OP WEG - 't Atriumuuid:ac5920cd-a708-46… · Je kiest het profiel waar je in de komende jaren op het (T)VWO examen in gaat doen. De keuze van een profiel en de invulling daarvan

1

OP WEG

naar de

TWEEDE FASE

Een handleiding

bij de profielkeuze

(T)VWO

januari 2017

©

2

PAGINA INHOUD

2 Inleiding 3 De Tweede Fase en het Studiehuis 5 Loopbaanoriëntatie 6 De Keuzes in (T)VWO 3 7 Qompas: een Hulpmiddel bij de Profielkeuze 8 Stap voor Stap Kiezen 9 Praktische Tips bij het Kiezen van een Profiel 10 De Keuzeformulieren voor de vier Profielen 14 Atrium tabel Studielasturen 15 Nieuwe Begrippen 17 Doorstroomrechten

(met welk profiel/vak zijn welke opleidingen mogelijk) 18 Lijst met vooropleidingseisen Wetenschappelijk Onderwijs 25 De vakken in de Tweede Fase

3

INLEIDING Je krijgt gedurende dit schooljaar op verschillende manieren voorlichting over jouw toekomst in de Tweede Fase. Uiterlijk 14 februari moet je een voorlopige keuze maken uit de verschillende mogelijkheden binnen de Tweede Fase. Deze keuzes worden indien nodig met je besproken door de mentor en / of de decaan. Op 18 april moet jouw definitieve keuze worden ingeleverd. Bewaar de informatie uit dit boekje bij het andere keuzemateriaal en laat het ook aan je ouders zien. Je moet dit jaar zelf kiezen maar vanzelfsprekend doe je dat met steun van je ouders, je mentor, je decaan en je vakdocenten. Veel succes met je keuze. Ruud Maarschalk Decaan vwo ,

4

DE TWEEDE FASE EN HET STUDIEHUIS De Tweede Fase is de officiële benaming voor de bovenbouw HAVO/VWO. Naast een verplicht gemeenschappelijk deel en de vrije ruimte, volg je één van de vier profielen (richtingen): Cultuur en Maatschappij (CM) Economie en Maatschappij (EM) Natuur en Gezondheid (NG) Natuur en Techniek (NT) Per vak is aangegeven hoeveel werktijd het volgen van het vak kost. Deze werktijd is uitgedrukt in studielasturen (SLU). In de studielast is het volgen van de lessen op school en het gebruikelijke huiswerk inbegrepen, maar ook de tijd die nodig is voor excursies, veldwerk en andere activiteiten. In de Tweede Fase werken we meestal met clusters. Per lesuur zit je dan in verschillende samenstellingen bij elkaar. Van een echte klas met een klassenmentor, zoals je gewend was in de onderbouw, is dus geen sprake meer. Je volgt verschillende roosters, afhankelijk van de profielen vakkenkeuze. Het eindexamen bestaat uit het Centraal Eindexamen (CE), een schriftelijk landelijk examen, en het Schoolexamen (SE). In de vierde klas wordt al bij een aantal vakken gestart met het schoolexamen, dat zich over meerdere jaren kan uitstrekken. Een aantal vakken kent alleen een schoolexamen en wordt al in VWO 4 afgesloten. Zeer belangrijk is het Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA). Dit is een wettelijk voorgeschreven document waarin vermeld staat welke stof wanneer getoetst wordt en hoe zwaar de toetsen voor de overgang en/of het schoolexamen meetellen. Het bijbehorende reglement geeft inzicht in je rechten en plichten met betrekking tot het PTA.

STUDIEHUIS Het begrip Studiehuis slaat vooral op de manier van werken in de Tweede Fase. Van jou wordt een actieve, zelfstandige houding verwacht. Bij een aantal vakken werk je met studieplanners zodat je exact op de hoogte bent van wat je moet doen en wanneer en hoe er getoetst wordt. Leren plannen en die planning ook daadwerkelijk uitvoeren is echt een vereiste. Niet alleen kennis verwerven is belangrijk, maar ook hoe je het geleerde toepast in nieuwe situaties. In het studiehuis ben je niet alleen bezig met het volgen van klassikale lessen waarin uitleg centraal staat, maar wordt er ook gewerkt aan opdrachten, verslagen, presentaties en werkstukken. Soms individueel, dan weer in groepen. Soms doe je dat in het klaslokaal, dan weer in de studiehallen, de mediatheek en zelfs buiten het gebouw. Op ’t Atrium verwachten wij van de leerlingen dat zij de lesvrije uren gebruiken voor hun studie. Deze “studie-uren” staan ook opgenomen in het rooster. SEMESTERS EN TOETSWEKEN Het leerjaar is verdeeld in twee semesters, periodes van ongeveer 20 werkweken. Beide semesters zijn onderverdeeld in twee "blokken" (kwartalen), periodes van ongeveer 10 schoolweken.

5

TWEE SOORTEN TOETSEN Er is sprake is van twee soorten toetsen, te weten voortgangstoetsen en dossiertoetsen. Voortgangstoetsen hebben uitsluitend betrekking op de overgang naar het volgende leerjaar. Dossiertoetsen maken deel uit van het Schoolexamen (SE), dat zich uitstrekt over meerdere jaren. Deze cijfers tellen dus ook mee voor het eindexamen en daarnaast voor de overgang. Het Schoolexamen en het Centraal Eindexamen tellen beide voor 50% mee voor de eindcijfers in VWO 6. PRAKTISCHE OPDRACHTEN (PO’s) Voor een aantal vakken moeten praktische opdrachten worden gedaan. De inleverdata staan in het PTA of in de studiewijzer van het betreffende vak vermeld. Als de PO’s deel uitmaken van het Schoolexamen vallen zij onder het Examenreglement. De behaalde cijfers voor de praktische opdrachten kunnen zowel voor de overgang (VT) als voor het schoolexamen (SE) meetellen. HANDELINGSDELEN als deel van het Schoolexamen Handelingsdelen zijn vakonderdelen die "naar behoren" moeten worden uitgevoerd. AFSLUITVAKKEN De volgende vakken worden met een schoolexamen afgesloten: CKV - ANW – ML – Wi-D – BSM - LO. Het behaalde resultaat wordt volgens de in het examenreglement genoemde afrondingsregel als een heel cijfer op de cijferlijst behorende bij het diploma vermeld. De vakken CKV & LO worden beoordeeld met “voldoende” of “goed”. Het afgeronde gemiddelde van Algemene Natuurwetenschappen, Maatschappijleer, Literatuur en het Profielwerkstuk is het zogenaamde Combinatiecijfer en telt mee als één van de cijfers voor de slaag- / zakregeling. HERKANSINGEN Kort na afloop van de vierde toetsweek zijn er inhaal-/herkansingsdagen. Leerlingen kunnen dan een beperkt aantal dossiertoetsen inhalen en/of herkansen. INTERNATIONALISERING Door ondertekening van het aanmeldingsformulier hebben je ouders/verzorgers verklaard akkoord te gaan met de uit deze aanmelding voortkomende verplichting deel te nemen aan alle onderdelen van het onderwijs en het lesprogramma van ‘t Atrium. Hieronder valt met name deelname aan de internationale uitwisselingen in klas 4. ’t Atrium hecht grote waarde aan haar internationaliseringprogramma, omdat dit bijdraagt aan de ontwikkeling van een Europese dimensie binnen het staatsburgerschap en de leerling tijdens het uitwisselingsprogramma kennis maakt met de diversiteit binnen de EU. Internationalisering is een verplicht schooleigen onderdeel van de vrije ruimte. Indien dit onderdeel niet naar behoren wordt afgesloten, kan het diploma niet worden uitgereikt. Vrijstelling voor dit onderdeel wordt niet verleend, ook niet voor doublanten.

6

LOOPBAANORIENTATIE (Toekomstdossier ) Loopbaanoriëntatie wil zeggen dat leerlingen van 4, 5, en 6 VWO zich op een systematische manier voorbereiden op een goede opleidings - en beroepskeuze. Een opleiding of een beroep kiezen doe je niet in een paar dagen maar is een proces dat geleidelijk verloopt. Je bent er vaak al onbewust mee bezig en nu in de derde klas werk je bewust aan dit keuzeproces. Je hebt nagedacht over welke vakken je leuk vindt, waar je goed in bent, welke opleidingen je aantrekken en wat je interesses zijn. Uiteindelijk kies je dit jaar een profiel met vakken waar je eindexamen in doet. Volgend jaar zit je in de bovenbouw en ben je begonnen met het eindexamen. Maar wat ga je doen als je in het bezit bent van het diploma? Het lijkt nog ver weg, maar je goed oriënteren kost tijd. HET “TOEKOMSTDOSSIER “ In de Tweede Fase leggen alle leerlingen een toekomstdossier aan. Onze school gebruikt de methode Qompas als hulpmiddel om een digitaal dossier aan te leggen. In dit dossier leg je vast welke stappen je van plan bent te maken en welke je al gemaakt hebt. Belangrijk is dat jouw ervaringen worden geïntegreerd in het keuzeproces. MODULE LOOPBAANORIENTATIE (LOB) Deze module omvat een studielast van 40 uur, verdeeld over klas 4,5,en 6 VWO en omvat de volgende thema’s:

- Waar sta je nu? - Onderzoek naar jezelf. - Onderzoek naar je toekomst: studeren, opleidingen, erop uit, vergelijken, enz .

