34
Page | 1 บทนำ โครงสร้ำงกำรบริหำรงำนของศูนย์กำรศึกษำพิเศษ ส่วนกลำง คนพิการเป็นทรัพยากรบุคคลของสังคม หากได้รับการส่งเสริมอย่างถูกต้อง ย่อมมีความรูความสามารถ มีศักยภาพที่จะประกอบอาชีพ พึ่งพาตนเอง และดารงชีวิตอยู่ในสังคมอย่างมีความสุข รวมทั้ง การช่วยสร้างสรรค์สังคมได้เช่นเดียวกับคนทั่วไป การส่งเสริมพัฒนาคนพิการได้เต็มศักยภาพ ต้องดาเนินการอย่างเป็นระบบ ตังแต่การค้นพบความ พิการ การบาบัดรักษา การฟื้นฟูสมรรถภาพ การใหการศึกษา การพัฒนาทักษะสังคม และการฟื้นฟู สมรรถภาพด้านอาชีพ การจัดการศึกษาสาหรับคนพิการ มุ่งเน้นพัฒนาความสามารถคนพิการให้เต็มศักยภาพของแต่ละ บุคคล โดยการให้บริการช่วยเหลือระยะแรกเริ่ม หรือแรกพบความพิการให้การศึกษาอบรมให้รู้จักสิทธิ และ หนาที่ในฐานะพลเมืองดี มีอาชีพ มีงานทา สามารถดารงชีวิตในสังคมอย่างมีเกียรติ มีศักดิ์ศรีเท่าเทียมกับผู้อื่น ในสังคม ช่วยเหลือตนเอง และมีส่วนร่วมในการพัฒนาประเทศ การจัดการศึกษาสาหรับคนพิการ มุ่งเน้นโอกาสทางการศึกษาที่เท่าเทียมกัน ทั้งการศึกษาในระบบ นอกระบบ และตามอัธยาศัยต่อเนื่องตลอดชีวิต โดยยึดหลักการศึกษาเพื่อปวงชนที่ได้กาหนดไว้อย่างชัดเจนใน รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 มาตรม 43 ซึ่งบัญญัติไว้ว่า บุคคลย่อมมีสอทธิเสมอกัน ในการรับการศึกษาขั้นพื้นฐานไม่น้อยกว่า 12 ปี รัฐจัดไอย่างทั่วถึง และมีคุณภาพโดยไม่เก็บค่าใช้จ่าย ประกอบกับมาตรา 30 วรรค 3 บัญญัติไว้ว่า การเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมต่อบุคคล เพราะเหตุแห่งความ แตกต่างในเรื่อง ถิ่นกาเนิดเชื้อชาติ ภาษา เพศ อายุ สภาพทางกาย หรือสุขภาพ สถานะของบุคคลจะกระทา มิได้ นั่นหมายถึงว่าประชาชนคนไทยทกคนมีสิทธิเสมอกันทางการศึกษาขั้นพื้นฐาน ไม่ว่าจะยากดีมีจน หรือ สภาพร่างกายพิกลพิการ โดยรัฐต้องจัดสื่อ สิ่งอานวย ความสะดวก และความช่วยเหลืออื่นทางการศึกษาให้ มาตรา 55 ซึ่งบัญญัติไว้ว่า บุคคลพิการ หรือทุพพลภาพ มีสิทธิได้รับสิ่งอานวยความสะดวก อันเป็น สาธารณะและความช่วยเหลือจากรัฐ ทั้งนี้ตามที่กฎหมายบัญญัติ การจัดการศึกษาสาหรับคนพิการ จึงเป็นการรวมพลังระหว่างหน่วยงานทั้งภารรัฐ ภาคเอกชน องค์กร ชุมชน องค์กรคนพิการ ผู้ปกครองคนพิการ และองค์กรอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้เกิด การประสาน ความร่วมมือและสนับสนุนการดาเนินการจัดการศึกษาสาหรับคนพิการทุกระบบและครบวงจร จึงจาเป็นต้องมี การส่งเสริมพัฒนาระบบการทางานร่วมมือกันระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 1

บทน ำ โครงสรำงกำรบรหำรงำนของศนยกำรศกษำพเศษ สวนกลำง

คนพการเปนทรพยากรบคคลของสงคม หากไดรบการสงเสรมอยางถกตอง ยอมมความร ความสามารถ มศกยภาพทจะประกอบอาชพ พงพาตนเอง และด ารงชวตอยในสงคมอยางมความสข รวมทงการชวยสรางสรรคสงคมไดเชนเดยวกบคนทวไป

การสงเสรมพฒนาคนพการไดเตมศกยภาพ ตองด าเนนการอยางเปนระบบ ตงแตการคนพบความพการ การบ าบดรกษา การฟนฟสมรรถภาพ การใหการศกษา การพฒนาทกษะสงคม และการฟนฟสมรรถภาพดานอาชพ

การจดการศกษาส าหรบคนพการ มงเนนพฒนาความสามารถคนพการใหเตมศกยภาพของแตละบคคล โดยการใหบรการชวยเหลอระยะแรกเรม หรอแรกพบความพการใหการศกษาอบรมใหรจกสทธ และหนาทในฐานะพลเมองด มอาชพ มงานท า สามารถด ารงชวตในสงคมอยางมเกยรต มศกดศรเทาเทยมกบผอนในสงคม ชวยเหลอตนเอง และมสวนรวมในการพฒนาประเทศ

การจดการศกษาส าหรบคนพการ มงเนนโอกาสทางการศกษาทเทาเทยมกน ทงการศกษาในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศยตอเนองตลอดชวต โดยยดหลกการศกษาเพอปวงชนทไดก าหนดไวอยางชดเจนในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 มาตรม 43 ซงบญญตไววา “บคคลยอมมสอทธเสมอกนในการรบการศกษาขนพนฐานไมนอยกวา 12 ป รฐจดไอยางทวถง และมคณภาพโดยไมเกบคาใชจาย ” ประกอบกบมาตรา 30 วรรค 3 บญญตไววา “การเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอบคคล เพราะเหตแหงความแตกตางในเรอง ถนก าเนดเชอชาต ภาษา เพศ อาย สภาพทางกาย หรอสขภาพ สถานะของบคคลจะกระท ามได” นนหมายถงวาประชาชนคนไทยทกคนมสทธเสมอกนทางการศกษาขนพนฐาน ไมวาจะยากดมจน หรอสภาพรางกายพกลพการ โดยรฐตองจดสอ สงอ านวย ความสะดวก และความชวยเหลออนทางการศกษาให มาตรา 55 ซงบญญตไววา “ บคคลพการ หรอทพพลภาพ มสทธไดรบสงอ านวยความสะดวก อนเปนสาธารณะและความชวยเหลอจากรฐ ทงนตามทกฎหมายบญญต”

การจดการศกษาส าหรบคนพการ จงเปนการรวมพลงระหวางหนวยงานทงภารรฐ ภาคเอกชน องคกร ชมชน องคกรคนพการ ผปกครองคนพการ และองคกรอน ๆ ทเกยวของ เพอใหเกด การประสานความรวมมอและสนบสนนการด าเนนการจดการศกษาส าหรบคนพการทกระบบและครบวงจร จงจ าเปนตองมการสงเสรมพฒนาระบบการท างานรวมมอกนระหวางหนวยงานทเกยวของ

Page 2: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 2

นโยบำยกำรศกษำพเศษส ำหรบคนพกำร

1. ดำนกำรบรกำร ใหผพการไดเรยนตงแตแรกเกดหรอแรกพบความพการ โดยเนนใหไดรบการศกษาขนพนฐานไมนอยกวา 12 ป ใหโอกาสเดกพการ ไดเรยนทงดานภาษา วทยาศาสตร คณตศาสตร ในหลกสตรสายสามญและใหฝกวชาชพเพมเตมไปดวย เพอใหคนพการสามารถพฒนาตนเองใหเพยงพอทจะพงตนเองได

2. ดำนโอกำสทำงกำรศกษำ ใหผพการมโอกาสไดรบการศกษาทดเทยมกบเดกปกต และใหคน

พการหญงและชายมสทธเทาเทยมกนในโอกาสทางการศกษา

3. ดำนกำรจดกำรศกษำ ตองจดใหคนพการทกคนทอยากเรยนตองไดเรยน โดยขยายการบรการทง

ในระบบและนอกระบบโรงเรยน เนนการรวมและการจดใหสอดคลองกบประเภทและระดบของความพการ

4. ดำนกำรรบนกเรยน ปรบ กฎ ระเบยบใหเออตอการรบเดกพการทกคน และใหรบตงแตแรกเกด

หรอแรกพบความพการ โดยรฐควรเพมบรการชวยเหลอระยะแรกเรม ใหทวถงทงในเขตเมองและชนบท ตอง

ท าทะเบยนเพอรบรองความพการทตองไดรบการชวยเหลอตามกฎกระทรวงศกษาธการวาดวย สอ สงอ านวย

ความสะดวกในการศกษาของคนพการ

5. ดำนหลกสตร ตองพฒนาหลกสตรการเรยนการสอน การวดและประเมนผลใหสอดคลองกบ

ประเภทและระดบของผพการ โดยใหเดกเปนหลกในกระบวนการเรยนรเรยนดวยตนเองจากการฝกปฏบต ให

เดกพการทกประเภทสามารถสอความหมายและปรบพฤตกรรมใหอยในสงคมไดอยางเปนสข

6. ดำนบรหำรกำรศกษำ ใหมคณะกรรมการด าเนนงานพฒนาการจดการศกษาเพอคนพการ เปน

หนวยประสานงานกลาง และก ากบการบรหาร, โดยประสานกบกรมและจงหวด และระดมความรวมมอจาก

สถานศกษา และสถานพยาบาลมารวมกนจด, และตองส ารวจจ านวนผพการใหตรงความเปนจรง, รวมทง

ประชาสมพนธใหพอแมผปกครองเขาใจถงการบรการทาง การศกษา และฝกอบรมพอแมใหรจกดแลลกพการ

ตงแตแรกเกดหรอแรกพบความพการ

7. ดำนทรพยำกร ใหการสนบสนนดานทรพยากรและวชาการแกสถานศกษาทจดการศกษาเพอคน

พการ และใหภาคเอกชน ชมชนเขามารวมจดการศกษาเพอใหการด าเนนงานมคณภาพ ทวถง และม

ประสทธภาพ โดยจะพจารณาใหหนวยงานการศกษาเพอคนพการ ซงอาจพฒนาไปเปนองคการมหาชนใน

อนาคต หลงจากมการเปลยนแปลงโครงสรางของกระทรวงศกษาธการ

Page 3: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 3

8. ดำนบคลำกร ใหสถาบนอดมศกษาปรบปรงการผลตครการศกษาพเศษใหพอเพยงและมคณ ภาพ

และใหมรายวชาการศกษาพเศษในหลกสตรการฝกหดคร นอกจากน พฒนาครประจ าการใหมเทคนคการสอน

ททนสมย ตามหลกการของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542

9. ดำนกำรประเมนคณภำพ จดใหมเกณฑมาตรฐานคณภาพส าหรบการศกษาเพอคนพการ

โดยเฉพาะ และมระบบประเมนคณภาพผสอนผบรหารสถานศกษา โดยมคณะกรรมการรวมประเมน

ประกอบดวยหนวยงานทเกยวของ, องคกรคนพการ, และผปกครอง

10. ดำนกำรสงเสรมเอกชน สงเสรมและสนบสนนใหเอกชน และองคกรเอกชนทมสวนรวมในการ

จดการศกษาส าหรบคนพการทกระดบ ทกระบบ และทกรปแบบ โดยรฐใหการสนบสนน ดาน

งบประมาณและบคลากร ใหเทาเทยมกบการจดการศกษาของรฐ

รปแบบกำรจดกำรศกษำส ำหรบคนพกำร

การจดการศกษาส าหรบคนพการ มทงในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย ซงพอสรปรปแบบส าคญ ๆ ไดดงน

