Теориската основа на современите компјутери ја има формализирано Алан Туринг во рамките на неговите истражувања на концептите на алгоритми и универзалната машина.

Постои контроверзија околу прашањето кој бил првиот компјутер. Според некои извори првиот компјутер, наречен З3 (Z3), бил измислен во 1941 година од германскиот инженер Конрад Зуце. Прототипот бил уништен во 1944 година за време на бомбардирањето на Берлин и неговата заслуга не се популаризирала најверојатно од политички причини. З3 бил релативно едноставен за програмирање и користел магнетна лента како меморија. Проблемот делум потекнува и од тајноста на компјутерскиот проект Колосус (Colossus) кој бил исклучително употребуван за дешифрирање на германските комуникации за време на Втората Светска војна. Првиот Kолосус бил ставен во операција на 8-ми декември 1943 година во Блечли Парк, и бил хардверски предпрограмиран. Сличен хардверски предпрограмиран компјутер бил и тнр. Атанасов Бери компјутер (Atanasoff Berry Computer) рaзвиен на Универзитетот на Ајова во САД во 1939 година.

Долги години како прв електронски компјутер се сметал [[ENIAC]] (Electronic Numerical Integrator And Calculator), конструиран на Универзитетот во Пенсилванија во 1946. Во него конструкторите Џон Мокли (John Mauchly) и Преспер Екерт (Presper Eckert) вградиле 18 000 електронски ламби. ENIAC бил огромна машина што зафаќала околу 150 квадратни метри површина и тежел 30 тони.

Со ENIAC започнува Првата генерација компјутери која траела до 1959 година. Голем недостаток на компјутерите од оваа генерација било загревањето на електронските ламби, кое барало дополнителни уреди за ладење. Брзината на тие компјутери била околу 20 000 операции во секунда, имале ограничена меморија, а за памтење на податоците се користела перфорирана хартиена картичка.

Во тоа време Џон фон Нојман (John von Neuman) ја дал идејата за паметење не само на податоците, туку и на програмите. Таа идеја е реализирана во компјутерот EDSAC од 1949 година, кој бил направен на Универзитетот Кембриџ во Англија.

Периодот од 1959 до 1964 година е познат како Втора генерација компјутери. Компјутерите од оваа генерација се изградени врз база на транзистор. Тоа е електронски елемент што може да ја извршува истата работа како електронската ламба, само што е многу помал, троши малку енергија и не се загрева, а е многу побрз од неа. Оттаму и произлегуваат карактеристиките на компјутерите од оваа генерација: имале мали димензии, брзината на пресметување изнесувала 100 000 операции во секунда, а за паметење на податоците се користела магнетна лента.

Пронајдокот на интегралните кола довел до појава на Третата генерација компјутери, која траела од 1964 до 1969 година. Интегралното коло содржи еквивалент од неколку стотини транзистори на минијатурно парче материјал. Тоа придонело димензиите на овие компјутери многу да се намалат и затоа ги

нарекле мини компјутери. Нивната брзина се зголемила, цената им опаднала и затоа нивната примена се проширила во многу области на човековата дејност. Со целокупната работа на компјутерите од оваа генерација управувала специјално напишана програма наречена оперативен систем.

Во седумдесетите години се јавува мал тенок слој силициум т.н. чип, на кој може да се “отпечати“ комплетно интегрално коло. Појавата на чипот ќе доведе до Четвртата генерација компјутери, која започнува во 1970 година. Во 1975 година е направен првиот персонален компјутер. Затоа оваа генерација е наречена и генерација на персонални компјутери (од англ. Personal Computer - PC). Ова име го добиле бидејќи се наменети за работа на едно лице.

Поради малите димензии, големите можности, масовното производство и ниските цени, употребата на персоналните компјутери доживува непредвидиво зголемување. Со нив може да се комуницира со кој било компјутер во светот, преку посебни компјутерски мрежи.

Денес се користат компјутери од т.н. Петта генерација компјутери кои имаат способност за паралелна работа. Исто така, се работи и на развој на Шеста генерација компјутери т.н. невронски компјутери, чија работа е слична со работата на невроните во човечкиот мозок и на Седма генерација на квантумски компјутери кои користат феномени од квантната механика - суперпозиција или квантумска меѓузависност/замрсеност - за манипулација на податоци.

Машинската опрема на компјутерот или хардвер (англиски: hardware) како ќе биде конфигуриран, зависи од намената на персоналниот компјутер и од задачите кои треба да ги извршува. Хардверот всушност го претставува физичкиот дел од компјутерскиот систем т.е., електричните и електронските компоненти напр. печатените кола, електромеханичките компоненти напр. дисковите и механичките компоненти напр. кутијата, лежиштата, уредите за поврзување во мрежа итн.

Уредите (единиците) кои што можат да влезат во конфигурацијата на машинскиот дел можат да се поделат во следните групи:

Централна единица Влезно-излезни единици Надворешни мемории Останати елементи - куќиштата во кои се сместени единиците,

трансформатор (кој се наоѓа во куќиштето и кој го трансформира високиот напон на електричната мрежа во низок), изворите за напојување, разни кабли, специјални маси и подлоги итн.)

