MARKETING U TURIZMU

Uvod

Cilj marketinga u turizmu je proizvodnja i plasman proizvoda koji će odgovarati što širem krugu turističkih potrošača.

Turistički proizvod je složen proizvod, jer ga čine roba i usluge različitih delatnosti. Danas je turistički proizvod najčešće kombinacija ponuda smeštaja, ishrane, zabave i sl.

Pojam marketinga Do danas nije data jedna

jedinstvena definicija marketinga.

Jedna od najčešće korišćenih i citiranih definicija marketinga je Kotlerova definicija po kojoj je marketing analiziranje, organizovanje, planiranje i kontrolisanje potencijalnih izvora kupaca, politike i aktivnosti kompanija u želji da se zadovolje potrebe i zahtevi izabranih grupa kupaca i time stekne profit.

Marketing miks

Marketing miks je podela rada, kombinacija, dizajnih integracija elemenata u miks koji će na bazi procene snaga na tržištu u određenom trenutku ostvariti ciljeve kompanije.

Osnovni elementi marketing miksa

proizvod (Product), cena (Price), promocija

(Promotion) mesta i kanali

prodaje (Place)

Specifičnosti marketinga na tržištu usluga

Tržište je određeni prostor na kojem postoje prodavci, kupci i odgovarajuće tržišno - marketinške institucije, objekti razmene (robe i usluge) i sa jedne strane dohodak, a sa druge cene proizvoda i usluga koja se formira na osnovu odnosa ponude i tražnje.

Specifičnosti marketinga na tržištu usluga

Karakteristike usluga iz kojih i proizilazi izdvajanje tržišta usluga kao specifičnog u odnosu na ostala tržišta, a time i izdvajanja kao drugačijeg i marketinga usluga su:

neopipljivost istovremenost stvaranja i potrošnje heterogenost varijabilnost nedolaženje u posed

Marketing u turizmu

Marketing u turizmu je sistematsko i koordinirano prilagođavanje poslovne politike turističkih preduzeća i turističke politike države na lokalnom, regionalnom i nacionalnom nivou, da bi se dostiglo optimalno zadovoljenje potreba određenih grupa potrošača i tako ostvario, odgovarajući profit.

Marketing miks u turizmu Najveći broj stručnjaka iz oblasti

marketinga u turizmu prihvata standardnu klasifikaciju instrumenata marketing miksa, uz uvažavanje svih specifičnosti turističkog tržišta, što je u skladu sa stavom da marketing u turizmu predstavlja, u najopštijem smislu, prilagođavanje opštih principa marketinga turističkom tržištu sa svim njegovim karakteristikama i specifičnostima.

Proizvod Postoje četiri teorije definisanja

turističkog proizvoda

turistički proizvod kao smesa različitih atraktivnosti

turistički proizvod kao fokus na pojedinačnog nosioca ponude

turistički proizvod u formi izvornih i izvedenih elemenata turističke ponude

parcijalni i integrisani turistički proizvod

Cena Cena se kao instrument marketing

miksa koristi samostalno ili u kombinaciji sa ostalim elementima.

Ona nije cilj marketing aktivnosti već njegovo sredstvo ili instrument.

Jedno od najbitnijih pitanja u vezi sa cenom je njen odnos s kvalitetom i vrednošću proizvoda, posebno percepcija tog odnosa od strane potrošača.

Kriterijumi za diferenciranje cene turističkog proizvoda

vreme kupovine proizvoda (first minute i last minute ponude)

vrieme korišćenja proizvoda (sezona, predsezona, novogodišnji programi itd)

količina korišćenih proizvoda (popust za grupe, popust za stalne klijente)

način i uslovi plaćanja (gotovinski popust) mesto u kanalima prodaje (direktna ili posrednička

prodaja) tržišta i tržišni segmenti (domaći ili inostrani gosti,

seniorski popusti) kvalitet proizvoda i njegovih delova (lokacija hotela,

pogled na more)

Promocija

Promocija je proces komuniciranja na tržištu između prodavca i kupca.

Njeni ciljevi su stvaranje i održavanje dobrog imidža preduzeća i/ili proizvoda i na osnovu toga stvaranje konkurentske prednosti, odnosno odgovarajućeg nivoa tražnje na osnovu stvaranja pozitivnog stava prema preduzeću i proizvodima.

