ögretım ilke ve yontemlerı

ÖĞRETMEN ADAYLARI İÇİNKAMU PERSONELİ SEÇME SINAVI

EĞİTİM BİLİMLERİGARANTİLİ MODÜLER SET

ÖĞRETİM YÖNTEM VETEKNİKLERİ

KONU ANLATIMI, KONU TARAMA TESTLERİ, DENEME SINAVLARI VE SON SEKİZ YILIN KONULARA GÖRE YERLEŞTİRİLMİŞ ÇIKMIŞ SORULARI

vi viivi vii

İÇİNDEKİLER

İÇİNDEKİLER

SayfaTAKDİM ....................................................................................................................................... iKİM NE DEDİ? ........................................................................................................................... iiPUSULA ..................................................................................................................................... iii

ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ ........................................................................................ 1ÖĞRETİM İLKELERİ VE STRATEJİLERİ ...................................................................................................51. ÖĞRETİM İLKELERİ .............................................................................................................................................. 7

1.1 Öğrenciye / Çocuğa Görelik (Düzeye Uygunluk) .................................................................................... 7

1.2 Aktivite (Etkin Katılım) .............................................................................................................................. 8

1.3 Yaşama Yakınlık (Aktüalite) ....................................................................................................................... 9

1.4 Somuttan Soyuta ...................................................................................................................................... 10

1.5 Bilinenden Bilinmeyene ........................................................................................................................... 10

1.6 Yakından Uzağa ........................................................................................................................................ 11

1.7 Ekonomiklik .............................................................................................................................................. 11

1.8 Açıklık (Ayanilik) ....................................................................................................................................... 11

1.9 Bütünlük .................................................................................................................................................... 12

1.10 Sosyallik (Otoriteye İtaat ve Özgürlük) ................................................................................................... 12

1.11 Bilgi ve Becerinin Güvence Altına Alınması .......................................................................................... 12

TEST 1 .......................................................................................................................................................15ÇIKMIŞ SORULAR ....................................................................................................................................18

ÖĞRETİMDE STRATEJİ, YÖNTEM VE TEKNİK İLİŞKİSİ ....................................................... 231. ÖĞRETİM STRATEJİLERİ ................................................................................................................................... 24

1.1 Sunuş Stratejisi (Sunuş Yoluyla Öğretme Yaklaşımı) ........................................................................... 24

1.2 Buluş/Keşfetme Stratejisi (Buluş/Keşfetme Yoluyla Öğretme Yaklaşımı) ........................................... 26

1.3 Araştırma-İnceleme Stratejisi (Araştırma-İnceleme Yoluyla Öğretme Yaklaşımı)............................... 27


ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ ..........................................................................................................................391. ANLATIM (SUNU) YÖNTEMİ ............................................................................................................................... 39

Kullanımı .............................................................................................................................................................. 40

Anlatım Yöntemi Kullanılırken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar ................................................................. 40

Özellikleri ..................................................................................................................................................... 40

viii ix

BÖLÜM ADI

viii ix

İÇİNDEKİLER

Yararları ..................................................................................................................................................... 40

Sınırlılıkları ..................................................................................................................................................... 40

2. TARTIŞMA YÖNTEMİ ........................................................................................................................................... 41

Kullanımı ............................................................................................................................................................ 41

Etkili Tartışmaların Planlanması ve Uygulanması Konusunda Alınacak Önlemler ....................................... 41

Özellikleri ........................................................................................................................................................... 42

Yararları ........................................................................................................................................................... 42

Sınırlılıkları ........................................................................................................................................................... 42

Tartışma Çeşitleri (Tartışma Teknikleri) ............................................................................................................. 42

Bütün Sınıfl a Yapılan Tartışmalar (Büyük Grup Tartışması) ........................................................................... 43

Küçük Grup Tartışma Teknikleri ..................................................................................................................... 43

M• ünazara ..................................................................................................................................... 43

Sempozyum • ................................................................................................................................ 44

Panel• ............................................................................................................................................ 45

Zıt Panel• ....................................................................................................................................... 45

Kollegyum• .................................................................................................................................... 45

Forum• ........................................................................................................................................... 45

Açık Oturum• ................................................................................................................................. 45

Beyin (Buluş) Fırtınası• .................................................................................................................. 46

Çember• ........................................................................................................................................ 46

Kısa Süreli Tartışma Grupları (Vızıltı Grupları) • ............................................................................ 46

Fikir Taraması • .............................................................................................................................. 46

Seminer• ........................................................................................................................................ 46

Workshop (• Çalıştay Yöntemi) ...................................................................................................... 46

3. ÖRNEK OLAY YÖNTEMİ ..................................................................................................................................... 48

Kullanımı ........................................................................................................................................................... 48

Özellikleri ........................................................................................................................................................... 49

Yararları ........................................................................................................................................................... 50

Sınırlılıkları ........................................................................................................................................................... 50

4. GÖSTERİP (ÖRNEĞİNİ GÖSTEREREK) YAPTIRMA YÖNTEMİ ........................................................................ 53

Kullanımı ........................................................................................................................................................... 53

Özellikleri ........................................................................................................................................................... 54

Yararları ........................................................................................................................................................... 54

Sınırlılıkları ........................................................................................................................................................... 54

5. PROBLEM ÇÖZME YÖNTEMİ ............................................................................................................................. 55

Problem Çözme Aşamaları ................................................................................................................................. 55

Kullanımı ........................................................................................................................................................... 56

Özellikleri ........................................................................................................................................................... 57

Yararları ........................................................................................................................................................... 57

Sınırlılıkları ........................................................................................................................................................... 57

viii ixviii ix

BÖLÜM ADIİÇİNDEKİLER

6. PROJE YÖNTEMİ ................................................................................................................................................. 62

Kullanımı ........................................................................................................................................................... 62

Proje Yönteminde İzlenecek Adımlar................................................................................................................. 62

Özellikleri ........................................................................................................................................................... 62

Yararları ........................................................................................................................................................... 63

Sınırlılıkları ........................................................................................................................................................... 63

7. BİREYSEL ÇALIŞMA YÖNTEMİ .......................................................................................................................... 65

Kullanımı ........................................................................................................................................................... 65

Özellikleri ........................................................................................................................................................... 65

Yararları ........................................................................................................................................................... 65

Sınırlılıkları ........................................................................................................................................................... 65


ÖĞRETİM TEKNİKLERİ ............................................................................................................................791. BEYİN FIRTINASI ................................................................................................................................................. 79

Serbest çağrışım ................................................................................................................................................. 83

Fikir taraması ....................................................................................................................................................... 83

Listeleme .............................................................................................................................................................. 83

2. GÖRÜŞ GELİŞTİRME .......................................................................................................................................... 83

3. ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME ................................................................................................................................... 85

4. GÖSTERİ (GÖSTERİM/DEMONSTRASYON) ..................................................................................................... 87

5. SORU-CEVAP ..................................................................................................................................................... 89

6. ROL (OYNAMA) YAPMA ...................................................................................................................................... 91

7. DRAMA ................................................................................................................................................................. 92

8. BENZETİM (SİMÜLASYON/BENZETİŞİM) .......................................................................................................... 94

Analoji (Analog) ................................................................................................................................................... 95

9. MİKRO ÖĞRETİM ................................................................................................................................................. 96

10. EĞİTSEL OYUNLAR ............................................................................................................................................ 99

11. DENEY ve LABAROTUVAR .............................................................................................................................. 100

12. İSTASYON......... ................................................................................................................................................. 101

13. KONUŞMA HALKASI ......................................................................................................................................... 103

14. SOKRAT TARTIŞMASI ....................................................................................................................................... 104

15. ALTI AYAKKABILI UYGULAMA ......................................................................................................................... 104

16. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRETİM TEKNİKLERİ ............................................................................................ 106

Dönüşümlü Günlük Çalışmalar ........................................................................................................................ 106

Planlı Grup Çalışmaları ..................................................................................................................................... 106

Beceri Geliştirme Çalışmaları........................................................................................................................... 106

x xi

BÖLÜM ADI

x xi

İÇİNDEKİLER

Düzey Geliştirme Çalışmaları ........................................................................................................................... 106

Akran Grupları Tekniği ...................................................................................................................................... 106

TEST 4 ....................................................................................................................................................107ÇIKMIŞ SORULAR ..................................................................................................................................112

SINIF DIŞI ÖĞRETİM TEKNİKLERİ ........................................................................................................1191. GEZİ .................................................................................................................................................................... 119

2. GÖZLEM ............................................................................................................................................................. 120

3. GÖRÜŞME .......................................................................................................................................................... 120

4. ÖDEV .................................................................................................................................................................. 121

5. SERGİ ................................................................................................................................................................. 122

TEST 5 .....................................................................................................................................................125ÇIKMIŞ SORULAR ..................................................................................................................................127

ÖĞRENME–ÖĞRETME MODELLERİ–YAKLAŞIMLARI ........................................................................1311. TAM ÖĞRENME ................................................................................................................................................. 131

2. PROGRAMLI ÖĞRENME/ÖĞRETİM ................................................................................................................. 134

3. BİLGİSAYAR DESTEKLİ ÖĞRETİM .................................................................................................................. 135

Bilgisayar Destekli Öğretimin Yararları ........................................................................................................... 135

Öğrenme Hızı ............................................................................................................................................... 135

Katılımcı Öğrenme (Etkin Katılım)................................................................................................................ 135

Öğretim Etkinliklerinin Çeşitliliği ................................................................................................................... 135

Öğrenci Performansının İzlenebilmesi ......................................................................................................... 135

Zamandan ve Ortamdan Bağımsızlık .......................................................................................................... 135

4. YAPILANDIRMACILIK (KURMACILIK / İNŞACILIK / OLUŞTURMACILIK / CONSTRUCTİVİSM) .................. 137

5. İŞBİRLİĞİNE DAYALI ÖĞRENME / ÖĞRETİM .................................................................................................. 141

6. ANLAMLI ÖĞRENME ......................................................................................................................................... 146

7. ÇOKLU ZEKA ................................................................................................................................................... 148

Sözel / Dilsel Zeka ............................................................................................................................................. 149

Mantıksal / Matematiksel Zeka ......................................................................................................................... 149

Görsel-Uzamsal (Mekansal) Zeka .................................................................................................................... 150

Müziksel / Ritmik Zeka ...................................................................................................................................... 150

Bedensel / Kinetik Zeka .................................................................................................................................... 151

Kişilerarası / Sosyal Zeka ................................................................................................................................. 151

Öze Dönük / İçsel Zeka ..................................................................................................................................... 151

Doğa Zekası ................................................................................................................................................... 151

8. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRETİM SİSTEMİ (KELLER PLANI) ..................................................................... 152

x xix xi


9. GAGNE’NİN ÖĞRENME MODELİ ..................................................................................................................... 153

10. CARROLL’UN OKULDA ÖĞRENME MODELİ .................................................................................................. 154

11. GLASER’İN TEMEL ÖĞRETME MODELİ ......................................................................................................... 155

12. SLAVİN’İN ETKİLİ ÖĞRETİM MODELİ .............................................................................................................. 155

13. MODEL ALARAK ÖĞRENME ............................................................................................................................ 155

14. YAŞANTISAL ÖĞRENME/YAŞANTI TEMELLİ ÖĞRENME .............................................................................. 157

15. DUNN’IN ÖĞRENME STİLİ MODELİ ................................................................................................................. 158

16. GREGORC’UN ÖĞRENME STİLİ (GREGORC’UN KAYNAŞTIRMA YETENEĞİ) MODELİ ............................. 159


ÖĞRETMEN NİTELİKLERİ ......................................................................................................................187


ÖĞRETİM ARAÇ–GEREÇLERİ ..............................................................................................................1971. GENEL TANIMLAR ................................................................................................................................................ 197

Öğretim Materyali .............................................................................................................................................. 197

Eğitim Ortamı ................................................................................................................................................... 197

Öğretim Aracı ................................................................................................................................................... 197

Öğretim Gereci .................................................................................................................................................. 197

2. ARAÇ VE GEREÇLERİN TÜRLERİ ................................................................................................................... 198

Göze Hitap Eden Araçlar .................................................................................................................................. 198

Kulağa Hitap Eden Araçlar ............................................................................................................................... 198

Göze ve Kulağa Hitap Eden Araçlar ................................................................................................................ 198

Kitaplar ve Teksirler .......................................................................................................................................... 199

3. ÖĞRETİM ARAÇLARININ YARARLARI ............................................................................................................ 199

4. ARAÇ-GEREÇLERİN ÖĞRENME SÜRECİNDEKİ ÖNEMİ ............................................................................... 199

5. EDGAR DALE’NİN YAŞANTI KONİSİ ................................................................................................................ 199


SINIF YÖNETİMİ ....................................................................................................................................2071. GELENEKSEL YAKLAŞIM ................................................................................................................................. 207

2. ÇAĞDAŞ YAKLAŞIM ......................................................................................................................................... 207

3. SINIF YÖNETİMİ MODELLERİ ........................................................................................................................... 208

xii PB


4. SINIF YÖNETİMİNİ ETKİLEYEN DEĞİŞKENLER ............................................................................................. 208

4.1 Öğretmen-Öğrenci Değişkeni ................................................................................................................... 208

Öğretmenin Sınıf İçi Kuralları Belirlerken Dikkat Etmesi Gereken Noktalar• ............................................. 209

İletişim Süreci• ........................................................................................................................................... 210

4.2 Ortam ................................................................................................................................................... 212

4.3 İstenmeyen Davranışlar ............................................................................................................................. 212

5. VERİMLİ DERS ÇALIŞMA ................................................................................................................................. 217

5.1 Verimli Ders Çalışabilmek İçin Yapılması Gerekenler ............................................................................. 217

5.2 Etkili Öğrenme ve Verimli Ders Çalışmanın Yararları ............................................................................. 217


DENEME TESTİ .......................................................................................................................................230

KAYNAKLAR ...........................................................................................................................................238

KURAMCILAR .........................................................................................................................................240

SÖZLÜK ...................................................................................................................................................241

PB 11

ÖĞRETİM YÖNTEM

VETEKNİKLERİ

2 32 3

YAZAR PENCERESİBir gün bu kitap elinize geçerse, tez zamanda büyük bir şansa sahip olacak; başarıyı yakaladığınızda da çok şaşıra-caksınız. Eğer ki kitabı okumazsanız, yaşamınız boyunca kötü bir şansla bütünleşmeye mahkûm olursunuz. Mevcut öğretim yılında mutlu olabilmek için kitabı satır satır okuyun ve en az 15 kişiye önerin.

Oluşturduğumuz bu zinciri kırarsanız, yaşamınızın en önemli döneminde problemler çıkacak ve “Evet lanetlene-ceksiniz!”

Söz konusu başarı zincirinin bir halkası olmuşsanız bunu sürdürmek istiyorsanız “15 kişiye bu kitabı önerin!” gibi bir toteme inanıyorsanız, elinize aldığınız kitabı 15 kişiye önerin ve sonucu görün.

“Ben böyle şeylere inanmam!” diyorsanız kitabı okuduğunuzda beğeneceğinizin, başarıya ulaşacağınızın ve önünüze gelen herkese bunu tavsiye edeceğinizin garantisini veriyoruz.

Elinizdeki bu kitaba ne kadar güvendiğimizi biraz hicivli bir biçimde ifade etmeye çalıştık. Bu hicivli anlatımdaki güven ve başarı adına verilen garanti, kitabımızın daha önceki yıllardaki başarısı ve okuyucularımız tarafından beğenilmesi ile ilgilidir. Kitapta, özellikle alan uzmanlarının en çok bildiği ve literatürde en çok işlenen yaklaşım, strateji, yöntem ve tekniklere yer verilmiştir. Bu konulara ek olarak KPSS için sürpriz sayılabilecek konulara da değinilmiştir. Özellikle 2008 KPSS‛de karşılaşılan ve sınav için sürpriz sayılabilecek kavramlara benzer konular işlenmiş, kitap yeniden gözden geçirilmiş ve genişletilmiştir.

Sevgili Arkadaşlar,

Öğretim yöntem ve teknikleri ile ilgili bu kitapta, eğitim programının dört temel ögesinden biri olan öğrenme - öğretme sürecinin yani eğitim durumlarının kapsamında yer alan tüm konulara yer verilmiştir. Diğer bir söyleyişle, sadece öğretim yöntem ve teknikleri değil, öğretim stratejileri, ilkeleri, yaklaşımları, modelleri, araç-gereçleri, öğretmen nitelikleri, sınıf yönetimi konuları bu kitapta işlenmiştir. Özellikle strateji, yöntem, teknik ve yaklaşım-ların özellikleri ve kullanıldığı durumlar birbirine benzemekte, sorularda ayırt edilmesi güç olmaktadır. Elinizdeki bu kitapta konular ayırt edici özellikleriyle işlenmiş ve birbiriyle karşılaştırmalı anlatımlar, notlar, tablolar ve sınıfl amalar kullanılmıştır.

Yalnızca sınavda değil, öğretmenlik yaşamınız için de yararlı olacağına inandığımız bu kitapta, özellikle karikatür ve tablolarda vurgulanmış kısımları titizlikle incelemenizi tavsiye ederiz.

Bu dersten her yıl yaklaşık 30 soru çıkmaktadır.

Başarı dileklerimizle...

İhtiyaç YayıncılıkEğitim Bilimleri

Öğretim Yöntem ve Teknikleri DersiZümre Üyeleri

2 32 3

KPSS SORULARININ YILLARA GÖRE DAĞILIMI

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİÖĞRETİM İLKELERİ(Hazırbulunuşluk/düzeye uygunluk, etkin katılım, yaşama yakınlık vb.)

1 2 2 3 3 1

ÖĞRETİMDE STRATEJİ, YÖNTEM VE TEKNİK İLİŞKİSİ

1 2 1

ÖĞRETİM STRATEJİLERİSunuş Stratejisi(Sunuş Yoluyla Öğretme Yaklaşımı)

1 1 2 1 1 1 1

Buluş/Keşfetme Stratejisi(Buluş/Keşfetme Yoluyla Öğretme Yaklaşımı)

4 1 3 1

Araştırma-İnceleme Stratejisi(Araştırma-İnceleme Yoluyla Öğretme Yaklaşımı)ÖĞRETİM YÖNTEMLERİANLATIM (SUNU) 1 1TARTIŞMA 1 1Tartışma Çeşitleri (Panel, sempozyum vb.) 1 1ÖRNEK OLAY 1 1 1GÖSTERİP YAPTIRMA 2 1 1PROBLEM ÇÖZME 2 1 1 2 2 2 1PROJE 1 1 1 2 1BİREYSEL ÇALIŞMAÖĞRETİM TEKNİKLERİBEYİN FIRTINASI 1 1 1 1 1 1 1GÖRÜŞ GELİŞTİRME 1ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME 1 1GÖSTERİ (GÖSTERİM/DEMONSTRASYON) 2 1SORU-CEVAP 1 1ROL (OYNAMA) YAPMA 1DRAMA 1BENZETİM (SİMÜLASYON) 1 1MİKRO ÖĞRETİM 1 1 1 1 1 1SOKRAT TARTIŞMASIİSTASYON 1EĞİTSEL OYUNLARKONUŞMA HALKASI 1DENEY 1ALTI AYAKKABILI UYGULAMALIBİREYSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRETİMTEKNİKLERİSINIF DIŞI ÖĞRETİM TEKNİKLERİGEZİ 1GÖZLEM GÖRÜŞMEÖDEV 1 1 1SERGİ

4 54 5

KPSS SORULARININ YILLARA GÖRE DAĞILIMI

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008ÖĞRENME/ÖĞRETME MODELLERİ 1TAM ÖĞRENME 1 3 2 1 1 1PROGRAMLI ÖĞRENME 1 1 1ÇOKLU ZEKA 2 1 1 1 1 2BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRETİM SİSTEMİ (KELLER PLANI)

1 1

BİLGİSAYAR DESTEKLİ ÖĞRETİM 4 1YAPILANDIRMACILIK (OLUŞTURMACILIK-KURMACILIK)

1 1 1 11

İŞ BİRLİĞİNE DAYALI ÖĞRENME 1 3 1 2 1 1GAGNE’NİN ÖĞRENME MODELİ 1 1ANLAMLI ÖĞRENME MODELİ 1 1 1 1 1CARROLL’UN OKULDA ÖĞRENME MODELİGLASER’İN TEMEL ÖĞRETME MODELİMODEL ALARAK ÖĞRENMEYAŞANTISAL ÖĞRENME/YAŞANTI TEMELLİ ÖĞRENME

1

DUNN’IN ÖĞRENME STİLİ MODELİGREGORC’UN ÖĞRENME SİTİLİ(GREGORC’UN KAYNAŞTIRMA YETENEĞİ) ÖĞRETMEN NİTELİKLERİ 3 1 1 2 2ÖĞRETİM ARAÇ-GEREÇLERİ 3 1 1Ders Kitaplarının ÖzellikleriSINIF YÖNETİMİ KAVRAMI 1 3Geleneksel YaklaşımÇağdaş YaklaşımSınıf Yönetimi ModelleriSınıf Yönetimini Etkileyen DeğişkenlerÖğretmen-Öğrenci Değişkeni (Kural belirleme, iletişim vb.)

2 1 2 1 1 2

Ortam 1İstenmeyen Davranışlar 3 3 3 3 2 2VERİMLİ DERS ÇALIŞMAVerimli Ders Çalışabilmek İçin Yapılması Gerekenler

1

Etkili Öğrenme ve Verimli Ders Çalışmanın Yararları

TOPLAM 30 22 28 21 24 17 23 25

4 54 5

ÖĞRETİM İLKELERİ

BÖLÜM İÇERİĞİ

1. ÖĞRETİM İLKELERİ1.1 Öğrenciye / Çocuğa Görelik (Düzeye Uygunluk) 1.2 Aktivite (Etkin Katılım) 1.3 Yaşama Yakınlık (Aktüalite)1.4 Somuttan Soyuta1.5 Bilinenden Bilinmeyene1.6 Yakından Uzağa1.7 Ekonomiklik1.8 Açıklık (Ayanilik)1.9 Bütünlük1.10 Sosyallik (Otoriteye İtaat ve Özgürlük)1.11 Bilgi ve Becerinin Güvence Altına Alınması

6 76 7

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k


Eğitim bilimlerinde bubölümle ilgili her yıl

ortalama

2

soru çıkmaktadır.


Öğretim yöntem ve teknikleri dersi, öğretim programı kapsamında yer alan öğrenme-öğretme sürecindeki öğ-retim ilkeleri, stratejileri, yöntemleri, teknikleri, araç ge-reçleri, yaklaşımları ve sınıf yönetimi konularını içeren bir derstir. Bu sıralananların öğretmen tarafından uygun biçimde planlanması ve uygulanması bu dersin içeriğini oluşturur. Bu nedenle bu konular sırasıyla işlenecektir.

1. ÖĞRETİM İLKELERİ1

Öğretim ilkelerinin, hedefl ere göre seçilen içeriğin dü-zenlenmesinde, bu içeriğin öğrenme-öğretme sürecin-de/eğitim durumlarında öğretim etkinlikleri aracılığıyla öğretmen tarafından sunulmasında, değerlendirilmesin-de dikkate alınması gerekir. Öğretim stratejisi, yöntemi ve tekniği seçilirken, kullanılırken öğretim ilkeleri rehber niteliği taşır ve öğretim ilkelerine göre öğretim gerçekle-şir. Bu öğretim ilkeleri aşağıda açıklanmıştır.

1.1 Öğrenciye/Çocuğa Görelik (Düzeye Uygunluk)Öğrenciye görelik (düzeye uygunluk) öğretimde öğren-cinin ilgi ve ihtiyaçlarının, psikolojik ve fi zyolojik özellik-lerinin ve düzeyinin dikkate alınmasıdır. Öğrenciye gö-relik ilkesinde psikolojinin önemli katkıları görülmekte-dir. Bu ilke, “çocuğa uygunluk (düzeye uygunluk)” veya öğretimi “bireyselleştirme” olarak da açıklanabilir. Eği-timdeki yeni anlayışlar dikkate alındığında öğrencinin etkin kılınması, kalıcı öğrenmeler gerçekleştirdiği için önemlidir. Öğrenciye görelik yani düzeye uygunluk ilke-si de bu açıdan önemli görülmelidir. Düzeye uygunluk ilkesi, geleneksel eğitim anlayışına göre bir yaş grubun-daki öğrencilerin aynı gelişim seviyesinde bulunacakla-1 Ergün, M. ve Özdaş, A. (1997). Öğretim İlke ve Yöntemleri. İstanbul: Kaya Matbaacılık.

rı, benzer ruhsal özellikler gösterecekleri varsayımına dayanır. Öğretimi “yıllık sınıfl ar sistemi” üzerine kurdu-ğumuzda, zaten her şey bu ilkeye göre düzenlenecek-tir. Ders, sınıfın ortalama seviyesine göre düzenlenir anlayışı gelenekseldir ve çağdaş yaklaşımlarda tercih edilmez. Çünkü çağdaş yaklaşımlara göre her öğrenci farklıdır ve bu farklılıklar dikkate alınmalıdır. Ortalama seviyenin altındaki ve üstündeki öğrencilerin dersin dı-şında kalma tehlikesi vardır. Bu nedenle her öğrencinin hazırbulunuşluk düzeyi dikkate alınmalıdır. Öğrenciler aynı yaş grubunda da olsa, ortak özellikler de taşısa her öğrencinin yeteneklerinin, zekasının, ilgi ve eğilim-lerinin, çalışma istek ve gayretinin farklı olduğu varsa-yımıyla öğretimin bireyselleştirilmesi de bu ilke kapsa-mında değerlendirilmelidir. Bütün öğrencileri eşit şekilde geliştirmeye çalışırsak, normalin altındaki ve üstündeki öğrenciler ihmal edilmiş sayılabilir. Öğretimde bireysel farklılıklar dikkate alınır ve her öğrencinin bireysel öğ-renme hızı (Skinner’ın programlı öğrenme modeli) göz önünde tutulursa öğretim zenginleştirilmiş ve her öğren-ci kendi zeka, yetenek, ilgi ve çalışma temposuna göre ilerlemiş olur. Özet olarak; her öğrenciyi kendi düzeyinin üzerine çıkarmaya çalışmak, öğrenci düzeyinin dikkate alınması ile gerçekleşir. Bu da öğrencilerin hazırbulu-nuşluk düzeyinin göz önünde tutulması ile gerçekleşir. Etkili ve etkin öğrenme; öğrencilerin düzeyine uygun, öğrencinin katılımı ile hazırlanan ve uygulanan öğretim etkinlikleri ile gerçekleşir.

Bunların hepsi bugün okunup

bitecek.

Ama bu benim düzeyime uygun

değil ki.

Hangi öğretim kademesinde olursa olsun öğrencinin gelişimine ve hazırbulunuşluk düzeyine uygun, aynı

zamanda yaparak yaşayarak öğrenebilmesi için etkin katılımını sağlayan etkinlikler sunulmalıdır.

8 9

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

8 9

Bir öğretmen ders yapacağı sınıfa girmiş. Ön sırada oturan çobanın oğlunun dışında sınıfta kimse yokmuş. Öğretmen bu du-rum karşısında dersi işleyip işlememekte tereddüt etmiş ve çobanın oğluna sormuş: “Sınıfta bir tek sen varsın. Sence dersi yapmalı mıyım, yapmamalı mıyım?”Çoban‛ın oğlu cevap vermiş: “Öğretmenim ben sıradan, basit bir insanım, bu konular-dan pek anlamam. Fakat ahıra girseydim ve bütün ineklerimin kaçıp bir tanesinin kaldı-ğını görseydim yine de onu beslerdim.” Çoban‛ın oğlunun bu cevabını duyan öğret-men derse başlamış. Üç saatin üzerinde konuşmuş. Dersten sonra kendisini, göre-vini yerine getirdiği için huzurlu hissetmiş ve öğrencisinin de memnun kaldığını söyle-mesini bekleyerek sormuş:“Dersi nasıl buldun ?”Çobanın oğlu biraz duraksadıktan sonra cevap vermiş: “Size daha önce de söyledim öğretmenim, ben basit bir insanım, bu ko-nulardan pek anlamam. Yine de ahıra girip biri dışında bütün ineklerimin kaçtığını gör-seydim onu beslerdim; ama elimdeki tüm yemi ona verip hayvanı çatlatmazdım.” Her öğrencinin kapasitesi, yeti, ilgi ve ye-tenekleri dikkate alınmalıdır. Bu düzeye uygunluk ilkesinin gereğidir.

2003 KPSS

SORU...Öğrenci düzeyine uygunluk ilkesinin sınıf içinde etkili bir biçimde uygulanması için aşağıdakiler-den hangisine öncelik verilmelidir?

A) Öğretmenin öğretim sürecinin dışında kalması B) İçeriğin açık, net ve anlaşılır bir biçimde sunul-

ması C) Öğrencilerin hazırbulunuşluk durumunun dikka-

te alınmasıD) Öğrenciler arası etkileşimin artmasıE) Grupla çalışma tekniklerinin uygulanması

ÇÖZÜM...

Düzeye uygunluk/çocuğa görelik ilkesi hazır-bulunuşluk düzeyinin göz önünde tutulması ile ger-çekleşir.

CEVAP: C

1.2 Aktivite (Etkin Katılım)Öğrencinin öğrenme-öğretme sürecine katılımını vur-gulamaktadır. Bir öğrenci ne kadar çok duyu organı ile öğrenme-öğretme sürecine katılırsa öğrenmeler o kadar etkili ve kalıcı olur. Bu nedenle de en kalıcı öğrenmeler, yaparak yaşayarak öğrenme yoluyla gerçekleşir. Bir kızılderili atasözü “Anlatırsan, unutabilirim; gösterirsen anımsayabilirim; beni işin içine katarsan asla unutmam, öğrenirim.” der. Öğrencinin katılımı ile hazırlanan ve uygulanan öğretim etkinlikleri, öğrencinin ilgisini daha fazla çekeceği gibi öğrenmelerin etkililiğini de artırır. Bloom (Tam öğrenme) ve Skinner (Programlı öğren-me) gibi eğitimciler ortaya attıkları öğrenme-öğretme yaklaşımlarında, öğretim sürecinin kalitesi ve uygun koşulların sağlanması noktasında etkin katılımı önemli görmüşlerdir. Özellikle psikolojide yapılan deneylerin et-kisiyle öğrencinin aktif öğrenmesinin daha etkili olduğu görüşü ortaya çıkınca, katılımcı demokrasi ve rekabete dayalı liberal ekonomi şartlarının da etkisiyle öğretimde aktifl ik/etkinlik ilkesinin önemi de artmıştır. Artık verilen


8 98 9

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

bilgiyi depolayan öğrenci anlayışı yerini; araştıran, sor-gulayan, inceleyen, bağlantılar kuran, sonuç ve genelle-melere varan, görüşlerini ifade eden öğrenci anlayışına bırakmıştır. Bu anlayış, etkin katılım ilkesinin dikkate alınması ve uygulanması ile gerçekleştirilebilir.

1.3 Yaşama Yakınlık (Aktüalite)İçerikte ve öğrenme-öğretme sürecinde öğrenciye veri-len bilgiler, öğrencinin günlük yaşamda kullanabileceği ve yararlanabileceği türden olmalıdır. Diğer bir söyleyiş-le kullanılabilir bilginin öğrenciye verilmesi hem yaşama yakınlık ilkesiyle hem de yansıtıcı düşünmeyle doğrudan ilgilidir. Öğretim, yaşamdan kopuk olmamalı; yaşamdaki gerçeklerle ilgili, öğrencinin yaşamla bağlantısını kopar-mayan yakın çevresiyle ilgili bir öğrenme yaşantısı sun-malıdır. John Dewey’e göre, eğitim yaşama hazırlıktan öte yaşamın bizzat kendisidir. O halde okuldaki öğretim de yaşama yakın ve yaşamın doğrudan kendisi olma-lıdır. İçerik ve etkinliklerdeki örnekler yaşamın içinden seçilmelidir. Öğretim süresince kullanılan dil, oluşturu-lan sosyal ortam vs. gerçek yaşama yakın olmalıdır. Bu aynı zamanda soyut konuların somutlaştırılmasını sağlayacaktır. Yaşama yakınlık ilkesi; somuttan soyuta, bilinenden bilinmeyene ve yakından uzağa gibi aşama-lılık ilkelerinin ve açıklık ilkesinin de temelini oluşturur. Öğretim etkinliklerinin öğrencinin dikkatini çekebilmesi için öğrencilerin ilgi ve ihtiyaçlarına, hazırbulunuşluk dü-zeyine uygun olması gerekir.

Yaşama yakınlık, öğretimde yaşamda kullanılabilir ve yararlanılabilir bilgilere yer verilmesi ile gerçekleşir.

2004 KPSS

SORU...Öğretim sürecinde, bireyin gereksinim duyacağı ya-rarlı ve kullanılabilir bilgilerin öğretilmesi önemli bir yer tutar.Bu görüşte, aşağıdakilerden hangisinin önemi vurgulanmaktadır?A) Yaşama yakınlık B) SadelikC) Düzeye uygunluk D) BütünlükE) Açıklık

ÇÖZÜM...

İçerikte ve öğrenme-öğretme sürecinde öğrenciye verilen bilgilerin öğrencinin günlük yaşamda kullana-bileceği ve yararlanabileceği türden olması yaşama yakınlık ilkesi ile ilgilidir.

CEVAP: A

2006 KPSS

SORU...Sınıfta matematik problemlerini çözmede başarılı olan bir öğrenci bakkaldan yaptığı alışverişlerde para üstünü hesaplamada güçlük çekmektedir.Aşağıdakilerden hangisi bu öğrencinin durumunu en iyi açıklamaktadır?

A) Sınıfta edinilen bilgilerin günlük yaşama taşına-maması

B) Sınıf içi etkinliklerin öğrencinin düzeyine uygun olmaması

C) Öğrencinin sayısal becerilerinin yetersiz olmasıD) Sınıf içi etkinliklerde öğrenci farklılıklarının dik-

kate alınmamasıE) Sınıf ortamının öğrenmeyi destekleyici bir şekil-

de düzenlenmemesi


14 1514 15


ÖĞRETİM İLKELERİNİN TEMEL ÖZELLİKLERİÖĞRETİM İLKESİ BELİRGİN ÖZELLİĞİDüzeye Uygunluk(Öğrenciye Görelik)

Öğrencinin ilgi, ihtiyaç ve her türlü düzeyinin dikkate alınmasıdır.

Çağdaş anlamıyla bireysel farkların dikkate alınmasını ve öğretimin bireyselleş-

tirilmesini sağlar.

Aktivite (Etkin Katılım) Öğrencinin öğretim sürecine olabildiğince çok duyu organı ile dahil edilmesidir.

Öğrencinin öğrenme çabası içerisine sokulmasıdır. Katılım artıkça kalıcılık artar.

Yaşama Yakınlık (Aktüalite)

Öğretimde ve içerikte günlük hayatta kullanılabilir ve yararlanılabilir bilgilere yer

vermedir.

Somuttan Soyuta Gözle görülenden, elle tutulandan, görülmeyene ve soyut olana doğru öğretimin

yapılmasıdır.

Bilinenden Bilinmeyene Öğrencilerin daha önceki bilgi ve becerilerinden yola çıkarak bilinmeyenlerin öğ-

retiminin kolaylaştırılmasıdır.

Yakından Uzağa Öğrencinin yakın çevresinden başlayarak uzak çevresine doğru ilerlemedir. (ma-

halleden köye, köyden kente)

Ekonomiklik Bir taşla iki kuş vurma. En uygun zaman, ortam ve etkinlik ile en çok kazanıma

ulaşmadır.Açıklık (Ayanilik) Açık ve anlaşılır bir dil kullanma, örnekler ve araç - gereçlerle öğretimi daha açık

hale getirmedir.

Bütünlük Öğrenciyi hem fi ziksel hem ruhsal tüm özellikleri ile bir arada ele almadır.

Sosyallik (Otoriteye İtaat ve Özgürlük)

Öğrenciye kendi kararlarını verebilme, kendi kendini yönetme, kritik durumlarda

özgür kalabilme, hür kararlar verme mutluluğunu ve sorumluluğunu kazandırarak onu sosyalleştirmedir.

Bilgi ve Becerinin Güvence Altına Alınması

Değişmeyen evrensel gerçeklerin öğretimine verilen önemdir.

Gerçek bilginin birey tarafından bilinmesi gerekliliği ve bilginin bilimselliğinin dik-

kate alınmasıdır.

14 1514 15

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k


1. Aynı yaş grubundaki öğrencilerinin ilgi, istek ve ihtiyaçları, zeka düzeyleri ve yetenekleri farklı ola-bilmektedir. Etkili bir eğitim için bu durumun göz önünde bulundurulması gerekmektedir.

Bu açıklama, aşağıdaki hangi öğretim ilkesinin önemini vurgulamaktadır?

A) Küçük adımlar B) Yakından uzağa

C) Düzeye uygunluk D) Yaşama yakınlık

E) Açıklık

2. Bir öğretmen, gezegenler konusunu işlerken irili ufaklı küreleri kullanarak ders işlemiş ve daha son-ra gezegenlerin güneş sisteminde bu şekilde dizil-diklerini söyleyerek öğretimi daha etkili hale getir-miştir.

Aşağıdaki seçeneklerden hangisi bu uygulama-yı açıklamaktadır?

A) Somuttan soyuta B) Bilinenden bilinmeyen

C) Anında düzeltme D) Bütünlük

E) Ekonomiklik

3. Bir fen ve teknoloji öğretmeni derste dokuları iş-lerken mikroskop ile incelenmesi için soğan zarı getirmiş ve öğrencilerin tek tek mikroskoptan zarı incelemesini istemiştir.

Öğrenmenin kalıcı olması ve öğrencinin daha fazla duyu organını işe koşmak için yapılan bu girişim, aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisi ile açıklanabilir?

A) Kullanılabilir bilgi B) Yakından uzağa

C) Bütünlük D) Etkin katılım

E) Düzeye uygunluk

4. Öğretim etkinlikleri düzenlenirken öğrencilerin tüm özellikleri dikkate alınmalıdır. Ayrıca öğrencilerin bazı kademelerde dersleri ayrı ayrı öğrenebilmesi ve kavraması güç olabilir. Bu nedenle bireyler, içsel yönleri göz önünde bulundurularak bir arada ele alınmalı ve disiplinler ilişkilendirilmelidir.

Bu açıklamada aşağıdaki öğretim ilkelerinden hangisi üzerinde durulmuştur?

A) Açıklık B) Kullanılabilir bilgi

C) Başarı D) Bütünlük

E) Bireysel hız

5. Sosyallik ilkesine göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Bireyin kendi kendini yönetebilmesini amaçlar.

B) Eğitimin önemli amaçlarından biridir.

C) Kurallara uymayı öğrenme vardır.

D) Kritik durumlarda bile kendi kararlarını verme gücü kazandırır.

E) Sadece bireyin değil bilgilerin bütünlüğünü de savunur.

6. Sınav yapmak isteyen bir tarih öğretmeni soruları önceden hazırlamamış, sınav zamanı öğrencilere yazdırmıştır. Böylelikle daha iyi sorularla daha faz-la davranış ölçebilecekken, daha az davranışı ölç-müştür.

Bu öğretmenin göz ardı ettiği ilke aşağıdakiler-den hangisidir?

A) Ekonomiklik B) Yakından uzağa

C) Yaşama yakınlık D) Sosyallik

E) Etkin katılım

Test

1 ÖĞRETİM İLKELERİ

16 1716 17

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

13. Coğrafya öğretmeni Fatih, yıllık plan hazırlarken ilk hafta ülkeler coğrafyası daha sonra bölgeler coğ-rafyasını ele almıştır.

Fatih Öğretmen aşağıdaki ilkelerden hangisine aykırı davranmıştır?

A) Basitten karmaşığa

B) Somuttan soyuta

C) Yakından uzağa

D) Bilinenden bilinmeyene

E) Geçmişten günümüze

14. Bir öğretmen, fotoğraf çekme konusunu anlata-rak işlemiş herhangi bir uygulama yaptırmamıştır. Daha sonra öğrencilerinden fotoğraf çekme beceri-sini sergilemesini istemiştir. Ancak öğrencilerin sa-dece işleyerek öğrenmesine hizmet edildiğinde bu konuda başarısız olduğu görülmüştür.

Öğretmen bu açıklama doğrultusunda hangi il-keyi ihmal etmiştir?

A) Ekonomiklik B) Sosyallik

C) Etkin katılım D) Yaşama yakınlık

E) Bütünlük

15. I. Öğrencilerin daha önceki tecrübeleri dikkate alınır.

II. İçerik, kitaplar ve sorular açık bir dil ile anlaşılır olmalıdır.

III. Yeni bilgiler eski bilgilerin içerisine yerleştirile-rek öğrenilebilir.

Yukarıdaki seçeneklerden hangisi ya da hangi-leri bilinenden bilinmeyene ilkesini açıklamak-tadır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) I, II ve III

16. Özcan Öğretmen, matematik dersinde üçgenin alanının nasıl hesaplanacağını “Bir müsellesin mesaha-i sathıyesi, kaidesiyle irtifaının hasıl-ı dar-bının nısfına müsavidir.” diyerek açıklamıştır.

Özcan Öğretmen, aşağıdaki öğretim ilkelerin-den hangisini ihlal etmiştir?

A) Bütünlük

B) Açıklık

C) Ekonomik

D) Bilinenden bilinmeyene

E) Yakından uzağa

17. Öğretim yöntem, teknik ve stratejileri seçilirken öğrenci hazır bulunuşluğunu önemseyen bir öğretmenin göz önünde bulundurması gereken en önemli ilke aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sosyallik B) Ekonomiklik

C) Bütünlük D) Ölçülebilirlik

E) Düzeye uygunluk

Test 11 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17C A D D E A C D A C E A C C D B E

Test

1 ÖĞRETİM İLKELERİ

18 19

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

18 19

ÇIKMIŞ SORULAR

ÖĞRETİM İLKELERİÇIKMIŞ SORULAR

1. İlköğretimin ilk yıllarında, bir derste gerçekleşti-rilecek öğretme-öğrenme etkinliklerinin sıra ve düzeni belirlenirken aşağıdakilerden hangisinin göz önünde tutulması doğru olmaz?

A) Bugünden geçmişe doğru gitme B) Soyut kavramlara öncelik verme C) Bütünden parçaya ve sonra tekrar bütüne gitme D) Yakın çevreden uzağa doğru gitmeE) Basitten karmaşığa doğru ilerleme

2002 KPSS

2. Öğrenci düzeyine uygunluk ilkesinin sınıf için-de etkili bir biçimde uygulanması için aşağıda-kilerden hangisine öncelik verilmelidir?

A) Öğretmenin öğretim sürecinin dışında kalması B) İçeriğin açık, net ve anlaşılır bir biçimde sunul-

ması C) Öğrencilerin hazırbulunuşluk durumunun dik-

kate alınmasıD) Öğrenciler arası etkileşimin artmasıE) Grupla çalışma tekniklerinin uygulanması

2003 KPSS

3. Sınıf içi öğretim etkinlikleri düzenlenirken yaşama yakınlık ilkesi üzerinde önemle durulmalı ve etkin-likler bu doğrultuda uygulanmalıdır.Aşağıdakilerden hangisi öğretmenin bu ilkeyi uyguladığının bir göstergesidir?

A) İhtiyaç duyulan bilgi ve becerileri öğretmesiB) İçeriğe ayırdığı süreyi azaltmasıC) Kendisinin öğretim sürecinin merkezinde yer

almasıD) İçeriğin eksiksiz ezberlenmesine önem vermesiE) Sınıf içinde bireysel çalışmayı özendirmesi

2003 KPSS

4. Öğrenci, öğretim sürecine aktif olarak katılmalı, okumalı, yazmalı, konuşmalı, tartışmalı ve bilgiyi geçmiş yaşantılarıyla ilişkilendirmelidir.Yukarıdaki açıklama aşağıdaki öğretim ilkele-rinden hangisiyle doğrudan ilgilidir?

A) Öğretmen, öğrencileri içeriğe yönlendirmelidir.B) Öğrencilerin olgu ve olayları çok yönlü olarak

değerlendirmesi sağlanmalıdır.C) Öğrencinin hazırbulunuşluk düzeyi dikkate

alınmalıdır.D) Bilginin teorik temellerine inilmelidir.E) Öğrencilerin yaparak yaşayarak öğrenmesi

sağlanmalıdır.2003 KPSS

5. Öğretim sürecinde, bireyin gereksinim duyacağı yararlı ve kullanılabilir bilgilerin öğretilmesi önemli bir yer tutar.Bu görüş, aşağıdakilerden hangisiyle doğru-dan ilgilidir?

A) Düzeye uygunluk B) Sadelik

C) Yaşama yakınlık D) Bütünlük

E) Açıklık2004 KPSS

20 2120 21

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

ÇIKMIŞ SORULAR

11. İletişim konusunda “haberleşme” üzerinde duran bir öğretmenin, öğrencileri postaneye götürüp haberleşme türlerini uygulamalı olarak göster-mesinin temel amacı aşağıdakilerden hangisi-dir?

A) Çevreyi tanıtmakB) Somut yaşantılar sağlamakC) İş birliğini geliştirmekD) Sınıf ortamından farklı yerde ders işlemekE) Öğrenci katılımını sağlamak

2006 KPSS

12. Sınıfta matematik problemlerini çözmede başarılı olan bir öğrenci bakkaldan yaptığı alışverişlerde para üstünü hesaplamada güçlük çekmektedir.Aşağıdakilerden hangisi bu öğrencinin duru-munu en iyi açıklamaktadır?

A) Sınıfta edinilen bilgilerin günlük yaşama taşına-maması

B) Sınıf içi etkinliklerin öğrencinin düzeyine uygun olmaması

C) Öğrencinin sayısal becerilerinin yetersiz olmasıD) Sınıf içi etkinliklerde öğrenci farklılıklarının dik-

kate alınmamasıE) Sınıf ortamının öğrenmeyi destekleyici bir şekil

de düzenlenmemesi2006 KPSS

13. “Çevremizi Tanıyalım” konusunda sırayla “Bölge-miz, İlimiz, Yurdumuz, İlçemiz” ile ilgili çalışmalar yaptıran bir öğretmen, bu dersin içeriğinin dü-zenlenmesinde hangi ilkeye aykırı davranmış-tır?

A) Somuttan soyutaB) Basitten karmaşığaC) Günümüzden geçmişeD) Bütünden parçayaE) Yakından uzağa

2006 KPSS

14. Çocuğun içinde yaşadığı çevre çocuğun öğrenme sürecini etkiler. Öğretim stratejileri belirlenirken bu çevreye dikkat edilmeli ve çevre, öğrenme sürecin-de etkin olarak işe koşulmalıdır. Yukarıdaki ifade öğretim ve öğrenme yöntemle-rinin hangi ilkesiyle doğrudan ilişkilidir?

A) Basitten karmaşığa B) Somuttan soyuta C) Ekonomiklik D) Açıklık E) Yakından uzağa

2007 KPSS

15. Bir öğretmen planladığı bazı etkinliklerle öğretim sürecini zenginleştirme çabası göstermekte, fen ve teknoloji dersinde “hücre” konusunu öğrencilerin grupça yaptıkları deneylerle işlemektedir. Bu öğret-men deney sonrası öğrencilerden,

– yaptıkları deneyle ne öğrendiklerini ayrıntılı olarak yazmalarını,

– “hücre” konusunda öğrendiklerini küçük grup-larda tartışarak grup görüşünü sınıfa sunmalarını istemiştir.Öğretmen yaptığı bu etkinlikle aşağıdakilerden hangisinde belirtilen eğitsel katkıyı en çok sağ-layabilir?

A) Öğrencilerin ders boyunca meşgul olmalarını sağlama

B) Öğrencilerin yazma becerilerini geliştirmeC) Öğrencilerin derse olan ilgilerini ve katılımları-

nı artırmaD) Farklı değerlendirme yöntemlerinden faydalanmaE) Farklı öğretim stratejilerinden yararlanma

2008 KPSS

Test I1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15B C A E C D E D B A B A E E C

20 2120 21

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

ÖĞRETİM STRATEJİLERİ BÖLÜM İÇERİĞİ

ÖĞRETİMDE STRATEJİ, YÖNTEM VE TEKNİK İLİŞKİSİ1. ÖĞRETİM STRATEJİLERİ

1.1 Sunuş Stratejisi (Sunuş Yoluyla Öğretme Yaklaşımı)1.2 Buluş/Keşfetme Stratejisi (Buluş/Keşfetme Yoluyla Öğretme Yaklaşımı)1.3 Araştırma-İnceleme Stratejisi (Araştırma-İnceleme Yoluyla Öğretme Yaklaşımı)

22 2322 23

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k


ortalama

2



ÖĞRETİMDE STRATEJİ,YÖNTEM VE TEKNİK İLİŞKİSİ

Öğretim Stratejisi: Hedefe ulaşmak için seçilen en ge-nel yol ya da yollar bütünüdür.

Öğretim Yöntemi: Hedefe ulaşmak için seçilen en kısa yol ya da düzenli yoldur.

Öğretim Tekniği: Hedefe ulaşmak için seçilen yöntemi uygulamaya koyma biçimi ya da hedefe ulaşmak için seçilen yöntemin uygulanmasında başvurulan yardımcı yollardır.

Öğretim stratejisi; hedefe ulaşmak için seçilen kısa ve düzenli yolları yani yöntemi; strateji ve yöntem de tek-niği kapsar. O halde en geniş kapsamlı genel yol stra-tejidir.

Strateji

Yöntem

Teknik

Öğrenme-öğretme süreci (eğitim durumları); strateji, yöntem ve teknikler ile araç gereçlerin uygun bileşenleri ile düzenlenir. Öğretim stratejileri ile yöntem ve teknikle-rinin kullanımı eğitim, öğretim, ders programlarında ve öğretim planlarında belirtilen hedef ve hedef davranış-lara göre farklılık gösterir.

HEDEF-STRATEJİ-YÖNTEM-TEKNİK İLİŞKİSİ

Hedef

(Bilişsel Alan)Strateji Yöntem Teknik

Bilgi Sunuş Anlatım (Sunu)

Bire

ysel

Çal

ışm

a

Gösteri, Beyin Fırtınası,

Soru Cevap

Kavrama Buluş Tartışma

Örnek Olay

Soru Cevap

Beyin Fırtınası ve Diğer

Tartışma Çeşitleri

Uygulama

Analiz

Sentez

Değerlendirme

Araştırma Gösterip Yaptırma

Problem Çözme

Proje

Benzetim

Drama

Rol Yapma

Deney

İkili Çalışma ve Grup

Çalışması

2004 KPSS

SORU...Eğitim programlarında hedefl er eğitim durumlarında kullanılacak olan öğretme-öğrenme yaklaşımlarını belirler.Aşağıdakilerin hangisinde verilen hedef düzeyi için, karşısında belirtilen öğretim yaklaşımının ve-rimli bir yol olması beklenmez?

Hedef Düzeyi Öğretim YaklaşımıA) Kavrama Bilgisayar destekli öğretimB) Sentez Sunuş yoluyla öğretimC) Bilgi Bireysel çalışma yoluyla öğretimD) Uygulama Proje temelli öğretimE) Analiz Buluş yoluyla öğretim

ÇÖZÜM...

Sunuş yoluyla öğretim bilgi düzeyindeki davranışların kazandırılması için uygundur. Bu yol ile en fazla kav-rama düzeyindeki davranışlar kazandırılabilir. Sentez ise üst düzey bir hedeftir. Sunuş yoluyla öğretim ile üst düzey davranışlar kazandırılamaz.

CEVAP: B

ÖĞRETİM STRATEJİLERİ

24 25

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

24 25


1. ÖĞRETİM STRATEJİLERİÖğretim stratejileri, öğrenme hedefl erine ulaşmak üzere belirlenen konunun sunulması için izlenen yollar bütünü veya hedefe ulaşmak için seçilen ge-nel yoldur. Bu yollardan bazıları öğretmen merkezli, bazıları öğrenci merkezlidir. Hedefl er, seçilecek strateji-nin türünü belirlemede kaynaklık eder.

Stratejiler, öğretim hedefl erine ulaşılmasını kolaylaş-tırmada kullanılır. Hedefl erin özelliklerine uygun olarak öğretmen, öğrencilerin bağımsız çalışmalarını isteyebi-leceği gibi sınıfı küçük gruplara ayırabilir ya da bütün sınıfın katılımını sağlayan etkinlikler planlayabilir.

Öğretmen, öğretimi planlarken belirlediği hedefl ere uy-gun öğretim stratejilerini de seçer. İlgili kaynaklar ince-lendiğinde zaman zaman yöntem, teknik ve strateji kav-ramlarının birbirinin yerine kullanıldığı görülmektedir. Demirel2, yöntemi, hedefe ulaşmak için izlenen en kısa yol ya da bir konuyu öğrenmek için seçilen düzenli yol olarak; tekniği, öğretme yöntemini uygulamaya koyma biçimi olarak tanımlamıştır.

Öğretme stratejileri; sunuş yoluyla öğretme, buluş yo-luyla öğretme, araştırma ve inceleme yoluyla öğretme stratejileri olarak gruplandırılmaktadır.

1.1 Sunuş Stratejisi (Sunuş Yoluyla Öğretme Yaklaşımı)Ausubel tarafından ortaya atılmıştır. Tüm bilgilerin öğret-men tarafından aktarılmasıyla kavram ve genellemele-rin öğretildiği bir öğretme yoludur. Bilgiler aşamalılık il-kelerine göre (yakından uzağa, bilinenden bilinmeyene, somuttan soyuta, genelden özele, basitten karmaşığa doğru) çok dikkatli bir biçimde düzenlenmeli ve öğrenci tarafından alınması kolay hale getirilmelidir. Bütünden parçaya (genelden özele) doğru bilgi sunumu olduğun-dan tümdengelim kullanılır.

Açıklamanın gerektiği her durumda kullanılır, daha çok olgu ve genellemelerin öğretimine uygundur. Bu neden-le bu soyut konuların örneklerle, araç gereçlerin ve kav-ram haritalarının kullanımıyla somutlaştırılması önemli bir yer tutar. Öğrencinin etkin katılımı söz konusu ol-madığından için öğretmenin öğrencinin dikkatini sürekli kontrol altında tutmak için yoğun bir etkileşime geçmesi yararlıdır.

2 Demirel, Ö. (2003). Planlamadan Değerlendirmeye Öğretme Sana-tı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.

2007 KPSS

SORU...Burcu Öğretmen Türkçe dersinde “eylem” konusunu anlatırken önce genel bilgileri aktarmış, konuyla ilgili genel ilke ve kavramları anlatmış, daha sonra ayrıntılı bilgilerin üzerinde durmuştur. Burcu Öğretmen aşağıdaki öğretme yollarından veya yöntemlerinden hangisini kullanmıştır?

A) Sunuş yoluyla B) Buluş yoluyla C) Araştırma yoluyla D) Probleme dayalı E) İş birliğine dayalı

ÇÖZÜM...

Soruda verilen aktarma, anlatma, temel ilke ve kav-ramların önce verilmesi gibi vurgular sunuş yoluyla öğretimin anahtar kelimeleri ve ipuçlarıdır. Sunuş yo-luyla öğretimde öğretmen temel kavram, ilke, sonuç ve genellemeleri önce aktarır ve açıklar. Daha sonra bunları örneklerle açık hale getirir ve konunun ayrıntı-larını anlatır. Önce genel bilgilerin aktarıldığı, konuyla ilgili genel ilke ve kavramların anlatıldığı, daha sonra ayrıntılı bilgilerin üzerinde durulduğu öğretim yolu su-nuş yoluyla öğretimdir. Soruda genelden özele doğru bir gidişten de söz edilmektedir ki bu tümdengelimin kullanıldığı sunuş yoluyla öğretimi işaret etmektedir.

CEVAP: A

Sunuş yoluyla öğretme yaklaşımının planlanışı üç aşamada gerçekleştirilir:

Öğrenciden beklenen davranış belirlenir.1. İşlenecek konu belirlenir. 2. Örnekler seçilir ve hazırlanır. Örnekler hedef ve içe-3. riğe uygun olmalıdır.

Uygulanışında önce öğrenci hedeften haberdar edilir ve konunun önemi vurgulanır. Bu, öğrencilerin güdülenme-sini sağlayacaktır.

28 2928 29


ÖĞRETİM STRATEJİLERİSUNUŞ YOLUYLA

(Ausubel)BULUŞ YOLUYLA

(Bruner)ARAŞTIRMA YOLUYLA

(Dewey)Anahtar Kelimeler: Bilgi sunumu, anlatım, aktarım, açıkla-ma, konuları anlamlı yapı bütünlüğüne getirme

Anahtar Kelimeler:Etkin öğrenci, öğrencinin yönlendi-rilmesi, yeniden bulma (keşfetme), problem çözme, yaparak yaşayarak öğrenme için öğrenmeyi öğrenme, öğretmenin ön bilgiler vermesi

Anahtar Kelimeler:Bilimsel yaklaşım, bilimsel tutum, bilimsel yöntem, araştırma, incele-me, problem çözme

Temel Özellikleri: Öğrenciyle yoğun etkileşim (öğren-1. ci dikkati ve katılımı için)Örneklerle destekli bilgi sunumu2. Aşamalılık ilkesi ile ders sunumu 3. (yakından uzağa, bilinenden bilin-meyene, somuttan soyuta, basitten karmaşığa, genelden özele)Genelden özele bilgi sunumu (tüm-4. dengelim yolu)Kavram haritaları önemli bir yer 5. tutar.

Temel Özellikleri:Bilgi hazır olarak verilmez, öğren-1. cinin araştırıp bulması hedefl enir (öğrenci etkindir).Öğrencinin problem çözme yete-2. neğine dayanır (Problem çözme aşamaları: Problemin farkına varma, problemi tanımlama, prob-lemin çözüm seçeneklerini belirle-me, veri toplama ve değerlendir-me, genellemelere ve sonuçlara ulaşma).Öğretmen, öğretime dikkati çeke-3. cek bir problemle başlar, çözüme götürücü örnekler verir, farklı kay-naklar önerir, hedef dışı etkinlikler-de öğrenciyi uyarır.Öğrenciler basit bilgilerle yetin-4. mez, derinlemesine inceler.Öğrenilen bilgiler yeni durumlara 5. transfer edilebilir.Üst düzey düşünme becerilerini 6. geliştirmede etkilidir.Zaman alıcıdır. 7. Tümevarım yolu izlenir.8.

Temel Özellikleri:Bilimsel araştırma yaklaşımın-1. daki aşamalar izlenir (problem belirleme, denenceler, yön-tem, bulgular-yorum, sonuç-öneriler).

Tümüyle öğrenci etkin, öğret-2. men rehberdir.

Problem çözme ve eleştirel 3. düşünme gibi üst düzey dü-şünme becerileri kazandırır ve bunları uygulama olanağı tanır.

Zaman alıcıdır.4. Tümevarım yolu izlenir.5.

Genelden özele bilgi aktarılır (Tüm-dengelim).

Öğrenci problemi çözmeye çalışır (Tü-mevarım).

Öğrenci araştırır, inceler(Tümevarım).

Bilgilerin tümünü öğretmen verir. Önbilgileri öğretmen verir. Öğrenci kavram ve genellemelere kendi ulaşır.

Öğretmen bilgi vermez, öğrenci tüm bilgilere ulaşır.

28 2928 29

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k



1. Aşağıdaki tanımlardan hangisi öğretim strateji-sine aittir?

A) Ulaşılmak istenen noktadır.

B) Öğrenciye kazandırılmak istenen özelliklerdir.

C) Hedefe ulaşmak için seçilen en kısa yoldur.

D) Öğretim yöntemini uygulamaya koyma biçimidir.

E) Hedefe ulaşmak için seçilen en genel yoldur.

2. Genelden özele doğru bilgi sunumu olduğundan tümdengelim kullanılır. Tüm bilgiler öğretmen tara-fından açıklanır. Bilgiler aşamalılık ilkelerine göre düzenlenir.

Açıklanan öğretim yaklaşımı veya yönetimi aşa-ğıdakilerden hangisidir?

A) Sunuş B) Araştırma inceleme

C) Buluş D) Problem çözme

E) Benzetim

3. I. Öğrencinin etkin katılımı esastır.

II. Zaman alıcıdır.

III. Tüm bilgiler öğretmen tarafından verilir.

IV. Tümdengelim yolu izlenir.

Bu sıralananlardan hangisi ya da hangileri bu-luş yoluyla öğretim yaklaşımının özelliklerin-dendir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) I ve II E) II, III ve IV

4. I. Öğrenci farklı örnekler bulur.

II. Öğrenciden beklenen davranış belirlenir.

III. İşlenecek konu belirlenir.

IV. Öğrenci tanımı yapar ve ilişkiyi kurar.

V. Hedef ve içeriğe uygun örnekler seçilir ve ha-zırlanır.

Bu sıralananlardan hangileri sunuş yoluyla öğ-retimin aşamaları arasında yer alır?

A) I ve II B) I ve IV C) II ve III

D) II, III ve V E) III, IV ve V

5. Öğretim bir problemle başlar. Öğretmen probleme ilişkin kaynak önerir, ön bilgi ve örnek verir. Daha sonra öğrenci problemle ilgili verileri toplar, analiz eder, soyutlamalara, kavramlara ve genellemelere ulaşır.

Sözü edilen öğretim yaklaşımını aşağıdakiler-den hangisine aittir?

A) Sunuş yoluyla

B) Buluş yoluyla

C) Probleme dayalı

D) Araştırma inceleme yoluyla

E) Örnek olay yoluyla

6. Aşağıdakilerden hangisi araştırma inceleme yaklaşımının özelliklerinden birisidir?

A) Bruner tarafından ortaya atılmıştır.

B) Stratejiye başlamadan önce öğrenciden bekle-neni başta öğretmen yapar.

C) Bu stratejinin başında öğretmen ön bilgi, kay-nak ve örnekler verir.

D) İşlenecek konular sınıfta anlatım yöntemi ile işlenir.

E) Öğrencinin problem çözme becerisini kullana-rak bilimsel yöntemi kulllanmasını gerektiren bir yoldur.

Test2

30 3130 31

13. Öğretmen örneği sunar, öğrenci tanımlar. Öğret-men ek örnekler sunar, öğrenci yeni örneklerle tanımlar, birinci örnekle bağ kurar. Öğretmen ek örnekler verir ve olumsuz örnekler sunar. Öğrenci örnekleri karşılaştırır ve duruma ters düşen örnek-leri belirler.

Paragrafta işlenişi hakkında bilgi verilen öğre-tim yaklaşımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sunuş yoluyla öğretim

B) Bireysel öğrenme

C) İş birliğine dayalı öğretim

D) Tam öğrenme

E) Buluş yoluyla öğretim

14. Bilgi toplama, analiz etme, değerlendirme, prob-lem çözme gibi etkinliklerin tümünü öğrenciden isteyen bir öğretmenin aşağıdaki öğretim yakla-şımlarından hangisini kullanması en uygundur?

A) Araştırma inceleme yoluyla öğretim

B) Tam öğrenme

C) Buluş yoluyla öğrenme

D) Tartışma yoluyla öğrenme

E) Programlı öğretim

15. Açıklamanın gerektirdiği her durumda kullanılır. So-yut konuların anlatımı için en uygun stratejidir.

Sözü edilen öğretim yaklaşımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gösterim B) Soru cevap

C) Araştırma D) Sunuş

E) Tam öğrenme

16. I. Önbilgileri öğretmen verir. Öğrenci kavram ve genellemere devam eder.

II. Bilgilerin tümünü öğretmen verir.

III. Öğretmen bilgi vermez, tüm bilgilere öğrenci ulaşır.

Yukarıda belirtilen özellikler sırayla hangi yak-laşıma aittir?

I II III

A) Araştırma Buluş Sunuş

B) Buluş Araştırma Sunuş

C) Araştırma Sunuş Buluş

D) Sunuş Buluş Araştırma

E) Buluş Sunuş Araştırma

Test

2

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k


Test 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16E A D D B E C C E D B B E A D E

32 33

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

32 33

ÇIKMIŞ SORULAR

ÖĞRETİM STRATEJİLERİÇIKMIŞ SORULAR

1. – 3. SORULARI AŞAĞIDAKİ ÖRNEKÖĞRETİM ETKİNLİĞİNE GÖRE

YANITLAYINIZ.

İlköğretim matematik dersinde, paralelkenarın ala-nı ile ilgili olarak öğretmen ve öğrenciler arasında şöyle bir etkileşim gözleniyor:Öğretmen: Kim tahtaya paralelkenar çizmek ister? (bir süre bekler). Kemal sen kalkar mısın?Kemal: (Kemal çizer) Çizdim öğretmenim.Öğretmen: Bu paralelkenarı dikdörtgene çevirebi-lir misin? Nasıl çevirebiliriz? (Bir süre bekler) Evet Kübra sen cevap verebilir misin? Kübra: Sol taraftaki üçgeni sağ tarafa taşırız.

Öğretmen: Kenar uzunluklarını isimlendirir misiniz? (Bir süre bekler.) Evet Çiğdem, sen tahtada göste-rebilir misin? Çiğdem tahtada aşağıdaki işlemi ya-par.

hh

a a

Öğretmen: Bu dikdörtgenin alanını nasıl buluruz? Hatırlayın (Bir süre bekler.) Evet Yasemin sen ce-vaplayabilir misin? Yasemin: Taban uzunluğu ile yükseklik çarpılır.Öğretmen: Demek ki paralelkenarın alanını taban uzunluğu ile yüksekliği çarparak bulabiliriz.Öğretmen: Paralelkenarın alanı taban uzunluğu ile yüksekliğin çarpımına eşittir.

1. Öğretmen öğretim sürecinde aşağıdakilerden hangisine yer vermemiştir?

A) Kavramlar arasında ilişki kurmaB) Varılacak noktayı söyleme C) Öğrenciye düşünme süresi vermeD) Öğrenci katılımını sağlamaE) Öğrenciyi sorularla yönlendirme

2001 KMS

2. Yukarıdaki ders uygulaması içerisindeki öğret-

men en çok hangi öğretim yoluna yer vermiş-tir?

A) Sunuş yoluyla öğretimB) Sınıf tartışmasıC) Buluş yoluyla öğretimD) Problem çözmeE) Örnek olay

2001 KMS

3. Bu örnekte öğretmen aşağıdaki önerilerden hangisini yapsaydı kalıcı olmayan daha az etkili öğrenmeler olurdu?

A) Paralelkenarın alanının nasıl bulunacağı öğ-rencilere önceden söylenebilir.

B) Öğrencilerin tahtaya gelmesi yerine oturdukla-rı yerden konuşmaları istenebilir.

C) Cevap verebilmeleri için öğrencilere zaman ta-nınabilir.

D) Her öğrencinin, kağıttan paralelkenar kesip bunun üzerinde çalışması sağlanabilir.

E) Her sorunun sınıftaki gönüllü öğrenciler tara-fından ayrı ayrı yanıtlanması istenebilir.

2001 KMS

34 3534 35

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

ÇIKMIŞ SORULAR

15. Hatice Öğretmen Türkçe dersinde “eylem” konusu-nu anlatırken önce genel bilgileri aktarmış, konuyla ilgili genel ilke ve kavramları anlatmış, daha sonra ayrıntılı bilgilerin üzerinde durmuştur. Hatice Öğretmen aşağıdaki öğretme yollarından veya yöntemlerinden hangisini kullanmıştır?

A) Sunuş yoluyla B) Buluş yoluyla C) Araştırma yoluyla D) Probleme dayalı E) İş birliğine dayalı

2007 KPSS

16. Aşağıdakilerden hangisi, buluş yoluyla öğren-me yönteminden yararlanmaya çalışan bir öğ-retmenin, öğrencilerin derse aktif katılımlarını sağlaması için yapması gereken davranışlardan biri olamaz?

A) Sınıf içi etkinliklere katılan öğrencilerin olumlu davranışlarını pekiştirmek

B) Öğrencilerin derse katılımlarını sağlayan öğre-tim yöntem ve teknikleri kullanmak

C) Sınıf içi etkinlikler esnasında öğrencilerin ara-sında dolaşarak onlara yardımcı olmak

D) Yanlış yapan öğrencilere doğru cevapları ak-tarmak

E) Sözlü ve sözsüz uyaranlarla öğrencilerin derse katılımlarını sağlamak

2007 KPSS

17. Bir öğretmen, dersinin belli bir bölümünü soru – yanıt yöntemini kullanarak işlemektedir. Soruları sorduğunda bütün çabalarına karşın öğrencilerden yanıt alamamış ya da yanlış yanıtlar almıştır.Bu durumda, öğretmenin aşağıdakilerden han-gisini yapması eğitsel olarak doğrudur?

A) Öğrencilere ders içinde zaman vermesi ve ko-nuyu kitaptan okumalarını istemesi

B) Soru - yanıt yöntemi yerine sunuş ya da başka bir yöntemle dersi sürdürmesi

C) Öğrencilerin derse hazırlanmadan gelmeleri-nin nedenlerini araştırması

D) Öğrencilere gelecek ders konuyu çalışıp gel-melerini, kendilerinin sunuş yapacaklarını söy-lemesi

E) Konuyu öğrencilerin çeşitli kaynaklardan araş-tırmalarını istemesi

2008 KPSS

ÇıkmışSorular

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17B C A B D C E A C C B D D B A D B

36 3736 37

ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ1. ANLATIM (SUNU)

KullanımıAnlatım Yöntemi Kullanılırken Dikkat Edilmesi Gereken NoktalarÖzellikleri YararlarıSınırlılıkları

2. TARTIŞMAKullanımıÖzellikleriYararlarıSınırlılıklarıEtkili Tartışmaların Planlanması ve Uygulanması Konusunda Alınacak ÖnlemlerTartışma Çeşitleri (Tartışma Teknikleri)

Bütün Sınıfl a Yapılan Tartışmalar (Büyük Grup Tartışması) Küçük Grup Tartışma Teknikleri

Münazara• Sempozyum • Panel• Zıt Panel• Kollegyum • Forum• Açık Oturum• Beyin (Buluş) Fırtınası• Çember• Kısa Süreli Tartışma Grupları (Vızıltı Grupları) • Fikir Taraması • Seminer• Workshop (Çalıştay Yöntemi)•

3. ÖRNEK OLAYKullanımıÖzellikleriYararlarıSınırlılıkları

4. GÖSTERİP (ÖRNEĞİNİ GÖSTEREREK) YAPTIRMAKullanımıÖzellikleriYararlarıSınırlılıkları

ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ BÖLÜM İÇERİĞİ

38 3938 39

ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ BÖLÜM İÇERİĞİ

5. PROBLEM ÇÖZMEProblem Çözme AşamalarıKullanımıÖzellikleriYararlarıSınırlılıkları

6. PROJEKullanımıÖzellikleriProje Yönteminde İzlenecek AdımlarYararlarıSınırlılıkları

7. BİREYSEL ÇALIŞMAKullanımıÖzellikleriYararlarıSınırlılıkları

38 3938 39

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ


ortalama

2



ÖĞRETİM YÖNTEMLERİÖğretim yöntemi, hedefe ulaşmak ve bir konuyu öğret-mek için izlenen en kısa yoldur. Başka bir ifadeyle he-defe ulaşmak için ve bir konuyu öğretmek için seçilen düzenli yoldur. Öğretmende bulunması gereken meslek bilgisi konusundaki niteliklerden birisi de öğretim yön-temlerini etkili olarak kullanabilmesidir. Öğretmenler öğrenme-öğretme sürecinde farklı etkinliklere ve yön-temlere yer vermelidir. Öğretmen tüm öğrencilere, tüm konuların öğretilmesinde ve farklı alan ve düzeylerdeki tüm hedefl ere ulaşmada tek bir yöntemle başarılı ola-maz. Yani öğretmenin farklı yöntemleri kullanmasını ge-rektiren nedenler vardır.

Farklı öğretim yolunun seçilmesini gerektiren ve etkile-yen başlıca nedenler şunlardır:

Hedef Konu Öğrenci

Öğretim hedefl erine, uygun öğretim yolları seçilerek ulaşılabilir. En uygun öğretim yolu ile hedefe ulaşılabilir. Her öğrencinin aynı yöntemle öğrenmesi mümkün ol-madığı gibi her yöntem her öğrencinin ilgisini çekmeye-bilir. Böyle bir durumda öğretmen; farklı strateji, yöntem

ve tekniklerden yararlanmalıdır. Ayrıca tek bir yöntem-le bütün konuların öğretimi de mümkün değildir. Farklı düzeylerdeki hedef davranışların öğrenciye kazandırıl-ması için farklı öğretim yolları uygundur. Bir derste uy-gulanacak öğretim stratejilerine ve yöntemlerine karar verirken, dersin hedefl eri ile birlikte öğretim yolunun kul-lanıldığı durumları, özellikleri, yararları ve sınırlılıkları dikkate alınmalıdır.

Öğretim stratejisi, yöntemi ve tekniğinin seçiminde, yu-karıda sıralananlar kadar etkili olmasa da; dersin süresi, dersin yapılacağı ortam ve bu ortamda bulunan olanak-lar, öğretmenin yönteme yatkınlığı öğretim yöntem, tek-nik ve stratejisinin seçimini etkiler.

1. ANLATIM (SUNU)3-4

Öğretmenin olgu, bilgi ve ilkeleri sözel olarak sunma-sı ile gerçekleşen bir yöntemdir. Öğretenden öğrenene doğru tek yönlü aktarım söz konusudur. Öğrenci dinleyi-ci ve seyircidir yani öğretim sürecinde pasiftir. Öğrenci-ler öğretmenin sunduklarını not alabilir. Öğretmenin ta-mamen etkin ve merkezde olduğu bu yöntemde öğrenci adına bir katılım yoktur. Bilgilerin kısa sürede gruba sunulmasını sağlayan anlatım yönteminde, öğrencilerin öğrenme isteklerinin yönlendirilmesi yerine yeni öğren-cinin öğrenme güdüsünün devamı öğretmenin yaptığı açıklamalarla sağlanabilir.

ANLATIM:Öğretmen anlatır, öğrenciler dinler.

Anlatım yönteminde, öğretmen öğretimin merkezinde yer alır, öğrenciler ise pasiftir.

3 Kamp , J. E.,Massion, G. R., Ross, S. M. (1998) Designing Effective İnstcustion. Second Edition. Psentice Holl, İng. 140-1424 Cole, P. G. ve Chan, L. K. S. (1994). Teaching Principles and Prac-tice. Hall of Australia Pty Ltd.

46 4746 47


TARTIŞMA TEKNİKLERİNİN TEMEL ÖZELLİKLERİTARTIŞMA TEKNİĞİ EN BELİRGİN ÖZELLİKLERİMünazara İki grup vardır. Amaçları “Düşünceyi yanlış da olsa savunmak ve kazanmaktır.”

PanelGrup, 3-5 kişiden oluşur. İlgi çekici bir konuyu kendi aralarında dinleyici karşısında tartı-

şırlar.

Konunun bilimsel olmasına gerek yoktur.

Forum

Dinleyici grubun uzman gruba soru sorması, uzmanların bu soruları yanıtlamasıyla ger-

çekleşen bir tekniktir.

Panelden farklı olarak dinleyiciler panelistlere doğrudan sorular sorabilirler, kendi görüşle-

rini açıklayabilirler.

KollegyumPanele benzer. İki grup vardır, bunlardan biri soru soran; diğeri uzmanların oluşturduğu

cevap veren gruptur.

Zıt PanelKonu tekrarı, gözden geçirme, yeni fi kirleri ortaya çıkarma, öğrencilerin ilgisini çekme ama-

cıyla uygulanır.

Soru soran ve cevap verenler olmak üzere sınıf ikiye ayrılır.

Sempozyum

Belli bir alanda her oturumda uzman 3-5 konuşmacının katıldığı grup tartışması tekniğidir.

Konu bilimsel nitelikli olmak zorundadır, konuşmalar konferans havasında geçer.

Sempozyum, ciddi bir ön hazırlığı gerektirir.

Ulusal ve uluslararası düzeyde katılımcılarla gerçekleştirilir.

Beyin FırtınasıDeğerlendirme ve sınırlama olmaksızın, bir soruna mümkün olduğunca çok sayıda çözüm

yolları elde etmeyi amaçlar.

Yaratıcılık ve hayal gücü kullanılır. Orijinal fi kirler ortaya çıkarılmaya çalışılır.

Çember

Dersin başında ve sonunda kullanılır. Oyun tarzı öğretim tekniğidir.

Öğrenciler sınıfın ortasında çember biçiminde sıralanır.

Konuyla ilgili soru sorulur ve her öğrenci bir- iki cümleyi geçmeyecek şekilde görüşlerini

açıklar. Bir sonraki öğrenci aynı soruyla ilgili görüşlerini açıklar.

Açık OturumToplumu yakından ilgilendiren güncel bir konunun değişik görüşlerdeki kişiler tarafından

izleyiciler önünde tartışılmasıdır.

Açık oturumun amacı bir sonuca ulaşmak değil, bilgilendirmektir.

VızıltıKüçük gruplar konuyu kendi aralarında tartıştıktan sonra diğer gruplarla birlikte tartışma

yapılır.

Gruplardaki kişi sayısı ve tartışma süresine göre grup isimlendirilir.

Konferans

Bilim ve sanat konularında uzman kimselerin, dinleyicileri bilgilendirmek için yaptıkları ko-

nuşmalardır.

Bilimsel bir düşünceyi, akademik bir konuyu, orijinal bir görüşü anlatmak, bir tezi savunmak

konferansın en belirgin amacıdır.

SeminerÖğrencilerin yapmış olduğu bilimsel çalışmaları dinleyiciler karşısında sunmalarıdır. Daha

çok küçük araştırma ve ödevleri içerir.

Brifi ngGünlük yaşamda astın üste bilgi vermesiyle gerçekleşen brifi ng; bir konunun ayrıntılarının,

hazırlıklı öğrenci tarafından sınıftaki diğer öğrencilere sunulması ile gerçekleşir.

Fikir TaramasıDersin herhangi bir noktasında, sınıfa canlılık getirmek için herhangi bir konuda öğrencile-

rin fi kirlerinin alındığı kısa süreli bir etkinliktir.

WorkshopKüçük bir grubun, belli bir yerde kısa bir sürede toplanarak belli konular üzerinde çalışarak,

tartışarak problemlere çözüm ürettikleri veya ortak kararlar aldıkları bir tekniktir.

66 6766 67


YÖNTEM KULLANIMI ÖZELLİKLERİ

AN

LATI

M (S

UN

U/A

NLA

TMA

) Daha çok sunuş yoluyla öğretim stratejisinde

Derse giriş yaparken

Konuyla ilgili bilgiyi aktarırken

Bilgi düzeyindeki davranışların kazandırılmasında

Soyut konuların işlenmesinde

Yeni bir konuya giriş yaparken

Dersin bitiminde özetleme yaparken

Ders ya da konuya ilgi çekmek isterken

Öğrenciler küçük grup ya da bireysel etkinliklere başlamadan önce ortak altyapı ve temel bilgileri sunarken

Öğretmen merkezlidir.

Aynı anda çok sayıda kişiye bilgi aktarır.

Dinleyenler konuyla ilgili organize görüş kazanır.

Öğrencilere kısa zamanda çok bilgi verir.

Öğrencilere dinleme alışkanlığı kazandırır, not alma becerilerini geliştirir.

TAR

TIŞM

A

Buluş yoluyla öğretim stratejisinin kullanımında

Kavrama düzeyindeki davranışların kazandırılmasında

Bir konu üzerinde öğrencileri düşünmeye yöneltmede

İyi anlaşılmayan noktaları açıklamada

Verilen bilgileri pekiştirmede

Daha çok bir konunun kavranması aşamasında

Karşılıklı olarak görüşler ortaya konurken

Bir problemin çözüm yollarını ararken ve değerlendirme çalışmaları yaparken

Öğretmen-öğrenci etkileşimi söz konusudur.

Öğrencilere geçmiş yaşantılarından örnekler vermesi için imkan sağlar.Öğrencilerin bir konu üzerinde kendi düşüncelerini söylemesi ve yorum yapmasını sağlar.Analiz, sentez ve değerlendirme gücü kazandırır.

Görüşlerin incelenmesini ve önce öğretilenlerle ilgi kurmayı sağlar.Dinleme alışkanlığı kazandırır.

ÖR

NEK

OLA

Y

Daha çok buluş yoluyla öğretme yaklaşımında ve kavrama düzeyindeki davranışların kazandırılmasındaGerçek hayatta karşılaşılan bir olay, durum ya da konunun içindeki problemlerin sınıf ortamında tartışılarak çözülmesi yoluyla öğrenimin sağlan-ması önemli görüldüğündeÖğrencilere bir konuyu ya da beceriyi kazandırırken

Bir konuda uygulama yaptırırken

Öğrenci merkezlidir.

Öğrenciler, bildiklerini ve kavradıklarını gerçek bir durumda uygulama şansı bulurlar.Bir problemi çözmeyi, analiz edip sonuca ulaşmayı öğretir.

GÖ

STER

İP Y

APT

IRM

A Daha çok uygulama düzeyindeki davranışların ve psikomotor becerilerin kazandırılmasında Öğrenciye ne yapılacağını söylemenin yetersiz kaldığı ayrıca nasıl yapıla- cağını da göstermenin gerekli olduğu durumlarda Bir işlemin uygulanmasını, bir araç gerecin çalıştırılmasını önce gösterip açıklama; sonra da öğrenciye alıştırma ve uygulama yaptırırkenBir konuya ilişkin bilgilerin beceriye dönüştürülmesi için gerekli uygulama- ların yapılması aşamasında

İşlemin uygulanmasını, bir araç gerecin çalıştırıl- masını gösterme ve açıklama öğretmen merkezli; alıştırma ve uygulama yapma işlemi öğrenci mer-kezlidir.Daha çok devinişsel (psikomotor) becerilerin kazan- dırılmasında etkilidir.Yaparak yaşayarak öğrenme temellidir.

PRO

BLE

MÇ

ÖZM

E

Araştırma yoluyla ve buluş yoluyla öğretim yaklaşımlarında

Bilişsel alanın uygulama, analiz, sentez ve değerlendirme düzeyindeki (üst düzey) davranışların kazandırılmasındaBir problemin çözümünde, genelleme ve sentez yapmada


Öğrencide ilgi ve güdülenmeyi artırır.

Daha kalıcı izli öğrenmeler gerçekleşir.

Bilimsel yöntemi kullanmayı öğretir ve bilimsel tutu- mu kazandırır.

PRO

JE

Araştırma yoluyla öğretimde ve üst düzey davranışların kazandırılmasında

Bir konunun öğretiminde doğrudan bir uygulama olarak değil ancak bu öğretime destek amacıylaBireysel ve grupla öğrenmeye ve okul ile gerçek hayat arasında bağ kurul- masına önem verildiğinde Disiplinler arası çalışmalarda

Süreç boyunca çalışmalar önemli görüldüğünde

Sınıf içinde ve dışında yürütülür.

Öğrenciler bireysel ya da gruplar halinde kendi ilgi ve isteklerine göre konu seçerler.Öğretmenin rehberliğinde serbest çalışmalar yapı- lır.Araştırma, iş birliği içinde çalışma ve üst düzey dü- şünme becerilerini geliştirir.Problem çözme sürecini ve bilimsel yöntemi kullanarak konular üzerinde çalışılır.

BİR

EYSE

LÇ

ALI

ŞMA

Araştırma yoluyla öğretime uygun durumlarda

Bilişsel alanın uygulama, analiz ve sentez basamaklarındaki davranışların kazandırılmasındaÖğrenci kendi başına bir konuyu öğrenmek istediğinde veya kendi başına çalışma yapmak istediğindeBireyin konuyu yaparak yaşayarak öğrenmesinde


Öğrenci, yaparak ve yaşayarak öğrenir.

Öğrenciler öğrenme durumlarını kendilerine göre ayarlar.Öğretim, öğrencinin ilgi, ihtiyaç ve yeteneklerine uygun olarak gerçekleşir.

ÖĞRETİM YÖNTEMLERi

66 6766 67

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k


1. Sunuş yoluyla öğretim stratejisini kullanmak is-teyen bir öğretmenin kullanabileceği en uygun öğretim yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Soru cevap B) Anlatım

C) Problem çözme D) Tartışma

E) Örnek olay

2. Öğrencilerde eleştirel düşünme becerilerini gelişti-rebilir. İyi uygulanması durumunda orta ve daha alt düzeye sahip öğrenciler derse katılabilir. Öğrencile-rin bir konu üzerinde düşüncelerini söylemelerini ve yorum yapmalarını sağlar. İyi planlanmalı ve soru-lar dikkatli seçilmelidir.

Paragrafta sözü edilen öğretim yöntemi aşağı-dakilerden hangisidir?

A) Problem çözme B) Gösterip yaptırma

C) Tartışma D) Anlatım

E) Proje

3. Öğretim yöntemi seçilirken ilk olarak göz önün-de bulundurulması gereken nokta aşağıdakiler-den hangisidir?

A) Öğretmen B) Öğrenci

C) Aile D) Sosyal durum

E) Fiziksel koşullar

4. Güzel Sanatlar Fakültesinde öğretim görevlisi olan Dilek Öğretmen, okulun Heykel Bölümü’ne yeni kayıt yaptıran öğrencilerden heykel yapmalarını is-temiş ancak öğrencilerin bu konuda çok başarısız olduklarını görmüştür.

Dilek Öğretmen’in yaptığı hata aşağıdakilerden hangisidir?

A) Konuyu iyi anlatmamıştır.

B) Öğrencilerin hazırbulunuşluklarını göz ardı et-miştir.

C) İletişimini sağlıklı kuramamıştır.

D) Öğrenciye çok kolay bir etkinlik vermiştir.

E) Öğrencilerin dikkatini toplayamamıştır.

5. 2005 yılında uygulamaya konulan yeni İlköğretim programının tanıtımı için yapılan bir etkinlikte birinci oturumda genel sunulara yer verilmiş, ikinci oturum-da hayat bilgisi, üçüncü oturumda matematik, dör-düncü oturumda fen ve teknoloji , beşinci oturumda sosyal bilgiler dersleri ele alınmış, her oturumda o konunun uzmanları dinleyicilere bilgi vermişlerdir.

Bu etkinlik aşağıda verilen yöntem ya da teknik-lerden hangisine örnek gösterilebilir?

A) Anlatım B) Gösterip yaptırma

C) Kollegyum D) Sempozyum

E) Beyin fırtınası

6. Bir öğretmen daha önceden belirlediği bir ders sa-atinde öğrencilerine bir motorun hangi aşamalarla çalıştığını anlatmış sonra motoru kendisi çalıştır-mış daha sonra da öğrencilerin çalıştırmasını sağ-lamıştır.

Öğretmenin uyguladığı öğretim yöntemi/tekniği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Proje yöntemi B) Bireysel çalışma

C) Örnek olay D) Problem çözme

E) Gösterip yaptırma

Test3 ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ

70 7170 71

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

28. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi, problem çöz-me yönteminin en belirgin sınırlılıklarından biri-sidir?

A) Dönüt olmadığı için yanlış öğrenmeler engelle-nemez.

B) Hedeften sapma gözlenebilir.

C) Ortam gerilebilir.

D) İlgi ve dikkat kısa sürede dağılabilir.

E) Öğrenci pasiftir.

29. Aşağıdaki öğretim yöntem ve tekniklerinden hangisi öğrencinin üst düzey davranışları ve becerileri kazanması açısından diğerlerine göre daha az etkilidir?

A) Proje

B) Örnek olay

C) Tartışma

D) Araştırma yoluyla öğretim

E) Problem çözme

30. İlköğretim birinci kademede yeni derse giren Hüs-nü Öğretmen, öğrencilerin ön bilgi ve becerilerinin, yeterli olmadığını hazırbulunuşluk düzeylerinin çok düşük olduğunu görmüştür.

Hüsnü Öğretmen’in bu durumda kullanabilece-ği en etkili öğretim stratejisi ve öğretim yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Buluş - Deney

B) Araştırma-inceleme - Anlatım

C) Buluş - Proje

D) Sunuş - Anlatım

E) Sunuş - Problem çözme

31. Kısmen işlenmiş, ancak tam anlamıyla açıklığa ka-vuşmamış konuların işlenmesi için en uygun öğre-tim yöntemidir.

Sözü edilen öğretim yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Proje B) Problem çözme

C) Anlatım D) Bireysel çalışma

E) Tartışma

Test

3 ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ

Test 3

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16B C B B D E D A B C D E B E B C17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31A B A D C E D E E C B B C D E

72 73

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

72 73

ÇIKMIŞ SORULAR

ÖĞRETİM YÖNTEMLERİÇIKMIŞ SORULAR

1. Öğrencilerinin sınıf ortamında bildikleri konular üzerinde kısa konuşmalar yapmasını isteyen öğretmenin ulaşmak istediği temel amaç aşağı-dakilerden hangisidir?

A) Söz dağarcığını zenginleştirmekB) Tartışma kurallarını öğretmekC) Yaşantıların paylaşılmasını sağlamakD) Sözlü anlatım becerisini geliştirmekE) Öğrencilerin heyecanla baş edebilmesini sağ-

lamak2001 KMS

2. Bir öğretmen gerçek yaşamda karşılaşılan prob-lemleri sınıf ortamına getirip tartışma ortamı açarak öğrencilerle birlikte probleme çözüm yolları bulma-ya çalışmaktadır. Bu öğretmenin kullandığı öğretim yöntemi aşa-ğıdakilerden hangisidir?

A) Gösteri yöntemiB) Problem çözme yöntemiC) Soru-yanıt yöntemi D) Proje yöntemiE) Örnek olay yöntemi

2001 KMS

3. Öğretmen, aşağıdaki yöntemlerden hangisini uzun süre kullanırsa, öğrencilerin öğretme-öğrenme sürecine etkin katılımını sağlayamaz?

A) Soru-yanıt yöntemi B) Rol oynama yöntemiC) Problem çözme yöntemiD) Buluş yöntemiE) Anlatım yöntemi

2001 KMS

4. Sosyal sorunları sınıf ortamına getirerek bu sorun-lara çözüm yolları arayan bir öğretmen; bir başkan ve beş konuşmacıdan oluşan bir ekip oluşturarak konunun farklı yönlerine önceden hazırlanılıp sınıf-ta tartışmalarını istemiştir.Öğretmenin kullandığı öğretim tekniği aşağıda-kilerden hangisidir?

A) Brifi ng B) Kollegyum

C) Sempozyum D) Çember tartışma

E) Panel2001 KMS

5. Bir öğretmen vatandaşlık dersinde “İnsan Haklarını Engelleyen Unsurlar” konusunu işlerken sınıfı dör-derli ya da beşerli gruplara ayırmış ve bu unsur-lardan birini inceleyerek bu sorunların çözümü için öneriler getirmelerini istemiştir. Gruplara, seçtikleri unsurları ve çözüm önerilerini kazandırırken sergi, drama, gazete, pano gibi çalışmalar yapma yoluna gidebileceklerini söylemiş; çalışmaları hem bireysel hem de grubun ortak çalışmalarına bakarak değer-lendirebileceğini belirtmiştir.Öğretmen aşağıdaki hangi öğretme yaklaşımını kullanmaktadır?

A) Gözlem yoluyla öğrenmeB) Proje temelli öğrenmeC) Yaratıcı dramaD) Benzetim yoluyla öğrenmeE) Yansıtıcı düşünme

2001 KMS

6. Psikomotor (devinişsel) becerilerin öğretilme-sinde, aşağıdaki öğretim yöntemlerinden han-gisinin en etkili olması beklenir?

A) Anlatım B) Örneğini göstererek yaptırma C) Örnek olay incelemesiD) Soru-cevapE) Küçük grup tartışması

2002 KPSS

76 7776 77

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

ÇIKMIŞ SORULAR

27. Bir öğretmen, dersinin belli bir bölümünü soru - yanıt yöntemini kullanarak işlemektedir. Soruları sorduğunda bütün çabalarına karşın öğrencilerden yanıt alamamış ya da yanlış yanıtlar almıştır.

Bu durumda, öğretmenin aşağıdakilerden han-gisini yapması eğitsel olarak doğrudur?

A) Öğrencilere ders içinde zaman vermesi ve ko-nuyu kitaptan okumalarını istemesi

B) Soru - yanıt yöntemi yerine sunuş ya da başka bir yöntemle dersi sürdürmesi

C) Öğrencilerin derse hazırlanmadan gelmeleri-nin nedenlerini araştırması

D) Öğrencilere gelecek ders konuyu çalışıp gel-melerini, kendilerinin sunuş yapacaklarını söy-lemesi

E) Konuyu öğrencilerin çeşitli kaynaklardan araş-tırmalarını istemesi

2008 KPSS

28. Öğrenci merkezli bir yöntemdir. Öğrencilerde iş bir-liği, yaratıcılık, başlanmış bir işe katkı getirme ya da işi bitirme, katılımdan keyif alma, kurallara uyma, iletişim becerisi geliştirme, özel yetenekleri ortaya çıkarma ve üretme özelliklerini geliştirir. Çekingen öğrencilerin sürece aktif olarak katılmalarını sağ-lar.

Özellikleri sıralanan bu yöntem ya da teknik aşağıdakilerden hangisidir?

A) İstasyonB) Rol oynamaC) Yaratıcı dramaD) Kaynak kişiden yararlanmaE) Görüş geliştirme

2008 KPSS

29. Örnek olay yöntemi ya da tekniği, yaşanmış, ya-şanma olasılığı bulunan, sorun niteliği taşıyan olaylara öğrenci katılımıyla çözüm yolları üretme temeline dayanır. Öğrencilerin eleştirel düşünme, sorun çözme ve karar verme gibi üst düzey beceri-ler geliştirmelerini kolaylaştırır.

Bu açıklama çerçevesinde; öğrencilere sunula-cak örnek olayın taşıması gereken en önemli özellik aşağıdakilerden hangisidir?

A) Öğretmenin yaşadığı bir sorun olmasıB) Öğrencilere sorunla ilgili gözlem yapma olana-

ğı sunmasıC) Öğrencilerin örnek olaydaki sorunu çözebilme-

leri için kaynaklara ulaşmalarına olanak tanı-ması

D) Öğretmenin öğrencilerle ve öğrencilerin birbir-leriyle etkileşimine olanak tanıması

E) Farklı çözümler önerilecek türden bir sorun ol-ması

2008 KPSS

30. Belirli bir sorunun ya da durumun olası nedenlerini belirlemek için kullanılan, çalışma grubunun soru-nun içeriğine odaklanmasını sağlayan ve ayrıntılı bir neden - sonuç ilişkisi çıkarmayı hedefl eyen bir uygulamadır. Uygulama yapılmadan önce sorun ifadesi bir kutucuğun içerisine yazılır. Sorunun te-mel nedenleri de yazıldıktan sonra her biri için “Bu neden oluştu?” sorusu sorulur ve yanıtlar ana ne-denlerin alt nedenleri olarak yapılandırılır.

Yukarıda açıklanan uygulama aşağıdakilerden hangisidir?

A) Neden - sonuç ilişkisi kurmaB) Balık kılçığı diyagramıC) Güç alanı analiziD) Adım adım sorun çözmeE) Sorunu dallarına ayırma

2008 KPSS

Çıkmış

Sorular

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

D E E E B B E E B E D E C C C E B D B B E B E E D D B A E B

76 7776 77

ÖĞRETİM TEKNİKLERİ BÖLÜM İÇERİĞİ

ÖĞRETİM TEKNİKLERİ1. BEYİN FIRTINASI Serbest Çağrışım Fikir Taraması Listeleme2. GÖRÜŞ GELİŞTİRME3. ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME4. GÖSTERİ (GÖSTERİM/DEMONSTRASYON)5. SORU-CEVAP6. ROL (OYNAMA) YAPMA7. DRAMA8. BENZETİM (SİMÜLASYON/BENZETİŞİM) Analoji9. MİKRO ÖĞRETİM10. EĞİTSEL OYUN11. DENEY VE LABAROTUVAR12. İSTASYON13. KONUŞMA HALKASI14. SOKRAT TARTIŞMASI Sokrat Semineri15. ALTI AYAKKABILI UYGULAMA16. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRETİM TEKNİKLERİ Dönüşümlü Günlük Çalışmalar Planlı Grup Çalışmaları Beceri Geliştirme Çalışmaları Düzey Geliştirme Çalışmaları Akran Grupları Tekniği

78 7978 79

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

ÖĞRETİM TEKNİKLERİ


ortalama

2-3




Öğretim tekniği, öğretme yöntemini uygulamaya koy-ma biçimi ya da öğretim hedefl erine ulaşmak için seçi-len yöntemin uygulanmasında başvurulan yardımcı yol olarak tanımlanabilir. Zaman zaman öğretim yöntemi olarak da isimlendirilen öğretim teknikleri aşağıda işlen-miştir.

1. BEYİN FIRTINASI30

Beyin fırtınası bir sorun çözme yolu ve bir tartışma çe-şididir. Bu teknik, katılımcıların hayal güçlerini ve buna dayalı olan yaratıcılıklarını kullanmayı gerektirir. Beyin fırtınası bir cümleyle özetlenecek olursa; bireylerin yara-tıcı düşüncelerini harekete geçirerek çok sayıda fi kri, bir grup insandan kısa sürede toplamaktır.

30 Demirel, Ö. (2003). Planlamadan Değerlendirmeye Öğretme Sana-tı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.

2008 KPPS

SORU...Öğrencilerinin yaratıcılığını ve problem çözme becerilerini geliştirmek isteyen bir öğretmen, öğ-retim sürecinde aşağıdaki uygulamalardan hangi-sine özellikle yer vermelidir?

A) Çok farklı kaynaklardan yararlanarak elde ettiği bilgileri “anlatım” yöntemiyle aktarma

B) Öğrencilere iyi yapılandırılmış, sınırları iyi belir-lenmiş “ödevler” verme

C) Dersin konusuna uygun “benzetim” yöntemini kullanma

D) Uygun fırsatlar yaratarak sık sık “beyin fırtınası” tekniğini uygulama

E) İçinde çelişkiler olan konuları “görüş geliştirme” ve “münazara” yöntemlerini uygulayarak tartıştır-ma

ÇÖZÜM...Öğrencilerinin yaratıcılığını ve problem çözme bece-rilerini geliştirmek isteyen bir öğretmen, öğretim süre-cinde beyin fırtınası uygulamasına öncelik vermelidir. Hem problem çözme hem de hayal gücüne dayalı yaratıcı düşünme becerisi ifadeleri bir arada kullanıl-dığında ilk akla gelmesi gereken yöntem ya da teknik beyin fırtınasıdır. Çünkü o bir problem çözme yoludur. O bir tartışma çeşididir. O hayal gücünü ve yaratıcı-lığı geliştiren bir tekniktir. Beyin fırtınası, bir proble-me yaratıcı çözümler bulmak ve yaratıcı düşünmeyi geliştirmek amacıyla, rahat bir ortamda, görüşlerin toplanmasıdır. Bu nedenle, öğrencilerinin yaratıcılığı-nı ve problem çözme becerilerini geliştirmek isteyen bir öğretmen uygun fırsatlar yaratarak sık sık “beyin fırtınası” tekniğini uygulamalıdır.

CEVAP: D

80 81

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

80 81


KullanımıBeyin fırtınası yapılacak çalışma grubunun 6 kişiden az, 12 kişiden çok olmaması beklenir diyen kaynaklar-da iyi bir beyin fırtınası yöneticisi, 60 kişilik gruplarda bile başarılı bir beyin fırtınası yapabilir ifadesi yer alır. Yani öğretmen iyi bir yönetici ise kalabalık sınıfl arda da kullanılabilir. Katılımcıların yaratıcı fi kirler üretmelerini engellememek için kesinlikle oturumlara izleyici ya da konuk alınmamalı ve süreç herhangi bir kayıt cihazına kaydedilmemeli, görüşler toplanırken yönlendirme ve değerlendirme yapılmamalıdır. Serbest, neşeli ve rahat (hayal gücüne dayalı yaratıcı görüşlerin üretilebileceği) bir ortam oluşturulması ve olabildiğince çok fi kir üretilmesi önemlidir. Beyin fırtına-sı bir sorun çözme yolu olduğu için, çözüme götürücü alternatifl erin çok olması önemlidir. Fikirler söylendiği sı-rada eleştirme, değerlendirme ve yönlendirme yapılma-malıdır. Eğer bu yapılırsa yaratıcı görüşlerin söylenmesi engellenecektir. Görüşlerin toplanması tamamlandığın-da değerlendirme yapılmalıdır. Değerlendirme, çözüm bulmak için yapılması gereken bir aşamadır.

2001 KMS

SORU...Amacı, sorunlara çözüm getirmek, kısa sürede çok sayıda fi kir üretmek ve yaratıcılığı geliştirmektir.Açıklanan öğretim tekniği aşağıdakilerden hangi-sidir?

A) Grupla öğretim B) Beyin fırtınasıC) Güdümlü tartışmaD) Gösteri (demonstrasyon)E) Problem çözme

ÇÖZÜM...

Beyin fırtınasının belirgin özellikleri vardır. Bunlar; bir tartışma ve sorun çözme yolu oluşu, kısa sürede çok sayıda hayal gücüne dayalı yaratıcı görüş üreterek yaratıcılığı geliştirmesidir. Bu özellikler beyin fırtınası-nın ayırt edici özellikleridir.

CEVAP: B

Başlıca AşamalarıBeyin fırtınasının amacı ya da sorunun ne olduğu 1. belirlenmeli ve görülebilecek bir yere yazılmalı,Süre sınırı belirlenmeli (bu süre esnek olmalı), bu 2. süre içinde herkesin görüş üretmesi ve görüşlerin tahtaya yazılması sağlanmalı,Esnek olarak belirlenen süre bitince söylenenler ana-3. liz edilmeli, değerlendirilmeli ve sonuç çıkarılmalı,Sonuca ulaşılıp ulaşılmadığına göre tartışmalara 4. devam edilip edilmeyeceğine karar verilmelidir.

2006 KPSS

SORU...Belgin Öğretmen öğrencilerinden, “Nasıl bir okul düş-lerdiniz?” sorusuna karşılık olarak özgün ve yaratıcı fi kir, öneri ve değerlendirmeleri açıkça ve akıllarına ilk geldiği şekilde söylemelerini ister. Öğretmen, öğren-cilerin birbirlerinin söylediklerinden çağrışım yaparak buldukları çok sayıda fi kri tahtaya listeler ve dersine bu şekilde devam eder.Belgin Öğretmen, aşağıdaki yöntem veya teknik-lerin hangisinden yararlanmaktadır?

A) Yaratıcı dramaB) Örnek olay incelemesiC) Beyin fırtınasıD) Problem çözmeE) Soru cevap

ÇÖZÜM...

Bir problemin çözümünde kullanılması, hayal gücüne dayalı özgün ve yaratıcı fi kirlerin serbest ve rahat bir ortamda söylenmesi, öğrencilerin birbirinin söyledik-lerinden etkilenerek çağrışım yaparak fi kir üretmesi (ampul yakma), bu fi kirlerin sayısının olabildiğince çok olması ve tahtaya yazılması beyin fırtınasının ayırt edici özellikleridir.

CEVAP: C

106 107106 107

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k


1. Bu öğretim tekniğinin uygulanması sürecinde katı-lımcıların yaratıcı fi kirler üretmesini engellememek için oturuma kesinlikle izleyici ya da konuk alınma-malı, tartışma kayıt cihazına kaydedilmemeli, yön-lendirme ve değerlendirme yapılmamalıdır.

Sözü edilen öğretim tekniği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Beyin fırtınası B) Görüş geliştirme

C) Altı şapkalı düşünme D) Gösteri

E) Soru cevap

2. Öğretim tekniği için kullanılacak en doğru ta-nım aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hedefe ulaşmak için seçilen en genel yoldur.

B) Öğretim yöntemini uygulamaya koyma biçimidir.

C) Hedefe ulaşmak için seçilen en kısa yoldur.

D) Hedefe ulaşmak için kullanılan soru ve araç-tır.

E) Dersin başında verilen ipuçlarıdır.

3. Bir öğretmen dersinde öğrencilerine dönerek sizce nükleer santrallerin sayısı arttırılmalı mı? şeklinde bir soru yöneltmiş, bu düşünceye ne düzeyde ka-tıldıklarını belirlemek üzere öğrencilere teker teker söz vererek görüşlerini almıştır. Bu etkinlik, öğren-cilerin kendi düşüncelerini değiştirebilmelerini ve başkalarının görüşlerine saygıyı sağlamak için ya-pılmıştır.

Öğretmenin kullandığı öğretim tekniği aşağıda-kilerden hangisidir?

A) Gösteri B) Benzetim

C) Görüş geliştirme D) Eğitsel oyun

E) Soru cevap

4. Aşağıdaki yöntem ve tekniklerden hangisinde anlatım yönteminden daha fazla yararlanılır?

A) Beyin frtınası B) Görüş geliştirme

C) Gösteri D) İstasyon

E) Konuşma halkası

5. Öğrencilerin psikomotor becerilerini geliştir-mek isteyen bir öğretmenin kullanabileceği en doğru yöntem ya da teknikler aşağıdaki seçe-neklerden hangisinde verilmiştir?

A) Benzetim – Gösterip yaptırma

B) Mikro öğretim - Soru cevap

C) Beyin fırtınası - Soru cevap

D) Deney - Soru cevap

E) Soru cevap - Benzetim

6. Öğrencilerinin etkili ve dikkatli dinleme yete-neklerini, öz güvenlerini, yaratıcılıklarını, dile hakim olma ve sosyalleşme becerilerini geliş-tirmek isteyen bir öğretmenin kullanabileceği en etkili öğretim yöntemi veya tekniği aşağıda-kilerden hangisidir?

A) Mikro öğretim B) Drama

C) Benzetim D) Deney

E) Beyin fırtınası

7. Benzetim tekniğinin uygulanmasında dikkat edilecek en önemli nokta aşağıdakilerden han-gisidir?

A) Öğrenciyi güdülemek

B) Öğrenciye yaşamı öğretmek

C) Öğrencinin anlatım gücünü geliştirmek

D) Öğrenciyi eleştirel düşünmeye sevk etmek

E) Gerçeğine uygun ortam oluşturmak

Test

4 ÖĞRETİM TEKNİKLERİ

110 111110 111

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

26. Yetişkinlerle rahat iletişim kuramayan çekingen öğrencilerin, sosyal becerilerinin geliştirilmesinde öğrenme hızı ortalamanın altında olan öğrencilerin öğretiminde ve rehber olan öğrencinin öğrenmele-rinin kalıcılığının sağlanmasında kullanılır.

Paragrafta sözü edilen öğretim tekniği aşağıda-kilerden hangisidir?

A) Bireysel çalışma B) Akran grupları

C) Benzetim D) Drama

E) Deney

27. Yapay bir malzeme üzerinde yaraya dikiş atılması-nı öğreten uzman doktor Yakup Bey gösterip yap-tırma yönteminden çok zaman aldığı gerekçesiyle vazgeçmiştir.

Doktor Yakup’un bu durumda kullanabileceği alternatif öğretim yöntemi ya da tekniği aşağı-dakilerden hangisidir?

A) Deney B) Drama

C) Beyin fırtınası D) Gösteri

E) Görüş geliştirme

28. Aşağıdakilerden hangisi buluş yoluyla öğretim yaklaşımında kullanılan öğretim yöntem veya teknikleri arasında yer alır?

A) Anlatım, örnek olay

B) Proje, soru cevap, anlatım

C) Beyin fırtınası, anlatım, proje

D) Proje, gösterim, anlatım

E) Örnek olay, beyin fırtınası, tartışma

29. Bir durumu gerçekmiş gibi ele alıp, üzerinde eğitici çalışmalar yapılmasına imkan tanıyan öğretim tekniği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Benzetim B) Tartışma

C) Gösteri D) Örnek olay

E) Görüş geliştirme

30. Ali öğretmen öğrencilerine soru sormuş, bir süre beklemiş ve daha sonra istekli öğrencilerden biri-ne söz hakkı vermiştir. Ancak öğrenci soruya yanlış cevap vermiştir.

Aşağıdakilerden hangisinde Ali öğretmen bu aşamadan sonra yapması gereken davranış doğru olarak verilmiştir?

A) Öğrenciye yeni bir soru sormalı

B) Öğrenciyi sert bir şekilde ikaz etmeli

C) Öğrenciye ipucu vermeli

D) Soruyu başka bir öğrenciye sormalı

E) Öğrenciyi sınıftan atmalı

31. Aşağıdaki öğretim tekniklerinden hangisinde kalıcılık ve etkin öğrenme diğerlerine göre daha fazladır?

A) Beyin fırtınası B) Görüş geliştirme

C) Benzetim D) Gösterim

E) Soru cevap

32. Aşağıdaki yöntem ya da tekniklerden hangisi ile-tişim becerilerin gelişmesine en az katkı sağlar?

A) İstasyon B) Deney

C) Konuşma halkası D) Beyin fırtınası

E) Drama

Test 4

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16A B C C A B E A C E E D B E A B17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32C A E C D E B D A B D E A C C B

ÖĞRETİM TEKNİKLERİTest

4

112 113

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

112 113

ÇIKMIŞ SORULAR

ÖĞRETİM TEKNİKLERİÇIKMIŞ SORULAR

1. Amacı, sorunlara çözüm getirmek, kısa sürede çok sayıda fi kir üretmek ve yaratıcılığı geliştirmektir.Açıklanan öğretim tekniği aşağıdakilerden han-gisidir?

A) Grupla öğretim B) Beyin fırtınasıC) Güdümlü tartışmaD) Gösteri (demonstrasyon)E) Problem çözme

2001 KMS

2. Laboratuvarda deney yapacak bir öğretmenin, deneye başlamadan önce öğrencileri ortaya çı-kabilecek tehlikelere karşı uyarması aşağıdaki hangi amaca hizmet eder?

A) Konuya ilgi çekmeB) Hazıroluşu sağlama C) Konuya dikkat çekme D) Öğrenmeye güdülemeE) Güvenliği sağlama

2001 KMS

3. Öğretmen yetiştirmede kullanılan bu teknikte öğ-retmen adaylarının sınıfta sunduğu dersler videoya kaydedilir. Bu kayıtlar tüm sınıfın katılımıyla gözden geçirilir, dönüt elde edilir ve bu yolla istenilen davra-nışların kazanımı sağlanır.Açıklanan teknik aşağıdakilerden hangisidir?

A) Grupla öğretimB) Rol yapma (drama)C) İşbirliğine dayalı öğretimD) Mikro öğretimE) Bireysel öğretim

2002 KPSS

4. Aşağıdakilerden hangisi beyin fırtınası tekniği-nin başarıyla uygulanmasını engeller?

A) Düşüncelerde niceliğe önem verilmesiB) Düşüncelerin ifadesinde bireylerin yönlendiril-

mesi, görüşlerin düzenlenmesiC) Düşüncelerin üretilmesine ve geliştirilmesine

önem verilmesiD) Özendirici bir ortam oluşturularak katılımcıların

serbest konuşabilmelerinin sağlanmasıE) Düşüncelerin ifadesi sırasında eleştirilerin ön-

lenmesi, değerlendirmenin sonraya bırakılması2002 KPSS

5. Sınıf içi öğretim etkinliklerinde gösteri (demons-trasyon) tekniğinden yararlanmayı düşünen öğ-retmen öncelikle aşağıdakilerden hangisini göz önünde bulundurmalıdır?

A) Gösteri için gerekli sürenin bir ders saatine sı-ğıp sığmayacağını

B) Tekniğin öğrenci seviyesine uygun olup olma-dığını

C) Gösterinin öğrencilerin ilgisini çekip çekmeye-ceğini

D) Öğrencilerin gösteriyi nasıl izleyecekleriniE) Gerekli araç-gereçlerin nereden sağlanacağını

2003 KPSS

6. Öğretme-öğrenme sürecinde, eleştirme ve değer-lendirme olmaksızın bir konu üzerindeki düşünce-lerin dile getirilmesi esasına dayanır. Yaratıcı dü-şünmeyi geliştirmeye ve alternatif üretmeye yöne-liktir.Bu teknik aşağıdakilerden hangisidir?

A) Rol yapma B) Problem çözmeC) Beyin fırtınası D) TartışmaE) Soru-cevap

2003 KPSS

7. Aşağıdakilerden hangisi gösteri (demonstras-yon) tekniğinin faydalarından biridir?

A) Göze ve kulağa seslenerek ilgi çekmesi B) Her türlü konuyu sunmayı kolaylaştırmasıC) Kalabalık sınıfl arda kolay uygulanmasıD) Sürenin dikkat düzeyine göre ayarlanabilmesiE) Ön hazırlık gerektirmemesi

2003 KPSS

116 117116 117

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

23. Başlıca amacı öğrencilerin olmayan yeni bir şey üretmelerini geliştirmek olan, öğrencilerin kendilerini ifade etmelerinin yanı sıra sahip ol-dukları bilgi ve yaşantıları üzerine hayal ettik-leri dünyayı oluşturmalarına olanak sağlayan, bilgileri daha çok oyunla öğrenmelerine olanak veren öğretim yöntemi ya da tekniği aşağıdaki-lerden hangisidir?

A) Örnek olay B) Yaratıcı drama C) Grupla öğrenme D) İşbirlikli öğrenme E) Öykü temelli öğrenme

2008 KPSS

24. Öğrencinin ilk denemeyi gerçek ortamda yapması halinde riskler olduğunda ve öğrenciye temel bece-rileri kazandırmak amacıyla kullanılan bir yöntem-dir. Öğretmenin anında dönüt, düzeltme ve pekişti-reç vermesi, ortamın gerçeği temsil etmesi, ürünün ve sürecin değerlendirilmesi başarıyla uygulanma-sında önemlidir.

Yukarıda özellikleri anlatılan bu yöntem ya da teknik aşağıdakilerden hangisidir?

A) Rol oynama B) Eğitsel oyun C) Gösterip yaptırma D) Benzetim E) Deneme - yanılma ve uygulama

2008 KPSS

25. Öğretim sürecinde “konuşma halkası” ve “rol oynama” yöntemlerini kullanan bir öğretmen, öğretim alanında belirlenmiş olan kazanımların (hedefl erin) yanı sıra öğrencilerinde aşağıdaki özelliklerin ya da yetilerin öncelikle hangisinin gelişmesini kolaylaştırmış olur?

A) Ezber B) Empati C) Yaratıcılık D) Tartışma E) Taklit

2008 KPSS

Çıkmış

Sorular1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25B E D B B C A C E D A C D C C B D B D E D E B D B

ÇIKMIŞ SORULAR

116 117116 117

SINIF DIŞI ÖĞRETİM TEKNİKLERİ BÖLÜM İÇERİĞİ

SINIF DIŞI ÖĞRETİM TEKNİKLERİ1. GEZİ2. GÖZLEM3. GÖRÜŞME4. ÖDEV5. SERGİ

118 119118 119

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

SINIF DIŞI ÖĞRETİM TEKNİKLERİ


ortalama

1



SINIF DIŞI ÖĞRETİM TEKNİKLERİ69

Sınıf dışında öğrenme sağlayan etkinlikler, öğrencinin sosyalleşmesi ve topluma katılımını sağlar. Sınıf dışı öğretim teknikleri öğrencilere önemli deneyimler kazan-dırabilir. Geziler, görüşme ve gözlemler, sergiler, top-lumdaki bir sorunla ilgili araştırma yapma, proje hazır-lama sosyalleşmeyi sağlayan etkinliklerdir. Öğrenciler, bireysel olarak bu tür etkinliklerde bulunabilecekleri gibi küçük gruplar halinde de çalışabilirler ya da ilgililer sı-nıf ortamına da getirilebilir. Öğrencinin sosyalleşmesini sağlayan bu tür topluma katılım etkinlikleri öğrencilerin gerçek dünyayı öğrenmesine de katkı sağlar.

Sınıf dışı öğretim teknikleri; gezi, gözlem, görüşme, ödev ve sergi olmak üzere beş başlıkta ele alınmıştır.

1. GEZİSınıfta işlenen konularla ilgili olarak yapılan planlı ziyaret-lerdir. Sınıfta işlenen konuları öğrenciler için daha anlamlı ve keyifl i hale getirmek için kullanılır.

KullanımıÖğrencileri gerçek durumlarla yüz yüze getirmede, bilgi-leri gerçek kaynağından elde etmede kullanılır. Öğren-cilerle birlikte gezinin amacı belirlenir daha sonra sıra-

69 Bilen, M. (2006). Planda Uygulamaya Öğretim. Ankara: Anı Yayın-cılık. 197-219

sıyla gezi yapılacak yer belirlenir, amaç ve yere göre izin alınır. Amaç, yer ve izne göre gezi planı öğrencilerle hazırlanır. Gezi, plana göre gerçekleştirilir ve sınıfta tar-tışılarak gezi değerlendirilir.

Eğitsel gezi öğrencilere var olan olayları, süreçleri ger-çek ortamda gözlemleme olanağını sağlar. İyi planlan-mamış eğitsel geziler, öğrencilerde istenmeyen dav-ranışlar oluşmasına neden olabilir. Eğitsel gezi, tarihi yerler, fabrika, baraj, atölye, müze, sergi, otel, göl, dere, yayla vb. yerlere yapılabilir. Bu tekniğin kullanımında dikkat edilecek noktalar aşağıda sıralanmıştır.

Dikkat edilecek noktalar:Öğrenciye kazandırılacak davranışlar öğrencilerle

birlikte belirlenmelidir.Gezi yapılacak yer, bu hedef davranışlara göre ön-

ceden belirlenmelidir.İzinler alınmalı, gezi yapılacak yerde sorulacak so-

rular önceden belirlenmelidir.Öğrencilerle birlikte (hedefe ve belirlenen yere

göre) gezi planı hazırlanmalıdır.Gezi, plana göre yapılmalıdır.

Geziden sonra, yapılan etkinlikler ve sonuçlar gezi-

nin amaçları doğrultusunda sınıfta tartışılmalıdır.

ÖzellikleriÖğrenci merkezlidir.

Görerek ve yaşayarak öğrenme temellidir.

İşlenen konunun gerçek durumu ile görülmesine

olanak tanır.Ortam değişikliği gerektirir.

Öğrencilerle birlikte planlamayı, uygulamayı ve de-

ğerlendirmeyi gerektirir.

YararlarıÖğrencinin etkin katılımını sağladığı için kalıcı öğ-

renmeler gerçekleşebilir.Öğrencinin ilgisini çektiği için öğrenme güdüsünün

artmasına katkı sağlar.Sınıfta işlenen konuların anlamlı hale gelmesini

sağlar.İlk elden somut yaşantılar sağlar.

Sınırlılıklarıİzin gerektirdiği için yasal sorumluluk gerektirir.

Maliyetli ve masrafl ıdır.

Plana uymak zordur.

120 121

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

120 121

2. GÖZLEMGerçek yaşamdaki olayların, nesnelerin, insanların bir plan dahilinde izlenmesi ile gerçekleşen bir tekniktir. Gözlem tekniği, öğrencilere inceleme olanağı tanırken gözlem yapılan konuyu kavramayı da sağlar.

KullanımıGözlem tekniği, bireysel ya da grupla uygulanabilir. Gözlem, sınıfta işlenen ya da işlenecek olan bir olay ya da durumla ilgili doğrudan bilgi edinmek istendiğinde kullanılır. Gözlem tekniği kullanılırken dikkat edilecek noktalar aşağıda sıralanmıştır.

Dikkat edilecek noktalar:

Sistematik ve bir formatı (gözlem formu veya fi şi)

olmalıdır. Gözleme başlamadan önce hedefl er ön-ceden belirlenmelidir. Öğrencilere gözlenecek du-rum ya da olay ile ilgili önceden bilgi verilmelidir.

Farklı öğrenciler aynı durum ya da olayı gözlemeli,

sonuçlar karşılaştırılmalıdır.

Gözlemci, gözlemi yaparken doğal ortamı bozma-

malı, böyle bir durum söz konusu olursa gözlem gizli gerçekleştirilmelidir. Gözlem sonuçları vakit kaybetmeden kaydedilme-

lidir.


Görerek ve inceleyerek öğrenme temellidir.

Doğrudan bilgi edinmeye olanak tanır.

Öğrencilere olaylara derinlemesine bakmayı öğretir.

YararlarıÖğrencilere bilgiyi elde etme ve yorumlama bece-

risi kazandırır.

Bilgiyi yapılandırmada temel beceriler kazandırır.

Deneyim kazandırır.

Sınırlılıklarıİyi bir hazırlık gerektirir.

İlk uygulamalarda etkili bir sonuç alınamayabilir.

Öğrencilere çok sık uygulama olanağı tanımak

güçtür.

3. GÖRÜŞMESınıfta işlenen konularla ilgili kişilerden sözel iletişim yo-luyla doğrudan bilgi edinmek amacıyla kullanılır.

KullanımıSınıfta işlenen konularla ilgili bilgileri genellikle uzman-lardan elde ederek sözel iletişim yoluyla öğrenmeyi sağlar. Bu teknik öğrencinin uzmanlarla dışarıda gö-rüşmesiyle gerçekleşeceği gibi, sınıfa uzman getirerek de gerçekleşebilir. Sınıfa uzman getirilerek gerçekleşen görüşme tekniğine kaynak kişiden yararlanma ismi de verilir. Görüşme tekniğinde amaçlar (hedefl er) doğrul-tusunda sorulacak sorular ve bir zaman sınırı belirlen-melidir.


İşiterek ve söyleyerek öğrenme temellidir.

Doğrudan bilgi edinme olanağı sağlar.

Farklı kişilerle ilişki kurmayı gerektirir.

YararlarıBilişsel ve duyuşsal özellikler kazandırır.

Farklı meslekleri tanıma olanağı da sağlar.

İletişim, ilişki kurma, kendine güven becerilerini ge-

liştirir.

Sınırlılıklarıİletişim becerileri yüksek öğrencilerin dışındaki öğ-

rencilerin katılımını sağlamak zordur.


122 123122 123


ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİNİN TEMEL AMAÇLARI

Anlatım Organize görüş kazandırmak, ortak altyapı oluşturmak ve öğretimde ekonomiklik sağlamak.

Tartışma Düşünmeye ve konuşmaya yöneltmek, iyi anlaşılmayan noktaları açıklamak, verilen bilgileri pekiştirmek ve demok-ratik tutum kazandırmak.

Örnek olay Konunun içindeki problemlerin tartışılarak çözülmesi yoluyla öğrenme, problem çözme becerisi kazandırmak ve öğrenilen bilgilerin günlük yaşama aktarılmasını sağlamak.

Gösterip yaptırma Bir konuya ilişkin bilgileri beceriye dönüştürmek, psikomotor beceriler kazandırmak ve yaparak yaşayarak öğrenme sağlamak.

Problem çözme Üst düzey bilişsel beceriler kazandırmak, bilimsel süreci öğretmek, problem çözme becerisi ve yaparak yaşarak öğrenme sağlamak.

Proje Disiplinler arası çalışma becerisi, üst düzey zihinsel beceriler ve bilimsel tutum kazandırmak, kişisel ve birlikte (grup-la) çalışma becerilerini geliştirmek.

Bireysel çalışma Öğrencinin kendi öğrenme stiline uygun ortamda öğrenmesini sağlamak. Beyin fırtınası Hayal gücünü, yaratıcılığı ve problem çözme becerilerini geliştirmek.

Görüş geliştirme Eleştirel düşünmeyi, başka görüşlere saygıyı, ikna yeteneğini geliştirmek, görüşlerini değiştirebilme becerilerini ka-zandırmak.

Altı şapkalı düşünme Sistematik düşünme, farklı yönleri görme, düşünme ve doğru karar verme becerilerini geliştirmek.

Gösteri Görerek de öğrenmeye olanak tanıyarak daha kalıcı öğrenmeler sağlamak, büyük gruplara kısa sürede çok bilgi aktarmak ve uygulamaları göstermek.

Soru – Cevap Düşünme ve konuşma alışkanlığı kazandırmak, karşılıklı etkileşim sürecini başlatmak, katılımı sağlamak, eksikleri belirlemek.

Rol oynama Görüşleri, duyguları anlamaya yardımcı olmak ve empati duygusunu geliştirmek.

Drama Yaratıcılığı geliştirmek, öğrencilerin hangi durumlarda nasıl davranmaları gerektiğini yaşayarak öğrenmelerini sağ-lamak.

Benzetim Gerçeğinin tehlikeli veya imkansız olduğu durumlarda yapay ortamlar düzenleyerek öğrenciye deneyim kazandır-mak ve öğrenmeyi soyutluktan kurtarmak.

Mikro öğretim Deneyim kazandırmak, eleştirel ve yansıtıcı düşünme becerileri geliştirmek, özellikle öğretmen adaylarına hizmet öncesi eğitimde uygulama yapma olanağı sağlamak.

Eğitsel oyun Öğrenilen bilgileri pekiştirmek, bu bilgilerin rahat ve neşeli bir ortamda tekrarını sağlamak ve sınıf içi çalışmaları monotonluktan kurtararak daha ilgi çekici hale getirmek.

Deney Bilimsel bir gerçeği kanıtlamak veya öğrencilere göstermek.

İstasyon Yarım bırakılan bir işi tamamlamak, önceden yapılan işleri ileri götürmek, etkinlik zenginliği sağlamak, bir ürün oraya çıkarmayı öğretmek.

Konuşma halkası Empati, iletişim, kendini ifade etme, farklı görüşlere saygı gösterme, duygularla düşünceleri ayırt etme becerilerini kazandırmak.

Sokrat tartışması Öğrencilerin eski bilgilerini kullanarak yeni bilgilere ulaşmasını sağlamak.

Sokrat semineri İçeriği öğretmek, eleştirel düşünme ve tartışma becerileri kazandırmak.Altı ayakkabılı uygulama Uygulama becerisi ve analitik düşünme yeteneği kazandırmak.

Bireyselleştirilmiş öğretim Bireysel farklardan kaynaklanan eksiklikleri gidermek ve öğrenciye bireysel sorumluluk kazandırmak.

Gezi Gerçek ortamda öğrenmeyi sağlamak, çevreye karşı duyarlılık kazandırmak ve sosyalleşmeyi sağlamak.

Gözlem İnceleme olanağı saylayarak doğrudan bilgi edinmeyi öğretmek.

Görüşme Sözel iletişim yoluyla kişilerden bilgi toplamayı öğretmek.

Ödev Tekrar, pekiştirme, tamamlama, genişletme, derse hazırlık ve değerlendirmeyi sağlamak.

Sergi Öğrenme-öğretme sürecindeki etkinlikleri paylaşmayı, organize etmeyi, bir ürünü ortaya koymayı, grupla çalışmayı öğretmek ve estetik özellikler kazandırmak.

124 125124 125

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

SINIF DIŞI ÖĞRETİMTEKNİKLERİ

1. I. Öğrenciye kazandırılacak davranışlar öğrenci-lerle birlikte belirlenmelidir.

II. Hedefe ve gidilecek yere göre plan hazırlan-malıdır.

III. Plana göre uygulanarak gerçekleştirilmeli ve sonrasında sınıfta tartışılarak değerlendirme yapılmalıdır.

Aşamaları sıralan sınıf dışı öğretim tekniği aşa-ğıdakilerden hangisidir?

A) Soru-cevap B) Gezi C) Ödev

D) Sergi E) Görüşme

2. Kaynak kişiden yararlanma olarak da nitelendi-rilen sınıf dışı öğretim tekniği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gözlem B) Gezi C) Anket

D) Görüşme E) Sergi

3. Sınıf dışı öğretim tekniklerinden “ödev”in verilme amacı aşağıdakilerden hangisi olmamalıdır?

A) Öğrenciyi derse iyi hazırlamak

B) Öğrenciye sorumluluk bilincini kazandırmak

C) Derste öğretilemeyen konuları yetiştirmek

D) Bağımsız çalışma alışkanlığı kazandırmak

E) Öğrencilerin öğrendiklerini pekiştirmek

4. Bu tekniğe başlamadan önce hedefl er belirlenir. Bu teknikte durum ya da olay ile ilgili önceden bilgi verilir. Bu durumu, olayı ya da kişiyi izleyerek bilgi toplanılır ve öğrenme gerçekleştirilir.

Paragrafta sözü edilen, sınıf dışı öğretim tekniği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gezi B) Ödev C) Gözlem

D) Görüşme E) Sergi

5. Yapılacak etkinliklere öğrencilerin katılımı öğren-menin kalıcılığını artırır. Bu açıklamaya göre, gezi tekniğinde dikkat edil-mesi gereken en önemli nokta aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gezi planı ve kazandırılacak davranışlar öğ-rencilerle birlikte belirlenmelidir.

B) Gezi plana göre yapılmalıdır. C) İzinler alınmalı, gezi yapılacak yerde sorulacak

sorular önceden belirlenmelidir. D) Gezi yapılacak yer, hedef davranışlara göre

önceden belirlenmelidir. E) Geziden sonra, yapılan etkinlikler ve sonuçlar

gezinin amaçları doğrultusunda sınıfta tartışıl-malıdır.

6. Öğrencilerine grup bilinci ve grupla çalışma alışkanlığı kazandırmak isteyen bir öğretmenin kullanabileceği en etkili sınıf dışı öğretim tekni-ği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gözlem B) Bireysel çalışmaC) Görüşme D) Gezi E) Sergi

7. Ödev verirken öğretmenin bazı noktalara dikkat et-mesi gerekir.Aşağıdakilerden hangisi dikkat edilmesi gere-ken en önemli noktadır?

A) Eğitsel değer taşımalıdır. B) Öğrencinin hobilerine dayanmalıdır. C) Derste öğrenciler pekiştirilmelidir. D) Ödevler bireysel verilmelidir. E) Bir rapor ile sonuçlanmalıdır.

8. Öğrencinin yaratıcılığını, görev yapma bilincini, kendini kontrol etme duygusunu geliştirir. Ayrıca konuların tekrarını sağlar. Özellikleri verilen sınıf dışı öğretim tekniği aşa-ğıdakilerden hangisidir?

A) Sosyal Etknilik B) Ödev C) Gezi D) Görüşme E) Gözlem

SINIF DIŞI ÖĞRETİM TEKNİKLERİ Test

5

126 127126 127

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

ÇIKMIŞ SORULAR

SINIF DIŞI ÖĞRETİM TEKNİKLERİÇIKMIŞ SORULAR

1. Aşağıdakilerden hangisi eğitsel gezilerin temel amacıdır?

A) Öğrenciler arasında yardımlaşmayı geliştir-mek

B) Boş zamanları değerlendirmek C) İlk elden somut yaşantılar sağlamakD) Öğrencilerin hazır oluş düzeyini yükseltmekE) Öğrencileri sınıf ortamının monotonluğundan

kurtarmak2001 KMS

2. Öğrencilere ödev verirken öğretmenin dikkat edeceği en önemli nokta aşağıdakilerden han-gisidir?

A) Bireysel olarak yapılabilmesiB) Eğitsel değer taşımasıC) Uzun zaman almamasıD) Konusunun yakın çevreyle bağlantılı olmasıE) Bilgi toplamayı gerektirmesi

2001 KMS

3. Öğrencilere verilen proje ve ev ödevlerinin te-mel amacı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Öğrencilerin hazırbulunuşluklarını yükseltmekB) Konuların tekrarını sağlamakC) Öğrencilere boş zamanlarını değerlendirme

alışkanlığı kazandırmakD) Öğrencilere bağımsız çalışma alışkanlığı ka-

zandırmakE) Konuların günlük yaşamla bütünleşmesini

sağlamak2002 KPSS

4. Son yıllarda uygulamalara bakıldığında, ev ödevlerinin en çok hangi amaçla kullanıldığı görülmektedir?

A) Öğretmenin bireysel başarıları değerlendirme-sinin kolaylaştırılması

B) Öğrencinin evdeki zamanını boşa geçirmeme-sinin sağlanması

C) Öğrencilerin yardımlaşma duygularının gelişti-rilmesi

D) Okulda kazanılan bilgi, beceri ve davranışların pekiştirilmesi

E) Öğrenmelere aile bireylerinin katkılarının sağ-lanması

2003 KPSS

ÇıkmışSorular

1 2 3 4C B D D

PB 129

ÖĞRENME-ÖĞRETME MODELLERİ-YAKLAŞIMLARI-STİLLERİ BÖLÜM İÇERİĞİ

ÖĞRENME–ÖĞRETME MODELLERİ–YAKLAŞIMLARI-STİLLERİ1. TAM ÖĞRENME

2. PROGRAMLI ÖĞRENME/ÖĞRETİM

3. BİLGİSAYAR DESTEKLİ ÖĞRETİM3.1 Bilgisayar Destekli Öğretimin Yararları

Öğrenme HızıKatılımcı Öğrenme (Etkin Katılım)Öğretim Etkinliklerinin ÇeşitliliğiÖğrenci Performansının İzlenebilmesiZamandan ve Ortamdan Bağımsızlık

4. YAPILANDIRMACILIK (KURMACILIK / İNŞACILIK / OLUŞTURMACILIK / CONSTRUCTİVİSM)

5. İŞBİRLİĞİNE DAYALI ÖĞRENME / ÖĞRETİM

6. ANLAMLI ÖĞRENME

7. ÇOKLU ZEKA7.1 Sözel / Dilsel Zeka7.2 Mantıksal / Matematiksel Zeka7.3 Görsel-Uzamsal (Mekansal) Zeka7.4 Müziksel / Ritmik Zeka7.5 Bedensel / Kinetik Zeka7.6 Kişilerarası / Sosyal Zeka7.7 Öze Dönük / İçsel Zeka7.8 Doğa Zekası

8. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRETİM SİSTEMİ (KELLER PLANI)

9. GAGNE’NİN ÖĞRENME MODELİ

10. CARROLL’UN OKULDA ÖĞRENME MODELİ

11. GLASER’İN TEMEL ÖĞRETME MODELİ

12. SLAVİN’İN ETKİLİ ÖĞRETİM MODELİ

13. MODEL ALARAK ÖĞRENME

14. YAŞANTISAL ÖĞRENME/YAŞANTI TEMELLİ ÖĞRENME

15. DUNN’IN ÖĞRENME STİLİ MODELİ

16. GREGORC’UN ÖĞRENME STİLİ (GREGORC’UN KAYNAŞTIRMA YETENEĞİ) MODELİ

130 131130 131

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

ÖĞRENME-ÖĞRETME MODELLERİ-YAKLAŞIMLARI-STİLLERİ


ortalama

7-8



ÖĞRENME–ÖĞRETMEMODELLERİ–YAKLAŞIMLARI

1. TAM ÖĞRENME70

Bilgilerin tamamının, öğrencilerin tamamı tarafından okulda öğrenebileceğini savunan öğrenme-öğretme yaklaşımı tam öğrenmedir.

Bloom tarafından ortaya atılan tam öğrenme modeli, okuldaki başarıyı %90’a çıkaran bir öğretim sürecini ge-rektirir. (Alt limit %70) Tam öğrenme modeline göre, işin başında olumlu öğrenme koşulları sağlanmış ise her-hangi bir kişinin öğrenebileceği her şeyi herkes okulda öğrenebilir71.

Tam Öğrenmenin Temel DayanağıBir sınıftaki öğrencilerin başarılı olmaları, onların hazır-bulunuşluk düzeylerine uygun olan öğretim hizmetinin sağlanmasına ve onlara ihtiyaçları kadar zaman tanın-masına bağlıdır. Bu gerçekleştiğinde öğretim hedefl eri doğrultusundaki öğrenme düzeyleri birbirine yaklaşır ve sınıftaki tüm öğrenciler başarılı olabilir. Konuların küçük birimlere ayrılarak aşamalı öğretimi söz konusu-dur. Yani, bir birim öğrenme gerçekleşmeden bir diğeri-ne geçilmez. Eksik kalan ve öğrenilmeyen konular ilgili gruba ek öğretim yapılır.

70 Bloom, B. S. (1995). İnsan Nitelikleri ve Okulda Öğrenme. (Çev. D. A. Özçelik). Ankara: Milli Eğitim Basımevi. 71 Demirel, Ö. (2003). Planlamadan Değerlendirmeye Öğretme Sana-tı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.

DeğişkenleriTam öğrenmede istenen öğrenme ürünlerine ulaşmak, öğrenci niteliklerinin istenen düzeyde olmasına ve öğre-tim hizmetlerinin niteliğinin yüksek olmasına bağlıdır.

Öğrenci niteliği: Bilişsel giriş davranışları ve duyuş-

sal giriş özellikleri olarak iki başlıkta incelenir. Bilişsel giriş davranışları: Bilişsel alan düzeyi, ●hazırbulunuşluk düzeyi, öğrenme stilleri Duyuşsal giriş özellikleri: Derse karşı ilgi, oku- ●la karşı tutum, öğretmene karşı tutum, kendi ile ilgili tutumları

Öğretim hizmetlerinin niteliği: Kaliteli öğretim için

ipucu, pekiştireç, katılım, dönüt-düzeltme değiş-kenleriÖğrenme ürünleri: Bilişsel başarı, öğrenme hızı,

değişen duyuşsal özellikler ve beceriler

Tam Öğrenme Modelinin Değişkenleri

Öğrenci NitelikleriÖğretim Hizmetinin

Niteliği (Kaliteli Öğretim)

Öğrenme Ürünleri

Bilişsel giriş davranışları (bilgi, beceri,

yeterlik)

Bilişsel alan

düzeyi,

hazırbulunuş-

luk düzeyi,

öğrenme

stilleri

Duyuşsal giriş özel-likleri(ilgi, istek,

tutum,

akademik

benlik)

Derse karşı

ilgi, okula

karşı tutum,

öğretmene

karşı tutum,

kendi ile ilgili

tutumları

İpucu (işaret ve

göndermeler)

Pekiştireç (pe-

kiştirme aracı)

Dönüt (geri bil-

dirim/aydınlatıcı

yankı)

Düzeltme (dönü-

tün genişletilmiş

hali)

Öğrenci katılımı

(etkin katılım)

Bilişsel ba- şarıÖğrenme hızı Değişen du- yuşsal özel-likler ve be-cerilerÖğrenme çe- şidi ve düzeyi

Tam öğrenmeye göre, bilişsel ve duyuşsal giriş özellikleri istenen düzeyde ise –ipucu, pekiştireç, dönüt, düzeltme kullanılıp etkin ka- –tılımın sağlandığı nitelikli bir öğretim hizmeti sunul-muş ise

istenen öğrenme ürünlerine ulaşılabilir.

144 145144 145


İşbirlikli öğrenmenin öğrenme-öğretme sürecinde uygulanması aşağıdaki işbirlikli öğretim tekniklerinin kullanılmasıyla mümkündür.

İŞBİRLİĞİNE DAYALI / İŞBİRLİKLİ ÖĞRETİM TEKNİKLERİÖğrenci Timleri-Başarı Grupları

Tartışma Grubu Ayrılıp Birleşme Birlikte ÖğrenmeTakım-Oyun-

TurnuvaHeterojen gruplar 1. oluşturulur.

Öğrenme ünitesi 2. gruba verilir.

Hangi grup çalış-3. masının yapılacağı belirlenir.

Her öğrenciye test 4. verilir.

Puana göre başarı 5. sırasıyla öğrenciler sıralanır.

Bireysel başarılara 6. göre grupların aldı-ğı puanlar hesapla-nır ve ödüllendirme yapılır.

Heterojen gruplar 1. oluşturulur.

Tartışma konusu 2. seçilir.

Öğrenme ünitesi 3. incelenir.

Kaynaklardan ya-4. rarlanılır.

Grup raporu hazır-5. lanır.

Grup çalışması sınıf 6. tartışmasına açılır ve grup değerlen-dirilir. (En çok bu işbirlikli teknik sözel iletişimi geliştirir.)

Heterojen grup 1. oluşturulur.

Grupların içinde 2. daha küçük gruplar oluşturulur.

Konular parçalana-3. rak küçük gruplara dağıtılır.

Her küçük grup bir 4. diğerine araştırdığı konuyu öğretir.

Sonuçlar bireysel 5. çalışmalara göre değerlendirilir (Bireysel başarı grubun başarısını etkilemektir.)


Her bir grup üye-2. sinin ilgi duyduğu konu üzerinde çalışması sağlanır. Böylelikle güçlü yönler üst düzeye getirilir.

Grup üyeleri topla-3. dığı bilgileri ve ma-teryali diğer grup üyeleri ile paylaşır. Böylelikle paylaşma ve arkadaşlık duy-guları gelişir.

Grup değerlendirilir 4. ve gruptaki her bir öğrenci aynı notu alır.


Turnuvalar yapılır.2.

Her öğrenci turnu-3. vaya grubu temsi-len katılır.

En çok puan alan 4. grup turnuvayı ka-zanır.

Neden üzgünsün bugün? Puanın mı düşük?

Hayır A aldım. Ancak benim grubumdaki arkadaşım zayıf

aldı. Grubumdaki bir arkadaşım öğrenememiş, ben öğrenmişim neye yarar. İşbirlikli öğrenmeye

ters.

160 161160 161

ÖĞRENME-ÖĞRETME YAKLAŞIMLARININ SAVUNUCULARI VE BELİRGİN ÖZELLİKLERİYAKLAŞIMLAR KİMİNLE ANILIR? BELİRGİN ÖZELLİKLERİ

TAM ÖĞRENME BLOOM

Uygun koşullar sağlandığında bilgilerin tamamı okulda ve öğrencilerin ta-

mamı tarafından öğrenebilir. (Bir kişinin öğrenebildiğini herkes öğrenebi-

lir.) İstenilen öğrenme ürünleri öğretim hizmetinin ve öğrencinin niteliğine

bağlıdır.

PROGRAMLI ÖĞRENME SKİNNER

Bireysel farkların dikkate alınması, hatanın düzeltme ile giderilmesi, ba-

şarının tattırılması ve pekiştirilmesi, öğrencinin sürece dahil edilmesi ve

konuların küçük birimlere bölünüp parça parça öğretilmesidir.

BİLGİSAYAR DESTEKLİ ÖĞRETİMSKİNNER’IN

İLKELERİNE DAYANIR

Bireysel farklara teknolojik olanaklarla hizmet edilmesidir. Öğretimi fi ziksel

mekana bağlılıktan kurtarabilir. PROBLEME DAYALI

ÖĞRENME DEWEY

Üst düzey beceriler ve davranışlar kazandırılır, bilimsel yöntem ve süreç

öğrenilir. Araştırma ve soruşturma gerektirir. PROJE TABANLI

ÖĞRENME

DEWEY, KLİPATRİCK, BRUNER,

THELEN

Öğrencilerin, kendi seçtikleri konuları, daha çok grupla çalışıp serbest et-

kinliklerle ortaya koymasıdır.

YAPILANDIRMACILIK VİCO, VYGOTSKY, DEWEY,

KELLY, AUSUBEL

Öğrencilerin kendi düşünme biçimi ve deneyimleri ile yeni ve öznel bir bilgi

oluşturmasıdır. Nasıl öğrenildiği ve süreç değerlendirme önemlidir. Birincil

kaynaklar önemlidir.

İŞBİRLİĞİNE DAYALI

ÖĞRENME

LEWİN, DEUTSCH, VYGOTSKY,

SLAVİN, BANDURA, SHARAN,

DEWEY, KAGAN

Küçük grupların oluşturulması temeline dayanır. Grup başarısı için bireysel

sorumluluk ve bireysel başarı gereklidir. Bireysel ve benmerkezci anlayış

yerine ekip ruhu ve olumlu bağlılık grup dinamiğini ön plana çıkarır.

ANLAMLI ÖĞRENME AUSUBELYeni bilgilerin eski bilgi sistemine yerleştirilerek bilgilerin ön koşul öğren-

meleri dikkate alarak öğretilmesidir.

ÇOKLU ZEKA GARDNERHer birey az-çok her zeka boyutu (potansiyelleri) ile dünyaya gelir. Bu zeka

boyutları uygun etkinlikler ve çevresel uyarıcılar ile gelişir. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRETİM

SİSTEMİ KELLER

Bireysel farklara hizmet ederek bireyi kazanmaktır. Homojen gruplar oluş-

turulur ve farklara göre öğretim yapılır.

GAGNE’NİN ÖĞRENME MODELİ GAGNEÖğrenme zihinde de gerçekleşir o nedenle iç faktörler, deneyim ve prob-

lem çözme önemlidir.

OKULDA ÖĞRENME CARROLLTüm bilgiler uygun bir zamanda, okulda öğrenilebilir. Kaliteli öğretim, yete-

nek, fırsat ve sebat önemli değişkenleridir.

TEMEL ÖĞRETİM GLASERÖğretim yolunun doğru seçimi önemlidir. Dört aşaması, hedef, giriş davra-

nışları, öğretim yolu ve değerlendirmedir.

ETKİLİ ÖĞRETİM SLAVİN

İyi bir öğretim hizmeti ve grupla öğretim temel alınır. Öğretimin niteliği,

öğretim düzeyini uygun hale getirme, güdülenme ve zaman değişkenleri

uygun düzenlenirse, öğrenme düzeyi olumlu etkilenir.

MODEL ALARAK

ÖĞRENME BANDURA

Taklit ve gözleme dayalı daha çok informal öğrenmeler gerçekleşir. Göz-

lem yaparak yeni bilişsel beceriler öğrenilebilir, deneyimler, yeni değerler

ve inançlar kazanılabilir.

YAŞANTISAL ÖĞRENME KOLB

Öğrenme, yaşantıya dayalı bir süreç olarak gerçekleşir. Bilgi ve öğrenme

arasındaki ilişki önemlidir. Somut yaşantı, yansıtıcı gözlem, soyut kavram-

sallaştırma ve aktif yaşantı olmak üzere dört öğrenme biçimi bulunduğunu

vurgular.

ÖĞRENME STİLİ

MODELİ DUNN

Bireyin iç dinamiklerine-yeteneğine etki eden dış faktörlere önemlidir. Öğ-

renme biçimleri iç ve dış etmenleri içeren çevresel, duygusal, fi ziksel, sos-

yal ve psikolojik olmak üzere beş temel etmenden oluşur.ÖĞRENME STİLİ

(KAYNAŞTIRMA

YETENEĞİ) MODELİ

GREGORCBireydeki güçler ve iç öğrenme üzerinde durur. Zeka ve algılama yeteneği

önemlidir. Algılama somut ve soyut olarak ikiye ayrılır.


160 161160 161

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

ÖĞRETME-ÖĞRENMEMODELLERİ/YAKLAŞIMLARI

1. Öğrenci kendi öğrenme hızına uygun olarak konuyu öğrenme, ihtiyaç duyduğunda tekrar etme şansına sahiptir. Teknolojik imkanları gelişmiş okullarda kul-lanılır.

Bu öğretim yaklaşımı veya yöntemi aşağıdaki-lerden hangisidir?

A) İşbirliğine dayalı öğrenme

B) Anlamlı öğrenme

C) Bilgisayar destekli öğretim

D) Tam öğrenme

E) Temel öğretim

2. İşin başında olumlu öğrenme koşulları sağlan-mışsa herhangi bir kişinin öğrenebileceği bir şeyi herkesin öğrenebileceğini savunan öğre-tim yaklaşımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yapılandırmacı öğrenme

B) Anlamlı öğrenme

C) Tam öğrenme

D) Programlı öğrenme

E) Bilgisayar destekli öğrenme

3. Dersinde hatayı en aza indirgemeyi amaçlayan bir öğretmen, programlı öğretim ilkelerinden hangisini kullanırsa amacına daha kolay ulaşır?

A) Anında düzeltme B) Bireysel hız

C) Küçük adımlar D) Etkin katılım

E) Başarı

4. Bu modelle öğrenme için gerekli zaman, önemli görülür ve her öğrencinin ihtiyaç duyduğu zaman, farklılık gösterir. Tüm bilgilerin okulda öğrenilebil-mesi için kaliteli öğretim hizmetlerinin gerekliliği üzerinde durulur.

Özeti sunulan öğrenme modeli aşağıdakilerden hangisidir?

A) Keller planı

B) Carroll’un okulda öğrenme modeli

C) Çoklu zeka

D) Anlamlı öğrenme

E) Glaser’in temel öğrenme modeli

5. İlköğretimde öğretmenlik yapan Ali Bey bir sınıfta öğrenme düzeyleri sınıfa göre oldukça düşük öğ-rencileri tespit etmiştir.

Bu öğrencilerin eksiklerini gidermek isteyen Ali Bey’in kullanabileceği en uygun öğretme mode-li/yaklaşımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Soru cevap

B) Programlı öğrenme

C) Keller plânı

D) Glasser’in temel öğretme modeli

E) Carroll’un okulda öğrenme modeli

6. I. Tüm bilgilerin okulda öğrenebileceğini savunur.

II. Aktif öğrenme süreçlerinde yaşantıları kolay-laştıran bir yapısı vardır.

III. Bilgilerin tümdengelime göre öğrenciye sunul-ması önemlidir.

IV. Yaşamda karşılaşılabilecek sorunların çözümü için öğrenciye deneyim kazandırır.

Yukarıda sıralanan seçeneklerden hangisi ya da hangileri probleme dayalı öğrenmenin özellikle-rindendir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve IV E) I ve II

ÖĞRENME-ÖĞRETME MODELLERİ-YAKLAŞIMLARI-STİLLERİ Test

6

170 171170 171

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

kİh

tiya

ç Y

ay

ıncı

lık

65. Bir öğretmen, diğer derslerle de bağlantılı bir problemli senaryoyu öğrenciyi merkeze alarak küçük gruplar halinde işlemek isterse kullana-cağı en etkili öğrenme/öğretme modeli aşağıda-kilerden hangisi olur?

A) Proje tabanlı öğrenme


C) İşbirlikli öğrenme

D) Anlamlı öğrenme

E) Tam öğrenme

66. Aşağıdakilerden hangisi, işbirlikli öğrenmenin kullanılmasını gerekli kılan nedenlerden biri olamaz?

A) Öğrencide kaygı düzeyini düşürür.

B) Sosyal becerileri geliştirmede zayıf olduğun-dan öğretimi bireyselleştirir.

C) Öğrencileri motive eder.

D) Öğrencilerin okul ve öğrenme ile ilgili tutumla-rını olumlu yönde etkiler.

E) Öğrenciye kendi bilgisini ortaya koyması için cesaret verir.

67. İşbirlikli öğrenme gruplarının heterojen olma-sının ne anlama geldiği aşağıdakilerden hangi-sinde açıklanmıştır?

A) Farklı özelliklerdeki öğrencilerin aynı gruplarda olması

B) Aynı özelliklere sahip öğrencilerin bir arada ça-lışması

C) Öğrencilerin öğretmenlerle grup oluşturması

D) Akran gruplarının oluşturulması

E) Öğrencilerin, eksiklerine göre her gün bir grup-ta çalışması


Test 6

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23C C A B C D D A B A E C B D E E E B E C C A D24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46B E A D D B C A D D E D C A B E D C C A E B B47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67A E E C E A E C A B B D A E E A C B A B A

Test

6

172 173

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

172 173

ÖĞRETME-ÖĞRENMEMODELLERİ/YAKLAŞIMLARI

ÇIKMIŞ SORULAR

1. Bir kavramı derinlemesine incelemek isteyen bir öğretmen, kavramla ilişkili olan bütün çağrışımları kullanmaktadır. Bu öğretmen bu amacına aşağıdakilerden han-gisiyle kolaylıkla ulaşabilir?

A) Kavramların farklı dillerde karşılığını bulmakB) Kavram ağı oluşturmakC) Kavramları örnek olan ve olmayan olay, durum

veya nesneleri bulmakD) Kavramların tanımlarını yazmak E) Kavramların somutluk ve soyutluk derecesini

incelemek2001 KMS

2. Bir öğretmen vatandaşlık dersinde “İnsan Haklarını Engelleyen Unsurlar” konusunu işlerken sınıfı dört ya da beşerli gruplara ayırmış ve bu unsurlardan birini inceleyerek bu sorunların çözümü için öneriler getirmesini istemiştir. Gruplara, seçtikleri unsurları ve çözüm önerilerini kazandırırken sergi, drama, gazete, pano gibi çalışmalar yapma yoluna gidebi-leceklerini söylemiş; çalışmaları hem bireysel hem de grubun ortak çalışmalarına bakarak değerlendi-rebileceğini belirtmiştir.Öğretmen aşağıdaki hangi öğretme yaklaşımını kullanmaktadır?

A) Gözlem yoluyla öğrenmeB) Proje temelli öğrenmeC) Yaratıcı dramaD) Benzetim yoluyla öğrenmeE) Yansıtıcı düşünme

2001 KMS

3. Aşağıdakilerden hangisi öğrencilerin aktif katı-lımını özendirme gücü açısından en zayıf öğret-men davranışıdır?

A) Ülkenin hangi yönleriyle tanıtılacağını gruba bırakması

B) Sunuşta, nelerden yararlanabileceğine ilişkin örnekler vermesi

C) Tüm ölçütlerin öğretmen tarafından belirlen-mesi

D) Öğrencilerin seçimlerini dikkate almasıE) Bireysel katkıya ve ortak ürüne bakacağını be-

lirtmesi2001 KMS

4. Aşağıdakilerden hangisi öğrencilerin ruh sağlı-ğını olumsuz yönde etkilemez?

A) Bireysel ayrılıkların göz önünde tutulmasıB) İşbirliğinden çok, rekabete önem verilmesiC) Öğrencilerin bağımlı davranmaya özendirilmesiD) Pasif ve sessiz bir sınıf topluluğunun oluşturul-

masıE) Öğrencilerin ilgi ve beklentilerinin dikkate alın-

maması2001 KMS

5. Sınıfta öğrencilere bilgiler kolaylıkla öğrenebilecek basamaklara bölünür ve basitten karmaşığa doğru öğrenmeler sağlanır.Bunu dikkate alan bir öğretmen aşağıdaki ilke-lerden hangisini uygulamaya çalışmaktadır?

A) Grupla öğretim B) Etkin katılım

C) Küçük adımlar D) Beyin fırtınası

E) Bireysel hız2001 KMS

ÇIKMIŞ SORULAR

182 183182 183

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

ÇIKMIŞ SORULAR

59. Canlılarla ilgili kitapları okumayı seven, oyun oynarken, ders çalışırken yalnız olmayı tercih eden ve açık hava ortamlarında yapılan yürü-yüşlerden hoşlanan bireyin çoklu zeka kura-mına göre hangi zeka alanlarının daha baskın olduğu söylenebilir?

A) Öze dönük ve doğacıB) Doğacı ve mantıksalC) Mantıksal ve sözelD) Sözel ve öze dönükE) Öze dönük ve müziksel

2008 KPSS

60. Çoklu zeka kuramının ortaya koyduğu bilgileri dikkate alarak mesleğini sürdüren bir öğret-men, bu kuramın gereği olarak aşağıdakilerden hangisini yapmaya özen göstermelidir?

A) Dersi sunuş biçimine öğrencilerin alışması için çaba göstermelidir.B) Öğrenciler, hazırbulunuşluk düzeylerine göre bir araya getirilerek gruplanmalıdır.C) Öğrencilerin kavrayabilmeleri için konuları tekrar tekrar anlatmalıdır.D) Farklı öğretim yöntem ve teknikleri kullanma- ya çaba göstermelidir.E) Öğrenme gerçekleştiğinde pekiştireç vermeli dir.

2008 KPSS

61. Sınıfında kavram haritası çalışması yaptıran bir öğretmen, aşağıda belirtilenlerin hangisini ön-celikle hedefl emiş olabilir?

A) Öğrenmelerin anlamlı ve kalıcı hâle gelmesiniB) Farklı öğrenme yollarını kullanmayıC) Öğretilen bilgilerin tekrar edilmesiniD) Öğrencilerin öğrenme güçlüklerini belirlemeyiE) Öğrencilerin şema çizme becerilerini geliştir-

meyi2008 KPSS

62. 2005’te uygulamaya konulan ilköğretim prog-ramlarının dayandığı belirtilen yapılandırmacı (oluşturmacı) öğrenme yaklaşımı için aşağıdaki-lerden hangisi doğrudur?

A) Öğretmen, bilgileri yapılandırarak sistematik bir biçimde öğrenciye sunmalıdır.

B) Bilginin nasıl yapılandırılacağını ve nasıl kulla-nılacağını, ders kitapları ve öğretmen kılavuz-ları ayrıntılı olarak anlatmalıdır.

C) Öğrencilerin, önceden öğrendikleri bilgileri za-man zaman tekrar edip hatırlamaları önemlidir.

D) Öğrenciler, öğretmenden, öğretim araçların-dan ve kitaplardan öğrendikleri bilgileri gerek-tiği zaman ve kendilerinden istendiğinde bir düzen içinde sunmalıdır.

E) Bilişsel etkinlikler içinde öğrenilen yeni bilgiler eski öğrenilenlerle birlikte yorumlanır, geliştiri-lir ve sentezlenir.

2008 KPSS

Çıkmış

Sorular

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21B B C A C A B B A C E E B A B D C A B B E22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42C A B B D D D A B B D C C D C E B D E E B43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62B D B D E D A A C E D D E C B B A D A E

184 185184 185

ÖĞRETMEN NİTELİKLERİBÖLÜM İÇERİĞİ

ÖĞRETMEN NİTELİKLERİ2005 PROGRAMLARI VE ÖĞRETMEN1. ÖZEL ALAN BİLGİSİ

2. MESLEK BİLGİSİ (PEDAGOJİK FORMASYON / EĞİTME – ÖĞRETME BİLGİSİ)

3. GENEL KÜLTÜR

186 187186 187

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

ÖĞRETMEN NİTELİKLERİ


ortalama

1



ÖĞRETMEN NİTELİKLERİEğitimdeki değişiklikler, yeni yönelimler ve yaklaşımlar öğretmende bulunması gereken nitelikleri/yeterlikleri değiştirmiştir. Nitelikli insanların yetiştirilmesi ve bilgi-nin insanlara ulaşması için, toplumla iç içe olan okullar önemli olmasına karşın; artık tek kaynak olarak görül-memektedir. Okulun işlevi ile birlikte, öğrenciye kazan-dırılması beklenen nitelikler, öğretme-öğrenme süreci, öğretmenlerin görev ve sorumlulukları da değişmiştir. Daha önceki dönemlerde öğretmen bilgiye sahip olan ve onu aktaran kişi olarak görülmekteyken, teknolojik gelişmeler, öğretmenin sınıf içerisindeki rolünü de de-ğiştirmiştir. Bu gelişmelere paralel olarak bireyin, top-luma yararlı olabilmesi için kazanması gereken davra-nışlar katlanarak artmakta, tüm teknolojik kolaylıklara karşın, birey bir yol göstericiye çok daha fazla ihtiyaç duymaktadır. Öğretmenden beklenen; bilgiyi depolayan ve onu öğrenciye sunan kaynak olmaktan çok, öğrenciyi bilgiye yönlendiren kişi olmasıdır. Bu anlayışla, öğret-menin sahip olması gereken yeterlilikler ve öğretmenin öğretim ortamında olması gereken etkililiği ve sorum-luluğu daha da artmaktadır. Öğretmenler öğrencilerin yalnızca bilişsel becerilerinin gelişimini yani bilgilerinin yayılmasını sağlamak durumunda değildir. Öğretmenle-rin, kendi konu alanı ile bilgileri çok iyi bilmeleri, öğren-cilerinin öğrenmelerini kolaylaştırıcı olmaları, etkili bir öğretici olmaları, grup çalışmalarını organize etmeleri beklenmektedir. Öğretmenler öğretme etkinliklerine ve öğrencilerin psikolojik dengelerine, sosyal etkileşimle-rine, cinsel eğitimlerine, kültürel eğitimlerine dikkat et-mek zorundadır. Bu sıralananlar, öğretmenin öğretim

ortamında artan sorumluluklarından yalnızca birkaçıdır. Ülke kalkınmasında önemli bir yere sahip olduğu gö-rünen öğretmenlerin temel görevi, her bireyin gerek-sinimlerini dikkate alarak, ulusal ve evrensel değerleri benimseyen ve sorunlara çözüm üreten, programlarda belirlenen amaçları sergileyen, öğrenmeyi öğrenen bi-reyleri yetiştirmektir. Çağdaş öğretmen, davranışlarıyla öğrenciye model olmalı, yüreklendirici, bireysel farklara hizmet eden, objektif, hoşgörülü, sabırlı ve sevecen bir yaklaşım benimsemelidir.

Ülke kalkınmasında önemli bir yere sahip olduğu görü-len öğretmenlerin temel görevi, her bireyin gereksinim-lerini dikkate alarak; ulusal ve evrensel değerleri benim-seyen ve sorunlara çözüm üreten, programlarda belir-lenen amaçları davranışlarında sergileyen, öğrenmeyi öğrenen bireyler yetiştirmektir.88 Öğrenci gereksinimleri-ni tanılayan ve karşılayan, ulusal ve evrensel değerleri benimseyerek öğrencilerine de benimseten, sorun çö-zen ve sorun çözmeyi öğreten, öğretim programlarının amaçlarını öğrenci davranışlarına dönüştüren ve öğren-ciye öğrenmeyi öğreten vb. özelliklere sahip olmayan bir öğretmen, çağın gerektirdiği sorumlulukları yerine getiremez.

Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) tarafın-dan 2003 yılında 40 ülkede öğrenim gören 15 yaşındaki 250 bin öğrenci ile yapılan Uluslararası Öğrenci Per-formansı Değerlendirme Programı (PISA/Programme for International Student Assessment) araştırmasında, görüşüne başvurulan yöneticilere göre, öğretmenlerin tutumlarının, davranışlarının ve öğrencilerle etkileşim-lerinin öğrenmeyi doğrudan etkilediği belirlenmiştir. Öğ-retmenlerin niteliklerinin ve öğretmen sayısının yetersiz olması, öğrenci performansının düşmesinin nedeni ola-rak gösterilmektedir89.

Okulların ve eğitim birimlerinin önemli sorunlarından biri öğretmenin niteliği, diğeri ise öğretimin niteliğidir. Öğ-retimin niteliği öğretmenin niteliği ile ilişkilidir. Yüksek

88MEB (2005). Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü Temel Eğitime Destek Projesi Öğretmen Eğitimi Bileşeni Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlilikleri. Web: http://oyegm.meb.gov.tr/yet/ adresinden 25 Ni-san 2005 tarihinde erişilmiştir.89OECD (Organısatıon for Economıc Cooperatıon and Development) (2004). Learning for Tomorrow’s World First Results from PISA 2003. “The Learning Environment and the Organisation of Schooling.”Web: http://www.pisa.oecd.org/dataoecd/58/59/33918026.pdf adresin-den 13 Aralık 2004 tarihinde erişilmiştir.

188 189188 189

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

düzeyde öğrenci başarısının anahtarı iyi öğretimdir. Öğ-retimi gerçekleştiren öğretmen, eğitim sürecinin önemli bir ögesidir. İstenen yeterliliklerde öğretmen yetiştirme, öncelikle iyi bir eğitim planlamasını gerektirir. Ülkenin nüfus artış hızı ve kalkınma hedefl eri dikkate alınarak yeterli sayıda öğretmen yetiştirme planlanabilir. Nitelikli öğretmen yetiştirmenin ilk adımı ise gereksinim duyulan öğretmenin yeterliliklerini belirlemektir.

Öğretmen yeterlilikleri, literatürde öğretmen niteliği, öğretmen kalitesi, öğretmenlik standartları gibi farklı kavramlarla ifade edilmektedir. Her ne kadar bu kav-ramlar arasında anlam yönünden farklılıklar varsa da çoğu zaman birbirinin yerine kullanılmakta ve ismi ne olursa olsun öğretmenin donanımlı olup olmadığı ile il-gili olduğu anlaşılmaktadır. İyi donanımlı öğretmenlerin yetiştirilmesi için öğretmen yeterliliğini etkileyen bütün unsurların dikkate alınması gerektiği öngörülmekte ve öğretmen yetiştirme politikalarının bunlara göre tasar-lanması önerilmektedir. Öğretmen yeterlilikleri belirlenir-ken öğretmen niteliklerini etkileyen unsurlar da incelen-melidir. Öğretmen niteliğini etkileyen unsurlar aşağıda sıralanmıştır:

Öğretmen yetiştiren kurumlara öğrenci seçimi, –Öğretmenlerin hizmet öncesi eğitimi, –Öğretmenlerin göreve başlama koşulları, –Öğretmenlerin hizmet içi eğitimi, –Öğretmenlerin çalışma ve yaşam koşulları öğretme- –nin niteliğini etkileyen unsurlardır.

2005 Programları ve ÖğretmenEğitim programları bireyin, toplumun ve konu alanının gereksinimlerine göre hazırlanmalıdır. Görevdeki öğ-retmene ya da o öğretmenin yeterliliklerine göre prog-ramlar hazırlanmaz. Programlar gereksinimlere göre hazırlanıp, geliştirilir. Programı uygulamaya koyacak öğretmenler hizmet içi eğitim programları yoluyla yeterli hale getirilir.

MEB tarafından 2004-2005 öğretim yılında deneme uygulaması gerçekleştirilen, 2005-2006 öğretim yılında ülke çapında uygulamaya konan ilköğretim programla-rının başarısını, sistemde hizmet veren öğretmenlerin programı uygulayabilecek yeterliliklere sahip olma dü-zeyleri doğrudan doğruya etkileyecektir.

Programlarda değişiklik yapılmasına neden gereksinim duyulduğu ile ilgili açıklamalara bakıldığında, dünyada-ki gelişmeler, AB vizyonu ve uluslararası standartlara uyma isteği gerekçe olarak gösterilmiştir. Türkiye’de uy-

gulanan önceki programların ekonomiye, demokrasiye ve bilgi-iletişim teknolojilerindeki gelişmelere yeterince duyarlı olmadığı, uluslararası eğitim araştırmalarının sonuçlarının Türkiye Eğitim Sistemi açısından olumsuz bir tablo çizdiği de değişiklik için diğer gerekçeler olarak ifade edilmektedir. Program hazırlama çalışmaları ile yapılan değişiklikler; davranışçı kurama dayanan prog-ramdan iş birliğine dayalı ve yapılandırmacı yaklaşıma yer verilen programa geçiş, sekiz yıllık kesintisiz eğitime uygunluk, AB standartlarının dikkate alınması ve öğren-ci merkezli öğretim olarak özetlenmiştir. Program değişikliğine gidildiği dönemdeki Talim Terbiye Kurulu Başkanı Selçuk (2004), programların yenileştiril-mesiyle ilgili çalışmalarda dünyadaki gelişmeleri dikkate almak ve AB normlarını gözden geçirmek ilkelerinin be-nimsendiğini belirtmiştir.

2005 ilköğretim programında, geleneksel yaklaşımlarla çağdaş insan yetiştirilemeyeceği; artık bilgi ezberleyen değil, bilgi üreten insanlar yetiştirmek için çağdaş yakla-şımlar izlenmesi gerektiği vurgulanmıştır. Yeni program-lar ile, öğrenci etkinliğine dayanan çağdaş yaklaşımların benimsendiği söylenebilir. Bu programın;

Öğrenciyi merkeze alan, –Yapılandırmacılığı, çoklu zeka kuramını ve işbirliğine –dayalı öğrenmeyi temel alan,Bireysel farklılıklara, özelliklere ve yeteneklere önem –veren bir anlayışla hazırlandığı vurgulanmaktadır. Bu anlayışla hazırlanan bir programın öğrencilerin öğrenme-öğretme sürecinde etkin olmasına ve ken-dini ifade etmesine olanak tanıyacağı düşünülmek-tedir. Öğrencilerin ilgi, gereksinim ve beklentilerine uygun ve onların öğretim sürecine etkin katılımını hedefl eyen bir programı uygulayacak öğretmenlerin çağdaş öğretmende olması gereken birtakım yeterli-liklere sahip olması gerekir.

Şüphesiz öğretmen eğitimi programları, mezunların hiz-met vereceği öğretim düzeyinin programı ile birebir pa-ralel olmak durumunda değildir. Çünkü programların sü-rekli olarak geliştirilmesi söz konusudur. Öğretmen eği-timi programları, değişime direnç göstermeyen, zaman içinde geliştirilecek programlara uyum sağlayabilecek temel becerilerle ve bilgiye ulaşma yollarını kullanabil-me yeterliliğine sahip öğretmenler yetiştirebilmelidir. Uy-gulanmakta olan öğretmen eğitimi programları, çağdaş


190 191190 191

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k


1. Bir fen bilgisi öğretmeninin deneyleri çok açık-layıcı bir biçimde yapabilmesi ve deneyin ilgili olduğu konuya ilişkin bilgilere sahip olması öğ-retmenin aşağıdaki hangi yeterlilik alanında iyi olduğunu gösterir?

A) Meslek bilgisi B) Özel alan bilgisi

C) Konu alanı bilgisi D) Genel yetenek

E) Pedagojik formasyon

2. Öğretmene yüklenen roller; kültür, toplum, zaman ve koşullara göre değişiklik gösterir. Bu rollerden biri de çatışma ve davranış yönetimidir.

Bu açıklamaya göre, aşağıdakilerden hangisi öğretmenin üstlendiği rollerden biri olamaz?

A) Taraf olma

B) Bilgi kaynaklığı

C) Araştırma uzmanlığı

D) Toplumsal davranış becerileri

E) Danışmanlık

3. Aşağıdakilerden hangisi öğretmenin görev ve sorumlulukları arasında yer alamaz?

A) Öğrenciye yeni davranışlar kazandırmakla yü-kümlüdür.

B) Toplum yapısını ve kültürel değerleri bilmek zorundadır.

C) Bilgi ve ölçüt aramaksızın her olayı eleştirmek durumundadır.

D) Öğretimini sürdüreceği ders alanı hakkında alan bilgisi almak zorundadır.

E) Pedagojik formasyona sahip olmalıdır.

4. Öğretmenin içeriği etkili bir biçimde sunmak, öğrencinin sürekli dikkatini derste tutmak ve kalıcı öğrenmeyi sağlamak için kullanabileceği en etkili yol aşağıdakilerden hangisidir?

A) Dersin başında konuyu özetleme

B) Öğrencilere sürekli soru sorma

C) Sorulan sorulara hemen cevap verme

D) Öğrencilerin aralarında dolaşma

E) Öğrenci katılımını sağlama

5. Konularına hakim bir öğretmenin aşağıdaki hangi alanda yeterli olduğunu söyleyebiliriz?

A) Özel alan bilgisi B) Meslek bilgisi

C) Genel yetenek D) Pedagojik formasyon

E) Genel kültür

6. Alanı ne olursa olsun bir öğretmenin genel kültür bilgisinin üst düzeyde olması gerekir.

Aşağıdaki öğretmenlerden hangisinin genel kültür ile ilgili yeterliliğe sahip olduğu söylene-bilir?

A) Türkçeyi iyi kullanan bir Türkçe öğretmeni

B) Dili çok iyi kullanan matematik öğretmeni

C) Alanında uzmanlaşmış bir tarih öğretmeni

D) Öğrencilere iyi bir rehber olan psikolojik danış-man

E) Özel alan bilgisi üst düzeyde bir coğrafya öğ-retmeni

ÖĞRETMEN NİTELİKLERİ Test

7

192 193

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

192 193

7. Rehber öğretmen Hüsnü Bey’in, öğrencilerinin sorunlarını çok iyi anlaması ve çözümlerinde öğrencilerine yardımcı olabilmesi aşağıdaki han-gi yeterlilik alanına sahip olduğunu gösterir?

A) Meslek bilgisi

B) Pedagojik formasyon

C) Değerler bilgisi

D) Genel yetenek

E) Özel alan bilgisi

8. Aşağıdakilerden hangisi nitelikli çağdaş öğret-men tanımıyla bağdaşmaz?

A) Geniş bir genel kültür bilgisine sahip olmalıdır.

B) Etkili bir öğretici olmalıdır.

C) Plansız ve programsız öğretim yapmalıdır.

D) Kendi alanındaki değişmeleri takip etmelidir.

E) Öğrencileri güdüleyici, öğrenmelerini kolaylaş-tırıcı olmalıdır.

9. I. Öncelikle öğrenci ilgi ve ihtiyaçlarını dikkate alır.

II. Her bireyin aynı özelliklere sahip olduğu dü-şüncesine önem verir.

III. Öğrencileri eleştirel, sorgulayan ve araştıran bireyler olmaya özendirir.

IV. İyi bir genel kültüre, alan bilgisine ve meslek bilgisine sahip olmalıdır.

Bu sıralananlardan hangisinin ya da hangileri-nin çağdaş bir öğretmende olması gerekir?

A) Yalnız I B) Yalnız II

C) I, II ve IV D) I, III ve IV E) II ve IV

10. Öğretmende olması gereken pedagojik formas-yon yeterliliğini anlamca ve içerik olarak kar-şılayan diğer kavram aşağıdakilerden hangisi-dir?

A) Özel alan bilgisi B) Genel kültür

C) Meslek bilgisi D) Değerler bilgisi

E) Konu alanı bilgisi

11. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi öğretmenlik mesleği için söylenemez?

A) Toplumsal davranış becerilerine sahiptir.

B) Girişimcidir.

C) Eğitim öğretim ve bununla ilgili yönetim işlerin-den sorumludur.

D) Öğretmenlik bir meslektir.

E) Her insan bu işi yapabilir.

12. Çağdaş bir öğretmenin aşağıdakilerden hangi-sini yapması uygun olmaz?

A) Farklı yöntem ve teknikler uygulaması

B) Toplumda yöneticilik, arabuluculuk gibi görev-ler üstlenmesi

C) Bireysel farklılıklara önem vermesi

D) Ön yargılı ve öznel olması

E) Zamanı etkili biçimde kullanması

13. Matematik öğretmeni Ceyda Hanım dersini dikkatle dinleyen birkaç öğrencisine odaklanmış ve dersi bu şekilde bitirmiştir.

Bu durumu en iyi açıklayan seçenek aşağıdaki-lerden hangisidir?

A) Dersi birkaç öğrenciye odaklayıp dersi mono-tonlaştırmış ve uygun olmayan bir davranış sergilemiştir.

B) Diğer öğrencileri dolaylı olarak cezalandırmıştır.

C) Diğer öğrencileri görmezden gelerek davranışı söndüreceğini düşünmüş ve sonunda başarılı bir davranış gerçekleşmiştir.

D) Dersi etkili biçimde işlemiş ve bitirmiştir.

E) Dersi dinlemeyen öğrencilerin başka dersler-de aynı davranışta bulunmaması için iyi bir yol kullanmıştır.

Test 7

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13B A C E A B E C D C E D A

ÖĞRETMEN NİTELİKLERİTest

7

192 193192 193

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

ÖĞRETMEN NİTELİKLERİÇIKMIŞ SORULAR

1. Bir öğretmen, öğretme-öğrenme ortamındaki öğ-retim uygulamalarını sürekli sorgulamakta ve bu uygulamalarla sonuçları arasındaki ilişkileri kendi amaçları açısından değerlendirmekte ve kendisine geri bildirimler elde etmektedir.Öğretmenin bu çabası hangi açıdan gelişmesini sağlar?

A) Eğitim felsefesiB) Alan bilgisi D) Mesleki yeterlik C) İletişim kurmaE) Eğitim psikolojisi

2001 KMS

2. Öğretmenin mesleki yeterliğe sahip olması aşa-ğıdaki hangi açıdan daha fazla önem taşımakta-dır?

A) Öğretmenler arasındaki mesleki dayanışma-nın artması

B) Okullardaki ders sayısı ve çeşidinin artırılmasıC) Okul ile aile arasındaki iş birliğinin güçlendiril-

mesiD) Öğretim etkinliklerinin niteliğinin artırılmasıE) Eğitim amaçlarının ihtiyaca daha uygun hale

getirilmesi2001 KMS

3. Aşağıdakilerden hangisinde Milli Eğitim Temel Kanunu’na göre öğretmenlik formasyonunu oluşturan üç temel boyut birlikte verilmiştir?

A) Genel kültür, alan bilgisi ve öğretmenlik mes-lek bilgisi

B) Genel kültür, öğretmenlik meslek bilgisi ve özel yetenek

C) Genel kültür, alan bilgisi ve eğitim felsefesi D) Genel kültür, öğretmenlik meslek bilgisi ve ya-

bancı dilE) Alan bilgisi, öğretmenlik meslek bilgisi ve psi-

koloji bilgisi2001 KMS

4. Aşağıdakilerden hangisinin, öğretmenlik yeter-liliği ile ilişkisi en azdır?

A) Özel yaşamdaki tercihler B) Öğrencilerle iletişim C) Meslektaşlarla ilişkilerD) Okul ve sınıftaki davranışlarE) Okul - aile iş birliğine katkı

2002 KPSS

5. Öğretim sürecinde bilgi ve iletişim teknolojisinden artık daha fazla yararlanılmaktadır.Bu gelişmeler, öğretmenin rolünde nasıl bir de-ğişime neden olmaktadır?

A) Edinmesi gereken bilgi ve beceri düzeyi art-maktadır.

B) Eğitim sürecindeki rolü ve önemi azalmakta-dır.

C) Sınıf yönetimi kolaylaşmaktadır.D) Öğrencilerine ayırdığı zaman azalmaktadır.E) Öğrencilerle etkileşimi artırmaktadır.

2005 KPSS

ÇIKMIŞ SORULAR

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

194 195

6. Aşağıdakilerden hangisi öğretmenlerin kendile-rini mesleki açıdan geliştirmelerine olanak sağ-layan etkinliklerden biri değildir?

A) Dersleriyle ilgili öz değerlendirme yapmalarıB) Alanlarıyla ilgili yayınları izlemeleriC) Meslektaşlarıyla sınıfi çi problemlere çözüm

aramalarıD) Öğrencilerden, öğretmenlerini değerlendirme-

lerini istemeleriE) Alıştıkları öğretim yöntemlerine bağlı kalmaları

2006 KPSS

7. Aşağıdakilerden hangisi bir öğretmende bulun-ması gereken özelliklerden biri değildir?

A) Açık fi kirli ve esnek olma B) Sevecen ve esprili olma C) Değerlendirme sürecinde öznel olma D) Cesaretlendirici olma E) Hoşgörülü ve sabırlı olma

2007 KPSS

8. Öğrencileri arasında gözlemlediği zorbalık dav-ranışları karşısında öğrencilere bu yaptıklarının ne kadar yanlış ve zararlı olduğunu açıklayan bir öğretmen, teneffüste oyuna dalıp derse geç kalan öğrenciler sınıfa girerken kapıda durup hafi fçe en-selerinden iteklemektedir.

Bu öğretmenle ilgili olarak özellikle aşağıdaki-lerden hangisi söylendiğinde doğru olur?

A) Öğrencilerle sağlıklı iletişim kuran ve aynı zamanda ilkelerine bağlı

B) Zaman ve sorumluluklar konusunda titiz ve bu konuda öğrencilerine model

C) Tutumları ile davranışları çelişkili D) Şiddet konusuna duyarlı, zorbalıkla mücadele

eden ve aynı zamanda disiplinli E) Öğrencilere doğruları anlatan ve yanlışları kar

şısında küçük cezalar verilmesi gerektiğine inan

2008 KPSS

Çıkmış

Sorular

1 2 3 4 5 6 7 8C D A A A E C C

ÇIKMIŞ SORULAR

204 205204 205

SINIF YÖNETİMİ1. GELENEKSEL YAKLAŞIM

2. ÇAĞDAŞ YAKLAŞIM

3. SINIF YÖNETİMİ MODELLERİ

4. SINIF YÖNETİMİNİ ETKİLEYEN DEĞİŞKENLER4.1 Öğretmen-Öğrenci Değişkeni

Öğretmenin Sınıf İçi Kuralları Belirlerken Dikkat Etmesi Gereken Noktalar• İletişim Süreci•

4.2 Ortam4.3 İstenmeyen Davranışlar

5. VERİMLİ DERS ÇALIŞMA5.1 Verimli Ders Çalışabilmek İçin Yapılması Gerekenler5.2 Etkili Öğrenme ve Verimli Ders Çalışmanın Yararları

SINIF YÖNETİMİBÖLÜM İÇERİĞİ

206 207206 207

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

SINIF YÖNETİMİ


ortalama

3-4



SINIF YÖNETİMİ92

Sınıf yönetimi, öğrencilerin öğrenmelerini sağlayacak bir sınıf ortamının oluşturulması olarak özetlenebilir. Öğrencilerin öğrenmelerini kolaylaştırmak için, fi ziki or-tamın iyi düzenlenmesi, programların uygulanabileceği sınıf ortamının yaratılması, sınıf içi ilişkilerin düzenlen-mesi, zamanın etkili kullanılması, öğrencide davranış geliştirme ve düzenlemenin yapılması sınıf yönetimi ile ilgilidir. Bu bağlamda sınıf yönetimi, eğitim programı ve öğretim planı, etkinlikler, öğretim stratejisi, yöntemi ve tekniği, zaman, mekan, teknoloji, öğretmen-öğrenci ve öğrenci-öğrenci arasında eş güdüm sağlayarak, öğren-meye elverişli bir ortam ve düzenin sağlanması ve bu düzenin sürdürülmesidir. Böylelikle öğretme-öğrenme süreci etkili ve verimli hale getirilmiş olur.

Sınıf yönetimi, öğretim yöntem ve teknikleri dersi kapsa-mında yer alan; öğretim stratejileri, yöntemleri, teknikle-ri, araç gereçleri, sınıf ortamı ve iletişim gibi konuların uygun bir biçimde organize edilmesiyle ilgili bir kavram-dır. Sınıfta düzeni sağlayarak, etkili bir sınıf içi iletişim oluşturarak öğrenme öğretme sürecinin daha etkili hale getirilmesi öğretmenin sınıf yönetimi becerileri ile doğ-rudan ilgilidir. Bu nedenle sınıf yönetiminin temel amacı etkili bir öğrenme ortamı oluşturmak ve sonucunda etkili öğrenmeyi sağlamaktır.

92Başar, H. (1999). Sınıf Yönetimi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.

2004 KPSS

SORU...Aşağıdakilerden hangisi sınıf yönetiminin temel işlevlerinden biridir?

A) Derse ayrılan zamanın daha çoğunu öğretime harcamak

B) Öğrenme sürecini daha etkili ve verimli hâle ge-tirmek

C) Sınıf içinde düzenli bir ortam oluşturmakD) Beklenen türden davranışların pekiştirilmesini

sağlamakE) İyi çalışma alışkanlığına sahip öğrencilerin hak-

sızlığa uğramasını engellemek

ÇÖZÜM...

Sınıf yönetimi, öğrenmeye elverişli bir ortam ve dü-zenin sağlanması ve bu düzenin sürdürülmesi olarak özetlenir. Böylelikle öğretme-öğrenme süreci etkili ve verimli hale gelecektir.

CEVAP: B

Sınıf yönetimi yaklaşımları geleneksel ve çağdaş ola-rak iki başlık altında incelenebilir.

1. GELENEKSEL YAKLAŞIMMerkezde öğretmen vardır. İletişim öğretmenden öğ-renciye doğrudur. Sınıf içi kurallar katıdır ve genelde öğretmen tarafından belirlenir. Bu yaklaşımın en önemli sınırlılığı öğrencide meydana gelecek davranış bozuk-luluklarıdır. Bunun nedeni ise kendini ifade edemeyen bireylerin davranış bozukluğu göstermesi gerçeğidir.

2. ÇAĞDAŞ YAKLAŞIMMerkezde öğrenci vardır. Geleneksel yaklaşımdaki oto-riter anlayış yerini etkileşime bırakmıştır. Esnek ve katı-lımcı bir şekilde yapılandırılmıştır. Öğrencinin duygusal, zihinsel ve düşünsel gelişimlerine hizmet eden bir yak-

208 209

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

208 209

SINIF YÖNETİMİ

laşımdır. Sınıfta yapılacak etkinlikler, uyulması gereken kurallar demokratik olarak tüm sınıfın katılımıyla belirle-nir. Böylelikle de bireylerin kendi planladığı etkinliklere katılma, kendi koyduğu kurallara uyma eğiliminden do-layı daha fazla verim elde edilir. Çağdaş sınıf yönetimi anlayışında öğretmen davranışlarıyla model olur.

3. SINIF YÖNETİMİ MODELLERİ Sınıf yönetiminde birtakım modeller benimsenir ve kul-lanılır. Benimsenen ve kullanılan modele göre sınıftaki öğretmen davranışları ve öğrencilerle olan iletişim fark-lılık gösterir.

Gel

enek

sel

Tepkisel

İstenmeyen davranışa karşı tepki, iste-

nen davranışa karşı övgü söz konusudur.

İstenmeyen davranışın ortadan kalkması

için ceza verilir. Örneğin; sınıfta sürekli

uyumsuz davranışlar gösteren öğrenciye

her defasında sözlü uyarıda bulunulur.

İstenmeyen davranışın ortaya çıkmama-

sı için istenen davranışların pekiştirilmesi

önemli görülür.

Önleyici(Önlemsel)

Geleceği kestirmeye, istenmeyen davra-

nışı ve sonucu meydana gelmeden ön-

lemeye yönelimdir. Kopya çekmesi olası

ve yan yana oturan iki öğrencinin arasına

çanta koyan ya da öğrencilerin yerlerini

değiştiren bir öğretmen önlemsel modele

uygun bir yöntemi sergilemektedir. Model

iyi çalışırsa, istenmeyen davranışın görül-

me sıklığında düşme ve yok olma durumu

söz konusu olabilir. Buna bağlı olarak da

tepkisel modele ihtiyaç olmayacaktır.

Çağ

daş

Gelişimsel

Öğrencilerin gelişim özelliklerini dikkate

alarak uygulamaların gerçekleştirilmesini

esas alır. Bu modelde öğrencilerin fi ziksel,

duygusal, zihinsel ve toplumsal gelişim

düzeylerinin dikkate alınması gerekir. Bir

uygulamaya geçmeden önce öğrencilerin

hazır hale getirilmesi önemlidir.

Bütünsel

(Sistem)

Sınıf yönetimini etkileyen tüm ögelerin bir-

likte ele alınmasını öngörür. Öğrencilerin

gelişim özellikleri dikkate alınarak, önlem

alınması gereken yerde önlem almayı, tep-

ki gösterilmesi gereken yerde tepki göster-

meyi gerektirir.

4. SINIF YÖNETİMİNİ ETKİLEYEN DEĞİŞKENLEREn önemli iki değişken öğretmen ve öğrenci davranışla-rıdır. Öğretmenin ve öğrencinin yanı sıra, ortam, prog-ram, yöntemler, okul, aile, yakın ve uzak çevre, sınıftaki davranışları ve bunların yönetimini etkilemektedir.

4.1 Öğretmen-Öğrenci DeğişkeniÖğretmen sınıf içinde geleceğe ilişkin davranış tipleme-sini ve öğrencilerden beklentisini başlangıçtan itibaren kararlılıkla ortaya koymalıdır. Öğretmen bu davranış-ların yerleşmesi için tutarlı davranışlar (önce kendisi) sergilemeli, esnek olmalı ve kurallara uymalıdır. Diğer bir söyleyişde öğretmen öğrencileri için iyi bir model ol-malıdır.

2008 KPSS

SORU...Öğrencileri arasında gözlemlediği zorbalık davranış-ları karşısında öğrencilere bu yaptıklarının ne kadar yanlış ve zararlı olduğunu açıklayan bir öğretmen, tenefüste oyuna dalıp derse geç kalan öğrenciler sı-nıfa girerken kapıda durup hafi fçe enselerinden itek-lemektedir.Bu öğretmenle ilgili olarak özellikle aşağıdaki-lerden hangisi söylendiğinde doğru olur?

