Με τον όρο πανίδα εννοούμε το σύνολο των διαφόρων ειδών ζωικών οργανισμών

(Σπονδυλωτών και Ασπόνδυλων)

που απαντούν σε μία περιοχή.

Εισαγωγή Επειδή τίποτα δεν μπορούμε να μελετήσουμε και να

κατανοήσουμε αν δεν το δούμε υπό το φως της εξέλιξής του στο χρόνο και το χώρο, θεωρήθηκε απαραίτητη μια σύντομη ματιά στο παρελθόν του Ελλαδικού χώρου.

Οι εντυπωσιακές αλλαγές που συνέβησαν στους γεωλογικούς αιώνες, διαμόρφωσαν τη σημερινή μορφή του ανάγλυφου, τη βλάστηση και την Πανίδα.

Τα γεωλογικά γεγονότα ερμηνεύουν την παρουσία την απουσία και την κατανομή των

διαφόρων ειδών φυτών και ζώων.

Επίσης εξηγούν και τη δημιουργία νέων

ειδών

Παγγαία

Σχηματισμός Ηπείρων

Πριν από 20 εκατομμύρια χρόνια ,

μια ενιαία ξηρά κάλυπτε τον σημερινό ελληνικό χώρο,

από το Ιόνιο έως τη Μικρά Ασία και τα

νότια της Κρήτης

Αιγηίδα

.

Υπάρχει ανταλλαγή πανίδας με τη Μ.Ασία.

8 εκ.έτη: Διαχωρίζεται από Μ. Ασία και σταδιακά σχηματίζεται το Αιγαίο πέλαγος

6 εκ.έτη: Η Μεσόγειος εξατμίστηκε.

3,5 εκ.έτη(Μέσο Πλειόκαινο)

Παλαιοκλιματολογία

ΠΛΕΙΣΤΟΚΑΙΝΟ ή ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ:

(2 εκ.-10.000 χρόνια πριν)

Παγετώδεις-Μεσοπαγετώδεις περίοδοι

Μικροί παγετώνες δημιουργήθηκαν στις ψηλές κορυφές των ελληνικών βουνών .

Το κλίμα της Ελλάδας παρουσιάζει σχετική σταθερότητα τα τελευταία 3χιλ έτη.

Πριν το Πλειστόκαινο

( 12- 6 εκ έτη)

Πλειστόκαινο

(1,6 εκ έτη)

ΠΙΚΕΡΜΙΚΗ ΠΑΝΙΔΑ

(Προέλευση από την Ινδία)

Μαστόδοντες

Ρινόκεροι

Καμηλοπαρδάλεις

Γαζέλες

Μαχαιρόδοντες

Ύαινες

Πάνθηρες

ΑΠΟΛΙΘ. ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΗΣ

Ψυχρές περιόδους:

Μαμούθ-Βίσωνες-τριχωτοί ρινόκεροι

Θερμές περιόδους:

Ελέφαντες-ιπποπόταμοι –ύαινες- ρινόκεροι

Νάνοι Ελέφαντες

Μαχαιρόδοντας

Μαχαιρόδοντας

Μαστόδοντας Απολιθωμένοι χαυλιόδοντες στα

Γρεβενά

Νάνοι ελέφαντες,ελάφια,κ.α

Έζησαν στην Ελλάδα 50χιλ-3 χιλ. χρόνια πριν

Αιγαίο ( Τήλος-Κρήτη-Δήλος-Νάξος)

Αποτέλεσαν ενδημική πανίδα ως νάνα φυτοφάγα

Η Πανίδα στα τελευταία 3 χιλ.έτη

Μυθολογικά στοιχεία Όμηρος , Ηρόδοτος (Λιοντάρια στη Μακεδονία) Αριστοτέλης , Παυσανίας (Αγριογούρουνα, αρκούδες στην Πάρνηθα)

Μυθολογικά στοιχεία Μινώταυρος,Κένταυροι

Λιοντάρι της Νεμέας- Κέρβερος

Από το παρελθόν φτάσαμε στη σημερινή μορφή της Ελλάδας…

ΒΛΑΣΤΗΣΗ

•Η ποικιλία των δασών που συναντάμε στην Ελλάδα είναι μοναδική •έντονο ανάγλυφο • γεωγραφική θέση • κλίμα

Κατά την διάρκεια των τελευταίων παγετώνων η Ελλάδα δεν είχε καλυφθεί από πάγους.

Αποτέλεσε καταφύγιο για πολλά είδη δέντρων της βόρειας Ευρώπης τα οποία διασταυρώθηκαν με τα ντόπια , προσαρμόστηκαν στις κλιματολογικές συνθήκες, και σήμερα δημιουργούν, δάση με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά…

Διεθνείς συμβάσεις και νόμοι προστατεύουν περιοχές με

ιδιαίτερο οικολογικό ενδιαφέρον

και επομένως προστατεύουν και τα ζώα που ζουν εκεί…

Στην Ελλάδα αναγνωρίζονται

10 Εθνικοί Δρυμοί

2 Θαλάσσια Πάρκα… ( Αλοννήσου και Ζακύνθου)

Υδροβιότοποι (συνθήκη Ramsar)

Μνημεία της φύσης (νήσος Πιπέρι κ.α.)

Αισθητικά δάση (Βάι,Καισαριανή κ.α.)

