Emulgatori Kalman Radio Sarajevo

Haram je arapska riječ koja u Islamu označava nešto što je nedozvoljeno, zabranjeno. Islam precizno definiše i šta vjernik smije konzumirati, a koja hrana i piće su zabranjeni. Najčešće pominjane su zabrane konzumiranja alkohola i svinjskih proizvoda.U savremenoj industriji hrane masovno se koriste emulgatori i konzervansi, dodaci koji mijenjaju boju, ukus i miris hrani i čuvaju je od kvarenja. Sastojak nekih od emulgatora koji su u čestoj upotrebi je želatin koji se dobiva od svinjetine. Za takve proizvode se generalno smatra da su nedozvoljeni (haram).

Emulgatori, skraceno E, predstavljaju vecinom proizvode od svinjskog mesa, tj. svinjskih otpadaka (njuske, papci, usi, dlake i dr.), dok je manji broj proizveden od biljnih proizvoda kao sto su soja lecitin, ali se oni daleko manje koriste. Emulgatori se koriste u prehrambenoj industriji, a uloga im je da povezu dvije ili vise prehrambenih komponenti u jednom proizvodu ziveznih namirnica industrijskog porijekla, npr. u gulasu, pasteti, bez obzira od kog mesa, kobasice, virsle, pavlake, industrijski kajmak, razni sirevi, cokolade, eurokremovi i drugi proizvodi od kakaoa, bombone, vafl proizvodi, margarin, biljna mrs, marmelade, dzemovi, sve vrste pakovanih supa, (kocka ili suhe tvari), biljno maslo, majoneza i svi drugi idustrijski proizvodi koji se sastoje od dvije ili vise prehrambenih komponenti. U slijedecem prikazu dajemo samo neke od mnogobrojnih za muslimane zabranjenih emulgatora koji se koriste u prehrambenoj industriji: E 100 E 102 E 103 E 110 E 120 E 123 E 124 E 125 E 126 E 127 E 128 E 140 E 141 E 142 E 152 E 153 E 210 E 213 E 214 E 226 E 234 E 252 E 270 E 280 E 325 E 326 E 327 E 334 E 335 E 336 E 337 E 420 E 442 E 430 E 431 E 432 E 433 E 434 E 435 E 436 E 442 E 471 E 472 E 473 E 474 E 475 E 476 E 477 E 478 E 480 E 481 E 482 E 483 E 488 E 489 E 491 E 492 E 493 E 494 E 495 E 542 E 550 E 570 E 572 E 591 E 631 E 632 E 633 E 635 E 904 E 920 E 921

Zato kada kupujete neki prehrambeni proizvod industrijskog porijekla, nastojte da saznate sastav proizvoda na ambalazi. Ukoliko se na ambalazi nalazi upisana neka od navednih sifri, znajte da sigurno jedete proizvod zagadjen svinjetinom. Uz navedeno je potrebno znati, da ukoliko se u proizvodu za ljudsku ishranu nalazi makar i najmanja kolicina svinjskog mesa, masti, zelatina, ili bilo kog proizvoda od svinjetine, po islamskim propisima takva hrana je muslimanima strogo zabranjena.Emulgatori pored kojih je naznačeno da su dobiveni od biljnih ulja, smatraju se da su halal. Preuzeto iz "Islamskog glasnika", Rijaseta islamske zajednice BiH, br. 7-8, od 1998.god., čiji je autor Mr. Ismail Haveric. Tekst nosi naslov: Hrana i zdravlje. Na stranici http://www.halal.ba/?dio=aditivi&aditiv=140 nalaze se detaljnije informacije o emulgatorima-aditivima(Napomena: razlika je među pojmovima – halal,haram i štetno,ne štetno po zdravlje)

EMULGATORI

DODACI PREHRAMBENIM PROIZVODIMA (Prijepis istraživanja Klinike za Pedijatrijsku onkologiju - Dusseldorf)

