VAKXIKON.gr MEDIA GROUPΕκδόσεις ΒακχικόνΑσκληπιού 17, 106 80 Αθήνατηλέφωνο: 210 3637867e-mail: info@vakxikon.grweb site: ekdoseis.vakxikon.gr

Τίτλος Βιβλίου: Όταν ο ήλιος μπήκε στο δωμάτιοΣυγγραφέας: Γιώργος ΜολέσκηςΕπιμέλεια - Διορθώσεις: Ανδρονίκη ΜαστοράκηΣχεδιασμός Έκδοσης & Εξωφύλλου: Εκδόσεις Βακχικόν

© 2017 Εκδόσεις Βακχικόν & Γιώργος Μολέσκης© Σκίτσου Εξωφύλλου: Χρίστος Φουκαράς

ISBN: 978-618-5286-37-8

Εκδοτική Σειρά: Βακχικόν Πεζά/Ελληνική ΛογοτεχνίαΑριθμός Σειράς: 76/23Πρώτη Έκδοση: Νοέμβριος 2017

Το παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύεται κατά τις διατάξεις του Eλληνικού Nό-μου (Ν. 2121/1993 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα) και τις διεθνείς συμβάσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Απαγορεύεται απολύτως η άνευ γραπτής άδειας του εκδότη κατά οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο αντιγραφή, φωτοανατύπωση και εν γένει αναπαραγωγή, εκμίσθω-ση ή δανεισμός, μετάφραση, διασκευή, αναμετάδοση στο κοινό σε οποιαδήποτε μορφή (ηλεκτρονική, μηχανική ή άλλη) και η εν γένει εκμετάλλευση του συνόλου ή μέρους του έργου.

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗΒιβλιοπωλείο του ΒακχικόνΑσκληπιού 17, 106 80 Αθήνατηλέφωνο: 210 3637867

ΟΤΑΝ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕ Ο ΧΡΟΝΟΣ

Σ' ένα από τα υπηρεσιακά μου ταξίδια βρέθηκα, πριν από κάμποσα χρόνια, στην πόλη Φάλουν της Σουηδίας. Γινό-

ταν ένα συνέδριο υπουργών για θέματα πολιτισμού, και ο κάθε υπουργός είχε τους συνοδούς του. Εγώ, ως υπάλληλος του υπουργείου, συνόδευα τον δικό μας. Ήταν ένα από τα πολλά παρόμοια ταξίδια που έκανα κατά την περίοδο της υπηρεσίας μου, στη διάρκεια των οποίων δεν βρίσκεις χρόνο να δεις τίποτε άλλο εκτός από την αίθουσα του συνεδρίου, το δωμάτιο του ξενοδοχείου και κάμποσα έγγραφα. Και θα το ξεχνούσα εντελώς, όπως ξέχασα και τόσα άλλα μέρη του κόσμου και τόσα συνέδρια, αν δεν τύχαινε, ύστερα από κά-ποιες συγκυρίες, να κατέβω διακόσια μέτρα κάτω από τη γη, στις στοές ενός μεταλλείου, και να ακούσω την ιστορία του ανθρώπου που έμεινε πάντα νέος!...

Το συνέδριο γινόταν στις ανακαινισμένες και μεταρρυθ-μισμένες σε συνεδριακό και πολιτιστικό κέντρο εγκαταστά-σεις της διεύθυνσης του τεράστιου μεταλλείου εξόρυξης χαλκού της πόλης, το οποίο μέχρι κάποια χρόνια πριν λει-τουργούσε ακόμη. Πριν το ταξίδι είχα διαβάσει σ’ έναν του-ριστικό οδηγό για το τεράστιο υπόγειο αυτό μεταλλείο, το οποίο λειτουργούσε για χίλια τόσα χρόνια και σε κάποιες πε-

