπως και τα κίνητρα δεν είναι παρατηρήσιμα

� το μόνο που προέχει είναι η περιγραφή της συμπεριφοράςκαι όχι η εξήγησή της

� υπάρχουν γενικοί νόμοι που διέπουν την ανθρώπινη συμπεριφορά

Βασικός νόμος του συμπεριφορισμού

� Μοντέλο Stimuli – Response

� Το υποκείμενο μέσω εξάσκησης δημιουργεί συνδέσειςανάμεσα στα εξωτερικά ερεθίσματα και τη συμπεριφορά του

� Επιθυμητή συμπεριφορά: Θετική ενίσχυση

� Μη επιθυμητική συμπεριφορά: Αρνητική ενίσχυση

Περιβάλλον Υποκείμενο

Είσοδος: Ερεθίσματα

Έξοδος: Συμπεριφορά

Μάθηση (συμπεριφορισμός):

Ερεθίσματα – Αντιδράσεις

� Η μάθηση είναι ζήτημα δημιουργίας συνδέσεων μεταξύ των ερεθισμάτων και των αντιδράσεων

� Εστιάζει την προσοχή στην ανάλυση τωνχαρακτηριστικών εισόδου – εξόδου της ανθρώπινης συμπεριφοράς

� Για να αντιληφθούμε την πολυπλοκότητα των συμπεριφορών πρέπει να τις κατατμήσουμε σε στοιχειώδεις μονάδες

Ενίσχυση της επιθυμητής συμπεριφοράς

� Η ενίσχυση της ενεργούς συμπεριφοράς έχειμεγαλύτερες πιθανότητες επανάληψης

� θετικοί και αρνητικοί ενισχυτές: επιβράβευση και«τιμωρία»

� Κύρια ενασχόληση των συμπεριφοριστών

� Η μελέτη των αλλαγών στην εμφανή συμπεριφορά του υποκειμένου σε σχέση με την κατάλληλη οργάνωση του περιβάλλοντος της μάθησης

Αρχές της συμπεριφοριστικής μάθησης

Σύμφωνα με τον Skinner (1968) η επιτυχής διδασκαλία καιμάθηση απαιτούν:

� ενεργή συμμετοχή του παιδιού

� δόμηση της διδακτέας ύλης σε σύντομες διδακτικές ενότητες,

� βαθμωτή πρόοδο της διδασκόμενης ύλης σύμφωνα με τουςρυθμούς του μαθητή (προσαρμογή),

� άμεση επαλήθευση της απάντησης του μαθητή,� ενίσχυση της σωστής απάντησης στην τιθέμενη ερώτηση,

� αρνητική ενίσχυση της λάθους απάντησης και παροχή επεξηγήσεων

Επίδραση του Συμπεριφορισμού

� Έδρασε καταλυτικά:� στις γενικότερες απόψεις για τη διδασκαλία και τη μάθηση:

� έμφαση στην εξατομίκευση της διδασκαλίας και στους προσωπικούς ρυθμούς του μαθητή

� προσπάθεια να ληφθεί υπόψη η προηγούμενη συμπεριφορά

� στο σχεδιασμό αναλυτικών προγραμμάτων και αντίστοιχου εκπαιδευτικού υλικού

� Οδήγησε:� στην προγραμματισμένη διδασκαλία

� στα διδακτικά συστήματα με υπολογιστή

Εφαρμογές του συμπεριφορισμού στη

διδασκαλία

� Προσπάθεια για μηχανοποίηση της εκπαίδευσης

� Δημιουργία προγραμματισμένων βιβλίων (προγραμματισμένη διδασκαλία)

� Δημιουργία διδακτικού εκπαιδευτικού λογισμικού (συστήματα καθοδήγησης & συστήματα εξάσκησης και πρακτικής)

Προγραμματισμένο βιβλίο / διδακτική

μηχανή (σύστημα καθοδήγησης)

1. Εισαγωγική

ενότητα

2. Παρουσίαση

πληροφορίας

6. Τέλος

ενότητας

5. Ανατροφοδότηση ή

πρόσθετες

πληροφορίες

4. Έλεγχος

απάντησης

3. Ερώτηση (σύστημα)

& Απάντηση (χρήστης)

13

Πληροφορία: γραμμική οργάνωση ή

οργάνωση με διακλαδώσεις;

� Οι διδακτικές μηχανές του Skinner ακολουθούν γραμμική οργάνωση της πληροφορίας

Η πρωτεύουσα της Ελλάδας είναι η Αθήνα:� Σωστό � Λάθος

� Οι διδακτικές μηχανές του Crowder ακολουθούν διακλαδωτή (ή με πολλαπλές επιλογές) οργάνωση της πληροφορίαςΗ Ελλάδα έχει πρωτεύουσα:� Αθήνα� Σπάρτη� Ναύπλιο� Παρίσι

Ανάλογα με την απάντηση ακολουθείταιάλλη μαθησιακή διαδρομή

Αν η απάντηση είναι ορθή συνεχίζεται η μαθησιακή διαδρομή διαφορετικά δίνονται επιπλέον πληροφορίες

Ομοιότητες και διαφορές (Skinner-

Crowder)

� Ξεκάθαρη σχέση ανάμεσα στην απάντηση του μαθητή και στο μαθησιακό υλικό ή τη διορθωτική ενίσχυση που θα παρουσιαστεί

� Δυνατότητα πραγματοποίησης εξατομικευμένων ρυθμίσεων κατά τη μάθηση

� Δύο αντιλήψεις για το «λάθος»:- η μέθοδος του Skinner πιστεύει ότι το πρόγραμμα πρέπει να είναι κατασκευασμένο με τέτοιο τρόπο ώστε να αποφεύγονται τα λάθη από τη μεριά του μαθητή

- η μέθοδος του Crowder πιστεύει ότι όταν ο μαθητής κάνει λάθος πρέπει να του παρέχονται περαιτέρω επεξηγήσεις ανάλογα με το λάθος

Σύγχρονη εκδοχή του συμπεριφορισμού

� Διδασκαλία με τη Βοήθεια Υπολογιστή

� Λογισμικά «κλειστού» τύπου:� - συστήματα καθοδήγησης και διδασκαλίας

(με μορφή ηλεκτρονικού βιβλίου)� - συστήματα εξάσκησης και πρακτικής

(συνήθως με μορφή τεστ)� - εκπαιδευτικά παιγνίδια πολυμέσων

� Πιο σύγχρονη εκδοχή: - το μοντέλο του Διδακτικού Σχεδιασμού(Instructional Design) του Gagné

(επόμενη διαφάνεια)

Διδακτικός Σχεδιασμός� Βασίζεται στη θεωρία του γνωστικού ψυχολόγου Gagné

� Συνδυάζει συμπεριφορισμό και θεωρία της επικοινωνίας

Δάσκαλος Μήνυμα - Μέσο Μαθητής

Πρακτική

Ανατροφοδότηση

Στάδια του διδακτικού σχεδιασμού

Αξιολόγηση διδακτικών

αναγκών

Σχεδιασμός & ανάπτυξη της διδασκαλίας

Επιλογή & οργάνωση

περιεχομένου

Επιλογή στρατηγικών

& μεθόδων

Συσχέτιση σκοπών &

στόχων

Εφαρμογή της

Διδασκαλίας

Αξιολόγηση του μαθητή

Κατηγορίες συμπεριφοριστικών

λογισμικών & κύριοι εκπρόσωποι

Κλασική ή μετωπική διδασκαλία

Ομοιότητες διδακτικής μηχανής με την κλασική ή μετωπικήδιδασκαλία:

� α. Εισαγωγική ενότητα με παρουσίαση του σκοπού και των στόχων του μαθήματος καθώς και πιθανή σύνδεση με τα προηγούμενα μαθήματα.

�

� β. Παρουσίαση μίας πληροφορίας, ενός γεγονότος ή μιας έννοιας (που αφορά σε συγκεκριμένο περιεχόμενο με σαφείς διδακτικούς στόχους) δομημένων κάτω από το πρίσμα συγκεκριμένων αρχών.

� γ. Ερώτηση ή ερωτήσεις πάνω στις παρεχόμενες πληροφορίες, γεγονότα ή έννοιες.

�

� δ. Απαίτηση για απάντηση (στην τιθέμενη ερώτηση) από το μαθητή και υποχρέωσή του να χρησιμοποιήσει τις πληροφορίες που έχουν δοθεί στο μάθημα όταν απαντά σε ανάλογες ερωτήσεις.

� ε. Εκτίμηση και αξιολόγηση (της απάντησης του μαθητή με βάση τους διδακτικούς στόχους) και λήψη αποφάσεων αναφορικά με την ποιότητα των παρεχόμενων απαντήσεων.

� στ. Κλείσιμο της ενότητας.

