Ons 5 2015

onsKBO-Kring en

gemeente Helmond:Samen

sparren over hulpvragen

Duitse Wadden:Wandelen en

wellness

Nieuwe WmoKBO-

Brabant ondersteunt

en helpt

Herman van Praag:‘ We hebben allemaal behoefte aan religiositeit’

MagaziNe vOOr seNiOreN nummer 5 mei 2015

groenten kweken voor de

voedselbankVoedseltuin Villanueva

Erop uit naar de Eifel en Moezelgebied

de kampioen in alles inclusief vakanties

vakanties met “waar voor uw geld”

Voor alle Enjoyhotels geldt geen aanbetaling, geen boekings-, en reserveringskosten, geen toeslag 1 persoons kamers. Exclusief evt toeristenbelasting.

enjoyhotels.nlwwwT 0049 2953 9626 580Nederlands gesproken

GEEN AANBETALING / GEEN BOEKINGSKOSTEN

5 dagen alles inclusief Eifel / Moezel*** Hotel Daun

Daun / Eifel / Moezel- ontvangst met warme lunch of ko� e en gebak- 4x overnachten- 4x ontbijt, 4x lunch en 4x diner- dagelijks zijn de drankjes van 17.00 t/m 24.00 uur gratis- gratis infotheek / wi� / parkeren - regelmatig entertainment o.a. live muziek etc.- ko� ecorner: hele dag gratis ko� e / thee235,00

p.p.

Inclusief gratis leuke dagtocht naar Cochem per luxe touringcarVoor dit arrangement gelden de volgende aankomstdata:

Juni: 27 Juli: 1, 5, 9, 13, 19, 26 en 30Augustus: 3, 9, 13, 17, 21 en 30 September: 3, 7, 12, 20 en 27Oktober: 1, 5, 9, 13, 17, 21, 25 en 29

slechts:

SL_ENJ_KBO_05.indd 1 27-03-15 09:20

Advertentie

ons 3

welkom!

Beel

d: R

ogie

r Vel

dman

Wat hebben wij onze kinderen in vredesnaam aangedaan, behalve ze vermoedelijk meer verwend dan wij werden in de vaak grote gezinnen waarin we zelf opgroeiden. Toch is het de generatie van onze kinderen die oververtegenwoordigd is in de Tweede Kamer waar het beleid voor de BV Nederland wordt gemaakt. Of het nu om wonen, mobiliteit, zorg, inkomen, pensioenen of om de publieke omroep gaat, op alle terreinen moeten wij het als oudere burgers ontgelden.

Zo besloot koepelorganisatie NPO onlangs dat er ‘verjongd’ moet worden bij de publieke omroepen. Programma’s met te weinig kijkers of te veel oudere kijkers moeten sneller van de buis worden gehaald. Jan Slagter van Omroep MAX is furieus en ik met hem.De herziening van het zorgstelsel was een bezuinigingsoperatie die ons werd verkocht als ‘maatwerk’. Intussen constateren huisartsen en wijkverpleegkundigen nu al dat ouderen vaak te weinig professionele zorg aan huis krijgen en ook te weinig mantelzorg, waardoor steeds meer ouderen vereenzamen of slecht eten en drinken.De aanval op de pensioenen is een ander dossier dat me bezighoudt. Jarenlang hebben politiek en media met succes een mythe opgebouwd van de ‘rijke’ oudere, bedoeld om een gunstig klimaat te creëren waarin ons unieke pensioenstelsel kan worden afgebroken. Samen met onze partner KNVG (Koepel van Nederlandse Verenigingen van Gepensioneerden) zijn we onafgebroken bezig om die mythe door te prikken en verzet te plegen tegen deze afbraak.Maar zelfs voordat de pensioengerechtigde leeftijd aanbreekt moeten ouderen het ontgelden. De jonge liberalen en socialisten, verenigd in de JOVD en de Jonge Socialisten, vinden dat 55-plussers standaard salaris moeten inleveren omdat hun arbeidsproductiviteit lager zou zijn. Normaliter zou ik hooguit met enige meewarigheid kennisnemen van zulke prietpraat, maar ernstiger wordt het als ook het wetenschappelijk bureau van het CDA met zulke ideeën naar buiten treedt.

Lange tijd hebben we ons als ouderenbonden nauwelijks kritisch durven opstellen, bevreesd voor het verwijt dat we onvoldoende rekening houden met jongere generaties. Het is hoog tijd dat we uit die kramp komen.

Frans slangen, voorzitter KBO-Brabant

Intergenerationele solidariteit mag geen eenrichtingsverkeer meer zijn

Colofon

JAARGANG 5 NR. 5 - 2015Ons is een uitgave van KBO-Brabant en wordt 11 keer per jaar bezorgd bij de 132.000 leden. Een gesproken versie van Ons is te bestellen bij KBO-Brabant (zie redactieadres). De Ons-CD is het beste te beluisteren op een DAISY-speler. ISSN 2211-5277

Redactie KBO-BrabantNadzja van der Knaap, Truus Noij, Wilma Schrover

RedactieadresPostbus 32405203 DE ’s-Hertogenbosch(073) 644 40 [email protected]

Concept en realisatiemooi mag. www.mooimag.com

VormgevingTwin Media B.V., Kristel Guit

AdvertentiesMultor Media B.V., Richard Onnes (085) 003 03 34 [email protected]

KBO-Brabant draagt op geen enkele wijze verantwoordelijkheid voor advertenties/bijsluiters in Ons.

Lithografie Willem Grafische Bewerkingen

Druk en afwerkingHabo DaCosta

LidmaatschapIndien u een lidmaatschap bij de KBO in Brabant wilt aangaan of opzeggen, dan kunt u terecht bij het secretariaat van uw lokale KBO-Afdeling. U vindt de adres-gegevens op www.kbo-brabant.nl.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd en/of openbaar gemaakt zonder KBO-Brabant daar vooraf van in kennis te stellen. Het toesturen van foto’s en teksten impliceert toestemming tot publicatie in Ons. Maar dit betekent niet dat toegestuurde foto’s en teksten automatisch geplaatst worden.

www.kbo-brabant.nlwww.facebook.com/

kbobrabant@kbo_brabant

STUUR MIJ DE GRATIS BROCHURE INCLUSIEF DVD

Ik heb een rechte trap

Ik heb een trap met bochten

Naam

Adres

Postcode/plaats

Telefoon

Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Otolift Antwoordnummer 17014, 2810 VK Bergambacht

■ Alle keuze in trapliften, van occasion tot nieuw

■ Direct vanaf de Nederlandse fabriek

■ Levertijd vanaf één week

■ Marktleider in Nederland

■ Eigen service netwerk met 24/7 landelijke dekking

■ Ook huur mogelijk

OTOlIfT uw onopvallende traplift

Bel gratis 0800 444 777 1

1. Uw leuning blijft

2. Brede kant trap blijft vrij

3. Montage op uw treden

4. Supercompacte stoel

Otolift. Betrouwbaar familiebedrijf sinds 1891

voor een gratis thuisadvies of bekijk

uitgebreide films op www.otolift.nl

2

43

1

ON

S03/20

14

OT 115 Adv BS 210x260_Afl

Advertentie

inhoud

xx

Magazine voor senioren

Speciaal voordeel voor leden!Kijk op

pagina 34

44

15

2446

LEZEN10 Aangeboren of aangeleerd?

Herman van Praag over onze behoefte aan

‘geloven’

24 KBO Boxtel in voedseltuin Villanueva

Groene vingers voor het goede doel

44 De Duitse Waddeneilanden

Zoveel te beleven en te doen

46 ‘Normaal eten en elke dag wandelen’

Interview met de schrijver van

‘Hoe word je 100?’

ONS BELANG 15 Helmondse KBO-Kringbestuurder en

wethouder

In gesprek over zorgen welzijnsbeleid

18 Wat te doen met de nieuwe Wmo?

KBO-Brabant biedt ondersteuning en hulp

37 Help! De gemeente doet niets

Yuris Rechtshulp adviseert cliëntondersteuners

EN VERDER 6 Schrijf ons!

9 Fotoalbum

30 Verhaal van Ton van Reen

32 Ontspanning

34 Ons voordeel

39 Notaris

41 Gezondheid

50 Smakelijk eten

52 Puzzel mee en win!

55 Op zoek naar

9

30

ons 5

ons 6

Reageren op artikelen in Ons? Stuur uw reactie naar

KBO-Brabant, t.a.v. redactie Ons,Postbus 3240, 5203 DE

’s-Hertogenbosch. Mailen kannatuurlijk ook: [email protected].

Vergeet niet uw naam, adresen woonplaats te

vermelden.

Schrijf ons!Eén lente per jaar, en in het leven

slechts één jeugd.

Simone de Beauvoir, Franse filosofe en schrijfster

Geen advies meer aan balie bij Het Juridisch LoketHet Juridisch Loket geeft juridisch advies en informatie aan mensen met een laag inkomen. Tot voor kort kon u bij ze terecht via de telefoon en aan de balie. Voortaan is dat anders: het Juridisch Loket stopt met het geven van advies aan de balie. Op 11 mei a.s. sluiten de tien laatste vestigingen de balies. Twintig andere vestigingen deden dat al in april. Binnenlopen voor juridisch advies is niet meer mogelijk. U kunt de juristen van Het Juridisch Loket telefonisch bereiken via 0900-8020 (€ 0,25 per minuut), elke werkdag van 9.00 tot 18.00 uur. Als uw vraag daartoe aanleiding geeft, wordt u uitgenodigd voor een afspraak op de vestiging.Op de website www.juridischloket.nl vindt u heel veel handige informatie, tips en voorbeeldbrieven.

Uit de kunst!In het januarinummer van Ons vertelde oud-politica Hedy D’Ancona al hoe belangrijk het is dat ouderen deelnemen aan kunst en cultuur. Het programma Lang Leve Kunst – waar zij ambassadrice van is – vraagt aandacht voor het thema 65-plussers en cultuurparticipatie in Nederland. Cultuurparticipatie heeft namelijk een positief effect op de vitaliteit,

de gezondheid én het welzijn van ouderen. KBO Oosterhout Stad organiseerde in het kader hiervan en met steun van Lang Leve Kunst een aantal kunstactiviteiten. Veertig leden van de Afdeling lieten hun creativiteit de vrije loop in het atelier van de Oosterhoutse

kunstenares Lia de Craen. Onder leiding van Lia en KBO-kunstdocent Jacko van Alphen werden de meest bijzondere en uiteenlopende creaties gemaakt, die later te bewonderen waren op een drukbezochte expositie op 15 maart. De deelnemers kijken terug op een bijzonder inspirerende en creatieve week. Meer weten of ook meedoen? Kijk op www.langlevekunst.nl/inspiratie.

ons 7

Schrijf ons!(Geen) angst voor dementieMijn grootmoeder werd dement. vroeger zei ze: ‘Mocht het zover

komen, dan geef mij maar een spuitje. ik wil dat niet.’ Het gebeurde

toch en vooral in het begin was dit voor haar niet te accepteren. ze

was vaak verdrietig en voelde zich onbegrepen.

voor haar kinderen was het een moeilijk proces. De rollen werden

omgedraaid. De moeder die altijd had gezorgd, had nu zelf zorg

nodig. Maar vooral: de moeder die zij kenden, bestond niet meer.

Mijn moeder kreeg hetzelfde gevoel als haar moeder: ‘ik wil niet dat

dit mij ook overkomt, met geen mogelijkheid!’ en om heel eerlijk

te zijn, dat gevoel deel ik. Daarom ben ik op zoek gegaan naar een

manier om deze angst voor mijzelf en mijn moeder weg te nemen.

Met mijn collega Malou van Dijck (we hebben samen de

ontwerpstudio studio op poten) hebben we een project

geïnitieerd op basis van deze persoonlijke ervaring. Waarom

zeggen zowel mijn moeder als grootmoeder dat dit hen

overkomt? eén op de vijf mensen gaat dementeren, waarom

doen wij hier niet op voorhand iets aan? Hoe kunnen wij ons

voorbereiden op onze toekomstige (dementerende) oude dag?

en vooral, hoe kunnen we onze angst temperen? We hebben

een methodiek ontwikkeld waarmee mensen zich kunnen

voorbereiden op een mogelijke toekomst met dementie.

Het is een toolkit (een gereedschapskist) gevuld met vier

verschillende methodieken. een daarvan is het maken van een

videoboodschap aan uw toekomstige dementerende zelf. een

andere is het samenstellen van een eigen ‘tien zorg-geboden’,

waarin u vertelt hoe u persoonlijke zorg wilt ontvangen.

Meer weten over deze methodiek? Lees dan verder op

www.zorgelooshuis.nl.

In elk nummer van Ons vindt u een blog van Zorgelooshuis. Zorgelooshuis is een platform voor kennisuitwisseling en discussie tussen (toekomstige) ouderen, kennisinstellingen, politiek en bedrijfsleven met als doel: samen zorgen voor verbetering van producten en diensten om zelfstandig thuis blijven wonen mogelijk te maken. www.zorgelooshuis.nl

Dit is een ingekorte en iets aangepaste blog van Laura Koenen (links op de foto). Met Malou van Dijck is zij eigenaar van Studio op poten. Samen met Zorgelooshuis organiseren zij binnenkort een bijeenkomst om hun methodiek te demonstreren. Lees Laura’s volledige blog op www.zorgelooshuis.nl

KBO-Brabant roept kandidaten op voor proefprocesMaakt u bij uw zorgverzekeraar aanspraak op een persoonsgebonden budget voor wijkverpleging en is uw aanvraag afgewezen omdat uw beperkingen het gevolg zijn van ‘normale verouderingsprocessen’? Meld het ons! Samen met Yuris Rechtshulp willen we een proefproces steunen om deze discriminatie van ouderen aan de kaak te stellen. Minister Schippers (VWS) werkt aan een wijziging van de Zorg-verzekeringswet. Vooruitlopend hierop hebben de minister en staatssecretaris Van Rijn afspraken gemaakt met Zorgverzekeraars Nederland en belangenvereniging Per Saldo over de voorwaarden waaraan een aanvraag voor een zogeheten Zvw-pgb moet voldoen. Uit die afspraken blijkt dat zorg-verzekeraars een pgb mogen weigeren als sprake is van functiebeperkingen veroorzaakt door ‘normale verouderingsprocessen’. Sommige onderdelen van de oude AWBZ-zorg – zoals wijkverpleging – worden nu geleverd door zorgverzekeraars. Met de verzekeraars is afgesproken dat die zorg in natura en via een pgb moet kunnen worden verkregen. Dat geldt voor elke verzekerde, maar voor ouderen zijn nadere voorwaarden gesteld. De zorgverzekeraars hebben deze voorwaarden al in hun polis 2015 opgenomen. Dat betekent dat ouderen niet dezelfde rechten hebben als andere verzekerden en dat vinden wij niet acceptabel. We zijn er al meer dan een jaar over in discussie met het ministerie en hebben zelfs een beroep gedaan op de Wet openbaarheid van bestuur om erachter te komen waarom tot deze uitsluiting van ouderen is besloten. Het antwoord blijkt lastig te geven, gelet op de tijd die het ministerie ervoor nodig heeft. Intussen doen wij ook een oproep onder onze leden, omdat we deze kwestie willen voorleggen aan de rechter. Herkent u zich in dit verhaal of kent u iemand bij wie dit speelt? Meld het dan via [email protected] of bel (073) 644 40 66.

Veilig en comfortabel douchenUw huidige badkamer kan onveilig zijn en tot ongelukken leiden. Onze Starline comfortdouche voldoet aan alle veiligheidscriteria en wordt geplaatst door onze eigen montage dienst. Onze comfort douche is leverbaar in meerdere kleuren en wordt op maat gemaakt voor iedere badkamer. Daarnaast hanteren wij altijd snelle levertijden tegen de laagste prijs*. Veilig en comfortabel douchen zonder ingrijpende verbouwing. Vervang uw oude badkuip of doucheopstelling binnen 1 dag.

Veilig douchen binnen 1 dag

ZwaluwCOMFORTSANITAIR

Eigen vakkundigemonteurs

Vrijblijvend thuisadvies

Naam Dhr. Mevr.

Adres

Postcode Plaats

Telefoon

E-mail Stuur zonder postzegel TAV Zwaluw ComfortsanitairANTWOORDNUMMER 3035, 3860VZ, ZEEWOLDE

Veilig en comfortabel langer thuis wonen

VEILIG

Leverbaar in meerdere kleurenOp maat voor iedere badkamerLage instap voor uw veiligheidAnti-slip op de vloer en douchebakWandgrepen voor extra houvastComfortstoeltje voor extra steunOnderhoudsarm

Onze voordelen

KBO 7-4-2015

ONVEILIG

Zwaluw Comfortsanitair is de specialist op het gebied van sanitair op maat. Voor iedere badkamer hebben wij een maatwerk oplossing om uw badkamer, binnen 1 dag, weer te veranderen in een comfortabele en veilige omgeving. Binnen één dag verwijderen wij uw badkuip of douche en plaatsen een veilige inloopdouche. Daarnaast hanteren wij een laagste prijs garantie bij het inleveren van een vergelijkbare off erte van de concurrent.*

Ja, stuur mij een gratis brochureBEL GRATIS 0800 0200 962OOK OP ZATERDAG

WWW.VEILIGDOUCHEN.NL

Landelijke dekking

0800 0200 962 0800 0200 962

Landelijke dekking

0800 0200 962

Gratis thuisadvies? Gratis brochure?

VANAF€ 3495,-

APRIL & MEI 21% BTW

WEG ERMEE*

PLAATSING BINNEN 1 DAG

*Niet geldig icm andere acties, aan deze advertentie kunnen geen rechten ontleend worden, deze acties zijn geldig t/m 31 mei 2015. Rekenvb: (€ 3495,- /121 )*100 = 2888,42 (17,35% eff ectieve korting). Kijk op www.veiligdouchen.nl voor de volledige voorwaarden.

Advertentie

ons 9

Heeft u een bijzondere (historische) foto die u met Ons wilt delen? Stuur een e-mail met toelichting naar [email protected]. Ons behoudt zich het recht voor uw reactie te bewerken en/of in te korten. De foto die u instuurt, ontvangt u uiteraard retour.

Teks

t: M

arlo

us te

n Be

rge

‘IUit het fotoalbum van…

Jopie Pol-Hofstee

k groeide op in een groot gezin in het dorpje Laren. Op deze foto (uit 1928!) ben ik nog de kleinste en jongste van zeven kinderen. Later kwamen er nog zes broertjes en zusjes bij. Op de achtergrond zie je de schoenmakerij van mijn vader en om de hoek zat de schoenenwinkel. Daar heb ik tot mijn vierentwintigste gewerkt.

Een bijzondere plek, want hier ben ik volwassen geworden. De auto waar we voor staan was van een garagebedrijf uit de buurt. Wij hadden thuis alleen een fiets. In 1953 vertrok ik naar Amsterdam om te werken in een schoenenwinkel. Ik wilde wel eens iets anders zien dan Laren. Ook volgde ik een cursus om winkelcheffin te worden. Later ontmoette ik mijn man, met wie ik een winkel in babyartikelen begon. Het inkopen, verkopen en het contact met de mensen vond ik heerlijk. Het was een mooie tijd, net als mijn jeugd. Ik deelde lief en leed met mijn broers en zussen en heb veel van ze geleerd. Deze foto herinnert me eraan hoe trots ik op ze ben.’

