40
A ctors A ctors © Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected] Maatschappelijke ontwikkeling en de rol van de overheid: Multi-actor procesmanagement Boek: Henk Diepenmaat, Multi-actor Procesmanagement in theorie en praktijk, uitgeverij Parthenon (2011) Klimaatverbond, Oktober 2013 Henk Diepenmaat directeur, Actors Procesmanagement BV Zeist associate professor, Center for Sustainability, Nyenrode Business Universiteit 1

Onderwerpen

  • Upload
    aleron

  • View
    36

  • Download
    0

Embed Size (px)

DESCRIPTION

- PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

Maatschappelijke ontwikkeling en de rol van de overheid:

Multi-actor procesmanagementBoek: Henk Diepenmaat,

Multi-actor Procesmanagement in theorie en praktijk, uitgeverij Parthenon (2011)

Klimaatverbond, Oktober 2013

Henk Diepenmaat

directeur, Actors Procesmanagement BV Zeistassociate professor, Center for Sustainability, Nyenrode Business Universiteit

1

Page 2: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

Onderwerpen

1. Maatschappelijke ontwikkeling2. Generaties in duurzaamheid3. Rol van de overheid4. => Multi-actor procesmanagement

Workshop Multi-actor procesmanagement

2

Page 3: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

Page 4: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

Onderwerpen

1. Maatschappelijke ontwikkeling2. Generaties in duurzaamheid3. Rol van de overheid4. => Multi-actor procesmanagement

Workshop Multi-actor procesmanagement

4

Page 5: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected] 5

Generatie 1: Planet

Specifieke verontreinigingen stoppen en voorkomen!

Generatie 2:

Generatie 3:

1960 ..........

Waldsterben, Hoge schoorstenen, End of pipe,Ozongat, Bodemverontreiniging

2. Generaties in duurzaamheid

Page 6: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected] 6

Generatie 1: Planet

Generatie 2: People Planet Profit

Eigen behoeften zo invullen dat je anderen (ook toekomstige) niet hindert.

Generatie 3:

1960 ..........

1987.........

Waldsterben, Hoge schoorstenen, End of pipe,Ozongat, Bodemverontreiniging

Brundtland, Elkington, bredere blik. Eisen stapelen: milieubeweging, bedrijfsleven en mensen.Duurzaamheid!

Page 7: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

Dat stapelen, dat zie je steeds meer (nationale politiek, verkeer Overschie, tunnel Maastricht, crises, …)

“To invent, you need a good imagination and a pile of junk.”

Thomas A. Edison

7

Page 8: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

Generatie 1: Planet

Specifieke verontreinigingen stoppen en voorkomen!

Generatie 2: People Planet Profit

Eigen behoeften zo invullen dat je anderen (ook toekomstige) niet hindert.

Generatie 3: Krachtige multi-actor praktijken

In samenwerking maatschappelijke praktijken ontwikkelen die ieders

behoeften maximaal invullen.

1960 ..........

1987.........

2010 ..........

1: Generaties in duurzaamheid

8

Page 9: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

Generatie 1: Planet

Specifieke verontreinigingen stoppen en voorkomen!

Generatie 2: People Planet Profit

Eigen behoeften zo invullen dat je anderen (ook toekomstige) niet hindert.

Generatie 3: Krachtige multi-actor praktijken

In samenwerking maatschappelijke praktijken ontwikkelen die ieders

behoeften maximaal invullen.

1960 ..........

1987.........

2010 ..........

Waldsterben, Hoge schoorstenen, End of pipe,Ozongat, Bodemverontreiniging

Brundtland, Elkington, bredere blik. Eisen stapelen:milieubeweging, bedrijfsleven en mensen

2: Generaties in duurzaamheid

9

Page 10: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

Generatie 3: toenemend belang van samenwerken, betrokkenheid, sensitiviteit, overigens met scherp oog voor je eigen wensen en belangen.

10

Page 11: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

Kan dat?11

Generatie 3: Krachtige multi-actor praktijken

In samenwerking maatschappelijke praktijken ontwikkelen die ieders

behoeften maximaal invullen.