1

Emulgatori Kalman Radio Sarajevo

Među njima su konzervansi označeni od E200 do E290, koji mogu uzrokovati niže nabrojane zdravstvene probleme odnosno negative posljedice: E210 - astma, neurološke teškoće, hiperaktivnost djece; E211 - astma; E216 - alergije E218 - kožne alergije; E220 - astma, uništava vitamin Bl; E235 - mučnina, povraćanje, proljev, nadražaj kože, anoreksija; E249 - potencialni kancerogen, poremećaj prijenosa kisika, glavobolje, nekoncentriranost, poteškoće sa disanjem; E250 - potencialni kancerogen, u želudcu stvara nitrozamine, hiperaktivnost djece; E251 - u organizmu se pretvara u nitrit; E252 - hiperaktivnost, potencialni kancerogen, slabokrvnost, ozljede bubrega, zabranjen u nekim zemljama; E261 - neka ga izbjegavaju ljudi sa oštećenjem bubrega; E264 - mučnina, povraćanje; E280 - uzrokuje migrene; E281 - uzrokuje migrene; E290 - povećava učinak alkohola. Pažljivi budite na antioksidante regulatore kiselosti koji su oznaćeni od E296 do E385.

Oksidativni procesi i promjene pH ubrzavaju razgradnju hrane, te proizvođači zbog toga doodaju prikladne kemijske tvari među kojima su posebno opasne sljedeće: E302 - uzrukuje stvaranje bubrežnih kamenaca; E310 - nadražaj želudca i kože E319 - mučnina, povraćanje, delirij, smrtna doza je 5g. E320 - alergije, hiperaktivnost, kancerogeni i estrogeni učinci; E325 - neka ga izbjegavaju djeca sa intolernacijom na laktozu; E339 - ruši ravnotežu između kalcija in fosfora; E363 - zabranjen u nekim zemljama; E370 - zabranjen u nekom zemljama; E375 - ozljede jetra, podiže razinu mokraćne kiseline, gastritis; E380 - ozljede jetra i trbušne sluznice; E385 - zabranjen u nekim zemljama;

I među stabilizatorima, tvarima za zgušnjavanje i emulgatorima označenim od E400 do E495, sa kojima se postiže primjerena stabilna struktura i gustoća namirnica, također nalazimo i one koje su zdravlju štetne: E407 - u vezi s etilen oksidom stvara etilenklorohidrin, koji je opasan kancerogen, uzukuje čir; E412 - mučnina, napuhivanje i grčevi, snižava razinu kolesterola; E413 - mogući kontaktni alergen; E414 - nadraženje sluznice, alergen E416 - mogući alergen; E420 - ozljede želudca, nije dozvoljen za dječju prehranu; E421 - proljev, mučnina, povraćanje, ozljede bubrega; E432 - zabranjen u nekim zemljama;

2

Emulgatori Kalman Radio Sarajevo

E450 - remeti omjer između kalcija in fosfora; E461 - napuhivanje, obstrukcija tankog crijeva; E463 - zabranjen u nekim zemljama.

Sredstva protiv zgrušavanja nalazimo pod oznakama od E500 do E585. Opreznost kod nabrojanih: E503 - nadražuje sluznice; E508 - pokreće ulcerozna stanja želudca. E510 - neka ga izbjegavaju ljudi s bolesnim bubrezima i jetrom; E513 - zabranjen u nekim zemljama; E514 - remeti vodenu bilancu organizma; E553 - veza s rakom želuca; E554 - teškoće s placentom kod trudnoće, alzheimejreva bolest. Pored atraktivne obojanosti, kod namirnica su bitni i privlačan miris i okus. Za krivotvorenje mirisa i okusa su aditivi od E620 do E640 odnosno umjetne arome: E620 - neka ga izbjegavju djeca; E621 - glavobolja, žeđ, vrtoglavica, trbušni grčevi, proljev, smetnje u otkucajima srca (aritmija), zabranjen za dječju prehranu; E622 - mučnina, povraćanje, proljev; E626 - može uzrokovati protin; E627 - može uzrokovati protin, zabranjen za dječju prehranu; E629 - može uzrokovati protin; E631 - može uzrokovati protin; E633 - može uzorkovati protin; E635 - može pokrenuti promjene kože, zabranjen u mnogobrojnim zemljama.

Zaslađena ovisnost potrošaća i blješatvi izgled donose i gorke i manje slatke zaključke, u vezi sa upotrebom zaslađivača i glazura pod oznakom od E900 do E1520: E905 - moguća veza s rakom prebavnih organa; E907 - zabranjen u nekim zemljama; E924 - mućnina, povraćanje, proljev; E925 - kancerogen, uništava biološku vrijednost hrane; E927 - zabranjen u nekim zemljama; E950 - spada među najopasnije aditive, kancerogen za pokusne životinje, smetnje štitnjače; E951 - mnogobrojni izuzetno opasni učinci, alergije, migrene, vrtoglavica, smetnje vida, sluha i okusa, smetnje pamćenja, depresije, smetnje ponašanja, uzročnik nekih degenerativnih bolesti (multipla skleroza, parkinsonova bolest), hormonske smetnje; E952 - migrene, potencialno kancerogen, zabranjen u SAD i Engleskoj; E954 - kancerogen kod pokusnih životinja; E967 - pokreće nastanak bubrežnih kamenaca, diuretik, smetnje ponašanja kod pokusnih životinja; E1505 - u metabolizmu se mijenja u etanol; E1520 - veza s fatalnimi infarktniim stanjima (intravenozno), smetnje živčanog sistema, dermatitis.

Silovita kemizacija kojoj smo svjedoci u modernom svijetu jezahvatila i našu

3

Emulgatori Kalman Radio Sarajevo

hranu i to sasvim nekritično i prebrzo. Oba dva nedostatka imaju zajednički korjen, a to je brzi prijenos znanstvenih zaključaka u upotrebnu tehnologiju. Znanstvena postignuća nisu dostupna javnosti, kako bi to trebala biti po tradiciji humane akademske znanosti, već se patentira kao intelektualno vlastništvo korporacija. Iza toga stoji moćni profitni interes kojemu nisu briga dugoročne zdravstvene posljedice za ljude zbog tih korištenih tehnologija. Istraživanja koja bi trebali pokazati i nuditi ocjenu rizika kod dugoročne upotrebe aditiva se ne objavljuju. Sve više postajemo pokusne životinje globalnog neetičnog eksperimenta. Što možemo učiniti? OSVJEŠTENI POTROŠAČI DANAS KUPUJU NAMIRNICE ZA KOJE SU SIGURNI DA SE U NJIMA NE NALAZE ŠTETNI I OPASNI ADITIVi. LISTIĆ SA POPISOM TIH ADITIVA UVIJEK IMAJU SA SOBOM PRILIKOM KUPOVINE; E102, E110, E122, E123, E127, E131, E132, E133, E142, E150, E151,E153, E154; E171, E173, E210, E220, E223, E232, E249, E250, E284, E285, E310, E311, E312, E320, E321. E308, E407, E472, E473, E512, E553, E620, E621, E622, E626, E942, E950, E951, E952, E954, E1440

Emulgatori u većim količinama su štetni po zdravlje a očekivati je da duže uzimanje takođe može dati negativne posledice. U zemljama zapadne Evrope se veoma strogo kontrolišu i gotovo ne koriste. U zemljama koje su nedavno "ušle" u Evropu, postoji zakonska obaveza da na etiketi proizvoda bude deklarisano koji emulgatori i u kojim količinama su dodati. Kod nas ta politika je u povoju i ima dosta proizvoda na kojima to nije jasno ili uopšte deklarisano.

Sumnjive primese

E - 102, 110, 120, 124.   Skodljivi za zdravlje

  problemi sa crevima:  E - 220, 221, 232, 224  problemi sa varenjem:  E - 338, 339, 340, 341, 450, 461, 463, 465, 466  u pakovanim sladoledima:  E - 407  kozna oboljenja:  E - 230, 231, 232, 233  unistavaju vitamin B12:  E - 200  povecavaju holesterol:  E - 320, 321  povecavaju pritisak:  E - 311, 312 Dodaci koji dovode do raka :

E - 131, 142, 210, 211, 213, 214, 215, 216, 217, 239   UPOZORENJE!!!

4

Emulgatori Kalman Radio Sarajevo

E-123 je veoma otrovan i zabranjen je u SAD-u. Obratite posebnu paznju i na:

E-110 u gumenim bombonama, cokoladnim bombonama, pudingu sa slagom u plasticnim posudicama,nekih od  zamrznutih pakovanja ribe, topljenom siru za mazanje, pudingu od vanile. E-102 i E-110 u gotovim sosovima, svih vrsta.