Herman van Praag, emeritus hoogleraar psychiatrie:

‘De Eeuwige geeft troost en richting’

ons 11

Is geloof aangeboren of aangeleerd? Beide, zegt emeritus hoogleraar psychiatrie Herman van Praag. ‘Onze behoefte aan religiositeit zit deels ingebakken. Het zou goed zijn als we daar met minder schroom over zouden durven praten.’

De titels van de laatste twee boeken die prof. dr. Herman van Praag schreef, spreken eigenlijk voor zich: Het verstand te boven (2013) en Net boven de rede

(2014). Van Praag wil de ‘overwaardering van het verstand’ aan de kaak stellen. Zijn leeftijd (85) zit hem daarbij niet in de weg. Integendeel: juist door zijn levenservaring heeft Van Praag zijn visie op religiositeit ontwikkeld. ‘We hebben een aangeboren behoefte aan “verticaliteit”, aan iets bovennatuurlijks, spiritualiteit, een band met de Eeuwige – hoe je het maar wilt noemen. Alle structuren die daarom heen zijn ontstaan en die we via opvoeding, school en allerlei contacten meekrijgen, zijn aangeleerd.’

Hoe bent u zo zeker van die aangeboren behoefte?‘Dat blijkt uit allerlei onderzoek, bijvoorbeeld tweelingonderzoek. Onze religieuze behoefte is een soort persoonlijkheidstrek die bij eenieder is ingebakken. Bij de een is die behoefte meer ontwikkeld, bij de ander minder. Maar velen kennen die behoefte. Je wilt de overtuigde atheïsten niet de kost geven die, als het erop aankomt – als een vliegtuig gaat schommelen of zo – toch gaan bidden. Sommige mensen worden boos als ik dat zeg. Dat begrijp ik niet goed. Je hoeft het niet met me eens te zijn, maar waarom zou je boos worden? Ik denk dat daar een overwaardering achter schuilt van alles wat meetbaar en bewijsbaar is. Maar er zijn ook heel andere reacties van niet-gelovigen. Ger Groot, een bekende atheïst zegt: “Als mijn enige dochter ziek wordt, zal ik de sterren van de hemel bidden.”’

interview

Teks

t: Be

rber

Bijm

a |

Foto

Her

man

van

Pra

ag: J

an W

illem

de

Vens

ter

ons 12

Hoe komt het dat we uiteindelijk niet zonder religiositeit kunnen?‘Daar kun je eigenlijk alleen maar over speculeren. Blijkbaar hebben we behoefte aan iets of iemand, een soort bovennatuurlijke mentor, die ons uittilt boven het gekif en de kleinheid van de mensen. Een almachtige, alwetende instantie die troost biedt en die een soort rolmodel voor ons is.Naast de troost gaat het ook om het richtinggevende

principe dat religiositeit biedt. Neem een zwangerschap: een zaadcel en een eicel groeien in negen maanden uit tot een mens, volgens een vast scenario. Een heel doelgerichte ontwikkeling, waarvoor toeval een te magere verklaring is. Of het ontstaan van de mens. Ik ben fan van Darwin, maar zijn theorie dat alleen natuurlijke selectie heeft geleid tot het ontstaan van de mens, vind ik te mager. In dat ontstaan zit iets van intentionaliteit, van een richtinggevend principe. Het loopt niet allemaal toevallig zo.’

‘Bezinning vraagt tijd’Huub schumacher, medewerker

van het magazine De Roerom en

auteur van het boek God, wat ben

je veranderd! noemt de uitspraken

van prof. van Praag ‘prachtig’. ‘ik ben

het voor 100 procent met hem eens.

ik vind van Praag een magnifieke

denker. zijn overtuiging dat geloof

in de mens aanwezig is, roept wél

de vraag op waarom velen er niet

toe komen het te ontwikkelen, laat

staan het geloof echt van belang voor hun leven

te vinden.

ik denk dat we veel te weinig tijd nemen ons erop

te bezinnen. ik had van Praag nú wel eens willen

zien als hij zijn ingebakken geloof niet bewust

zou hebben ontwikkeld! Onder andere door zijn

concentratiekampervaringen koos en kiest hij

ervoor dat wel te doen. Dat vraagt moed, en vooral

ook tijd.

ik zie datzelfde concreet bij zo’n 50 mensen die in

een straal van 50 kilometer rond elshout wonen.

zij hebben het ervoor over om zich elk weekend al

vierend op het geloof te bezinnen in onze huiskapel.

zo voorkomen ze dat ze met een onderontwikkeld

geloof blijven zitten.’

‘Contact met de oorsprong’Prof. erik Borgman, hoogleraar theologie in Tilburg, kan

zich vinden in van Praags woorden over het natuurlijke

godsverlangen. ‘Dat is een traditioneel onderdeel

van de katholieke traditie. Mensen zijn door god

geschapen en hun verlangen is gericht op contact met

deze oorsprong. Je kunt hierin een soort godsbewijs

zien: wil het menselijk leven geen absurditeit zijn, dan

moet de god waarnaar mensen verlangen wel bestaan.

Maar dit soort redeneringen overtuigen waarschijnlijk

niemand. zoals je pas weet dat mensen op liefde zijn

aangelegd als je ontdekt wat het betekent dat er van

je gehouden wordt, zo weet je pas dat je op contact

met god bent aangelegd als gods bestaan een realiteit

voor je wordt. zo vertelt prof. van Praag er ook over.

voor mij is het een vreemde gedachte

dat het niet uitmaakt of de god die

mensen hun leven anders leert zien,

echt bestaat. Dat is toch zoiets als

zeggen dat het niet uitmaakt of mijn

vrouw echt van mij houdt, als ik maar

geloof dat zij echt van mij houdt. ik

denk dat religiositeit uiteindelijk een

vorm van toevertrouwen is, en dus de

overtuiging dat degene aan wie je je

toevertrouwt, er ook werkelijk is en te

vertrouwen is.’

Prof. Erik Borgman en Huub Schumacher, sprekers op de studiedag van KBO-Brabant over zingeving in deze tijd op 12 maart, reageren op de uitspraken van Van Praag.

ons 13

interview

ons 13

Succesvolle studiedag over zingevingDe studiedag die KBO-Brabant op 12 maart in

gilze hield met het thema ‘zingeving in deze

tijd’ was een groot succes. ‘De opkomst van

180 mensen was boven verwachting en de

aanwezigen vonden het een zeer inspirerende

bijeenkomst’, vertelt Thieu Dollevoet, voorzitter

van de werkgroep identiteit & zingeving van

KBO-Brabant. De werkgroep had de studiedag

georganiseerd in samenwerking met de

werkgroep geloofsgesprekken.

De openingstoespraak van voorzitter Frans

slangen en de lezingen van Huub schumacher

en erik Borgman vielen in goede aarde, aldus

Dollevoet. ‘schumacher vertelde welke weg ons

godsgeloof in de loop van de tijd heeft afgelegd

en benadrukte dat de kern van het geloof zit in

de ontmoeting met elkaar en de barmhartige

god. Borgman kwam, via een benadering vanuit

de maatschappelijke context, op hetzelfde spoor:

het draait uiteindelijk niet om de structuren,

maar om de mensen.’ Borgman stelt dat het niet

zozeer de kerk, maar in bredere zin de moderne

maatschappij is die een probleem heeft. Je

ziet het bijvoorbeeld in de zorg, waar regels

belangrijker dreigen te worden dan mensen.

‘Ondanks het serieuze onderwerp is er op de

studiedag ook flink gelachen’, zegt Dollevoet.

De werkgroep bezint zich op een vervolg. ‘Het

is duidelijk dat veel mensen graag willen dat

we binnen KBO-Brabant structurele aandacht

geven aan bezinning. Tegelijk is er een zekere

schroom om iets op dat gebied te organiseren.

We gaan de komende tijd zoeken naar manieren

om in onze vier regio’s en in de afdelingen met

zingevingsvragen aan de slag te gaan.’

Is het voor u van belang of er ook echt een bovennatuurlijke werkelijkheid bestaat?‘Nee, het gaat er voor mij uiteindelijk niet om of het werkelijkheid is, of de Eeuwige bestaat. Dat zal nooit iemand in het hier en nu weten. Het gaat erom dat het werkelijkheid is voor ú. Neem het exodus-verhaal uit de Bijbel. Zou er werkelijk zo’n soort uittocht hebben plaatsgevonden? Voor historici misschien interessant, maar voor de hele mensheid niet. Als verhaal over de verlossing uit slavernij heeft het immers al eeuwenlang zo’n kolossale betekenis in het leven van mensen, dat het niet van belang is of het werkelijk is gebeurd. We ervaren het als werkelijkheid.’

U bent zelf niet expliciet religieus opgevoed. Hoe is deze overtuiging bij u gegroeid?‘Een trek die al aanwezig is, kan onder bepaalde omstandigheden tot ontwikkeling komen. Mijn tijd in de Duitse concentratiekampen, een tijd waarin de onzekerheid maximaal was, heeft een belangrijke rol gespeeld. Toen ik later Bar Mitswa werd, Zoon der Wet volgens de Joodse traditie, heb ik veel geleerd over de Bijbel. Ook dat speelde een rol. En de wording van de staat Israël heb ik als een Godswonder ervaren. Daarin zie je bij uitstek dat richtinggevende principe: ondanks de verstrooiing, ondanks de Holocaust, ondanks alle bedreigingen van buitenaf, heeft dit volk weer een plek gekregen. Dat gebeurt niet zomaar.Ik ben bang dat er op het ogenblik bij veel ontwikkelde mensen schroom bestaat om over deze onderwerpen te spreken. Ik denk dat veel mensen er niet over durven te praten, terwijl een hang naar religiositeit wel in hun harten leeft. Dat is jammer. Gelovig zijn betekent niet dat je in allerlei dogma’s zou moeten geloven. Ik ben een mondige, kritische gelovige. En daar schaam ik mij niet voor.’ •

‘Je wilt de overtuigde atheïsten niet de kost geven

die als het erop aankomt toch gaan bidden’

Vertrekdata: 4, 25 mei / 8, 22 juni / 6, 20 juli / 3, 24 aug / 28 sept / 12 okt

v.a. slechts

389,-8 dagen

Kufstein en omgeving Hinterthiersee

Vertrekdata: 25 mei / 8, 22 juni / 6, 20 juli / 3, 17, 31 aug / 14, 28 sept

v.a. slechts

499,-

10 dagen Saas Grund Zwitserland

Vertrekdata: 4, 11, 18, 25 mei / 1, 8, 15, 22 juni / 6, 13, 20, 27 juli / 3, 10, 17, 24, 31 aug / 5, 7, 14, 21, 28, 12 okt

v.a. slechts

199,-5 / 8 dagenSonthofen

in de Beierse Allgäu

Vertrekdata: 11, 25 mei / 8, 22 juni / 6, 20 juli / 3, 17, 31 aug / 14, 28 sept / 12 okt

v.a. slechts

399,-

10 dagen Het prinsdom Andorra

Vertrekdata: 18 mei / 1, 15, 29 juni / 13 juli / 24 aug / 7, 21, 5 okt

v.a. slechts

599,-

12 dagen Lutago, Zuid-Tirol

Vertrekdata: 25 mei / 29 juni / 27 juli / 24 aug / 21 sept

v.a. slechts

599,-10 dagen

aan de oevers van hetLago Maggiore

Vertrekdata: 11, 25 mei / 8, 22 juni / 6, 20 juli / 3, 17, 31 aug / 7, 21 sept

v.a. slechts

399,-8 dagen

Oostenrijk, Kirchberg Tirol

Vertrekdata: 11 mei / 8, 13 juli / 24 aug / 7, 28 sept / 5 okt

v.a. slechts

499,-10 dagen

Levico terme, Dolomieten en meren

Vertrekdata: 4, 18 mei / 8, 22 juni / 6, 27 juli / 24 aug / 14, 28 sept / 12 okt

v.a. slechts

479,-8 dagen

Drielandenreisen Bodensee

Vertrekdata: 11,25 mei / 8, 22 juni / 6, 20 juli / 3, 31 aug / 21 sept

v.a. slechts

499,-

10 dagenVierlandenreis

Vertrekdata: 18, 25 mei / 8, 22 juni / 6, 20 juli / 3, 17, 31 aug / 14 sept

v.a. slechts

469,-

10 dagen Drautal Karinthië

KW

ALI

TEIT

MET

:

Brochure en boekingen:

(0318) 58 09 58www.bolderman.nl

Bij Bolderman aanbetalen niet verplicht! bolderman.nl

Reizen zijn inclusief hotelovernachtingen o.b.v. halfpension, comfortclass touringcar en afscheidsbuffet.

Met bolderman.nl naar de bergenMet bolderman.nl naar de bergenMet bolderman.nl naar de bergenMet bolderman.nl naar de bergenMet bolderman.nl naar de bergenU reist ComfortClass

Vertrekdata: 4, 11, 18, 25 mei / 1, 8, 15, 22, 29 juni / 6, 13, 20, 27 juli / 3, 10, 17, 24, 31 aug / 7, 14, 21, 28 sept / 5, 12 okt

v.a. slechts

399,-

10 dagenIstrië Opatija

10 dagen

Drankjes tijdens dinerin Opatija inbegrepen!

Advertentie

ons 15

Teks

t: Ti

m D

urlin

ger

| Be

eld:

Roy

Laz

et

In elke editie van Ons gaan een KBO-Kringvoorzitter en een wethouder van een Brabantse gemeente samen het gesprek aan over het lokale zorgen welzijnsbeleid. Dit keer Piet Maas, voorzitter van KBO-Kring Helmond en Nathalie van der Zanden, wethouder in Helmond. ‘Samen met organisaties en vrijwilligers bekijken we hoe, ondanks de bezuinigingen, mensen zo goed mogelijk kunnen blijven meedoen’.

Samen sparren over hulpvragen

ons 16

e kunt de wethouder feliciteren. Bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten van Noord-Brabant is in Helmond haar partij SP de grootste geworden’, zegt Kringbestuurder Piet Maas met een glimlach. Aan wethouder

Nathalie van der Zanden de vraag of zij dat ziet als een erkenning van het SP-beleid in Helmond. ‘Ik hoop het wel, natuurlijk. We zijn vorig jaar in de coalitie gestapt. Ik ga ervan uit dat de stad daar wel iets van heeft gemerkt.’

Meer samenwerkenPiet Maas is over het algemeen zeker te spreken over het ouderenbeleid in zijn stad. ‘Maar het is altijd voor verbetering vatbaar. Zo was het raakvlak vanuit mijn Afdelingen en het Verenigd Bonden Overleg Helmond met de door de gemeente ingestelde Seniorenraad jarenlang onvoldoende. De Seniorenraad zou exact moeten weten wat er speelt binnen de ouderenorganisaties. Omgekeerd moeten ouderen hun problemen kwijt kunnen bij de Seniorenraad. Dat proces begint nu op gang te komen. Het is mij alleen een doorn in het oog dat in de verordening voor de Seniorenraad staat dat die zonder ruggespraak kan functioneren. Dat maakt het voor mij onmogelijk om een vertegenwoordiger terug te fluiten, mocht die eventueel niet goed functioneren.’ Van der Zanden herkent dit. ‘De nieuwe Wmo-taken en de andere manier waarop we zaken moeten organiseren – als gevolg van de rijksbezuinigingen – vragen ook van adviesraden om een andere werkwijze. We moeten meer samenwerken, verbindingen leggen en sparren. Dat is nog even een zoektocht, dat merken wij ook. Maar ik ben blij te horen dat het gesprek daarover is aangegaan en dat samen wordt gekeken hoe dit zo goed mogelijk aan te pakken. Wij staan ook zeker open voor verbeteringen.’

Minder huishoudelijke hulp?‘Op papier is de gemeente Helmond klaar om aan de nieuwe wettelijke taken in het sociale domein te voldoen’, geeft de wethouder aan. ‘Het is nu zaak dat we slimme verbindingen leggen. We beginnen nu eigenlijk pas aan de transformatie: hoe kunnen we zorgen dat mensen in onze stad zo goed mogelijk kunnen meedoen, ongeacht hun leeftijd, inkomen of eventuele beperking? We moeten die vraag niet volledig zelf willen beantwoorden, maar dit meer bij de inwoners neerleggen: wat heeft u nodig? Wat kunt u zelf of met mensen om u heen regelen? En als dat niet voldoende is, waarmee kunnen wij u dan ondersteunen?’ Maas hoort echter verhalen uit zijn achterban, waarvan hij hoopt dat het incidenten zijn. ‘Ik krijg signalen van mensen die recht hadden op een aantal uren huishoudelijke hulp, maar bij een bezoek van de gemeente te horen kregen dat dat werd gehalveerd. Kijk, we hebben allemaal recht op een schoon huis. Er moet óók worden bezuinigd, dat

Piet Maas (1943) is sinds vier jaar voorzitter van

de KBO-Kring in zijn woonplaats Helmond. Hij is

dat eveneens van de KBO-afdeling st. Lucia en het

verenigd Bonden Overleg Helmond. Daarin zitten

KBO (met 1.997 leden de grootste), aNBO, PCOB

en Pvge. in het dagelijks leven geeft Piet les in het

vak installatietechniek op het summa College in

eindhoven en is hij actief voor de UNeTO-vNi, de

ondernemersorganisatie voor de installatiebranche.

‘Ondersteuning moet beschikbaar, bereikbaar,

laagdrempelig en betaalbaar zijn’

In elke editie praten een wethouder en een Kringbestuurder van KBO-Brabant met elkaar over het beleid in hun gemeente.

in gesprek

ons 17

staat buiten kijf. Maar ik denk dat er te weinig wordt gekeken naar alternatieven. Het kan nooit zo zijn dat die uren hulp zonder meer worden gekort.’ Alternatieve dienstverlening‘Je geeft het zelf al aan, Piet. We hebben een bezuiniging opgelegd gekregen van 40 procent en dat is enorm’, vindt Van der Zanden. ‘We bekijken nu samen met de cliënt hoe we het resultaat, een schoon huis, kunnen bereiken. Dat kan per persoon verschillend zijn. De een wil zijn bed wekelijks verschoond hebben, de ander om de twee weken. Op die manier bekijken we wat iemand echt nodig heeft. Tegelijkertijd zijn wij als gemeente erg bezig om te zoeken naar alternatieven. We hebben hier in Helmond de laagdrempelige Zorg- en Gemaksdiensten, voor ondersteuning bij wassen, strijken en boodschappen doen. Mensen van het Repaircafé die reparaties verrichten. Of huiskamerprojecten en eetpunten; die kunnen mensen óók op een goede manier ondersteunen.’ De wethouder is ook blij dat ze onlangs kennis heeft gemaakt met vier nieuwe cliëntondersteuners, vanuit het Verenigd

Bonden Overleg Helmond (VBOH). ‘Dat zijn mensen die er op dit moment heel erg toe doen. Het is namelijk de vraag of alle inwoners mondig genoeg zijn om aan te geven welke hulp ze nodig hebben. Wij vragen mensen altijd om iemand bij zo’n gesprek aanwezig te laten zijn. Of dat nu een mantelzorger, familielid of cliëntondersteuner is.’