6.1 การเรยนรวม

6.2 โรงเรยนศกษาพเศษเฉพาะความพการ

6.3 การจดในครอบครว

6.4 การจดโดยชมชน

6.5 การจดในสถานพยาบาล

6.6 การจดในศนยการศกษาพเศษ

6.7 การจดการศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย

กำรจ ำแนกควำมพกำรเพอจดกำรศกษำส ำหรบคนพกำร

การจดการเรยนการสอนแกเดกพการหรอผทมความบกพรอง ยอมแตกตางกนไปตามความพากรหรอความบกพรองของแตละประเภท จงจ าเปนตองมการจ าแนกความพการหรอความบกพรองใหชดเจน เพอใหการจดการเรยนการสอนสอดคลองตามความตองการจ าเปนและศกยภาพของคนพการ ใหบงเกดในการพฒนาอยางแทจรง กระทรวงศกษาธการ ไดก าหนดประเภทความพการไว 9 ประเภท ดงน (กระทรวงศกษาธการ, 2543 : 27-30)

Page 4: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 4

1. บคคลทบกพรองทางการมองเหน

2. บคคลทบกพรองทางการไดยน

3. บคคลทบกพรองทางสตปญญา

4. บคคลทบกพรองทางกายหรอสขภาพ

5. บคคลทมปญหาทางการเรยนร

6. บคคลทบกพรองทางการพดและภาษา

7. บคคลทมปญหาทางพฤตกรรมหรออารมณ

8. บคคลออทสตก

9. บคคลพการซ าซอน

“คนพการ” หมายความวา บคคลซงมขอจ ากดในการปฏบตกจกรรมในชวตประจ าวนหรอ

เขาไปมสวนรวมทางสงคม เนองจากมความบกพรองทางการเหน การไดยน การเคลอนไหว การสอสาร จตใจ

อารมณ พฤตกรรม สตปญญา การเรยนร หรอความบกพรองอนใดประกอบกบมอปสรรคในดานตาง ๆ และม

ความตองการจ าเปนพเศษทางการศกษาทจะตองไดรบความชวยเหลอดานหนงดานใดเพอใหสามารถปฏบต

กจกรรมในชวตประจ าวนหรอเขาไปมสวนรวมทางสงคมไดอยางบคคลทวไป ทงน ตามประเภทและหลกเกณฑ

ทรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการประกาศก าหนด

“ผดแลคนพการ” หมายความวา บดา มารดา ผปกครอง บตร สาม ภรรยา ญาต พนอง หรอ

บคคลอนใดทรบดแลหรอรบอปการะคนพการ

“แผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล” หมายความวา แผนซงก าหนดแนวทางการจด

การศกษาทสอดคลองกบความตองการจ าเปนพเศษของคนพการ ตลอดจนก าหนดเทคโนโลย สงอ านวยความ

สะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษาเฉพาะบคคล

“เทคโนโลยสงอ านวยความสะดวก” หมายความวา เครองมอ อปกรณ ฮารดแวร ซอฟตแวร

หรอบรการทใชส าหรบคนพการโดยเฉพาะ หรอทมการดดแปลงหรอปรบใชใหตรงกบความตองการจ าเปน

พเศษของคนพการแตละบคคล เพอเพม รกษา คงไว หรอพฒนาความสามารถและศกยภาพทจะเขาถงขอมล

ขาวสาร การสอสาร รวมถงกจกรรมอนใดในชวตประจ าวนเพอการด ารงชวตอสระ

“ครการศกษาพเศษ” หมายความวา ครทมวฒทางการศกษาพเศษสงกวาระดบปรญญาตร

ขนไป และปฏบตหนาทในสถานศกษาทงของรฐและเอกชน

Page 5: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 5

“การเรยนรวม” หมายความวา การจดใหคนพการไดเขาศกษาในระบบการศกษาทวไปทก

ระดบและหลากหลายรปแบบ รวมถงการจดการศกษา ใหสามารถรองรบการเรยนการสอนส าหรบคนทกกลม

รวมทงคนพการ

“สถานศกษาเฉพาะความพการ” หมายความวา สถานศกษาของรฐหรอเอกชนทจด

การศกษาส าหรบคนพการโดยเฉพาะ ทงในลกษณะอยประจ า ไป กลบ และรบบรการทบาน

“ศนยการศกษาพเศษ” หมายความวา สถานศกษาของรฐทจดการศกษานอกระบบ หรอตาม

อธยาศยแกคนพการ ตงแตแรกเกดหรอแรกพบความพการจนตลอดชวต และจดการศกษาอบรมแกผดแลคน

พการ คร บคลากรและชมชน รวมทงการจดสอ เทคโนโลย สงอ านวยความสะดวก บรการ และความ

ชวยเหลออนใด ตลอดจนปฏบตหนาทอนตามทก าหนดในประกาศกระทรวง

“ศนยการเรยนเฉพาะความพการ” หมายความวา สถานศกษาทจดการศกษานอกระบบ

หรอตามอธยาศยแกคนพการโดยเฉพาะ โดยหนวยงานการศกษานอกโรงเรยน บคคล ครอบครว ชมชน

องคกรเอกชน องคกรปกครองสวนทองถน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ โรงพยาบาล

สถาบนทางการแพทย สถานสงเคราะหและสถาบนทางสงคมอนเปนผจด ตงแตระดบการศกษาปฐมวย

การศกษาขนพนฐาน อาชวศกษา อดมศกษาและหลกสตรระยะสน

ตามมนโยบายการพฒนาคณภาพทางการศกษาของรฐบาลรวมกบกระทรวงศกษาธการทจะจด

การศกษาใหเกดความเสมอภาคทงเชงโอกาสและ เชงคณภาพ เพอรองรบพระราชบญญตการฟนฟ

สมรรถภาพคนพการ พ.ศ. 2534 และไดด าเนนการใหความชวยเหลอระยะแรกเรม/ ประสานเครอขาย/ งาน

เรยนรวม รวมทงฟนฟสมรรถภาพแกผพการประเภทตาง ๆ จนถงปจจบน ทงนเพอใหเปนศนยปฏบตการฟนฟ

สมรรถภาพผพการทางดานการศกษาและเตรยมความพรอม ใหแกเดกกอนวยเรยน ตลอดทงปฏบตหนาทให

ค าปรกษา แนะแนวขอมล สารสนเทศ ศกษาวจย วนจฉยความพการ และใหบรการวชาการ ดานการศกษา

พเศษ สอ สงอ านวยความสะดวก แกโรงเรยนศกษาพเศษและหนวยงานทเกยวของกบ การจดการศกษาพเศษ

ในเขตกรงเทพมหานคร โดยแบงระบบโครงสรางการบรหารงานเปน 4 ฝาย ไดแก

1.ฝายบรหารงานทวไป

2.ฝายบรหารงานวชาการ

3.ฝายบรหารงานวชาการ

4.ฝายบรหารงบประมาณ

Page 6: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 6

โครงสรำงศนยกำรศกษำพเศษ สวนกลำง

คณะอนกรรมกำรสงเสรมกำรศกษำเพอคนพกำรจงหวด ผอ ำนวยกำรศนยกำรศกษำพเศษ สวนกลำง คณะกรรมกำรศนยกำรศกษำพเศษ สวนกลำง

มลนธสำกลเพอคนพกำรจงหวด คณะกรรมกำรบรหำรกำรศกษำพเศษ สวนกลำง

รองผอ ำนวยกำรศนยกำรศกษำพเศษ

สวนกลำง

รองผอ ำนวยกำรศนยกำรศกษำพเศษ

สวนกลำง

ฝำยบรหำรงำนทวไป

งานสารบรรณและธรการ

งานเลขานการคณะกรรมการสถานศกษาขน

พนฐาน

งานพฒนาระบบบรหารและพฒนาองคกร

งานกจกรรมทวไปและ ประชาสมพนธ

งานอาคารสถานท

งานเทคโนโลยสารสนเทศ

งานโสตทศนศกษา

ฝำยบรหำรงำนวชำกำร

งานบรการชวยเหลอเดกระยะแรกเรม

และเตรยมความพรอม (Early Intervention)

งานบรการเทคโนโลย สอ สงอ านวยความสะดวก

งานสนบสนน การจดการเรยนรวม

งานสงเสรมเดกเจบปวยเรอรงในโรงพยาบาล

งานพฒนาและอบรมบคลากร ผพการ

และผทเกยวของ

งานวจยและพฒนา

ฝำยบรหำรงำนบคคล

งานวางแผนอตราก าลงและการก าหนดต าแหนง

งานสรรหาและบรรจแตงตง

งานพฒนาบคลากร

งานรกษาวจยและการออกจากราชการ

งานเลอนขนเงนเดอน

งานพฒนามาตรฐานและจรรยาบรรณวชาชพ

งานกจการนกเรยน

งานสงเสรมคณธรรมจรยธรรม

ฝำยบรหำรงบประมำณ

งานพฒนานโยบายตามแผนพฒนาคณภาพ

การศกษา

งานจดสรรและบรหารงบประมาณ

งานตรวจสอบ ตดตาม ประเมนผล และรายงาน

งานระดมทรพยากร

งานการเงนและบญช

งานพสดและสนทรพย

งานควบคมตรวจสอบภายใน

Page 7: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 7

โครงสรำงฝำยบรหำรงำนวชำกำรของศนยกำรศกษำพเศษ สวนกลำง

� � �

� Early Intervention

� �

� � �

� �

� � �

� �

� �

� � �

� �

� � � �

� �

หลกส ตร

� � � �

จดท าIEP

ดแลการอนมตสอจากระบบออนไลน

ด าเนนการพมพคปอง

ประสานงานการใชคปองกบรร.

