Embed Size (px)
DESCRIPTION
Pakiet legislacyjny PiS
Citation preview
1
KLUB PARLAMENTARNY
PRAWO I SPRAWIEDLIWOŚĆ
ZESPÓŁ ROLNY
Pakiet legislacyjny PiS
na 100 dni rządu PO – PSL
Zeszyt Rolny PiS nr 2/kad. VII
Krzysztof Jurgiel
Przewodniczący ZPP – Rolnictwo – Środowisko
2
Zespół Rolny Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość opracował,
przygotował i złożył 12 stycznia 2012 roku pakiet projektów ustaw rolnych. Projekty
oczekują na otrzymanie numeru druku sejmowego i skierowanie do dalszych prac
legislacyjnych.
Wykaz zgłoszonych projektów legislacyjnych KP PiS
1. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o funduszach promocji
produktów rolno-spożywczych
2. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniach upraw
rolnych i zwierząt gospodarskich oraz ustawy o opłacie skarbowej
3. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o zwrocie podatku
akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego
do produkcji rolnej
4. Poselski projekt ustawy o spółdzielniach rolników
5. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o izbach rolniczych
6. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym
7. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie
przeciwpożarowej
8. Uchwała w sprawie wezwania Rządu RP do aktywnego działania na
rzecz wprowadzenia równych i niedyskryminujących zasad podziału
środków na dopłaty bezpośrednie dla rolników między państwami
członkowskimi Unii Europejskiej
3
Szczegółowe opisy projektów:
1. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o funduszach promocji produktów
rolno-spożywczych
Poseł przedstawiciel wnioskodawców: Zbigniew Babalski
Projekt ustawy o zmianie ustawy o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych
wprowadza dwie zmiany w przedmiotowej ustawie.
Pierwsza z nich dotyczy kwestii wpłat do wszystkich wymienionych w ustawie Funduszy
Promocji produktów rolno-spożywczych. Do wpłat tych, w wysokości określonej w ustawie,
zobowiązane są podmioty skupujące w rozumieniu ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o
organizacji rynku mleka i przetworów mlecznych, w przypadku Funduszu Promocji Mleka,
oraz przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą, przedsiębiorcy będący podatnikami
podatku od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od
towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.) i wszystkie pozostałe podmioty, o
których mowa w art. 3 ustawy, w przypadku pozostałych Funduszy Promocji. W ocenie
wnioskodawców istnieje potrzeba obciążenia podmiotów importujących produkty, o których
mowa w ustawie, opłatami na takich samych zasadach jak podmioty zobowiązane do wpłat na
Fundusze Promocji produktów rolno-spożywczych. Pozwoli to na ochronę rodzimego rynku
producentów rolnych, a ponadto zwiększy nakłady na Fundusze Promocji, co z kolei pozwoli
na efektywniejsze wspierania marketingu rolnego, wzrostu spożycia i promocji produktów
rolno-spożywczych.
Druga zmiana dotyczy art. 9 ustawy określającego krąg podmiotów, które mogą się starać o
wsparcie z Funduszu Promocji. Są to jedynie organizacje o zasięgu ogólnokrajowym, co
uniemożliwia dostępność do tych środków organizacjom regionalnym. Dlatego
wnioskodawcy proponują, aby również organizacje regionalne mogły korzystać z tych
środków. Funkcjonuje wiele organizacji regionalnych, które organizują imprezy o zasięgu
ogólnopolskim promujące produkty wymienione w ustawie i w związku z tym przedmiotowa
zmiana jest w pełni uzasadniona.
2. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i
zwierząt gospodarskich oraz ustawy o opłacie skarbowej
Poseł przedstawiciel wnioskodawców: Krzysztof Jurgiel
Projekt ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich
ma na celu usprawnienie systemu ubezpieczeń w rolnictwie poprzez zapewnienie
producentom rolnym szerszej dostępności do ubezpieczeń upraw rolnych z dopłatami z
budżetu państwa do składek ubezpieczeniowych.
Nadanie nowego brzmienia art. 5 ustawy ma na celu objęcie ochroną ubezpieczeniową
szerszej grupy producentów rolnych, poprzez podniesienie stawek taryfowych do których
stosuje się dopłaty z budżetu państwa. Zgodnie z nowym brzmieniem ustępu 2 i 2c w art. 5
4
ustawy, dopłaty będą przysługiwały producentom rolnym w wysokości 50 % składki z tytułu
ubezpieczenia upraw, w przypadku określenia przez zakłady ubezpieczeń stawek taryfowych
ubezpieczenia nie przekraczających:
> 6 % sumy ubezpieczenia upraw, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy, od ryzyka
wystąpienia szkód spowodowanych przez suszę, przy czym możliwe będzie podwyższenie
stawek taryfowych do 9 % sumy ubezpieczenia w przypadku upraw uprawianych na użytkach
rolnych w klasie bonitacji V lub 12 % sumy ubezpieczenia w przypadku upraw uprawianych
na użytkach rolnych w klasie bonitacji VI,
> 6 % sumy ubezpieczenia upraw zbóż, kukurydzy, rzepaku, rzepiku, chmielu, warzyw
gruntowych, drzew i krzewów owocowych, ziemniaków, buraków cukrowych lub roślin
strączkowych, od ryzyka wystąpienia szkód spowodowanych przez huragan, powódź, deszcz
nawalny, grad, piorun, obsunięcie się ziemi, lawinę, ujemne skutki przezimowania oraz
przymrozki wiosenne,
> 8 % sumy ubezpieczenia upraw tytoniu, owoców drzew i krzewów owocowych lub
truskawek, od ryzyka wystąpienia szkód spowodowanych przez huragan, powódź, deszcz
nawalny, grad, piorun, obsunięcie się ziemi, lawinę, ujemne skutki przezimowania oraz
przymrozki wiosenne.