- Hogeschool, Universiteit - Studeren en student: studiefinanciering, aanmelden, numerus fixus, selectie

De verdeling over de jaarlagen is als volgt: VWO 4 - 5 SLU VWO 5 – 20 SLU VWO 6 – 15 SLU LOOPBAANORIENTATIE ALS ONDERDEEL VAN HET PTA Het hele studiekeuzeproces is geen vrijblijvende zaak, maar heeft dezelfde status als een schoolvak. Je krijgt dus ook een beoordeling op je (eind)rapport. Als de beoordeling “onvoldoende” is, zul je de tekortkomingen alsnog moeten wegwerken. WERKWIJZE Het is in je eigen belang om tot een zo goed mogelijke (studie)keuze te komen . De weg er naar toe zal voor iedereen anders verlopen en in een ander tempo. Voor een aantal van jullie zal een studielast van 40 uur te weinig zijn.

7

DE TWEEDE FASE en DE KEUZES in (T)VWO 3 Er moet dit jaar een belangrijke keuze gemaakt worden. Je kiest het profiel waar je in de komende jaren op het (T)VWO examen in gaat doen. De keuze van een profiel en de invulling daarvan heeft gevolgen voor je toekomst. Je zet daarmee een koers uit die bepalend is voor je latere studie- en beroepskeuze. Daar ben je trouwens al langer mee bezig, want de keuze voor VMBO, HAVO of VWO is al een belangrijke stap geweest. Het profiel bestaat uit:

- Het Gemeenschappelijk Deel (met verplichte vakken) - Het Profieldeel (met verplichte profielvakken en de profielkeuzevakken) - Het Vrije Deel (met het zgn. Keuze-examenvak)

HET GEMEENSCHAPPELIJK DEEL Het gemeenschappelijk deel omvat 1920 studielasturen (SLU). De vakken zijn voor alle leerlingen verplicht.

- Nederlands 480 SLU - Engels 400 SLU - 2e moderne vreemde taal 480 SLU - Maatschappijleer 120 SLU (leerjaar 4) - Lichamelijke Opvoeding 160 SLU - Culturele Kunstzinnige Vorming 160 SLU (leerjaar 4)

- Big History 120 SLU (leerjaar 5) HET PROFIELDEEL Het profieldeel is een samenhangend geheel van vakken dat gericht is op een bepaalde studie en beroep. We onderscheiden in het profieldeel de verplichte profielvakken en de profielkeuzevakken. Er bestaan vier profielen, je zou kunnen zeggen specialisaties:

CM Cultuur en Maatschappij EM Economie en Maatschappij NG Natuur en Gezondheid NT Natuur en Techniek

HET VRIJE DEEL Je kiest naast je profiel en de profielkeuzevakken nog één examenvak, het zgn. keuze-examenvak.

8

EXTRA EXAMENVAK Sta je gemiddeld een 7,5 en ben je gemotiveerd, dan bestaat de mogelijkheid om een extra examenvak te kiezen. Als hiervoor in aanmerking wil komen, neem dan (ruim) voor je definitieve profielkeuze contact op met de conrector, de heer G. Poppe. Deze kan kan je hier meer over vertellen. Voorwaarde is natuurlijk wel, dat je op het eindrapport nog steeds een 7,5 gemiddeld staat. ONDERWIJSTIJD Voor alle vwo-leerlingen geldt de wettelijke verplichting, dat zij gedurende hun schoolcarrière 5700 klokuren les moeten hebben gevolgd. Voor onze school met een 50-minutenrooster komt dit er op neer dat je in vwo 4 en vwo 5 gemiddeld 32 lesuren per week moet volgen en in het examenjaar 26 lessen per week. In de onderbouw voldoen alle leerlingen aan de vereiste onderwijstijd. De TTO- en veel sportklasleerlingen gaan hier zelfs zoveel overheen dat zij in de bovenbouw voldoende uren maken om aan de onderwijstijd te voldoen. Met name bij leerlingen die “gewoon” vwo doen, kan het voorkomen dat zij met de door hen gekozen vakken niet aan het aantal vereiste uren per week komen. In dat geval moet je nog 1 of meerdere extra uren volgen. In voorkomende gevallen maak je in overleg met meneer Poppe een keuze uit een aantal mogelijkheden.

9

QOMPAS: EEN HULPMIDDEL bij de PROFIELKEUZE INLEIDING Met Qompas Profielkeuze heb je alle informatie over de profielen, de vakken in de Tweede Fase, aansluitende studierichtingen en beroepsmogelijkheden direct beschikbaar. Het programma bevat vijf tests die jouw capaciteiten en interesses in beeld brengen. Ook kun je direct zien welke studiemogelijkheden aansluiten (en welke niet) als je extra vakken aan je profiel toevoegt of juist weghaalt. Alle favorieten en resultaten kun je steeds opslaan in je eigen digitale dossier. Aan de hand van de verschillende stappen in de lesbrief helpt Qompas je bij het kiezen van het best bij jou passende profiel. De volgorde van de stappen is niet voor iedereen hetzelfde. Als je al denkt te weten wat je wilt gaan studeren, dan volg je een ander stappenplan, dan iemand die dat nog helemaal niet weet. Zo volgt iedereen zijn eigen pad. OVERZICHT VAN DE ZEVEN STAPPEN Stap 1 Introductie Stap 2 Test jezelf Stap 3 Oriëntatie op beroepen Stap 4 Oriëntatie op studies Stap 5 Oriëntatie op profielen en vakken Stap 6 Speel met je profiel Stap 7 Het einddossier opstellen

STAP VOOR STAP KIEZEN

10

Stap 1 Oriënteren: om welke keuze gaat het?

- Voor dit jaar gaat het om de voorbereiding van de profielkeuze - Heb ik op dit moment voldoende informatie over mezelf en het kiezen? - Ik maak een plan van aanpak om tot een keuze te komen

Stap 2 Informatie verwerven

- Wat kan ik wel en niet kiezen op onze school? Welke capaciteiten vaardigheden heb ik nodig voor een vak?

- Informatie over mezelf: wat vind ik belangrijk voor nu en later, wat kan ik en heb ik wel de juiste vaardigheden voor een vak?

- Informatie over wat ik na het havo/ vwo kan gaan doen: hoe zit de wereld van arbeid en beroep in elkaar en welke opleidingen zijn er zoal? Wat kan ik met een bepaald profiel na het examen?

Stap 3 De keuze bepalen

- Ik weet welke vakken ik kies en ik weet dat ze bij me passen - Ik weet welke capaciteiten en vaardigheden ik ervoor moet hebben - Ik ken de voor- en nadelen van mijn keuze - Ik weet welke richting ik er later mee op kan - Ik ben zeker van mijn keuze

Stap 4 De keuze uitvoeren

- Op 14 februari kies je een voorlopig Profiel. De decaan laat je hiervoor een formulier invullen.

- Naar aanleiding van je voorlopige keus krijg je advies van de vakdocenten - Indien nodig bespreken je mentor en de decaan deze keus met je - Uiterlijk 18 april lever je het formulier met je definitieve keuze in (dit formulier

krijg je in april en moet ondertekend worden door je ouders)

Mocht de keuze problemen opleveren, dan is er altijd gelegenheid deze op school met je mentor of de decaan te bespreken.

11

PRAKTISCHE TIPS bij het KIEZEN VAN EEN PROFIEL

- KEN JEZELF

Wat zijn je interesses? Wat doe je graag? Probeer alles wat je leuk vindt te vertalen naar het beroepenveld of een sector. Een goed hulpmiddel is de interessetest.

Wat zijn je vaardigheden?

Wat zijn je capaciteiten? Leg zoveel mogelijk het accent op datgene waar je goed in bent. Kies het profiel dat het meest aansluit bij je mogelijkheden. Kijk niet alleen naar de cijfers maar vraag advies aan de vakdocenten als je twijfelt. Het karakter van sommige vakken in de Tweede Fase verschilt nogal eens met het vak in de derde klas.

Als blijkt dat je in het gemeenschappelijk deel of ook binnen de profiel- delen meerdere vakken moet opnemen waar je niet goed in bent , vraag je dan af of VWO de goede leerroute is. - VERVOLGOPLEIDINGEN Je kunt niet met elk profiel alle vervolgopleidingen volgen. Sommige opleidingen eisen een bepaald profiel. Het kan ook zijn dat er binnen het

profiel bepaalde vakken gekozen moeten zijn om te worden toegelaten. - OVERLEG

Het is belangrijk dat jullie in klas 3 (T)VWO zelf een keuze maken. Het is echter ook van belang dat jullie steun krijgen van thuis. Zet samen alles nog eens op een rijtje en weeg de voor- en nadelen tegen elkaar af.

-EXAMENEISEN In de afgelopen jaren zijn de exameneisen steeds verder aangescherpt. Het is verstandig hier bij de keuze van je (profiel)vakken rekening mee te houden, met name bij de keuze van Wiskunde A, B of C. Bij het examen mag je maximaal één 5 hebben bij de kernvakken Nederlands, Engels, Wiskunde en de Rekentoets. Over de status van de verplichte rekentoets is het afgelopen jaar nog volop gediscussieerd. Met ingang van het schooljaar 2015 - 2016 telt de Rekentoets mee bij de bepaling van de examenuitslag en van af het jaar daarna krijgt de toets de status van kernvak.

