32
جزوه ی گفتار1 فصل3 زیست یازدهم دستگاه حرکتی

مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

زیست یازدهم 3فصل 1جزوه ی گفتار

دستگاه حرکتی

Page 2: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

: به مجموعه ی استخوان ها، غضروف ها و مفاصل بدن گفته می شود.اسکلت بدن

است. بخش محوری، محور بدن را تشکیل می محوری و جانبی اسکلت انسان شامل دو بخش

)حرکات ستون مهره چرخش، خم شدندهد و در جویدن، شنیدن صحبت کردن و حرکات بدن )

ها در چرخش(( نقش دارد.

بدناسکلت

محوری؛ _1

در قسمت مرکزی بدن قرار دارد

وظیفه بخش محوری: حفاظت از اندام های حیاتی

:حفاظت دنده و جناغ)حفاظت از نخاع(، ستون فقرات، استخوان جمجمهاین بخش شامل(

استخوان های از قفسه ی سینه. دو دنده ی پایینی حفاظت از کلیه ها را برعهده دارند(،

گوش میانی

Page 3: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

جانبی؛ _2

این بخش شامل استخوان های: دست، پا، ترقوه، لگن، کتف، بازو، ساعد)زند زیرین و زند

زبرین(، مچ دست، کف دست، انگشتان دست، ساق پا )درشت نی و نازک نی(، مچ پا، کف

پا، انگشتان پا،کشکک

کل ساختار استخوانی سر جمجمه نام دارد. :1نکته

شامل: جمجمه

جمجمه ی مغزی(: ی سراستخوان های کاسه(

وظیفه ی حفاظت از مغز را برعهده دارند.

تنها استخوان متحرک استخوان ها ی صورت ( :

صورت، استخوان آرواره ی پایین می باشد(

ستون مهره ها:

در افراد بالغ: _الف

مهره می باشد 26شامل

7 ،مهره ی 5مهره ی سینه ای، 12مهره ی گردنی

مهره ی دنبالچه ای 1خاجی، مهره ی 1کمری،

در افراد نابالغ: _ب

مهره می باشد. 33شامل

7 ،مهره ی 5مهره ی سینه ای، 12مهره ی گردنی

مهره ی دنبالچه ای 4مهره ی خاجی، 5کمری،

Page 4: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

همه ی استخوان های ستون مهره ها هم شکل و هم اندازه نیستند. :2نکته

استخوان های قفسه سینه

جفت( 12دنده ها ) _1

جناغ ) یک عدد( _2

مهر( 12مهره هایی که دنده ها به آن ها متصل اند.) _3

جفت دنده، یک عدد جناغ و دو عدد ترقوه وجود دارد. 12 در بدن ما :3نکته

دنده ها از پشت به استخوان های مهره متصل هستند :4نکته

غضروف به استخوان جناغ متصل هر کدام به صورت جداگانه با 7تا 1ترقوه و دنده های :5نکته

و 11با یک غضروف مشترک به استخوان جناغ متصل اند. دنده های 10تا 8اند. اما دنده های

به استخوان جناغ متصل نیستند. 12

از جلو زیر ترقوه و از عقب آزاد است. 1دنده ی شماره نکته:

Page 5: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای
Page 6: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

زیست یازدم: 3)اسکلت انسان( فصل 1نکات کلی شکل

استخوان های کتف در سطح پشتی بدن قرار دارند

.در حالتی که کف دست به سمت خارج باشد، زند زبرین خارجی تر است

.در ساق پا، نازک نی نسبت به درشت نی خارجی تر است

استخوان دارد که استخوان های مچ را به انگشتان دست وصل می کند. 5کف دست

استخوان تشکیل شده اند. 3جز انگشت شست، از همه ی استخوان های انگشتان دست به

.انگشت کوچک دست در امتداد زند زیرین و انگشت شست در امتداد زند زبرین می باشد

Page 7: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

هر لگن از دو نیم لگن تشکیل شده است که از پشت به استخوانی در ستون مهره ها ، از

جلو به یکدیگر و از کنار به استخوان های ران متصل شده اند.