Projekt ustawy przewiduje również stosowanie jednolitej stawki dopłat do składek
ubezpieczeniowych z tytułu ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich na
poziomie 50 % składki. W związku z powyższym nie zachodzi potrzeba wydawania
corocznie przez Radę Ministrów, w terminie do dnia 30 listopada, w drodze rozporządzenia,
wysokości dopłat na rok następny.
W celu zachęcenia zakładów ubezpieczeń do zawierania z producentami rolnymi
umów ubezpieczenia upraw rolnych od ryzyka wystąpienia szkód spowodowanych przez
suszę, w zaproponowano nowe brzmienie art. 10a ust. 2 ustawy. Zgodnie z nowym
brzmieniem zakładom ubezpieczeń będzie przysługiwała dotacja na pokrycie części
odszkodowań wypłaconych producentom rolnym z tytułu szkód spowodowanych przez suszę
w wysokości 50 % wypłaconych producentom rolnym wszystkich odszkodowań z tytułu
suszy, w przypadku wysokości łącznej kwoty odszkodowań nie przekraczającej 90 %
uiszczonych składek w danym roku. Po przekroczeniu tej wartości zakłady ubezpieczeń
otrzymają dotację w wysokości 60 % składek wypłaconych producentom rolnym wszystkich
odszkodowań z tytułu suszy.
W art. 2 projektu ustawy proponuje się zwolnienie w ustawie z dnia 16 listopada 2006r. o
opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 225, poz. 1635, z późn. zm.) czynności w zakresie wydawania
decyzji dla zakładów ubezpieczeń w sprawie przyznania dotacji celowej.
Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o opłacie skarbowej oraz częścią I ust. 53
kolumny pn. „Stawka" w załączniku do tej ustawy dokonanie czynności urzędowej w zakresie
wydania decyzji w ww. sprawie podlega opłacie skarbowej w wysokości 10 zł.
Mając na uwadze ustawowy obowiązek wydawania decyzji w sprawie przyznania dotacji
celowej zakładom ubezpieczeń na ich wniosek, na sfinansowanie części odszkodowań
wypłaconych producentom rolnym z tytułu szkód spowodowanych przez suszę, zasadne
wydaje się zwolnienie tej czynności z opłaty skarbowej.
Program pomocy określony w ustawie z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych
i zwierząt gospodarskich został notyfikowany w Komisji Europejskiej. Po uzyskaniu
5
akceptacji Komisji został uruchomiony. Zgodnie z notyfikowanym w Komisji Europejskiej
programem pomocy, maksymalna intensywność pomocy zarówno dla ubezpieczenia upraw
rolnych jak i zwierząt gospodarskich, została ustalona w wysokości 50% w przypadku
powszechnego systemu ubezpieczeń od zjawisk klimatycznych. Projektowana ustawa nie
wprowadza zmian w odniesieniu do warunków udzielania pomocy notyfikowanych przez
Komisję Europejską i jest zgodna z Wytycznymi Wspólnoty w sprawie pomocy państwa w
sektorze rolnym i leśnym na lata 2007-2013. Zgodnie z art. 12 ust. 2 rozporządzenia Komisji
(WE) nr 1857/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu w
odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących
działalność związaną z wytwarzaniem produktów rolnych maksymalna intensywność pomocy
nie może przekroczyć 50% w przypadku ubezpieczenia ogólnego od ryzyka związanego z
niekorzystnymi zjawiskami klimatycznymi. Natomiast intensywność tej pomocy może zostać
zwiększona do 80% jedynie, jeżeli ubezpieczenie obejmuje wyłącznie straty spowodowane
niekorzystnymi zjawiskami klimatycznymi, które mogą być porównane do klęsk
żywiołowych. Komisji Europejskiej zostaną przesłane informacje dotyczące zmian w zakresie
intensywności pomocy w stosowaniu dopłat do składek ubezpieczeń. Skutki finansowe
wynikające z wprowadzeniem nowych rozwiązań w projekcie ustawy w porównaniu do
obecnie obowiązujących przepisów są szacowne na około 4 mln zł. Kwota ta powinna być
uzyskana z budżetu państwa.
3. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o zwrocie podatku akcyzowego
zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej
Poseł przedstawiciel wnioskodawców: Krzysztof Jurgiel
Na skutek licznych apeli i wniosków izb rolniczych dotyczących zwiększenia wysokości
kwot stawek zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego
wykorzystywanego do produkcji rolnej, Klub Parlamentarny „Prawo i Sprawiedliwość”
składa projekt nowelizacji ustawy z dnia 10 marca 2006 r. o zwrocie podatku akcyzowego
zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej (Dz. U. z
2006r. Nr 52, poz. 379 ze zm.).
Wskazana ustawa obowiązuje od przeszło czterech lat. W tym czasie nastąpił znaczny
wzrost kosztów związanych z produkcją rolną, zaś ceny produktów rolnych systematycznie
spadały. Taki stan rzeczy powoduje pogłębianie się trudnej sytuacji polskich rolników i może
prowadzić do upadku wielu gospodarstw.
Celem wprowadzenia ustawy o zmianie ustawy o zwrocie podatku akcyzowego
zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej jest
zmniejszenie kosztów związanych z produkcją zwierzęcą. Proponowana zmiana dotyczy art.