Geld voor cliëntondersteuningHet VBOH levert binnenkort nog eens vier cliëntondersteuners. ‘Maar op enig moment houdt de subsidie van de Provincie op en moeten we naar andere oplossingen zoeken’, zegt Maas. ‘Op dat moment kijk ik naar de gemeente Helmond om dit lokaal op te pakken. Ik heb nog geen idee hoeveel cliëntondersteuners we daadwerkelijk nodig hebben. De praktijk zal dat moeten uitwijzen. Maar het is natuurlijk niet de bedoeling dat de seniorenverenigingen voor de opleidingskosten opdraaien, terwijl de cliëntondersteuners ook niet-leden bijstaan. Bovendien zijn er middelen nodig om de cliëntondersteuner zijn werk goed te laten doen. Denk aan kosten voor het gebruik van een telefoon en auto.’ Van der Zanden wil daar niet op vooruitlopen: ‘Ik zou zeggen: laten we aan de slag gaan en bekijken hoe het allemaal loopt.’

Ideale ouderenzorgDe wethouder vervolgt: ‘Hoe voor mij de ideale ouderenzorg in Helmond eruit ziet? Ik vind het heel belangrijk dat mensen kunnen meedoen. Daarvoor moet ondersteuning beschikbaar, bereikbaar, laagdrempelig en betaalbaar zijn.’ Maas sluit zich daarbij aan, met twee kanttekeningen: ‘Allereerst moet je er dan voor zorgen dat de mensen elkaar kennen. Als ik niet weet wie mijn buurvrouw is, weet ik ook niet of ze problemen heeft. Vanuit zichzelf vertellen mensen dat vaak niet. Ten tweede moet de vrijwilliger gewaardeerd worden, af en toe een aai over de bol krijgen en zeker niet met kosten opgezadeld worden. Dan rolt er vanzelf uit dat mensen weer wat voor elkaar over hebben.’ Van der Zanden beaamt dit: ‘En dat geldt ook voor mantelzorgers. Het is zo belangrijk dat zij de waardering, maar ook de ondersteuning krijgen die ze nodig hebben.’ •

Nathalie van der Zanden (1966) is sinds

2014 wethouder in Helmond. in haar portefeuille

heeft ze onder meer de Wet maatschappelijke

ondersteuning (Wmo), ouderen, armoedebeleid

en wijkaccommodaties. eerder was zij werkzaam

als consulent bij de sociale dienst van de

gemeente eindhoven.

ons 18

zien op te lossen. Met uw portemonnee, of met hulp van naasten.

Ouderen helpen ouderenOmdat het lastig kan zijn om te krijgen wat u nodig heeft van de gemeente, schrijft de wet voor dat de gemeente moet zorgen voor onafhankelijke cliëntondersteuning. In VBOB-verband (het Verenigde Bonden Overleg Brabant, waar KBO-Brabant deel van uitmaakt) zijn inmiddels 64 vrijwillige senior cliëntondersteuners opgeleid. Het is de bedoeling dat er straks in iedere Brabantse gemeente tenminste twee

Teks

t: D

orin

e va

n Ke

ster

en

De nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo-2015) heeft grote consequenties voor ouderen. Cliëntondersteuners van KBO-Brabant helpen u bij de Wmo-aanvraagprocedure bij de gemeente. En we bieden een laagdrempelige mogelijkheid om bezwaar te maken als een beschikking onrechtvaardig uitpakt.

KBO-Brabant helpt bij Wmo-zaken

Heeft u hulp bij het huishouden nodig omdat uw gezondheid achteruit gaat? Of een traplift of taxivervoer? Dan kunt u zich melden bij uw gemeente,

die bekijkt voor welke voorzieningen u in aanmerking komt. Sinds de Wmo nieuwe stijl, die geldt sinds 1 januari, zijn gemeenten wel een stuk strenger geworden. Deels komt dat door de bezuinigingen van het Rijk: dit jaar krijgen gemeenten alleen al voor de huishoudelijke hulp 40 procent minder geld. Daarnaast doet de wet een groot beroep op uw eigen verantwoordelijkheid. Problemen moet u eerst zelf

Oud-bestuursrechter Bert van ’t Laar helpt leden van KBO-BrabantBert van ’t Laar was tot voor kort bestuursrechter bij

de rechtbank in rotterdam en Dordrecht. sinds 1 mei

is hij met pensioen. voor hij rechter werd heeft hij

achttien jaar als burgemeester gewerkt. De afgelopen

jaren is hij ook voorzitter geweest van verschillende

bezwaarschriftencommissies. De juridische dienst-

verlening die KBO-Brabant nu aanbiedt is exclusief

voor leden. Daarom dient aanmelding van een dossier

te lopen via onze beleidsmedewerker Marieke Pette,

[email protected] of telefonisch (073) 64 44 066.

Overigens kan het voorkomen dat op voorhand duidelijk

is dat een bezwaar- of beroepsprocedure zinloos

is, bijvoorbeeld omdat de wettelijke termijnen zijn

verstreken of omdat er al duidelijke rechtspraak ligt van

andere zaken. Procesondersteuner van ’t Laar behoudt

zich dan ook het recht voor om het doorzetten van

een bezwaar- of beroepsprocedure te ontraden of af te

wijzen na een gesprek met de cliënt.

nieuwe Wmo

ons 19

Cliëntondersteuners van KBO-Brabant volgen een opleiding en scholen zich jaarlijks bij

zullen zijn. ‘Het uitgangspunt van de wet is dat mensen elkáár helpen, en binnen onze vereniging kennen we een lange traditie van ouderen die andere ouderen helpen’, aldus projectleider Marieke Pette van KBO-Brabant. ‘Het opzetten van een dienst cliëntondersteuning was voor ons dan ook een logische stap.’

KeukentafelgesprekDe cliëntondersteuner behartigt uw belangen. Hij of zij zoekt uit op welke voorzieningen u precies recht heeft en is desgewenst aanwezig bij het onderzoeksgesprek, ook wel keukentafelgesprek genoemd: het gesprek waarin een ambtenaar van de gemeente zich verdiept in uw persoonlijke situatie. Dan komt aan de orde wat u nog zelf kunt, of er familieleden en/of buren zijn die kunnen helpen en welke hulp u zelf kunt betalen. De cliëntondersteuner bereidt het gesprek met u voor, ondersteunt u tijdens het gesprek en ziet er ook op toe dat er een deugdelijk verslag komt van het gesprek. Dat is heel belangrijk, want op basis van dit verslag beslist de gemeente op welke voorzieningen u recht heeft. De cliëntondersteuners uit het VBOB-project hebben een meerdaagse opleiding gevolgd, zijn verplicht om zich jaarlijks bij te scholen en minimaal een aantal Wmo-aanvragen per jaar te begeleiden. Cliëntondersteuners van KBO-Brabant volgen daarnaast nog een juridische opleiding, die wordt verzorgd door Yuris Rechtshulp uit Tilburg. ‘Wmo-aanvragen zijn juridisch niet eenvoudig. Ook na de opleiding kunnen de cliëntondersteuners voor de leden van KBO-Brabant nog een beroep doen op onze expertise’, zegt Jos Roose van Yuris.

Bezwaar en beroepAls de gemeente uw aanvraag geheel of gedeeltelijk afwijst, kunt u hiertegen binnen zes weken schriftelijk bezwaar maken. Dat kan ook als u het niet eens bent met een wijziging van een bestaande Wmo-beschikking. Een bezwaarprocedure loopt bij de gemeente zelf. Als uw bezwaar wordt afgewezen, is het mogelijk om de zaak

Rechtszaak VeghelMet ondersteuning van KBO-Brabant en

Yuris rechtshulp heeft een echtpaar uit

veghel een rechtszaak aangespannen

tegen de gemeente. Het echtpaar kocht

geïndiceerde uren huishoudelijke hulp in

met een persoonsgebonden budget. De

gemeente heeft dat budget per 1 januari

nagenoeg gehalveerd terwijl de te leveren

prestaties onveranderd zijn (in dit geval

licht en zwaar huishoudelijk werk plus

wassen en strijken). Het echtpaar heeft de

rechter gevraagd om te toetsen of deze

korting op hun persoonsgebonden budget

voor huishoudelijke hulp wel voldoet aan

de regels van de Wmo. zij vinden dat zij

met het nieuwe budget geen ‘toereikende’

zorg kunnen inkopen, waardoor normaal

functioneren niet meer mogelijk is. De

rechtbank doet omstreeks half mei uitspraak

in deze zaak.

‘Ik ben niet trouw als het geld scheelt’René Bartelse (62) was heel honkvast wat betreft zijn energieleverancier. ‘Pas een paar jaar geleden stapte ik van Essent over naar Oxxio omdat ik een iPad cadeau kreeg. Die iPad heb ik inmiddels drie keer terug betaald’, knipoogt hij. ‘Ik voelde niets voor een nieuw Oxxio contract op hetzelfde prijsniveau.’ Op de

website van KBO-Brabant kwam René toevallig het aanbod van ONS Energiecollectief tegen. Benieuwd naar wat een overstap hem op zou leveren, vroeg hij vrijblijvend een offerte aan. ‘Het scheelt ongeveer € 200,- per jaar bij een 3-jarig contract. Daar kan ik weer een nieuwe iPad van kopen’, lacht hij. René heeft een boodschap voor andere KBO-leden: ‘Wees niet bang om over te stappen naar een andere energiemaatschappij. Je hoeft niet trouw te zijn als het jou geld scheelt, betalen moet je toch!’

Dhr. Mevr. voorletters Tussenvoegselachternaam straat Huisnummer ToevoegingPostcode Woonplaats Telefoon e-mailadres

ga naar www.onsledenvoordeel.nl en klik op Ons energie of bel (085) 486 33 63

ik heb een enkeltarief voor elektriciteit, mijn verbruik is kWh per jaar

ik heb een dubbeltarief voor elektriciteit, mijn piek verbruik is kWh per jaar

mijn dal verbruik is kWh per jaar ik heb een eigen gasaansluiting*,

mijn verbruik is m³ per jaar *) U heeft een eigen gasaansluiting als u een eigen CV/verwarmingsketel heeft.

ik heb een stads-/blokverwarming* *) U heeft een stads- of blokverwarming als u wel warm water en warmte in huis

heeft, maar geen eigen CV/verwarmingsketel.

Bent u al eens overgestapt van energieleverancier? Ja Nee

Mijn huidige leverancier voor elektriciteit is Mijn huidige leverancier voor gas is

Ja, ik heb (vrijblijvend) interesse in Ons Energiecollectief!

stuur deze bon in een gesloten en gefrankeerde envelop naar: Ons energiecollectief, Postbus 1469, 4700 BL roosendaal

KBO-leden besparen honderden euro’s per jaarRené Bartelse uit Gilze en Francien Willems uit Bladel vertellen over hun ervaring en besparing via ONS Energiecollectief.

‘Stap over, iedere euro is er één’In het blad van de KBO-Afdeling Bladel stond een duidelijk verhaal over ONS Energiecollectief. Energiebewuste Francien Willems werd er warm van. ‘Ons huis is voorzien van zonnepanelen, een warmtepomp en zonnecollectoren. Maar de energiewereld is zo ondoorzichtig, je weet niet welke energiemaatschappij te kiezen.’

Francien belde een ander KBO-lid, die heel positief was over ONS Energiecollectief. ‘Ik heb contact opgenomen met KBO-Brabant en werd prettig en persoonlijk te woord gestaan. Ik mailde het jaaroverzicht van mijn energierekening en ontving snel een offerte. Ons nieuwe contract scheelt ons € 332,- per jaar gedurende 3 jaar. Iedere euro is er één vandaag de dag! KBO-Brabant regelde mijn overstap, ik hoefde niets te doen! Ik ben blij dat onze belangenvereniging dit initiatief heeft genomen.’

Ledenvoordeel

nieuwe Wmo

ons 21

daarna voor te leggen aan de rechter. Op dit moment lopen er al talloze rechtszaken in het land. Dat komt doordat iedere gemeente haar eigen Wmo-beleid voert en de grenzen van de nieuwe wet nog onduidelijk zijn.

Bezwaar makenKBO-Brabant heeft oud-bestuursrechter Bert van ’t Laar bereid gevonden om de eigen leden in bezwaar- en beroepsprocedures te begeleiden. In eerste instantie wordt geprobeerd er met de gemeente uit te komen voorafgaand aan of tijdens de bezwaarprocedure. Als de zaak kansrijk is, kan na de bezwarenprocedure ook een procedure bij de rechtbank worden gestart. Dit is voor leden van KBO-Brabant zonder financiële risico’s of rompslomp. Voor de inschakeling van Van ’t Laar is een eenmalige bijdrage van 100 euro in de dossierkosten verschuldigd. Als beroep bij de rechtbank wordt ingesteld komt daar 46 euro bij aan griffierechten. Procesondersteuner Van ’t Laar werkt op basis van een soort no cure, no pay. Wint hij de zaak voor de cliënt, dan wordt de door de gemeente te betalen procesvergoeding aan hem betaald ter vergoeding van zijn reële kosten. De gemeente moet dan ook de griffierechten terugbetalen aan de cliënt. ‘Ik heb de ervaring en na mijn recente pensionering ook de tijd en zin om dit soort procedures te voeren’, zegt Van ’t Laar.

Verschil van inzichtEr zijn talloze gronden voor bezwaar. Als bijvoorbeeld het keukentafelgesprek niet of niet op de juiste manier – haastig, nonchalant, door onvoldoende gekwalificeerd personeel – wordt gevoerd, deugen de op basis daarvan genomen besluiten ook niet. Daarnaast kan er verschil van inzicht zijn over de ernst van de beperkingen van de oudere of over de mogelijke inzet van familieleden. Van ’t Laar: ‘In algemene zin zal het telkens neerkomen op een verschil van opvatting over de vraag of het concrete aanbod van de gemeente toereikend is om het abstracte doel van de Wmo te bereiken: een situatie waarin de burger zo lang mogelijk zelfredzaam is.’Van ’t Laar verwacht dat hij het best druk zal krijgen. Het gaat immers om veel besluiten. ‘In mijn woonplaats Bergen op Zoom, met 66.000 inwoners, heeft de gemeente in 2013 meer dan 6.000 Wmo-besluiten genomen. Al wordt slechts in 1 procent van de gevallen bezwaar gemaakt, dan gaat het provinciebreed om forse aantallen.’ Bovendien moeten de grootste klappen nog vallen. ‘Het kabinet heeft voor 2015 nog wat extra geld vrijgemaakt voor de Wmo, maar daarna wordt het écht minder.’ Jos Roose van Yuris: ‘Het leeft erg onder de mensen. Bij Wmo-voorzieningen gaat het op zichzelf vaak om kleine bedragen, maar bij elkaar opgeteld en over een langere periode bezien zijn de belangen groot.’ •

1 u heeft een beperking en thuis

ondersteuning nodig.2 u schakelt een

cliëntondersteuner van KBO-Brabant in.

3 u doet samen een melding bij

de gemeente.4 de gemeente voert

een onderzoeks-gesprek met u. De cliënt-ondersteuner is daar bij.

5 de gemeente maakt een ver-

slag. Dat is de basis voor het besluit.

6 u dient samen met de

cliëntondersteuner uw eventuele aanvraag in.

7 niet eens met het besluit? Maak

binnen zes weken bezwaar, i.o.m. de cliëntondersteuner.

8 nieuw besluit van

de gemeente.9 nog steeds niet eens met

het besluit? U kunt in beroep gaan bij de rechtbank, evt. met inschakeling van de proces-ondersteuner van KBO-Brabant.

10 uitspraak van de

rechter, eventueel in hoger beroep.

✖✔

ons 24

Teks

t en

bee

ld: I

vo H

utte

n

Een groeiend aantal mensen is voor hun dagelijkse maaltijd aangewezen op de voedselbank. Steeds vaker ook worden de verse groenten voor

deze uitgiftepunten door vrijwilligers geteeld in lokale voedseltuinen. In ’s-Hertogenbosch bijvoorbeeld. Daar is vorig jaar in een razend tempo

Voedseltuin Villanueva opgericht. KBO-leden uit Boxtel raakten geïnteresseerd en gingen samen met Ons op bezoek.

KBO Boxtel bezoekt voedseltuin villanueva

Groene vingers voorhet goede doel

uit zijn woonplaats zijn na de opening vorig jaar oktober de eerste officiële gasten die hij hier ontvangt.

Met vereende krachtenTheodoor vertelt meteen honderduit. Uit zijn woorden maken we op dat een goed plan soms heel snel concreet kan worden als vrijwilligers, een welwillende gemeente en tal van bedrijven hun krachten bundelen. Het begon

In de vroege lentezon wroeten de vrijwilligers al druk in de grond als we de uit de kluiten gewassen moestuin aan de Vlijmenseweg betreden. Het is nog fris deze ochtend, maar het

petroleumkacheltje in de felgroene schaftkeet doet wonderen. ‘Welkom in Voedseltuin Villanueva’, zegt initiatiefnemer en gastheer Theodoor van Leeuwen. Op zijn houten klompen klimt hij de keet in. De KBO’ers

ons 25

op pad

heel goed waarom hij zo veel tijd en energie in deze tuin stopt. ‘Toevallig las ik vanochtend in de krant dat ruim veertigduizend gezinnen in Nederland gebruik maken van voedselbanken’, zegt Theodoor. ‘In potentie zijn dat er zelfs tien keer zoveel. Dat is schandalig. Het enige wat wij kunnen doen is onze handen uit de mouwen steken.’ ‘Schrijnend’, haakt Betsie van der Sloot in. Ze is voorzitter van KBO Boxtel. ‘Ik hoor vaak dat ouderen die ervoor in aanmerking komen zich schamen om naar de voedselbank te gaan en het daarom dus niet doen.’ Theodoor: ‘Er hangt een taboesfeer omheen. Mensen hebben een duwtje nodig. Huisartsen en wijkverpleegkundigen zijn daar misschien wel de aangewezen personen voor. Als vrienden of familieleden onder elkaar zeg je namelijk ook niet zo snel: “Joh, zou jij niet eens naar de voedselbank gaan.” Die drempel is ook hoog.’

twee jaar geleden met een idee van scholiere Dominique Villanueva, die de voedseltuin bedacht en een startkapitaal van de gemeente ontving. Theodoor van Leeuwen ging er in zijn vrijwilligersfunctie als directeur van de Stichting City Change Center ’s-Hertogenbosch mee aan de slag en vond in Ed Houdijk en Ton Verhaeg twee compagnons met wie hij de voedseltuin in slechts een paar maanden tijd inrichtte. Theodoor is het zakelijke brein. Als geen ander weet hij bedrijven te motiveren om geld en goederen te doneren.‘Het principe is heel simpel’, zegt hij. ‘We streven naar een zo hoog mogelijke groente- en fruitproductie tegen zo laag mogelijke kosten. Onze hele oogst gaat gratis naar de voedselbank. Daar staat tegenover dat we vorig jaar fors hebben geïnvesteerd. We kochten van alles: gereedschappen, een container als opbergruimte, een kweekkas, een professionele beregeningsinstallatie, afrastering, et cetera. Maar tegen de leveranciers zeiden we: laat de rekening maar zitten, want we hebben geen geld.’

