ONARIM ve GÜÇLEND İRMEDE MALZEME - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/halit.yazici/SUNUMLAR/onarim-malzeme-I.pdf · betonun İncelenmes İ 1) Örnek alinmasi (hasarli ve hasarsiz bÖlgelerden)

ONARIM ve GÜÇLENDİRMEDE MALZEME

Doç. Dr. Halit YAZICI

YAPININ İNCELENMESİ

BETONARME YAPI

ZEMİN KO�ULLARI

Emniyet gerilmesiTemel türüOturma, yan yatma problemi vb.

MALZEME TA�IYICI SİSTEM

ÇEVRE KO�ULLARI

•Sıcaklık, Nem •Geçirimlilik•Basınç, darbe, sürtünme vb. etkiler•Deniz suyu Klorürler•Kirli atmosfer•Beton ve çelik için zararlı diğer maddeler (sülfat, asit vb.)•Zararlı maddelerin konsantrasyonu•Temas durumu•Etki süresi, sıklığı, şiddeti

BETON ÇELİK

BETONUN ISLATILMASIYLA ÇATLAKLARIN BELİRGİN

HALE GELMESİ

BETON YÜZEYİNE YAPI�TIRILAN BANT İLE YÜZEY

DURUMUNUN TESPİTİ

HASARIN NEDENHASARIN NEDENİİN ve BOYUTUNUN TESPN ve BOYUTUNUN TESPİİTTİİ

BETONUN BETONUN İİNCELENMESNCELENMESİİ

1) ÖRNEK ALINMASI (HASARLI ve HASARSIZ BÖLGELERDEN)

2) BETONLA ile İLGİLİ MEVCUT BİLGİLERİN İNCELENMESİ

•Beton Yapı (tasarım, boyutlar, yükleme geçmişi)•Yönetmelikler•Beton Dizaynı•Kullanılmış malzemeler üzerinde yapılmış deneyler•Taze betonun kalite kontrolü•Örnek alma yöntemi ve sıklığı•Laboratuvarda kür edilmiş örneklerin deney sonuçları•Yapıda kür edilmiş örneklerin deney sonuçları•Betonun yerindeki (yapıdaki) dayanımı•Kür koşullarının ve süresinin belirlenmesi•Hasar meydana geldiğinde beton yaşı

BETON

GÖRSEL MUAYENE

•Aşınma, erozyon kabuk şeklinde dökülme •Pul pul dökülme •Kapak atma•Paspayıtabakasının kalkması•Pas lekesi•Jel sızması•Kristalizasyon•Yumuşama•Ufalanma•Çatlaklar (makro, mikro)

TAHRİBATSIZ DENEYLER

•Beton tabancası•Ses geçirme•Soyulma

TAHRİBATLI DENEY

LABORATUVAR DENEYLERİ

Karot çıkarma

Basınç deneyi

Kimyasal analiz

Mekanik deneylerBasınç, ÇekmeEğilme

•B.H.A.,•Su emme,•Boşluk oranı,•Kılcallık,• Geçirimlilik,•Boy değişimi

Mikro yapıincelemesi

TAHRİBATLI YÖNTEM (KAROT)

ZAHMETLİ, PAHALI, GERÇEĞE EN YAKIN SONUÇ

TAHRİBATSIZ YÖNTEM (TABANCA, ULTRASES)

TEK BA�INA YETERSİZ, KAROTLARLA KORELASYON �ART, YANILGI PAYI YÜKSEK (özellikle eski yapılarda)

ANLAMLI SAYIDA DENEY VERİSİ OLMALI, DEĞERLENDİRMEDE İSTATİSTİKİ YÖNTEMLER KULLANILMALI !!

BETON DAYANIMIBETON DAYANIMI

KAROT

SONUÇLARA ETKİ EDEN FAKTÖRLER

•NUMUNE ÇAPI ve YÜKSEKLİĞİ

•İÇERİDE KALAN DEMİR DONATI

•NUMUNENİN ALINMA YÖNÜ

•PRESTEKİ YÜKLEME HIZI

•NUMUNENİN ALINDIĞI YER

•BETONUN YA�I

•KAROTUN NEM İÇERİĞİ

•Vb.

•PRESİN HASSASİYETİ VE KALİBRASYONU

BETON TEST BETON TEST ÇÇEKEKİİCCİİ

BETON İÇİN

(Narin elemanlar)

DÜ�ÜK DAYANIMLI

MALZEMLER İÇİN (SIVA vb.)