4 ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego
wykorzystywanego do produkcji rolnej. W związku z faktem, że średnia kwota zużycia oleju
napędowego na hektar wynosi obecnie 126 litrów oleju, proponuje się aby w ich przypadku
zwiększyć kwotę rocznego limitu zwrotu podatku akcyzowego poprzez podwyższenie liczby
86, do wskazanej wyżej kwoty. Zastosowanie wskazanego wyżej przelicznika uzasadnione
6
jest danymi dotyczącymi rzeczywistego zużycia oleju napędowego w produkcji rolnej w
odniesieniu do wszystkich rodzajów sprzętu rolniczego.
Dzięki wprowadzeniu proponowanego rozwiązania nastąpi wzrost limitu zwrotu
podatku akcyzowego dla producentów rolnych, co skutkować będzie podwyższeniem
wypłacanej kwoty zwrotu podatku, a dzięki temu zmniejszeniu ulegną koszty produkcji, co
wpłynie na wzrost opłacalności produkcji rolnej.
Zmiana ust. 4 a art. 4 pozwoli na ściślejszą kontrolę Sejmu RP nad środkami
przeznaczonymi na dopłaty do paliwa rolniczego.
Zmiany dotyczące art. 5 ustawy prowadzą do doprecyzowania przepisów w stosunku do
gospodarstw rolnych położonych w więcej niż jednej gmin oraz powierzchni gruntów
przedstawianej we wniosku o zwrot podatku.
W obecnej dramatycznej sytuacji polskiego rolnictwa konieczne jest wprowadzenie
rozwiązań mogących wpłynąć na jej poprawę, dlatego też złożenie projektu ustawy o zmianie
ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego
wykorzystywanego do produkcji rolnej jest w pełni uzasadnione.
4. Poselski projekt ustawy o spółdzielniach rolników
Poseł przedstawiciel wnioskodawców: Krzysztof Jurgiel
Celem proponowanej regulacji jest ułatwienie i przyspieszenie przekształcenia istniejących
struktur i budowy nowych – szczególnie wśród rolników – już działającej lub zamierzającej
działać w formie spółdzielczej organizacji producencko- handlowych. Chodzi tu zwłaszcza o
umożliwienie takiej ewolucji praktyki działania już istniejących i nowo tworzonych
spółdzielni, aby znalazły się one pod rzeczywistą kontrolą producentów rolnych. Jeszcze
ważniejsze jest, aby działały w interesie rolników ułatwiając im zbyt i przetwórstwo
produktów rolnych.
Wprowadzenie nowych rozwiązań pozwoli na poprawę efektywności gospodarowania
na obszarach wiejskich. Obecnie mamy do czynienia z rozproszeniem podaży produktów
rolnych w Polsce. Wynika to przede wszystkim z niezorganizowania rolników i
przechwytywania części dochodu przez firmy pośredniczące. Sytuacja ta powoduje
pauperyzację wsi i to przede wszystkim gospodarstw średnich i większych obszarowo.
Rozwiązania zaproponowane w projekcie ustawy stwarzają możliwości zwiększania
dochodów z indywidualnych, prywatnych gospodarstw rolników przez zorganizowanie form
gospodarczego współdziałania, np. w sferze zaopatrzenie w środki do produkcji,
przetwarzania, standaryzacji, marketingu i zbytu produktów rolnych oraz gospodarowania
wspólnymi urządzeniami, maszynami.
W zaproponowanym projekcie ustawy przewiduje się, że spółdzielnia rolnicza jest
tworzona z inicjatywy rolników – producentów produktów rolnych, właścicieli gospodarstw
ogrodniczych, prowadzących hodowlę zwierząt, a także inną działalność w sferze rolnictwa i
drobnego przetwórstwa spożywczego.
Spółdzielcza forma współdziałania i współpracy rolników, może w najpełniejszym
zakresie zapewnić, że:
7
struktura organizacyjna będzie demokratycznie zarządzana i kontrolowana przez
członków – producentów rolnych;
spółdzielnie będą swoistym „przedłużeniem” gospodarstw rolniczych członków,
zapewniającym im dodatkowy zysk wynikający z udziału w obrocie handlowym;
produkcja będzie planowa, dostosowana do podaży i wymagań jakościowych;
promowana będzie koncentracja podaży i wprowadzania na rynek produktów
wytwarzanych przez jej członków;
obniżone zostaną koszty produkcji i ustabilizowane ceny produktów;
upowszechniane będą zasady nowoczesnej upraw, technologii produkcji i zasady
gospodarowania zgodnie z zasadami ochrony środowiska naturalnego.
W projekcie ustawy został określony przedmiot działalności spółdzielni rolniczej,
członkostwo i status pracowników. Projekt zakłada, iż członkami spółdzielni mogą być tylko
współpracujący ze spółdzielnią. Projekt ustawy obniża próg, od którego można założyć
spółdzielnie rolniczą z 10 do 5 członków, co umożliwi upowszechnienie tej formy
organizacyjnej, jako pierwotnej formy organizacji rynku rolnego i zniesie barierę, w wyniku
której dla części działań rolnicy wybierali inną formę prawną (stowarzyszenie, zrzeszenie,
spółka).
Małe spółdzielnie mogą stanowić pierwszy szczebel organizacyjny w tworzeniu sieci
rolniczej spółdzielczości. Następny, to np. spółdzielnie powiatowe, wojewódzkie czy
ogólnokrajowe (lub związki spółdzielni) zrzeszające spółdzielnie szczebla „pierwotnego”.
