Upload
others
View
5
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1 Perso presentatie
Patiënten uitnodigen op de teamvergadering:
(g)een vanzelfsprekendheid!
Thomas DHONDT
Lieke VERCRUYSSE
Joeri VANDEWALLE
Brussel, 30 november 2017
2 Perso presentatie
Situering op macroniveau
(Storm & Edwards 2013)
ziektegericht model herstelmodel (persoonsgericht)
paternalistisch model partnership model
3 Perso presentatie
Missie als voedingsbodem voor patiëntenparticipatie (www.sintjozefpittem.be)
20/03/15'
16'
31 Perso presentatie
4. Uitdagingen
Participatie op eenheidsniveau: durven én doen!
32 Perso presentatie
5. Discussie
We werken vanuit een herstelgerichte
benadering waarbij het herstel gezien
wordt als een uniek persoonlijk proces
waarover de persoon zelf auteurschap
neemt.
In overleg met de patiënt, de familie en
andere hulpverleners bieden wij een
zorgtraject op maat aan.
… waarbij er gedeelde besluitvorming is
rond de behandeldoelstellingen en het
behandeltraject
Situering op mesoniveau
4 Perso presentatie
Missie als voedingsbodem voor patiëntenparticipatie (www.sintjozefpittem.be)
Meer dan idealistisch beeld? Concretisatie?
• patiëntenvergadering op iedere afdeling
• systematische patiëntenenquêtes
• inzet van ervaringsdeskundigen
• wetenschappelijk onderzoek in de organisatie
• patiënten uitnodigen op de teamvergadering
• …
“Patiëntenparticipatie in een psychiatrisch
ziekenhuis: betekenisgevende processen” (Verkest et al. 2012)
Situering op mesoniveau
5 Perso presentatie
1 afdeling met 2 eenheden
Eenheid volwassenen kortverblijf (VKK)
Eenheid psychosociale revalidatie (EPR)
Beide eenheden bieden plaats voor 12 patiënten met inbegrip van:
o 8 residentiële bedden
o enkele plaatsen voor mensen die een dagtherapeutische
behandeling volgen
Situering op microniveau
6 Perso presentatie
Situering op microniveau
Doelgroep VKK:
• Volwassenen die tijdelijk niet meer “functioneren” in hun thuiscontext
omwille van bv. ingrijpende life-events met daarbij horende
aanpassingsproblemen.
Doelgroep EPR:
• Volwassenen met een complexe psychiatrische kwetsbaarheid die
onvoldoende vaardigheden ontwikkeld hebben om zich in de
maatschappij te handhaven.
7 Perso presentatie
Gemeenschappelijk kader VKK/EPR:
• Kortdurend, intensief en maatschappelijk gericht behandeltraject
(VKK max. 8 weken)
• Naast klachten gericht op krachten: empowerment
• Multidisciplinaire werking
• Integratief psychotherapeutisch kader
• Herstelondersteunende houding: patiëntenparticipatie
Situering op microniveau
8 Perso presentatie
Initiatief: patiënt op de teamvergadering
9 Perso presentatie
Wetenschappelijk onderzoek
10 Perso presentatie
Meerwaarde van ‘patiënt op de teamvergadering’
~ doelstellingen eenheden VKK/EPR
Op teamniveau:
• ‘Shared decision making’
• Meningsverschillen kunnen rechtstreeks worden uitgeklaard
Voorwaarde(!): gelijkwaardige samenwerking
(Latvala et al. 1999)
Wetenschappelijk onderzoek
11 Perso presentatie
Meerwaarde van ‘patiënt op de teamvergadering’
~ doelstellingen eenheden VKK/EPR
Op het niveau van de patiënt:
• Tevredenheid van patiënten over behandeling (gemiddeld)
• Participatie positief voor zelfmanagement
• ‘It made me feel human’
Op het niveau van de professional:
• Ontwikkeling van professionele competenties
klinisch redeneren/ vermogen tot reflectie
• Coördinatie en afstemming van zorg
(Lindberg et al. 2013, Vuokila-Oikkonen et al. 2002)
Wetenschappelijk onderzoek
12 Perso presentatie
Voorafgaand aan de teamvergadering:
Duidelijkheid scheppen en goede voorbereiding
• Patiënt krijgt informatie over team(vergadering)
• Werkbundel patiënt
• Elektronisch patiëntendossier: interdisciplinair assessment (zie volgende slide)
• Bespreking van voorbereiding
(Cappleman et al. 2015, Labib & Brownell 2009, Milner et al. 2008, Hargreaves & Shumway 1989)
Hoe gaan wij aan de slag?
13 Perso presentatie
discipline observatieteam behandelplanteam evolutieteam ontslagteam
verpleegkundige - probleemformulering = korte beschrijving van de
klachten
- toestandsbeeld
- assessment verpleegkunde
- assessment middelenmisbruik (indien van toepassing)
- hopeloosheidsschaal
- TUM
- signalenlijst KOPP (indien van toepassing)
- samenvatting verpleegthema’s en voorstellen
- hopeloosheidsschaal
- TUM
- assessment verpleegkunde II,
III,… en voorstellen
- hopeloosheidsschaal
- TUM
- vaststellingen en besluiten
- voorstellen nazorg
maatschappelijk werkende levensgeschiedenis:
- familie en gezin
- opleiding en beroep
- woonsituatie
- overige
- sociale heteroanamnese
- doelstellingen en voorstellingen
- contact ambulante zorg
- evolutie patiënt
- voorstellen
- vaststellingen en besluiten
- voorstellen nazorg
psychiater - psychiatrische voorgeschiedenis
- psychiatrische familiale antecedenten
- aanleiding tot opname
- contact huisarts en ambulante psychiater
- doelstellingen en voorstellen
- evolutie patiënt
- voorstellen
- vaststellingen en besluiten
- voorstellen nazorg
psycholoog - assessment - doelstellingen en voorstellen
- contact ambulante psycholoog
- evolutie patiënt
- voorstellen
- vaststellingen en besluiten
- voorstellen nazorg
bachelor toegepaste psychologie / - doelstellingen en voorstellen
- screening
- eventuele voorstellen voor verder psychodiagnostisch onderzoek
- voorstellen voor afdelings- en forumprogramma
- evolutie patiënt
- voorstellen
- vaststellingen en besluiten
- voorstellen nazorg
Ergotherapeut - screening/assessment
- expressieve opdracht
- voorstellen voor afdelings- en forumprogramma
doelstellingen en voorstellen - evolutie patiënt
- voorstellen
- vaststellingen en besluiten
- voorstellen nazorg
bewegingstherapeut / doelstellingen en voorstellen - evolutie patiënt
- voorstellen
- vaststellingen en besluiten
- voorstellen nazorg
Patiënt - concrete en beknopte beschrijving van jouw probleem
- doelstellingen op vlak van jouw psychische problemen, familiale- en
gezinssituatie, werk - vrije tijd - dagbesteding en woonsituatie
- welke mensen kunnen helpen en ondersteunen?
- welke eigen sterktes kunnen ondersteunen?
- Welke stappen heb je reeds
gezet? Hoe heb je dit
gedaan? Wat onthoud je
hieruit?
- Waar voel je je goed in?
Waar heb je het nog moeilijk
mee?
- Waar wil je jouw laatste
periode van opname nog bij
stilstaan? Welke hulp heb je
daarbij nodig?
- Welke nazorg wil je na deze
opname? Welke concrete
afspraken zijn hier al rond?
14 Perso presentatie
Tijdens de teamvergadering:
Tijdsbewaking
• + 15-20 minuten teamtijd per patiënt
• + 5-10 minuten perspectief patiënt
• Begrenzen en samenvatten
• Afdelingshoofd is timemanager
(Labib & Brownell 2009, White & Karim 2005)
Hoe gaan wij aan de slag?
15 Perso presentatie
Tijdens de teamvergadering:
Aanwezigen op de teamvergadering
• Aantal bespreekbaar met patiënt, zo beperkt mogelijk
• Aanwezige teamleden: verpleegkundigen (maximum 4), afdelingshoofd,
psychiater en/of arts-assistent, psycholoog, maatschappelijk werkende,
bachelor toegepaste psychologie, ergotherapeut en bewegingstherapeut
• Iedereen is zichtbaar
• I.B. naast patiënt
(Cappleman et al. 2015, Armond & Armond 1985, Wagstaff & Solts 2003, White & Karim 2005, Wolf 1997)
Hoe gaan wij aan de slag?
16 Perso presentatie
Tijdens de teamvergadering:
De patiënt aan het woord laten
• Patiënt eerst aan het woord (indien hij/zij dit wenst)
• I.B. spreekbuis van patiënt
• Polsen naar gedachten en gevoelens van patiënt
• Patiënt mogelijkheid tot reactie op teambesluit
(Vuokila-Oikkonen et al. 2002, Rix & Sheppard 2003, Fiddler et al. 2010, Armond & Armond 1985, Rotman-Pikielny et al. 2007)
Hoe gaan wij aan de slag?
17 Perso presentatie
Tijdens de teamvergadering:
! Vermijden van schijnparticipatie
• ‘Moeilijke’ thema’s op coördinatievergaderingen
• Transparantie naar patiënten over visie
• Visie meenemen in teamvergadering
• Tijdens teamvergadering projectie van probleemsamenhang, doelstellingen en
behandelstrategie
• Tijdens teamvergadering invullen van teambesluit
(Wagstaff & Solts 2003)
Hoe gaan wij aan de slag?
18 Perso presentatie
Na de teamvergadering:
Bespreking en evaluatie
• Patiënt krijgt afprint van teamvergadering
• Individuele bespreking met I.B.
• Evaluatie door patiënten tijdens spiegelgesprekken
• Evaluatie door teamleden tijdens overlegmomenten
• Mogelijkheid tot stilstaan bij gevoelsmatige aspect tijdens intervisiemoment
(Cappleman et al. 2015, Vuokila-Oikkonen et al. 2002)
Hoe gaan wij aan de slag?
19 Perso presentatie
Ervaringen van patiënten en teamleden
Getuigenis: videofragment
20 Perso presentatie
Cijfergegevens
Patiëntenparticipatiecultuur peiling in Kliniek Sint-Jozef Pittem (2014)
Registratie van de aanwezige patiënten op de teamvergadering (jan – jun 2017)
Betrokken patiënt aanwezig in:
VKK EPR
Behandelplanteam 80% (n=25) 78% (n=18)
Ontslagteam 85% (n=20) 63% (n=8)
21 Perso presentatie
Next Steps
• Masterproef van een student in de opleiding Master in de Verpleegkunde en de
Vroedkunde aan de Universiteit Gent: “Participatie aan teamoverleg:
Betekenisgeving door patiënten”
• Doctoraatsonderzoek aan de Universiteit Gent: “Patiëntenparticipatie tijdens
Multidisciplinaire Teambesprekingen in de Geestelijke Gezondheidszorg”
(drs. Kevin Berben)
• ‘Betekenisvolle anderen’ (bvb. familieleden) uitnodigen op de teamvergadering
• Belangrijke partners in de zorg participeren mee in de teamvergadering i.f.v.
betere transmurale zorg en communicatie (cfr. vermaatschappelijking).
22 Perso presentatie
Take home messages
Wat is ondersteunend?
• Eerste actiedomein: ontwikkelen van een participatiecultuur.
“Structurele maatregelen ter bevordering van patiëntenparticipatie
kunnen maar effectief zijn in een klimaat waarin die participatie door de
stakeholders wordt beschouwd als een natuurlijk en vanzelfsprekend
gegeven. Anders gezegd, er moet een echte participatiecultuur bestaan.”
Koning Boudewijnstichting 2011, p. 34
https://www.zorgneticuro.be/sites/default/files/general/Hefbomenvooreenbeterepatientenparticipatie.pdf
• Gebruiksvriendelijke, wetenschappelijk onderbouwde inspiratiegids
Te downloaden via: http://www.sintjozefpittem.be/teamvergadering/
23 Perso presentatie
Take home messages
• Belang van voortrekkers (Vandewalle & Malfait et al. 2017)
Belangrijke positie van het afdelingshoofd, de arts en de directieleden.
Nood aan verpleegkundigen die zich profileren.
• Doorlopende ontwikkeling en evaluatie met alle teamleden én de
patiënt(en)
• Aandacht voor valkuilen
o het middel wordt een doel
o weerstanden voor verandering open bespreken i.p.v. toedekken
o schijnparticipatie vs authentieke participatie (Wittenberg-Lyles, 2009)
o de reactie “bij ons kan dat niet” overstijgen. Belang van reflectie!
24 Perso presentatie
Patiënten uitnodigen op de teamvergadering:
(g)een vanzelfsprekendheid!
