Stro

na1

OPRACOWANIE PRAWNO – PODATKOWE

Zmiany w zakresie opodatkowania nabycia samochodów osobowych

po 1 kwietnia 2014 r.

Wrocław, dnia 10 kwietnia 2014 r.

Stro

na2

Spis treści

1. STAN PRAWNY DO KOŃCA MARCA 2014 ROKU .......................................................... 3

2. ZASADY OPODATKOWANIA NABYCIA SAMOCHODÓW OSOBOWYCH I INNYCH

POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH OD 1 KWIETNIA 2014 R. .................................................. 5

2.1. DEFINICJA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH ............................................................................. 5

2.2. ODLICZENIE VAT PRZY WYKORZYSTYWANIU POJAZDÓW NA CELE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ ........ 6

2.3. PEŁNE ODLICZENIE VAT - STOSOWANIE ................................................................................. 6

2.4. EWIDENCJA PRZEBIEGU POJAZDU .......................................................................................... 9

2.5. OBOWIĄZKI INFORMACYJNE WOBEC ORGANÓW PODATKOWYCH ............................................... 11

3. LEASING POJAZDÓW ZAKUPIONYCH DO KOŃCA MARCA 2014R. ............................... 12

4. ZASADY OPODATKOWANIA NAPRAW I ZAKUPU CZĘŚCI DO SAMOCHODÓW ............. 13

5. ZASADY OPODATKOWANIA NABYCIA PALIWA DO SAMOCHODÓW ........................... 13

6. ROZWIĄZANIA SZCZEGÓLNE ..................................................................................... 14

6.1. PODATEK NALEŻNY PRZY UDOSTĘPNIANIU SAMOCHODU NA CELE PRYWATNE ................................ 14

6.2. ZBYCIE SAMOCHODU ........................................................................................................ 14

7. ROZLICZANIE UŻYTKOWANIA SAMOCHODÓW NABYTYCH PRZED 1-SZYM KWIETNIA

2014R. ............................................................................................................................ 15

7.1. POJAZDY SAMOCHODOWE NABYTE DO KOŃCA 2013 R. .......................................................... 15

7.2. POJAZDY SAMOCHODOWE NABYTE W OKRESIE STYCZEŃ – MARZEC 2014 R. ................................ 16

7.3. ROZLICZENIE LEASINGU .................................................................................................... 16

8. PODATKI DOCHODOWE ............................................................................................ 17

Stro

na3

1. Stan prawny do końca marca 2014 roku

Przeprowadzone pod koniec 2013 roku nowelizacje ustaw podatkowych wprowadziły zmiany m.in.

w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 Nr 177, poz. 1054 ze

zm. – dalej jako ustawa o VAT). W wyniku tych prac z dniem 1 stycznia 2014 r. zaczął obowiązywać

art. 86a ust. 1 ustawy o VAT, dodany ustawą z dnia 16 grudnia 2010 r. ustawy o zmianie ustawy

o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym (Dz. U. Nr 247, poz. 1652).

Przepis ten regulował aspekty związane z możliwością odliczenia podatku VAT od nabycia pojazdów

samochodowych i zgodnie z jego treścią, ograniczenia w odliczeniu podatku naliczonego odnoszą się

do nabycia samochodów osobowych oraz innych niż samochody osobowe pojazdów samochodowych

o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony.

W tej sytuacji kwotę podatku naliczonego stanowi 60% kwoty podatku określonej na fakturze lub

kwoty podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub kwoty podatku

należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, nie więcej jednak niż

6.000 zł. Dotyczy to również samochodów nabytych w drodze m.in. leasingu, gdzie podatnik może

odliczyć 60% kwoty z faktury dokumentującej ratę leasingową, nie więcej niż 6.000 zł w całym okresie

użytkowania, z kolei w razie nabycia paliwa do tych samochodów odliczenie w ogóle nie przysługuje.

Stanowi o tym art. 88a ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r.

Nowością od 1-go stycznia 2014 była zmiana, iż ograniczenie powyższe nie dotyczy pojazdów

samochodowych w których liczba miejsc (siedzeń) łącznie z miejscem dla kierowcy wynosi:

a) 1 - jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 425 kg,

b) 2 - jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 493 kg,

c) 3 lub więcej - jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 500 kg.

Tym samym w stosunku do nabycia powyższych samochodów oraz innych z art. 86a ust. 2 ustawy

o VAT od nowego roku podatek VAT odliczany był w 100 %.

W czerwcu 2013 r. Minister Finansów złożył wniosek do Komisji Europejskiej o możliwość

wprowadzenia przepisów ograniczających prawo do odliczenia VAT przy zakupie niektórych pojazdów

samochodowych. Podstawowym założeniem zaproponowanych zmian było ograniczenie prawa do

odliczania do 50% kwoty podatku naliczonego z tytułu nabycia (w tym wewnątrzwspólnotowego)

Stro

na4

pojazdów samochodowych, wytworzenia oraz importu pojazdów samochodowych oraz nabycia usług

zgodnie z umową najmu, dzierżawy, leasingu i innych umów o podobnym charakterze. Ograniczenie

to miało mieć zastosowanie wyłącznie do pojazdów samochodowych, które są wykorzystywane

zarówno do celów prywatnych, jak i do prowadzonej działalności gospodarczej i wydatków

związanych z tymi pojazdami. Objęłoby również częściowe ograniczenie - do 50% - prawa do

odliczenia VAT od zakupu paliwa do samochodów objętych derogacją oraz od innych wydatków

eksploatacyjnych.

Komisja Europejska wyraziła zgodę na zastosowanie w stosunku do Polski derogacji w zakresie

stosowania przepisów unijnych. W konsekwencji 17 grudnia 2013 r. podpisano decyzję wykonawczą

Rady upoważniającą Polskę do stosowania środków stanowiących odstępstwo od art. 26 ust. 1 lit. a i

art. 168 dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.

W konsekwencji nasz kraj uzyskał derogację, która jest podstawą do wprowadzenia zmian w zakresie

odliczania VAT od zakupu samochodów, paliwa do ich napędu oraz innych wydatków

eksploatacyjnych.

Na podstawie otrzymanej decyzji polski rząd podjął prace nad wprowadzeniem stosownych zmian

w ustawie o VAT. W tym celu przygotowano projekt stosownych zmian, który po przeprowadzeniu

procesu legislacyjnego ostatecznie trafił do Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej. Prezydent Bronisław

Komorowski podpisał nowelizację ustawy o VAT w pierwszej połowie marca br. dzięki czemu od

1 kwietnia 2014 r. zacznie obowiązywać ustawa z dnia 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy o podatku

od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 Nr 0, poz. 312 – dalej jako ustawa

o zmianie ustawy o VAT)) szczegółowo regulująca omawiane kwestie.

Stro

na5

2. Zasady opodatkowania nabycia samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych od 1 kwietnia 2014 r.

2.1. Definicja pojazdów samochodowych

W celu wyeliminowania wszelkich wątpliwości interpretacyjnych w zakresie możliwości odliczenia

podatku naliczonego VAT przy nabyciu samochodów osobowych oraz innych pojazdów

samochodowych ustawodawca wprowadził definicję pojazdów samochodowych. Zgodnie z art. 1 pkt

1 ustawy o zmianie ustawy o VAT przez pojęcie to rozumie się pojazdy samochodowe w rozumieniu

przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony.

Odesłanie do przepisów ustawy o ruchu drogowym skutkuje tym, że ograniczeniem w odliczeniu

podatku VAT objęte zostaną te wydatki, które poniesiono w związku z pojazdami silnikowymi,

których konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h.

Definicja wprowadzona do przepisów ustawy o VAT została również powielona w podatkach

dochodowych. Od 1-go kwietnia b.r. mamy zatem jednolitą definicję samochodu osobowego w

podatku dochodowym i podatku VAT.

Zarówno przepisy ustaw o podatkach dochodowych jak i w dalszej części ustawa o VAT zawierają

wyłączenia określonej grupy pojazdów z powyższej definicji samochodu osobowego. Wyłączenia te są

następujące.

Pojazd samochodowy – rozumie się przez to pojazdy samochodowe w rozumieniu

przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony

Nie są traktowane jako samochody osobowe: a) pojazdy konstrukcyjnie przeznaczone do przewozu więcej niż 10 osób łącznie z kierowcą, b) pojazdy samochodowe mające jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą: – klasyfikowanego na podstawie przepisów o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van lub – z otwartą częścią przeznaczoną do przewozu ładunków, c) pojazdy samochodowe, które posiadają kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu, d) pojazdy specjalne, jeżeli z dokumentów wydanych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym wynika, że dany pojazd jest pojazdem specjalnym, i jeżeli spełnione są również warunki zawarte w odrębnych przepisach, określone dla następujących przeznaczeń: – agregat elektryczny/spawalniczy, – do prac wiertniczych, – koparka, koparko-spycharka, – ładowarka, – podnośnik do prac konserwacyjno-montażowych, – żuraw samochodowy, e) pojazdy samochodowe określone w przepisach wydanych na podstawie art. 86a ust. 16 ustawy o podatku od towarów i usług;

Stro

na6

Ustawy o podatkach dochodowych wprost wyłączają wymienione powyżej pojazdy z grupy

samochodów osobowych, podczas gdy przepisy ustawy o VAT traktują je jako wykorzystywane

wyłącznie do działalności gospodarczej.

2.2. Odliczenie VAT przy wykorzystywaniu pojazdów na cele działalności

gospodarczej

Ogólnie przyjęte zasady przyznają przedsiębiorcy pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego

przy zakupie (leasingu) pojazdu, ale wyłącznie w stosunku do aut wykorzystywanych całkowicie do

działalności opodatkowanej. Udowodnienie takiego sposobu używania firmowego samochodu

spoczywa na podatniku.

Natomiast 50% odliczenie podatku od nabycia samochodu oraz wszelkich wydatków związanych z

jego eksploatacją, w tym nabycia paliwa (w przyszłości) i naprawy będzie dotyczyło pojazdów

wykorzystywanych do działalności „mieszanej” tj. używanych zarówno do celów związanych

z opodatkowaną działalnością gospodarczą jak również dla potrzeb prywatnych (np. dojazd do pracy

itp.).

2.3. Pełne odliczenie VAT - stosowanie

Pełne odliczenie podatku naliczonego VAT będzie przysługiwało podatnikowi, który zadeklarował

wykorzystanie pojazdów wyłącznie na potrzeby działalności gospodarczej. Nie ma przy tym

rozróżnienia, czy podatnikiem jest osoba fizyczna (spółka osobowa) czy spółka kapitałowa – przepisy

nie różnicują zasad rozliczenia podatku w zależności od formy prawnej podatnika.

Zgodnie z nowym art. 86a ust. 4 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym od 1 kwietnia 2014 r.

pojazdy samochodowe są uznawane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej

podatnika, jeżeli:

1. sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych

przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika

dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych

z działalnością gospodarczą lub

Tym samym od kwietnia 2014 r. zmienia się kryterium uprawniające do odliczenia podatku

naliczonego. Kryterium tym nie będzie rodzaj pojazdu ale jego sposób wykorzystywania.

Stro

na7

2. konstrukcja tych pojazdów wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością

gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą

jest nieistotne.

Ad. 1. W pierwszym przypadku mieszczą się pojazdy, których konstrukcja sprawia, że co do zasady

mogą być wykorzystane zarówno do użytku prywatnego jak również w ramach działalności

gospodarczej jak np. samochód osobowy. Z tego względu – aby powstało prawo odliczenia pełnego

VAT – fakt wykorzystywania pojazdu do działalności gospodarczej musi być rozpatrywany w

kategoriach obiektywnych. Obiektywną przesłanką świadczącą o wykorzystaniu pojazdu wyłącznie na

cele działalności może być nabywanie, importowanie lub wytworzenie pojazdu przez podatnika

wyłącznie w celu dalszej odsprzedaży bez możliwości użycia ich na cele prywatne. Inną przesłanką

może być nabywanie pojazdów z przeznaczeniem wyłącznie pod wynajem. Brak jest jednak

jednoznacznych regulacji wskazujących konkretne sytuacje, gdy nabywane pojazdy służą wyłącznie

prowadzonej działalności.

Przykładowo regulamin taki może zawierać postanowienia dotyczące:

- obowiązku zwrotu pojazdu po pracy na parking firmowy (co np. odnotowywane jest przez ochronę

parkingu);

- wykorzystywania pojazdu wyłącznie do odbywania podróży po ustalonych trasach, do

kontrahentów podatnika.

Kontrowersyjnym wydaje się być określenie w regulaminie, że dojazdy do pracy pojazdem służbowym

stanowią również wykorzystanie pojazdu na potrzeby działalności. Komentatorzy w tym przypadku

zajmują stanowisko, że mimo, iż w regulaminie wprowadzono takie zapisy, to nie będzie można

korzystać z pełnego odliczenia VAT. Inaczej byłoby, gdyby pracownik korzystał z pojazdu w dojazdach

na służbowe spotkania a następnie zostawiał auto na parkingu firmy. Tym samym wydaje się, że

wszelkie wyjazdy pojazdem do domów pracowników czy właściciela wykluczą prawo do korzystania z

pełnego odliczenia.

Ponadto istotnym elementem potwierdzającym wyłączne używanie do działalności gospodarczej

jest wprowadzony obowiązek do prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu, o której mowa w

dalszej części opracowania.

Udowodnienie wykorzystywania pojazdu wyłącznie na potrzeby działalności spoczywa na

podatniku. Można zatem rozważyć wprowadzenie regulaminu korzystania z samochodów

osobowych, z którego wynikać będą zasady ich używania.

Stro

na8

Ad. 2. Drugą grupą pojazdów, które ustawodawca przewidział do pełnego odliczenia VAT w związku

z wykorzystywaniem wyłącznie na potrzeby działalności, bez potrzeby prowadzenia ewidencji

przebiegu są pojazdy posiadające konstrukcję wskazującą na to, że są przeznaczone wyłącznie dla

celów gospodarczych. A zatem z samej ich konstrukcji wynika, że nie mogą być używane na cele

prywatne podatników.

Do pojazdów takich zalicza się zgodnie z nowym art. 86a ust. 9 ustawy o VAT:

1) pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, mające jeden rząd siedzeń, który

oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą:

a) klasyfikowane na podstawie przepisów o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy,

van lub

b) z otwartą częścią przeznaczoną do przewozu ładunków;

2) pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, które posiadają kabinę kierowcy z jednym

rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne

elementy pojazdu;

3) pojazdy specjalne, które spełniają również warunki zawarte w odrębnych przepisach, określone

dla następujących przeznaczeń:

a) agregat elektryczny/spawalniczy,

b) do prac wiertniczych,

c) koparka, koparko-spycharka,

d) ładowarka,

e) podnośnik do prac konserwacyjno-montażowych,

f) żuraw samochodowy

- jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie przepisów o ruchu drogowym wynika, że dany pojazd

jest pojazdem specjalnym.