Матичната плоча која уште се нарекува и системска плоча (поретко: основна логичка плоча) е прицврстена на долната страна кај хоризонталните куќишта или на една од вертикалните страни кај вертикалните куќишта. На неа се наоѓаат разни чипови во кои се сместени обработувачот, внатрешното памтење итн. Во посебни лежишта на основната плоча, т.н. жлебови („слотови“) се ставаат картички со разни претворачи и контролори. Преку т.н. порти на картичките се приклучуваат влезните и/или излезните единици. Без матична плоча не може да работи ниту еден сметач бидејќи сите останати делови треба да се прикачат на неа. Со напредокот на сметачката техника се почесто може да се сретнат и интегрирални компоненти врз матичните плочи што ги извршуваат задачите на компонентите прикачени во жлебови.

Монитор или дисплеј е уред кој визуелно ги прикажува сликите кои ги генерира графичката картичка или друг уред со излезна видео порта. Ерата на мониторите покрај постојаните усовршувања воглавно ја означуваат две технологии и тоа првата и постара метода а тоа е со катодна цевка. Таа технологија се одликува со екрани кои зафаќаат поголема површина и имаат заоблен екран. Втората и најнова технологија е монитори кои се прилично слаби и со рамен екран и користат технологија на течен кристал.

Димензии и облик на екранот

Големината на мониторот обично се изразува со должината на дијагоналата на неговиот екран. Меѓутоа проблемот на ова изразување е што не знаеме дали екранот е во квадратна форма или има некоја правоаголна форма односно има широк екран(widescreen). Во последно време покрај должината на дијагоналата е даден и односот на страните доколку тој е правоаголен(на пр. 4:3 или 16:9). Понова практика се мониторите со широк екран поради нивната погодност за гледање филмови и други видео содржини.

Технологии на прикажување на сликата

Екрани со течни кристали (LCD)

Изглед на LCD монитор

Обичните LCD Монитори своевремено беа еден од најдобрите пронајдоци на ова поле, меѓутоа во денешно време најчесто се користи нивната подобрена верзија - TFT Мониторите, поради подобрениот контраст, побрзото реагирање на промени и отстранување на некои дефекти кои се јавуваа кај старите LCD Монитори.

Екрани со тенок транзистор на база на течни кристали (TFT)

Овие екрани кои се базираат на течни кристали користат и тенок транзистор даваат многу подобра слика од обичните LCD монитори и затоа го зазедоа нивното место во масовното производство

Екрани на катодна цевка

Изглед на монитор со катодна цевка

Мониторите на база на катодна цевка се една од најстарите технологии за монитори. Како што и самото име што кажува се состојат од една цевка која на крајот се проширува и завршува со екран кој е обложен со фосфорен материјал. На тесниот крај од цевката се состои електронски пиштол кој испукува сноп од негативно нелектризирани електрони, кој потоа се насочува кон екранот кој е составен од неколку илјади точки(пиксели) и како што рековме тие се обложени со флуоресцентен материјал. Па во зависност од тоа кои точки се погодени тие светат и се добива сликата.

Да напоменеме дека брзината на добивање на слики за овие монитори е од 50 до 100 слики во секунда. Проблемот кај овие монитори се јавува што ги заморува очите па затоа е потребно висока брзина на освежување на сликата поголема од 72Hz(слики во секунда).

Плазма екрани

Изглед на плазма монитор

Плазма мониторите користат технологија со рамен екран, и во денешно време најчесто се користат при правењето на големи телевизори. Принципот на работа се состои во тоа што меѓу две стакла е заробена смеса од два благородни гасови кои што се возбудуваат и создаваат плазмa која потоа го возбудува фосфорниот материјал со кој е обожен екранот да емитира светлина.

Пенетрон

Ова се монитори кои се употребуваат во војската и базирани се на катодна цевка која има екран осетлив на напон, и имаат многу поголема резолуција во зависност од обичните монитори на катодна цевка.

Графичката картичка која уште се нарекува и видео картичка или видео адаптер е уред во компјутерот чија задача е да генерира излезни слики на екранот.

Графичката картичка може да биде како посебна плочка која се става во слободните слотови на матичната плоча, а може и да биде вградена во самата матична плоча.

Некои графички картички покрај основната примена нудат можности како телевизиски приклучок, можност за приклучување на повеќе монитори, за снимање на видео и декодирање на различни видео формати.

Историја

Историјата на видео картичките почнува во 1960-тите кога печатачот бил заменет со екран.

Првата графичка картичка на маркетот датира од 1981-ва година кога ИБМ го претстави својот прв компјутер. Картичката била монохроматска(еднобојна), подржувала 25x80 линии на екранот и имала само 4KB видео меморија. Следува доба на брзо развивање на графичките картички како во поглед на резолуцијата така и во поглед на бројот на бои и видео меморијата и веќе во 1989 биле произведени VGA(Video Graphics Adapter) картичките кои подржувале резолуција од 640x480 пиксели, разликувале 256 бои и имале меморија од 256KB. Веќе во 1995 биле произведени првите 3D графички картици развиени од Матрокс,АТИ,S3 и други. Во 1995 година и НВИДИА ја произведува првата графичка картичка, а денес заедно со АТИ се најголемите конкуренти на пазарот на видео картичките.

