ÖZEL DERS YAZILIMLARIÖZEL DERS YAZILIMLARI(Tutorials)(Tutorials)

Sibel Somyürek

ÖÖzel Ders Yazılımlarızel Ders Yazılımları

Özel ders, belli bir konu ya da kavramı

öğretmeye yönelik programlardır.

İyi bir özel ders yazılımı

◦ Bilginin sunumu

◦ Öğrencinin kılavuzlanması

◦ Alıştırma ve

◦ Ölçme aşamalarını içermelidir.

ÖÖzel Ders Yazılımlarızel Ders Yazılımları

◦ Bilgisayar destekli öğretimde en çok kullanılan

yazılım türüdür.

◦ Pek çok özel ders yazılımı sadece bilginin

sunumuna odaklanmaktadır ancak bu yaklaşım

doğru değildir.

ÖÖzel Ders Yazılımlarızel Ders Yazılımları

◦ Tipik bir özel der yazılımının yapısı ve sırası:

1.Giriş Bölümü

2.Bilginin Sunulması

3.Soruve cevap

4. Cevabı Değerlendirme

5.Geri Bildirim

6.Kapanış

ÖÖzel Ders Yazılımlarızel Ders Yazılımları

1.Giriş Bölümü

2.Bilginin Sunulması

3.Soruve cevap

4. Cevabı Değerlendirme

5.Geri Bildirim

6.Kapanış

1. Giriş B1. Giriş Bööllüümmüü İlgi ÇekmeHedeflerYönergelerÖnceki Bilginin HatırlatılmasıÖntest

1. Giriş B1. Giriş Bööllüümmüü İlgi Çekme amacıyla eğitsel yazılımlarda

nelerden faydalanılabilir?

1. Giriş B1. Giriş Bööllüümmü /İü /İlgi lgi ÇekmeÇekme İlgi çekici grafik ve animasyon kullanımıMüzikSözlü ve yazılı mesajlar kullanımı

1. Giriş B1. Giriş BööllüümmüüÖğrencileri neden hedeflerden haberdar

etmek gerekir?

1. Giriş B1. Giriş Bööllüümmü/Hedeflerü/Hedefler• Genelde ilk ekranı ders sonunda öğrencilerin

kazanacağı davranışları belirten hedefler takip eder.

• Amaç, öğrencilerin öğretim sonunda kendilerinden ne beklendiği konusunda bilgilendirilmesidir.

• Hedeflerin etkililiği öğrenme türü ve öğrenci özelliklerine göre değişir.

• Hedefler ~ öğrenci yaşantıları

1. Giriş B1. Giriş Bööllüümmü/ü/YYöönergelernergelerProgram içerisinde

◦ ileriye nasıl gidileceği, ◦ geriye nasıl dönülebileceği, ◦ programın nasıl sonlandırılacağı, ◦ soruların nasıl cevaplandırılacağı, ◦ nasıl yardım alınacağı hakkındaki bilgileri

içermelidir.

1. Giriş B1. Giriş Bööllüümmü/ü/YYöönergelernergelerKullanılacak özel tuşlar açıklanmalıKısa cümleler kullanılmalıOlumsuz ifadelerden kaçınılmalıTeknik kelime ve kısaltma kullanmaktan

kaçınılmalıEkranlar arasında ilerlemek ve yardım için

kullanılan simgeler (ikonlar) ekranın altında yer almalıdır.

İkonların yerleşimi her ekranda aynı olmalıdır.

1. Giriş B1. Giriş Bööllüümmü/ü/ÖÖnceki Bilginin nceki Bilginin

HatırlatılmasıHatırlatılmasıÖnceki bilgilerin hatırlatılması hangi öğrenme yaklaşımı/yaklaşımları ve tekniklerine uygundur?

1. Giriş B1. Giriş Bööllüümmü/ü/ÖÖnceki Bilginin nceki Bilginin

HatırlatılmasıHatırlatılmasıÖn örgütleyicilerYeni bilgiler önceki bilgilerle

ilişkilendirildiğinde daha fazla öğrenim ve kalıcılık

Detaylı açıklama yerine kısa bir yazı veya grafik

Ders başında konunun ana noktalarını gösteren grafiksel bir özet bir hatırlatma imgesi vazifesi görebilir.

