ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME

ÖLÇME ve

DEĞERLENDİRME

Yrd. Doç. Dr. Ali TEMEL

Maltepe Üni. Eğitim Fakültesi [email protected]

Konular

- ÖLÇME - DEĞERLENDİRME - Değerlendirme Kriterleri - Değerlendirme Türleri - Portfolyo Değerlendirme - Ürün Seçki Dosyasına ilişkin örnekler - Proje Değerlendirme - Öz Değerlendirme - Test dışı değ. Tek. (Anket, gözlem ve mülakat)

Ölçme ve Değerlendirme Gerekli mi?

YARARLARI

- Öğretmene öğrencisini tanıtır. - Öğrenciye kendisini tanıtır. - Öğretmene kendisini (uyguladığı yöntem ve teknikleri) tanıtır.- Öğrenciyi güdüler.- Veliler çocuklarının başarı durumunu öğrenir.- Okul yöneticileri için bilgi kaynağı olur.- Rehberlik hizmetlerine katkı sağlar.- Eğitim programlarının geliştirilmesine yardım eder.

Ölçme

VARLIKLARIN OLAYLARINÖZELLİKLERİ

GÖZLEM ÖLÇM

E

Ölçme Türleri

Ölçme Hataları

Ölçmeciden, ölçülen özellikten, Yöntemden, ortamdan kaynaklanabilir.

Sabit

Sistematik

Tesadüfi

Ölçme Aracında Bulunması Gereken Nitelikler

Geçerlik

Güvenirlik

Nesnellik

Kullanışlılık

Örnekleyicilik

Ayırtedicilik

Değerlendirme

ÖLÇME SONUCU(ÖLÇÜM)

KRİTER(ÖLÇÜT)

DEĞERYARGISI

KARAR

Değerlendirme Ölçütleri

Programın Hedefleri

Grup Başarısı

Öğrencinin Önceki Başarısı

Öğrencinin Yeteneği

Değerlendirme Çeşitleri

1- Tanıma ve Yerleştirmeye Yönelik Değerlendirme

Bir ders için gerekli ön şart bilgilerini veya ön şart yeteneklerini belirlemektir.

Amaç, öğrenciyi okula, programa, derse yerleştirmektir.Yetenek testi, Ön test, Gözlem

tek. Kendini değ. envanteri, ilgi testi, mülakat, portfolyolar.

2- İzlemeye Yönelik Değerlendirme

Amaç, öğrencinin dersteki durumunu izleyerek öğrenme güçlüklerini görmek ,

hedef davranışların gerçekleşme düzeylerini saptamak ve gerekli önlemleri alarak

öğrenciyi yetiştirmektir. Ünite testleri, portfolyolar, Gözlem teknikleri.

Değerlendirme Çeşitleri

3- Teşhise Yönelik Değerlendirme

İzleme testlerinin öğrenme güçlüklerini çözemediği durumlarda devreye

girer. Amaç, zihinsel, fiziksel ve çevre faktörlerinden kaynaklanan öğrenme

güçlüklerinin belirlenmesi ve çözüm yollarının uygulanmasıdır. Özel testler,

portfolyolar, Gözlem teknikleri.

4- Başarı (Sonuç Belirleme)Değerlendirmesi

Amaç,bir dersin ya da kursun sonunda hedeflere ne ölçüde erişildiğini

belirlemek, öğrenciyi, öğretmeni ve programı değerlendirmektir. Değerlendirme

sonunda belge verilir. Projeler, Portfolyolar, Sözlü yoklamalar, Bütünleme, Kurs

ya da yarıyıl sonu sınavları.

Eski Değerlendirme Anlayışı

Çocuğun gelişme süreci hakkında bilgi vermez.

Sınırlı ve sıkıştırılmış bir ölçme yapılır.

Öğrenciler notlara odaklandıkları için başardıklarını ve eksiklerini göremezler.

Öğrenci kendini değerlendiremez.

Ana-Babalar çocuklarının notu dışında bir ürün görmedikleri için düşük not onlarda stres yaratır.

Yeni Değerlendirme Anlayışı

ÖME uygulamasında öğrenci performansı bütüncül anlayışla

değerlendirilmelidir.

Performans ödevleri,

Proje,

Sınıf içi uygulama testleri,

Çalışma yaprakları,

Gözlem listeleri,

Ürün seçki dosyası (Portfolyo).

Yeni Değerlendirme Anlayışı

- Portfolyo geleneksel anlayışının aksine,

bize toplam kaliteye ulaşma fırsatı verir.

- Öğrenci dosyasını kendisi oluşturur.

- Dosyasını oluştururken öğretmeniyle sürekli etkileşim halindedir.

- Öğrenci öğretmeninden sürekli dönüt alır ve gerekli düzeltmeleri yapar.

Ölçme ve Değerlendirme İlişkisi

3.1- Değerlendirme ölçmeye göre daha kapsamlıdır. Değerlendirme denildiği zaman, ölçmenin de içinde olduğu anlaşılır.

3.2- Önce ölçme, sonra değerlendirme yapılır. Ölçme sonucuna dayanmayan bir değerlendirme, olsa olsa bir önyargı ya da dayanaksız bir tahmin olur.

3.3- Ölçme nesnel, değerlendirme ise özneldir. Ölçme fotoğraf çeker gibi durumu ortaya koyar. Değerlendirme ise fotoğrafı yorumlar. Fotoğraf aynı, yorumlar farklı olabilir.Örneğin, bir derste 50 sorunun 25’ini doğru cevaplayan başarılı olurken, başka bir derste 50 sorunun 20’sini doğru cevaplandıran başarılı sayılabilir.

3.4- Hem ölçme, hem değerlendirmenin (yargı) ifadesinde sayı ve/ veya semboller kullanılır.