Εθνικός Δρυμός Πάρνηθας

Δέλτα Νέστου

Πίνδος

Μεγάλη ποικιλότητα της πανίδας ο ελληνικός χώρος καταφύγιο στα ζώα της

Βόρειας Ευρώπης που ήθελαν να αποφύγουν τους παγετώνες

τεράστια ποικιλία βιοτόπων της χώρας μας

νέα είδη και υποείδη, πολλά από τα οποία είναι ενδημικά στη χώρα μας.

Υπολογίζεται ότι υπάρχουν περί τα 50.000 είδη ζώων, ενώ είναι ήδη γνωστά περί τα 15.000, με έναν ενδημισμό που φθάνει το 25% περίπου.

Κυριότερες ομάδες ζώων

ΕΡΠΕΤΑ

ΑΜΦΙΒΙΑ

ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ ΠΤΗΝΑ

ΨΑΡΙΑ

ΑΣΠΟΝΔΥΛΑ

Αρθρόποδα

ΧΕΙΛΟΠΟΔΑ Σκολόπεντρα,

σαρανταποδαρούσα

ΕΝΤΟΜΑ

ΔΙΠΛΟΠΟΔΑ

ΑΡΑΧΝΙΔΙΑ Σκορπιοί,αράχνες

Και πολλά άλλα…

ΣΚΟΡΠΙΟΣ

Στις ελληνικές θάλασσες τα οικοσυστήματα είναι ποικίλα, αξιοπερίεργα και ανεξερεύνητα.

Τα οικοσυστήματα στις λίμνες και τους ποταμούς είναι παρόμοια με τα θαλάσσια.

ΣΑΡΓΟΣ ΡΟΦΟΣ

ΣΑΡΔΕΛΑ

ΑΜΦΙΒΙΑ

ΑΝΟΥΡΑ (Βάτραχοι,

φρύνοι)

ΟΥΡΟΔΕΛΗ (Σαλαμάνδρες,

τρίτωνες ή δρακοντάκια)

Κοινός βάτραχος- Φρύνος

Salamandra Τρίτωνας

Η ερπετοπανίδα της Ελλάδας είναι η πλουσιότερη της Ευρώπης (61 είδη)

Αρκετά ενδημικά είδη.

• Κυριότερες ομάδες:

Φίδια Σαύρες Χελώνες

Χελώνες Θαλάσσιες Χερσαίες

Σαύρες

Φίδια Τα δηλητηριώδη φίδια χωρίζονται σε δύο

οικογένειες:τις Κολουβρίδες και τις Εχιδνίδες.

Τα πιο επικίνδυνα είναι τα διάφορα είδη οχιάς.

Vipera amodytes (οχιά)

Malpolon monspessulanus (Σαπίτης)

Columper gemonensis (Δενδρογαλιά)

Τα πτηνά της Ελλάδας χωρίζονται σε ομάδες ανάλογα με τα χαρακτηριστικά τους.

Τέτοια είδη είναι:

Χηνόμορφα, ορνιθόμορφα, αετόμορφα, γερανόμορφα Κορακόμορφα,Ιερακόμορφα κ.α.

Γυπαετός (Κρήτη) Εντυπωσιακό και σπάνιο πουλί

Μαυρόγυπας Τεράστιος-Δυνατός-μοναχικός

Κινδυνεύει

Ορτύκι Πέρδικα

Τα θηλαστικά, όπως λέει και το όνομά τους έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό, θηλάζουν τα νεογέννητα μικρά τους.

Είναι τα πιο εξελιγμένα από όλα τα ζώα.

Για την κατάταξή τους χρησιμοποιούνται διάφορα κριτήρια. Ένα κριτήριο είναι το είδος της τροφής τους.

Τα θηλαστικά κατατάσσονται σε:

Χορτοφάγα

Σαρκοφάγα

Παμφάγα

Οι υποκατηγορίες των παμφάγων είναι:

Τρωκτικά

Οπληφόρα

Χειρόπτερα

Σαρκοφάγα

Κόκκινο ελάφι- Τσακάλι-Αγριόγιδο

Μεσογειακή φώκια-Καρέτα καρέτα- Δελφίνι

Μαυρόγυπας –καφέ αρκούδα

Κυριότερες, ανθρωπογενούς προέλευσης, απειλές για την βιοποικιλότητα

Το παράνομο κυνήγι και η αιχμαλωσία

Παράνομη αλιεία (π.χ. δυναμίτης )

Φυτοφάρμακα-δηλητήρια-Μόλυνση

Καταστροφή βιοτόπων(πυρκαγιές, οικισμοί, διάνοιξη δρόμων κλπ.)

Ανεξέλεγκτος οικοτουρισμός

Ρύπανση υδάτων

Το Ζωολογικό Μουσείο του Πανεπιστημίου Αθηνών είναι το παλαιότερο και πλουσιότερο ζωολογικό μουσείο της Ελλάδας.

Οι συλλογές του Μουσείου είναι οι παλαιότερες στην Ελλάδα.

Υπάρχουν δείγματα από τις αρχές του αιώνα, από περιοχές όπου σήμερα τα ζώα αυτά έχουν εξαφανιστεί όπως ένας λύγκας από την Πάρνηθα…

Περιλαμβάνονται είδη εξαιρετικά σπάνια, ο αριθμός των οποίων είναι σήμερα ελάχιστος,

Στο μουσείο η κάθε ομάδα παρουσίασε την πρόοδο της

εργασίας της

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας !