In een aantal regio’s in Nederland onderzoeken mbo-scholen de mogelijkheid voor het aanbieden van brede niveau 2-opleidingen of organiseren al varianten. Deze notitie bevat een oriëntatie op de aanpassingen die nodig of gewenst zijn om brede niveau 2-opleidingen te organiseren. Inspiratiedocument: brede niveau 2-opleidingen

Waarvoor is de handreiking bruikbaar?

De herziening van de kwalificatiestructuur is hét moment om onderwijs en examinering opnieuw in te richten. Teams die aan de slag willen met typische niveau 2-opleidingen lopen tegen de uitdagingen aan van slechte vooruitzichten op werk en bpv voor deze studenten. Deze handreiking is te gebruiken voor teams die een brede opleiding op niveau 2 overwegen.

Hoe is deze handreiking te gebruiken?

Scholen hebben behoefte om een plaatje te kunnen schetsen van deze mogelijkheden en zoeken naar onderwijs- en examenscenario’s, ideeën om slim te organiseren en de ruimte te pakken die wet- en regelgeving biedt.

Het Servicepunt IHKS heeft het initiatief genomen om de overwegingen van scholen in dit document op te nemen om het uitwisselen van ideeën en ervaringen rond dit onderwerp te faciliteren.

Met de ervaringen van ROC Rivor als Deltion College is voorliggend document opgesteld.

Deze handreiking biedt een eerste kader om na te denken over een brede niveau 2:

· Waarom zouden scholen het overwegen?

· Hoe pakken ROC Rivor en Deltion College het aan?

· Welke ervaringen uit het verleden zijn er?

ThemaBrede niveau 2-opleidingen

Datum publicatie7 januari 2016

Versie1.0

OmschrijvingGespreksdocument dat een school kan helpen om afwegingen over samenvoegen van niveau 2-opleidingen te organiseren.

Werkgroep/betrokkenen

Servicepunt IHKS

Denktank met pilots

Marian Alberts (ROC Rivor),

Albert Jan Hoeve (Deltion College), Bert Bennink (Alfa-college)

Contact info@ihks.nl

Noodzaak voor breed niveau 2

De economie verandert steeds sneller en de toekomst is steeds minder goed te voorspellen. Dit heeft uiteraard zijn uitwerking op hoe student, arbeidsmarkt en schoolorganisatie hierin staan. Zeker op het niveau waar beroepen steeds sneller veranderen of zelfs verdwijnen. De problematiek van met name niveau 2.

De student:

· Heeft behoefte aan een toekomstbestendig diploma

· Wil vaak de definitieve keuze voor een diploma zo lang mogelijk uitstellen

· Wil wel wat te kiezen hebben

· Heeft baat bij een bredere oriëntatie om een betere beroepskeuze te maken

· Heeft baat bij een (bredere) startpositie op de arbeidsmarkt

· Is niet meer gebonden aan een sector of richting

· Focust zich op ‘what’s in it for me’

De arbeidsmarkt:

· Heeft behoefte aan werknemers die mee veranderen, multi-inzetbaar zijn en beschikken over ‘21th century skills’

· Wil beginnende werknemers zo snel mogelijk inzetten

· Wil geen dubbelingen in diploma’s en de herkenbaarheid daarvan niet verliezen.

De schoolorganisatie:

· Heeft behoefte aan verbreding van opleidingen om studenten beter te begeleiden en de arbeidsmarkt beter te bedienen.

· Wil afwijken van traditionele kwalificaties en over sectoren heen clusteren

· Wil minder switchers en uitvallers.

Veel scholen willen voor deze studenten op met name niveau 2 het arbeidsmarktperspectief verbeteren door ze breed inzetbaar op te leiden en aantrekkelijk te maken voor de arbeidsmarkt.

Een brede opleiding maakt het mogelijk dat de student zich breed kan oriënteren en bewuster een keuze te maken voor een uitstroomrichting. Ook kan breed uitstromen nog steeds tot de opties behoren.

Scholen zoeken naar mogelijkheden om een brede opleiding op niveau 2 tot stand te brengen. Scholen oriënteren zich op verdere verbreding van bestaande (brede) opleidingen, het eenvoudig in kaart brengen van verwantschappen tussen kwalificaties en het inzetten van keuzedelen om te verbreden.

Ontwikkelingen in de sector:

· Regeling voor cross-overs (experimenten) vanuit OCW

· Alternatieve invulling van de vrije ruimte bij scholen

· Uitwisselen ervaringen organiseerbaarheid (via IHKS)

· Zoektocht naar geschikte leermiddelen en examens (inzet leveranciers) voor meer modulair onderwijs

· Stageplaatsen nodig in context.