A) Öğrencilerle sağlıklı iletişim kuran ve aynı za-manda ilkelerine bağlı


C) Tutumları ile davranışları çelişkiliD) Şiddet konusuna duyarlı, zorbalıkla mücadele

eden ve aynı zamanda disiplinliE) Öğrencilere doğruları anlatan ve yanlışları kar-

şısında küçük cezalar verilmesi gerektiğine ina-nan

218 219218 219

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

SINIF YÖNETİMİ VE VERİMLİDERS ÇALIŞMA

1. Çağdaş sınıf yönetimi yaklaşımını geleneksel yaklaşımdan ayıran en önemli özellik aşağıda-kilerden hangisidir?

A) Öğrencinin bilişsel gelişimine hizmet eder.

B) Öğrenci merkezlidir.

C) Öğretmen modeldir.

D) Kurallar, sürecin başında belirlenir.

E) Öğretim programlı biçimde gerçekleştirilmek üzere yapılandırılmıştır.

2. Aşağıdakilerden hangisi sınıf kuralları belirle-nirken uyulması gereken prensiplerden biridir?

A) Kural ifadeleri olumlu olmalıdır.

B) Öğretmenin ideolojisine uygun olmalıdır.

C) Karışık ve ağdalı ifadeler içermelidir.

D) Kurallar belirlenirken velilere danışılmalıdır.

E) Öğretim sürecinin sonunda belirlenmelidir.

3. Aşağıdakilerden hangisi çağdaş sınıf yönetimi anlayışının bir özelliğidir?

A) İletişim öğretmenden öğrenciye doğrudur.

B) Kurallar olumsuz ifadelerle belirlenir.

C) Merkezde öğretmen vardır.

D) Kurallar belirlenirken öğrencilerin görüşleri alınır.

E) Katı kurallara sahiptir.

4. Sınıftaki disiplin sorunları ile karşılaşmak iste-meyen bir öğretmenin öğretim sürecinin başın-da yapacağı en doğru iş aşağıdakilerden hangi-sidir?

A) Öğrencilerle birlikte kural belirlemek

B) Velilerle görüşmek

C) Rehberlik servisinden yararlanmak

D) Disiplin kuruluna gitmek

E) Kullanılan yöntem-teknikleri değiştirmek

5. Sınıf yönetimini iletişim süreci açısından etki-leyen en önemli iki değişken aşağıdakilerden hangisidir?

A) Öğrenci özellikleri ve sınıfın fi ziksel koşulları

B) Öğrenci ve öğretmen

C) Öğretmen ve veli

D) Öğrenci ve veli

E) Öğretmen ve okul idaresi

6. Sınıf yönetiminde kurallar belirlenirken öğrencilerin katılımı sağlanır, görüşleri alınır.

Sözü edilen durumun en önemli nedeni aşağı-dakilerden hangisidir?

A) Öğrencilerin derse katılımını sağlamak

B) Derse karşı ilgilerini sağlamak

C) Öğrenciyi sosyalleştirmek

D) Öğrencilerin kurallara uymasını sağlamak

E) Sorumluluk kazandırmak

7. Aşağıdakilerden hangisi sınıf yönetimini etkile-yen değişkenlerden biri olamaz?

A) Yöntem ve teknikler

B) Öğrenci özellikleri

C) Program

D) Yakın ve uzak çevre

E) Coğrafi koşullar

Test

9SINIF YÖNETİMİ

222 223222 223

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

27. Aşağıdakilerden hangisi sınıfta davranış bo-zuklukları ve disiplin sorunları ile başedebilmek için gidilen en uygun yol olur?

A) Çocuklar davranışlarını kontrol etmek için dış-sal güdülenmeye bel bağlamalıdır.

B) Öğretmenler sınıf ortamında öğrencinin davra-nışını değiştirmek için ceza kullanmalıdır.

C) Öğrenciler beklenmeyen başarılarından dolayı suçlanmalıdır.

D) Çalışkan öğrencilere daha çok zaman ayrılma-lıdır.

E) Öğrencilerin doğru davranışları pekiştirilmeli, yanlışları düzeltirken benlik saygılarına zarar vermemeye özen gösterilmelidir.

28. Öğrencilerin davranışlarını değiştirmek amacıyla, her türlü mesajın, uygun kanallarla, birbirlerine ile-tilme süreci olarak özetleyebiliriz.

Bu tanım aşağıdaki kavramlardan hangisine aittir?

A) Sınıf yönetimi B) Kanal

C) Dönüt D) Kaynak kişi

E) Eğitim iletişimi

29. Aşağıdakilerden hangisi sınıf yönetiminde ba-şarılı bir öğretmen davranışı değildir?

A) Öğrenmek ve öğretmekten haz duyar.

B) Öz güven duyguları gelişmiştir.

C) İçine kapanıktır ve az konuşur.

D) Duygusal ve düşünsel özelliğe sahiptir.

E) Çevresindeki insanlara değer verir.

30. Her bir öğrenciyi, sosyal becerilerini geliştirmeye yönlendiren bir anlayıştır.

Bu açıklamada vurgulanan kavram aşağıdaki-lerden hangisidir?

A) Bireysel etkinlik

B) Farkındalık

C) Grup çalışması

D) Açık ve hızlı ifadede bulunmak

E) Etkin dinlenme

SINIF YÖNETİMİ

Test 9

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15B A D A B D E C A B D E E C C16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30B A D E A B E C A B D E E C C

Test

9

224 225

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

224 225

ÇIKMIŞ SORULAR

SINIF YÖNTEMİ VE VERİMLİDERS ÇALIŞMA

ÇIKMIŞ SORULAR

1. Aşağıdakilerden hangisi, sınıf içinde olumsuz davranışlarıyla dikkat çekmek isteyen bir öğ-rencinin bu davranışlarını değiştirmek için kul-lanılabilecek yaklaşımlardan biri değildir?

A) Öğrencinin olumlu özelliklerini desteklemekB) Öğrenciyi izleyerek anlamaya çalışmakC) Öğrenciye sınıf içinde sorumluluk vermekD) Öğrencinin bu davranışlarından utanmasını

sağlamakE) Öğrenciye önemli olduğunu hissettirmek

2001 KMS

2. Öğrencilerin güven duygularını olumsuz yönde etkileyebilecek olan öğretmen davranışı aşağı-dakilerden hangisidir?

A) Öğrencilerin yanlış cevaplarına hoşgörüsüz davranmak

B) İlkeli ve kararlı davranmakC) Sınıf içinde gerginlik yaratmaktan kaçınmakD) Öğrencilerin kişiliğine saygı göstermekE) Öğrenciler arasında ayrım yapmamak

2001 KMS

3. Öğretmen sınıfta parmak kaldırmadan söz alan öğ-rencilerini bu alışkanlıktan vazgeçirmek istemekte-dir.Öğretmenin izleyebileceği en uygun yol aşağı-dakilerden hangisidir?

A) Parmak kaldırmadan söz alan öğrencilere ceza vermek

B) Parmak kaldırmadan söz alan öğrencileri uyarmaC) Parmak kaldırmadan söz alan öğrencileri der-

se almayacağını söylemeD) Parmak kaldırarak söz alınması gerektiği kura-

lını hatırlatmaE) Parmak kaldırarak söz isteyen öğrencilere söz

verme, diğerlerini görmezlikten gelme2001 KMS

4. Bir öğretmenin, okul başarısı düşük bir öğren-ciye aşağıdakilerden hangisini yapmaması ge-rekir?

A) Yanlışlarını cezalandırması B) Gayret göstermeye teşvik etmesiC) Başarılarını takdir etmesiD) Hoşgörülü olmasıE) Sabırlı olması

2001 KMS

5. Bir öğretmen sınıf içinde bir problemle karşılaşır.Bu öğretmenin yapması gereken ilk iş aşağıda-kilerden hangisidir?

A) Rehberlik servisine göndermekB) Okul idaresine haber vermekC) Çözüm yollarını araştırmakD) Problemi saptamak E) Öğrenci velisini çağırmak

2001 KMS

6. Yakın arkadaş olan iki öğrencisinin birbirine da-rıldıklarını fark eden sınıf öğretmenin izleyeceği en uygun yol aşağıdakilerden hangisidir?

A) Öğrencilerin, darılmalarına yol açan olayla il-gili duygularını uygun bir dille ifade etmelerine yardımcı olmak

B) Durumu okul idaresine bildirmekC) Bu öğrencilerin ikisine de yakın olan başka bir

öğrenciden onları barıştırmasını istemekD) Öğrencilere, barışmazlarsa bu durumu disiplin

kuruluna bildireceğini söylemekE) Öğrencileri derhal rehberlik servisine göndere-

rek sorunun çözülmesini istemek2001 KMS

228 229228 229

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

ÇIKMIŞ SORULAR

34. I. Sağlıklı iletişim için öğrencinin gözlerine uzun süre bakmak gerekir. II. Uzun göz bağıntısı olumsuz, kısa göz bağıntı sı olumlu ileti verir. III. Öğrenciden gözünü kaçıran öğretmen iletişim kuramaz. IV. Öğretmen öğrenciye doğrudan değil, göz ucuyla bakmaktadır. V. Göz bağıntısı kuran öğretmene öğrenci daha iyi yanıt verir. VI. İletişim sürecinde öğretmen baskın olmalıdır. Yukarıdakilerden hangileri öğretmen - öğrenci ileti şiminde doğru ifadelerdir?

A) I, III, VI B) I, V, VI C) II, III, VD) II, III, VI E) II, IV, V

2008 KPSS

35. Türk Millî Eğitim ilkelerinden “demokrasi eğiti-mi” doğrultusunda öğrencilerinde demokratik davranışlar geliştirmeyi benimseyen öğretmen, aşağıda verilen özelliklerden hangisine sahip olduğunda öğrencilerinde bu ilkenin gerekleri-ne uygun yeterlilikler geliştirme olasılığı en faz-la olur?

A) Kuralcı olma B) Duyarlı olmaC) Yeterli olma D) Model olmaE) Profesyonel olma

2008 KPSS

36. Öğrencileri arasında gözlemlediği zorbalık davranış-ları karşısında öğrencilere bu yaptıklarının ne kadar yanlış ve zararlı olduğunu açıklayan bir öğretmen, tenefüste oyuna dalıp derse geç kalan öğrenciler sınıfa girerken kapıda durup hafi fçe enselerinden iteklemektedir.

Bu öğretmenle ilgili olarak özellikle aşağıdaki-lerden hangisi söylendiğinde doğru olur?

A) Öğrencilerle sağlıklı iletişim kuran ve aynı za-manda ilkelerine bağlı


C) Tutumları ile davranışları çelişkiliD) Şiddet konusuna duyarlı, zorbalıkla mücadele

eden ve aynı zamanda disiplinliE) Öğrencilere doğruları anlatan ve yanlışları kar-

şısında küçük cezalar verilmesi gerektiğine inanan

2008 KPSS

Çıkmış

Sorular

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18D A E A D A A B C C E D A C C D B B19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36E C C B E B E D D A A B A D A C D C

230 231

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

230 231

ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİDENEME TESTİ

1. Hedefl ere ulaşmayı sağlayan yolların bütünüdür. Bazıları öğrencilerin etkin olmasını gerçekleştirir-ken bazıları öğretmenin merkezde olması ile uygu-lanır. Her birinin kendi içinde yararı ve sınırlılıkları vardır.

Bu açıklama aşağıdaki kavramlardan hangisi ile doğrudan ilgilidir?

A) Öğretim stratejisi B) Öğretim ortamı

C) Ders planı D) Öğretim aracı

E) Öğrenme biçimi

2. Beyin fırtınası tekniğine ilişkin aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Duyguların ifade edilmesi kolaylaştırır.

B) Dersi zevkli ve canlı hale getirir.

C) Demokratik tutumları geliştirir.

D) Problem çözme becerilerini geliştirir.

E) Bireysel çalışma alışkanlığı kazandırır.

3. Bir öğretmen konuların tekrarını sağlarken öğren-cilerine, sorumluluk bilinci kazandırmak ve öğren-cilerinde kendine güven duygusunu güçlendirmek istemektedir.

Bu öğretmene önerilebilecek en uygun öğretim yöntemi ya da tekniği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Benzetim B) Gözlem C) Gezi

D) Görüşme E) Ev ödevi

4. Öğretme-öğrenme etkinliklerinin planlanması süre-cinde strateji, yöntem ve tekniklerin belirlenmesin-de bazı noktalara dikkat edilmesi gerekir.

Aşağıdakilerden hangisi dikkat edilmesi gere-ken bu noktalardan biri olamaz?

A) Dersin hedefl eri

B) Öğrencinin hazırbulunuşluk düzeyi

C) Okulun sosyal özellikleri ve fi ziksel koşulları

D) Öğretmenin yönteme yatkınlığı

E) Velilerin öğrenim durumu

5. Bu teknik öğretimin nasıl yapılacağı konusunda aday öğretmenleri yetiştirmek için öğretmen yetişti-ren kurumlarda, özel sektör ve kamu kurumlarında hizmet içi eğitim çalışmalarında kullanılmaktadır.

Paragrafta kullanım alanları belirtilen öğretim tekniği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Mikro öğretim

B) Benzetim

C) Beyin fırtınası

D) Bireyselleştirilmiş öğretim

E) Programlı öğretim

6. Ali Öğretmen, öğrencilerin küçük gruplar oluşturul-masını sağlamış, öğrenme-öğretme etkinliklerine öğrencilerin gruplar halinde katılmasını istemiştir. Sonunda da grup başarısını değerlendirmiştir.

Ali Öğretmen’in kullandığı öğrenme/öğretme modeli ya da yaklaşımı aşağıdakilerden hangi-sidir?

A) Probleme dayalı öğrenme


C) İşbirlikli öğrenme

D) Beyin temelli öğrenme

E) Çoklu zeka kuramı

DENEME TESTİ

236 237236 237

İhti

yaç

Ya

yın

cılı

k

45. Sınıf içinde bir sorunla karşılaşan öğretmenin öncelikle yapması gereken iş aşağıdaki seçe-neklerin hangisinde verilmiştir?

A) Kuralları hatırlatmalı

B) Aileden yardım istemeli

C) Sorunu tanımalı, teşhis etmeli ve sorunun ne-denini saptamalı

D) Sorunlu öğrenciye gerekli açıklamayı yaptık-tan sonra soru yönlendirmeli

E) Sorunlu öğrenciyi doğrudan bir etkinlikle baş başa bırakmalı

46. Bir öğretmen, öğrencilerinin eski bilgileri ile yeni bil-gileri arasında ilişki kurmalarını, sözel iletişim bece-rileri kazanmalarını ve bunun yanı sıra demokratik bir tutum sergilemelerini istemektedir.

Bu öğretmen için önerilebilecek en uygun öğre-tim yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tartışma B) Anlatım

C) Proje D) Gösterim

E) Problem çözme

47. Homojen gruplar veya sınıfl ar oluşturulabilir ve bi-reylerin farklılıkları temel alınır.

Sözü edilen öğrenme modeli aşağıdakilerden hangisidir?

A) Glasser temel öğretme modeli

B) Gagne’nin öğrenme modeli

C) Bireyselleştirilmiş öğretim

D) Carrol’un okulda öğrenme modeli

E) Mikro öğretim

48. Gerekli zaman ve uygun olanaklar sağlandığı zaman her öğrencinin okulda öğrenebileceğini savunan öğrenme/öğretme yaklaşımı aşağıda-kilerden hangisidir?

A) Carrol’un okulda öğrenme

B) Glasser’in temel öğretme

C) Bireyselleştirilmiş öğretim

D) Programlı öğretim

E) Anlamlı öğrenme

49. Aşağıdaki öğrenme/öğretme model/yaklaşımla-rından hangi ikisinde öğretmenin rehber oluşu vurgulanmaktadır?

A) Tam öğrenme - Anlamlı öğrenme

B) Probleme dayalı öğrenme - Anlamlı öğrenme

C) Proje tabanlı öğrenme - Probleme dayalı öğ-renme

D) Anlamlı öğrenme - Bilgisayar destekli öğretim

E) Keller planı - Tam öğrenme

50. Bir öğretmen, her bireyin az çok tüm potansiyellere sahip olduğunu, bu potansiyellerin uygun çevresel koşullarla ve etkinliklerle geliştirilebileceğini savun-maktadır.

Bu öğretmenin kullanabileceği en uygun öğ-renme/öğretme modeli yaklaşımı ya da kuramı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Anlamlı öğrenme

B) Tam öğrenme

C) Okulda öğrenme

D) Çoklu zekaya dayalı öğretim

E) Sunuş yoluyla öğretim

DENEME TESTİ

Deneme

Testi

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25A E E E A C B B A E C C D D B A C E E C A D C B A26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50E C D B B D C E B B E A C D D A B A D C A C A C D

238 239238 239

KAYNAKLAR

KAYNAKLARAlkan, C. (1979). Eğitim Ortamları. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.Alkan, C. (1992). Eğitim Teknolojisinin Temel Bir Öğesi Olarak Eğitim Ortamlarının Düzenlenmesi. Ankara: Anka-

ra Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları. No: 168. Ankara Üniversitesi BasımeviAlıcıgüzel, İ. (1999). Çağdaş Okulda Eğitim ve Öğretim. İstanbul: Sistem Yayıncılık.Arslan, M. (Editör), Aşılıoğlu, B., Savaş, B. Şahin, Ç., Aydoğan, İ., Genç, S. Z. (2007). Öğretim İlke ve Yöntemleri.

Ankara: Anı YayıncılıkAydın, A. (2000). Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi. İstanbul: ALFA Basım Yayım Dağıtım.Aydoğdu, Ö. (1993). İngilizce Öğretiminde Araç-Gereç ve Kılavuz Kitap Kullanılmasının Öğrenci Başarısı Üzerine Etkisi

ile İlgili Deneysel Bir Araştırma. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Bacanlı, H. ve diğerleri. (1999). İlköğretimde Rehberlik. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.Bakır, E. (2002). Yeni Yöntem ve Teknikler. Web: http://vizyon2023.tubitak.gov.tr/etkinlikler/yontem/bs.pttBaşar, H. (1999). Sınıf Yönetimi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.Bilen, M. (2006). Plandan Uygulamaya Öğretim. Ankara: Anı YayıncılıkBilgisayar Destekli Eğitim.Web: http://www.bilgisayaransiklopedisi.com/bilgisayar/345/bilgisayar-destekli-egitim-bde.htmlBloom, B. S. (1995). İnsan Nitelikleri ve Okulda Öğrenme. (Çev. Özçelik, D. A.). Ankara: Milli Eğitim Basımevi. Burden, P.R. ve Byrd, D. M. (1994). Methods for Effective Teaching. Allyn and BaconCole, P. G. ve Chan, L. K. S. (1994). Teaching Principles and Practice. Hall of Australia Pty Ltd.Cohen, L., Manion, L. ve Morrison, K. (1996) A Guide to Teaching Practice. New York: Simultaneously Published Çelik, H. (2004). Milli Eğitimde Avrupa Birliği Vizyonunda Müfredat Değişikliği. Anahtar Dergisi. Sayı: 189, 12, 13.Çilenti, K. (1984). Eğitim Teknolojisi ve Öğretim. Ankara: Gül Yayınevi.De Bone, E. (1997). Altı Şapkalı Düşünme Tekniği (Çev. Tuzcular, E.) İstanbul: Remzi KitabeviDemirel, Ö. (1998). Genel Öğretim Yöntemleri. Ankara: Kardeş Kitap ve Yayınevi.Demirel, Ö. (1999). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Pegem Yayıncılık.Demirel, Ö. (1999). “Öğretmen Nitelikleri.” Cumhuriyetin 75. Yılında Öğretmen Yetiştirme, 53-62. Ankara: Milli Eğitim

Basımevi.Demirel, Ö. (2003). Planlamadan Değerlendirmeye Öğretme Sanatı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.Demirel, Ö. (2008). Öğretim İlke ve Yöntemleri Öğretme Sanatı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.Demirhan, C. (2002). Program Geliştirmede Tabanlı Öğrenme Yaklaşımı. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilim-

ler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.Doğanay, A. (Editör), Koç, G., Korkmaz, İ., Karataş Coşkun, M., Sarı, M., Ünver, N., Kırdan, O., Tok,Ş., Tok, T.N. (2007).

Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Pagem A. Yayıncılık Eacute, J. ve Esteve, M. (2000). “The transformation of the teachers’ role at the end of the twentieth century: New

challenges for the future.” Educational Review. 52(2), 197-209.Ellenwood, S., Lapp, D., Bender, H., John, M. (1975). Teaching and Learning. New York: Macmillan Publishing Co.,

Inc.Elma Net (2001). Çoklu Zeka. Web: http://www.elma.net.trErdoğan, A. (2008). Aktif Öğrenme. http://uretim.meb.gov.tr/Egitek Haber/s89/yazarlar/Ahmet.htm (14.09.2008)Ergün, M. ve Özdaş, A. (1997). Öğretim İlke ve Yöntemleri. İstanbul: Kafya Matbaacılık. Web: http://www.egitim.aku.

edu.tr/metod01.htmErtürk, S.(1972). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Basımevi.Free Association. Web: www.mycoted.com/Free_Association, (07.09.2008)Gözütok, F. D. (1995). Öğretmenlerin Demokratik Tutumları. Ankara: Türk Demokrasi Vakfı.Gözütok, F. D. (2000). Öğretmenliğimi Geliştiriyorum. Ankara: Siyasal Yayıncılık.Gözütok, F. D. (2007). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Ekinoks Yayıncılık.Gözütok, F. D., Akgün, Ö. E. ve Karacaoğlu, Ö. C. (2005). İlköğretim Programlarının Öğretmen Yeterlilikleri Açısından

Değerlendirilmesi. Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu (Kayseri). 17-40. Ankara: Sim Matbaası.

Gündüz, Y. (2001). Öğretmenlerin Sınıf Yönetimindeki Yeterlilikleri. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Gürkan, T. (1993). İlkokul Öğretmenlerinin Öğretmenlik Tutumları ile Benlik Kavramları Arasındaki İlişki. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.

Hesapçıoğlu, M. (2008) Öğretim İlke ve Yöntemleri Ankara: Nobel Yayınları

238 239238 239

Kamp , J. E.,Massion, G. R., Ross, S. M. (1998) Designing Effective İnstcustion. Second Edition. Psentice Holl, İng.

Kneeland, S. (2001). Problem Çözme. (Çev. Nurdan Kalaycı). Ankara: Gazi Kitabevi.Koç, G. ve Demirel, M. (2004). “Davranışçılıktan Yapılandırmacılığa: Eğitimde Yeni Bir Paradigma”. Hacettepe Üniver-

sitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 27. 174-180Küçükahmet, L. (1987). Öğrencilerin Çalışma Alışkanlıkları ve Tutumları-Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araş-

tırma. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları No: 153Levine, S. ve Broude, N. (1989). Designs for Learning. In S. Caldwell (Ed.), Staff development: A handbook of effec-

tive practices. Oxford, OH: National Staff Development CouncilMajor, C. H., Badon, M. S. ve MacKinno, M. (2000). “Issues in Problem-Based Learning”. Journal on Excellence in

College Teaching. USA: Web Education. 1-10McCarthy, J.P. ve Anderson, L. (2000). “Active Larning Techniques Versus Traditional Teaching Stlyles: Two Experi-

ments from History and Political Science.” Innovative Higher Education, Vol. 24, No.4.McMillan, J.H. (2007). Classroom Assesment. Library of Congress Catalohing-in - Publication DataMcNamara, C., MBA, PhD, Authenticity Consulting, LLC. Copyright 1997-2008. Basics of Developing Case Studies.

Web: www.managementhelp.org/evaluatn/casestdy.htm (08.09.2008)Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (1995). İlköğretim Okulu Programı. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2002). Öğretmen Yeterlilikleri. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2005). Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü Temel Eğitime Destek Si Öğ-

retmen Eğitimi Bileşeni Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri Taslağı. Web: http://oyegm.meb.gov.tr/yet/ adre-sinden 25 Nisan 2005 tarihinde erişilmiştir.

NFS Sourcebook, Class Opinion Poll, Web: www.utexas.edu/academic/cte/sourcebook/feedback.html (08.08.2008)Joyce, B., Weil, M. ve Calhoun, E. (2000). Models of Teaching. Sixth edition. Allyn and Bacon.OECD (Organısatıon for Economıc Cooperatıon and Development) (2004). Learning for Tomorrow’s World First

Results from PISA 2003. The Learning Environment and the Organisation of Schooling. Web: http://www.pisa.oecd.org/dataoecd/58/59/33918026.pdf adresinden 13 Aralık 2004 tarihinde erişilmiştir.

ÖSYM. (2008) Web: www.osym.gov.tr ve ftp://dokuman.osym.gov.tr/ (08.08.2008)Peker. M. (2003). “Kolb Öğrenme Stili Modeli”. Milli Eğitim Dergisi. Sayı 157

Web (2005, Nisan 25): http://oyegm.meb.gov.tr/yet/Saban, A. (2000). Öğrenme Öğretme Süreci. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.Savoire, J. ve Hughes, A. (1994). “Problem-Based Learning As Classroom Solution”. Educational Leadership.

USA: Association for Supervisinon&Curriculum Dev. 1-6Senemoğlu, N. (2001) Gelişim Öğrenme ve Öğretim, Kuramdan Uygulamaya. Ankara: Gazi Kitabevi. Sönmez, V. (2007). Program Geliştirmede Öğretmen El Kitabı. Ankara: Anı Yayınıcılık.Sönmez, V. (2008). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Anı YayıncılıkSlavin, R.E. A Model of Effective Instruction. Web: www.successforall.net/_images/pdfs/modeleffect.htm (08.08.2008)Şahin, Ç. (2005)“ Aktif Öğretim Yöntemlerinden Beyin Fırtınası Yöntemi ve Uygulaması”. Çukurova Üniversitesi Sos-

yal Blimler Enstitüsü Dergisi. Cilt 14 S:1 441-449Taşpınar, M. (T.Y). Öğretim İlke ve Yöntemleri Ankara: Üniversite Kitabevi Tekışık, H. H. ve E. Ü. Karabıyık (1997). Milli Eğitimle İlgili Kanunlar. Ankara: Üner Yayınları.Tellis, W. (1997) “Introduction to Case Study” The Qualitative Report. Volume 3, Number 2.

Web: http://www.nova.edu/ssss/QR/QR3-2/tellis1.html (01.09.2008)Uşun, S. (2000). Dünyada ve Türkiye’de Bilgisayar Destekli Öğretim. Ankara: Pegem Yayıncılık.Verimli Ders Çalışma. Web: http://www.egitim.com/genclik/0452/0452.4.verimlicalisma.asp (06.09.2008)Vural, S., L. Küçükahmet, ve diğer.(2000). Sınıf Yönetimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım Ltd.Şti.Yeşilyaprak, B. (2000). Eğitimde Rehberlik Hizmetleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.Yılmaz H. ve Sünbül, A.M. (2007). Öğretimde Planlama ve Değerlendirme. Konya: Çizgi Kitabevi Web: http://www.donusumkonagi.net/makaleasp?id=3432&baslik=ogrenme_stilleri&i=coklu_zekaWeb: http://www.onlinefi zik.com/content/view/37/28/Wikipedia, The Free Encyclopedia, Web: http://www.wikipedia.org/ (05.09.2008)

KAYNAKLAR

Documents

ögretım ilke ve yontemlerı