PATLAYICI MADDELERİN TAŞINMASI VE DEPO EDİLMESİ HAKKINDA YÖNERGE A) PATLAYICI MADDELERİN KARAYOLU İLE TAŞINMASI 1.Patlayıcı maddelerin, imal edildiği fabrikasından ve satışta satın alındığı yerden ve depolardan, kullanım yerinde bulunan depoya nakli için mahalli güvenlik makamlarından nakliye teskeresi alınması zorunludur.2.Karayolu ile yapılacak 300 kg’dan fazla miktardaki patlayıcı madde nakliyatının, bu işin fenni mesuliyetini deruhte edecek, bu işlerde gerekli bilgi, tecrübe ve tarafına güvenlik makamları tarafından verilmiş bir taşıma belgesine sahip bir şahsın idaresinde yapılması zorunludur.3. Araç yüklenirken yükün (Sandık ve varillerin) aracın yolda yapacağı her türlü zorunlu trafik manevralarından etkilenmeyecek ve darbe, kayma ve düşmelere karşı korunacak şekilde yüklenmesi sağlanacaktır. İçinde patlayıcı madde bulunan sandıklar, kapakları üste gelecek şekilde yatık olarak konacaktır.4. Patlayıcı maddelerin nakline tahsis edilecek motorlu nakil vasıtalarının kasaları ya tamamen kapalı ve arkadan kilitlenen kapılı olacak ya da kasaların yüksekliği taşınacak patlayıcı madde sandık ve varillerinin yükleme yüksekliğinden fazla olacaktır. Üstü açık olan nakil vasıtalarının üstü branda bezi ile iyice örtülecektir.5. Patlayıcı maddelerin nakline tahsis edilen aracın kasası demir ve içi saçla kaplanmış olmayacaktır. İçi saçla kaplı olan vasıtalarda tabana da branda bezi serilecektir.6. Patlayıcı madde nakleden vasıtalar nakliye tezkeresinde belirtilen güzergâhı takip etmek zorundadırlar. Nakil esnasında zorunlu sebeplerle yol güzergâhı güvenlik güçlerince değiştirilirse, bu husus nakliye tezkeresine kaydettirilecek ve trafik polisine haber verilecektir. Güzergâhta bir tehlike sezildiğinde, güvenlik güçlerinden yardım istenecektir.7. Patlayıcı madde nakleden vasıtalar şehir içinde 25, şehir dışında 50 km/h’dan fazla sürat yapamazlar. Bu süratler yol şartlarına göre, gereken yerlerde daha da düşürülecektir.8. Patlayıcı madde nakleden nakil vasıtaları konvoy halinde seyrederlerken aralarında asgari 80 m. mesafe olacak ve bu mesafe devamlı korunacaktır.9. Nakil vasıtaları mümkün olduğu kadar insan topluluğu olan yerlerden geçirilmeyecek, eğer zorunlu bir hal mevcut olursa zabıtadan yardım istenecektir.10. Patlayıcı madde nakledecek nakil aracının, ön ve arkasına görünür şekilde 30x30 cm. ölçüsünde kırmızı renkte bir flama konacaktır. Aracın ön ve arka yanlarında boyu 20 cm. kalınlığı 2,5 cm.den aşağı olmayan beyaz renkli harflerle kırmızı zemin üzerine "PATLAYICI MADDE" ibaresi yazılı bir levha konacaktır.11. Gece yapılan nakillerde nakil araçlarının önüne ve yanlarına gözükür bir yükseklikte beyaz, arkasına kırmızı (Kedigözü camı veya İşkoçlayt gibi gece ışıldayan) reflektörler konacaktır.12. Patlayıcı madde nakledecek nakil araçlarında, kamyonlar için kabul edilmiş standart tiplerden her an çalışır durumda iki yangın söndürme cihazı bulunacaktır.13. Patlayıcı maddenin naklinde konaklama gerektiğinde, konaklama mahalli olarak, meskûn yerler dışında ve etrafı 300 m. kadar boş bir yer seçilecektir. Konaklamada her araçta bir nöbetçi bulundurulacaktır.14. Nakil esnasında, yükleme ve boşaltmada, konaklamada vasıtanın etraf ve civarında ateş yakmak sigara içmek, alev ve kıvılcım çıkaran maddeler kullanmak yasaktır.15. Nakil araçlarında, tamiratı yapılırken bir sarsıntı yaratacak ve açık alevi gerektirecek nitelikte bir arıza meydana geldiğinde üzerindeki yük boşaltılmadan bu arızanın, giderilmesine çalışılmayacaktır. Arıza giderilmeyecek durumda ise aracın üzerindeki yük, temin edilecek ikinci bir