TaboesfeerEnthousiast gegniffel van de KBO’ers vult de keet. Het zijn zijn brutaliteit en gedrevenheid voor het goede doel waarmee de gastheer waardering oogst. Hij weet

‘Naast voedselproductie zijn ontmoeting en educatie

ook doelen van de voedseltuin’




Naam

Adres

Postcode/plaats

Telefoon









Bel gratis 0800 444 777 1








2

43

1

ON

S03/20

14


Advertentie

ons 27

op pad

Even verderop krijgt Ria Kivits de kriebels. Ze wil zo meehelpen als ze de vrijwilligers uit de buurt ziet spitten. Ze pakt een vork en steekt hem in de grond. ‘Zal ik even pieren steken’, grapt ze. Juying Chen staat erbij te lachen. Ze kijkt haar ogen uit. Ze houdt van het boerenleven en heeft thuis zelf ook een groentetuintje.

Kruisbestuiving‘Onze vrijwilligers zijn onbetaalbaar’, vertelt Theodoor van Leeuwen. De voedseltuin heeft er inmiddels veel. Volgens een uitgekiend rooster zijn ze dagelijks aan het werk in de tuin. Er werken bovendien cliënten van de Stichting Exodus die in de laatste fase van hun detentie zitten en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. ‘Zo hebben we naast de voedselproductie een hoop nevendoelen. Ontmoeting is belangrijk, maar educatie ook. Agrarische studenten maken voor ons een strategisch teeltplan gericht op een zo hoog mogelijke opbrengst. En jonge scholieren leren we hier dat hun soepgroenten niet uit een zakje van de supermarkt komen, maar uit de grond. Deze tuin heeft onnoemelijk veel mogelijkheden tot kruisbestuiving, al blijft de groenteproductie ons hoofddoel.’ •

Zoveel mogelijk biologischDan wordt het tijd om de tuin zelf te verkennen. De voormalige paardenweide van bijna een hectare is netjes verdeeld in vakken voor de verschillende gewassen. Hier en daar is al wat ingezaaid of geplant, maar het verse groen is op veel plekken nog niet te zien. Na een eerste kleine oogst vorig jaar, is de tuin sinds kort volledig in gebruik genomen. ‘Tuinieren jullie helemaal biologisch?’, vraagt KBO-lid Corry van der Laar als we in de kweekkas staan. ‘Zo biologisch mogelijk’, zegt tuincoördinator Ed Houdijk. ‘We gebruiken wel kunstmestkorrels, maar verder willen we zoveel mogelijk aan de natuur zelf overlaten.’ Betsie heeft zelf ook groene vingers en vraagt zich af of er ook vergeten groenten als pastinaak in de tuin staan. ‘Nee, dat niet’, zegt Ed. ‘Van de voedselbank horen we aan welke groenten behoefte is. Aardappels krijgen ze van elders al voldoende, dus die verbouwen wij hier niet. Maar wel andijvie, sla, uien, prei en verschillende koolsoorten.’




Naam

Adres

Postcode/plaats

Telefoon









Bel gratis 0800 444 777 1








2

43

1

ON

S03/20

14


Maak een nieuw begin en vraag uitgebreide informatie aan.Bel GRATIS 0800-5003, ga naar tkencasa.nl/onsof stuur ons deze antwoordkaart:

Naam m/v

Adres

Postcode

Woonplaats

Telefoon

E-mail

Stuur de ingevulde bon in een envelop zonder postzegel aan ThyssenKrupp Encasa NV, Antwoordnummer 170, 2920 VB Krimpen a/d IJssel

NU MET

5 JAAR GARANTIE*

ON

S2

01

50

50

4

ThyssenKrupp Encasa, al meer dan 60 jaar een vertrouwd gevoel Excellent9,6

ThyssenKrupp Encasa Zekerheidsplan

Landelijk service netwerk

24-uurs service

7 dagen per week bereikbaar

Nu met 5 jaar garantie*tkencasa.nl/ons

* Alleen i.c.m. een Zekerheidsplan en geldt niet i.c.m. andere aanbiedingen.

Zorgeloos leven in uw eigen huisMet een ThyssenKrupp Encasa traplift

150690 Adv_thyssen_210x260mm_ONS.indd 1 13-4-2015 13:41:02

Advertentie

Inclusief• reis per Comfort Class bus, o.l.v.

Oad chauffeur/reisleider• verblijf in een 2-pers.kamer met bad

of douche en toilet o.b.v. halfpension• vele excursies• servicelijnen via Zeddam

De Romantische Strasse is de meest bekende toeristische route in Duitsland. Hij loopt van Würzburg naar de Alpen en leidt langs en door historische steden, ongerepte natuur en een diversiteit aan landschappen. Tijdens deze reis ontdekken we het noordelijke deel van deze schitterende route.

*gegarandeerd vertrek

6-daagse busreis Bad Mergentheim

Oad.nl/ons

Das schöne ‘liebliche Taubertal’

U verblijft in het uitstekende hotel Weinstube Lochner in Markelsheim. Dit plaatsje ligt aan de Romantische Strasse en wordt omzoomd door vele wijngaarden. Een wijnproeverij in het hotel mag dan ook niet ontbreken. Verder nemen wij u mee langs vele hoogtepunten op deze toeristische route. De natuur ontdekken we tijdens een prachtige tocht door het Taubertal en vanaf het water tijdens een rondvaart in Miltenberg. Het hoogtepunt van deze reis zal toch wel het bezoek aan de middeleeuwse stad Rothenburg ob der Tauber zijn. Het oude stadscentrum herbergt een groot aantal vakwerkhuizen, mooie kerken en schilderachtige pleinen. U beleeft een heerlijke vakantie in één van de mooiste gebieden van Duitsland.

Vanaf459,-reisnr: BEDE10

0547 28 44 88ma t/m vr: 9.00 -19.00 | za 9.00 -16.30

Prijzen zijn p.p. en excl. reserveringskosten en calamiteitenfonds. O.v.v. typ-, druk-, zetfouten.

Hoogtepunten van de reis• Romantische Strasse• Rothenburg ob der Tauber• Wildpark Bad Mergentheim• Miltenberg

Ontdek tijdens de cruise het mooiste van de Rijn: de Romantische Strasse tussen Koblenz en Rüdesheim. Geniet van de schitterende natuur, de prachtige wijngaarden en de pittoreske plaatsjes die we passeren met de comfortabele m.p.s. Rhine Princess.

Laat u 10 dagen meevoeren over de Moezel en de Rijn tot aan Mainz op dit heerlijke riviercruiseschip. Op zoek naar een korte cruise? Dan kunt u er ook voor kiezen om 5 of 6 dagen mee te varen.

5 dagen Trier-Koblenz (BBRH13) vertrek 18/7 6 dagen Koblenz-Mainz-Keulen (BBRH14) vertrek 22/7 10 dagen Trier-Mainz-Keulen (BBRH15) vertrek 18/7

Inclusief• busvervoer Zeddam naar Duitsland v.v.• uitstekende verzorging o.b.v. volpension• verblijf op m.p.s. Rhine Princess,

zoover beoordeling 9,1!• nu met GRATIS € 50,- consumptiekaart

Optioneel• servicelijn naar Zeddam incl.

afscheidsdiner € 57,- p.p.

5-, 6-, of 10-daagse cruise Moezel en Rijn

Volpension

Vanaf520,-reisnr: BBRH13/14/15

De romantische Moezel enRijn

Exclusief• entreegelden, ca. € 25,- p.p.

Vertrek: 25/5*, 15/6*, 13/7, 17/8, 28/9

5-, 6-, of 10-daagse cruise Moezel en Rijn

Moezel en

Speciaalaanbevolen door

va. € 520,-va. € 610,- va. € 1070,-

AdvertentieAdvertentie

Advertentie

Heerlijkheid aan het prachtige Gooimeer

per persoon

3 DAGEN

Geniet dit voorjaar van de mooie omgeving in de landelijke Gooi- en Vechtstreek. Hier maakt u prachtige wandel- of fi etstochten door de bossen en over de heide. De pittoreske vestingsteden Naarden en Muiden zijn vlakbij. Slenter door de historische straatjes of breng een bezoek aan het middeleeuwse kasteel Het Muiderslot.

Hampshire Hotel – Newport Huizen ligt direct aan het Gooimeer in het knusse oude vissersplaatsje Huizen. Het hotel is stijlvol ingericht en de kamers hebben een prachtig uitzicht op de jachthaven en het meer.

Club Newport 1852Club Newport 1852 ligt aan de haven bij Hampshire Hotel - Newport Hui-zen. Het restaurant is inspired by Peter Gast, chef-kok van sterrenrestau-rant Schulten Hues in Zutphen. Club Newport 1852 is een restaurant voor liefhebbers van heerlijk eten en drinken. De wijn-spijs combinaties die op de kaart staan, zijn allemaal afkomstig van Peter Gast (spijs) en gastv-rouw Jacqueline van Liere (wijn). Kortom, dé plek om culinair te genieten, bij mooi weer zelfs op het terras.

Inhoud voorjaarsarrangement• 2 x overnachting in een Deluxe kamer• 2 x uitgebreid ontbijtbuff et• 1 x 2-gangen diner op de tweede dag• Gratis fi etsroute van de prachtige omgeving• Gratis informatiepakketje over ‘t Gooi• € 3,75 korting op een toegangskaart voor de Beeld en Geluid Experience• Gratis koffi e of thee bij een bezoek aan het Huizermuseum• Gratis Wi-Fi en gratis parkeren

€ 79 per persoon bij aankomst op vr t/m zo en vakanties€ 94 per persoon bij aankomst op ma t/m do

Extra luxe genieten? Voor € 25 per persoon extra verblijft u in een luxe suite met ruime zithoek, koffi e- en theefaciliteiten en een balkon met prachtig uitzicht op de jachthaven en het meer.

Prijs is op basis van een reservering voor twee personen en exclusief eventuele gemeentelijke heffi ng. Dit arrangement is geldig t/m 30 oktober 2015, op basis van beschikbaarheid.`

Online boeken viawww.hampshire-hotels.com/onshuizenMeer informatie of reserveren direct bij het hotel via 035 - 52 89 600 o.v.v. lezersreis KBO Brabant-ONS

ONS-hune-0415.indd 1 07-04-15 17:49

Vakantie op de Veluwe

HOTEL DE STOPPELBERG Tel. 055-5061934

Stoppelbergweg 41, 7361TE, Beekbergen

[email protected], www.de-stoppelberg.nl

Bosrijk en schitterend

g e l e g e n n a b i j h e t

eekbergen vindt u het

gezellige familiehotel de

Stoppelberg. U kunt hier

fietsen, wandelen of één

van de vele beziens-

w a a r d i g h e d e n i n d e

o m g e v i n g b e z o e k e n .

Schuif s’avonds aan voor

een heerlijk 3-gangen diner

in ons restaurant. U zult

zich hier uit en thuis voelen.

Weekarrangement incl. 3 bustochten

8 dagen vol pension incl. volledig

verzorgd programma vanaf € 425,- pp

Veluwe ontdek arrangement

3 dagen half pension vanaf € 110,- pp

Midweekarrangement

5 dagen half pension vanaf € 180,- pp

Weekarrangement

8 dagen half pension vanaf € 300,- pp* gratis wifi

* gratis parkeren

* gratis gebruik wandel en fietsroutes

* Vraag vrijblijvend naar onze nieuwsbrief

657773_adv spatoilet 90-112_HR.indd 1 29-09-14 09:07

LODEWIJK ANTISLIPGRIP OP GLADDE VLOEREN MET LODEWIJK VLOERGRIP

GRATIS ANTISL IPTEST? BEL ONS OP 0348-203000

veiligheid en comfortLODEWIJKMEER WETEN?

0348-203000WWW.VEILIGEVLOER.NL

Geschikt voor toepassing op tegelvloeren in de badkamer, keuken, woonkamer, toilet, tuin, etc.

ONBEHANDELDAlle stenen oppervlakken hebben fi jne tot zeer fi jne poriën, waardoor het oppervlak langer nat blijft.

BEHANDELD (DROOG) Lodewijk Vloergrip hecht zich duurzaam in de poriën van het stenen oppervlak.

BEHANDELD (NAT)Lodewijk Vloergrip reageert direct bij elke vorm van vocht en creëert een remmende werking.

UITPROBEREN? (TIP)

Neem vandaag nog contact op met Lodewijk en vraag naar de gunstige tarieven èn een gratis vloertest bij u thuis aan. Een gespecialiseerde applicateur komt dan vrijblijvend uw vloer testen op stroefheid en werking van Lodewijk Vloergrip. U ontvangt bij applicatie een fl es zeepvrije vloerreiniger t.w.v. € 14,95 geheel gratis. Gebruik hiervoor de code ONSKBO20150504.

Vakkundig aangebrachtDirect beloopbaarLangdurige werkingTast uw vloertegels niet aanHygiënisch (bacterieremmend)Onzichtbare antislipbehandelingVoordelig geprijsd

LODVEI_20150504_onskbo_185x112mm.indd 1 7-4-2015 15:16:56

Heerlijkheid aan het prachtige Gooimeer

per persoon

3 DAGEN

Geniet dit voorjaar van de mooie omgeving in de landelijke Gooi- en Vechtstreek. Hier maakt u prachtige wandel- of fi etstochten door de bossen en over de heide. De pittoreske vestingsteden Naarden en Muiden zijn vlakbij. Slenter door de historische straatjes of breng een bezoek aan het middeleeuwse kasteel Het Muiderslot.

Hampshire Hotel – Newport Huizen ligt direct aan het Gooimeer in het knusse oude vissersplaatsje Huizen. Het hotel is stijlvol ingericht en de kamers hebben een prachtig uitzicht op de jachthaven en het meer.

Club Newport 1852Club Newport 1852 ligt aan de haven bij Hampshire Hotel - Newport Hui-zen. Het restaurant is inspired by Peter Gast, chef-kok van sterrenrestau-rant Schulten Hues in Zutphen. Club Newport 1852 is een restaurant voor liefhebbers van heerlijk eten en drinken. De wijn-spijs combinaties die op de kaart staan, zijn allemaal afkomstig van Peter Gast (spijs) en gastv-rouw Jacqueline van Liere (wijn). Kortom, dé plek om culinair te genieten, bij mooi weer zelfs op het terras.

Inhoud voorjaarsarrangement• 2 x overnachting in een Deluxe kamer• 2 x uitgebreid ontbijtbuff et• 1 x 2-gangen diner op de tweede dag• Gratis fi etsroute van de prachtige omgeving• Gratis informatiepakketje over ‘t Gooi• € 3,75 korting op een toegangskaart voor de Beeld en Geluid Experience• Gratis koffi e of thee bij een bezoek aan het Huizermuseum• Gratis Wi-Fi en gratis parkeren

€ 79 per persoon bij aankomst op vr t/m zo en vakanties€ 94 per persoon bij aankomst op ma t/m do

Extra luxe genieten? Voor € 25 per persoon extra verblijft u in een luxe suite met ruime zithoek, koffi e- en theefaciliteiten en een balkon met prachtig uitzicht op de jachthaven en het meer.

Prijs is op basis van een reservering voor twee personen en exclusief eventuele gemeentelijke heffi ng. Dit arrangement is geldig t/m 30 oktober 2015, op basis van beschikbaarheid.`

Online boeken viawww.hampshire-hotels.com/onshuizenMeer informatie of reserveren direct bij het hotel via 035 - 52 89 600 o.v.v. lezersreis KBO Brabant-ONS

ONS-hune-0415.indd 1 07-04-15 17:49

Advertentie

A dellijke mensen kom je tegenwoordig alleen nog maar tegen in rouwadvertenties, vooral in de eertijds deftige NRC. Pas als de jonkers en freules sterven, komen ze tevoorschijn

uit hun enigszins verborgen bestaan. Soms laat zo’n gestorven jonkheer een weduwe achter die zich in de overlijdensadvertentie douairière noemt; niet te verwarren met derrière, het Franse woord voor achterwerk. In het Nederlands betekent douairière voorname weduwe, maar in het Frans betekent het oud lijk. Er zijn nog een paar honderd families van hooggeboren graven en burggraven, en hoogwelgeboren baronnen, jonkheren en ridders over, zelfs een enkele markies. Dat we hen nauwelijks nog kennen is niet verwonderlijk. Hun oude geld is grotendeels verdampt, hun laatste centen hebben ze gespaard voor de overlijdensadvertentie. Het woord adellijk heeft niet meer de betekenis die het vroeger had. Het komt van het woord oud, of aad in het Limburgs, maar feitelijk betekent het een beetje rot. Het woord adellijk is nu nog het meest bekend in de betekenis van adellijk wild. Vroeger legde men na de jacht het wild een paar dagen in de grond en werd het, net tegen het bederf aan, uit het zand gehaald. Het lichte bederf zou de smaak ten goede komen. Adellijken hebben lang gedacht dat ze voorrechten hadden. Tot aan de Franse Revolutie zaten ze stinkend rijk te wezen in hun kastelen, gebouwd op de ruggen van hun straatarme horigen. Toen de revolutie tot zijn kookpunt kwam, werden een aantal van die naar parfum ruikende heren aan de lantaarnpalen gehangen. À la lanterne was de kreet. Meteen werden

ook een aantal met goud behangen prelaten van de rooms-katholieke kerken opgehangen. Wonderlijk genoeg bleven de dominees en ouderlingen van de protestantse kerken in de Cevennen gespaard. Wat mogelijk een bewijs is dat zij dichter bij het volk stonden dan de priesters die in hun hoogmoed meenden dichter bij God te staan dan gewone stervelingen en zich daarom het leven van de rijken mochten veroorloven.

Toen de Fransen in 1795 Nederland binnentrokken, knoopten ze ook hier een aantal adellijke heren op aan de ophaalbruggen van hun burchten. Na het verdwijnen van de Fransen in 1815 kwamen veel kastelen niet meer terug in handen van de eens zo voorname families, maar werden ze bezit van rijke burgers, of werden het kloosters en pensionaten voor deftige meisjes. Een van de families die weer een beetje macht verkregen, was de familie Van Rijckevorsel, een deftig geslacht van jonkheren die met regentenbloed in de aderen ter wereld kwamen en het geboorterecht leken te hebben op een baan als burgemeester. Op een gegeven moment hadden we er in Nederland een stuk of tien. Een Van Rijckevorsel was burgemeester van Belfeld, een dorpje dat niet zo heel veel bestuur nodig had, zodat de burgemeester en zijn vrouw de tijd hadden de deftigheid zelve uit te dragen. Vooral mevrouw was zich van haar stand bewust. Toen mijn vrienden en ik een jaar of zestien waren, gingen we op een zomerse vakantiedag zwemmen in de Maas, aan de Belfeldse oever, omdat daar een paar knappe meisjes woonden. Een van hen was de dochter van de burgemeester. Een paar van ons waren verliefd op Te

kst:

Ton

van

Reen

| i

llust

ratie

: Pet

er K

oene

Tweede burgeresse

ons 30

haar en mogelijk ook nog op een paar andere nimfen die in badpak met ons, in alle onschuld, wat lagen te flikflooien. Meer was het niet, want seks, daar waren we in die nog volop roomse jaren vijftig te bleu voor. Plotseling stond daar mevrouw Van Rijckevorsel, als de tot zoutpilaar geworden dochter van Lot. ‘Schaam jij je niet?’ riep ze tegen haar dochter. ‘Jij als tweede burgeresse van Belfeld!’

