Warszawa, dnia 29 listopada 2011 r.

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROJEKTUKlub Integracji Społecznej – „Pokonać siebie”

w okresie od dnia 01 września 2010 r. do dnia 31 października 2011 r.

ZADANIE 1 ZARZĄDZANIE PROJEKTEM

1. Projekt był zarządzany przez koordynatora, pracownika OPS oddelegowanego do zarządzania projektem na cały etat. Do zadań koordynatora należało: przygotowywanie wniosków aplikacyjnych i płatniczych, przygotowywanie korekt wniosków, współpraca w tym zakresie z MJWPU oraz z innymi jednostkami m. in. Biurem Funduszy Europejskich, Biurem Polityki Społecznej, monitoring i kontrola postępu projektu, promocja projektu, podział zadań, wyłanianie i zatrudnianie realizatorów, współpraca z księgowością i administracją OPS, przygotowywanie i wdrażanie dokumentacji, koordynacja zakupów, organizacja prac administracyjno-biurowych.

2. Do obsługi finansowej projektu został oddelegowany na 1/3 etatu pracownik OPS. Osoba ta prowadziła bieżącą obsługę finansową projektu, przygotowywała część finansową wniosków o płatność, współpracowała z koordynatorem i księgowością OPS w zakresie postępu finansowego realizacji poszczególnych zadań. Asystent finansowy prowadził dokumentację czasu pracy i zadań wykonywanych na rzecz projektu w postaci kart pracy. Karty pracy znajdują się w dokumentacji OPS.

3. Zakupiliśmy wnioskowany w ramach cross-financingu sprzęt do zarządzania tj. laptop z oprogramowaniem do obsługi projektu, drukarkę, szafę na dokumenty.

4. W zadaniu 1 „Zarządzanie projektem” poza cross-financingiem zakupiliśmy: torbę do laptopa, pieczątkę projektową, oprogramowanie do zarządzania projektem.

str. 1

Klub Integracji Społecznej - „Pokonać siebie”

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

ZADANIE 2 PROMOCJA PROJEKTU

W ramach tego zadania zgodnie z wnioskiem zrealizowane zostały poszczególne działania projektowe:

Pakiety promocyjne dla uczestników i prowadzących (segregator, notes, długopis z logo PO KL, UE, OPS). Zakup jednorazowy na rok 2010 i 2011. Zadanie wykonała firma wyłoniona w drodze zapytania ofertowego firma zewnętrzna - IMAGE MEDIA GROUP Sp. z o. o. Pakiety promocyjne w ilości 70 sztuk zostały rozdysponowane zgodnie z planem. W okresie od października do grudnia 2010 pakiety otrzymało 26 uczestników Programu, 23 realizatorów oraz pracowników Ośrodka ( w tym kadra zarządzająca, księgowość, asystenci rodzinni, pracownicy socjalni). W lutym 2011 21 pakietów ponownie rozdysponowano pośród uczestników Programu. W dokumentacji OPS znajdują się listy potwierdzające odbiór pakietów.

Pakiety higieniczne (kosmetyczka z nadrukiem PO KL, UE, OPS, szampon, mydło pasta, kubek, szczoteczka, ręcznik itp.) Zakup jednorazowy został wykonany w związku z wyposażeniem uczestników Projektu na zajęcia wyjazdowe w 2010 i 2011 r. Zakupu kosmetyczki z nadrukiem logotypów dokonaliśmy w drodze zapytania ofertowego, wykonała je firma zewnętrzna - UNI-FORM Jacek Dzianachowski. Pozostały asortyment higieniczny został zakupiony przez pracownika OPS. Pakiety higieniczne w ilości 41 szt. zostały rozdysponowane zgodnie z planem : 23 uczestników otrzymało pakiet higieniczny przed wyjazdem na warsztaty integracyjno – aktywizujące w październiku 2010 roku. Kolejne pakiety higieniczne zostały rozdysponowane 14 uczestnikom przed wyjazdem na warsztaty „Konstruktywne rozwiązywanie sytuacji konfliktowych” w lutym 2011 roku. Pozostałe 4 pakiety zostały wydane innym uczestnikom Programu. W dokumentacji OPS znajdują się listy potwierdzające odbiór pakietów.

Koszulki, polary, plecaki z nadrukiem PO KL, UE, OPS dla uczestników projektu. Zadanie wykonała firma zewnętrzna, wyłoniona w drodze zapytania ofertowego – UNI-FORM Jacek Dzianachowski. Asortyment w ilości 35 szt. został rozdysponowany zgodnie z planem. 23 uczestników Projektu oraz 5 realizatorów otrzymało zestawy w październiku 2010, przed wyjazdem na szkolenie integracyjno – rozwojowe, które odbyło się w Szczyrku. 3 komplety otrzymali uczestnicy, rekrutowani do udziału w Programie, już w trakcie jego realizacji, w okresie X- XII 2010. Pozostałe 3 komplety zostały rozdysponowane pośród trzech najbardziej potrzebujących uczestników Programu w maju 2011 roku. Jeden komplet został zachowany do dokumentacji Programu. W dokumentacji OPS znajdują się listy potwierdzające odbiór koszulek, polarów i plecaków.

W październiku 2010 r. zakupiono 2 tablice na budynki, w których realizowany jest projekt, spełniające wytyczne dotyczące oznaczania projektów realizowanych

str. 2

w ramach PO KL. Zadanie wykonała firma zewnętrzna - VERTE DUO. Tablice projektowe zostały umieszczone na budynkach przy ul. Wiatracznej 11 siedziba zarządu projektu i Paca 42 – miejsce realizacji projektu.

Konferencja podsumowująca projekt.

wynajem sali konferencyjnej i sal warsztatowych, catering - zadanie wykonała firma wyłoniona w drodze zapytania ofertowego firma zewnętrzna – BEST WESTERN Hotel FELIX.

materiały konferencyjne typu teczka konferencyjna, notes, długopis - zadanie wykonała firma wyłoniona w drodze zapytania ofertowego firma zewnętrzna – Zakład Poligraficzny BIS. Materiały konferencyjne w ilości 150 szt. zostały rozdysponowane zgodnie z planem. W dokumentacji OPS znajdują się listy potwierdzające odbiór materiałów konferencyjnych.

2 wykładowców z zewnątrz. Do wykonania tego zadania zostali zaproszeni: Pani Izabela Krasiejko - wykład na temat „Użyteczność Podejścia Skoncentrowanego na Rozwiązaniach w pomocy społecznej (opinie pracowników, klientów, efekty pracy)”, z którą zawarto umowę o dzieło oraz Pan Tomasz Świtek prowadzący wykład na temat „Co działa w pomocy psychologicznej a Podejście Skoncentrowane na Rozwiązaniach”, (umowa zawarta z firmą Centrum PSR –Tomasz Świtek).

Do uczestnictwa w konferencji zostali zaproszeni między innymi pracownicy warszawskich ośrodków pomocy społecznej, kuratorzy sądowi Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Południe, pedagodzy szkolni, pracownicy organizacji pozarządowych działających na rzecz mieszkańców Pragi – Południe. Rozesłano 256 zaproszeń do udziału w konferencji, ostatecznie udział w niej wzięło 142 uczestników.

Na tematykę konferencji składały się następujące elementy:- Prezentacja „Aktywność m.st. Warszawy w pozyskiwaniu środków europejskich na

projekty społeczne”,- Prezentacja „Klub Integracji Społecznej – a potrzeby klientów OPS” - Prezentacja „Charakterystyka Programu KIS oraz jego efekty” - Prezentacja „Użyteczność Podejścia Skoncentrowanego na Rozwiązaniach w pomocy

społecznej (opinie pracowników, klientów, efekty pracy)” - Prezentacja „Co działa w pomocy psychologicznej a Podejście Skoncentrowane na

Rozwiązaniach ” - zajęcia warsztatowe dla chętnych: „Ku temu co będzie – fotografie budujące nadzieję” „Przychodzi baba do lekarza czyli jak rozmawiać, aby klienci chcieli współpracować” „Klient i jego wybory” „ W poszukiwaniu siły i mocy”

str. 3

Publikacja (przygotowanie i druk). Do wykonania publikacji została wyłoniona w drodze zapytania ofertowego firma zewnętrzna – ART RODAR Witold Krysiak, Dorota Rostek. Publikacja została wydana w nakładzie 800 szt.

Publikacja poświęcona jest szerzeniu idei Klubów Integracji Społecznej opartych na wzmacnianiu kompetencji jego uczestników z jednoczesnym poszanowaniem ich indywidualności, odrębności. Publikacja zawiera następujące komponenty:- założenie programowe Klubu Integracji Społecznej,- charakterystykę uczestników Programu,- opis zrealizowanych zadań,- sposoby i metody realizacji zadań,- efekty Programu

Publikacja została dołączona do pakietu konferencyjnego, który otrzymał każdy uczestnik. Pozostała część woluminów zostanie przekazana do rozdysponowania zainteresowanym placówkom, instytucjom, organizacjom.

Realizatorem tego zadania był koordynator Programu.

ZADANIE 3 REKRUTACJA UCZESTNIKÓW

Rekrutacja uczestników odbywała się we wrześniu 2010. Została przeprowadzona wśród 60 -osobowej grupy bezrobotnych, uzależnionych od alkoholu, bezdomnych, biernych życiowo i zawodowo osób. Kandydatów do udziału w programie typowali pracownicy socjalni oraz inni specjaliści zatrudnieni w Ośrodku Pomocy Społecznej. Z każdym z uczestników omawiane były cele, formy realizacji Programu, wymieniane były oczekiwania zarówno prowadzących jak i klientów. Rozmowy były również przeprowadzone pod kątem spełniania kryteriów i badania motywacji. Do Programu zrekrutowano 25 osób spełniających kryteria takie jak: długotrwałe bezrobocie, bezdomność, trudności readaptacyjne po opuszczeniu zakładu karnego, długotrwała choroba, niepełnosprawność, ukończone 45 lat, uzależnienia. Wspólnie z klientami dokonywane były wstępne podziały na dwie grupy.16 uczestnikom zostało zaproponowane, aby wzięli udział w rozszerzonej formie Programu, polegającej na większej częstotliwości zajęć z zakresu umiejętności interpersonalnych i społecznych. 13 osób wyraziło zgodę na tę formę zajęć. Trzy osoby wyraziły chęć przystąpienia do Programu, biorąc udział w szkoleniu umiejętności interpersonalnych i społecznych w krótszej formie. Do zajęć Programu Klub Integracji Społecznej w grupie przeznaczonej dla osób wymagających szerszych oddziaływań korekcyjno – terapeutycznych przystąpiło 13 osób,

str. 4

natomiast do grupy przeznaczonej dla osób wymagających mniejszego wsparcia przystąpiło ostatecznie 12 osób. Zrekrutowani uczestnicy podpisywali deklarację przystąpienia do Programu, umowę w sprawie realizacji programu Klubu Integracji Społecznej, oświadczenie o o wyrażeniu zgody na przetwarzanie danych osobowych oraz na wykorzystanie wizerunkuZadanie realizował koordynator, terapeuta oddelegowany na ½ etatu, pracownik socjalny oddelegowany na cały etat oraz terapeuta z zewnątrz w wymiarze 10 godzin.

W Programie docelowo udział wzięło 27 osób w tym : 11 kobiet i 16 mężczyzn w wieku od 28 do 60 lat.

Kryteria według podstawy do udzielenia pomocy w świetle ustawy o pomocy społecznej

Ubóstwo - wszyscy uczestnicy programu Klub Integracji Społecznej posiadają bardzo niski dochód własny bądź nie posiadają żadnych własnych środków utrzymania. Środki własne stanowią alimenty, zasiłki rodzinne, dochód osiągany przez partnerów, dodatek mieszkaniowy, nieregularne dochody z podejmowanych prac dorywczych. Dla większości z nich jedynym dochodem jaki posiadają jest pomoc finansowa z Ośrodka Pomocy Społecznej.

Bezdomność - 6 osób posiada status osób bezdomnych. 5 osób zamieszkuje w schroniskach dla osób bezdomnych, jedna obecnie mieszka w użyczonym przez znajomych pokoju. Pięcioro uczestników (w tym dwie kobiety i trzech mężczyzn) bierze udział w Programie Wychodzenia z Bezdomności. Udział w Programie Klubu Integracji Społecznej jest dla nich integralną częścią oddziaływań readaptacyjnych.

str. 5

Charakterystyka uczestników zgodnie z kryterium podstawy do udzielenia pomocy( Ustawa o pomocy społecznej)

Bezrobocie - 15 osób posiada status osoby bezrobotnej ( w tym 6 mężczyzn i 9 kobiet). Z 9 zarejestrowanych w urzędzie pracy kobiet 5 jest długotrwale bezrobotnych ( posiadają rejestrację od minimum 24 miesięcy).Z grupy bezrobotnych mężczyzn 5 jest długotrwale bezrobotnych.Ponadto 3 kolejnych uczestników jest nieaktywnych zawodowo, ale nie posiadają statusu osób bezrobotnych, gdyż nie byli zarejestrowani w urzędzie pracy w okresie przystępowania do Programu. Stan ich zdrowia pozwalał na podjęcie pracy a przeszkodą w zarejestrowaniu się był brak dokumentów ( brak świadectw szkolnych, świadectw pracy, dowodu osobistego). Na skutek działań pracownika socjalnego, w trakcie trwania Programu, ich status się zmienił.Niepełnosprawność - wszyscy uczestnicy programu posiadający orzeczenie o niepełnosprawności ( 8 osób) mają orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności. Schorzenia, w związku z którymi nabyli orzeczenia są schorzeniami przewlekłymi, które będą się razem z wiekiem pogłębiały. Choć z 8 osób tylko dwie osoby posiadają orzeczenia na czas nieokreślony to wydaje się, że tylko dwie osoby mają realne szanse na poprawę stanu zdrowia. Schorzenia, w związku z którymi uczestnicy otrzymali orzeczenia o stopniu niepełnosprawności:- schorzenia kardiologiczne, układu krążenia, nadciśnienie tętnicze,- cukrzyca,- udar mózgu,- wirus HCV,- wirus HIV,- schorzenia ortopedyczne ( dot. kręgosłupa, kończyn dolnych),- epilepsja,- ropne, przewlekłe zapalenie gruczołów potowych.

Długotrwała lub ciężka choroba - osoby posiadające orzeczenie o stopniu niepełnosprawności są przewlekle chore. Jednakże ponadto dodatkowo 3 uczestniczki chorują przewlekle. Pomimo, iż ich stan zdrowia nie kwalifikował do ubiegania się o orzeczenie stopnia niepełnosprawności to w znaczny sposób ograniczył a czasowo uniemożliwił aktywność zawodową.Schorzenia utrudniające funkcjonowanie ( a tym samym ograniczające aktywność zawodową) to:- zaburzenia depresyjno – lękowe,- schorzenia nefrologiczne,- zaburzenia endokrynologiczne,- schorzenia ortopedyczne.

Przemoc w rodzinie – dwie uczestniczki Programu Klub Integracji Społecznej doświadczają (doświadczały) przemocy ze strony swoich partnerów. Jedna z nich przed przystąpieniem do Klubu była objęta pomocą terapeutyczną w ramach Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie „Fenix” realizowanego na terenie Dzielnicy Praga Południe wspólnie przez Ośrodek

str. 6

Pomocy Społecznej i Policję. Na skutek wspólnych działań przemoc ( fizyczną, psychiczną) udało się zatrzymać i nastąpiła praca nad zmianami u klientki, przede wszystkich nad odzyskiwaniem własnej mocy w działaniu.U drugiej uczestniczki przemoc została zdiagnozowana na etapie rekrutacji do Programu i już na tym etapie została podjęta interwencja wobec partnera ( który chciał uniemożliwić uczestnictwo klientki w Programie). Również w jej rodzinie przemoc ( psychiczna) została zatrzymana.Bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych i wielodzietnych – 5 uczestników Programu ( w tym 4 kobiety i 1 mężczyzna) ma trudności w wychowywaniu małoletnich dzieci. Większość z nich brała wcześniej udział w różnych formach pomocy dla rodziców, jednakże nadal funkcjonowanie w tej roli jest dla nich trudne. Zdarza im się :

- być agresywnym w stosunku do dzieci ( wymuszać posłuszeństwo za pomocą przemocowych form);

- zaniedbywać dzieci w sposób zarówno fizyczny jak i emocjonalny;- mieć niezadowalający kontakt emocjonalny z dziećmi.

Trójka uczestników ma ograniczoną z tego tytułu władzę rodzicielską ( nadzór kuratora), dzieci dwójki uczestników przebywają w placówkach opiekuńczo – wychowawczych.

Trudności w przystosowaniu się do życia po zwolnieniu z zakładu karnego – 4 uczestników Programu ( trzech mężczyzn i jedna kobieta) w niedalekiej przeszłości opuścili zakłady karne. 1 uczestnik mieszka w ośrodku readaptacyjnym dla osób opuszczających zakłady karne.1 uczestnik ma orzeczony dozór kuratora sądowego.Dla dwójki uczestników pobyt w zakładach karnych jest sytuacją bardzo krępującą, nie utożsamiają się z żadną ze struktur przestępczych, są zdeterminowani w swoim działaniu, aby nie popełnić w swoim życiu po raz drugi błędów, które mogą doprowadzić przez nich do złamania prawa.Dwoje uczestników przez całe swoje dorosłe życie funkcjonuje łamiąc prawo ( kradzieże, handel narkotykami). Deklarują chęć zmian, chęć podjęcia legalnego zatrudnienia.

Alkoholizm lub narkomania – 11 z 16 biorących udział w Programie mężczyzn ma postawioną diagnozę uzależnienia od alkoholu. Głębokość ich uzależnienia oscyluje pomiędzy fazą krytyczną i chroniczną. Część z nich przechodziła ( czasami kilkakrotnie) specjalistyczne terapie uzależnień, część posiłkuje się nadal grupami wsparcia, grupami samopomocowymi AA.

Z 11 mężczyzn uzależnionych od alkoholu:

4 osoby uzależnione od alkoholu będące uczestnikami Środowiskowego Programu Rehabilitacyjnego dla Osób Uzależnionych realizowanego przez Ośrodek Pomocy Społecznej, wcześniej przeszły specjalistyczne leczenie odwykowe w ośrodkach stacjonarnych;

4 osoby były w trakcie oddziaływań terapeutycznych;

str. 7

2 osoby zostały zdiagnozowane podczas trwania Programu jako uzależnione, nie podjęły decyzji o wspomożeniu swoich działań w Centrum Odwykowym ani jakiejkolwiek innej formie leczenia;

1 osoba w trakcie udziału w Programie pracowała nad redukcją picia

4 z 5 uzależnionych kobiet jest uzależniona od alkoholu.

2 osoby uzależnione od alkoholu będące uczestnikami Środowiskowego Programu Rehabilitacyjnego dla Osób Uzależnionych realizowanego przez Ośrodek Pomocy Społecznej, wcześniej przeszły specjalistyczne leczenie odwykowe w ośrodkach stacjonarnych;

1 osoba w trakcie oddziaływań terapeutycznych - okres przed przystąpieniem do Programu ( i okres uczestnictwa w Programie) jest pierwszym od kilkunastu lat, gdzie utrzymywała abstynencję;

1 osoba została zdiagnozowana podczas trwania Programu jako uzależniona, nie podjęła decyzji o wspomożeniu swoich działań w Centrum Odwykowym ani jakiejkolwiek innej formie leczenia

Uczestniczka uzależniona od narkotyków od trzech lat utrzymuje abstynencję, pozostaje w stałym kontakcie z Poradnią Uzależnień, jest uczestniczką programu metadonowego.

ZADANIE 4 KLUB INTEGRACJI SPOŁECZNEJ

4.1 Spotkanie inauguracyjne dla uczestników

Spotkanie inauguracyjne odbyło się 29 września 2010. Było to pierwsze spotkanie w gronie zarówno wszystkich uczestników Programu jak i prowadzących Klub Integracji Społecznej. Ze strony prowadzących udział wzięli: koordynator, pracownik socjalny oddelegowany na cały etat, terapeuta w ramach etatu OPS, terapeuta oddelegowany na ½ etatu oraz terapeuta zatrudniony z zewnątrz.Spotkanie miało na celu:- zapoznanie się wszystkich osób ze sobą,- podpisanie formalnych deklaracji przystąpienia do Programu,- zapoznanie się z planem zajęciowym,- omówienie głównych zasad uczestnictwa w Programie- przygotowanie do zajęć wyjazdowych – warsztatów integracyjno – aktywizujących.

str. 8

4.2 Warsztaty integracyjno – aktywizujące – wyjazdowe

Warsztaty wyjazdowe zostały zrealizowane w dniach od 4 do 11 października 2010 roku w miejscowości Szczyrk. Organizator pobytu został wyłoniony w trybie ustawy „Prawo zamówień publicznych” – „Willa pod Aniołem” – Daniel Grochowski, Szczyrk. Udział w zajęciach wyjazdowych wzięło 23 uczestników Programu.Klienci pracowali w podziale na dwie grupy ( zgodne z późniejszym podziałem podczas zajęć w ramach szkolenia umiejętności interpersonalnych i społecznych). Część zadań – szczególnie tych z zakresu integracji – była łączona.

Głównymi celami warsztatów integracyjno - aktywizujących były:- znacząca poprawa funkcjonowania psychospołecznego uczestników; - rozwój w zakresie: otwartej komunikacji, samopoznania, samoświadomości,

asertywności;- integracja uczestników i rozwój współpracy, współdziałania na rzecz innych

uczestników;- aktywny, zdrowy wypoczynek modelujący czynne spędzanie wolnego czasu

Warsztaty zostały zrealizowane metodami aktywnymi ( mini edukacja, „rundki”, wypowiedzi na forum, „burza mózgów” dyskusje, ćwiczenia w parach i grupach, praca z arkuszami, wymiana informacji zwrotnych, praca z wykorzystaniem fotografii, piesze wycieczki po okolicy, spędzanie wspólnego czasu przy ognisku). Zastosowanie metod aktywnych w pracy warsztatowej prowadziło do umiejętności współpracy w grupie, lepszej komunikacji, możliwości twórczego myślenia, kreatywności uczestników.Całość zajęć warsztatowych obejmowała sześćdziesiąt godzin pracy uczestników wyjazdu. W ciągu ośmiu dni wyjazdowych wliczając, w to dwa dni obejmujące przyjazd do Szczyrku, jak i powrót do Warszawy, uczestnicy brali udział łącznie w dwudziestu zajęciach warsztatowych.

Zajęcia były ukierunkowane na:- stworzenie warunków do poznania się wszystkich uczestników ze sobą nawzajem z

uwzględnieniem pracy nad pokonywaniem barier w kontaktach interpersonalnych;- stworzenie warunków do doświadczania siebie, odkrywania potencjałów, zasobów,

własnych umiejętności;- umiejętne docenianie, rozwijanie i wykorzystywanie własnych potencjałów;- nabywanie umiejętności w rozpoznawaniu i nazywaniu własnych uczuć i stanów

emocjonalnych;- nabywanie umiejętności skutecznego komunikowania się;- budowanie poczucia własnej wartości, godności, szacunku do samego siebie;- budowanie szacunku, pokory do innych ludzi, do świata;- wspieranie i utwierdzanie się w decyzji o utrzymywaniu abstynencji;

str. 9

- stworzenie warunków ( między innymi dzięki zmaganiom się w górach) do integracji grupowej;

- wzmocnienie umiejętności wypracowanych w trakcie zajęć psychoedukacyjnych;- bezpieczny, zdrowy, aktywny wypoczynek;- wzbudzenie potrzeb poznawczych, edukacyjnych.

Wyjazd integracyjno-aktywizacyjny był dla wszystkich jego uczestników ważnym doświadczeniem. Uczestnicy mieli możliwość wzajemnego poznania się, pracowania z osobami, z którymi na co dzień mieli spotykać się podczas regularnych zajęć. Mieli możliwość zobaczenia gór, co dla niektórych było sporym przeżyciem (biorąc pod uwagę, że niektórzy od lat nie opuszczali swego miejsca zamieszkania).

Podczas prowadzenia zajęć merytorycznych a także wspólnego czasu spędzanego z uczestnikami w trakcie wycieczek, posiłków, ognisk itp. poczynione zostały obserwacje zachowań klientów, ich sposobu funkcjonowania w grupie, ich zasobów oraz deficytów. Na tej podstawie zostały wytyczone poszczególne cele, nad którymi przebiegała indywidualna praca z uczestnikami w dalszej części trwania Programu.Realizacją zadania zajmował się: terapeuta zatrudniony z zewnątrz ( 60 godzin), terapeuta oddelegowany na ½ etatu z OPS, pracownik socjalny oddelegowany przez OPS, terapeuta w ramach etatu z OPS. Podczas zajęć wyjazdowych obecny był również koordynator Projektu.

4.3 Diagnoza

W październiku 2010 oraz w maju 2011 koordynator przeprowadził z uczestnikami Projektu spotkania diagnostyczne. Spotkanie diagnostyczne przeprowadzone w październiku 2010 było ukierunkowane na diagnozę służącą dopasowaniu tematów poszczególnych bloków zajęciowych do potrzeb i umiejętności uczestników oraz do wstępnego planu pracy indywidualnej z klientami. Kolejnym aspektem diagnoz stawianych uczestnikom na początku udziału w zajęciach było mierzenie efektywności osiągania założonych celów – efektów miękkich. Uczestnicy brali udział w zajęciach autodiagnostycznych, opartych na skalowaniu i opisywaniu zeskalowanej rzeczywistości. Głównym obszarem autodiagnozy było poczucie wartości i satysfakcji z życia oraz umiejętność zaspokajania potrzeb psychologicznych ( w oparciu o teorię Abrahama Maslowa). Na zajęciach diagnozujących uczestnicy wypełniali również następujące testy psychologiczne:

Skala satysfakcji z życia – SWLS, Kwestionariusz Inteligencji emocjonalnej – INTE, Skala Kompetencji Osobistych – KompOs, Skala Kompetencji Społecznych – KKS

W październiku 2010 roku 25 uczestników Programu brało udział w zajęciach diagnozujących.

str. 10

W maju 2011 roku 16 uczestników Programu ponownie wzięło udział w zajęciach diagnozujących wypełniając te same testy psychologiczne i przeprowadzając te same autodiagnozy. Porównanie wyników testów przeprowadzonych na początku i na końcu Programu służyło monitorowaniu zmian, które zaszły w funkcjonowaniu uczestników, dzięki oddziaływaniom edukacyjnym, rozwojowym oraz socjalnym, jakim byli poddawani biorąc udział w Programie Klub Integracji Społecznej.

