Klinika Chirurgii Ogólnej Gastroenterologicznej Klinika Chirurgii Ogólnej Gastroenterologicznej

i Żywienia AM w Warszawiei Żywienia AM w Warszawie

Kierownik: prof. dr hab. med. I.W. KrasnodębskiKierownik: prof. dr hab. med. I.W. Krasnodębski

1) Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego

2) Niedrożność

3) Zapalenie otrzewnej

Andrzej Kluciński

Ostre zapalenie wyrostka Ostre zapalenie wyrostka robaczkowegorobaczkowego

           

Przyczyny OZWRPrzyczyny OZWRZatkanie światłaZatkanie światła Kamienie kałoweKamienie kałowe PasożytyPasożyty

Przerost grudek chłonnychPrzerost grudek chłonnych > > wzrost ciśnienia > zakrzepy wzrost ciśnienia > zakrzepy żylne>martwica ścianyżylne>martwica ściany Infekcje wirusoweInfekcje wirusowe Infekcje bakteryjneInfekcje bakteryjne

Anatomia topograficznaAnatomia topograficzna

Punkt Lanza – po stronie prawej na trzeciej części łączącej kolce biodrowe przednie górne, informuje o położeniu końca wyrostka

Punkt Mc Burneya -

Na zewnętrznej trzeciej części linii łączącej pępek z kolcem biodrowym przednim górnym po stronie prawej; informuje o położeniu podstawy wyrostka robaczkowego

Anatomia wyrostka Anatomia wyrostka robaczkowegorobaczkowego

Objawy (1)Objawy (1)

Objawy ogólne:

• podwyższona ciepłota ciała • przyspieszenie czynności serca • bóle w jamie brzusznej pojawiają się podczas kaszlu• szmery perystaltyczne (ruchy robaczkowe) jelit osłabione

Objawy (2)Objawy (2)..

Początkowo rozlany bólPoczątkowo rozlany ból brzucha następnie brzucha następnie promieniujący do prawego dołu biodrowegopromieniujący do prawego dołu biodrowego

Utrata łaknieniaUtrata łaknienia Nudności , wymiotyNudności , wymiotyZaburzenia w oddawaniu stolca. Zaburzenia w oddawaniu stolca. Możliwość występowania biegunki, najczęściej w Możliwość występowania biegunki, najczęściej w przypadku miedniczego położenia wyrostka. przypadku miedniczego położenia wyrostka. Bliskość usytuowania zapalenia wyrostka z Bliskość usytuowania zapalenia wyrostka z moczowodem lub pęcherzem może powodować moczowodem lub pęcherzem może powodować parcie na mocz lub częstomoczparcie na mocz lub częstomocz. .

Ból trzewny (w nadbrzuszu)

Ból somatyczny (w punkcie McBurneya)

Objawy (3)Objawy (3)· · bolesność uciskowa i obrona mięśniowa, najsilniejsza w bolesność uciskowa i obrona mięśniowa, najsilniejsza w punkcie McBurneya punkcie McBurneya · · objaw Blumbergaobjaw Blumberga bolesność przy oderwaniu ręki od powłok bolesność przy oderwaniu ręki od powłok brzusznych po ucisku brzusznych po ucisku · przeczulica · przeczulica · · objaw Rovsingaobjaw Rovsinga - Przy ucisku lewego podbrzusza - Przy ucisku lewego podbrzusza bolesność odczuwana jest w prawym dole biodrowym bolesność odczuwana jest w prawym dole biodrowym · · objaw Jaworskiegoobjaw Jaworskiego - Ból wywołany prostowaniem - Ból wywołany prostowaniem kończyny w stawie biodrowym, który pojawia się, gdy zapalnie kończyny w stawie biodrowym, który pojawia się, gdy zapalnie zmieniony wyrostek robaczkowy jest zlokalizowany zmieniony wyrostek robaczkowy jest zlokalizowany pozakątniczo, a jego koniec znajduje się w okolicy mięśnia pozakątniczo, a jego koniec znajduje się w okolicy mięśnia biodrowo-lędźwiowego biodrowo-lędźwiowego · · objaw zasłonowyobjaw zasłonowy (ból wywołany biernym ruchem rotacji (ból wywołany biernym ruchem rotacji wewnętrznej lub zewnętrznej zgiętej w stawie biodrowym wewnętrznej lub zewnętrznej zgiętej w stawie biodrowym kończyny dolnej), występuje, gdy proces zapalny jest kończyny dolnej), występuje, gdy proces zapalny jest zlokalizowany w pobliżu mięśnia zasłonowego wewnętrznegozlokalizowany w pobliżu mięśnia zasłonowego wewnętrznego..

