1. Osnovne komponente WEB-a?

Hyper Text Markup Language (HTML)

Hyper Text Transfer Protocol (HTTP)

Uniform Resource Locator (URL)

2. Transmisioni mediji ?

Vođeni transmisioni mediji: upredene parice, koaksijalni kablovi, fiber optički kablovi.

Nevođeni transmisioni mediji: zemaljski mikrotalasi, satelitski mikrotalasi, radiotalasi,

infracrveni talasi.

3. Mrežna ili MAC adresa, karakteristike, dužina, šta koji dio predstavlja ?

Da bi 2 računara mogla uspješno da komuniciraju na mreži treba da znaju fizičke

adrese mrežnih kartica. Ovo je moguće pomoću ARP protokola. On prevodi IP odresu

odredišnog računara u MAC adresu. ARP posjeduje i keš u kojem su IP adrese koje su

već prevedene u MAC adrese. MAC adrese su 12 cifreni heksadecimalni brojevi(48

bita). Prema konvenciji pišu se kao MM:MM:MM:SS:SS:SS ili MM-MM-MM-SS-SS-SS.

Prva polovina je ID broj proizvođača adaptera, a druga polovina serijski broj adaptera.

4. Bit orjentisana transmisija ?

U bit orjentisanoj transmisiji samo su start i stop flag potrebni. Transparentnost

podataka se postiže dodavanje nula bita. Bit-coding violation se može koristiti kao

start of frame i end of frame djelitelj. Pogodna je za transmisiju binarno kodiranih

podataka.

Tri sheme formatiranja okvira: flag, start of frame delimiter, bit encoding violation.

5. Načini prenosa podataka ?

Način prijenosa podataka kroz kanal zavisi od:

a) Broja bita koji se prenosi istovremeno (serijski I paralelni)

b) Simultanosti prijenosa (simplex, poluduplex I duplex)

c) Vremenskog intervala između znakova (sinhroni I asinhroni)

6. Razlika između STP-a i UTP-a ?

UTP - Neoklopljene parice, oko njih samo zaštitna folija. Jeftine su i jednostavne za

instalaciju. Moguće su veće interferencije.

STP - Oklopljene parice, skuplje i rogobatne za instalaciju. Svode na minimum

interferencije.

7. Karakteristike fiber optičkih kablova ?

Za prenos se koristi svjetlost, a ne elektricitet pa nisu osjetljivi na udare munja,

elektromotore, druge kablove, itd. Koriste ga telefonske kompanije za pružanje usluga

na velikim rastojanjima. Otklonjene su mogućnosti za električni šum, brzina oko 50

Tb/s. Optički sistem ima 3 komponente: izvor svjetlosti, prenosni medij i detektor.

Impuls svjetlosti predstavlja „1“, a odsustvo „0“. Detektor generiše električni impuls

kada svjetlost padne na njega. Na jednom kraju medija se prihvata električni signal i

pretvara u svjetlost te emituje kroz medijum. Na drugom kraju svjetlosni impulsi se

ponovo pretvaraju u električne.

8. Koji sloj ISO/OSI modela ima sljedeće funkcije: kontrola dijaloga, end-to-end

sinhronizacija ?

Sesijski sloj.

Sesijski sloj omogućava dvjema stranama u komunikaciji da održe tekuću sesiju.

Upravlja: uspostavljanjem sesija, razmjena poruka ili podataka i završetkom sesije.

Monitoriše identifikaciju sesije tako da samo određeni učesnici mogu učestvovati u

sesiji. Monitoriše sigurnosne servise za kontrolu pristupa.

Primjeri: razlučivanje adresa, korisnička prijava /odjava. Upravlja mehanizmom bilo koje

konverzacije.

9. Koji sloj ISO/OSI modela ima sljedeće funkcije: end-to-end transfer

poruka(upravljanje konekcijom, kontrola grešaka, fragmentacija, kontrola toka) ?

Transportni sloj

Upravlja end-to-end transferom podataka, segmentira duge kontrole podataka u

dijelove ili sekvence, uključuje provjeru na greške, upravlja kontrolom toka podataka.

10. Zaokruži komunikaciju koja se odnosi na TCP Three Way Handshake. (Slika - Wireshark)

11. Šta obavljaju pojedini koraci u digitalizaciji analognog signala ? Analogni podaci su kontinuirane vrijednosti. Odnose se uglavnom na podatke koje su prikupili senzori; temperatura, pritisak, glasovi, video. Digitalni podaci su diskretne vrijednosti. Koraci u digitalizaciji analognog signala su: uzorkovanje, kvantiziranje, kodiranje. Digitalizacija se obicno obavlja u tri koraka: sempliranje, kvantizacija i kodiranje. Sempliranje predstavlja ocitavanje amplitude analognog signala u pravilnim vremenskim intervalima. Po Nyquist-ovom teoremu o sempliranju, sve informacije iz originalnog signala biti ce prisutne u signalu opisanom uzorcima, ako originalni signal ima ograničen frekventni opseg i ne sadrži nijednu komponentu sa frekvencijom koja prelazi zadanu vrijednost B, a frekvencija sempliranje je veća od dvostruke najviše frekvencije originalnog signala, tj. >2B. Kvantizacija je dodjeljivanje odgovarajuće numeričke vrijednosti izmjerenoj amplitudi. Kodiranje ili linijsko kodiranje je prevođenje dobijene numeričke vrijednosti u oblik pogodan za prijenos preko odgovarajućih transmisionih linija. Numeričke vrijednosti se predstavljaju odgovarajućim binarnim ciframa. Binarne cifre se zatim, pomoću različitih tehnika, pretvaraju u niz impulsa koji se najčešće kreiraju različitim varijacijama napona.