Ölçme ve Değerlendirmenin Temel İlkeleri

Kapsamlılık- Bütünlük:

Tüm eğitim personelinin katılımı:

Çeşitlilik:

Süreklilik:

Uzmanlık:

TEST PLANI HAZIRLAMA1.Test

2.Test Planıa.Ölçme Amaç ve İçeriğini Saptama

b.Ölçülecek Davranışları Belirleme

c.Belirtke Tablosu Hazırlama

d.Soru Sayısını Saptama ve Yazma

e.Soruların Gözden Geçirilmesi ve Seçilmesi

f.Soruların Çoğaltılmaya Hazırlanması

g.Soruların Çoğaltılması

h.Uygulama

l.Puanlama

BİLİŞSEL ALAN

ALT ÖGELERALT ÖGELER DAVRANIŞLARDAVRANIŞLAR

Bilgi Görünce tanıma, sorunca söyleme

Kavrama İçeriği kendi kendine özetleyebilme, açıklayabilme, yorumlayabilme

Uygulama Karşılaşılan problemlere önceki öğrenmeleri kullanarak çözüm getirme

Analiz Bütünü öğelerine ayırabilme

Sentez Bütüne ait öğeler arası ilişkilerden hareket ederek bütünü oluşturma

Değerlendirme Fikirler arasındaki tutarlılık ve tutarsızlıkları bulma. İki yazarın ortak ve ortak olmayan yanlarını saptama

Ölçülecek Davranışları Belirleme

DUYUŞSAL ALAN

ALT ÖĞELERALT ÖĞELER DAVRANIŞLARDAVRANIŞLAR

Alma Bize ilgisiz davranan kişileri fark etme.Başkaları konuşurken dikkatle dinleme.Gazetenin belirli bölümlerini okuma.

Tepkide Bulunma Trafik ya da oyun kurallarına uyma.Boş zamanlarında okuma.Kitaplar alma ve bunları zevkle okuma.

Değer Verme Kişinin yaşamında okumanın önemini takdir edebilme.Okuduğu kitaplar hakkında yargıda bulunmaya istekli olma.Kendini, yetişmesinde bir araç olan okumaya adama.

Örgütleme Kendi yaşam biçimiyle ilgili fikirler oluşturmak için okumadan yararlanma.Okumakta olduğu okulun programına uygun bir çalışma planı geliştirme.

Niteleme Toplumsal sorunlara objektif bakabilme.Bağımsız çalışma için kendine güvenme.


PSİKOMOTOR ALAN

ALT ÖĞELERALT ÖĞELER DAVRANIŞLARDAVRANIŞLAR

Uyarılma Nota bilgisini alma

Kılavuz Denetiminde Yapma Öğretmen gözetiminde saz çalabilme

Beceri Haline Getirme Enstrümana hakimiyet ve öğretmen olmadan bir ezgiyi icra edebilme

Duruma Uydurma Sazdan sonra gitar çalabilme

Yaratma Orijinal bir eser ortaya çıkarma


Belirtke Tablosu HazırlamaÖrnek-1

İlköğretim Üçüncü Sınıf Matematik DersiDoğal Sayılar Ünitesi Belirtke Tablosu

Sınavlar hakkında bazı ilginç öğrenci sözleri

Çalıştığım konulardan hiçbir soru çıkmadı.

Soruların bir çoğunu anlayamadım.

Soruların tamamı ezbere dayalıydı.

Zaman yetseydi hepsini cevaplandırabilirdim.

Hocanın önem verdiği konulardan hiç soru

çıkmadı.

Sorular çok kolaydı boşuna çalışmışım.

Bizim hoca kitapta yazılanların aynısını

istiyor.

Sınavlar hakkında bazı ilginç öğretmen sözleriBenim dersimden daha 100 alan çıkmadı.

Ben ne yapayım bu öğrencilerin hepsi tembel olduklarından kaldılar.

Benim dersim önemli olduğu için geçen öğrenci sayısı genelde azdır.

Ben bir soru ile öğrencilerin neler bildiklerini ortaya çıkarırım.

Ben sınav sorularımı beş dakikada hazırlarım.

SINAV ( TEST ) TÜRLERİ

1) SÖZLÜ YOKLAMA

2) YAZILI YOKLAMA

a) Yazılı Yoklamaların Olumlu Yanları

b) Yazılı Yoklamaların Yetersizlikleri

c) Yazılı Yoklama Soruları Hazırlanırken Dikkat Edilecek Noktalar

d)Yazılı Yoklamaların Puanlanması

e) Puanlama Hatalarını Azaltma Yolları

3.ÇOKTAN SEÇMELİ TEST

a) Çoktan Seçmeli Maddelerin Olumlu Yanları

b) Çoktan Seçmeli Maddelerin Yetersizlikleri

c) Çoktan Seçmeli Madde Türleri

d) Çoktan Seçmeli Madde Yazma

-Madde Kökünü Yazarken Dikkat Edilecek Noktalar

- Seçenekleri Yazarken Dikkat Edilecek Noktalar

e) Düzeltme (Arıtma) Formülü

-Madde Kökünü Yazarken Dikkat Edilecek Noktalar:

1- Sorular, soru cümlesi ya da sonu tamamlanabilecek eksik cümle

olabilir.

2- Sorular, bilgileri tanıma ve hatırlamadan çok, öğrencilerin

öğrendiklerini uygulayıp uygulayamadıklarını ölçecek şekilde

sorulmalıdır.

Zayıf ya da kusurlu örnek:

Bir madde kaç halde bulunur?

A) 2 B) 4 C) 3 D) 5

Düzeltilmiş örnek:

Kapalı kaptaki bir gazın sıcaklığı artırıldığında, bu gazın(p) basıncı ve (d) özkütlesi nasıl değişir?

A) p azalır, d değişmez. C) p artar, d değişmez.

B) p artar, d azalır. D) p değişmez, d artar.

3- Sorunun esas konusu, ne sorulmak istendiği açık ve kesin olmalıdır.


Aşağıdaki cümlelerden hangisi diğer üçünden farklıdır?

A) Yenişemedi, berabere kaldılar.

B) Yemeği aralarında kardeş payı yaptılar.

C) Paylarına düşene ses çıkarmadılar.

D) Kazandıklarını yarı yarıya paylaştılar.


Aşağıdaki cümlelerden hangisinde, eşitliğin söz konusu olmadığı bir durumdan söz edilmektedir?

A) Yenişemedi, berabere kaldılar.

B) Yemeği aralarında kardeş payı yaptılar.

C) Paylarına düşene ses çıkarmadılar.