Voorbeeld uit de praktijk:

ROC Rivor

Wat heeft jullie doen besluiten onderzoek te doen naar het opzetten van brede niveau 2 opleidingen (nut en noodzaak)?

In 2011 zijn de BOL-opleidingen verkoper, administratief medewerker (bedrijfsadministratief; secretarieel; receptionist) en logistiek medewerker geclusterd naar aanleiding van de volgende signalen:

· vraag bedrijfsleven naar breed opgeleid personeel

· onvoldoende opleidings- en beroepsbeeld van studenten

· “ombuigmogelijkheden” om studenten te begeleiden van opleidingskeuze zonder arbeidsmarktperspectief (administratie) naar veelgevraagde medewerkers in onze regio (logistiek medewerker)

· veel verwante competenties worden gevraagd, met name m.b.t. “beroepshouding”

· studenten blijken hun eigen kwaliteiten onvoldoende te kennen en vallen uit doordat ze hun talenten niet kunnen benutten in de gekozen opleidingsrichting

In de eerste instantie is de brede opleiding gepositioneerd naast gewone smalle opleidingen, daarna alleen nog maar breed, vanwege:

· minder uitval:

· positieve beoordeling studenten:

· mogelijkheden stage en werk vergroot

· positieve beoordeling inspectie op onderwijs en kwaliteit

In 2015 is de brede opleiding uitgebreid met drie uitstroommogelijkheden van het dossier dienstverlening, want:

· tevredenheid over het concept “breed opleiden”

· verwantschapsanalyse (mbo-raad ZDV) geeft aan dat dit mogelijk is;

· nog meer mogelijkheden voor studenten

· afhankelijkheid van studentaantallen en hun keuzes is minder groot

Welke do’s en dont’s kunnen jullie noemen als het gaat om jullie ervaringen met het opzetten van brede niveau 2 opleidingen?

· zorg voor een herkenbaar team docenten, dus niet te veel docenten “invliegen” met hun eigen vakgebied; dus vooral generalisten.

· zorg voor een programma waarin enerzijds vaardigheden worden aangeleerd die voor alle opleidingen relevant zijn, maar zorg er ook voor dat ze in aanraking komen (zowel in theorie als in de praktijk) met het specifieke beroep. Ze moeten kunnen “afstrepen” aan de hand van hun ervaringen wat ze wel en niet ligt.

Met welke beperking in de regelgeving hebben jullie te maken (gehad). Welke ruimte heb je nodig om je plan te verwezenlijken?

· veel administratieve rompslomp door overschrijvingen OOK’s en BPVO’s. Inschrijven op domein levert geen mogelijkheden, aangezien opleidingen over domeinen heengaan.

· brede accreditatie van BPV-plaatsen zou mogelijk moeten zijn voor de eerste fase van de opleiding. Pas in de afstudeerfase is een specifieke accreditatie nodig.

Voor meer info: marianalberts@rocrivor.nl

Voorbeeld uit de praktijk:

Deltion College

Wat heeft jullie doen besluiten onderzoek te doen naar het opzetten van brede niveau 2 opleidingen (nut en noodzaak)?

Onze beweegredenen zijn:

· er zijn relatief veel studenten met een beperkt of slecht beroepsbeeld, weten niet waar ze aan beginnen;

· er zijn veel overstappers en VSV is relatief hoog

· arbeidsmarktperspectief (en ook de stage) is slecht voor veel van de opleidingen

Welke do’s en dont’s kunnen jullie noemen als het gaat om jullie ervaringen met het opzetten van brede niveau 2 opleidingen?

· maak er een aparte opleiding/klas van, start deze naast bestaande smalle opleidingen op niveau 2

· werf een eigen team voor deze opleiding met gemotiveerde leraren

· betrek het werkveld, grote stageverleners, erbij

· laat je niet te veel leiden door de administratieve rompslomp er omheen, maar bouw een mooie innovatieve opleiding

· neem de tijd om deze goed te ontwikkelen en op te zetten

· ga uit van twee jaar opleiden (niet bij voorbaat versnellen)

Met welke beperking in de regelgeving heb je te maken (gehad). Welke ruimte hebben jullie nodig om je plan te verwezenlijken?