12. Koja je funkcija DE bita postavljena u headeru Grame Relay paketa ? Okviri koji premašuju CIR (Comitted Information Rate) imaju Discard Eligibility(DE) bit postavljen u header. Okviri bez DE postavljenog bita mogu biti odbačeni od strane svičeva ako dođe do zagušenja. Frame Relay mora postaviti DE bit jer se ne može vjerovati FRAD-u koji se nalazi kod korisnika.

13. Šta označava BASE u 10BASE-T ? Baseband procesiranje signala.

14. Razlike između Link State i Distance Vector algoritama, stabilnost, vrijeme izvršenja i memorija?

Link-state algoritmi (shortest path first algorithms) šalju informacije svim čvorovima unutar internetworka. Svaki ruter, međutim šalje samo dio tabele rutiranja koji opisuje njegove osobne linkove.Kod link state algoritma svaki ruter pravi sliku cijele mreže iz svoje tabele rutiranja. Distance vector algoritmi (Bellman-Ford algorithms) pozivaju svaki ruter da pošalje dio tabele rutiranja, ali samo svojim susjedima.U suštini, link state algoritmi šalju mali update svuda, dok distance vector algoritmi šalju veće update samo susjednim ruterima. Distance vector algoritmi znaju samo o susjedima. Link state algoritmi su manje podložni petljama rutiranja nego distance vector . Sa druge strane link state algoritmi zahtjevaju veću jačinu procesora i više memorije nego distance vector algoritmi, tako da link-state algoritam može biti skuplji za implementaciju i podršku.

15. Slojevi TCP / IP protokola i kako se zove najniži sloj ovog modela?

16. Šta je MAC podsloj ? Sloj linka podataka je podijeljen u 2 podsloja:

LLC (Logical link control) generira i interpretira upravljačke komande sloja linka podataka

MAC (Medium access control) formatira jedinice podataka i omogućava pravo pristupa mediju.

Polje podataka sadrži informaciju koju MAC podsloj transmituje do LLC podsloja ili kontrolne informacije generisane od strane MAC podsloja.

17. Šta je CIDR ? Classles Interdomain Routing je metoda alokacije IP adresa i rutiranja IP paketa. Npr 192.0.2.0/18 – 18 bita je mrežni prefiks adrese (preostalih 14 slobodno za određenu adresu hosta)

18. Šta je DCE? Data Circuit-Terminating Equipment je uređaj koji je pozicioniran između DTE-a (Data Terminating Equipment) i strujnog kruga za transmisiju podataka. Obavlja funkcije kodiranja i konverzije signala.

19. Koliko je vremena potrebno da se napravi download datoteke veličine 800 KB preko linka 14,400 Kbps ? D=8*800Kb C=14,400 Kbps T=D/C=0.445 s

20. Šta označavaju STX i ETX i kod koje transmisije se koriste ? Koriste se kod karakter orijentisane transmisije. Podaci se nalaze između njih, STX definiše početak, ETX kraj okvira. Međutim, u stringu podataka može se naći i kombinacija bita ETX, pa bi prijemnik to tumačio kao kraj okvira. Da bi se to izbjeglo, uvodi se specijalni karakter DLE u paru sa STX i ETX.

21. Koji su parametri karakteristični za QoS ? Frekvencija pogrešnih paketa, kašnjenje, propusnost, pouzdanost, sigurnost komunikacije.

22. Šta je FRAD(Frame Relay) ? Frame Relay Access Device je uređaj koji vrši konverziju paketa podataka u frame relay frejmove pogodne za slanje preko frame relay mreže. Također može vršiti i obrnutu konverziju.

23. U IP paketu šta označava i koje vrijednosti može da ima polje Header Checksum ? Checksum ili hash suma je podatak fiksne veličine koji predstavlja podatke izračunate iz proizvoljnog bloka digitalnih podataka u svrhu otkrivanja slučajnih pogrešaka koje su se mogle desiti tokom prenosa ili pohrane podataka. Integritet podataka može se provjeriti u bilo kojem kasnijem trenutku proračunom I uspoređujući ga sa pohranjenim. Ako se checksum podudara, podaci su gotovo sigurno nepromjenjeni. Postupak koji daje checksum iz podataka se zove checksum funkcija ili checksum algoritam. Dobar checksum algoritam će dati drugačiji rezultat s visokom vjerojatnošću kada su podaci slučajno oštećeni, ako checksum odgovara originalu, podatak je vrlo vjerojatno tačan i bez slučajne pogreške.

