Upload
regionaal-archief-tilburg
View
348
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Citation preview
OISTERWIJKSE CHARTERSEen project
van het Regionaal archief Tilburg
DE OUDSTE VERMELDING - 709
DE TILBURGEN
EERSTE VERMELDING VAN OISTERWIJK VAN 25 FEBRUARI VAN HET JAAR 1212 OF 1213
. . . OPIDA LIBERA QUE DE NOVA FECERAMUS INTRAVERANT AD MANENDUM SCILICET OESTERWIJC, ARENDONC, HERENTALS, TURNHOUT , HOSTRATEN . . .
VRIE STEDEN DIE WIJ VAN NYEUS HADDEN GEMAECT INGEGAEN WAEREN OM TE WONENEN, TE WETENEN OESTERWIJCK, ARENDONCK, HERENTALS, TURNHOUT, HOECHSTRATEN
GERECONSTRUEERDE KAART VAN OISTERWIJK CA. 1400
MOTTEKASTEEL TER BORCHT
GEMEENTEWAPENS
DE EEUWENOUDE GERECHTSLINDE
DE VRIJHEIDSRECHTEN WORDEN VASTGELEGD IN 1230 IN DEN BOSCH IN DE BOOMGAARD VAN ACRINUS VAN HEESBEEN
BESTUUR VAN DE VRIJHEID OISTERWIJK
7 schepenen vormen het bestuur. Jaarlijks worden ze op maandag na Dertiendag (6
januari = Driekoningen) aangesteld door de schoutet namens de hertog.
Na een jaar onderbreking kunnen ze herbenoemd worden.
Vroegere schepenen zijn raadslieden. Ze worden bijgestaan door de schepenklerk of
secretaris.
HET OUDE RAADHUIS OP DE LIND, DE OUDE MARIAKAPEL BIJ DE GERECHTSLINDE IN DE FRANSE TIJD
ANDERE FUNCTIONARISSEN
Borgemeesters Gezworenen Kerkmeesters H.Geest- of armmeesters Zegelaars van het Wollen Ambacht Dekens van het Wollen Ambacht Provisoren van liefdadigheidsinstellingen
NOG MEER FUNCTIONARISSEN
Notaris Vorster Schoolmeester
Persoon, investiet of pastoor uit de abdij van St Geertrui te Leuven
Kapelaan Altaristen Koster
LEUVENSE ABDIJ KRIJGT IN 1231 DE OISTERWIJKSE KERK
Op 15 maart 1231 schenkt Hendrik I, hertog van Brabant, de kerk van Oisterwijk en (Oost-)Tilburg met het patronaatsrecht aan de St.-Geertrudisabdij te Leuven. In nomine sancte et individue Trinitatis, amen.Henricus Dei gratia dux Lotharingie omnibus tam futuris quam presentibus in perpetuum.Cum ante tribunal districti iudicis omnes simus astituri, de dispensatione bonorum Domini nobis in terris relicta rationem reddituri, idcirco diem illum diligenti ordinatione nos oportet prevenire, ut districti examinis redargutionem misericorditer declinare valeamus.Hac sane consideratione ecclesiam de Osteruuic et de Tilborch cum iure patronatus, quorum donatio ad nos spectabat, cum omnibus pertinentiis suis contulimus libere et absolute ecclesie conventuali beate Gertrudis in Louanio canonicorum regularium, ab ipsis post obitum Balduini nunc investiti possidendam in perpetuum, et hoc salvo iure episcopali per omnia.Ut ergo hec nostra donatio rata permaneat nec per successionem temporum infirmetur, presentem paginam sigilli nostri munimine roboratam eidem ecclesie conventuali contulimus.Huic facto testes interfuerunt hii: Henricus prepositus Louaniensis, Reinerus notarius, magister Gerardus de Geldonia, magister Henricus de Louanio, Euerardus cantor, Alardus canonicus Birbacensis, Arnoldus miles de Limale, Willelmus burgensis Bruxellensis et alii quam plures.Acta sunt hec Bruxellie, anno Domini Mo CCo tricesimo, in vigilia palmarum. Het aan een zijden streng hangende zegel van hertog Hendrik is zwaar gehavend en in stukken gebroken.Dr H.P.H. Camps, Oorkondenboek van Noord-Brabant tot 1312, I, De Meierij van 's-Hertogenbosch (met de heerlijkheid Gemert), Eerste stuk (690-1294), 's-Gravenhage 1979, p. 227-228, oorkonde 152. De originele oorkonde berust sedert 2002 te Leuven in het Rijksarchief, Kerk. arch. 10257/33.