· breed inschrijven is onvoordelig, dus wordt het smal inschrijven en overschrijven aan het eind van de opleiding; (is slecht voor je rendement)

· BPV plekken zijn gekoppeld aan smalle dossiers, maakt het lastig om in een bpv-plek breed op te leiden (accreditatie probleem)

· keuzedelen, remediërende zijn nu niet toegestaan, moet weer apart aangevraagd worden; creatief zijn met de inzet op keuzedelen

Kunnen jullie in het kort aangeven welke opbrengsten jullie onderzoek naar een bredere opzet van niveau 2 heeft opgeleverd?

· Deltion start met maximaal twee klassen naast de bestaande smalle opleidingen

· Er is commitment bij het management

· Leraren zijn enthousiast om er aan mee te mogen ontwikkelen

Voor meer info: ahoeve@deltion.nl

Raadpleeg ook: “Netwerk breed opleiden niveau 2” (CINOP, Sandra Beugel en Marloes Zewuster)

Do’s en dont’s:

lessen uit het verleden

Op basis van eerdere ervaringen en vergelijkbare trajecten in het verleden is een rijtje op te sommen met do’s en dont’s:

Do’s:

· Houdt het herkenbaar voor de student: biedt het houvast van een ‘normale’ opleiding met vaste docenten, tijden, etc.

· Maak binnen een brede opleiding kleinere groepen studenten voor samenhang en houvast

· Stel de student centraal in plaats van de inhoud van het kwalificatiedossier

· Zorg dat de organisatie eraan toe is: zorg voor draagvlak bij studenten, docenten, stagebedrijven en ouders

· Begin klein en bouw het bij succes verder uit: begin bij de meest verwante kwalificaties, kijk waar de vraag uit het bedrijfsleven nog meer ligt en bepaal welke ‘bloedgroepen’ goed samengaan

· Investeer in goede studieloopbaanbegeleiding (en keuzebegeleiding)

· Zet in op houdingsaspecten (21th century skills) en Nederlandse taal in verband met brede inzetbaarheid

· Zorg voor duidelijke (schoolbrede) spelregels

Dont’s:

· Start niet voordat iedereen een goed beeld heeft van welke kant het op gaat: betrokkenen moeten hetzelfde verhaal naar buiten brengen over de opleiding

· Vergeet niet in dialoog te gaan en te blijven met de ‘externe’ betrokkenen als ouders, toeleverende scholen stagebedrijven

· Stel de docententeams niet te homogeen samen: alle sectoren moeten goed vertegenwoordigd zijn in het team

· Verzandt niet in administratieve rompslomp en stel de administratie niet centraal

Totstandkoming van deze handreiking

In het kader van de herziening van kwalificatiedossiers heeft het Servicepunt IHKS voorliggend document opgesteld. Het kan dienen als inspiratie voor het ontwikkelen van schooleigen trajecten of schooloverstijgende bijeenkomsten.

Voor dit document is gebruikgemaakt van:

· Project Dienstverlening n2;

· BTG ZDV analyse kwalificatiedossiers;

· Praktijkervaring ROC Rivor;

· Initiatie 4 ROC’s;

· Visiedocument OOG;

· MBO2025.

Daarnaast zijn ervaringen gedeeld bij:

· Ambassadeursbijeenkomst 14 oktober 2015: ronde tafel gesprek

· Examenconferentie 6 november 2015: Dienstverlening niveau 2

· MBO City 30 november 2015: lezing “Breed opleiden, hoe doe je dat” en pop up “Breed niveau 2 in de praktijk”

· Examenproducten btg’s 5 februari 2016: kennisdeling btg-projecten rondom brede niveau 2 organiseren en examineren.

En hoe verder…

Deze handreiking is een start. Het delen van ervaringen heeft duidelijk gemaakt waar behoefte aan is.

Inventarisatie van de kaders

Welke regels zijn er, welke komen er en welke zitten (mogelijk) in de weg. Er wordt gezocht naar mogelijkheden voor:

· Andere invulling vrije ruimte (eenvoudig inzetten van geschikte keuzedelen)

· Aanpassen wet-/regelgeving

· Experimenteerruimte (cross-over-regeling)

· Toezicht Inspectie aangepast

· Opleiden vanuit portfolio student i.p.v. kwalificatiedossiers

· Dialoog met SBB voor geschikte bpv-plekken.

Verder onderzoek

Naast ruimte om te ‘experimenteren’ is er ook behoefte aan richting. Op dit moment is de toekomst wat betreft de opleidingen op niveau 2 onzeker. Er is behoefte aan onderzoek, bijvoorbeeld

· NRO “Toekomst werk voor niveau 2”

· CPB/ SBB: “Ontwikkelingen”

· Ecbo “Onderscheid breed/smal en bol/bbl.