Projekt zakłada, że przedmiotem działania spółdzielni będzie przede wszystkim
kooperacja jej członków, w celu podniesienia dochodów z gospodarstw. Inna działalność, np.
handel detaliczny artykułami spożywczymi, produkcja spożywcza itp. mogą być prowadzone
wtedy, gdy nie stoją w sprzeczności z zasadniczym przedmiotem działania spółdzielni.
Projektowana regulacja zakłada, iż kwestie nieuregulowane w ustawie może doprecyzować
statut spółdzielni, który może także przewidywać prowadzenie innej działalności na rzecz
swoich członków i środowiska, w którym działa spółdzielnia, w szczególności: usługowej,
społeczno-kulturalnej, edukacyjnej i ekologicznej, pod warunkiem, że nie stoi to w
sprzeczności z zasadniczym celem jej działalności określonym spółdzielni.
Regulacje zaproponowane w projekcie ustawy dają możliwość wprowadzania
menadżerskiego zarządzania spółdzielnią, który zostanie oparty na kryterium fachowości, a
nie członkostwa. Zgodnie z zapisami projektu spółdzielnie wymienione w ustawie objęte są
tymi samymi zadaniami, co spółdzielnie zrzeszające indywidualnych rolników pod
warunkiem, że ich członkami będą rolnicy gospodarujący wspólnie lub rolnicy korzystający z
jej usług.
Przedstawiony projekt nie stwarza prawnego obowiązku przekształcania się
spółdzielni działających na wsi i w małych miasteczkach w spółdzielnie rolnicze,
funkcjonujące wg nowych zasad, tzn. bez członków będących pracownikami. Może się to
dokonać dobrowolnie, w wyniku uchwały walnego zgromadzenia podjętej przez
dotychczasowych członków – również pracowników, co osłabia argument o naruszeniu praw
nabytych.
8
Do przekształcenia dotychczasowych spółdzielni, działających na podstawie
przepisów ogólnych, w spółdzielnie rolnicze muszą zachęcać preferencje w systemie
podatkowym – takie same, jakie będą dotyczyły indywidualnych gospodarstw rolnych.
Stymulowanie rozwoju i przekształceń spółdzielni przede wszystkimi metodami finansowymi
i ekonomicznymi, a nie prawnymi, wydaje się jedyną dobra drogą w ramach polskiej
gospodarki rynkowej, dlatego przedmiotowy projekt wprowadza stosowne zmiany w
ustawach: o podatku od spadków i darowizn, o podatkach i opłatach lokalnych, oraz o
podatku dochodowym od osób prawnych.
Spółdzielnie rolnicze dla prawidłowej realizacji założeń statutowych często muszą
posiadać obiekty o dużej powierzchni. W wielu przypadkach będą to obiekty
wykorzystywane sezonowo, bądź będą służyć jako obiekty pomocnicze (wiaty do
przechowywania maszyn). Są to jednak obiekty konieczne do funkcjonowania podmiotu i to
często jednak o niskiej wartości. Obciążenie tego typu obiektów podatkiem od nieruchomości
powoduje rezygnację z podejmowania prób budowy, lub też rozbiórki obiektów już
istniejących. Taka sytuacja przekłada się na pogorszenie warunków przechowywania i
przygotowywania do sprzedaży produktów rolnych, pogorszenie warunków pracy ludzi oraz
skrócenie okresu użytkowania maszyn. Wiele samorządów zastosowałoby zwolnienie wobec
tych obiektów w ramach posiadanych uprawnień lecz są za to karani zmniejszeniem
subwencji.
Projekt zakłada zwolnienie spółdzielni z podatku dochodowego w relacji między
członkiem spółdzielni a spółdzielnią. Spółdzielnie rolnicze to w przeważającej części
podmioty małe, generujące niewielkie zyski. Istotą bowiem spółdzielni rolniczej nie jest
tworzenie i wypracowanie zysku, lecz umożliwienie rolnikom możliwości partnerskiego
kontaktu z rynkiem.
W 2008 roku na około 3150 spółdzielni funkcjonujących w rolnictwie i jego otoczeniu
obowiązek publikacji sprawozdań finansowych dot. 118 jednostek. Naliczona kwota podatku
dochodowego wyniosła 32 mln zł. Z dużym prawdopodobieństwem można powiedzieć, że
wszystkie spółdzielnie zaliczane do sektora rolniczego wpłaciły do budżetu nie więcej niż 40
mln zł.
Trzeba jednak wziąć pod uwagę fakt, że duża część spółdzielni istniejących nie spełnia
wymogów stawianych w projekcie ustawy i nie skorzysta z proponowanych zmian, a także to,
że wypracowana nadwyżka wróci do rolników i podlegać będzie podatkowi od dochodów
osobistych. Realnie więc skutki dla budżetu po uwzględnieniu podatków pośrednich będą
znikome lub żadne, z tego punktu widzenia należy zatem uznać, iż projektowana regulacja nie
rodzi żadnych skutków finansowych dla budżetu państwa i jedna tek samorządu
terytorialnego.
Wielką korzyść może natomiast przynieść tworzenie przez rolników własnych
organizacji gospodarczych oraz przywracanie istniejącym spółdzielniom charakteru
masowych spółdzielni użytkowników.
Zgodnie z założeniami ruchu spółdzielczego i uznawanymi przez cały świat
międzynarodowymi zasadami spółdzielczymi spółdzielnie stanowią odrębny system
gospodarowania, którego specyfika uzasadnia także odmienność zasad podatkowych. Z tego
9
punktu widzenia nie ma więc znaczenia, jakie skutki dla budżetu przyniesie zmiana
wadliwego systemu podatkowego, lecz jakie korzyści przyniesie dla ludzi oraz dla idei
budowy państwa obywatelskiego. Główne źródło dochodów (około 64%) budżetowych
państwa stanowią wpływy podatków pośrednich, (VAT -42%, akcyza 22%) Podatek CIT,
którego płatnikiem są podmioty gospodarcze stanowi ca 8% dochodów budżetowych.
