Opsti Uslovi Obavljanja Faktoring Poslova

Investiciono-razvojni fond Crne Gore A.D.

April, 2011. godine

Opti uslovi obavljanja faktoring poslova u Investiciono-razvojnom fondu u 2011. godini


- 2 - | s t r a n a

1. Uvod .................................................................................................. - 3 - 2. Osnovni pojmovi................................................................................ - 4 - 3. Predmet faktoringa............................................................................ - 5 - 4. Ugovor o faktoringu........................................................................... - 5 - 5. Naknada za ustupljeno potraivanje .................................................. - 5 - 6. Avansna isplata.................................................................................. - 6 - 7. Jemstva i garancije komitenta............................................................ - 6 - 8. Rizik naplate ...................................................................................... - 7 - 9. Uslovi obavljanja faktoringa............................................................... - 7 - 10. Naknada za pribavljanje boniteta ................................................... - 8 - 11. Promjena okolnosti i uslova ustupljenog potraivanja .................... - 8 - PRILOG BR. 1 ............................................................................................ - 9 - PRILOG BR. 2 .......................................................................................... - 10 - PRILOG BR. 3 .......................................................................................... - 13 - PRILOG BR. 4 .......................................................................................... - 14 -


- 3 - | s t r a n a

1. Uvod Osnovu za pisanje ovog dokumenta ine strateka dokumenta za 2011. godinu Godinji plan rada i Finansijski plan za 2011 godinu Investiciono-razvojnog fonda Crne Gore. Pored ostalih aktivnosti Godinjim planom rada definisani su i okvirni uslovi za obavljanje faktoring poslova u okviru IRF-a. Takoe, osnov za pisanje ovog dokumeta ini i projekat Analiza faktoring poslovanja u sastavu Investiciono-razvojnog fonda Crne Gore A.D. koji je na sonvu projektog zadatka sainila konsultantska kua CEED Consulting D.O.O. Podgorica.


- 4 - | s t r a n a

2. Osnovni pojmovi Faktor pravno lice koje vri otkup potraivanja - Investiciono-razvojni fond Crne Gore A.D. Komitent pravno lice i preduzetnik koji faktoru ustupa potraivanja u skladu sa Ugovorom o faktoringu; Kupac oznaava kupca robe ili usluga ije obaveze proizilaze iz komercijalnog odnosa sa komitentom, iz koga proistiu potraivanja koja su predmet ustupanja Ugovora o faktoringu; Limit ustupanja oznaava maksimalan iznos potraivanja komitenta prema odreenom kupcu koja komitent ustupa faktoru; Potvreno potraivanje potraivanje za koje je faktor potvrdio ustupanje, nakon prijema svih dokaza, dokumenata i podataka koji potvruju postojanje ustupljenog potraivaja; Procenat finansiranja oznaava maksimalan procenat od odreenog ustupljenog potraivanja koji, kao avansnu isplatu, faktor moe isplatiti komitentu; Limit finansiranja oznaava maksimalan iznos sume avansnih isplata koja moe biti isplaena komitentu za ustupljena potraivanja prema odreenom kupcu; Glavnica ustupljenog potraivanja oznaava iznos za isplatu naveden na fakturi ili drugom dokumentu kojim je potvreno potraivanje iskazano; Obraunski raun raun koji faktor vodi za komitenta u svojim knjigama, na kome se knjie svi prilivi i plaanja, obaveze i potraivanja u vezi sa ustupljenim potraivanjima; Tihi (skriveni) faktoring faktoring posao u kojem kupac nije obavijeten o otkupu potraivanja, ve svoju obavezu izmiruje uplatom na poseban, za tu svrhu otvoren, namjenski raun komitenta; Osigurani iznos oznaava maksimalan iznos potraivanja komitenta prema pojedinom kupcu za koji je faktor Ugovorom o faktoringu preuzeo rizik naplate u sluaju nelikvidnosti tog kupca.


- 5 - | s t r a n a

3. Predmet faktoringa Predmet faktoringa prema ovim Uslovima su postojea i budua potraivanja komitenta na osnovu isporuene robe ili izvrenih usluga kupcu, ustupljena faktoru do visine limita ustupanja, u periodu vaenja Ugovora o faktoringu i za koja je komitent ispostavio fakture kupcima sa odloenim rokom plaanja. Faktor moe odbiti preuzimanje potraivanja iz prethodnog stava ukoliko postoji: opravdana sumnja u postojanje ili mogunost prenoenja takvog potraivanja; nedostatak ili nedostaci koji spreavaju, ili bi mogli da sprijee, ili oteaju naplatu; sumnja da su kupci po potraivanjima koja su predmet ustupanja nelikvidni; sumnja u valjanost datih jemstava i garancija komitenta.

Neophodno je postizanje saglasnosti komitenta i faktora da faktor ima pravo da potraivanja koja preuzme od komitenta po Ugovoru o faktoringu ustupi drugom licu kao narednom faktoru (sukcesivni faktor) ili u formi bilo kog drugog vida ustupanja potraivanja.

4. Ugovor o faktoringu Posao faktoringa u skladu sa ovim uslovima vri se na osnovu odluke nadlenog organa faktora zakljuivanjem Ugovora o faktoringu. Ugovor o faktoringu je zakljuen kada ga potpiu ovlaeni predstavnici komitenta i faktora i isti mora biti u pisanoj formi. Ugovorom o faktoringu blie se ureuju prava i obaveze komitenta i faktora kao ugovornih strana, u skladu sa ovim Uslovima. Ugovorom o faktoringu regulie se vremenski period njegovog trajanja koji stupa na snagu onog dana koji je oznaen kao datum zakljuenja.

5. Naknada za ustupljeno potraivanje Komitentu pripada, za svako ustupljeno potraivanje, nadknada jednaka glavnici ustupljenog potraivanja, umanjenoj za iznose trokova koje je faktor imao u vezi sa ustupljenim potraivanjima.


- 6 - | s t r a n a

6. Avansna isplata Komitent moe zahtijevati da mu faktor isplati iznos jednak dijelu naknade za pojedino potvreno potraivanje prema odreenom kupcu u iznosu do 80% glavnice potraivanja procenat finansiranja, kao avansnu isplatu do dospjelosti naknade za takvo potvreno potraivanje.

7. Jemstva i garancije komitenta Komitent je duan da po svakom ustupljenom potraivanju faktoru garantuje i jemi:

da ustupljeno potraivanje u cjelosti postoji kao valjana, bezuslovna, nesporna i prenosiva obaveza kupca u iznosu i sa dospijeem kao to je navedeno u fakturi u kojoj je iskazano ustupljeno potraivanje;

da kupac i/ili drugo lice nema bilo kakva prava u vezi sa ustupljenim potraivanjima po Ugovoru o faktoringu;

da su svi dokumenti koje je dostavio faktoru po osnovu potvrde prenosa takvog potraivanja, autentini i vaei, da su prilikom njihovog potpisivanja, kako komitent tako i kupac, zastupani od ovlaenih lica, kao i da su dostavljena akta donijeta od strane nadlenih organa komitenta i kupca;

da ustupljena potraivanja u skladu sa Ugovorom o faktoringu nije i nee ustupiti ili zaloiti nikom drugom izuzev faktoru;

da bez prethodne pisane saglasnosti faktora nee pristati na promjenu glavnice, roka dospjelosti ili drugih uslova ustupljenog potraivanja;

da e blagovremeno obavjetavati kupca o izvrenom ustupanju potraivanja po Ugovoru o faktoringu, osim u sluaju skrivenog faktoringa;

da e faktora bez posebnog zahtjeva i bez odlaganja obavijestiti o svim okolnostima koje su mu poznate a mogu biti od znaaja za faktorova prava i obaveze iz Ugovora o faktoringu, a naroito o okolnostima iz kojih se moe zakljuiti da bi moglo doi do pojave nelikvidnosti ili prezaduenosti kupca;

da e u periodu vaenja Ugovora o faktoringu blagovremeno obavjetavati faktora, uz dostavljanje odgovarajue dokumentacije, o svim promjenama vezanim za poslovanje komitenta i kupca (o namjeri za sprovoenje statusnih, vlasnikih i kapitalnih promjena, o promjenama sjedita, o izmjeni lica koja su ovlaena za zastupanje, o promjeni naziva i sl.)

da se protiv komitenta i kupca ne vodi sudski ili bilo koji drugi postupak, kao i da ne postoje odluke sudova ili drugih organa u zemlji i inostranstvu po osnovu kojih bi moglo da doe do primjene mjera koje bi negtivno uticale na njihovo poslovanje i naplatu ustupljenih potraivanja;

da je privavio sve saglasnosti i odobrenja neophodna za zakljuenje i realizaciju posla po kome se potraivanje ustupa;

da e ovlaenom predstavniku faktora omoguiti pregled poslovnih knjiga komitenta u vezi sa poslovnim odnosom izmeu komitenta i kupca.


- 7 - | s t r a n a

8. Rizik naplate tetu nastalu usled nemogunosti naplate potraivanja ustupljenog po Ugovoru o faktoringu (rizik naplate) snosi Komitent faktoring sa pravom regresa. Nezavisno od odredbi prethodnog stava, rizik naplate potraivanja snosi komitent i odgovoran je za nastalu tetu, bez obzira da li postoji krivica komitenta ili ne, u sluaju:

Povrede, netanosti ili suprotnog postupanja komitenta u odnosu na data jemstva i garancije;

Da komitent i kupac prije zakljuenja Ugovora o faktoringu i/ili u vrijeme njegovog vaenja, steknu pojedinana ili meusobna vlasnika i druga prava tako da kupac i komitent direktno i/ili indirektno ostvaruju jednostranu i/ili uzajamnu, vlasniku i upravljaku kontrolu, ili su tako meusobno povezani da efekti poslovanja jednog lica utiu na poslovanje drugog;

Ukoliko komitent ima zajedniki finansijski interes sa kupcem i ukoliko je nemogunost naplate izazvana i ostvarena namjerno ili prevarom, te nije predstavljala neizvjestan dogaaj, nezavisan od volje komitenta i kupca;

Da plaanje po ustupljenom potraivanju ne bude izvreno zbog politikih dogaaja ili ratnog stanja u zemlji kupca, opteg moratorijuma plaanja, nemogunosti konverzije valute zemlje kupca u konvertibilne valute ili zabranu transfera, uvoza robe i usluga, jednostranog raskida ugovora, zaplene, oteenja, zabrane raspolaganja ili unitenja robe uinjene od strane drave ili njenih institucija, elementarnih nepogoda, kao i zbog drugih nekomercijalnih rizika.

9. Uslovi obavljanja faktoringa Polazei od okvirnih uslova I modela definisanih Godinjim planom rada u toku 2011. Godine faktorng e se kao finansijska usluga pruati po sljedeim uslovima:.

Otkupljivae se do 80% potraivanja po fakturi koja dospijevaju u maksimalno 120 dana od dana otkupa potraivanja (osim za potraivanja od drave gdje taj rok moe biti i dui);

Nakada do 1% od iznosa fakture (osim za domae proizvoae hrane 0,85% - komitent);

Kamata 5% na godinjem nivou (osim za domae proizvoae hrane 4%) komitent;

Naknada za obradu fakture 20 ; Prednosti u finansiranju otkupa potraivanja imaju ugvori kod kojih je predmet

aranana roba domaeg porijekla, kao I otkup potraivanja od strane drave Crne Gore;


- 8 - | s t r a n a

Limiti shodno odlukama Odbora direktora IRF-a, i finansijskom potencijalu preduzea/preduzetnika ija se potraivanja otkupljuju.

Primjena odgovarajuih modela definisanih projektom zavisie od procjene rizika transakcije po IRF. Dokumetacionu osnovu za obavljanje faktoring poslovanja inie Zahtjev za finansiranje, Upitnik za finansijske usluge faktoriga, Obavjetenje o ustupaju potraivanja (u pojedinim modelima), Ugovor o faktoringu i ostala neophodna dokumentacija koja tretira analizu rizika konkretnog posla faktoringa.