Jammer dat we de dochter nooit meer hebben gezien. Maar gelachen over zoveel onnozelheid van een kakmadam hebben we wel. Zelfs nu nog. Nu we in onze gouden jaren zijn, we als vrienden elkaar treffen en de vrolijke momenten van onze zilveren jaren uit ons geheugen opvissen, denken we met veel plezier terug aan de eerste en de tweede burgeresse van Belfeld. •

ons 31

lezen

Ontspa nning

ons 32

Teks

t: A

nnem

iek

Kraa

ijvan

ger

Hommage aan ToonMusicalster Suzan Seegers zingt bekende en minder bekende liedjes van Toon Hermans. Ze brengt zijn repertoire met respect voor het origineel, maar geeft er ook een eigen draai aan. ‘Haar vertolking laat Toons woorden kleurrijk oplichten’, schreef NRC Handelsblad over deze voorstelling. Op zondag 10 mei om 20.30 uur in theater De schalm in veldhoven. Kaarten € 17,-.

Het is lente, en daarom is er buiten van alles te doen. Van swingen in Breda tot dauwtrappen in Veghel. Een minder mooie dag? Duik het

theater in met Nijntje of Toon!

Voor jong en oudEen middag op stap met de kleinkinderen? Bezoek dan theater De Witte Lelie, midden in het Oisterwijkse bos. Elke woensdagmiddag vertellen Luuk Petersen en Marleen Groenland hier met poppen de mooiste verhalen. Leuk voor kinderen vanaf vier jaar én hun opa’s en oma’s. Bij het theater is ook een gezellig boscafe met terras en een speeltuin.Datum: elke woensdag, 15.00 uur. entree: € 5,- per persoon.

Bestel uw kaarten telefonisch op (06) 309 856 79 of

(013) 52 84 008.

Swingen in BredaTijdens het 45e Breda Jazz Festival zijn er in het centrum van de stad zo’n 175

jazzconcerten op zestien binnen- en buitenlocaties. Bijna alle concerten zijn gratis, voor sommige meer gerenommeerde acts betaalt u entree. van donderdag 14 tot en met zondag 17 mei, op diverse

locaties in de stad. Bij de informatiebus op het Kasteelplein

kunt u terecht voor programmaboekjes en alle praktische

informatie over het festival. www.bredajazzfestival.nl

Vat Oe Fiets (of loop!)Dauwtrappen op Hemelvaartsdag? In Veghel wordt op donderdag 14 mei de jaarlijkse Vat Oe Fiets wandelen fietstocht georganiseerd. Er is een fietsroute van 25 km en een van 50 km. Liever te voet? De uitgezette wandeltocht is 25 km lang. Datum: 14 mei. startpunt: Uitpunt, Markt 1 in veghel.

Wandelaars starten tussen 08.30 en 09.30 uur.

Fietsers gaan op weg tussen 10.30 en 13.00 uur.

foto: Marleen van G

roenland

ons 33

Ontspa nningLeermomentAltijd al eens willen zien hoe leer gelooid wordt en hoe schoenen gemaakt worden? In Nederlands schoenenmekka Waalwijk kunt u dit met eigen ogen aanschouwen. In de looierij en schoenfabriek van het Schoenenmuseum zijn elke tweede zondag van de maand doorlopende demonstraties. Er zijn geen vaste tijden, u kunt tijdens de openingstijden van het museum zo aansluiten. elke tweede zondag van de maand (in mei op zondag de 10e) in

het schoenenmuseum, elzenweg 25 in Waalwijk. Openingstijden

museum: di t/m vr van 10.00 tot 17.00 uur, za en zo van 12.00 tot

16.00 uur. entree: volwassenen € 5,-, 65+ € 4,-.

Nijntje wordt 60!Nederlands wereldberoemde konijn Nijntje wordt 60 en viert dit met een theatervoorstelling. Ivo de Wijs vertaalde de verhalen van Dick Bruna naar speelse en herkenbare liedjes. Het wordt een sprankelende muzikale middag. Wordt u net als Nijntje 60 dit jaar? Dan mag u gratis naar de voorstelling. Voorwaarde is wel dat u daarnaast nog tenminste één toegangskaartje koopt. Nijntje viert feest, op

zondag 17 mei om

14.00 of 16.00 uur.

entree:

volwassenen € 21,25,

kinderen € 19,25.

gratis voor degenen

die dit jaar 60 worden.

De Kring, Kerkstraat 1

in roosendaal.

Hemelse filmElke tweede maandag van de maand organiseert KBO Sint-Oedenrode Centrum een filmavond in Zorgcentrum Odendael. Op maandag 8 juni draait de Nederlandse film Hemel op aarde, over de dertienjarige Bart die tot over zijn oren verliefd wordt op de oudere, verleidelijke Moniek. Dan blijkt dat Moniek ziek is. Met Jeroen van Koningsbrugge en Huub Stapel.Datum: 8 juni, 14.30 uur. zaal Maas & Dieze van zorgcentrum

Odendael, Odendael 1 in sint-Oedenrode.

Museum Bevrijdende VleugelsEen museum met een indrukwekkend verhaal. Duik in de historie van WO II en ga terug naar de gebeurtenissen in de periode van de bezetting, de onderdrukking en de uiteindelijke bevrijding. De verhalen van vroeger komen tot leven met authentiek militair materieel en prachtige diorama’s. Museum Bevrijdende vleugels is van 1 april t/m 19 november geopend

op woe, do, vr, za en zo, van 10.00 tot 17.00 uur. Tijdens schoolvakanties

is het museum dagelijks open van 10.00 tot 17.00 uur.

entree: volwassenen: € 6,50, 65+: € 5,-, kinderen: € 5,-.

sonseweg 39, 5681 BH Best, tel. (0499) 329 722.

ons voordeel

Eenvoudig lagere vaste lasten ‘Kan ik zoveel besparen? Dat

had ik niet verwacht!’ Die

uitspraak horen we heel vaak als

we voor leden van KBO-Brabant

uitrekenen hoeveel voordeel zij kunnen behalen

op hun energiekosten. We doen dat op basis van

hun laatste energienota.

al duizenden leden hebben hier gebruik van gemaakt. De meesten

besparen hiermee eenvoudig honderden euro’s en verdienen zo hun

KBO-contributie voor vele jaren terug.

Wilt u ook weten wat u kunt besparen via Ons energiecollectief van

KBO-Brabant? stuur dan uw laatste energie-jaarafrekening naar ons

toe. Wij rekenen uw besparing dan vrijblijvend voor u uit.

stuur uw energienota, voorzien van uw naam en adres naar:

KBO-Brabant, Ons energiecollectief, Postbus 1469,

4700 BL rOOseNDaaL

KBO-Brabant biedt zijn leden nog veel meer voordelen. Kijk

regelmatig op www.onsledenvoordeel.nl voor interessante

aanbiedingen, zoals een stappenteller voor rond uw pols waarmee u

kunt checken of u dagelijks het gezonde aantal van tussen 5.000 en

10.000 stappen loopt (zie ook het artikel op pagina 47).

De Tuinen van Appeltern Laat u inspireren in het grootste tuinideeënpark van europa. U vindt

bij De Tuinen van appeltern meer dan 200 sfeer- en modeltuinen,

de Nationale vasteplantentuin, het ‘Natuurlijk spelen en ontdekken-

terrein’ voor kinderen en nog veel meer!

Dit mag u vooral niet missen:

• Het 6e Appeltern Tuinenfestival – tien

tuinen ontworpen speciaal voor vincent

van gogh

• De Wilde Weelde Wereld

• Duurzaam tuinieren in De Levende Tuin

• Tuintrends 2015

De restaurants, terrassen en de

parkwinkel maken uw dagje uit naar

De Tuinen van appeltern compleet.

Nieuw zijn De appeltern Fluistertour en

de uitgebreide ‘Tuinwinkel’ webshop.

Hiermee bieden De Tuinen van appeltern u meer tuinbeleving dan

ooit tevoren en gaat u na afloop van uw bezoek eenvoudig zelf aan

de slag in uw eigen tuin of op uw balkon! De Fluistertour is gratis te

gebruiken gedurende uw bezoek.

Leden van KBO-Brabant maken kans op 4x2 gratis toegangskaarten

voor De Tuinen van appeltern. Bovendien krijgen alle leden € 3,50

korting op de entreeprijs op vertoon van de ledenpas. U betaalt € 9,-

in plaats van € 12,50. Maximaal vier personen per pas.

Wilt u kans maken op de vrijkaarten? stuur dan voor 1 juni een

e-mail naar [email protected] o.v.v. appeltern.

Gouden jaren een digitale bankrekening, dagelijkse douche of

een broodje gezond: een halve eeuw geleden kon

niemand zich daar een voorstelling van maken.

in het boek Gouden jaren vertelt annegreet van

Bergen over de naoorlogse groei die ons leven

op alle fronten veranderde. Het boek staat vol

anekdotes en schitterende foto’s die doen inzien

dat we rijker zijn geworden dan we ooit voor

mogelijk hielden.

We mogen 5 exemplaren van het boek weggeven.

Kans maken? stuur een mail naar [email protected]

o.v.v. gouden jaren.

Workshop in het Nederlands Drukkerij Museumspeciaal voor KBO-leden organiseert

het Nederlands Drukkerij Museum

in etten-Leur op dinsdagmiddag

2 juni een workshop handzetten,

boekdrukken of de workshop ‘Werkman’. De groninger drukker/

kunstenaar H.N. Werkman combineerde in zijn werk druktechnieken

met sjabloneren en stempelen en maakte zo unieke

kunstwerken.

Leden van KBO-Brabant krijgen € 1,50 korting op

de normale prijs en betalen € 15,- per persoon. Dat

is inclusief koffie/thee, gebruik van machines en

materialen (zoals inkt, inktmessen, kleurenwaaier en

begeleiding). De prijs is exclusief papier.

aanmelden kan tot 26 mei via [email protected].

De groep bestaat uit maximaal 10 personen.

Speciaal voor leden van KBO-Brabant biedt Ons korting en leuke extra’s.

Gratis

Besparen!

ons 34

€3,50korting

én winnen!

€1,50 korting

Advertentie

A L T I J D O N L I N E W W W . V A N T I L B U R G O N L I N E . N L

V A N T I L B U R G M O D E | S C H O E N E N | S P O R T | N I S T E L ROD E6 dagen per week geopend. Maandag t/m donderdag van 9.00 tot 18.00 uur. Vrijdag koopavond van 9.00 tot 21.00 uur. Zaterdag geopend van 9.00 tot 17.00 uur.

Laar 8, 5388 HE Nistelrode, Telefoon: 0412-611288, www.vantilburg.nl

liefde VOOR HET VAKVOOR HET VAK

DRIE TROTSE GENERATIES VAN TILBURG EN 65 JAAR AMBACHT, MAATWERK, ADVIES, CREATIVITEIT EN ENTHOUSIASME GEVANGEN IN ÉÉN BEELD EN VIER KOSTUUMS. AUTHENTIEK ELEGANT, PRAKTISCH ZAKELIJK OF JONG EN CITY CHIC; DE KLASSE VAN EEN PAK IS ONZE LIEFDE VOOR HET VAK.

VAN TILBURG HEEFT VOOR ELKE MAN EEN PAK DAT PÁST!

NATUURLIJK.RUIM 600 MODEMERKEN ONDER ÉÉN DAK600 +

GRATIS VERS GEMALEN KOFFIE IN ONZE LUNCHROOM

UNIEKE EN GRATIS VERMAAKSERVICE

RUIM 500 GRATIS PARKEERPLAATSEN VOOR DE DEUR

24/7 ONLINE WINKELEN OF RESERVEREN

VELE VOORDELEN VOOR VASTE KLANTEN

MODE SCHOENEN EN SPORT VOOR JONG EN OUD

Veelplezier!

DE grootste modewinkel VAN NEDERLAND!

150009 VTN KBO-OnsMagazine adv_210x260_2014.indd 1 31-03-15 16:53

Mantelzorgwoningen„Voor iedereen anders"

Kenmerken van mantelzorgwoningen van De Schans:Afgestemd op uw wensen en behoeften: Maatwerk!

Aanpassingen en voorzieningen voor hulpbehoevendenProfessioneel advies door jarenlange ervaring

Minimale overlast tijdens plaatsingZeer hoge kwaliteit van materialen

Mogelijkheden voor huur, koop en terugkoop

Graag nodigen wij u uit zodat we verdere informatie kunnenverstrekken en u onze model-woning kunnen tonen

udensduyn

Herstellen en revalideren

Mantel- en respijtzorg

(Mini)vakanties en kort verblijf

Bent u aanvullend verzekerd? De zorgverzekeraar betaalt vaak mee...

Herstelhotel Udens DuynAnnaboulevard 6 l 5406 PZ Uden l T (0413) 71 25 50E [email protected] www.udensduyn.nl

Aangesloten bij:

In de praktijk speelt regelmatig de vraag wat je als ouder met een verstandelijk gehandicapt kind, hierna verder te noemen: “het kind”, moet regelen voor je erfenis ?

Dat speelt tegen de achtergrond van de vrees van de ouder dat alles wat hij nalaat door dat kind voor zijn verzorging gebruikt moet worden en daarmee binnen de kortste keren op is. Tenslotte leven we vandaag in de wereld van een terugtredende overheid en overheidsondersteuning.

Daarom behandel ik in dit artikel twee vragen:

Wat kan ik als ouder doen om mijn nagelaten vermogen zoveel mogelijk in tact te kunnen laten ten behoeve van mijn andere kinderen ?En wat kan ik doen als ik maar 1 kind heb en wel een kind met zo’n handicap ? En wat gebeurt er dan met het huis ? En wie gaat er dan voor mijn kind zorgen ?

Lees over dit alles verder op: www.schretlennotaris.nl/artikelenof scan de QR-code >>>

Wat zijn erfrechtelijk de voorzieningen voor uw verstandelijk gehandicapt kind ?

versie1apr.indd 1 13-04-15 11:06

ons 37

Deze rubriek is verzorgd door Jos Roose van Yuris Rechtshulp

Deze rubriek is tot stand gekomen in samenwerking met Yuris rechtshulp, juridische dienstverlener gespecialiseerd in

gezondheidsrecht, arbeidsrecht en ambtenarenrecht. Bel (013) 460 82 998 als u een vraag heeft over de Wmo of over een andere

juridische kwestie. Bij Yuris maken we altijd vooraf duidelijke afspraken met u over onze diensten en de kosten daarvan.

Meer informatie vindt u op www.yurisrechtshulp.nl.

Recht

in te schakelen. Na de melding moet de gemeente het onderzoek binnen zes weken afronden en vervolgens binnen twee weken een besluit nemen. Het komt nogal eens voor dat de gemeente tijdens het onderzoek aangeeft dat het niet zo veel zin heeft een aanvraag in te dienen omdat ‘die toch wordt afgewezen’. Het gevolg daarvan is dat de gemeente geen besluit neemt. Er is immers slechts een melding, maar geen aanvraag ingediend. Dat gebeurde ook bij meneer De Vries. Zonder besluit is het niet mogelijk bezwaar te maken tegen de afwijzing en daardoor is het nooit mogelijk de mening van de Wmo-consulent te laten controleren door een bezwarencommissie of door de rechter.

Bezwaar makenMeneer De Vries is het helemaal niet eens met de gang van zaken. Hij realiseert zich dat hij tijdens het gesprek werd overdonderd door de Wmo-consulent. De inmiddels ingeschakelde cliëntondersteuner van KBO-Brabant adviseert hem om alsnog een aanvraag voor huishoudelijke hulp en een traplift in te dienen. De aanvraag wordt geweigerd, maar meneer De Vries kan nu een bezwaarschrift indienen. Tot zijn opluchting wordt het bezwaar gegrond verklaard en krijgt hij alsnog wat hij nodig heeft. •

Alleen een gesprek, geen besluitHet ging lange tijd niet zo goed met de heer De Vries. Vorig jaar november brak hij zijn heup tijdens een klusje in de tuin. Hij was altijd heel fit, maar de operatie en het verblijf in het ziekenhuis deden hem geen goed.

Inmiddels is de heer De Vries weer thuis, maar hij is nog niet de oude. Traplopen zit er niet meer in en zijn arts heeft aangegeven dat hij moet zorgen dat hij thuishulp krijgt. Meneer De Vries belt de gemeente, die direct reageert: de volgende dag komt een consulent van de gemeente langs. Het gesprek verloopt teleurstellend. De consulent meldt eigenlijk alleen dat de heer De Vries geen hulp krijg. ‘De kinderen en de buren willen vast wel een beetje bijspringen en als u uw bed in de huiskamer zet, hoeft u ook niet meer naar boven.’ De volgende dag krijgt meneer De Vries een gespreksverslag. Daarna hoort hij niets meer.

Besluit Als de gemeente een melding krijgt dat iemand hulp nodig heeft, moet ze twee dingen doen: een onderzoek starten bij de melder en de melder wijzen op de mogelijkheid om een onafhankelijke cliëntondersteuner

De Wmo is vernieuwd. Wat doet uw gemeente als u ondersteuning nodig heeft en er met de gemeente niet uit komt? Yuris Rechtshulp

adviseert de cliëntondersteuners van KBO-Brabant en neemt speciaal voor Ons prangende vragen onder de loep. Dit keer: Help, de

gemeente doet niks met mijn aanvraag!

Koopsom netto

uitbetaald

Betrouwbaar

Directe aanbetaling mogelijk

Geen makelaars- en notariskosten

Koopsom is 90% van de werkelijke waarde

Uw eigen woning terug huren is mogelijk

Wij ontzorgen – direct zekerheid

DIRECT, EN MET 100% ZEKERHEID, UW HUIS VERKOPEN?Meer informatie: www.fvzvastgoed.nl of bel 076 - 561 59 55

adres: Annevillelaan 230 - 4858 RB Ulvenhouttel.: 076 - 561 59 55 - mob.: 06 - 270 826 65e-mail: [email protected]

MultorMedia_advFVZ_210x260(2).indd 1 28-04-14 16:32

Advertentie

ons 39

Notaris

Heeft u een financieel-juridische kwestie die u aan de notaris zou willen voorleggen?

e-mail uw vraag o.v.v. Notaris naar [email protected].

Deze rubriek is verzorgd door Mariska Dalmijn-verkooijen. Zij is toegevoegd notaris bij Huijbregts Notarissen & Adviseurs in ’s-Hertogenbosch.

Een belangrijk deel van de inkomsten van een goed doel komt binnen via nalatenschappen. Heeft u ook de wens om een gedeelte van uw

vermogen na te laten aan een goed doel, dan dient u dit vast te leggen in een testament. Er zijn verschillende mogelijkheden.U kunt een specifiek (door u te bepalen) bedrag nalaten aan het goede doel. Dit wordt een legaat genoemd. In dit geval benoemt u andere personen tot erfgenamen, bijvoorbeeld uw familieleden. Het goede doel ontvangt na uw overlijden enkel het bepaalde bedrag en zal verder geen rol spelen bij de verdeling van uw spullen, zoals de inboedel. Het is ook mogelijk om het goede doel tot erfgenaam te benoemen, voor de gehele nalatenschap of een gedeelte daarvan. In deze situatie zal het goede doel dus wél meedelen in alle goederen van de nalatenschap, zoals de opbrengst van uw woning, de inboedel, uw spaartegoeden en eventuele schulden. Het goede doel heeft daarom ook zeggenschap over de wijze van verdeling van de nalatenschap en/of de verkoop van de goederen.