KÜTLE BETONU İÇİN

SONUÇLARA ETKİ EDEN FAKTÖRLER

•BETONUN YÜZEY DURUMU•YEREL FARKLILIKLAR

•YÜZEYDEKİ NEM ORANI•YÜZEYDEKİ KARBONATLA�MA

•ÇEKİÇ VURU� AÇISI•ÇEKİÇ KALİBRASYONU•BETONUN YA�I

•Vb.•ÇELİK DONATININ BULUNMASI•YÜZEY SERTLE�TİRİCİLER

BETON TEST BETON TEST ÇÇEKEKİİCCİİ

ÇELİK DONATI

GÖRSEL MUAYENE

TAHRİBATSIZ DENEYLER

(elektriksel ölçümler, metal dedektörleri -pundit) •Donatı yeri•Sayısı•Aralığı•Çapı•Korozyon durumu

TAHRİBATLI DENEY

LABORATUVAR DENEYLERİ

Örnek alma

Çekme deneyi

Kimyasal analiz

Diğer deneyler (enerji yutma kapasitesi, işlenebilirlik vb.)

Gerilme-şekil değiştirme ilişkisi

•Korozyon•Pas lekeleri•Pas payıçatlakları• kapak atma

Pas payının kaldırılması

•Donatı yeri•Sayısı•Aralığı•Çapı•Korozyon durumu

Çekme deneyi

CuSO4 kristalleri

Bakır (Cu)Doymuş bakır sülfat eriyiği (CuSO4)

Geçirimli takoz

Islak sünger

MilivoltmetreKorozyon ölçüm sistemi –(elektriksel)

YAPISAL İNCELEME

YAPININ RÖLEVESİNİN ÇIKARILMASI�Mimari röleve�Taşıyıcı sistem rölevesi (Kolon-Perde-Kiriş boyutlarının ve konumlarının tespiti) �Donatıların sayısının, yerinin ve çapının tespiti�Çatlak genişliklerinin ve yönlerinin tespiti�Varsa diğer hasar türlerinin belirlenmesi (yan yatma, burkulma, duvarda X çatlağı vb.)�Uygulama hatalarının not edilmesi �Ağır hasar almış, yapı güvenliğini tehdit eden, acil önlem alınması(askıya alma, destekleme vb.) gereken elemanların belirlenmesi �vb.

PROJELERİN ve �ARTNAMELERİN İNCELENMESİ

ELDE EDİLEN VERİLER DOĞRULTUSUNDA YAPININ MEVCUT TA�IMA GÜCÜNÜN HESAPLANMASI

SONUÇLARIN PROJELERLE ve MEVCUT YÖNETMELİKLERLE KIYASLANMASI

KARAR SÜRECİNDE ETKİLİ FAKTÖRLER

•EKONOMİK (Fizibilite etüdü) –Onarım maliyeti ≥≥≥≥ 0.5 yapının yeniden yapım maliyeti ?

•Teknolojik olanaklar •Servis ömrü

•Tarihi ve sanatsal değeri•Ticari boyut •Siyasi boyut

•Güçlendirmenin bina fonksiyonlarına etkisi

•Onarım – güçlendirme sisteminin uygulanabilirliği ve güvenilirliği

•Yıkılıp, yeniden yapım olanakları

ELDE EDİLEN VERİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

OLASILIK ve RİSK KAVRAMLARINI İÇEREN

İSTATİSTİKSEL YÖNTEMLER KULLANILIR

YETERSİZ SAYIDAKİ DENEY VERİSİNİN ORTALAMASI ile YETİNİLMESİ

YAPIDAKİ GERÇEK DURUM TEMSİL EDİLEMEZ

BÜYÜK YANILGILAR

SAĞLAM•Hiçbir işleme gerek yok

YÜZEYSEL ONARIM GEREKLİ•Basit onarımlar•Hasarın tekrarınıönleyecek tedbirler vb.

TA�IMA GÜCÜYETERLİ

TA�IMA GÜCÜYETERSİZ

GÜÇLENDİRME GEREKLİ

ONARIM

GÜÇLENDİRME GEREKLİ

KARARKARAR

KARARI ETKKARARI ETKİİLEYEN DLEYEN DİĞİĞER FAKTER FAKTÖÖRLERRLER

YIKIM

GÜÇLENDİRME PROJESİ

YÖNETMELİK DEĞİ�İKLİĞİ,

TASARIMDA DİKKATE ALINMAMI� EK YÜKLER, (Ek kat çıkma vb.)

YAPI KULLANIM AMACININ DEĞİ�MESİ vb.