Obecnie spółdzielnie zmuszone są do systematycznego podnoszenia cen za produkty
dostarczane przez członków. Często takie „manewrowanie” doprowadza do bardzo trudnych
sytuacji w płynności spółdzielni, wykazywania wysokich zobowiązań w stosunku do
członków za dostarczone produkty. Powoduje to dodatkowe komplikacje, zwłaszcza przy
kontaktach z bankami. Dodatkowym utrudnieniem jest zachwianie i tak słabego zaufania na
styku członek spółdzielni — spółdzielnia- zarząd.
Przyjęcie proponowanych rozwiązań znacznie ułatwi spółdzielniom bieżące
funkcjonowanie oraz rozwój zarówno z wykorzystaniem własnych środków, jak też środków
kredytowych. Ponadto powinno to spowodować, poprzez fakt wypłacania rolnikom części
wygospodarowanego zysku po zakończeniu roku kalendarzowego, większe zainteresowani
losami „swojej” spółdzielni. Jest to w chwili obecnej jednym z podstawowych problemów
polskiej spółdzielczości, również tej funkcjonującej na wsi. Zwiększając dochody rolników i
producentów płodów rolnych nie musimy się obawiać znaczącego ubytku dochodów budżetu
państwa i samorządów lokalnych, bowiem znacząca część dodatkowych przychodów
członków Spółdzielni zostanie „zwrócona” do budżetu w postaci podatków pośrednich (VAT
i akcyzy) płaconych przez członków Spółdzielni głównie przy zakupie paliwa i innych
środków do produkcji rolnej.
5. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o izbach rolniczych
Poseł przedstawiciel wnioskodawców: Jan Krzysztof Ardanowski
Przepisy ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r. o izbach rolniczych stanowią podstawę
prawną funkcjonowania w Polsce samorządu rolniczego. Nie znaczy to jednak, że samorząd
rolniczy jest w naszym kraju instytucją całkowicie młodą i nieznaną. W okresie
międzywojennym działały bowiem na naszych ziemiach izby rolnicze. Podstawę tego
działania stanowiły przepisy rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca
1928 r. o izbach rolniczych, uchylonego z dniem 1 stycznia 1949 r. Należy zatem mówić
raczej o reaktywowaniu izb rolniczych w Polsce niż o ich powstaniu. Stąd też
zaproponowane dodanie przepisu ust.1a w art. 3 ustawy o izbach rolniczych, który będzie
stanowić potwierdzenie ciągłości prac samorządu rolniczego oraz kontynuacji prac izb
rolniczych powstałych w okresie międzywojennym. Należy tu podkreślić, że izby rolnicze w
swej działalności często sięgają do bogatych tradycji i doświadczeń izb rolniczych z
wymienionego okresu. Wprowadzenie tego przepisu ma podkreślić ciągłość historyczną izb
rolniczych.
W PROJEKCIE:
1. Wprowadza się zmiany polegające na doprecyzowaniu zadań izb.
10
2. Znosi się ograniczenia terytorialne w zakresie zawierania porozumień pomiędzy izbami -
po wejściu Polski do Unii Europejskiej nie ma podstaw do zawężania terytorialnego
porozumień, tym bardziej, że nie ma definicji prawnej regionu.
3. Rozszerza się i precyzuje krąg osób, które mogą być objęte działaniami w zakresie
podnoszenia kwalifikacji. Sformułowanie „rolników i ich rodzin", które obok osób
zatrudnionych w rolnictwie mogą być podmiotami działań izb w zakresie podnoszenia
kwalifikacji, odpowiada sformułowaniom używanym w unijnych programach wsparcia
rozwoju obszarów wiejskich i przez to zwiększa to możliwości izby w zakresie pozyskiwania
środków pomocowych na działania w zakresie podnoszenia kwalifikacji.
4. Rozszerza się obszar działań izb w zakresie kształtowania i upowszechniania zasad etyki i
rzetelnego postępowania o działalność rolniczą, obok działalności gospodarczej.
Konieczność wprowadzenia tej zmiany wynika z odmienności znaczenia pojęć „działalność
gospodarcza" i „działalność rolnicza" w naszym prawodawstwie, w stosunku do
prawodawstwa unijnego, gdzie nie ma rozróżnienia działalności gospodarczej i działalności
rolniczej.
5. Wprowadza się możliwość prowadzenia przez izby rolnicze szkół rolniczych, co jest
nawiązaniem do tradycji przedwojennej, a także do praktyki w innych krajach Unii
Europejskiej, gdzie izby od dziesiątków lat zajmują się oświatą rolniczą w różnych formach.
6. Wprowadza się pojęcie „grupy producentów rolnych", które to pojęcie nie istniało
formalnie w momencie tworzenia izb rolniczych, a obecnie jest pojęciem umocowanym w
prawodawstwie unijnym i krajowym.
7. Pojęcie „organizacje producentów rolnych" zastępuje się pojęciem „podmioty działające w
sferze rolnictwa", które jest pojęciem znacznie szerszym i odzwierciedla zmiany ustrojowe,
jakie nastąpiły w Polsce w ostatnich kilkunastu latach.