เตรยมบคลากรประจ ารร เรยนรวม

อ านวยความสะดวกในการจดการเรยนรวม

นเทศ ตดตาม

เตรยมบคลากรประจ ารพ รพ เด ก

รพ จ าลงกรณรพ ราชวถรพ ศรราช

รพ พระมงก เกล ารพ เลศสน

นเทศ ตดตาม

� � � �

� � แตละประเภทความ

พการ

� � � �

จดท าทะเบยนผใหและรบบรการตามระบบคปอง

� �

งานวชาการถอเปนงานทส าคญมากส ารบการพฒนาศกยภาพเดกพการในแตละสาขา เปนหวใจของ

การจดการศกษาของศนยการศกษาพเศษ สวนกลาง ซงทงผบรหาร คณะคร และผมสวนเกยวของทกฝาย

ตองมความรความเขาใจ ใหความส าคญและมสวนรวมในการวางแผน ก าหนดแนวทางปฏบต การประเมนผล

และการปรบปรงแกไขอยางเปนระบบและตอเนอง งานวชาการของศนยการศกษาพเศษประกอบดวยงาน

หลกสตรและการจดการเรยนการสอน รวมถงการใหบรการส าหรบเดกพการในรปแบบตาง ๆ ซงศนย

การศกษาพเศษ สวนกลางจพตองสรางหลกสตรของตนเอง เรยกวาหลกสตรสถานศกษา ดงนนครตองท า

หนาทในการสรางและพฒนาหลกสตร การน าหลกสตรไปใช การออกแบบการจดการเรยนการสอนซงงาน

วชาการทครจะตองปฏบตประกอบดวยภำรกจหลก ดงน

1.งานบรการชวยเหลอเดกระยะแรกเรมและการเตรยมความพรอม (Early Intervention)

มรายละเอยดในการใหบรการ ดงน

1.1 งานชนแรกรบ

1.2 งานทะเบยนนกเรยน

1.3 งานชนเรยนพฒนาศกยภาพตามสาขาความตองการจ าเปน

Page 8: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 8

1.4 งานวดและประเมนผล

1.5 งานใหค าปรกษาแนะแนวการสงตอ

1.6 งานสงเสรมสนบสนนการฟนฟสมรรถภาพคนพการโดยครอบครวและชมชน

1.7 งานศนยสาขายอยธนบร

2. กลมงานเทคโนโลย สอ บรการและความชวยเหลออนใดทางการศกษา

2.1 งาน IEP ออนไลน

2.2 งานอนมตสอจากระบบออนไลน พมพคปอง และประสานงานโรงเรยนในการใชคปอง

2.3 งานจดท าทะเบยนผใหบรการตามระบบคปอง

2.4 การใหบรการสงอ านวยความสะดวกและความชวยเหลออนใดตามบญช ก

3. กลมงานสนบสนนการจดการเรยนรวม

3.1 งานสงเสรม สนบสนนการจดการเรยนรวมในโรงเรยนแกนน าจดการเรยนรวมและเรยน

รวม

3.2 งานนเทศ ตดตามผลการด าเนนงานการจดการเรยนรวมเรยนรวม

3.3 งานโครงการโรงเรยนแกนน าจดการเรยนรวมระดบการศกษาขนพนฐานส าหรบบคคล

ออทสตก

4. กลมงานสงเสรมเดกเจบปวยเรอรงในโรงพยาบาล

4.1 งานสงเสรม สนบสนนการจดการศกษาส าหรบเดกเจบปวยเรอรงในโรงพยาบาล

4.2งานนเทศตดตามผลการด าเนนงานการจดการศกษาส าหรบเดกเจบปวยเรอรงใน

โรงพยาบาล

5. กลมงานพฒนาและอบรมผพการ และผเกยวของ

5.1 งานพฒนาและอบรมผพการ และผเกยวของ

5.2 งานนเทศตดตามผลการด าเนนงานการพฒนาและอบรมผพการ และผเกยวของ

6.กลมงานวจย และพฒนา

6.1 งานพฒนาผลงานวจยเพอพฒนาศกยภาพเดกพการ

6.2 งานสารสนเทศ องคความรทางการศกษาพเศษ

ค ำชแจงรปแบบกำรใหบรกำรฝำยบรหำรวชำกำร

Page 9: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 9

คมอการปฏบตงานดานการใหบรการในระบบคปองการศกษาส าหรบนกเรยนทมความบกพรอง

หรอบคคลพการในระดบสถานศกษา ฉบบน เปนเอกสารประกอบการปฏบตงานทก าหนดภาระหนาทความ

รบผดชอบ กระบวนการ รวมถงขนตอนตาง ๆ เพอไมใหเกดความลาชา ผดพลาด ซงผปฏบตงานจะสามารถคนหา

ความรเชงกระบวนการไดภายใตองคความรจากเอกสารคมอ และจะมประโยชนมากยงขนหากผใชจะน าขอมล

ทงหมดนไปประกอบการท างานในรปแบบกลมงาน หรอดานอน ๆ โดยคณะผจดท าใหความส าคญของคมอไว ดงน

1. เพอใหการปฏบตงานมความเปนมาตรฐานเดยวกน

2. ผปฏบตงานทราบและเขาใจขนตอนกระบวนการด าเนนงาน

3. เพอใหการปฏบตงานสอดคลองกบนโยบาย วสยทศน ภารกจ และเปาหมายขององคกร

4. เพอใหผบรหารตดตามงานไดทกขนตอน

5. เพอใชเปนเอกสารอางองในการท างาน

6. เพอใชเปนสอในการประสานงาน

7. เพอใหไดงานทมคณภาพตามทก าหนด

8. เพอใหผปฏบตงานไมเกดความสบสน ทราบรายละเอยด ทราบถงเทคนคในการท างาน ท างานได

ถกตอง

9. เพอใหแตละฝายงานภายในองคกรรและเขาใจงานซงกนและกน

10. เพอใหบคลากรหรอเจาหนาทสามารถปฏบตงานแทนกนได

11. สามารถเรมปฏบตงานไดอยางถกตองและรวดเรว เมอมการโยกยายต าแหนงหนาทการงาน

12. เพอลดขนตอนการท างานทซบซอน

13. ลดขอผดพลาดจากการท างานทไมเปนระบบ

14. เพอชวยสงเสรมความมนใจในการท างาน ลดความขดแยง เกดความสม าเสมอในการท างาน

15. เพอชวยลดการสอนงาน ลดการตอบค าถาม มการท างานเปนมออาชพ

16. เพอชวยในการออกแบบระบบงานใหมและปรบปรงงาน

โดยในการจดรปแบบระบบการท างานจะแบงกลมงานออกเปน 3 สวน ไดแก

1.งานดานการเรยนการสอน

2.งานดานการใหบรการกลมเปาหมาย

3.งานดานสนบสนนการจดการเรยนรวม

บทท 1

งำนดำนกำรเรยนกำรสอน

Page 10: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 10

1.งานบรการชวยเหลอเดกระยะแรกเรมและการเตรยมความพรอม (Early Intervention)

2.งานหองเรยนตามสาขาความพการ

3.งานหองเรยนสงตอเพอการเรยนรวม

4. งานหองเรยนสหวชาชพ

งำนบรกำรชวยเหลอเดกระยะแรกเรมและกำรเตรยมควำมพรอม (Early Intervention)

การใหบรการชวยเหลอระยะแรกเรม (Early Intervention หรอ EI) มความหมายเชนเดยวกบการใหการศกษาระยะแรกเรม (Early Education) หมายถง การจดโปรแกรมทเปนระบบในการใหบรการดานตาง ๆโดยเรวทสดแกเดกทมความเสยงทกระดบทนทตงแตแรกเกดหรอทนททไดรบการวนจฉยวามความพการ โดยมงเนนการใหการศกษากบพอแมและครอบครว ทงนมงพฒนาเดกใหไดรบบรการจากนกอาชพหลากหลาย ทงดานการศกษา ดานสขภาพอนามย การบ าบดรกษา ตลอดจนการปองกนความพการทจะเกดขน เพอใหเดกมพฒนาการไปตามขนตอน เชน เดยวกบเดกปกต หรอใกลเคยงเดกปกตมากทสด

กระบวนกำรใหบรกำรชวยเหลอระยะแรกเรม การใหบรการเดกทมความตองการพเศษและครอบครวมขนตอนในการด าเนนการดงน การสงตอ (Referral System) ในขนตอนนคอขนตอนทพบเดก (Child Find) จะพบเดกโดยวธใดก

ตาม เปนการไดมาซงเดกทมความตองการพเศษเขารบบรการซงจะสงตอโดยใครกไดเพอเขารบบรการ เชน พอ แม แพทย พยาบาล ญาต คนทวไป หรอหนวยงานใดทเกยวของ โดยสามารถตดตอสงเดกมาในลกษณะใดกได ในขนตอนน หนวยงานทรบผดชอบจะไดรบขอมลทกอยางเกยวกบตวเดกและครอบครว

การประเมนเพอการพฒนาเดก (Assessment) โดยปกตแลวเดกจะมการตอบสนองกบผปกครองไดดกวาบคคลทไมคนเคย เพอทจะใหไดขอมลเกยวกบระดบความสามารถของเดกทสมบรณทงทบานและโรงเรยน ผปกครองควรมสวนรวมในกระบวนการประเมน/ตรวจสอบ การสมภาษณผปกครองหรอคร ไดบนทกแบบประเมน/ตรวจสอบ เชน แบบตรวจสอบ สามารถใหทงผปกครองหรอครไดบนทกแบบประเมน/ตรวจสอบ โดยเปนอสระตอกน บางครงทมอาจเตรยมสถานทส าหรบการประเมน/ตรวจสอบ ในระหวางการประเมน / ตรวจสอบนน เดกกจะเลนหรอท ากจกรรมกบผปกครอง ผดแล หรอบคคลทมความคนเคยคนใดคนหนง สวนผเชยวชาญทเกยวของจะคอยสงเกตการณตอบสนองของเดกซงเปนสวนของการประเมนและตรวจสอบของผเชยวชาญแตละคน ผเชยวชาญอาจจะขอใหผปกครองท าบางสงบางอยางทเฉพาะของผเชยวชาญนน ๆเพอใหไดขอมลทตองการ บางครงครอบครวควรจะบอกครหรอผเชยวชาญไดวา ตนเองตองการทจะรวมการประเมน/ตรวจสอบอยางไรบางหลงจากทตรวจสอบและประเมนผลรอบดาน เพอคนหาศกยภาพหรอความสามารถทเปนขอเดน ขอดอยของเดก รวมทงทกษะทเดกสามารถใชในชวตประจ าวน (Functional Skill) แลวกจะชวยใหไดขอมลทละเอยดครบถวน

การจดท าแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล (Individualized Education Plan) เปนแผนการจดการศกษาทใหบรการตามความสามารถของเดกจากการประเมน ซงคณะผจดท าตองระบไวบรการพเศษทคณะ

Page 11: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 11

ผจดท าในทน หมายถง Intervenor หรอ Interventionist คอ ผปฏบตหนาทในการกระตนพฒนาการและชวยเหลอเดกพรอมกบใหค าแนะน า กบพอแมและครอบครว โดยจะตองผานความเหนชอบของ นกอาชพทหลากหลาย ทเรยกวา คณะสหวทยาการ นอกจากนเดกทกคนนอกจากจะม IEP ของตวเองแลวจ าเปนจะตองมแผนการจดบรการเฉพาะครอบครว (Individualization Family Service Plan หรอ IFSP) โดยเฉพาะเดกอายระดบ 0-3 ป จ าเปนตองม แผนการจดบรการทงเดกและครอบครวไปตลอดระยะ 1 ป

การจดประสบการณทเหมาะสม (Appropriate Intervention Activities) ในการจดประสบการณให เดกทมความตองการพเศษทกประเภทจะค านงถงกจกรรม เชนเดยวกบเดกปกตทวไปในระดบ แรกเกด – 6 ขวบ ซงประกอบดวยทกษะส าคญ 6 ดานดงจะไดกลาวตอไป

การประเมนความกาวหนา (Re-assessment) ในการใหบรการเดกนนจะตองมการจดบนทก และรวบรวมขอมลจากทกฝาย นอกจากนยงจดประชมเพอประเมนและสรปผลความกาวหนาของเดกแตละคน เพอน ามารายงานความกาวหนาใหพอแม ผเกยวของ ในขนนอาจมการปรบปรงการใหบรการ หรอปรบเปลยนกจกรรม รวมทงจดระบบการสงตอ (Transition) หนวยงานอนดวย