1. Giriş B1. Giriş BööllüümmüüKonulara başlamadan önce öntest

yapılmasının faydaları neler olabilir?

1. Giriş B1. Giriş Bööllüümmü/Öntestü/ÖntestDersin öğrenci düzeyine uygun olup

olmadığını belirlemeye yönelik tasarlanmış kısa bir testtir.

Öğrencinin derse hazır olup olmadığıDerste kazandırılacak davranışlara önceden

sahip olup olmadığı öğrenilebilir.Öğrenci, düzeyine en uygun program

kısmına gönderilebilir.

ÖÖzel Ders Yazılımlarızel Ders Yazılımları

1.Giriş Bölümü

2.Bilginin Sunulması

3.Soruve cevap

4. Cevabı Değerlendirme

5.Geri Bildirim

6.Kapanış

2. Bilginin Sunulması2. Bilginin Sunulması Sunulan bilgiler yeterince kısa olmalı Karmaşık bilgiler küçük adımlara parçalanmalı Öğrenci her bir adımla ilgili etkinlikte bulunmalıdır. Sunulan bilgi öğrencinin anlamasını kolaylaştıracak

ve ilginin dağılmasına neden olmayacak genişlikte olmalıdır.

2. Bilginin Sunulması2. Bilginin Sunulması Sunulan bilgiler yeterince kısa olmalı Karmaşık bilgiler küçük adımlara parçalanmalı Öğrenci her bir adımla ilgili etkinlikte bulunmalıdır. Sunulan bilgi öğrencinin anlamasını kolaylaştıracak

ve ilginin dağılmasına neden olmayacak genişlikte olmalıdır.

2. Bilginin Sunulması/ Bilgi 2. Bilginin Sunulması/ Bilgi (Metin) Yerleşimi(Metin) Yerleşimi Eğitsel yazılımlarda kullanılan bilgilerin

yerleşiminde dikkat edilmesi gereken noktalar neler olabilir?

2. Bilginin Sunulması/ Bilgi 2. Bilginin Sunulması/ Bilgi (Metin) Yerleşimi(Metin) Yerleşimi Yeni bir paragraf ekranın son satırında

başlamamalı ve paragraf başlangıçları açık ve anlaşılır olmalı

Bir paragraf başladığı ekranda bitmeli, Metin iki yana hizalanarak kelimeler arasında eşit

olmayan boşluklar oluşturulmamalıdır. Bir cümle aynı ekranda bitmeli ve satır sonlarında

kelimeleri bölmekten kaçınmalıdır.

2. Bilginin Sunulması/ Bilgi 2. Bilginin Sunulması/ Bilgi (Metin) Yerleşimi(Metin) Yerleşimi Satır aralıkları okumayı kolaylaştıracak şekilde

düzenlenmelidir. Tümü büyük harfle yazılmış metinleri okumak daha

zordur. Süslü yazı tipleri kullanmaktan kaçınılmalıdır Başlık ve paragraf arasında en az bir boş satır

olmalıdır.

2. Bilginin Sunulması/ Grafikler 2. Bilginin Sunulması/ Grafikler ve Canlandırmalarve Canlandırmalar Grafik Animasyon Diyagram Çizelge Harita Resim

2. Bilginin Sunulması/ Grafikler 2. Bilginin Sunulması/ Grafikler ve Canlandırmalarve Canlandırmalar Görsel materyaller, sözel bilgileri tanımlamak,

açıklığa kavuşturmak veya desteklemek amacıyla kullanılır.

Görsel materyaller, karmaşık bilgileri basitleştirerek bilgilerin daha kolay öğrenilmesini ve hatırlanmasını sağlar.

2. Bilginin Sunulması/ Grafikler 2. Bilginin Sunulması/ Grafikler ve Canlandırmalarve Canlandırmalar Etkiliği

bilginin özünü sunmalarına, önemli noktaları ortaya koymalarına, yazılı materyalde verilen yapısal ilişkileri açıklamalarına ve özellikle BDÖ’de ilgili yazılı materyalle yan yana

verilmelerine bağlıdır.

2. Bilginin Sunulması/ Grafikler 2. Bilginin Sunulması/ Grafikler ve Canlandırmalarve Canlandırmalar Aşırı ayrıntı ve gerçek resimlerden kaçınılmalıdır. Karmaşık grafikler mümkünse basit parçalara

bölünmelidir. Öğrenci, sunulan grafiğin izleme süresini kontrol

edebilmelidir. Canlandırmalar gerektiğinde tekrar edilebilmelidir.