D) Kazandıklarını yarı yarıya paylaştılar

4-Ders kitabı , yardımcı kaynak ve ders notlarındaki ifadeler aynen

alınıp ,soru cümlesine dönüştürülmemelidir( Bu ezberi teşvik olur).

5-Soru ifadesi kısa, açık, özlü ve dilbilgisi kurallarına uygun olmalı;

öğrencilerin anlayamayacağı kelimeler kullanılmamalıdır


Bir cümlenin yüklemi fiil ise, o cümle fiil cümlesi, isim soyundan bir kelime ise isim cümlesi olarak adlandırılır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi fiil cümlesi değildir?

A) Demirler suyu görünce paslandı.

B) Saçını boyatınca gençleşti.

C) Bahar gelince ağaçlar yeşerdi.

D) Konuşmadaki sözleri kırık döküktü.


Aşağıdakilerden hangisi fiil cümlesi değildir?

A) Demirler suyu görünce paslandı.

B) Saçını boyatınca gençleşti.

C) Bahar gelince ağaçlar yeşerdi.

D) Konuşmadaki sözleri kırık döküktü.

6-Seçeneklerde tekrarlanan kelimeler, köke konularak tekrarlar önlenmelidir( Bu

zamanın iyi kullanımı için gereklidir).


Kapalı bir kaptaki gazın sıcaklığı azaltıldığında ne olur?

A) Yoğunluğu artar. C) Yoğunluğu değişmez.

B) Yoğunluğu azalır. D) Yoğunluğu hakkında bir şey söylenemez.


Kapalı bir kaptaki gazın sıcaklığı azaltıldığında gazın yoğunluğunda nasıl bir değişme gözlenir?

A) Artar C) Değişmez

B) Azalır D) Bir şey söylenemez

7-Sorularda olumsuzluk , özellikle de çift olumsuzluk belirten ifadeler mümkün olduğu kadar kullanılmamalıdır. Kullanılırsa da olumsuzluk belirten kelime ya koyu renk yazılmalı ya da altı çizilmelidir


Mustafa Kemal hakkında aşağıdaki özelliklerden hangisi doğru değildir denemez?

A) Çok kitap okuması. C) Devletleri iyi tanıması

B) İyi bir asker olması. D) Dünya sorunlarını iyi bilmesi.


Mustafa Kemal; “Birinci dünya savaşına Osmanlı Devletinin de girdiği günlerde bu savaşta Almanların yenileceğini; Çanakkale Savaşının sonlarına doğru, düşmanın birkaç gün içinde çekileceğini” söylemiştir.

Bunlar Onun kişiliğinin hangi yönünü örneklendirmektedir?

A) Barışa önem verme C)Olayların sonucunu görebilme.

B) Topluma yön verebilecek yolları bulma. D) Türk Milletinin gücüne güvenme.

8-Gizli anlamları bulunan, kavranması güç, cevabı ipucu ile bulunabilecek

bilmece gibi sorular sorulmamalıdır. Çünkü amaç , öğrencinin bilgisini ölçerek

başarı durumunu belirlemektir.


Kurtuluş Savaşı hangi millete karşı verilmiştir?

A) Yunanistan B) Amerika C) Almanya D) Japonya

Düzeltilmiş Örnek:

Türk Kurtuluş Savaşında Batı Cephesinde hangi devletin askerleri ile savaşılmıştır?

A) Rusya B) İtalya C) Yunanistan D) Fransa

9-Soru, testteki bir başka sorunun cevabını açıklamamalıdır.


Soru 5) Bireyde yaşantıları yoluyla istendik davranışlar oluşturma sürecine ne ad verilir?

A) Eğitim B) Kişilik hizmetleri C) Öğrenme D) Rehberlik

Soru 9) Aşağıdakilerden hangisi eğitimin doğru tanımıdır?

A) Bireyin kişisel sorunlarının çözümüne yardım.

B) Davranışlarında, yaşantıları yoluyla değişiklik oluşturma.

C) Öğrenme için uygun araç- gereç kullanma.

D) Bireyi ileride katılacağı sınavları başaracak duruma getirme.


Soru 5) Bireyde yaşantıları yoluyla istendik davranışlar oluşturma sürecine ne ad verilir?

A) Eğitim B) Kişilik hizmetleri C) Öğrenme D) Rehberlik

Soru 9) Eğitim ile Rehberlik arasındaki benzerlik ve farklılığa ilişkin olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Amaçları aynı, yöntemleri farklıdır.

B) Amaç ve yöntemleri aynıdır.

C) Amaçları farklı, yöntemleri aynıdır.

D) Amaçları da yöntemleri de farklıdır.

10-Soru, bir başka sorunun cevaplandırılması şartını taşımamalı, diğerlerinden bağımsız olmalıdır.


Soru 12) Saatte 70 km sabit hızla giden bir otomobil 210 km yolu kaç saatte alır?

A) 2 B) 3 C) 4 D) Hiçbiri

Soru 13) Yukarıdaki otomobilin hızı 70 km’den 90 km sabit hıza çıkarıldığında hesapladığınız süre içinde kaç km yol gider?



Soru 12) Saatte 70 km sabit hızla giden bir otomobil 210 km yolu kaç saatte alır?


Soru 13) Saatteki hızı 90 km olan bir otomobil 120 dakikada kaç km yol gider?


Seçenekleri Yazarken Dikkat Edilecek Noktalar:

1- Bütün seçenekler akla uygun ve mantıklı olmalıdır.

2- Cevaplar kesin olmalı, kişiden kişiye değişebilecek türde olmamalıdır.


Türk Kurtuluş Savaşının kazanılmasında en etkili olan faktör aşağıdakilerden hangisidir?

A) Milletin azim ve kararı.

B) Dış ülkelerden alınan yardımlar.

C) Diğer ülkelerin savaş yılgınlığı ve yorgunluğu.

D) Düzenli ordunun teşkilatlanması.


Mustafa Kemal’e göre Türk Kurtuluş Savaşının kazanılmasında en etkili olan faktör aşağıdakilerden hangisidir?

A) Milletin azim ve kararı.

B) Dış ülkelerden alınan yardımlar.

C) Diğer ülkelerin savaş yılgınlığı ve yorgunluğu.

D) Düzenli ordunun teşkilatlanması.

3- İfadeler açık, kısa ve özlü olmalıdır.

