Th vin trc tuyn Onluyen.netTS. PHM MINH DIU (Ch bin) Th.S. L HNG CHNH- Th.S. PHM TH ANH

HC TT

Ng vn 10

LI NI U 2009

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.netCun sch hc tt Ng vn 10 c bin son nhm phc v kp thi vic dy v hc mn Ng vn theo chng trnh i tr do B Gio dc v o to mi ban hnh. Cu trc ca sch c trnh by theo tng tun, tng bi, v mi bi c gi tn c th l c vn, Ting Vit v Lm vn nh cch gi trong sch Ng vn trung hc ph thng. Nhm bin son bm st chng trnh v sch gio khoa mi, da trn c s thit k h thng cu hi v bi tp khng ch i vi phn luyn tp m cn i vi phn tm hiu ni dung ca mi bi hc. Vi mc ch mun gip cc em c c nhng kin thc, k nng, phng php v hng th trong vic gii quyt cc bi tp Ng vn theo chng trnh mi, chng ti khng son thnh cc cu tr li sn, m ch a ra nhng gi , xy dng h thng dn bi, qua hnh thnh phng php tr li cho cc em. Bn cnh , ngi son cng khng qun cung cp nhng tri thc, vn vn hc v ting Vit cn thit gip cc em hon thnh cc bi tp v bi hc. Khi s dng sch ny, cc em hc sinh nn tm ly trong nhng gi , nh hng v c ni dung tri thc cn thit, nht l c th hc tp trong cch t chc cc cho bi vit v cu tr li ca mnh; tuyt i khng ly n thay th cho nhng suy ngh c lp, hoc qu l thuc vo ti liu hn ch kh nng t duy sng to ca mnh. Hi vng cun sch s l ngi bn tt, c th cng cc em i trn con ng hc tp, tm hiu mn vn hc v ting Vit. Thay mt nhm bin son Ch bin TS. Phm Minh Diu

Cc ch vit tt GV: Gio vin HS: Hc sinh SGK: Sch gio khoa VD: V d TK: Th k THCS: Trung hc c s

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.netTUN 1C VN:

TNG QUAN NN VN HC VIT NAMA- KIN THC CN NM VNG

I- Cc b phn hp thnh ca vn hc Vit Nam 1- Vn hc dn gian: - L nhng sng tc tp th v lu truyn bng ming ca nhn dn lao ng. - Ra i sm nht, t khi con ngi cn cha c ch vit, v tt nhin, ra i trc vn hc vit. - Trong thi hin i, vn hc dn gian vn tip tc pht trin v n tho mn c nhu cu th hiu tp th ca qun chng lao ng. - Vn hc dn gian gm nhiu th loi phong ph. - Vn hc dn gian l cun sch gio khoa ca cuc sng, tc c gi tr nhiu mt. - V tr ca vn hc dn gian: lm c s, nn tng cho vn hc vit pht trin. 2- Vn hc vit: - L b phn do gii tr thc sng tc v lu truyn bng con ng chnh thng. - Ra i sau vn hc truyn ming (khong t TK. X) nhng c a v thng tr trong i sng vn hc ca dn tc. - L nhng sng tc c nhn nn mang du n phong cch c nhn ca tng tc gi. - Vn hc vit Vit Nam gm nhiu loi tu theo ch vit: + Vn hc vit bng ch Hn: l b phn rt ln, gm cc sng tc trung i, cn i v c mt s tc phm thi hin i (nh Nht k trong t v th khng chin ca Bc). + Vn hc vit bng ch Nm: l b phn tuy c a v thp v s lng khng nhiu trong thi trung i, nhng gi tr vn hc li rt ln, c bit l c nhng nh cao ca vn hc dn tc v c v tr trong vn hc th gii (nh vn th Nguyn Tri, Truyn Kiu ca Nguyn Du...). + Vn hc vit bng ch quc ng: l b phn ra i sau nhng c v tr c tn trong vn hc hin i. + Ngoi ra cn c b phn vn hc c bit, vit bng ting Php: gm nhng sng tc ca Nguyn i Quc nhng nm 1920, xut bn trn t Php. II- Hai thi i ln ca vn hc Vit Nam 1- Thi k vn hc trung i (T TK. X n TK. XI) Nhng nt chnh: a- Vn hc vit bng ch Hn ra i t TK. X, chu nh hng trc tip ca vn ha vn hc Trung Quc, mang t tng Nho, Pht, Lo; c cc hnh thc th loi gn ging vi vn hc Trung Quc, ch yu l th ng lut. Cc tc phm chnh: Bnh Ng i co (Nguyn Tri), Truyn k mn lc (Nguyn D), Hong L nht thng ch (Ng gia vn phi), Chinh ph ngm (ng Trn Cn), Thng kinh k s (L Hu Trc)... b- Vn hc vit bng ch Nm ra i khong TK XIII, bt u pht trin t TK XV, nh cao l Truyn Kiu ca Nguyn Du (cui TK XVIII- u TK XIX). Cc tc gi, tc phm chnh: Quc m thi tp (Nguyn Tri TK. XV), Hng c Quc m thi tp (L Thnh Tng v Hi Tao n- TK. XVI), Bch Vn quc ng thi tp- Nguyn Bnh Khim- TK. XVII), Truyn Kiu (Nguyn Du- TK. XVIII-XIX), Chinh ph ngm (Bn

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.netdch ca on Th im- TK.XIX), Xun Hng thi tp (H Xun Hng), th ca B huyn Thanh Quan, Vn t ngha s Cn Giuc (Nguyn nh Chiu) v.v... Vn hc vit bng ch Nm c quan h gn gi vi vn hc dn gian, c tnh dn tc v gi vai tr quan trng trong qu trnh dn ch ha nn vn hc trung i. 2- Thi k vn hc hin i (T u TK. XX n nay) - Ch yu vit bng ch quc ng. - C 2 giai on chnh: a- Giai on trc1945: + y l giai on c bc ngot trong lch s pht trin, t thi trung i sang thi hin i. + Tip thu vn ha vn hc Php v phng Ty, lm thay i hn b mt ca vn hc Vit Nam. + Tip thu v k tha nhng tinh hoa ca vn hc truyn thng, lm nn tnh dn tc cho vn hc giai on ny. + Bc ngot trong lch s pht trin l vo nhng nm 1930- 1945, vi cc nh cao thuc phong tro Th Mi, vn hc hin thc ph phn v vn hc cch mng. b- Giai on 1945- nay: y l giai on vn hc Vit Nam c s lnh o ca ng cng sn, coi trng tnh dn tc, tnh i chng, v phc v trc tip, c lc cho s nghip khng chin chng Php v chng M, v hin nay (sau 1975) ang n lc tm hng i mi v hi nhp quc t. III- c im ca con ngi Vit Nam qua cc tc phm vn hc. 1- Trong quan h vi th gii t nhin, con ngi Vit Nam lun c tnh yu thin nhin, tm hn rng m trc thin nhin. 2- Trong quan h vi quc gia, dn tc, con ngi Vit Nam lun c lng yu nc, sn sng hi sinh v t do, c lp ca quc gia, dn tc. 3- Trong quan h vi x hi, con ngi Vit Nam lun giu lng nhn i, v tha. 4- i vi bn thn, con ngi Vit Nam lun c thc v bn thn: rt c thc v danh d, lng t trng, nhn phm, lng tm...; thc li lun gn b vi thc cng ng. Mi quan h gia c nhn v tp th lun lun thng nht, gn b, hi ho.B- GI TR LI CU HI, BI TP

Cu hi 1- Hy v s cc b phn ca vn hc Vit Nam Tham kho: Vn hc Vit Nam Vn hc dn gian Vn hc vit

Cc th loi thuc vn xui dn gian

Cc th loi thuc vn vn dn gian

Cc th loi thuc sn khu dn gian

Vn hc trung i (T TK.X n ht TK XIX)

Vn hc hin i (T u TK.XX n nay)

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.net

Ch : Trong s , phn vn hc vit cn c th c biu din thnh 4 b phn da theo ch vit: vn hc vit bng ch Hn, - ch Nm, -ch quc ng, v - bng ting Php; phn vn hc dn gian c th chia thnh 12 th loi nh trong SGK. Cu hi 2- ngha ca bt lng v bt st: + Bt lng l bt dng vit ch Nho, ngha biu trng cho nn vn hc trung i. Bt st l bt dng vit ch quc ng, biu tng ch nn vn hc hin i. + Bt lng v bt st gi ra c im ca hai thi i ln ca vn hc Vit Nam: thi k vn hc trung i chu nh hng ca Hn hc; thi k vn hc hin i chu nh hng ca Ty hc. Cu hi 3- Chng minh cho nhng c im ca con ngi Vit Nam qua vn hc. Gi : - c im 1 (Tnh yu thin nhin). Chng minh bng cc bi th hc cp di nh: Cn Sn ca (Nguyn Tri), Qua o Ngang (B huyn Thanh Quan), Thi vnh, Thu iu, Thu m (Nguyn Khuyn), Rm thng ging (Th khng chin ca Bc) hoc cc bi th, cu th khc vit v ti thin nhin m em bit. - c im 2 (Lng yu nc, sn sng hi sinh v t do, c lp ca quc gia, dn tc). Chng minh bng cc bi Nam quc sn h (L Thng Kit), Hch tng s (Trn Quc Tun), Bnh Ng i co (Nguyn Tri), Vn t ngha s Cn Giuc (Nguyn nh Chiu)... Ch : Lng yu nc c nhiu biu hin phong ph, cn phn tch cc tc phm ny thy nhng biu hin y. Chng hn, lng yu nc biu hin cc kha cnh sau: + Lng t ho dn tc, lng t trng danh d quc gia (Nam quc sn h, Hch tng s, Bnh Ng i co...). + Lng cm th qun xm lc (Bnh Ng i co, Vn t ngha s Cn Giuc...). + Khng nh quyn t ch v mt lnh th (Nam quc sn h, Bnh Ng i co...). + Khng nh truyn thng vn ho, quyn li ca nhn dn... (Bnh Ng i co)... - c im 3 (Giu lng nhn i, v tha). Chng minh qua cc tc phm: Truyn Kiu, Vn t thp loi chng sinh, Chinh ph ngm... - c im 4 (Lun c thc v bn thn, coi trng danh d, nhn phm, lng tm...; thc li lun gn b vi thc cng ng). Chng minh qua cc tc phm Hch tng s, Bnh Ng i co, Vn t ngha s Cn Giuc... Ghi nh: HS c- hiu ghi nh trong SGK.TING VIT: HOT NG GIAO TIP BNG NGN NG A- KIN THC V K NNG CN NM VNG

1- Hot ng giao tip l hot ng trao i t tng, tnh cm, thng tin... gia con ngi vi con ngi trong x hi. Giao tip c th c thc hin bng nhiu loi phng tin, trong ngn ng l phng tin quan trng nht. 2- Hot ng giao tip bao gm 2 qu trnh (hay 2 phng din): qu trnh sn sinh (ni, vit), v qu trnh tip nhn (c, nghe). Hai qu trnh ny c quan h mt thit v tng h. 3- Cc nhn t trong hot ng giao tip bao gm: nhn vt giao tip (ngi ni- ngi nghe), ni dung giao tip (vn bn ni, vit cha thng tin), mc ch giao tip, hon cnh giao tip (thi gian, khng gian, vn ha, lch s, x hi...), phng tin v cch thc giao tip...II- GI TR LI CU HI, BI TP

Bi tp 1-

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.netGi : a- Cc nhn vt giao tip trong hot ng giao tip m vn bn trn ghi li gm c: Vua Trn Nhn Tng, cc b lo v nhng ngi khc (khng ni r). b- Trong hot ng giao tip trn, ngi ni v ngi nghe lun i vai cho nhau. Lc u, vua Nhn Tng l ngi ni, cc b lo l ngi nghe, sau , cc b lo li l ngi ni: Xin b h cho nh, Tha, ch c nh..., nh! nh!. Ngi ni u tin l vua Trn Nhn Tn thc hin hnh ng trnh trng hi; Khi mi ngi p (tr thnh ngi ni) th c hnh ng xn xao, tranh nhau ni. Ln th hai, vua tr thnh ngi ni, ng tc km theo, bo hiu t cch ngi ni l: vua nhn nhng khun mt p lng lng, hi li ln na; cn nhng ngi nghe l cc b lo, cui cng tr thnh ngi ni qua hnh ng: ...tc th, mun ming mt li.... c- Hon cnh giao tip: - a im: ti in Din Hng. - Thi gian: Vo thi vua Trn Nhn Tng. Khi , nc ta ang b quc NguynMng e do xm lng. d- Hot ng giao tip trn hng vo ni dung: tho lun nhim v quc gia khi c gic ngoi xm. Vn c th trong hot ng giao tip trn l: Nn ho (tc u hng) hay nn nh? e- Cuc giao tip trn nhm mc ch: ku gi cc b lo, thng qua cc b lo ng vin khch l ton dn quyt tm nh gic cu nc. Mc ch giao tip t c mt cch m mn. Bi tp 2Gi : a- Cc nhn vt giao tip: - Ngi vit: Cc gio s v cc thy c gio c trnh v kinh nghim ging dy. - Ngi c: HS lp 10, la tui 15- 16, mi hc xong bc THCS. b- Hon cnh: Nh trng, c chng trnh, c t chc, k hoch dy hc. c- Ni dung: Thuc lnh vc lch s vn hc. ti: Lch s vn hc Vit Nam. Vn : Cc thnh phn v qu trnh pht trin ca vn hc Vit Nam. d- Mc ch ca hot ng giao tip: + V pha ngi vit: Cung cp cho HS nhng tri thc c bn v nn vn hc Vit Nam. + V pha HS: Tip thu nhng kin thc v vn hc Vit Nam. - Phng tin ngn ng c c im ni bt l dng phong cch khoa hc phi hp vi thuyt minh, trong ch yu l phong cch khoa hc. Cch t chc vn bn: c kt cu thnh cc phn mc r rng, trong c cc mc ln, nh, trnh by mt cch mch lc, cht ch... TUN 2C VN:

KHI QUT VN HC DN GIAN VIT NAM

A- KIN THC CN NM VNG

1- Ba c trng c bn ca vn hc dn gian: a- Vn hc dn gian l nhng tc phm truyn ming (Tnh truyn ming). b- Vn hc dn gian l sn phm ca qu trnh sng tc tp th (Tnh tp th).