12

13

ATRIUM TABEL STUDIELASTUREN (SLU) voor VWO

Vaknaam SLU 2007 CE

Nederlands 480 ce

Engels 400 ce

Duits 480 ce

Frans 480 ce

Maatschappijleer 120 ---

Lichamelijke Opvoeding 160 ---

Culturele en Kunstzinnige Vorming (CKV) 160 ---

Big History 120 ---

Wiskunde A 520 ce

Wiskunde B 600 ce

Wiskunde C 480 ce

Wiskunde D 440 ---

Natuurkunde 480 ce

Scheikunde 440 ce

Biologie 480 ce

Bewegen, Sport en Maatschappij (BSM) 440 ---

Aardrijkskunde 440 ce

Economie 480 ce

Geschiedenis 480 ce

Management & Organisatie (M&O) 440 ce

Kunst (Beeldende Vormgeving) (KUBV) 480 ce

Studielasturen (SLU): klokuren die je in totaal kwijt bent aan lessen en huiswerk. Het

is een gemiddelde, dus het kan zijn dat jij er meer of minder tijd aan moet besteden

CE: Centraal Examen. Indien er geen CE staat vermeld, heeft het

vak alleen een Schoolexamen. NIEUWE BEGRIPPEN De Profielen Vier richtingen die kunnen worden gekozen:. CM, EM, NG, NT.

14

Profielvakken Vakken die kenmerkend en verplicht zijn voor een bepaald verplicht profiel. Profielkeuzevak Vak(ken) die je binnen het profiel kunt kiezen Keuze-examenvak Vak(ken) die je binnen het vrije deel kunt kiezen Gemeenschappelijk Vakken die voor iedereen verplicht zijn. deel Vrije deel In het vrije deel moet je één keuze-examenvak kiezen. Hierin

zitten ook LOB en Internationalisering. Profielwerkstuk (PWS) Een uitgebreide praktische opdracht van één of twee vakken.

Iedereen moet zo’n werkstuk maken. Het cijfer telt mee in het “combinatiecijfer”.

Combinatiecijfer ANW, ML, Literatuur en het profielwerkstuk (PWS). De cijfers

van deze vakken worden rekenkundig gemiddeld. Het afgeronde cijfer telt mee voor je eindexamen.

Voldoende/goed L.O. en CKV worden beoordeeld met “voldoende” of “goed”. Handelingsdeel Dit zijn onderdelen van vakken die “naar behoren” moeten

worden afgesloten, zonder dat er een cijfer voor wordt gegeven. Studielastuur SLU zijn klokuren die je in totaal kwijt bent aan lessen en

huiswerk. Het is een gemiddelde. dus het kan zijn dat jij er meer of minder tijd aan moet besteden.

Contacturen Uren waarin je les volgt bij een docent. Examendossier Overzicht van resultaten Studiewijzer Bevat informatie over leerstof en de planning die je nodig hebt

om zelfstandig aan de gang te gaan. Vaardigheden Bijvoorbeeld kunnen samenwerken, presentatie houden,

verslag schrijven, informatie verwerken. Zelfstandig leren Een zelfstandige leerling deelt zelf zijn werk in en neemt

verantwoordelijkheid voor zijn studie. Domeinen Onderdelen van een vak, bijv. lezen, schrijven, spreken bij

Duits. Kernvakken Dit zijn Nederlands, Engels, Wiskunde en – vanaf het examen

2017 – de Rekentoets. Voor deze vakken mag je maximaal één 5 hebben om te slagen.

PTA Programma van Toetsing en Afsluiting. Hierin staat per vak precies

wanneer welk onderdeel op welke manier wordt getoetst voor je examendossier.

15

Schoolexamen In vrijwel alle vakken doe je schoolexamen (SE). Dat schoolexamen is de helft van je eindcijfer als voor dat vak ook een centraal schriftelijk examen (CE) wordt afgenomen. Zo niet, dan is het schoolexamencijfer het eindcijfer voor dat vak.

Centraal examen Landelijk eindexamen. Alle leerlingen in Nederland doen voor de

meeste vakken dit centrale examen. Het is 50 % van je eindcijfer. Voortgangstoets Toets die alleen meetelt voor de overgang naar een volgend leerjaar. Dossiertoets Toets telt mee voor Schoolexamen zowel als voortgang.

16

DOORSTROOMRECHTEN van VOORTGEZET naar HOGER ONDERWIJS Dit jaar kies je het profiel waarin je eindexamen havo of vwo gaat doen. Elk profiel biedt je de mogelijkheid over een paar jaar te kiezen uit een groot aantal vervolgopleidingen. Maar de feitelijke samenstelling van je profiel en de keuzes die je daarin kunt maken, hebben daar behoorlijk wat invloed op. Je hebt soms een bepaald profiel of een specifiek vak (of zelfs een aantal vakken) nodig om toegelaten te worden tot een vervolgopleiding. Daarom is het belangrijk dat je op de hoogte bent van de vooropleidingseisen in het wetenschappelijk (= universitair) onderwijs (WO) en het hoger beroepsonderwijs (HBO). Deze vooropleidingseisen geven aan met welke profielen en vakken je wordt toegelaten tot de verschillende opleidingen. De eisen staan vermeld in een officieel document met een lijst die wordt vastgesteld door de minister van onderwijs. De vereniging van Nederlandse schooldecanen heeft de lijst van de minister vertaald in een document, waarin je de vooropleidingseisen eenvoudig kunt terugvinden. De officiële lijst kan zonodig tussentijds door de minister worden aangepast! Wanneer er aanpassingen komen in de lijst, dan hoor je dit zo snel mogelijk. Je kunt de lijst gebruiken als hulpmiddel bij het kiezen van je profiel.

17

Lijst vooropleidingseisen hoger onderwijs bij de nieuwe vo-profielen v.a. 2007 (gebaseerd op de publicatie ‘Nadere vooropleidingseisen’ van het ministerie van OCW, gepubliceerd op 25 februari 2011)

Van VWO naar WETENSCHAPPELIJK ONDERWIJS

Betekenis van gebruikte tekens en afkortingen: = toegangsrecht = géén toegangsrecht Een vakaanduiding betekent dat er toegangsrecht is indien aan de vakaanduiding is voldaan. (…): uit de tussen haken vermelde vakken kan worden gekozen. Eén van de genoemde vakken is voldoende. ak: aardrijkskunde bi: biologie ec: economie gr: Grieks

vw

o

ve

rplic

hte

pro

fie

lva

kke

n

N+T N+G E+M C+M

wib wia/b wia/b wia/c

na bi ec gs

sk sk gs kubv

Profielkeuzevak

zie

schoolaanbod

1 1 1 1

gs: geschiedenis la: Latijn na: natuurkunde

sk: scheikunde wia: wiskunde A wib: wiskunde B wic: wiskunde C

Sector economie (universiteit)

nr Opleidingen N+T N+G E+M C+M

1. Actuariële wetenschappen wib wib wib

2. Bedrijfseconomie wia of wib

3. Bedrijfskunde wia of wib

4. Econometrie en operationele

research

wib wib wib

5. Economie wia of wib

6.. Economie en bedrijfseconomie wia of wib

7. Economie en bedrijfskunde wia of wib

8. Fiscale economie wia of wib

9. International business wia of wib

10 International business

administration

wia of wib

18

Sector gedrag en maatschappij (universiteit)


1. Algemene sociale wetenschappen

2. Bestuurs- en organisatiewetenschap

3. Bestuurskunde

4. Communicatiewetenschap

5. Criminologie

6. Culturele antropologie en

ontwikkelingssociologie

7. Europese Studies

8. Geografie, Planologie en Milieu

9. International Bachelor’s Programme

In Communication and Media

10 Milieu-maatschappij-wetenschappen

11 Onderwijskunde

12 Organisatiewetenschappen

13 Pedagogische wetenschappen

14 Personeelwetenschappen

15 Politicologie

16 Psychologie

17 Sociale geografie en planologie

18 Sociologie

19 Technische planologie wia of wib

20 Vrijetijdwetenschappen

21 Politics, Psychology, Law &

Economics

22 Philosophy, Politics & Economics

19

Sector gezondheidszorg (universiteit)


1. Bewegingswetenschappen bi na

2. Biomedische wetenschappen bi na

3. Diergeneeskunde bi na

4. European public health

5. Geneeskunde bi na

6. Gezondheid en leven bi bi + sk

7. Gezondheidswetenschappen

8. Klinische technologie bi na

9. Medische informatiekunde na na wia of wib

+ na

10 Tandheelkunde bi na

Sector landbouw en natuurlijke omgeving (universiteit)


1. Agrotechnologie

na wib + na +

(sk of bi)

wib + na +

(sk of bi)

2. Bedrijfs- en

consumentenwetenschappen

wia of wib

3. Biologie bi na

4. Biotechnologie 2 uit na,sk

en bi

na + sk + bi

5. Bodem, water en atmosfeer na na + sk (wia of wib)

+ na + sk

6. Bos- en natuurbeheer bi of ak wia +

(bi of ak)

7. Dierwetenschappen sk (wia of wib)

+ sk

8. Economie en beleid wia of wib

9. Gezondheid en maatschappij wia of wib

10. Internationaal land- en

waterbeheer

na

na

(wia of wib)

+ na

11. Internationale

ontwikkelingsstudies

wia of wib

12. Landschapsarchitectuur en

ruimtelijke planning

(wia of wib)

+ (ak of bi)

13. Levensmiddelentechnologie wib + na +

sk

wib + na +

sk

14. Milieuwetenschappen na na + sk (wia of wib)

+ na + sk

15. Moleculaire levenswetenschappen wib + na

wib + na +

sk

wib + na +

sk

16. Plantenwetenschappen

2 uit bi, na

en sk

bi + na + sk

20

17. Toegepaste

communicatiewetenschap

18. Voeding en gezondheid sk + bi sk + bi

Sector natuur (universiteit)