กลาวโดยสรปวา การใหบรการชวยเหลอระยะแรกเรมทด จะตองมการประเมนตามความตองการจ าเปนทเหมาะสมกบเดกและครอบครว โดยพยายามใหเดกไดรบการดแลและไดรบประสบการณทดทสด จากสงแวดลอมทงทบานและทศนยบรการเดกทกประเภท จากพอ แม ครอบครวและผทเกยวของทงหมด ซงทกครอบครวควรไดรบบรการจากนกสหวชาชพในการใหค าปรกษาชวยเหลอเฉพาะ เพอเพมความสามารถและลกษณะใหเดกทมความตองการพเศษไดพฒนาอยางเทาเทยมกบเดกปกต

กำรจดกจกรรมเพอพฒนำทกษะ 7 ดำน พฒนาการของเดกทมความตองการพเศษจะแตกตางจากเดกปกต และโดยทวไปความพรอมในการ

เรยนรของเดกกจะแตกตางกน โดยอาจมพฒนาการดานตาง ๆ ชากวาปกต ผจดกจกรรมจงควรศกษาทกษะและตวอยางกจกรรมในแตละดานเพอใชในการกระตนใหเดกมพฒนาการใกลเคยงกบเดกปกต ดงตอไปน (Johnson, Jens, & Attermeier, 1986, pp. 11-12)

ทกษะกำรใชกลำมเนอใหญ (Gross Motor Skill) ทกษะการใชกลามเนอใหญของรางกาย คอ กลามเนอแขนขาและล าตว การพฒนาการของกลามเนอ

ใหญมความจ าเปนมากตอการนง การคลาน การเดน และการวงของเดกเพราะการทเดกจะมความคดรวบยอดหรอเขาใจสงตาง ๆ เหลานนอยางอสระโดยตรง

ทกษะกำรใชกลำมเนอเลก (Fine Motor Skill) ทกษะการใชกลามเนอเลกของรางกาย คอ กลามเนอนวมอ กลามเนอมอทใชในการถอหยบจบทกษะ

การใชลน รมฝปาก รวมทงบรเวณฝามอทใชในการหยบ จบ ก า บบ และปลอยหรอวางสงของตาง ๆเดกสามารถใชกลามเนอเลกเหลานส ารวจและเรยนรรายละเอยดของสงตาง ๆ ทอยรอบตว ซงมความหมายและส าคญตอเขามาก

Page 12: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 12

ทกษะกำรสอสำรและกำรใชภำษำ (Language Communication Skill) ทกษะการสอสารและการใชภาษา คอ ทกษะทเดกตองใชในการทจะตดตอสอสารกบผอนตองการ

ทราบวาผอนพดอะไรและตองการใหผอนเขาใจในสงทตนพดตามความนกคดของตน

กำรเตรยมทกษะทำงวชำกำร (Pre-academic Skill) ทกษะนจะมงเนนใหเดกเกดการเรยนรจากสงตาง ๆ รอบตว ทเรยกวา เปนการพฒนาทกษะความคด

รวบยอดของเดก (Concept Development) ในสงตาง ๆ รอบตวเปนการใชทกษะทางดานประสาทสมผส ซงไดแก การเหนทเหลออย (Residual Vision) การฟง การสมผส การดมกลน และการลมรสในการรบรสงตาง ๆ เปนการสอนโดยใชการรบรหลายชองทาง (Multisensory Approach หรอบางครงนกวชาการจะคนเคยกบค าวา การบรณาการประสาทสมผส (Sensory Integration) เปนตน

ทกษะกำรชวยเหลอตนเอง (Self Help Skill) ทกษะในการชวยเหลอตนเองอยางอสระในการกระท ากจวตรประจ าวน ซงเราสามารถสอนเดกได

โดยตรง การเรยนรเรองทกษะการชวยเหลอตนเองจะเปนพนฐานทดเบองตน เพอใหเขาสามารถดแลตนเองไดโดยไมตองเปนภาระของผอน เชน การตดกระดมเสอ การผกเชอกรองเทาเอง การรบประทานอาหารดวยตนเอง เปนตน

ตวอยางเชน กจกรรมทชวยใหเดกทมความบกพรองทางการเหนใหหดรนน า ในกจกรรมนควรแสดงใหเดกไดเรยนรถงการใชนวใสลงไปในถวยแกวในขณะทเขาก าลงรนสงทจะดมลงไป ใหเขาใชนวชของมอทจบแกวใสลงไปในแกวขณะทเขารนออกใหเขาหยด เมอเขารสกวาเครองดมนนแตะถงนวของเขา เตอนใหเขารนชาๆ ควรใชโถใสน าเลกๆ กอนจะเปนการงายส าหรบเดกมาก ทกษะทำงดำนสงคม (Social Skill)

ทกษะทางดานสงคมในการตดตอกบผอนครงแรกเดกจะเรยนรวธการตดตอกบพอแมของตนเองกอน หลงจากนนจะตดตอกบบคคลทอยใกลตวออกไปทงเดกและผใหญรวม ทงเรองของการอยรวมกบผอนมารยาทของสงคม เปนตน

ทกษะจ ำเปนเฉพำะควำมพกำร ทกษะทจะชวยใหเดกด ารงชวตประจ าวนไดอยางมอปสรรคและขอจ ากดนอยทสด สงส าคญจะชวย

ใหเดกมอสระในการด ารงชวตประจ าวน เชน ทกษะการการสรางความคนเคยกบสภาพแวดลอมของเดกพการทางสายตา การใชเครองชวยฟงในเดกทบกพรองทางการไดยน การใชกายอปกรณส าหรบเดกทบกพรองทางรางกาย เปนตน

กจกรรมทง 7 ดานนมความจ าเปนทพอแม คร และนกวชาชพทเกยวของ ตองจดแบบบรณาการ (Integrated Activities) ใหมความหลากหลาย และผสมผสานกนโดยค านงถงตวเดกทจะน าทกษะตาง ๆ ไปใชไดจรง (Functional Skill) มากทสด กจกรรมตาง ๆ ของเดกวยนจะมงทสอ อปกรณ และของเลนทหลากหลาย และเหมาะส าหรบเดกทมความตองการพเศษแตละประเภทดวย

Page 13: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 13

แนวทำงกำรปฏบตงำนตำมขนตอนกำรใหบรกำรชวยเหลอระยะแรกเรมของศนยกำรศกษำพเศษ

สวนกลำง

ศนยการศกษาพเศษ สวนกลาง ไดใหบรการชวยเหลอระยะแรกเรม พฒนาศกยภาพ และเตรยม

ความพรอม ตามบทบาทหนาท โดยมขนตอนการใหบรการชวยเหลอระยะแรกเรมดงน

ขนตอนท 1 ขนรวบรวมขอมลพนฐำน ประกอบ

1. รบสมคร: ผปกครองหรอคนพการ หรอครของศนยการศกษาพเศษ สวนกลางกรอกขอมลในใบ

สมครนกเรยน

2. คดกรอง: นกจตวทยาท าหนาทคดกรองพฒนาการเดก

3. ใหค าแนะน าปรกษาแกผปกครอง: เกยวกบการใหบรการเดกนกเรยน

ขนตอนท 2 ขนประเมนควำมสำมำรถเบองตน

ประเมนความสามารถพนฐาน เพอหาจดเดน จดดอยในการวางแผนการสอนโดยครผรบผดชอบ

ผปกครองและผเกยวของ โดยใชแบบประเมนความสามารถเบองตน แบบประเมนทางกายภาพบ าบด แบบ

ประเมนทางกจกรรมบ าบด แบบวดเชาวนปญญา แบบประเมนทกษะทางดนตร แบบประเมนทกษะทางศลปะ

ขนตอนท 3 ขนวำงแผนกำรใหบรกำร

1. จดท าแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล โดยด าเนนการในรปแบบคณะกรรมการจดท าแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล ประกอบดวย ผปกครอง ครผรบผดชอบ ผบรหารและผเกยวของรวมกนพจารณาโดยน าผลการประเมนความสามารถพนฐาน และผลจากการวเคราะห แนวทางชวยเหลอระยะแรกเรม พฒนาศกยภาพและเตรยมความพรอมมาก าหนดแผนการจดการศกษา ซงในแผนจะประกอบไปดวย ขอมลทวไป ขอมลดานการแพทย หรอ ดานสขภาพ ขอมลดานการศกษา ขอมลอนๆ ทจ าเปน การก าหนดแนวทางการศกษาและการวางแผนการจดการศกษาพเศษ ความตองการดานสงอ านวยความสะดวก เทคโนโลยสงอ านวยความสะดวก สอ บรการและความชวยเหลออนใดทางการศกษา คณะกรรมการจดท าแผน และความเหนของบดา มารดา ผปกครอง หรอผเรยน

2. จดท าแผนการสอนเฉพาะบคคล ด าเนนการจดท าโดยครผรบผดชอบน าขอมลการก าหนดแนวทางการศกษาและการวางแผนการจดการศกษาพเศษ ทระบ ไวในแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล( IEP) คอ น าเปาหมายระยะเวลา 1 ป จดประสงคเชงพฤตกรรม(เปาหมายระยะสน) เกณฑและวธประเมนผล ความตองการดานสงอ านวยความสะดวก เทคโนโลยสงอ านวยความสะดวก สอ บรการและความชวยเหลออนใดทางการศกษามาจดท าแผนการสอนเฉพาะบคคล (IIP) ซงประกอบดวย เปาหมายระยะยาว 1 ป จดประสงคเชงพฤตกรรม เนอหา/กจกรรม/เรองทสอน กจกรรมการเรยนร สอ / วสดอปกรณ / เทคโนโลย แหลงเรยนร การวดและประเมนผล เครองมอ/วธการวดและประเมนผล จากนนน าแผนดงกลาวเสนอตอหวหนาฝายวชาการ รองผอ านวยการ และผอ านวยการตามล าดบเพอใหความเหนชอบการใชแผนการสอนเฉพาะบคคล น าไปใชใหบรการแกเดกพการ

Page 14: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 14

ขนตอนท 4 ขนใหบรกำรเฉพำะบคคล

ใหบรการเตรยมความพรอมระยะแรกเรม โดยแบงหองเรยนแยกตามประเภทความพการและระดบ

ความสามารถของนกเรยนดงน 1. นกเรยนออทสตก 2. นกเรยนบกพรองทางสตปญญา 3. นกเรยนบกพรอง

ทางการไดยน 4. นกเรยนบกพรองทางการเหน 5. นกเรยนบกพรองทางรางกาย

ขนตอนท 5 ขนสงตอกำรใหบรกำร 1. สรปผลการเรยนร โดยเมอครท าหนาทสอนเดกพการมาจนครบปการศกษาจะตองด าเนนการ