4.4 Szkolenie umiejętności interpersonalnych i społecznych

Szkolenie umiejętności interpersonalnych i społecznych zostało zrealizowane w dniach od 13 października do 31 grudnia 2010 roku. Udział w nim wzięło 26 osób. Klienci pracowali w podziale na dwie grupy. Grupa pierwsza zrealizowała w ramach ww. szkolenia 27 spotkań ( trzy razy w tygodniu po trzy godziny zajęć) łącznie 81 godzin. Brało w niej udział 14 uczestników. Zadanie to realizowane było przez terapeutę zatrudnionego z zewnątrz oraz terapeutę zatrudnionego w ramach środków OPS.W drugiej, 12 osobowej grupie uczestników zostało zrealizowanych 9 spotkań – łącznie 27 godzin zajęć. Zadanie to realizowane było przez terapeutę oddelegowanego z OPS na ½ etatu oraz terapeutę zatrudnionego w ramach środków OPS.Szkolenie umiejętności interpersonalnych i społecznych miało charakter psychoedukacyjny. Jego celem było przede wszystkim pobudzenie motywacji do aktywności życiowej poprzez organizowanie doświadczeń odnoszących się do świata potrzeb, wartości, celów, rozwijając przy tym umiejętności indywidualne poszczególnych uczestników, niezbędne do działania. Szkolenie zakładało naukę i rozwój umiejętności społecznych oraz rozwój bądź wyrównywanie deficytów umiejętności osobistych ( w tym np. dbania o siebie, realizowania potrzeb, przyjmowania odpowiedzialności za swoje działania itp.) Zajęcia w obu grupach różniły się przede wszystkim intensywnością pracy w danym obszarze. W grupie osób spotykających się raz w tygodniu uczestnicy otrzymywali wiele zadań do samodzielnego wykonania w domu.

Głównym celem szkolenia było podniesienie poziomu kompetencji społecznych i interpersonalnych uczestników Programu poprzez:

1. Zwiększenie poczucia własnej wartości,2. Odkrywanie, nabywanie i rozwijanie zasobów osobistych związanych z

funkcjonowaniem społecznym w zakresie: uzyskania wglądu w siebie, rozumienia siebie, realistycznej oceny własnej sytuacji i

możliwości osobistej zmiany; realizowania potrzeb w zgodzie z własnym systemem wartości oraz respektując

granice innych osób; rozpoznawania emocji i radzenia sobie z nimi; dbania o siebie – swoje zdrowie fizyczne i psychiczne;

str. 11

podejmowania decyzji, planowania, realizowania celów; samodzielności i kreatywności w rozwiązywaniu problemów.

3. Kształtowanie i doskonalenie umiejętności interpersonalnych w tym nawiązywania i utrzymywania relacji osobistych, służbowych, współpracy w grupie zadaniowej,

4. Wzmacnianie motywacji do zmiany trudnej sytuacji życiowej, w tym do podjęcia i utrzymania pracy zawodowej.

Tematyka szkolenia obejmowała następujące obszary:

1. Poznawanie emocji i sposobów radzenia sobie z nimi;2. Uczenie się współpracy i dbania o własną autonomię;3. Uczenie się lepszego pełnienia różnych ról społecznych;4. Uczenie się korzystania ze swoich mocnych stron;5. Odkrywanie własnej hierarchii wartości życiowych; budowanie poczucia własnej

wartości i godności;6. Budowanie obrazu preferowanej przyszłości jako element wzmocnienia motywacji do

zmiany;7. Nabywanie umiejętności osiągania celów i rozwiązywania problemów;8. Ćwiczenia nabytych umiejętności pod kątem rozwiązywania trudnych sytuacji

życiowych – praca na konkretnych przypadkach zgłaszanych przez uczestników;9. Przepracowywanie problemów przejawianych przez uczestników;10. Pomoc w odreagowaniu emocji, napięć powstających na skutek trudności w domu,

pracy itp.;11. Rozwijanie filozofii życiowej, pozwalającej koncentrować się na pozytywach,

dostrzeganiu i wzmacnianiu tego co dobre, pożyteczne – w sobie, w innych, w otaczającym świecie;

12. Budowanie planu rozwoju osobistego.

Realizacja powyższych tematów była przeprowadzona według następującego schematu:

Odwoływanie się do dotychczasowych doświadczeń (jak było do tej pory); Organizowanie doświadczeń (osobiste trudności, doświadczanie nowych treści i

pojawiających się uczuć); Poszukiwanie nowych rozwiązań i trenowanie nowych zachowań.

4.5 Szkolenie „Konstruktywna komunikacja interpersonalna”

Szkolenie odbyło się w dwóch trzydniowych cyklach. Pierwszy cykl przeznaczony był dla osób uczestniczących w szkoleniu umiejętności interpersonalnych i społecznych 3 razy w tygodniu. Zajęcia te odbyły się w terminie od 15 do 17 listopada 2010 roku. W szkoleniu tym wzięło udział 13 osób. Drugi cykl przeznaczony był dla osób uczestniczących w szkoleniu umiejętności interpersonalnych i społecznych 1 raz w tygodniu. Zajęcia te odbyły się w terminie od 19 do 21 listopada 2010 roku; wzięło w nich udział 11 osób.

str. 12

Zadanie w obu grupach realizowane było przez terapeutę zatrudnionego z zewnątrz w wymiarze 36 godzin ( po 18 godzin w każdej grupie zajęciowej). Współrealizatorami tego zadania był terapeuta oddelegowany z OPS na ½ etatu oraz terapeuta zatrudniony w ramach OPS.

Szkolenie zakładało pokazanie alternatywnej formy komunikacji do tej, którą na codzień stosują klienci ( osądzanie, ocenianie, porównywanie, udzielanie rad, przekonywanie o swojej racji, uogólnianie i interpretacja, nadinterpretacja itp.) a które stanowią poważne bariery komunikacyjne doprowadzając w rezultacie do powstawania niesatysfakcjonujących relacji z innymi. Powyższe sposoby komunikowania się nie sprzyjają otwartości, mogą natomiast torować drogę agresywnym komunikatom, pełnym iluzji, manipulacji, naruszającym granice innych osób, poprzez próbę podporządkowania sobie rozmówcy.

Celami warsztatu była:

Nauka zachowań sprzyjających konstruktywnej komunikacji pomiędzy ludźmi, Stworzenie okazji do ćwiczenia zachowań pomagających w kontaktach z innymi, Poszukiwanie swoich mocnych stron i barier w komunikowaniu się z innymi Stworzenie możliwości do prób modyfikowania swoich zachowań tak, aby było

łatwiej porozumiewać się z innymi, Poprawa jakości komunikacji z innymi osobami, Zaprezentowanie uczestnikom konstruktywnych sposobów komunikowania się.

Program warsztatów „Konstruktywna komunikacja interpersonalna” został realizowany metodami aktywnymi takimi jak:

- mini edukacja dotycząca elementów konstruktywnej komunikacji i ćwiczenia związane z poszczególnymi umiejętnościami,

- odniesienie ćwiczonego materiału do sytuacji życiowych (scenki), ćwiczenia indywidualne, bądź w parach – modyfikujące sposób komunikowania się uczestników,

- wymiana informacji zwrotnych.

Warsztaty były dla wszystkich jego uczestników ważnym doświadczeniem. Uczestnicy mieli możliwość zapoznania się z różnymi technikami, które mogą wykorzystywać po to, aby łatwiej było im się komunikować ze sobą nawzajem. Mieli możliwość przećwiczyć w scenkach trudne dla nich rozmowy oraz przypatrzeć się temu, jakie kanały komunikacji bardziej do nich przemawiają, i jakich oni sami używają w swoim komunikowaniu się z innymi ludźmi. Wszyscy z dużym zaangażowaniem brali udział w ćwiczeniach zaproponowanych przez prowadzącego. Jednak najwięcej zaangażowania i emocji wywoływały scenki - sytuacje do odegrania, w których chcieli sprawdzić się podczas przeprowadzanych warsztatów. Z uzyskanych od uczestników informacji zwrotnych w trakcie trwania warsztatów wiadomo, że powyższe scenki, były dla nich bardzo uczącym i pozytywnym doświadczeniem.

str. 13

4.6 Szkolenie asertywności „Wyrazić siebie”

Szkolenie odbyło się w dwóch trzydniowych cyklach. Pierwszy cykl przeznaczony był dla osób uczestniczących w szkoleniu umiejętności interpersonalnych i społecznych 3 razy w tygodniu. Zajęcia te odbyły się w terminie od 13 do 15 grudnia 2010 r., wzięło w nim udział 13 osób. Drugi cykl przeznaczony był dla osób uczestniczących w szkoleniu umiejętności interpersonalnych i społecznych 1 raz w tygodniu. Zajęcia te odbyły się w terminie od 17 do 19 grudnia 2010 roku i wzięło w nich udział 10 osób.Zadanie w obu grupach realizowane było przez terapeutę zatrudnionego z zewnątrz w wymiarze 36 godzin ( po 18 godzin w każdej grupie zajęciowej). Współrealizatorami tego zadania był terapeuta oddelegowany z OPS na ½ etatu oraz terapeuta zatrudniony w ramach OPS.

Szkolenie zakładało zorganizowanie uczestnikom projektu zajęć warsztatowych z zakresu bardziej sprawnego i satysfakcjonującego wyrażania tego co ważne i potrzebne.

Celami warsztatu było:

uświadomienie sobie przez uczestników tradycyjnych założeń, według których często postępują ludzie,

poznanie asertywnego sposobu wyrażania własnego zdania, wyrażania próśb, poznanie strategii asertywnych, nauka mówienia NIE, nauka radzenia sobie z krytyką oraz atakiem, poznanie sposobów radzenia sobie ze złością, przećwiczenie sytuacji trudnych dla uczestników, zmiana dotychczasowego wyrażania siebie na bardziej asertywny, budowanie lepszej samooceny uczestników i ich wiary w swoje możliwości, wsparcie uczestników w ich dążeniach do zmiany.

Program warsztatów asertywności został realizowany metodami aktywnymi takimi jak: - mini edukacja dotycząca elementów konstruktywnej komunikacji i ćwiczenia

związane z poszczególnymi umiejętnościami,- odniesienie ćwiczonego materiału do sytuacji życiowych (scenki), ćwiczenia

indywidualne, bądź w parach – modyfikujące sposób komunikowania się uczestników,

- wymiana informacji zwrotnych.

Podczas warsztatów uczestnicy pogłębiali swoje umiejętności radzenia sobie z krytyką, atakiem oraz poznawali sposoby radzenia sobie ze złością. Dzięki tym umiejętnościom mogli wzmacniać wiarę w swoje możliwości i budować swoją lepszą samoocenę.

str. 14

Warsztaty były z pewnością dla wszystkich ważnym doświadczeniem. Uczestnicy mieli możliwość zapoznania się z różnymi technikami, które mogą wykorzystywać po to, aby łatwiej było im się komunikować ze sobą nawzajem. Mieli możliwość przećwiczyć w scenkach trudne dla siebie rozmowy, sytuacje, zmierzyć się z emocjami, jakie się pojawiały w trakcie odgrywania scenek.

4.7 Indywidualne konsultacje terapeutyczne

Wszyscy uczestnicy Programu objęci byli indywidualną pomocą terapeutyczno – psychologiczną. Zadanie to zostało realizowane od listopada 2010 roku do maja 2011 roku. Głównym założeniem konsultacji indywidualnych była pomoc uczestnikom projektu w radzeniu sobie z bieżącymi problemami osobistymi oraz praca nad indywidualnymi celami poszczególnych osób, wyznaczonymi przez zespół realizatorów. Zadanie zostało zrealizowane przez terapeutę oddelegowanego z OPS na ½ etatu, przez terapeutę w ramach OPS oraz terapeutę zatrudnionego z zewnątrz. Terapeuta zatrudniony z zewnątrz zrealizował w 2010 roku 20 godzin spotkań indywidualnych z uczestnikami. natomiast w 2011 roku przeprowadził 44 godziny rozmów.

Terapeuta oddelegowany na ½ etatu zrealizował w 2010 roku 38 godzin spotkań indywidualnych z uczestnikami, natomiast w roku 2011 przeprowadził łącznie 77 godzin rozmów.

Terapeuta zatrudniony w ramach OPS zrealizował 26 godzin spotkań indywidualnych w 2010 roku oraz 28 godzin w 2011 roku.

Celami szczegółowymi konsultacji indywidualnych było:

1. Podniesienie poziomu świadomości własnego funkcjonowania psychologicznego.2. Poszukiwanie sposobów lepszego, bardziej konstruktywnego radzenia sobie z

trudnościami ( poszukiwanie wyjątków – kiedy i jak radzili sobie lepiej oraz wypracowywanie nowych sposobów przy pomocy terapeuty).

3. Odkrywanie, nazywanie i rozwijanie zasobów osobistych ( szczególnie w tych obszarach, które mogą być pomocne do dalszego rozwoju, do dalszej zmiany w kierunku osiągania celów osobistych).

4. Opracowywanie planu rozwoju indywidualnego zgodnego z potrzebami klienta, celami oraz jego możliwościami.

5. Praca terapeutyczna nad bieżącymi, zgłaszanymi problemami dotyczącymi funkcjonowania psychicznego i społecznego.

6. Wzmacnianie motywacji do zmiany trudnej sytuacji życiowej.

Formy pracy: Indywidualne konsultacje psychologiczno – terapeutyczne dla uczestników projektu:- konsultacja psychologiczna- wsparcie psychologiczne

str. 15

- plan pracy tworzony wspólnie z klientem- poradnictwo- psychoedukacja Konsultacje z zespołem merytorycznym realizującym projekt – omawianie sytuacji,

planowanie działań pomocowych, wyznaczanie kierunków pracy indywidualnej

Liczba konsultacji indywidualnych, w których brali udział poszczególni uczestnicy Programu była ustalana po powrocie z wyjazdowych warsztatów integracyjno – aktywizujących wspólnie przez zespół realizatorów. Częstotliwość spotkań konsultacyjnych wynikała z wstępnie zdiagnozowanych potrzeb beneficjentów. Zostały również ustalone cele, nad którymi poszczególni terapeuci pracowali z uczestnikami. Konsultacje indywidualne obejmowały również pracę nad celami osobistymi klienta ( te zmieniały się w miarę trwania Programu). Częstotliwość spotkań z terapeutami u niektórych uczestników ulegała zmianie podczas trwania Programu – niektórzy mieli zmniejszaną ilość godzin, inni zwiększaną częstotliwość. Wynikało to przede wszystkim z indywidualnych potrzeb uczestników a także z ich umiejętnością radzenia sobie z bieżącymi trudnościami. Wykres powyżej przedstawia stan z maja 2011 roku.

4.8 Spotkanie diagnozujące

Interdyscyplinarne spotkanie diagnozujące zostało zrealizowane dla dwóch grup uczestników Projektu oddzielnie. Dnia 17 stycznia 2011 roku odbyło się spotkanie dla osób uczestniczących w szkoleniu umiejętności interpersonalnych i społecznych 1 raz w tygodniu. Prowadzone było przez terapeutę oddelegowanego z OPS na ½ etatu, doradcę zawodowego zatrudnionego w ramach OPS oraz koordynatora Programu. Wzięło w nim udział 10 uczestników. Dnia 19 stycznia odbyło się spotkanie dla osób uczestniczących w szkoleniu umiejętności interpersonalnych i społecznych 3 razy w tygodniu przy udziale 9 uczestników. To spotkanie prowadzone było przez terapeutę zatrudnionego z zewnątrz w wymiarze 6 godzin.

str. 16

Celem cząstkowego podsumowania było przyjrzenie się zmianom, które uczestnicy wprowadzili bądź zaczęli wprowadzać w swoje życie. Program interdyscyplinarnego spotkania obejmował następujące zadania:

1. „Autodiagnoza przy wykorzystaniu fotografii” - zadaniem uczestników było dokonanie wyboru fotografii najbardziej odzwierciedlającej obecny stan emocjonalny, duchowy związany z ogólnym samopoczuciem oraz zmianami, które zostały wprowadzone dzięki uczestnictwu w tym programie.

2. „Kierunek zmian na drodze zawodowej”. Uczestnicy odpowiadali na następujące pytania: Mój wymarzony kierunek ścieżki zawodowej (kurs, szkolenia), jakie możliwości

otworzy to przede mną Mój realny kierunek ścieżki zawodowej (zgodny z zainteresowaniami i

możliwościami oraz ograniczeniami) jakie możliwości otworzy to przede mną3. Zadanie pokazujące kierunek i cele, wartości – wszystko czym obecnie klienci kierują

się w życiu. Zadanie polegało na dokończeniu zdań:

mój cel w życiu to: staram się być: sukces, z którego jestem dumny to: chciałbym być: nigdy nie zrobię: w swoim życiu chciałbym zmienić:

4. Cele życiowe i wynikające z nich korzyści oraz kroki niezbędne przy planowaniu osiągania ww. celów.

Uczestnicy podczas zajęć zmuszeni byli do różnego rodzaju refleksji nad sobą, swoimi celami, możliwościami i osiągnięciami. Czas ten wykorzystali bardzo owocnie, aby dokonać podsumowania i wyznaczyć kolejne kroki ważne z punktu widzenia dalszego ich uczestnictwa w Programie, jak i ich życia osobistego. To co najczęściej pojawiało się w wypowiedziach uczestników to cele związane z uzyskaniem stabilizacji życiowej, niezależności finansowej, spokoju – głównym sposobem do osiągania tych celi jest systematyczność uczestniczenia w Programie, w oferowanych szkoleniach. Uczestnicy wyrażali również zadowolenie z jakości prowadzonych zajęć. Podkreślali, że dzięki zajęciom, konsultacjom indywidualnym mogli „przepracować” swoje problemy. Ważne było dla nich także określenie, nazwanie celu i kierunku, w którym chcą podążać co w konsekwencji daje spokojniejsze spojrzenie w przyszłość – sprecyzowany cel i droga zawodowa.

4.9 Grupa wsparcia

str. 17

Zajęcia Grupy wsparcia dla uczestników Programu Klub Integracji Społecznej „Pokonać siebie” były realizowane w okresie od 10 stycznia do 11 kwietnia 2011. W 12 spotkaniach brało udział 23 uczestników Programu. Zadanie to zostało zrealizowane przez terapeutę zatrudnionego z zewnątrz w wymiarze 24 godzin oraz przez terapeutę zatrudnionego w ramach OPS.

Zajęcia grupy wparcia miały charakter edukacyjny, ukierunkowany na poszerzenie własnej świadomości w zakresie rozwiązywania problemów. Uczestnicy stanowili odniesienie dla samych siebie - dla trudności i dla indywidualnych sukcesów. Mieli możliwość udzielania informacji zwrotnych, a także dzielenia się własnymi doświadczeniami w rozwiązywaniu podobnych problemów.

Uczestnicy wykorzystując nabyte we wcześniejszej fazie Programu umiejętności, a także realizując swoje bieżące cele mieli możliwość rzetelnego, wielopłaszczyznowego przyjrzenia się swojemu działaniu. Dzięki temu mogli ponadto doświadczać i przeżywać nową jakość w relacjach z innymi osobami. Pozwalało to na przełamywanie osobistych lęków i oporów w relacji z ludźmi.

Grupa wsparcia była prowadzona przez dwóch terapeutów. Ich głównym zadaniem było modelowanie wypowiedzi poszczególnych uczestników (aby były nastawione na konstrukcję a nie destrukcję), udzielanie informacji zwrotnych oraz prowadzenie w miarę potrzeb mini edukacji.

4.10 Szkolenie wyjazdowe „Konstruktywne rozwiązywanie sytuacji konfliktowych”

Szkolenie „Konstruktywne sposoby rozwiązywania sytuacji konfliktowych” odbyły się w dniach 26 lutego – 5 marca 2011 roku w Poroninie k/Zakopanego. Organizator pobytu

został wyłoniony w drodze przetargu nieograniczonego - Biuro Usług Turystycznych „Wigra”. W zajęciach wyjazdowych wzięło udział 14 uczestników. Całość programu trwała 8 dni. Zajęcia grupowe objęły 35 godzin pracy warsztatowej ( zajęcia oraz społeczność) , praca indywidualna z uczestnikami warsztatów nie była limitowana – kilkakrotnie wieczorami prowadzący prowadzili indywidualne spotkania – rozmowy na prośby uczestników. Realizatorami zadania był koordynator – terapeuta oddelegowany na etat z OPS oraz terapeuta zatrudniony w ramach OPS.

Celem głównym zajęć warsztatowych było zwiększenie osobistych kompetencji w zakresie radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych, na co składało się:

nabycie wiedzy: czym jest konflikt, jego źródła i do czego jest nam niezbędny określenie osobistych preferencji w sytuacjach konfliktowych (rywalizacja, unikanie,

kompromis, współpraca, przystosowanie) procedura 5 kroków – rozwiązywanie konfliktu określenie, odnalezienie, rozwijanie zasobów potrzebnych do efektywnego radzenia

sobie w sytuacjach konfliktowych (umiejętności, postawy, samoświadomość)

str. 18

asertywność- czyli między agresją a uległością (co służy dobremu porozumieniu a co zaognia konflikt) – rozwijanie i ćwiczenie zachowań asertywnych

skuteczna komunikacja interpersonalna jako niezbędne narzędzie w budowaniu porozumienia.

Program warsztatów został realizowany przy wykorzystaniu następujących form:

krótkie wykłady wprowadzające do zajęć; zabawy grupowe; ćwiczenia w mniejszych grupach oraz parach; „burza mózgów”; dyskusje i wypowiedzi na forum ; informacje zwrotne; wycieczki po okolicy; nauka jazdy na nartach – 10 godzin dla każdego uczestnika.

Nabywając umiejętności konstruktywnego radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych uczestnicy rozwinęli jednocześnie umiejętności interpersonalne, uwrażliwiające ich na potrzeby drugiego człowieka. Podczas różnorodnych zajęć warsztatowych ( gier grupowych) mieli możliwość doświadczania siebie i zastanowienia się nad własnymi postawami, jakie przyjmują w sytuacjach konfliktowych. Uzyskanie samoświadomości w tym względzie, było pierwszym krokiem do zastanowienia się co uczestnicy mogą zrobić inaczej niż dotychczas, kiedy znajdą się w sytuacji konfliktowej. Uczestnicy otrzymali szansę na budowanie i rozwijanie bardziej korzystnych, osobistych strategii reagowania w sytuacjach trudnych.Dodatkowym elementem zajęć wyjazdowych było połączenie zajęć merytorycznych z zajęciami ukierunkowanymi na rozwój psychofizyczny. Zimowy sezon w górach ze względu na braki wśród naszych uczestników w postaci: specjalistycznych ubrań i sprzętu gwarantującego bezpieczeństwo został wykorzystany na krótkie spacery po najbliższej okolicy od miejsca pobytu oraz całodniowe zwiedzanie Zakopanego, z pobytem na Kasprowym Wierchu.Dodatkową atrakcją wyjazdowych zajęć warsztatowych była nauka jazdy na nartach. Element ten miał głównie aspekt edukacyjno – rozwojowy, przejawiający się przede wszystkim modelowaniem alternatywnego stylu życia. Uczestnicy mieli możliwość doświadczać sytuacji do tej pory dla nich nieznanych: odnalezienie się na stoku, pośród innych narciarzy, dopasowywanie sprzętu narciarskiego, nauka jazdy pod kierunkiem instruktora a wreszcie samodzielne próby zjazdu na nartach. Każdy z uczestników miał zapewnione minimum 10 godzin nauki jazdy na nartach. Dla wielu to był również obszar zmagania się samego ze sobą, ze swoimi słabościami, wstydem. Doświadczenia klientów ze stoku były wykorzystywane przez prowadzących do wzbogacania zajęć warsztatowych – pojawiły się nowe obszary zasobów, które można było wykorzystać w innych aspektach życia.

str. 19

4.11 Praca socjalna

Ważnym czynnikiem Programu Klub Integracji Społecznej było ujednolicenie procedur udzielania pomocy wobec wszystkich jego uczestników. Stąd niezbędne stało się oddelegowanie pracownika socjalnego do obsługi przez okres trwania Programu całej grupy uczestników. Pracownik socjalny - specjalista pracy socjalnej oddelegowany do tego zadania jest doświadczoną osobą przede wszystkim w pracy z osobami opuszczającymi zakłady karne, z osobami uzależnionymi i bezrobotnymi. Od początku funkcjonowania Klubu Integracji Społecznej – również w dwóch poprzednich edycjach Programu – pracował z jego uczestnikami. Głównym zadaniem pracownika socjalnego było prowadzenie bardzo szeroko rozumianej pracy socjalnej z grupą uczestników, pomoc z załatwieniu spraw urzędowych, mieszkaniowych, zdrowotnych. Kolejnym ważnym zadaniem było udzielanie pomocy finansowej na czas trwania Programu.

Od października 2010 do maja 2011 praca socjalna z uczestnikami polegała na: sporządzaniu kontraktów socjalnych i wspieraniu klientów w ich realizacji, monitorowaniu działań, motywowaniu, wspieraniu, pomocy w sporządzaniu dokumentacji np. na potrzeby urzędu pracy, lekarza

orzecznika, pomocy w wyrobieniu dokumentów ( np. dowód osobisty), dopilnowywaniu rejestracji w urzędzie pracy, pomocy w uregulowaniu sytuacji prawnej lokalu,

Kolejnym zadaniem pracownika socjalnego było udzielanie pomocy finansowej w trakcie trwania ProgramuW okresie od września 2010 do maja 2011 pracownik socjalny wnioskował o udzielenie następujących form pomocy:

imienne karty uprawniające do korzystania z bezpłatnych przejazdów środkami komunikacji miejskiej dla każdego uczestnika,

zasiłki okresowe na zakup żywności zasiłki celowe przeznaczone na opłacenie rachunków za: energię, gaz, czynsz, zakup

leków, zakup żywności, zakup opału na zimę zakup obiadów szkolnych dla dzieci uczestników, skierowanie do magazynu z odzieżą, talony obiadowe do baru

Pracownik socjalny wchodził w skład osób rekrutujących, sporządzał kontrakty socjalne wspólnie z koordynatorem, dbał o ich przestrzeganie niejednokrotnie motywując i wspierając. Pracownik socjalny obecny był podczas wszystkich ważniejszych dla uczestników przedsięwzięć, gdzie z jednej strony był obserwatorem, poznawał sposób funkcjonowania

str. 20

poszczególnych osób, z drugiej strony ważna była również w jego przypadku funkcja integracyjna, gdzie uczestnicy mogli go poznać i nabrać zaufania. Pracownik socjalny obecny był podczas spotkań merytorycznych realizatorów na których omawiane były sprawy poszczególnych uczestników ( ich postępy, trudności, kierunek pracy).Kolejnym zadaniem pracownika socjalnego była w miarę możliwości i potrzeb praca z rodzinami uczestników Programu w miejscach ich zamieszkania. Trzy rodziny uczestników Programu były objęte szerszymi oddziaływaniami – było to głównie związane z przeciwdziałaniem przemocy, motywowaniem i mobilizowaniem całej rodziny do współpracy na rzecz poszczególnych jej członków.