4- Cümle yapısı dilbilgisi kurallarına uygun olmalıdır.

5- Gereksiz yere fazla kelimeler ve tekrarlar bulunmamalıdır.

Zayıf ya da Kusurlu Örnek:

Bağırsaklarda yaşayan hayvansal iç asalaklar için en yararlı adaptasyon aşağıdakilerden hangisidir?

A) İyi gelişmiş duyu organları

B) İyi gelişmiş sindirim sistemi

C) İyi gelişmiş sinir sistemi

D) İyi gelişmiş üreme sistemi


İnsan bağırsağında yaşayan iç asalaklarda özellikle hangi sistemin iyi gelişmiş olması gerekir?

A) Üreme B) Sinir C) Sindirim D) Dolaşım

6-Seçeneklerde çok az bilinen ve çoğunluğun kullanmadığı kelimeler kullanılmamalıdır.


Plebisit ne demektir?

A) Diplomatik uyuşma C) Halk oyu

B) Hakem kanaati D) Propaganda yapma


Bir kimse veya bir sorun için halkın olumlu- olumsuz kanısının belirlenmesi, demokratik ülkelerde hangi yöntemle gerçekleştirilir?

A) Diplomatik uyuşma C) Halk oyu

B) Hakem kanaati D) Propaganda yapma

7-İfadeler dilbilgisi yönünden kökle ve diğer seçeneklerle uyumlu olmalıdır. Bir seçenek diğerlerinden çok uzun veya çok kısa olmamalı, bir sorunun bütün seçenekleri yakın uzunlukta olmalıdır.


Denizlerin çok güç donmasının sebebi nedir?

A) Denizlerin çok büyük olması

B) Deniz suyunun tuzlu ve tuzun ergime noktasının çok yüksek olması

C) Çok fazla buharlaşır

D) Az buharlaşır


Deniz suyu niçin güç donar?

A) Miktarı çok olduğundan

B) Çok buharlaştığından

C) Tuzlu olduğundan

D) Az buharlaştığından

8- İpucu veren, belirsizlik ifade eden veya yanlışlığı apaçık ortada olan ifadeler kullanılmamalıdır. “Daima”, “hiçbir zaman” “mutlaka”, “yalnız”, “sadece” gibi kelimeler, genellikle yanlış ifadelerde bulunur ve öğrenciler bu durumu kolaylıkla fark ederler


İç Anadolu Bölgemizin iklimi için aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

A) Her zaman gece ile gündüz arasındaki ısı farkı fazladır.

B) Yazın yağmur yağdığı hiç görülmez .

C) Kimi zaman değişkendir.

D) Genellikle karasal iklim hakimdir.


Diğer bölgelerimize kıyasla, İç Anadolu Bölgemizde daha çok hangi iklim türü görülür?

A) Ilıman B) Tropikal C) Karasal D) Karma

9-Doğru cevapta kökteki ifade bazen tekrar edilmek zorunda kalınabilir. Bu durumda, ipucu olmaması bakımından, aynı terimler diğer seçeneklerde de kullanılmalıdır.


Yurdumuzun doğu bölgesinde yetiştirilen sığır cinsi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yerli kara C) Doğu kırmızısı

B) Boz ırk D) Güneydoğu sarı kırmızısı


Aşağıdaki sığır ırklarından hangisi Ülkemizde daha çok yetiştirilmektedir?

A) Yerli kara C) Doğu kırmızısı

B) Boz ırk D) Güneydoğu sarı kırmızısı

10- Zıt seçenekler mümkün olduğu kadar kullanılmamalı, kullanılacaksa ikişer ikişer kullanılmalıdır.


Edat için hangisi doğrudur?

A) Kelimeler arasında ilgi kurar.

B) Kelimeler arasında ilgi kurmaz.

C) Kendi başlarına anlamları vardır.

D) Kendi başlarına anlamları yoktur.


Edat olan kelimelerin cümle içindeki görevi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kelimeler arasında ilgi kurmak.

B) Tamamlayıcı cümlecikler kurmak.

C) Bir eylemle sonraki arasında ilgi kurmak.

D) Eş görevli kelimeler arasında ilgi kurmak

11-Sayı ile ilgili seçenekler, maddenin kolay anlaşılması için ya küçükten büyüğe, ya da büyükten küçüğe sıralanmalıdır.


Dünyada 2 metre yüksek atlayabilen bir atlet, Mars’ta kaç metre yüksek atlayabilir?

A) 3 B) 8 C) 2 D) 6


Dünyada 2 metre yüksek atlayabilen bir atlet, Mars’ta kaç metre yüksek atlayabilir?

A) 2 B) 3 C) 6 D) 8

12- “Yukarıdakilerin hepsi” seçeneğini kullanırken dikkatli olmak gerekir. Bu seçeneği bir testte hep “doğru cevap” ya da hep “çeldirici” olarak kullanmak yanlış olur. Bunun yanında seçeneklerden bir tanesinin yanlışlığı çok belirgin ve hemen göze çarpıyorsa “hepsi” seçeneği de “yanlış cevap” olacak ve kolayca elenecektir. Seçeneklerden iki tanesinin de doğru olduğu çok belirgin ise, bu durumda da diğer seçeneklerdeki ifadeler hakkında hiçbir şey bilinmesine gerek duyulmadan “hepsi” seçeneği doğru cevap olacaktır. Bunların yanında “en doğru cevap gerektiren madde türü”nde bu seçenek kullanılmaz.


Aşağıdakilerden hangisi yurdumuzun komşularından biridir?

A) Yunanistan B) Ermenistan C) Bulgaristan D) Hepsi


Aşağıdaki ülkelerden hangisi ile kara sınırımız yoktur?

A) Yunanistan B) Mısır C) Ermenistan D) Hepsi

13-“Yukarıdakilerin hiçbiri” seçeneğinin kullanılmasında da dikkatli davranmak gerekir. Öğrencilerin bu seçeneği pek fazla dikkate almadıkları gözlenmiştir. Bu durumu önlemek için, söz konusu seçeneği bazen doğru cevap, bazen de çeldirici olarak kullanmak; hep doğru cevap ya da hep çeldirici olarak kullanmamak gerekir. Sayısal sorularda, problemi yanlış çözen bir cevaplayıcı, o yanlış çözüm çeldiriciler arasında yoksa “hiçbiri” seçeneğine yönelir. Bu da “hiçbiri” seçeneğinin doğru cevap olarak belirlendiği sorular için sakınca ortaya çıkarır.