จดท ารายงานผลการจดการเรยนร ซงประกอบไปดวย การรวบรวมขอมลนกเรยนทวไป เชน ชอ-นามสกล

วนเดอนปเกด รปแบบการรบบรการ ประเภทความพการ ทกษะทจดการเรยนร รปแบบ/เทคนคทใชใน

การจดการเรยนรโดยสรป สอทใช เกณฑการวดผล/ประเมนผลทใช สรปผลการจดการเรยน พฤตกรรมท

เปนปญหา/อปสรรคขณะทฝก/สอน การปรบแกตามสถานการณจรง/การจดการพฤตกรรม/กจกรรม/

ขอเสนอแนะ/แนวทางแกไข ขอคนพบ และขอเสนอแนะทจะน าไปสการพฒนาการเรยนการสอน รวมถง

ความพงพอใจของผปกครอง/นกเรยนทมตอการจดกระบวนการเรยนรของครผสอน/ผรบผดชอบ

2. สงตอการใหบรการ เมอผปกครองหรอเดกพการไดรบบรการชวยเหลอระยะแรกเรม พฒนา

ศกยภาพและเตรยมความพรอมจนถงระยะหนงเดกพการมความพรอมทจะเขาเรยนโรงเรยนจดการเรยนรวม

โรงเรยนเฉพาะความพการ หรอสถานศกษาอน ใหครผสอนหรอผรบผดชอบเดกพการ จะตองด าเนนการ

จดท ารายงานผลการจดการเรยนร ขอหรอจดท าหนงสอรบรองผลการเรยนใหนกเรยน เพอเปน

หลกฐานน าไปใชเขาเรยนตอในสถานศกษาอน หรอเดกพการมความประสงคบรการทางการแพทย เชน ฝก

พด กายภาพบ าบด หรอทางอาชพ เชน เตรยมความพรอมพนฐานอาชพ หรอทางสงคม เชน การด าเนน

ชวตอยางอสระในชม ใหครผสอนหรอผรบผดชอบและผ เกยวของจดท าเรองการประสานสงตอไปยง

หนวยงานอนตามทผปกครองรองขอ

หองเรยนตามสาขาความพการ เนองจากเดกทมารบบรการมความหลากหลาย ทงนเพอใหการพฒนาตรงกบสภาพความ

พการของผเรยน ศนยการศกษาพเศษ สวนกลางจงแบงหองเรยนสาขาออก ดงตอไปน 1.หองเรยนส าหรบเดกบกพรองทางสตปญญา 2.หองเรยนส าหรบเดกออทสตก 3.หองเรยนส าหรบเดกบกพรองทางการไดยน 4.หองเรยนส าหรบเดกบกพรองทางการเหน 5.หองเรยนส าหรบเดกบกพรองทางรางกาย

Page 15: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 15

EI

3

6

1

1

หองสงตอเพอกำรเรยนรวม

เปนหลกส าคญในการจดประสบการณการเรยนร ซงผสอนจ าเปนตองศกษาหลกการของคมอใหเขาใจ เพราะใชในการจดประสบการณใหเดกอาย 5 ปขนไป โดยตองค านงถงความสนใจและความตองการของเดกทกคนเดกทมความจ าเปนพเศษ เดกทมความบกพรองทางรางกาย อารมณ จตใจ สงคม สตปญญา รวมทงการสอสารและการเรยนร หรอเดกทมพการ หรอทพพลภาพ หรอบคคลซงไมสามารถพงตนเองได เพอใหเดกพฒนาทกดานทงดานรางกาย อารมณ จตใจ และสตปญญาอยางสมดล โดยจดกจกรรมทหลากหลาย บรณาการผานการเลนและกจกรรมทเปนประสบการณตรงผานประสาทสมผสทงหา เหมาะสมกบวย และความแตกตางระหวางบคคลดวยปฏสมพนธทดระหวางเดกกบพอแม เดกกบผเลยงดหรอบคลากรทมความรในการอบรมเลยงดและใหการศกษาเดกทมความตองการพเศษ เพอใหเดกแตละคนไดมโอกาสพฒนาตนเองตามล าดบขนตอนการพฒนาการสงสดตามศกยภาพและน าไปใชในชวตประจ าวนไดอยางมความสขและสอดคลองกบธรรมชาต สงแวดลอม ขนบธรรมเนยม ประเพณ วฒนธรรม ความเชอทางศาสนา สภาพเศรษฐกจ สงคม โดยความรวมมอจากบคคล ครอบครว สถาบนทางสงคมอน

คมอหลกสตรการเรยนโปรแกรมสงตอ มสาระส าคญ ดงน 1.สงเสรมกระบวนการเรยนรและพฒนาการทครอบคลมเดกทมความตองการพเศษ 2.ยดหลกการอบรมเลยงดและให ดการศกษาโดยยดผเรยนเปนส าคญ โดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคล และวถชวตของเดกตามบรบทของชมชน สงคมและวฒนธรรมไทย 3.พฒนาเดกพการโดยองครวมดวยรปแบบและกระบวนการทหลากหลายผานกจกรรมทเหมาะสมกบวยและพฒนาการ โดยใชแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล (IEP) ก าหนดแนวทางการจดการศกษาทสอดคลองกบความตองการจ าเปนพเศษเฉพาะของเดกพการและครอบครว ผานการเลนและกจกรรทเหมาะสมกบวย 4.จดประสบการณการเรยนรใหเดกพการสามารถด ารงชวตไดเตมศกยภาพอยางมความสข และมคณภาพชวตทด

Page 16: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 16

5.เลอกใชเทคโนโลยสงอ านวยความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษา ใหตรงกบความตองการจ าเปนพเศษเฉพาะบคคล 6.เนนการมสวนรวมกบครอบครว สหวชาชพ สถานศกษา ชมชน และ � � � �

จดมงหมาย คมอหลกสตรการเรยนโปรแกรมสงตอใหเดกมพฒนาการทเหมาะสมกบวย ความสามารถและความ

แตกตางระหวางบคคลทงดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคมและสตปญญา เมอเดกจบการศกษาหองเรยนรวมและสงตอเดกจะบรรลตามมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงคทก าหนดไวในหลกสตรการใหบรการชวยเหลอระยะแรกเรมส าหรบเดกพการ ศนยการศกษาพเศษ พทธศกราช ๒๕๕๖ และในแตละชวงอายผสอนจะตองค านงถงคณลกษณะตามวยของเดกทมความตองการพเศษดวย แนวทางในการพฒนาศกยภาพการเรยนโปรแกรมสงตอ

การเรยนรวมของเดกพการ การจดการศกษาแบบเรยนรวม เปนแนวทางทสงเสรมการเรยนรและการปรบตวของเดกทมความบกพรองแตละประเภท ซงมความแตกตางเฉพาะของแตละบคคลท าใหการเรยนการสอนเรยนรวมและสงตอมรายละเอยดของรปแบบทหลากหลาย รวมทงมการความตองการจ าเปนในการปรบสภาพแวดลอมการปรบหลกสตรและการสนบสนนการศกษาในชนเรยนทวไป ซงแตกตางกน อยางไรกตามสามารถใชเปนแนวทางในการวางแผนจดการศกษาทสอดคลองกบความตองการจ าเปนของแตละบคคล แนวทางในการพฒนาศกยภาพการเรยนโปรแกรมสงตอ เนอหาประกอบดวยกฎหมายและนโยบายทเกยวของกบการจดการศกษาส าหรบเดกทมความตองการพเศษ การจดการศกษาแบบมสวนรวมส าหรบเดกทมความตองการพเศษ การประเมนเพอใหบรการทางการศกษา การใหบรการทางการศกษาตามขอจ ากดของเดกทมความตองการพเศษ ทกษะทจ าเปนในการพฒนาเดกพการมทงหมด 6 ทกษะ ไดแก ทกษะกลามเนอมดใหญ ทกษะกลามเนอมดเลก ทกษะการชวยเหลอตนเองในชวตประจ าวน ทกษะภาษาและการสอสาร ทกษะทางสงคม ทกษะวชาการ และการบรณาการประสาทความรสก การแกปญหาทางพฤตกรรม การมสวนรวมส าหรบเดกทมความตองการพเศษ และความส าเรจในการเรยนรวมและสงตอนกเรยนเดกทมความตองการพเศษ รวมทงทกษะจ าเปนเฉพาะความพการหรอทกษะจ าเปนอนๆ ความส าเรจในการเรยนโปรแกรมสงตอส าหรบเดกทมความตองการพเศษ ความส าเรจในการเรยนโปรแกรมสงตอ ส าหรบเดกทมความตองการพเศษ ปจจยทมผลตอความตองการจ าเปนส าหรบการวางแผนเพอการเรยนโปรแกรมสงตอ ส าหรบเดกทมความตองการพเศษ มมมองความเปนมาในการเรยนรวมและสงตอ กฎหมายดานการสงตอเพอการเรยนรวม นยามทรจกทวไป การประเมนเพอสงตอ ชวงเวลาในการวางแผนเพอการสงตอส าหรบเดกทมความตองการพเศษ ดงนนเพอเปนการสงเสรมใหเดกทมความตองการพเศษสามารถอยในสงคมไดนน การจดการศกษาจงตองเรมทนทตงแตพบลกษณะอาการ และตองใหความชวยเหลอแบบเขมขนในระยะแรกเรมตงแตวยเดกเลก ซงจะชวยใหเดกทมความตองการพเศษ มพฒนาการอยางเดนชดโดยบรณาการรบรสมผสใหเนนฐานในการเรยนรตาง ๆ ทงดานการสอสาร การแสดงออก ปฏสมพนธ ทางสงคม กลไกการเคลอนไหว การใชกลามเนอ การชวยเหลอ และการเรยนรทางดานวชาการ ตลอดจนการเรยนรพฤตกรรมทเหมาะสม ซงในการพฒนาทกษะทางสงคมและอารมณควรมการพฒนาแผนการปรบพฤตกรรมเพอใหการชวยเปนไปอยางมประสทธผลเปนระบบตอเนอง ทงนมหลกในการจดประสบการณการเรยนร คอ การจดกจกรรมการเรยนรทมโครงสราง

Page 17: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 17

ชดเจนใหเดกทมความตองการพเศษ ไดเรยนรในสถานการณจรงและส าหรบกลมทมปญหาทางดานการใชภาษาควรจดใหไดรบบรการฝกพด ไดรบการสงเสรมโดยใชกจกรรมบ าบด กจกรรมพฒนาทกษะกลไกการเคลอนไหว ศลปะบ าบด ดนตรบ าบด ตามความตองการจ าเปนดวย การจดโปรแกรมสงตอ มดงน

การสอนนกเรยนทมความตองการพเศษจ าเปนตองมวธการ สอนตางจากเดกปกต เพอสนองความตองการพเศษของนกเรยนเหลาน ซงมหลกการสอนดงน

1. ค านงถงความพรอม ครจะตองเตรยมความพรอมนานๆเมอนกเรยนมความพรอมแลวจงท าการสอน

2. สอนตามความสามารถและจดหองเรยนใหเหมาะสมกบสภาพนกเรยน 3. ยอมรบความสามารถและสรางเสรมความสามรถ อยาชวยเหลอหรอลงโทษมากเกนไป 4. ฝกใหนกเรยนชวยเหลอตวเองไดมากทสด 5. สอนจากขนตอนงายๆไปสยาก 6. ใชหลกการสอนแบบ 3 R