24. ISDN ? Integrated Services Digital Network- digitalna mreža integrisanih usluga. ISDN predstavlja skup usluga, pristupne opreme i standarda pristupa fiksnoj digitalnog telekomunikacionoj mreži. Možemo ga shvatiti kao digitalnu nadogradnju postojećih telefonskih linija. Prednosti: dvije nezavisne linije visokog kvaliteta, veća brzina protoka podataka.

25. Način rada DHCP-a ? DHCP omogućava dobijanje dinamičke IP adrese u 4 koraka. 1. Klijent pravi broadcast „DHCP Discover“ okvira s ciljem pronalaženja DHCP

servera. 2. DHCP odgovara sa „DHCP Offer“ okvirom koji sadrži lease time, IP adresu, Subnet

masku i adrese za Defaultni Gateway i DNS Server 3. Klijent odgovara slanje „DHCP Request“ okvira koji identificira server i prihvata

ponudu servera 4. Ako je ponuda još validna server vraća „DHCP Acknowledgment“ okvir i bilježi

zapis da je počelo korištenje IP adrese. Ako više nije validna “DHCP Negative Acknowledgement” se šalje i proces započinje ponovo.

26. Princip rada Gateway-a ? Ako čvor A, koji je povezan s mrežom koja upotrebljava jedan određeni protokol, želi da razgovara s čvorom B, koji je na drugoj mreži i koji upotrebljava druge protokole, veza se mora uspostaviti pomoću medijatora - kompjutera G, koji se zove gateway. Veza između A i G upotrebljava jedan set protokola, a veza između B i G drugi set protokola. Gateway može izvoditi i funkcije rutiranja.

Mrežni prolazi ili gateway omogućavaju komunikaciju između različitih arhitektura i okruženja. Gateway konvertuju podatke koji iz jednog okruženja idu u drugo, tako da svako okruženje može da razumije podatke koji potiču iz onog drugog. Gateway međusobno povezuje heterogene mreže, na primjer Microsoft Windows NT Server sa SNA (IBM-ova Systems Network Arhitecture). Oni mijenjaju format podataka da bi ih prilagodili aplikaciji na prijemnom kraju.

27. Wirelles načini rada ? Wirelles PAN su mreže kratkog dometa dizajnirane za povezivanje osobnih uređaja za razmjenu informacija; mobiteli, laptopi, pageri, GPS uređaji..

Wirelles LAN mreže za povezivanje različitih lokalnih izvora na internet ili

međusobno.

Wirelles MAN mreže koje povezuju više LAN-ova.

Wirelles WAN mreže koje pokrivaju velike površine; kvartove, predgrađa, gradove..

28. Na kojem TCP/IP sloju radi Point-to-Point Protocol ?

Na sloju linka podataka.

29. Klase IP adresa ?

Klase su:

- A (prvi oktet između 1-126)

- B (prvi oktet između 128 – 191)

- C (prvi oktet između 192-223)

- D (prvi oktet između 224-239) - multicasting

- E (prvi oktet između 240-255) - eksperimentalne

30. IETF rezervisane adrese za privatne mreže ?

Klasa A adrese počinju sa 10

Klasa B od 172.16 do 172.31

Klasa C od 192.168.0 do 192.168.255

Ove adrese ne mogu biti rutirane preko interneta. Jedan od načina pristupa internetu

je korištenjem NAT-a.

31. Kada se kaže da IP adrese koriste troslojnu hijerarhiju kod subnetiranja šta se pod

tim podrazumjeva ?

Osnovna ideja subnetiranja je razbiti host broj IP adrese na dijelove; u subnet broj i

host broj. Rezultat je troslojna hijerarhija. Tada: subneti se mogu dodjeljivati u

organizaciji, interno se tretiraju kao posebne mreže i struktura nije vidljiva izvan

organizacije.

32. Šta je VLSM ?

VLSM omogućava slicing and dicing (slobodno organizovanje) subneta u različite

veličine kao i broj hostova i subneta sa jedinstvenim mrežnim ID-em. Na taj način se

minimizira, ako ne i eliminiše pojava protraćenih adresa.

33. Komunikacioni model (Shannon) ?

34. Frame relay ? Frame relay je jedan od najpopularnijih protokola za prijenos podataka. Frame relay je pojednostavljena forma komutacije paketa u kome se sinhroni okviri podataka usmjeravaju k različitim odredištima zavisno od informacija sadržanih u zaglavlju okvira. Unatoč velikoj brzini usmjeravanja paketa s kraja na kraj, Frame relay nema jamstva za integritet podataka. Paketi se usmjeravaju kroz prividne krugove koji mogu biti stalnog ili privremenog karaktera, a za koje je moguće izvršiti rezervaciju mrežnih resursa definiranjem zajamčene brzine. Svaki stalni prividni krug ima trajno konfiguriran put od izvora do odredišta. Bez obzira na broj logičkih veza jedna lokacija korisnika se na Frame relay mrežu veže samo jednom iznajmljenom linijom. U zavisnosti od topologije WAN mreže korisnika, konfiguriranjem opreme pomoću softverskih alata ostvaruju se sve potrebne međuveze. Frame relay korisnicima javne mreže za prijenos podataka omogućeno je korištenje dvije klase servisa:

klasa servisa B zajamčena brzina, klasa servisa C zajamčena i proširena brzina.