1. Aarde en economie wia of wib

2. Aardwetenschappen na na + sk (wia of wib)

+ na + sk

3. Bèta-gamma wib + na wib + na +

sk

wib + na +

sk

4. Biologie bi na

5. Biofarmaceutische wetenschappen na bi + na + sk

6. Business Analytics wib wib wib

7. Farmaceutische Wetenschappen na na + sk (wia of wib)

+ na + sk

8. Farmacie na na + sk (wia of wib)

+ na + sk

9. Informatica wib wib wib

10. Informatica, multimedia en

Management

(wia of wib)

11. Informatiekunde (wia of wib)

12. Kennistechnologie wib wib wib

13. Kunstmatige intelligentie wia of wib

14. Life science and technology wib + na wib + na +

sk

wib + na +

sk

15. Lifestyle Informatics wia of wib

16. Medische natuurwetenschappen wib + na wib + na +

sk

wib + na +

sk

17. Milieu-natuurwetenschappen na na + sk (wia of wib)

+ na + sk

18. Moleculaire levenswetenschappen wib + na wib + na +

sk

wib + na +

sk

19. Molecular science and technology wib + na wib + na +

sk

wib + na +

sk

20. Natuur- en sterrenkunde wib + na wib + na wib + na

21. Natuurkunde wib + na wib + na wib + na

22. Natuurwetenschappen en

Innovatiemanagement

na na + sk (wia of wib)

+ na + sk

23. Psychobiologie bi na

24. Scheikunde wib + na wib + na +

sk

wib + na +

sk

25. Science wib + na wib + na +

sk

wib + na +

sk

26. Science, Business & Innovation wib + na wib + na +

sk

wib + na +

sk

21

27. Sterrenkunde wib + na wib + na wib + na

28. Wiskunde wib wib wib

Sector recht (universiteit)

nr opleidingen N+T N+G E+M C+M

1. Bestuurskunde

2. European law school

3. Fiscaal recht

4. Internationaal en Europees recht

5. Notarieel recht

6. Recht en bestuur

7. Recht en ICT

8. Ondernemingsrecht

9. Rechtsgeleerdheid

10. Global Law

Sector taal en cultuur (universiteit)


1. Afrikaanse talen en culturen

2. Algemene cultuurwetenschappen

3. American studies

4. Arabische taal en cultuur

5. Archeologie

6. Archeologie en prehistorie

7. Chinastudies

8. Communicatie- en

informatiewetenschappen

9. Culturele informatiewetenschap

10. Cultuurwetenschappen

11. Duitse taal en cultuur

12. Engelse taal en cultuur

13. Europese studies

14. Film- en literatuurwetenschap

15. Fins-Oegrische talen en culturen

16. Franse taal en cultuur

17. Friese taal en cultuur

18. Geschiedenis

19. Godgeleerdheid

20. Godsdienstwetenschap

21. Griekse en Latijnse taal en cultuur la+gr la+gr la+gr la+gr

22. Hebreeuwse en Joodse studies

23. Hebreeuwse taal en cultuur

24. Humanistiek

22

25. Internationale organisaties en

internationale betrekkingen

26. Islam en Arabisch

27. Islamitische theologie

28. Italiaanse taal en cultuur

29. Japanstudies

30. Keltische talen en cultuur

31. Koreastudies

32. Kunsten, cultuur en media

33. Kunstgeschiedenis

34 Latijns-Amerikastudies

35. Latijnse taal en cultuur

36. Liberal arts en sciences

37. Literatuurwetenschap

38. Media en cultuur

39. Midden-Oostenstudies

40. Muziekwetenschap

41. Nederlandkunde / Dutch studies

42. Nederlandse taal en cultuur

43. Nieuwgriekse taal en cultuur

44. Oude culturen van de Mediterrane

Wereld

45. Oudheidkunde

46. Portugese taal en cultuur

47. Religie in Samenleving en cultuur

48. Religie en levensbeschouwing

49. Religiestudies

50. Roemeense taal en cultuur

51. Romaanse talen en culturen

52. Russische Studies

53. Scandinavische talen en culturen

54. Slavische talen en culturen

55. Spaanse taal en cultuur

56. Taal en cultuurstudies

57. Taalwetenschap

58. Theater-, filmen

televisiewetenschap

59. Theaterwetenschap

60. Theologie

61. Theologie Klassiek

62. Theologie Plus

63. Wereldgodsdiensten

64. Wijsbegeerte

65. Wijsbegeerte van een bepaald

wetenschapsgebied

66. Zuid- en Zuidoost-Aziëstudies

23

Sector techniek (universiteit)

nr Opleidingen N+T N+G¹ E+M C+M

1. Advanced technology wib + na wib + na +

sk

wib + na +

sk

2. Bedrijfsinformatietechnologie wib wib wib

3. Biomedische technologie wib + na wib + na wib + na

4. Bouwkunde wib + na wib + na wib + na

5. Civiele techniek wib + na wib + na wib + na

6. Computer Science wib wib wib

7. Creative Technology

8. Electrical Engineering wib + na wib + na wib + na

9. Industrieel ontwerpen wib + na wib + na wib + na

10 Industrial Design wib + na wib + na wib + na

11. Life science & technology wib + na wib + na +

sk

wib + na +

sk

12. Luchtvaart- en ruimtevaarttechniek wib + na wib + na wib + na

13. Maritieme techniek wib + na wib + na wib + na

14. Nanobiologie bi wib + na

15. Scheikundige technologie wib + na wib + na +

sk

wib + na +

sk

16. Molecular Science and Technology wib + na wib + na +

sk

wib + na +

sk

17. Technische aardwetenschappen wib + na wib + na wib + na

18. Technische bedrijfskunde wib wib wib

19. Technische bestuurskunde wib + na wib + na wib + na

20. Technische informatica wib wib wib

21. Technische

innovatiewetenschappen

wib wib wib

22. Technische natuurkunde wib + na wib + na wib + na

23. Technische wiskunde wib wib wib

24. Werktuigbouwkunde wib + na wib + na wib + na

Sector overstijgend


1. Tourism wia

2. Leisure wia

24

Van VWO naar HOGER BEROEPSONDERWIJS,

Uiteraard is het mogelijk zich met een vwo-diploma op zak aan te melden voor een studie in het HBO. Voor sommige beroepenrichtingen bestaan er zelfs geen universitaire opleidingen. Denk bij voorbeeld aan fysiotherapie of een combinatie van “sport en management”. Wie zich daar nu al mee bezig wil houden, kan alle informatie over toelatingseisen VWO > HBO vinden op : https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2013-1582.html

DE VAKKEN IN DE HERZIENE TWEEDE FASE Toelichting door docenten van ‘t Atrium Nu je binnenkort een profiel gaat kiezen is het belangrijk dat je weet wat een vak tot aan het eindexamen inhoudt. Een aantal vakken zoals Management en Organisatie, Kunstvak, Bewegen Sport en Maatschappij is nieuw. Het vak wiskunde bestaat uit verschillende “soorten” wiskunde en de vakken die je nu ook hebt kunnen in de bovenbouw soms van karakter of “ zwaarte” veranderen. Kortom je verwachtingspatroon moet kloppen met de werkelijkheid. In de methode Qompas staat uitvoerige informatie over de vakken in de Tweede Fase. Tevens geven de vakdocenten van ‘t Atrium hierover voorlichting in de lessen. Op de volgende pagina’s staat in het kort een omschrijving van de vakken, zodat je alvast een beeld kunt krijgen.

https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2013-1582.html

25

Vak: Nederlands

VWO

Uren per week

A4 – 3 A5 – 3 A6 – 3

Wat gaan we doen?

SCHRIJFVAARDIGHEID Je gaat verschillende soorten teksten schrijven, maar vooral betogen. In de examenklas bouw je een schrijfdossier op. SPREEKVAARDIGHEID Elk jaar doe je mee aan een debat of aan een discussie. LEESVAARDIGHEID Je krijgt behoorlijk wat theorie over tekststructuren en argumentatieleer. Daarmee kun je beter de vragen bij een tekst beantwoorden en een tekst samenvatten. LITERATUUR Je moet een aantal boeken lezen (VWO 12). Daarvan moet je leesverslagen maken en andere opdrachten. Dit leidt tot een leesdossier. In de examenklas moet je mondeling examen doen over dit dossier. In klas 4 en 5 maak je ook kennis met literatuurgeschiedenis TAALVAARDIGHEID Alle regels voor stijl en spelling worden aangeboden en natuurlijk ook getoetst. Schrijfvaardigheid, taalvaardigheid en spreekvaardigheid zijn onderdeel van het schoolexamen. Leesvaardigheid wordt in het centraal eindexamen getoetst.

Welk materialen gebruiken we?

Boeken, werkboeken, cd’s, readers, video’s, dvd’s.

Hoe gaan we dat doen?

Klassikaal, werkgroepen en zelfstandige studie.

Hoe wordt dat getoetst?

In de niet-examenklassen zijn er alleen maar voortgangstoetsen in de vorm van repetities, presentaties, verslagen en schrijfopdrachten. Voor het onderdeel literatuur krijg je in klas 4 en 5 een dossiertoets.

26

Vak: ENGELS ATHENEUM

1. GEGEVENS

Het vak Engelse taal- en letterkunde in de bovenbouw VWO heeft 3

contacturen in 4 VWO, 3 uren in 5 VWO en 2 uren in VWO 6. In het

examenjaar wordt semi-modulair toegewerkt naar de afsluitende

schoolexamens en het centraal eindexamen.