Εφαρμογή συμπεριφορισμού: Λογισμικά

«κλειστού» τύπου (1/2)

� Συστήματα εξάσκησης και διδασκαλίας με τη βοήθεια υπολογιστή ή καθοδηγούμενης από υπολογιστή διδασκαλίας

� Διδακτικό μοντέλο: η γνώση μεταδίδεται

� Ο υπολογιστής υποκαθιστά πλήρως ή εν μέρει το δάσκαλο

� Το λογισμικό επιβραβεύει θετικά ή αρνητικά το μαθητή

Εφαρμογή συμπεριφορισμού: Λογισμικά

«κλειστού» τύπου (2/2)

� Εκπαιδευτικά λογισμικά που αναλαμβάνουν εν μέρει ή εξ ολοκλήρου � την παροχή πληροφοριών,

� τη διδασκαλία των εννοιών

� και συνεπώς όλη την προσέγγιση της διδακτέας ύλης σε ένα συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο

� Εμπεριέχουν, ως εγγενές τμήμα τους, � μια διαδικασία αξιολόγησης των γνώσεων και των

δεξιοτήτων που αποκτήθηκαν από τους μαθητές μετά το πέρας της χρησιμοποίησής τους

Βασικές κατηγορίες λογισμικών

«κλειστού» τύπου

� Λογισμικό Καθοδήγησης ή Διδασκαλίας

� Πλήρες σύστημα με παροχή πληροφοριών και γνώσεων και πρακτική εξάσκηση για την αξιολόγηση αυτών των γνώσεων

� π.χ. ηλεκτρονικό βιβλίο με θεωρία και ερωτήσεις πάνω στη θεωρία

� Λογισμικό Εξάσκησης και Πρακτικής

� Περιέχει μόνο το μέρος της διαδικασίας αξιολόγησης των γνώσεων και των δεξιοτήτων

� π.χ. τεστ γνώσεων με ερωτήσεις σωστού/λάθους, συμπλήρωσης ή πολλαπλής επιλογής

Παράδειγμα λογισμικού καθοδήγησης

ή διδασκαλίας

Παράδειγμα λογισμικού άσκησης & πρακτικής

Η συμβολή του συμπεριφορισμού στο

σχεδιασμό εφαρμογών ΤΠΕ (1/2)

� Τα συμπεριφοριστικά συστήματα ήταν η πρώτη μεγάλη προσπάθεια εφαρμογής των υπολογιστών στην εκπαίδευση

� Τελευταία οι συμπεριφοριστικές προσεγγίσεις δεν είναι στο προσκήνιο της ερευνητικής δραστηριότητας

� Πολλές αρχές του πλαισίου αυτού εξακολουθούν να έχουν ισχύ και εγκυρότητα:� - Εξατομίκευση της μάθησης

� - Προσωπικός ρυθμός του μαθητή

� - Ανατροφοδότηση

� - Αξιολόγηση της επίδοσης του μαθητή

� Η χρήση συμπεριφοριστικών λογισμικών είναι σκόπιμη και ωφέλιμη σε πολλές πτυχές της εκπαιδευτικής διαδικασίας, κυρίως όταν συνδυάζεται και με άλλου τύπου λογισμικά

Η συμβολή του συμπεριφορισμού στο

σχεδιασμό εφαρμογών ΤΠΕ (2/2)

� Ενεργή και διαρκής συμμετοχή του μαθητή κατά τη διαδικασία της μάθησης.

� Κατανόηση του ρόλου της γρήγορης και διορθωτικής (εάν αυτό απαιτείται) ανατροφοδότησης σε κάθε ενέργεια του μαθητή.

� Ανάδειξη της σημασίας για μάθηση μέσω εξάσκησης και πρακτικής.

� Μελέτη των αντικειμενικών συνθηκών μέσα στις οποίες λαμβάνει χώρα η διδακτική και μαθησιακή διαδικασία.

� Καθορισμός ξεκάθαρου και λειτουργικού ορισμού των ακολουθούμενων διδακτικών στρατηγικών και των προς επίτευξη διδακτικών στόχων καθώς και της αξιολόγησής τους.

� Έμφαση στην εστίαση πάνω στα (έκδηλα) μαθησιακά αποτελέσματα, τα οποία συνηγορούν για την αποτελεσματικότητα της διδακτικής στρατηγικής.

Μορφές και τρόποι χρήσης συμπεριφοριστικών

λογισμικών� Τα συμπεριφοριστικά λογισμικά χρησιμοποιούνται:

� για παροχή εποπτικής διδασκαλίας

� σε ειδικές περιπτώσεις κατάρτισης στη χρήση συστημάτων ή εργαλείων

� για εμπέδωση χαμηλού επιπέδου γνώσεων και δεξιοτήτων

� για αξιολόγηση και προσωπική εργασία των μαθητών

� στην προσχολική και την πρώτη σχολική ηλικία

� στην ειδική αγωγή

Γενικές προδιαγραφές συμπεριφοριστικών

λογισμικών

� Προσέλκυση προσοχής, πληροφόρηση για τους στόχους και παροχή κινήτρων στο μαθητή

� Διέγερση και ανάκληση πρότερων γνώσεων

� Παρουσίαση και οργάνωση των πληροφοριών ή το περιεχόμενο της εξάσκησης με διακριτά χαρακτηριστικά

� Ερωτήσεις που θέτει και απαντήσεις που επιδέχεται το σύστημα

� Παροχή ανατροφοδότησης και τις πρόσθετες πληροφορίες

� Τέλος ενότητας (ανάπτυξη μνήμης - μεταφορά μάθησης)

Παροχή κινήτρων στο μαθητή (1/2)

� Η παρότρυνση είναι:- σε γενικό επίπεδο (να σχετίζεται δηλαδή με στρατηγικές) ή - σε συγκεκριμένο επίπεδο (να σχετίζεται με τα χαρακτηριστικά του μαθήματος).

� Το σύστημα (όταν αυτό είναι δυνατόν) έχει παιγνιώδη μορφή και ενθαρρύνει την άμιλλα με τους άλλους και τον συναγωνισμό με τον εαυτό, με τους άλλους ή με τον υπολογιστή.

Παροχή κινήτρων στο μαθητή (2/2)� Το σύστημα μεριμνεί για την παρουσίαση ερεθισμάτων με

διακριτά χαρακτηριστικά, παρέχει ένα κατάλληλο επίπεδο «προκλήσεων» και αφυπνίζει και διατηρεί την περιέργεια.

� Το σύστημα, όταν περιέχει επίπεδα δυσκολίας, επιτρέπει στους χρήστες να αλλάζουν εύκολα επίπεδο και δραστηριότητες.

� Το σύστημα επιτρέπει στους χρήστες να εργάζονται ανεξάρτητα και να μην χρειάζονται υποστήριξη (εκτός ίσως από τις αρχικές δραστηριότητες).

Παρουσίαση και οργάνωση πληροφοριών

ή περιεχομένου της εξάσκησης (1/2)

� Το σύστημα (όταν πρόκειται για σύστημα διδασκαλίας ή καθοδήγησης) διαθέτει έναν προέλεγχο στην εισαγωγική ενότητα ώστε να εξακριβώνει εάν είναι κατάλληλο για τον μαθητή.

� Το σύστημα (όταν πρόκειται για σύστημα εξάσκησης και πρακτικής) εστιάζει στη δεξιότητα που επιδιώκεται να αποκτηθεί και εμπεριέχει ένα σχετικό εύρος από επίπεδα δυσκολίας που να καλύπτει το σύνολο των μαθητών.

� Το σύστημα στοχεύει στην προσέλκυση προσοχής και στην πληροφόρηση για τους στόχους του μαθήματος.

� Το σύστημα χρησιμοποιεί κατάλληλες μορφές παρουσίασης (π.χ. κείμενα, ήχος, εικόνες, βίντεο), τα κείμενα είναι λακωνικά, σαφή, καλά μορφοποιημένα και σε κατάλληλο επίπεδο ανάγνωσης, ενώ τα γραφικά και τα βίντεο χρησιμοποιούνται για τις σημαντικές πληροφορίες.

Παρουσίαση και οργάνωση πληροφοριών

ή περιεχομένου της εξάσκησης (2/2)

� Το σύστημα στοχεύει στην παροχή καθοδήγησης στη μάθηση.

� Το σύστημα αποφεύγει την απλή γραμμική οργάνωση της πληροφορίας και την δομεί με διακλαδώσεις ανάλογα με την επίδοση.

� Το σύστημα επιτρέπει τον έλεγχο της κίνησης στο χρήστη ώστε να μπορεί να πηγαίνει μπροστά, πίσω, στην αρχή, του παρέχει δυνατότητα επανεκκίνησης μίας διαδικασίας και προσφέρει δυνατότητα επιλογής και ελέγχου της σειράς στους «έμπειρους» χρήστες.

Ερωτήσεις που θέτει και απαντήσεις που

επιδέχεται το σύστημα

� Το σύστημα θέτει συχνά ερωτήσεις και ιδιαιτέρως ερωτήσεις κατανόησης και οι ερωτήσεις αφορούν σημαντικές πληροφορίες.

� Το σύστημα επιτρέπει περισσότερες από μία προσπάθειες για να απαντήσει κάποιος σε μία ερώτηση.

� Η έμφαση του συστήματος δίνεται στην ενεργό και στη διαρκή συμμετοχή του μαθητή κατά τη διαδικασία της μάθησης, στην ενίσχυση της επιθυμητής συμπεριφοράς και στην αποθάρρυνση της μη επιθυμητής συμπεριφοράς.

Παροχή ανατροφοδότησης και πρόσθετες

πληροφορίες (1/2)

� Το σύστημα παρέχει κατάλληλους τρόπους ανατροφοδότησης, όπως ανατροφοδότηση με κινούμενη εικόνα ή ήχο καθώς και πιο σύνθετους τρόπους ανατροφοδότησης, όπως μέσω υποδείξεων, επεξηγήσεων και αλληλεπιδραστικής υποστήριξης ή καθοδήγησης.

� Το σύστημα εστιάζει στην κατανόηση του ρόλου της γρήγορης και διορθωτικής (εάν αυτό απαιτείται) ανάδρασης σε κάθε ενέργεια του μαθητή και δίνει σύντομη έγκριση όταν η απάντηση είναι σωστή.

� Το σύστημα εστιάζει στην παροχή πληροφοριακής ανατροφοδότησης, όταν η απάντηση είναι πετυχημένη.