GÜÇLENDİRME

TA�IMA GÜCÜYETERSİZLİĞİ

GÜÇLENDİRME PROJESİ

ONARIMA HAZIRLIKONARIMA HAZIRLIK

ONARIMI YAPILACAK BETON BELLİ�ARTLARI SAĞLAMALI

YÜZEY SAĞLAM VE DAYANIKLI OLMALI, GEV�EK veya AYRI�MI�MALZEMELER, KUSUR VE BO�LUKLAR, ESKİ ve YENİ UYGULANACAK MALZEME ARASINDAKİ ADERANSI ZAYIFLATAN, TOZ, KİR, YAĞ, BOYA, KÜR MADDESİ, ÇELİĞİN KOROZYONUNA YOL AÇABİLECEK ZARARLI MADDELER İÇERMEMELİDİR

BU �ARTLARI SAĞLAYACAK BETON YÜZEYİNE ULA�ABİLMEK İÇİN

BOZUK BETON TABAKASI UZAKLA�TIRILIR ve YÜZEY HAZIRLAMA

İ�LEMLERİ GERÇEKLE�TİRİLİR

HASARLI BETONUN HASARLI BETONUN UZAKLAUZAKLA��TIRILMASITIRILMASI

DARBELİ KIRICILAR

EN YAYGIN KULLANILAN YÖNTEM

YERİNDE KALACAK SAĞLAM BETONDA DA

MİKRO-ÇATLAKLAR OLU�ABİR

KIRICI TİPİ ve BÜYÜKLÜĞÜDOĞRU SEÇİLMELİ

YERİNDE KALACAK BETONDA HASAR OLU�TURMASI HALİNDE

BU BÖLGE İÇİN EK İ�LEM GEREKEBİLİR


BOZUK BETON KESİLEREK UZAKLA�TIRILABİLİR

KESİM DERİNLİĞİAYARLANABİLİR

YERİNDE KALACAK TABAKAYA ZARAR

VERMEDEN HASSAS KESİM YAPILABİLİR

DÜ�EY YÜZEYLERDE DE ÇALI�ABİLEN, PAS PAYINI SIYIRIP ÇIKARABİLEN

TÜRLERİ DE VARDIR


KUMLAMA

YÜZEY KİRLETİCİ MADDELERİN, GEV�EK PARTİKÜLLERİN UZAKLA�TIRILMASI MÜMKÜN

KALIN BETON TABAKALARININ UZAKLA�TIRILMASI MÜMKÜN DEĞİL

BÜYÜK HACİMLİ İ�LERDE EKONOMİK OLMAKTA

ÇOK FAZLA TOZ ÇIKI�I !!!

GENELDE, DİĞER YÖNTEMLERE EK OLARAK KULLANILIR


SU JETİ

YÜZEY KİRLETİCİ MADDELERİN, GEV�EK PARTİKÜLLERİN UZAKLA�TIRILMASI MÜMKÜN

KALIN BETON TABAKALARININ UZAKLA�TIRILMASI MÜMKÜN DEĞİL

KUMLU SU JETİ

ONARIMDA ÇİMENTO BAZLI HARÇLAR KULLANILACAKSA EN EKONOMİK ÇÖZÜM

ONARIMDA POLİMER BAZLI HARÇLAR KULLANILACAKSA BETONUN KURUMASI �ART

GENELDE, DİĞER YÖNTEMLERE EK OLARAK KULLANILIR


DİĞER YÖNTEMLER

PATLATMA ÇOK BÜYÜK HACİMLİİ�LER İÇİN UYGUN

UYGULANMASI ZOR, PATLAYICI KULLANIMI İÇİN UZMAN EKİP �ART

YAKMA

YÜZEYDEKİ KİRLETİCİMADDELERİN VE GEV�EK PARTİKÜLLERİN ÇOK YÜKSEK SICAKLIK ETKİSİYLE DÖKÜLMESİ

PAS PAYI YETERSİZ ELEMANLARDA UYGULANMASI SAKINCALI, ALTTAKİ SAĞLAM TABAKA DA ETKİLENEBİLECEĞİNDEN EK MEKANİK İ�LEMLERE GEREK DUYULABİLİR


DİĞER YÖNTEMLER

ASİT ETKİETTİRME

%5-10 FOSFORİK ASİT ÇÖZELTİSİYÜZEYE ETKİETTİRİLİR GEV�EK PARTİKÜLLERİN DÖKÜLMESİSAĞLANIR

TERCİH EDİLEN BİR YÖNTEM DEĞİL, ZORUNLU DURUMLARDA KULLANILIR, BETONUN BOL SU İLE YIKANMASI �ART

HAVA ÜFLEME

BASINÇLI HAVA İLE YÜZEYDEKİ TOZLAR Vb. MADDELER UZAKLA�TIRILIR

GENELLİKLE DİĞER YÖNTEMLERDEN SONRA YÜZEYİ TEMİZLEMEK İÇİN KULLANILIR


DİĞER YÖNTEMLER

KESKİ, ÇEKİÇ, ZIMPARA, SPİRAL vb. ALETLER

GENELLİKLE LOKAL OLARAK BİR BÖLGENİN TEMİZLENMESİNDE, DONATININ AÇIĞA ÇIKARILMASINDA ve DONATININ TEMİZLENMESİNDE KULLANILIRLAR