Page 12: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected] 12

Page 13: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

3. Rol van de overheid

Generatie 1: PlanetMisstanden aanpakken met mandaat en wetten

Generatie 2: People Planet Profit Stimuleren, informeren, communiceren, motiveren,

(zenden), subsidiëren, …

Generatie 3: Krachtige multi-actor praktijkenSamenwerken, waarde genereren, wederkerigheid, luisteren, begrijpen, ontwikkelen, aanpassen, teamwork, verbinden, schakelen,gunnen, aanspelen, aannemen, participeren, …(partners doen waar ze goed in zijn en krijgen wat ze nodig hebben) 13

Page 14: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

Onderwerpen

1. Maatschappelijke ontwikkeling2. Generaties in duurzaamheid3. Rol van de overheid4. => Multi-actor procesmanagement

Workshop Multi-actor procesmanagement

14

Page 15: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

Er is een schreeuwende behoefte aan generatie 3 mensen!

1. Welke spelers staan/horen op het veld?2. Wanneer gaan ze (niet) bewegen, en waarom?3. Hoe zit dat in samenhang?4. Hoe zit dat met jezelf?

=> Multi-actor procesmanagement

15

Page 16: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

Workshop

multi-actor procesmanagement

De krachtigste processen gaan (uiteindelijk) vanzelf!

Boek: Henk Diepenmaat,Multi-actor Procesmanagement in theorie en praktijk, uitgeverij Parthenon (2011)

16

Page 17: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

De krachtigste processen gaan (uiteindelijk) vanzelf!

17

Page 18: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

Thuisbezorgmaaltijden.

Vroeger: 2 actoren; vraag en aanbod

Voorbeelden: 1: klanten en 2: lokale chinees1: klanten en 2: lokale pizzeria

18

Page 19: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

Nu: 3 actoren; vraag en aanbod en ‘Thuisbezorgd’

1: regionale klanten2: regionale restaurants3: ‘Thuisbezorgd’ als faciliterende matchmaker

Waarom werkt 3 actoren veel beter dan 2 actoren? 19

Page 20: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected] 20

Page 21: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

PAIR matrix

Een stabiele PAIR matrix: de speler in kwestie doet iets specifieks (acties) wat hij goed kan (rol), omdat hij dat wilt (i, belang). Hij zal dat ook beamen (positie).

Positie Acties

Belangen(interests)

Rol

21

Page 22: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

Beschikbaarheid bezorgmaaltijden moet goed

geregeld zijn

Gaat naar Thuisbezorgd.nl en bestelt een maaltijd.

Meldt te late en slechte maaltijden.

Snelle makkelijke hapKeuze

OverzichtLeveringszekerheid

Kwaliteit

Gebruiken van bezorgmaaltijden

Actor: Klant

ActiesPosities

Belangen Rollen

Met bezorgmaaltijden is een goede boterham te verdienen.

Ontvangt bestellingen.Bereidt en bezorgt maaltijden

op specifieke adressen.Voedt ordertracker.Bewaakt kwaliteit.

Voldoende klantenTevreden klanten

WinstNaamsbekendheid

ZichtbaarheidKorte doorlooptijd

Bereiden en bezorgen van bezorgmaaltijden

Actor: Bezorgrestaurant

ActiesPosities

Belangen Rollen

Er is behoefte aan een intermediair tussen vraag en

aanbod van bezorgmaaltijden.

Vraag-aanbod relatie managenRestaurants werven

Klanten wervenReclame maken

Site ontwikkelen / beherenOrders trackenKwaliteit borgen

Betalingsverkeer regelen

Breed en goed aanbod van bezorgmaaltijden.

Voldoende vraag naar bezorgmaaltijden.

WinstBekendheid/vindbaarheid

Linken van vraag en aanbod rond bezorgmaaltijden

Actor: bezorgmaaltijdenmakelaar

ActiesPosities

Belangen Rollen

Blz 214: PAIR matrices in businessmodellen:

“Thuisbezorgd”

22

Page 23: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

Beschikbaarheid bezorgmaaltijden moet goed

geregeld zijn

Gaat naar Thuisbezorgd.nl en bestelt een maaltijd.

Meldt te late en slechte maaltijden.

Snelle makkelijke hapKeuze

OverzichtLeveringszekerheid

Kwaliteit

Gebruiken van bezorgmaaltijden

Actor: Klant

ActiesPosities

Belangen Rollen

Met bezorgmaaltijden is een goede boterham te verdienen.

Ontvangt bestellingen.Bereidt en bezorgt maaltijden

op specifieke adressen.Voedt ordertracker.Bewaakt kwaliteit.