2. LEERSTOF A. Bij leesvaardigheid wordt je geleidelijk voorbereid op het centraal

eindexamen leesvaardigheid. Dit gebeurt ondermeer door een grondige

training in tekstanalyse en taalverwerving. Daarnaast is er een uitgebreid

programma "extensief lezen" met diverse verwerkingsopdrachten.

B. Bij luistervaardigheid is het de bedoeling dat je allerlei gesprekken

(op band, op video of "live") kunt volgen en kunt weergeven wat hoofd- en

bijzaken zijn. Je leert tevens aantekeningen en samenvattingen te maken.

C. Gespreksvaardigheid betekent dat je verschillende soorten

gesprekken leert voeren, dat je vragen gaat leren stellen en

beantwoorden, en dat je jouw mening kunt geven over verschillende

onderwerpen. Je kunt bij dit onderdeel ook een presentatie/spreekbeurt

moeten verzorgen.

D. Bij schrijfvaardigheid leer je zowel persoonlijke als zakelijke brieven

te schrijven. Daarnaast komen ook andersoortige schrijfteksten aan de

orde. Hierbij moet tevens gebruik gemaakt worden van elektronische

hulpmiddelen.

E. Letterkunde. Aan de orde komen toneelstukken van Shakespeare en

veel poëzie. Daarnaast krijg je literatuurgeschiedenis en literaire

begrippen.

3. MATERIALEN

De lessen taalkunde worden gegeven aan de hand van een cursusboek

met teksten, idioom, grammatica en opdrachten. Een goed woordenboek

is noodzakelijk. Audiomateriaal wordt verzorgd vanuit school. Daarnaast

spelen de internationale uitwisselingen een grote rol bij

gespreksvaardigheid.

4. LESSEN De lessen taalkunde zijn klassikaal en docentgestuurd. Er is sprake van

beperkte tempodifferentiatie en er worden diverse werkvormen

gehanteerd. In deze lessen komen de vier basisvaardigheden uitgebreid

aan bod. De lessen letterkunde zijn in de vorm van hoorcolleges, waarbij

de “strategy of note-taking” een belangrijke rol speelt.

5. TOETSEN

De toetsen zijn schriftelijk. Per blok zijn er twee of drie toetsen. Een

daarvan gaat over taalkunde, met 50% toegepaste vocabulaire en 50%

grammatica. Daarnaast zijn er aparte toetsen leesvaardigheid,

luistervaardigheid en schrijfvaardigheid. Aan het einde van de cursus volgt

er tevens een schriftelijke toets letterkunde.

27

Vak: ENGELS TVWO – International Baccalaureate

1. GEGEVENS

Net als in de onderbouw volg je in 4, 5 en 6 TVWO vier lesuren per week.

Je wordt opgeleid voor twee verschillende diploma’s : het reguliere VWO-

diploma en het IB-certificaat voor English Language A2, Higher Level.

De voertaal is in alle lessen Engels.

In het laatste blok van 4 TVWO wordt er voorlichting gegeven over de

inhoud en eisen van de IB-opleiding.

Het profielwerkstuk in 6 TVWO dient in het Engels te worden geschreven.

2. LEERSTOF De onderdelen voor Engels binnen het VWO zijn voor het TVWO gelijk

aan die van het reguliere VWO. Uiteraard worden de onderdelen A t/m C

op een hoger niveau uitgevoerd en worden zij grotendeels geïntegreerd in

het IB-programma.

In 4 TVWO bestaat het letterkundeprogramma uit drie modules van het

Britse GCSE programma.

Een vierde GCSE module is Media. Het GCSE vormt een goede

voorbereiding op het IB.

3. MATERIALEN

In 4TVWO wordt gewerkt met Headway Advanced.

Bij de GCSE modules worden een tweetal literaire werken bestudeerd

naast een poëzie anthologie.

Voor Media wordt gebruikt gemaakt van diverse bronnen zoals de

schrijvende pers, televisie, film en internet.

4. LESSEN Per blok wordt gemiddeld 50% van de lestijd met de methode New

Headway gewerkt. De overige lestijd wordt besteed aan de GCSE

modules.

5. TOETSEN

Per blok zijn er drie toetsen. Zo is er in elk blok een toets over een aantal

hoofdstukken uit New Headway, een Cito lees- of luistertoets en een

GCSE toets. De laatste toets kan bestaan uit het beantwoorden van een

vraag over een bestudeerd literair werk, te vergelijken met de

Shakespeare paper in T3, een essay of andere schrijfopdracht.

Van de internationaliseringactiviteit met Canada dient een verslag te

worden ingeleverd. Het cijfer hiervoor telt mee voor het rapport.

28

Vak: DUITS

Atheneum / Tweetalig VWO

1 GEGEVENS In de bovenbouw heb je 3 contacturen per week

2 LEERSTOF Vanaf de vierde klas is alles wat we doen toegespitst op de

vaardigheden, die ook in het (school)examen – dus in 6 VWO worden

getoetst

A leesvaardigheid - dit onderdeel bepaalt de helft van je

uiteindelijke examencijfer. We gaan uitgebreid aan de slag met

(examen)teksten en je begrijpt dat ook taalverwerving (idioom leren)

een belangrijke rol zal spelen

B luistervaardigheid - je moet uiteindelijk in staat zijn, om allerlei

gesprekken te kunnen volgen en om de kern uit verschillende soorten

informatieve programma’s (radio/TV) te halen

C gespreksvaardigheid - je leert verschillende soorten gesprekken

te voeren door middel van vraag & antwoord; je kunt je mening geven

over verschillende onderwerpen. Tevens dien je in staat te zijn een

korte presentatie/spreekbeurt te geven/houden

D schrijfvaardigheid - je leert zowel persoonlijke als zakelijke

brieven te schrijven. Ook andere tekstvormen, zoals samenvattingen

komen aan bod.

E letterkunde - je maakt kennis met een aantal literaire

werken/tekstfragmenten. Door middel van leesverslagen breng je

verslag uit van een aantal boeken, dat je moet lezen. Daarnaast krijg je

een inleiding in de literatuurgeschiedenis.

3 MATERIALEN Met uitzondering van letterkunde komen alle vaardigheden aan bod in

de bovenbouwmethode, die we gebruiken. De methode is een

voortzetting van onze onderbouwmethode “Na klar”, hetgeen betekent

: Dezelfde verpakking, maar dan in grotere (leer)eenheden en

uiteraard met een verdere verdieping van je kennis van de

verschillende vaardigheden. In het laatste blok van klas 4 & 5 gaan we

werken met een soort modules rond de vaardigheden, die aan het eind

van blok 4 worden getoetst. Het is noodzakelijk, dat je over een goed

woordenboek beschikt.

4 LESSEN De lessen zijn klassikaal en docentgestuurd. Er worden diverse

werkvormen gehanteerd (individueel – groepswerk). Alle

vaardigheden komen in een vaste volgorde voor in de hoofdstukken

van het cursusboek. De literatuurgeschiedenis komt in de zesde klas

aan bod in de vorm van een “reader”

5 TOETSEN

Bijna alle toetsen zijn schriftelijk. Per blok zijn er minimaal 3 toetsen.

Eén van de toetsen gaat over twee hoofdstukken uit “na klar”.

Daarnaast zijn er aparte toetsen leesvaardigheid, luistervaardigheid,

spreekvaardigheid (blok 4) en schrijfvaardigheid

(blok 4). Literatuurgeschiedenis wordt getoetst in klas 6

29

Vak: FRANS

(T) VWO

Uren per week

H4 – 4 H5 – 4 A4 – 3 A5 – 3 A6 – 3

Wat gaan we doen?

-Leesvaardigheid; het lezen van diverse soorten teksten en het aanleren van allerlei leesstrategieën om een tekst goed te kunnen lezen. -Kijk- en luistervaardigheid: Het leren begrijpen van gesproken Frans; Ook hierbij leer je verschillende tips om iets goed te kunnen volgen. Er wordt in de lessen ook gebruik gemaakt van Franse films om deze vaardigheid te oefenen. -Schrijfvaardigheid; in de bovenbouw leer je om een goede Franse brief te schrijven. Je mag daarbij gebruik maken van een woordenboek Nederlands-Frans. -Gespreksvaardigheid; je leert om een gesprek te voeren in het Frans, waarbij het van belang is dat je ook snapt wat je gesprekspartner vertelt. -Grammatica Diverse grammaticale onderwerpen worden behandeld (o.a. de werkwoorden) ter ondersteuning bij het verder ontwikkelen van de verschillende vaardigheden. -Vocabulaire; uitbreiding van de Franse woordenschat met als doel de verschillende vaardigheden verder te ontwikkelen.

Welke materialen gebruiken we?

-Lesboek; methode -Cd’s -Teksten; examenbundel met daarin oude examens, recente krantenartikelen o.a. van internet, literatuur (bijvoorbeeld toneelstukken, romans, gedichten) -Antwoordenboeken -Luistertoetsen van verschillende niveau’s -Woordenboeken (Frans-Ned en Ned-Frans) -Franse films -Franse muziek


-Klassikale lessen (bijv uitleg grammatica) -Zelf aan de verschillende opdrachten werken waarbij de docent de leerlingen begeleidt en indien nodig helpt bij de verschillende opdrachten.


-Repetities -Vaardigheidstoetsen (lezen/luisteren) -Eventueel presentaties -Gespreksvaardigheid o.a. in de vorm van een gesprek met de docent Frans. -Leesverslagen over boeken/artikelen

30

Vak

Maatschappijleer

Leerjaar

4 (T)VWO

Aantal weken/dagen/lessen (Hoeveel tijd hebben we?)

2 lessen per week, 4 blokken voor A4

Leerstof / onderwerpen (Wat gaan we doen?)