ból brzuchaból brzuchanudności nudności podwyższenie ciepłoty ciałapodwyższenie ciepłoty ciała

Triada Murphy`ego

ROZPOZNANIE ROZPOZNANIE

Badania laboratoryjneBadania laboratoryjne · liczba białych krwinek może (ale nie musi) · liczba białych krwinek może (ale nie musi)

przekraczać 12 000 w mm3 przekraczać 12 000 w mm3 · zwiększa się odsetek młodych postaci białych krwinek · zwiększa się odsetek młodych postaci białych krwinek

· hematokryt może być lekko podwyższony · hematokryt może być lekko podwyższony · u około 20% chorych białkomocz · u około 20% chorych białkomocz

· niekiedy w moczu obecność niewielkiej ilości · niekiedy w moczu obecność niewielkiej ilości czerwonych i/lub białych krwinek czerwonych i/lub białych krwinek

USG jamy brzusznejUSG jamy brzusznejWykluczenie innych patologiiWykluczenie innych patologii

Niekiedy - uwidocznienie zmienionego wyrostkaNiekiedy - uwidocznienie zmienionego wyrostkaUwidocznienie ropnia, naciekuUwidocznienie ropnia, nacieku

Odsetek prawidłowych rozpoznań ustalonych na Odsetek prawidłowych rozpoznań ustalonych na podstawie USG nie był większy niż uzyskany dzięki podstawie USG nie był większy niż uzyskany dzięki

wstępnej ocenie klinicznej dokonanej przez chirurga.*wstępnej ocenie klinicznej dokonanej przez chirurga.* * MP 20022 (42)* MP 20022 (42)

. .

Obraz USG zmienionego Obraz USG zmienionego zapalnie wyrostka zapalnie wyrostka

robaczkowegorobaczkowego

                                                                                                                                

                             

ROZPONANIE ROZPONANIE TK jamy brzusznejTK jamy brzusznej

95% prawidłowych rozpoznań95% prawidłowych rozpoznańNie zmniejsza odsetka niepotrzebnych apendectomii. *Nie zmniejsza odsetka niepotrzebnych apendectomii. *

Przeglądowe zdjęcie rtg jamy brzusznejPrzeglądowe zdjęcie rtg jamy brzusznej

· uwidocznienie owalnego, zwapniałego kamienia znajdującego się · uwidocznienie owalnego, zwapniałego kamienia znajdującego się w wyrostku w wyrostku

· rozdęty, wypełniony gazem z widocznym poziomem płynu · rozdęty, wypełniony gazem z widocznym poziomem płynu wyrostek wyrostek

· zbiornik gazu lub poziom płynu w kątnicy lub końcowym · zbiornik gazu lub poziom płynu w kątnicy lub końcowym odcinku jelita cienkiego odcinku jelita cienkiego

· skrzywienie boczne kręgosłupa w następstwie skurczu · skrzywienie boczne kręgosłupa w następstwie skurczu mięśnia biodrowo-lędźwiowego po stronie prawej mięśnia biodrowo-lędźwiowego po stronie prawej

* Surgery 200; 128: 145-152

Podział patologiczny OZWRPodział patologiczny OZWRZapalenie nieżytoweZapalenie nieżytowe Appendicitis catarrhalis, simplexAppendicitis catarrhalis, simplexZapalenie ropowiczeZapalenie ropowicze Appendicitis purulentaAppendicitis purulentaZapalenie zgorzelinoweZapalenie zgorzelinowe Appendicitis gangrenosaAppendicitis gangrenosa

Wysiękowe (Wysiękowe (aa. . Exsudativa)Exsudativa)Z perforacją (Z perforacją (a. Perforativaa. Perforativa))Z wytworzeniem nacieku (Z wytworzeniem nacieku (infiltratioinfiltratio))Z wytworzenem ropnia (Z wytworzenem ropnia (abscessusabscessus))

Podział patologiczny zmian Podział patologiczny zmian zapalnych wyrostka zapalnych wyrostka

robaczkowego robaczkowego

Różnicowanie OZWRRóżnicowanie OZWRLymphadenitis mesentericaLymphadenitis mesentericaMartwica przyczepka sieciowegoMartwica przyczepka sieciowegoPerforacja przewodu pokarmowegoPerforacja przewodu pokarmowegoZapalenie pęcherzyka żółciowegoZapalenie pęcherzyka żółciowegoZapalenie trzustkiZapalenie trzustkiUwięźnięta przepuklina pachwinowaUwięźnięta przepuklina pachwinowaNieżyt jelitowyNieżyt jelitowyIleitis terminalisIleitis terminalisZapalenie uchyłków jelita grubegoZapalenie uchyłków jelita grubegoZapalenie uchyłka MeckelaZapalenie uchyłka Meckela

Pęknięta ciąża pozamacicznaPęknięta ciąża pozamacicznaOwulacjaOwulacjaEndometriozaEndometriozaZapalenie przydatkówZapalenie przydatkówSkręt torbieli jajnikaSkręt torbieli jajnika

Kolka moczowodowaKolka moczowodowa

Porfiria brzusznaPorfiria brzuszna

AppendektomiaAppendektomia

                                         

     

                                         

     

      

                                       

Appedektomia laparoskopowaAppedektomia laparoskopowa

                               

  

www.mediclub.pl www.websurg.com

Ropowiczo zmieniony wyrostek Ropowiczo zmieniony wyrostek robaczkowyrobaczkowy

Uchyłek MeckelaUchyłek Meckela

Powikłania po appendektomiiPowikłania po appendektomii

Ropienie ranyRopienie ranyRopień okołokątniczyRopień okołokątniczyMartwica i perforacja ściany kątnicyMartwica i perforacja ściany kątnicy

Ozwr w liczbach Ozwr w liczbach

20-30% niepotrzebnych operacji20-30% niepotrzebnych operacji25,5% usuniętych wyrostków wyglądających na 25,5% usuniętych wyrostków wyglądających na zdrowe w badaniu hist-pat wykazywało cechy zdrowe w badaniu hist-pat wykazywało cechy ostrego zapalenia. * ostrego zapalenia. * 11% chorych po 50 r.ż, których wypisano ze 11% chorych po 50 r.ż, których wypisano ze szpitala po ustąpieniu niecharakterystycznego szpitala po ustąpieniu niecharakterystycznego bólu brzucha miało rozpoznanego raka w ciągu bólu brzucha miało rozpoznanego raka w ciągu roku od przyjęcia do szpitala. **roku od przyjęcia do szpitala. **

*J. R. Coll. Surg. Edinb. 1993; 38: 158-160

** Br. J. Surg 1980: 67: 413-416

Naciek okołowyrostkowyNaciek okołowyrostkowy

Jest następstwem zapalenia otrzewnej. Jest następstwem zapalenia otrzewnej. Stanowi reakcję tkanek na proces zapalny, Stanowi reakcję tkanek na proces zapalny, ograniczając go. ograniczając go. Objawy: twardy guz w prawym dole Objawy: twardy guz w prawym dole biodrowym, stan podgorączkowy, brak biodrowym, stan podgorączkowy, brak objawów otrzewnowych.objawów otrzewnowych.

Nie operujemyNie operujemy

Ropień okołowyrostkowyRopień okołowyrostkowy

Jest powikłaniem nacieku Jest powikłaniem nacieku okołowyrostkowegookołowyrostkowegoObjawy: Objawy: Podwyższona temp,Podwyższona temp, Leukocytoza, Leukocytoza, Bolesność w prawym dole biodrowymBolesność w prawym dole biodrowym

Leczenie operacyjne: drenaż i Leczenie operacyjne: drenaż i appendectomiaappendectomia

Niedrożność przewodu Niedrożność przewodu pokarmowegopokarmowego

Niedrożność jelitNiedrożność jelit

Mechaniczna Porażenna

Zadzierzgnięcie Zatkanie

Kilkanaście godzinKilka godzin

Porażenna wtórna

Przyczyny mechanicznej niedrożności jelitPrzyczyny mechanicznej niedrożności jelit

Uwięźnięta przepuklina

Zrosty

Guz

Wgłobienie

Skręt jelita

Ciało obce

Przyczyny niedrożności Przyczyny niedrożności mechanicznej jelitmechanicznej jelit

Jelito cienkieJelito cienkie ZrostyZrosty UwięźnięcieUwięźnięcie Ciało obce lub złóg Ciało obce lub złóg

żółciowyżółciowy Zmiany popromienneZmiany popromienne Naciek nowotworowyNaciek nowotworowy Pierwotne guzy jelitaPierwotne guzy jelita