Voldoende klantenTevreden klanten

WinstNaamsbekendheid

ZichtbaarheidKorte doorlooptijd

Bereiden en bezorgen van bezorgmaaltijden

Actor: Bezorgrestaurant

ActiesPosities

Belangen Rollen

Er is behoefte aan een intermediair tussen vraag en

aanbod van bezorgmaaltijden.

Vraag-aanbod relatie managenRestaurants werven

Klanten wervenReclame maken

Site ontwikkelen / beherenOrders trackenKwaliteit borgen

Betalingsverkeer regelen

Breed en goed aanbod van bezorgmaaltijden.

Voldoende vraag naar bezorgmaaltijden.

WinstBekendheid/vindbaarheid

Linken van vraag en aanbod rond bezorgmaaltijden

Actor: bezorgmaaltijdenmakelaar

ActiesPosities

Belangen Rollen

23

Page 24: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

Beschikbaarheid bezorgmaaltijden moet goed

geregeld zijn

Gaat naar Thuisbezorgd.nl en bestelt een maaltijd.

Meldt te late en slechte maaltijden.

Snelle makkelijke hapKeuze

OverzichtLeveringszekerheid

Kwaliteit

Gebruiken van bezorgmaaltijden

Actor: Klant

ActiesPosities

Belangen Rollen

Met bezorgmaaltijden is een goede boterham te verdienen.

Ontvangt bestellingen.Bereidt en bezorgt maaltijden

op specifieke adressen.Voedt ordertracker.Bewaakt kwaliteit.

Voldoende klantenTevreden klanten

WinstNaamsbekendheid

ZichtbaarheidKorte doorlooptijd

Bereiden en bezorgen van bezorgmaaltijden

Actor: Bezorgrestaurant

ActiesPosities

Belangen Rollen

Er is behoefte aan een intermediair tussen vraag en

aanbod van bezorgmaaltijden.

Vraag-aanbod relatie managenRestaurants werven

Klanten wervenReclame maken

Site ontwikkelen / beherenOrders trackenKwaliteit borgen

Betalingsverkeer regelen

Breed en goed aanbod van bezorgmaaltijden.

Voldoende vraag naar bezorgmaaltijden.

WinstBekendheid/vindbaarheid

Linken van vraag en aanbod rond bezorgmaaltijden

Actor: bezorgmaaltijdenmakelaar

ActiesPosities

Belangen Rollen

24

Page 25: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

De koffielijst (actorenlijst)

PAIR matrix (per actor)

Positie Acties

Belangen(interests)

Rol

25

Page 26: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

Sterke multi-actor processen

De individuele PAIR matrixen zijn stabiel: iedere speler doet iets specifieks (acties) wat hij goed kan (rol), omdat hij dat graag wilt (i, belang). Hij zal dat ook publiekelijk beamen (positie).

Daar bovenop hangen de PAIR matrixen goed samen (geen gaten, geen clashes).

De samenhang in het spelersveld is dus in orde, en iedereen doet graag en kundig mee. Omgekeerd: ontbreken samenhang en stabiliteit, dan is het een zootje. (Dat is overigens niet ongebruikelijk in onze maatschappij.)

Positie Acties

Belangen(interests)

Rol

26

Positie Acties

Belangen(interests)

Rol

Positie Acties

Belangen(interests)

Rol

Positie Acties

Belangen(interests)

Rol

Positie Acties

Belangen(interests)

Rol

Page 27: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

Daarom: Ken uzelf …

… en verdiep u in de ander

Orakel van Delphi

Levinas

27

Page 28: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

Wat betekent dat voor ons, morgenvroeg, in het werken aan

regionaal klimaatbeleid?

Ben je bewust van generatie (1, 2 en) 3Weet welke thema’s leven

Stap 1: Maak per thema die koffielijst (versie 0)Stap 2: Verken de PAIR matrices (versie 0)Stap 3: Ontwikkel in cirkels generatie 3 samenwerking! Loop je vast? Bel of mail me gerust!

28

Page 29: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

Workshop multi-actor procesmanagement [email protected]

Plenair:Benoem allemaal een multi-actor project/initiatief

In groepjes: benoem een penvoerder.