4 ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΟΛΕΣΚΗΣ

ριόδους, όπως στον δέκατο έβδομο και τον δέκατο όγδοο αι-ώνα, έδινε το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας παραγωγής χαλκού, που έφτανε στο εντυπωσιακό ποσοστό του 70%. Στα τέλη του εικοστού αιώνα, ωστόσο, τα αποθέματα εξα-ντλήθηκαν και το 1992 το μεταλλείο έκλεισε οριστικά. Με το κλείσιμό του πρόβαλε επιτακτική η ανάγκη να ληφθούν μέτρα για αποκατάσταση του περιβάλλοντος, αφού στους αιώνες της λειτουργίας του η κόκκινη σκουριά του μετάλλου απλωνόταν σε όλη την πόλη και τη γύρω περιοχή, κάλυπτε τους δρόμους και τα σπίτια και δηλητηρίαζε τη βλάστηση και τα καχεκτικά δέντρα της περιοχής.

Η λειτουργία του μεταλλείου προκαλούσε επίσης διάφορα κοινωνικά προβλήματα, αφού τα συχνά δυστυχήματα αφή-νανε χήρες νέες γυναίκες, που για να μπορέσουν να θρέψουν και να μεγαλώσουν τα ορφανά παιδιά τους λάμβαναν ειδική άδεια να λειτουργούν καφενεία και ταβέρνες, καθώς και το προνόμιο να πουλούν αλκοόλ, κάτι που στην προέκτασή του συνέβαλε στην αύξηση του αλκοολισμού στην περιοχή. Αλλά, αντιστρέφοντας το απόφθεγμα, ουδέν καλόν αμιγές κακού.

Στην έναρξη του συνεδρίου ανακοινώθηκε πως σ’ ένα από τα διαλείμματα θα γινόταν επίσκεψη και ξενάγηση στο μεταλ-λείο, μόνο για τους υπουργούς, όχι για τους συνοδούς τους, αφού ο αριθμός των ατόμων που μπορούσαν να κινούνται στις βαθιές στοές και στα στενά περάσματα, που εκτείνονταν περιμετρικά στο εσωτερικό των τεράστιων θολωτών ανοιγ-μάτων του, ήταν περιορισμένος. Προειδοποίησαν ακόμη πως κάτω στις στοές και τα ανοίγματα του μεταλλείου έσταζαν κόκκινα νερά, τα οποία κυλούσαν μέσα από τα πετρώματά του, και η θερμοκρασία ήταν σταθερή, ένας με δύο βαθμούς, χειμώνα-καλοκαίρι. Θα έπρεπε, λοιπόν, οι τυχεροί υπουργοί να ντυθούν ζεστά και να φορέσουν κράνος και αδιάβροχο κά-λυμμα, τα οποία θα τους δίνονταν στην είσοδο του μεταλλείου – μουσείου πλέον. Εμείς, ωστόσο, που δεν είχαμε υπολογίσει

5ΟΤΑΝ Ο ΗΛΙΟΣ ΜΠΗΚΕ ΣΤΟ ΔΩΜΑΤΙΟ

ότι στα τέλη Αυγούστου θα βρισκόμασταν σε μια περιοχή που έκανε φοβερό κρύο και πήγαμε ελαφρά ντυμένοι, κρυώναμε συνεχώς. Στο άκουσμα των διακοσίων μέτρων κάτω από τη γη και του ενός βαθμού θερμοκρασίας, ο υπουργός ένιωσε το κρύο να τον διαπερνά. Μπορεί να φοβήθηκε κιόλας. Τόσο βα-θιά κάτω στη γη!

«Όχι, εγώ δεν θα πάω, θα ξεπαγιάσω, αφού κι εδώ πάνω κρυώνω» μου ψιθύρισε.

«Κρίμα, θα είναι πολύ ενδιαφέρον!»«Θέλεις να πας στη θέση μου; Το θέμα αφορά τον αριθμό

αυτών που θα συμμετάσχουν, όχι τον τίτλο τους».«Και βέβαια θέλω».Στο διάλειμμα πλησίασα μια κοπέλα στη γραμματεία του

συνεδρίου, η οποία ήταν πάντα πολύ φιλική μαζί μου. Της ανέφερα πως θα έπαιρνα τη θέση του υπουργού μου, αλλά κρύωνα και δεν είχα κάτι ζεστό να φορέσω.