Jelito grubeJelito grube GuzGuz UwięźnięcieUwięźnięcie Skręt esicySkręt esicy Naciek zapalnyNaciek zapalny Nawykowe zaparcieNawykowe zaparcie

Przyczyny niedrożności a wiek chorychPrzyczyny niedrożności a wiek chorych

16-20 lat• zapalenie otrzewnej

• zrosty

• uchyłek Meckela

• uwięźnięte przepukliny

20-30 lat•zrosty

•uwięźnięte przepukliny

•zapalenie otrzewnej

•skręt

•guz zapalny okolicy krętniczo-katniczej

30-40 latuwięźnięte przepukliny

zrosty

zapalenie otrzewnej

guz zapalny okolicy krętniczo-katniczej

40-60•uwięźnięte przepukliny

•nowotwory złośliwe

•zrosty

•zapalenie uchyłków

Powyżej 60 lat•nowotwory złośliwe

•uwięźnięte przepukliny

•zrosty

•zapalenie uchyłków

Uchyłek jelita krętego - Uchyłek jelita krętego - MeckelaMeckela

Pasmo łączące szczyt Pasmo łączące szczyt uchyłka a podstawę uchyłka a podstawę krezkikrezkiMoże stać się Może stać się początkiem wgłobieniapoczątkiem wgłobieniaOwrzodzenie trawienie Owrzodzenie trawienie może zbliznowacieć i może zbliznowacieć i zwęzićzwęzićZapalenie uchyłkaZapalenie uchyłka

Zrosty w jamie otrzewnowejZrosty w jamie otrzewnowej

Przyczyny niedrożności jelitPrzyczyny niedrożności jelit

Wysoka niedrożność jelita Wysoka niedrożność jelita cienkiegocienkiego

Wczesne częste, gwałtowne wymioty Wczesne częste, gwałtowne wymioty ( nigdy treścią kałową)( nigdy treścią kałową)

Silne bóleSilne bóleBez wzdęciaBez wzdęcia

Niska niedrożność jelita cienkiegoNiska niedrożność jelita cienkiego

Bóle brzucha z przelewaniamiBóle brzucha z przelewaniamiStopniowe pogorszenie się stanu Stopniowe pogorszenie się stanu ogólnegoogólnegoWzdęcie początkowo w nadbrzuszuWzdęcie początkowo w nadbrzuszuWymiotyWymioty

Niedrożność jelita grubegoNiedrożność jelita grubego

Duże wzdęciaDuże wzdęciaWymioty-dopiero w późnym okresie.Wymioty-dopiero w późnym okresie.

Najczęstszą przyczyną są nowotworyNajczęstszą przyczyną są nowotwory

Niedrożność – poziomy płynu w Niedrożność – poziomy płynu w RTGRTG

Niedrożność – pętle jelita Niedrożność – pętle jelita rozdęte gazemrozdęte gazem

Niedrożność – wzdęty brzuchNiedrożność – wzdęty brzuch

Niedrożność – treść kałowa z Niedrożność – treść kałowa z żołądkażołądka

Otwarcie jamy brzusznejOtwarcie jamy brzusznej

Pętle jelit wstawiające się do Pętle jelit wstawiające się do ranyrany

Niedrożność z powodu guza Niedrożność z powodu guza esicy – rozdęte jelito cienkie i esicy – rozdęte jelito cienkie i

grubegrube

Martwica jelitaMartwica jelita

    

Niedrożność porażennaNiedrożność porażenna

I Czynniki toksyczne lub zaburzenia ogólneI Czynniki toksyczne lub zaburzenia ogólne Odwodnienie, zaburzenia sodu i potasuOdwodnienie, zaburzenia sodu i potasu SepsaSepsa MocznicaMocznica Zapalenie opon mózgowychZapalenie opon mózgowych LekiLeki PorfiriaPorfiriaII Czynniki nerwowe, działające na drodze odruchu poprzez nerw trzewny:II Czynniki nerwowe, działające na drodze odruchu poprzez nerw trzewny:

urazy nerek, kamica nerkowaurazy nerek, kamica nerkowakrwiaki lub zapalne nacieki zaotrzewnowekrwiaki lub zapalne nacieki zaotrzewnoweozt martwiczeozt martwiczeurazy kręgosłupaurazy kręgosłupazłamania żeberzłamania żeber

III Czynniki działające miejscowo na sploty autonomiczne ściany jelitowejIII Czynniki działające miejscowo na sploty autonomiczne ściany jelitowejzaburzenia krążeniazaburzenia krążenia

