Parazitologija - Trematode, Helminti, Filarije

TREMATODE - METILJI

Doc dr Aleksandar M DţamićLaboratorija za parazitologiju i mikologiju

Institut za mikrobiologiju i imunologiju

Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu

www.belimantil.info

Trematode (engl. flukes) - Biologija

• Sistematika

Filum: Platyhelminthes (engl. flatworms) → pljosnate gliste

Klasa: Trematoda (engl. flukes)

Podklasa: Digenea (više od jenog domaćina u ţivotnom ciklusu)

• Endoparaziti

• Lokalizacija u domaćinu

trematode creva

trematode jetre i ţučnih puteva

trematode pluća

trematode krvi/krvnih sudova

www.belimantil.info

Trematode - Biologija/GraĎa

• Telo - nesegmentirano, spljošteno, ovalno ili poput lista (izuzev Schistosoma sp.)

• Veličina - od nekoliko mm do više cm

• Hermafroditi (izuzev Schistosoma sp.)

• Tegument - spoljašnji omotač

• Oralna i ventralna pijavka

• Digestivni, ekskretorni (solenociti, "flame cells"), nervni sistem, seksualni organi

• Jaja - ovalna sa poklopčićem (operkulum) (izuzev Schistosoma sp.)

www.belimantil.info

www.belimantil.info

Trematode - morfologijawww.belimantil.info

Trematode - morfologijawww.belimantil.info

Trematode - Biologija/Ţivotni ciklus

• Sloţen → obično dva intermedijarna domaćina

• Stalni domaćin → čovek, ţivotinje

• Prelazni (intermedijarni) domaćin → puţ

1 ID - PužShistosoma

(Sporocista ćerka)

Jaje → Miracidijum → Sporocista → Redija → Redija ćerka → Cerkarija

(↓)

(Redija) Metacerkarija

vodeno bilje

rakovi

ribe

Druge vrste

2 ID

www.belimantil.info

www.belimantil.info

Trematode

Patogeneza, Dijagnoza, Terapija

• Infektivni oblici - cerkarije, metacerkarije

• Put infekcije

→ oralni (termički neobraĎena riba, rakovi, biljke)

→ preko kože (Schistosoma sp.)

• Tok bolesti - često hroničan

• Lab dg - nalaz jaja u stolici, duodenalnom soku, urinu

• Terapija – prazikvantel

• Prevencija - termička obrada ribe, rakova i biljaka

www.belimantil.info

Trematode creva

• Fasciolopsis buski - Veliki crevni metilj (Daleki istok, JI

Azija, Indija, Bangladeš)

ingestija metacerkarija na biljkama

• Metagonimus yokogawai (Daleki istok, Rusija)

ingestija metacerkarija u ribljem mesu

• Heterophyes heterophyes (dolina Nila, Indija, JI Azija)


• Druge (Echinostoma sp., Gastrodiscoides hominis)

www.belimantil.info

Trematode jetre i ţučnih puteva

• Fasciola hepatica*

• Dicrocoelium dendriticum (=D. lanceolatum)*

• Clonorchis (=Opistorchis) sinensis

• Opistorchis viverrini (JI Azija)

• Opistorchis felineus/mačiji metilj (Azija, Istočna Evropa)

*Prisutne u Srbiji

www.belimantil.info

Fasciola hepatica - Veliki ovčiji metilj

• Fascioloza (fasciolosis)

• Parazit jetre i ţučnih puteva biljojeda

• Rasprostranjenost - širom sveta

• Morfologija - ~30 X 13 mm, zašiljen cefalični

(prednji)

deo

• Prelazni domaćin → puţevi iz roda Limnea

(L. truncatula)

• Transportni domaćin - različito vodeno bilje

(metacerkarije)

www.belimantil.info

www.belimantil.info

Fasciola hepatica – odrasli parazit i jaje

www.belimantil.info

Fasciola hepaticamiracidijum (levo), metacerkarija (desno)

www.belimantil.info

Fasciola hepatica – prelazni domaćin

(Limnea sp.)

www.belimantil.info

Fasciola hepatica

• Put infekcije - unos biljaka sa metacerkarijama

Put parazita: dig trakt → peritonealna duplja → jetra i ţučni putevi

• Patogeneza - mehaničko i toksično dejstvo

• Simptomi - povišena to, abdominalni bolovi, dijarea, ikterus, hepatomegalija, holecititis, holelitijaza

• Lab dg

→ nalaz jaja u stolici, duodenalnom soku /posle 6 nedelja od infekcije, Entero-test

→ serologija/ELISA, imunoblot tehnike /korisna za rano otkrivanje infekcije

• Terapija - bithionol (dihlorofenol)

www.belimantil.info

Fasciola hepatica imunoprecipitacija u gelu

www.belimantil.info

Dicrocoelium dendriticumMali ovčiji metilj

• Dikrocelioza (dicroceliosis)

• Parazit bilijarnog stabla biljojeda


• Morfologija - ~5-15 mm X 1.2-2.5 mm

• Prelazni domaćini → 1. puţ (Helicella sp., Zebrina sp.)

2. mrav (Formica fusca) (metacerkarija)

• Put infekcije - ingestija mrava

Put parazita: dig trakt → bilijarno stablo


• Simptomi - nespecifične abdominalne tegobe, bilijarne kolike, ikterus, hepatomegalija

• Lab dg - nalaz jaja u stolici

www.belimantil.info

Dicrocoelium dendriticum – ţivotni ciklus

www.belimantil.info

Dicrocoelium dendriticum

odrasli (levo), jaje (desno)

www.belimantil.info

Clonorchis sinensis

Kineski jetreni metilj

• Klonorhioza (clonorchiosis)

• Rasprostranjenost - Daleki istok

• Put infekcije - ingestija metacerkarija u ribljem mesu

• Rezervoar infekcije – psi‚ mačke

• Simptomi - holangitis, holecistitis, bilijarna ciroza,

obstruktivna ţutica

• Hronična infekcija - adenoholangiokarcinom!

• Lab dg - nalaz jaja u stolici

www.belimantil.info

Clonorchis sinensis – ţivotni cikluswww.belimantil.info

Clonorchis sinensis - jajawww.belimantil.info

Clonorchis sinensis – promene u jetri

www.belimantil.info

Trematode pluća

• Uzročnik - Paragonimus westermani

• Paragonimijaza (paragonimiasis)

• Rasprostranjenost - Daleki istok, Indija, Afrika, Juţna Amerika

• Morfologija - ~8-16 mm X 4-8 mm, debljina 3-5 mm

• Prelazni domaćini → 1. puţ

2. rakovi (metacerkarije)

• Put infekcije - ingestija metacerkarija u rakovima

Put parazita:

dig trakt → peritonealna duplja → dijafragma → pleuralni prostor → parenhim pluća

• Patogeneza - paraziti inkapsulirani u cističnim strukturama

• Simptomi - povišena to, dispnea, kašalj, hemoptizije,

bol u grudima

• Lab dg - nalaz jaja u sputumu ili fecesu

www.belimantil.info

Paragonimus westermani - rasprostranjenostwww.belimantil.info

Paragonimus westermani – ţivotni cikluswww.belimantil.info

Paragonimus westermani – odrasli paraziti

www.belimantil.info

Paragonimus westermani – paraziti u tkivu (cisti)

www.belimantil.info

Paragonimus westermani - jaja

www.belimantil.info

Trematode krvi - Schistosoma sp.

(Bilharzija)• Šistozomijaza (schistosomiasis)

• Istorijat

Egipatski papirusi (Kahun, Ebers) 1900 ph

Napoleonov pohod na Egipat 1799-1801

Theodor Bilharz (Sigmaringen, 1825 - Kairo, 1862)

(prilikom obdukcije u Kasr el Aini bolnici u Kairu - Distoma haematobium)

• Medicinski značajne vrste i rasprostranjenost

Schistosoma haematobium - urinarna šistozomijaza; Afrika, Bliski istok

Schistosoma mansoni - crevna šistozomijaza, hepatosplenična šistozomijaza; Afrika, Bliski istok, Brazil, Venecuela, Karibi

Schistosoma japonicum - crevna šistozomijaza; Kina, JI Azija

www.belimantil.info

www.belimantil.info

www.belimantil.info

www.belimantil.info

Schistosoma sp. - rasprostranjenostwww.belimantil.info

Schistosoma sp. - Biologija

• Morfologija - ~10-20 mm X 0.5-1 mm

• Odvojenih polova

• Muţjak - ginekoforni kanal (ventralna brazda)

• Jaja → 50-80 X 40-60 μm

→ ovalna sa terminalnim ili lateralnim

trnastim izraštajem

• Cerkarije - zadnji kraj (“repić”) se račva → furkocerkarije

• Ţivotni vek - ~5 godina (i do 30 godina)

www.belimantil.info

Schistosoma sp. - Ţivotni ciklus

• Prelazni domaćin - puţ (Bulinus sp, Biomphalaria sp.,

Oncomelania sp.)

furkocerkarija → KOŢA → šistozomula →

→ CIRKULACIJA → PORTNI KRVOTOK

↓

S. mansoni i S. japonicum sazrevaju u

mezenteričnim venama → produkcija jaja

S. haematobium sazreva u krvnim sudovima

mokraćne bešike, prostate, uterusa → produkcija jaja

www.belimantil.info

Schistosoma – ţivotni cukluswww.belimantil.info

Schistosoma sp. – stadijumi u ţivotnom ciklusuwww.belimantil.info

Schistosoma sp. – prelazni domaćinwww.belimantil.info

Schistosoma sp. – prelazni domaćinwww.belimantil.info

Schistosoma sp. - furkocerkarija

www.belimantil.info

Schistosoma haematobium - jajewww.belimantil.info

Schistosoma sp. - Epidemiologija

• 650 milona ljudi pod rizikom od infekcije

• 193 miliona - globalna prevalencija (85% Afrika)

• Infektivni oblik → furkocerkarija

• Način infekcije

→ prodor furkocerkarije kroz koţu tokom boravka u vodi zagaĎenoj fecesom, urinom

→ prodor furkocerkarija kroz sluzokoţu ţdrela

• S. mansoni - čovek je jedini značajan domaćin

• S. haematobium - čovek je jedini domaćin

• S. japonicum - čovek i domaće ţivotinje (pas, mačka, konji, svinje); pirinčana polja!

www.belimantil.info

Schistosoma sp. – način infekcijewww.belimantil.info

Schistosoma sp. - Patogeneza

jaje zarobljeno u tkivu → granulomatozno zapaljenje → fibroza → kalcifikacije

↓

"mač sa dve oštrice"

(+) omogućava prolaz jajima u lumen creva, bešike

ograničava difuziju toksičnih produkata u okolno tkivo

(-) oštećenje tkiva (veliki broj jaja)

• SEA - solubilni Ag jaja šistozoma

• Imunost – RKP, ADCC, dominantna produkcija Th2 citokina

• Izbegavanje imunske reakcije domaćina

→ prekrivanje antigenima domaćina

→ inhibitorno delovanje tegumenta

(SCIP-1 /komplement inhibirajući protein šistozoma)

→ produkuju fosfotidilholin koji lizira makrofage

→ otpuštaju antigene ("odvraćaju" imunsku reakciju od odraslih parazita)

www.belimantil.info

Schistosoma sp. - granulomwww.belimantil.info

Schistosoma sp.-Kliničke karakteristike

1. Stadijum invazije - nakon 24 č; dermatitis na mestu prodora cerkarija

(2-3 dana)

2. Akutni stadijum (akutna toksemična šistozomijaza, Katayama groznica) –

5-10 nedelja posle infekcije; to, kašalj, alergijske reakcije (urtikarija, simptomi slični astmi), dijarea, abdominalni bolovi, hematurija, limfadenopatija, hepatitis

3. Hronični stadijum

→ asimptomatski

→ S. mansoni - simptomi portne hipertenzije (hepatosplenomegalija, anemija, hematemeza, ascit)

→ S. haematobium - poliurija, hematurija; papilomi mokraćne bešike; hidronefroza, bubreţna insuficijencija i uremija; karcinom mokraćne bešike!

4. Ektopična šistozomijaza - CNS (S. japonicum)

5. Udruženost sa drugim agensima - Salmonella typhi, S. paratyphi,

virusi (HBV, HCV, HDV, HEV)

www.belimantil.info

Hronična šistozomijaza – portna hipertenzija, asitwww.belimantil.info

Schistosoma sp. – Kina, 1960www.belimantil.info

Schistosoma sp.

Dijagnoza, Terapija, Prevencija

• Lab dg

Nalaz jaja u fecesu (S. mansoni, S. japonicum)

Nalaz jaja u urinu (S. haematobium)

Imunodijagnostički testovi (intradermalni test, serološki testovi)


• Prevencija i suzbijanje

Otkrivanje inficiranih osoba i lečenje istih

Zdravstveno obrazovanje /odlaganje humanih ekskreta

Izbegavanje kontakta sa inficiranom vodom

Eliminacija puţeva fizičkim i hemijskim metodama (moluscidi)

Higijensko snabdevanje vodom

www.belimantil.info

Schistosoma sp. - prevencijawww.belimantil.info

Dermatitis kupača

(engl. Swimmers`s itch)

Dermatitis čoveka nastao prodorom u

koţu cerkarija ptičijih šistozoma.

• Trichobilharzia sp.

• Gigantobilharzia sp.

• Ornithobilharzia sp.

www.belimantil.info

Dermatitis kupačawww.belimantil.info

Dermatitis kupačawww.belimantil.info

Medicinska helmintologija

Laboratorija za parazitologiju & mikologiju

Institut za mikrobiologiju & imunologiju


www.belimantil.info

HELMINTI – crvi

HELMINTOLOGIJA – nauka o crvima

HELMINTOZE – bolesti izazvane crvima

Phylum Platyhelminthes

Phylum Nematoda

www.belimantil.info

Zajedničke osobine:

• elongirane, bilateralno simetrične niţe metazoe

• višećelijski beskičmenjaci (3 zametna listića)

• endoparaziti

• digestivni trakt (prost ili odsutan)

• kretanje (kontrakcija mišića ispod kutikule)

• duţine nekoliko mm do više m

www.belimantil.info

RAZMNOŢAVANJE

• hermafroditi ili odvojenih polova

• Ţenke: oviparne, ovoviviparne, viviparne

• jaja: segmentirana ili nesegmentirana

• larva

• odrasla forma (momokseni ili heterokseni)

www.belimantil.info

PATOGENOST

• mesto parazitiranja – mehanički nadraţaj

• trauma

• broj helminata – opstrukcija

• privativno dejstvo

• antigenska graĎa – imunopatologija

• toksini – toksično oštećenje udaljenih tkiva i organa

Crevni helminti

Krvni i tkivni helminti

www.belimantil.info

IMUNSKI ODGOVOR

• eozinofili, IgE, Th2 citokini

• izbegavanje imunskih mehanizama

domaćina

www.belimantil.info

PUTEVI ŠIRENJA

• fekalno-oralni

• kontaminirana hrana, voda, predmeti

• ingestijom mesa (unos larvi)

• transkutani

• preko vektora

www.belimantil.info

PREVENCIJA

TERAPIJA• Tiabendazol – inhibira fumarat reduktazu

• Mebendazol – ometa resorpciju glukoze

• Niklozamid – ometa oksidativnu fosforilaciju

• Prazikvantel – agonist Ca jona

• Ivermektin - efekat na neuromišićni sistem

• Albendazol - efekat na funkciju mikrotubula

www.belimantil.info

Nematode – valjkasti crvi

www.belimantil.info

Nematode – opšte karakteristike

Morfologija

• cilindrične, nesegmentirane gliste, krem-bele boje, od

nekoliko mm do više cm

• telesna šupljina sa unutrašnjim organima obavijena

kutikulom

• odvojenih polova, ţenke veće od muţjaka

Životni ciklus

• adulti - jaja- larve (do 4 presvlačenja)

• domaćini (monokseni)

• zoonotske infekcije

www.belimantil.info

Nematode – opšte karakteristike

Ekologija i epidemiologija

• kosmopolitske, endemske vrste

• transmisija – oralno (jaja, larve), preko koţe (larve), preko vektora

• domaćini (čovek i ţivotinje)

Podela

• crevne

• tkivne

Kliničke karakteristike – asimptomatske i

simptomatske infekcije

Terapija (antihelmintici)

www.belimantil.info

Patogenost

Lokalizacija i broj unetih (prisutnih) parazita

• U čoveku se razmnoţavaju samo T. spiralis i S. stercoralis

• Lokalna reakcija na prisustvo adulta u crevima je minimalna (lezije mukoze uzrokuju npr. A. duodenale, T. trichiura, a opstrukciju A. lumbricoides)

Opšta i lokalna reakcija tokom invazije i migracije larvi

(senzibilizacija domaćina, imunski odgovor, oštećenja):

• miozitis – T. spiralis

• taloţenje imunskih kompleksa u koţi i oku - O. volvulus

• formiranje granuloma (IV tip preoset.)

• urtikarija, bronhijalna astma (I tip preoset.)

www.belimantil.info

Patogenost

Hrane se

• krvlju (A. duodenale)

• krvlju i tkivom (T. trichiura)

• crevnim sadrţajem (A. lumbricoides)

• telesnim tečnostima (filarije)

Egzoprodukti

• neurotoksini, anafilotoksini,

• hemolizini, endokrinotoksini

• antikoagulantni faktor (A. duodenale)

www.belimantil.info

Epidemiologija – Faktori učestalosti

• Higijensko – zdravstveni stepen

prosvećenosti stanovništva

• Ţivotni standard

• Preventivne mere, mere protiv vektora

• Imunodeficijentna stanja

(npr. kortikosteroidi – S. stercoralis)

www.belimantil.info

Ascaris lumbricoides (velika dečija glista)

Morfologija i životni ciklus

• Kosmopolitski parazit (vlaţna i topla klima)

• Adulti u tankom crevu;

Ţ 20-35 cm, M 12-30 cm, L 2mm

• Ţenka oviparna - nesegmentirana jaja

(60x30mm), geohelmint

www.belimantil.info

Ascaris lumbricoides – Životni cikluswww.belimantil.info

Ascaris lumbricoides - patogeneza

Bolest - askarioza

• Asimptomatski

• Mehaničke smetnje (ileus)

• Zapaljenske promene (Loffler-ov sindrom -pneumonitis)

• Toksično dejstvo (CNS)

• Zaostajanje u razvoju deteta (A.l. se hrani crevnim sadrţajem)

• Ektopična migracija (apendiks, ţučni kanali, ductus pancreaticus)

Dijagnoza

• jaja u fecesu (200000/ dan, posle 60-75 dana od infekcije)

www.belimantil.info

Ascaris lumbricoides

www.belimantil.info

Trichuris trichiura (bičasta glista)

Morfologija

• Kosmopolitski parazit, geohelmint

• Ţ 4.5– 5.5cm, M 3-4cm, oviparna ţenka

Bolest - trihurioza

• Asimptomatski

• Kolitis (krvavo-sluzave stolice), anemija,

prolaps rektuma

Dijagnoza

• jaja u fecesu (2000-dan; mesec dana od

infekcije)

www.belimantil.info

Trichuris trichiura – Životni cikluswww.belimantil.info

Trichuris trichiura

www.belimantil.info

Enterobius vermicularis (mala dečija glista)

Morfologija

• Kosmopolitski parazit (deca, kolektivi)