10.Naknada za pribavljanje boniteta Komitentu se naplauje naknada na ime pribavljanja boniteta prema cjenovniku bonitetske kue od koje je isti pribavljen.

11.Promjena okolnosti i uslova ustupljenog potraivanja U sluaju da posle zakljuenja Ugovora o faktoringu doe do promjena okolnosti, ili ako faktor sazna za okolnosti koje bi, da su mu bile poznate u vrijeme zakljuenja Ugovora o faktoringu, uticale na donoenje odluke u vezi sa njegovim zakljuivanjem, faktor moe, na osnovu novih informacija, podataka i dokumenata koji ukazuju na predmetnu promjenu, u svakom trenutku na osnovu odluke svog nadlenog organa, smanjiti ili poveati:

1. kamatnu stopu i naun obrauna kamate; 2. proviziju; 3. paualnu naknadu; 4. limit ustupanja; 5. procenat i limit finansiranja; 6. osigurani iznos; 7. iskljuiti pojedinog dunika iz Ugovora o faktoringu.


- 9 - | s t r a n a

PRILOG BR. 1


ZAHTJEV ZA FINANSIRANJE

Ustupilac: Sjedite: Kupac: Sjedite: Osoba za kontakt: Matini broj:

Poreski broj:

Telefon:

GSM: Fax:

E-mail:

Koliko dugo ve saraujete s kupcem:

Banka kupca:

Br. izdatih faktura godinje:

Dogovoreni rok plaanja po fakturi:

Stvarni rok plaanja po fakturi:

Dinamika nabavke: (1*meseno, 1*godinje...)

Prodaja kupcu u 2010 (u 000 EUR):

Predviena prodaja u 2011 (u 000 EUR):

Predmet prodaje:

Trenutno otvorena potraivanja prema kupcu (u 000 EUR):

Iznos, koji trenutno elite da ustupite (u 000 EUR):

Iznos ili procenat: a) Reklamacija ________________________ b) Popust _________________________ C) Kompenzacija _________________________ Da li doputate neposredan kontakt s kupcem: DA NE Dosadanji nain osiguranja: BANKARSKA GARANCIJA AKREDITIV MJENICA AVANS NA OTVORENO OSTALO

U________________, dana________________ Potpis i peat:


- 10 - | s t r a n a

PRILOG BR. 2


UPITNIK ZA FINANSIJSKE USLUGE FAKTORINGA

A. OSNOVNI PODACI O PREDUZEU: Preduzee: Sjedite: Kontaktna osoba: Matini broj: Porezni broj: Telefonski broj ili GSM: Fax: E-mail i internetna stranica: B. VRSTA DJELATNOSTI Godina osnivanja: Osnovni kapital:

Kraj prole godine Kraj tekue godine Broj zaposlenih Proizvodnja: Trgovina: Usluge: Djelatnost opisno (kratko opiete proizvode ili usluge, koje prua vae preduzee) C. PODACI O RUKOVODSTVU PREDUZEA Funkcija DIREKTOR KOMERCIJALNI

DIREKTOR Ime i prezime: Telefon (fiksni ili mobilni): D. VLASNIKA STRUKTURA Vlasnici Udio (u %)


- 11 - | s t r a n a

E. MOGUI UDJELI U DRUGIM PREDUZEIMA (u 000 EUR) Ime i adresa firme: Godinji promet:

(posljednja godina poslovanja)

Neto dobit: (posljednja godina poslovanja)

F. PODACI O VAOJ BANCI - Matina banka:___________________ - Kontakt osoba u banci:_____________ - Tel. kontakt osobe:___________________________ - Br. rauna:_______________________ - Druge banke:_____________________

G. FINANSIJSKI PRIKAZ PREDUZEA (u 000 EUR)

Period Poslednje 2 godine Ocjena za tekuu godinu

Plan za narednu godinu

Godinji promet:

Neto dobit: Vrednost otpisanih potraivanja:

H. ZADUENOST u 000 EUR (Otvoreni krediti kod banaka, leasing kua, ustupanja ili prodaje potraivanja) Firma povjerenika ili davaoca kredita:

Vrsta duga (kredit, leasing)

Visina duga Data osiguranja


- 12 - | s t r a n a

I. PODACI O NAJVEIM DOBAVLJAIMA (u 000 EUR)

Uslovi plaanja

Dobavlja Osoba za kontakt (ime, telefon)

Vrsta robe Dogovore

n Stvarni

Prosjena dostava mjeseno

Otvorene obaveze prema dobavljaima

1. 2. 3. 4. 5.

