OBRADOIRO DE INICIATIVAS EMPRENDEDORAS

Desde o marco legal, a Lei Orgánica 2/2006, de 3 de maio, de

Educación, sinala entre as competencias básicas que deberán

alcanzar os alumnos e alumnas, a competencia en autonomía e

iniciativa persoal, recollida no Real Decreto 1631/2006, de 29 de

decembro, polo que se establecen as ensinanzas mínimas

correspondentes á Educación Secundaria Obrigatoria. Esta

competencia refírese á posibilidade de que o alumnado poida optar

con criterio propio e levar adiante as iniciativas necesarias para

desenvolver a opción elixida e facerse responsable dela, tanto no

ámbito persoal como no social ou laboral. Por outra parte, en Galicia

contamos coa materia optativa Obradoiro de Iniciativas

Emprendedoras, regulado polo Decreto 133/2007.

Emprender refírese á toma de decisións con algún risco, ao

desenvolvemento de actitudes de cooperación e de traballo en

equipo, e nun sentido máis restrinxido, emprender refírese á creación

de empresas.

Hoxe en día, é preciso promover a cultura emprendedora desde as

escolas, xa que constitúe unha gran oportunidade para desenvolver

no alumnado aspectos importantes como a toma de decisións, a

creatividade, o traballo en equipo... ao tempo que os achegamos á

realidade do mundo laboral.

OBXECTIVOS XERAIS

1. Comprender o concepto de empresa.

2. Recoñecer á persoa emprendedora valorando a súa función

como axente xerador de riqueza e motor económico.

3. Apreciar o asociacionismo como fonte de dinamización social, e

como un medio de sumar esforzos e compartir ideais.

4. Identificar as características xerais e persoais que deben posuír

as persoas emprendedoras.

5. Recoñecer as súas propias capacidades e intereses á hora de

tomar decisións sobre estratexias persoais de formación e

inserción laboral.

6. Coñecer estratexias de xeración e maduración de ideas

emprendedoras.

7. Determinar, respectando o medio, os aspectos xerais e os

elementos necesarios para levar a cabo un proxecto

emprendedor.

8. Potenciar o traballo en equipo, a negociación, a resolución de

conflitos e a planificación a través de actividades.

9. Desenvolver no alumnado a iniciativa persoal, a creatividade e

a autoestima.

10. Buscar, seleccionar, e utilizar interpretar a información, de

forma crítica e responsable de acordo co fin perseguido e

comunicala de forma organizada e intelixible aos demais.

11. Empregar as novas tecnoloxías da información e a

comunicación como ferramentas de traballo eficaces.

12. Potenciar o uso de idiomas estranxeiros como medio de

comunicación necesario no mundo globalizado actual.

COMPETENCIAS BÁSICAS

1. Competencia en comunicación lingüística

Coñecer diferentes medios de comunicación.

Adquirir un vocabulario específico.

Potenciar a adquisición de linguas estranxeiras.

2. Competencia matemática

Coñecer as principais regras dos cálculos matemáticos: diferenza

entre ingresos e gastos, orzamentos,…

Coñecer e usar distintos métodos científicos e matemáticos para

facer cálculos.

Desenvolver a capacidade abstracta para a aplicación do método

científico.

3. Competencia no coñecemento e na interación co mundo físico

Desenvolver a idea da sustentabilidade e a reciclaxe.

Utilizar procedementos baseados na observación e experimentación

directa.

Aplicar procedementos para o estudo e descrición do contorno.

Respectar o medio ambiente.

4. Tratamento da información e competencia dixital

Analizar a imaxe como vehículo de mensaxes (publicidade).

Fomentar o uso dos medios tecnolóxicos.

Coñecer e manexar medios tecnolóxicos concretos.

5. Competencia social e cidadá

Adquirir e utilizar as habilidades sociais.

Traballar en equipo cooperando e respectando aos demais.

Respecto polos espazos comúns e uso axeitado dos mesmos.

6. Competencia cultural e artística

Coñecer, diferenciar, valorar e respectar as diferentes

manifestacións culturais.

7. Competencia para aprender a aprender

Aplicar os coñecementos aprendidos en situacións similares ou

diferentes.

Observar co fin de adquirir información suficiente e notable.

Aceptar os propios erros e aprender deles.

8. Autonomía e iniciativa persoal

Favorecer a creatividade e a orixinalidade na busca de solucións,

levando a cabo diferentes enfoques.

Desenvolver estratexias de planificación tendo presente diferentes

posibilidades.

CONTIDOS

Tema 1. O emprendedor e a xeración de ideas emprendedoras.

* A importancia da motivación por emprender: importancia

económica e social do emprendedor.

* As habilidades do emprendedor. Calidades persoais.

Habilidades sociais. Habilidades de dirección.