Niedrożność porażenna na tle zapalenia otrzewnej a niedrożność z innych Niedrożność porażenna na tle zapalenia otrzewnej a niedrożność z innych przyczynprzyczyn

Niedrożność porażenna na tle Niedrożność porażenna na tle zapalenia otrzewnejzapalenia otrzewnej

Niedrożność z innych przyczynNiedrożność z innych przyczyn

PrzyczynyPrzyczyny Choroby narządów jamy Choroby narządów jamy brzusznej lub zapalne w brzusznej lub zapalne w przestrzeni zaotrzewnowejprzestrzeni zaotrzewnowej

Poza chorobami jamy brzusznej Poza chorobami jamy brzusznej także choroby ogólne, urazy, także choroby ogólne, urazy, zatrucia itd..zatrucia itd..

WzdęcieWzdęcie Narasta staleNarasta stale Narasta do pewnego stopnia, Narasta do pewnego stopnia, potem zwykle nie postępuje dalejpotem zwykle nie postępuje dalej

Bóle brzuchaBóle brzucha Wyraźne, samoistneWyraźne, samoistne Nie ma bólów brzucha, chorzy Nie ma bólów brzucha, chorzy skarżą się tylko na wzdęcieskarżą się tylko na wzdęcie

WymiotyWymioty Występują zawsze od początkuWystępują zawsze od początku Występują późniejWystępują później

Badania przedmiotoweBadania przedmiotowe Objawy otrzewnowe, bolesność Objawy otrzewnowe, bolesność uciskowa, objaw otrzewnowyuciskowa, objaw otrzewnowy

Nie ma objawów otrzewnowych, Nie ma objawów otrzewnowych, jeżeli pojawią się, to jedynie w jeżeli pojawią się, to jedynie w okresie późniejszymokresie późniejszym

Szmery perystaltyczneSzmery perystaltyczne Cisza w brzuchuCisza w brzuchu Charakterystyczne pojedyncze Charakterystyczne pojedyncze metaliczne przelewania lub metaliczne przelewania lub pluskania, dające się wywołać pluskania, dające się wywołać ręką, słuchawką lub poruszaniem ręką, słuchawką lub poruszaniem się choregosię chorego

Stan ogólnyStan ogólny Ciężki od początkuCiężki od początku Zależy od przyczyny Zależy od przyczyny wywołującej. Jeżeli nie wywołana wywołującej. Jeżeli nie wywołana ciężkimi chorobami ogólnymi, ciężkimi chorobami ogólnymi, stan ogólny nie tak ciężki, stan ogólny nie tak ciężki, szczególnie w początkowym szczególnie w początkowym okresieokresie

LECZENIELECZENIE1.1. PłynoterapiaPłynoterapia2.2. AntybiotykoterapiaAntybiotykoterapia3.3. Leki przeciwbólowe, rozkurczowe Leki przeciwbólowe, rozkurczowe 4.4. Sonda dożołądkowaSonda dożołądkowa5.5. Wlewka doodbytniczaWlewka doodbytnicza6.6. Operacja:Operacja:

- uwolnienie zrostów- uwolnienie zrostów - Hartmanna- Hartmanna - zespolenia omijające- zespolenia omijające - wyłonienie przetoki bocznej- wyłonienie przetoki bocznej

Zapalenie Zapalenie otrzewnejotrzewnej

• Stan zapalny rozwijający się w wyniku zakażenia lub podrażnienia otrzewnej.

Otrzewna (peritoneum)Otrzewna (peritoneum)

Największa błona surowicza organizmuNajwiększa błona surowicza organizmuDzieli się na:Dzieli się na: Otrzewną ścienną – wyścieła jamę brzusznąOtrzewną ścienną – wyścieła jamę brzuszną Otrzewna trzewna – wyścieła narządy jamy Otrzewna trzewna – wyścieła narządy jamy

brzusznejbrzusznejKrezka jest błoną surowiczą łączącą otrzewną Krezka jest błoną surowiczą łączącą otrzewną

ścienną z otrzewną trzewnąścienną z otrzewną trzewną

Narządy wewnątrzotrzewnoweNarządy wewnątrzotrzewnowe

ŻołądekŻołądekCzęść górna dwunastnicyCzęść górna dwunastnicyJelito cienkieJelito cienkieKątnica z wyrostkiem robaczkowymKątnica z wyrostkiem robaczkowymPoprzecznica Poprzecznica EsicaEsicaŚledziona Śledziona