arabaya aktarılacak ve nak-ledilecektir.16. Arıza giderilirken boşaltılacak yük için mümkün olduğu kadar muhafazalı ve gölgelik bir yer seçilmesine dikkat edilecektir ve boşaltılan yükün başına bir nöbetçi konulacaktır.17. Her nevi dinamitler, barutlar ve kapsüller aynı nakil vasıtasında, bir yerde ve bir arada nakledilemez.18. İşyerlerinde günlük ihtiyaç depoları ve kullanım yerlerine yapılan ve miktarı 300 kg’ı geçmeyen nakillerde 17. madde uygulanmaz. Ancak bu gibi nakillerde aynı vasıta içinde çeşitli patlayıcı maddeler için ayrı ayrı bölmelerin bulundurulması zorunludur.19. Maden İşletmesi dâhilindeki depo ile kullanım yeri arasında taşınacak patlayıcı madde miktarı, insan tarafından taşındığı takdirde 10 kg’dan fazla olamaz.20. Maden işletmesi dâhilindeki depo ile kullanım yeri arasında taşınacak patlayıcı madde miktarı insan tarafından taşındığı takdirde 10 kg’ı, vasıta ile taşındığı takdirde 250 kg’ı aşmamak şartıyla “ATEŞLEYİCİ BELGELİ ŞAHIS” (Barutçu) tarafından taşınabilir. Belirtilen miktarları aştığı takdirde taşıma işinin taşıma belgesine sahip kimse nezaretinde ve ateşleyici belgeli şahıslar tarafından yapılması zorunludur.21. Patlayıcı maddelerin nakil vasıtalarına yüklenmeleri ve boşaltılmaları gündüzleri yapılacaktır. Ancak, 20 m. mesafede bulunmak ve bütün güvenlik önlemleri alınmak ve elektrikle aydınlatılmak şartıyla geceleri de yükleme ve boşaltma yapılabilir.22.Patlayıcı madde nakledilen motorlu veya motorsuz nakil vasıtalarında yolcu, hayvan ve her türlü emtia nakli yasaktır.23. Patlayıcı maddelerin yükleme ve boşaltılmasında çalışan işçiler çivisiz ayakkabı ile (Lastik çizme ve bot) çalıştırılacaktır. Bu işçilerin çalışma gününde alkollü içki kullanmaları ve çalışırlarken sigara içmeleri yasaktır.24. Aşağıdaki maddelerde yazılı patlayıcı maddelerin nakli yasaktır. — Emici maddeye massettirilmemiş Nitro Gliserin, — Nitro Gliserini terleme ile kusan her türlü Nitro Gliserinli dinamitler,

— Kapsülü takılmış durumda bulunan her nevi dinamitler, — Kovan vs kapsül içine konmamış her nevi Fülminat ve Fülminat halitalarından yapılan patlayıcı maddeler, — Potasyum Pikratlar.

B) PATLAYICI MADDE DEPO EDİLMESİNE İLİŞKİN ESASLAR25. Nizamnameye uygun olarak inşa edilmiş depoda patlayıcı madde depolayabilmek için muhafaza ve depolama ruhsatnamesi alınması zorunludur.26. Patlayıcı madde depolarında, patlayıcı madde giriş çıkışlarının depoda kalan miktarın ve iadelerin kaydedildiği, Noter tasdikli patlayıcı madde kayıt defterinin tutulması zorunludur.27. Depo içindeki hizmetliler, Bölge Müdürlüğünce görevlendirilen kişilere Emniyet Mühendisliğince kurallar öğretilerek, depo dâhilinde hizmet etmeleri, sağlanır. Görevlendirilenler haricindeki kişilerin depoya girmesi yasaktır.28. Patlayıcı madde deposu dâhilindeki işler depo memurunun sorumluluğu altında, depo hizmetlerine vakıf güvenli kimselere yaptırılacaktır.29. Yabancı işçiler patlayıcı madde sandık ve varillerini depo kapısına kadar getirebilecek ve depolardan çıkarılacak olanları da depo kapısından alacaklardır.30.Patlayıcı madde depolarına patlayıcı madde konulması veya alınması gündüzleri yapılacaktır. Zorunlu durumlarda aydınlatma pilli el lambası veya ocak baş lambası ile yapılacaktır.31. Depoya lastik çizme veya terlikle girilir, ayakkabı ve özellikle çivili ayakkabı ile girmek yasaktır.32. Dinamit ve kapsül bir arada depo edilmeyecektir.33. Muhafaza ve depolama Ruhsatnamesinde yazılı miktardan fazla patlayıcı madde ile sandık ve varil açmaya mahsus aletlerden ve ızgara tahtalarından başka boş varil ve sandıklar ile diğer hiç bir yabancı madde depoda bulundurulamaz.34. Patlayıcı madde muhafaza edilecek depolarda gerekli sayıda silah taşıma ruhsatnamesine sahip silahlı bekçiler bulundurulacaktır.35. Depo içinde veya depoya 16 m. mesafe dâhilinde patlayıcı maddelerin ambalajları açılıp kapatılamaz.36. Depoların içi itinalı bir şekilde her zaman temiz bulundurulacaktır. C) PATLAMA YE YANGINA KARŞI ALINACAK ÖNLEMLER37. Dinamit deposu ile Bölge idare binası arasında haberleşmeyi sağlayacak bir düzen kurulacak ve her an çalışır durumda hazır bulundurulacaktır.38.Yangın, hırsızlık veya sabotaj maksatları ile patlayıcı madde deposu hududuna girenler depo bekçileri tarafından derhal güvenlik güçlerine teslim edilecektir.39. Patlayıcı madde sandıkları depodan alınıp, konurken; yere atılmayacak, düşürülmeyecek, yerde sürüklenerek çekilmeyecek, birbirlerine ve etrafa çarptırılmayacaktır.40. Patlayıcı madde sandık ve varillerini açmaya yarayan aletler demir ve çelikten olmayacak, bakır, bronz, alüminyum ve tunç gibi yumuşak malzemeden olacaktır.41. Depo girişinde, depoya gireceklerin statik elektrikten arındırılabilmeleri için uygun bir topraklama düzeni bulundurulacak ve depoya girmeden önce kullanılması sağlanacaktır.42. Depoda çalışacak olanlar statik elektrik yükünün oluşumunu hızlandıran türden giysiler (Orlon ve naylondan yapılmış kazak vb.) giymeyecekler ve elektrikli kapsüllerin dağıtımı sırasında ince lastik eldiven kullanacaklardır.43. Depoların bulunduğu sahanın ana giriş kapısından içeri gireceklerin üzerinde bulunan kibrit, çakmak gibi ateş verici maddeler ile sigara, pipolar ve demirden yapılmış çeşitli eşya depoda görevli bekçi tarafından alıkonacaktır.44. Depo civarında kuru ot, saman, kâğıt, benzin, gaz, ispirto, motorin gibi kendi kendine veya bir tesir ile kolayca tutuşabilecek maddeler bulundurulmayacak ve bunların temizliğine gereken önem gösterilecektir.45. Patlayıcı madde deposu dışındaki bir yangın başlangıcını söndürmek için, uygun bir yerde; köpüklü veya benzeri söndürme cihazları, kum ve su havuzlarının bulundurulması ve depo görevlilerinin, uygun yerlerde yangın söndürme talimleri yaptırılmak suretiyle yetiştirilmeleri zorunludur.

D) NEM, BOZULMA VE DONMAYA KARŞI KORUMA46. Depolardaki patlayıcı maddeleri, rutubete maruz bırakmamak için binadaki yağmur dereleri ve olukları iyi vaziyette tutulmak üzere yağmur mevsimlerinde sık sık kontrol edilecektir.47. Depoların havalandırılmasını temin için, pencereler bulundurulacak ve fazla sıcak yaz aylarında ayrıca sabahları erken ve akşamları geç vakit pencerelerin açılması sağlanacaktır.48. Patlayıcı madde sandıkları, depolarda doğrudan doğruya zemine oturtulmayıp hava akımını sağlayacak şekilde 10 cm. kadar boşluk kalmak üzere kalın kalaslar veya bu iş için yapılmış tahta raflara istif edilir. Sandıkların duvara gelen taraflarında duvarla aralarında boşluk bırakılacak ve istiflerin yüksekliği 160 cm. yi geçmeyecektir.49. Farklı özellikteki patlayıcı maddeler ayrı olarak istiflenecek ve depoya önce gelen patlayıcı madde önce kullanılacaktır.

50. Bozulduğu tespit edilen patlayıcı maddeler depoda ayrılan özel bölmede muhafaza edilecek ve "Barut ve Patlayıcı Maddelerin Sureti İmhasına Dair Talimatname”de belirtilen esaslar dâhilinde imha edilerek, imha tutanağı hazırlanacak ve Valiliğe bildirilecektir.51. İş bu yönerge; 22.10.1984 tarih ve 18553 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan "Maden ve Taşocakları İşletmelerinde ve Tünel Yapımında Alınacak İşçi Sağlı ve İş Güvenliği Önlemlerine İlişkin Tüzüğün” 20. maddesine istinaden hazırlanmıştır.