Ustawa określa w sposób jednoznaczny jak potwierdza się spełnienie powyższych wymagań. Ich

spełnienie w stosunku do pkt 1 i 2 stwierdza się na podstawie dodatkowego badania technicznego

przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów, potwierdzonego zaświadczeniem

wydanym przez tę stację, oraz dowodu rejestracyjnego pojazdu zawierającego odpowiednią

adnotację o spełnieniu tych wymagań natomiast w pkt 3 stwierdza się na podstawie dokumentów

wydanych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym (nowy art. 86a ust. 10 ustawy o VAT).

Co ważne, w przypadku gdy w pojeździe samochodowym, dla którego wydano powyższe

zaświadczenie o spełnieniu ustawowych warunków zostały wprowadzone zmiany, w wyniku których

pojazd nie spełnia odpowiednich wymagań, uznaje się, że pojazd nie jest wykorzystywany wyłącznie

do działalności gospodarczej:

Stro

na9

1. od dnia wprowadzenia zmian,

2. jeżeli nie można określić dnia wprowadzenia zmian:

a. od okresu rozliczeniowego, w którym podatnik po raz pierwszy odliczył podatek

naliczony od wydatków związanych z tym pojazdem samochodowym,

b. od okresu rozliczeniowego następującego po okresie rozliczeniowym, dla którego

podatnik wykaże, że pojazd samochodowy spełniał wymagane ustawą wymagania

- chyba że sposób wykorzystywania tego pojazdu przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych

przez niego zasadach jego używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tego

pojazdu ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza jego użycie do celów niezwiązanych z działalnością

gospodarczą (nowy art. 86a ust. 11 ustawy o VAT).

2.4. Ewidencja przebiegu pojazdu

Jak wskazano powyżej, podatnicy którzy nabywają pojazdy i wykorzystują je wyłącznie na potrzeby

działalności gospodarczej zobowiązani są do prowadzenia ewidencji przebiegu tego pojazdu.

Obowiązek ten spoczywa zarówno na podmiotach, które zakupiły samochód jak też korzystających z

samochodu na podstawie umowy najmu, dzierżaw lub leasingu. Ewidencja powinna być prowadzona

od dnia rozpoczęcia wykorzystania pojazdu samochodowego wyłącznie na potrzeby prowadzonej

działalności aż do zakończenia takiego sposobu wykorzystywania pojazdu (nowy art. 86a ust. 6

ustawy o VAT).

Ustawodawca wskazuje w nowym art. 86a ust. 7 ustawy o VAT, że ewidencja, o której mowa

powyżej, powinna określać:

1) numer rejestracyjny pojazdu samochodowego;

2) dzień rozpoczęcia i zakończenia prowadzenia ewidencji;

3) stan licznika przebiegu pojazdu samochodowego na dzień rozpoczęcia prowadzenia ewidencji, na

koniec każdego okresu rozliczeniowego oraz na dzień zakończenia prowadzenia ewidencji;

4) wpis osoby kierującej pojazdem samochodowym dotyczący każdego wykorzystania tego pojazdu,

obejmujący:

Jeżeli podatnik prowadzi wyłącznie sprzedaż zwolnioną, nie ma prawa do odliczenia żadnej

kwoty podatku VAT naliczonego. Jeżeli natomiast rozlicza się proporcją, kwota podatku VAT do

odliczenia jest korygowana o wskaźnik proporcji.

Stro

na1

0

a) kolejny numer wpisu,

b) datę i cel wyjazdu,

c) opis trasy (skąd - dokąd),

d) liczbę przejechanych kilometrów,

e) imię i nazwisko osoby kierującej pojazdem

- potwierdzony przez podatnika na koniec każdego okresu rozliczeniowego w zakresie autentyczności

wpisu osoby kierującej pojazdem, jeżeli nie jest ona podatnikiem;

5) liczbę przejechanych kilometrów na koniec każdego okresu rozliczeniowego oraz na dzień

zakończenia prowadzenia ewidencji.

Należy jednak zwrócić uwagę, ze w sytuacji gdy pojazd samochodowy jest udostępniany osobie

niebędącej pracownikiem podatnika, wpis z pkt 4 jest dokonywany przez osobę, która udostępnia

pojazd i obejmuje on:

a. kolejny numer wpisu,

b. datę i cel udostępnienia pojazdu,

c. stan licznika na dzień udostępnienia pojazdu,

d. liczbę przejechanych kilometrów,

e. stan licznika na dzień zwrotu pojazdu,

f. imię i nazwisko osoby, której udostępniony został pojazd.