Narządy położone Narządy położone zewnątrzotrzewnowozewnątrzotrzewnowo

DwustanicaDwustanicaWstępnicaWstępnicaZstępnicaZstępnicaTrzustkaTrzustka

Treść z perforowanego przewodu pokarmowegoTreść z perforowanego przewodu pokarmowegoKałowe zapalenie otrzewnejKałowe zapalenie otrzewnejŻółciowe zapalenie otrzewnejŻółciowe zapalenie otrzewnejPerforacja wrzodu trawiennegoPerforacja wrzodu trawiennego

Krew wynaczyniona w wyniku urazu jamy brzusznejKrew wynaczyniona w wyniku urazu jamy brzusznejRana kłuta jamy brzusznejRana kłuta jamy brzusznejUraz tępy jamy brzusznej z uszkodzeniem narządów miąższowychUraz tępy jamy brzusznej z uszkodzeniem narządów miąższowych

Zakażony płyn w jamie otrzewnowejZakażony płyn w jamie otrzewnowejPierwotne krwiopochodne zapalenie otrzewnejPierwotne krwiopochodne zapalenie otrzewnejZakażone wodobrzusze Zakażone wodobrzusze Dializacyjne zapalenie otrzewnejDializacyjne zapalenie otrzewnejOstre zapalenie trzustki, wyrostka robaczkowegoOstre zapalenie trzustki, wyrostka robaczkowegoMartwica jelitaMartwica jelita

Objawy zapalenia Objawy zapalenia otrzewnejotrzewnej

Przyspieszenie tętna i oddechuPrzyspieszenie tętna i oddechu

Obniżenie ciśnienia tętniczegoObniżenie ciśnienia tętniczego

Zaostrzone rysy twarzyZaostrzone rysy twarzy

Zatrzymanie gazów i stolca Zatrzymanie gazów i stolca

Nudności i wymiotyNudności i wymioty

Suchy językSuchy język

Objawy zapalenia Objawy zapalenia otrzewnejotrzewnej

Ból brzuchaBól brzuchaBól przy tarciu otrzewnejBól przy tarciu otrzewnejObrona mięśniowaObrona mięśniowa

• Zlokalizowana bolesność i obrona mięśniowa

• Objaw Blumberga

Miejscowe

• Wymuszona pozycja ciała• Deskowaty brzuch• Zanikająca perystaltyka

Rozlane

Narastanie dolegliwości – pogorszenie stanu - wstrząs

Charakter bólu a rozpoznanieCharakter bólu a rozpoznanie

Charakter bólu a rozpoznanieCharakter bólu a rozpoznanie

Charakter bólu a rozpoznanieCharakter bólu a rozpoznanie

Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego

ozwr

Zapalenie uchyłku

Przerywany ból o charakterze kolki narastający crescendo, z przerwami bezbólowymi

Charakter bólu a rozpoznanieCharakter bólu a rozpoznanie

Zapleniu otrzewnej zawsze towarzyszy:Zapleniu otrzewnej zawsze towarzyszy:

Wysięk płynu do jamy otrzewnejWysięk płynu do jamy otrzewnej RopnyRopny SurowiczySurowiczy Z wytrąceniem włóknikaZ wytrąceniem włóknika

Niedrożność porażenna jelitNiedrożność porażenna jelit

Wchłanianie toksyn bakteryjnychWchłanianie toksyn bakteryjnych

Podział patologiczny Podział patologiczny zapalenie otrzewnejzapalenie otrzewnej

WysiękoweWysiękowe

Włóknikowo-ropneWłóknikowo-ropne

Z wytworzeniem Z wytworzeniem ropniropni

Pozabrzuszne przyczyny Pozabrzuszne przyczyny objawów otrzewnowychobjawów otrzewnowych

HyperglikemiaHyperglikemiaMocznicaMocznicaPorfiria brzusznaPorfiria brzuszna

Zapalenie płuc z wysiękiem opłucnowymZapalenie płuc z wysiękiem opłucnowymOdma opłucnowa Odma opłucnowa

Zawał mięśnia sercaZawał mięśnia serca

Choroby układoweChoroby układowe

Choroby neurologiczne – uszkodzenie rdzenia kręgowegoChoroby neurologiczne – uszkodzenie rdzenia kręgowego

Krwiak zaotrzewnowyKrwiak zaotrzewnowy

Ropnie wewnątrzotrzewnoweRopnie wewnątrzotrzewnowe

Ropnie podprzeponowe

Ropnie podprzeponowe

Ropień zatoki Douglasa