6.1 Repetition คอการสอนซ าและใชเวลาสอนมากกวานกเรยนปกต สอนหลากหลายวธในเนอหาเดม

6.2 Relaxation การสอนแบบไมตงเครยด ไมควรเกน 15 นาท ควรมการผอนคลายและมการปฏบตจรง

6.3 Routine สอนใหเปนกจวตรประจ าวน สอนสม าเสมอ 7. แบงเปนกลมหากนกเรยนมสตปญญาเทากนสอนตามตารางสอน 8. ควรแทรกดานอนๆไปในกจกรรมทนกเรยนฝกปฏบต 9. ชวยในการพฒนาความเชอมนในตวเอง 10. สอนสงทมความหมายส าหรบเดกเพอน าไปใชในชวตประจ าวน 11. .สอนโดยใชของจรง มสอประกอบดวยทกครง 12. อาศยแรงจงใจในการฝก 13. มการประเมนผลสม าเสมอและน าขอมลไปปรบปรงวธการสอนใหมประสทธภาพยงขน 14. ครตองมความเชอมนวานกเรยนมความสามารถในตนเองเปนผทสามารถพฒนาได 15. เทคนคการสอนเชงพฤตกรรมอยางเปนระบบ ซงประกอบดวย การวเคราะหงาน การกระตน

เตอน แรงจงใจ การใหรางวล การเลยนแบบ และการลงโทษ เปนตน

สรป โปรแกรมการสงตอ ควรยดหลกการสอนโดยสภาพความเปนจรง อาจจดเปนกลมหรอรายบคคล สอนตามความสามารถ สอนซ าๆ บรรยากาศในการเรยนตองไมตงเครยด ปฏบตจรง มการประเมนผล มการเสรมแรงดวยรางวลหรอการชมเชย

การจดประสบการณส าหรบหองสงตอเพอการเรยนรวม - ประเมนความพรอมพนฐานของเดกในแตละทกษะ - ครผสอนตองจดท าแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล (IEP) เพอพฒนาเดกตามศกยภาพรายบคคล - จดการเรยนการสอนตามทกษะ สวนทกษะวชาการจะเพมรายวชาตามรปแบบของระดบประถมศกษา

ในแตละกลมสาระ แตหยนตามศกยภาพรายบคคล และน ามาจดท าเปนแผนการสอนรายบคคล (IIP)

Page 18: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 18

- จดรปแบบกจกรรมบรณาการผานการเลน และการปฏบตจรง เพอใหนกเรยนรบรจากประสบการณตรง

- สอดแทรกเนอหาทสามารถแกปญหาหรอขอบกพรองของเดก เชน การปรบพฤตกรรม การพฒนาการสอสารและภาษา เปนตน

- ประเมนผลตามแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล (IEP)

ขนตอนการจดกจกรรมการเรยนการสอน การจดกจกรรมการเรยนการสอน หมายถง การน าเทคนคและวธการตางๆ มาจดกจกรรมการเรยน

การสอน โดยใหนกเรยนทกคนมสวนรวมในการรวมกจกรรมใหมากทสด เพอใหผเรยนไดรบความร ประสบการณ และเกดความสนกสนานในกจกรรมการเรยนการสอนนนๆ ทงน โดยค านงถงความแตกตางพนฐานของผเรยนแตละคนเปนค าส าคญ

กระบวนการจดการเรยนร การจดประสบการณ และการจดกจกรรมทางการเรยนการสอนนกเรยนทมความตองการพเศษ ครผสอน ควรด าเนนการตามขนตอนตางๆ ดงน

1. ประเมนทกษะพนฐานของผเรยนเปนรายบคคล เพอการรบรพนฐานของผเรยนเกยวกบความสามารถทท าไดและความสามารถทท าไมได จดเดนและจดดอย ส าหรบเปนแนวทางในการวางแผนการพฒนาศกยภาพตามความสามารถทท าไมได เพอใหสามารถท าไดดยงขน

2. วางแผนพฒนาในแตละทกษะ ครผสอนจะตองวางแผนกจกรรมการเรยนการสอนเพอพฒนาและสงเสรมผเรยนไดตรงตามความตองการของแตละคน

3. ประเมนผลระหวางการจดกจกรรม เพอครผสอนจะไดรถงการพฒนาของผเรยนทกระยะ ทงความรความเขาใจเนอหาทางวชาการ และทกษะความสามารถตางๆ ทเกดขนจากการจดกจกรรมมมากนอยเพยงใด มสงใดทตองเนนหรอเพมเตม

4. จดกจกรรมเสรมส าหรบการพฒนาผเรยนเปนรายบคคล ผเรยนบางคน อาจตองมการกระท าซ าแลวซ าอกจงจะเกดทกษะความสามารถ การจดกจกรรมเสรมจงมความจ าเปนอยางยงส าหรบการพฒนาผเรยน

5. ประเมนหลงการสอน เปนประเมนผเรยนในดานการพฒนา ผเรยนมความรความสามารถเพมขนจากเดมมากนอยเพยงใด ผานจดประสงคทตงไวหรอไม เพอการวางแผนในการจดกจกรรมการเรยนการสอนตอไป

กระบวนการเรยนการสอนตามรปแบบแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล (Individualized Education Program)

แผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล (IEP) เปนโปรแกรมการจดการศกษาทจดท าขนใหตรงกบสภาพความตองการจ าเปนของบคคลแตละคน โดยมวตถประสงคการใช ๒ ประการ คอ

๑. เพอจดเดกเขารบบรการทางการศกษา และบรการอนๆ ทเกยวของตามความคดเหนของคณะกรรมการทตรวจสอบเดกเปนรายกรณ

๒. เพอเปนเครองมอส าหรบใชในการตรวจสอบกระบวนการเรยนการสอน ขนตอนการตรวจสอบ กระบวนการเรยนการสอนตามรปแบบแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล แบงออกเปน 2 ขนตอน คอ ขนตอนท 1 ขนสงตอ (Referral Stages) แบงเปนขนตอนยอย ดงน

Page 19: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 19

กจกรรมกอนการสงตอ (Prereferral Activities) คอ การชวยเหลอระยะแรกเรมทคร ผปกครองใชเมอพบวาผเรยนมปญหาและความบกพรอง โดยการรวบรวมขอมลของผเรยนจากคร ผปกครอง แลวจงวเคราะหปญหาของผเรยนพรอมทงใหการชวยเหลอในระยะแรกเรมโดยกลมบคคล 2 กลม คอ

ขนตอนท 2 ขนตรวจสอบ (Assessment Stages) เปนขนตอนส าคญของกระบวนการเรยนการสอนตามรปแบบ IEP ซงจะเกยวของกบการพฒนาการเรยน IEP ซงมขนตอนยอย ดงน

1. ครผสอน 2. คณะกรรมการด าเนนงาน

ผปฏบตหนาทจดกจกรรมพฒนาผเรยน คณะบคคลจากหนวยงานตางๆทมความเชยวชาญในสาขาทเกยวของ

บทบาททเกยวของ รบทราบปญหาของผเรยนและน าปญหาทเกดขนตามทครผสอนน าเสนอพจารณาหาวธการชวยเหลอแกไขปญหาตางๆทเกดขนกบผเรยน

หนาท ๑. จดหาขอมลเกยวกบผเรยน ๒. แสวงหาวธชวยเหลอผเรยน ๓. ด าเนนการชวยเหลอผเรยนตามขอมลท

ครผสอนมอยแลวและประเมนผล ๔. ครผสอนน าขอมลมาประชมหารอกบ

ผปกครองและผเกยวของ ๕. ผลการแกไขทยงไมเปนทพอใจใหผเรยนไปยง

คณะกรรมการด าเนนงานพจารณาแกไขตอไป

หลงจากทไดมการรวบรวมขอมลโดยคณะสหวทยาการแลว ขนตอนตอไป ใหจดการประชม เพอเขยน IEP ซงประกอบดวยคณะบคคลดงน 1. ผปกครอง

ผเชยวชาญจากหลายดาน เชน นกจตวทยานกแกไขการพด ผเชยวชาญเกยวกบเดกทปญหาทางการเรยนจะท างานรวมกน และรวบรวมขอมลทจ าเปนจากการตรวจสอบทางวชาการและพฤตกรรมทสงสยวาจะเปนความบกพรองของเดก

การประเมนโดยคณะสหวทยาการ (Multisisciplinary Evluation)

การประชมเพอการเขยน IEP ตวอยางแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล (IEP) แบบ mind mapping

Page 20: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 20

การสรางบรรยากาศในการจดการเรยนร การจดสภาพแวดลอม เพอการพฒนาผเรยนทมความตองการพเศษระดบเตรยมความพรอมสภาพแวดลอม หมายถง การจดพนท สอ วสด ครภณฑ ทงภายในและภายนอกหองเรยนใหเหมาะสม เพอใหผเรยนเกดพฤตกรรมการเรยนร และมพฒนาการทงทางดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา การจดสภาพแวดลอมตองค านงถงสงตอไปน

1. ความสะอาด ความปลอดภย 2. ความสะดวกในการท ากจกรรม 3. ความพรอมของอาคาร สถานท เชน หองเรยน หองน า สนามเดกเลน 4. ความเพยงพอ เหมาะสม ในเรยนสงของและเครองเลน 5. บรรยากาศในการเรยนร การจดทเลน และมมประสบการณ

การจดสภาพแวดลอมในหองเรยนใหเออตอการเรยนการสอนนกเรยนทมความตองการพเศษควรค านงถงสงตอไปน

1. ครตองอธบายใหเดกเขาใจวา หองเรยนมไวท าไม 2. หองเรยนขนาดเลกเกนไป อาจท าใหแออด สงผลตอพฤตกรรมของผเรยน 3. หองเรยนทกวางเกนไป อาจะท าใหผเรยนรสกสบสน วนวาย เพราะไมทราบจะตองประกอบ

กจกรรมใดในหองเรยนบาง 4. หองเรยนทมประตมากเกนไปจะท าใหผเรยนอยากออกไปนอกหองเรยน 5. หองเรยนทมหนาตางๆมากเกนไป ท าใหผเรยนเสยสมาธ เพราะผเรยนจะมองออกนอก

หนาตางบอยๆ 6. หองเรยนทอยตดกน หรออยใกลทางเดน อาจมเสยงดงรบกวน 7. ภายในหองเรยน ใหท าเครองหมายก าหนดพนทการท ากจกรรมแตละกจกรรม (เพอให

ผเรยนเขาใจงายขน ครผสอน อาจใชรป หรอสญลกษณ หรอส ก ากบไวบนพนทแตละกจกรรม

8. ก าหนดพนทในหองเรยนวา บรเวณใดใชท ากจกรรมอะไร 9. จดเตรยมวสด อปกรณ เครองมอทจะใชในการสอนใหอยใกลมอคร ครสามารถเออมหยบได

โดยไมตองเดนออกไป เพราะการเดนของครเพยง 4-5 กาว จะท าใหเดกพเศษหนเหความสนใจไปยงสงอน และดงความสนใจกลบมายาก

10. เนอหาทจะสอนจะตองผเรยนในระดบทเดกท าไดไมยากเกนไป และไมงายเกนไป

Page 21: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 21

11. การสอนเดกทมความตองการพเศษใหเขาใจวาหองเรยนมไวท าไม และเมอเวลาเขามาในหองเรยน นกเรยนจะตองท าอะไรบาง

12. โตะเขยนหนงสอจะตองอยในบรเวณททเหมาะสม เสยสมาธใหนอยทสด 13. บรเวณเหลานน ตองอยในสายตาของคร ครสามารถมองเหนไดอยางชดเจนและทวถง 14. บรเวณทใชเรยน ใชเลน ตองอยหางจากประต เพอปองกนไมใหเดกหลบหนออกทางประต