8. Rozszerzony zostaje katalog zadań izb rolniczych. Zmiany wynikają z konieczności
otwarcia możliwości występowania przez izby z wnioskami aplikacyjnymi o wsparcie unijne
na realizację zadań w tym zakresie.
9. Doprecyzowano formę prawną wydawanych przez izby rolnicze opinii, odsyłając do art.
106 Kpa. Jeżeli izby na mocy przepisów szczególnych będą zobowiązane do zajęcia
stanowiska, od którego uzależnione będzie wydanie decyzji w sprawie, stanowisko to będzie
wydawane w drodze postanowienia.
10. Dostosowano przepisy ustawy o izbach rolniczych, na wzór przepisów art. 4 ust.4 ustawy
z dnia 22 października 2004 r. o jednostkach doradztwa rolniczego i umożliwiono izbom
rolniczym płatne wykonywania usług w zakresie:
a) prowadzenia:
- ksiąg rachunkowych i dokumentacji niezbędnej w rachunkowości w
gospodarstwach rolnych,
- działalności promocyjnej gospodarstw rolnych, w szczególności agroturystycznych lub
ekologicznych,
- kursów przygotowujących do uzyskania tytułów kwalifikacyjnych w zawodach
przydatnych do prowadzenia działalności rolniczej,
- działalności wydawniczej, poligraficznej, laboratoryjnej, hotelarskiej i gastronomicznej,
szkoleniowej niezwiązanej z realizacją zadań, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 8,
- gospodarki pasiecznej;
11
b) udostępniania pomieszczeń i innych składników majątkowych;
c) organizacji targów, wystaw, pokazów, konferencji i innych przedsięwzięć
upowszechniających wiedzę rolniczą, nowe technologie produkcji i promujących produkty i
wyroby przetwórstwa rolno-spożywczego;
d) sporządzania:
- opracowań oceny możliwości inwestycyjnych gospodarstw rolnych,
- analiz i opracowań ekonomicznych, finansowych i technologicznych,
- oceny użyteczności maszyn rolniczych,
- planów nawozowych lub planów przechowalnictwa nawozów naturalnych,
- planów rolno-środowiskowych,
- planów przestawienia gospodarstwa rolnego na produkcję metodami ekologicznymi lub
planów produkcji w gospodarstwach ekologicznych;
e) wypełniania wniosków lub innych dokumentów niezbędnych do ubiegania się o
przyznanie pomocy finansowanej lub współfinansowanej ze środków pochodzących z
funduszy Unii Europejskiej lub innych instytucji krajowych i zagranicznych.
Ponadto, w art. 7 ust. 1 pkt 2 lit. d) ustawy zmienia się (rozszerza się) zakres dopuszczalnych
form uczestnictwa (członkostwa) izb w zbiorowych podmiotach prawnych. Wprowadza się
możliwość członkostwa izb w spółdzielniach, co jest uzasadnione rozwojem różnych form
spółdzielczości na terenach wiejskich, np. grup producentów rolnych.
11. Rozszerza się potencjalne źródła dochodu izb o dochód z prowadzonej działalności
gospodarczej.
12. Wprowadza się zmianę polegającą na skróceniu kadencji walnych zgromadzeń izb
rolniczych z 4 do 3 lat. Doświadczenia ubiegłych kadencji wskazują na celowość skrócenia
kadencji.
13. Wprowadza się zmianę stanowiącą konsekwencję rozszerzenia możliwości
przystępowania izb rolniczych do spółdzielni. Rozszerza się kompetencje zarządu i
umożliwia elastyczne reagowanie na sytuacje na rynku usług doradczych dla rolników.
14. Doprecyzowuje się uprawnienia członków komisji problemowych nie będących
członkami walnego zgromadzenia, ograniczając je do głosu doradczego - jest to rozwiązanie
stosowane w organach samorządu terytorialnego.
15. Dodano przepis stanowiący, iż pracownikiem Biura Izby nie może być członek rady
powiatowej izby. Wprowadzenie tego przepisu było podyktowane dotychczasowymi
doświadczeniami w tym zakresie.
16. Nowelizacja przywraca wcześniejszą bardziej racjonalną reprezentację samorządu
rolniczego.
17. Rozszerzono źródła dochodów izb o dochody z odpłatnego wykonywania usług oraz
dochody z udziałów i wkładów spółdzielni. Zmiany mają na celu istotne zwiększenie źródeł
finansowania izb i zapewnienie realnych możliwości realizacji zadań statutowych.
Zapewnienie właściwej wielkości środków finansowych na realizację zadań samorządu
rolniczego wzmocni go jako instytucję samorządową o charakterze apolitycznym, która
wyraźnie wpisała się już w krajobraz zmian na polskiej wsi i jako wyraziciel jej
rzeczywistych interesów społecznych, ekonomicznych, zawodowych i kulturowych, w miarę
sił i środków realizuje zadania określone w przepisach ustawy o izbach rolniczych.
Niebagatelną rolę odgrywa też samorząd rolniczy w zakresie międzynarodowej współpracy z
12
organizacjami rolniczymi, głównie z izbami rolniczymi państw Unii Europejskiej, gdzie jego
rola stale wzrasta. Należy podkreślić fakt, że izby rolnicze w Unii Europejskiej (np. Francja i
Niemcy) są „zasilane" środkami budżetu państwa.
18. Wprowadzono przepisy umożliwiające przekazanie izbom rolniczym oraz Krajowej
Radzie mienia Skarbu Państwa, służącego wykonywaniu zadań ustawowych i statutowych.
Przekazanie mienia może nastąpić na wniosek odpowiednio zarządu izby rolniczej lub
zarządu Krajowej Rady. Przekazanie mienia następowałoby nieodpłatnie, na podstawie
decyzji ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa.