.کشکک به استخوان ران متصل است به درشت نی و نازک نی متصل نیست

استخوان است که استخوان های مچ را به انگشتان پا وصل می کند. 5کف پا شامل

بند انگشت تشکیل شده است. 3تمام انگشتان پا به جز انگشت شست از

Page 8: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

وزک داخلی پا درشت مشا قوزک خارجی پا نازک نی)سر استخوان نازک نی( و منشا ق

نی)سر استخوان درشت نی( می باشد.

.ستون مهره ها از زیر جمجمه شروع شده و تا درون لگن ادامه پیدا می کند

بزرگترین استخوان بدن: استخوان ران

کوچکترین استخوان بدن: استخوان های گوش میانی

Page 9: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

وظایف استخوان های بدن:

پشتیبانی _1

پشتیبانی را بر عهده دارند: استخوان کاسه ی چشم، استخوان استخوان هایی که وظایف

ستون مهره ها، استخوان های دست وپا

.بخش محوری و جانبی در انجام این وظیفه دخالت دارند

حرکت _2

هم بخش محوری و هم بخش جانبی

حفاظت از اندام های درونی _3

ون مهره ها: حفاظت از نخاع. دنده ها: حفاظت از قلب و شش. جمجمه: حفاظت از مغز. ست

لگن: حفاظت از اندام های ادراری و تولید مثلی

هم محوری و هم جانبی

تولید سلول های خونی _4

...در مغز قرمز استخوان، یاخته های بنیادی میلوئیدی و لنفوئیدی وجود دارد

ذخیره ی مواد معدنی _5

.شامل همه ی استخوان ها می شود

کمک به شنیدن _6

استخوان کوچک گوش میانیسه

تکلم و جویدن _7

تکلم و جویدن به کمک آرواره ها)استخوان های آرواره جزء بخش محوری هستند( صورت

می گیرد.

Page 10: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

.فک فوقانی از نوع آرواره ی ثابت و فک تحتانی از نوع آرواره ی متحرک می باشد

انواع استخوان از لحاظ شکل:

استخوان های دراز _1

شکل هستنداستوانه ای

شامل تنه و دو انتهای برآمده می باشند

.بخش اعظم آن بافت فشرده می باشد

مانند: ران، بازو، ساعد ) زند زیرین و زند زبرین(، درشت نی،نازک نی

استخوان های کوتاه _2

شامل استخوان های: مچ دست، مچ پا

استخوان های پهن _3

لبه های دندانه دار استخوان های جمجه در هم فرورفته جمجمه شامل استخوان های(

استخوان جناغ، کتفاند؛برای استحکام(،

.بخش اعظم آن بافت اسفنجی می باشد

استخوان های نامنظم _4

شامل استخوان های: مهره ها

استخوان کنجدی -5

مانند: کشکک

Page 11: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

انواع استخوان از لحاظ اندازه:

استخوان های گوش میانی ماننداستخوان های کوچک: _1

مانند: استخوان های ران، لگن، بازو استخوان های بزرگ: _2

Page 12: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

انواع ساختار های استخوان:

بافتی با یاخته های منظم به صورت سامانه هایی با استوانه های : )استخوان فشرده(فشرده _1

استخوانی است که به صورت هم مرکز به نام هاورس می باشند. این بافت شامل تعدادی تیغه ی

دوایر متحدالمرکزی قرار گرفته اند که سیستم هاورس نام دارد. بر روی تیغه ی استخوانی حفراتی

قرار دارد که درون هر کدام یک سلول استخوانی وجود دارد.

Page 13: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

بافتی با یاخته های نامنظم و حفره هایی درای مغز قرمز :)استخوان اسفنجی(اسفنجی _2

برای ساخت یاخته های خونی می باشد.در واقع این بافت از تیغه های استخوانی نامنظم استخوان

تشکیل شده است که بین آن ها مغز استخوان وجود دارد.

Page 14: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

ت پیوندی در بدن وجود دارد(نوع باف ٦.)استخوان یک نوع بافت پیوندی است :6نکته

استخوان هم بافت پیوندی می چون استخوان ها جزء بافت پیوندی هستند، پس بافت :7نکته

باشد.

3)ساختار بخشی از تنه ی یک استخوان دراز و اجزای آن( فصل 3نکات شکل

زیست یازدهم:

.بافت پیوندی بیرونی استخوان دو لایه می باشد

یاخته های استخوانی دارای انشعاب و زوائد سیتوپلاسمی هستند و از طریق زوائد به

یکدیگر متصل می شوند.

سیستم هاورس شامل مجرایی به نام مجرای هاورس است که در این مجرا رگ خونی، هر

رگ لنفی و اعصاب وجود دارد که این سه ارتباط بافت استخوان را با بیرون برقرار می

کنند.

مجرای دو سیستم هاور مجاور ، از طریق مجرا های عرضی با همدیگر، با لایه ی پیوندی

در ارتباط هتند. خارجی و با مغز استخوان

.در فاصله ی بین دو سیستم هاور ماده ی زمینه ای و سلول های استخوانی وجود دارند

پس همه ی سلول های استخوانی درون سیستم هاورس قرار ندارند.) هم داخل سیستم

هاورس و هم بین سیستم های هاورس وجود دارند(.

وجود ندارد.استخوان اسفنجی نسبت درون بافت استخوانی فشرده هیچ نوع مغز استخوانی

به استخوان فشرده داخلی تر است.

Page 15: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

بافت استخوان

.یاخته های استخوانی زوائد دارند

)ماده ی زمینه ای: فسفات کلسیم )باعث استحکام استخوان می شود

)رشته ها کلاژن و الاستیک )تعداد رشته های کلاژن بیشتر است

ساختار استخوان دراز

انتهای برآمدهدو _1

بافت فشردهسطح بیرونی: _الف

بافت اسفنجی )توسط مغز استخوان پر شده(سطح درونی: _ ب.

Page 16: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

تنه _2

از بیرون به داخل شامل

لایه ی پیوندی: _1

.سطح خارجی استخوان های دراز را می پوشاند

.دولایه می باشد. لایه ی داخلی به بافت استخوانی فشرده چسبیده است

اعصاب توسط مجراهای موجود در این سطح به درون استخوان غذا رسانی می رگ ها و

کنند و یا با بیرون استخوان ارتباط برقرار می کنند.

بافت فشرده: _2

.از خارج با لایه ی داخلی بافت پیوندی و از داخل با بافت اسفنجی در تماس است

.مغز قرمز و زرد ندارد

ی دارد.نسبت به بافت اسفنجی حفرات کمتر

.دارای مجاری هاورس می باشد

بافت اسفنجی: _3

.از خارج با بافت فشرده در تماس است

.وسط آن مجرای مرکزی وجود دارد

.نسبت به بافت فشرده حفرات بیشتری دارد

.حفرات آن فاقد مغز استخوان است

کانال مرکزی: _4

وسط تنه ی استخوان دراز قرار دارد.

ه شده است.توسط بافت اسفنجی احاط

درون آن با مغز زرد پر شده است.

Page 17: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای
Page 18: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

مغز استخوان

مغز قرمز استخوان _1

بافت اسفنجی حفره حفره می باشد، مغز قرمز درون این حفره ها را پر می کند)به جز تنه

ی استخوان های دراز(.

،سلول های بنیادی در این مغز قرار دارند.)سر استخوان های دراز خون سازی می کند

چون مغز قرمز دارد.(

مغز قرمز استخوان شامل: یاخته های استخوانی، یاخته های بنیادی، یاخته های

لنفوئیدی،یاخته های میلوئیدی )تولید گویچه های قرمز(، مگاکاریوسیت، گویچه ی قرمز

هسته دار، گویچه ی قرمز بدون هسته. انواع گویچه های سفید ) دانه دار و بدون دانه(

گویچه های قرمز در مغز استخوان هسته ی خود را زا دست می دهند و وارد رگ های :8نکته

خونی می شوند.