� Το σύστημα επιτρέπει και άλλη απάντηση όταν η αρχική είναι εσφαλμένη, δίνοντας διορθωτική ανατροφοδότηση. � Πρόκειται για πολύ σημαντική προδιαγραφή, αφού η επιλογή της κατάλληλης

διορθωτικής ανατροφοδότησης συνιστά ουσιαστικό στοιχείο για τη συνέχιση της διαδικασίας. Είναι σκόπιμο η ανατροφοδότηση αυτή να προέρχεται από μια εκ των προτέρων ανάλυση των δυνατών σφαλμάτων των μαθητών.

Παροχή ανατροφοδότησης και πρόσθετες

πληροφορίες (2/2)

� Το σύστημα παρέχει πληροφορίες για την πρόοδο του μαθητή αλλά και άλλες πληροφορίες, όπως τον χρόνο ενασχόλησης με κάθε ενότητα, δραστηριότητα ή άσκηση, κλπ.

� Το σύστημα δίνει έμφαση στην εστίαση πάνω στα (έκδηλα) μαθησιακά αποτελέσματα, τα οποία συνηγορούν για την αποτελεσματικότητα της διδακτικής στρατηγικής.

Τέλος ενότητας – κλείσιμο

� Το σύστημα επιτρέπει προσωρινό τερματισμό ανάλογα με την επίδοση και μόνιμο τερματισμό που βασίζεται στην επίδοση του μαθητή.

� Το σύστημα επιτρέπει την αποθήκευση των δεδομένων του χρήστη και την επανεμφάνισή τους στην επανεκκίνηση.

� Το σύστημα προσφέρει εξαγωγή συμπερασμάτων και αποτελεσμάτων καθώς και αξιολόγηση συμπερασμάτων -αποτελεσμάτων.

Γενικές κατηγορίες εκπαιδευτικού λογισμικού &

Θεωρίες Μάθησης

Συστήματα Μάθησης μέσω Ανακάλυψης, Διερεύνησης και Οικοδόμησης

Θεωρίες του οικοδομισμού και του κοινωνικού οικοδομισμού

Συστήματα Καθοδήγησης και Διδασκαλίας

Θεωρία επεξεργασίας της πληροφορίας

Θεωρία του Συμπεριφορισμού

Υπολογιστικά Περιβάλλοντα για τη Διδασκαλία & την Ανθρώπινη Μάθηση

Συστήματα Έκφρασης, Αναζήτησης και Επικοινωνίας της Πληροφορίας

Κοινωνικοπολιτισμικές Θεωρίες

Λογισμικά κλειστού τύπου Λογισμικά ανοικτού τύπου

Εποικοδομισμός

�Στόχος της Μάθησης: η τροποποίηση του προϋπαρχουσών γνώσεων

�Στόχος της διδασκαλίας: η δημιουργία κατάλληλου και πλούσιου περιβάλλοντος με το οποίο αλληλεπιδρά ο μαθητής

Βασικοί εκπρόσωποι

Piaget Bruner Papert

Βασική αρχή του εποικοδομισμού

� Η μάθηση είναι ατομική διαδικασία οικοδόμησης γνώσεων

� Το νόημα αποκτάται μέσω εμπειριών

� Η μάθηση δεν είναι αποστήθιση εννοιών ή γεγονότων

Ο δομικός εποικοδομισμός του Piaget (1/5)

� Ο εποικοδομισμός ή οικοδομισμός (constructivism) ως θεωρία μάθησης στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στις απόψεις του Ελβετού ψυχολόγου Jean Piaget.

� Οι θέσεις του Piaget έχουν επηρεάσει σημαντικά το σχεδιασμό εκπαιδευτικών εφαρμογών των ΤΠΕ � Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα το παιδαγωγικό ρεύμα

της γλώσσας προγραμματισμού Logo(Papert, 1980).

Ο δομικός εποικοδομισμός του Piaget (2/5)

� μέχρι 2 ετών το αισθησιοκινητικό

� από 2 έως 7 ετών το στάδιο της προλογικής σκέψης

� από 7 έως 12 ετών το στάδιο των συγκεκριμένων πράξεων

� από 12 ετών το στάδιο των λογικών τυπικών πράξεων

Ο δομικός εποικοδομισμός του Piaget (3/5)

� Πως αναπτύσσεται η λογική σκέψη του παιδιού � η αφομοίωση

� ένταξη μιας κατάστασης σε προϋπάρχοντα σχήματα δραστηριοτήτων

� η συμμόρφωση

� Ενέργειες ανάλογα με το περιβάλλον για την επίτευξη ενός σκοπού. Οδηγεί στη τροποποίηση των πρότερων γνώσεων

� η προσαρμογή

� Βιολογική αρχή, συνισταμένη των 2 προηγούμενων

� το σχήμα

� Το σχήμα αποτελεί κατά κάποιο τρόπο ένα είδος μονάδας μάθησης: πρόκειται για την προσαρμογή με τη χρησιμοποίηση της αφομοίωσης και της συμμόρφωσης ύστερα από μια σειρά δραστηριοτήτων

Ο δομικός εποικοδομισμός του Piaget (4/5)

� Βασικές έννοιες της θεωρίας του Piaget & ΤΠΕ� Το παιδί οικοδομεί με ατομικό και ενεργητικό τρόπο

τις γνώσεις του για τον κόσμο

� Τα στάδια του Piaget προσδιορίζουν:- το περιεχόμενο των εννοιών και των δραστηριοτήτων που ένα εκπαιδευτικό λογισμικό μπορεί να περιέχεισε σχέση με την ηλικιακή ομάδα στην οποία απευθύνεται.

Ο δομικός εποικοδομισμός του Piaget (5/5)

Oι εκπαιδευτικές εφαρμογές των ΤΠΕ πρέπει:

� να υποστηρίζουν την οικοδόμηση της γνώσης (αναπαριστώντας τις ιδέες, την κατανόηση και τις παραστάσεις των μαθητών),

� να επιτρέπουν διερευνήσεις (για πρόσβαση στην απαιτούμενη πληροφορία, για σύγκριση με άλλες προοπτικές και όψεις του κόσμου),

� να υποστηρίζουν τη μάθηση μέσω πράξης (προσομοιώνοντας πραγματικά προβλήματα και καταστάσεις)

� να αποτελούν νοητικούς συνεργάτες (υποστηρίζοντας την έκφραση και τη σύνδεση των γνώσεων).

Η προσέγγιση του Bruner

� Η ανακαλυπτική μάθηση

� έμφαση στην κατανόηση των δομών και των επιστημονικών αρχών ενός γνωστικού αντικειμένου

� οι μαθητές ανακαλύπτουν αρχές ή αναπτύσσουν δεξιότητες μέσω πειραματισμού και πρακτικής

� οι μαθητές οικοδομούν τις γνώσεις τους πειραματιζόμενοι σε ένα χώρο και εξαγάγουν κανόνες και συμπεράσματα από τα αποτελέσματα αυτών των εμπειριών

� Η γνωστική ανάπτυξη σχετίζεται με την οικοδόμηση αναπαραστάσεων

(αναλυτικά στη συνέχεια)

Οι αναπαραστάσεις (Bruner) (1/3)

� Α. Έμπρακτες (ή πραξιακές) αναπαραστάσεις:σχετίζονται με την εκτέλεση δράσεων σύμφωνα με τις λειτουργίες της ψυχοκινητικότητας � Τέτοιου τύπου αναπαραστάσεις σχετίζονται, για παράδειγμα, με την

χρήση τυφλού συστήματος πληκτρολόγησης και με την αλλαγή ταχυτήτων κατά την οδήγηση.

Οι αναπαραστάσεις (Bruner) (2/3)

� Β. Εικονικές αναπαραστάσεις:αντιστοιχούν στις δομές του χώρου και είναι σχετικά

ανεξάρτητες της δράσης.

� Οι αναπαραστάσεις αυτές σχετίζονται με την οπτική αντίληψη και αποτελούν εσωτερικές νοητικές εικόνες ή νοερά μοντέλα.

Οι αναπαραστάσεις (Bruner) (3/3)

� Γ. Συμβολικές αναπαραστάσεις:δεν έχουν εικονική (αναλογική) σχέση με αυτό που αναπαριστάται (αναπαράσταση σχέσεων με αφηρημένα σύμβολα, με δυνατότητα διαφόρων συσχετισμών και διατύπωσης θεωριών).

� Κάθε συμβολική αναπαράσταση οικοδομείται κυρίως πολιτισμικά και επιτρέπει στο παιδί την ευρεία χρησιμοποίηση των αντιληπτικών χαρακτηριστικών του κόσμου ώστε να αναπτύσσει δραστηριότητες κατηγοριοποίησης και εννοιοποίησης για την καλύτερη επίτευξη των πράξεών του.

Σύμφωνα με τον Bruner

� ο μαθητής πρέπει να έρχεται αντιμέτωπος με προβληματικές καταστάσεις

� ο δάσκαλος πρέπει να έχει ρόλο διευκολυντή, εμψυχωτή και συντονιστή στη διαδικασία της μάθησης.

Οι εκπαιδευτικές εφαρμογές με ΤΠΕ:

� μορφή συστημάτων προσομοίωσης και υπερμέσων

� προώθηση ανοικτού τύπου δραστηριοτήτων με επίλυση προβλημάτων καθημερινής ζωής

Εποικοδομισμός:

αλληλεπίδραση με το περιβάλλον

Η μάθηση λαμβάνει χώρα μέσα από δραστηριότητες

� διερεύνησης

� ανακάλυψης

� έρευνας & πειραματισμού

� και επίλυσης προβλήματος

Διερεύνηση (διερευνητική μάθηση)

� H διερευνητική μάθηση (exploratory learning) αποτελεί μια διδακτική στρατηγική

� ενθαρρύνει το μαθητή να εξερευνά και να πειραματίζεται με στόχο να ανακαλύπτει σχέσεις ανάμεσα σε έννοιες και γεγονότα.