Aşağıdakilerden hangisi güneş sistemi içinde yer alır?

A) Gök taşları B) Samanyolu C) Kuyruklu yıldızlar D) Hiçbiri


Aşağıdakilerden hangisi güneş sistemine dahildir?

A) Büyük ayı B) Uranüs C) Samanyolu D) Hiçbiri

14-“Yukarıdakilerin hepsi” ve “yukarıdakilerin hiçbiri” seçenekleri aynı sorunun seçenekleri arasında birlikte yer almamalıdır.

15- Bir testteki bütün soruların seçenekleri eşit sayıda olmalıdır. Aynı test içinde bir kısmı dört, bir kısmı beş seçenekli sorular bulunmamalıdır.

16- Bir testteki soruların hepsi 4 veya 5 seçenekli olmalıdır. Sadece ilkokulun ilk sınıflarında 3 seçenekli sorular kullanılabilir.

17-Testin bütününde doğru cevaplar seçeneklere eşit olarak dağıtılmalıdır.

18- Dört ve daha fazla birbirini izleyen sorunun doğru cevapları, aynı seçenek olacak şekilde sıralanmamalıdır.

Ürün Seçki Dosyası (Portfolyo) nedir?

Latince’ de Portare: Taşımak Foglio: Kağıt sayfası, sözcüklerinin birleşiminden doğmuştur.

Önce, “Bireysel Gelişim Dosyası” sonra “Ürün Seçki Dosyası” adı verilmiştir.

- Öğrencinin çalışmalarını, süreç içindeki gayretini, özgün çalışmalarını yansıtan koleksiyonudur.

- Bu dosyada aynı zamanda ürünlerin değerlendirilmesine gözetilecek ölçütler yer alır.

Türkiye’de PORTFOLYO iki basamakta yapılmaktadır;

Neden Portfolyo?Portfolyo değerlendirme kısaca, öğrencinin öğrenme süreci içerisindeki performansının ve başarısının kaydedilmesidir. Öğrencinin eğitim sürecince geçtiği aşamaların birleşimi, sergilediği çalışmaların toplandığı dosyanın adıdır.

Ne öğrendi ? Öğrenirken nasıl bir yol izledi ? Nasıl düşündü ? Nasıl soru sordu ? Nasıl analiz etti ? Bilgiyi nasıl yapılandırdı ? Diğer insanlarla nasıl iletişim kurdu ? Öğrenirken karşılaştığı güçlükler nelerdi ?

Portfolyonun Amacı;

Öğrencinin gelişimini izleyebilmek

Öğrencinin kendi gelişimini izlemesine fırsat vermek

Öğrencinin zaman içerisindeki öğrendiklerini belgelemek

Öğrencinin gerçekte ne öğrendiğini ortaya koymak

Öğrenciye öz değerlendirme yapabilme fırsatı sağlamak

Velilerle iletişimi, katılım ve geri bildirim yoluyla kolaylaştırmak

Sonraki yıllara öğrenci ile ilgili bilgi bırakmak

Portfolyoda Neler Bulunur?Portfolyoda Neler Bulunur?

Bir portfolyoda öğrencinin yapmış olduğu çalışmanın değişik evrelerini içeren bir veya daha çok çalışma parçacıkları bulunabilir.

Örneğin, bir öğrencinin portfolyosunda raporları, akıl haritaları,

çalışma kağıtları, test sonuçları, mektupları, hikayeler, roman parçacıkları, şiir ve bir araştırmanın taslak, müsvette kağıtları ile bitmiş hali bulunabilir.

Genellikle öğrenci, kendi portfolyosunda bulunması gerekenlere karar verme işlemine dahil edilir. Bazen portfolyo, örnek alınacak parçaları tasvir etmek amacıyla bir vitrin olarak kullanılır.

Değerlendirme Ölçütleri

Portfolyo için değerlendirme ölçütleri aşağıdaki kriterler ölçüt alınarak yapılır; 1-Bütünlük 2-Tertip ve Düzen 3-Yansıtma

Sağlıklı değerlendirme yapabilmek için hedeflerin ne olması gerektiği ve standartlar açıkça belirlenmelidir. Önceden belirlenip, hem öğrenci hem de veliye bildirilen bu kriterler değerlendirmenin başlıca esasları olacaktır. Tüm kriterlerde müfredata uyumluluk dikkate alınmalıdır.

Puanlama

Hazırlanan portfolyo dosyası verilen kriterlerin tamamını karşılıyorsa en yüksek puanı (4) alır.

İstenilen kriterlerin hiç birini karşılamıyorsa en düşük puanı (0) alır.

PORTFOLYO DEĞERLENDİRME FORMUPORTFOLYO DEĞERLENDİRME FORMU

Gelişim AlanlarıGelişim Alanları Nasıl Bir Gelişim Gösterdi?Nasıl Bir Gelişim Gösterdi?

Bilimsel Kavramlar

Bilimsel Süreç ve Kritik Düşünme

Becerileri

Bilimsel Muhakeme Becerisi

Bireysel ya da Grupla Çalışma

Becerisi

Çok Çok İyi 4İyi 4

İyi İyi 33

GeliştirilGeliştirilmeli 2meli 2

ZayZayıf 1ıf 1

Kabul Kabul edilemez edilemez

00

Adı Soyadı: Sınıf: Adı Soyadı: Sınıf: Puan:Puan:

Ödevin Konusu: Ödevin Konusu:

Tüm kaynakları kullanarak somut Tüm kaynakları kullanarak somut bir anlatım ve yöntem kullanmışbir anlatım ve yöntem kullanmış

Çözüm yolunda pratikliğiÇözüm yolunda pratikliği

Bütün konular öncelik ve ilgilere Bütün konular öncelik ve ilgilere göre sunulmuşgöre sunulmuş

Kendi yorumunu kullanmışKendi yorumunu kullanmış

Ödevin sunumunu farklı sorulara Ödevin sunumunu farklı sorulara cevap verecek düzeyde cevap verecek düzeyde hazırlamışhazırlamış