یاخته های بنیادی شامل :9نکته

تولید گویچه سفید دانه دار، گویچه قرمز و مگاکاریوسیتیاخته های میلوئیدی: _1

تولید لنفوسیت و مونوسیتیاخته های لنفوئیدی: _2

مغز زرد استخوان _2

مجرای مرکزی استخوان های دراز را پر می کند

.از چربی تشکیل شده است

تعداد سیستم هاورس در استخوان خیلی زیاد می باشد و تعداد استوانه های هر سیستم :10نکته

عدد می باشد. 20تا 5هاورس بین

کنند اما مغز استخوان سازی می اصولا تمام مغز استخوانهای بدن تا دوران بلوغ خون :11نکته

دهد. دراز بعد از سن بیست سالگی به بافت چربی تبدیل شده و دیگر عمل خونسازی را انجام نمی

Page 19: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

ها عمل خونسازی را انجام ها ، جناغ سینه ، دندهاز این پس فقط مغز استخوانهایی نظیر مهره

یابد و در تخوان نیز کاهش میشود قدرت سازندگی مغز اسدهند. به تدریج که سن زیاد میمی

جزء دستگاههای خون گردد. مغز استخوان در واقعمختصری نمایان می کم خونی سنین پیری

در کم خونی های شدید مغز زرد به مغز قرمز تبدیل شده و خون .شودساز بدن محسوب می

سازی می کند.

تغییرات استخوان

تغییرات استخوانی، شامل فرایند های تشکیل)فعالیت های بدنی( و تخریب)بیماری های

استخوانی( استخوان است.

استخوانی می شوند: سن، جنس، وزن، میزان تحرک، عوامل عواملی که منجر به تغییرات

هورمونی، تغذیه، بیماری های استخوانی

Page 20: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

بیشتر استخوان های ما در ابتدا از غضروف ساخته شده اند سپس همراه با رشد، جذب

مواد معدنی را انجام داده اند و به بافت پیوندی استخوان تبدیل شده اند.

سالگی به 20سالگی( ادامه دارد. از 20ر سن رشد) حدود سخت شدن استخوان ها تا اواخ

بعد سلول های استخوانی کم کار می شوند

.هورمون رشد از هیپوفیز ترشح شده و سبب رشد قدی استخوان می شود

هر چه میزان تحرک و فعالیت بدنی بیشتر باشد، ماهیچه ها بیشتر به استخوان ها فشار

ها ضخیم تر می شوند.می آورند، در نتیجه استخوان

با افزایش وزن، استخوان ها فشار بیشتری را تحمل می کنند، در نتیجه استخوان ها ضخیم

تر می شوند.

:عواملی که سبب محکم شدن استخوان ها می شوند

رسوب مواد معدنی مانند کلسیم _1

رشته های کلاژن _2

هستند، به همین دلیل سنگینی فضانوردان به صورت معلق در محیط بی وزنی : 12نکته

بدنشان روی استخوان ها نمی افتد، در نتیجه به دلیل وارد شدن فشار کمتر به استخوان

ها، تراکم )چگالی( استخوان ها کاهش می یابد.

نقش کلسیم

a) استحکام استخوان ها و دنده ها

b) عملکرد صحیح ماهیچه ها

c) عملکرد صحیح اعصاب

d) استحکام دیواره ی یاخته ای

e) فرایند انعقاد خون

افزایش کلسیم خون منجر به تنگ شدن رگ ها و فشار خون می شود. :13نکته

Page 21: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

زیست یازدهم: 4ترکیب با فصل

هورمون هایی که بر روی استخوان ها تاثیر می گذارند:

هورمون پاراتیروئیدی _1

در پشت تیروئید، چهار غده ی پاراتیروئید وجود دارد

پاراتیروئیدی کاهش کلسیم خون می باشد.محرک ترشح هورمون های

هورمون های پاراتیروئیدی روی استخوان ها، کلیه و روده اثر گذاشته و سبب افزایش

کلسیم خون می شوند.

این هورمون ها، بازجذب کلسیم از استخوان و کلیه و جذب کلسیم از روده را افزایش می

دهند.

ه ی زمینه ای استخوان سرشار از کلسیم باعث تجزیه ی بافت استخوانی می شوند. ماد

است. با تجزیه ی ماده ی زمینه ای استخوان، کلسیم ذخیره شده در آن به داخل خون

آزاد می شود، در نتیجه میزان کلسیم خون افزایش می یابد. در این حالت تراکم، ضخامت

(و استحکام استخوان ها کاهش می یابد..)استخوان محل ذخیره ی کلسیم است.