Wilt u een goed doel benoemen tot erfgenaam, dan is het raadzaam om een executeur aan te wijzen. Dit kan een familielid zijn, maar bijvoorbeeld ook een onafhankelijke partij, zoals de notaris. De executeur voert het testament uit en zal de nalatenschap afwikkelen. Hij zal dus de uitvaart en de bankzaken regelen, de nodige belastingaangiften verzorgen, uw woning verkopen en de inboedel verdelen. Het goede doel zelf heeft hier vaak geen geschikte mensen voor. Wordt het goede doel enig erfgenaam, dan komen natuurlijk ook praktische vraagstukken aan de orde, zoals wie er voor uw huisdieren gaat zorgen en wie uw inboedel mag hebben of opruimen. Het goede doel zal immers in het algemeen geen prijs stellen op de spullen zelf, maar meer baat hebben bij de opbrengst daarvan. Als het goede doel een zogeheten Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI) is, is de erfenis niet belast met erfbelasting. •

Erfrecht, wanbetaling, nalatenschap of pensioenopbouw. In elke editie van Ons buigt toegevoegd notaris Mariska Dalmijn-Verkooijen zich

over lastige financieel-juridische kwesties. Deze maand: vermogen nalaten aan een goed doel.

Inclusief• reis per Comfort Class bus, o.l.v. Oad

chauffeur/reisleider• verblijf in een 2-persoonskamer met bad of

douche en toilet• HALFPENSION (ontbijt en diner) vanaf diner

eerste dag t/m afscheidsdiner laatste dag• genoemde excursies• servicelijnen via Zeddam

Ontdek drie landen in één reisHet plaatsje Tarvisio ligt in het meest noordoostelijke puntje van Italië in de regio Friuli, grenzend aan Oostenrijk en Slovenië. Het is een uitstekende uitvalsbasis voor mooie excursies naar het Oostenrijkse Karinthië met z’n vele meren, de Julische Alpen, Udine in Italië en de mooi gelegen meren van Bled en Bohinj in Slovenië.

Vertrek op maandag1/6*, 22/6*, 3/8*, 14/9, 28/9, 12/10*gegarandeerd vertrek

10-daagse busreis Tarvisio

Oad.nl/ons

Italië, Oostenrijk en Slovenië

Deze busreis naar drie landen kunt u gerust zeer gevarieerd noemen. We rijden over bergpassen en door valleien met bergmeren en watervallen zoals het romantische Maltadal in Karinthië. Een bezoek aan de Wörthersee, het grootste en bekendste meer van Karinthië is inbegrepen in deze reis. Een boottochtje is een uitstekende manier om het meer en de schilderachtige plaatsjes langs de oevers te leren kennen.

In Slovenië bezoeken we het aan een klein pittoresk bergmeer gelegen Bled. We wandelen langs het mooie bergmeer Bohinj in het nationale park Triglavski en bezoeken het vermaarde dorpje Kranjska Gora.

Van cultuur en Italiaanse sfeer geniet u in de stad Udine. Deze stad is gelegen aan de

halfpension

Vanaf649,-reisnr: BEIT02

0547 28 44 88ma t/m vr: 9.00 -19.00 | za 9.00 -16.30

voet van de bergen en ademt de sfeer van een Noord-Italiaanse stad. U geniet hier van (winkel)straten met arcaden, mooie pleinen en prachtige renaissance gebouwen. Tarvisio zelf is een gezellig en bekend marktplaatsje waar elke woensdag een druk bezochte markt gehouden wordt.

Kortom deze afwisselende reis mag u niet missen!

Speciaal aanbevolen door

Hoogtepunten van de reis• Tarvisio en Monte Lussari• Udine en Cividale del Friuli• Wörthersee, Velden en Maria Wörth• Gmünd en Maltadal• Kransjka Gora, Bled en Bohinj meer

Prijzen zijn p.p. en excl. reserveringskosten en calamiteitenfonds. O.v.v. typ-, druk-, zetfouten.

Advertentie

ons 41

Deze tekst kwam tot stand met medewerking van dr. Bell, orthopedisch chirurg van de vakgroep Orthopedie West-Brabant, onderdeel van het Bravis ziekenhuis, locatie Roosendaal. www.orthopediewestbrabant.nl.

Maar liefst 1,2 miljoen Nederlanders krijgen vroeger of later last van gewrichtsslijtage.

Hoe merkt u dit? en wanneer is een prothese nodig?

1Welke klachten geeft gewrichtsslijtage (artrose)?We noemen het gewrichtsslijtage, maar eigenlijk slijten uw gewrichten niet:

het kraakbeen ertussen, een soort glijlaag, wordt steeds dunner. Daardoor bewegen uw gewrichten stroever. Vaak die van uw knie of heup. U heeft pijn, krijgt last van ochtendstijfheid en loopt steeds moeizamer. Vooral de eerste minuten van een beweging kunnen extra pijnlijk zijn.

2Welke middelen bieden verlichting? Bij pijn helpen ontstekingsremmers, zoals ibuprofen of diclofenac. Bij

knieslijtage kan een brace verlichting bieden. Ook is het belangrijk om de spieren rondom het gewricht te versterken, zodat u langer prettig kunt bewegen. Een fysiotherapeut heeft hiervoor oefeningen. Daarnaast heeft zo’n 50 procent van de patiënten enige baat bij injecties met kraakbeenvoedende gel.

3Wanneer heeft u een prothese nodig?Slijtage is helaas niet te stoppen. Kunt u uiteindelijk niet meer normaal lopen

of sporten? En heeft u veel pijn? Dat bent u

misschien toe aan een prothese. De ortho-pedisch chirurg haalt dan het verdunde kraakbeen weg en vervangt dit door delen van staal en kunststof. Zo’n prothese gaat vijftien tot twintig jaar mee en kan eventueel vervangen worden.

4Hoe snel bent u weer op de been?De eerste zes weken (gemiddeld) loopt u met krukken. Na vier tot zes

maanden is uw lichaam aan de prothese gewend. In die revalidatieperiode krijgt u fysiotherapie.

5Wat kunt u allemaal met een prothese?Zo’n 80 tot 90 procent van de patiënten kan met een prothese weer

alles. Van soepel traplopen tot sporten. Sommigen staan zelfs weer op de ski’s. •Te

kst:

Suza

nne

Geu

rts

Gezondheid

Personalshop bestelformulier met 30 dagen omruil- en retourrecht

Afzender (AUB in blokletters invullen): Mevrouw Heer

Achternaam, Voornaam

Straat en huisnr.

Postcode en plaatsnaam

Geboortedatum

Levering gebeurt op rekening in de volgorde van de ontvangen bestellingen. Alstublieft geen betaalmiddelen meezenden. Aanbiedingen gelden alleen in Nederland en zolang de voorraad strekt.

Aanbieding alleen geldig voor de lezers

van dit magazine N3056Actie nr.

Aantal Art.nr. Bestelmaat Artikelbeschrijving i.p.v.* Personalshop- prijs –20%

Kappa poloshirt € 29,99 € 14,99 € 11,99

Kappa poloshirt € 29,99 € 14,99 € 11,99

Kappa poloshirt € 29,99 € 14,99 € 11,99

Kappa poloshirt € 29,99 € 14,99 € 11,99

Personalshop Postbus 167030 AA Wehl

* i.p.v.-prijzen hebben betrekking op de fabrikantenprijslijst of de verkoopadviesprijzen van de fabrikant **De algemene voorwaarden van Personalshop kunt u terugvinden op www.personalshop.com

H 2 jaar garantie zonder “maar” H Snelle leveringH Hoogste kwali teits garantie H Laagste prijsgarantieH 30 dagen niet goed, geld terug-garantie**

VERSTUREN AAN:

www.personalshop.comHier vindt u nog meer geweldige aanbiedingen! Om toegang te krijgen tot de online shop kunt u gebruik maken van de veiligheidscode hiernaast. (2 maanden geldig) De veiligheidscode is tevens uw waardeboncode.

✆ 0800/020 33 77 FAX 0314/390 007GRATIS

✃

N 3 0 5 6

5-sterren Personalshop garantie

Topmerken tegenbodemprijzen

Onze online shop kent geen sluitingstijden!

NIEUW! poloshirts extra voordelig Voor u als lezer van dit magazine 20% kennismakings- korting

!

• 100% zuiver fijn gekamd katoen• 200 g/m2

Product info

Verzend- en verwerkingskosten à € 5,90

Merkkwaliteit vanDe gladde en zachte binnenkant verwent uw huid en voelt veel prettiger aan dan een gewone piqué. Het luchtige, lichte materiaal uit pure natuurlijke vezels laat uw huid ade-men en zorgt zo voor een uitgeba lanceerd lichaams klimaat. Door het nonchalant model en het licht verlengde rugpand, maakt u met deze polo’s een bijzonder sportieve indruk. De kraag is fijnmazig in vorm gebreid.

Kappa poloshirt met korte mouwen Rood Art.nr. 63.158.232 Paars Art.nr. 63.158.243 Turkoois Art.nr. 63.158.254 Groen Art.nr. 63.158.265 Leem Art.nr. 63.158.276 Wit Art.nr. 63.158.287 Lichtblauw Art.nr. 63.158.298 Marineblauw Art.nr. 63.158.302 Zwart Art.nr. 63.158.313 Royal blauw Art.nr. 63.158.324

Uw maatDames 36/38 40/42 44 46 48/50Heren 42/44 46 48/50 52/54 56/58

= BestelmaatS M L XL XXL

11. 99€

U spaart 18,–op de originele prijs

VOORDEELPRIJSi.p.v.* 29,99

Personalshop-prijs 14,99

Binnenkant glad

Geborduurd Kappa Logo

Rood

Paars

Groen

Leem

Wit

Licht- blauw

Marineblauw

Royal blauw

Zwart

Turkoois

Fijn piqué tricot

200 g/m2

N3056 210x260 ons KBO.indd 1 10.04.15 09:01

Advertentie

Advertentie

Personalshop bestelformulier met 30 dagen omruil- en retourrecht

Afzender (AUB in blokletters invullen): Mevrouw Heer

Achternaam, Voornaam

Straat en huisnr.

Postcode en plaatsnaam

Geboortedatum

Levering gebeurt op rekening in de volgorde van de ontvangen bestellingen. Alstublieft geen betaalmiddelen meezenden. Aanbiedingen gelden alleen in Nederland en zolang de voorraad strekt.

Aanbieding alleen geldig voor de lezers

van dit magazine N3056Actie nr.

Aantal Art.nr. Bestelmaat Artikelbeschrijving i.p.v.* Personalshop- prijs –20%

Kappa poloshirt € 29,99 € 14,99 € 11,99

Kappa poloshirt € 29,99 € 14,99 € 11,99

Kappa poloshirt € 29,99 € 14,99 € 11,99

Kappa poloshirt € 29,99 € 14,99 € 11,99

Personalshop Postbus 167030 AA Wehl

* i.p.v.-prijzen hebben betrekking op de fabrikantenprijslijst of de verkoopadviesprijzen van de fabrikant **De algemene voorwaarden van Personalshop kunt u terugvinden op www.personalshop.com

H 2 jaar garantie zonder “maar” H Snelle leveringH Hoogste kwali teits garantie H Laagste prijsgarantieH 30 dagen niet goed, geld terug-garantie**

VERSTUREN AAN:

www.personalshop.comHier vindt u nog meer geweldige aanbiedingen! Om toegang te krijgen tot de online shop kunt u gebruik maken van de veiligheidscode hiernaast. (2 maanden geldig) De veiligheidscode is tevens uw waardeboncode.

✆ 0800/020 33 77 FAX 0314/390 007GRATIS

✃

N 3 0 5 6

5-sterren Personalshop garantie

Topmerken tegenbodemprijzen

Onze online shop kent geen sluitingstijden!

NIEUW! poloshirts extra voordelig Voor u als lezer van dit magazine 20% kennismakings- korting

!

• 100% zuiver fijn gekamd katoen• 200 g/m2

Product info

Verzend- en verwerkingskosten à € 5,90

Merkkwaliteit vanDe gladde en zachte binnenkant verwent uw huid en voelt veel prettiger aan dan een gewone piqué. Het luchtige, lichte materiaal uit pure natuurlijke vezels laat uw huid ade-men en zorgt zo voor een uitgeba lanceerd lichaams klimaat. Door het nonchalant model en het licht verlengde rugpand, maakt u met deze polo’s een bijzonder sportieve indruk. De kraag is fijnmazig in vorm gebreid.

Kappa poloshirt met korte mouwen Rood Art.nr. 63.158.232 Paars Art.nr. 63.158.243 Turkoois Art.nr. 63.158.254 Groen Art.nr. 63.158.265 Leem Art.nr. 63.158.276 Wit Art.nr. 63.158.287 Lichtblauw Art.nr. 63.158.298 Marineblauw Art.nr. 63.158.302 Zwart Art.nr. 63.158.313 Royal blauw Art.nr. 63.158.324

Uw maatDames 36/38 40/42 44 46 48/50Heren 42/44 46 48/50 52/54 56/58

= BestelmaatS M L XL XXL

11. 99€

U spaart 18,–op de originele prijs

VOORDEELPRIJSi.p.v.* 29,99

Personalshop-prijs 14,99

Binnenkant glad

Geborduurd Kappa Logo

Rood

Paars

Groen

Leem

Wit

Licht- blauw

Marineblauw

Royal blauw

Zwart

Turkoois

Fijn piqué tricot

200 g/m2

N3056 210x260 ons KBO.indd 1 10.04.15 09:01

Advertentie

De aanbiedingen zijn geldig t/m 31 juli 2015. De vermelde prijzen zijn exclusief administratiekosten (bij 1 of 2 pers. € 9,50 | vanaf 3 pers.€ 12,50 | vanaf 5 pers. € 15,50 | vanaf 7 pers. € 18,50 tenzij specifi ek anders vermeld bij de locatie) en door de hotels te heffen stads- en

toeristenbelasting. De aanbiedingen zijn o.b.v. beschikbaarheid en 2 personen per kamer. Prijs-, druk- en zetfouten voorbehouden.

Speciaal aanbevolen door

085 760 5 760

Voordeeluitjes.nl/ons5-winterberg

4 dagenWinterberg

• 3x overnachten • 3x ontbijtbuffet• openbaar vervoer in het Sauerland• wandelkaart • kortingspas voor diverse bezienswaardigheden en attracties• Sauerland-likeurtje • 10% korting op een diner en/of massageaankomst op: zo, ma, di, wo € 67,50do, vr, za € 77,50 p.p.

***Das Waldhaus WinterbergWinterberg | Duitsland

67,50109,00p.p.p.a.

38% korting

Voordeeluitjes.nl/ons5-amfang

4 dagen All-In verblijven in ‘t Sauerland

4-daags arrangement: ´All-In´

• 3x overnachten • 3x ontbijtbuffet • 3x 3-gangen dinerbuffet• gratis consumpties tussen 15:00 - 24:00 uur • gratis gebruik van zwembad, fi tness, sauna en Kneipp-ruimte • stadswandeling met gids door Bad Laasphe*• gratis uitstapjes-boekje t.w.v. € 2,50 • gratis parkeren • gratis WiFi

Dit hotel heeft o.a. een modern binnenzwembad,wellnessfaciliteiten, sfeervolle lounge en een restaurant met adembenemend uitzicht over het historische vakwerkstadje.

aankomst op alle dagen € 159 | tijdens schoolvakanties en feestdagen € 179 | aankomst vanaf mei op alle dagen € 179 | * ma en do

****Hotel AM Fang | Bad Laasphe | Duitsland

159,00219,00p.p.p.a.

27% korting

Met de bus? Kijk opVoordeeluitjes.nl/ons5-bus

Voordeeluitjes.nl/ons5-kalkar

3 dagenAll Inclusive

• 2x overnachten • 2x ontbijtbuffet• 2x dinerbuffet • 1x lunchbuffet• gratis consumpties tijdens uw verblijf• verschillende sporten spelactiviteiten• divers entertainment• toegang tot Kernie’s Familiepark*aankomst op: zo, ma, di, wo vanaf € 119 | do, vr, za vanaf € 139*toegang tussen in- en uitchecktijden, indien geopend

***Wunderland KalkarKalkar | Duitsland

119,00179,00p.p.p.a.

34% korting

Voordeeluitjes.nl/ons5-appelscha

3 dagenAppelscha

• 2x overnachten• 2x uitgebreid ontbijtbuffet• 2x 4-gangendiner• gratis wandelen fi etsroutes

aankomst op alle dagen € 80aankomst vanaf juni op alle dagen € 85

***Hotel AppelschaAppelscha | Friesland

80,00105,00p.p.p.a.

24% korting

Voordeeluitjes.nl/ons5-sauerland

4 dagenSauerland

• 3x overnachten in het hotel of de dependance• 3x ontbijt• 3x 4-gangendiner of buffet• gratis gebruik van wellnessfaciliteiten in het hotel

aankomst op: zo, ma, di, wo € 99 | do, vr, za € 109

****DesignHotelSauerlandBad-Fredeburg | Duitsland

99,00149,00p.p.p.a.

34% korting

wk_19_ONS_Magazine_1-1e_ed.5.indd 2 10-4-2015 17:34:3142_43_Adv_Ons5_2015.indd 43 13-04-15 11:36

Advertentie

ons 44

Natuurlijk kunt u ervoor kiezen

de zeven eilanden in één week

te bezoeken. voor zo’n 700

euro boekt u een achtdaagse

fietsvakantie waarbij u de

eilanden één voor één ontdekt.

Los van elkaar hebben de

eilanden echter ook genoeg te

bieden. Maak een dagtocht of

blijf een paar dagen, waarbij

u overnacht in een hotel,

appartement of vakantiehuis.

Het is alleen nog een kwestie

van kiezen welk eiland het beste

bij u past.

Typerend voor de Duitse stranden is de strandkorb, een bijna overdekte rieten strandstoel.

op reis

ons 45

Het landschap van de Duitse Wadden-eilanden lijkt wel op dat van de Nederlandse. Maar waar toeristen op de Nederlandse Wadden vooral fietsen,

wandelen of op het strand liggen, staan de Duitse Waddeneilanden eerder bekend als kuuroord. Duitsland telt 24 Waddeneilanden. De vijftien bewoonde eilanden zijn onderverdeeld in de Noord-Friese en de Oost-Friese eilanden. Tot de laatste categorie behoren zeven eilanden die samen net zo groot zijn als heel Texel en bekend staan om hun uitgebreide ‘kuurcultuur’. Maak kennis met Borkum, Juist, Norderney, Baltrum, Wangerooge, Spiekeroog en Langeoog!