Με κοίταξε. Στα χείλη της ζωγραφίστηκε ένα ελαφρύ χα-μόγελο. Σηκώθηκε από το γραφείο της, προχώρησε στη δι-πλανή αίθουσα κι επέστρεψε σε λίγα λεπτά κρατώντας ένα ζεστό σακάκι.

«Δοκιμάστε το, θα είναι καλό επάνω σας, το δανείστηκα από έναν συνάδελφο».

Την ευχαρίστησα. Μου ταίριαζε ακριβώς. Ήταν ζεστό και άνετο.

«Πού το βρήκες αυτό;» με ρώτησε ο υπουργός όταν με είδε να το φοράω.

«Το δανείστηκα!»Με κοίταξε παραξενεμένος.Στην ορισμένη ώρα η ομάδα των υπουργών μαζεύτηκε

έξω από τον χώρο του συνεδρίου. Ετοιμαστήκαμε και προ-χωρήσαμε προς την είσοδο. Φορέσαμε τα αδιάβροχα και τα κράνη που μας έδωσαν και μ’ έναν ανελκυστήρα κατεβήκαμε, σε μικρές ομάδες, βαθιά κάτω. Όταν συγκεντρωθήκαμε όλοι,

6 ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΟΛΕΣΚΗΣ

δόθηκε το σύνθημα και ξεκινήσαμε. Προχωρούσαμε μέσα από χαμηλές και σκοτεινές στοές, με μικρές λάμπες καρφωμένες πάνω στα τοιχώματά τους, για να φωτίζουν τη διαδρομή που ακολουθούσαμε. Κόκκινα νερά έσταζαν σε διάφορα σημεία είτε κυλούσαν πάνω στα τοιχώματα. Σε κάποιο σημείο βγήκα-με σ’ ένα τεράστιο άνοιγμα, που οδηγούσε πολύ βαθιά κάτω από τη γη. Περπατούσαμε πάνω από αυτό, σε στενό πέρασμα, με ένα ξύλινο κιγκλίδωμα να μας προστατεύει από το να γκρε-μιστούμε στο κενό που έχασκε από κάτω μας. Το θέαμα ήταν εντυπωσιακό και φοβερό συνάμα. Ένα δέος διακατείχε όλους τους επισκέπτες.

Ο ξεναγός, αφού τελείωσε με την ιστορία του μεταλλεί-ου, μας αφηγήθηκε την ιστορία του άντρα που έμεινε πάντα νέος:

«Ήταν λίγο καιρό πριν το μεταλλείο κλείσει οριστικά. Μια μέρα, οι επιθεωρητές της παραγωγής βρήκαν σε μία από τις πιο βαθιές και απομονωμένες στοές έναν νέο άντρα. Κεί-τονταν νεκρός σε μια απόμερη γωνιά, μέσα σε μια μισοπαγω-μένη πέτρινη γούρνα, γεμάτη με νερό κόκκινο από το χρώμα του χαλκού, το οποίο εναλλασσόταν διαρκώς από μια μικρή ροή που έτρεχε στο πάνω μέρος της. Ο νέος άντρας φορού-σε στολή μεταλλωρύχου άλλης εποχής και ήταν σάμπως να κοιμόταν ήρεμος μέσα στο κρύο κόκκινο νερό. Παραξενεύτη-καν, αφού κανένας από τους εργαζόμενους εκείνο τον καιρό στο μεταλλείο δεν αγνοούνταν, και ούτε είχαν ακούσει να χά-θηκε κάποιος τα τελευταία χρόνια. Τους παραξένεψε ακόμη, καθώς τον κοίταζαν έκπληκτοι, το μήκος των μαλλιών, των γενιών και των νυχιών του, που έδειχναν πως μεγάλωναν απεριποίητα για χρόνια, καθώς και η παλιομοδίτικη φόρμα εργασίας του.

»Σήμαναν συναγερμό, ήρθε ειδικό συνεργείο από το νο-σοκομείο της πόλης και τον βγάλανε προσεκτικά στην επι-φάνεια. Τον ξάπλωσαν στη γη πάνω σε μια κουβέρτα και τον