J. PODACI O NAJVEIM KUPCIMA (u 000 EUR)

Uslovi plaanja Kupac

Osoba za kontakt (ime, telefon)

Vrsta robe Dogovoren Stvarni

Prosjena dostava mjeseno

Otvorena potraivanja prema kupcima

1. 2. 3. 4. 5.

K. GDJE STE DOBILI INFORMACIJU O NAEM PREDUZEU I KAKVE KORISTI OEKUJETE OD FAKTORINGA (Obavezno ispunite) Prema svim dobijenim podacima Faktoring IRF CG e se odnositi u skladu sa principom uvanja poslovne tajne. PRILOZI: Zahtjev za odobrenje limita finansiranja kao sastavni dio upitnika. Bilans stanja i bilans uspjeha za poslednje dve godine. Sudsko rjeenje o registraciji preduzea i dozvola za rad. Potpisom potvrujemo da smo ovaj upitnik ispunili savjesno, da su podaci i navodi istiniti i potpuni, te da nijesmo preutali ni jednu relevantnu injenicu, koja bi mogla uticati na odluku o odobrenju posla. Datum i mjesto: ______________________ Potpis i peat:


- 13 - | s t r a n a

PRILOG BR. 3

Broj. Podgorica, .03.2011.godine Cedent-ustupalac Pib Cesus dunik Pib

OBAVJETENJE O USTUPANJU POTRAIVANJA Obavjetavamo Vas da u skladu sa Ugovorom o faktoringu br. ....................... koji smo sklopili sa IRFCG A.D. Bulevar Revolucije 11 81000 Podgorica, navedenom drutvu smo ustupili i na njega u cjelosti prenijeli naa potraivanja prema vama u zbirnom iznosu ............................, koja su prikazana na raunima..........................................., nabrojanim u prilogu ovog obavjetenja. Molimo VAs, da dospjele obaveze po gore navedenim ustupljenim potraivanjima platite u korist IRFCG a.d., na njihov raun kod ....................... banke. Samo one isplate, koje e biti izvrene u skladu sa ovim uputstvom, uzee se u obzir kao isplate sa uinkom prestanka obaveze. Zahvaljujemo i sredano Vas pozdravljamo. __________________________ Cedentov peat i potpis ovla. lica


- 14 - | s t r a n a

PRILOG BR. 4

UGOVOR O FAKTORINGU

Zakljuen u Podgorici dana _______________ 2011.godine, izmedju:

KLIJENTA ...................................(Ustupaoca potraivanja) iz ....................

pib.................................

i

FAKTORA Investiciono-razvojni fond CG A.D. iz Podgorice

pib...........................

Predmet

lan 1

Klijent se obavezuje da prenese na Faktora (IRF CG A.D.) svoja potraivanja iz ugovora _____ , a Faktor se obavezuje da, uz proviziju, isplati klijentu vrijednost potraivanja.

Obaveze klijenta

lan 2

Klijent e momentom potpisivanja ovog ugovora prenijeti na Faktora sva potraivanja koja ima iz ugovora_______________. Klijent se obavezuje da na svim izdatim fakturama za izvrenu isporuku roba i obavljene usluge unese klauzulu o izvrenoj cesiji na Faktora, i da o istome obavijesti dunika. Klijent e istovremeno dostaviti kopije faktura Faktoru, a na kraju svakog mjeseca zbirni pregled svih kopija faktura sa pozivom na njihove brojeve, datume izdavanja i iznosa.

lan 3

Klijent se obavezuje da u svojim fakturama naznai rok plaanja koji ne smije biti dui od________dana od ispostavljanja fakture. U sluaju da Klijent odredi dui rok, Faktor moe odbiti da preuzme potraivanje ili ga preuzeti uz posebnu kamatu i dodatnu proviziju.