Dikkat çekmek ve ayırt etmek için renk (en fazla 4)

kullanılmalıdır.

ÖÖzel Ders Yazılımlarızel Ders Yazılımları

1.Giriş Bölümü

2.Bilginin Sunulması

3.Soruve cevap

4. Cevabı Değerlendirme

5.Geri Bildirim

6.Kapanış

3. Soru ve Cevap3. Soru ve Cevap ETKİLEŞİM BDÖ’in ve etkili bir öğretme – öğrenme

sürecinin en önemli özelliğidir. Soru Cevap Geri bildirim

3. Soru ve Cevap3. Soru ve Cevap

Sorular; Ders başlamadan Ders sırasında Ders sonunda

3. Soru ve Cevap3. Soru ve Cevap Eğitsel yazılımlarda sorular hangi amaçlarla

kullanılır?

3. Soru ve Cevap3. Soru ve Cevap Motivasyonu artırmak Öğrenciye pratik yaptırmak Verilen bilginin ne düzeyde anlaşıldığını öğrenmek Öğrencinin dikkatini dersin önemli noktalarına

çekmek Dersin akış sırası için karar vermek

ÖÖzel Ders Yazılımlarızel Ders Yazılımları

1.Giriş Bölümü

2.Bilginin Sunulması

3.Soruve cevap

4. Cevabı Değerlendirme

5.Geri Bildirim

6.Kapanış

4. Cevabı Değerlendirme4. Cevabı Değerlendirme Geri bildirim sağlamak Dersin akışını belirlemek Başarıya yönelik verileri kaydetmek

4. Cevabı Değerlendirme4. Cevabı Değerlendirme Soruların değerlendirilme güçlüğü: Tek bir cevap (çoktan seçmeli soru), Birden çok seçenek (işaretleme soruları), Sayısal cevap (aritmetik problem), Tek bir sözel cevap, bir kelime gibi, Çok sayıda sözel cevap, bir cümle gibi, Sayısal artı sözel cevap.

ÖÖzel Ders Yazılımlarızel Ders Yazılımları

1.Giriş Bölümü

2.Bilginin Sunulması

3.Soruve cevap

4. Cevabı Değerlendirme

5.Geri Bildirim

6.Kapanış

5. Geri Bildirim5. Geri Bildirim Geri bildirim, bir soruya cevap verildikten sonra

öğrenciye sunulan mesajdır. Ne kadar ve ne tür bilgi sağlanmalı? Geri bildirimin etkililiği, öğrenciler tarafından

anlaşılmasına ve cevapla ilgisine bağlıdır.

5. Geri Bildirim5. Geri Bildirim Soruların değerlendirilme güçlüğü: Tek bir cevap (çoktan seçmeli soru), Birden çok seçenek (işaretleme soruları), Sayısal cevap (aritmetik problem), Tek bir sözel cevap, bir kelime gibi, Çok sayıda sözel cevap, bir cümle gibi, Sayısal artı sözel cevap.

ÖÖzel Ders Yazılımlarızel Ders Yazılımları

1.Giriş Bölümü

2.Bilginin Sunulması

3.Soruve cevap

4. Cevabı Değerlendirme

5.Geri Bildirim

6.Kapanış

6. Kapanış6. Kapanış Bir özel ders sonunda ders özetlenmelidir.

Özet, temel kavramların listesi ya da sunulan bilgileri özetleyen bir paragraf olabilir.

Öğrenciye başarı durumu hakkında genel bir değerlendirme ve

Sonraki çalışmalar için öneriler verilebilir.

ÖrneklerÖrneklerVitamin/ Canlılar ve Hayat

ÖrneklerÖrneklerAkademedia/ Optik ve Işığın

dalga Modeli

ÖrneklerÖrneklerCgtutorials / Photoshop

KaynakçaKaynakçaYalın, H. İ. (2006). Öğretim Teknolojileri

ve Materyal Geliştirme.Nobel Yayın Dağıtım. Ankara

Alessi, S. M. ve Trollip, S. R. (2001). Multimedia For Learning. Allyn and Bacon, Boston, London, Toronto, Sydney,Tokyo, Singapore.