Upload
dinakonstadinoudi
View
247
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
file for blood groups
Citation preview
Μπακαλούδη
ΒασιλικήΑιματολόγος, Επιμελήτρια
Β
Κέντρο
Αίματος
«ΑΧΕΠΑ»
Εισαγωγή
Οι
ομάδες
αίματος
ανακαλύφθηκαν
το
1901
στην
Βιέννη
όταν
ο
Landsteiner
παρατήρησε
διαφορετική
αντίδραση
στη διασταύρωση
ερυθρών
από
τον
εαυτό
του
και
ορού
από
διάφορα
υγιή
άτομα
Αυτή
η
παρατήρηση
οδήγησε
στο
γνωστό
μας
ΑΒΟ
σύστημα ομάδων
αίματος
Από
την
παρατήρηση
όμως
μέχρι
την
ασφαλή
μετάγγιση αίματος
πέρασαν
δύο
δεκαετίες
Σήμερα
είναι
αναγνωρισμένα
308 αντιγόνα
270
αντιγόνα
έχουν
ταξινομηθεί
σε
30 διακεκριμένες ομάδες
αίματος
από
την
ομάδα
ISBT (International
Society
of
Blood
Transfusion) η
οποία
είναι
υπεύθυνη
για
τον καθορισμό
των
επιφανειακών
αντιγόνων
των
ερυθρών
38 αντιγόνα
δεν
έχουν
τυποποιηθεί
σε
κάποιο σύστημα
Κάθε
σύστημα
αποτελείται
από
1 έως
50 αντιγόνα τα
οποία
ελέγχονται
είτε:
από
ένα
μεμονωμένο
γονίδιο από
σύμπλεγμα
δύο
ή
περισσότερων
ομολόγων
γονιδίων
Κάθε
σύστημα
είναι
γενετικά
διακριτό
από
το
άλλο
Τα
38 αντιγόνα
τα
οποία
δεν
μπορούν
να
ενταχθούν
σε
κάποιο σύστημα
ή
να
σχηματίσουν
κάποιο
σύστημα
λόγω
ανεπαρκούς
γενετικού
καθορισμού
κατατάσσονται
σε:
Αντιγόνα
χαμηλής
συχνότητας
(<1%) που
συνιστούν
την
σειρά
700
Τα
υψηλής
συχνότητας
(>90%) που
συνιστούν
την
σειρά
901
Την
Συλλογή
Αντιγόνων
η
οποία
αποτελείται
από
αντιγόνα
που
μπορούν
να
ταξινομηθούν
μαζί
με
βάση
γενετικές, βιοχημικές
ή ορολογικές
δοκιμασίες
Αντιγόνα χαμηλής συχνότητας
(σειρά
700)
Αντιγόνα υψηλής
συχνότητας (σειρά
901)
Συλλογή Αντιγόνων
Ονοματολογία
Το
1980 το
ISBT καθιέρωσε
μια
ομάδα
εργασίας
για ορίσει
την
ονοματολογία
των
ομάδων
αίματος
Η
ονοματολογία
αυτή
δεν
είναι
μόνο
μία
αριθμητική λίστα, αλλά
έγινε
με
βάση
το
γενετικό
πλαίσιο
και
είναι
εύκολο
στην
καταγραφή
σε
υπολογιστές
Ονοματολογία
Σε
κάθε
αντιγονικό
σύστημα
ομάδων
αίματος
έχουν
δοθεί
έξι
νούμερα
που
το
καθορίζουν
Τα
τρία
πρώτα
νούμερα
αντιπροσωπεύουν
το
σύστημα
(001-
030), την
συλλογή
(205-211, 201-204 και
206 δεν χρησιμοποιούνται) ή
την
σειρά
(700 ή
901)
Τα
τρία
επόμενα
νούμερα
καθορίζουν
την
ειδικότητα
π.χ το Kell
είναι
το
006, το
Kpb
είναι
το
006004
Επίσης
κάθε
σύστημα
έχει
ένα
αλφαβητικό
σύμβολο
το
οποίο για
το
Kell
είναι
το
KEL. Έτσι
το
Kpb
είναι
επίσης
το
KEL004
και
αφαιρώντας
τα
μηδενικά
γίνεται
KEL4
Ονοματολογία
Στον
φαινότυπο
το
νούμερο
ή
το
σύμβολο
του συστήματος
ακολουθείται
από
: και
μετά
από
μια
σειρά
αντιγόνων
διαχωρισμένων
με
κόμμα
Όταν
το
αντιγόνο
απουσιάζει
το
νούμερό
του
σημειώνεται με
πλήν
Για
παράδειγμα
το
Kell
(K-,k+,Kpa-,Kpb+) είναι
KEL:- 1,2,-3,4
Numerical terminology Alternative terminology
ABO:
1,
2,
3ABO:1,
2,3,4ABO:1,
2,3,
4
OA1A2
MNS:1,2,
3,4,5,
6,7 M+ N+ S
s+ U+ He
Mi(a+) (in ISBT order)Symbols such as Mi.III or GP.Mur, En(a–), Mk
are also acceptable
P:1 P:–1
P1+ or P1P1–
or P2
(if shown to be GLOB:1)
RH:1,2,
3,4,5,
8,
32,33,
36 D+ C+ E
c+ e+ Cw
Rh:–32,33 Be(a
) (in ISBT order)
The order D C c E e would be an acceptable alternative. Probable
genotypes as phenotypes (e.g. R
1R
2
or DCe/DcE; R
1r Cw+ or DCe/dce
Cw+) are acceptable, providing it is made clear that they are only probable genotypes based on haplotype frequencies. Null and mod phenotypes: Rh
null; Rh
mod.
LU:
1,2,3,4 Lu(a
b+) Lu:3,4. Null phenotype: Lunull
or Lu(a
b
)
KEL:
1,2,
3,4,5,
6,7,11,12,13,
17,
21 K
k+ Kp(a
b+c
) Ku+ Js(a
b+) K:11,12,13,–17 Null and mod phenotypes: K0
or Kellnull
; Kmod
.
FY:1,2,3 FY:
1,
2,
3Fy(a+b+) Fy:3 Fy(a
b
) Fy:–3 Fyx
may be used as a phenotype
DI:1,2,
3,4,
5,
6,
7 Di(a+b+) Wr(a
b+) Wd(a
) Rb(a
) WARR
DO:1,2,3,4,5 Do(a+b+) Gy(a+) Hy+ Jo(a+)
LW:5,6,
7 LW(a+b
) LW(ab+)
CH/RG:1,2,
7,11,12 Ch:1,2 WH
Rg:1,2
H:–1 H
. The symbol Oh
may be used for the true Bombay phenotype (red cells totally H-deficient, ABH non-secretors). Otherwise the terms 'Red cell H-deficient secretor' and 'Red cell H-deficient non-
secretor' are recommended.
XK:
1 Kx
or McLeod
GE:2,3,4,
5,
6,
7,
8,–9GE:
2,
3,4GE:
2,3,4 GE:
2,
3,
4
Ge:2,3,4 Wb
Ls(a
) An(a
) Dh(a
) GEIS–Ge:–2,–3,4 or Gerbich phenotypeGe:–2,3,4 or Yus phenotypeGe:–2,–3,–4 or Leach phenotype
RAPH:1 MER2+
I:1I:–1
I adulti adult or cord
Ονοματολογία
Η
ονοματολογία
αυτή
με
τα
νούμερα
(001001 για
την
ομάδα
Α) χρησιμοποιείται
για
την
καταγραφή
στους
υπολογιστές
και ως
ένα
πλαίσιο
γενετικής
ταξινόμησης
των
αντιγόνων
Η χρήση των συμβόλων μαζί με τα νούμερα ειδικότητας (KEL4 για
το
Kpb) χρησιμοποιούνται
στις
δημοσιεύσεις
για
τις
ομάδες
αίματος
Πολλοί
όμως
προτιμούν
την
παραδοσιακή
ονοματολογία
με
τα
παλιά
σύμβολα
Θα
ήταν
παράλογο
να
αντικαταστήσουμε
τον
Α
φαινότυπο
με
το
ΑΒΟ:1,-2,3
Σύστημα
ΑΒΟ
ISBN νούμερο: 001Παραδοσιακό
όνομα: ABO
ISBN όνομα: ABOΧρωμοσωμική
εντόπιση: 9q34.1-q34.2
Προϊόν
γονιδίου: α3-N-acetyl-D-galactosaminyl transferase, α3-3-D-galactosyltransferase
Βιολογική
λειτουργία: ΈνζυμοΑντιγόνα
No.:5
Μέγεθος: 40-42 Kdal
Σύστημα ΑΒΟ
Τα
ΑΒΗ
αντιγόνα
δεν
είναι
ένα
προϊόν
γονιδίων
αλλά
παράγωγο
μιας
ενζυματικής
διαδικασίας
της γλυκοσυλτρανσφεράσης
Το
A ένζυμο
προσθέτει
N-acetylgalactosamine
Το
B ένζυμο
προσθέτει
galactose
Το
ΑΒΟ
είναι
ένα
σύμπλεγμα
υδρογονανθράκων
που συνδέονται
σε
γλυκοπρωτεΐνες
ή
γλυκολιπίδια
στην
επιφάνεια
των
ερυθρών
ή
άλλων
κυττάρων
Immunology, 5th
Edition, 2003
Figure 19–6a
4 Βασικοί τύποι
Για
μια
συγκεκριμένη
γενετική
θέση (γονιδιακός
τόπος) υπάρχουν
περισσότερα
από
δύο
αλληλόμορφα.
Τα
αλληλόμορφα
των
ομάδων
αίματος
ΑΒΟ
είναι : ΙΑ
, ΙΒ, i
Πιθανοί
γονότυποι: ΙΑ
ΙΑ
, ΙΑ
i , ΙΒ
i, ΙΒ
ΙΒ
, ΙΑ
ΙΒ, ii
ΙΑ
ΙB
i
Α Β ΑΒ 0
Είναι
δυνατόν
δυο
γονείς
που
έχουν
ομάδες
αίματος
Α
και
Β
να
αποκτήσουν
παιδί
με
ομάδα
αίματος
0;
Γενετική
των
ABO Ομάδων αίματος
Blood groups and blood types
Determines blood type and compatibility
Figure 19–7
ΑΒΟ αντισώματα
Είναι
γενικά
IgM
Για
τις
ομάδες
Α
και
Β
το
επικρατών
αντίσωμα
είναι IgM
Για
την
ομάδα
Ο
το
επικρατών
αντίσωμα
είναι
IgG (και
σε
μικρό
ποσοστο
IgM)
Αντιδρούν
σε
θερμοκρασία
δωματίου
(22-24oC) ή και
σε
χαμηλότερη
στο
εργαστήριο
Ενεργοποιούν
το
συμπλήρωμα
στους
37oC
Μπορεί
να
οδηγήσουν
σε
οξεία
αιμολυτική
αντίδραση
ΑΒΟ αντισώματαΧρόνος
εμφάνισης:
Γενικά
εμφανίζονται
στους
πρώτους
4-6 μήνες
της
ζωής
Ανέρχονται
σε
επίπεδα
ενηλίκων
στα
5-
10 έτη
της
ζωής
Τα
επίπεδα
αυτά
διατηρούνται
κατά
την
διάρκεια
της ενήλικης
ζωής
Αρχίζουν
να
ελαττώνονται
από
την
ηλικία
των
65 και
άνω
Αντι-Η
αντίσωμα
Αντι-Η
αντίσωμα
μπορεί
να
υπάρχουν
σε
μικρό
ποσοστό
σε άτομα
ομάδας
Α2, ΑΒ, Β
τα
οποία
έχουν
μόνο
υπολείμματα
ουσίας
Η
Τα
αντισώματα
αυτά
μπορεί
να
συγκολλήσουν
ερυθροκύτταρα ομάδας
Ο
και
Α2 (πλούσια
σε
αντιγόνο
Η)
Είναι
ισχυρό
σε
άτομα
τύπου
Βομβάης
Αντίσωμα
αντι-Η
παράγεται
από
το
φυτό
Ulex europaeus
Ομάδες αίματος ABO
Genotype Genotype (Genes)(Genes)
Phenotype Phenotype (Blood type) (Blood type)
Antigens in Antigens in R.B.C. R.B.C.
Antibody In plasmaAntibody In plasma
AA1 1 AA1 1 , A, A1 1 AA22
AA22
AA22
, A, A22
OOAA1 1 (23(23--25%)25%)AA2 2 (6(6--10%)10%)
AA11
, (H), (H)AA22
, (H), (H)antianti--B, antiB, anti--HHAntiAnti--B, antiB, anti--AA11
BB, BOBB, BO B(8B(8--17%)17%) B,(H)B,(H) AntiAnti--A/AA/A11
AA11
BBAA22
BBAA11
B(3%)B(3%)AA22
B(1%)B(1%)A,AA,A11
,B,BA,B,HA,B,H
AntiAnti--HHAntiAnti--AA11
O,OO,OH,hH,h
O(43O(43--50%)50%)Oh BombayOh Bombay
HHNoneNone
AntiAnti--A,A,--AA11
,,--BBAntiAnti--A,A,--AA11
,,--B,B,--HH
29
φαινότυπος Bombay
Ο
φαινότυπος
Bombay
οφείλεται
στο
ότι
τα
άτομα
δεν
κληρονομούν
το
πολύ
συχνό
γονίδιο
Η
Έτσι
δεν
παράγουν
το
ένζυμο
Η
τρανσφεράση
Στα
κύτταρα
των
ατόμων
αυτών
απουσιάζει
το
H αντιγόνο
Ο
υποδοχέας
του
υποστρώματος
παραμένει
αφόρτιστος και
δεν
μπορούν
να
προστεθούν
μόρια
L-φουκόζης
φαινότυπος Bombay
Τα άτομα αυτά μπορεί να έχουν κληρονομήσει το Α ή Β
γονίδιο το οποίο κωδικοποιεί φυσιολογικά τις κατάλληλες τρανσφεράσες
Αλλά
χωρίς
το
άκρο
της
L-φουκόζης
στην
πρωτεΐνη υπόστωμα
οι
τρανσφεράσες
αυτές
είναι
ανενεργείς
φαινότυπος Bombay
Ο
φαινότυπος
Bombay Oh
εμφανίζεται
όταν
τα
άτομα κληρονομούν
και
από
τους
δύο
γονείς
το
υπολειπόμενο
γονίδιο
h
Τα
άτομα
που
κληρονομούν
τα
γονίδια
ΗΗ
ή
Ηh παράγουν
φυσιολογικά
επίπεδα
Η
τρανσφεράσης
Παράδοξο
στις
ABO ομαδες
αίματος: Ο
φαινότυπος
Bombay
Bombay φαινότυπος: hh καλύπτει
την έκφραση
του
ABO
HhIAIO HhIAIB
hhIBIO
Ο
φαινότυπος
Bombay
είναι
εξαιρετικά
σπάνιος
Φορείς
του
γονιδίου
είναι
Ινδιάνοι
οι
πρόγονοι
των
οποίων
κατάγονται
από
τη
Βομβάη
Τα
ερυθρά
των
ατόμων
με
τον
φαινότυπο
αυτό
δεν
συγκολλόνται
με
τους
αντι-Α, αντι-Β
, αντι-ΑΒ
και αντι-Η αντιορούς
Έχουν
υψηλά
ποσοστά
αντι-Α, αντι-Β
και
αντι-Η αντισώματα
Θα
πρέπει
να
μεταγγίζονται
από
άτομα
ίδιου φαινοτύπου
Διαφορές ομάδων Ο και Οh
Ανάστροφη
ομάδαΟμάδα
αντι-Α αντι-Β αντι-ΑΒ
αντι-Η
Α
κυτ
Β
κυτ
Ο
κυτ
Ο
0 0 0 4 4 4 0
Οh 0 0 0 0
4 4 4
Α υποομάδες
Περίπου
10 χρόνια
μετά
την
ανακάλυψη
των
ΑΒΟ ομάδων
περιγράφηκαν
οι
υποομάδες
Α
Παρατήρησαν
ότι
όλες
οι
Α
δεν
αντιδρούσαν
με
τον ίδιο
τρόπο
με
τον
αντι-Α
Αυτές
οι
ασυνήθιστες
ομάδες
περιγράφηκαν
ως ασθενείς
Α
Α1-Α2 υποομάδες
80% της ομάδας Α είναι φαινοτύπου Α1
20% φαινοτύπου
Α2
Μελέτες
στα
ένζυμα
τρανσφεράσες
των
ομάδων
Α1 και
Α2 έδειξαν:
ότι
υπάρχουν
λιγότερες
αντιγονικές
περιοχές
Α
στην υποομάδα
Α2 καθώς
το
ένζυμο
είναι
λιγότερο
δραστικό
στο
να
καλύψει
το
υπόστρωμα
H σε
Α αντιγόνο
Α1-Α2 υποομάδες
Τα
άτομα
της
ομάδας
Α1
έχουν
περισσότερο
αντιγόνο
Α
στα
ερυθρά
ενώ
τα
Α2
έχουν
περισσότερο
H
Και
οι
δύο
φαινότυποι
αντιδρούν
ισχυρά
με
αντιορό
αντι-
ΑΟ
αντιορός
αντι-Α
είναι
μίγμα
δύο
αντισωμάτων
Αντι-Α
ο
οποίος
αντιδρά
και
με
Α1 και
με
Α2 ερυθρά
Αντι-Α1 ο
οποίος
αντιδρά
μόνο
με
Α1 αλλά
όχι
με
Α2
ερυθρά
σε
απλό
έλεγχο
Το
3% Α2 και
το
25% των
Α2Β
παράγουν
αντι-Α1
αντισώματα
Ασθενές Α
Περιλαμβάνει
μεγάλο
φάσμα
αντιδράσεων
όταν
ελέγχονται
με
πολυκλωνικούς
αντι-Α
και
αντι-ΑΒ
αντιορούς
Κάποιες
δίνουν
ασθενή
αλλά
σαφή
αποτελέσματα
Ενώ
άλλες
δεν
αντιδρούν
καθόλου
και άρα είναι δύσκολο να ταυτοποιηθούν
Περιλαμβάνουν
τις
ομάδες
Α3, Αm, Ax, Abantou, Ael και Aend
Τα
άτομα
αυτά
μπορεί
λανθασμένα
να
τυποποιηθούν
ως ομάδος
Ο
Όταν
ένα
άτομο
αυτής
της
ομάδας
δώσει
αίμα
σε
άτομο
με ομάδα
Ο
θα
προκαλέσει
αιμολυτική
αντίδραση
Αντιδράσεις
ομάδας
Α
και
υποτύπων
Φαινό τυπος
Αντι-Α1 Aντι-Β Αντι- ΑΒ
Lectin anti-A1
A1 Α2 Β Ο
Α1 4 0 4 4 0 0 4 0
Α2 4 0 4 0 + ή
0 0 4 0
Α3 1mf 0 1mf 0 + ή
0 0 4 0
Αχ Micro+/ 1
0 1 0 + ή
0 0 4 0
Μονοκλωνικοί
παράγοντεςΑντίδραση
ορού/πλάσματος
με
συγκεκριμένα
ερυθρά
Ασθενές
Β
Ασθενές
Β
χαρακτηρίζεται
όταν
η
έκφραση
του αντιγόνου
Β
είναι
ασθενής
ή
δεν
ανιχνεύταιεύκολα
Υπότυποι
Β
είναι
σπάνιοι
και
ανευρίσκονται
κυρίως
σε πληθυσμό
ομάδας
Β
σε
Αφρικανούς
και
Κινέζους
Β3, Βχ,
Bm and Bcl
Η
υποομάδα
Β
δεν
ανιχνεύεται
αν
κληρονομηθεί
με φυσιολογικό
Β
αλλήλιο
Μπορεί
να
συνδυαστεί
με
Α
αλλήλιο
και
να
δώσει
ΑΒ weak.
Επίκτητο Β
Προκαλείται
από
τη
δράση
ενός
ενζύμου
το
οποίο
διασπά
το
αντιγόνο
ομάδας
ΑΝ-ακετυλο-D-γαλακτοζαμίνη
σε
γαλακτοζαμίνη
η
οποία
έχει
την
ίδια
δομή
με
το
αντιγόνο
ομάδας
Β
Κάποιοι
αντι-Β
αντιοροί
μπορεί
να
αντιδράσουν
με
αυτό το
επίκτητο
Β
και
να
δώσουν
ομάδα
ΑΒ
Επίκτητο Β
Σπάνια
περίπτωση
που
μπορεί
να
συνδεθεί
με
βακτηριακή
γαστρεντερίτιδα
ή με βακτηριακή επιμόλυνση
του
δείγματος
Τα
ερυθρά
των
ατόμων
αυτών
συχνά
παρουσιάζουν συγκολλήσεις
Προσοχή
στην
επιλογή
των
αντιορών
Σύστημα ΑΒΟ και εγκυμοσύνη
Οι
περισσότερες
αιμολυτικές
νόσοι
οφείλονται
στην
ΑΒΟ
ασυμβατότητα
Υπάρχει
πιθανότητα
ασυμβατότητας
μητέρας
και
εμβρύου
σε
ποσοστό
20%
Μόνο
5% πιθανότητα
να
εμφανιστεί
αιμολυτική
νόσος
στους
τύπους
Α
και
Β
εμβρύου
και
τύπου
Ο
μητέρας
και
είναι συνήθως
ήπιας
βαρύτητας
ΑΒΟ και εγκυμοσύνη
Στα
έμβρυα
και
τα
νεογνά
τα
ερυθρά
έχουν
ελαττωμένο
αριθμό
των
Α, Β
και
H ενεργών
περιοχών
Οι
ανοσοσφαιρίνες
των
εμβρύων
είναι
σε
χαμηλά
επίπεδα
έτσι το
πλάσμα
περιέχει
μικρά
ποσοστά
αντι-Α και αντι-Β
Τα
αντι-Α
και
αντι-Β
που
παράγονται
από
την
μητέρα
είναι
φυσικά IgM αντισώματα
και
δεν
περνούν
τον
πλακούντα
Σε
κάποιους
τύπους
Ο
στους
ενήλικες
οι
αντι-Α
και
αντι-Β ισοσυγκολλητίνες
είναι
IgG
Σύστημα ΑΒΟ και εγκυμοσύνη
Δεν
υπάρχει
ικανή
μέθοδος
για
προγεννητική
διάγνωση
Η
αιμολυτική
νόσος
είναι
συχνότερη
σε
πρωτότοκα
νεογνά και
η
πιθανότητα
υποτροπής
είναι
87%
Η άμεση Coombs μπορεί
να
είναι
αρνητική
στην
ΑΒΟ αιμολυτική
νόσο
Ο
κίνδυνος
γέννησης
νεκρού
εμβρύου
είναι
μικρός
και
δεν χρειάζεται
κάποια
πρώιμη
θεραπεία
Tο
65% των
προσβεβλημένων
νεογνών
χρειάζεται
κάποια θεραπεία
Έχουμε
δύο
μωρά
με
ομάδες
αίματος
:
Πρώτο
μωρό: Ομάδα
αίματος
Ο
Δεύτερο
μωρό: Ομάδα
αίματος
Α
Οι
γονείς:
Αντιγόνη
: Ομάδα
αίματος
Β
Σύζυγος
Αντιγόνης: Ομάδα
αίματος
ΑΒ
Κατερίνα
: Ομάδα
αίματος
Β
Σύζυγος
Κατερίνας
: Ομάδα
αίματος
Β
Ποιο
μωρό
ανήκει
σε
ποιο
ζευγάρι;
Ομάδα αίματος: Rh ISBN νούμερο: 004Παραδοσιακό
όνομα: Rh
ISBN όνομα: RH ISGN: RHD, RHCEΧρωμοσωμική
εντόπιση: 1p36.2-p34
Προϊόν
γονιδίου: RHE, RHC, RHD (CD240)Βιολογική
λειτουργία: CD241* Amonium transporter
Αντιγόνα
No.: 55Μέγεθος: 30-32 Kdal
Ομάδα αίματος: Rh- Ιστορική αναδρομή
Η
ανακάλυψη
του
συστήματος
Rh από
τους
Landsteiner
και
Wiener το
1940 θεωρήθηκε
η
μεγαλύτερη
ανακάλυψη του
αιώνα
στις
ομάδες
αίματος
Το
1939 οι
Levine και
Stetson περιέγραψαν
την περίπτωση
μιας
μητέρας
η
οποία
παρουσίασε
βαριά
αιμολυτική
νόσο
όταν
μετά
τον
τοκετό
μεταγγίστηκε
με αίμα
από
τον
σύζυγό
της
Ιστορική αναδρομή
Η
μητέρα
φαίνεται
ότι
ανοσοποιήθηκε
από
το
νεογνό
λόγω
απουσίας
ενός
«νέου»
αντιγόνου
το
οποίο
αυτό κληρονόμησε
από
τον
πατέρα
Όταν
συμβατά
ως
προς
ΑΒΟ
ερυθρά
από
τον
πατέρα μεταγγίστηκαν
στη
μητέρα
το
αντίσωμα
που
αυτή
απέκτησε
αντέδρασε
με
το
αντιγόνο
των
ερυθρών
Ιστορική αναδρομή
To 1940 oι
Landsteiner και
Wiener ανοσοποίησαν
κουνέλια
με
αίμα
από
τον
πίθηκο
Macaques mullata και
διαπίστωσαν
ότι
τα
αντισώματα
που
παράχθηκαν
συγκολλούσαν
όχι
μόνο
τα
ερυθρά
του
πιθήκου
αλλά και τα ερυθρά του 85% του λευκού πληθυσμού
Έρευνες
αργότερα
έδειξαν
πως
τα
αντιγόνα
των ερυθρών
που
διαπιστώθηκαν
από
τα
αντισώματα
των
ανθρώπων
και
των
ζώων
δεν
ήταν
ταυτόσημα
και ανήκουν
σε
δύο
διαφορετικά
αντιγονικά
συστήματα
Το
αντιγόνο
που
ανιχνεύθηκε
στους
ανθρώπους
είναι γνωστό
ως
Rh
και το αντιγόνο είναι το D
και
το
γονίδιο
του
εδράζεται
στο
χρωμόσωμα
1
To αντιγόνο
που
περιγράφηκε
από
τους
Landsteiner και Wiener
είναι
το
LW
και
το
γονίδιο
του
εδράζεται
στο
χρωμόσωμα
19
Τα
δύο
συστήματα
είναι
ορολογικά, βιοχημικά
και γενετικά
διαφορετικά
Σύντομα
διαπιστώθηκε
ότι
τα
αντισώματα
Rh
στους
ανθρώπους δεν
ήταν
τόσο
απλά
και
πολλοί
οροί
περιείχαν
αντισώματα
με
περισσότερες
από
μία
ειδικότητες
Πολλά
σχετιζόμενα
αντισώματα
διαπιστώθηκαν
από
διάφορους ερευνητές
σε
Αμερική
και
Αγγλία
Το
σύστημα
Rh
τελικά
είναι
ένα
από
τα
πιο
πολύπλοκα συστήματα, εκτός
από
τα
πέντε
βασικά
Rh
αντιγόνα, D, C, E, c, e
έχει
περισσότερα
από
50 αντιγόνα
και
μαζί
με
το
ΑΒΟ
είναι
το πιο
σημαντικό
στις
μεταγγίσεις
αίματος
Το
Rh
αντιγόνο
κωδικοποιείται
από
τα
RHD
και
RHCE
γονίδια τα
οποία
βρίσκονται
μαζί
στον
ίδιο
γονιδιακό
τόπο
Καθένα
από
αυτά
παράγει
μια
ξεχωριστή
πρωτεΐνη
η οποία εισχωρεί
στην
κυτταρική
μεμβράνη
των
ερυθρών
Το
RHD γονίδιο
παράγει
το
D αντιγόνο
Το
RHCE
γονίδιο
δίνει
τους
αντιγονικούς
συνδυασμούς
ce,Ce,
cE,CE ανάλογα
με
το
πιο
αλλήλιο
θα
είναι
παρόν
Το
νεογνό
κληρονομεί
από
τον
κάθε
γονέα, ένα
γονίδιο
από κάθε
ομάδα
ως
απλότυπο
σε
σύνολο
(π.χ
Cde, cde)
Η
RHD
και
RHCE
πρωτεΐνες
διασχίζουν
την ερυθροκυτταρική
μεμβράνη
12 φορές
και
σχηματίζουν
6
εξωμεμβρανικές
δομές
Η
ακριβής
λειτουργία
των
πρωτεϊνών
RHD
και
RHCE δεν
είναι
ακριβώς
γνωστή, φαίνεται
όμως
ότι
είναι
διαμεμβρανικοί
μεταφορείς
Στις
σπάνιες
περιπτώσεις
των
Rhnull
ατόμων, η απουσία της
πρωτεΐνης
δίνει
στα
ερυθρά
ανώμαλη
μορφολογία
και
τα
άτομα
αυτά
πάσχουν
από
κάποιου
βαθμού αιμολυτική
αναιμία
Γενετική της Rh ομάδας αίματος
Τα
D+ άτομα
κληρονομούν
δύο
Rh γονίδια
To RHD συνδυάζεται
με
ένα
από
τα
αλλήλια
RHCE από κάθε
γονιό
Τα
D-
άτομα
το
RHD διαγράφεται
και
τα
άτομα
έχουν
τα RHCE
μόνο
Γενετική
της
Rh Ομάδας
αίματος
Αν
ο
πατέρας
είναι
Rh++και
η
μητέρα
++ τότε
το
έμβρυο
θα
πάρει
ένα+ από
τον
ένα
και
ένα
+ από
τον
άλλο
και
θα
είναι
Rh+
Αν
ο
πατέρας
είναι
Rh++και
η
μητέρα
- - τότε
το
έμβρυο
θα
πάρει
ένα+ από
τον
πατέρα
και
ένα
-
από
την
μητέρα
και
θα
είναι
Rh+ -
θετικό
Αν
ο
πατέρας
είναι
Rh+ -
θετικό
και
η
μητέρα
Rh + -
θετικό
τότε
το
έμβρυο
μπορεί
να
είναι:++ Rh θετικό+ -
Rh θετικό- - Rh αρνητικό
Αν
ο
πατέρας
είναι
- - και
η
μητέρα
Rh + -
θετικό
τότε
το
έμβρυο
μπορεί
να
είναι:+ -
Rh θετικό- - Rh αρνητικό
Αν
ο
πατέρας
είναι
- - και
η
μητέρα
- -
τότε
το
έμβρυο
μπορεί
να
είναι:- - Rh αρνητικό
Αν
ο
πατέρας
είναι
Rh++και
η
μητέρα
- - τότε
το
έμβρυο
θα
πάρει
ένα+ από
τον
πατέρα
και
ένα
-
από
την
μητέρα
και
θα
είναι
Rh+ -
θετικό
Αρχικά
επικρατούσε
η
αλφαβητική
σειρά
των
αντιγόνων
CDE αλλά
όταν
διαπιστώθηκε
ότι
τα
αντιγόνα
CE
κληρονομούνται
μαζί
άλλαξε
και
επικράτησε
η
γραφή
DCE
Το
d
θεωρείτε
το
αντιθετικό
του
D
αλλά
ουσιαστικά
δεν υπάρχει
και
σηματοδοτεί
μόνο
την
απουσία
του
D
Οι
πιο
συχνοί
συνδυασμοί
κωδικοποιούν
8 απλότυπους:
Dce
ή
R0, dce
ή
r,
DCe
ή
R1, dCe
ή
r’, DcE
ή
R2, dcE
ή
r’’,
DCE
ή
Rz
και
dCE ή
ry.
Γονότυποι Rh
78 γονότυποι
είναι
πιθανοί. Οι
πιο
συχνοί
είναι:
CDe/cde(33%)
Cde/cDe(18%)
Cde/cDE(12%)
cDE/cde(11%)
cde/cde(15%)
cdE/cde(1%)
Cde/cde(1%)
D-weak
Ο όρος D-weak
περιγράφει
έναν
τύπο
D+
όπου
υπάρχουν
λιγότερες
αντιγονικές
θέσεις
D
όταν συγκριθούν
με
τα
φυσιολογικά
D+
άτομα
Μελέτες
έδειξαν
ότι
θετικό
D, με
φαινότυπο
R1r (DCce) έχουν
10000 αντιγονικές
θέσεις
ανά
κύτταρο,
ενώ
αυτά
με
φαινότυπο
R2R2(DcE) έχουν
30000 αντιγονικές
θέσεις
Τα
D-weak
κύτταρα
έχουν
πολύ
λιγότερες
θέσεις αλλά
ο
αριθμός
ποικίλλει
Typical D antigen densitiesPhenotype D antigens per red cell
normal Rh phenotypes 10.000 -
30.000weak D type 20 6.200DIV type 4 4.300weak D type 4.1 2.800weak D type 2 550DVI type 1 380weak D type 31 130weak D type 32 50weak D type 26 30
Η trans δράση του C
Ο
φαινότυπος
weak D ως
αποτέλεσμα
της
trans δράσης
του
C
Αν
ο
απλότυπος
που
κωδικοποιεί
το
D αντιγόνο
είναι
σε
trans θέση
( στο
αντίθετο
χρωμόσωμα
) με
τον
απλότυπο που
κωδικοποιεί
το
C (π.χ
dCe) τότε
η
έκφραση
του
D
αντιγόνου
μπορεί
να
είναι
ασθενής
Μελέτες
σε
οικογένειες
έδειξαν
ότι
όταν
ο
απλότυπος
του
D δεν
είναι
σε
trans θέση
με
το
C τότε
το
D εκφράζεται φυσιολογικά
Παράδειγμα
Dce/dCe τυποποιείται
ως
weak D ενώ DCe/dce μπορεί
να
τυποποιηθεί
ως
φυσιολογικό
D
Καθορισμός D-weak
Ο
καθορισμός
του
D-weak
εξαρτάται
από
τον
αντι-D παράγοντα
και
την
τεχνική
που
χρησιμοποιείται
Τα
δείγματα
των
δοτών
και
των
ασθενών
θα
πρέπει
να
ελέγχονται
με
δύο
διαφορετικούς
αντι-D παράγοντες
και
αν
τα αποτελέσματα
συμφωνούν
να
ταυτοποιούνται
ως
D+
ή
D-
Αν
χρησιμοποιηθούν
δύο
μονοκλωνικοί
τύπου
IgM αντι-οροί για
τον
έλεγχο
των
ασθενών
τότε
τα
περισσότερα
D-weak
θα
τυποποιηθούν
ως
D θετικά
Μόνο
τα
πολύ
ασθενή
D θα
χαρακτηριστούν
ως
D-
και
θα
μεταγγίζονται
με
D-
αίμα
Στους
δότες
όμως
θα
πρέπει
να
γίνει
τυποποίηση
με
έμμεση
Coombs και
μονοκλωνικούς
συνδυασμούς
παραγόντων
ή
με ευαίσθητους
αντι-D παράγοντες
ειδικούς
για
ανίχνευση
του
D-
weak
Weak D
Το φάσμα της έκφρασης του D αντιγόνουD+ DWI wD1 DFR DVI wD15 wD31 wD2 wD32 wD26 pDEL DEL D−
Dweak DEL
Ερυθρά
με
anti-D σε
έμμεση
Coombs
(IAT)
DEL = εξαιρετικά ασθενής RhD ποικιλίες
Έλεγχος
ρουτίνας
(και
με
IAT): „D−“
Ανίχνευση
μόνο
με
προσρόφηση/έκλουση
anti-D παραγόντων
Ανακαλύπτονται
μόνο
με:Μοριακό
γενετικό
screening
Αναδρομικές
εξετάσεις
Partial D
Το
1953 καταγράφηκε
ένα
άτομο
D+ το
οποίο
εμφάνισε
αντι-
D στον
ορό
του
Ο όρος D-Partial
χρησιμοποιείται
για
να
περιγράψει
τον
φαινότυπο
σπάνιων
ατόμων
από
τα
ερυθρά
των
οποίων απουσιάζουν
ένας
ή
περισσότεροι
D επίτοποι
Το
αντιγόνο
D αποτελείται
από
ένα
μωσαϊκό
επιτόπων
Αν
κάποιοι
επίτοποι
απουσιάζουν
τα
άτομα
μπορούν
να
αναπτύξουν
αντισώματα
σε
αυτούς
τους
επιτόπους
αν εκτεθούν
σε
φυσιολογικό
D+ αίμα
Το
αντι-D που
παράγονται
με
αυτό
τον
τρόπο
αντιδρούν
με φυσιολογικά
D+ κύτταρα
αλλά
δεν
αντιδρούν
με
τα
δικά
τους
κύτταρα
ή
του
ιδίου
ή
ομοίου
partial-D τύπου
Τα
Partial-D περιλαμβάνουν
έξι
κατηγορίες: I,II,III,IV,V,VI
Η
κατηγορία
VI έχει
τους
λιγότερους
επίτοπους
D από τις
υπόλοιπες
Με
την
χρήση
μονοκλωνικών
αντι-D ειδικών
για
τους επιτόπους
οι
κατηγορίες
αυξήθηκαν
σε
:
IIa, IIIa, IIIb, IIIc, IVa, IVb, Va, VI, VII και
άλλες
Panel μονοκλωνικών
αντισωμάτων
είναι
διαθέσιμα
για
την
κατηγοριοποίηση
των
Partial-D
Partial-D6 διαφορετικά
μονοκλωνικά
anti-D αντισώματα
Ποσοτικές και ποιοτικές διαφορές
partial D types
normal D
weak D types
reducednumber
epitopeloss
Ποιοτική ανάλυση του D αντιγόνουΜονοκλωνικά
αντι-D αντισώματα
έναντι
μεμονομένων
D επίτοπων
> χαρτογράφηση
D επίτοπων
partial Dμε
απώλεια
επιτόπων
Κλινική σημασία των weak-D και partial-D
Τα
Weak-D άτομα κατά κανόνα δεν
εμφανίζουν
αντισώματα
αλλά
τα
Partial-D
μπορεί
να
εμφανίσουν
κλινικά
σημαντικά αντισώματα. Έτσι
ασθενείς:
Weak-D σπάνια
εμφανίζουν
αντι-D και
μητέρες
weak-D που κυοφορούν
D+ μωρό
ίσως
δεν
χρειάζονται
αντι-D
ανοσοσφαιρίνη
Μητέρες
με
partial D μπορεί
λανθασμένα
να
τυποποιηθούν
ως
D+ . Κύημα
D+ μπορεί
να
τις
ευαισθητοποιήσει
και
να εμφανίσουν
αντίσωμα
στους
επιτόπους
που
λείπουν. Το
επόμενο
κύημα
μπορεί
να
εμφανίσει
αιμολυτική
νόσο
Cc και Ee αντιγόνα
Τα
αντιγόνα
αυτά
είναι
λιγότερο
ανοσογόνα
από
το
D και
μπορεί
να
είναι
δοσοεξαρτώμενα
Έχουν
διαπιστωθεί
διάφορες
ποικιλίες
των
αντιγόνων αυτών
με
τις
περισσότερες
στο
e αντιγόνο
Σπάνιες
ποκιλίες
όπως
hrS-, hrB-
εμφανίζονται
μόνο
σε μαύρους
Cw αντιγόνο
Αρχικά
θεωρήθηκε
ως
αλλήλιο
του
C τελικά
αποδείχθηκε αλλήλιο
του
υψηλής
συχνότητας
Rh αντιγόνου
MAR
Τα
Cw θετικά
κύτταρα
είναι
συνήθως
και
C θετικά
Αντι-Cw μπορεί
να
σχηματιστεί
μετά
από
ευαισθητοποίηση και
μπορεί
να
εμφανιστούν
σε
συνδυασμό
με
άλλα
αντισώματα
σε
χαμηλής
συχνότητας
αντιγόνα
Κλινική σημασία στη μετάγγιση
Τα
αντισώματα
του
συστήματος
Rh μπορούν
να
προκαλέσουν
σοβαρές
αντιδράσεις
Η μετάγγιση D+ ερυθρών
σε
D-
άτομα θα πρέπει να
αποφεύγεται
καθώς
το
D αντιγόνο
είναι
ιδιαίτερα ανοσογόνο
και μπορεί να προκαλέσει την παραγωγή
αντισωμάτων
από
τον
δέκτη
Σε
μεμονωμένες
περιπτώσεις
ανδρών
D-
μπορεί
να
χορηγηθούν
συμβατά
D+ ερυθρά
Στα
άτομα
από
τα
οποία
απουσιάζουν
τα
C,c,E,e αντιγόνα μπορέι
να
εμφανίσουν
αντισώματα
σε
αυτά
που
απουσιάζουν
αλλά
σε
πολύ
μικρότερη
συχνότητα
από
τα αντι-D
Π.χ αθενής με φαινότυπο DCe/DCe μπορεί
να
εμφανίσει αντι-c ή αντι-Ε
Στις
επόμενες
μεταγγίσεις
τα
αντισώματα
αυτά
μπορεί
να προκαλέσουν
αιμολυτική
αντίδραση
Σε
πολυμεταγγιζόμενα
άτομα
θα
πρέπει
να
σεβόμαστε τον
φαινότυπο
του
Rh και
του
Kell
Να
εφαρμόζονται
προσεκτικά
οι
τεχνικές
τυποποίησης του
Rh τόσο
των
δοτών
όσο
και
των
ασθενών
Προσοχή
στην
δοκιμασία
συμβατότητας
Αιμολυτική νόσος νεογνού
Η
πιθανότητα
αιμολυτικής
νόσου
είναι
μόνο
5% στο
πρώτο
τρίμηνο
αλλά
αυξάνεται
στο
47% στο
τρίτο τρίμηνο
Η
πιθανότητα
πρωτογενούς
ευαισθητοποίησης
στην πρώτη
κύηση
είναι
1-2% αλλά
το
15% των
ατόμων
ευαισθητοποιούνται
στον
τοκετό
Η αιμόλυση που θα εμφανίσει το νεογνό εξαρτάται από το
ποσό
των
αντισωμάτων
που
περνούν
στην
κυκλοφορία του
Rh Αρνητική
μητέρα Rh θετικός
πατέρας (ομόζυγος/ετερόζυγος)
Κύημα
Rh αρν
κανένα
πρόβλημα Rh θετικό
κύημα
Rh+ve R.B.C.s εισέρχονται
στην
μητρική
κυκλοφορίαΜητέρα
ευαισθητοποιημένη
δευτερογενής
απάντηση
? Ισο-αντίσωμα
(IgG)
Μη
ευαισθητοποιημένη μητέρα. Πρωτογενής
ανοσιακή
απάντηση
Νεογνό
χωρίς
πρόβλημα. Το πρώτο
μωρό
συνήθως
διαφεύγει.
Η
μητέρα
ευαισθητοποιείται?
Fetus
Haemolysis
?
Παρακολούθηση 1ης κύησης
Αν
η
μητέρα
είναι
αρνητική
τυποποίηση
της
ομάδας
του πατέρα
Αν
είναι
αρνητικός: παρακολούθηση
Αν
είναι
θετικός:
Έμμεση
Coombs της
μητέρας:
Αν
είναι
αρνητική
, επανάληψη
την
28η
εβδομάδα
και
την
35η
εβδομάδα, αν
συνεχίζει
να
είναι
αρνητική παρακολούθηση
Αν
είναι
θετική
–
ευαισθητοποίηση
, χορήγηση ανοσοσφαιρίνης
Αιτίες ευαισθητοποίησης
Λανθασμένη
τυποποίηση
της
ομάδας
αίματος
της
μητέρας
Μετάγγιση
με
Rh+ ερυθρά
Μη
ικανοποιητική
ιατρική
παρακολούθηση
Ανεπαρκής
δόση
αντι-D ανοσοσφαιρίνης
Ανοσοποίηση
σε
διασταυρούμενα
αντιγόνα
Προφύλαξη - παρακολούθηση
Η προφύλαξη της Rh αρνητικής
μητέρας
πρέπει
να
γίνεται με
χορήγηση
αντι-D σφαιρίνης
την
28η
εβδομάδα
και
κατόπιν
την
34η/36η
εβδομάδα
Σωστή
τυποποίηση
και
της
ομάδας
αίματος
του
πατέρα
Τιτλοποίηση
των
γνωστών
αντισωμάτων
της
μητέρας
Ενδομήτρια
παρακολούθηση
του
εμβρύου
Και
άλλα
αντιγόνα
του
συστήματος
Rh μπορεί
να προκαλέσουν
αιμολυτική
νόσο
Μπορεί
μητέρα
με
φαινότυπο
Rh+(DCe/DCe) να δημιουργήσει
αντι-c και
να
προκαλέσει
αιμολυτική
νόσο
σε
κύημα
με
φαινότυπο
Rh+ (DCe/dce)
Σύστημα Kell ISBN νούμερο: 006Παραδοσιακό
όνομα: K
ISBN όνομα: KEL ISGN: KELΧρωμοσωμική
εντόπιση: 7q33
Προϊόν
γονιδίου: Kell Glycoprotein(CD238)Βιολογική
λειτουργία: Zn-Metalloproteinase Enzyme
Αντιγόνα
No.: 34Size: 93 Kdal
The Kell Glycoprotein
Σύστημα Kell
Το
σύστημα
Kell είναι
πολύπλοκο
Έχουν
τυποποιηθεί
24 αλλήλια
στον
γονιδιακό
τόπο
του Kell στο
χρωμόσωμα
7
Συνδέεται
επίσης
με
το
σύστημα
Κχ
και
το
σύστημα Gerbich τα
οποία
προσθέτουν
στην
πολυπλοκότητα
Τα
πιο
γνωστά
αντιγόνα
είναι
το
K και
k
K (Kell), <9% του
πληθυσμού
k (cellano), >90% του
πληθυσμού
Μετά
το
ΑΒΟ
και
το
Rh είναι
το
πιο
ανοσογόνο
σύστημα
Άλλα Kell αντιγόνα
Υπάρχουν
και
άλλα
ζεύγη
αλληλίων
στο
σύστημα
Kell
ανάλογα
του
συστήματος
Rh τα
C/c
και
E/e
Kp αντιγόνα
Kpa
είναι
χαμηλής
συχνότητας
αντιγόνο
( 2%)
Kpb
είναι
υψηλής
συχνότητας
αντιγόνο
(99.9%)
Js αντιγόνα
Jsa
(20% στους
μαύρους, 0.1% στους
λευκούς)
Jsb είναι
υψηλής
συχνότητας
(80-100%)
Numeric Alpha Name IncidenceKEL 1 K Kell 10%KEL 2 k Cellano 99.8%KEL 3 Kpa
Penny 2%KEL 4 Kpb
Rautenberg 99.9KEL 6 Jsa
Sutter Rare (19% Blacks)KEL 7 Jsb Matthews 99.9%(99.8% Blacks)
Kellnull
ή K0
Σπάνιος
τύπος
στον
οποίο
δεν
εκφράζονται
Kell αντιγόνα
Αν
τα
άτομα
αυτά
μεταγγιστούν
παράγουν
αντι-Ku ένα
αντίσωμα
που
αντιδρά
με
όλα
τα
κύτταρα
που
εκφράζουν Kell εκτός
από
τα
Κο
Αυτό
σημαίνει
πως
τα
άτομα
αυτά
είναι
εξαιρετικά δύσκολο
να
βρουν
συμβατό
αίμα
και
μπορούν
να
μεταγγίζονται
μόνο
με
Κο
ερυθρά
Kell αντισώματα
Τα
αντι-K και
αντι-k είναι
τύπου
IgG και
αντιδρούν
με
τεχνικές
έμμεσης
Coombs και
κάποια
δείγματα
και
με
τεχνικές ενζύμου
Παράγονται
ως
αποτέλεσμα
διέγερσης
από
μετάγγιση
ή
κύηση
Είναι
κλινικά
σημαντικά
Αντι-K είναι το ποιο συνηθισμένο επειδή
το
K αντιγόνο είναι
εξαιρετικά
ανοσογόνο
k, Kpb, και
Jsb
αντισώματα
είναι
σπάνια
(πολλά
άτομα
είναι
θετικά
σε
αυτά
τα
αντιγόνα)
Kx αντιγόνο
Δεν
είναι
τμήμα
του
συστήματος
Kell αλλά
σχετίζεται
με
αυτό
Kx αντιγόνο
υπάρχει
σε
μικρό
ποσοστό
σε
άτομα
με
φυσιολογικά
Kell αντιγόνα
Kx υπάρχει
σε
αυξημένα
ποσοστά
σε
άτομα
με
φαινότυπο
K0
Ομάδα αίματος: KxISBN νούμερο: 019Παραδοσιακό
όνομα: Kx
ISBN Όνομα: XKISGN: XKΧρωμοσωμική
εντόπιση: Xp21.1
Γονιδιακό
προϊόν: Kx GlycoproteinΒιολογική
λειτουργία: Μεταφορέας?
Αντιγόνα
No.: 1Μέγεθος: 37 Kdal
Σύνδρομο McLeod
Το
XK1
γονίδιο
(στο
χρωμόσωμα
Χ) κωδικοποιεί
το
Kx
αντιγόνο
Όταν
το
γονίδιο
δεν
κληρονομείται,
το
Kx
απουσιάζει
(σχεδόν
αποκλειστικά
σε
λευκούς
άνδρες)
Έχει
ως
αποτέλεσμα
ανώμαλη
μορφολογία
ερυθρών
και
ελαττωμένη
επιβίωση
τους:
Ακανθοκυττάρωση
(βλάβη
της
κυτταρικής
μεμβράνης)
Δικτυοερυθροκυττάρωση
–
ανώριμα
ερυθροκύτταρα
Σχετίζεται
με
χρόνια
κοκκιωματώδη
νόσο
WBCs
επιτίθονται
στα
μικρόβια
αλλά
δεν
μπορούν
να
τα
σκοτώσουν