19. Uregulowano i wyjaśniono wątpliwości w zakresie możliwości prowadzenia przez
Krajową Radę Izb Rolniczych działalności gospodarczej, czy też członkostwa w podmiotach
gospodarczych.
20. Rozszerzono zakres zadań Krajowej Rady Izb Rolniczych, co jest konieczne z uwagi na
ogólną sytuację w rolnictwie oraz pozycję Krajowej Rady Izb Rolniczych.
21. Dodano przepis analogiczny do art. 34, zawierający przesłanki wygaśnięcia mandatu
członka Krajowej Rady Izb Rolniczych. Regulacja w tym zakresie jest niezwykle istotna z
uwagi na wątpliwości, jakie pojawiały się w praktyce w tym zakresie.
Celem nowelizacji ustawy jest umocnienie pozycji samorządu rolniczego
Obowiązujące przepisy regulujące działalność izb rolniczych w wielu pozycjach
zdezaktualizowały się w zderzeniu z szybko zmieniającymi się warunkami społeczno-
gospodarczymi funkcjonowania rolnictwa. W szczególności proces ten nasilił się po wejściu
Polski do Unii Europejskiej. Podstawową barierą funkcjonowania i rozwoju izb rolniczych
jest niski poziom finansowania, uniemożliwiający nie tylko realizację zadań ustawowych, ale
wręcz uniemożliwiający ich podejmowanie. Ponadto część przepisów zweryfikowała
praktyka, a dotyczy to przede wszystkim procedur wyborczych oraz funkcjonowania
(organizacji działania) rad powiatowych izb rolniczych.
6. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym
Poseł przedstawiciel wnioskodawców: Robert Telus
Art. 36 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym stanowi, że organem wykonawczym
w sołectwie jest sołtys. Działalność sołtysa wspomaga rada sołecka. Sołtysi pełnią swoje
obowiązki społecznie, jednak społeczne uznanie nie zawsze jest adekwatne do wysiłku
i rozmiaru prac włożonych w zapewnienie prawidłowego funkcjonowania sołectwa.
Przemiany strukturalne polskiej wsi i nowe zadania związane z integracją polskiego
rolnictwa z Unią Europejską, poszerzyły zakres zadań sołtysów. Dlatego nie sposób
w dalszym ciągu opierać funkcjonowania organu jakim jest sołtys, wyłącznie na społecznej
pasji.
Projektodawcy uznali, że praca sołtysów powinna być, chociaż częściowo, rekompensowana
w formie finansowej. Ponieważ sołtysami są nie tylko rolnicy, ale również nauczyciele
13
wiejscy, pracownicy instytucji lokalnych i inni, wnioskodawcy zakładają możliwość
wypłacania dodatku dla wszystkich osób pełniących funkcje sołtysów.
Na mocy obowiązujących przepisów (art. 37b ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym)
istnieje możliwość wypłacania sołtysom diet, ale w praktyce sytuacja jest bardzo
zróżnicowana (są gminy gdzie dieta równa się diecie radnym, a są też gminy gdzie dieta nie
jest wypłacana w ogóle). W tej sytuacji zasadne wydaje się, aby niezależnie od rozwiązań
przyjętych w poszczególnych gminach, każdemu sołtysowi przysługiwała dieta w wysokości
od 100 do 250 zł w zależności od wielkości sołectwa. Kwota ta byłaby corocznie
waloryzowana, począwszy od 1 marca 2012r. w oparciu o wskaźnik inflacji w minionym
roku kalendarzowym. Kwota diety wolna jest od podatku dochodowego od osób fizycznych.
Projekt ustawy wprowadza zmiany dotyczące przyznania wyższych uprawnień jednostkom
pomocniczym tworzonym przez samorządy gminne oraz ujednolicenia przepisów
regulujących uprawnienia, obowiązki i świadczenia przewodniczących organów
wykonawczych jednostek pomocniczych poprzez przyznanie sołectwom środków na
realizację zadań wyznaczonych przez samorząd gminy, przyznanie przewodniczącym
organów wykonawczych prawa czynnego uczestniczenia w pracach rady gminy poprzez
wyrażanie opinii w sprawach związanych z jednostką pomocniczą oraz ustanowienia zasad
przysługiwania diet przewodniczącym organów wykonawczych jednostek pomocniczych.
7. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie przeciwpożarowej
Poseł przedstawiciel wnioskodawców: Robert Telus
Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie przeciwpożarowej wychodzi naprzeciw
zapotrzebowaniu środowiska strażackiego.
Ochotnicze straże pożarne i Związek Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej
Polskiej działające głównie w środowisku wiejskim i w małych miastach, stanowią ważne
ogniwo w walce z pożarami i działalności prewencyjnej oraz likwidacji miejscowych
zagrożeń, a także w walce ze skutkami kataklizmów. Oprócz prowadzenia działalności
prewencyjno-ratowniczej ochotnicze straże pożarne, w większości przypadków, spełniają
również wiodącą rolę w życiu kulturalnym społeczności w których funkcjonują.
Należy stwierdzić, że ta pełna poświęcenia i zaangażowania służba strażacka nie znajduje
należytego wsparcia w obowiązującym ustawodawstwie.