A5: 1 hoofdstuk per blok Thema’s :

- multiculturele samenleving - politiek - verzorgingsstaat - criminaliteit & rechtsstaat

Werkvormen (Hoe gaan we dat doen?)

Volgen van het nieuws: zelfstandig volgen plus presentaties in de klas. Discussie over actuele onderwerpen Theorie in de les.

Welk materialen gebruiken we (boeken, hoofdstukken, etc.)

Lesboek, incidenteel gebruik van video

Hoe wordt dat getoetst? (toetsvorm, -duur, waarde?)

Elk blok 1 actualiteitentoets en een l leertoets over stof uit het boek. 2x in het jaar een praktische opdracht

31

Culturele Kunstzinnige Vorming

4 (T)VWO

Lesuren per week

4(T)VWO – 3 lesuren De studiebelasting van CKV is 160 uur.

Wat gaan we doen? - culturele activiteiten - kennis van kunst en cultuur - praktische activiteiten - kunstdossier

Het doel van CKV is om je in aanraking te brengen met verschillende aspecten van kunst en cultuur. Je werkt aan de hand van het basisboek een aantal thema's door en je neemt deel aan culturele activiteiten, zoals het bezoeken van theater voorstellingen, musea, concerten, films en workshops.

Welk materialen gebruiken we? - Informatieboek - Video, Fotografie en Geluid - Lesbrieven en Internet - Beeldend materiaal

Het informatieboek behandelt in kort bestek de geschiedenis van verschillende kunstdisciplines: theater, dans, muziek, film, wereldliteratuur, vrije en toegepaste beeldende kunst en architectuur. Deze informatie heb je nodig om over de verschillende culturele activiteiten een verslag te kunnen schrijven. Naast theoretische opdrachten ben je vaak praktisch bezig. Afhankelijk van de thema’s ben je bijv. aan het filmen, fotograferen, beeldbewerken of schrijven.

Hoe gaan we dat doen? - klassikale lessen - culturele activiteiten - individueel of groep

Leerlingen bereiden hun bezoeken aan culturele activiteiten voor door informatiemateriaal en recensies te verzamelen. Naderhand doet de leerling verslag van zijn ervaringen en zijn waardering. Tijdens de lessen ben je vooral met praktische en theoretische opdrachten bezig. Dat gebeurt zowel individueel als in groepsverband.

Hoe wordt dat getoetst? - verslagen - praktische opdrachten - presentaties - kunstdossier

Het vak wordt afgesloten als alle activiteiten met minimaal een voldoende uitgevoerd zijn. In het kunstdossier zijn de verslagen van culturele activiteiten opgenomen, de behandeling van bepaalde thema's en de resultaten van praktisch en theoretisch werk. De examinator stelt aan de hand van de evaluatie van het kunstdossier vast of het vak naar behoren is afgesloten.

32

Vak: Big History


Uren per week

TVWO 5: 2 uur per week VWO 5: 2 uur per week

Wat gaan we doen?

Het vak Big History doorloopt 8 drempels vanaf de

Big Bang tot aan het heden. Binnen de drempels

wordt soms de natuurwetenschappelijke kant

belicht en soms meer de sociaal wetenschappelijke

kant.

Het vak wordt zo vorm gegeven dat het gaat om

het verwerven van kennis en vaardigheden op het

gebied van:

wetenschap in de volle breedte (alfa, bèta en gamma)

een aantal belangrijke wetenschappelijke methoden/technieken

de stappen die in de onderzoekspraktijk gezet moeten worden

kennis van de ontwikkeling van de aarde vanaf de Big Bang tot aan het nu

het ontwikkelen van een wetenschappelijke attitude

Door het bovenstaande bereidt dit vak in de

breedste zin leerlingen voor op wetenschappelijk

onderwijs. “Big History” vindt zijn oorsprong in

Amerika. Er is daardoor een enorme databank aan

onderwijsleerstof in het Engels en hierdoor ook

goed aan te bieden voor het tvwo. Daarnaast is er

een methode in het Nederlands ontwikkeld. Het

vak is binnen 120 studielasturen vorm te geven en

mag opgevoerd worden ter vervanging van ANW.

Op deze manier telt het vak mee voor het

combinatiecijfer.

Bijkomend voordeel is dat de leerlingen met dit

vak voorbereid worden op het profielwerkstuk.

.

33

Algemene Informatie Wiskunde

Profiel Wiskunde

cultuur & maatschappij C (eventueel A)

economie & maatschappij A (eventueel B)

natuur & gezondheid A of B * (eventueel ook D)

natuur en techniek B verplicht, D aanbevolen

Wiskunde D kun je alleen kiezen als je wiskunde B doet. Je hebt dan dus veel uren wiskunde per week. Kies het als je wiskunde leuk vindt.

Voor wiskunde A, B en C heb je een schoolexamen en een landelijk examen.

Voor wiskunde D heb je alleen een schoolexamen.

Belangrijkste verschillen

Wi-C Wi-A Wi-B Wi-D

Analyse

+ ++ +++ +++

Goniometrie –

+ ++

++

Kansrekening en statistiek + ++ –

+

Grafen en matrices + +

–

+

Meetkunde

+

–

+ +

Wiskunde A, B, C – algebraïsche vaardigheden

Een voorbeeld:

Wi-B: Moet dit zonder hulp kunnen oplossen door de twee vergelijkingen te combineren.

Wi-A: Hint: “schrijf de tweede vergelijking als en vervang x in de eerste vergelijking door”. Nu moet je dit kunnen!

Wi-C: Antwoorden controleren en begrijpen hoe iemand daaraan komt; zelf met gebruik van

grafieken (op de Grafische Rekenmachine).

34

Vak: WISKUNDE C

Atheneum / Tweetalig VWO (keuze bij CM)

Uren per week

A4 – 3 A5 – 3 A6 – 3

Wat gaan we doen?

algebra

telproblemen

verbanden

veranderingen

statistiek

kansrekening

logisch redeneren

vorm en ruimte

keuzeonderwerpen

Welk materialen gebruiken

we?

Moderne Wiskunde vwo A/C deel 1, vwo C deel 2 en 3

Antwoordenboeken en uitwerkingen (ELO).

Gebruik van Grafische Rekenmachine (Casio).

Soms computerprogramma’s: bv. VU-grafiek, Excel, PowerPoint.


In het algemeen hebben wij klassikale lessen voor het bespreken en

maken van de leerstof.

De praktische opdrachten worden meestal in groepen van twee of drie

gemaakt.


Iedere periode (kwart jaar) wordt de leerstof schriftelijk getoetst.

35

Vak: WISKUNDE A

Atheneum / Tweetalig VWO (keuze bij CM, EM, NG)

Uren per week

A4 – 3 A5 – 3 A6 – 4

Wat gaan we doen?

algebra

telproblemen

verbanden

veranderingen

statistiek

kansrekening

keuzeonderwerpen

Welk materialen gebruiken

we?

Moderne Wiskunde vwo A/C deel 1,

Moderne Wiskunde vwo A deel 2 & 3.





In het algemeen hebben wij klassikale lessen voor het bespreken en maken van de leerstof.

De praktische opdrachten worden meestal in groepen van twee of drie gemaakt.


Iedere periode (kwart jaar) wordt de leerstof schriftelijk getoetst.

36

Vak: WISKUNDE B

Atheneum / Tweetalig VWO (keuze bij EM, NG verplicht bij NT)

Uren per week

A4 – 3 A5 – 4 A6 – 4

Wat gaan we doen?

formules, functies en grafieken

differentiëren

integreren

goniometrische functies

meetkunde met coördinaten

keuzeonderwerpen


Moderne Wiskunde vwo B deel 1, 2 en 3





In het algemeen hebben wij klassikale lessen voor het bespreken en maken van de leerstof.

De praktische opdrachten worden meestal in groepen van twee of drie

gemaakt

Hoe wordt dat getoetst? Iedere periode (kwart jaar) wordt de leerstof schriftelijk getoetst.

37

Vak:

WISKUNDE D

Atheneum / Tweetalig VWO (keuze bij NT)

Uren per week A4 – 2 / 3 A5 – 3 A6 – 3

In 4, 5 en 6 atheneum wordt dit vak alleen in het Nederlands gegeven.

Wat gaan we

doen?

kansrekening

statistiek

dynamische systemen

bewijzen en rekenen in de meetkunde

complexe getallen

wiskunde in de wetenschap keuzeonderwerpen


Moderne Wiskunde vwo D deel 1, 2 en 3





-in het algemeen hebben wij klassikale lessen voor het bespreken en maken van de leerstof.

- één of meer praktische opdracht(en) in 4 atheneum

- in 5 en 6 atheneum in groepen bestuderen van diverse wiskundige onderwerpen

aangegeven door de docent

Hoe wordt dat

getoetst?

Iedere periode (kwart jaar) wordt de leerstof getoetst in de toetsweek. Bestudeerde

opdrachten in 5 en 6 atheneum worden mogelijk afgesloten met een PowerPointpresentatie. Voor dit vak is geen Centraal Examen. De toetsen in 5 en 6

atheneum vormen samen met de praktische opdrachten het eindcijfer van het

Schoolexamen.

38

Vak: BSM

Uren per week

A4 – 2 A5 – 3 A6 - 3

Wat gaan we doen?

Bij BSM vergroot je je vaardigheden op het gebied van bewegen; leer je om leidinggevende en organiserende rollen te vervullen en doe je achtergrondkennis op over bewegen en sport. We gaan ons bezig houden met vier domeinen:

Domein bewegen: Eigen vaardigheid: spel; turnen; dans; atletiek; zelfverdediging.