Borkum: grootste kuuroordVan de zeven eilanden is Borkum de grootste. Het eiland is vanwege het schone zeewater, de eindeloze zandstranden én pollenvrije lucht al meer dan honderd jaar een geweldig kuuroord. Vanuit Eemshaven vaart u met de autoveerboot in slechts 50 minuten naar dit wonderschone eiland.

Juist: rust en ruimteBrede, witte stranden en hoge duinen kenmerken het eiland Juist. Bij aankomst wacht u een verrassende service: u kunt uw mobiele telefoon afgeven om ongestoord van het eiland te genieten. Fiets, wandel of bezoek de gerenoveerde jachthaven – waar u ook comfortabel kunt overnachten. Juist is dankzij de

gunstige vaartijden van de veerboot vanuit Norddeich ook heel geschikt voor een dagje weg.

Norderney: cultuur en natuurNorderney is hét eiland van contrasten. De westkant is stads en cultureel, de oostkant een en al ongerepte natuur. In het centrum ligt het Conversationshaus waar regelmatig culturele evenementen plaatsvinden. Het eiland biedt ongeveer 80 kilometer fietsen wandelpaden. Vanuit de Duitse havenplaats Norddeich kunt u zelfs wadlopen naar het eiland.

Baltrum en Wangerooge: wandelenWandelliefhebbers gaan naar Baltrum of Wangerooge. Deze eilanden zijn relatief klein en auto’s zijn er verboden. Na de lichamelijke inspanning komt u tot rust in een van de vele kuuroorden. U bereikt Baltrum per boot vanuit de Duitse havenplaats Neßmersiel in ongeveer 30 minuten. Wangerooge ligt iets verder: de boottocht vanuit het Duitse Harlesiel duurt ongeveer 80 minuten.

Spiekeroog en LangeoogSpiekeroog is een opvallend groen eiland. Bent u op zoek naar een minder toeristisch eiland, dan bent u hier aan het juiste adres. Op Langeoog ontdekt u duinen van wel twintig meter hoog, en de stranden zijn er verdeeld in aparte zones voor niet-rokers, jongeren, mensen met honden, enzovoort. Er is voor elk wat wils! •Te

kst:

Mar

lous

ten

Berg

e

Wandelen en wellness op de Duitse Wadden

De Nederlandse Waddeneilanden zijn een geliefde vakantiebestemming bij Nederlanders en Duitsers. Maar wist u dat Duitsland ook zijn ‘eigen’

Waddeneilanden heeft, ‘Wattenmeerinseln’ genaamd? Misschien iets minder bekend, maar zeker niet minder mooi!

ons 46

Teks

t: Su

sann

e M

ulle

nder

s Kleine veranderingen met een groots effect

ons 47

Zijn boek Hoe word je 100? is een bestseller. En dat is nodig ook, vindt auteur en arts William Cortvriendt: ‘De focus in de gezondheidszorg moet niet

liggen op genezing maar op preventie. Daarvoor is bewustwording nodig.’ Cortvriendt laat ons zien hoe we vrij eenvoudig gezonder en langer kunnen

leven zonder ons heil te zoeken in allerlei hypes.

interview

Een helder en prettig leesbaar boek vol wetenswaardigheden over gezond oud worden, dat is Hoe word je 100?. ‘Alle informatie is gebaseerd op gepubliceerd wetenschappelijk

onderzoek’, vertelt schrijver William Cortvriendt (58). ‘Ik heb het geschreven met een open agenda. Ik heb geen vooringenomen filosofie en prijs geen commerciële producten aan. Ik noem normale dingen die samen een gigantisch verschil kunnen maken.’

Wandel een half uurDat klinkt goed: gewone maatregelen die écht effect hebben. Geen smoothie-dieet dus, of superfoods? ‘Nee, geen hypes’, stelt Cortvriendt gerust. ‘We hoeven zelfs niet naar de sportschool. Je moet het zo zien: er zijn zo’n vijftig knopjes die we allemaal een klein beetje in de juiste richting moeten draaien. Daarmee kunnen we zomaar een jaar of tien bij onze levensverwachting optellen.’ Vaak houden we nieuwe gewoontes maar even vol, geldt dat niet ook voor deze knopjes? Zijn Cortvriendts aanbevelingen wél vol te houden? Het antwoordt is helder: ‘JA! Met twee hoofdletters. Juist omdat het om

normale dingen gaat. Hypes houden we niet vol. Iemand vroeg me laatst: “Ik zit aan

het tarwegras. Het is niet te drinken, maar is het gezond?”. Waarop ik antwoordde: “Nou, dat lijkt me niet. Zeker niet als het vies is: dan blijf je het echt niet je hele leven drinken.” Nog een voorbeeld: op

1 januari schrijven we ons massaal

Twee makkelijke én effectieve tips van William Cortvriendt:1. eet elke dag 10 gram pure chocola met minimaal

70 procent cacao. Pure chocolade werkt bijna

net zo goed als een bloeddrukverlagend middel.

Bovendien verlaagt het de kans op diabetes.

2. slik extra vitamine D: in de winter 2.000 ie

(internationale eenheid) en in de zomer 1.000 ie.

zo’n 80 procent van de bevolking heeft een tekort

aan vitamine D. als je dat aanvult, gaan de risico’s

op kanker en harten vaatziekten tot wel

50 procent (!) omlaag.

in bij de sportschool, maar in maart stoppen we alweer omdat we die loopband stomvervelend vinden. Dat soort acties zijn zinloos: bewegen is alleen goed als je het je hele leven doet. Elke dag een halfuur stevig wandelen heeft wél zin. Dat hoeft niet eens een halfuur aaneengesloten te zijn. Een keer de trap op, de 300 meter naar de supermarkt, het loopje van de auto naar de bibliotheek waarbij je wat verderop parkeert… alles telt mee. Het mooie is: een halfuur lopen per dag brengt 80 procent van alle goeds dat beweging kan geven!’

Eet versBeweging is één, maar hoe zit het met onze voeding? Eerst en vooral moeten we volgens Cortvriendt kiezen

Tip!Koop een stappenteller en zorg ervoor dat u per dag 5.000 tot 10.000 stappen loopt! Kijk op www.onsledenvoordeel.nl

Advertentie

ons 49

interview

voor verse, natuurlijke producten. Dat doen we nog lang niet genoeg: ‘Uit cijfers van het RIVM blijkt dat Nederland na Mexico het land is waar het meeste bewerkt voedsel wordt gegeten: voorbereid en ingeblikt. En na Amerika is Nederland het land waar de meeste suiker wordt gegeten. Tel daarbij op dat de consumptie van groente en fruit hier al decennialang daalt. Het resultaat: anno 2015 is 50 procent van de Nederlanders te dik. En steeds meer mensen krijgen welvaartsziekten als ouderdomsdiabetes.’ ‘Die ziekte spoelt als een vloedgolf over Nederland, terwijl ze in mijn studietijd bijna niet bestond. Als je op je vijftigste die diagnose krijgt, raak je acht jaar van je leven kwijt. Je hebt een verhoogde kans op visusstoornissen en impotentie, maar ook op kanker en harten vaatziekten. En diabetici hebben twee keer zoveel kans om dement te worden. In Amerika noemen ze dementie al diabetes type 3. En dat terwijl ouderdomsdiabetes volledig te voorkomen is! Het is een welvaartsziekte die ontstaat door te weinig beweging en verkeerde voeding.’

Eet nét even andersTe weinig beweging en verkeerde voeding dus. Dat eerste kunnen we relatief makkelijk oplossen met een dagelijkse wandeling van een halfuur. En dat tweede? Cortvriendt geeft een eenvoudige tip: ‘Kleed je maaltijden net iets anders aan dan je gewend bent. Pasta bolognese bijvoorbeeld: dat is niet gezond vanwege een overdaad aan pasta, die heel snel wordt omgezet in glucose en zorgt voor hoge pieken in de bloedsuikers. Om dat te voorkomen kun je meer groente toevoegen en bijvoorbeeld wat gegrilde kip. Dan heb je een veel gezondere variant – minder pasta, meer groente – die ook nog eens lekkerder is! Eenzelfde trucje kun je uithalen met je lunch. In plaats van vier boterhammen met kaas kun je ook twee boterhammen eten. En dan

William Cortvriendt

(1956) is arts.

Jarenlang heeft hij

in het bedrijfsleven

gewerkt, maar hij

keerde terug naar zijn

passie: het doen van

medisch onderzoek.

Onlangs schreef hij zijn eerste boek: Hoe

word je 100?. Cortvriendt is van oorsprong

Nederlander, maar woont en werkt in

Malta, spanje en amerika.

lekker royaal belegd met boter, een plakje kipfilet, sla, radijs, komkommer, tomaat, en een lik mayonaise. Deze boterham zorgt voor een gelijkmatige opname van bloedsuikers en verteert veel langzamer dan je broodje kaas. En hij is minstens even smakelijk!’

Ga niet met pensioenOok ons psychisch welzijn is van invloed op onze levensverwachting. ‘Eigenlijk mogen we niet met pensioen’, lacht Cortvriendt. ‘We moeten actief blijven en een passie houden waarvoor we elke dag ons bed uit komen. In een Amerikaans onderzoek onder senioren is de ene helft van de proefpersonen met rust gelaten, terwijl de andere helft veertien uur per week vrijwilligerswerk ging doen op een basisschool. Na een halfjaar werd het resultaat gemeten: bij de vrijwilligers waren de denksnelheid en de geheugencapaciteit toegenomen. Als je inkakt, zakt alles in elkaar. Maar het is nooit te laat: als je weer actief wordt, gaat je lichaam revitaliseren!’ •

‘We hoeven niet naar de sportschool, elke dag wandelen levert veel meer goeds op’

ons 50

Teks

t: Su

zann

e G

eurt

s |

Beel

d: R

ogie

r Vel

dman

‘Dit zalige taartje gaat bij mijn receptenverzameling’

smakelijk eten

ons 51

BoodschappenlijstjeVegetarische quiche met geitenkaas en spinazie voor 1 persoon*

klein beetje boter om in te vetten300 gram verse bladspinazie3 plakjes diepvriesbladerdeeg75 gram zongedroogde tomateneen handje pijnboompitten50 gram zachte geitenkaas, bijvoorbeeld van Bettine Blanc

1 ei1 dl roompeper en zout80 gram geraspte kaaskleine quichevorm voor 1 persoon (verkrijgbaar bij bijvoorbeeld HEMA of Blokker)

*De hoeveelheden kunt u in verhouding uitbreiden naar een quiche voor 4 personen. Gebruik dan een quichevorm van 28 centimeter.

In De Burgerij, in hartje Tilburg, groeiden de broers Jaap en Joris van Corven op. Drie jaar geleden toverden ze hun ouderlijk huis om tot een brasserie, mét bed & breakfast. KBO’ers Jessica Heerkens (51) en Jacqueline Oprinsen (74) proefden de bourgondische, Franse sfeer.

Jessica: ‘We kregen een plankje met verse kaasjes, worstjes, patés en bijpassende chutneys. Heerlijk! Allemaal afkomstig uit hun delicatessenwinkel. Hierin staat zo’n ouderwetse slagerstoonbank, vol met bijzondere, Franse lekkernijen. Ze bieden zelfs een Plateau-to-Go om mee naar huis te nemen. Dat ga ik zeker een keertje doen. Het hoofdgerecht, een quiche met geitenkaas en spinazie, was ook zalig. Dat recept krijgt een plekje in mijn verzameling kookboeken en knipsels. Want ik houd van koken. Op zaterdagavond nodigen mijn man en ik regelmatig vrienden uit. Zij zijn mijn proefkonijnen voor nieuwe gerechten. “En smaakt het niet, dan kunnen we altijd nog naar de friettent om de hoek”, zeg ik steevast.’

De Burgerij

Noordstraat 87, 5038 eH Tilburg

Tel. (013) 822 09 89,

www.deburgerij.nl

Openingstijden: elke dag van

10.00 tot 24.00 uur voor ontbijt,

lunch, high tea en diner.

KBO’ers Jessica en Jacqueline genieten bourgondisch

BereidingBreng een pan met water aan de kook, verwarm de oven voor op 180 graden en vet de quichevorm in met boter. Doe de spinazie in het kokende water en laat de blaadjes 1 minuut slinken. Giet de groente af, spoel na met koud water en laat het goed uitlekken. Bekleed de volledige, beboterde quichevorm met de ontdooide bladerdeegplakjes. Verdeel de spinazie en de uitgelekte zongedroogde tomaten over de bodem. Strooi de pijnboompitjes en brokjes geitenkaas eroverheen. Klop het ei met de room los, en breng op smaak met peper en zout. Giet het mengsel in de quichevorm; tot ongeveer 1 centimeter onder de rand. Bestrooi met de geraspte kaas. Zet de quiche 30 minuten in de voorverwarmde oven. Haal ‘m eruit als het bladerdeeg en de kaas mooi goudbruin zijn. Bon appétit!

Tips gezochtKent u een bijzondere eetgelegenheid? Stuur een mailtje naar [email protected] en wie weet plaatsen we uw tip in Ons.

Vooruit met de geit!Geitenkaas is een gezonder alternatief voor ‘gewone’ kaas van koemelk. Het is lichter verteerbaar en beter voor de slijmvliezen van uw darmen. Bovendien bevat het twee keer zoveel vitamine D als kaas van koeienmelk. En dat heeft u nodig voor sterke botten en spierkracht.

Van Franse bodemHet woord quiche is afkomstig uit

Elzas-Lotharingen, dat tussen 1871 en

1918 bij het Duitse Keizerrijk hoorde.

In de Eerste Wereldoorlog werd de

snack ‘kuche’, zoals het hartige taartje

toen heette, verkocht bij een glas bier. Na de

oorlog kwam de streek terug in Franse handen en

verbasterde ‘kuche’ via ‘kiche’ tot ‘quiche’.

ons 52

Puzzel mee en win!In elke editie van Ons maakt u kans op een leuke prijs. Vul de woordzoeker in, stuur uw oplossing naar de redactie en misschien wint u wel het boek Hoe word je honderd? van William Cortvriendt.

Puzz

el: w

ww

.puz

zelp

ro.n

l Hoe word je honderd?in zijn boek Hoe word je 100? vertelt arts William

Cortvriendt in duidelijke alledaagse taal de

wetenschappelijke feiten over hoe we gezond en jong

blijven en daardoor bijzonder lang kunnen leven.

Cortvriendt trekt opmerkelijke conclusies op basis van zijn

jarenlange wetenschappelijke

ontdekkingsreis naar de relatie

tussen leefstijl en gezond oud

worden. Lees het interview met

William Cortvriendt op pagina 48.

stuur de oplossing van de

puzzel, uw e-mailadres en

telefoonnummer vóór

1 juni 2015 naar:

redactie Ons, Postbus 3240,

5203 De ’s-Hertogenbosch.

Let erop dat u uw inzending

frankeert. Ongefrankeerde

inzendingen worden niet

meegenomen in de loting.

Of e-mail naar

[email protected]

o.v.v. ‘puzzel’.

De oplossing van de

puzzel in Ons 3 van 2015

was: ‘gemoedstoestand’

De prijzen gaan naar

M. Mulder uit Waalre,

A. van Beerendonk uit

Best, M.J. Verhaert –

van Wijk uit Huijbergen,

A. Nagelkerke uit

Oosterhout en

B. van Riel uit Dongen.

Hartelijk gefeliciteerd!

sterkedrank

vogel

vulkaanop Sicilië

af en toe

gierig-aard honingbij

tover-godinvogel-verblijf

eenzekere

klooster-zuster blunder

honing-drank

pl. in Gel-derland

grote bijlmalloot

snorcelruimte

uitvlucht aanvangte koop

loterij-briefje

hiaatwapen

dus

woestijn-bron

handvat

bijtijds

gretig

deel v.e.boom

bevel

selenium

onge-bonden dichterbij

© www.puzzelpro.nl

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

1

2

3

4

5

6

7

8

11

12

13

14

15

1617

9

10

sterkedrank

vogel

vulkaanop Sicilië

af en toe

gierig-aard honingbij

tover-godinvogel-verblijf

eenzekere

klooster-zuster blunder

honing-drank

pl. in Gel-derland

grote bijlmalloot

snorcelruimte

uitvlucht aanvangte koop

loterij-briefje

hiaatwapen

dus

woestijn-bron

handvat

bijtijds

gretig

deel v.e.boom

bevel

selenium

onge-bonden dichterbij

© www.puzzelpro.nl

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

1

2

3

4

5

6

7

8

11

12

13

14

15

1617

9

10

Advertentie

Campagneweg 1 • 4761 RM Zevenbergen Telefoon 0168 331 300 • www.stelcomfort.nl/kbo

shop.nl

Alles voor een comfortabel leven!

Campagneweg 1

U bent van harte welkom in onze winkel of kijk eens op de webshop

Erkend door BVSK / Singleskeurmerk / Geschillencommissie

stichtingdate.nl

Laat het leven en de liefde niet aan je voorbij gaan!Je wilde samen oud worden maar het leven heeft andersbeslist. Via Stichting Date kunt u een nieuwe partner vinden. Bel gratis 0800-022 0225 en wij nodigen u uit voor eengratis en vrijblijvend informatief gesprek met een van onzeervaren consulenten.

Stichting Date,

duurzame

man-vrouw relaties

sinds 1969.

Veilig en betrouwbaar enáltijd bij u in de buurtPersoonlijke begeleiding envoorstellen Onbeperkte kennismakingenen hoge slagingskansen

Bel gratis0800 022 0225

325,- p. persoon

vanaf

Klaverjas midweek sept. t/m nov.De Brinkzicht competitie met iedere dag klaver-jassen l Boottocht door prachtig Na tionaal Park De Weer-ribben l Smullen bij de aardbeienboerderij van o.a. een royale ambachtelijk bereide lunch inclusief aspergesoep en omelet l

Zwerftocht met winkel mogelijkheid l Bonte muziek avond met cabaret/livemuziek

550,- p. persoon

vanaf

Zomer weekreis mei t/m sept. Dagtocht naar een echt klooster! l Leuke excursie naar het Internationaal Klompen museum (ruim 2200 klompen uit de hele wereld) l Smullen bij de aardbeienboerderij van o.a.Twentse beschuit met aard beien en slagroom l Toer door het uniek Nationaal Park De Weerribben met moerasbossen, molens en rietlanden l 4 avond programma’s

Vledder (Drenthe), (0521) 38 14 03, www.brinkzicht.com, [email protected]

unieke drenthe reizeninclusief BiJnA Alles!

Alle reizen inclusief• Vervoer per luxe touringcars• Excursies en entree gelden• Deskundige chauffeur/gids• Moderne kamers met douche, toilet, tv, telefoon, radio, kluis, föhn en wifi• Volledig pension (3 maaltijden)• ‘s ochtends en ‘s avonds een kopje koffie/thee mits u in het hotel bent

ons 55

Op zoek naar een wandelmaatje of reisgenoot? Of wilt u oud-klasgenoten terugvinden voor een reünie? Plaats uw oproep op Groet & Ontmoet op www.kbo-brabant.nl!

Op zoek naar...BR.O.NR. 5.001/15

Weduwvrouw, 65 jaar, is op zoek naar

een reisvriend of reisvriendinnen

(geen relatie). Ben nog vitaal en houd

van culturele busreizen voor een dag

of meerdere dagen, brede interesses.