1.Welke spelers horen daarbij? (Maak een koffielijst p. 45 )2.Kennen we die spelers? (Maak een PAIR analyse van twee of drie cruciale spelers uit de koffielijst, ook jezelf! p. 201-217, 262-273)3.Verkenning/verdieping van aanpak (Open groepsdiscussie)

Plenair: korte terugmelding

NB: bladzijdenummers verwijzen naar het boek “multi-actor procesmanagement in theorie en praktijk”

29

Page 30: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

1: De koffielijst (Ruwe actorenlijst, rijp en groen)

Thema: …………………………………………………………………………………………………………

30

Page 31: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

2: De PAIR analyse (korte toelichting)

Positie Acties

Belangen(interests)

Rol

De PAIR matrix (Diepenmaat 2011) biedt een handvat om samenwerking en samenhang tussen partijen voor elkaar te krijgen.

‘Positie’ (p) beschrijft waar een partij (voor) staat. Vooral als er sprake is van onderhandelingen of spanningen, kunnen posities ferm worden ingenomen. ‘Acties’ (a) zijn de concrete handelingen, gedragingen van een partij. Een adviseur kan bijvoorbeeld een gesprek tussen twee partijen beleggen; een aannemer brengt isolatiemateriaal aan.‘Belangen’ (i van het Engelse Interests) is dat wat actief wordt gewenst of nagestreefd of verdedigd door een actor (zoals een comfortabele én betaalbare woning door huurders; of een gevulde orderportefeuille en winst door aanbieders). De actor is graag bereid te

handelen in het verlengde van zijn belangen.‘Rol’ (r) is het etiket op een set bij elkaar passende acties (bijvoorbeeld renovatiebedrijf;

woningbouwcorporatie). Als een partij een rol professioneel invult, is hij vaardig, beschikt hij over de bijbehorende kennis, technieken, gereedschappen et cetera.

In een goede samenwerking doet iedere speler iets specifieks (a) wat hij goed kan (r), omdat hij dat wilt (i). Hij zal dat ook beamen (p). Kortom: de PAIR matrices worden gerespecteerd (zie ook de pijlen in de figuur). Als consequentie hiervan is de kwaliteit in orde, en doet iedereen graag mee. Omgekeerd: ontbreekt samenwerking, dan worden de PAIR matrices niet afdoende gerespecteerd.

Voor een uitgebreide toelichting zie Diepenmaat (2011), Multi-actor Procesmanagement in theorie en praktijk, Uitgeverij Parthenon

31

Page 32: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

2: De PAIR analyse (voorbeelden)

Beschikbaarheid bezorgmaaltijden moet goed

geregeld zijn

Gaat naar Thuisbezorgd.nl en bestelt een maaltijd.

Meldt te late en slechte maaltijden.

Snelle makkelijke hapKeuze

OverzichtLeveringszekerheid

Kwaliteit

Gebruiken van bezorgmaaltijden

Actor: Klant

ActiesPosities

Belangen Rollen

Met bezorgmaaltijden is een goede boterham te verdienen.

Ontvangt bestellingen.Bereidt en bezorgt maaltijden

op specifieke adressen.Voedt ordertracker.Bewaakt kwaliteit.

Voldoende klantenTevreden klanten

WinstNaamsbekendheid

ZichtbaarheidKorte doorlooptijd

Bereiden en bezorgen van bezorgmaaltijden

Actor: Bezorgrestaurant

ActiesPosities

Belangen Rollen

32

Page 33: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

2: De PAIR analyse (invulformulier)

Actor: …………………………………………………………………………………………………………

ActiesPosities

Belangen (Interests) Rollen33

Page 34: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

2: De PAIR analyse (invulformulier)

Actor: …………………………………………………………………………………………………………

ActiesPosities

Belangen (Interests) Rollen34

Page 35: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

2: De PAIR analyse (invulformulier)

Actor: …………………………………………………………………………………………………………

ActiesPosities

Belangen (Interests) Rollen35

Page 36: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

2: De PAIR analyse (invulformulier)

Actor: …………………………………………………………………………………………………………

ActiesPosities

Belangen (Interests) Rollen36

Page 37: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

3: De aanpak (kijk naar koffielijst en PAIRs!)

37

Page 38: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

3: De aanpak (kijk naar koffielijst en PAIRs!)

38

Page 39: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected]

Onderwerpen

1. Maatschappelijke ontwikkeling2. Generaties in duurzaamheid3. Rol van de overheid4. => Multi-actor procesmanagement

Workshop Multi-actor procesmanagement

39

Page 40: Onderwerpen

ActorsActors

© Henk Diepenmaat Actors Procesmanagement BV Zeist the Netherlands [email protected] 40