Domein bewegen en regelen: Rol van organisator, instructeur, coach, lesgever en spelleider.

Domein bewegen en gezondheid: De betekenis van sport en bewegen voor gezondheid en welzijn, waaronder bijv. de basis van EHBO; conditieleer; krachttrainingsleer.

Domein bewegen en samenleving: We houden ons bezig met de vraag wat sport voor invloed heeft op onze samenleving.


Een boek en readers..


Klassikale theorielessen en praktijklessen.


De toetsing vindt plaats in de vorm van: - schriftelijke dossiertoetsen. - praktische opdrachten in de vorm van bewegingsactiviteiten en van schriftelijke verslagen.

39

Vak:

Aardrijkskunde VWO

Uren per week

VWO 4 – 2 VWO 5 – 3 VWO 6 - 3

Wat gaan we doen?

In de Tweede Fase komen zowel sociaal geografische (menselijke) als fysisch geografische (natuurlijke) thema’s aan de orde. Deze thema’s worden telkens concreet in een bepaalde regio uitgewerkt. Uiteraard gebruik je daarbij de typisch aardrijkskundige vaardigheden en werkwijzen die je ten dele al in de basisvorming geoefend en geleerd hebt. Met behulp van de getrainde vaardigheden ben je straks in staat een geografisch onderzoek te doen en krijg je een goed inzicht in de geografische processen die de relatie tussen natuur en samenleving bepalen. De leerstof is opgedeeld in zogenaamde domeinen die gelijkmatig en afwisselend over de drie leerjaren verdeeld worden. Het betreft de volgende domeinen:

- Wereld. Hier gaat het om sociaal geografische samenhangen en verscheidenheid in de wereld, mondialisering en het wereldvoedselvraagstuk.

- Aarde. Hier gaat het om de fysisch geografische verschillen en samenhangen op de aarde en het mondiale klimaatvraagstuk.

- Zuidoost-Azië als voorbeeld van een complexe regio met accent op natuurlijke gevaren, economische ontwikkeling en etnische en culturele activiteit.

- De eigen leefomgeving. Het gaat over onze eigen leefomgeving op verschillende schaalniveaus. Hierbij komen verschillende onderwerpen en problemen aan de orde, zoals recreatie, stedelijke gebieden, overstromingen en wateroverlast.


We maken gebruik van een leerboek en opdrachtenboek. Daarnaast krijg je zo nu en dan ondersteunende aantekeningen (readers) van de docent. Uiteraard maken we heel veel gebruik van de Grote Bosatlas. Voor extra aanvullende informatie hebben we toegang tot het internet.


Klassikale lessen, waarin de leerstof gestructureerd wordt en opdrachten worden besproken.

- Zelfstandige verwerking van de opdrachten in de klas, zowel individueel als groepsgewijs..

- Groepspresentaties van bepaalde deelopdrachten.


De toetsing vindt plaats in de vorm van: - schriftelijke voortgangs- en dossiertoetsen. - één praktische opdracht

40

Vak: Economie


Uren per week

A4 – 2 A5 – 3 A6 – 4

Wat gaan we doen?

Wat is eigenlijk economie? ‘Economie gaat over geld’ zullen sommigen ongetwijfeld zeggen, maar economie gaat over veel meer dan over geld. Heel simpel gezegd gaat economie over hoe we in het dagelijks leven produceren en consumeren om in onze behoeften te kunnen voorzien. Het vak wil je duidelijk maken welke rol economie speelt in ons dagelijks leven in Nederland, in Europa en in de wereld. Ook wanneer je straks niet kiest voor een studie economie, is het nuttig om meer van het vak te weten. Je kennis van de economie bepaalt je positie als deelnemer aan de maatschappij; als consument, belastingbetaler, producent of als wereldburger. Bij economie komen vier vaardigheden aan de orde:

1. leren van (veel) nieuwe vaktermen 2. verbanden zien tussen allerlei verschijnselen. 3. rekenkundige en (soms) wiskundige

vaardigheden 4. de economische begrippen (= concepten)

toepassen in nieuwe situaties (contexten)


We gebruiken de methode INDEX. De methode bestaat uit 6 katernen, met de volgende onderwerpen

1. de Nederlandse economie 2. werk en inkomen 3. markten en welvaart 4. waarde van de munt 5. globalisering

In VWO 4 worden de eerste twee katernen behandeld; in VWO 5 katern drie en vier en in VWO 6 het laatste katern. De opdrachten zijn opgenomen in de katernen. Je ontvangt een antwoordenboek met uitwerkingen van alle opdrachten uit het leerboek. Hiernaast krijg je ondersteunende aantekeningen en regelmatig stencils met extra oefenopgaven.


- klassikale lessen, waarin de leerstof gestructureerd wordt en (soms) opdrachten worden besproken. - zelfstandige verwerking van de opdrachten, - vooral individueel; in de klas en thuis. - klassenexperimenten


Schriftelijke voortgangstoetsen in VWO 4 en 5. Schriftelijke dossiertoetsen in VWO 6.

41

Vak: Geschiedenis

Atheneum 4/ Tweetalig VWO 4

Uren per week

A4 – 3 A5 – 3 A6 – 3

Wat gaan we doen?

Onderwerpen.

1. De onderwerpen die we gaan behandelen kun je onderverdelen in vijf periodes: de Prehistorie, Oudheid, Middeleeuwen, Vroegmoderne Tijd en Moderne Tijd.

2. Deze periodes zijn weer onderverdeeld in tien tijdvakken. Voor ieder tijdvakken kun je kenmerkende aspecten noemen:

- 1. Jagers en boeren / Prehistorie - 2. Grieken en Romeinen /Oudheid - 3. Monniken en ridders/ vroege Middeleeuwen - 4. Steden en staten / Late Middeleeuwen - 5. Ontdekkers en hervormers / Renaissance – 16e eeuw - 6. Regenten en vorsten / Gouden eeuw – 17e eeuw - 7. Pruiken en revoluties / Verlichting – 18e eeuw - 8. Burgers en stoommachines /industrialisatie – 19e eeuw - 9. Wereldoorlogen / eerste helft 20e eeuw - 10. Televisie en computer / tweede helft 20e eeuw

3. Daarnaast behandelen we de geschiedenis van de rechtsstaat en van de politieke democratie en enkele thema’s, die de tijdvakken overlappen

De volgende historische vaardigheden komen aanbod: 4. Chronologisch ordenen van gebeurtenissen en personen 5. Samenhang tussen veranderingen en continuïteit beschrijven. 6. Een onderzoeksvraag of hypothese formuleren. En hiervoor

bronmateriaal zoeken en selecteren. 7. Verklaringen kunnen geven voor historische gebeurtenissen en

ontwikkelingen. Hierbij leer je onderscheid maken tussen verschillende soorten oorzaken.

8. Onderscheid kunnen maken tussen feiten en meningen. 9. Je realiseren vanuit welk perspectief je kijkt naar historische

gebeurtenissen, dat dit afhankelijk is van de tijd waarin je leeft, kortom je standplaatsgebondenheid

10. Korte en lange termijn ontwikkelingen kunnen beschrijven.


Handboek en Opdrachtenboek Historische Atlas Katernen


Klassikaal bespreken van het historische overzicht Zelfstandig uitwerken van opdrachten Historische filmfragmenten bekijken


Dossiertoets (DT) of Praktische Opdracht (PO)

42

Vak: Management & Organisatie

(M&O)

(T)VWO

Uren per week

VWO 4 – 2 VWO 5 – 3 VWO 6 – 3

Wat gaan we doen?

In de Tweede Fase komen diverse onderwerpen aan

de orde die de manager, leidinggevende of bestuurder

nodig heeft om beslissingen te kunnen nemen in

commerciële en niet-commerciële organisaties.

Onderwerpen zoals:

- kostprijsberekening,

- winstberekening,

- balansleer,

- leningen en consumptieve kredieten,

- marketing,

- personeelsbeleid,

- organisatiekunde.

- enz.

M&O houdt zich vooral bezig met wat er binnen een

organisatie gebeurt, terwijl het vak Economie zich

vooral bezig houdt met de economie van het hele land.

Toch zijn er veel onderwerpen bij de vakken M&O en

Economie die elkaar zullen aanvullen.


We maken gebruik van leerboeken, opdrachtenboeken

en antwoordenboekjes. Daarnaast krijg je vaak

ondersteunende aantekeningen en kopieën.


- klassikale lessen, waarin de lesstof gestructureerd

wordt.

- Zelfstandige verwerking in de klas, zowel individueel

als groepsgewijs.


De toetsing vindt plaats in de vorm van schriftelijke

voortgangs- en dossiertoetsen.

43

Vak: Kunst (KBV)

‘Een druppel kunst is beter dan een zee van weten’ Citaat van Dag Hammarskjöld

Uren per week

A4 (3 uren) - 1 uur theorie en 2 uren praktijk, A5 en A6 (4 uren) - 2 uren theorie en 2 uren praktijk,

Wat gaan we doen?