Bundeling van krachten

Vanuit de MBO Raad zijn er mogelijkheden om te organiseren dat de kennis bij verschillende scholen wordt gedeeld of zelfs in gezamenlijkheid wordt uitgebouwd:

· Binnen het verband van bedrijfstakgroepen

· Vanuit Servicepunt IHKS: opzetten werkgroep met geïnteresseerden om te werken aan uitdagingen rondom logistiek, administratie, loopbaanbegeleiding, etc., etc.

· Gezamenlijk ontwikkelen passende keuzedelen:

· Minimale voorkennis vereist

· Concreet invullen bij start opleiding

· Te examineren

· Beeld geven van beroep (kunnen ervaren)

· Veel aandacht voor beroepshouding

· Geschikt voor bpv (m.n. voor bbl).

1

Brede opl. niv. 2

economie.docx

ODV1 – Verantwoordingsdocument Brede opleiding Economie niveau 2

Verantwoording

Met ingang van studiejaar 2012-2013 is naast de reguliere opleidingen op niveau 2 een Brede opleiding niveau 2-Economie van start gegaan. Deelnemers maken kennis met detailhandel, logistiek en administratie op niveau 2, zowel in de theorie als in de praktijk.

Hiertoe is besloten om een aantal redenen.

1. Veel studenten melden zich aan voor een niveau-2 opleiding administratie. Deze opleiding heeft de laatste jaren aan arbeidsmarkt-relevantie ingeboet. Stages, maar vooral werk zijn nauwelijks te vinden op dit niveau. Alleen voor de betere basisberoepsgerichte vmbo-leerlingen is doorstroom naar niveau 3 mogelijk (zie ook zelfevaluatie administratie).

2. Vooral in de logistiek, maar zelfs ook nog in de detailhandel zijn voldoende stageplaatsen en (leerwerk)banen beschikbaar voor niveau 2 studenten. Helaas is het imago van met name de logistiek, zodanig dat leerlingen niet kiezen voor een opleiding in die richting. ROCRivor participeert in het Platform Transport en Logistiek Rivierenland, dat zich sterk maakt voor het vergroten van de belangstelling voor werken in de logistiek.

3. Het kiezen van een studierichting is voor jongeren van 16 jaar een grote opgave en gebeurt nogal eens op verkeerde gronden. Zij doorzien onvoldoende wat het beroep en de opleiding waarvoor wordt gekozen, inhouden en hebben ook onvoldoende besef van andere mogelijkheden.

4. Leerlingen van de basisberoepsgerichte leerweg hebben in veel geval geen beroepshouding die aansluit bij de competenties die in een administratieve omgeving verwacht wordt, maar zijn zich nog onvoldoende bewust van hun capaciteiten en mogelijkheden.

5. In de visie van de Academie voor Ondernemerschap en Dienstverlening is het uitgangspunt dat we het begin van de opleidingen zo breed mogelijk maken, om in de loop van de opleiding steeds verder te trechteren en te specialiseren.

6. Voor alle niveau 2-opleidingen geldt dat we de laatste jaren constateren dat het niveau van de instromende leerlingen achteruit gaat en dat hun persoonlijke problematiek in het leven buiten school enorm toeneemt. Het is onze ambitie om studenten te helpen hun talenten te ontdekken en benutten. Deze manier van opleiden biedt hiervoor de beste kans.

7. Ten slotte: Studenten in de bestaande niveau 2-opleidingen die wèl op hun plaats zitten, worden veelal gehinderd in hun leerproces door klasgenoten die onvoldoende gemotiveerd zijn voor de opleiding.

Diploma

Uitgangspunt voor alle opleidingen is dat de student met een erkend diploma de school verlaat. Ook de studenten van de brede-opleiding studeren na anderhalf of twee jaar af met een erkend diploma van een van de niveau 2-opleidingen, als:

· Verkoper

· Logistiek medewerker

· Administratief medewerker – Bedrijfsadministratie medewerker

Secretarieel medewerker

Telefoniste/receptioniste

Opbouw van de opleiding

Leerjaar 1basisprogramma

· Gedurende het gehele leerjaar worden de vakken taal, rekenen, burgerschap, Engels en IT-vaardigheid (office) aangeboden.

· Studieloopbaanbegeleiding met aandacht voor persoonlijke ontwikkeling en keuzeprocessen vindt het gehele jaar plaats.