* Fontes de ideas. Como atopar ideas.

* Xeración e maduración das ideas para un proxecto

emprendedor. A valoración da idea xerada.

Tema 2. Planificar para emprender.

* A necesidade e a conveniencia de planificar. Importancia e

utilidade dos plans.

* Elaboración do plan emprendedor.

* A concreción da idea.

* A presentación das persoas promotoras do proxecto.

* A forma xurídica elixida.

* Características do produto ofrecido.

* A quen vai dirixido.

* A difusión do proxecto.

* Como se vai desenvolver.

* Os recursos humanos necesarios.

* O financiamento necesario.

* A previsión dos resultados.

Tema 3. A posta en marcha: a execución do proxecto.

* Formas xurídicas de empresa. As empresas de economía social:

as cooperativas. As asociacións.

* Os trámites de constitución e as obrigas ante as diferentes

administracións: mercantís, fiscais, sociais...

* As relacións co mundo laboral: selección de persoal, carta de

presentación, currículo, entrevista de traballo.

* As axudas aos proxectos emprendedores.

* A memoria do proxecto.

* Conclusión do proxecto emprendedor: control do proxecto,

avaliación e propostas de mellora.

MATERIAIS E RECURSOS

Este curso usarase un libro de texto……………………………………. da

editorial……………. como guía flexible da materia.

Ademais, dado o enfoque práctico da materia, utilizaremos a cotío

tamén como material didáctico ou curricular noticias de periódicos e

revistas, especializadas ou non, ou recompilados en Internet polo

alumnado, segundo as dispoñibilidades do centro, relacionados co

mundo emprendedor. Polo tanto, será fundamental a participación do

alumnado no desenvolvemento das clases.

METODOLOXÍA

A metodoloxía que seguiremos basearase na aprendizaxe significativa

do noso alumnado. Teremos en conta que na aula conflúen un grupo

de alumnos e alumnas con motivacións e intereses distintos polo que

será unha metodoloxía tamén individualizada.

Tendo en conta o carácter práctico, as clases basearanse nas

explicacións do profesor dos contidos anteriormente sinalados,

respondendo ás dúbidas que en todo momento expoñan os alumnos.

Para iso, partiremos dos coñecementos previos dos alumnos para que

conecten estes cos novos contidos que vaian adquirir, faremos isto a

través dunha serie de preguntas (rebumbio de ideas) que sirvan para

poñer de manifesto estes coñecementos previos.. Neste punto ten

moita importancia a avaliación inicial. É importante que vaian

recoñecendo a utilidade do aprendido. O profesor será o guía para

que o alumno siga estratexias de aprendizaxe autónoma e sexa quen

de aprender a aprender.

Intentaremos favorecer a interdisciplinariedade, pois é importante

que o alumno aprenda a relacionar entre si os coñecementos que

adquire nesta materia e os aplique a outros campos. Ademais, a

través do traballo en equipo, atenderemos á diversidade tendo en

conta os distintos ritmos de aprendizaxe e os distintos intereses e

motivacións.

As clases serán participativas por parte do alumnado e prácticas.

Nalgunhas actividades dividiremos a clase en grupos e esta

distribución posibilitará moitas actitudes positivas como a integración

dentro do grupo de alumnos con problemas, respecto polas opinións

dos demais, toma de decisións conxuntas, colaboración, reparto de

roles...

O alumnado terá que ir elaborando por si mesmo uns apuntes cos

contidos máis importantes.

ATENCIÓN Á DIVERSIDADE

O grupo é unha entidade que trataremos flexiblemente na medida en que

todos somos distintos pero todos formamos parte dun grupo social. Pero

ademais, o grupo está formado por individualidades con necesidades

particulares que poden precisar respostas específicas en determinados

momentos.

Este curso non hai ningún alumno que presente, a priori, dificultades físicas

nin psíquicas para superar esta materia. En todo caso, poida que apareza

algún alumno con problemas de conduta que pode chegar a presentar

atraso escolar. Nestes casos adaptamos a tarefa escolar ás súas

características persoais, dividindo as tarefas en subtarefas sinxelas e curtas,

proporcionándolles descansos periódicos e dándolles apoio e reforzo cando

pasen dunha tarefa a outra, coa finalidade de ir prolongando o tempo de

atención a unha actividade. Como normas xerais na aula facemos que o

alumnado con problemas estea sentado en fronte da mesa do profesor para

poder prestarlle máis atención; ademais procuramos que na súa mesa só

estea o material imprescindible para realizar a tarefa escolar e, sempre que

sexa posible, facemos un traballo cooperativo entre o alumnado como

estratexia preventiva das condutas conflitivas.

TEMPORALIZACIÓN

Os contidos correspondentes a toda a materia agrúpanse nas

seguintes unidades de traballo:

Unidade 1.- Introdución: o obxectivo e xustificación desta materia.