ویتامینD تحت تاثیر این هورمون فعال می شود. برای جذب کلسیم وجود ویتامینD

جذب روده ای کلسیم افزایش می یابد. Dلازم است. در نتیجه با فعال شدن ویتامین

ویتامینD در جذب کلسیم غذا از روده نقش دارد. کمبود ویتامینD سبب کاهش جذب

کلسیم می شود.

Page 22: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

تونینهورمون کلسی _2

این هورمون از تیروئید ترشح می شود

.محرک ترشح آن، افزایش کلسیم خون می باشد

برداشت کلسیم از استخوان ها را مهار می کند و آن ها را در ماده ی زمینه ای استخوان

رسوب می دهد.

.باعث قطور و محکم شدن استخوان ها و کاهش کلسیم خون می شود

هورمون جنسی _3

هورمون ها بعد از بلوغ سبب افزایش استحکام استخوان ها می شود. ) هم در ترشح این

مردان و هم در زنان(

هورمون رشد _4

Page 23: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

از بخش پیشین هیپوفیز ترشح می شود

تقریبا باعث رشد همه ی بافت ها و اندام های بدن می شود

ان، این هورمون سبب بلندی استخوان، ساخت سلول های خونی توسط مغز قرمز استخو

جذب و رسوب کلسیم در استخوان می شود.

در نزدیکی سر استخوان های دراز، دو صفحه ی غضروفی به نام صفحه ی رشد وجود دارد

هورمون رشد در سن رشد بر صفحات غضروفی انتهای برآمده استخوان های دراز اثر می

کند.

ماند. چون از یک اندازه و ضخامت صفحه ی رشد در طول دوران رشد تقریبا ثابت می

طرف سلول های غضروفی جدید ساخته می شود و از طرف دیگر سلول های غضروفی به

سلول های استخوانی تبدیل می شوند.

Page 24: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

صفحه ی رشد از مرکز استخوان دور می شود اما ضخامتش در تمام مراحل رشد ثابت

است.

فحه ی رشد انتهای صفحه ی رشد انتهای بالای استخوان به سمت بالا حرکت می کند و ص

پایین استخوان به سمت پایین حرکت می کند.

فاصله ی صفحه ی رشد با سر استخوان ثابت می ماند، چون دائما به سمت سر غضروف

تولید می کند.

منظور از جانشینی سلول های استخوانی به جای سلول های غضروفی، مرگ سلول های

ی آن ها است.غضروفی و جانشینی سلول های استخوانی به جا

هر استخوان دراز دو انتهای برامده )دو سر( دارد. پس دو صفحه ی رشد دارد

کاهش کلسیم خون سبب اختلال در روند انقباض ماهیچه ها می شود. لذا در اثر کمبود

کلسیم در بدن امکان سکته ی قلبی به علت عدم انقباض ماهیچه های قلب وجود دارد.

نیاز به کلسیم دارد.کمبود کلسیم و کاهش تولید هورمون فعالیت آنزیم ترومبیناز

پاراتیروئید، سبب اختلال در روند لخته شدن خون می شود.

سمت نزدیک به سر استخوان: غضروف جدید در این سمت تشکیل می شود

سمت نزدیک به تنه ی استخوان: در این سمت غضروف به استخوان تبدیل می شود.

Page 25: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

رشد: کوتاهی قدکاهش ترشح هورمون

افزایش ترشح هورمون رشد: بلندی قد

پوکی استخوان: تخریب استخوان نسبت به ساخته شدن آن افزایش می یابد. استخوان ها پوک

می شوند.

ساختن بافت استخوانی محدود به سن بلوغ نیست. ساخت بافت استخوانی در تمام طول نکته:

و ماکروسکوپی صورت می گیرد.عمر فرد و در اثر شکستگی های میکروسکوپی

تراکم استخوان

روشی است که بر اساس آن میزان سختی، استحکام و تراکم استخوان ها اندازه گرفته

می شود.

.تراکم استخوان بر حسب گرم بر سانتی متر مربع می باشد

ش تراکم استخوان: برای سنجش تراکم استخوان از اشعه ی ایکس استفاده روش سنج

هر چه تراکم استخوان بیشتر باشد، فضاهای خالی استخوان کمتر است و می کنند.