• Ţ 10-15mm, M 5mm, ţenka ovoviviparna

Bolest - Enterobioza

• Pruritus ani, vulvovaginitis, gastrointestinalni

poremećaji, simtpomi od strane nervnog sistema

Dijagnoza

• jaja u perianalnom otisku, retko u fecesu

(ukupno oko 15000 jaja, oko 1.5 meseca)

www.belimantil.info

Enterobius vermicularis – Životni cikluswww.belimantil.info

Anisakis sp. (anisakijaza)

• Adulti u DT morskih sisara – jaja (morski račići) - larve u mišićima morskih riba

• Japan, Skandinavija, Holandija (presna riba)

• Larve penetriraju zid creva- eozinofilni granulomi u

zidu ţeluca, creva

• Klinička slika i dif dg: peptički ulkus, Ca ţeluca

• Dg: gastroskopija, pregled povraćenog sadrţaja,

serologija

www.belimantil.info

Anisakis sp. – Životni cikluswww.belimantil.info

Anisakis sp.

www.belimantil.info

Ancylostoma duodenale i Necator americanus


• A.d. (rudarska glista) - severna Afrika, Mediteran, S i

D istok

• N.a. - Afrika, severoistočna Azija, Amerika

• Morfološki veoma slične (bukalna kapsula),

“hookworms”, patogeneza infekcije ista

• Ţ 10-13mm, M 8-10mm, RL (400mm), FL (700mm)

• Ţenka oviparna (70x35mm) - u fecesu jaja (4-8

blastomera)

• Ţivotni ciklus: jaja – rabditiformna larva (u zemljištu) –

filariformna larva (penetritra koţu)- migracija larve –

adult (u tankom crevu)

www.belimantil.info

Ancylostoma duodenale

www.belimantil.info

Kukaste gliste – Životni cikluswww.belimantil.info

Ancylostoma duodenale i Necator americanus

Bolest - ankilostomoza

• svrab, dermatitis na mestu prodora larve

• pneumonitis (migracija)

• hipohromna anemija (antikoagulantni faktor)

• enteropatija sa gubitkom proteina (edemi), krvavo

sluzave stolice

• Dijagnoza: jaja u fecesu (20000/ dan,

1.5 mesec od infekcije)

www.belimantil.info

Strongyloides stercoralis


• Umerena i tropska područja Azije, Afrike, Amerike,

Mediteran

• Ţ 2-2,5 mm, ovoviviparna - u Liberkinijevim kriptama

polaţe jaja

• U fecesu rabditiformna larva (300μm)

• Indirektan razvoj (slobodna generacija), direktan

razvoj

• Autoinfekcija (endo i egzoinfekcija)

www.belimantil.info

Strongyloides stercoralis – Životni cikluswww.belimantil.info

Strongyloides stercoralis

Bolest - strongiloidoza

• Larva currens, pneumonitis; adulti u tankom crevu

• Hiperinfektivni sindrom: DT i pluća, groznica, dig smetnje, dispnea

• Diseminovana strongiloidoza (imunodeficijentni) (metaboliti kortikosteroida slični hormonima rasta)

Dijagnoza

• Dg: larve u fecesu (duodenalnom soku) 2-4 nedelje od infekcije, u sputumu kod imunodeficijentnih i u drugim uzorcima

www.belimantil.info

Strongyloides stercoraliswww.belimantil.info

Trichinella spiralis

Biologija

• Kosmopolitski parazit svinja i pacova (mesoţdera i njihovih ţrtvi), čovek

• Podvrste

T. spiralis (razni sisari, posebno svinje, medvedi, glodari, ljudi)

T. britovi (divlje svinje, konji, humane infekcije retke)

T. nativa (ariktički medvedi, glodari, morski sisari, foke, čovek)

T. nelsoni (hijene, leopardi, lavovi)

T. pseudospiralis (ptice)

• Ţ 3-4mm (viviparna), M 1.5mm, L 0.1mm

www.belimantil.info

Trichinella spiralis – Životni cikluswww.belimantil.info

Trichinella spiraliswww.belimantil.info


Bolest – trihineloza (3 stadijuma)

• I - invazija (prolivi, abdominalni bol, to 40oC)

• II - migracija (to, hipereozinofilija, bolovi u mišićima, edemi - očni kapci, respiratorni simptomi- dispnea)

• III - incistacija –bolovi u mišićima, toksemija

Komplikacije: miokarditis, pneumonitis, encefalitis

• Dijagnoza: parazitološki pregled stolice,

serologija, biopsija mišića

www.belimantil.info


• Povišena to

• Mijalgije

• Periorbitalni edem

• Eozinofili ↑

www.belimantil.info

Toxocara canis et cati

Životni ciklus

• Askarida psa/mačke, kosmopolitski, Ţ 6-10 cm, M 4-6cm

• Skoro 100% štenadi inficirano (transplacentarno, ingestijom zemlje, mlekom)

• Čovek se inficira jajima – larva kroz crevo migrira u različite organe (jetra, pluća, mozak, oko)

• Adulti se ne razvijaju kod čoveka

Patogeneza

• U kapilarima krvarenja, zapaljenje, granulomi, hiperEo, alergijske reakcije

• Bolest – toksokarioza (VLM, OLM)

www.belimantil.info

Toxocara canis et cati

VLM – migracija larvi T.canis, T.cati , Ancylostoma sp.

visoka eozinofilija, hepatomegalija, respiratorni

simptomi, groznica;

komplikacije: retina, CNS

KLM - usled prodora kroz koţu i migracije larvi kroz

potkoţno tkivo (ţivotinjske ankilostome i dr)

• Dijagnoza - serologija, koţni test

www.belimantil.info

Toxocara canis – Životni cikluswww.belimantil.info

VLM i OLMwww.belimantil.info

KLM

www.belimantil.info

Cestode-pantljičarePljosnati segmentirani crvi

www.belimantil.info

Cestode - Pantljičare

• Čovek → stalni domaćin

Taenia solium

Taenia saginata

Diphyllobothrium latum

Hymenolepis nana

Dipylidium caninum

• Čovek → prelazni domaćin

Echinococcus granulosus

Echinococcus multilocularis

Taenia solium

Spirometra sp.

• Čovek → ujedno i prelazni i stalni domaćin

Hymenolepis nana

www.belimantil.info

Cestode – Opšte karakteristikewww.belimantil.info

Cestode – Opšte karakteristikewww.belimantil.info

Diphylobothrium latum

• Najveća cestoda čoveka

• Oboljenje – diflobotrioza (diphyllobotriosis)

• Evropa (Baltičke zemlje), Amerika, Japan

Morfologija:

• odrasli oblik - preko 10 m, 3000 proglotisa

skoleks - kljun sa dve botridije (pseudofilidae)

proglotisi – široki

uterus – oblika rozete ispunjen jajima

• jaja – dnevno oko milion jaja, ţutobraon boje

• larveni oblik – coracidium (u jajima) izlazi i pliva po vodi

procercoid (u račiću),

pleocercoid (u ribama) → infektivni oblik

• Prelazni nosioci – rakovi i ribe

• Definitivni osioci – čovek, pas, mačka, foka…

www.belimantil.info

Diphyllobothrium latum (riblja pantljičara)www.belimantil.info

Diphylobothrium latum

• Put infekcije: unošenjem termički neobraĎenog mesa riba (plerocercoid)

• Patogeneza: parazit tankog creva (obično jedna pantljičara),

• Simptomi: asimptomatski ili sa dijarejama, povraćanjem, epigastričnim bolom, porast Tº, opstrukcija i gubitak u teţini

• Eozinofilija, perniciozna anemija (koristi vitamin B12)

• Dijagnoza – epidemiološki podaci, konzumiranje sveţe ribe, anemija…

• Definitivna dijagnoza – nalaz i identifikacija jaja i proglotisa u fecesu

• Terapija – niklozamid, paramomicin, kvinakrin

• Prevencija – pravilna eliminacija fecesa, termička obrada riba, edukacija

www.belimantil.info

Diphyllobothrium latum

www.belimantil.info

Taenia spp

T. saginata: odrasla forma u crevima čoveka

tenijaza

T. solium: odrasla forma u crevima čoveka

tenijaza

larva u tkivima čoveka

cisticerkoza

www.belimantil.info

Taenia solium i T. saginatawww.belimantil.info

T. saginata

• Morfologija:

odrasli oblik – duţine oko 6 m

skoleks sadrţi 4 pijavke,

proglotisa (oko 2000) → zreli sadrţe uterus sa do 30 bočnih

grana→aktivno napušta GIT

jaja – tamno braon sa dve opne i radijalnom strukturom izmeĎu,

embrion heksakant

larveni oblik – cysticercus bovis (kod goveda) “bobičavo meso”

prelazni nosioci – goveda (goveĎa pantljičara)

stalni nosioci – ljudi

www.belimantil.info

Taenia saginata (goveđa pantljičara)www.belimantil.info

TENIJAZA

• Patogeneza: →odrasla forma (obično jedna) parazitira u tankom crevu čoveka pričvršćena rostelumom i/ili pijavkama za sluzokoţu

• Simptomi: asimptomatski ili blaga lokalna inflamacija, mehanička iritacija, povećanje ili gubitak apetita, reĎe opstrukcije…

• Dijagnoza – nalaz proglotisa i/ili skoleksa makroskopski ili jaja u perianalnom otisku

• Definitivna dijagnoza – mikroskopskim nalazom pijavki na skoleksu ili brojanjem bočnih uterusnih grana gravidnih proglotisa

→do 30 T saginata

→do 12 T. solium

• Terapija – niklozamid, prazikvantel

• Prevencija – odrasle forme → jaja → rizik od cisticrkoze !!!

www.belimantil.info

Taenia saginatawww.belimantil.info

T. solium

• Oboljenja – tenijaza (taeniosis) i cisticerkoza (cysticercosis)

• Morfologija:

odrasli oblik - veliki parazit čoveka (oko 2-4 m), skoleks sadrţi 4 pijavke i rostelum sa dva venca kukica, ima do 1000 proglotisa → zreli sadrţe uterus sa 12-15 bočnih grana→pasivno napuštaju GIT

jaja – tamno braon sa dve opne i radijalnom strukturom izmeĎu,

embrion heksakant

larveni oblik – cysticercus cellulose (kod svinja) “bobičavo meso”

Prelazni nosioci – svinja, čovek

Definitivni nosioci – čovek

• Put infekcije: za čoveka →larva (“bobičavo meso”)→ tenioza

→ jaja → cisticerkoza

• za svinju: → jaja ili proglotisi sa jajima → cisticerkoza

www.belimantil.info

Taenia solium (svinjska pantljičara)www.belimantil.info

CISTICERKOZA

Larva prisutna u dubokim organima i tkivima

Lokalizacija larve: mozak, oko, mišići, subkutano

tkivo i sl. (liči na tumor)

Larva - mehurasta

veličine 5-10 mm

vitalna oko 5 godina

kasnije kalcifikuje

www.belimantil.info

Cysticercosis

www.belimantil.info

Cysticercosis

www.belimantil.info

Hymenolepis nana

• Patuljasta pantljičara koja ceo ţivotni stadijum kompletira u jednom domaćinu (monoksena)

• Inficirano oko 20 miliona osoba, u nekim delovima sveta oko 10% dece

• Oboljenje - himenolepidioza (hymenolepidiosis) uglavnom kod dece

• Morfologija:

odrasli oblik – duţine 3,5 do 4,5 cm (200 proglotisa)

jaja – svetloţuta, dve tanke opne,filamentozna vlakna, embrion heksakant (onkosfera) → cisticerkoid u crevnoj resici

www.belimantil.info

Hymenolepis nana

(patuljasta pantljičara, mala dečija pantljičara)

www.belimantil.info

Hymenolepis nana

Bolest - himenolepidiosis

• Put infekcije: fekalno-oralni unos jaja

• Patogeneza: parazit gornjih trećina (2) tankog creva, larve razaraju crevne resice

• Simptomi: zavise od broja parazita, u teţim slučajevima dolazi do obimnog razaranja crevnih resica, gubitak apetita, dijareja, glavobolja, konvulzije…


• Terapija – niklozamid, alternativno paramomicin

• Prevencija – teška zbog direktne transmisije

H. diminuta

• Parazit tankog creva pacova i miševa

• Prelazni nosioc – pacovska ili mišja buva

www.belimantil.info

Hymenolepis nana

www.belimantil.info

Echinococcus

• Najznačajnije vrste: E. granulosus i E. multilocularis

• Oboljenje – ehinokokoza (echinococcosis), hidatidna

bolest

• Morfologija: najmanja pantljičara

odrasli oblik – u tankom crevu psa, 4-6 mm (skoleks,

vrat, telo sa 3 proglotisa,poslednji sadrţi jaja)

jaja – tamno braon sa dve opne i radijalnom

strukturom izmeĎu, embrion heksakant

larveni oblik (cysta hydatigena)

www.belimantil.info

Larveni oblik (cysta hydatigena)

• promera i do veličine dečje

glave

Dve membrane:

spoljašnja - kutikularna

unutrašnja – germinativna

• hidatidna tečnost

(ispunjava larvu koja podseća

na mehur)

Veoma imunogena!!!