Doel is vriendschap en gezelligheid.

Kom uit Noord-Brabant.

BR.O.NR. 5.002/15

Weduwnaar van 76 zoekt lieve vrouw

van het platteland van ongeveer

dezelfde leeftijd. ik rook en drink

niet, ben nog heel vitaal, maar zoek

een lieve vrouw om de eenzaamheid

op te lossen. samen leuke dingen

doen, fietsen, lopen, kaartje leggen

enz. enz. Ben woonachtig in de regio

Uden. ik hoop dat dit je aanspreekt.

reageer gerust, daar krijg je beslist

geen spijt van.

BR.O.NR. 5.003/15

ik wil graag op een cursus stijldansen,

maar heb geen partner. Dus zoek ik

een danspartner, ook niet meer dan

dat. Liefst uit de omgeving Waalwijk.

Ben 75 jaar en weduwe.

BR.O.NR. 5.004/15

Weduwnaar, 80 jaar, wil in contact

komen met een leuke vrouw van

ongeveer dezelfde leeftijd om nog

wat leuke dingen te doen en nog een

tijdje te genieten. ik wacht op uw

reactie. ik woon in de regio 0485.

BR.O.NR. 5.005/15

ik ben op zoek naar een sportieve

man of maatje tussen de 65 à 70 jaar.

Omgeving eindhoven-Best. ik ben

een weduwevrouw van 69 jaar en

hou van vakantie, wandelen, terrasje,

dansen enz.

BR.O.NR. 5.006/15

Man, 71 jaar, zoekt een eerlijke

vriendschap om de eenzaamheid,

die je zo vaak voelt, op te lossen. ik

ben huiselijk, doe graag een spel,

houd van kaarten en lust graag een

wijntje voor de gezelligheid. graag

omgeving Den Bosch, Waalwijk en

omstreken. schrijf je een briefje, dan

graag met telefoonnummer om met

elkaar in contact te komen voor een

ontmoeting.

BR.O.NR. 5.007/15

ik ben een geb. man van 75 jaar,

woonachtig in De Kempen. ik zoek

een maatje (man) in de leeftijd

van 50-70 jaar om vriendschap en

intimiteit te delen. ik ben in het bezit

van een auto en zoek in de regio

eindhoven/De Kempen.

BR.O.NR. 5.008/15

Welke lieve serieuze man wil graag,

net als ik, een fijne vriendschap

opbouwen. Weduwe, 75 jaar, nog

behoorlijk fit, is hiernaar op zoek. ik

houd van fietsen, wandelen, musea

enz. Ben ook graag thuis. Omgeving

’s-Hertogenbosch.

BR.O.NR. 5.009/15

ik ben op zoek naar een lieve, leuke

vrouw van ± 70 jaar. ik ben 76 jaar en

4 jaar weduwnaar. ik ben nog heel

vitaal en mijn hobby’s zijn fietsen,

kaarten en een weekendje weg. ik

ben de eenzaamheid beu. graag een

telefoonnummer vermelden, dan

wordt u teruggebeld. Omgeving

0492. groetjes.

BR.O.NR. 5.010/15

Weduwe (76 jaar) zou graag in

contact komen met een lieve man

om eens te gaan fietsen, wandelen

of een gezellige avond thuis door te

brengen. Omgeving 0486.

Oproep plaatsen? stuur deze o.v.v. Contactoproep Ons en uw adres, telefoonnummer en e-mailadres naar KBO-Brabant (zie adres hieronder).

• Reageren? stuur uw reactie in een gesloten enveloppe naar KBO-Brabant (zie adres hieronder) en zet linksboven op de enveloppe: reactie contactoproep Ons en het nummer van de oproep waarop u reageert. Wij sturen uw enveloppe dan ongeopend door. Denk er wel aan in uw reactie aan te geven op welke wijze de betreffende persoon contact met u kan opnemen. • een oproep plaatsen kost eenmalig € 15,-. • als er meer oproepen ingestuurd worden dan er ruimte is, wordt een wachtlijst aangelegd. • Adres: KBO-Brabant, Postbus 3240, 5203 De ’s-Hertogenbosch of [email protected]

Advertentie

Nederlands **** Familiehotel Hesborner Kuckuck ligt in het centrum van Hoch-Sauerland in het mooie plaatsje Hallenberg, op maar 15 kilometer van de beken-de Duitse plaats Winterberg. Een paradijs voor de natuur- en sportliefhebber. De bekende regio ligt op maar 250 kilometer afstand van Eindhoven. De route naar Sauerland alleen al is een attractie op zich. Prachtige vergezichten met schilder-achtige dorpjes, dennenbossen en rotsformaties; het is er adembenemend mooi. Midden in deze schitterende heuvelachtige omgeving, in het hart van Sauerland, staat familiehotel Hesborner Kuckuck. In dit gezellige hotel met Nederlandse eigenaren zult u zich snel thuis voelen. Geniet van een wandeling in de gezonde uitgestrekte bossen, bezoek het grottenlandschap en de pittoreske dorpjes en oude stadjes met karakteristieke kastelen. Het hotel heeft 49 kamers, een bar, sfeervol restaurant, lounge met biljart, binnenzwembad (55m²), authentieke Finse sauna, biosauna, stoombad, twee zelfreinigende whirlpools en een beautysalon.

3-daags Halfpension Sauerland al vanaf € 119,00 per persoon • welkomstdrankje • 2x overnachten in standaard kamer met balkon • 2x ontbijtbuffet • 2x 3-gangen keuzediner • gebruik van Wellness en Spa met 3 sauna’s, zwembad • gratis gebruik midgetgolfbaan • gratis gebruik tennisbaan • gratis parkeren

Reserveren kan via [email protected] of per telefoon 0049.2984.92130 Nederlands gesproken,

voor meer informatie kijk op www.hesbornerkuckuck.de

Actief genieten in de Brabantse Kempen!

Boscheind 73 • 5575 AA Luyksgestel T (0497) 541 426 • [email protected]

Wij bieden speciale arrangementen met dagexcursies, avond-programma’s met artiesten e.d. Gezelschappen kunnen worden gehaald

en gebracht. Kijk op onze website en vraag naar onze brochure.

Stijlvolle hotelkamers voorzien van alle comfort, lift, voortreff elijke keuken, zwembad, terrassen, park en natuurrijke omgeving.

Brabantse Kempen!

Wij bieden speciale arrangementen met dagexcursies, avond-

Er even lekker tussenuit in 2015?

Informeer naar onze vernieuwde arrangementen

inclusief diverse excursies, avonden en andere

verrassingen!

Wiltonstraat 263905 KW VeenendaalTel: 0318 - 51 12 51

Keienbergweg 481101 GC Amsterdam Z.O.Tel: 020 - 691 76 49

De Savornin Lohmanplein 3a2566 AA Den HaagTel: 070 - 325 65 05

Demonstratie, service en reparatie... BIJ U AAN HUIS!!Demonstratie, service en reparatie... BIJ U AAN HUIS!!

Brommobiel(rijbewijs AM)

Canta(rijbewijsvrij)

Voor meer informatie kijk op www.waaijenberg.com of vul de bon in en stuur deze zonderpostzegel naar: Waaijenberg Mobiliteit, antwoordnummer 15, 3900 VB Veenendaal Naam: Dhr. / Mevr.Adres:Postcode / Woonplaats:Telefoon:E-mail:

ONS_KBO2015

Advertentie

5-daagse busreis All inclusive Rijn en

Westerwald

10-daagse busreis Bloemenrivièra

10-daagse rondreis Ierland

10-daagse Operareis Verona en Gardameer

compleet v.a.

€359compleet v.a.

€529compleet v.a.

€699compleet v.a.

€699Inclusief• Verblijf in Hotel Heiderhof op

basis van all inclusive

• 4 x ontbijt, lunch en diner, gratis drankjes in hotel (tussen 18.00-22.00)

• Excursiepakket t.w.v. € 40,- o.a. Bad Neuenahr, Linz am Rhein, Limburg an der Lahn, Diez, Nassau, Koblenz, Dillenburg, Düsseldorf

Inclusief• Verblijf in hotel Minerva op

basis van halfpension

• Comfortabele overnachting op de heen- en terugreis

• Muziekavond in het hotel

• Excursiepakket t.w.v. € 50,-o.a. Alassio, Boottocht van Rapallo naar Portofi no, Genua en Monaco o.l.v. een gids, San Remo, markt van Finale Ligure

Inclusief• Verblijf middenklasse hotels

op basis van halfpension

• Overtochten via de Kanaaltun-nel Calais – Folkestone, Ierland per ferry Stena Line v.v.

• Excursiepakket t.w.v. € 50,-o.a. Dublin o.l.v. een gids, Clonmacnoise, Cliffs of Moher, The Burren, Ring of Kerry, Galway, Bantry en Glengariff

Inclusief• Verblijf in Mod05 Living Hotel

op basis van halfpension

• Welkomstdrankje

• Bezoek aan twee operavoor-stellingen

• Excursiepakket t.w.v. € 110,- o.a. naar Sirmione, Verona o.l.v. een gids, Venetië inclusief boottochtje, Riva en Malcesine

Reiscode:BE41681

Reiscode:BE39280

Reiscode:BE40102

Reiscode:BE40830Vertrek van mei t/m sept. Vertrek van mei t/m okt. Vertrek van mei t/m sept. Vertrek 3, 17 juli, 28 aug.

Boek nu voordelig de mooiste excursiereizen

incl. vele extra’sPeter Langhout Reizen

7 dagenper week

Vraag nu gratis de brochure aan!peterlanghout.nl of 0172-468800Betaalbaar genieten! advertentiecode:

ONS19

U kunt de Stichting Steunfonds Humanisme benoemen tot executeur. Het Steunfonds heeft deskundige mensen in dienst die uw laatste wens kunnen uitvoeren. Meer dan 50 jaar ervaring met deze vorm van dienstverlening staat borg voor zorgvuldigheid en integriteit.

Na een overlijden moet er in korte tijd veel geregeld worden. Dat gaat gemakkelijker als u zelf al een en ander heeft bepaald. Veel mensen vinden het moeilijk om daar over na te denken. Toch is het belangrijk dat op tijd te doen, want het geeft veel rust als deze zaken van tevoren goed geregeld zijn.

De medewerkers van het Steunfonds

JA, Ik wil meer informatie over een executeur van het Steunfonds Humanisme. Vul onderstaande bon in of bel 020 521 90 36 of vraag de informatie aan via het formulier op www.steunfondshumanisme.nl

Het Steunfonds Humanisme is een werkstichting van het Humanistisch Verbond. Het Humanistisch Verbond zet zich in voor een humane samenleving. Meer informatie over het Humanistisch Verbond vindt u op www.humanistischverbond.nl

✂m vnaam

adres

pc/woonplaats

telefoon

Stuur de bon in een envelop zonder postzegel naar: Steunfonds Humanisme, Antwoordnummer 10938, 1000 RA Amsterdam a

an

vr

aa

g in

fo e

xec

ute

ur |

on

s 20

15

Als nalaten u een zorg is

Steunfonds

Humanisme

HV_112x185_Ons_JAN2015.indd 1 27/01/15 16:24

Advertentie

Fiets-, wandel-, strandvakantie

Verlengde Dishoekseweg 13 • 4371 NV Dishoek • Koudekerke • Tel.: (+31)-(0)118-551275 Provincie Zeeland op het eiland Walcheren • Internet: www.dewijdelanden.nl

Familiehotel aan de duinen in natuurgebied,op 5 min. lopen van strand en zee.

★ Gratis eigen fietsenstalling en parkeerplaats. ★ Fietsen verhuur op 350 meter. ★ Historisch centrum Middelburg op 7 km.

★ Mooie fietsroute langs de duinen. ★ Boulevard Vlissingen op 3 km. ★ Centrum van het dorp Zoutelande langs de duinen op 5 km.

Senioren - Halfpension - ArrangementVan 1 april tot 4 juli en van 22 augustus tot 24 oktober 2015

1 pers. kamers (A) in het Hotel en 2 pers. tuinkamers (B/C) met douche-WC, KTV, CV, telefoon, terras met een zitje en zonneluifel,

kluisje, koelkast en waterkoker.

2-pers. comfortkamers met douche, wc en haarföhn, KTV, CV, telefoon, balcon of terras met zitje.

Kitchenette met koelkast, magnetron, waterkoker,koffiezetter, serviesgoed, bestek en kluisje.

Prijzen per persoonper arrangement

Eénpers. kamerA

Tuinkamer 2 p. B

Tuinkamer 2 p. C

Comfort-studio D

Weekend vr.-ma.4 tagen/3 nachten

W 190,00 p.p. W 185,00 p.p. W 180,00 p.p. W 211,00 p.p.

Midweek ma.-vr.5 dagen/4 nachten

W 257,50 p.p. W 247,50 p.p. W 237,50 p.p. W 283,50 p.p.

Week: vr.-vr.of ma.-ma. 7 nachten

W 425,00 p.p. W 414,00 p.p. W 399,00 p.p. W 465,00 p.p.

Bij aankomst zaterdag of zondag wordt een toeslag van w 15,00 per arrangement (2 personen) berekend.Van 4 juli tot 21 augustus een toeslag van w 15,00 per persoon per arrangement.

Grote kleurenfolder gratis: bel (+31)-(0)118-551275

50

Wij renoveren, moderniseren en bouwen nieuw op maat:

Deuren Keukens Trappen Kasten Plafonds

PORTAS-vakbedrijf BJW Moergestel De Sonman 105066 GJ MOERGESTEL

Bel ons: 013 - 504 4932

www.bjw.portas.nl

Vervul uw wensen en behoud het goede

• geen vuil- of geluidsoverlast • al 40 jaar kwaliteit

De renovatiespecialist Nr. 1 in Europa

Wij renoveren, moderniseren en bouwen nieuw op maat:

Deuren Keukens Trappen Kasten PlafondsDeuren Keukens Trappen Kasten Plafonds

en

Goorstraat 5a, 5131 RG Alphen (NB)

013 820 03 83 • www.natuurbegraafplaatsdehoevens.nl

• Bijzondere locatie voor ceremonie en condoleance• Begraven midden in de natuur • Op eeuwenoud landgoed met rijke historie• Geen onderhoud voor nabestaanden

Uw laatste rustplaats in de natuur?

Aan de VaartAan de VaartHotel

www .h o t e l a

a n d e va a r t . n

l

Vertrek op:4 april € 425,- p.p.

6 juni € 495,- p.p.

4 juli € 495,- p.p.

5 sept € 475,- p.p.

3 okt € 425,- p.p.

(Actie geldt tot 25 maart 2015, toeslag 1-pers.kamer € 70,-; zie website voor overige bepalingen)

Beleef de sfeer van gastvrijheid en comfort

www.hotelaandevaart.nlVaart n.z. 88/89, 8426 AV Appelscha, Tel. 0516-43 32 32

Vertrek op:

8-Daagse 50+ busreis Compleet Verzorgd individueel of met gezelschap

arrangementen 2015 keuze uit diverse prachtige arrangementen

• halen en brengen• 4x middagtocht• dagtocht met 3 uur varen• incl. entreegelden en consumptie• Hollandse keuken, mogelijkheid tot

afstemming op dieet• gezellige avondprogramma’s

Bekijk het hele reisaanbod op onze website

Speciaal ter ere van ons 45-jarig jubileum bieden wij u vele extra’s!

Jubileumaanbieding

45 jaar de specialist in supervoordeligcompleet verzorgde reizen


www .h o t e l a


l

Vertrek op:6 juni € 550,- p.p.

13 juni € 550,- p.p.

25 juli € 550,- p.p.

12 sept € 500,- p.p.

3 okt € 450,- p.p.

(Actie geldt tot 30 april 2015, toeslag 1-pers.kamer € 70,-; zie website voor overige bepalingen)



Vertrek op:






Jubileumaanbieding

Kerst vertrek 22 december 7-Daags arrangement

www .h o t e l a


l

45 jaar de specialist in supervoordelig compleet verzorgde reizen


www .h o t e l a


l


13 juni € 550,- p.p.

25 juli € 550,- p.p.

12 sept € 500,- p.p.

3 okt € 450,- p.p.




Vertrek op:






Jubileumaanbieding


www .h o t e l a


l

45 jaar de specialist in supervoordelig compleet verzorgde reizenAan de Vaart

Aan de VaartHotel

www .h o t e l a


l


13 juni € 550,- p.p.

25 juli € 550,- p.p.

12 sept € 500,- p.p.

3 okt € 450,- p.p.




Vertrek op:






Jubileumaanbieding


www .h o t e l a


l

45 jaar de specialist in supervoordelig compleet verzorgde reizen

2015_AandeVaart122x90-apr2015_aangepast.indd 1 14-04-15 11:05

5 DAGEN VA.

€ 199

Rothenburg ob der Tauber, Romantische StrasseBUSREIZEN DUITSLAND!

Wismar, Rostock en Rügen . . . . . . . . 5 dgn va. € 199Verblijf in een 3* hotel o.b.v. halfpensionHighlights: Rostock, Rügen, Güstrow, Wismar, tocht per stoomlocomotief» Reisbeoordeling 8,1!

Thüringen, Erfurt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 dgn va. € 229Verblijf in een 3* hotel o.b.v. halfpensionHighlights: Erfurt, Schmalkalden, Thüringer Woud, Weimar, kristalgrotten» Inclusief 4x een avondprogramma!

Romantische Strasse . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 dgn va. € 329Verblijf in een 3* hotel o.b.v. halfpensionHighlights: Rothenburg ob der Tauber, natuurtocht, Dinkelsbühl, Nördlingen» Inclusief stadstour Würzburg o.l.v. een gids!

Eifel en Ahrdal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 dgn va. € 219Verblijf in een 3* hotel o.b.v. halfpensionHighlights: Monschau, natuurtocht Ahrdal, Boppard, Cochem, boottocht Moezel» Inclusief muziekavond in het hotel!

Zwarte Woud en Vogezen . . . . . . . . . . 5 dgn va. € 249Verblijf in een 3* hotel o.b.v. halfpensionHighlights: Zwarte Woud, Freiburg, boottocht Titisee, Colmar, Haut-Kœnigsbourg» Reisbeoordeling 8,1!

Moezel All-inclusive . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 dgn va. € 339All-inclusive verblijf in een 3* hotelHighlights: Burg Eltz, Cochem, sluizentocht, Trier, bezoek Boppard en Koblenz» Inclusief o.a.: consumpties en gezellig avondprogramma!

BOEKNU!

Alle fouten voorbehouden. Genoemde prijzen zijn vanaf en per persoon o.b.v. boeking van 2 personen. Exclusief reserveringskosten en Calamiteitenfonds.

E� eweg.nl/kbo-brabantof bel: 0529 - 46 96 67

✃GRATIS BROCHURE | Algemene jaarbrochure 2015 / Fietsen en wandelen 2015

Naam __________________________________________________________ dhr/mevr

Adres __________________________________________________________________

Postcode _______________________ Plaats __________________________________

Tel. Nr. _________________________ E-mail __________________________________

Zonder postzegel opsturen: E� eweg.nl, antwoordnummer 778, 7700 VG Nieuwleusen10118

Jaarlijks meer dan

50.000 tevreden vakantiegangers!

Advertentie

Advertentie

Documents

Ons 5 2015