W celu docenienia społecznej pracy strażaków ochotników wnioskodawcy proponują, aby
członkowi OSP, który udowodni 30-letni staż członkowski, można było wypłacać 10%
dodatek do emerytury lub renty, nie więcej jednak niż 200 zł miesięcznie. W przekonaniu
wnioskodawców dodatek taki da nie tylko finansową rekompensatę czynnym członkom OSP
za wkładany przez nich przez wiele lat wysiłek w działalność ratowniczą, ale także będzie
zachętą mieszkańców poszczególnych miejscowości do wstępowania w szeregi OSP i
aktywnego w nich działania.
14
8. Uchwała w sprawie wezwania Rządu RP do aktywnego działania na rzecz
wprowadzenia równych i niedyskryminujących zasad podziału środków na
dopłaty bezpośrednie dla rolników między państwami członkowskimi Unii
Europejskiej
Poseł przedstawiciel wnioskodawców: Krzysztof Jurgiel,
Senator przedstawiciel wnioskodawców: Jerzy Chróścikowski
Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość złożył projekt uchwały wzywającej rząd do
aktywnego działania na rzecz wprowadzenia równych i niedyskryminujących zasad podziału
środków UE. W dniu 16 lutego 2012 roku Senat uchwałę przyjął. Obecnie uchwała jest
procedowana w Sejmie.
U C H W A Ł A
SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 16 lutego 2012 r.
w sprawie wezwania Rządu Rzeczypospolitej Polskiej i Parlamentu Europejskiego
do aktywnego działania na rzecz uproszczenia wspólnej polityki rolnej,
konkurencyjności i postępu oraz wprowadzenia równych i niedyskryminujących zasad
podziału między państwa członkowskie Unii Europejskiej środków na dopłaty
bezpośrednie dla rolników
Senat Rzeczypospolitej Polskiej wyraża zaniepokojenie przedstawionymi przez
Komisję Europejską propozycjami legislacyjnymi dotyczącymi systemu dopłat bezpośrednich
dla rolników (COM (2011) 625). Propozycje te zmierzają do utrzymania po 2013 roku
niesprawiedliwych i dyskryminujących niektóre państwa członkowskie, w tym Polskę, zasad
podziału środków przewidzianych na dopłaty bezpośrednie dla rolników. Podział ten ma być
dokonywany nie na podstawie obiektywnych kryteriów jednakowych dla wszystkich państw
członkowskich, lecz na podstawie tak zwanego kryterium historycznego, wyznaczonego przez
wielkość środków otrzymywanych przez państwa członkowskie w przeszłości. Komisja
Europejska zaproponowała jedynie niewielkie zmniejszenie dyskryminujących różnic
w podziale środków, utrzymała jednak co do zasady niesprawiedliwe kryterium historyczne.
Senat Rzeczypospolitej Polskiej uznaje, że proponowany system podziału środków
prowadzi do utrzymania rażąco niesprawiedliwych różnic w wysokości dopłat dla rolników
15
w poszczególnych krajach członkowskich, krzywdzących rolników w części krajów
członkowskich, zwłaszcza w nowych krajach członkowskich, także w Polsce. Utrzymanie
niesprawiedliwego systemu dopłat bezpośrednich narusza zasadę niedyskryminacji obywateli
UE – w tym wypadku rolników – ze względu na przynależność państwową (art. 18 Traktatu
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej), a ponadto narusza zakaz dyskryminacji między
producentami wewnątrz Unii (art. 40 ust. 2 Traktatu). Senat podkreśla ponadto, że w myśl
prawa unijnego przy ustalaniu wspólnej polityki rolnej mogą być brane pod uwagę różnice
między regionami rolniczymi, nie zaś różnice między państwami członkowskimi (art. 39
ust. 2 lit. a Traktatu). Powyższa dyskryminacja powoduje zagrożenie dla przyszłości
rolnictwa w krajach członkowskich dotkniętych dyskryminacją, w tym rolnictwa w Polsce.
Senat Rzeczypospolitej Polskiej zwraca się do Rządu o stanowcze przeciwstawienie
się propozycjom legislacyjnym Komisji Europejskiej, niesprawiedliwym
oraz dyskryminującym polskich rolników i zagrażającym przyszłości polskiej wsi. Senat
wzywa Rząd do podjęcia wszelkich możliwych działań politycznych i prawnych
zmierzających do:
- uproszczenia wspólnej polityki rolnej,
- skierowania środków na konkurencyjność i postęp oraz
- zapewnienia sprawiedliwego i niedyskryminującego systemu dopłat bezpośrednich dla
rolników, opartego na zasadach równych dla wszystkich państw członkowskich.
Senat Rzeczypospolitej Polskiej zwraca się do Parlamentu Europejskiego
o zapewnienie systemu dopłat bezpośrednich niedyskryminujących rolników ze względu na
przynależność państwową.
Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej
„Monitor Polski”.
MARSZAŁEK SENATU
Bogdan BORUSEWICZ
16
Członkowie Zespołu Rolnego PiS
Krzysztof Jurgiel – Przewodniczący
Karol Krajewski - Sekretarz
Posłowie:
Krzysztof Ardanowski
Zbigniew Babalski
Dariusz Bąk
Zbigniew Dolata
Szymon Giżyński
Kazimierz Gołojuch
Henryk Kowalczyk
Gabriela Masłowska
Piotr Polak
Robert Telus
Jan Warzecha
Sławomir Zawiślak
Senatorowie:
Przemysław Jacek Błaszczak
Jerzy Mieczysław Chróścikowski
Beata Gosiewska
Henryk Górski
Jan Maria Jackowski
Grzegorz Michał Wojciechowski
Eurodeputowani:
Janusz Wojciechowski
Tel. 22 694 26 30, Fax 22 694 26 47
mail: [email protected]
www.pis.org.pl www.mypis.pl www.kppis.pl