Praktijk, Kunst Beeldend: Je gaat een ontwikkeling aan naar een eigen beeldtaal. In drie schooljaren leer je om steeds meer een eigen ‘gezicht’ te tonen in beeldende (2D en 3D) werkstukken. Je doet hiervoor vormonderzoek en maakt gebruik van verschillende (nieuwe) materialen en (nieuwe) technieken Theorie, Kunst Algemeen: Jullie gaan kennis maken met de kunsten vooral de cultuurgeschiedenis. Je begint met de verschillende kunsten te leren analyseren door middel van duidelijk omschreven begrippen, maar de focus ligt vooral op de (cultuur) geschiedenis en de onderlinge samenhang. We bespreken met name de beeldende kunsten, de architectuur, de dans, het theater en de muziek. We behandelen hiervoor een aantal periodes vanaf de Middeleeuwen tot het heden. De gekozen periodes veranderen om de drie jaar en zijn vastgelegd in het examenprogramma. -In het 4e jaar ligt de focus op het analyseren van de verschillende kunstuitingen. -In het 5e en 6e jaar behandelen we alle examenonderwerpen, verdeeld over twee schooljaren. De leerlingen van het 5e en 6e leerjaar volgen hiervoor gezamenlijk de lessen.


Praktijk, Kunst Beeldend Alle beschikbare materialen waarmee vormgegeven kan worden. Theorie, Kunst Algemeen: De Bespiegeling (lesboek), powerpoints met beeld en geluidsfragmenten, opdrachten (eigen lesmateriaal)


Praktijk, Kunst Beeldend: -In het vierde en vijfde jaar werk je zelfstandig naar een opdracht. -In het vijfde jaar staat er ook een groepswerkstuk op het programma. -Het eindexamenjaar is je zogenaamde ‘atelierjaar’ en maak je een eigen collectie aan de hand van een zelfgekozen thema. Theorie, Kunst Algemeen: -A4: hoorcolleges, klassengesprekken, (theoretische) werkstuk(ken), excursie(s) -A5 en A6: hoorcolleges, klassengesprekken, presentatie(s)-alleen voor A5-excursie(s)


Praktijk, Kunst Beeldend -A4 en A5: beoordeling beeldend werk door eigen docent -A6: afsluiting SE met een eindexpositie (beoordeling door 2 docenten beeldend) Theorie, Kunst Algemeen: -A4: voortgangstoetsen -A5: voortgangstoetsen en dossiertoeten -A6: dossiertoetsen Het CE bestaat uit alleen Kunst Algemeen

44

Vak: Scheikunde (NT + NG)

(T)VWO

Uren per week A4 – 3 A5 – 3 A6 – 3

Wat gaan we doen?

We gaan natuurlijk verder met het bestuderen van stoffen en

chemische reacties. Allerlei nieuwe soorten reacties komen aan

bod, bijvoorbeeld reacties van zouten, van zuren en basen (pH),

van redoxreacties (bijvoorbeeld verbrandingen). Ook zul je veel

moeten leren rekenen aan chemische reacties!

Het “deeltjesmodel” wordt steeds verder uitgebreid: Je zult

steeds meer leren over de bouw van moleculen en atomen.

Voedsel (vetten, eiwitten, koolhydraten…) gaan we door een

scheikundige bril bekijken.

Zaken die verder aan de orde komen zijn onder andere:

Brandstoffen en energie. Hoe zit een batterij in elkaar? Hoe

zitten plastics in elkaar? Groene chemie en duurzaamheid. Wat

draait er nou eigenlijk in “linksdraaiende yoghurt”? DNA. Hoe

werkt medicijntransport? Moderne materialen.

Welke materialen gebruiken

we?

We gebruiken in de bovenbouw de methode Chemie, practica

staan gewoon in het lesboek. Zowel in de les als ook bij toetsen

mag je altijd gebruik maken van een tabellenboekje, Binas. We

maken verder gebruik van de online ICT van Chemie. Voor het

zelfstandig uitvoeren van praktische opdrachten hebben we de

beschikking over een fraai science-lab.


De manier van werken verschilt niet echt van de manier waarop

we in de derde klas werken. Nieuwe onderwerpen worden in het

algemeen klassikaal besproken. Een groot deel van de les ben

je bezig met het verwerken van de stof en het maken van

opgaven.

Doorgaans worden enkele opgaven de volgende les besproken,

de overige opgaven kun je nakijken met in de les beschikbare

uitwerkingen (elo). Uiteraard worden de nodige demonstratie-

proeven uitgevoerd en moet je met enige regelmaat ook zelf

proeven/onderzoekjes uitvoeren. In VWO 6 kun je je pws bij

scheikunde doen. Daarbij kun je ook deelnemen aan externe

competities: Imagine Life Sciences (TU Delft) en Its Academy

(VU/UvA). Hierbij ga je proeven op de universiteit uitvoeren en

maak je kennis met wetenschappelijk onderzoek.

Hoe wordt dat getoetst? Er wordt getoetst door middel van voortgangstoetsen, en vanaf

het einde van VWO 5 met dossiertoetsen. In alle klassen van de

bovenbouw moet je enkele praktische opdrachten uitvoeren die

je afsluit met een verslag of een presentatie.

45

Vak: Natuurkunde


Uren per week

A4 – 3 A5 – 3 A6 – 3

Wat gaan we doen?

- Domein A: Vaardigheden (Algemene vaardigheden, Natuurwetenschappelijke,

wiskundige en technische vaardigheden, Specifieke Natuurkunde vaardigheden)

- Domein B: Golven(Informatieoverdracht, Medische beeldvorming)

- Domein C: Beweging en wisselwerking (Kracht en beweging, Energie en

wisselwerking, Gravitatie)

- Domein D: Lading en veld (Elektrische systemen,Elektrische en magnetische

velden)

- Domein E: Straling en materie (Eigenschappen van stoffen en

materialen,Elektromagnetische straling en materie,Kern en deeltjesprocessen )

- Domein F: Quantumwereld en relativiteit (Quantumwereld,Relativiteitstheorie)

- Domein G: Leven en aarde(Biofysica,Geofysica)

- Domein H: Natuurwetten en modellen

- Domein G:Onderzoek en ontwerp (experiment,modelstudie,ontwerp)


Leerboek VWO

Aanwijzingen en uitwerkingen VWO


Klassikale lessen: theoretische inleiding, demonstraties van natuurkundige

verschijnselen, uitwerken van voorbeeldoefeningen, natuurkundige methodes voor

onderzoek en analyse oefenen.

Werkgroepen: praktijkopdrachten, ervaring opdoen met ‘natuurwetenschappelijke

methode’ in kortlopende opdrachten en projecten.

Zelfstandige studie: oefenen met natuurkundige problemen analyseren en

oplossen.


Voortgangsrepetities en Praktische Opdrachten:

46

Vak: Biologie

VWO bovenbouw

Uren per week

VWO 4 – 3 VWO 5 – 3 VWO 6 - 3

Wat gaan we doen?

Onderwerpen VWO 4: - Gedrag - Cellen - DNA - Groei en mitose - Voortplanting - Erfelijkheid - Werken met genen - Afweersysteem - Regeling (door hormonen)

Praktische opdrachten (PO’s) VWO 4: - De twee PO’s bestaan uit meerdere practica en theorie opdrachten.

Osmose practicum (microscopische tekeningen maken van cellen). Mitose practicum (microscopische tekeningen maken van verschillende stadia van cellen) Bij alle practica worden ook een aantal theorie vragen gesteld.

Onderwerpen VWO 5: - Aanpassen of verdwijnen van soorten - Relaties binnen ecosystemen - Bloedsomloop en hartwerking - Voeding en vertering - Longen, lever en nieren (homeostase) - Zintuigwerking - Zenuwstelsel - Extreme aanpassingen van organismen

Praktische opdrachten (PO’s) VWO 5: - Fiets ’t eraf. Bij dit practicum wordt gekeken hoe het lichaam reageert

op inspanning. Dit practicum wordt gegeven door studenten van universiteit Wageningen.

- Vetvertering (practicum in combinatie met theorievragen over vetvertering).

In VWO 5 wordt een aantal practica gegeven die niet meetellen voor een cijfer: - Snijpracticum van een hart (schaap). - Observatiepracticum van longen, lever, nieren (paard). - Snijpracticum van ogen (paard).

Onderwerpen VWO 6: - Evolutie - DNA en RNA - Eiwitten - Planten (fotosynthese, koolhydraten en mineralen) - Koolstof-, stikstofkringlopen en het effect op het milieu

47

- Populatiedynamica - Energie, aërobe dissimilatie en anaërobe dissimilatie (waar halen wij

onze (cellulaire) energie vandaan)

Praktische opdracht VWO 6:

- Lees de taal van de tumor. DNA wordt zichtbaar gemaakt en op gel gezet zodat een DNA profiel gemaakt kan worden). Dit practicum worden gegeven door studenten van universiteit Utrecht.


- Boeken:

VWO 4: “Nectar deel 1” voor VWO bovenbouw (Wolters Noordhoff). VWO 5: “Nectar deel 2” voor VWO bovenbouw (Wolters Noordhoff)

VWO 6: “Nectar deel 3” voor VWO bovenbouw (Wolters Noordhoff).

- Het Internet voor onderzoek en ICT opdrachten. - Stencils met additionele informatie en oefenvragen. - Examen oefenvragen - BINAS (informatieboek) - Voor de praktische opdrachten / practica wordt ook gebruik gemaakt

van Bunsenbranders, glaswerk, pipetten, microscoop etc. - Dvd’s / video’s - Antwoordvellen - Internet sites www.bioplek.org


- Klassikale lessen - Groepswerk - Individuele opdrachten - Practica gegeven door studenten van verschillende universiteiten - Bezoek aan Naturalis -


- Repetities - Praktische Opdrachten - Presentaties

http://www.bioplek.org/

Documents

OP WEG - 't Atriumuuid:ac5920cd-a708-46… · Je kiest het profiel waar je in de komende jaren op het (T)VWO examen in gaat doen. De keuze van een profiel en de invulling daarvan