Ustawodawca we wprowadzanych zmianach przewidział przypadki, kiedy nie powstaje potrzeba

prowadzenia ewidencji. Nie prowadzi się jej do pojazdów przeznaczonych wyłącznie do:

odprzedaży,

sprzedaży, w przypadku pojazdów wytworzonych przez podatnika,

oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej

umowy o podobnym charakterze

- jeżeli odprzedaż, sprzedaż lub oddanie w odpłatne używanie tych pojazdów stanowi

przedmiot działalności podatnika.

Po drugie natomiast, nie prowadzi się ewidencji przebiegu pojazdu w odniesieniu do tych pojazdów

do których: kwotę podatku naliczonego od wydatków z nimi związanych podatnik oblicza zgodnie z

ograniczonym prawem do odliczenia (50%) lub podatnikowi nie przysługuje prawo do obniżenia

Przy przekazaniu samochodu osobie niebędącej pracownikiem brak jest obowiązku opisywania

przejechanej trasy.

Stro

na1

1

kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków z nimi związanych (nowy

art. 86a ust. 5 ustawy o VAT).

2.5. Obowiązki informacyjne wobec organów podatkowych

Kolejnym obowiązkiem podatników wykorzystujących pojazdy wyłącznie na potrzeby działalności

i odliczający 100% VAT jest złożenie naczelnikowi urzędu skarbowego informacji o tym pojeździe

w terminie 7 dni od dnia, w którym poniosą pierwszy wydatek związany z tymi pojazdami,

a w przypadku pojazdów samochodowych wykorzystywanych wyłącznie do działalności nabytych,

importowanych lub wytworzonych przez podatnika lub używanych na podstawie umowy najmu,

dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze przed 1 kwietnia br. informację,

o której mowa powyżej, podatnik będzie zobowiązany złożyć w terminie 7 dni od dnia, w którym

zostanie poniesiony pierwszy - od dnia wejścia nowelizacji ustawy o VAT - wydatek związany z tymi

pojazdami (nowy art. 86a ust. 12 ustawy o VAT). Jeżeli dojdzie do zmiany w wykorzystaniu pojazdu

samochodowego podatnik jest obowiązany do aktualizacji informacji, o której mowa powyżej,

najpóźniej przed dniem, w którym dokonuje tej zmiany (nowy art. 86a ust. 14 ustawy o VAT).

Aby spełnić powyższy obowiązek informacyjny Minister Finansów wydał rozporządzenie określające

obowiązek składania formularza VAT-26 oraz danych w nim zawartych. Na podstawie złożonego

formularza urząd skarbowy będzie mógł zidentyfikować pojazd podatnika. Należy w nim wykazać

informacje odnośnie marki i modelu pojazdu, koloru, roku produkcji, daty nabycia oraz numeru

rejestracyjnego. W formularzu należy także wskazać datę pierwszego wydatku poniesionego

w związku z pojazdem oraz ewentualną datę zmiany sposobu użytkowania. Na chwilę obecną trwają

prace przygotowawcze do składania deklaracji. Jak wskazuje Ministerstwo Finansów deklarację tą

będzie można składać za pośrednictwem Internetu.

Podatnik, który wbrew obowiązkowi nie złoży właściwemu organowi podatkowemu informacji,

o której mowa, albo złoży ją po terminie lub poda w niej dane niezgodne ze stanem rzeczywistym

i dokona odliczenia podatku niezgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług poniesie

odpowiedzialność na gruncie Kodeksu karnego skarbowego i będzie podlegał karze grzywny do 720

stawek dziennych. Powyższa odpowiedzialność jest wynikiem nowelizacji Kodeksu karnego

skarbowego wprowadzonej również ustawą z dnia 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od

towarów i usług oraz niektórych innych ustaw.

Niedopełnienie nowego obowiązku informacyjnego spowoduje ograniczenie prawa podatnika

do pomniejszenia podatku należnego o naliczony wynikający z faktur zakupu dokumentujących

wydatki związane z użytkowanymi pojazdami samochodowymi, nawet jeśli związane będą one

wyłącznie z działalnością gospodarczą. To oznacza ograniczenie prawa do pełnego odliczenia

podatku naliczonego do chwili złożenia informacji w urzędzie.

Stro

na1

2

Powyższe nie dotyczy podatnika, który złoży organowi podatkowemu informację, o której mowa, po

terminie, pod warunkiem że złożenie tej informacji nastąpi przed dniem:

1) rozpoczęcia czynności sprawdzających w zakresie podatku od towarów i usług;

2) doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej lub postępowania

kontrolnego w ramach kontroli skarbowej w zakresie podatku VAT, a w razie gdy nie stosuje się

zawiadomienia – przed dniem wszczęcia takiej kontroli lub postępowania, jeżeli nie rozpoczęto

wcześniej czynności sprawdzających w podatku VAT;

3) wszczęcia postępowania podatkowego w zakresie podatku VAT, jeżeli nie będą miały miejsca

przypadki, o których mowa w pkt 1 lub 2.

3. Leasing pojazdów zakupionych do końca marca 2014r.

Na uwadze należy mieć dodatkowo przypadki posiadania auta w leasingu, gdy umowę leasingu

zawarto w okresie korzystnym dla podatników tj. od 1 stycznia do 31 marca 2014 r. kiedy to

podatnicy posiadali pełne prawo odliczenia VAT od pojazdów nabytych na podstawie umowy

leasingu.

W przypadku bowiem pojazdów samochodowych, które są obecnie przedmiotem umowy najmu,

dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej przed dniem wejścia w życie

ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw będącej

podstawowym aktem regulującym opisywane w poradniku aspekty, w stosunku do których na dzień

poprzedzający dzień wejścia w życie ustawy tj. 1 kwietnia 2014 r. kwotę podatku naliczonego

stanowiła cała kwota podatku VAT określonego na fakturze, nie stosuje się nowych regulacji

w zakresie ograniczenia w odliczeniu podatku VAT w odniesieniu do wydatków związanych

z leasingiem, najmem czy dzierżawą. Dotyczy to umów bez uwzględnienia zmian umowy

dokonywanych od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy oraz pod warunkiem że:

a) pojazdy samochodowe będące przedmiotem tych umów zostały wydane podatnikowi przed

dniem wejścia w życie niniejszej ustawy,

b) umowa została zarejestrowana przez podatnika dokonującego odliczenia u właściwego dla

niego naczelnika urzędu skarbowego najpóźniej w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie

niniejszej ustawy.

Jeżeli leasing nie pozwalał na odliczenie pełnej kwoty podatku VAT naliczonego, wówczas nie ma

obowiązku zgłoszenia umowy do organu podatkowego, a od kolejnych rat leasingowych podatnik

odlicza wyłącznie wartość 50% kwoty podatku naliczonego.

Tym samym koniecznym jest zawarcie umowy przed wejściem w życie nowych regulacji i

otrzymanie auta przed 1 kwietnia 2014 r. a dodatkowo podatnik musi zgłosić ten fakt do

urzędu skarbowego.

Stro

na1

3

4. Zasady opodatkowania napraw i zakupu części do samochodów

Od 1 kwietnia 2014 r., zgodnie z zasadą ogólną, przypadku gdy pojazd samochodowy

wykorzystywany będzie wyłącznie na potrzeby prowadzonej działalności wówczas przy nabywaniu

części do pojazdu oraz dokonywaniu napraw podatnik ten będzie miał prawo do odliczenia 100 %

VAT.

Dokonywanie napraw i zakup części do pojazdów używanych do działalności mieszanej, zgodnie z

wyrażoną w nowym art. 86a ust. 1 ustawy o VAT normą, umożliwia odliczenie od wszystkich

wydatków związanych z pojazdami samochodowymi wyłącznie 50% kwoty podatku naliczonego.

Do wydatków związanych z pojazdami samochodowymi będzie zaliczać się wydatki dotyczące (nowy

art. 86a ust. 2 ustawy o VAT):

1. nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów oraz nabycia lub importu ich części

składowych;

2. używania tych pojazdów na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o

podobnym charakterze, związane z tą umową, inne niż wymienione w pkt 3;

3. nabycia lub importu paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, wykorzystywanych do

napędu tych pojazdów, usług naprawy lub konserwacji tych pojazdów oraz innych towarów

i usług związanych z eksploatacją lub używaniem tych pojazdów.

Ponadto, aby dany wydatek mógł być uznany za związany z pojazdem samochodowym, musi dotyczyć

pojazdu wykorzystywanego w działalności gospodarczej podatnika.

5. Zasady opodatkowania nabycia paliwa do samochodów

Przedsiębiorcy, którzy zdecydowali się na korzystanie z nabytych w ramach działalności pojazdów

samochodowych zarówno na potrzeby działalności jak i prywatne będą mogli również korzystać

z prawa do odliczenia 50 % VAT od paliwa do tych pojazdów.

W przypadku natomiast przedsiębiorców, którzy korzystają ze 100 % odliczenia VAT przy nabyciu

pojazdu samochodowego przysługuje mu również prawo do pełnego odliczenia VAT od paliwa do

tych pojazdów.

Prawo do odliczenia połowy podatku VAT naliczonego przy zakupie paliwa do pojazdów

wykorzystywanych zarówno do działalności gospodarczej jak i prywatnej podatnicy nabędą

dopiero od 1 lipca 2015 r.

Stro

na1

4

6. Rozwiązania szczególne

6.1. Podatek należny przy udostępnianiu samochodu na cele prywatne

Nowelizacja ustawy wyłączyła obowiązek naliczenia podatku należnego w sytuacji korzystania z

samochodu osobowego, od którego podatnik miał prawo odliczyć cały lub część podatku naliczonego,

do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników,

udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów

stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia (dodany ust 5 i 6 do art. 8 ustawy o VAT).

.

Przepis ten wskazuje, że brak obowiązku dotyczy zarówno pojazdów uprawniających do pełnego

odliczenia podatku, jak i częściowego. W odniesieniu do samochodów osobowych, które

wykorzystywane będą na prywatne cele o których mowa w art. 8 ust 2 pkt 1 ustawy o VAT, nie

dojdzie wprawdzie do naliczenia podatku należnego, ale podatnik straci prawo do pełnego odliczenia

podatku naliczonego. Rozwiązanie to zatem jest bezprzedmiotowe w stosunku do tej grupy

podatników.

6.2. Zbycie samochodu

W Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013r. w sprawie zwolnień od podatku od

towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (Dz. U. 2013 poz. 1722) utrzymano, iż

zbycie samochodu osobowego, przy zakupie którego podatnik nie miał prawa do pełnego odliczenia

podatku VAT, objęte jest zwolnieniem.

Zgodnie z §3 ust 1 pkt 20) w/w Rozporządzenia zwalnia się:

dostawę samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych przez podatników, którym przy nabyciu tych samochodów i pojazdów przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w wysokości 50%lub 60% kwoty podatku:

a) określonej w fakturze lub b) wynikającej z dokumentu celnego, z uwzględnieniem kwot wynikających z decyzji, o których mowa w art. 33 ust. 2 i 3 oraz art. 34 ustawy, lub c) należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, lub d) należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest nabywca

- nie więcej jednak niż odpowiednio 5 000 zł lub 6 000 zł.

Oznacza to, że świadczenie usługi udostępniania takich samochodów nie jest traktowane na

równi z nieodpłatnym świadczeniem usług podlegających opodatkowaniu.

Stro

na1

5

7. Rozliczanie użytkowania samochodów nabytych przed 1-szym kwietnia 2014r.

Obecnie podstawowym kryterium kwalifikującym prawo do odliczenia podatku VAT w całości od

użytkowania samochód zakupionych wcześniej jest ich kwalifikacja, czy ich zakup w chwili obecnie

dawałby pełne prawo do odliczenia podatku. Jeżeli zakup pozwala na pełne prawo do odliczenia

podatku VAT, wówczas eksploatacja (w tym również wydatki na paliwo) pozwalają na pełne

odliczenie podatku VAT naliczonego. Jeżeli obecnie zakup nie dawałby prawa do pełnego odliczenia,

wówczas podatek VAT od kosztów eksploatacji odliczamy w 50%, natomiast podatek VAT od paliwa

będziemy odliczać w 50% dopiero od 1-go lipca 2015r.

7.1. Pojazdy samochodowe nabyte do końca 2013 r.

Z pełnym prawem do odliczenia podatku VAT

Jeżeli podatnicy zgłoszą chęć wykorzystywania pojazdu wyłącznie na cele działalności wówczas

przysługuje im prawo do odliczenia 100% VAT od wydatków eksploatacyjnych, napraw i paliwa.

W przypadku wykorzystania w sposób „mieszany” pojazdów tj. również na cele prywatne –

przysługuje im prawo do odliczenia 50% VAT od wydatków eksploatacyjnych i napraw. Prawo do

odliczenia VAT od zakupu paliwa odroczono do dnia 1 lipca 2015 r.

Przy wykorzystaniu pojazdu wyłącznie na potrzeby działalności podatnik ma obowiązek złożenia

informacji o pojeździe do urzędu skarbowego (VAT-26) oraz prowadzenia ewidencji przebiegu

pojazdu, poza wyjątkami tj. gdy ustawa wprowadza taki wyjątek (art. 86a ust. 5 ustawy o VAT) oraz

gdy dotyczy to tzw. pojazdów specjalnych (art. 86a ust. 9 ustawy o VAT).

Z ograniczonym prawem do odliczenia VAT

Podatnicy mogą odliczyć 100% VAT od wydatków eksploatacyjnych i napraw oraz paliwa do tych

pojazdów, o ile zadeklarują wykorzystanie danego pojazdu wyłącznie na potrzeby działalności

gospodarczej. W przypadku, gdy pojazd ma służyć również celom prywatnym wówczas podatnik ma

prawo do odliczenia 50% VAT od wydatków eksploatacyjnych oraz napraw, a od paliwa dopiero od

1 lipca 2015 r.

Przy wykorzystaniu pojazdu wyłącznie na potrzeby działalności podatnik ma obowiązek złożenia

informacji o pojeździe do urzędu skarbowego (VAT-26) oraz prowadzenia ewidencji przebiegu

pojazdu, poza wyjątkami tj. gdy ustawa wprowadza taki wyjątek (art. 86a ust. 5 ustawy o VAT) oraz

gdy dotyczy to tzw. pojazdów specjalnych (art. 86a ust. 9 ustawy o VAT).

Stro

na1

6

7.2. Pojazdy samochodowe nabyte w okresie styczeń – marzec 2014 r.

Z pełnym prawem do odliczenia podatku VAT

Podatnicy mogą odliczyć 100% VAT od wydatków eksploatacyjnych i napraw oraz paliwa do tych

pojazdów, o ile zadeklarują wykorzystanie danego pojazdu wyłącznie na potrzeby działalności.

W przypadku, gdy pojazd ma służyć również celom prywatnym wówczas podatnik ma prawo do

odliczenia 50% VAT od wydatków eksploatacyjnych oraz napraw, a od paliwa dopiero od 1 lipca 2015

r.

Przy wykorzystaniu pojazdu wyłącznie na potrzeby działalności podatnik ma obowiązek złożenia

informacji o pojeździe do urzędu skarbowego (VAT-26) oraz prowadzenia ewidencji przebiegu

pojazdu, poza wyjątkami tj. gdy ustawa wprowadza taki wyjątek (art. 86a ust. 5 ustawy o VAT) oraz

gdy dotyczy to tzw. pojazdów specjalnych (art. 86a ust. 9 ustawy o VAT).

Z ograniczonym prawem do odliczenia VAT

Podatnicy mogą odliczyć 100% VAT od wydatków eksploatacyjnych i napraw oraz paliwa do tych

pojazdów, o ile zadeklarują wykorzystanie danego pojazdu wyłącznie na potrzeby działalności

gospodarczej. W przypadku gdy pojazd ma służyć również celom prywatnym wówczas podatnik ma

prawo do odliczenia 50% VAT od wydatków eksploatacyjnych oraz napraw, a od paliwa dopiero od

1 lipca 2015 r.

Przy wykorzystaniu pojazdu wyłącznie na potrzeby działalności podatnik ma obowiązek złożenia

informacji o pojeździe do urzędu skarbowego (VAT-26) oraz prowadzenia ewidencji przebiegu

pojazdu, poza wyjątkami tj. gdy ustawa wprowadza taki wyjątek (art. 86a ust. 5 ustawy o VAT) oraz

gdy dotyczy to tzw. pojazdów specjalnych (art. 86a ust. 9 ustawy o VAT).

7.3. Rozliczenie leasingu

W przypadku pojazdów samochodowych, które są przedmiotem umowy najmu, leasingu lub innej

umowy o podobnym charakterze zawartej między 1 stycznia a 31 marca 2014 r., w stosunku do

których na dzień poprzedzający dzień wejścia w życie ustawy tj. 1 kwietnia 2014 r. kwotę podatku

naliczonego stanowiła cała kwota podatku VAT określonego na fakturze, nie stosuje się nowych

regulacji w zakresie ograniczenia w odliczeniu podatku VAT w odniesieniu do wydatków związanych

z leasingiem, najmem czy dzierżawą. Dotyczy to umów bez uwzględnienia zmian umowy

dokonywanych od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy oraz pod warunkiem że:

a) pojazdy samochodowe będące przedmiotem tych umów zostały wydane podatnikowi przed dniem

wejścia w życie niniejszej ustawy,

b) umowa została zarejestrowana przez podatnika dokonującego odliczenia u właściwego dla niego

naczelnika urzędu skarbowego najpóźniej w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy

nowelizującej (czyli od 1-go kwietnia 2014r.).

Stro

na1

7

8. Podatki dochodowe

Poza zmianą definicji samochodu osobowego i szczegółowych obowiązków związaną z konsekwencją

korekty podatku naliczonego, ustawodawca nie wprowadził w obszarze podatków dochodowych

innych zmian. Wprowadzenie nowej definicji oznaczać będzie zastosowanie ograniczenia przy

amortyzacji samochodów osobowych tak, jak miało to miejsce dotychczas (kosztem podatkowym nie

jest amortyzacja powyżej równowartości 20.000 EUR).

Wątpliwości niesie również ze sobą stwierdzenie, iż pojazd jest płaszczyźnie ustawy o VAT

wykorzystywany do działalności mieszanej – czyli częściowo tylko to działalności gospodarczej. Czy

będzie to ze sobą niosło konieczność proporcjonalnego naliczenia amortyzacji ? W obecnym stanie

przyjąć należy, iż odpowiedź jest negatywna. Dotychczas organy wyraźnie stały na stanowisku, iż

kwalifikacja rozliczeń w podatku VAT ma charakter autonomiczny – niezależny od norm określonych

innymi ustawami. W obecnym stanie prawnym należałoby przyjąć stanowisko analogiczne.

Jednocześnie, jeżeli podatnik nie miał prawa do pełnego odliczenia podatku VAT naliczonego, staje

się on kosztem uzyskania przychodu okresu bieżącego lub zwiększa podstawę do naliczania odpisów

amortyzacyjnych.

Wykładnia językowa przepisów podatkowych nie przesądza jednak o niemożności

kwestionowania przez organy podatkowe amortyzowania samochodów osobowych w całości,

jeżeli są one w rozumieniu ustawy o VAT wykorzystywane do działalności mieszanej.

Jeżeli przed 1-szym kwietnia samochód był leasingowany bez pełnego prawa do odliczenia

podatku VAT naliczonego (podatnik odliczał tylko 60% tej kwoty, nie więcej niż łącznie 6 tyś.

zł), wówczas kontynuacja leasingu w obecnym stanie prawnym umożliwia mu odliczanie 50%

kwoty podatku naliczonego od płatności leasingowych. Takiej kontynuacji umowy nie trzeba

zgłaszać do organu podatkowego.