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.netc- Vn hc dn gian lun gn b v phc v trc tip cc sinh hot tinh thn ca qun chng (Tnh thc hnh). 2- Vn hc dn gian gm 12 th loi chnh: thn thoi, s thi, truyn thuyt, c tch, ng ngn, truyn ci, tc ng, cu , ca dao, v, truyn th, cho. Cc th loi gn b vi nhau trong tng th vn ho dn gian. 3-Vn hc dn gian c gi tr nhiu mt: l mt pho tri thc bch khoa, l nhng bi hc gio dc o c, li sng; c bit l kho lu gi ngh thut truyn thng ca dn tc, c th mnh trong hi nhp quc t. 4- Vn hc dn gian c v tr l nn tng cho vn hc vit, lm c s cho s p ht trin ca vn hc dn tc.B- GI TR LI CU HI, BI TP

Cu 1- Trnh by tng c trng c bn ca vn hc dn gian. Gi : Da vo SGK, trnh by ngn gn r rng. Ba c trng c bn ca vn hc dn gian l: + Tnh truyn ming. y l c tr ng ca qu trnh sng tc v lu truyn. Nhn dn lao ng sng tc bng ngn ng ni, ngay t khi cha c ch vit. Qu trnh lu truyn tip tc b sung cng bng ngn ng ni. V sau, ngi ta su tm v ghi chp li, y l khi tc phm hon thnh v lu hnh, thm ch qua hng trm nm. + Tnh tp th. Qu trnh sng tc lc u do mt c nhn, nhng ch nhiu ngi tham gia sa cha, thm bt, cui cng tr thnh sn phm chung, c tnh tp th. + Tnh thc hnh. Vn hc dn gian khng tn ti n l , trn l thuyt, m bao gi cng gn vi mt lai hnh hot ng nht nh ca nhn dn lao ng. V d: ht ru, h i cy, ht v, ht i v.v... Cu hi 2- Vn hc dn gian Vit Nam c nhng th loi no? Nu tn gi, nh ngha ngn gn v v d cho mi th loi. Gi : Cc chnh: a- Truyn thn thoi: Truyn v cc v thn, nhm gii thch cc hin tng t nhin v x hi. VD: Sn tinh- Thy tinh, S tch con rng chu tin... b- S thi dn gian: Truyn vn vn, hoc kt hp vn vn vi vn xui, k li cc s kin lch s.... VD: am San. c- Truyn thuyt: Truyn vn xui, k v cc nhn vt, s kin lch s. VD: Truyn thuyt Hng Vng, An Dng Vng v M Chu, Trng Thy... d- C tch: Truyn vn xui , k v s phn cc nhn vt, phn nh cuc u tranh x hi v phn nh c m ca nhn dn...VD: Thch Sanh, Tm Cm... e- Truyn ci: Truyn gy ci, nhm gii tr hoc ph phn. VD: Tam i con g, Nhng n phi bng hai my... g- Truyn ng ngn: Truyn ng nhng trit l hoc kinh nghim i. VD: Treo bin, Tr khn... h- Tc ng: Vn vn, c kt kinh nghim sn xut hoc kinh nghim cuc sng. VD: Tay lm hm nhai, tay quai ming tr. i- Cu : Vn vn, miu t s vt theo li m ch, nhm gii tr v rn luyn kh nng lin tng, suy on. VD: Trong trng ngoi xanh, ng anh tng khc (cy tre). k- Ca dao- dn ca: Vn vn, din t tnh cm, thng c nhc. VD: Trng cm kho v nn vng- Mt by con kt li sng i tm... l- V: Vn vn, k li hoc bnh lun v cc s kin nhn vt... VD: V thng nhc.

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.netm- Truyn th: Vn vn, va t s va tr tnh, thng k v nhng con ngi ngho kh, th hin kht vng tnh yu t do. VD: Tin dn ngi yu (Thi). n- Cho (v cc hnh thc sn khu dn gian khc): l cc hnh tc ca, ma, kch dn gian. Bn cnh cho cn c tung , ci lng, mt s tr din c tch truyn... V d: Cho Quan m Th Knh; Thoi Khanh- Chu Tun, Lu Bnh Dng L, Thch Sanh, Tm Cm, Tng Trn- Cc Hoa v.v... Cu hi 3- Tm tt gi tr nhiu mt ca vn hc dn gian: Gi : a- Vn hc dn gian c gi tr nhiu mt: va cha ng nhng tri thc v t nhin v x hi, va mang nhng gi tr nhn vn ca 54 dn tc. b- Vn hc dn gian c tc dng gio dc tt, l nhn t quan trng trong vic hnh t hnh tm hn, nhn cch con ngi Vit Nam. c- Vn hc dn gian c gi tr v mt ngh thut, l ni lu gi v pht trin ngh thut truyn thng v gi ca dn tc. Luyn tp: So snh nhng im ging v khc nhau gia cc th loi vn hc dn gian. Gi : + 12 th loi vn hc dn gian c nhng im ging nhau: l cc c im c bn ca vn hc dn gian (Tnh truyn ming, tnh tp th, tnh thc hnh..., v c th k thm mt s c trng khc nh tnh d bn, tnh v danh...). + Phn bit 12 th loi vn hc dn gian da trn cc tiu ch sau y; - V mt loi vn, cc th loi trn khc nhau ch chng l vn vn, vn xui hay sn khu? Vn xui gm: Thn thoi, truyn thuyt, c tch, truyn ci, ng ngn. Vn vn gm: S thi, ca dao, tc ng, cu , v, truyn th... Sn khu c cho (v mt s loi sn khu khc). - Trong vn xui dn gian, cc th loi khc nhau v thi im ra i, thi k thnh hnh v c trng ni dung, ngh thut. C th: Thn thoi ra i sm nht, khi con ngi cha l gii c cc hin tng t nhin, ni dung truyn ch yu cp n c trng tnh cch, cuc sng ca cc v thn, ngh thut mang tnh k o, hoang ng. Truyn thuyt ra i mun hn, khi x hi xut hin cuc chin gia cc dn tc. Ni dung truyn cp ch yu n s phn cc nhn vt lch s. i sng thn linh b lu m nhng vn cn chi phi su sc ti cuc sng ca con ngi. C tch ra i trong x hi pht trin, ni dung cp n cc vn u tranh x hi gia chnh- t, thin- c. V ngh thut, tuy cn nhiu yu t hoang ng nhng ch l nhn t ph tr cho nhn vt chnh din. Truyn ci v ng ngn ra i trong x hi pht trin, cc mi quan h x hi bc l mt tri mu thun ng ci hoc rt ra kinh nghim. - Trong vn vn dn gian, cc th loi khc nhau v c im ni dung v ngh thut. S thi c ct truyn gn ging vi truyn thuyt nhng c lm bng th. Ca dao thng l phn li ca cc bi ht dn ca lc b i phn nhc. Ni dung cp n mi mt ca cuc sng x hi, trong ch yu l i sng tnh cm ca nhn dn lao ng v.v... Truyn th c th coi nh nhng truyn c tch bng th hoc nhng bi ca dao di bc l tnh cm qua mt ct truyn. Chng hn truyn th Tin dn ngi yu ca dn tc Thi. Tc ng l nhng cu ni vn, dng c kt kinh nghim quan st, kinh nghim ng x cuc sng... V ngh thut, tc ng c c trng l khi qut ha cao .

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.netV l nhng cu ni c vn, ghp li vi nhau theo hnh thc ca th (th ng l loi ba, bn ch), nhng ni dung rt c th, r rng, khng hm , gi nh th. Ni dung thng ph phn, ch giu mt loi thi h tt xu no y hay qung co tuyn truyn cho mt ch trng chnh sch...TING VIT:

HOT NG GIAO TIP BNG NGN NG

(Tip theo) Luyn tp: Bi tp 1- Phn tch cc nhn t giao tip trong cu ca dao... Gi : a- Nhn vt giao tip trong cu ca dao trn l mt chng trai v mt c gi. b- Thi gian: m trang thanh. Thch hp vi nhng cuc chuyn tr tnh t ca i bn nam n, ca nhng bui ht i, ht gho, ht giao duyn trong sinh hot dn ca. c- Nhn vt anh ni v iu g? Nhm mc ch g? + Ni v vic tre non l dng an sng. + Mc ch: m hi, t tnh (Ngha hm n: ngi ln khn, nn kt duyn). d- Cch ni ca anh rt ph hp vi mc ch giao tip. Bi tp 2- (SGK) Gi : a- Cc hnh ng ni c th: Cho, ni, tha. b- Trong li ni ca ng gi, c ba cu u l cu hi, nhng mc ch khng phi u hi. Cu 1 (A C h?) l cu hi thay cho, p li li cho ca A C. Cu 2 (Ln tng ri nh?) l li khen, dng biu th tnh cm, khng mang tnh nghi vn. Ch c cu 3 l c mc ch hi. c- Li ni ca cc nhn vt bc l thi , tnh cm v quan h trong giao tip: + Tnh cm gia hai ngi rt thn mt, tin cy ln nhau. + Thi : cu b rt knh trng ng gi; ng gi rt mn yu cu b. + Quan h: hai ngi khc la tui nhng c quan h tt v mi mt. Bi tp 3- (SGK) Gi : a- H Xun Hng giao tip vi bn c v vn thn phn ngi ph n, nhm mc ch biu th tm lng trong sch ca ngi con gi, ng thi c tru a, bn ct cc chng trai qun t thi phong kin. Tc gi s dng cc t ng a ngha, hnh nh nhiu n . b- Ngi c cn c vo t ng, hnh nh trong bi th, cng nh cn cn c vo cuc i, thn phn tc gi cm nhn bi th ny? Bi tp 4- Vit on vn thng bo ngn v ni dung lm sch mi trng (SGK) Tham kho:Trng THPT Nga Lamon TNCS H Ch Mi nh

THNG BO

(V hot ng lm sch mi trng) Knh gi: Cc chi on trng THPT N. Nhn ngy Mi trng th gii, on trng TNCS Nga Lam pht ng mt ngy lm vic v mi trng xanh, sch, p. Ni dung hot ng: Dn v sinh khu vc xung quanh trng, trng v chm sc, bo v cy xanh.

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.netThi gian: 01 ngy, t 7 h00 ch nht (04 thng 6 nm 2006). Ban chp hnh cc chi on tp hp on vin chi on mnh c mt ti sn trng trc 15 pht. TM BCH on trng B th Nguyn Th Thanh H Bi tp 5- (SGK) Gi : Phn tch cc nhn t giao tip ca bc th Bc H gi HS c nc nhn ngy khai trng nm 1945. a- Th vit cho HS c nc. Quan h: Nhng cng dn v cng dn tng lai ca t nc (HS) vi Ch tch nc (Bc). b- Hon cnh c th: Nc ta va ginh c c lp v chuyn t ch phong kin thuc a sang ch dn ch ca mt nc c lp, rt cn c nhn ti, do , s c gng hc tp, n lc phn u ca nhng cng dn tng lai c ngha quan trng cp bch. - Ngi vit (Bc H) l ngi tng tri, c kinh nhgim t nhiu nc vn minh trn th gii, mong mun cho t nc snh vai vi cc cng quc nm chu. - HS: Ln u tin c hc trong nh trng ca nc nh c lp. c- Ni dung bc th phn tch ngha ca ngy khai trng u tin v ng vin HS tch cc hc tp, phn u v tng lai ti sng ca t nc. d- Mc ch ca bc th: C v tinh thn hc tp ca cc HS v tng lai t nc. e- Cch vit: Va l bc th va l li ku gi, phn tch ngha ca nh trng trong thi i mi, ng thi nu ln mc ch cao c ca s nghip cch mang, t gi m HS suy ngh v trch nhim thing ling ca mnh. Li vn gin d, gn gi vi HS.LM VN:

VN BN

A- KIN THC V K NNG CN NM VNG

1- Vn bn l sn phm ca hot ng ngn ng dng trong giao tip, c din t bng hnh thc ni hoc vit. 2- Vn bn c cc c im: + C tnh thng nht v ch . + Lin kt cu cht ch, cc c kt cu mch lc v c trnh t. + Vn bn c du hiu m u v kt thc. + Mi vn bn nhm thc hin mt mc ch giao tip nht nh. 3- Cc loi vn bn gm: vn bn theo phong cch ngn ng sinh hot (nht k, th t...); vn bn thuc phong cch ngn ng ngh thut (Th, truyn...); vn bn theo phong cch ngn ng khoa hc (Bi lun, bo co khoa hc...); vn bn thuc phong cch ngn ng hnh chnh (n, bin bn...); vn bn thuc phong cch ngn ng chnh lun (Li ku gi, bnh lun chnh tr...); vn bn thuc phong cch ngn ng bo ch (Bn tin, phng s...) (Gm 6 loi, da trn mc ch giao tip v phm vi s dng). 4- HS bit vn dng kin thc trn vo vic to lp vn bn.B- GI TR LI CU HI, BI TP

I- Khi nim, c im: Cu 1, 2 v 5: + Vn bn (1) (SGK) c to ra trong sinh hot hng ngy, nhm khuyn nh nhau, c rt kinh nghim trong quan h x hi. Dung lng ngn, sc tch. Ni dung cp ti vn

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.netnh hng ca mi trng n n phm cht con ngi. Mc ch: Khuyn nh nhau gi gn phm cht v xy dng mi trng sng lnh mnh. + Vn bn (2) c to ra trong sinh hot vn ngh (Ht, c...), nhm bc l tnh cm, tm t. Dung lng va phi. Ni dung: Thn phn ngi con gi khi i ly chng. Mc ch: Biu cm. + Vn bn (3) c to ra trong hot ng chnh tr, nhm ku gi ng bo ton quc ng ln chng Php. Dung lng di hn cc vn bn trn. Ni dung: Ku gi nhn dn chng Php. Mc ch: Thuyt minh. Cu 3- T chc kt cu ca vn bn 2 v 3: + Vn bn 2: Hai dng u v hai dng sau c kt cu tng ng, c ngha gi tr v hnh thc gn ging nhau, ng cnh nhau, lp li m hnh c php v cm t Thn em. + Vn bn 3: C kt cu ba phn. - M u: T u n ... lm n l (Nu tm tt tnh hnh thc t v l do phi ng dy khng chin). - Ni dung chnh: Tip n ... nht nh v dn tc ta (Li ku gi cc tng lp nhn dn v chin s, t v, dn qun). - Li kt: Khng nh nim tin tt thng. Cu 4- Du hiu m u v kt thc ca vn bn 3. + Du hiu m u l cu h gi Hi ng bo ton quc!. + Du hiu kt thc: l hai cu khu hiu th hin nim tin v lng quyt tm. II- Cc loi vn bn: Cu 1Vn v lnh vc ca cc vn bn: Vn Vn Lnh vc T ng Cch thc th bn hin nh hng gia 1 mi trng v Cuc sng Thng Khu ng phm cht, nhn thng ngy ngy cch con ngi Nhiu 2 Thn phn ngi Ngh thut hnh nh, Biu cm con gi c sc gi cm Khng chin Chnh tr Lnh vc Thuyt minh 3 chng Php chnh tr Cu 2- So snh vn bn 2, 3 vi mt bi hc thuc mn khoa hc khc (vn bn 4) v mt n xin ngh hc (5). Rt ra nhn xt: (HS t tm mt bi hc bt k ca cc mn nu trn thuc phong cch ngn ng khoa hc, v n xin ngh hc- thuc phong cch hnh chnh). Vn Phm vi s dng Mc ch Lp t ng Kt cu, trnh bn giao tip ring by 2 Ngh thut Biu th tnh Ngh thut Hai phn, theo cm cm xc. 3 Chnh tr Ku gi Chnh tr Ba phn, l- gc

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.netKhoa hc 4 Hnh chnh 5 Trnh by tri thc, hng dn k nng t nguyn vng Khoa hc C cc phn mc r rng mch lc Theo th thc c sn

Hnh chnh

LM VN: BI VIT S 1: CM NGH V MT HIN TNG I SNG

HOC MT TC PHM VN HC(Bi lm nh)YU CU:

y l bi lm u tin ca nm hc, HS cn lu pht huy ht kin thc v k nng c hc THCS v vn biu cm. THPT, vn biu cm yu cu mc cao hn: ph hp vi cc th vn khc. Bi lm c th tin hnh da trn cc c sn trong SGK, nhng cng c th dng mi do GV yu cu. Mun lm bi tt, HS cn xc nh r yu cu ca , lp dn trc khi vit, trong phi th hin c r rng v y cc chnh. i vi bi vit pht biu cm ngh v mt nhn vt hay tc phm vn hc, HS cn nu r ngha, ni dung v nhng c im v ngh thut ca tc phm hay hnh tng nhn vt, da trn nhng c bn pht biu suy ngh v cm xc ca mnh. Cn quan tm n ch vit, chnh t v cch din t sao cho mch lc, d hiu v sch p. c thm cc bi tham kho trong SGK hoc cc sch tham kho khc gi cm hng. Trnh chp li hoc bt chc mt cch n gin.