استخوان مقدار بیشتری از اشعه ی ایکس تابیده شده را جذب می کند

سالگی به بعد تراکم استخوان شروع به افت 20هم در مردان و هم در زنان از سن

کردن می کند و این افت تا پایان عمر ادامه دارد.

استخوانی کمتر باشد، استحکام آن نیز کمتر است. در این حالت استعداد هر چه تراکم

شکستگی استخوان افزایش می یابد.

( ساله(، تراکم استخوانی مرد از زن بیشتره )هورمون های 80تا 20در مرد و زن

جنسی مردانه(

( سالگی افت تراکم استخوانی در مردان بیشتر از زنان است.50تا 20در بازه ی )

Page 26: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

( افت تراکم استخوان در زنان بیشتر از مردان است. چون 80تا 50در بازه ی )سالگی

سالگی ترشح هورمون های جنسی در زنان برخلاف مردان متوقف می شود. 50بعد از

و افت تراکم استخوان در ان ها با شدت بیشتری انجام می گیرد.

است.به طور کلی تراکم استخوان در مردان بیشتر از زنان

سالگی شیب افت تراکم استخوان در مردان تند تر می باشد. 50تا 20در بازه ی

مفصل

استخوان یا چند استخوان می باشد. 2محل اتصال

انواع مفصل

مفصل ثابت _1

در این مفصل استخوان هایی که به هم متصل شده اند حرکتی ندارند. مانند جمجمه )به

جز آرواره ی پایین(

متحرکمفصل _2

.در این نوع مفصل استخوان ها در محل مفصل حرکت دارند

.بیشتر مفاصل بدن از نوع متحرک اند

مانند: آرنج، زانو، انگشتان و لگن

مفصل بین تنه ی مهره ها این مفاصل حرکت کمی دارند. مانندمفصل نیمه متحرک: _3

می باشدشامل استخوان های بازو، زندزیرین و زند زبرین مفصل آرنج:

استخوان های مچ با ساعد) زند زیرین با زند زبرین( مفصل مچ دست:

استخوان های کف دست از یک طرف با استخوان مچ مفصل استخوان های کف دست:

مفصل دارند و از یک طرف با استخوان های انگشتان

Page 27: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

شامل استخوان های کتف، ترقوه و بازو می باشد. مفصل شانه:

وه از بالا به کتف متصل است و از پایین به استخوان جناغاستخوان ترق نکته:

شامل استخوان های ران، درشت نی و کشکک می باشد. مفصل زانو:

استخوان درشت نی با استخوان نازک نی مفصل دارد. نکته:

درشت نی و نازک نی هر دو با مچ پا مفصل دارند. نکته:

زند زیرین و زند زبرین هر دو با مچ دست مفصل دارند. نکته:

Page 28: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

انواع مفاصل متحرک

در این مفاصل انتهای یک استخوان که به شکل بیضوی و تخم مرغی است در : قمه ایل _1

و مچ پادست حفره استخوان دیگر که آن هم بیضوی است میچرخد مانند مفصل مچ

دو استخوان روی هم می لغزند.مانند استخوانچه های مچ دست، مفصل بین زوائد لغزنده: _2

مفصل بین پشتی مهره ها، مفصل دنده ها به استخوان جناغ)حرکت دنده ها در حین تنفس(،

ستخوان های ا ، مفصللگندر ومیلیاستخوان ساکروم و ادو مفصل بین استخوان مچ دست، ۸

گوش میانی

جهت حرکت می 2مانند لولای در، در جهت باز و بسته شدن عمل می کند. و در لولایی: _3

کنند. مانندآرنج،زانو وبند انگشتان

این مفصل بین استخوان انگشت شست و مچ دست وجود دارد.زینی: _4

سر یک استخوان حالت گوی مانند و سر استخوان دیگر حالت کاسه مانند و گوی و کاسه: _5

این حالت گوی درون کاسه قرار می گیرد. مانند: مفصل بین استخوان نیم لگن و گود دارد. در