Aktivnosti koje čine promocioni miks

lična prodaja unapređenje prodaje odnosi sa javnošću (publicitet) ekonomska (privredna) propaganda

Prodaja

Prodaja ili distribucija obuhvata sve one poslove koji su koji su neophodni da se proizvodi dostave od proizvođača do potrošača. U okviru nje se mogu razlikovat dva elementa: izbor kanala prodaje i fizička distribucija.

Kanali prodaje Kanali prodaje mogu biti direktni i indirektni, a prodaja

intenzivna (koriste se svi kanali), selektivna (ograničava se broj kanala prodaje) ili ekskluzivna (sporazumom se jednom posredniku prenosi isključivo pravo prodaje).

U turističkoj delatnosti prodaja je jedna od najznačajnijih ali i najosjetljivijih faza.

To je posledica specifičnosti turističkog tržišta: kupovina se obavlja znatno pre korišćenja proizvoda i visok rizik poslovanja zbog nemogućnosti stvaranja zaliha.

Indirektna prodaja

preko putničkih agencija, preko turističkih infocentara, preko turoperatora i u novije vreme sve više je

zastupljena indirektna prodaja preko kompjuterizovanih rezervacionih sistema

Istraživanje turističkog tržišta

Efikasno vođenje marketinških aktivnosti počiva na vrednosti informacija koje služe kao osnova za odlučivanje. Dakle neophodan uslov uspešne optimizacije instrumenata marketing miksa je istraživanje tržišta, odnosno prikupljanja, registrovanje i analiziranje svih problema u vezi sa tržištem. Sam proces istraživanja sastoji se od nekoliko faza.

Nakon pripreme sledi istraživanje u užem smislu, koje podrazumeva utvrđivanje problema, postavljanje hipoteza i izradu plana istraživanja.

Sledeća faza u istraživanju je prikupljanje i registrovanje podataka, njihova obrada i analiza.

Kao završne etape javljaju se interpretacija podataka odnosno davanje preporuka u vezi sa istraživanjem i izrada izveštaja te kao završna faza istraživanja u širem smislu primena rezultata.

Marketing plan Proces planiranja marketinga se sistematizuje u

nekoliko faza:

dijagnoza prognoza SWOT analiza ciljevi marketing aktivnosti marketing strategija programi akcija budžet kontrola

Marketing strategije Turbulentnost turističkog tržišta neprekidno pred

preduzeća stavlja nove probleme.

Kako bi ih lakše prevazišlo, preduzeće teži da ih predvidi i nađe način da im se prilagodi.

Problem dakle zahteva da preduzeće planira i uobliči određene strategije kako bi usmerilo svoje resurse ka svrsishodnom reagovanju na promene ili podsticalo promene koje bi se pozitivno odrazile na njegovo poslovanje.

Marketing strategije Postoji više vrsta marketing strategija, a

njihovo formulisanje vrši se kroz nekoliko faza:

izbor ciljnog tržšta pozicioniranje proizvoda uspostavljanje kombinacije instrumenata

marketing miksa odlučivanje o visini troškova marketinga

Vrste marketing strategija Tri bazične strategije su:

nediferencirani ili masovni marketing (celokupno tržište nastoji se zadovoljiti jednim proizvodom)

diferencirani marketing (pažnja usmerena na nekoliko segmenata)

koncentrisani marketing (preduzeće usmereno na zadovoljenje samo jednog tržišnog segmenta)

Zaključak Novi pristup turizmu rezultat je promena u marketinškom okruženju –

turističkoj potražnji, ponudi, vladi.

Promene turističke potražnje jesu: fragmentiranost, porast broja obrazovanih posetilaca, nezadovoljstvo zagađenim destinacijama, više kraćih odmora u godini, putovanje zbog zadovoljstva postaje sastavni deo života itd ...

Promene turističke ponude jesu: povećanje konkurentnosti, povećanje broja novih destinacija, pomlađivanje starih destinacija itd ...

Promene kod vlada jesu: razvoj uloge facilitatora kontinuirane privatizacije, porast regulative usmerene ka zadovoljavanju zahteva lokalnih zajednica i grupa pritiska te obnavljanje interesa za regionalnim dogovorima.