UYGULAMADA BİR KAÇ YÖNTEM BİR ARADA KULLANILIR

ETKİLİ, GÜVENLİ ve YAPI �ARTLARINA UYGUN YERİNDE KALACAK BETONDA EN HASAR OLU�TURACAK YÖNTEMLER

TERCİH EDİLMELİ

UYGULAMA SIRASINDA ÇELİK DONATININ A�IRI TİTRE�MESİYLE veya ISINMASIYLA YAPI ELEMANIN SAĞLAM

KISIMLARINDA HASAR OLU�TURULMAMALIDIR

ONARIMONARIM--GGÜÇÜÇLENDLENDİİRME MALZEMELERRME MALZEMELERİİ

İ�İN HACMİ

UYGULAMA OLANAKLARI

DONATIYA ve BETONA YAPI�ABİLME KABİLİYETİ

ESKİ BETONLA UYUMU (HACİM DEĞİ�TİRME ÖZELLİKLERİ)

MALZEME SEÇİMİ

UYGULAMA KO�ULLARI (SICAKLIK, NEM, RÜZGAR vb.)

EKONOMİK FAKTÖRLER

SERVİS KO�ULLARI ve BEKLENEN SERVİS ÖMRÜ

ONARIMONARIM--GGÜÇÜÇLENDLENDİİRME MALZEMELERRME MALZEMELERİİBETONUN YENİLENMESİ

EPOKSİ veya POLYESTER ESASLI TAMİR HARÇLARI

ÇELİK ELEMANLAR

ÇİMENTO ESASLI TAMİR HARÇLARI

KENDİLİĞİNDEN YERLE�EN BETON (KYB)

PÜSKÜRTME BETON (shotcrete-gunite)

LİFLİ BETON (ÇELİK, POLİPROPİLEN, CAM vb.)

KENDİLİĞİNDEN YERLE�EN LİFLİ BETON

LİF TAKVİYELİ POLİMERLER (FRP)

BÜZÜLME YAPMAYAN HARÇ (GROUT)

ÇİMENTO �ERBETİ

SIFCON (Slurry Infiltrated Concrete)

RPC (Reactive Powder Concrete – Reaktif Pudra Betonu)

BETONUN YENBETONUN YENİİLENMESLENMESİİ

BÜYÜK HACİMLİ İ�LERDE EN ÇOK KULLANILAN YÖNTEM(MANTOLAMA, EK PERDE OLU�TURULMASI vb.)

YENİ YAPILMAKTA OLAN YAPIDA KULLANILACAKSA (BAL PETEĞİ GÖRÜNÜMLÜ BÖLGELERDE) VAKİT GEÇİRİLMEDEN UYGULANMALI


GENELLİKLE KALIP OLU�TURULMASI GEREKLİDİR

DONATIDA HASAR VAR İSE HASARLI BÖLGENİN KESİLMESİYENİDONATININ BİNDİRME BOYU ile KAYNATILMASI GEREKEBİLİR

SAĞLAM BETON YÜZEYİNE ULA�ILANA KADAR GENELLİKLE BÜYÜK ORANDA HASARLI BETONUN UZAKLA�TIRILMASI GEREKİR

UYGULAMA ÖNCESİ YÜZEYİN TEMİZLENMESİ ve GÖLLENMEYE YOL AÇMAYACAK �EKİLDE YIKANMASI GEREKİR

ONARIM İÇİN HAZIRLANAN BETON GENELLİKLE ORİJİNAL BETONLA AYNI MAKSİMUM TANE ÇAPINA, S/Ç ORANINA ve ÇİMENTO DOZAJINA SAHİTİR

ANCAK BETON KALİTESİ YAPININ HASAR GÖRMESİNDE BİR ETMEN İSE ONARIM BETONUN DAHA KALİTELİ OLMASI ESASTIR


DONATININ ARKASINA GEÇECEK �EKİLDE YAPILACAK ONARIMLARDA, AÇILACAK BÖLGENİN DERİNLİĞİ BELİRLENİRKEN BETONDA KULLANILACAK EN BÜYÜK TANE ÇAPI DA DİKKATE ALINMALIDIR

ESKİ ve YENİ BETONUN SÜREKLİLİĞİ ve UYUMU ESASTIR

ONARIM İÇİN UYGULANACAK BETONUN KÜRÜ (BAKIMI) YAPILMALIDIR

ONARIM ve GÜÇLENDİRMEDE MALZEME

Doç. Dr. Halit YAZICI

Documents

ONARIM ve GÜÇLEND İRMEDE MALZEME - kisi.deu.edu.trkisi.deu.edu.tr/halit.yazici/SUNUMLAR/onarim-malzeme-I.pdf · betonun İncelenmes İ 1) Örnek alinmasi (hasarli ve hasarsiz bÖlgelerden)