استخوان ران، مفصل شانه ) بین استخوان بازو و استخوان کتف(

در مفصل بین استخوان ران و نیم لگن، سر استخوان ران گوی مانند و استخوان لگن کاسه

جهات بچرخد.مانند است. این امر سبب می شود که بتواند در تمام

یک استخوان حول محور استخوان دیگر حرکت می کند. مانند: زند زیرین و زند محوری: _6

زبرین. بین مهره های اول و دوم گردن

Page 29: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

زیست یازدهم 3)مفصل ثابت در استخوان های جمجمه(فصل 6نکات شکل

.بزرگ ترین استخوان جمجمه، استخوان آهیانه می باشد

چشم استخوان های پیشانی، گونه و آرواره های بالا شرکت دارند.در تشکیل کاسه ی

.حفره ی گوش در استخوان گیجگاهی قرار دارد

.استخوان فک تحتانی در قسمت نزدیک استخوان گیجگاهی دو شاخه می شود

Page 30: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

در بیشتر مفصل ها استخوان ها قابلیت حرکت دارند، استخوان ها در محل این نوع مفصل ها

کپسول از جنس بافت پیوندی رشته ای احاطه شده اند که پر از مایع مفصلی توسط یک

لغزنده است.

غشا مفصلی با پرده ی سازنده ی مایع مفصلی زیر کپسول مفصلی است. نکته:

در قسمت قدامی مفصل زانو کپسول مفصلی وجود ندارد. نکته:

حفره ی مفصلی ترشح و آن را پرده ی سازنده ی مایع مفصلی، مایع مفصلی را به درون نکته:

پر می کند. این پرده از خارج با کپسول مفصلی و از داخل با مایع مفصلی در تماس است.

کپسول مفصلی فقط در استخوان های متحرک وجود دارد و قسمت هایی از استخوان نکته:

های شرکت کننده را در بر می گیرد.

رج می شوداما پیچ خوردگی در اثر اینکه مفصل در در دررفتگی، استخوان از محل مفصل خا نکته:

خلاف جهت خود حرکت کرده است رخ می دهد

رباط: رباط استخوان ها را به هم وصل می کند

Page 31: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

زردپی: زردپی ماهیچه را به استخوان متصل می کند.

بیشتر بدانید

درجات آزادی یک مفصل:

آرنج که یک مفصل حرکت فقط در یک سطح انجام می گیرد. مانند مفصل یک محوری: _1

لولایی است. این نوع مفاصل یک درجه ی آزادی دارند.

حرکت حول دو محور صورت می گیرد. مانند مچ دست. این نوع مفاصل دو درجه دو محوری: _2

ی آزادی دارند.

حرکت حول سه یا چند محور صورت می گیرد. مانند مفصل شانه، سه یا چند محوری: _3

ن نوع مفاصل سه یا چند درجه ی آزادی دارند.استخوان ران و لگن. ای

مفصل لغزشی محور یا درجه ی آزادی ندارد. نکته:

Page 32: مهدزای تسیز 3 لصف 1 راتفگ ی هوزج · 2020. 11. 3. · 3 لصف )نآ یازجا و ارد ناوختسا کی ی هنت ا یشخب راتخاس( 3 لکش تاکن:مهدای

یک فرد بالغ تعداد استخوان های بدن

عدد می باشد. 206تعداد کل استخوان های بدن

استخوان صورت دارد( 14استخوان جمجمه و 8استخوان دارد.) 22سر

استخوان دارد. 26ستون مهره ها

عدد می باشد. 24تعداد استخوان های دنده ها

(64استخوان دارد.) برای دو دست می شود 32هر دست

تعداد استخوان های:

1:کتف 2:ترقوه 1:بازو 2:ساعد 8:مچ دست 5:کف دست 14: دست انگشتان

(62استخوان دارد. )برای دو پا می شود 31هر پا

تعداد استخوان های:

1:نیم لگن 1:کشکک 1:ران 2:ساق 7:مچ پا 5:کف پا 14: پا انگشتان

.جناغ یک عدد استخوان دارد

عدد( 6عدد استخوان دارد.) برای دو گوش می شود 3هر گوش

.هیوئید بالایی )زبان( یک استخوان دارد

گردن اطلس نام دارد. دومین مهره عدد می باشد. اولین مهره ی 7تعداد مهره های گردن نکته:

ی گردن آسه نام دارد. اگر اطلس حول زائده ی خارج شده از آسه بچرخد، سر می چرخد.