4.12 Kurs komputerowy ( w tym indywidualne konsultacje komputerowe oraz Internet jako narzędzie do poszukiwania pracy)

W ramach kursu komputerowego zostały przeprowadzone następujące zajęcia: podstawy obsługi komputera - kurs trwający od dnia 3 grudnia 2010 r. do dnia 28

lutego 2011 r. (12 godz. dla 4 grup). Tematyka kursu obejmowała: właściwości komputera, obsługę systemu operacyjnego, edytora tekstu WORD oraz Internetu.

W ramach zajęć uczestnicy przygotowywali w programie WORD dokumenty związane z zatrudnieniem (np.: list motywacyjny, wniosek o dzień wolny, urlop) oraz swoje CV. W czasie zajęć uczestnicy wykazywali zaangażowanie w wykonywaniu powierzonych im zadań. Interesowało ich wiele aspektów związanych z przygotowywaniem dokumentów w programie WORD jak również z obsługą Internetu, co wyrażali licznymi pytaniami. Dostrzegali przydatności pozyskiwanych informacji i umiejętności. Uczestnicy, którzy zrealizowani wymaganą ilość ćwiczeń w sposób poprawny otrzymali zaświadczenia o uczestnictwie w warsztatach. W sumie wydano 18 zaświadczeń.

konsultacje indywidualne – od dnia 3 grudnia 2010 r. do dnia 28 lutego 2011 r. (6 godzin dla każdego z uczestników). Służyły utrwalaniu poznanych treści z zajęć grupowych.

warsztat „Internet jako narzędzie poszukiwania pracy” – od dnia 1 do dnia 31 marca 2011 r. (6 godz. dla 4 grup).

W ramach zajęć uczestnicy zapoznali się z serwisami poświęconymi rynkowi pracy i usługami związanymi z obsługą tych serwisów oraz nabyli umiejętności posługiwania się pocztą elektroniczną. W systemach internetowych poszukiwali informacji o rynku pracy (m.in. strony Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz Urzędu Pracy m.st. Warszawy), a w wyszukiwarkach ofert pracy szukali potencjalnych miejsc aplikacji (niektórzy z uczestników po znalezieniu oferty dla siebie kontaktowali się z pracodawcami drogą elektroniczną). Uczestnicy zakładali również swoje skrzynki poczty elektronicznej i uczyli się wysyłać wiadomości e-mail z załącznikami.Realizatorem tego zadania była zewnętrzna firma ERGO PLUS, która zrealizowała:

str. 21

- 132 godziny zajęć indywidualnych,- 48 godziny zajęć grupowych z podstawy obsługi komputera,- 24 godziny zajęć grupowych związanych z Internetem jako narzędziem do

poszukiwania pracy

4.13. Zajęcia aktywizacyjne

Diagnoza kompetencji zawodowych

Zajęcia „Diagnoza kompetencji zawodowych” odbyły się dla dwóch grup uczestników Programu w dniach 13- 14 stycznia oraz 20 – 21 stycznia 2011 roku. Zajęcia obejmowały 12 godzin pracy warsztatowej dla każdej z grup beneficjentów.W warsztatach udział wzięło łącznie 17 uczestników Programu.Podczas dwóch dni zajęć uczestnicy mieli okazję do zastanowienia się nad swoimi potencjałem zawodowym, związanym z posiadanymi umiejętnościami, zdolnościami, zainteresowaniami i wartościami, jakie są dla nich ważne zarówno w życiu osobistym jak i w pracy zawodowej – czyli mieli określić swój bilans kompetencji. Zaproponowane ćwiczenia i testy miały na celu skłonienie uczestników do zastanowienia się nad swoją karierą zawodową i zmotywowanie do podjęcia próby określenia wstępnego celu zawodowego. Pod koniec zajęć uczestnicy stworzyli na własny użytek mapę zasobów środowiska lokalnego – gdzie i jak szukać pracy.Program zrealizowany w obu grupach nieznacznie różnił się – jedna z grup, aby określić swoje preferencje zawodowe wypełniła kwestionariusz JOB – 6 dr Retowskiego, natomiast druga grupa wykonała ćwiczenie związane z wyborem ról zawodowych w tworzonej firmie – gospodarstwie agroturystycznym. Różnice programowe związane były z liczebnością grup.Osoby uczestniczące w warsztatach dosyć chętnie podejmowały dyskusję przy omawianiu wyników poszczególnych ćwiczeń lub testów, jak również dzieliły się swoimi refleksjami i przekazywały informacje zwrotne pozostałym członkom grupy. Pracę w grupie ułatwiał fakt, że uczestnicy znali się wcześniej.

Realizatorami zadania był specjalista zatrudniony w ramach OPS oraz doradca zawodowy zatrudniony z zewnątrz, który zrealizował łącznie 24 godziny zajęć.

Warsztat autoprezentacji z elementami utrzymania higieny, pielęgnacji, stylizacji

Zajęcia warsztatowe w zakresie estetyki wyglądu zewnętrznego prowadzone były przez specjalistę zatrudnionego z zewnątrz - fryzjera – stylistę. Fryzjer – stylista zrealizował zadanie w wymiarze 30 godzin:

31 stycznia 2011 odbyło się spotkanie edukacyjne, w którym wzięło udział 19 osób.

Zakres spotkania obejmował:

str. 22

- pielęgnacja skóry głowy – choroby skóry, potrzeby lecznicze, kosmetyki pielęgnacyjne dla skóry zdrowej i dla skóry o specjalnych potrzebach,

- manicure, pedicure - grzybice skóry i paznokci, potrzeba leczenia i pielęgnacji,- depilacja twarzy i ciała – problemy zdrowotne powodujące pojawienie się

nietypowego owłosienia, kwestie estetyczne,- higiena osobista – częstotliwość wykonywania zabiegów higienicznych, dobór

kosmetyków,- estetyka wyglądu – wpływ naszego wyglądu na samopoczucie i kontakty z innymi.

Uczestnicy byli zainteresowani tematem, zadawali pytania i aktywnie uczestniczyli w spotkaniu. Kilka osób wraziło chęć dłuższej rozmowy na indywidualnych konsultacjach.

2 lutego odbyły się konsultacje indywidualne, przeznaczone dla wszystkich uczestników Programu. Ich celem było zidentyfikowanie potrzeb poszczególnych osób, pod względem zadbania o swój wygląd oraz zachęcenie ich do podjęcia działań w tym kierunku. Udział w konsultacjach wzięły 22 osoby.

W wyniku konsultacji ustalono że:- 6 kobiet potrzebuje zabiegów farbowania włosów ze strzyżeniem

i modelowaniem,- 2 uczestniczki wymagają strzyżenia z modelowaniem,- 14 mężczyzn potrzebuje strzyżenia włosów z myciem i modelowania

męskiego,- 3 osoby wymagają manicure,- 3 osoby wymagają regulacji brwi.

Zabiegi pielęgnacyjno – kosmetyczne były przede wszystkim ukierunkowane na ogólną poprawę wyglądu. W zależności od rozpoznanych potrzeb pielęgnacyjno – kosmetycznych u uczestników zostały przeprowadzone zabiegi poprawiające wygląd (strzyżenie włosów z myciem i modelowaniem, farbowanie włosów, regulacja brwi, usuwanie zbędnego owłosienia na twarzy, pielęgnacja dłoni ). Zabiegom poddanych zostało 18 uczestników Programu. Zabiegi pielęgnacyjno – kosmetyczne odbywały się w trzech terminach: 4, 8 i 10 lutego 2011 roku.

Warsztat autoprezentacji z elementami wizażu

Zajęcia warsztatowe zrealizowane zostały przez doradcę zawodowego zatrudnionego z zewnątrz, który zrealizował to zadanie w wymiarze łącznym 36 godzin. Zajęcia odbywały się w podziale na dwie mniejsze grupy. Z każdą z grup zostało przeprowadzonych 18 godzin zajęć warsztatowych. Zajęcia z autoprezentacji zostały zrealizowane w terminach: 15-17 luty 2011 oraz 22-24 luty 2011 dla drugiej grupy. W sumie w zajęciach uczestniczyło 17 osób.

str. 23

Celem głównym było nabycie umiejętności pozytywnego przedstawiania swojej osoby, zalet i umiejętności poprzez:

- nabycie większej pewności siebie w kontaktach z innymi;- nabycie umiejętności świadomego wykorzystywania mowy ciała i głosu

w autoprezentacji;- wypracowanie własnego, autentycznego stylu autoprezentacji;- poznanie technik rekrutacyjnych stosowanych przez pracodawców;- opanowanie sposobów obrony przed tremą i stresem, jakie towarzyszą mówieniu

o sobie zwłaszcza w sytuacjach publicznych;- poprawa wizerunku zewnętrznego.

Blok warsztatowy obejmował następujące zagadnienia:- autoprezentacja – jej cele, funkcje i techniki- komunikacja niewerbalna i werbalna- bariery w autoprezentacji - wygląd i sposób bycia oraz ich wpływ na pierwsze wrażenie- trema i stres - jak je pokonać w trakcie autoprezentacji- rozmowa kwalifikacyjna i jej typy- techniki rekrutacyjne stosowane przez pracodawców- oczekiwania pracodawców- przebieg rozmowy kwalifikacyjnej, pytania podczas rozmowy kwalifikacyjnej.

Wszyscy uczestnicy aktywnie brali udział w ćwiczeniach (nie było osoby, która odmówiłaby uczestnictwa), samodzielnie dbali też o sprawny przebieg szkolenia. Każdy z uczestników szkolenia mógł wyrazić swoje uczucia, opinie i przeżycia związane z ćwiczeniami, w których brał udział. Niektórym pewną trudność sprawiało odgrywanie roli ,,pracodawcy” w scenkach dotyczących rozmowy kwalifikacyjnej, a także udzielanie informacji zwrotnych kolegom. Największym zainteresowaniem cieszyło się ćwiczenie – jak odpowiadać na pytania pracodawcy, a także możliwość zobaczenia swoich wystąpień, nagranych na kamerę.

warsztaty nt prawa pracy

W dniach 13 i 14 kwietnia 2011 roku został przeprowadzony dla uczestników Programu Klub Integracji Społecznej warsztat dotyczący praktycznego zastosowania prawa pracy.Podczas zajęć warsztatowych uczestnicy zapoznali się między innymi z najistotniejszymi artykułami Kodeksu Pracy, prawami pracownika i pracodawcy, rodzajami umów zawieranych na rynku pracy, praw urlopowych i innych. W ciągu obu spotkań zrealizowano cały założony program. W zajęciach uczestniczyło 13 osób. Uczestnicy byli aktywni i zainteresowani poruszanymi kwestiami.Zadanie zostało zrealizowane przez specjalistę – prawnika zatrudnionego z zewnątrz w wymiarze 5 godzin

str. 24

warsztaty nt rynku pracy

W dniu 7 kwietnia 2011 r. zostały przeprowadzone zajęcia aktywizacyjne na temat rynku pracy. Zajęcia przeprowadzono zgodnie z programem, poruszano bardzo istotne zagadnienia z dziedziny rynku pracy: analizy planów zawodowych, istniejących tendencji na rynku pracy, agencji pośrednictwa pracy, internetowych możliwości jako źródła informacji o rynku pracy. W zajęciach wzięło udział 12 osób, uczestnicy aktywnie brali udział w wykładzie.

Zadanie zostało zrealizowane przez doradcę zawodowego zatrudnionego z zewnątrz w wymiarze 6 godzin.

warsztaty „ Moja wizytówka w poszukiwaniu pracy”

Zajęcia warsztatowe zostały zrealizowane w dniu 6 kwietnia 2011 roku. Zajęcia objęły 6 godzin pracy warsztatowej. Wzięło w nich udział 15 uczestników Klubu Integracji Społecznej. Zajęcia składały się z następujących bloków tematycznych:

rola CV i listu motywacyjnego w procesie rekrutacyjnym, tworzenie własnych dokumentów aplikacyjnych, profilowanie dokumentów pod kątem oferty pracy, formularze aplikacyjne.

Zadanie zostało zrealizowane przez doradcę zawodowego zatrudnionego z zewnątrz w wymiarze 6 godzin.

warsztaty „ Jak sformułować cele aby dały się zrealizować”

Warsztaty zostały przeprowadzone w dniach 26 – 27 kwietnia 2011 roku. Zajęcia obejmowały 14 godzin pracy i składały się z następujących bloków tematycznych:

zmiana - warunki efektywnego wprowadzania zmiany, opór przed zmianą; efektywność działania – czynniki zwiększające efektywność działania, analiza potrzeb

i motywów stojących za podejmowanymi lub nie podejmowanymi działaniami; cele – formułowanie celów zgodnie z procedurą PROSTE

Stałymi elementami spotkania były mini wykłady wprowadzajace lub podumowujace dane zagadnienie oraz możliwość dzielenia się refleksajami/opiniami przez uczestnków po każdym ćwiczeniu.

str. 25

Osiągnięte cele warsztatu: - wyposażenie uczestników w wiedzę dotyczącą procesu zmiany (czym jest zmiana, co

jest potrzebne do jej wprowadzenia, w jakich sytuacjach pojawia się opór przed zmianą i jak sobie z nim radzić);

- podniesienie poziomu wiedzy i umiejetności dotyczacych efektywności działania (identyfikacja czynników wpływających na skuteczność podejmowanych działań);

- zwiększenie poziomu umiejetności potrzebnych do skutecznego formułowania i realizowania celów (procedura PROSTE).

Zadanie to zostało zrealizowane przez specjalistę zatrudnionego z zewnątrz w wymiarze 14 godzin.

4.14 Konsultacje indywidualne z doradcą zawodowym

Do aktywizacji zawodowej, na początku stycznia 2011 roku zostało skierowanych 21 osób. Konsultacje indywidualne prowadzone były przez specjalistę w dziedzinie aktywizacji zawodowej (konsultanta ds. przeciwdziałania bezrobociu). Spotkania te miały na celu zbudowanie osobistych strategii poprawy możliwości na współczesnym rynku pracy ( obejmujących między innymi indywidualny plan szkoleniowy). Każdy z uczestników Programu miał zapewnioną ilość spotkań adekwatnie do swoich potrzeb, możliwości

i ograniczeń ( minimum 4 godziny). Po indywidualnych konsultacjach z doradcą zawodowym zostały wyznaczone plany aktywizacji zawodowej, obejmujące proces szkoleń zawodowych. Spotkania te miały miejsce w okresie od stycznia do maja 2011 roku. Po ukończonych kursach zawodowych uczestnicy Programu ponownie odbywali spotkania z doradcą, pracując nad osobistymi strategiami związanymi z aktywnym poszukiwaniem pracy.

Zadanie to zostało zrealizowane przez specjalistę zatrudnionego w ramach OPS

4.15 Szkolenia zawodowe

Szkolenia zawodowe rozpoczęły się w drugiej połowie lutego a zakończyły w maju 2011 roku. 18 uczestników zostało zakwalifikowanych do udziału w szkoleniach zawodowych. Dwie osoby, nie stawiły się na szkolenie w dniu rozpoczęcia kursu, zerwały kontakt z realizatorami a w konsekwencji zostały wykluczone z udziału w Programie. Kolejny uczestnik tuż przed rozpoczęciem udziału w kursie zawodowym został tymczasowo aresztowany, co uniemożliwiło mu zrealizowanie tego zadania. Tym samym 15 osób ukończyło kursy zawodowe, z czego trzy osoby ukończyły po dwa kursy ( łącznie 18 kursów zawodowych)

Uczestnicy brali udział w następujących kursach zawodowych; 3 osoby zrealizowały kurs z zakresu obsługi wózków widłowych z programem

magazynowym,

str. 26

1 osoba zrealizowała kurs „Księgowości” oraz kurs „Kadry i płace ZUS z płatnikiem”, 2 osoby zrealizowały zaawansowane kursy obsługi komputera, 1 osoba zrealizowała kurs „Spawacz gazowych blach ze stali niestopowych”, 4 osoby zrealizowały podstawowe kursy bukieciarstwa. Dodatkowo z 4 osób dwie

zrealizowały zaawansowane kursy bukieciarstwa, 1 osoba zrealizowała kurs AUTO CAD 2D i 3D, 1 osoba zrealizowała kurs „Fakturowanie, obsługa Programu Symfonia Handel WF-

MAG”, 2 osoby zrealizowały kurs „ Hydraulik – stal, miedź, tworzywa sztuczne – nauka

zawodu od podstaw”.

4.16 Warsztatowe zajęcia podsumowujące – wyjazdowe.

Warsztaty odbyły się w dniach 16 – 18 maja 2011 roku w miejscowości Brajniki k/Szczytna. Organizator pobytu został wyłoniony w drodze konkursu ofert – został nim Ośrodek Wypoczynkowo – Szkoleniowy „ U Maksia” w Brajnikach gmina Jedwabno. Całość warsztatów trwała 3 dni. Zajęcia grupowe obejmowały 16 godzin zajęć warsztatowych. Ponadto odbyły się indywidualne konsultacje (po godzinie dla każdego uczestnika). Konsultacje przeprowadzili terapeuci - każdy przeprowadził 6 godzin rozmów indywidualnych. W zajęciach udział wzięło 12 uczestników - były to osoby, które zakończyły udział w Programie, realizując główne zadania. Absolwentów Programu Klub Integracji Społecznej jest 18, jednakże 3 osoby ze względów osobistych i zawodowych nie mogły wziąć udział w zajęciach wyjazdowych. Dodatkowo 3 kolejne osoby nie przyszły na miejsce zbiórki w dniu wyjazdu.Był to czas poświęcony przyjrzeniu się temu, co udało się osiągnąć, zmienić - poprzez uczestniczenie w Programie. Uczestnicy wspólnie z prowadzącymi mieli możliwość zastanowienia się na ile uzyskane zmiany umożliwiają podejmowanie samodzielnych działań na rynku pracy, na przebudowę w sposób konstruktywny przekonań o sobie, które to ułatwiać będą podejmowanie właściwych decyzji życiowych. Ponadto uzyskanie świadomości posiadanych zasobów osobistych oraz ciągłe ich wzmacnianie pozwoli na bardziej adekwatne postrzeganie siebie i własnych możliwości.Podczas podsumowania uczestnicy mieli możliwość zaplanowania tego, co jeszcze mogą zrobić i jak, w kierunku poprawiania na bieżąco swojej sytuacji życiowej.

Podczas zajęć wyjazdowych zostały zrealizowane następujące cele: podsumowanie udziału w programie „Pokonać Siebie” stworzenie okazji do ćwiczenia zachowań pomagających w kontaktach z innymi poszukiwanie i wzmacnianie swoich mocnych stron stworzenie możliwości do prób modyfikowania swoich zachowań tak , aby było

łatwiej porozumiewać się z innymi zaplanowanie kolejnych kroków w kierunku zmiany swojej sytuacji życiowej na

lepszą.

str. 27

Program zajęć został realizowany przy wykorzystaniu następujących form: wymianę informacji zwrotnych zaplanowanie zmian w najbliższym życiu skalowanie tego, co już jest obecne w życiu klientów indywidualne konsultacje podsumowanie zajęć

Zadanie zostało zrealizowane przez koordynatora Programu, pracownika socjalnego oddelegowanego z OPS, terapeutę oddelegowanego z OPS na ½ etatu oraz terapeutę zatrudnionego w ramach OPS.

4.17 Przygotowanie i druk poradnika dla uczestników Programu Klub Integracji Społecznej

Do wykonania poradnika została wyłoniona w drodze zapytania ofertowego firma zewnętrzna – ART RODAR Witold Krysiak, Dorota Rostek. Poradnik został wydany w nakładzie 700 szt.

Poradnik przeznaczony jest dla uczestników zajęć Klubu Integracji Społecznej – stanowi kompendium wiedzy, którą uczestnicy zdobywają podczas całego procesu szkolenia. Poradnik obejmuje następującą tematykę:

samopoznanie, konstruktywna komunikacja interpersonalna, asertywność, rynek pracy, prawo pracy, dokumenty aplikacyjne, rozmowa kwalifikacyjna.

Realizatorem tego zadania był koordynator Programu. Poradnik został rozdysponowany wśród uczestników Programu Klub Integracji Społecznej, wśród uczestników konferencji podsumowującej Program Klub Integracji Społecznej „Pokonać Siebie”, wśród klientów Ośrodka Pomocy Społecznej korzystających z oferty Klubu Pracy. Pozostała część poradników nadal będzie rozdysponowywana pośród klientów Ośrodka Pomocy Społecznej, poszukujących pracy, podnoszących kwalifikacje zawodowe.

4.18 Przygotowanie i druk kalendarza dla uczestników projektu KIS oraz uczestników konferencji, realizatorów

Do wykonania kalendarza została wyłoniona w drodze zapytania ofertowego firma zewnętrzna – PER – ART, Renata Pietruch. Kalendarz został wydany w nakładzie 435 szt.

str. 28

Kalendarz został włączony w pakiet konferencyjny, który otrzymali wszyscy uczestnicy konferencji oraz zaproszeni goście. Został rozdystrybuowany wśród realizatorów Programu, jego uczestników. Pozostała część kalendarzy zostanie rozdysponowana pośród pracowników Ośrodka Pomocy Społecznej oraz instytucji i organizacji współpracujących z Ośrodkiem.

W ramach Klubu Integracji Społecznej zakupiono:

Koszty bezpośrednie

w ramach cross-financingu :

komputer z oprogramowaniem jako wyposażenie do sali zajęciowej w Klubie Integracji Społecznej ( do użytkowania przez uczestników),

tablica organizer – do planowania działań projektowych, wyposażenie zespołu projektowego

kamera ze statywem, kartą pamięci I torbą służąca dokumentacji zajęć oraz do pracy warsztatowej z uczestnikami

TV do prezentacji i odtwarzania nagrań do zajęć z uczestnikami jako wyposażenie sali zajęciowej w Klubie Integracji Społecznej

kino domowe – zestaw jako wyposażenie sali zajęciowej w Klubie Integracji Społecznej

tablica obrotowa jako wyposażenie sali zajęciowej w Klubie Integracji Społecznej wyposażenie do sal terapeutycznych (4 sale) – 4 stoliki, wyposażenie do sal terapeutycznych (4 sale) – 13 foteli, wyposażenie do sal terapeutycznych(4 sale) –30 krzeseł, wyposażenie do sali terapeutycznej (1 sala) – 1 komoda, wyposażenie do sal terapeutycznych (4 sale) – lampy, ozdoby, kubki, świece, sztućce

itp. wyposażenie do sali terapeutycznej (1 sala) – 1 stolik RTV, wyposażenie do sali terapeutycznej (4 sale) – 3 szafy, wyposażenie do sali terapeutycznej (1 sala) – 1 biurko pod komputer, komputer z oprogramowaniem do indywidualnych konsultacji komputerowych,

poszukiwania pracy i tworzenia dokumentacji aplikacyjnych – wyposażenie Klubu Pracy

Pozostałe wydatki:

Zakup poczęstunku, naczyń jednorazowych oraz ciepłego posiłku na czas trwania szkoleń stacjonarnych całodniowych i zajęć grupowych.

str. 29

Spotkanie świąteczne zakup poczęstunku – dla 25 uczestników Programu oraz realizatorów Programu

Zakup paczek świątecznych (artykuły chemiczne, spożywcze itp.) dla 25 uczestników Programu

Zakup materiałów do prowadzenia zajęć dla uczestników w Klubie Integracji Społecznej – artykuły papiernicze

Zakup indeksów dla uczestników do dokumentowania i oceny udziału w poszczególnych zajęciach

Zakup arkuszy testów psychologicznych do przeprowadzania diagnoz psychologicznych

Wysokość wydatków w poszczególnych kategoriach środków bezpośrednich została przedstawiona w części finansowej wniosku płatniczego

Koszty pośrednie projektu

Koszty pośrednie rozliczane były fakturami. Kosztami pośrednimi były:

1) Koszty materiałów biurowych. Zakupu dokonywano w trakcie realizacji projektu w miarę potrzeb. W skład kategorii tych kosztów weszły zgodnie z wnioskiem: papier do xera i drukarki, segregatory

2) tonery do drukarki 3) płyty DVD, CD, papier ozdobny, fotograficzny, drobne materiały papiernicze typu

kartki samoprzylepne, itp. wykorzystane do archiwizacji projektu oraz dla uczestników Programu ( dokumentacja zdjęciowo – filmowa)

Wysokość wydatków w poszczególnych kategoriach środków pośrednich została przedstawiona w części finansowej wniosku płatniczego.

REZULTATY PROGRAMU

EFEKTY TWARDE

Głównymi efektami twardymi, założonymi do osiągnięcia było:

1. Liczba uczestników, którzy ukończyli projekt nie mniejsza niż 17 ,2. Liczba osób, które zrealizowały kontrakty socjalne nie mniejsza niż 25,3. Liczba osób korzystających z pracy socjalnej nie mniejsza niż 25,4. Liczba osób, które ukończyły warsztaty umiejętności psychospołecznych nie mniejsza

niż 22,5. Liczba osób, które ukończyły szkolenia zawodowe nie mniejsza niż 15,6. Liczba osób, które ukończyły kurs komputerowy nie mniejsza niż 20,7. Liczba osób, które ukończyły warsztaty aktywizacji zawodowej nie mniejsza niż 20,

str. 30

8. Liczba osób, które skorzystają z pomocy doradcy zawodowego nie mniejsza niż 20,9. Liczba osób, które skorzystają z konsultacji indywidualnych terapeutycznych nie

mniejsza niż 25

Większość założonych do osiągnięcia efektów zostało zrealizowanych zgodnie z założeniami.