· Studenten volgen vakspecifieke onderdelen van de reguliere niveau 2-opleidingen administratie, detailhandel en logistiek;

· Daarnaast:Periode 1beroepsoriëntatie en sollicitatietrainingVanaf periode 22 dagen per week beroepspraktijkvorming waarbij werkzaamheden in diverse richtingen worden aangeboden 3 dagen school

Periode 4definitieve richting wordt bepaald BBL- leerplaats wordt gezocht studenten krijgen extra lessen in de richting van hun keuze

Leerjaar 2richtingspecifiek programma

De student stroomt in de reguliere niveau 2-opleiding in en volgt het reguliere programma. De opleiding is geprogrammeerd in anderhalf jaar. In dit half jaar wordt geëxamineerd volgens het reguliere examenplan.

Doorstroom naar niveau 3 blijft op dezelfde wijze mogelijk als voor studenten uit het reguliere traject.

Leerweg

In de visie van de Academie voor Ondernemerschap en Dienstverlening verschilt per opleiding en branche de voorkeur voor een BOL of BBL-traject.

In de detailhandel en de logistiek zijn bedrijven bereid leerwerkbanen te creëren voor studenten. Studenten kunnen al snel meedraaien als volwaardige werknemer en tegelijkertijd steeds nieuwe dingen leren. De praktijk is hier de beste leermeester. De school ondersteunt dit leerproces. Simuleren van klantgesprekken of logistieke handelingen is niet gewenst. Dit resulteert in het aanbod van een BBL-traject.

In de administratie is intensieve begeleiding nodig van een praktijkopleider. Studenten kunnen slechts zeer beperkt werkzaamheden overnemen van reguliere werknemers, zij kunnen slechts ondersteunen. Dit betekent dat het voor BPV-bedrijven niet aan de orde is leerwerkbanen te creëren. Studenten moeten kennis vergaren en vaardigheden trainen alvorens te kunnen toepassen in de praktijk. Dit resulteert in het aanbod van een BOL-traject.

Informatie en intake

In de brochure en op de website van ROC Rivor is de Brede opleiding niveau 2 – Economie omschreven . Ook decanen van toeleverende scholen zijn op de hoogte van de opties..

De intake wordt gedaan door de Trajectbegeleider van Ondernemerschap & Dienstverlening. Indien nodig overlegt hij met de coördinatoren van de opleidingen detailhandel, logistiek en administratie. Intaketoetsen maken onderdeel uit van de procedure. In veel gevallen wordt contact opgenomen met de decaan van de toeleverende school.

Criteria voor plaatsing zijn:

· Heeft de aanmelder een helder beeld van de opleiding en het beroep en heeft hij/zij werk (een arbeidscontract van min. 20 uur), dan wordt hij/zij geplaatst in de BBL-opleiding verkoper of logistiek medewerker;

· Heeft de aanmelder een helder beeld van de opleiding en het beroep en heeft hij/zij potentie en capaciteiten om door te stromen naar niveau 3 in een administratieve setting, dan kan hij/zij geplaatst worden in de BOL-opleiding Administratief medewerker.

· In andere gevallen wordt de aanmelder geplaatst in de Brede opleiding Economie niveau-2.

Zelfevaluatie

Onderwijs

De Brede opleiding niveau 2-Economie is een opleiding in ontwikkeling. Dit betekent dat gaande het schooljaar zaken af en toe worden bijgesteld, waardoor de praktijk soms afwijkt van documenten als bijvoorbeeld de studiewijzer.

Zo was het de bedoeling dat studenten gedurende 3 periodes alle aangeboden modules van alle 3 de opleidingen zouden volgen. Dit bleek voor hen een te zware belasting, waardoor we dit uitgangspunt hebben bijgesteld. Naarmate hun geschiktheid en belangstelling verder vorm krijgt, mogen zij modules uit de richting die zij nìet kiezen, laten vallen. In de laatste periode worden (indien nodig) dan nog extra lessen ingeroosterd voor de doorstroom naar leerjaar 2.

Aangezien voor de niveau 2-studenten ook alle organisatorische en opleidingstechnische zaken telkens weer herhaald (moeten) worden, kunnen mogelijke wijzigingen daarin worden meegenomen. Studenten varen op het kompas van de docent; zij raadplegen niet of nauwelijks aangereikte documenten of mededelingen via It’s learning. De docent en studieloopbaanbegeleider is per week (en soms per dag) hun bron van informatie.