� Αποτελεί, προσέγγιση μάθησης που σχετίζεται περισσότερο με γενικού τύπου μηχανισμούς σκέψης και υψηλού επιπέδου γνωστικές δεξιότητες, που αφορούν στην επίλυση προβλήματος και στη λήψη αποφάσεων.

�

Ανακάλυψη (ανακαλυπτική μάθηση) (1/2)

Η ανακαλυπτική μάθηση (discovery learning)

Αποτελεί:- ψυχολογική προσέγγιση και- διδακτική στρατηγική

� Δίνει έμφαση:

� στη διευκόλυνση της μάθησης μέσω της κατανόησης των δομών και των επιστημονικών αρχών ενός γνωστικού αντικειμένου,

� στην καθοδηγούμενη ανακάλυψη με την ανάπτυξη εσωτερικών κινήτρων μάθησης από το μαθητή.

Ανακάλυψη (ανακαλυπτική μάθηση) (2/2)

� Αντιτίθεται στη μάθηση μέσω μετάδοσης των γνώσεων.

� Στην ανακαλυπτική μάθηση ο μαθητής εργάζεται με στόχο να ανακαλύψει το αντικείμενο προς μάθηση.

� Σε αντίθεση με τις τυπικές σχολικές γνώσεις που κατά κανόνα αποκτούνται μέσω μετάδοσης, μεγάλο μέρος των γνώσεων που αποκτούμε στην καθημερινή μας ζωή είναι απόρροια της ανακαλυπτικής μάθησης.

� Η ανακαλυπτική μάθηση συνδέεται άμεσα με τις εμπειρίες μας, προκύπτει και επηρεάζεται από το πλαίσιο μέσα στο οποίο λαμβάνει χώρα, απορρέει από τον πειραματισμό και την πρακτική.

Έρευνα - Πειραματισμός

� Η έρευνα και ο πειραματισμός αποτελούν βασικά συστατικά της επιστημονικής μεθόδου

� Επιστημονική μέθοδος

� Παρατήρηση

� Υπόθεση

� Πειραματισμός

Επίλυση προβλήματος (1/2)

� Ανώτερου επιπέδου γνωστική διεργασία� Που εμπερικλείει το συντονισμό ενός συνόλου από

απαιτητικές και αλληλοσυνδεόμενες δεξιότητες

� Πότε απαιτείται να λύσω ένα πρόβλημα; � Όταν δεν γνωρίζω εκ των προτέρων το πώς

από μια αρχική κατάσταση θα οδηγηθώ σε μια τελική κατάσταση

Επίλυση προβλήματος (2/2)

Βήματα για την επίλυση προβλήματος:

� Κατανόηση και αναπαράσταση του προβλήματος (συμπεριλαμβανομένου και του προσδιορισμού των ειδών της πληροφορίας που απαιτείται για τη λύση του)

� Συλλογή και οργάνωση της κατάλληλης και ουσιώδους πληροφορίας

� Κατασκευή και διαχείριση ενός σχεδίου δράσης ή μιας στρατηγικής

� Χρήση διαφόρων εργαλείων επίλυσης προβλήματος

� Συλλογισμός, έλεγχος υποθέσεων και λήψη απόφασης.

Μάθηση μέσω επίλυσης προβλήματος

� Επίλυση προβλήματος: ���� διδακτική στρατηγική εποικοδομιστικού τύπου

� Η μάθηση λαμβάνει χώρα στο πλαίσιο ουσιαστικών και ανοικτού τύπου προβλημάτων

� Το πρόβλημα οδηγεί τη μάθηση: οι νέες γνώσεις αποκτούνται μέσα από την επίλυση του προβλήματος

� Οι μαθητές δουλεύουν σε μικρές ομάδες

� Οι δάσκαλοι έχουν το ρόλο του «διευκολυντή» της μάθησης

Επεξεργασία της πληροφορίας� Η σκέψη του υποκειμένου είναι μέσο επεξεργασίας της πληροφορίας

� Γνωστικές διεργασίες συνίστανται από αναπαραστάσεις και από επεξεργασίες

� Αναπαράσταση: ο τρόπος με τον οποίο συμβολίζεται μια έννοια, στην ουσία απεικόνιση του κόσμου� Αυτόματα ενεργή

� Επεξεργασία: υπολογισμός και χειρισμός των συμβόλων

� Γνώσεις:� Δηλωτικές: αφορούν το τι� Διαδικασιακές: αφορούν το πως

Βασική συνεισφορά

� Προσέγγιση μέσω επίλυσης προβλημάτων

� Ο χρήστης πρέπει να βρει πως θα χρησιμοποιήσει τις γνώσεις (δηλωτικές και διαδικασιακές) ώστε να επιλύσει ένα συγκεκριμένο πρόβλημα

� Ανάπτυξη μεταγνώσης

� Αναζήτηση ευρετικών στρατηγικών και τεχνικών

Συνδεσιασμός (Connectionism)� Εκπρόσωποι: Varela/ Maturana

� Μοντέλο βασισμένο στον ανθρώπινο εγκέφαλο

� Ιδιότητες εγκεφάλου:� Προσαρμοστικότητα

� Δυνατότητα γενίκευσης

� Επεξεργασία με βάση το συγκείμενο (context)

� Αυτο-οργανούμενο δίκτυο

� Δυνατότητα τροποποίησης της εσωτερικής κατάστασης

� Μαζική παράλληλη επεξεργασία

Στρατηγική συνδεσιασμού� Γνωστικό σύστημα με βάση όχι σύμβολα

και κανόνες αλλά με βάση απλά συνθετικά τα οποία διασυνδέονται με δυναμικό και πυκνό τρόπο

� Ολική συνεργασία αναδύεται αυτόματα όταν οι καταστάσεις κάθε συνθετικού (νευρώνα) φτάνουν σε συγκεκριμένο επίπεδο ενεργοποίησης και με βάση τη δομή του δικτύου

� Σκοπός της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι ο καθορισμός των συνδέσεων, των βαρών και των επιπέδων ενεργοποίησης

Συνδεσιασμός� Τί σας θυμίζει σε σχέση με όσα έχουμε δει μέχρι τώρα?

� Παρόλο που η θεωρία αυτή συγκαταλέγεται στις γνωστικές θεωρίες ουσιαστικά είναι πολύ κοντά στον συμπεριφορισμό

� Γιατί? Τι λέει ο συμπεριφορισμός?� Η μάθηση είναι ζήτημα δημιουργίας συνδέσεων μεταξύ των

ερεθισμάτων και των αντιδράσεων

� Εστιάζει την προσοχή στην ανάλυση των χαρακτηριστικών εισόδου –εξόδου της ανθρώπινης συμπεριφοράς

� Για να αντιληφθούμε την πολυπλοκότητα των συμπεριφορών πρέπει να τις κατατμήσουμε σε στοιχειώδεις μονάδες

� Αντιμετωπίζει τον εγκέφαλο σαν ένα μαύρο κουτί (black box)

Υπολογιστικά Νευρωνικά Δίκτυα� Μέχρι στιγμής τα Νευρωνικά Δίκτυα σαν θεωρητική

αρχή δεν χρησιμοποιούνται απευθείας σε εκπαιδευτικές εφαρμογές

� Οι υπολογιστές παρόλαυτα έχουν αντιγράψει ένα μέρος της θεωρίας και έχει δημιουργηθεί πληθώρα εφαρμογών για πολλούς τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας

Εφαρμογές ΤΝΔ

Πώς θα μπορούσαν να μεταφερθούν οι

βασικές αρχές τους?� Με ένα συνδυασμό συμπεριφορισμού (με τη λογική σωστού-λάθους, θετικής

ενίσχυσης κλπ)� Οι τωρινές εφαρμογές συμπεριφορισμού στοχεύουν απλά στον έλεγχο των

γνώσεων

� Στοχεύοντας όμως στην ανάπτυξη βασικών ιδιοτήτων των μαθητών που κάνουν και ένα τεχνητό Νευρωνικό Δίκτυο επιτυχημένο� ΣΩΣΤΟΣ ΚΑΘΟΡΙΣΜΌΣ ΕΙΣΟΔΩΝ ΕΞΟΔΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΝΟΣ

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ� ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΕΝΑ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΟ ΣΕΤ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

� Για τον καθορισμό των βαρών κλπ

� ΕΛΕΓΧΟΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑΣ ΓΕΝΙΚΕΥΣΗΣ� Συνδέεται και με την αναγνώριση προτύπων που είχαμε αναφέρει στο

gamification

� Προσανατολισμένα γύρω από μια προσέγγιση επίλυσης προβλήματος

Παράδειγμα� Τί θα γινόταν αν είχατε μια εκπαίδευση στη χρήση

κουζίνας που περιελάμβανε μόνο περιπτώσεις που το μάτι ήταν αναμμένο?