Unidade 2.- As habilidades do emprendedor. Calidades persoais.

Habilidades sociais e de dirección.

Unidade 3.- A idea. Fontes de ideas.

Unidade 4.- A valoración da idea: o plan emprendedor ou plan de

negocio.

Unidade 5.- O plan de produción e os custos.

Unidade 6.- O plan comercial: produto, prezo, comunicación e

distribución.

Unidade 7.- Os recursos necesarios: materiais e recursos humanos.

Unidade 8.- Estudio económico- financeiro: a viabilidade do

proxecto.

Unidade 9.- A posta en marcha:

A forma xurídica da empresa (especial atención ás empresas

de economía social)

Trámites para iniciar a actividade.

Unidade 10.- Control do plan e propostas de mellora.

Tendo en conta as datas previstas de avaliacións trimestrais

aprobadas no claustro de inicio do curso 2008/2009, estas unidades

impartiranse tendo en conta a seguinte temporalización:

1ª avaliación: Unidades 1 a 4.

2ª avaliación: Unidades 5 a 7.

3ª avaliación: Unidades 8 a 10.

AVALIACIÓN

A avaliación será continua, entendendo por tal que se efectuará ao

longo de todo o proceso de ensino-aprendizaxe. Realizarase unha

avaliación inicial para ter en conta os coñecementos previos do

alumno, un seguimento do proceso de aprendizaxe e, por último,

unha avaliación final.

TRATAMENTO DE PENDENTES

Serán avaliados a través de traballo trimestrais, a xeito de un por

trimestre, que o alumnado debe entregar no prazo indicado, e debe

gardar unhas normas mínimas de corrección, limpeza, e adecuación ó

tema proposto. Con eles pode superar a materia. De non ser así,

deberá presentarse ao exame extraordinario de maio.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN

O alumnado terá que ser capaz de:

Recoñecer a importancia do espírito emprendedor e valorar a

súa achega á comunidade como xeradora de riqueza.

Describir as características básicas do emprendedor,

diferenciando as calidades persoais, as habilidades sociais e as

habilidades directivas.

Descubrir e identificar as capacidades e potencialidades propias

e as características do contorno socio-laboral, para establecer

obxectivos persoais e profesionais de futuro.

Precisar diversos procedementos para a xeración de ideas

emprendedoras, así como distintos métodos para seleccionalas

e facelas madurar.

Identificar a importancia da planificación dos proxectos

emprendedores, coñecer os elementos fundamentais que a

integran e desenvolver proxectos e iniciativas persoais e

profesionais..

Coñecer os trazos básicos das principais formas xurídicas de

empresa e valorar especialmente os tipos de empresas de

economía social. Os alumnos e alumnas deben demostrar que

recoñecen a importancia da forma xurídica dunha empresa e da

súa elección, en que se diferencian unhas doutras incidindo

especialmente no relativo ás diferenzas en materia de

responsabilidade e de obrigas contraídas. Incidirase nas causas

da especial valoración das empresas de economía social.

Describir os principais trámites de constitución e cubrir algúns

dos documentos relacionados, facendo especial fincapé nos

dereitos e obrigas laborais e fiscais. Verifícase que os alumnos e

as alumnas coñecen os procedementos e documentos básicos

de constitución e xestión dunha empresa ou asociación,

incidindo na súa familiarización cos impresos e documentos

relacionados co mundo laboral e fiscal (carta de presentación,

currículo, instancia, nómina...).

Valorar a importancia dos procesos de avaliación e das

reflexións finais tras a execución dos proxectos, tomando

conciencia da necesidade de control que todo proxecto implica.

Utilizar as novas tecnoloxías da información e da comunicación

como ferramentas de uso habitual e transmitir mensaxes

escritas ou orais básicas nunha lingua estranxeira.

INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN

Como xa sinalamos, os contidos correspondentes á materia de

Obradoiro de iniciativas emprendedoras repartiranse ó longo das tres

avaliacións trimestrais.

Ó finalizar cada trimestre realizarase unha proba escrita que acadará

tódolos contidos impartidos durante ese trimestre. Tamén, poderán

realizarse outras probas periódicas (controis por escrito, traballos

individuais ou en grupo, debates, problemas e cuestións expostas

polo profesor) que terán tamén carácter obrigatorio para tódolos

alumnos. Por suposto, tamén se terá en conta o interese amosado

pola materia e actividades realizadas, así como aspectos básicos

como puntualidade e asistencia e orde e claridade nos apuntes

confeccionados polos alumnos .

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN

Cada alumno será cualificado ó finalizar cada trimestre

atendendo ós criterios e instrumentos antes sinalados cunha nota

numérica de 0 a 10. Considérase aprobada ou superada a materia se

obtén unha cualificación de 5 ou superior.