35. ATM ? Asynchronous Transfer Mode (ATM) je metodologija koja može da prenosi video, glas, zvuk, kroz privatne ili javne mreže. Bazirana je na cell-based arhitekturi umjesto na frame-based arhitekturi. 1990/00 standard za brze mreže (155Mbps to 622 Mbps i brže) arhitektura za Broadband Integrated Service Digital Networks

Cilj: integrisanost, end to end transport koji nosi glas, video i podatke. “nova generacija” telefonije paket-switching (fiksna dužina paketa, nazvanim ćelijama “cells”) korištenjem virtualnih krugova.

36. Transportni protokoli ? Transportni protokoli segmentiraju i ponovo sastavljaju tok podataka između krajnjih tačaka za aplikacije višeg sloja. Ovaj tok podataka na transportnom sloju pruža end to end transportne servise. Transportni protokol posjeduje 2 protokola: TCP-Transport Control Protocol i UDP-User Datagram Protocol.

37. Razlika između Ipv4 i Ipv6 zbog koje je uvedena verzija Ipv6 ? Ipv6 ima dosta veći broj adresa, jednostavnije zaglavlje, gubi se potreba za NAT-om, lakša administracija, povećan nivo autentifikacije i privatnosti.

38. Proces upravljanja mrežom i koji protokol se koristi za upravljanje mrežama?

Fault maganer, Accounting managment, Configuration managment, Performance manager, Security managment, Protokol je SNMP.

39. Moguće metrike koje se koriste kod rutiranja ? Algoritmi rutiranja koriste različite metrike da bi odredili najbolju rutu. Sofistificirani algoritmi rutiranja mogu bazirati izbor rute na vise metrika, kombinirajući ih u jednu hibridnu metriku. Naredne metrike se koriste kod rutiranja: 1. Dužina putanje 2. Pouzdanost 3. Kašnjenje 4. Propusnost 5. Load (opterećenje) 6. Troškovi komunikacija

40. Načini dijeljenja linka uz pomoć Switching tehnologije ? Ima ih 3: circuit switching, packet switching i cell switching.

41. Šta je PSE (X.25) ? PSE je protokol stek definisan ITU standardima. Pokriva fizički sloj, sloj linka podataka i paketni sloj. Definiše DTE i DCE interface. Posjeduje detekciju greške i retransmisiju na sloju linka podataka i na paketnom sloju. Veoma je robustan- razvijen za komunikacijski nepouzdane veze sa visokom frekvencijom pojave šuma. Čvorovi u X.25 oblaku se nazivaju PSE-Packet Switching Exchanges.

42. Na kojem sloju radi ICMP protokol, koja mu je svrha i koja windows aplikacija ga koristi ? Internet Control Message Protocol je mrežni protokol koji se koristi da se pošalju poruke o greški ili kontrolne poruke između sistema i uređaja. Radi na mrežnom sloju. Ping program koristi ICMP zahtjeve da zatraži odgovor od udaljenog uređaja(hosta) da se provjeri dostupnost.

43. Zaokruži gdje se u komunikaciji pojavljuje destinacioni port, tj zaokruži destinacione portove za konekcije gdje se to može vidjeti.

44. Funkcije protokola ? Enkapsulacija, segmentacija i reasembliranje, kontrola konekcije, isporuka po poretku, kontrola toka, kontrola grešaka, adresiranje, multipleksiranje i transmisioni servisi.

45. Konekcioni i nekonekcioni protokoli ? Protokoli koji koriste nekonekciono-orijentisanu(connectionless) isporuku, šalju podatke preko mreže pretpostavljajući da će podaci doći do primaoca; nisu u potpunosti pouzdani, brzi su, malo dodatnih podataka (little overhead), ne troše vrijeme na uspostavi / upravljanju / zatvaranju konekcije Konekciono-orjentisani (Connection-oriented) protokoli su pouzdaniji i sporiji. Dva kompjutera uspostavljaju konekciju prije prebacivanja podataka preko mreže. Nakon uspostavljanja konkecije podaci se šalju po redoslijedu. Osigurava se da su svi podaci primljeni i da su odgovarajući ili da su poslane odgovarajuće poruke koje ukazuju na pojavu greške.

46. Koji uređaj ima mogućnost da mrežu podijeli u više broadcast domena ? Svaki kompjuter povezan na isti switch je član iste broadcast domene. Također, svaki kompjuter povezan na isti set međusobno povezanih switcheva je član iste broadcast domene. Routeri dijele mrežu u više broadcast domena.

47. Aplikacijski protokoli ? Aplikacijski sloj je najviši sloj ISO/OSI I TCP/IP modela. Obezbjeđuje interfejs između aplikacija koje koristimo da komuniciramo, i mreže preko koje se podaci prenose. Aplikacijski sloj TCP/IP-a rukovodi protokolima visokog nivoa, predstavljanjem, kodiranjem i kontrolom dijaloga.

Domain Name System (DNS) je sistem koji se koristi na Internetu za prevođenje imena domena i njihovih javnih mrežnih čvorova u IP adrese. Terminal emulation (Telnet) pruža mogućnost udaljenog pristupa drugom računaru. Omogućava korisniku da se logira na Internet host i da izvršava komande. Simple Mail Transfer Protocol (SMTP) upravlja transmisijom e-mail poruka preko računarske mreže. File Transfer Protocol (FTP) je pouzdan, konekciono orijentisani servis koji koristi TCP za transfer fajlova između sistema koji podržavaju FTP. Podržava dvosmjerni transfer binarnih i ASCII fajlova. Trivial File Transfer Protocol (TFTP) je nekonekcioni servis koji koristi User Datagram Protocol (UDP). TFTP se koristi na ruteru za transfer konfiguracionih fajlova i image-a OS-a, kao i za transfer fajlova između sistema koji podržavaju TFTP. Network File System (NFS) je skup protokola distribuiranog fajl sistema razvijen od strane Sun Microsystem-a, koji omogućava pristup fajlu na udaljenom uređaju za pohranjivanje, kao što je npr. pristup hard disku putem mreže. Simple Network Management Protocol (SNMP) je protokol koji pruža način za monitoring i kontrolu mrežnih uređaja, kao i za upravljanje konfiguracijama, sakupljanje statistika, performansu i sigurnost.

48. Diferencijalno Manchester kodiranje ? Fizički sloj upotrebljava shemu koja se zove Differential Manchester Encoding za konvertovanje simbola u fizičke signale.Ova shema koristi alfabet od 4 slova, 2 koja predstavljaju vrijednost podatka 0 i 1 i dva koja predstavljaju različite norme vrijednosti koje nisu podaci i predstavljene su slovima J i K. Simboli koji nisu podaci se uvijek pojavljuju u parovima JK. Shema vrši i umetanje timing information unutar generisanih signala.

49. CSMA/CD ? Carrier Sense Multiple Access with Collision Detection.

Slučajni pristup / Natjecanje za pristup mediju MAC protokol, koristi ga Ethernet Transmisija CSMA/CD okvira: okvir se formatira i nakon međuokvirnog intervala počinje transmisija. Ako je otkrivena kolizija, povećava se broj pokušaja i nakon backoff intervala upućuje na retransmisiju. Ako je broj pokušaja(kolizija) iznad 16, retransmisija prestaje. Prijem: Ako su FCS, veličina okvira, spostvena ili grupna adresa uredu, okvir se šalje višem sloju na procesiranje; ako nije, okvir se odbija.

50. Koji način dijeljenja linka koristi ATM ? Asynchronous Transfer Mode je metodologija koja može da prenosi video, glas i zvuk kroz privatne ili javne mreže. Bazirana je na cell-based arhitekturi, koja je u suštini zapravo packet switching (fiksna dužina paketa nazvanih cells) sa korištenjem virtualnih krugova.

51. Koja komanda će nam na Windows OS-u prikazati sve IP postavke ? Ipconfig/all

52. Na kojem TCP/IP soju radi DNS i koji broj porta koristi ? DNS radi na aplikacijskom sloju, a njegov broj porta je 53.

53. Koji protokol možemo da koristimo da saznamo pokrenute aplikacije, procese i otvorene sesije na nekom udaljenom kompjuteru ?

SNMP

54. Koja komanda će obrisati DNS cache na Windows OS-u ? Ipconfig/flushdns

55. Oblast upravljanja mrežama koja se bavi accountingom ? Praćenje utroška korištenja određenih resursa i naplaćivanje određenih korisničkih usluga. Accounting & Security managment ukljčuje:

Praćenje individualnog opterećenja i grupisanje mrežnih resursa tako da korisnik ima pristup odgovarajućim resursima.

Davanje i oduzimanje prava pristupa nad mrežnim resursima.

Upravljanje korisničkim računima

Svako ko radi u mreži mora da ima svoj korisnicki račun. On se sastoji od imena korisnika i parametara za njegovo prijavljivanje. Sve mreže imaju alat koji administrator koristi da bi unio novo ime. Racun korisnika sadrži informacije koje definišu korisnika u odnosu na sigurnosni sistem mreže:

Ime korisnika i lozinka Prava korisnika na pristup sistemu i resursima Administrativne grupe koijima pripada račun , kao i druge grupe kojima je račun dodijeljen Administrator može definisati određeni broj parametara kao što su: Vrijeme za prijavljivanje (logon time) Osnovni direktorijum (home directory) Rok važnosti (expiration time) Grupni racun je racun koji sadrži druge racune. Grupe omogucavaju administratoru da račune velikog broja korisnika tretira kao jedan. Osnovni razlog za implementiranje grupa je lakše administriranje.

56. FTP portovi koji su i za šta se koriste ? FTP omogućava prenos datoteka između klijenta i servera. Koristi 2 porta: Port 20 i port 21. Preko porta 21 se uspostavlja konekcija i prenose kontrolne informacije, dok je preko porta 20 prenose podaci.

57. Na kojoj udaljenosti mogu da rade sljedeće tehnologije: WBAN, WPAN, WLAN, WMAN, WWAN ?

WBAN – do 1m, na i oko ljudskog tijela WPAN – 1 do 10 m, soba WLAN – 10 do 100 m, soba, zgrada WMAN – 100 m do 1km, kvart, grad WWAN – reda kilometara, grad, region

58. CIR ? CIR – Committed Information Rate je garantirani nivo servisa između 2 tačke. Tipični frame relay servis se naručuje sa CIR-om i „burst rate“ je dozvoljen. Okviri koji premašuju CIR imaju Discard Eligibility(DE) bit postavljen u headeru.

59. Parametri komunikacionog kanala ? Širina frekventnog opsega(Hz) Kapacitet ili brzina prijenosa podataka(bps) Način prijenosa podataka (Paralelni, Serijski) Sinhronizacija (Sinhroni, Asinhroni) Komunikacija (Simplex, Duplex) Izobličenje signala (slabljenje signala, ograničenost frekventnog opsega, izobličenje zbog kašnjenja, šum)

60. Kapacitet linka ili brzina prijenosa podataka ? Kapacitet linka je jednak dvostrukoj vrijednosti frekventog opsega. Broj bita koji se mogu u jedinici vremena prenijeti komunikacionim kanalom (bps). Zavisi od fizičkog medija i varira od nekoliko Kbps(telefonske parice) do nekoliko stotina Gbps(fiber optički kablovi).

61. Najčešće korištene modulacione sheme kod modema ? ASK – analog shifting key PSK – phase shifting key FSK – frequency shifting key

62. Kako se nazivaju jedinice podataka(PDUs) po slojevima ? Aplikacijski sloj – podatak Transportni sloj – segment Mrežni sloj – paket Data link – okvir Fizički sloj – biti, odnosno signali

63. Gdje je razvijen WWW ? U CERN-u, Europski Centar za nuklearna istraživanja.

64. Princip rada mostova, switcheva ? Most je uređaj čija je glavna funkcija prosljeđivanje i izdvajanje skupa podataka ovisno o njihovoj odredišnoj adresi. Most sadrži tabelu s popisom adresa radnih stanica u LAN-u. On provjerava svaki skup podataka. Ako se odredišna adresa nekog skupa podataka podudara sa adresom neke od radnih stanica u lokalnoj mreži, onda most ovaj skup izdvaja i prosljeđuje ga do tog lokalnog odredišta. U suprotnom, skup podataka biva usmjeren ka mostu na drugoj, vanjskoj mreži.

Switchevi imaju obično veći broj ulaza u odnosu na usmjerivače ili premosnike koji su povezani na neku vrstu interne sabirnice. Osnovni način rada je identičan višeulaznom premosniku, pregledava se odredišna i polazišna MAC (Medium Access Control - kontrola pristupa mediju) adresa svakog dolaznog okvira, donosi se odluka kuda treba proslijediti okvir, te se to i izvršava. Switch nije potrebno posebno konfigurirati, on će

početi izvršavati svoju funkciju čim ga uključimo, iako složeniji moderni uređaji posjeduju i mnoštvo drugih dodatnih funkcija, te su tako i složeniji za upravljanje. Ethernet switchevi prosljeđuju okvire na jedan od četiri osnovna načina: store-and- forward, cut-through, fragment-free, te adaptive cut-through što njihova imena sugeriraju, načini preklapanja se odnose na postupak snimanja paketa u međuspremnike (buffere) prije njihovog prosljeđivanja.

65. Način rada ARP protokola ? Address Resolution Protocol pretvara IP aderse u fizičke mrežne adrese. Mrežni protokol koji djeluje na 2. sloju OSI modela. Implementira se u upravljačkim programima(driverima) uređaja mežnih operativnih sistema. Implementiran na brojnim mrežnim tehnologijama.

66. Circuit switching ? Prvo se uspostavi kanal između dvije strane, podaci se prenesu, a zatim se zatvori kanal. Čvorovi ne baferuju podatke. Prvo se upostavlja konekcija, a zatim se prebacuju podaci.

67. Kada je bolje koristiti packet-switching ? Packet switching opisuje protokol koji dijeli poruke u pakete prije slanja. Paketi se šaju pojedinačno i mogu imati različite staze do destinacije, čime se rasterećuje mreža i postiže veća sigurnost. Kad su prenosi kratki i česti, preferira se packet-switching u odnosu na circuit switching.

68. Načini dijeljenja linka(korištenje istog hardware-a) ?

Dvije osnovne tehnike koje omogućavaju ovo su komutacija(switching) i multipleksiranje.

69. Unicast, Multicast i Broadcast okviri ? Kod unicast prijenosa jedan paket je poslan od izvora do odredišta na mreži. Izvorišni čvor adresira paket koristeći adresu koja će biti na odredištu, potom se paket šalje na mrežu i konačno na odredište. Multicast prijenos podataka se sadrži od jednog paketa podataka koji se kopira šalje na specifične podskupove uređaja na mreži. Izvor adresira paket koristeći multicast adresu, nakon toga kopira paket i šalje svakom čvoru koji je dio multicast adrese. Broadcast prijenos podataka se sastoji od jednog paketa podataka koji se kopira i šalje svim čvorovima u mreži.

70. IEEE 802.2 protokol ? IEEE 802.2 je naziv za subsekciju IEEE 802 standarda koja opisuje softversku komponentu računarske mreže. Ovaj protokol definira Logical Link Control, viši podsloj sloja linka podataka OSI modela. Ovaj standard dodaje dodatne kontrolne informacije poruci kreiranoj od mrežnog sloja koja se prosljeđuje LLC podsloju za slanje sljedećem čvoru.

71. Šta je LLC podsloj ? Sloj linka podataka se sastoji od LLC(Logical Link Control) i MAC(Medium Access Control) podslojeva. LLC podsloj obavlja sljedeće funkcije:

o Upravljanje data-link komunikacijom o Adresiranje linkova o Definira Service Access Pointove(SAP) o Sekvencira podatke

72. Manchester kodiranje ?

73. IP protokol

Svaki uređaj na Internetu koji želi da komunicira sa drugim mora imati jedinstven

identifikator- IP adresu. Ruteri koriste protokol 3. sloja OSI modela, tj. IP protokol da

bi pronašli najbolju rutu do uređaja na internetu. Internet protokol obezbjeđuje sve

logičke adrese računarima u mreži. IP ostvaruje nekonekcioni tip veze; ako 2 uređaja

žele da komuniciraju ne moraju ostvariti sesiju.

74. Šta je MAU i kakvu funkciju ima kod IEEE 802.3 standarda ?

Medium Access Unit (MAU) je uređaj koji povezuje brojne mrežne stanice u zvijezda

topologiju, zadržavajući pri tome logičku prirodu token ring mreže. Drugim riječima,

MAU je klasični Ethernet primopredajnik.

75. U oznakama za mreže 10BASE2, 10BASE5, 1BASE5 šta znače brojevi 1, 2, 5, 10 ?

10, 1 – brzina signala u Mbps

2, 5 – maksimalna dužina segmenta u stotinama metara

76. Šta je adresa porta ?

Port ili adresa porta – adresa servisa na koji se vrši povezivanje.

Broj porta – način da se identificira servis kojem je potrebno da se proslijedi poruka.

77. WAN tehnologije ?

Wide Area Network je mreža koja pokriva veliku povšinu. Vlade i poslovne

organizacije širom svijeta koriste različite WAN-ove za povezivanje i izmjenu

podataka između zaposlenika i klijenata. Internet i telekomunikacijske mreže se

smatraju WAN-ovima.

Analogni

Modem isporučuje analogne glasovne signale telefonskom sistemu.

Kopjuteri isporučuju digitalni signal modemu preko serijskog kabla.

Circuit i packet switching

Digitalni

Integrated Switched Digital Network (ISDN)

Ruteri mogu imati ISDN interface ili biti povezani na terminalni adapter.

78. Karakter orjentisana transmisija ?

Karakter-orjentisana transmisija se koristi za transmisiju blokova karaktera kao što je

file ASCII karaktera. Na početku svakog bloka stavlja se 2 ili više specijanih karaktera

koji se nazivaju SYN. Podaci se nalaze između 2 specijalna karaktera STX i ETX. U

stringu podataka se može naći kombinacija bita ETX, da to prijemnik ne bi protumačio

kao kraj okvira uvodi se specijalni karakter DLE. On se koristi u kombinaciji sa ETX

simbolom. Odašiljač prije transmisije pretražuje string podataka i ako nađe u stringu

karakter DLE, dodaje još jedan isti. Prijemnik kada detektuje kombinaciju DLE-DlE

izbacuje ovu drugu. Ovaj postupak se zove bite stuffing. Karakter-orjentisana

sinhrona transmisija nije pogodna za transmisiju binarnih podataka.

79. Multipleksiranje ?

Multipleksiranje je prenos različitih tokova informacija istim fizičkim linkom.

Multiplekseri dijele jednu fizičku liniju na više logičkih kanala. Radi se o hardverskom

uređaju koji se obično koristi za povezivanje saobraćaja između kompjutera i nekoliko

udaljenih terminala.

Najčešće korištene metode multipleksiranja:

o FDM – Frequency-division multiplexing

o TDM – Time-division multiplexing

o Statičko multipleksiranje

o Statističko multipleksiranje

80. Šta je NAT i čemu služi ?

NAT (Network Adresss Translation) je postupak kojim ruter mijenja stvarnu adresu

kompjutera u paketu mrežnog saobraćaja svojoj adresom. Kompjuteri iz lokalne

mreže imaju svoje privatne adrese, a za javni saobraćaj koriste javnu adresu rutera te

privatne mreže. Na ovaj način se rješava iscrpljivanje IP adresa.

81. ICMP protokol ?

Internet Control Message Protocol obezbjeđuje mehanizam prijave grešaka nastalih u

toku rutiranja paketa.

Format ICMP paketa:

Tip – 8b, označava tip ICMP paketa

Kod – 8b, dodatne informacije koje se ne nalaze u polju Tip

Checksum – 16b, detekcija greške

Identifikator – 16b

Broj sekvence – 16 b

Podaci

82. Oblasti upravljanja mrežama ? o Fault managment o Accounting managment o Performance managment o Security managment o Configuration managment

83. TCP threeway handshake ?

Transfer Control Protocol threeway handshake predstavlja uspostavu konekcije na TCP protokolu.

Prvo jedan host inicira konekciju slanjem sinhronizacionog paketa (SYN) pokazujući svoj inicijalni broj sekvence X sa odgovarajućim bitom u headeru postavljenim tako da pokazuje da je to zahtjev za uspostavljanjem konekcije (connection requested). Drugi host prima paket, zapisuje broj sekvence x i odgovara sa potvrdom x+1 (ACK) te uključuje svoj vlastiti inicijalni broj sekvence y. Broj potvrde x+1 znači da je host primio sve oktete do x uključujući x te da sljedeće očekuje x+1. Na kraju inicirajući host odgovara potvrdom (ACK) y+1 (broj sekvence drugog hosta uvećan za 1) pokazujući da je primio prethodni ACK što završava proces konekcije.

84. Šta je DLCI i gdje se koristi ? Frame Relay koristi DLCI – Data Link Connection Identifier kao adresu. Switch prihvata DLCI na ulaznom portu i koristi interne tabele da ga rutira na izlazni port. Na taj način se DLCI modificira.

85. Šta je PAD polje u Ethernet okviru i čemu služi ? Ukoliko je potrebno u ovo polje se dodaju dodatni biti da bi dužina okvira bila jednaka minimalnoj dužini Ethernet okvira. Minimalna dužina Ethernet okvira je 64 bajta. Polje indikator dužine pokazuje broj okteta u polju podataka.

86. Šta znači slovo T u oznaci 10BASET ?

T – twisted pairs, označava da se koriste uvrnute parice.

87. Koje su moguće osobine algoritama rutiranja ?

Optimalnost

Jednostavnost

Robusnost i stabilnost

Brza konvergencija

Fleksibilnost

Optimalnost se odnosi na mogućnost algoritma rutiranja da izabere najbolju rutu,

koja zavisi od metrike koja se koristi u kalkulaciji.

Algoritmi rutiranja se takođe kreiraju tako da bude što je moguće jednostavniji.

Drugim riječima algoritmi rutiranja moraju obezbjediti efikasnu fukcionalnost sa

minimumom softvera.

Algoritam rutiranja mora biti robustan, što znači da ovi algoritmi trebaju raditi

korektno i u slučaju neuobičajnih i neočekivanih okolnosti, kao što su greška na

hardveru ili nekorektna implementacija.

Dodatno, algoritmi rutiranja moraju brzo konvergirati. Konvergencija je proces

dogovora svih rutera o optimalnim rutama. Algoritmi rutiranja koji konvergiraju sporo

mogu uzrokovati petlje rutiranja ili zastoj.

Algoritmi rutiranja bi trebali biti i fleksibilni, što znači da bi se trebali brzo i pravilno

adaptirati na sve mrežne situacije. Algoritmi rutiranja mogu biti programirani da se

prilagode promjenama u propusnosti mreže, veličini reda čekanja (queue), mrežnom

kašnjenju itd.

88. Koja je funkcija sekvencijalnih brojeva ?

Sequence number polje u TCP zaglavlju. Dužina mu je 32 bita i sadrži informacije koje

se koriste pri rekonstrukciji segmenata u originalni paket i uspostavljanju

komunikacije (threeway handshake).

89. Šta je DTE ?

Data Terminal Equipment je korisnički uređaj sa interfejsom koji se povezuje na WAN,

npr ruter.

90. Koji uređaji rade na kojim slojevima ?

Fizički sloj: repeater, hub, modem

Data link: switch, bridge

Mrežni: ruter

91. Objasniti proces enkapsulacije !

Enkapsulacija je proces koji dodaje zaglavlja kako bi se omogućila uspješna isporuka

svih podataka sa svakog sloja, a samim time i razgraničile aktivnosti i zadaci svakog od

slojeva.

92. U IP paketu šta označava i koje vrijednosti može da ima polje protokol ?

Ovim poljem se definiše format podataka, a identifikacioni broj protokola je

dodijeljen od strane NIC (Network Information Center). Predstavlja protokol koji se

koristi; ICMP je 1, TCP je 6, UDP je 17.

93. Šta utječe na izobličenje signala ?

Slabljenje signala

Ograničenost frekventnog opsega

Izobličenje zbog kašnjenja

Šum

94. Nakon koliko kolizija prestaje retransmisija kod etherneta ?

16

95. Vrste packet switching mreža ?

Virtualna kola: u prenosu virtualnim kolom različiti paketi koji su dio istog

informacionog prenosa šalju se istom putanju; paketi idu jedan iza drugog kao i kad bi

koristili stalni link. Neke implementacije virtuelnih kola vrše kontrolu greške na

svakom linku između susjednih čvorova. Čvorovi koriste 2 različite procedure

kontrole greške linka da bi odredili koji paketi se moraju ponovo poslati. U prvoj

metodi, negativna potvrda, čvor zahtijeva retransmisiju paketa koje nije primio. U

drugoj metodi, pozitivna potvrda, čvor potvrđuje svaki korektno primljen paket.

Datagram: Prenosi uzastopnih paketa se šalju nezavisno jedan od drugog. Zbog toga

je veća šansa da idu različitim putevima i dođu u drugačijem redoslijedu od onog u

kojem su poslani.