Er is behoefte aan een instrument waarmee de docent of studieloopbaanbegeleider alle stapjes van de opleiding met de student kan doornemen.(zie ook actiepunt examinering en toetsing)

Er zitten grote verschillen in tempo en capaciteiten. Dit vraagt flexibiliteit van docenten. Bijvoorbeeld de docent die lessen office en rekenen geeft, houdt niet vast aan 2 aparte lessen, maar levert maatwerk. Wie klaar is met het ene vak, kan tijdens de les doorgaan met het andere vak.

Er is een belangrijke rol weggelegd voor de docent LLB, met name op het onderdeel leren en loopbaan. Deze docent is momenteel bezig met haar master-opleiding Special Educational Needs en probeert studenten zo goed mogelijk te begeleiden bij hun ontwikkelings- en keuzeproces. Deze docent is ook studieloopbaanbegeleider van een aantal studenten en bezoekt hen in de praktijk.

Actiepunt 2014:

De opleiding modulair inrichten, waardoor een keuzeprogramma voor de opleidingsrichtingen ontstaat.

BPV

Studenten worden zoveel mogelijk ondergebracht bij bedrijven waar werkzaamheden van verschillende opleidingsrichtingen kunnen worden uitgevoerd. De Kwantum is bijvoorbeeld geaccrediteerd voor detailhandel, maar er kunnen ook logistieke en administratieve werkzaamheden worden verricht. Hierdoor kunnen studenten ook in de praktijk ervaren wat werken in de studierichting inhoudt.

Uiteraard kunnen studenten ook stage lopen bij meer specifieke BPV-bedrijven. Soms komen ze zelf met zo’n voorstel. Als blijkt dat dit niet de juiste keuze is, zal na een periode geswitched moeten worden van stagebedrijf.

BPV-bedrijven worden geïnformeerd over de breedte van de opleiding. Ze zien uiteraard wel het verschil tussen BOL en BBL-studenten, maar de wijze waarop de smalle en brede opleiding van elkaar verschilt, is niet bij iedereen bekend. Dit heeft overigens geen invloed op het verloop van de stage.

Actiepunt 2014

· Specifieke niveau 2 stagebedrijven ‘pool’ samenstellen

· Een BPV-gids specifiek voor de brede opleiding niveau 2 samenstellen

Toetsing en Examinering

Examinering verloopt volgens het richtingsspecifieke examenplan. In het geval van dit onderzoek het examenplan van de Verkoper crebo 93750 De werkwijzer examinering wordt hierbij gevolgd. Uit steekproeven is gebleken dat archivering van examens en gemaakt werk niet altijd optimaal is verlopen. Dit is een verbeterpunt.

Vrijwel alle examens zijn geprogrammeerd in leerjaar 2.

Het blijkt echter wenselijk en mogelijk een aantal examens al in het eerste jaar af te leggen. Het betreft examens uit het basisprogramma (bijvoorbeeld engels) of uit het richtingspecifieke programma voor degenen die snel hun keuze gemaakt hebben (bijvoorbeeld logistiek).

Een verbeterpunt is de wijze waarop de formatieve toetsing wordt gestructureerd en gedocumenteerd.

Actiepunten 2014:

· De portefeuillehoudend coördinator controleert regelmatig het examenbureau de aanwezigheid van examenmateriaal en gemaakt werk.

· Een studiepuntenkaart ontwerpen waarop alle studie-onderdelen gevolgd kunnen worden.

Docententeam en -organisatie

Door de aard van de opleiding werken docenten uit verschillende teams met elkaar samen. Zij zijn allen bij uitstek geschikt om met de doelgroep om te gaan. De kerndocenten overleggen regelmatig, maar hebben allemaal een andere achtergrond en zijn gewend aan de werkwijze die hoort bij de branche of de leerweg waaraan ze gewend zijn. Dit is verrijkend, maar verdient aandacht.

De opleiding “hoort” niet echt bij een team, waardoor het gevaar aanwezig is dat niet alle verantwoordelijkheden goed belegd zijn. Momenteel worden er nogal eens ad hoc besluiten genomen. De meeste zaken worden geregeld door het team detailhandel en logistiek.

Actiepunt 2014:

De opleiding een duidelijker plaats geven bij 1 van de teams en de verantwoordelijkheden en taken duidelijk toeschrijven aan personen.

Administratieve organisatie

Het combineren van verschillende crebo’s uit verschillende opleidingsdomeinen vergt veel van de administratieve organisatie. Switchen van studierichting vraagt nieuwe OOK’s en BPVO’s.

Er is voor gekozen studenten in te schrijven onder de crebo-aanduiding: Verkoper BOL, omdat deze crebo niet in gebruik was voor een reguliere opleiding.