ACTIVIDADES DE RECUPERACIÓN E REFORZO

Os alumnos que non aproben unha avaliación ou trimestre terán que

realizar as probas de recuperación ou reforzo que o profesor

estableza (exame escrito, traballo, etc.).

Os alumnos que non aproben a materia no mes de xuño, posto que

non acadaron os obxectivos mínimos establecidos, terán que superar

no mes de setembro unha proba escrita que versará sobre todos os

contidos impartidos ó longo do curso e/ou traballo.

Cando o suspenso do alumno se debe a non realizar unha actividade

ou traballo establecido como obrigatorio será necesario para poder

superar a materia a súa realización ou presentación segundo as

indicacións do profesor no mes de xuño ou setembro segundo o caso.

Tanto no caso de alumnos con dificultades especiais no aprendizaxe

como alumnos que non acaden os obxectivos mínimos e teñan que

realizar probas de recuperación se poñerá á súa disposición máis

material de traballo (esquemas conceptuais, máis exercicios ou

cuestións, resolución de exames, etc.)

TEMAS TRANSVERSAIS

Educación para a igualdade sexual, para a paz, do consumidor, moral

e cívica, para a saúde, ambiental... serán temas que se terán en

conta á hora de dar as clases. Ademais nas actividades en grupo

traballaremos a cooperación, a igualdade sexual, a integración de

minorías, a educación para a convivencia... e con elas aprenderán a

dialogar, cooperar, valorar a obra allea e a poñer en común distintos

puntos de vista.

Educación para o consumo: a través da análise de publicidade e

dos métodos que utilizan para convencer.

Igualdade sexual: valorando a igualdade de oportunidades no

mundo laboral, equiparación de soldo... e rexeitando condutas como

o acoso sexual.

Educación moral e cívica: a través da convivencia e a

cooperación nos distintos grupos e a coidado do centro e o contorno.

Educación para a paz: a través da concienciación dos valores e

motivación que achegan as ONG e empresas solidarias; tamén

observando o custo que supoñen, tanto social como económico, os

conflitos.

Educación para a saúde: coa potenciación dos hábitos

saudables tanto a nivel persoal como empresarial, facendo fincapé en

como os malos hábitos repercuten na saúde das persoas e da

sociedade.

Educación ambiental: a través de exercicios nos que observen

os efectos contaminantes de certas empresas e potenciando a

reciclaxe, sobre todo de papel, desde o propio centro educativo.

CONTIDOS MÍNIMOS

En todo caso o alumno para ter superada a materia terá que:

Citar e explicar brevemente as funcións básicas do director-

emprendedor, así como as capacidades coas que debe contar.

Asociar os conceptos de idea, necesidade e oportunidade de

negocio.

Coñecer e explicar brevemente as distintas partes ou cuestións

que compoñen todo plan de negocio ou plan emprendedor.

Explicar en que consiste a función de produción dunha

empresa.

Coñecer os conceptos de custos de produción, custos fixos e

variables, custo medio e marxinal, así como resolver problemas

relacionados co seu cálculo.

Saber o concepto de marketing-mix e recoñecer os seus catro

compoñentes.

Identificar atributos e compoñentes do produto e as distintas

fases do ciclo de vida do produto.

Distinguir diferentes políticas ou estratexias á hora de fixar o

prezo dun produto.

Coñecer os diferentes instrumentos de comunicación da

empresa (publicidade, promoción, relacións públicas e forza de

ventas).

Saber en que consiste a política de distribución dunha empresa.

Valorar a importancia dos recursos humanos dunha empresa,

selección, contratación e formación e promoción.

Identificar as modalidades básicas de contratos de traballo,

dereitos e obrigas dos traballadores.

Coñecer os conceptos de beneficios e rendibilidade, así como

resolver problemas relacionados co seu cálculo.

Coñecer as principais formas xurídicas de empresa e as súas

características máis diferenciadoras.

Saber identificar os trámites máis comúns para poder iniciar a

actividade.

Amosar interese e actitude positiva e participativa no desenrolo

das clases.

AVALIACIÓN DA PROGRAMACIÓN

A avaliación desta programación farase nas reunións do

departamento. Nelas verase a marcha do curso e a consecución dos

obxectivos propostos (avaliación inicial). A medida que se vaian

detectando desaxustes, valoraranse as causas que os motivan,

posibilitando deste xeito realizar unha programación didáctica o máis

realista posible. Ademais antes de cada avaliación procederase a

analizar con máis detalle cada un dos aspectos da mesma (avaliación

continua). As conclusións que ás se vaian chegando, recolleranse nas

sucesivas actas de reunión de departamento e detallaranse ademais

na memoria de final de curso (avaliación final).

Pontecesures, 4 de outubro de 2009