Sunulan örnekler yeterli ve etkiliSunulan örnekler yeterli ve etkili

Görünüş ve geçerliği uygunGörünüş ve geçerliği uygun

Cümleler düzgün, yazım yanlışı Cümleler düzgün, yazım yanlışı yokyok

Ödev yeterli başlıklardan Ödev yeterli başlıklardan oluşmuşoluşmuş

ÖDEV SUNUMUNDA ÖĞRENCİYİ DEĞERLENDİRME ENVANTERİÖDEV SUNUMUNDA ÖĞRENCİYİ DEĞERLENDİRME ENVANTERİ

ÖDEV DEĞERLENDİRME KRİTERLERİÖDEV DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ KRİTERLER

1 2 3 4 Puan

DüzenSunulan bilgi

takip edilemiyor

Bilgi

ardışıklığı tam

İçerikBilgi içeriği

yetersiz

Verilen bilgi mantıklı, enteresan

Gramer ve Yazım

Çok başarılı

ifade

ÖDEV SUNUMU PUANLAMASI

Adı Soyadı: Öğretmen:Tarih: Çalışmanın Başlığı:

KRİTERLER

4Çok

başarılı

3Başarılı

2Geliş

tirilmeli1

BaşarısızPuan

Vücut Dili

Göz Teması

Giriş ve Kapanış

Puanlama türü her ne olursa olsun,

ÖĞRENCİLER DEĞERLENDİRME KRİTERLERİNİN NE OLDUĞUNDAN

HABERDEAR OLMALIDIR.

Değerlendirme sürecinde öğretmenlerin değerlendirmesi ön

plana çıkarken, bu değerlendirmeye öğrenci ve veliler de

katılabilir, görüş bildirebilir, böylelikle diyalog da sağlanmış

olunur.

Portfolyo Değerlendirmenin Öğrenci Açısından Avantajları

Bir sınav kağıdı üzerindeki öğrenci başarısını değerlendirmek yerine bir öğretim

süreci içerisinde öğrencinin gelişimini takip etmeyi mümkün kılar.

Bir öğrenme süreci içerisinde öğrencinin harcadığı zamanı, çalışmalarını,

performansını, müsveddelerini, eksikliklerini ve düzeltmelerini ayrıntılı bir şekilde

gösterir.

Öğrencinin müsveddeden, karalamalara ve düzeltmeye kadar çalışmasının her

bölümünün önemli olduğunu ve birbiriyle ilişkili olduğunu fark etmesini sağlar.

Portfolyo Değerlendirmenin Öğrenci Açısından Avantajları

Bir öğrenme ünitesi içerisindeki bir çok adımdan sonra öğrencideki

gelişmeleri gösterir.

Öğrenci en iyi yaptığı çalışmaları bireysel gelişim dosyasına

koymayı ve çalışmaları ile iftihar etmeyi, çalışma için daha fazla

sorumluluk almayı öğrenir.

Öğrencinin kendi çalışmalarını değerlendirmesine rehberlik eder.

Öğrencinin yaratıcılığını geliştirmede daha bilinçli olmasını sağlar

Portfolyo Değerlendirmenin Öğretmen Açısından Avantajları

Öğretmenin öğrenme-öğretme süreci içerisinde her bir öğrencinin, gelişimleri ile ilgili müsvedde, karalama, düzeltme ve sonuca giden

performansını içeren geniş bir kaydının elinde olmasını sağlar.

Öğretmenler arasında öğretim materyallerinin ve tekniklerinin paylaşımına katkıda bulunur.

Başka sınıflardaki öğrencilerin çalışmalarını incelerken, öğretimle ilgili fikirlerini geliştirme olanağı bulur.

Portfolyo Değerlendirmenin Öğretmen Açısından Avantajları

Bir öğrencinin bir bütün olarak gelişim aşamalarını izleme fırsatını elde eder.

Sağlıklı değerlendirme yapabilmek için öğrencilerin hedeflerinin neler olması gerektiği ve standartlar açıkça belirlenmelidir.

Öğretmen bunun için belirli bir ölçek ve yöntem geliştirerek öğrencinin performansının gözlenmesine olanak sağlamalıdır.

Öğrencilerin bireysel gelişim dosyaları (Portfolyo) çalışmalarını değerlendirmek için uygun zaman öğrencilerle birlikte kararlaştırılır. Örneğin;

onlara aşağıdaki sorular gibi örnek sorular sorulur:

Bu çalışmada gurur duyduğun, en iyisini yaptığına inandığın bir çalışmanı gösterebilir misin?

Niçin gurur duyduğunu açıklar mısın?

Yeniden gözden geçirdiğin, ele aldığın bir çalışman oldu mu?

Yapmaktan çok zevk aldığın bir çalışman var mı? Niçin bu çalışmayı yapmaktan zevk aldın

ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASI (PORTFOLYO) DEĞERLENDİRME FORMU

Öğrencinin Adı ve Soyadı:…………………………………. Sınıf:………………………..

Yönerge: Aşağıdaki her bir ölçütün ne düzeyde yeterli olduğunu göz önüne alarak dosyayı değerlendiriniz.

ÖLÇÜTLER Çok iyi (3) Orta (2) Zayıf(1)Çalışmaların tam olması Çalışmalardaki çeşitlilik

Toplam çalışmalardan yeterli miktarda içermeÇalışmaların amaçlananı karşılaması

Çalışmaların amaca uygunluğu Çalışmaların doğruluğu

Dosyanın düzenliliğiHarcanan çabaları gösterme

Kaliteliyi göstermeYaratıcılığı gösterme

Çalışmaların seçiminde risk almaÖğrencinin gelişimini gösterme

Kendini değerlendirme YORUMLAR/ÖNERİLER:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Sonuç

Portfolyo eğitim ortamlarında, öğretici materyaller ve değerlendirme araçları olarak kullanılır.

Portfolyo öğrencilerin çalışmalarından örnekler toplamayı ve yansıtmayı içerir.

Portfolyolar ne sadece yol gösterici ne de sadece değerlendirme olurlar.

Proje Yazımı Sunumu ve Değ.

Öğrencilerin sınıfta kazandıkları bilgi ve becerilerini, bilimsel çalışma prensiplerine uyarak bir projede kullanabilmeleri özgüvenlerini artırır.