Voor een onderzoek als het huidige “ Staat van de Instelling” kan dit verwarrend werken. Het betreft dus eigenlijk een opleiding Verkoper met in het eerste jaar een BOL-leerweg en in het tweede jaar een BBL-leerweg.

Studiesucces

Studenten die weten wat ze willen, die werk hebben en die meer potentie hebben voor doorstroom worden meteen in de richting geplaatst. Dat houdt in dat een groep studenten die twijfelt, z’n motivatie nog niet gevonden heeft, gehinderd wordt door persoonlijke situatie of wat lager scoort op capaciteiten een plaats in de brede opleiding vinden.

Hierdoor ontstaat een groep studenten op niveau 2, die overeenkomsten vertoont met de entree-opleiding. Dit maakt een specifieke aanpak mogelijk, maar vraagt ook veel van de begeleiding (zowel op school als in de praktijk). Er wordt nauw samengewerkt met de deskundigen van het Loopbaancentrum en de derdelijns ondersteuning.

Deze samenwerking zou nog meer ingebouwd kunnen worden in het opleidingsprogramma. Het loopbaancentrum ontwikkelt zich van curatief naar preventief; hiervan moet meer gebruik gemaakt worden.

Actie 2014:

Het Loopbaancentrum een vaste plaatse geven in de begeleidingsstructuur van de brede opleiding.

Ondanks alle inspanningen vallen ook hier studenten om verschillende redenen uit.

Start brede opleiding

1 oktober 2012leerjaar 1 breed21 studenten

1 oktober 2013leerjaar 2 detail4 studentenleerjaar 2 logistiek3 studenten

leerjaar 2 administratie5 studenten

d.w.z. doorstroom 57%

Redenen uitval:

Fastfood opleiding Rijn IJssel1 student

Logistiek, Rijn IJssel1 student

Retour AKA, Rivor1 student

Beveiliging, Rivor1 student

Paardenopleiding, Helicon1 student

Andere school1 student

Verhuisd2 studenten

ICT, Rivor1 student

Gestopt (geen werk, geen zin)4 studenten

Wel kunnen we constateren dat de uitval in de reguliere opleidingen niveau 2 administratie en detailhandel is afgenomen.

Diplomaresultaat 2012Diplomaresultaat 2011norm

Administratiefmed.81,3%67,%56,5%

Verkoper66,749%56,5%

Tevredenheid

Uit de eerstejaarsenquete 2013-2014 blijkt t.a.v. de informatievoorziening dat de helft studenten van tevoren niet goed wist wat hij kon verwachten van de opleiding. Na ca. 12 weken is er niemand meer die aangeeft dat hij/zij onvoldoende informatie t.a.v. opleiding en onderwijs heeft. Het beroepsbeeld is bij het merendeel duidelijker geworden. (op moment van afname zijn de stages een paar weken begonnen).

De tevredenheid t.a.v. het onderwijs loopt sterk uiteen. De meesten steken voldoende op,de manier waarop onderwijs wordt gegeven scoort iets meer positief dan negatief. De sfeer in de lessen wordt unaniem als positief gewaardeerd.

Begeleiding door docenten en studieloopbaanbegeleider is voldoende.

Het totaaloordeel van de studenten is een 6,9.

Het valt op dat studenten zelf van mening zijn dat ze erg hard moeten werken.

Toekomst

De Academie voor Ondernemerschap en Dienstverlening gelooft in breed opleiden.

We zien bij de opleiding administratief medewerker BOL dat steeds minder studenten door kunnen stromen naar niveau 3. Het verdient overweging alle BOL-studenten in een bredere opleiding te laten starten.

Als een modulair programma ontwikkeld is, kan het misschien worden uitgebreid met andere opleidingen O&D op niveau 2. Onderzocht wordt of het nieuwe brede kwalificatiedossier Dienstverlening zorg&welzijn, facilitair, sport &recreatie hierbij aan kan sluiten.

Een separaat traject blijft voorlopig wel bestaan voor de BBL-leerwegen, omdat de keuze- en motivatieproblematiek daar niet speelt.

presentatie

Deltion.ppt

WELKOM

Niveau 2
van smal naar breed


………………………………

Albert Jan Hoeve

Niveau 2 breed
wat, waarom, hoe

Onduidelijk arbeidsmarkt perspectiefOm welke beroepen gaat het?Onduidelijk beroepsbeeld studentRelatief grote uitval en overstappers

Maar niet overal… er zijn ook duidelijke beroepen en goede arbeidsmarkt perspectieven of mogelijkheden voor doorstroom

Eerste verkenning
niv.2-breed

Trends in het werkveld:

Minder zorg, meer dienstverlening en facilitairVraag naar breed inzetbare arbeidskrachtenGastheerschap, communicatieve vaardigheden, omgaan met mensen wordt steeds belangrijkerVerwachte toename beroepen/werkenden op niveau 2, laaggeschoolden in brede dienstverlenende functies (CPB 2015)

Waar hebben we het over?

Medewerker secretariaat en receptieMedewerker (financiële) administratieHelpende zorg en welzijnMedewerker facilitaire dienstverleningMedewerker sport en recreatieMedewerker ICTLogistiek medewerkerParts-/baliemedewerkerVerkoper

Over wie hebben we het?

De student:

die vanuit Entree wil doorstromendie niet weet wat hij/zij wil, of een verkeerde studiekeuze maaktdie een slecht of niet realistisch beeld heeft van de arbeidsmarkt (kansen en wensen)Ik wil de zorg in, met kinderen werken…Ik wil de ict in, ik kan goed gamen en snap veel van computersIk wil de handel in, veel verdienen

Verschillende scenario’s

Beter afstemmen tussen opleidingen en samenwerking met SSC, behoud bestaandeUitbouwen niveau 2 HZW-Faciltair-Sport&Recreatie en voor de rest behoudenOntwikkelen van een brede opleiding niveau 2 voor de eerder genoemde kwalificaties

Optie 3: brede opleiding

Het ontwikkelen van een paar scenario’s voor de opzet van een brede opleiding niveau 2

Een brede opleiding die studenten de kans moet geven om vanuit eigen kwaliteiten en ambities een opleiding op assistent niveau te kunnen afronden. Een opleiding die de student kansen biedt in het breed oriënteren, het vakspecifiek inkleuren of zich te richten op doorstroom naar niveau 3.

Brede niveau 2 (vervolg)

Een opleiding die zich inzet om studenten op te leiden binnen een uitdagende leer/werkomgeving; op te leiden in een vertrouwde en op de doelgroep afgestemd leerklimaat.

Een opleiding die zichtbaar en merkbaar inzet op het voorbereiden van de student voor het werkveld of een vervolgstudie waarbij in het bijzonder ingestoken wordt op de 21-eeuwse vaardigheden (21st-skills).

Brede niveau 2 (vervolg)

Een opleidingstraject dat grotere kansen biedt voor studenten vanuit Entree. Een soepele en flexibele doorstroom wordt mogelijk gemaakt.

Scenario’s

De te ontwikkelen scenario’s houden rekening met het HUBO (haalbaar,uitvoerbaar,betaalbaar onderwijs) principe, doen uitspraken over intake, curriculum, examineren, bpv en organisatie.

De scenario’s geven ook een richting betreffende de plek van de opleiding binnen Deltion, teamgrootte, teamdeskundigheid en organiseerbaarheid.

Over wie hebben wíj het:

Twijfelaars en onbewuste kiezers (‘iets met kinderen’)Kiest niet op arbeidsmarktperspectief, maar korte termijnDoeners-praktijkgerichtBeperkt concentratievermogenRandvoorwaarden om te leren vaak niet op ordeGrote niveau-verschillen binnen groepen: instroom entree, doorstroomambities, NT2Dus… structuur, aandacht, duidelijkheid, contextrijk, vast team, kansen+geduld

We kiezen voor…

Brede instroom van studentenFlexibel onderwijs op instroom en uitstroomOpdracht en taakgestuurd onderwijsLeren in de context, van breed naar smalStamgroepenPortfolio in onderwijs en examineren “bewijs wat je kunt!”

Vanaf augustus 2016

Starten we met een team leraren dat wil

In een contextrijke omgeving

Met een beperkte groep studenten

In een actieve samenwerking met bedrijven

Nog enkele hobbels te nemen…

Breed inschrijven, hoe doen we dat (wordt nu ontmoedigd)Veel overschrijvers: overleg over rendementVerhouding BOT – BPV aanpassen in eerste leerjaar, leren in de context mogelijk makenInzet remediërende keuzedelenMeer “vrije ruimte” om combinatie opleidingen mogelijk te maken (het wetsvoorstel cross-overs sluit hier niet bij aan, dat gaat over nieuwe beroepen MET een werkgever)Brede erkenning van leerbedrijven

En jullie?

Albert Jan Hoeve

Strategisch onderwijsadviseur

Deltion College