- 15 - | s t r a n a

Obaveze faktora

lan 4

Faktor se obavezuje da kreditira Klijenta u visini od ____% vrijednosti ustupljenih potraivanja. Faktor se obavezuje da od momenta preuzimanja potraivanja uredno vodi knjigovodstvenu evidenciju o svakom duniku, inae odgovara za tetu koja bi nastala eventualnim grekama i propustima.

lan 5 Faktor je duan da za svaki mjesec dostavlja otvorena potraivanja, izvode konta sa prometom za protekli mjesec, knjigovodstveno ustanovljeni promet i odgovarajue promjene na kontima, kao i spisak opomena za sva dospjela potraivanja.

Naknada i trokovi

lan 6

Klijent se obavezuje da e za izvrene faktoring usluge Faktoru isplatiti sljedeu nagradu: a) za kamate ______%; b) za naknadu na ime odobrenih ugovora__________%; d) za del credere rizik_____%; e) troak administrativne obrade______. Predmetni iznos obraunava se od vrijednosti fakture ustupljenih potraivanja.

lan 7

Faktor je ovlaen da obraunava svoja potraivanja za izvrenje usluga faktoringa tako da ve kod preuzimanja fakture odbija svoje trokove i nagradu od faktoring iznosa, i daje odobrenje na konto Klijenta, na fakturni iznos iz lana 4 stav 1 ovog Ugovora umanjenog za navedene trokove i nagradu.

Odgovornost klijenta

lan 8

Klijent odgovara za postojanje (istinitost) potraivanja, a za njegovu naplativost (bonitet) izdaje sredstva garancije.

Trajanje ugovora

lan 9


- 16 - | s t r a n a

Ovaj ugovor se zakljuuje za vrijeme od____mjeseci, a smatra se produenim ukoliko bilo koja ugovorna strana najmanje jedan mjesec prije isteka roka na koji je ugovor zakljuen ne da pismeni otkaz ugovora.

lan 10

Sastavni dio ovog Ugovora su Opti i Posebni uslovi poslovanja Investiciono-razvojnog fonda Crne Gore A.D sa kojima je klijent upoznat.

Raskid ugovora

lan 11

Ukoliko ugovorna strana bude smatrala da je zbog nepotovanja ugovornih obaveza, ili zbog vie sile, dolo do bitnih tekoa u ispunjenju ugovora koji vode ka raskidu ugovora, duna je drugoj strani poslati pismeno obavjetenje u kome se navode razlozi koji upuuju na raskid ugovora. Strana koja je primila ovo obavjetenje, duna je da u roku najkasnije od 15 (petnaest) dana, od dana prijema obavjetenja, pismenim putem iznese svoje stavove i predloge u vezi nastalih tekoa. Ako se iz stavova ugovornih strana ne moe oekivati da se u razumnom roku otklone uzroci nastalih tekoa, onda svaka strana ima pravo da raskine ugovor u roku od 15 (petnaest) dana od dana prijema pismenog obavjetenja iz koga se vidi da se nastale tekoe ne mogu prevazii.

Jezik ugovora

lan 12

Jezik ovog ugovora i pratea korenspodencija je na crnogorskom jeziku a slubene isprave se smatraju autentinim na jeziku na kome su izdate.

Stupanje ugovora na snagu

lan 13

Ovaj ugovor stupa na snagu kad ga potpiu ovlaeni predstavnici ugovornih strana.

Rjeavanje sporova

lan 14


- 17 - | s t r a n a

Ugovorne strane su saglasne da eventualne sporove povodom ovog ugovora rjeavaju pred nadlenim sudom u Podgorici.

Primjerci ugovora

lan 15

Ovaj ugovor sainjen je u 8 (osam) primjeraka od kojih kojih ugovorne strane zadravaju po 4 (etiri) primjerka. KLIJENT FAKTOR Obraiva Izvrni direktor Mr Nemanja Nikoli Predrag Poek

Documents

Opsti Uslovi Obavljanja Faktoring Poslova