Öğrencilerin bir problemin parçası olma yerine, problem çözen olmaları için

proje çalışmalarına önem verilmelidir.

Projeler öğrencilere bilimsel araştırma yapma alışkanlığı kazandırırken aynı zamanda derinlemesine bilgi edinmelerine de imkan sağlar.

Proje çalışmaları ile öğrencilerin sosyal yönleri gelişir grup arkadaşlarıyla tartışmayı uyumlu çalışmayı, paylaşmayı öğrenirler. Birlikte başarmanın

gururunu yaşarlar.

Proje çalışması sırasında başkalarının fikirlerine saygılı, hoşgörülü olmayı öğrenirler.

Projenin yapılması kadar yazımı ve sunumu da önemlidir.

PROJE RAPORUNDA BULUNMASI GEREKENLER

- Kapak Sayfası - İçindekiler - Özet -Tablolar listesi-Şekiller listesi

I. BÖLÜM - Giriş - Problem - Amaç - Alt amaçlar - Önem - Sayıltılar - Sınırlılıklar - Tanımlar ve Kısaltmalar

II. BÖLÜM Literatür bilgileri

III. BÖLÜM Yöntem - Model -Evren ve Örneklem - Verilerin Toplanması ve Analizi IV. BÖLÜM Bulgular ve Yorumlar

V. BÖLÜM Sonuçlar ve Öneriler - Sonuçlar ve Tartışma - Öneriler

KAYNAKLAR

1.BÖLÜM

Rapora girişle başlanmalı problem cümlesi net bir şekilde ortaya konmalıdır.

Proje yapmak için önce problem belirlemek gerekir. Örneğin, enerji sorunu, su

sorunu, trafik sorunu, çevre kirlenmesi, çiçeklerin büyümesine etki eden faktörler

(örnek karahindiba bitkisi), karınca gözlem evi, sineklerin yaşam evreleri…vb.

İlköğretim öğrencileri için ağacın boyunun ölçülmesi bile bir problemdir.

PROBLEMLER

Normal sıcaklıklara karıncalar nasıl hareket eder?Normalden düşük sıcaklıkta karıncalar nasıl hareket eder?Normalden yüksek sıcaklıkta karıncalar nasıl hareket eder?

HİPOTEZ

Soğukta karıncalar normal sıcaklıkta olduğundan daha yavaş hareket eder.Sıcakta karıncalar normal sıcaklıkta olduğundan daha hızlı hareket eder.

PROBLEM Derenin kirlenmesinin sebepleri nelerdir? ve nalıl önlenebilir

HİPOTEZDereyi kirleten fabrikalar vardır.

Dereyi kirleten köyler evler vardır.Derenin kirletilmesi önlenebilir

SAYILTILAR Basıncın nemin yapılan deneyi etkileyebileceği bir çalışmada;

Deney süresince basıncın değişmediği varsayılmıştır.Deney süresince nemin değişmediği varsayılmıştır veya

sıcaklığın değişmediği varsayılmıştır. Anket çalışması yapılmışsa;

Ankete katılanların anket sorularına samimi cevap verdiği varsayılmıştır. Örneklemin evreni temsil ettiği varsayılmıştır.

SINIRLILIKLAR

Araştırma ….. Yılıyla ……………. Konusuyla…………..örneklemle sınırlıdır.

veya

Şu sıcaklık dereceleriyle Şu materyallerle

Şu metallerle Şu ilaçlarla sınırlıdır

II .BÖLÜM : LİTERATÜR BİLGİLERİ Konu ile ilgili bilgiler araştırmalar kitaplar, tezler, makaleler, internetten

alınan kaynaklar. Araştırmalar özetlenir.

III .BÖLÜM - YÖNTEM

IV. BÖLÜM - BULGULAR VE YORUMLARAraştırmada elde edilen bulgular tablolar haline getirilmeli grafik varsa

çizilmeli yorumlar yapılmalıdır.

V.BÖLÜM - SONUÇ VE ÖNERİLERSonuçlar maddeler halinde yazılmalı hipotezlerin gerçekleşip gerçekleşmediği

belirtilmeli bu konuda yapılmış araştırma sonuçlarıyla paralellik gösterip göstermediği yazılmalıdır.

KAYNAKLAR

Aynen alıntı

“……………………………………..” (soyadı sınıfı sayfa) Dolaylı Alıntı

Alıntı bireyin kendi cümleleriyle yorumlanarak yazılır (soyadı yılı sayfa) veya-Gürdal’(1998) göre ………(soyadı sınıfı sayfa)

Alıntıdan alıntı“………………(bayram , 2002 s.8alıntı Howard Gardner 1983) veya -Howard Gardner (1983) ‘e göre ……………….(Bayram 2002-s.8)

Internetten alıntıda ……(www.maltepe.edu.tr)Proje yazımı sonunda kaynak gösterme

Tezden alıntıKurt 1 (2001) “Fen Eğitiminde İşbirlikli Öğrenme Yönteminin Öğrencilerin başarısına

Kavram Öğrencmesine ve Hatırlamasına Etkisi” M.Ü. Eğitim Bilimleri Enst. İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Anabilim dalı YL Tezi İstanbul

Kitaptan alıntıGürdal A. Şahin F. Çağlar A.(2003) “Fen Eğitimi 2.Etkinlikler” Marmara Ünv. Yayın

No. 668 Atatürk Eğitim Fakültesi Yayın NO.44istanbul Makaleden alıntı

Gürdal A. Şahin F. Bayram H.(1999) “İlköğretim Öğretmen Adaylarının Enerji konusunda Bütünlüğü Sağlama ve ilşki kurma düzeyleri üzerine bir araştırma” 9 Eylül

Ünv. Buca eğitim fakültesi dergsisi sayı : 11 izmir

SUNUMSözlü sunumda öğrenci

Amacını ve çalışmasını net olarak ortaya koyabilmeliSunumda kendinden emin olmalı

Süreyi etkin kullanabilmeliDili iyi kullanabilmeli

İlgiyi canlı tutabilmelidir.Proje ekip olarak hazırlandıysa sunum projeyi hazırlayanlar arasında eşit

olarak paylaşılmalıdır.