OUDSTE AFBEELDING VAN OISTERWIJK UIT 1673 DOOR CONSTANTIJN HUYGENS DE JONGE
OUDSTE SCHEPENAKTEN
5 september 1259: schepenen van het ‘opidi de Osterwich’ leggen een verklaring af over de te Antwerpen gehouden zoutmarkt.
Eerst in de veertiende eeuw zijn akten over individuele personen bewaard.
24 juli 1307 verkopen functionarissen van de Oisterwijkse kerk (de investiet, de rector, en 3 mannen namens de parochianen) aan de koster een stuk land ‘de Kortakker’ in Berkel tussen de Koppel en Heukelom.
OISTERWIJKSE SCHEPENEN ZEGELEN MET EIGEN ZEGEL
A.1
Wouter Vekenstijl 1. 1296 - AAT, charters 239 (2970D54)
2. 1310 - AAT, charters 326 (2965A3)
A.2
Henrik Boghart
1. 1296 - AAT, charters 239 (2970D53)
A.3
Engbrecht die Smyt van Tilborch (Faber)
1. 1310 - AAT, charters 326 (2965A2)
2. 1315 - AAT, charters 352b (2965B6)
A.7
Engbrecht die Hoefsleghere (Calciferrator, Sufferator)
1. 1310 - AAT, charters 327b (2965B5)
2. 1316 - AAT, charters 374b (2964A1)
A.9
Peter Judays
1. 1310 - AAT, charters 327b (2965B4)
A.12
Hessel van der Borcht (de Castro)
1. 1320 - AAT, charters 402 (2964A3)
A.13
Aart Barys
1. 1320 - AAT, charters 406 (2964B5)
En zo voort
EEN OISTERWIJKS CHARTER 8 maart 1524 =
1525 n.st. Verkoop van een
huis met toebehoren in de vrijheid Oisterwijk in de Kerkstraat
Akte voor twee Oisterwijkse schepenen
De schepenen waarmerken de akte met hun (vrij gaaf bewaarde) zegel: Gijsbrecht Loenissz. Van Megen en Claes Jan Timmermans.
EEN CHARTER UIT 1390 MET 11 GETUIGEN
MEERDERE CHARTERS AAN ELKAAR GEHECHT
EEN GECANCELLEERDE AKTE Ongeldig
gemaakt door een insnijding linksboven
Akte voor Oisterwijkse schepenen van 8 april 1643
Verkoop van een jaarlijkse erfcijns door Jan, zoon van wijlen Frans Janssen, aan Adam Martens van Hees, ten behoeve van de kerkfabriek van Oisterwijk
HERGEBRUIK VAN HET KOSTBARE PERKAMENT
Met handmerk (signet) van een notaris
Deze notarisakte is van 1 juni 1438
Met nog twee andere charters boven en onder.
ANDERE BRONNEN De hertogelijke leenboeken, het oudste
is van 1312
De hertogelijke cijnsboeken (1340 e.v.)
Folio 109r Census domini ducis in Oesterwijc in die beati Thome apostoli 1. Primo Albertus Pinguis de vet. 14.d. 2. It. de novo 6.d.
[Henricus Brevis habet] [vacat]3. It. Aleydis filia Noudonis Haghetissen de novo 5.s. de merica Rubrake
[resignavit] 4. It. Aleydis filia Engelberti vanden Hoeven de nov.2½.s. de terra prope
patibilum
Het cartularium en de renteboeken van de Tafel van de H. Geest. De oudste akte is van 1302.
DE BELANGRIJKSTE BRON Het protocol van Oisterwijk, bewaard vanaf midden 1418
WAAR HET VOOR ME BEGON
Het oudste huis van Oisterwijk – 1633
Aan de noordzijde van de Kerkstraat, gebouwd door kapelaan heer Goyaart Henricx van Gorcum
Sedert 1871 in de familie
Met dank aan:
Medewerkers Regionaal Archief Tilburg
Stichting De vrijheid Oisterwijk
Wim de Bakker, januari 2012