Sadrţi vezikule proligere

(prisutne samo kod fertilnih cisti)

www.belimantil.info

Echinococcus granulosus (pseća pantljičara)www.belimantil.info

Echinococcosis

• Prelazni nosioci – čovek, ovce, konji, svinje, goveda

• Definitivni nosioci – psi i dr. kanide

Put infekcije: čovek unese jaja → embrion dospeva u

jetru, pluća, kosti, mozak…, gde se zaustavi počinje

da se razvija larva (cysta hydatigena):

jetra i peritoneum 66%

pluća 22%

bubrezi 3%

kosti 2%

mozak 1%

ostali organi i tkiva 6%

www.belimantil.info


Echinococcus multilocularis

www.belimantil.info

Echinococcosis

• Simptomi: larva prema lokalizaciji moţe biti

“benigna” ili “maligna”

• Pritisak na okolna tkiva usled rasta larve

• Komplikacije – nastaju kao posledica rupture

ciste (spontano/tokom intervencije):

• sekundarna ehinokokoza (diseminacija sadrţaja

ciste), →svrab, urtikarija ili anafilaktički šok

(usled imunopatološke reakcije IS na Ag u

hidatidnoj tečnosti)

www.belimantil.info


www.belimantil.info


www.belimantil.info


www.belimantil.info


www.belimantil.info

E. multilocularis

• Odrasla forma je slična E. granulosus

• Razlikuje se larveni oblik (alveolarnog,

sunĎerastog tipa graĎe)

• Licice – šumski glodari, čovek slučajno

• Humane infekcije su retke (Bavarska,

Švajcarska !!!)

• Teška klinička slika, visoka smrtnost,

teško hirurško lečenje.

www.belimantil.info

Dipylidium canium

Parazit tankog creva pasa. Infekcija kod dece!!!

Bolest: dipilidioza (dipylidiosis)

Morfologija:

odrasli oblik – duţina 10 -70 cm, 60 – 170 proglotisa

proglotisi se otkidaju i samostalno napuštaju GIT. jaja

smeštena u opnama (8-15)– grupisana u klastere

Proguta ih larva pseće buve :

larveni oblik – procerkoid i cisticerkoid→ u GIT buva

Slučajno gutanje zaraţene buve u hrani npr.

Prelazni nosioci – Ctenocephalides canis, C. felis

Definitivni osioci – pas, mačka, foka, čovek…

www.belimantil.info

Dipylidium canium

• Put infekcije: unos zaraţene buve per os

• Patogeneza: nedovoljno poznata

• Simptomi: slabo izraţeni


• Terapija – kao za D. latum (niklozamid, paromomicin itd.)

• Prevencija – antihelmintici kod domaćih ljubimaca

www.belimantil.info

Dipylidium caninumwww.belimantil.info

TREMATODE - METILJIPljosnati nesegmentirani crvi

www.belimantil.info

Trematode (engl. flukes) - Biologija

• Sistematika

Filum: Platyhelminthes (engl. flatworms) → pljosnate gliste

Klasa: Trematoda (engl. flukes)

Podklasa: Digenea (više od jenog domaćina u ţivotnom

ciklusu)

• Endoparaziti

• Lokalizacija u domaćinu

trematode creva

trematode jetre i ţučnih puteva

trematode pluća

trematode krvi/krvnih sudova

www.belimantil.info

Trematode - Biologija/GraĎa

• Telo - nesegmentirano, spljošteno, ovalno ili poput lista (izuzev Schistosoma sp.)

• Veličina - od nekoliko mm do više cm

• Hermafroditi (izuzev Schistosoma sp.)

• Tegument - spoljašnji omotač

• Oralna i ventralna pijavka

• Digestivni, ekskretorni,nervni sistem, seksualni organi

• Jaja - ovalna sa poklopčićem (operkulum) (izuzev Schistosoma sp.)

www.belimantil.info

www.belimantil.info

Trematode - Biologija/Ţivotni ciklus

• Sloţen → obično dva intermedijarna domaćina

• Stalni domaćin → čovek, ţivotinje

• Prelazni (intermedijarni- ID) domaćin → puţ

1 ID - PužShistosoma

(Sporocista ćerka)

Jaje → Miracidijum → Sporocista → Redija → Redija ćerka → Cerkarija

(↓)

(Redija) Metacerkarija

vodeno bilje

rakovi

ribe

Druge vrste

2 ID

www.belimantil.info

Termatode - ţivotni ciklusiwww.belimantil.info

Trematode

Patogeneza, Dijagnoza, Terapija

• Infektivni oblici - cerkarije, metacerkarije

• Put infekcije

→ oralni (termički neobraĎena riba, rakovi, biljke)

→ preko kože (Schistosoma sp.)

• Tok bolesti - često hroničan

• Lab dg - nalaz jaja u stolici, duodenalnom soku, urinu, sputumu


• Prevencija - termička obrada ribe, rakova i biljaka

www.belimantil.info

Trematode creva

• Fasciolopsis buski - Veliki crevni metilj (Daleki istok, JI

Azija, Indija, Bangladeš)

ingestija metacerkarija na biljkama

• Metagonimus yokogawai (Daleki istok, Rusija)


• Heterophyes heterophyes (dolina Nila, Indija, JI Azija)


• Druge (Echinostoma sp., Gastrodiscoides hominis)

www.belimantil.info

Trematode jetre i ţučnih puteva

• Fasciola hepatica*

• Dicrocoelium dendriticum (=D. lanceolatum)*

• Clonorchis (=Opistorchis) sinensis

• Opistorchis viverrini (JI Azija)

• Opistorchis felineus/mačiji metilj (Azija, Istočna Evropa)

*Prisutne u Srbiji

www.belimantil.info

Fasciola hepatica - Veliki ovčiji metilj

• Fascioloza (fasciolosis)

• Parazit jetre i ţučnih puteva biljojeda


• Morfologija - ~30 X 13 mm, zašiljen cefalični

(prednji)

deo

• Prelazni domaćin → puţevi iz roda Limnea

(L. truncatula)

• Transportni domaćin - različito vodeno bilje

(metacerkarije)

www.belimantil.info

www.belimantil.info

Fasciola hepatica – odrasli parazit i jaje

www.belimantil.info

Fasciola hepaticamiracidijum (levo), metacerkarija (desno)

www.belimantil.info

Fasciola hepatica – prelazni domaćin

(Limnea sp.)

www.belimantil.info

Fasciola hepatica

• Put infekcije - unos biljaka sa metacerkarijama

Put parazita: dig trakt → peritonealna duplja → jetra i ţučni putevi


• Simptomi - povišena to, abdominalni bolovi, dijarea, ikterus, hepatomegalija, holecititis, holelitijaza

• Lab dg

→ nalaz jaja u stolici, duodenalnom soku /posle 6 nedelja od infekcije, Entero-test

→ serologija/ELISA, imunoblot tehnike /korisna za rano otkrivanje infekcije

• Terapija - bithionol (dihlorofenol)

www.belimantil.info

Fasciola hepatica imunoprecipitacija u gelu

www.belimantil.info

FILARIJE

Doc dr Aleksandar M DţamićLaboratorija za parazitologiju-mikologiju

Institut za mikrobiologiju i imunologiju


www.belimantil.info

Filarije – Opšte karakteristike

• Taksonomija – Nematoda (Filarioidea)

• Oboljenje – filarioze, filarijaze (filariosis,-asis)

• Morfologija

→ tanke, končaste oble gliste duţine više cm

→ odvojenih polova, ţenke (viviparne) polaţu mikrofilarije (mf)

→ mf (embrionalni razvojni oblici): 160-300 μm × 5-7 μm; kod nekih vrsta mf zadrţavaju opnu jajeta koja im sluţi kao omotač; identifikacija mf zasniva se na mikroskopskim morfološkim karakteristikama i rasporedu jedara (embrionalne ćelije)

• Stalni domaćin – čovek, neke ţivotinje

• Prelazni domaćin (vektor) – artropode

→ Culicidae: komarci

→ Tabanidae: obadi

→ Simuliidae: mušice papučarke

www.belimantil.info

Mikrofilarije(Iz: Markell EK, John DT, Krotoski WA. Markell and Voge`s Medical Parasitology, 8th ed. W.B. Saunders Company, 1999, Philadelphia.)

www.belimantil.info


• Životni ciklus

odrasle jedinke parazitiraju u limfnom sistemu ili subkutanim tkivima stalnog domaćina → posle oploĎenja ţenka polaţe mf koje dospevaju u cirkulaciju ili se nalaze u koţi gde su pristupačne hematofagnim insektima koji im sluţe kao vektori

• Rasprostranjenost

→ tropske i subtropske oblasti

→ u oblastima sa umerenom klimom prisutne su vrste koje su primarno paraziti ţivotinja, ali izazivaju i infekcije čoveka (zoonozne filarioze) – npr. Dirofilaria repens u Evropi

Dirofilaria immitis u Evropi

• Kliničke karakteristike – asimptomatski, akutno, hronično

~200 miliona inficiranih

• Lab dg – nalaz mf u krvi (krvni razmaz, gusta kap – bojenje po Giemsa-i ili isečcima koţe)

www.belimantil.info


• Vrste od primarnog medicinskog značaja

→ Wuchereria bancrofti

→ Loa loa

→ Onchocerca volvulus

• Druge vrste – Brugia sp., Mansonella sp.

• Dracunculus medinensis /ne pripada filarijama

www.belimantil.info

Wuchereria bancrofti (filaria nocturna)

• Oboljenje – limfatička filarioza, Bankroftova filarioza, elefantijaza, wuchereriosis (-asis)

• Rasprostranjenost – Daleki istok, JI Azija, Afrika, C&J Amerika

• Prelazni domaćin – Culicidae (komarci)

• Morfologija: ♀ 90-100 × 0.25 mm

♂ 35-40 × 0.1 mm

• Životni ciklus

komarac inokuliše larve u koţu → odrasli paraziti u limfnim sudovima → oploĎenje i polaganje mf → mf u cirkulaciji

► tokom dana mf se koncentrišu u plućnoj cirkulaciji!

www.belimantil.info

Wuchereria bancrofti – ţivotni ciklus(Iz: Markell EK, John DT, Krotoski WA. Markell and Voge`s Medical Parasitology, 8th ed. W.B. Saunders Company, 1999, Philadelphia.)

www.belimantil.info

Wuchereria bancrofti• Kliničke karakteristike

→ Asimptomatska infekcija sa mikrofilaremijom

→ Kriptična infekcija /amikrofilaremija

→ Akutna bolest: limfangitis, limfadenitis; to, glavobolja; epididimitis, orhitis /mikrofilaremija (+)

→ Hronična bolest: elefantijaza (ekstremiteta, dojke i dr), hidrocela, hilurija i hematohilurija /mikrofilaremija (+, Ø)

→ Tropska plućna eozinofilija (“eozinofilna pluća”) – alergijska reakcija na mf koje su zarobljene u plućima /kašalj, dispnea

• Lab dg

→ direktan mikroskopski nalaz mf u perifernoj krvi (“noću”), tečnosti hidrocele (bojenje: Giemsa)

→ nalaz odraslih parazita (operativno uzet materijal)

→ detekcija cirkulišućih Ag parazita

→ serologija /unakrsna reaktivnost!

→ molekularna dg – PCR (krv, saliva)

• Terapija – dietilkarbamazin citrat (DEC), operativna

www.belimantil.info

Wuchereria bancrofti – mikrofilarija(Iz: Connor DH, Chandler FW, eds. Pathology of Infectious Diseases, Vol II. Appleton & Lange, 1997, Stamford.)

www.belimantil.info

Wuchereria bancrofti – patologija(Iz: Grist NR, Ho-Yen DO, Walker E, Williams GR. Diseases of Infection. An Illustrated Textbook. Oxford University Press, 1987, Oxford.)

www.belimantil.info

Wuchereria bancrofti – patologija(Iz: Connor DH, Chandler FW, eds. Pathology of Infectious Diseases, Vol II. Appleton & Lange, 1997, Stamford.)

www.belimantil.info

Wuchereria bancrofti – patologija(Iz: Nutman TB, ed. Tropical Medicine: Science and Practice. Lymphatic Filariasis. Imperial College Press, 2000, London.)

www.belimantil.info

Wuchereria bancrofti – hilurija(Iz: Connor DH, Chandler FW, eds. Pathology of Infectious Diseases, Vol II. Appleton & Lange, 1997, Stamford.)

www.belimantil.info

Wuchereria bancrofti – lab dg(Iz: Grist NR, Ho-Yen DO, Walker E, Williams GR. Diseases of Infection. An Illustrated Textbook. Oxford University Press, 1987, Oxford.)

www.belimantil.info

Loa loa (filaria diurna)

• Oboljenje – loaosis (-iasis)

• Rasprostranjenost – Z & C Afrika

• Prelazni domaćin – Tabanidae (obadi, Chrysops sp.)

• Morfologija: ♀ 50-70 × 0.45-0.60 mm

♂ 30-40 × 0.35-0.40 mm

• Životni ciklus:

insekt inokuliše larve u koţu → odrasli paraziti u subkutanom tkivu → oploĎenje, ţenka polaţe mf → mf u cirkulaciju

• Kliničke karakteristike

→ Asimptomatski sa mikrofilaremijom

→ Tranzitorni lokalni angioedem (migrirajući - Kalabarski otoci)

→ Subkonjunktivalna lokalizacija parazita (“eyeworm”)

→ Komplikacije – glomerulonefritis, encefalitis

• Lab dg – mikroskopski nalaz mf u perifernij krvi (“danju”); PCR

• Terapija – DEC, ekstrakcija parazita iz oka

www.belimantil.info

Loa loa – ţivotni ciklus(Iz: Markell EK, John DT, Krotoski WA. Markell and Voge`s Medical Parasitology, 8th ed. W.B. Saunders Company, 1999, Philadelphia.)

www.belimantil.info

Loa loa – vektor (Chrysops sp.)(Iz: Connor DH, Chandler FW, eds. Pathology of Infectious Diseases, Vol II. Appleton & Lange, 1997, Stamford.)

www.belimantil.info

Loa loa – odrasli parazit u oku(Iz: Connor DH, Chandler FW, eds. Pathology of Infectious Diseases, Vol II. Appleton & Lange, 1997, Stamford.)

www.belimantil.info

Onchocerca volvulus

• Oboljenje – onchocercosis (-iasis), “rečno slepilo” (“river blindness”)

• Rasprostranjenost – Afrika, Arabijsko poluostrvo, C&J Amerika

• Prelazni domaćin – Simuliidae (muš. papučarke, “black flies”, Simulium sp.)

• Morfologija: ♀ 23-50 cm × 0.30-0.5 mm

♂ 16-42 cm × 0.125-0.2 mm

• Životni ciklus

insekt inokuliše larve u koţu → odrasli paraziti u subkutanom tkivu u čvorićima (nodulusi) → oploĎenje i polaganje mf → mf u koţi


→ Subkutani noduli (odrasli paraziti)

→ Dermatitis – pruritus, hiperpigmentacija (“sowda”), hipopigmentacija (“leopard skin”), atrofija koţe (“elephant skin”)

→ Limfadenitis – “viseće prepone” (“hanging groin”)

→ Keratitis, horioretinitis

• Lab dg

→ detekcija mf u mikroskopskim preparatima isečaka koţe (“skin snips”)

→ detekcija Ag u koţi, PCR

• Terapija - ivermektin

www.belimantil.info

Onchocerca volvulus – ţivotni ciklus(Iz: Markell EK, John DT, Krotoski WA. Markell and Voge`s Medical Parasitology, 8th ed. W.B. Saunders Company, 1999, Philadelphia.)

www.belimantil.info

Onchocerca volvulus – vektor/stanište(Iz: Connor DH, Chandler FW, eds. Pathology of Infectious Diseases, Vol II. Appleton & Lange, 1997, Stamford.)

www.belimantil.info

Onchocerca volvulus – subkutani čvorić(Iz: Connor DH, Chandler FW, eds. Pathology of Infectious Diseases, Vol II. Appleton & Lange, 1997, Stamford.)

www.belimantil.info

Onchocerca volvulus – subkutani čvorić sa parazitima(Iz: Connor DH, Chandler FW, eds. Pathology of Infectious Diseases, Vol II.Appleton & Lange, 1997, Stamford.)

www.belimantil.info

Onchocerca volvulus – promene na koţi(Iz: Connor DH, Chandler FW, eds. Pathology of Infectious Diseases, Vol II. Appleton & Lange, 1997, Stamford.)

www.belimantil.info

Onchocerca volvulus – “viseće prepone” (Iz: Connor DH, Chandler FW, eds. Pathology of Infectious Diseases, Vol II. Appleton & Lange, 1997, Stamford.)

www.belimantil.info

Onchocerca volvulus – kolona slepih(Iz: Connor DH, Chandler FW, eds. Pathology of Infectious Diseases, Vol II. Appleton & Lange, 1997, Stamford.)

www.belimantil.info

Onchocerca volvulus – keratitis(Iz: Mehlhorn H, ed. Encyclopedic Reference of Parasitology. Diseases, Tretment, Therapy, 2nd ed. Springer, 2001, Berlin.)

www.belimantil.info

Onchocerca volvulus – patologija(Iz: Edungbola LD, Asaolu SO. Parasitologic survey of onchocerciasis (river blindness) in Babana District, Kwara State, Nigeria. American Journal of Tropical Medicine and

Hygiene 1984, 33: 1147-1154.)

www.belimantil.info

Dracunculus medinensis• Oboljenje – dracunculosis (-iasis), Zmaj od Medine

• Rasprostranjenost – Afrika, moguće Indija, Pakistan

• Prelazni domaćin – mikroskopski račići roda Cyclops

• Morfologija ♀ 70-120 cm × 2 mm

♂ 1.5-4 cm × 0.4 mm

• Životni ciklus

ingestija vode sa prelaznim domaćinom u kojem je larva parazita → odrasli paraziti sazrevaju u subkutanom tkivu → posle oploĎenja ţenka migrira u subkutano tkivo najčešće donjih ekstremiteta → parazit probija koţu na dorzumu stopala → kada koţa dospe u kontakt sa vodom izlaze larve


→ Ulkus usled prodora ţenke kroz koţu

→ Sekundarne infekcije (anaerobi, npr. Clostridium tetani) !!

• Terapija – mehaničko odstranjenje parazita, benzimidazoli

www.belimantil.info

Dracunculus medinensis – ţivotni ciklus(Iz: Markell EK, John DT, Krotoski WA. Markell and Voge`s Medical Parasitology, 8th ed. W.B. Saunders Company, 1999, Philadelphia.)

www.belimantil.info

Dracunculus medinensis – ekologija(Iz: World Health, June-July 1990)

www.belimantil.info

Dracunculus medinensis – patologija(Iz: Connor DH, Chandler FW, eds. Pathology of Infectious Diseases, Vol II. Appleton & Lange, 1997, Stamford.)

www.belimantil.info


www.belimantil.info

Dracunculus medinensis - odrasla ţenka(Iz: Markell EK, John DT, Krotoski WA. Markell and Voge`s Medical Parasitology, 8th ed. W.B. Saunders Company, 1999, Philadelphia.)

www.belimantil.info


www.belimantil.info

Dracunculus medinensis(Iz Faust EC. Human Helminthology. A Manual for Physicians, Sanitarians and Medical Zoologists, 2nd ed. Henry Kimpton, 1939, London.)

www.belimantil.info

Documents

Parazitologija - Trematode, Helminti, Filarije