SONUÇ Öğrencinin kendi yaptığı kendi cümleleriyele yazdığı bir araştırma bir proje

en övgüye değer bir projedir. Öğretmen öğrenciler proje hazırlarken onlara sadece rehberlik yapmalı

öğrencileri yönlendirmelidir.Öğrencilerin ekip çalışmasıyla yapacakları bir proje onlara çok şey kazandırır.

Bu yolla geleceğin fikir üreten bilim adamlarını problem çözen bürokrat ve yöneticilerini yetiştirmek mümkün olur.

OZAN

“Dünyaya bu gelişimi lütfen saymayın .Bu bir prova,beni birde öbür gelişimde görünayakta alkışlayacaksınız.”

Öz Değerlendirme Öğrencilerin kendi öğrenmelerini kontrol etmelerine ve

yönetmelerine yardımcı olmak, eğitimin en büyük amacıdır.

Araştırmalar, kendini değerlendirmenin öğrenmede oynayabileceği güçlü rolü desteklemektedir

Öz-değerlendirme, öğrencilerin, ürün ve performanslarının

değerlendirildiği standartları içselleştirmelerine yardımcı olur.

Öğrenciler, kendi düşünme süreçlerini ve ürünlerini değerlendirdiklerinde, hata aramaktan daha fazlasını yaparlar.

Normalde üstü örtülü olan şeyleri açık hale getirirler.

Öz-değerlendirmeyi günlük sınıf alışkanlığı haline getirmek;

kendinden emin, bağımsız öğrenenler yetiştirmek için önemlidir.

Öz Değ. Önerileri

Öğrencilerin hem çalışmanın amacını hem de o işi başarıyla bitirmenin ne anlama geldiğini net bir şekilde görmelerini sağlamak için, değerlendirmede

kullanılan ölçütler anlaşılır hale getirilmelidir.

Hem gerçekten değerli oldukları, hem de etkili öz-değerlendirmede gerekli olan tarafsızlığın geliştirilmesinde akran değerlendirmesi yardımcı olabildiği için, akran-geribildiriminde işbirliği becerileri ve alışkanlıkları

öğrencilere öğretilmelidir.

Öğrenciler, yaptıkları işin amacını akıllarında tutmaya ve ilerledikçe bu amaçları gerçekleştirmek için kendi ilerlemelerini değerlendirmeye teşvik

edilmelidirler.

SONUÇ

Öğrenmek yerine öğretilmeye alışmış sınıf kültüründe yetişen öğrencilerin kendi öğrenmelerinin kontrolünü ele geçirmeleri yönünde yapılan bir

değişiklik rahatsız edici olabilir. Öğrenmede kendi ilerlemesini takip etmek, bazıları için motive edici olurken, diğerleri için rahatsızlık verici bir

sorumluluk olarak algılanabilir. Öz-değ. ilk uygulamaya başladıklarında, öğretmenler bunun farkında olmalıdırlar. “Bu pasif alıcı modelinin üstesinden

gelmek, sıkı ve sürekli çalışma gerektirir.”

Öz-değerlendirmenin değeri yadsınamaz. Bu tür düşünme günlük sınıf etkinliklerinin ayrılmaz bir parçası haline geldiğinde, öğrenciler daha fazla öğrenirler, daha içten gelen sebeplerle motive olurlar, zor işlerde daha fazla

azmederler ve öğrenme yeteneklerine daha fazla güvenirler.

ÖRNEKLER PROJE ÖZ DEĞERLENDİRME FORMU

Grup Adı:…………………… Projenin Adı: …….………………… Sınıfı:…………Değ. adı:……………

Proje Çalışmamızı DeğerlendiriyorumGrubunuzla yaptığınız proje çalışması sırasında neler yaptığınızı düşününüz.

Aşağıdaki ifadelerin grup çalışmanız için ne kadar doğru olduğunu düşünerek formu işaretleyiniz. DEĞERLENDİRİLECEK DAVRANIŞLAR İyi (3) Orta (2) Zayıf (1)

Proje Hazırlama Süreci1.Projenin amacını belirledik

2.Projeye uygun çalışma planı yaptık.3.Grup içinde görev dağılımı yaptık.

4.Proje için ihtiyaç duyduğumuz malzemeleri belirledik.5.Farklı kaynaklardan bilgi topladık.

6.Projeyi yaptığımız plana göre gerçekleştirdik.7.Ekip olarak çalıştık.

8.Proje çalışmasını istekli olarak gerçekleştirdik.

Projenin İçeriği

1.Yazılarımızda Türkçe' yi doğru ve düzgün kullandık.

2.Bilgilerimizin doğruluğunu kontrol ettik.

3.Topladığımız bilgileri analiz ettik.

4.Elde ettiğimiz bilgilerden çıkarımda bulunduk

.5.Topladığımız bilgileri düzenledik.

6.Kritik düşünmeye dikkat ettik.

7.Yaratıcılığımızı kullandık.

Projenin Sunumu1.Sunumumuzda Türkçe’ yi doğru ve düzgün kullandık.

2.Sorulara cevap verdik.3-Konuyu arkadaşlarımızın ilgisini çekecek şekilde sunduk.

4.Sunumumuzu materyallerle destekledik.5.Sunuda akıcı bir dil ve beden dilini kullandık.

6.Sunuyu verilen sürede tamamladık.7.Sunu sırasında öz güvenimiz tamdı.

8.Sunuyu severek yaptık. TOPLAM

Yorumlar:

……………………………………………………………………………………………………

Değerlendirme 55 – 69 Proje amacına ulaştı.

39 – 54 Projem daha iyi olabilir. 23 – 38 Proje üzerinde çalışmam gerekir.

Projenin Sunumu1-Dili doğru ve düzgün kullanma

2- Sorulara cevap verdik3- İlgi çekecek şekilde sunma

4- Materyal kullanma5- Akıcı bir dil ve beden dili

6-Süre kullanımı8- Özgüven

9-Sunuyu severek yapma

YORUMLAR:……………………………………………………………………

…………………………

Değerlendirme:

55-69 : Proje amacına ulaştı.

39-54 : Projem daha iyi olabilir.

23-38: Proje üzerinde çalışmam gerekir

Documents

ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME