Upload
in-voor-zorg
View
945
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Over de ordening van het huidige zorglandschap, met een focus op de ziekenhuizen. Waardecreatie is een veel gebruikt begrip. Het wil zeggen dat alle zorg in dienst staat van de gezondheid van de patiënt. Maar is dit altijd te waarborgen en hoe optimaliseer je dit? Welke invloed heeft het aantal patiënten met een bepaalde aandoening op de kwaliteit van de zorg?
Citation preview
Waardecreatie in
de Nederlandse
zorg
Maandag 11 juni
In voor zorg! congres
David Ikkersheim
2 © 2012 KPMG Advisory N.V., registered with the trade register in the Netherlands under number 33263682, is a subsidiary of KPMG Europe LLP and a member firm of the KPMG network of
independent member firms affiliated with KPMG International Cooperative („KPMG International‟), a Swiss entity. All rights reserved. The name KPMG, logo and 'cutting through complexity' are
registered trademarks of KPMG International.
Agenda
1) Hoe is de kosten en kwaliteitontwikkeling de laatste jaren in
de Nederlandse zorg (2000-2010)?
2) Hoe kunnen we de waarde van de Nederlandse zorg
vergroten?
3 © 2012 KPMG Advisory N.V., registered with the trade register in the Netherlands under number 33263682, is a subsidiary of KPMG Europe LLP and a member firm of the KPMG network of
independent member firms affiliated with KPMG International Cooperative („KPMG International‟), a Swiss entity. All rights reserved. The name KPMG, logo and 'cutting through complexity' are
registered trademarks of KPMG International.
Agenda
1) Hoe is de kosten en kwaliteitontwikkeling de laatste jaren
in de Nederlandse zorg (2000-2010)?
2) Hoe kunnen we de waarde van de Nederlandse zorg
vergroten?
4 ©2012 KPMG Advisory N.V. ingeschreven bij het handelsregister in Nederland onder nummer 33263682, is een dochtermaatschappij van KPMG Europe LLP en lid van het KPMG-netwerk van
zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn aan KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. De naam KPMG, logo en „cutting through complexity‟ zijn
geregistreerde merken van KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit.
Gemiddelde jaarlijkse uitgavengroei 2000-2010, gecorrigeerd voor
financieringsverschuivingen
0%
1%
2%
3%
4%
5%
6%
7%
8%
9%
10%
Totaal zorg en welzijn
AWBZ, gecorrigeerd
Zvw, gecorrigeerd
Excess growth
Demografie
Loonontwikkeling
Toelichting
• Excess growth : uitgavengroei die niet door demografie of Cao-loonontwikkeling wordt verklaard.
• Financieringsverschuivingen: Groeicijfers Zvw gecorrigeerd voor particuliere verzekering naar Zvw (huisarts,zkh, 2006) en voor
overheveling GGZ vanuit AWBZ (2008). Groeicijfers AWBZ gecorrigeerd voor overheveling VVT naar WMO (2007) en GGZ naar Zvw (2008)
• „Totaal zorg en welzijn‟ conform CBS-definitie, dat wil zeggen een brede definitie, waarin bijvoorbeeld ook re-integratie en jeugdzorg
meetellen. AWBZ en de Zvw maken in 2010 bijna 70% van de totale uitgaven aan gezondheids- en welzijnszorg uit.
•Zvw: tot 2006 Ziekenfondswet.
5 ©2012 KPMG Advisory N.V. ingeschreven bij het handelsregister in Nederland onder nummer 33263682, is een dochtermaatschappij van KPMG Europe LLP en lid van het KPMG-netwerk van
zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn aan KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. De naam KPMG, logo en „cutting through complexity‟ zijn
geregistreerde merken van KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit.
Loonontwikkeling vergeleken met de markt
Bron: CBS (Cao-loonontwikkeling
gezondheidszorg en welzijn; inflatie); CPB
(contractloon marktsector; betreft de
gemiddelde stijging van de lonen in de
marktsector volgens de cao‟s).
Cao-lonen marktsector versus gezondheidszorg en welzijn (% mutaties per jaar)
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Contractloon marktsector
Cao-loonontwikkeling gezondheidszorg en welzijn
Inflatie (consumentenprijzen)
6 ©2012 KPMG Advisory N.V. ingeschreven bij het handelsregister in Nederland onder nummer 33263682, is een dochtermaatschappij van KPMG Europe LLP en lid van het KPMG-netwerk van
zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn aan KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. De naam KPMG, logo en „cutting through complexity‟ zijn
geregistreerde merken van KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit.
Gemiddelde groei 2000-2010
Drie grootste sectoren ZFW/Zvw
Bron: CBS
-2,0%
-1,0%
0,0%
1,0%
2,0%
3,0%
4,0%
5,0%
6,0%
7,0%
8,0%
Totaal Zvw Ziekenhuizen en specialistenpraktijken
Huisartsenpraktijken Leveranciers van geneesmiddelen
Overige volume
Overige prijs
Loonontwikkeling
Demografische groei
Excess growth
7 ©2012 KPMG Advisory N.V. ingeschreven bij het handelsregister in Nederland onder nummer 33263682, is een dochtermaatschappij van KPMG Europe LLP en lid van het KPMG-netwerk van
zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn aan KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. De naam KPMG, logo en „cutting through complexity‟ zijn
geregistreerde merken van KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit.
Gemiddelde groei 2000-2010
Drie grootste sectoren AWBZ
Bron: CBS
-4%
-2%
0%
2%
4%
6%
8%
10%
Totaal AWBZ GGZ Gehandicaptenzorg Ouderenzorg
Overige volume
Overige prijs
Loonontwikkeling
Demografische groei
Excess growth
8 ©2012 KPMG Advisory N.V. ingeschreven bij het handelsregister in Nederland onder nummer 33263682, is een dochtermaatschappij van KPMG Europe LLP en lid van het KPMG-netwerk van
zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn aan KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. De naam KPMG, logo en „cutting through complexity‟ zijn
geregistreerde merken van KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit.
Kwaliteitsontwikkelingen ouderenzorg De kwaliteit van intramurale V&V zorg verbetert; de prevalentie van de meeste zorgproblemen
neemt af (decubitus, ondervoeding) en het aantal eenpersoonskamers neemt toe.
Bron: SCP, 2008, Grijswaarden: Monitor ouderenbeleid;
Plexus, 2010, Kosten en Kwaliteit;
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
1992 1996 1998 2003 2005 2007
Per
cent
age
bedd
enAantal bedden per kamer in verpleeghuizen
5 of 6 bedden
3 of 4 bedden
2 bedden
1 bed
225
230
235
240
245
250
255
225
230
235
240
245
250
255
2004 2005 2006 2007 2008
Gem
idde
lde
opna
med
uur
(dag
en)
Aan
tal p
erso
nen
(x1.
000)
Volume ontwikkeling
Bron: CBS
9 ©2012 KPMG Advisory N.V. ingeschreven bij het handelsregister in Nederland onder nummer 33263682, is een dochtermaatschappij van KPMG Europe LLP en lid van het KPMG-netwerk van
zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn aan KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. De naam KPMG, logo en „cutting through complexity‟ zijn
geregistreerde merken van KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit.
Kwaliteitsontwikkelingen ziekenhuiszorg neemt toe….
Twee voorbeelden: traumazorg en CVA (herseninfarct)
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
% Sterfte bij klinische opname CVA
10,0
12,0
14,0
16,0
18,0
20,0
22,0
% Sterfte tijdens opname na een ongeval (2000-2009)
10 ©2012 KPMG Advisory N.V. ingeschreven bij het handelsregister in Nederland onder nummer 33263682, is een dochtermaatschappij van KPMG Europe LLP en lid van het KPMG-netwerk van
zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn aan KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. De naam KPMG, logo en „cutting through complexity‟ zijn
geregistreerde merken van KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit.
Sectoren met negatieve ontwikkelingen waarde van zorg: GGZ en GHZ.
Geen aantoonbare kwaliteitsverbeteringen, forse kostenstijgingen. Ook in
ziekenhuizen ruimte voor verbetering.
Samenvatting prestaties ziekenhuizen laatste jaren:
■ Minder wachtlijsten
■ Sterk stijgende productiviteit
■ Aanwijzingen voor kwaliteitsverbeteringen
■ Prijzen in B-segment stijgen minder hard dan prijzen A-segment
■ Volume B-segment stijgt harder dan volume A-segment
■ Kostenstijging 7% per jaar niet houdbaar op lange termijn
11 ©2012 KPMG Advisory N.V. ingeschreven bij het handelsregister in Nederland onder nummer 33263682, is een dochtermaatschappij van KPMG Europe LLP en lid van het KPMG-netwerk van
zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn aan KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit. De naam KPMG, logo en „cutting through complexity‟ zijn
geregistreerde merken van KPMG International Cooperative (“KPMG International”), een Zwitserse entiteit.
Agenda
1) Hoe is de kosten en kwaliteitontwikkeling de laatste jaren in
de Nederlandse zorg (2000-2010)?
2) Hoe kunnen we de waarde van de Nederlandse zorg
vergroten?
12
Eerder onderzoek naar waardecreatie
• David Cutler: Your Money or Your Life
• Berekende voor verschillende aandoeningen dat de Amerikaanse zorg meer waarde oplevert dan dat er aan kosten gemaakt wordt.
• Afweging tussen kosten van behandeling en winst in Quality Adjusted Life Years (QALY‟s). Aan iedere QALY hangt hij een prijskaartje van $ 100.000.
• Marc Pomp: Een beter Nederland
• Berekende volgens de methode van Cutler dat de Nederlandse zorg waarde voor zijn geld lijkt te leveren.
• Bij € 50.000 per QALY levert iedere euro kosten aan de gezondheidszorg € 1,30 aan baten (QALY‟s) op
• Michael Porter: Value based Competition
• Zorgaanbieders beconcurreren elkaar met proposities waarin de prijs-/kwaliteitverhouding duidelijk is én zijn deze proposities gebaseerd op de integrale behandeling („full cycle of care‟)
• Transparantie over de uitkomsten van zorg moet afgedwongen worden door de overheid die de standaarden zet.
13
In deze presentatie:
Welke waarde creëert Nederland op zorgfunctieniveau en wat kunnen we leren om meer waarde te creëren?
Waardecreatie op zorgfunctieniveau
14
Welke waarde creëert Nederland op zorgfunctie niveau en wat kunnen we leren om meer waarde te creëren?
Acute zorg
PCI (dotterbehandeling)
IC
CVA zorg
Planbare complexe zorg Borstkanker
Planbare enkelvoudige
zorg Knievervanging
Chronische zorg
Intramurale ouderenzorg
Ernstige psychiatrische aandoeningen
15
Waarde voor patiënt: hoge kans op overleving
Discrete Choice Experiment Borstkanker Reisbereidheid (km)
marginal rates of substitution (MRS) afstand 1,00
MRS wachttijd (in weken) 47,65
MRS score CQ (per ster) 132,53
MRS score PI (per % voor PI) 23,10
MRS Advieszkh (per stap van advies: geen/kennissen/vrienden/huisarts) 128,10
Kwaliteit en veiligheid van de zorg
Hoge kans op overleven (huidige 5-jaarsoverleving 85%)
Patiëntgerichte en efficiënte zorg
Snelle diagnostiek en start behandeling
Nabijheid en toegang zorg
Bereid “zo ver als nodig” te reizen bij aantoonbaar betere kwaliteit van zorg (Ipsos Mori, 2007)
Bron: NABON richtlijn 2008; Ipsos Mori, 2007; Plexus, 2011
16
Borstkanker Relatieve waarde voor de patiënt
Kwaliteit en
veiligheid van zorg
Nabijheid en
toegang tot zorg
Patiëntgerichte
en efficiënte zorg
Relatief belang waardedomein voor de patiënt
Relatief belang waardedomein voor de patiënt
Hoog
Middel
Laag
17
Maatschappelijk waardepotentieel als optelsom van kwaliteit en reiskosten
Aannames: uitgangssituatie (= 100 zkh die alles doen) alles op 0 euro QALY: plafondeffect vanaf 30 centra Reistijd: neemt pas later sterk toe Doelmatigheid: optimum rond 30 centra i.v.m. schaalnadelen
40.000
30.000
20.000
10.000
0
-10.000
Aantal zorglocaties
1 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
Waardepotentieel
Reiskosten
Kwaliteitswinst
Maatschappelijk optimum = 30
locaties
Optelsom andere functies
Euro
Fictieve zorgfunctie
18
Reiskosten nemen beperkt toe bij minder zorglocaties
19
Borstkanker: reiskosten nemen sterk toe bij minder dan 20 locaties
Aannames: In totaal 68 bezoeken o.b.v. 2 personen. Hierin meegenomen: reiskosten o.b.v. taxitarief, gederfde inkomsten o.b.v. modaal inkomen
-€250
-€200
-€150
-€100
-€50
€0
0 20 40 60 80 100
Mil
joen
en
eu
ro's
Aantal locaties
20
Kwaliteit: Relatie relatief risico op overlijden borstkanker en volume
Ha
za
rd R
atio
o
.b.v
. 5–
jaa
rs o
ve
rle
vin
g
Bron: Roohan et al. 1998; Allgood et al. 2006; Skinner et al. 2003; Gutierrez et al. 2008; Gilligan et al. 2007; Simunovic et al. 2006; Hebert-Croteau et al. 2005; Chen et al. 2008 Aanname: bij 13000 operaties per lokatie is de 5-jaarssterfte 10%
0,0
0,2
0,4
0,6
0,8
1,0
1,2
1,4
1,6
1
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
220
240
260
280
300
320
340
360
380
400
420
440
460
480
500
520
540
560
580
600
Rela
tief
Ris
ico
(ste
rft
e)
Aantal operaties per jaar
Roohan
Allgood
Skinner
Gutierrez
Gilligan
Simunovic
Herbert- Croteau Chen
Extrapolatie
Conservatief scenario
21
Maatschappelijk optimum bij 15 – 44 zorglocaties
Sensitiviteitsanalyse: data zijn robuust bij verlagen van waarde / QALY of maximale overlevingswinst tot 1/5 van oorspronkelijke waarde
-€300
-€200
-€100
€0
€100
€200
€300
€400
€500
0 20 40 60 80 100
Miljo
enen e
uro
's
Aantal locaties
Reistijd
Euro's door QALY
extrapolatie
Euro's door QALY
conservatief
scenario
Maatschappelijke
waarde
22
Borstkanker: discrepantie tussen waarde voor de patiënt en inrichting zorglandschap
23
Welke waarde creëert Nederland op zorgfunctie niveau en wat kunnen we leren om meer waarde te creëren?
Acute zorg
PCI (dotterbehandeling)
IC
CVA zorg
Planbare complexe zorg Borstkanker
Planbare enkelvoudige
zorg Knievervanging
Chronische zorg
Intramurale ouderenzorg
Ernstige psychiatrische aandoeningen
24
EPA cliënten: Behoefte aan hoogwaardige zorg dicht bij huis
Kwaliteit en
veiligheid van
zorg
Nabijheid en
toegang tot
zorg Efficiënte zorg
Relatief belang waardedomein
voor de patiënt
Beleid en inrichting
zorglandschap
Doelgroep: Cliënt met Ernstige Psychiatrische aandoeningen (EPA)
• Populatie is zeer divers in zorgbehoefte:
• 20% van de patiënten zijn opgenomen zijn of wonen in een beschermde omgeving.
• Bij anderen wisselen stabiele fasen zich af met perioden waarin de klachten heviger zijn.
• Waarde voor de cliënt:
• Hoge kwaliteit van de zorg, waardoor voorkomen opname.
• Zoveel mogelijk in eigen omgeving cliënt
25
De huidige organisatie van zorg is reactief en sterk gericht op de kliniek
Bron: OECD, 2010
26
EPA: discrepantie tussen waarde voor cliënt en inrichting landschap
Kwaliteit en veiligheid van
zorg
Nabijheid en
toegang tot
zorg Efficiënte zorg
Relatief belang waardedomein
voor de patiënt
Beleid en inrichting
zorglandschap
27
Waardecreatie EPA door specialisatie en outreaching
FACT:
• Concentratie van kennis in een overkoepelende organisatie
• Spreiding van zorg door outreachende teams die dichtbij de patiënt opereren
Zorgt voor een optimale waarde voor de patiënt
28
Conclusie waardecreatie op zorgfunctieniveau
Acute zorg
PCI Huidig zorglandschap (30) sluit redelijk aan bij optimale
waarde. Optimum ligt bij 20 locaties.
IC Waarde voor de patiënt zit in hoge kwaliteit, dit kan bereikt
worden door concentratie van IC-zorg op 20-30 locaties.
CVA zorg Relatieve waardedomein kwaliteit weegt zwaar voor de patiënt. Voor een optimale waarde zijn 20-68 centra
vereist.
Planbare complexe zorg Borstkanker
Teveel nadruk op nabijheid. Voor betere kwaliteit is concentratie in 15-44 centra gewenst.
Planbare enkelvoudige zorg
Knievervanging Patiëntgerichtheid is van belang, net als kwaliteit. Optimale
waarde afhankelijk van studie.
Chronische zorg
Intramurale ouderenzorg
Nabijheid is van groot belang i.c.m. specifiek zorgconcept.
Ernstige psychiatrische aandoeningen
Voor effectieve behandeling is zorg in de eigen omgeving vereist. Voor effectieve behandeling en expertise is schaal
vereist
29
Randvoorwaarden
1) Transparantie
2) Transparantie
3) Transparantie
Niet alleen KOSTEN
Niet alleen KWALITEIT
Maar WAARDE: de kwaliteit / kosten verhouding van de zorg
30 © 2012 KPMG Advisory N.V., registered with the trade register in the Netherlands under number 33263682, is a subsidiary of KPMG Europe LLP and a member firm of the KPMG network of
independent member firms affiliated with KPMG International Cooperative („KPMG International‟), a Swiss entity. All rights reserved. The name KPMG, logo and 'cutting through complexity' are
registered trademarks of KPMG International.
Een voorbeeld: CVA zorg in NL
Redden van levens en geld….
Totale kosten van zorg (incl. thuiszorg, verpleeghuis, revalidatie, etc.)
Percentage van
patienten thuis 365
dagen post CVA
31
Richting de toekomst: meer waarde door focus op expertise
•Focus op zorgfuncties met bovengemiddelde kwaliteit
Rol van de zorginstellingen
•Afspraken over minimumnormen: ook uitkomsten?
Rol van de beroepsverenigingen
• Inkoopbeleid gericht op optimale kwaliteit en doelmatigheid
Rol van de zorgverzekeraar
•Afdwingen van minimumnormen
Rol van de IGZ
•Afdwingen c.q. faciliteren van de transparantie van kwaliteit
•Stimuleren exportfunctie
Rol van de overheid