�

� Ο εκπαιδευόμενος θα απέφευγε πάντα την επαφή με το μάτι

� Ο εκπαιδευόμενος θα τοποθετούσε σκεύος στην κουζίνα χωρίς να ανοίξει πρώτα το διακόπτη

Μάθημα 6ο

Κοινωνικοπολιτισμική θεωρία� Ο κλασσικός εποικοδομισμός διακρίνεται από τις κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες για τη

μάθηση αφού:

� η μάθηση, στο πλαίσιο των θεωριών αυτών, είναι ένα ιστορικό, κοινωνικό και πολιτιστικό φαινόμενο

� λαμβάνει χώρα σε ένα πλούσιο περιβάλλοναπό κοινωνικές αλληλεπιδράσεις

� Βασικό εργαλείο η γλώσσα

� Βασικοί εκπρόσωποι

� Doise and Mugny (κοινωνικός εποικοδομισμός)

� Vygotsky

� Nardi (Θεωρία δραστηριότητας)

Κοινωνικός εποικοδομισμός� Συνεργατικά περιβάλλοντα ενισχύουν τη διαδικασία μέσω συζητήσεων και κοινών

δραστηριοτήτων

� Ενεργή γνωστική οικοδόμηση μέσω κατανόησης

� Εγκαθιδρυμένη μάθηση πραγματοποιείται σε συγκεκριμένο πλαίσιο (π.χ. Εργασιακή κοινότητα) με αυτόνομη δραστηριότητα και κοινωνική/νοητική υποστήριξη

� Διάχυση κουλτούρας και πρακτικών της κοινότητας στα μέλη της

� Συνομιλία που ενισχύει τη συμμετοχή και τη δημιουργία πιθανώς νέας γνώσης� Συνειδητοποίηση μιας αρχικώς αυθόρμητης ιδέας και περαιτέρω επεξεργασία της

� Αιτιακή σχέση μεταξύ της κοινωνικής αλληλεπίδρασης και της ατομικής γνωστικής αλλαγής

Θεωρία του Vygotsky� Πυρήνας γνώσεων

� Βασικές γνώσεις που διαθέτει το άτομο� Μέσα από την ομάδα ενισχύεται ο βασικός πυρήνας γνώσεων μέσω των μη

κοινών περιοχών� Άρα και η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων που πιθανώς να χρειάζονται

βασικές γνώσεις που δεν έχει το άτομο � Κάθε μέλος μιας ομάδας μπορεί να συμβάλλει στην γνωστική ανάπτυξη της

ομάδας

Πυρήνας Γνώσεως Ατόμου

Πυρήνες Γνώσεως Ομάδας

Θεωρία του Vygotsky� Ζώνη εγγύτερης ανάπτυξης

� Εσωτερικό δυναμικό εξέλιξης του μαθητευόμενου (επέκτασης των γνώσεων και δεξιοτήτων) που δεν μπορεί να αναπτυχθεί από το άτομο μεμονωμένα

� Μπορεί όμως να αναπτυχθεί αν το άτομο έχει εξωτερική βοήθεια (δάσκαλο, γονέα, συμμαθητή κλπ.)

� Όπως επικαλύπτονται οι πυρήνες έτσι επικαλύπτονται και οι ζώνες εγγύτερης ανάπτυξης

� Γνωστική ανάπτυξη επιτυγχάνεται χάρη:� Στον έμφυτο νοητικό εξοπλισμό

� Στη διαμεσολάβηση των κοινωνικών γεγονότων

� Στα πολιτισμικά εργαλεία

� Στην εσωτερίκευση: ατομική πρόσκτηση ενός κοινωνικού γεγονότος και η αλλαγή του ατόμου μέσω αυτής

Θεωρία του Vygotsky� Στόχος της διδασκαλίας και της αγωγής πρέπει να είναι όχι

αυτό που το παιδί μπορεί να κάνει ή να μάθει από μόνο του αλλά αυτό που δεν μπορεί να κάνει μόνο του� Μέσω της παροχής πλαισίου στηρίγματος (scaffolding) από

την ομάδα� Διδάσκοντα σε μαθητή� Μαθητή σε μαθητή� Βοηθητικού Υλικού σε μαθητή

� Τελικός στόχος: αυτό που δεν μπορεί να κάνει μόνο του σήμερα, μέσω της αγωγής να μπορεί να το κάνει αυτοδύναμα� Επέκταση πυρήνα βασικών γνώσεων

Θεωρία της Δραστηριότητας� Όχι επικέντρωση στις καταστάσεις γνώσης

� Βασικό στοιχείο:� Δραστηριότητες που εμπλέκονται οι άνθρωποι

� Φύση των εργαλείων που χρησιμοποιούνται

� Κοινωνικές σχέσεις ανάμεσα στους συνεργαζόμενους

� Στόχους των δραστηριοτήτων και αποτελέσματά τους

� Ανθρώπινες πράξεις γίνονται κατανοητές μέσα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο (context)

Θεωρία της Δραστηριότητας� Δραστηριότητα

� Ελάχιστο κατάλληλο πλαίσιο μέσα στο οποίο γίνονται κατανοητές οι ατομικές πράξεις

� Βασική μονάδα ανάλυσης

� Θεωρία δραστηριότητας: μελέτη διαφορετικών μορφών ανθρώπινων πράξεων ως αναπτυξιακών διαδικασιών

� Βασικό ρόλο δεν έχουν οι νοητικές αναπαραστάσεις (όπως στον εποικοδομισμό) αλλά τα κοινωνικά εργαλεία και σύμβολα που επηρεάζουν τον τρόπο σκέψης των υποκειμένων και οι δράσεις που είναι αναγκασμένα να πραγματοποιούν για να λειτουργήσουν στο περιβάλλον

Θεωρία της Δραστηριότητας� Εργαλεία: οποιοδήποτε υλικό (π.χ. Υπολογιστές) καθώς και

νοητικές διαδικασίες (ευριστικές μέθοδοι, αιτιολόγηση, ανακάλυψη κλπ)

� Οι σχέσεις ανάμεσα στα στοιχεία μιας δραστηριότητας δεν είναι άμεσες αλλά διαμεσολαβούνται από τα εργαλεία, τους κανόνες, την οργάνωση της εργασίας κλπ

Θεωρία της Δραστηριότητας� Οι δραστηριότητες πραγματοποιούνται ως μια σειρά

από δράσεις που έχουν ένα άμεσο και ορισμένο στόχο

� Πριν πραγματοποιηθεί μια δράση στον πραγματικό κόσμο δημιουργείται ένα νοητικό μοντέλο για τη σχεδίασή της

� Θ.Δ.: επίδραση κυρίως στην επικοινωνία ανθρώπου υπολογιστή

Εγκαθιδρυμένη Νόηση� Η μάθηση αποτελεί κοινωνικοπολιτισμική λειτουργία

μέσω της επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης

� Γνωστική μαθητεία: μάθηση μέσα στο αυθεντικό πλαίσιο των καθημερινών πρακτικών μιας κοινότητας

� Κατανεμημένη φύση της γνωστικής ικανότητας

Κατανεμημένη Νόηση� Οι γνωστικές ιδιότητες των ατόμων είναι διαφορετικές από

των ομάδων

� Προσπαθεί να εξηγήσει πως οι άνθρωποι αλληλεπιδρούν μεταξύ τους μέσω εργαλείων, εικόνων, γραφημάτων κλπ

� Κατανεμημένη φύση των γνωστικών φαινομένων

� Δημιουργία κοινής γλώσσας ανάμεσα στις νοητικές αναπαραστάσεις των υποκειμένων και στα χρησιμοποιούμενα μέσα (εργαλεία κλπ)

Κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες� Μικρή επίδραση στα εκπαιδευτικά συστήματα

� Μεγάλη επίδραση στο συνολικό πλαίσιο χρήσης των ΤΠΕ στην εκπαίδευση

� Καταλυτικό ρόλο έπαιξε και η ανάπτυξη του Διαδικτύου, καθώς έκανε εφικτή την κοινωνική αλληλεπίδραση που ευαγγελίζονται οι θεωρίες αυτές

� Επίσης επέτρεψε την δημιουργία κοινοτήτων μάθησης

Χαρακτηριστικά περιβαλλόντων μάθησης με

βάση τις κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες

� δραστηριότητα του μαθητευόμενου ως αυτόνομου όντος που μαθαίνει μέσα από την πράξη

� στην προσφορά ευνοϊκών για τη μάθηση καταστάσεων, την αναγκαιότητα δηλαδή της παιδαγωγικής και της διδακτικής

� στη διαμεσολάβηση του ενήλικα και στο ρόλο του κοινωνικού περιβάλλοντος, αυτό δηλαδή που το παιδί δεν μπορεί να κάνει μόνο του αλλά το πετυχαίνει με τη βοήθεια του άλλου

� στη χρήση γλωσσικών και συμβολικών μορφών για επικοινωνία και αναπαράσταση.

Χαρακτηριστικά περιβαλλόντων μάθησης με

βάση τις κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες

� Τα υπολογιστικά μαθησιακά περιβάλλοντα πρέπει να είναι σχεδιασμένα ώστε να διευκολύνουν ενεργητικές & συνεργατικές μαθησιακές διαδικασίες

� Οφείλουν συνεπώς να βοηθούν τους μαθητές � να κατανοούν και όχι να απομνημονεύουν, � να προάγουν την αλλαγή των ιδεών τους � και να γεφυρώνουν το χάσμα που υπάρχει μεταξύ των δραστηριοτήτων που

λαμβάνουν χώρα στο σχολείο και αυτών που συνιστούν αυθεντικές πολιτισμικές δραστηριότητες.

� Υποστήριξη λειτουργίας ομάδας, κοινοτήτων

� Πολλαπλούς τρόπους διαμεσολάβησης μέσω ποικίλων εργαλείων και πολιτιστικών πηγών

Γενικές κατηγορίες εκπαιδευτικού λογισμικού

& Θεωρίες Μάθησης

Λογισμικά κλειστού τύπου Λογισμικά ανοικτού τύπου

Συστήματα Μάθησης μέσω Ανακάλυψης, Διερεύνησης και Οικοδόμησης

Θεωρίες του

οικοδομισμού και

του κοινωνικού

οικοδομισμού

Συστήματα Καθοδήγησης και Διδασκαλίας

Θεωρία

επεξεργασίας της

πληροφορίας

Θεωρία του

Συμπεριφορισμού

Υπολογιστικά Περιβάλλοντα για τη Διδασκαλία & την Ανθρώπινη Μάθηση

Συστήματα Έκφρασης, Αναζήτησης και Επικοινωνίας της Πληροφορίας

Κοινωνικοπολιτισμικές

Θεωρίες

Λογισμικά «ανοικτού» τύπου (1/2)

� Περιβάλλοντα υπερμέσων, προσομοίωσης

� Θεωρία μάθησης: Εποικοδομισμός

� Διδακτικό μοντέλο: η γνώση οικοδομείται από τον ίδιο το μαθητή

� Ο υπολογιστής είναι εργαλείο για το μαθητή

� Ο δάσκαλος είναι σύμβουλος ή βοηθός

� Η προσέγγιση είναι μαθητοκεντρική

Λογισμικά «ανοικτού» τύπου (2/2)

� Πρόκειται για υπολογιστικά περιβάλλοντα μάθησης τα οποία ευνοούν τη διερεύνηση, την ανακάλυψη και την οικοδόμηση της γνώσης

Ο μαθητής:

� χρησιμοποιεί το περιβάλλον ως εργαλείο, διερευνώντας τα «αντικείμενα» που περιέχει

� και ανακαλύπτει πληροφορίες και γεγονότα, κατανοεί έννοιες και τις συσχετίζει μεταξύ τους, με άλλα λόγια οικοδομεί γνώσεις μέσω πειραματισμού και επίλυσης προβλημάτων

Βασικές κατηγορίες λογισμικών

«ανοικτού» τύπου

Υπάρχουν πολλές κατηγορίες λογισμικού

«ανοικτού» τύπου, με πιο χαρακτηριστικές� Υπερμέσα (π.χ. ψηφιακές εγκυκλοπαίδειες)

� κόμβοι πληροφοριών συνδεμένοι με πολλαπλούς τρόπους. Ο χρήστης πλοηγείται ανάμεσα στους κόμβους χρησιμοποιώντας τους συνδέσμους

� Προσομοιώσεις� μίμηση της συμπεριφοράς ενός συστήματος

από άλλο σύστημα

� ένα μοντέλο κάποιου φαινομένου ή κάποιας δραστηριότητας, το οποίο οι χρήστες χρησιμοποιούν και μαθαίνουν μέσω της αλληλεπίδρασης

� Βασική χρήση: γνωστικά εργαλεία

Ο όρος Γνωστικό Εργαλείο

� Cognitive tool ή mindtool

� είναι ένα εργαλείο που:

� υποστηρίζει,

� ενισχύει ή

� επεκτείνει τις ανθρώπινες γνωστικές ικανότητες

� τη σκέψη, τη νόηση, τη δυνατότητα επίλυσης προβλήματος, την κριτική σκέψη

Δεξιότητες υψηλού επιπέδου (1/2)

� ικανότητα επίλυσης προβλημάτων,

� ανάπτυξη της κριτικής σκέψης,

� ικανότητα διερεύνησης και αναζήτησης πληροφοριών σε ένα ευρύ φάσμα δεδομένων,

� ανάπτυξη δεξιοτήτων λήψης απόφασης,

� δυνατότητα αναδιοργάνωσης των υπαρχουσών γνώσεων,

� δυνατότητα μοντελοποίησης φαινομένων και καταστάσεων των πραγματικού κόσμου,

Δεξιότητες υψηλού επιπέδου (2/2)

� ικανότητα συνεργασίας και από κοινού προσέγγισης και επίλυσης προβλημάτων,

� διεπιστημονική προσέγγιση της γνώσης,

� ικανότητα γνωστικής επίγνωσης,

� ανάπτυξη δεξιοτήτων μεταφοράς γνώσεων από ένα πλαίσιο σε ένα άλλο,

� ικανότητα μάθησης για τους τρόπους με τους οποίους μαθαίνουμε (μεταγνώση)

Γενικές προδιαγραφές λογισμικών

ανοικτού τύπου (1/2)

� προωθούν τις υπάρχουσες εμπειρίες των μαθητών και προσφέρουν πολλαπλές προοπτικές της μαθησιακής κατάστασης καθώς και εργαλεία εκτίμησής της

� παρέχουν νέες καθώς και αυθεντικές εμπειρίες στους μαθητές σχετικά με τη διαδικασία οικοδόμησης της γνώσης

� υποστηρίζουν την ενσωμάτωση της μάθησης σε ρεαλιστικά περιβάλλοντα τα οποία σχετίζονται άμεσα (ή προσομοιάζουν) με τον πραγματικό κόσμο

� ενθαρρύνουν την έκφραση των απόψεων, των αντιλήψεων, των ιδεών και των νοητικών μοντέλων των μαθητών στο πλαίσιο της μαθησιακής διαδικασίας

Γενικές προδιαγραφές λογισμικών

ανοικτού τύπου (2/2)

� προσφέρουν και ενθαρρύνουν χρήσεις πολλαπλών και ταυτόχρονων μορφών αναπαράστασης της πραγματικότητας (διαισθητικού αλλά και συμβολικού ή φορμαλιστικού τύπου)

� προωθούν την ενθάρρυνση της προσωπικής επίγνωσης στη διαδικασία οικοδόμησης της γνώσης

� προωθούν την εμπέδωση της μάθησης μέσω κοινωνικής εμπειρίας και αλληλεπίδρασης

� Στο σημείο αυτό η εποικοδομιστική προσέγγιση συναντά την κοινωνικοπολιτισμική προσέγγιση

Επικοινωνία ανθρώπου-Η/Υ� Γνωστική περιοχήπληροφορικής

� Αφορά σχεδιασμό, ανάπτυξη και αξιολόγηση διαδραστικών συστημάτων

� Πορίσματα και εμπειρία� Δημιουργία κανόνων και μεθόδων για την σχεδίαση εύχρηστων

υπολογιστικών συστημάτων, προσαρμοσμένων στους χρήστες και τον στόχο της εφαρμογής

� Τί σας αφορά� Με βάση τα κριτήριά της, ή τους κανόνες της, μπορείτε να κάνετε μια

εκτίμηση της ευχρηστίας ενός λογισμικού/εφαρμογής και κατά πόσο θα είναι εύκολα κατανοητό από τα παιδιά

� Θυμηθείτε ότι είναι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της γενικής αξιολόγησης λογισμικού που είχαμε δει στα προηγούμενα μαθήματα

Επιστημονικές περιοχές

Επικοινωνίας ανθρώπου-Η/Υ� Πληροφορική

� Τεχνικές και υλικό για την ανάπτυξη των εφαρμογών

� Γνωστική Ψυχολογία� Μελέτη γνωστικών ικανοτήτων ανθρώπου και δυνατοτήτων

αντίληψης (μν.ημη, ικανότητα επίλυσης προβλημάτων)

� Κοινωνική Ψυχολογία� Ανθρώπινη συμπεριφορά στο κοινωνικό περιβάλλον, τρόποι

αλληλεπίδρασης

� Εργονομία� Προϋποθέσεις για ευχρηστία συσκευών κλπ

Διαδραστικά Υπολογιστικά

Συστήματα� Ευνοήθηκαν από την αντίστοιχη πρόοδο του υλικού

� Κάρτες γραφικών

� Συσκευές

� Οθόνες και τεχνικές απεικόνισης

� 70% του κώδικα στα σημερινά συστήματα αφορά το μέρος της επικοινωνίας με τον άνθρωπο

� Εφαρμογές συνεργασίας μέσω υπολογιστή

Ευχρηστία λογισμικού� Ευκολία εκμάθησης

� Υψηλή αποδοτικότητα στο υπό εκτέλεση έργο� Επίτευξη διδακτικών στόχων

� Γενική παραγωγικότητα

� Χαμηλή συχνότητα σφαλμάτων χρήστη

� Ευκολία συγκράτησης της γνώσης χρήσης του

� Υποκειμενική ικανοποίηση χρήστη

Μοντέλο ανθρώπινου

επεξεργαστή

΄Μνήμη� Αισθητήρια

� Συντηρεί την πληροφορία από τα εξωτερικά ερεθίσματα

� Βραχυχρόνια� 15-30 δευτερόλεπτα� Απαιτούμενος χρόνος ανάκτησης ~ 70 χιλιοστά του δευτερολέπτου� Διακριτά αντικείμενα που μπορούν να μείνουν στη μνήμη αυτή: 5-9

� Μακροχρόνια� Γνώσεις και εμπειρίες� Πρόσβαση σε δέκατα δευτερολέπτου� Σημασιολογικό δίκτυο οργάνωσης της πληροφορίας που

διασυνδέει΄έννοιες . Συσχέτιση εννοιών από διαφορετικές γνωστικές περιοχές

Άλλες θεωρίες� Η διερευνητική μάθηση που είδαμε στο προηγούμενο

παίζει μεγάλο ρόλο στην εκμάθηση ενός συστήματος� Ορισμός στόχων

� Εξερεύνηση στη διεπιφάνεια για ενέργειες που διευκολύνουν την επίτευξη του στόχου

� Επιλογή ενέργειας

� Εκτίμηση αποτελέσματος

� Κατανεμημένα γνωστικά μοντέλα� Βασική προϋπόθεση: όλοι οι εμπλεκόμενοι να έχουν κοινή

κατανόηση της τρέχουσας κατάστασης

Οπτική αντίληψη � Γραφικά:

� εικόνες που μοιάζουν με πραγματικά αντικείμενα και προκαλούν τις ίδιες διαδικασίες αναγνώρισης με τον πραγματικό κόσμο

� Πρόβλημα: απεικόνιση 3-διάστατων αντικειμένων σε 2-διάστατη οθόνη

� Βοηθήματα� Σχετικό μέγεθος� Σχετική θέση (απόκρυψη των απόμακρων από τα κοντινά)� Μεταβολή καθαρότητας/υφής με κίνηση� Αλλαγή σκίασης

Οπτική αντίληψη� Προσδοκίες και τα συμφραζόμενα επηρεάζουν

� Μετα-επεξεργασία του οπτικού ερεθίσματος με βάση τις προηγούμενες εμπειρίες και γνώσεις

� Δημιουργεί και αυταπάτες

� Για τις μεγαλύτερες ηλικίες πάντως

� Στις μικρότερες η επεξεργασία γίνεται γράμμα γράμμα

Νόμοι οργάνωσης οπτικών

ερεθισμάτων� Αναγνώριση βοηθάται από τις αρχές οργάνωσης της

πληροφορίας (Νόμοι Gestalt)� Γειτνίαση

� Κοντινά αντικείμενα ομαδοποιούνται

� Ομοιότητα� Παρόμοια αντικείμενα φαίνονται να ανήκουν στην ίδια ομάδα

� Ολοκλήρωση� Μη ολοκληρωμένα σχήματα ολοκληρώνονται νοητικά από τον

παρατηρητή

� Συνέχεια� Ακολουθίες από σχήματα γίνονται κατανοητές ως ομάδα

� Συμμετρία� Συμμετρικά σχήματα φαίνονται σαν στερεά

Προσοχή� Εστίαση προσοχής στην πιο σοβαρή πληροφορία/αντικείμενο

� Βοηθήματα� Χρωματικά � Χωρικά� Ακουστικά σήματα� Παρουσίαση πληροφορίας με δομημένο τρόπο

� Τεχνικές� Σημαντική πληροφορία σε εμφανή θέση� Πληροφορία που χρησιμοποιείται σπάνια εμφανίζεται μόνο κατόπιν αίτησης

� Π.χ. HELP

� Μηνύματα υπενθύμισης σε διακοπτόμενες διεργασίες

� Αυτόματες γνωστικές διεργασίες� Εργασίες που δεν απαιτούν την προσοχή μας κατά την εκτέλεσή τους� Ένα λογισμικό θα πρέπει να φροντίζει να μην αλλάζει τον τρόπο εκτέλεσής τους (π.χ.

ανάμεσα σε διαφορετικές εκδόσεις)

Παράδειγμα (φαινόμενο Stroop)� Πόσο γρήγορα απαντάει κάποιος στην αναγνώριση των

χρωμάτων της φωτογραφίας

� Αυτόματες Διεργασίες: ανάγνωση και αναγνώριση

� Στην δεύτερη και τρίτη περίπτωση προκαλείται σύγκρουση μεταξύ τους που οδηγεί σε καθυστέρηση

Ενθύμηση� Γνωστική διεργασία που βασίζεται στη μνήμη και αναφέρεται στην ανάκτηση

πληροφορίας (σχετικά με τρόπο χρήσης π.χ.)

� Θεωρία βάθους επεξεργασίας� Κάθε ερέθισμα υφίσταται επεξεργασία σε διαφορετικό βάθος (π.χ. Αναγνώριση ήχων,

σύνδεση με βαθύτερο σημασιολογικό επίπεδο για να συνδέσουμε το νόημα)� Όσο περισσότερο βάθος επεξεργασίας απαιτείται για την αναγνώριση ενός αντικειμένου

τόσο περισσότερο νόημα φέρει και τόσο πιο εύκολο είναι να το θυμόμαστε για μεγαλύτερο διάστημα

� Κατανόηση ερεθίσματος� Εικονική δύναμη και οικειότητα με αυτή� Χρήση οικείων αντικειμένων σε σχέση με τον χρήστη (ανεξαρτήτως ηλικίας), σε σχέση με

τα συμφραζόμενα και το περιβάλλον λειτουργίας

� Βασική αρχή: Ελαχιστοποίηση αντικειμένων που χρίζουν ενθύμησης για την επικοινωνια με το σύστημα. Αντικατάσταση ενθύμησης από αναγνώριση (πολύ πιο γρήγορη γνωστική διεργασία)

Παραδείγματα� Εντολές linux

� Grep� Kill� Τι φαντάζεστε ότι κάνουν?� Τι θα ήταν προτιμότερο σαν όνομα?

� Ομαδοποίηση παρόμοιων εντολών στο MS Office� Εικονίδια στο word� Τι λέμε στο εργαστήριο? Δεν χρειάζεται να θυμάστε που είναι κάθε

λειτουργία, αρκεί να ξέρετε ότι είναι διαθέσιμη και περίπου που να τη βρείτε� Με αξιοποίηση των εννοιών του top level menu� Π.χ. Αναφορές

Νοητικά μοντέλα � Δυναμικά σχήματα γνώσης που αφορούν π.χ. χρήση

συσκευών, αντιμετώπιση προβλημάτων κλπ

� Με βάση τις προηγούμενες εμπειρίες

� Μέσω αυτών μπορούμε να δοκιμάσουμε εναλλακτικές προσεγγίσεις ή να κάνουμε προβλέψεις

� Πολλές φορές δημιουργούν σύγχυση αν υπάρχει εσφαλμένη αντίληψη ή συσχέτιση� Συσχέτιση θερμοστάτη χώρου με μάτι κουζίνας

� Στο μάτι είναι δυνατή η αύξηση της ταχύτητας θέρμανσης� Στον θερμοστάτη η ταχύτητα είναι σταθερή, ο τελικός στόχος αλλάζει

Χρήση μεταφορών� Γνώση από άλλη γνωστική περιοχή για την

κατανόηση μιας νέας διάταξης� Χρήση εικόνων από τον πραγματικό κόσμο

ανάλογα με κάποια λειτουργία

� Που χρησιμοποιούνται σήμερα?

� Εικονίδια σε γραφικά περιβάλλοντα εργασίας� Φάκελος

� Κάδος ανακύκλωσης

Συνεργατικές εφαρμογές� Κοινωνικά και οργανωτικά χαρακτηριστικά αλληλεπίδρασης

� Επιδρούν στην αποτελεσματικότητα της επικοινωνίας

� Μοντέλα συνομιλίας: βασικός μηχανισμός διαλόγου� Πολλαπλά κανάλια επικοινωνίας

� Στάση και κινήσεις σώματος, βλέμμα, νεύματα, επιφωνήματα� Επιστροφή μηνυμάτων από τον ακροατή στον ομιλητή (δευτερεύον κανάλι επικοινωνίας)� Βοηθάει στην αποδοτική εξέλιξη, αποφυγή σύγχυσης

� Σε πολλές εφαρμογές δεν υπάρχουν (περίπτωση chat, video χωρίς την όψη του σώματος)� Πώς λύθηκαν σε μερικές περιπτώσεις?

Μάθημα 7ο

Στυλ αλληλεπίδρασης� Γραμμή εντολών

� Θυμηθείτε το 1ο εργαστήριο-παράδειγμα� Καθόλου φιλικό προς το χρήστη� Πιο γρήγορο (σε μερικές περιπτώσεις) αν είστε

πεπειραμένος χρήστης� Μενού επιλογής

� Κλασσικά προγράμματα τύπου Word� Όχι ενθύμηση, αναγνώριση� Χαρακτηριστικά εικονίδια� Αρχές σχεδιασμού

� Τρόπος οργάνωσης: νοητικά συναφείς έννοιες και χαρακτηριστικός τίτλος υπομενού

� Αριθμός επιλογών: 4-12

� Ανάγκη ύπαρξης δεικτικής συσκευής (mouse)� Πιο χρονοβόρο� Δυσκολία εισαγωγής δεδομένων

Στυλ αλληλεπίδρασης� Φόρμα

� Συμπλήρωση πεδίων σύμφωνα με υποδείξεις� Όπου μπορεί να εφαρμοστεί, εισαγωγή με επιλογή από λίστα (αν είναι περιορισμένες οι είσοδοι που

μπορεί να χρησιμοποιήσει ο χρήστης π.χ. Άγαμος/Έγγαμος)

� Μεταφορά από φυσικό κόσμο (χειρόγραφες φόρμες αιτήσεων)

� Αρχές σχεδίασης� Λογική ομαδοποίηση πληροφορίας� Ομοιόμορφη πυκνότητα� Δυνατότητα αλλαγών, διορθώσεων� Έγκαιρος έλεγχος εσφαλμένων τιμών� Σήμανση προαιρετικών-υποχρεωτικών πεδίων� Σαφείς οδηγίες και ονομασίες πεδίων

� Χρήσεις� Βάσεις δεδομένων� Εφαρμογές Διαδικτύου κλπ

Στυλ αλληλεπίδρασης� Φυσική Γλώσσα

� Διατύπωση φωνητικών εντολών� Αναγνώριση ηχητικής εντολής και πραγματοποίηση ενέργειας� Ίσως από τα πιο ελπιδοφόρα μέσα για δημιουργία εφαρμογών

για προσχολική ηλικία δεδομένης της ευκολίας χρήσης

� Πρόβλημα: αναγνώριση σωστής εντολής, διαφορετικές έννοιες της φυσικής γλώσσας κλπ.

� Παράδειγμα: � iPhone Siri Video� ηχητική απάντηση Samsung

� https://www.youtube.com/watch?v=mqJ64E12AbM

Στυλ αλληλεπίδρασης� Μέσω αφής

� Φορητές συσκευές νέας τεχνολογίας

� Καλύτερη προσαρμογή

� Καλύτερη εκμετάλλευση του χώρου της οθόνης

� Κρίσιμο για τις φορητές συσκευές

� Πιο διαισθητικό για το χρήστη

� Άρα και για την προσχολική ηλικία

Στυλ αλληλεπίδρασης� Εικονικής πραγματικότητας

� Μέσω κίνησης

� Επίσης πολύ κοντά διαισθητικά

� Συνήθως με κάποιο βοηθητικό εξάρτημα (π.χ. Γάντι, κοντρόλ)

� Σας θυμίζει κάτι?

� Video 3

� https://www.youtube.com/watch?v=7SFeCgoep1c

� Δεν είναι και τόσο επιστημονική φαντασία

� Nintendo Wii

Στυλ αλληλεπίδρασης� Ειδικές διεπαφές

� Για συγκεκριμένες κατηγορίες ανθρώπων� Με προβλήματα όρασης-ακοής-κίνησης

� Παράδειγμα Hawking� Παγκοσμίου φήμης φυσικός

� Πλήρης αναπηρία, μόνο κίνηση σε μερικούς μύες� Ένας δρομέας κινείται συνέχεια στην οθόνη ανάμεσα σε γράμματα� Μέσω της κίνησης του μάγουλου τον σταματάει για να επιλέγει

χαρακτήρες� Έχει και αυτόματη ανακάλυψη λέξης (όπως στα κινητά)

� http://singularityhub.com/2010/05/03/how-does-stephen-hawking-talk-video/

Γενικά Κριτήρια αξιολόγησης

διεπαφών� Διαισθητική διεπιφάνεια

� Μείωση μνημονικού φορτίου� Εντολές και εικονικές αναπαραστάσεις κοντά στο νόημα και τις προηγούμενες

εμπειρίες

� Συνέπεια� Ομοιομορφία στον τρόπο αναπαράστασης, στις ενέργειες του χρήστη, θέση

τίτλων και μενού

� Προσαρμοστικότητα� Αποδεκτές παρεκκλίσεις, συντομεύσεις

� Ελαχιστοποίηση ενεργειών χρήστη� Προκαθορισμένες τιμές , αυτόματος δρομέας στο πρώτο πεδίο φόρμας κλπ

Γενικά Κριτήρια αξιολόγησης

διεπαφών� Υποστήριξη προσανατολισμού

� Διευκόλυνση πλοήγησης, προφανείς εξόδους, εναλλακτικές διαδρομές, γενικό πλάνο εφαρμογής, γενικές επιλογές σε σταθερή θέση

� Ομαδοποίηση με βάση το νόημα ή τη γενική λειτουργία

� Δομή οθονών σταθερή

� Εστίαση προσοχής� Χρήση χρωματισμών, υπογράμμισης, κινούμενες εικόνες με μέτρο

� Αν θέλετε να τονίζεται κάτι, πρέπει να διαφέρει από τα υπόλοιπα� Αν όλα είναι διαφορετικό χρώμα δεν έχει νόημα

� Ανάδραση� Κάθε στιγμή ο χρήστης να ξέρει που είναι και σε τι κατάσταση είναι το σύστημα� Μηνύματα σφάλματος

Γενικά Κριτήρια αξιολόγησης

διεπαφών� Προστασία από επικίνδυνες ενέργειες του χρήστη

� Επιβεβαίωση κλεισίματος, μη αποθήκευσης κλπ� Αναίρεση ενεργειών

� Παροχή βοήθειας

� Έλεγχος από το χρήστη� Διαχείριση μεγέθους παραθύρων, ρυθμός ελεγχόμενος (π.χ. σημείο σε

βίντεο)

� Χρώματα� Όχι πάνω από 4 σε κάθε οθόνη� Συγκεκριμένα για κάποια χρώματα

� Π.χ. Μπλε κατάλληλο για υπόβαθρο, όχι για κείμενο

Παραδείγματα Διεπιφάνειας

χρήστη� http://www.e-

yliko.gr/resource/supportmaterial/EduAll.aspx

� Θα δούμε 2 εφαρμογές προσχολικής αγωγής

� Κυκλοφορώ με ασφαλεια Β

� Εξερευνητές

Κυκλοφορώ με ασφάλεια� Προσπαθήστε να ανιχνεύσετε προβλήματα με βάση τα

κριτήρια που αναφέραμε

Προβλήματα� Όχι εμφανής έξοδος (σε κάποιες περιπτώσεις βγαίνει με ESCAPE αλλά

δεν αναφέρεται πουθενά, σε άλλες που έχει επιλογή εξόδου δεν δουλεύει το ESCAPE-όχι συνέπεια)

� Όχι γρήγορη ανάδραση και έλεγχος χρήστη (αριστερά δεξιά)� Αρχικό μενού: ομαδοποίηση με βάση τη μορφή του σχήματος αλλά

χωρίς εννοιολογική σύνδεση του περιεχομένου της άσκησης με το εικονίδιο� Π..χ γραμμές τρένου οδηγούν στο αριστερά δεξιά, καλύτερο για αυτό θα

ήταν το μπλε εικονίδιο� Όχι επιβεβαίωση εξόδου� Όχι βοήθεια παντού� Όχι επανάληψη σε περίπτωση λάθους ΑΝ ΚΑΙ ΤΟ ΛΕΕΙ!� Όχι αξιολόγηση� Μη δυνατότητα αποθήκευσης και συνέχισης� Διαφορετικές μορφές καρτελών σε κάθε περίπτωση

Τι τύπου είναι?� Ερωτήσεις σωστού λάθους� Ευνοεί κάποιες εναλλακτικές διαδρομές� Δεν έχει τη «θεωρία»

� Εξάσκησης και πρακτικής� Κυρίως Κλειστού τύπου� Έχει σαφή διδακτικό στόχο

� Να μάθει το παιδί κάποια βασικά στην κυκλοφοριακή αγωγή� Γιατί δεν θα μπορούσε ένα τέτοιο λογισμικό να είναι ανοικτού?

� Είναι προφανώς επικίνδυνο για το παιδί να πειραματιστεί ή να «ανακαλύψει» τη σωστή απάντηση� Αναφέρεται σε βασικές έννοιες ασφάλειας που είναι υποχρεωτικό να τις μάθει το παιδί, να εξασκηθεί

στη σωστή απάντηση και να αξιολογηθεί άμεσα� Βέβαια τα λάθη που εμφανίστηκαν στη προηγούμενη διαφάνεια δεν επιτρέπουν να γίνει

αποτελεσματικά αυτό � Δεν είναι απαραίτητο δηλαδή ότι ό,τι είναι κλειστού είναι κακό και ό,τι είναι ανοικτού είναι καλό

� Τα πάντα εξαρτώνται από το τι θέλει να πετύχει κάθε λογισμικό

� Αυτή η αξιολόγηση/κατηγοριοποίηση είναι άσχετη με την αξιολόγηση της διεπαφής, εκτός αν αναφέρεται και στην αποτελεσματικότητα του λογισμικού

Εξερευνητές� Προσπαθήστε να ανιχνεύσετε προβλήματα με βάση τα

κριτήρια που αναφέραμε

Αξιολόγηση� Συνέπεια στα γραφικά, στις καρτέλες� Ενισχυμένη αίσθηση ελέγχου

� Δυνατότητα για παράλειψη ενεργειών, μετάβαση σε διαφορετικά σημεία, γενικό πλάνο εφαρμογής

� Βοήθεια παντού� Μεγάλη διάρκεια εκφωνήσεων (-)

� Απώλεια ελέγχου με τα ζώα και την αντιστοίχιση� Θέμα στο παζλ

� Το έφτιαχνε μόνο του� Δεν είχε την εικόνα στόχο

� Εικονικές αναπαραστάσεις κοντά στο νόημα (π.χ. Στην ζωγραφική, στην ταυτότητα)

� Δεν έχει μήνυμα σφάλματος αν δεν εισάγετε πληροφορία στην ταυτότητα

Τι τύπου είναι?� Ευνοεί την εξερεύνηση

� Διακλάδωση

� Σε ορισμένες περιπτώσεις καθοδηγεί το χρήστη

� Σε άλλες έχει ελεύθερη εισαγωγή

� Έχει σαφή διδακτικό στόχο

� Μάλλον προς Ανοικτού τύπου περισσότερο ή συνδυαστικό

Πηγές� Κόμης, Β. (2004), Εισαγωγή στις Εφαρμογές των ΤΠΕ στην

Εκπαίδευση, Αθήνα, Εκδόσεις Νέων Τεχνολογιών� Παρουσίαση διασκευασμένη από:

� http://www.google.gr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=2&cad=rja&uact=8&ved=0CC4QFjAB&url=http%3A%2F%2Fweb-server.math.uoc.gr%3A1080%2FMembers%2Fmkalogian%2FLearningTheoriesBehaviorism.ppt&ei=QUF6U_isN7HsygOWloCACA&usg=AFQjCNG8kl5YXWkU7N6QsxLualqECHsJOg&bvm=bv.66917471,d.bGQ

� http://www.google.gr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&cad=rja&uact=8&ved=0CCYQFjAA&url=http%3A%2F%2Fweb-server.math.uoc.gr%3A1080%2FMembers%2Fmkalogian%2FLearningTheoriesConstructivism.ppt&ei=NkJ6U7jcFo3_yAO454HQCA&usg=AFQjCNFXbsKGCeLZO9Pihn4JHmM7BEWAWg&bvm=bv.66917471,d.bGQ

� Ν. Αβούρης (2000), Εισαγωγή στην επικοινωνία ανθρώπου υπολογιστή, Εκδόσεις Δίαυλος