TUN 2C VN:

CHIN THNG MTAO MXY(Trch am Sn)

A- KIN THC V K NNG CN NM VNG

1- am Sn l s thi anh hng ca dn tc - (Ty Nguyn), ni dung k v chin cng ca ngi anh hng am Sn, mt t trng hng mnh (Ting -, am ngha l chng). Chin cng chnh ca chng l dm chng li c tc ni dy, cht c cy thn smuk, chin thng cc t trng th ch, lm cho bun lng ngy cng giu mnh. Cui cng, chng cht trong rng Sp en v i cu hn N thn Mt Tri, th hin kht vng phng tng ca mt t trng anh hng. am San cht nhng c chu ca chng ni tip con ng ca cu mnh. Ni dung ca on trch k v cuc chin ca m Sn vi Mtao Mxy. Mtao Mxy cng l mt trong nhng t trng giu mnh, y cp v ca am Sn. Nhng trong cuc chin vi t trng am Sn, y tht bi v khng c sc mnh v tr thng minh bng am Sn, y cng khng c ng Tri ng h (Theo quan nim thi xa ca ngi -: ngi anh hng lun c Tri gip ). Trng danh d, gn b vi hnh phc gia nh v thit tha vi cuc sng bnh yn ca th tc thi thc am Sn chin thng Mtao Mxy.

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.netHS hiu c bin php ngh thut ch yu trong tc phm v on trch l so snh v phng i theo cch ring ca s thi.B- GI TR LI CU HI, BI TP

Bi tp 1-Tm tt din bin ca trn nh gia am Sn vi Mtao Mxy: Gi : Chia on trch thnh cc on nh, tm chi tit chnh ca mi on ri sp xp cc theo trt t trc khi k tm tt. Cc tnh tit c sp xp theo trt t gm: a- am Sn gi Mtao Mxy xung giao chin. b- Hip u th nht Mtao Mxy khng m trng am Sn. c- Hip u th hai, am Sn chin thng, ct u Mtao Mxy. d- Ti t ca Mtao Mxy i theo am Sn, am Sn dn h v lng v m tic n mng. Bi tp 2- Phn tch nhng cu ni v hnh ng ca ng o n l ni ln cng ng i vi mc ch ca cuc chin v ngi anh hng... Gi : + Khi am Sn g ca tng nh gi: tt c ti t bng ny! Cc ngi c i vi ta khng ?, dn lng ni: Khng i sao c! T trng chng ti cht, la chng ti mc, chng ti cn vi ai?; Khng i sao c! Lng chng ti pha bc mc c gu, pha nam mc c hoang. Ngi nh giu cm u cng ti nay khng cn na... + N l ca Mtao Mxy ng nh by c -tong, c nh by thiu thn, n n nh kin nh mi i theo am Sn. Ti t ca Mtao Mxy mang ca ci v nh am Sn nhiu nh ong i chuyn nc, nh v v i chuyn hoa, nh by trai gi i ging lng cng nc.... Ti t ca am San th nh ching ln, tip khch, tic tng linh nh, n mng chin thng ca am Sn... + Nhng li ni v hnh ng ca ti t hai bn chng t thi tn thnh, s hng ng ca h i vi nhng cuc chin nhm st nhp cc b lc b tc. l con ng hnh thnh cc dn tc, trong , vai tr ca cc t trng anh hng nh am Sn c ngha quyt nh. Bi tp 3- on trch trn khng ch n vic miu t cnh cht chc ca cuc chin (Ch c mt t trng l Mtao Mxy b git cht, bu u), m tri li coi l mt chin cng ca ngi anh hng, on trch ch tp trung miu t cnh n mng chin thng ca dn lng am Sn v vic t nguyn i theo chng ca dn lng th tc Mtao Mxy. iu cho thy thi v cch nhn nhn, nh gi ca tc gi dn gian nghing v vic bnh vc ngi anh hng m Sn, cng nh coi trng xu th tt yu lch s pht trin cng ng. Bi tp 4- Phn tch gi tr miu t v biu cm ca nhng cu vn c li so snh, phng i... Gi : + Nhng cu vn so snh: Th l am Sn li ma. Chng ma trn cao, gi nh bo. Chng ma di thp, gi nh lc... + Nhng cu vn phng i: Khi chng ma chy nc kiu, qu ni ba ln rn nt, ba i tranh bt r bay tung. + Phn tch tc dng: Nhng cu vn c s dng cc bin php tu t ny gp phn to nn m hng hng trng, v p rc r trong ngh thut miu t chn dung nhn vt anh hng v ngh thut to dng khung cnh honh trng trong s thi. Luyn tp Vai tr ca ng Tri.

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.netGi : Trong on trch, s d am Sn chin thng Mtao Mxy cn c vai tr rt quan trng ca ng Tri. y l nhn vt thn linh theo quan nim ca ngi - thi xa. Tuy nhin, ng Tri ch ng h nhng ngi anh hng, chin u v s pht trin ca b tc nh am Sn. Cho nn, vai tr ca ngi anh hng mi tht s quyt nh chin thng, c ng nh quyt nh con ng pht trin ca lch s, h l s thng nht gia nguyn vng cng ng vi thn linh.LM VN:

VN BN

(Tip theo) Luyn tp: Bi tp 1-(SGK) Gi : a, b- on vn gm 5 cu, thng nht v mt ch . Cc cu 4- 5 chng minh cho ch th hin trong cu 1 (nh hng ca mi trng i vi c th). Cc cu 2, 3 lin kt khi qut vi cc dn chng. c- t nhan cho on vn: C th l C th vi mi trng. Bi tp 2-(SGK) Gi : + Sp xp 1-3-4-5-2. + Nhan c th l: Bi th Vit Bc ca T Hu. Bi tp 3- Vit cu khc tip theo. Tham kho: Trong lng t, ngun nc ang b nhim n mc bo ng. Trong khng kh, lng kh cc-bon- nc thi ra qu mc cho php cng l nguyn nhn lm cho nhit tri t ngy cng nng ln. Bo v mi trng sng l nhim v ca chng ta. t tn: Bo v mi trng. Bi tp 4- n xin php ngh hc. Gi : + n gi thy (c) gio ch nhim lp, hoc hiu trng nh trng. Cng v ngi vit: HS ca lp, ca trng. + Mc ch vit n: xut nguyn vng (ngh hc). + Ni dung c bn ca n: Trnh by l do xin ngh hc, thi gian, a im ngh hc v li ha. + Kt cu ca l n: Cc mc chnh V d Quc hiu Cng ho x hi ch ngha Vit Nam c lp- T do- Hnh phc Thi gian, a H Thanh, ngy 12 thng 6 nm 2006 im vit n Tn n n xin php ngh hc Ngi nhn Knh gi: Thy ch nhim lp 10 A Xng danh, a Tn em l: Nguyn Th Lan ch (nu cn) Hc sinh t 2, lp 10 A. Ni dung chnh: - L do xin ngh: Hm nay, gia nh em c cng vic bn rn, em phi nh gip gia nh, khng th ti trng c. - t nguyn Em vit n ny, xin php thy ch nhim cho em

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.netvng: - Thi gian, a im ngh hc (nu cn): Li ha: Li cm n: K v ghi r h tn: c ngh hc. Thi gian: 2 ngy,12 v 13 thng 6 nm 2006. Em xin ha s ghi chp bi v hc bi y . Em xin thnh thc cm n! Ngi vit n. Hc sinh Nguyn Th Lan. TUN 4 2C VN:

TRUYN AN DNG VNG V M CHU, TRNG THYA- KIN THC V K NNG CN NM VNG

1- Nm c ni dung, ngha ca truyn, thng qua hiu c ni dung ngha ca th loi truyn thuyt. 2- Nm c c im ngh thut ca tc phm v ca th loi truyn thuyt: s kt hp nhun nhuyn gia yu t lch s vi yu t tng tng k o. 3- Hiu c bi hc lch s v thc cao cnh gic i vi m mu thm c ca k th trong cng cuc gi nc.B- GI TR LI CU HI, BI TP

Bi tp 1a- Do u m An Dng Vng c thn linh gip . K v s gip thn k . Dn gian mun th hin thi nh gi nh th no qua cc chi tit ny? Gi : + An Dng Vng xy Loa thnh, ch to ly n bo v t nc, l vic lm chnh ng, ng vi trch nhim ca mt ng vua i vi t nc; cng vic cng hp vi nguyn vng ca nhn dn, do , An dng Vng c thn Kim Quy (Ra Vng) gip (Ra Vng l hnh tng thn linh, phn nh nguyn vng ca nhn dn). + K li cc chi tit Ra vng gip An Dng Vng: HS da theo truyn k li. Ch c ba chi tit: Ra Vng gip An Dng Vng xy loa thnh; gip lm ly n; v cui cng a nh vua xung Thy Cung. + Yu t thn k th hin thi nh gi ca nhn dn: Nhn dn cao cng lao ca An Dng Vng trong giai on u ca cng cuc dng nc v gi nc. b- S mt cnh gic ca nh vua th hin qua cc chi tit: + Khng bao lu (sau khi thua trn), Triu cu hn, An Dng Vng v tnh g con gi l M Chu cho con trai Triu l Trng Thy. + C An dng Vng v M Chu tip tc mt cnh gic Trng Thy bit c b mt n thn. + Trng Thy ngm lm mt ci ly n khc, thay vut Ra Vng m vua v M Chu khng h hay bit. + Trng Thy ni di l v phng Bc thm cha, trong li dn d l r m mu, nhng vua v M Chu vn mt cnh gic + Triu cho qun tin nh. An Dng Vng li ch quan khinh ch, cy c n thn nn tht bi, b chy.

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.net+ M Chu tip tc mt cnh gic, rt lng ngng trong o gm lm du khin Tr ng Thy theo du lng ngng ui theo. Vua chy n b bin cng ng. c- Thi , tnh cm ca nhn vt i vi An Dng Vng qua cc chi tit Ra Vng v vic nh vua chm cng cha...: l thi thin cm i vi An Dng Vng, nhn dn v c tnh cm nn mun gim bt ti cho nh vua. Bi tp 2- Bnh lun v hai cch nh gi i vi nhn vt M Chu: Quan nim 1: M Chu thun theo tnh cm v chng m qun ngha v i vi t nc. y l quan nim ng. C th trch c M Chu tinh thn c nh gic v trch nhim i vi quc gia x tc cha c nng x l ng mc. Tuy nhin, cn hiu tnh lch s ca vn : qua cu chuyn, c th thy, vo thi by gi, c An Dng Vng ln M Chu cn cha c c nhng kin thc v chin tranh gin ip nn cha c tinh thn cnh gic mt cch y . Quan nim 2: M Chu lm theo chng l l t nhin, hp l. Nng khng c ti. Quan nim ny c qui trch nhim chnh cho An Dng Vng trong bi kch mt nc. Cch qui trch nhim l ng, nhng, nh gi v M Chu nh vy cng cha chnh xc. Tuy l phn gi, ly chng phi theo chng, nhng ng thi nng cng phi c ngha v vi quc gia, x tc, nht l phi c lng trung vi vua, c hiu vi cha...(theo quan nim phong kin). C th thy, tt c nhng phm tr o c ny cha c M Chu. Bi tp 3- Tnh cm, thi ca nhn dn qua chi tit ngc trai. Li nhn gi... Gi : + Chi tit ngc trai th hin s thng cm, nhn dn mun gii bt ni oan tnh cho M Chu. + Li nhn gi i vi i sau: nu ln mt bi hc cnh gic. Bi tp 4- Hnh nh ngc trai- ging nc th hin cch nh gi ca nhn dn nh th no i vi Trng Thy? Gi : Nhn dn Vit Nam rt rng lng v tnh to, cng bng trong vic nh gi cc nhn vt. Trng Thu l mt nhn vt c mu thun: vi t cch l mt tn gin ip, mt k bi tnh, hn xng ng bu ln n; song nhn dn Vit Nam vn thng cm v thy Thy cng c tnh, nht l sau khi Trng Thy nhy xung ging t vn v thng nh M Chu. V vy, chi tit: ngc trai bin ng (th hin lng trung thnh, trong sng ca M Chu) em v ra vo ging nc Trng Thy th ngc trai s sng ln cho thy cch nh gi ca nhn dn mun phn no cm thng v tha th cho Trng Thy vi t cch l mt chng r c tnh ngi. Bi tp 5- Ct li lch s ca cu chuyn ny l: Vua Thc Phn An Dng Vng xy dng thnh C Loa, t chc qun i nh gic gii, ch to c v kh tinh xo khin cho qun gic phng Bc b tht bi nhiu phen. Nhng sau , nh vua mt cnh gic, b mc k ging ho, v lm thng gia ca Triu nn tht bi. t nc u- Lc ri vo cnh tng bi kch. T ct li thc t c tnh s tht lc s, nhn dn ta thn k ho bng cc hnh tng: + Ra Vng (t xng l s Thanh Giang) gip nh vua xy thnh, lm ly n nh gic gi nc. + Khi tht trn, chy n ng cng, An Dng Vng li c Ra Vng r nc a xung bin. + Mu M Chu ha thnh ngc trai, ngc trai bin ng ra bng nc ging Trng Thy th sng hn ln.... Luyn tp: Cu 1- C hai cch nh gi Trng Thy:

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.net+ Trng Thu l gin ip. Tnh cm vi M Chu l gi di. Cch nh gi nh vy khng hon ton ng, v nu khng c tnh cm g vi M Chu th Thy khng t t. + Trng Thy- M Chu l mi tnh tuyt p v nhn dn ca ngi tnh cm thy chung, trong sng qua chi tit ngc trai- ging nc. Quan nim ny cng c phn khng ng, v xut pht im ca quan h Trng Thy- M Chu l s li dng lm gin ip. Mi tnh nh vy t c c s ca ngi. + Cn c vo chi tit: Trng Thy thng nh M Chu khn cng, khi i tm tng thy bng dng nng, bn nhy xung ging m cht. y l tn bi kch tnh yu ca nhn vt Trng Thy, ta thy Trng Thu l nhn vt c mu thun. Vi nc u- Lc, Thy l tn gin ip li hi, l k li dng tnh yu nh cp b mt ca An Dng Vng, phn bi tnh yu trong sng v chung thy ca M Chu. Song, chi tit trn cho thy Thy vn l k c tnh, nn thng tic v khng cng m t t. Thi ca dn gian i vi Trng Thy: va on gin va lng thng xt. On gin v Thu l k gin ip, l k th ca quc gia u- Lc, li dng tnh yu ly cp n thn; thng xt v Thu cng l con ngi, c tnh cm, tnh yu v mu thun, bi kch. Cu 2- An Dng Vng t tay chm u ngi con gi yu duy nht ca mnh, nhng dn gian vn dng n v am th c hai cha con h ngay bn cnh nhau, iu cho thy, dn gian quan nim v tnh mu m rut tht vn thing ling cho du h tng l k th. y cng l cch gim bt ni oan khin cho hai cha con nh vua An Dng Vng v M Chu. Cu 3- C th k on th ni ting ca T Hu: Ti k ngy xa chuyn M Chu Tri tim lm ch trn u N thn v trao tay gic Nn ni c m bin suLM VN:

LP DN CHO BI VN T S

A- KIN THC V K NNG CN NM VNG

1- Lp dn cho bi vn t s l nu r nhng ni dung chnh ca cu chuyn m mnh s k li, thut li, sp xp cc theo trnh t trc sau sao cho bc l c tng, ch ca chuyn. 2- HS bit cch lp dn v rn luyn c thi quen lp dn trc khi vit vn bn k chuyn.B- GI TR LI CU HI, BI TP

I- Hnh thnh tng, d kin ct truyn: Bi tp 1Trong phn trch trn, nh vn Nguyn Ngc ni v qu trnh hnh thnh tng v ct truyn ca Rng x nu. Bi tp 2- C th thy trong li k ca Nguyn Ngc nhng bi hc sau y: + Trc khi vit truyn hoc k chuyn (bng ming), c th da vo mt cu chuyn c tht ngoi i m mnh c chng kin lm ch da. + Phi hnh dung tng, xy dng ct truyn, t mi c th hnh dung v sng to c cc nhn vt, tnh tit trong chuyn k. II- Lp dn : Bi tp 1- Lp dn cho mt trong hai on truyn Hu Tt n. Gi : HS c th chn mt trong hai cch nh hng dn trong SGK. Cng c th tm mt hng khc cho cu chuyn.

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.netTham kho: Cch 1) C th lp dn gm cc chnh sau: - Ch Du chy ra khi nh quan c trong m ti mt mng, nhng khng c cch no thot ra c. - Sng hm sau, trong lc ra ch, ch gp mt on ngi biu tnh. Hi ra mi bit l on ngi dn ngho tp hp nhau li chng su cao thu nng. - Hm sau na, ch li i ch, thy truyn n ri y ng. Bn lnh Php ang ui theo mt ngi n b trm khn xanh. Thy nguy, ch Du bn a nn cho ch. Ch y thot him. Hai ngi kt lm ch em. Tn ngi n b kia l Hi. - Ch Hi cho ch Du bit v tnh hnh hot ng ca Vit Minh v l tng nh Ty, ui Nht, gii phng dn ngho ca h. Ch Du rt thch Vit Minh v c sao Vit Minh sm v gii phng gia nh ch. - Nh ch Hi gii thiu, ch Du c kt np vo t chc Vit Minh, hot ng b mt. Nhng kh khn ca gia nh ch c t chc phn cng nhau gip . - Ch Du b quan c v bn mt thm theo di ro rit. Khng bt c ch, chng bt anh Du v cc con ch. - Ch Du c phn cng trc tip ch huy cc cuc biu tnh, ri truyn n chng thc dn, quc, t chc ph kho thc ca Nht cu i cho dn ngho. - Cch mng thng Tm bng n, ch Du l ngi tp hp v ch huy nhn dn vng qu ni dy, bt sng ton b bn quan li, cng ho, cu anh Du v cc con ch. Cch 2) C th da theo tng sau: - Ch Du chy ra m ti mt mng, nhng khng bit i u v u? - Cch mng thng Tm bng n. Ch Du cng on ngi ko nhau i biu tnh cp chnh quyn, ph kho thc ca Nht. Gia nh ch c cch mng cp thc cu i. Anh H, ngi ca Vit Minh thng xuyn quan tm n anh Du v gia nh ch. - Khng chin bng n. Qun ta chin u dng cm, nhng, v th yu, phi rt vo chin tranh du kch. - Anh H li hot ng b mt. Anh b ch ui bt, chng bn anh b thng. Ch Du che ch cho anh v cng vi mt ngi hng xm, giu anh trong mt cn hm b mt. - Anh H khi lnh vt thng, phi ra i lm nhim v mi. Nh c anh, ch Du v nhng ngi nng nhn trong lng mi hiu v hi vng vo ngy ton thng ca qun khng chin. Bi tp 2- Cch lp dn cho bi vn t s: + M bi: Gii thiu cu chuyn s k (Thi gian, a im, nhn vt...). + Thn bi: - on 1: Nhn vt, tnh tit, s kin (S k t u n u? Gm nhng tnh tit g?...). - on 2: Tip theo. Nhng din bin ca cc tnh tit hnh thnh mu thun, xung t, pht trin n cao tro (tht nt). - on 3: M nt. Mu thun pht trin n mc buc phi gii quyt theo mt hng no , dn n kt thc chuyn. + Kt bi: C th nu suy ngh, cm xc ca bn thn v cu chuyn va k. Luyn tp: Bi tp 1- HS lp dn theo hng dn: - Chn cu chuyn ca mt ngi bn hay ca chnh mnh lm c s tip tc sng to, h cu... - Trc khi vit, phi hnh dung tng ca truyn nh hng cu chuyn ngay t u, trnh lang thang, tn mn, khng c ch ...

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.net- Hnh dung ct truyn gm my , my on? - Da trn ct truyn hnh dung cc nhn vt, vi nhng vic lm, c ch, ngn ng... biu hin c tnh v gy ra chuyn k (mu thun). Chuyn k l nhng sai lm va nghim trng nhng ch n phi c tnh ph bin: nh sai lm v sa vo cc tr chi in t, sai lm v chp li bi vn mu. - Cn suy ngh c cch kt thc hp l, gii quyt c cc mu thun m c th gi ra nhng suy ngh mi cho ngi c. V d: mt vic lm no ca bn, khin mnh bt ng phi thay i cch hiu; mt s tr gi au xt khin mnh phi hi hn v.v... Bi tp 2- Lp dn cho mt bi vn vit v cu chuyn xy ra trong cuc sng. Gi : HS t tm mt cu chuyn trong sinh hot hng ngy. Nu d kin s k cu chuyn y nh th no? Cc on, cc chnh gm nhng g? v.v... TUN 5 2 C V N:

UY-LT-X TR V(Trch -i -x, s thi Hi-lp) H-me-rA- KIN THC V K NNG CN NM VNG

1- I-li-t v -i-x l hai tp s thi ca H- me-r (Hi- lp) k li cuc chin tranh trng k ca lin qun, ng u l A-ga-nem- nng, nh h thnh T-roa (I-li-t) v cuc hnh trnh tr v qu hng ca Uy- lt-x (-i-x). on trch thuc khc ca XVIII trong -i-x. Qua on trch, tc gi khc ho v p tm hn v tr tu ca P-n-lp v ca Uy- lt-x. 2- Rn luyn k nng phn tch nhn vt, k chuyn sng to...B- GI TR LI CU HI, BI TP

Bi tp 1- on trch c th chia thnh my phn? Ni dung ca mi phn l g? Gi : on trch c th chia thnh 2 phn: - Phn 1: T u n :... ngi km gan d (Nh mu - ri- cl v T- l- mc thuyt phc P-n-lp nhn Uy- lt-x). - Phn 2: Cn li (P-n- lp th thch Uy- lt-x v tha nhn chng). Bi tp 2- Tm trng ca Uy-lt- x khi gp li v mnh? Ccch ng x ca chng bc l phm cht g? Gi : Tm trng ca Uy- lt-x khi gp li v v gia nh: chng va mng r, hi hp, vui sng, nhng vn rt bnh tnh, sng sut. Chng ng vai ngi hnh kht, bnh tnh lp mu k cng cu con trai l T- l- mc git cht bn cu hn lo xc v nhng k gia nhn phn bi. Khi gp li v, chng vn bnh tnh, c kin nhn ch P-n-lp nhn ra mnh. Ci mm ci ca Uy- lt-x (Nghe nng ni vy, Uy- lt-x cao qu v nhn ni mm ci...) cho thy tr tu v phm cch cao qu ca chng. Bi tp 3- V sao P-n-lp li rt i phn vn? Vic chn cch th b mt chic ging cho thy v p g v tr tu v tm hn nng? Gi : + P-n-lp rt i phn vn v khng bit nn ng x th no cho phi. Nng l ngi c tr tue, c phm cch cao thng nn khng th nhn chng mt cch d di sau hai mi nm xa cch. Nng phn vn v phi la chn mt trong hai cch: nhn chng hay khng nhn chng? C hai cch u kh khn i vi nng.

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.net+ Vic chn cch th b mt chic ging cho thy nng chn c mt cch ng x tt nht v thng minh nht. chnh l biu hin ca mt v p tr tu v lng chung thy, phm cch cao p ca nng. Bi tp 4- Cch k chuyn ca H- me-r qua on trch to ra hiu qu g? Bin php ngh thut no thng c s dng khc ho phm cht nhn vt? Bin php no c s dng on cui? Gi : + Cch k chuyn ca H- me-r qua on trch to ra hiu qu bt ng v xc ng lm ni bt phm cht ca P- n- lp v Uy- lt x. + Bin php ngh thut thng c s dng trong on trch l tng phn, to kch tnh, gy bt ng... + Trong on cui, bin php ngh thut c s dng thnh cng l so snh: Hnh nh mt t v ngi i bin ni ln tm trng kht khao n tuyt vng, nhng cng mng vui khn xit ca nng P-n- lp khi gp li ngi chng yu du sau hai mi nm v chin tranh v lu lc. Tm trng ca P-n-lp khi gp li chng c so snh vi ngi i bin b m tu, trong cn tuyt vng bng nhn ra t lin. Luyn tp: Cu 1- T chc biu din cnh Uy- lt-x tr v (HS t lm ti lp vi s hng dn ca GV). Cu 2- Trong vai Uy- lt-x, HS tp k li cnh trong on trch. Ch , cc tnh tit vn gi nguyn, nhng c k di gc nhn ca Uy- lt- x. Chun b cc chnh v tp din t vi nhn vt ti l Uy- lt- x.LM VN:

TR BI VIT S 1

A- NHNG IM CN LU

1- cho php HS t chn mt trong cc thuc vn bn biu cm, hoc lm theo do GV yu cu. HS phi tm hiu v gii quyt c cc yu cu c bn v kin thc v k nng m vn t ra. 2- Qua tit tr bi, HS phi nh gi c nhng u im v nhc im ca bi vit ca mnh v cc phng din: h thng cc , k nng din t, cch trnh by v.v... Quan trng nht l bi vit phi th hin c suy ngh v cm xc ring.B- GI HS T NH GI

1- Phn tch li yu cu ca . Cn tr li cc cu hi sau: a- Bi vit biu cm trc i tng g? (Hin tng no trong cuc sng? Hay tc phm, nhn vt vn hc no?). b- Cm xc v suy ngh ch o trong bi vit ca anh (ch) l g? Cm xc y c mi khng? lm anh (ch) xc ng cha? C th lm cho ngi khc xc ng c khng? c- Bi vit din t mch lc cc cha? C l r c cm xc hay khng? s dng cc bin php ngh thut no? ... d- Phm vi t liu (Kin thc, tc phm, kin thc i sng ... ly u, trong phm vi no?) v.v... 2- T nh gi v sa cha sau khi tr bi: + V ni dung: Bi vit p ng c nhng yu cu no? Ni dung no cn thiu? Nu vit li th s b sung nhng g?

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.net+ V k nng vit: H thng , b cc, li vn, chnh t, t ng, ng php ... c u im g v cn mc phi nhng li no? + nh du nhng sai st v sa cc li trong bi lm ca mnh. TUN 6 2C VN:

RA-MA BUC TI(Trch Ra-ma-ya-na)

A- KIN THC V K NNG CN NM VNG

1- Ra-ma-ya-na l mt b s thi s ca n khong th k th III trc CN. Tc phm k v nhng k tch ca hong t Ra- ma, con vua a-xa-ra-tha. on trch k li nhng chi tit sau khi chin thng qu vng Ra-va- na, cu Xi- ta, nhng v danh d v lng ghen tung, Ra-ma nghi ng s trong sch ca Xi-ta v tuyn b rung b nng. Xi-ta bo v danh d bng cch nhy vo dn ho (theo cch t thanh minh ca ngi n c). on trch miu t thi kin quyt bo v danh d ca cc nhn vt Xi-ta v Ra- ma, cho thy lng t trng v s cao danh d ca ngi n c i. 2- Nm c ngh thut trn thut v cch th hin tm l nhn vt ca tc gi qua on trch.B- GI TR LI CU HI, BI TP

Bi tp 1- (SGK) Gi : + Sau chin thng, Ra- ma gp li Xi-ta trc s chng kin ca anh em, bn hu, v ng o ngi dn, c loi qu Rc-sa-xa, ln loi kh Va- na-ra (p n d). + Hon cnh y c tc ng n tm trng, ngn ng i thoi ca Ra- ma v Xi- ta. Ra- ma mt bnh tnh v thy danh d b tn thng nng n khi ngi v xinh p v yu qu ca mnh b qu vng Ra-va- na bt cc v d sao cng l vt s hu trong tay qu vng. Chng buc phi ni ra nhng li ghen tung ca mt ngi tm thng, v buc phi rung b Xi- ta bo v danh d ca mnh v dng h cao qu ca mnh. Cn Xi-ta th trc mt mi ngi, buc phi chng minh s trong sng v bo v danh d ca nng. Tm li, do hon cnh c bit, c Ra- ma v Xi-ta u b buc vo tnh th phi bo v danh d trc ng o nhng ngi chng kin. Bi tp 2- (SGK) Gi : + Theo li Ra- ma, chng dit qu vng cu Xi-ta v danh d b xc phm (p n: a). + Chng rung b Xi-ta cng v l do danh d (p n: a). + Phn tch nhng t ng lp li nhiu ln: Ra- ma nhiu ln ni n danh d b xc phm. + Thi ca Ra- ma khi Xi-ta bc ln gin ha: Ra- ma vn ngi, mt dn xung t. Xi-ta ln quan ri bc ln gin la.... Chi tit ny cho thy Ra- ma vn danh d v s ghen tung thng th. Chnh tnh yu ca chng b mu thun gay gt vi danh d lm ny sinh lng ghen tung v hnh ng rung b. Bi tp 3- (SGK) Gi : + Trong li p ca mnh, Xi- ta nhn mnh rt r rng s phn bit gi t cch con ngi c hnh vi loi ph n tm thng thp km (on: C sao... nh th u c phi?).

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.netNng nhn mnh tnh yu, danh d, lng trung thnh, cng nh s xut thn cao qu ca nng (nng l con ca Thn t). + Xi-ta cng nhn mnh s khc bit gia s mnh v tri tim: vic qu vng Ra-va-na ng ti nng khi nng ang b cht ngt i- l chuyn ca s mnh, khng ph thuc vo mun ca nng, cn tri tim, tnh yu ca Xi-ta vn lun dnh cho Ra-ma, mi l tnh yu ch thc. + Thn la A-nhi (Ting Phn: Agni) trong thn thoi n l mt v thn rt quan trng, do Cha Tri v M t sinh ra, cai qun phn t (Bu tri do Thn Mt Tri cai qun, khong khng do Thn Gi cai qun). Trong quan nim ca ngi n , la l trong sch nht, la c th thiu chy tt c nhng vn gi c mnh trong sch. Ch c Thn La mi c th chng gim cho s trong sch ca con ngi. Bi tp 4- (SGK) a- Thi ca cng chng khi thy nng Xi-ta bc ln gin la? Gi : + Khi thy Gia-na-ki bc vo dn ha: Ai ny, gi cng nh tr au lng t rut nhn Gia-na-ki ng trong gin ha, cc ph n bt ra ting khc thm thng, c loi qu Rc-saxa, ln loi kh Va-na-ra cng cng ku khc vang tri... + ngha ca ting khc y l s ng cm ln lao, nhn dn n mun thng cm v bnh vc nng, mun bo v nhn cch trong sch ca nng, cho du trn phng din th xc nng c b qu vng hm hi. b- Cm ngh ca bn thn: + Thng cm i vi nng Xi-ta, v danh d v tm lng trong sng ca nng b t vo trong hon cnh kh c th thanh minh, buc phi nh n Thn La mi c th cu gip c. + Trn trng v cm phc v p tm hn ca nng Xi-ta, cng l v p ca tm hn ngi ph n n trong s thi. Luyn tp: HS ng vai cc nhn vt trong on trch, trnh din ti lp, di s hng dn ca GV. cc mn trnh din c cht lng, HS nn phn cng son tho kch bn, c hng dn ngn ng, ng tc, hnh dung bi tr sn khu... vi s hng dn ca GV.LM VN:

CHN S VIC, CHI TIT TIU BIU TRONG B I VN T SA- KIN THC V K NNG CN NM VNG

1- La chn cc s vic v chi tit tiu biu l cng vic rt cn thit, v nh c cc s vic, chi tit y ngha ca vn bn t s mi c th ni bt. Chng c tc dng t m tnh cch nhn vt v tp trung th hin ch ca cu chuyn. 2- Mun la chn s vic, chi tit tiu biu, phi bit quan st, so snh, tng tng..., xc nh r ch ch ca vn bn tm ra s vic v chi tit c vai tr chnh, loi b nhng chi tit tha, v ngha trong vic biu hin t tng, ch .B- GI TR LI CU HI, BI TP

Bi tp 1- c vn bn: Hn x x (SGK). Gi : a- Nu b s vic hn xu x c pht hin th truyn s khng c vn , tc khng c chuyn g k. ngha ca cu chuyn s khng cn, hoc b i khc: gi tr v v p cao qu ca hn x x s khng cn nh trong truyn na.

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.netb- Rt ra bi hc v cch la chn: Phi tm c nhng s vt v chi tit quan trng nht, c tc dng lm ni bt ch , t m tnh cch nhn vt v nhn mnh cm xc ca ngi vit. Bi tp 2- c on Uy- lt-x tr v... Gi : + Trong on trch, H- me-r k chuyn nng P- n-lp th thch chng bng b mt chic ging v nhn ra chng mnh mt cch thng minh v cm ng. + Trong phn cui on trch c mt s vic quan trng: H- me-r tng tng ra cnh ngi m tu so snh vi tm trng ca P- n- lp khi nhn ra chng mnh. y l mt thnh cng trong ngh thut k chuyn s thi ca H- me-r, v chi tit ny lt t c tm trng, bn cht ca nng P-n- lp, gy c cm xc mnh m cho ngi c. TUN 7 2C VN:

TM CM

A- KIN THC V K NNG CN NM VNG

1- Hiu c cuc u tranh gia thin v c, c m hin gp lnh, thy c tinh thn lc quan v nhn o ca nhn dn th hin trong truyn. 2- Nm c ngh thut s dng yu t k o v li k chuyn hp dn to nn ngh thut c sc ca truyn Tm Cm ni ring v truyn c tch thn k ni chung.B- GI TR LI CU HI, BI TP

Cu hi - Truyn Tm Cm c th chia thnh my phn? Tm tt ni dung ca mi phn (Cu hi khng c trong SGK). Gi : Vn bn Tm Cm gm 3 phn chnh: a- Phn u: t u n ...ngy n qua ngy kia (Gii thiu gia cnh ca Tm- Phn ny gi l Trnh by). b- Phn th hai: tip n ...khng h nhng tay vo vic g (Hon cnh sng hng ngy ca Tm. Tm lun b m con Cm c hip; Bt gip c- Phn ny gi l Tht nt). c- Phn th ba: tip n ... u ra m p th (Tm hin gp lnh, tr thnh hong hu- Phn ny gi l Pht trin). d- Phn th t: tip n...l Tm b c (M con Cm ghen ght, git Tm, a em vo thay ch. Tm nhiu ln i lt thnh kip chim vng anh, cy xoan o, khung ci, v cui cng l qu th- Phn ny gi l Cao tro). e- Phn kt: cn li (Tm tr li thnh ngi, gp c nh vua. M con Cm phi tr gi v ti li v lng ganh ght - Phn ny gi l M nt). Bi tp 1- Phn tch din bin ca truyn thy mu thun dn n xung t gia Tm v m con Cm. Gi : Din bin ca mu thun dn n xung t: + Xut x xung t: quan h d gh- con chng; quan h gia k m ci vi b m gh v em cng cha khc m. + Qu trnh mu thun v xung t th hin qua cc tnh tit sau: - Tnh tit mu thun 1: Tm v Cm cng i bt tp, Tm b la trt ht gi tp. y l mu thun trc tip gia Tm v Cm, tuy ng sau Cm l d gh, nhng mu thun ny mi ch phn nh quan h trong gia nh.

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.net- Tnh tit 2: M con Cm n tht c Bng. Mu thun b y ln thnh quan h gia k c (m con Cm) v ngi thin (Tm), tuy nhin vn mi mc gia nh. - Tnh tit 3: M con Cm n mc p i xem hi, nhng d gh li trn thc vi go bt Tm nh nht k ht mi c i. y l mu thun b y n mc cao hn, gia mt bn l ngi hin, b p bc, vi mt bn l k cng ho, c c; song mu thun vn mi trong khun kh gia nh. - Tnh tit 4: Tm tr thnh v vua, v nh gi b b m con Cm la cht cy cau, git cht, ri cho Cm vo cung thay ch. y l mu thun y n nh cao thnh quan h gia hai bn th ch: mt bn l nhng k tham lam c c vi mt bn l ngi hin thc, nt na. Hai bn th ch khng phi ch ng khung trong phm vi gia nh m c y ti mc c ngha x hi (V Tm khng cn l ngi con trong gia nh na, m tr thnh v vua). - Tnh tit 5: Tm ha thnh chim Vng Anh, vch mt Cm. chim c vua yu. M con Cm li lm tht chim n, lng ra vn. Xung t tip tc leo thang: m con Cm tr thnh k th git Tm ln th hai. - Tnh tit 6: Ch lng chim mc ln hai cy soan o ti tt v xinh p. Nh vua yu thch cy xoan, mc vng ra y ng, khng h n Cm. M con Cm li la cht cy xoan lm khung ci. Hai m con nh Cm tr thnh k th git T m ln th ba. - Tnh tit 7: Khung ci dt vi li ku ln ko c ko kt... t co Cm. M con Cm li em t khung ci v tro tht xa. Xung t cui cng: M con Cm tn dit i vi Tm . - Tnh tit 8: T ni xa, Tm ha thnh cy Th, ho th n vo qu th tr li lm ngi. y l tnh tit cui cng, nh c php l, Tm tr v tr th m con nh Cm. + Nh vy, mu thun hnh thnh t quan h d gh- con chng, mt vn o c nhc nhi trong x hi phong kin. Dn dn, mu thun pht trin, vt khi khun kh mt gia nh mang ngha ca x hi, phn nh mu thun gia ngi tt v k xu, th lc ca ci thin vi th lc ca ci c. Mu thun tr thnh xung t, khng th dung ho, v cui cng, ci thin chin thng. Bi tp 2- Phn tch tng hnh thc bin ha ca Tm. ngha ca mi hnh thc bin ha? Gi : + Hnh thc bin ho th nht: Tm cht ha thnh con chim Vng Anh. ngha: Chim Vng Anh (Hong Oanh) l tng trng cho tnh yu. Tm ha thnh chim Vng Anh th hin tnh yu i vi nh vua. + Hnh thc bin ha th hai: Lng chim mc thnh hai cy xoan o ti tt. Sau b m con Cm cht lm khung ci. ngha: Cy xoan o xinh p, ti tt l mc vng, ru cho nh vua ng, y cng l hnh thc th hin tnh yu. Khung ci dt vi khng phi l nguyn ca Tm, nhng khung ci c th ku ln nhng ting ko kt... u tranh vi Cm, cho thy Tm khng ngng tranh u. + Hnh thc bin ha th ba: Khung ci b t, tro tht xa. Tro ho thnh cy th, ra mt qu- ha thn cui cng ca Tm. ngha: Qu th hin lnh, gin d, nhng thm tho, gn gi vi ngi bnh dn, do c th tng trng cho v p dn d ca c Tm. Bi tp 3- Bn cht mu thun v xung t trong truyn? Gi : Mu thun gia Tm vi m con Cm trc ht l mu thun d gh- con chng, mt vn ca o c x hi thi phong kin. Song, qua cu chuyn , tc gi dn gian cn phn nh s xung t gia ci thin v ci c, ci tht v ci gi.... Tm l i din cho ci

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.netthin, s ngay tht v sing nng cn c. M con Cm l hin thn ca ci c, s gi di v li bing.... Chnh v vy m mu thun d gh- con chng tr thnh vn xung t gia cc th lc thin v c. Ngoi ra, Tm v m con Cm cn c mi quan h gia ngi b p bc vi k p bc. Cho nn, cuc u tranh ca nhng con ngi nh b, bt hnh nh c Tm l cuc u tranh cho cng bng chnh ngha. Luyn tp: Cn c vo nh ngha truyn c tch, hy tm trong truyn Tm Cm nhng dn chng lm r c trng ca truyn c tch thn k. Gi : + Truyn c tch l nhng tc phm t s dn gian m ct truyn v hnh tng c h cu c ch nh, k v s phn con ngi bnh thng trong x hi, th hin tinh thn nhn o, lc quan ca nhn dn lao ng. Truyn c tch thn k c cc c trng l c s tham gia ca cc yu t thn k trong s pht trin ca tuyn truyn (Theo SGK). + Nh vy, c th rt ra c trng ca truyn c tch thn k l (km theo chng minh): - Truyn do h cu (ch khng cn c ngun gc t s thc lch s nh truyn thuyt). Chng hn, truyn Tm Cm khng bt ngun t s thc lch s no (nh truyn An Dng Vng), m ch do nhn dn h cu m thnh. - K v s phn ca nhng ngi bnh thng trong x hi (tc nhn vt trong truyn khng phi thn linh, hay cc nhn vt lch s). V d: trong truyn Tm Cm, nhn vt chnh l c Tm, khng phi thn linh hay nhn vt lch s m c xut thn bnh thng. - Truyn th hin tinh thn nhn o, lc quan ca nhn dn lao ng (tc l biu hin ca lng thng ngi, ng v pha ci thin, bnh vc v u tranh cho ci thin thng ci c; th hin nim tin, nim m c ca nhn dn lao ng v s thng li cui cng ca ci thin). Chng minh cho tinh thn nhn o: truyn Tm Cm th hin s thng cm i vi nhng con ngi nh b, yu ui nh c Tm, mt c b m ci. Truyn cn th hin cuc u tranh gia ci thin vi ci c, tc gi ng v pha ci thin (c Tm), bnh vc v u tranh cho ci thin thng li. Chng minh cho tinh thn lc quan: Tm Cm th hin gic m v hnh phc, cng bng, cng nh th hin nim tin vo s tt thng ca ci thin i vi ci c. - C s tham gia ca cc yu t thn k vo s pht trin ca truyn. Cc yu t thn k gm: ng Bt, s ha thn ca c Tm... y l b phn khng th thiu trong cu chuyn. V d: c mi ln Tm kh cc qu mc (khc), Bt li hin ln hi: Lm sao con khc?, ri Bt li hng dn Tm phi lm nhng g? Vic Tm cht ho thnh con chim vng anh, ri thnh cy xoan, qu th v.v... u l nhng tnh tit rt quan trng, khng ch c gi tr v ngh thut m cn c tnh ni dung...LM VN:

MIU T V BIU CM TRONG VN T S

A- KIN THC V K NNG CN NM VNG

1- Trong vn bn t s, cc yu t miu t v biu cm c vai tr rt quan trng, gip cho vn t s c sinh ng v c chiu su ca cm xc. Mun miu t v biu cm c hiu qu cao trong vn bn t s, cn c nng lc quan st, lin tng, tng tng... 2- HS cn rn luyn cc k nng vit c cc vn bn t s c s dng yu t miu t v biu cm.B- GI TR LI CU HI, BI TP

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.netI- Phn n tp: Cu hi 1- Mc ch, ngha ca vic tm tt chuyn ca nhn vt chnh. Gi : + Mc ch: Tm tt chuyn ca nhn vt chnh l vit hoc k li mt cch ngn gn nhng s vic c bn xy ra vi cc nhn vt nhm gip ng i c, ngi nghe hiu c ni dung chnh ca vn bn xung quanh nhn vt chnh. + ngha: Tm tt l mt k nng rt quan trng v cn thit trong qu trnh lnh hi tc phm. N gip ngi c (truyn) bit nhn mt cch khi qut, nm bt c ct li ca tc phm, hnh dung c s b v cuc i, s phn, tnh cch... ca nhn vt chnh. y cng l bc u tin trc khi i vo phn tch nhn vt, khm ph ni dung v ngh thut tc phm vn hc. Cu hi 2- c hai on vn (SGK) v cho bit: a- Hai on vn trn c g ging v khc nhau? b- Rt ra cch tm tt chuyn ca nhn vt chnh. Gi : a- S ging v khc nhau gia hai on vn: + Ging nhau: Cng tm tt chuyn ca An Dng Vng v M Chu, Trng Thy. + Khc nhau: on 1) Tm tt nhng s vic c bn xy ra vi An D ng Vng; on 2) Tm tt nhng s vic c bn xy ra vi M Chu. b- Rt ra cch tm tt chuyn ca nhn vt chnh: Phi bit bm st cc s vic xy ra t u n cui cu chuyn theo din bin s phn hoc cuc i ca nhn vt; phi nu c mt cch ngn gn nhng y cc s vic, tnh tit chnh, m bo trung thnh vi nguyn bn. Luyn tp: Bi tp 1- Th no l miu t, biu cm? Gi : HS nh li kin thc hc THCS v miu t v biu cm. Cch tr li c th t do, khng l thuc vo SGK hoc cc ti liu hng dn c th khc. Nn tr li theo cch nu nhng hiu bit ca mnh v cc kiu vn bn ni tr n. Tham kho: a- Miu t l ti hin s vt, lm cho s vt hin ln sinh ng vi nhng chi tit v hnh dng, kch thc, khi lng, mu sc, m thanh... nh n vn c trong cuc sng, ngi c (ngi nghe) nh c nhn thy, nghe thy, ngi thy... i tng miu t mt cch c th, sinh ng. b- Biu cm l biu l cm xc, t tng tnh cm, thi ... ca mnh trc mt i tng nht nh (nh cnh vt, con ngi, nhng vn trong cuc sng hay nhng hnh tng ngh thut...). Bi tp 2- (SGK) Gi : Miu t trong vn bn t s ch l yu t ph, l phng tin gip cho cu chuyn din ra c sinh ng, miu t khng phi mc ch chnh ca vn bn t s. Biu cm trong vn t s cng l yu t ph, khng phi mc ch chnh, tuy nhin, n cng l phng tin gip cho vn bn t s c c chiu su ca cm xc, trnh c kh khan. Bi tp 3- (SGK) Gi : + nh gi hiu qu ca yu t miu t trong vn bn t s, c th da trn nhng tiu chun sau y:

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.neta- Yu t c miu t c sinh ng cc i tng (nhn vt, cnh vt, tm trng...) hay khng? b- Yu t c gip cho vic k chuyn c hp dn hay khng? C tp trung vo vic th hin hnh tng cu chuyn hay khng? + nh gi hiu qu ca yu t biu cm trong vn bn t s, c th da trn nhng tiu chun sau y: a- Yu t biu cm c gy xc ng, gi suy ngh i vi bn c hay khng? b- Yu t biu cm c gip cho vic k chuyn thm sinh ng v c hn hay khng? Bi tp 4- (SGK) Gi : on trch vn bn trong SGK c coi l s dng cc yu t miu t v biu cm rt thnh cng, v: - Trc ht, y l vn bn t s: on cu chuyn ca chng chn cu (nhn vt ti) vi c ch nh xinh p trong mt m tri y sao. - Cc yu t miu t gm: cnh tri sao, hnh nh c ch nh. - Cc yu t biu cm gm: cm xc ca nhn vt ti trc m sao tri p v c ch nh ng yu. - Yu t miu t v biu cm c tc dng lm cho cu chuyn m sao gia nhn vt ti vi c ch nh thm p v hp dn, n tng. Nu khng c miu t v biu cm, cu chuyn ny s tr nn kh khan. II- Quan st, lin tng, tng tng trong miu t v bi u cm ca vn bn t s: Bi tp 1- Chn in cc t sau vo cc cu tng ng (SGK). a- in t: Lin tng. b- in t: Quan st. c- in t: Tng tng. Bi tp 2- (SGK). Gi : Miu t cn n quan st, nhng cng rt cn n lin tng, tng tng, v lin tng gip cho vic vic so snh, la chn cc chi tit quan st c, cn tng tng gip ta hnh dung ra sn phm (hnh tng) mt cch hon chnh v sng to. Quan st ch c tc dng gip ta c c cc chi tit, s kin, lm cht liu cho hot ng sng to; lin tng gip ta so snh, pht hin ci ring, ci chung, nt c o ca i tng; cn tng tng mi l khu quyt nh cht lng ca hot ng sng to trong miu t. Chng minh: Trong on vn mc I.4 (SGK), miu t m sao sng v c gi, tc gi quan st bng mt (th gic), bng tai (thnh gic), bng da tht (xc gic)...; lin tng c ch nh nh ch mc ng (cu b chn cu) ca nh tri; tng tng ra cuc hnh trnh thm lng ca cc v sao nh mt n cu ln... Bi tp 3- (SGK). Gi : cu chuyn khng gy cm gic kh khan, ngi k chuyn phi: + Tm cm xc, rung ng t s quan st ( a), lin tng, tng tng, hi c (b), t nhng s vt, s vic v ang lay ng tri tim ngi k (c). + Trong cc trn, (d) khng chnh xc, v cm xc vn l s lay ng ca tri tim, khng th i tm cm xc t trong cm xc. + Chng minh qua on trch I.4: Cm xc, suy ngh ca chng chn cu (nhn vt ti) c rt ra t: - Cc hnh nh quan st c t tri sao v c b.

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.net- Nhng lin tng ca nhn vt ti. - Nhng s vt, s vic gy cm xc mnh: c ch nh ng u ln vai... Luyn tp: Bi tp 1- Nhn xt v vai tr ca yu t miu t v biu cm trong cc on trch: a-on trch trong Ra-ma buc ti, t Ni dt li, Gia na ki o khc n ht on trch. Gi : + Ni dung on vn k li vic Gia- na-ki bc ln gin ha trc s chng kin ca mi ngi. + Cc yu t miu t gm: gng mt, thi , vic lm ca cc nhn vt Lc-ma- na, Rama, Gia-na-ki v nhng ngi khc. c bit ni bt l hnh nh Gia-na-ki bc ln gin ha. + Cc yu t biu cm l tnh cm, thi ca ngi k th hin trong cch k, nht l trong on cui: Ai ny, gi cng nh tr au lng t rut xem nng Gia-na-ki ng trong dn ho, cc ph n bt ra ting khc thm thng, c loi qu Rc-sa-xa, ln loi kh Va- na-ra cng cng ku khc vang tri... y l cch biu cm gin tip thng qua hnh nh v li k. + Cc yu t miu t v biu cm c vai tr ht sc quan trng trong on trch, lm cho cu chuyn c c nhng chi tit sinh ng hp dn v gy xc ng ngi c.. b- on trch t truyn ngn Lng qu thng ca Pau-tp-xki: Gi : + Ni dung on trch k v vic nhn vt Gri- g bt gp c b con ng gc rng ang nht nhng qu thng b vo trong lng. Trong on trch c phn miu t cnh rng thu l vng. + Vai tr ca on miu t l lm cho cu chuyn tr nn ht sc sinh ng v c hn. Bi tp 2- Vit on vn t s k v mt chuyn i trong c s dng yu t miu t v biu cm. Gi : HS t chn mt trong cc ni dung t s: mt chuyn v thm qu, mt ln i du lch, tham quan... C th da theo b cc sau: + Hon cnh chuyn i (thi gian, khng gian, mc ch...). + Cng tc chun b khi hnh. + Cc s vic din ra trong chuyn i (Phng tin i? Nhng ai cng i? Hot ng ca tng ngi th no? Qua nhng chng ng no?...) Ch nhn mnh cc s vic tiu biu; dng cc yu t miu t t cnh vt, con ngi..., v dng biu cm t thi ... + Cm nhn ca anh (ch) sau chuyn i (biu cm). TUN 8 2C VN:

TAM I CON G (Truyn ci)

A- KIN THC V K NNG CN NM VNG

1- Truyn ci l nhng cu chuyn c mc ch gii tr hoc ph phn thi h tt xu trong ni b nhn dn, cng nh ch giu, kch cc th lc thng tr li thi... Tam i con g l truyn ci ch trch thi s din ho ca nhng thy dt m li hay giu dt, t nu cao bi hc cho mun i v s chn thnh trong hc hi.

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.net2- HS thy c nhng c sc ca ngh thut truyn ci: truyn rt ngn gn, to c nhng yu t bt ng, nhng c ch, li ni gy ci.B- GI TR LI CU HI, BI TP

Bi tp 1- Mu thun tri t nhin trong truyn Tam i con g. Gi : - Thy lin tip b t vo tnh hung phi tr li gp. - Thy gii quyt tnh hung bng cnh chng ch. S lu c vng cho kho chng ca anh thy : anh ta khng bit ch k (g) v nhiu nt rc ri, nghi l ch d d, khng hc hi thm m li xin i hi Th cng ri dy liu. n khi gp ch nh cht vn lin chng ch: dy cho tr bit tam i con g. - Thy t bc l ci dt ca mnh ch a ra mt h thng tam i con g mt cch v l, vng v, hi hc. Mu thun tri vi t nhin: Thy dt nhng khng chu nhn mnh l dt, cui cng vn l ra l dt. Bi tp 2- ngha ca truyn: ph phn thi s din ho, hay giu dt ca nhng k s hm mnh. Luyn tp- Phn tch hnh ng, li ni ca thy thy th php gy ci ca truyn. Gi : Da vo hnh ng, li ni ca anh thy trong truyn chng minh th php gy ci ch yu trong truyn l: da trn mu thun mang tnh hi hc ( dt li ra v ta y l gii, cui cng vn l ci dt ca nhn vt anh thy ). C VN :

NHNG N PHI BNG HAI MY(Truyn ci)

A- KIN THC V K NNG CN NM VNG

1- Truyn ph phn thi tham nhng ca bn tham quan thi phong kin. Lng tham bp mo s tht, ch p ln cng l. 2- Ngh thut gy ci: To ra s trng lp bt ng trong nhng cu ni v m hiu ng ngha.B- GI TR LI CU HI, BI TP

Bi tp 1- Phn tch kch tnh trong on: Ci vi xo nm ngn tay... bng hai my. Gi : a- Trc , Ci hi l thy L 5 ng (5 x 1 = 5). b- Li ni v ng tc ca Ci v thy L: + Ci xo 5 ngn tay (m hiu: 5 ng, mun nhc thy s tin hi l hm trc). +Thy L xe 5 ngn tay tri p ln 5 ngn tay mt (m hiu: 5 x 2) v ni: Tao bit my phi, nhng n cn phi bng hai my (Ng hi l thy L 10 ng). Nh vy, ngi c thy thy L nhm tnh rt nhanh, c 5 ng th thy qui v 1 l phi, cho nn mi c chuyn phi bng hai. Bi tp 2- Ngh thut gy ci qua li ni ca thy L cui truyn: Gi : Trong li ni ca thy L cui truyn c s ng nht gia l phi vi s tin nhn hi l, khin cho l phi c th o, m c (ging nh vi ng tin). T gy nn ting ci. Bi tp 3- (SGK)

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.netGi : nh gi v nhn vt Ng v Ci: + H l nhng ngi nng dn bnh thng, ti nghip, ng thng. + Nhng h cng l nhng ngi ng trch: h c nhng hnh vi khng tt (nh nhau), li khng chu nhn khuyt im v mnh m u mun trt ti cho i phng, thm ch u c hnh ng hi l nh chc trch. + Ni chung, h b ri vo tnh cnh bi hi: va khn kh (bi), li va b ch ci (hi). Luyn tp: Phn tch c hai truyn thy c trng ca th loi truyn ci. Gi : c trng ca truyn ci dn gian: a- V ni dung: thng chm bim, ch giu nhng thi h, tt xu trong ni b nhn dn, hoc kch nhng thi xu khc trong x hi. Trong 2 truyn trn: truyn Tam i con g ch giu thy dt nt nhng li s din ho. Truyn Nhng n phi bng hai my kch thi tham nhng ca bn tham quan li trong x hi xa. b- V ngh thut: Truyn ci thng to ra nhng mu thun tri vi t nhin gy ci. Trong hai truyn trn, truyn Tam i con g to ra mu thun l s dt nt (bn trong) vi ci lm ra v ta y l gii (bn ngoi) ca thy ; truyn Nhng n phi bng hai my li da trn mu thun l vic phn x phi tri li c o, m nh i vi ng tin.LM VN:

VIT BI VN S 2: VN T SHng dn chung: HS cn nm vng c trng ca vn t s. c li cc bi hc v vn t s c thc v cch vit sao cho st vi yu cu ca . HS c th c lm bi da trn cc c trong SGK, hoc do GV nu ra. lm bi c kt qu tt, cn lu nhng im sau y: + Vn t s (k chuyn) cn phi c ct truyn, nhn vt, tnh hung... Nu cho sn cc yu t ny, HS ch cn tm cch din t sao cho sng to, c th s sng to l mt gc nhn mi (so vi truyn c), hay ngn t mi, cm xc mi... + Phi vit sao cho cu chuyn khng phi ch l ca mt ngi c bit no m phi tr thnh cu chuyn c ngha cho nhiu ngi. + B cc bi vit phi mch lc. Nn vit r phn m bi, thn bi, kt bi nh hng dn. TUN 9 2C VN:

CA DAO THAN THN, YU THNG, TNH NGHAA- KIN THC V K NNG CN NM VNG

1- Ca dao l mt b phn quan trng trong vn hc dn gian, l phn li ca nhng bi ht dn ca, c mt b phn mt i phn nhc, ch lu truyn bng cch c cho nhau nghe. Ni dung ca dao biu lc i sng tm t ca nhn dn lao ng trong cc lnh vc cuc sng. Nhng li than thn, nhng ting ni yu thng, tnh ngha chim mt s lng ng k v c gi tr ln trong kho tng ca dao c.

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.net2- Ngh thut ca ca dao ngn gn, hm sc, ngn ng gin d, gn vi li ni hng ngy, v mang tnh i chng. Hnh tng trong ca dao chn tht, dn d v m sc thi dn tc...B- GI TR LI CU HI, BI TP

Bi tp 1- Bi 1, 2: Gi : a) Hai li than thn u m u bng Thn em nh... vi m iu xt xa, ngm ngi. Ngi than thn l ai v thn phn h th no? C hai li than thn u ca ngi con gi cha c chng. Thn phn ca h ch l nhng ngi bnh thng, thua km trong x hi, cho nn mi ch i s may ri ca cuc i (khng bit vo tay ai), cng nh cu mong mi ngi thu hiu cho thc cht bn trong (ngt bi), ch khng cn c vo v b ngoi (nh c u). b- Thn phn c nt chung nhng ni au ca tng ngi li c nhng sc thi ring, c din t bng nhng hnh nh so snh, n d khc nhau. + Trong cu 1: Thn em nh tm la o- Pht ph gia ch bit vo tay ai? c ngha biu th ni au ca ngi con gi p (c v nh tm la o) khng bit s phi ly ngi chng nh th no? y cng l ni au ca nhng thn phn con ngi b r rng, b coi nh mn hng, em ra mua bn, i chc (Ghi ch: Vi nhng hon cnh giao tip nht nh, ni dung cu ca dao trn c hiu nh phn tch. Vn c th hiu n theo cch khc: Li ht ca ngi con gi kiu k ang thch thc cc chng trai). Nt p ca ngi con gi trong cu ca ny mang mu sc sang trng, co qu, kiu k (c v nh tm la o). + Trong bi 2: Thn em nh c u gai- Rut trong th trng, v ngoi th en- Ai i nm th m xem- Nm ra mi bit rng em ngt bi, ni au ca ngi con gi li c biu hin trong hon cnh khng c nh gi ng mc ch v hnh thc bn ngoi xu x (nh c u). S tri ngc gia hnh thc vi ni dung (Rut trong th trng, v ngoi th en) khin cho c gi b hiu nhm (Tuy nhin, cng c th hiu y l mt cch ni khim nhng ct nhn mnh v p bn trong). Nt p ca c gi trong bi ca ny ch yu nhn mnh v p ni tm. Bi tp 2- Bi 3: Gi : a- M u bi ca dao (3) khng dng cc t Thn em nh, m ly vic tro kh gi ra ni dung tm tnh: Tro ln cy kh na ngy- Ai lm chua xt lng ny kh i!. i t ai phim ch, nhng trong ng cnh ny, l t ch ngi bn tnh. b- Mc d l duyn, tnh ngha vn bn vng thy chung. iu c ni ln qua cc cp n d: sao Hm- sao Mai, mt trng- mt tri ( ch hai ngi va i phi la); cn th hin qua hnh nh so snh: Ta nh sao Vt ch trng gia tri, ni tnh duyn tuy khng thnh nhng lng ngi vn n phng ch i, vn mong c ngy gp nhau. Tc gi ly cc hnh nh thin nhin v tr khng nh tnh yu ca mnh v 2 l do: + Cc hnh nh thin nhin v tr ny (sao Hm, sao Mai, sao Vt, mt trng, mt tri) gn b vi cuc sng lao ng ca nhng chng trai, c gi nng thn (trong lao ng, h thng phi i sm, v khuya, mt sng hai nng), cho nn, nhng hnh nh ny d i vo lin tng, suy ngh, cm xc ca h. + Cc hnh nh thin nhin c v p ring, c th tr thnh ni gi tnh, ng , din t tm hn c- Phn tch cu cui: Ta nh sao Vt ch trng gia tri + ngha ca cu cui: (Du mnh khng cn nh n ta, th) ta vn ch i tnh yu ca mnh khng bao gi thi, ging nh sao Vt c ng gia tri i trng ln.

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.net+ V p ca cu ca th hin trong hnh tng sao Vt, cng tc l nm trong s so snh, lin tng c o: chng trai thy sao Vt (tc sao hm) thng mc t khi tri cha ti, v khi tri mi ti xung thy sao sng trn nh tri ri. V th c ni gi sao Hm l sao Vt (tc vt ln trn cc v sao khc). c nhiu cu th hay vit v sao Hm, nhng y cng l mt th dn gian rt c o khi ngh rng, sao Vt mc sm hn l ln nh tri hn vi trng rm, ch trng rm mc.Ly chuyn sao v trng ni chuyn tnh yu nh vy qu tht l rt c duyn. + V p ca cu ca dao cn th hin trong tnh cm, tm hn tc gi: y, tc gi dn gian th hin v p ca mt tm hn cao thng, vi tnh yu thy chung, son st du l n phng. Bi tp 3- Bi 4: Gi : Cc th php din t tnh thng nh trong bi ca dao v tc dng ca chng: - n d v hon d: Khn thng nh ai (Chic khn l n d gi gm ni lng thng nh); n thng nh ai (Chic n l n d ni ln ni nh khn ngui); Mt thng nh ai (i mt l hon d ni ln ni lng thao thc v thng nh). - Php lp (Lp t ng v m hnh c php): Cc t thng, nh c lp li nhiu ln, c tc dng nhn mnh, tng thm ni nh thng. Cc t khn, n, mt cng c lp li nhiu ln t m cc hnh nh n d, hon d, gy du n trong lng ngi c. M hnh cu: Khn thng nh ai Khn ri xung t. Khn thng nh ai Khn vt ln vai cng c lp li nhiu ln t m cm xc, cm gic lin quan n nim thng nh. - Cc cu hi tu t c s dng lin tc: Khn thng nh ai- Khn ri xung t? n thng nh ai- M n chng tt? Mt thng nh ai- M mt khng yn?. Tc dng ca nhng cu hi tu t lin tc lm cho tnh cm c ly i ly li, hp vi tm tng bn chn, khng yn v thng nh. - Nhng cu th ngn gm 4 ting (hnh thc vn bn) c tc dng nh mt s thi thc, din t tm trng bn chn. S phi hp vi cu lc bt cui cng lm ni bt sc thi st rut trong nhng cu th bn ch. Bi tp 4- Bi 5: Chic cu- di ym l mt m-tp ngh thut ch c trong ca dao ni ln c mun mnh lit ca ngi bnh dn trong tnh yu. Phn tch v p c o ca m tp ngh thut v chic cu. Gi : + Chic cu c ngha tng trng cho s ni lin khong cch tnh cm gia con ngi vi con ngi. + Chic cu- di ym l mt hnh tng c o trong ca dao th hin kht vng tnh cm mnh lit ca cc trang nam n thnh nin. + Trong ca dao tnh yu c mt s cu ni n chic cu nhng khng c cu no c o bng hnh nh bc cu di ym. Bi tp 5- Bi 6: (SGK). Gi : + Khi ni n tnh ngha, ca dao Vit Nam dng hnh nh mui v gng bi hai phm vt ny c nhng nt c trng ging vi tnh cm con ngi. Gng l loi c v cay li d v

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.net(khng ging nh cc loi c v cay khc nh t, qu); mui cng l mt loi c v mn c hu (d chu v sau). Ni chung, c hai v u rt cn thit cho cuc sng hng ngy ca con ngi, v chng u mang c im chung l c d v d chu. iu rt thch hp v vi tnh cm c trc c sau, su nng, mn m + Phn tch ngha biu trng ca gng v mui trong bi ca dao: Mui ba nm mui ang cn mn Gng chn thng gng hy cn cay i ta tnh nng ngha dy C xa nhau i chng na ba vn su ngn ngy mi xa - Mui mn, gng cay biu trng cho tnh nhgi mn nng. - Ba nm, chn thng biu trng cho s bn lu, vnh cu. - Ba vn su ngn ngy tc 100 nm, biu trng cho sut cuc i, cng c ngha l vnh hng. Bi tp 6- Nhng bin php ngh thut thng c dng trong ca dao? Chng c g khc vi ngh thut th trong vn hc vit? Gi : + Cc bin php ngh thut thng dng trong ca dao (qua cc bi va hc) l: - Bin php so snh (trong cc bi 1, 2, 3). - Bin php n d (bi 2, 3, 4, 5, 6). - Hon d (bi 4). - Ni qu (bi 5,6) + Th trong vn hc vit (gi l th bc hc) khc vi ca dao (gi l th dn gian) ch: tuy cng s dng cc bin php ngh thut nu trn nhng cc hnh nh, cu ch, cch v von, so snhtrong th bc hc c nhng nt kh hiu hn, uyn thm hn; cn vi th dn gian, cc hnh nh, cu ch, din t u rt bnh dn, gn gi vi i chng. Luyn tp: Cu 1- Tm 5 bi ca dao m u bng Thn em nh. - Thn em nh ming cau kh Ngi khn tham mng, ngi th tham dy. - Thn em nh ging gia ng Ngi khn ra mt, ngi phm ra chn. - Thn em nh tm la o Dm u x l vung no cho ai. - Thn em nh qu gia rng Ong cha dm u mui ng vo ve. - Thn em nh tm la iu ng k chung li nhiu ngi a - Thn em nh ci sp vng L chng anh nh t ong tn tri ma Trong cc bi ca dao trn khng phi bi no cng thuc ch than thn. Cc bi th 4, 5, 6 u th hin s kiu k ca ngi con gi du lc u c dng cch ni khim nhng. Cu 2- Bi ginh cho HS kh gii. HS t su tm.TING VIT:

C IM CA NGN NG NI V NGN NG VIT

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.netA- KIN THC V K NNG CN NM VNG

Ngn ng ni v ngn ng vit c nhng c im rt khc nhau. HS cn nm vng cc c im ca c hai phong cch ny khi ni v vit, trnh c s nhm ln, nht l khng c vit nh ni.B- GI TR LI CU HI, BI TP

Luyn tp: Bi tp 1- Phn tch c im ca ngn ng vit trong on trch (SGK). Gi : HS da vo phn l thuyt, mc II ch ra cc c im ca ngn ng vit th hin trong on trch. C th: + c im 1- Ngn ng vit c th hin bng ch vit v c tip nhn bng th gic... Vi on trch bi vit ca Th tng Phm Vn ng: y l bi vit trn bo, khng phi bi ni chuyn, ngi tip nhn bng cch c (ch khng phi nghe), ng vi c im nu trn. + c im 2- Ngn ng vit khng c ng iu, khng c s phi hp ca cc yu t ngoi ngn ng, nhng cc yu t trn c thay th bng du cu. Vi on trch bi vit ca Th tng Phm Vn ng: Cc du cu (du chm, phy, hai chm, ngoc n, hai chm, chm qua hng...) thay th cho ng iu v cc yu t ngoi ngn ng. + c im 3- T ng gt gia, t dng t khu ng, t a phng, ting lng...; thng vit nhng cu di, t c cc t d tha. Vi on trch bi vit ca Th tng Phm Vn ng: Cc t ng u c gt gia t ti chnh xc cao, hn na cn c cc thut ng chnh xc; cu vn c th di ngn nhng cu trc mch lc v khng c t ng d tha; s dng trit cc du ngc n, ngoc kp, ba chm... Bi tp 2- Phn tch c im ca ngn ng ni wocj ghi li trong on trch (SGK). Gi : c im ca ngn ng ni v s vn dng phn tch on trch: + c im 1- Ngn ng ni l ngn ng m thanh, ngi nghe giao tip trc tip, lun phin i ch cho nhau. Trong on trch: nhng cu i thoi c hnh thc ca ngn ng ni, v l ngn ng bng m thanh, khng cn ch vit, ngi ni v ngi nghe lun phin... + c im 2: Ng iu rt a dng, c nhiu yu t phi ngn ng . Trong on trch: Ng iu c ghi li bng cc du cu. Trong cc li thoi, cu cm, cu k, cu hi lin tc thay i, cng vi cc du chm, du phy lin tc, bo hiu ng iu lun thay i. Cc yu t phi ngn ng km theo h tr thng xuyn nh: My c gi li c y c ny ra vi hn, ci nh nc n; Th cong cn; Trng ngoi c li, vut m hi trn mt ci; Th lic mt, ci tt... + c im 3: T ng a dng, sinh ng, cha gt gia, nhiu tr t, thn t, t m, a y an xen; nhiu cu tnh lc, nhng cng nhiu yu t d tha (nhng cn thit). Trong on trch: T ng trong cc li thoi c rt nhiu t ng a y, cc thn t, h ng (Ka, y, tht y, ny, nh...), nhiu t ng thuc phong cch khu ng, t a phng... (C khi cm trng my d y...); c nhiu cu tnh lc (Tht y, c y th ra mau ln!)... Bi tp 3- Phn tch li v sa li cc cu di y cho hp vi ngn ng vit (SGK). Gi : Cu a- Trong th ca Vit Nam th c nhiu bc tranh ma thu p ht .

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.net-Li: nhm phong cch ngn ng ni vi phong cch ngn ng vit. C th: xem xt li cc t th, , ht trong cu (D tha v khng ng phong cch). - C th cha li l: Trong th ca Vit Nam c nhiu bc tranh ma thu rt p. Cu b- Cn nh my mc, thit b do nc ngoi a vo gp vn th khng c kim sot, h sn sng khai vng ln n mc v ti v. - Li: tha cc t nh, th; sai phong cch cc t ng: khai vng ln, v ti v. - C th sa li l: My mc, thit b do nc ngoi a vo gp vn khng c kim sot, h sn sng khai tng ln n mc khng c gii hn. Cu c- C, ra, ba ba, ch nhi, chim gn nc th nh c, vc, vt, ngng... th c c, tm, cua... chng chng cha ai st. - Li: sai nhiu, c v t ng ln din t. - C th sa li l: C, ra, ba ba, ch nhi..., c c, tm, cua..., vi chim gn nc nh c, vc, vt, ngng... chng chng cha th no ht. Hoc: C, ra, ba ba, ch nhi..., c c, tm, cua..., chim gn nc (nh c, vc, vt, ngng...) chng cha th no ht. TUN 10 2C VN:

CA DAO HI HC

A- KIN THC V K NNG CN NM VNG

1- Ca dao hi hc l mt b phn quan trng trong kho tng ca dao Vit Nam. Bng ngh thut tro lng thng minh, hm hnh, ca dao hi hc th hin tinh thn lc quan, yu i, nim tin vo cuc sng ca nhn dn lao ng cho d cuc i cn c nhiu gian trun. Mc ch ca ca dao hi hc l to ra ting ci gii tr mua vui, nhng c nhiu trng hp dng ting ci ch giu nhng thi h tt xu trong ni b nhn dn cng nh ph phn, kch nhng hng ngi xu trong x hi. 2- HS nm c mt s bin php ngh thut ca ca dao hi hc nh phng i, i lp, chi ch..., tch lu vn bng cch thuc lng mt s bi ca dao hi hc.B- GI TR LI CU HI, BI TP

Bi tp 1- c bi ca 1 trong SGK v tr li cc cu hi. Gi : - Vic dn ci v thch ci y rt khc thng: bn dn ci (nh trai) em n mt con chut bo min l c th bn chn; cn nh gi li thch ci bng mt nh khoai lang. Trong bi ca dao ny, c chng trai v c gi u tp trung tro lng cnh ngho ca nh mnh. Ting ci t tro c phn chua cht, nhng vui v, hi hc v rt hm hnh, th hin tinh thn lc quan trong cuc sng ca ngi lao ng. - Bi ca s dng cc bin php ni qu, i chi (tng phn) to ra ting ci giu ngha. Trc ht l ngh thut tng phn gia nh vi thc t: chng trai c nhiu d nh cao sang trong vic dn ci, nhng ch v ngho nn a ra l do thoi thc, cui cng ch dn ti mt thc t ht sc tri ngc: l dn ci ch bng mt con chut bo. Trong li c gi cng c ngh thut tng phn: Ngi ta thch ln, thch g- Nh em thch ci mt nh khoai lang.

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.netBin php ni qu trong c hai li dn ci v thch ci. Trong thc t chng c ai dn ci bng chut v cng khng c ai thch ci bng khoai lang. Cch ni qu y ct nhn mnh ci ngho v gy nn ting ci hm hnh, ng yu. Bi tp 2- c cc bi ca s 2, 3, 4 v tr li cu hi (SGK): Gi : - Ting ci trong cc bi ca dao ny khc vi bi 1 v tnh ph phn v t tro. Bi 1 l ting ci t tro (ci mnh), cn vi cc bi sau, i tng ci khng phi l chnh mnh. - Trong bi ca dao s 2, 3 i tng ng ci l chng trai yu ui; mc ch ci l ch giu s yu hn ca chng trai; thi ci: thn i, vui a. Trong bi ca dao s 4, i tng ci l tnh yu m qung ca anh chng i vi v. V qu yu nn xu cng thnh p. Mc ch ch giu s m qung trong thm m ca nhng cp v chng v qu yu nhau. Thi ph phn: thn mt. - Nt ring v ngh thut ca mi bi ca dao: + Bi s 2 s dng li ni ngc (Lm trai cho ng sc trai m li ch gnh hai ht vng), ni qu (ai li gnh hai ht vng?). + Bi s 3 s dng bin php tng phn (gia chng ngi vi chng em), v cng c c bin php ni qu (c ng chng no hn yu n ni ch bit ngi bp s ui con mo?) + Bi s 4 cng dng bin php ni qu nhng l 2 ln ni qu (ng ni qu): va ni qu v ci xu ca c v, li va ni qu v tnh yu m qung ca ng chng. Ci hp dn ca mn hi hc ny l ch s cng iu din ra song hnh, khng c im dng, cho thy tnh yu ca anh chng cng m qung khng c im dng. Bi tp 3- (SGK) Gi : Ca dao hi hc thng s dng cc bin php ngh thut nh: i chi (tng phn), ni ngc (phn ng), ni qu (cng iu)... Luyn tp: Bi tp 1- Nu cm ngh v li thch ci ca c gi: Nh em thch ci mt nh khoai lang, t cho bit ting ci t tro ca ngi lao ng trong cnh ngho ng yu v ng trn trng ch no? Gi : + Li thch ci ca c gi: Nh em thch ci mt nh khoai lang c th gi cho em mt n ci cm thng, va hi hc va chua cht: bun thng cho s ngho kh ca gia nh c gi, nhng cng rt trn trng v s thng minh, hm hnh trong cch ni hi hc ca c. + Ting ci t tro ca ngi lao ng rt ng yu v ng trn trng, bi n th hin s lc quan, ng thi biu hin s thng minh, sc so, hm hnh ca nhng ting ci. Bi tp 2- Su tm nhng bi ca hi hc ph phn thi li nhc, l la n qu, nghin ngp ru ch, t to hn, a th... Gi : HS c th su tm trong cc sch tc ng, ca dao- dn ca hoc tm hiu nhng ngi ln hiu bit v c vn vn hc dn gian.LM VN:

LUYN TP VIT ON VN T S

A- KIN THC V K NNG CN NM VNG

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.net1- on vn trong vn bn t s bao gm nhiu loi ty thuc chc nng, nhim v ca mi on. on vn trung tm ca vn bn t s k li nhng din bin ca cu chuyn, vi cc tnh tit, nhn vt, mu thun v xung t . 2- K nng vit cc on vn t s: bt u bng vic hnh dung cu chuyn, ri ln lt k li theo trnh t (c th theo trnh t thi gian); trong khi k phi bit nhn mnh cc chi tit quan trng, t m cc hnh nh, nhn vt, cm xc... cu chuyn c sinh ng. Ch vit nhng cu vn, on vn chuyn tip cc on vn c lin kt, v vn c mch lc.B- GI TR LI CU HI, BI TP I- ON VN TRONG VN BN T S

(HS c trong SGK).

II- CCH VIT ON VN TRONG VN BN T S

Cu hi 1- (SGK) Gi : a- Cc on vn trn ni chung th hin ng d kin ca nh vn. Ni dung v ging iu ca cc on m u v kt thc ca chuyn u c thin hng ngi ca, ca ngi v p ca rng x nu, mt hnh tng biu trng cho tinh thn qut khi ca ng bo Ty Nguyn. Tuy nhin, mi on li c nhng nt ring: on m u miu t rng x nu vi sc sng do dai trc nhng ln bom n ca qun th; on kt miu t sc vn ln ca cc lp x nu con v sc mnh tng th ca rng x nu ni tip n chn tri. b- Rt kinh nghim t cch vit on vn ca Nguyn Ngc: + Cn c tng, d kin t trc cho ni dung v ngh thut ca cc on vn. + Mi on vn trong vn bn t s cn phi tp trung biu hin ch chung, tuy nhin vn phi c nhng im khc nhau v ni dung v ngh thut. Cu hi 2- (SGK) Gi : a- Cha th coi y l mt on trong vn bn t s, v thc cht y l ba on u ang c vit d dang. on vn trn gm phn u (t Vy l... n ... ng ln) l on m ca truyn; phn gia (t Mt on ngi... n ... a nc mt) l cc on trung tm ca truyn, vit cha r ; phn cui thuc on kt. b- Vit on ny, bn hc sinh mi thnh cng trong vic gii thiu chuyn ch Du c phn cng v lng ng X, lnh o nhn dn ph kho thc v cp chnh quyn huyn. Nhng ch cn li vit cha thnh cng v cn trng. Hng dn vit tip cc phn trng trong on vn: + ch trng th nht: HS nn k mt on v vic ch Du v lng, vn ng nhn dn tham gia Cch mng nh th no? Nhn dn trong lng c ch thuyt phc v nghe theo ch ra sao? Trong qu trnh , nhng ai (nhn vt do HS tng tng ra) hng ng v ng h ch tch cc nht? Nhng cng vic c th ca h nh th no? Anh Du v cc con ch lc y ra sao? Bn mt thm Php phi hp vi ng L ng x th no?...Cui cng, di s lnh o ca t chc ng cp trn, ch Du tp hp c nhn dn lng ng X, dng cao c sao vng, xung ng ng h cch mng. + ch trng th 2: HS nn k tip mt on ngn v vic ch Du tuyn truyn, c ng nhn dn nh th no? C th a ra li din thuyt ca ch. Ch ni dung li din thuyt phi n nhp vi li cui. Chng hn: ch Du thng bo v tnh hnh cch mng bng n khp ni, ku gi nhn dn lng ng X vng ln nh Php, ui Nht. Cu hi 3- (SGK) Gi :

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.netCch vit on vn trong bi vn t s: + Hnh dung cu chuyn din bin nh th no? + Xy dng kt cu cho cu chuyn trong on vn nh k. + S dng cc t ng lin kt cu on vn mch lc, cht ch. TUN 11 2

N TP VN HC DN GIANA- KIN THC V K NNG CN NM VNG

1- HS nm vng cc c trng ca vn hc dn gian (phn bit vi vn hc vit), bao gm tnh truyn ming, tnh tp th v tnh thc hnh. 2- n li 12 th loi ca vn hc dn gian hc, bao gm: thn thoi, s thi, truyn thuyt, c tch, ng ngn, truyn ci, truyn th dn gian, ca dao, tc ng, v, cu , sn khu dn gian. 3- HS bit vn dng nhng kin thc chung v c trng v th loi vn hc dn gian phn tch cc tc phm, on trch c th.B- GI TR LI CU HI, BI TP I- PHN N TP

Cu hi 1- Trnh by nh ngha vn hc dn gian. Cc c trng c bn ca vn hc dn gian? Gi : HS xem li bi hc Khi qut v vn hc dn gian (SGK), tr li theo cc c bn sau: + nh ngha vn hc dn gian: vn hc dn gian l nhng tc phm tp th, truyn ming, nhm phc v cc sinh hot tinh thn ca tng lp bnh dn trong x hi. + c trng ca vn hc dn gian, chng minh: - Tnh truyn ming: l c im ni ln phng tin sng tc, l ngn ng ni, khc hn vi vn hc vit (s dng ngn ng vit). Cc tc phm hc nh s thi am Sn (dn tc -), truyn th Tin dn ngi yu (dn tc Thi), Truyn An Dng Vng v M Chu, Trng Thy (dn tc Kinh), cng vi cc bi ca dao, truyn ci... u c sng tc v lu truyn bng ming. V sau, cc tc phm mi c ghi chp li. - Tnh tp th: l c trng trn phng din ngi sng tc. Vn hc dn gian thng l tc phm ca nhiu ngi, v trong qu trnh lu truyn bng ming, nhng ngi tham gia vn c quyn thm, bt v sng to li khin cho tc phm c c phong cch tp th, phn bit r rt vi cc tc phm vn hc vit (c phong cch c nhn). Mt s tc phm lc u do mt c nhn sng tc, nhng trong qu trnh lu truyn, tnh c nhn b mai mt, v c thm s tham gia ca nhiu ngi nn cng mang phong cch ca nhiu ngi. Mt s tc phm c tn ngi sng tc, cn xc nh c tc gi l ai (nh ca dao Bo nh Giang ca Vit Nam thi khng chin chng Php, s thi H- me-r ca Hi- lp thi c i...). Nhng tc phm ny vn c sng tc theo phong cch tp th, ngha l mang thc cng ng v p ng th hiu tp th ngay t u. Cc tc phm vn hc dn gian hc u mang tnh tp th, v n l sn phm sng tc ca tp th, khng mang du n phong cch ca m t c nhn no. Bi tp 2- (SGK) Gi :

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.net+ Cc th loi ca vn hc dn gian (Xem mc Kin thc... va nu). + c trng ca mt s th loi chnh: (Xem bng)TT Th loi V d c trng

1

S thi anh am hng Sn Truyn thuyt An Dng Vng... Tm Cm

2

K v cc nhn vt anh hng thi hnh thnh cc dn tc vi thi tn vinh; c tnh cht thn linh, k o. K v cc nhn vt lch s; c lin quan n thn linh.

3

4 5

6

K v cuc u tranh gia ci thin v ci C tch c, nhm bnh vc ci thin; c cc yu t k o tham gia h tr. Truyn Tam i K v nhng iu nghch l, mt t nhin, ci con g nhm gii tr hoc ph phn. Cc bi Th hin tnh cm, tm t, nguyn vng ca Ca dao ca dao tng lp bnh dn. hc Truyn Tin dn K li nhng cu chuyn tnh cm, cng c th ngi u tranh chng ci c nh di hnh thc yu bi th di. + Lp bng tng hp:Cu ni dn gian Tc ng V Cu Th dn gian S thi Truyn th Ca dao Sn khu dn gian Cho Tung Cc tr din (c tch tr)

Truyn dn gian Thn thoi Truyn thuyt C tch Ng ngn Truyn ci

Bi tp 3- Lp bng tng hp v so snh cc th loi (SGK): Tham kho:Th loi S thi (anh hng) Truyn thuyt Mc ch sng tc Ca ngi cc anh hng thi tin s K li chuyn ca cc nhn vt lch s Gio hun v thng thc ngh thut Gii tr v Hnh thc lu truyn K, c din tr Ni dung phn nh Cuc chin u m rng b tc, b lc Kiu nhn vt Nhn vt anh hng c im ngh thut

K

C tch

K

Truyn

- Nhn vt ngi anh hng v song - C quan h vi thn linh S nghip - Cc v vua, xy dng Cc v vua cha c gc v bo v cha, hoc hin thc. quc gia, danh nhn - C s gip dn tc ca thn linh Cuc u Chnh din Kt cu theo tranh gia v phn m-tp; nhn thin v c din vt mt chiu; c yu t k o tham gia. Thi h, tt Nhng kiu Khai thc mu

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.netci ph phn K xu trong x hi ngi bt thun tri vi thng t nhin

Bi tp 4- (SGK) a- Ca dao than thn thng l li ca ai? V sao? Thn phn ca nhng ngi y hin ln nh th no? bng nhng so snh, n d g? Gi : + Ca dao than thn l li ca nhng ngi ph n bnh dn; v nhng ngi ph n bnh dn trong x hi phong kin phi chu nhiu iu bt hnh, h phi chu nhiu tng p bc. Thn phn ngi ph n bnh dn hin ln trong nhng bi ca dao than thn nh l nhng s phn khng th t ch, khng quyt nh c vn mnh ca mnh. H thng v mnh nh tm la o gia ch, nh ht ma sa gia tri, nh ging nc gia ng..., khng bit vn may ri s ri vo tay ai? + Ca dao yu thng, tnh ngha cp n nim thng ni nh, tnh cm mn m, thy chung son st... Ca dao thng nhc n ci khn, ci cu bc l tnh yu v l nhng hnh nh c th biu trng cho tnh cm, cho kht vng tnh yu ca nhn dn lao ng. Ca dao cng thng dng cc biu tng cy a, bn nc, con thuyn, gng cay, mui mn... ni ln tnh ngha ca mnh v nhng s vt y c nhng nt tng ng, gn gi vi tnh cm ca con ngi nng thn Vit Nam. + So snh ting ci t tro v ting ci ph phn x hi trong ca dao hi hc: y u l nhng ting ci hm hnh, thng minh, hi hc. iu ny cho thy tm hn ngi bnh dn lun lc quan trc cuc i cn nhiu ni lo toan, vt v. b- Nhng bin php ngh thut thng dng trong ca dao. Gi : HS nh li kt qu tr li cu hi v ngh thut trong cc bi ca dao than thn, ca dao tnh ngha, v ca dao hi hc, lp bng h thng hay lit k cc bin php ngh thut thng dng. Nu ngha v dn chng. Tham kho:Bin php ngh thut ngha V d

So snh

n d Hon d

Ni qu

Ni ngc

L cch i chiu s vt Thn em nh tm la o... ny vi s vt khc trn c Thn em nh c u gai... s nhng nt ging nhau Thn em nh ging gia ng... Mui mn..., gng cay... (nh) i ta tnh nng ngha dy... L cch ly tn ca s vt Mt trng snh vi mt tri... ny ni s vt khc trn Khn thng nh ai... c s nhng nt ging nhau L cch ly tn ca s vt Mt thng nh ai... ny ni s vt khc trn c s nhng nt gn nhau Tc phng i, c t ni c g sng rng mt gang... nhiu, c nh ni to, hay L mi mi tm gnh lng... ngc li Cch ni lm cho nhng g Lm trrai cho ng nn trai-

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.nettri ngc nhau nhng li nm trong hnh thc thun chiu. Tng phn Cch ni to thnh hai v ngc nhau Khom lng un gi gnh hai ht vng Chng ngi i ngc v xui- Chng em ngi bp s ui con mo

II- BI TP VN DNG Bi tp 1- (SGK) Gi : + Nhng nt ni bt trong ngh thut miu t nhn vt anh hng ca s thi: - So snh: Th l am Sn li ma. Chng ma trn cao, gi nh bo. Chng ma di thp, gi nh lc... (on gia). Bp chn chng to bng cy x ngang, bp i chng to bng ng b, sc chng ngang vi sc voi c, hi th chng m m ta sm dy... (on cui). - Phng i: Khi chng ma chy nc kiu, qu ni ba ln rn nt, ba i tranh bt r bay tung (on gia). B con xem, am Sn ung khng bit say, n khng bit no, chuyn tr khng bit chn (on cui).... - Yu t k o: Trong on trch, s d am Sn chin thng Mtao Mxy cn c vai tr rt quan trng ca ng Tri. y l nhn vt thn linh theo quan nim ca ngi - thi xa, cng l yu t k o trong truyn dn gian ni chung. + Cc bin php ny gp phn to nn m hng hng trng, v p rc r trong ngh thut miu t chn dung nhn vt anh hng, v p ca ngi anh hng s thi c l tng ha. Bi tp 2- Truyn M Chu- Trng Thy(SGK) Tham kho:Ct li s tht lch s M Chu kt hn cng Trng Thy theo s sp t ca vua cha. Thu lm gin ip, ly c b mt chic n. An Dng Vng mt nc. M Chu, H cu thnh bi kch g? Bi kch ca M ChuTrng Thy l bi kch ca tnh yu: M Chu v tnh yu m mt cnh gic; Trng Thy v mu thun gia tnh yu vi ngha v quc gia m phi t Nhng chi tit hoang ng, k o Cc chi tit hoang ng, k o: + Chic ly n thn. + Ra Vng (S Thanh Giang). + Ngc trai (theo li nguyn ca M Chu trc khi cht) + Ngc traiging nc (ra nc ging Trng Tnh cht ca bi kch Bi kch mang tnh cht lch s: nh du mt bc ngot ln trong lch s dn tc, chuyn t thi Vn Lang- u Lc sang thi thuc Hn. Kt qu ca bi kch Bi hc rt ra

t nc u- Lc b dit. Trng Thy- M Chu u b cht.

Bi hc cnh gic

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.netTrng Thu ri vo bi kch vn. Thy, ngc trai sng ln).

Bi tp 3- Phn tch truyn c tch Tm Cm lm r c sc ngh thut ca truyn l s chuyn bin hnh tng nhn vt Tm(SGK) Gi : + Trong truyn Tm Cm, nhn vt Tm c s chuyn ha lin tc, t ch yu ui, th ng, n ch kin quyt u tranh ginh li s sng v hnh phc cho mnh. + Chng minh qua cc giai on: - Yu ui, th ng: t u n ch Tm cht ha thnh con chim vng anh. Trong on ny, nhn vt Tm ch yu xut hin vi t cch nn nhn, l con ngi nh b, yu ui, b p bc... - Chuyn ho thnh ch ng, kin quyt u tranh ginh li s sng v hnh phc cho mnh: t ch ha thnh chim vng anh n ht truyn. Trong on ny, Tm tr nn ch ng, kin quyt, mnh m hn. Biu hin ca nhng phm cht qua ting chim Vng Anh (Git o chng tao...), qua ting khung ci (Ko c ko kt- Ly tranh chng ch- Ch khot mt ra...); qua c vic ha thn qua cc kip khc: kip lm con chim, kip lm cy xoan, cy th..., v cui cng tr v kip con ngi. + So snh vi cc truyn c tch khc (nh Thch Sanh, S tch tru cau v vi...): Cc truyn c tch khc t c khng gian ngh thut rng ri, qua nhiu kip nh vy; tnh cch, s phn ca cc nhn vt cng khng c nhiu bin ha nh trong truyn Tm Cm. Bi tp 4- Lp bng (SGK) Tham kho:Truyn Tam i con g i tng ci Thy dt Ni dung ci Thi s din ho, dt li hay du dt Tnh hung ci Thy b hc tr hi dn, nht l b ngi nh cht vn Hai ngi cng hi l quan, quan x kin da theo s tin nhn hi l Cao tro Thy ba ra D d l ch con cng, cong cng l ng con g chng ch C ch ca Ci v ng L, ngm lin quan vi li ng L: Tao bit my phi, nhng n cn phi bng hai my

Nhng n phi bng hai my

Quan tham

Thi tham , n hi l

Bi tp 5- (SGK) Tham kho: a- in tip: - Thn em nh tm la iu ng k chung li nhiu k a.

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.net- Thn em nh ming cau kh, Ngi khn tham mng, ngi th tham dy. - Thn em nh tm la o Dm u x l vung no cho ai. - Chiu chiu ra ng b sng Mun v vi m m khng c . - Chiu chiu chim rt ku chiu Bng khung nh m chn chiu rut au. - Chiu chiu ra ng lu ty Thy c gnh nc ti cy ng ng... + M u cc bi ca dao theo m-tp nh vy c tc dng to ra thi quen ngi nghe d tip nhn. b- Thng k:Cc hnh nh so snh Cc hnh nh n d - Thn em nh tm la o - Mt trng snh vi mt tri Pht ph gia ch bit vo tay ai Sao Hm snh vi sao Mai chng - Thn em nh c u gai chng... Rut trong th trng v ngoi th en - Khn thng nh ai - Mnh i mnh nh ta chng Khn ri xung t... Ta nh sao Vt ch trng gia tri. n thng nh ai - Mui ba nm mui ang cn mn M n chng tt... Gng chn thng gng hy cn cay, i ta tnh nng ngha dy C xa nhau i chng na, ba vn su ngn ngy mi xa

+ Gii thch l do: Nhn dn lao ng ly cc hnh nh so snh n d ny trong thc t lao ng sn xut hng ngy. Nhng ngi i sm v khuya thng thy sao Mai, sao Hm, sao Vt rt gn gi; nhng ngi nng dn thy gng cay, mui mn chic khn, chic n... l nhng vt rt thn thuc... + Hiu qu ngh thut ca cc hnh nh so snh, n d trong ca dao: Lm cho tnh cm ca ngi bnh dn c din t mt cch kn o, su sc, tinh t v mang tnh dn tc. c- Tm thm mt s cu ca dao ni v chic khn, chic o, ni nh ca nhng i la ang yu, biu tng cy a, bn nc, con thuyn, gng cay, mui mn... HS t su tm. C th tham kho cun: Tc ng- Ca dao- Dn ca ca V Ngc Phan. d- Tm thm mt s cu ca dao hi hc: HS t su tm. Bi tp 6- (SGK) + Tm mt vi bi th s dng cht liu vn hc dn gian: Tham kho: - Kh th ca Ch Lan Vin: Ci rt u ma anh rt xa em m di lnh chn chia lm hai na Na p cho em min sng b Na p cho mnh pha khng em... Kh th trn c s dng cht liu trong bi Ngi ta mn thuyn (Dn ca quan h Bc Ninh): ... m di, m lnh, canh trng

http://onluyen.net

Th vin trc tuyn Onluyen.netNa chn, na chiu, na ging i ai? - Bi th Bi ca xun 68 ca T Hu c on: Hoan h anh Gii phng qun Knh cho Anh, con ngi p nht! Lch s hn Anh, chng trai chn t Sng hin ngang, bt khut trn i Nh Thch Sanh ca th k hai mi... on th c s dng cht liu trong truyn c tch Thch Sanh. - Bi th t nc ca Nguyn nh Thi c on: Sng n rung tri gin d Ngi ln nh nc v b Nc Vit Nam t mu la R bn ng dy, sng lo... Kh th trn c s dng 2 hnh nh trong ca dao: hnh nh la th vng