Brussel, 30 november 2017
@DhondtThomas; @Joeri_Vdwalle
https://be.linkedin.com/in/thomasdhondt
https://be.linkedin.com/in/joeri-vandewalle-75180582
25 Perso presentatie
Referentielijst
Publicaties over het project: “patiënt uitnodigen op de teamvergadering”
www.sintjozefpittem.be/teamvergadering
http://www.sintjozefpittem.be/fileadmin/media/pdf/Open_venster/patienten_bij_team.pdf
http://www.openvenster.be/pdf/201703.pdf (pagina 8)
Internationale literatuur
Armond, J. R. & Armond, A. D. (1985) Patients’ attitude to multidisciplinary psychiatric assessments. British Journal of
Clinical and Social Psychiatry, 3, 36 – 41.
Cappleman, R., Bamford, Z., Dixon, C., & Thomas, H. (2015). Experiences of ward rounds among in-patients on an
acute mental health ward: a qualitative exploration. The Psychiatrist, 39(5), 233-236. doi:
10.1192/pb.bp.113.046409
Fiddler, M., Borglin, G., Galloway, A., Jackson, C., McGowan, L., & Lovell, K. (2010). Once-a- week psychiatric ward
round or daily inpatient team meeting? A multidisciplinary mental health team's experience of new ways of
working. International Journal of Mental Health Nursing, 19(2), 119-127. doi: 10.1111/j.1447-0349.2009.00652.x
Hargreaves, W. A. & Shumway, M. (1989). Effectiveness of services for the severely mentally ill.(In C. A. Taube, D.
Mechanic,& A. A. Hohmann (Eds.), The future of mental health services research (pp. 253—283). Washington,
DC: U.S. Department of Health and Human Services.)
Labib P, Brownell L (2009). Factors affecting patient satisfaction with the psychiatric ward round: retrospective cross-
sectional study. Psychiatr Bull; 33: 295- 298.
Latvala, E., Janhonen, S., & Wahlberg, K. E. (1999). Patient initiatives during the assessment and planning of
psychiatric nursing in a hospital environment. J Adv Nurs, 29(1), 64-71.
26 Perso presentatie
Referentielijst
Lindberg, E., Hörberg, U., Persson, E., Ekebergh, M. (2013). "It made me feel human"--a phenomenological study of
older patients' experiences of participating in a team meeting. International Journal of Qualitative Studies on
Health and Well-being, 8, http://dx.doi.org/10.3402/qhw.v8i0.20714
Milner G, Jankovic J, Hoosen I, Marrie D. (2008) Patients and staff understanding of general adult psychiatry ward
rounds. J Ment Health; 17: 492-497.
Rix, S. & Sheppard, G. (2003). Acute wards: Problems and solutions: Implementing real changes in acute inpatient
care – More than just bringing in the builders. Psychiatric Bulletin, 27, 108–111.
Rotman-Pikielny P, Rabin B, Amoyal S, et al. Participation of family members in ward rounds: attitude of medical
staff, patients and relatives. Patient Educ Couns 2007 Feb; 65(2):166-70.
Storm, M. & Edwards, A. (2013). Models of user involvement in the mental health context: intentions and
implementation challenges. Psychiatric Quarterly, 84(3), 313-327.
Vandewalle, J., Malfait, S., Eeckloo, K., Colman, R., Beeckman, D., Verhaeghe, S., Van Hecke, A. (2017). Patient
safety on psychiatric wards: A cross-sectional multilevel study of factors influencing the nurses’ willingness to
share power and responsibility with patients. International Journal of Mental Health Nursing, doi:
10.1111/inm.12376.
Verkest, A., Debyser, B., Verhaeghe, S. & Grypdonck, M. (2012). Patiëntenparticipatie in een psychiatrisch
ziekenhuis: betekenisgevende processen. Niet gepubliceerde uitgave.
http://users.ugent.be/~dibeeckm/2011_2012/Verkest,%20A..pdf.
Vuokila-Oikkonen P, Janhonen S, Nikkonen M. Patient initiatives in psychiatric care concerning shame in the
discussion in co-operative team meetings. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing. 2002;9(1):23–32.
Wagstaff, K., Solts, B (2003) Inpatient experiences of ward rounds in acute psychiatric settings. Nursing Times; 99: 5,
34–36
White R, Karim B. (2005) Patients’ views of the ward round: a survey. Psychiatr Bull; 29: 207- 209.
Wittenberg-Lyles, E., Oliver, D. P., Demiris, G., & Regehr, K. (2010). Interdisciplinary Collaboration in Hospice Team
Meetings. Journal of interprofessional care, 24(3), 264-273. doi:10.3109/13561820903163421
Wolf (1997) A code of conduct for ward rounds. Open Mind, 86, 28 .