ไดโดยงาย 15. วสด อปกรณ เครองมอทเปนอนตรายตองเกบใหมดชด เพอปองกนไมใหเดกหยบจบไดงาย

แนวทางในการจดเวลาส าหรบการจดตารางกจกรรม 1. ตารางสอนทจะใหเดกปฏบต ตองชดเจน 2. ครประจ าชนจะตองเขาใจตารางดงกลาวดวย 3. ครจะตองสอนตามตารางเวลาทก าหนด

สอและแหลงเรยนร ศนยการศกษาพเศษ สวนกลาง ไดจดใหมสออยางหลากหลายเพอใหเดกทมความตองการพเศษเรยนรอยางมคณภาพ ไดแก

1. สอวสดอปกรณ เปนสอประเภทอปกรณใชประกอบการสอนส าหรบผเรยน และเปนเครองมอส าหรบผเรยนใชเพอเกดการเรยนร เชน ของจรง หนจ าลอง เกมการศกษา ของเลน บตรภาพ บตรค า เปนตน

2. สออเลกทรอนกส เปนสอประกอบนวตกรรมทผสอนใชในการศกษาหาความรและจดกจกรรมการเรยนการสอน ผเรยนไดลงมอปฏบตกบสอเพอใหเกดการเรยนร เชน วดทศน คอมพวเตอร เปนตน

3. สอสงพมพ เปนสอเอกสารประเภทตางๆ ทชวยใหผเรยนเกดการเรยนร ผสอนใชศกษาหาความร และเปนเครองมอในการจดการเรยนการสอนส าหรบพฒนาทกษะพนฐาน และสงเสรมการเรยนร เชน หนงสอเรยน หนงสอนทาน คมอคร และแบบประเมนการเรยนร เปนตน

4. สอประสม เปนสอประเภทชดการสอนส าเรจรป ทมสอประเภทตาง ๆรวมกนอยเปนชด ส าหรบแหลงเรยนร ศนยการศกษาพเศษ สวนกลาง สงเสรมใหมการใชแหลงเรยนรภายในและภายนอกสถานศกษา แหลงเรยนรภายใน ไดแก สภาพแวดลอมรอบบรเวณสถานศกษา หองสมด หองกจกรรมบ าบด หองดนตร เปนตน ทงนเพอสงเสรมการเรยนรของเดกใหไดรบการพฒนาอยางเตมศกยภาพ

แนวทางการวดและประเมนผล ประเมนตามสภาพความเปนจรง ประเมนโดยเปนไปตามรายละเอยดทก าหนดไวตามแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล (IEP) มการประเมนผลตามเปาหมายระยะยาวในแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลอยางนอยปละ ๑ ครง

ตามแบบประเมนผลการเรยนร บนทกผลการประเมน หลงจากการพฒนาผเรยนตามจดประสงค โดยเขยนผลการประเมนดงน

เกณฑการประเมน ระดบคะแนน เกณฑประเมน ระดบคณภาพ

1 ท าไดโดยมผอนพาท า ปรบปรง

Page 22: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 22

2 ท าไดโดยมการชวยเหลอ ชแนะ จากผอน พอใช 3 ท าไดโดยมการชวยเหลอ ชแนะจากผอนบางเลกนอย ด 4 ท าไดดวยตนเอง ดมาก 5 ท าไดดวยตนเองและเปนแบบอยางผอนได ดเยยม

มการประเมนผลตามจดประสงคเชงพฤตกรรม(เปาหมายระยะสน)ในแผนการจดการศกษาเฉพาะ

บคคลอยางนอยปละ ๒ ครง ตามแบบประเมนผลการเรยนร ทงนเพอการปรบปรงแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคลของผเรยนแตละคนใหเหมาะสมในการประเมนผลผเรยนนน จะมการรวบรวมขอมลเกยวกบตวเดกใหมากทสด โดยเฉพาะอยางยงขอมลทเกยวกบจดประสงคทก าหนดไวในแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล ทงนเพอประกอบการพจารณาวาเดกมพฒนาการ ดานตางๆมากนอยเพยงใด วธการจดการศกษาทผานมาเหมาะสมเพยงใด และควรปรบปรงวตถประสงค ตลอดจนการเรยนการสอนในลกษณะใดบาง

หองเรยนสหวชาชพ

นอกจากนศนยการศกษาพเศษ สวนกลาง ยงมการจดบรการเพอการบ าบดส าหรบชวยลดปญหาเฉพาะรายในเดกทมความตองการพเศษแตละคน ซงผใหบรการจะเปนครการศกษาพเศษ และนกสหวชาชพ ทงนเพอใหการพฒนาเปนไปอยางเปนองครวม และมประสทธภาพสงสด บรการหองเรยนสหวชาชพ ไดแก 1.กจกรรมบ าบด การกระท าเกยวกบความสามารถของบคคลทมความบกพรองทางดานรางกาย

จตใจ การเรยนร และพฒนาการเกยวกบเดก โดยกระบวนการตรวจ ประเมน สงเสรม ปองกน บ าบดและฟนฟ

สมรรถภาพ ใหสามารถท ากจกรรมตางๆ ได เพอใหบคคลด าเนนชวตไดตามศกยภาพ โดยการน ากจกรรม

วธการ และอปกรณทเหมาะสมมาเปนวธการในการบ าบด ใหบรการโดยนกกจกรรมบ าบด

2.กายภาพบ าบด กายภาพบ าบด (Physical therapy) เปนวชาชพทางวทยาศาสตรสขภาพ ซงเกยวของกบการดแลสขภาพของประชาชน ทงในแงสงเสรม, ปองกน, รกษา และฟนฟสภาพรางกายและจตใจ โดยชวธตามหลกวทยาศาสตร และเครองมอหรออปกรณทางกายภาพบ าบด ใหบรการโดยนกกายภาพบ าบด

3.จตวทยาคลนค การศกษาพฤตกรรมกระบวนทางจตเชงปรนย เปนศาสตรทมขอบเขตกวางขวาง เปนองคความรทงเชงศลปศาสตรและวทยาศาสตร คลอบคลมทกดานเกยวกบชวตมนษยทงทางกาย สงคม อารมณ จตใจ ความคดสตปญญา จดมงหมายส าคญของการศกษาศาสตรสายนคอ เพอทจะเขาใจ อธบาย ท านาย พฒนาและควบคมพฤตกรรมดานตาง ๆ (จราภา เตงไตรรตน และคนอน ๆ, 2550, หนา 29) จตวทยาเปนวชาทมงศกษาพฤตกรรมของมนษยและสตว โดยใชระเบยบวธการศกษาทางวทยาศาสตร (เตมศกด คทวณช, 2546, หนา 12)

Page 23: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 23

4.ฝกพด การฝกสอนใหเดกสามารถเปลงเสยงและพดได เพอใหเดกเรยนรภาษา และสามารถสอสารได ซงเปนการบ าบดทส าคญมาก ความเขาใจภาษาของเดกวยน สวนใหญจะเกยวกบการท ากจกรรมทโรงเรยน เชน การปฏบตตามกฎระเบยบของโรงเรยน การปฏบตตามค าสงในการท างานรวมกบกลมเพอน การแกไขปญหาเฉพาะหนา โดยจะเนนใหเดกใชภาษาใหเหมาะสมกบสถานการณตาง ๆ เพราะเดกตองใชภาษาในการสอสาร โดยการสนทนาพดคยกบกลมเพอน และมปฏสมพนธกบกลมเพอนและครเพอใหเดกสามารถพดเลาเรอง หรอถายทอดประสบการณการเรยนรทตนไดพบไดเหน ซงเปนเปาหมายทส าคญของการฝกพดเดกในวยเรยน โดยใหเดกสามารถพดไดชดเจนและสามารถพดสอสารใหผอนเขาใจความหมายของค าพดทตนพดได ใหบรการโดยครฝกพด

บทท 2 การใหบรการกบเดกพการกลมเปาหมาย

1.งานสงเสรมสนบสนนการฟนฟสมรรถภาพคนพการ โดยครอบครวและชมชน 2.งานศนยการเรยนเฉพาะความพการ 3.งานสงเสรมเดกเจบปวยเรอรงในโรงพยาบาล 4.งานพฒนาและอบรมบคลากร ผพการและผทเกยวของ งานสงเสรมสนบสนนการฟนฟสมรรถภาพคนพการ โดยครอบครวและชมชน ภาระงาน

1)ส ารวจและรวบรวมขอมลเดกพการตามบานและชมชน วางแผนและประสานงานรวมกบเครอขายทดแล คนพการ เพอการพฒนาคนพการในเขตพนทบรการ 2) วางแผนด าเนนงานประสานงานกบเครอขาย ตามเขตพนทบรการทรบผดชอบ 3) ประสานงานและรวบรวมขอมลผเรยนเปนรายบคคล ประเมนความสามารถพนฐาน จดท าแผนการใหบรการชวยเหลอเฉพาะครอบครว (IFSP) หรอแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล (IEP) 4) พฒนาศกยภาพเดกพการตามแผนแผนการใหบรการชวยเหลอเฉพาะครอบครวหรอแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล 5) สนบสนนและสงเสรมการมเจตคตดานบวกในการดแลผพการโดยครอบครวชมชน 6)ใหบรการดานการศกษา และฝกอบรมดานตางๆ ทเกยวของกบการดแลคนพการในชมชน 7) ประสานงานใหมการบรการทางการแพทย การชวยเหลอบรการ บ าบดฟนฟดานตางๆ ใหแกผพการรวมกบหนวยงานทเกยวของ 8) ประสานงาน สนบสนน และสงเสรมใหมกจกรรมเสรมรายไดแกผพการและครอบครว 9) ประเมน สรป รายงานผลและปรบปรงการด าเนนงานและประชาสมพนธการด าเนนงาน 10)ปฏบตงานตามโครงการปรบบานเปนหองเรยนเปลยนพอแมเปนครและโครงการศนยการเรยนเฉพาะความพการ

Page 24: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 24

เครอขายภายในเขตกรงเทพมหานคร ล าดบ เขต ผรบผดชอบ จ านวนเดกทใหบรการ

1 ปอมปราบศตรพาย นางสชรา ชนะเคน 2 2 วฒนา นางอ าไพพศ บนนาค 2 3 ปทมวน นายจกรพงศ ชณวงศ 2 4 คลองสาน น.ส.ปณณพร กาญจณจฑะ 1 5 ทววฒนา น.ส.ภทรยา คชหรญ 3 6 สาธร น.ส.ฐตพร อาจปาสา 2 7 บางนา น.ส.สทธรตน เกดก 3 8 พระโขนง น.ส.วรทร วชญะบญชย 2 9 คลองเตย น.ส.วจตรา ใจออน 1