Substance koje se upotrebljavaju da bi pridobili neke sastojke i bolje kvalitete prehrambenih proizvoda onda se koriste neki dodaci kao na primjer životinjska mast, a kada se koriste onda često su to samo oznake tog sastojka kao na primjer E 433. Tako se i svinjsko meso koristi u svrhu dobijanja životnjske masti. Zato su navedeni glavni kodovi ovdje ispod koji često se pridobijaju od dijelova tijela svinje. Sredstva za emulgiranje u prehrambenim proizvodima se inače koristi da bi se dobila stabilna mješavina dva sastojka koja se inače ne mogu miješati jedno sa drugim, kao na primjer mlijeko i mast. Kod sredstava za emulgiranje postoji jedna grupa koja sadrži životinjsko porijeklo, a to su sredstva emulgiranja koja se pripravljaju od masti.

Molba za sve: snimite ovaj spisak i upotrebljavajte ga prilikom kupovine ili ga obesite negde na vidno mesto.Sprecite upotrebu tih dodataka u ishrani i budite veoma pazljivi prilikom izbora namirnica.Naravno ne mozete bas sve spreciti i uskratiti, ali barem malo povedite racuna,jer se radi o vasem zdravlju i zdravlju vase dece.

Mono i diglyceridi su masne kiseline koje se sastoje od glicerina i masnih kiselina.Koriste se kao emulgatori.Glicerin se spravlja hemijskim putem dok masne kiseline nastaju iz sojinog ulja ali isto tako i iz drugih biljnih ulja.Etanol ne igra ulogu kod ovog sastojka.Teoretski mogu mono i diglyceridi biti i iz svinjske masti.Ovaj postupak je recimo u Njemackoj zabranjen .Tesko je reci da li se negdje drugo produkuje zbog toga sto je proces dobijanja skup i poprilicno slozen.Iako se nemoze sa sigurnoscu reci da svi ovi zbog troskova i kvaliteta bivaju iskljucivo iz biljnih ulja dobiveni.Mono i diglyceridi mogu se u manjim kolicinama dobiti iz svinjske masti i ponekad se svinjska mast korsiti u pecivima.U ovom slucaju ovaj sastojak mora biti oznacen na pakovanju.Ali sa kojim procesom je E 471 dobiven nemoze se utvrditi na pakovanju.Emulgatori sa brojevima E 471 a-f su mono i diglyceridi sa sircetnom kiselinom(a) visnkom kiselinom(b) ,limunskom kiselinom(c)ili mono i diacetylvinskom kiselinom(d) ili jednom mjesavinom od sircetne i vinske kiseline(F)

U prilogu vam šaljem originalan tekst izvještaja Ministarstva za prehranu Kraljevine Danske u vezi s ovim pitanjem, a koji u prevodu glasi:Ministarstvo za prehranu Osobama koje iz religioznih ili drugih razloga žele da izbjegnu jedenje svinjskog mesa ili životinjskih produkata uopće treba da bude jasno da dodatne materije (tilsætningsstoffer) mogu biti napravljene sa svinjskom mašću kao sirovinom.To važi npr. za emulgatore koji se baziraju na

5

Emulgatori Kalman Radio Sarajevo

masnoći, koji se između ostalog mogu naći u desertima od mlijeka, margarinu, sladoledu i hljebu. Najjednostavniji savjet ljudima, koji ne žele da jedu svinjsku masnoću ili životinjske proizvode jeste da izbjegavaju želatin (gelatine) kao i slijedeće dodatne materije: E 120, 304, 422, 431-436, 445, 470-477, 479b, 481-483, 491-495, 570.Ako čovjek ne želi da jede životinjske proizvode, npr. od svinje, onda treba da izbjegava emulgator E 471, koji se npr. može naći u suhim kolačima i čipsu.″ (Kraj prevoda.)

Zelatina je ZIVOTINJSKOG porijekla, dobija se iz zivotinjskih kostiju. Moze biti ili govedja ili svinjska. Vecina zemalja u Evropi, ili takoreci sve zemlje, koriste svinjsku zelatinu jer je jeftinija. Turci koriste govedju, pa tako kad uzmete turske bombone fino pise "beef gelatine" = govedja zelatina. Dakle, nije svaka zelatina haram. Obicno, ako pise samo "zelatina", onda se odnosi na svinjsku. Drugo, pektin je BILJNOG porijekla, nemoguce je da se nadje u bilo kojoj zivotinji i ne moze biti haram.

Trece, agar-agar se dobija iz algi, dakle biljaka, pa nije ni on haram.

6