Efekt nr 1 – liczba osób, które ukończyły projekt, przewyższa założoną o jedną i wynosi 18 osób. Zważając na fakt, iż dla tej grupy uczestników ( wieloletnie bezrobocie, zły stan zdrowia, uzależnienie od alkoholu, bezradność życiowa, bezdomność) samo ukończenie tak forsownego i długiego Programu jest sukcesem samym w sobie, wymagającym od nich niejednokrotnie uruchomienia dużych pokładów zasobów : samozaparcia, konsekwencji, wytrwałości – ukończenie Programu Klubu Integracji Społecznej przez jedną osobę więcej niż zakładano jest sukcesem podwójnym.

Efekt nr 2 – liczba osób, które zrealizowały kontrakty socjalne, przewyższa założoną o jedną osobę. Wynika to z tego, iż do Programu ( w trakcie jego początkowej realizacji) został przyjęty dodatkowy uczestnik, który również zawarł kontrakt socjalny. Kontrakty socjalne rozliczane były z poszczególnymi uczestnikami indywidualnie, w zależności od ilości nałożonych na nich zadań – ( w większości uczestników było to raz w miesiącu bądź raz na dwa miesiące). Nawet osoby, które w trakcie trwania Programu zostały z niego wykluczone ( głównie z powodu powrotu do picia i zerwaniu kontaktu) wywiązywały się z postanowień zawartych we wcześniejszych kontraktach.

Efekt nr 3 - Liczba osób korzystających z pracy socjalnej jest identyczna z założoną i wynosi 25 osób. Dwudziestu pięciu uczestników Programu zostało objęte pracą socjalną : pomocą finansową, pomocą rzeczową, poradnictwem, działaniami ukierunkowanymi na

str. 31

uregulowanie różnorodnych spraw klientów ( np. podjęcie leczenia, regulowanie spraw mieszkaniowych i urzędowych).

Efekt nr 4 - Liczba osób, które ukończyły warsztaty umiejętności psychospołecznych, przewyższa założoną o jedną osobę. Pierwsza część Programu Klubu Integracji Społecznej ukierunkowana głównie na poprawę funkcjonowania realizowana była od X do XII 2010 roku. W tym okresie ( w grudniu ) jedynie dwoje uczestników zostało wykluczonych z Programu ( obie z powodu znacznego przekroczenia limitu nieobecności na zajęciach spowodowanych powrotem do picia). Pozostali uczestnicy z sukcesem ukończyli: - szkolenia umiejętności interpersonalnych i społecznych,- warsztaty „Konstruktywna komunikacja interpersonalna”- warsztaty asertywności „Wyrazić siebie”

Efekt nr 5 - Liczba osób, które ukończyły szkolenia zawodowe jest identyczna z założoną i wynosi 15 osób. Do aktywizacji zawodowej, na początku stycznia 2011 roku zostało skierowanych 21 osób. Po indywidualnych konsultacjach z doradcą zawodowym zostały wyznaczone plany aktywizacji zawodowej, obejmujące proces szkoleń zawodowych.Szkolenia zawodowe rozpoczęły się w drugiej połowie lutego a zakończyły w maju 2011 roku. 18 uczestników miało wziąć udział w szkoleniach zawodowych. Dwie osoby, nie stawiły się na szkolenie w dniu rozpoczęcia kursu, zerwały kontakt z realizatorami a w konsekwencji zostały wykluczone z udziału w Programie. Kolejny uczestnik tuż przed rozpoczęciem udziału w kursie zawodowym został tymczasowo aresztowany, co uniemożliwiło mu zrealizowanie tego zadania. Tym samym tylko 15 osób ukończyło kursy zawodowe, z tego trzy osoby ukończyły po dwa kursy.

Efekt nr 6 - Liczba osób, które ukończyły kurs komputerowy jest mniejsza niż założona i wynosi 18. Kurs komputerowy realizowany był w okresie od XII 2010 do II 2011. W tym okresie 6 osób zostało wykluczonych z Programu ( z powodu znacznego przekroczenia limitu nieobecności związanego głównie z powrotem do nałogowego picia). Dwie osoby nie zrealizowały tego zadania w sposób, który kwalifikowałby ich do zaliczenia kursu. Tym samym pomimo iż, wszyscy uczestnicy rozpoczęli uczestnictwo w kursach komputerowych zaświadczenie o ukończeniu uzyskało jedynie 18 osób ( założono iż 20 osób ukończy kurs komputerowy).

Efekt nr 7 - Liczba osób, które ukończyły warsztaty aktywizacji zawodowej jest mniejsza niż założona i wynosi 18. Do aktywizacji zawodowej, na początku stycznia 2011 roku zostało skierowanych 21 osób. Zajęcia obejmowały następujące elementy:- diagnoza kompetencji zawodowych,- autoprezentacja z elementami utrzymania higieny, pielęgnacji, stylizacji,- autoprezentacja z elementami wizażu,- warsztaty nt prawa pracy,- warsztaty nt rynku pracy,- warsztaty „Moja wizytówka w poszukiwaniu pracy”,- warsztaty „ Jak sformułować cele aby dały się zrealizować”,

str. 32

Zajęcia aktywizacyjne realizowane były w okresie od stycznia do kwietnia 2011 roku. W tym czasie 8 uczestników przerwało uczestnictwo w Programie Klub Integracji Społecznej, nie realizując wymaganych poszczególnych elementów zajęć.

Efekt nr 8 - Liczba osób, które skorzystały z pomocy doradcy zawodowego jest identyczna z założoną i wynosi 20 osób. Do aktywizacji zawodowej, na początku stycznia 2011 roku zostało skierowanych 21 osób, jednakże jeden z uczestników mający jej podlegać przestał uczęszczać na zajęcia i z powodu niemożności nawiązania z nim kontaktu został skreślony z listy uczestników Programu. Tym samym liczba osób objęta działaniami doradcy zawodowego zmalała do 20.

Efekt nr 9 - Liczba osób, które skorzystały z konsultacji indywidualnych terapeutycznych jest identyczna z założoną i wynosi 25 osób. Zakładano, iż wszyscy uczestnicy Programu będą korzystać z konsultacji indywidualnych z terapeutą minimum raz w miesiącu w okresie od listopada do maja 2011 roku.

Dodatkowymi efektami twardymi Programu, nie ujętymi założeniami jest podjęcie pracy przez trzech uczestników:

1 osoba zatrudniona na umowę zlecenie od stycznia 2011 roku na stanowisku pracownika produkcji, obecnie ( stan na sierpień 2011) po awansie na stanowisko: kierownik zmiany zatrudniony na umowę o pracę,

1 osoba zatrudniona od stycznia 2011 roku na umowę zlecenie jako pomoc kuchenna w przedszkolu, obecnie ( stan na sierpień 2011), zatrudniona na umowę o pracę. Ponadto powróciła na przerwane kilka lat temu studia na Uczelni Warszawskiej im. Marii Skłodowskiej – Curie, III rok, kierunek: ekonomia,

1 osoba zatrudniona na umowę zlecenie od lipca 2011 roku na stanowisku asystentki działu handlowego/asystentki prezesa.

EFEKTY MIĘKKIE

Wyniki testów psychologicznych

Na początku zajęć Klubu Integracji Społecznej, w październiku 2010, zostało z uczestnikami przeprowadzone spotkanie diagnostyczne, podczas którego wszyscy wypełniali testy psychologiczne:

Skala satysfakcji z życia – SWLS, Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej – INTE, Skala Kompetencji Osobistych – KompOs, Skala Kompetencji Społecznych – KKS

Testy wypełniło 25 uczestników. Podczas zajęć wyjazdowych podsumowujących, oraz podczas spotkań indywidualnych ( dotyczy osób, które nie brały udziału w wyjeździe) uczestnicy, którzy uzyskali zaświadczenie o ukończeniu Programu ponownie wypełniali ww. testy.

str. 33

18 osób uzyskało zaświadczenie o ukończeniu Programu, jednakże testy wypełniło 16 osób. Powodem tego jest fakt, iż dwie osoby pod koniec zajęć programowych w Klubie Integracji Społecznej zostało tymczasowo aresztowanych. Wobec powyższego uzyskano 16 analiz porównawczych wyników osiągniętych w październiku 2010 i wyników osiągniętych w maju 2011 przez 16 uczestników Programu „Klub Integracji Społecznej”.

Skala satysfakcji z życia – SWLS

Satysfakcja z życia to pojęcie oceniające ogólne zadowolenie z życia konkretnej osoby w odniesieniu do osobistych standardów. Sprzyja ona aktywności i lepszemu radzeniu sobie z trudnymi sytuacjami. Skala SWLS dotyczy różnych aspektów subiektywnego samopoczucia. Na subiektywne samopoczucie składają się: poziom satysfakcji z życia, pozytywne uczucia oraz brak uczuć negatywnych. Ocena satysfakcji z życia jest wynikiem porównania własnej sytuacji z ustalonymi przez siebie standardami. Wyraża się w poczuciu zadowolenia z własnych osiągnięć.Wyniki osiągnięte w przedziale 1 – 4 uważa się za niskie, w przedziale 5 -6 przeciętne a w przedziale 7-10 wysokie. Wyniki testów wskazują jednoznacznie, iż zarówno przy przystępowaniu do Programu, jak i w momencie jego zakończenia poziom satysfakcji z życia wahał się na pograniczu wyników niskich i dolnej granicy przeciętnych. W większości przypadków ( 9 uczestników) poziom satysfakcji z życia pozostał nie zmieniony. Sześć osób oceniło, że poziom ich życia uległ w ciągu ostatnich ośmiu miesięcy poprawie, w stopniu niewielkim, plasującym się na poziomie przeciętnym. U jednego uczestnika poziom satysfakcji z życia zmalał, choć wcześniej i tak oceniał go na bardzo niski. Uczestnik ten pod

str. 34

koniec Programu miał epizod powrotu do picia, co zaowocowało w konsekwencji między innymi znacznym pogorszeniem jego sytuacji bytowej i emocjonalnej.

Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej – INTE

Inteligencja emocjonalna jest definiowana jako zbiór zdolności warunkujących wykorzystanie emocji przy rozwiązywaniu problemów. Wyróżnia się 4 grupy zdolności składających się na inteligencję emocjonalną.Pierwsza to zdolność do postrzegania i wyrażania emocji, czyli rozpoznawanie emocji we własnych stanach fizjologicznych, doznaniach i myślach.Druga grupa to asymilowanie emocji w przebiegu procesów poznawczych, czyli zdolność do emocjonalnego sterowania uwagą; zdolność do wywoływania w sobie określonych emocji w celu lepszego zrozumienia sytuacji; zdolność do stosowania przy rozwiązywaniu problemów różnych sposobów podejścia.Trzecia grupa to zdolność do rozumienia i analizowania emocji oraz wykorzystywanie wiedzy emocjonalnej; zdolność do rozumienia i przewidywania zmian w przebiegu emocji (np. przechodzenie od złości do wstydu). Czwarta grupa to regulacja emocji ( zdolność otwierania się na uczucia pozytywne i negatywne, zdolność do kontrolowania emocji, zdolność do kierowania własnymi emocjami i emocjami innych)Wyniki osiągnięte w przedziale 1 – 3 uważa się za niskie, w przedziale 4 -7 przeciętne a w przedziale 8-10 wysokieWyniki porównawcze testów pokazują, że u 7 uczestników zdolności warunkujące wykorzystanie emocji przy rozwiązywaniu problemów wzrosły, u trójki uczestników

str. 35

pozostały na tym samym poziomie, natomiast 6 osób uzyskało wyniki niższe w porównaniu z wynikami uzyskanymi na początku Programu.

Skala kompetencji osobistych - KompOs

Skala kompetencji osobistej składa się z dwóch podskal, z których każda zawiera sześć stwierdzeń, sformułowanych w połowie pozytywnie i w połowie negatywnie. Skala mierzy uogólnione poczucie własnej skuteczności oraz dwa jego komponenty tj. przekonanie dotyczące skuteczności podejmowanych działań oraz wytrwałość niezbędną do kontynuowania działania.Skala wyodrębnia dwa czynniki – siłę i wytrwałość; najważniejsze aspekty pomiaru poczucia własnej skuteczności. Wyniki osiągnięte w przedziale 1 – 4 uważa się za niskie, w przedziale 5 -6 przeciętne a w przedziale 7-10 wysokieWyniki porównawcze testów pokazują, że u 10 uczestników poczucie własnej skuteczności wzrosło, u dwójki uczestników pozostały na tym samym poziomie, natomiast 4 osoby uzyskały wyniki niższe w porównaniu z wynikami uzyskanymi na początku Programu.

Skala kompetencji społecznych - KKS

Kwestionariusz Kompetencji Społecznych służy do oceny kompetencji społecznych rozumianych jako nabyte umiejętności warunkujące efektywność funkcjonowania człowieka w różnych sytuacjach społecznych. Oprócz wyniku ogólnego otrzymujemy trzy szczegółowe, dotyczące: sytuacji ekspozycji społecznej, sytuacji wymagających asertywności oraz sytuacji bliskiego kontaktu interpersonalnego. Wyniki osiągnięte w przedziale 1 – 3 uważa się za niskie, w przedziale 4 - 7 przeciętne a w przedziale 8 -10 wysokie.

str. 36

Wyniki porównawcze testów pokazują, że u 10 uczestników ocena kompetencji społecznych ( w sytuacji ekspozycji społecznej ) wzrosła ; u czworga uczestników pozostała na tym samym poziomie, natomiast 2 osoby uzyskały wyniki niższe w porównaniu z wynikami uzyskanymi na początku Programu.

Wyniki porównawcze testów pokazują, że u 8 uczestników ocena kompetencji społecznych ( w sytuacjach wymagających asertywności) wzrosła; u 3 uczestników pozostała na tym

str. 37

samym poziomie, natomiast 5 osób uzyskało wyniki niższe w porównaniu z wynikami uzyskanymi na początku Programu.

Wyniki porównawcze testów pokazują, że u 5 uczestników ocena kompetencji społecznych ( w sytuacji bliskiego kontaktu interpersonalnego) wzrosła; u 6 uczestników pozostała na tym samym poziomie, natomiast 5 osób uzyskało wyniki niższe w porównaniu z wynikami uzyskanymi na początku Programu.

Wnioski

W testach psychologicznych: badających umiejętności warunkujące efektywność funkcjonowania człowieka, zdolności warunkujące wykorzystanie emocji przy rozwiązywaniu problemów oraz poczucie własnej skuteczności wielu uczestników osiągnęło wyniki niższe w V 2011 – kończąc udział w Programie, niż kiedy rozpoczynali w nim udział. Niemniej z pogłębionych wywiadów oraz obserwacji wszystkich klientów zaobserwowano zmiany pozytywne, które obejmują komponenty uwzględniane w teście. Zmiany te są widoczne na poziomie behawioralnym oraz poznawczym. Oznaczać to może, iż podłożem uzyskania niższych wyników na koniec Programu (po odbytych szkoleniach, zajęciach warsztatowych, pracy nad rozwiązywaniem osobistych trudności) może stać szersza, głębsza, bardziej realna świadomość siebie, swojej osoby, swoich możliwości i swoich ograniczeń. Wobec tego pomimo niższej oceny swoich umiejętności jednocześnie uczestnicy osiągnęli pozytywne, dosyć znaczące zmiany w swoim funkcjonowaniu zarówno na poziomie poznawczym jak i behawioralnym.

str. 38

Poprawa samooceny - wiara w siebie i w swoje możliwości poprzez wzmocnienie poczucia własnej wartości

Jak pokazują zestawienia porównawcze z października 2010, gdy uczestnicy przystępowali do udziału w Programie, oraz z maja 2011 gdy program dobiegał końca, u większości osób poziom poczucia własnej wartości wzrósł, u niektórych o kilka punktów. Tylko u jednej osoby wyniósł tyle samo na początku Programu jak i na jego zakończeniu.

Uczestnicy na skali od 1 do 10, gdzie 1 oznacza minimalny poziom poczucia własnej wartości a 10 oznacza optymalny poziom poczucia własnej wartości mieli zaznaczyć punkty, w których na dany moment umiejscowiliby siebie – to co czują, myślą na swój temat pod kątem własnej wartości. Następnie mieli za zadanie opisać, co dla każdego z nich składa się na to miejsce, co takiego im mówi, że znajdują się właśnie w tym miejscu tej skali.

Identyfikacja swoich potrzeb życiowych oraz swoich możliwości

Klienci na początku uczestnictwa w Programie ( pierwsze zajęcia szkolenia umiejętności interpersonalnych i społecznych) wypełniali ankiety i na skali od 1 do 10, gdzie jeden oznaczało minimalny stopień zaspokojenia danej potrzeby, 10 natomiast oznaczało maksymalny stopień zaspokojenia danej potrzeby mieli zaznaczyć punkty, w których na dany moment umiejscowiliby siebie – następnie mieli za zadanie opisać, co dla każdego z nich składa się na to miejsce, co takiego im mówi, że znajdują się właśnie w tym miejscu tej skali.

str. 39

W autodiagnozie zostało umieszczonych 5 podstawowych grup potrzeb, według hierarchii Maslowa:

potrzeby fizjologiczne ( przetrwanie, zaspokojenie głodu, wody, snu czy biologicznego funkcjonowania człowieka),

potrzeby bezpieczeństwa (zapewnienie sobie bezpieczeństwa, potrzeba stabilności, ochrony, porządku, sprawiedliwości czy wyeliminowania zagrożeń),

potrzeby przynależności ( nawiązywania bliskich kontaktów z ludźmi: obejmują między innymi potrzebę miłości, przyjaźni, przywiązania i akceptacji),

potrzeby uznania i szacunku ( potrzeby zyskania uznania we własnych oczach i oczach innych ludzi, ważne jest, aby inni dostrzegali nasze umiejętności, wyjątkowość, doceniali nas),

potrzeby samorealizacji ( związane z rozwojem osobistym, z pełnym wykorzystaniem własnego potencjału i osiąganiem celów, które przynoszą satysfakcję).

Podczas podsumowania całości Programu, w maju 2011 uczestnicy ponownie zostali poproszeni o wypełnienie dokładanie takich samych testów autodiagnostycznych.

Potrzeby fizjologiczne

Jak pokazują zestawienia porównawcze z października 2010, gdy uczestnicy przystępowali do udziału w Programie, oraz z maja 2011 gdy program dobiegał końca, u większości osób poziom zaspokojenia grupy najbardziej podstawowych potrzeb wzrósł ( u 9 badanych osób). Cztery osoby oceniły stopień zaspakajania swoich potrzeb fizjologicznych na tym samym poziomie. U trzech osób nastąpiło pogorszenie sytuacji – u dwóch związane to było z pogorszeniem sytuacji materialnej ( wcześniej pracowały dorywczo), jedna osoba pod koniec Programu miała epizod powrotu do picia, co zaowocowało w konsekwencji między innymi znacznym pogorszeniem sytuacji bytowej i emocjonalnej.

str. 40

Potrzeby bezpieczeństwa

Jak pokazują zestawienia porównawcze z października 2010, gdy uczestnicy przystępowali do udziału w Programie, oraz z maja 2011 gdy program dobiegał końca, u większości osób poziom zaspokojenia potrzeb bezpieczeństwa wzrósł – u 8 osób. Cztery osoby oceniły stopień zaspakajania swoich potrzeb bezpieczeństwa na tym samym poziomie. Czterech uczestników oceniło pogorszenie stopnia zaspokojenia potrzeby bezpieczeństwa w stosunku do momentu, gdy przystępowali do Programu. U dwóch osób związane to było z pogorszeniem sytuacji materialnej ( wcześniej pracowały dorywczo), jedna osoba pod koniec Programu miała epizod powrotu do picia, co zaowocowało w konsekwencji między innymi znacznym pogorszeniem sytuacji bytowej i emocjonalnej. Jeden z uczestników, który ocenił swój poziom zaspokojenia potrzeb bezpieczeństwa na niższy, wiąże ten fakt ze zwiększeniem swojego poziomu świadomości – teraz podchodzi bardziej realnie do rzeczywistości, potrafi dostrzegać rzeczy, sprawy, na które wcześniej nie zwracał uwagi.

Potrzeby przynależności

str. 41

Jak pokazują zestawienia porównawcze z października 2010, gdy uczestnicy przystępowali do udziału w Programie, oraz z maja 2011 gdy program dobiegał końca, u większości osób poziom zaspokojenia potrzeb przynależności wzrósł – u 11 osób. Trzy osoby oceniły stopień zaspakajania swoich potrzeb przynależności na tym samym poziomie. Dwoje uczestników oceniło pogorszenie stopnia zaspokojenia potrzeby przynależności w stosunku do momentu, gdy przystępowali do Programu. Jedna osoba pod koniec Programu miała epizod powrotu do picia, co zaowocowało w konsekwencji między innymi znacznym pogorszeniem sytuacji ( odeszła od niego partnerka). Jeden z uczestników, który ocenił swój poziom zaspokojenia potrzeb przynależności na niższy, wiąże ten fakt ze zwiększeniem swojego poziomu świadomości – teraz podchodzi bardziej realnie do rzeczywistości, potrafi dostrzegać rzeczy, sprawy, na które wcześniej nie zwracał uwagi.

Potrzeby uznania i szacunku

Jak pokazują zestawienia porównawcze z października 2010, gdy uczestnicy przystępowali do udziału w Programie, oraz z maja 2011 gdy program dobiegał końca, u zdecydowanej większości osób poziom zaspokojenia potrzeb uznania i szacunku wzrósł – u 11 osób. Cztery osoby oceniły stopień zaspakajania swoich potrzeb uznania i szacunku na tym samym poziomie. Jeden uczestnik ocenił pogorszenie stopnia zaspokojenia tej potrzeby w stosunku do momentu, gdy przystępował do Programu (pod koniec Programu miał epizod powrotu do picia, co zaowocowało w konsekwencji między innymi znacznym pogorszeniem sytuacji).

str. 42

Potrzeby samorealizacji

Jak pokazują zestawienia porównawcze z października 2010, gdy uczestnicy przystępowali do udziału w Programie, oraz z maja 2011 gdy program dobiegał końca, u zdecydowanej większości osób poziom zaspokojenia potrzeb samorealizacji w dosyć znacznym stopniu wzrósł – u 12 osób. Trzy osoby oceniły stopień zaspakajania swoich potrzeb samorealizacji na tym samym poziomie. Jeden uczestnik ocenił pogorszenie stopnia zaspokojenia tej potrzeby w stosunku do momentu, gdy przystępował do Programu (pod koniec Programu miał epizod powrotu do picia, co zaowocowało w konsekwencji między innymi znacznym pogorszeniem sytuacji).

Wnioski

Statystyka pokazała, iż w ciągu ostatnich 8 miesięcy zaszły u uczestników zmiany we wszystkich obszarach potrzeb, u niewielu pozostały w niezmienionym stopniu i u pojedynczych osób uległy pogorszeniu. Największe zmiany zaszły w obszarach potrzeb wyższego rzędu ( potrzeby przynależności, uznania i szacunku oraz samorealizacji). W najmniejszym stopniu klienci radzą sobie z zaspokojeniem potrzeb bezpieczeństwa – głównie chodzi o sferę materialno – bytową, która podczas realizacji programu nie uległa poprawie, bądź uległa w niewielkim stopniu. Największe zmiany uczestnicy potrafili dostrzec i docenić w obszarach, na których zmianę i rozwój mieli bezpośredni wpływ podczas pracy w Programie. Tam potrafili nazwać swoje umiejętności, kompetencje, zasoby. Dzięki ich wydobyciu, wzmocnieniu bądź nabyciu wiele rzeczy stało się dla nich na powrót możliwe. Odżyły również nadzieje, wyznaczane są nowe cele, budowane plany działania.

str. 43

PODSUMOWANIE

Program Klub Integracji Społecznej – Pokonać Siebie, został utworzony z myślą o tych osobach, które mają utrwalony model bycia „klientem” systemu pomocy społecznej. Wieloletnia przerwa w pracy zawodowej spowodowała brak możliwości samodzielnej egzystencji i wybór pozazawodowych źródeł utrzymania (pomoc społeczna, organizacje charytatywne itd.). Osoby te stawały się z czasem coraz bardziej bierne życiowo, nie widząc możliwości zmiany swojej sytuacji skrajnie ograniczyły swoje potrzeby, tracąc motywację do realizacji większości działań, a swoją egzystencję uzależniając od wysokości zdobywanej pomocy. Mechanizm wyuczonej bezradności został rozwinięty, dojrzewał i pogłębiał się przez wiele lat. Świat tych osób zawęził się niejednokrotnie do obszaru kilku ulic, w obrębie którego znajduje się ich mieszkanie i siedziby instytucji wspomagających. Następujące procesy degradacji społecznej i rosnąca bierność sprawiły, że osoby te nie były najczęściej w stanie samodzielnie powrócić w nurt życia społecznego.

Aby zainicjować jakiekolwiek zmiany w sposobie ich funkcjonowania, przerwać „krąg” bezradności wymagana jest interwencja osób trzecich w ich życiu – bardzo specyficzna interwencja ukierunkowana na przywracanie mocy w działaniu. W pierwszej kolejności działaniu ukierunkowanym na wychodzenie z bierności życiowej a docelowo społecznej, której jednym z głównych nurtów jest samodzielne funkcjonowanie na rynku pracy. Taką możliwość daje utworzony Klub Integracji Społecznej. Usiłując skutecznie dopomóc tym osobom w ich aktywizacji zawodowej niezbędnym stało się poprzedzenie jej działaniami zmierzającymi do przełamania bierności, apatii, podniesienia znacznie zaniżonej wartości i motywacji do jakichkolwiek zmian. Uświadomienie – przypomnienie wartości, marzeń, celów jakimi kiedyś kierowali się w życiu i jakie nadal są ważne tylko już przestali wierzyć w możliwość ich realizacji. Dzięki tak ukierunkowanej pracy z osobami zagrożonymi wykluczeniem społecznym, bądź już wykluczonymi zmiany te stają się możliwe.

str. 44