10 พญาไท นางล าพง ข าชาง 1 11 ธนบร นายมนตร ค าตรงใจ 1 12 ดสต น.ส.กญจนา สะอาดเอยม 3 13 ราษฏรบรณะ น.ส.ปานะรตน แสนวเศษ 1 14 คนนายาว น.ส.นพาพร นเสน 3 15 หลกส นางยภาวด เทศไทย 3 16 ตลงชน น.ส.กลกนยา เอนดราษฏร 2 17 ลาดพราว น.ส.กงกาญจน ตนตวฒ 2 18 สวนหลวง น.ส.บษยา วงศอรทร 2 19 บางกอกนอย น.ส.ศรกล สทธวบลย 1 20 บางซอ นางงสนนฑา ไกลยศ 3 21 บางบอน น.ส.กาญจนา ตะวน 3 22 ทงคร น.ส.ทพยวรรณ ลาดศลา 2 23 ภาษเจรญ นายพงษชต เกษบรมย 1 24 สะพานสง นางธรรมพร มณกล 1 25 บงกม น.ส.เบญจวรรณ แสงสงา 1 26 ดอนเมอง น.ส.ภานมาศ ลาภมากผล - 27 มนบร น.ส.นนทยา ปามะ 6 28 บางแค น.ส.รจร โสตโยม 2 29 คลองสามวา น.ส.ยพารตน พชผผล 2 30 ประเวศ นายพสษฐ ศรศภชยยา 2

ล าดบ เขต ผรบผดชอบ จ านวนเดกทใหบรการ 31 ลาดกระบง สอ.หญงเสาวลกษ เพรชไพรนทร 32 บางเขน น.ส.หทยา เวชการ 2 33 บางขนเทยน น.ส.มะลวลย ประกายรงรศม 6 34 หนองจอก น.ส.ชตพรรณ ตนบรรจง 6 35 ดนแดง นางจราภรณ ญาณสงวร 7

Page 25: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 25

36 พระนคร น.ส.โรสรนทร บรพจตร 1 37 สายไหม นายไตรภพ ทองชวง 1 38 วงทองหลาง น.ส.ณภทร รตนพรรณา 5 39 หนองแขม น.ส.จฑาพร ปนทะวง 6 40 จอมทอง น.ส.แพรวพราว เมองแสน 2 41 หวยขวาง น.ส.อภญญา วงศประณท 1 42 บางพลด น.ส.เจนจรา บาด 1 43 บางรก นางอ าไพพศ บนนาค - 44 ราชเทว 45 ยานนานวา 46 สมพนธวงศ 47 บางคอแหลม 48 บางกอกใหญ 49 จตจกร 50 บางกะป

งานศนยการเรยนเฉพาะความพการ ปจจบนมจ านวนศนยการเรยนเฉพาะความพการทเกดจากการรวมตวของผปกครองของกลมนกเรยนเอง โดยศนยฯท าหนาทสนบสนนบางเรองดงรายละเอยดตอไปน

การด าเนนงานในปการศกษา 2557 มศนยการเรยนเฉพาะความพการ จ านวน 11 ศนย

เครอขายภายในเขตกรงเทพมหานคร ล าดบ เขต จ านวนนกเรยน

1 แ 20 2 ะ 4 3 29 4 ไ 26 5 40 6 / 16 7 8 8 แ 8 9 ธ 5 10 5 11 10

171

Page 26: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 26

งานสงเสรมเดกเจบปวยเรอรงในโรงพยาบาล ศนยการศกษาพเศษ สวนกลางไดสงบคลากรเขารวมปฏบตงานในโรงพยาบาล ทงนเพอท าหนาทชวยสอนเดกทมปญหาดานสขภาพไมสามารถเขาระบบการเรยนตามปกตได ปจจบนมบคลากรเขาประจ าโรงพยาบาล ดงตอไปน ล าดบ โรงพยาบาล จ านวนบคลากรทสงไปประจ า

1 โรงพยาบาลสถาบนสขภาพเดกแหงชาตมหาราชน 3 2 โรงพยาบาลราชวถ 1

3 โรงพยาบาลพระมงกฎ 1

4 โรงพยาบาลเลดสน 1 5 โรงพยาบาลศรราช 2

6 โรงพยาบาลจฬาลงกรณ 2

10 งานพฒนาและอบรมบคลากร ผพการและผทเกยวของ ภาระงาน

1.การจดการอบรมเชงปฏบตการ 2.การพฒนาความรความเขาใจบคลากร ผพการและผทเกยวของ

Page 27: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 27

บทท 3

งำนสนบสนนกำรจดกำรเรยนรวม

1.งานบรการเทคโนโลย สอ สงอ านวยความสะดวก

2.งานสงเสรมสนบสนนการเรยนรวม และการจดการศกษาในหองเรยนคขนาน

3.งานใหค าปรกษา แนะแนวและสงตอ

งำนบรกำรเทคโนโลย สอ สงอ ำนวยควำมสะดวก

ภำระงำน

1.ประสานโรงเรยนหรอสถานศกษาเพอจดท า IEP และยนแบบขอรบสงอ านวยความสะดวกทาง

การศกษา

2.ตรวจสอบความถกตองของ IEP และแบบขอ

3.จดพมพคปองตามขอมลการรองขอจากสถานศกษา

4.ประสานสงคปองไปยงสถานศกษา

5.รบคปองทด าเนนการใชแลวมาตรวจสอบความถกตอง และโอนเงนใหกบหนวยใหบรการ

Page 28: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 28

ล ำดบขนตอนกำรด ำเนนงำน

การใหบรการสงอ านวยความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษา

วนท / เดอน กจกรรมด ำเนนกำร กำรปฏบต หมำยเหต พฤษภาคม แตงตงอนกรรมการตรวจสอบแบบค าขอ ฯ

รวบรวม ตรวจสอบความพรอมและความถกตองของเอกสาร

ค าสงแตงตง

พฤษภาคม - ประชาสมพนธ/แจงคนพการ / ผปกครอง หรอ สถานศกษา เรองการขอรบสงอ านวยความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษา - ประชาสมพนธ/แจงสถานศกษา / บคลากรคร เรองการสมครเปนหนวยบรการ / ผใหบรการตามกฎกระทรวง

- คณะอนกรรมการตามค าสง จดท าเอกสารประชาสมพนธ และสงไปยง คนพการ / ผปกครอง และ สถานศกษา

วนท / เดอน กจกรรมด ำเนนกำร กำรปฏบต หมำยเหต 30

มถนายน ปดรบ แบบค าขอรบสงอ านวยความสะดวก สอ บรการ และความชวยเหลออนใดทางการศกษา คณะอนกรรมกำร ตรวจสอบแบบค าขอ ฯ รวบรวม ตรวจสอบความพรอมและความถกตองของเอกสาร

คณะอนกรรมกำรตรวจสอบแบบค าขอ ฯ ตรวจสอบความพรอมและความถกตองของเอกสาร - สรปขอมล - จดท าเอกสารอนมต (คป.07 ) - เสนอประธานกรรมการสถานศกษา (ในนามประธานคณะอนกรรมการฯ ) ลงนาม

30 วน หลงการอนมตแบบค าขอ ฯ

สงมอบคปอง พรอมเอกสารประกอบใหคนพการ / ผปกครอง หรอ สถานศกษา

จดท าเอกสารรบมอบคปอง (คป.02) หนงสอแจงคนพการ / ผปกครอง หรอ สถานศกษา รบคปอง

- รบคปองทด าเนนการแลวจากหนวยบรการ ตรวจสอบความถกตองของคปอง สรป สงฝายการเงน

Page 29: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 29

งำนสงเสรมสนบสนนกำรเรยนรวม และกำรจดกำรศกษำในหองเรยนคขนำน

ภำระงำน

1.สนบสนนการจดการเรยนการสอนส าหรบหองเรยนคขนานออทสตก

2.สนบสนนบคลากรดานการศกษาพเศษไปประจ าโรงเรยน

3.สนบสนนสอ อปกรณประกอบการเรยนการสอน

ปจจบนมจ านวนโรงเรยนในเครอขาย ดงน

สงกด สพป.กทม. สงกด สพม.

โรงเรยนบางบว(เพงตงตรงจตรวทยาคาร) โรงเรยนมหรรณพาราม

โรงเรยนวดหงสรตนาราม โรงเรยนสวรรณพลบพลาพทยาคม โรงเรยนวดชางเหลก โรงเรยนศลาจารพพฒน

โรงเรยนวดมหาบศย(พทกษถาวรคณ) โรงเรยนวดราชาธวาส

โรงเรยนวดชนะสงคราม โรงเรยนรตนโกสนทรสมโภชนลาดกระบง โรงเรยนวดโสมนส โรงเรยนเตรยมอดมศกษาพฒนาการ

โรงเรยนหนง โรงเรยนลาดปลาเคาพทยาคม

โรงเรยนปทมคงคา

งำนใหค ำปรกษำ แนะแนวและสงตอ ภำระงำน

1.ใหค าปรกษากบผปกครอง ครและผเกยวของในการสมครเรยนในโรงเรยนทเหมาะสม

2.ใหค าแนะน า ชวยเสนอแนะแนวทางแกไขปญหา เพอใหเดกทมความตองการพเศษสามารถเรยนใน

โรงเรยนปกตได

Page 30: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 30

3.ประสานงานกบหนวยงานหรอโรงเรยนในการสรางระบบเชอมตอทเหมาะสม

ลกษณะกำรใหบรกำร

• การใหค าปรกษาทางตรง

• การใหค าปรกษาทางโทรศพท

• การแนะแนวผปกครองเพอการสงตอ

• การประชมเพอใหความรกบผปกครองในการดแลบตรหลาน

Page 31: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 31

Flow Chart กำรใหบรกำร

Page 32: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 32

คณะผจดท ำคมอฝำยบรหำรวชำกำร

ทปรกษำ

นางสมพร หวานเสรจ ผอ านวยการศนยการศกษาพเศษ สวนกลาง

นางสาววลยา สทธพบลย รองผอ านวยการศนยการศกษาพเศษ สวนกลาง

ฝำยจดท ำเนอหำและรปเลม

นางอ าไพพศ บนนาค คร ค.ศ.3 ประธาน

นางสาวภทรยา คชหรญ คร ค.ศ.2 กรรมการ

นายสณหสษฐ มรรคธรรมกล คร ค.ศ.2 กรรมการ

นางสาวทพยวรรณ ลาดศลา คร ค.ศ.1 กรรมการ

นางสาวสทธรตน เกดก คร ค.ศ.1 กรรมการ

นายพสษฐ ศรศภชยยา คร ค.ศ.1 กรรมการ

นายจกรพงศ ชณวงศ คร ค.ศ.1 กรรมการ

นางสาวเบญจวรรณ แสงสงา ครผชวย กรรมการ

นางสาวหทยา เวชการ ครผชวย กรรมการ

นางสชรา ชนะเคน พนกงานราชการ กรรมการ

นางสาวณภทร รตนพรรณา พนกงานราชการ กรรมการ

นางสาวฐตพร อาจปาสา พนกงานราชการ กรรมการ

นางสาวอภญญา วงศประณท อตราจาง กรรมการ

นางสาวยพารตน พชผล อตราจาง กรรมการ

นางสาวเจนจรา บาด อตราจาง กรรมการ

นายพงษชต เกษบรมย คร ค.ศ.2 กรรมการและเลขานการ

นางสาวนนทยา ปามะ พนกงานราชการ กรรมการและผชวยเลขานการ

Page 33: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 33

Page 34: P a g e | 1ic-zoon.com/sites/default/files/คู่มือวิชาการ2.pdf · P a g e | 2 นโยบำยกำรศึกษำพิเศษส ำหรับคนพิกำร

P a g e | 34