Составни делови

Графичко-процесирачка единица

Графичко-процесирачката единица е микропроцесор кој оптимизиран за графички пресметки и прикажувања. Неговата брзина обично се движи од 250

до 850MHz. Во последно време можат да се најдат картички со два или повеќе процесори или процесори со повеќе јадра.

Видео БИОС

Видео БИОС-от содржи основна програма за комуникација на графичката картичка со другите уреди и со програмите. Тој исто така содржи информации за брзината на операциите на картичката, временскиот интервал за отчитување од меморијата како и потребниот напон низ деловите од картичката. Некои програмери го менуваат овој БИОС со цел за подобри перформанси наречено "overclocking" меѓутоа тоа е опасно и може да резултира со неповратно оштетување на картичката

Видео меморија

Доколку графичката картичка е вградена на матичната плоча може да користи од РАМ Меморијата на системот, меќутоа доколку не е таа си има сопствена РАМ меморија наречена видео меморија. Меморијата на модерните картички варира од 32MB до 2GB. Во зависност од технологијата поновите картички користат ДДР,ДДР2,ГДДР3,ГДДР4 Рам Меморија, чијашто брзина варира од 166MHz па се до 2.4GHz кај поновите картички.

Да се напомене дека некои од вградените картички се хибридни т.е. имаат одреден дел своја меморија а друг дел користат од системската РАМ меморија. Во тој случај треба да имате доволно системска РАМ меморија за да не ви блокираат и кочат игрите кои имаат поголеми потреби од меморија.

Дигитално-Аналоген Конвертор на РАМ Меморијата

Овој конвертор има функција дигиталните сигнали обработени од процесорот да ги претвори во аналогни кои ќе може да ги прикаже екранот. Кај овој конвертор е многу битна брзината на освежување на сликата. Најдобро е да работи со брзини над 75Hz а никако под 60Hz поради заморувањето на окото. Кај ЛЦД екраните оваа брзина не е проблем. Во поново време катодните монитори ги заменија ЛЦД и плазма екраните па бидејќи тие работаат во дигитален домен овој конвертот не е потребен.

Излезни порти

Аналогна излезна порта со 15 пинови

Аналогните излезни порти датираат од 1980-тите години и до скоро беа најкористени порти. Меѓутоа имаат повеќе маани како создавањето на електрични пречки, растегнување на сликата како и грешки во интервалот на освежување

Дигитална излезна порта

Дигиталните порти масовно се употребуваат со пронаоѓањето на мониторите со рамен екран. Тие ги избегнуваат мааните што се појавуваат кај аналогните екрани.

Излезна порта за приклучок кон телевизорНа картичките се вградуваат и други порти кои служат за приклучување кон телевизор, кон ДВД, видео рекордери и слично.

Други видови на конекција

Во зависност од моделот на картичката некои содржат најразлични конектори за поврзување со разни девизи од кои најчести се звучние конектори

Интерфејс со матичната плоча

Размената на податоците на графичката картичка со матичната плоча е исто така битна работа. Во текот на развојот на картичката се користеле различни интерфејси за нивна размена. Еден од поновите интерфејси кој се употребуваше до скоро беше АГП портот кој е измислен во 1997 година со работна фреквенција од 66MHz и со магистрала од 32 бита. Овој порт има паралелен начина на размена на податоците. Најнов вид на порт кој се користи за посредник меѓу матичната плоча и графичката картичка е "PCI Express" портот кој почна со употреба во 2006 со дупла побрза размена од АГП слотот.

Уреди за ладење

Графичката картичка користи многу струја при својата работа така што ако не се ослободуваме од создадената топлина и не ја ладиме картичката таа може мошне брзо да се прегрее и оштети. Најчесто се користат еден од трите вида на ладење:

Вентилациски отвор - Познат како пасивно ладење, овој уред нема движечки делови туку едноставно ја спроведува топлината од процесорот на графичката картичка до некој ладен медиум како воздух на пример. Неговата ефикасност зависиод неговата големина, неговата допирна површина, материјалот и формата. За да му се зголеми ефикасноста се комбинира со компјутерски вентилатор.

Компјутерски вентилатор - Слично како и обичните вентилатори го лади процесорот со мали перки кои што дуваат во него. Мааните му се што некогаш прегорува па мора да се замени, и истовремено создава бучава.

Воден уред - е нешто како вентилацискиот отвор но топлината ја пренесува до водата која се загрева, а загреаната вода се ослободува во воздухот односно испарува, или се лади па се враќа назад.

Приклучок за струја

Со развојот на технологијата се зголемува и потребата на графичките картички од напојување што ја прави графичката бр.1 потрошувач на електрична енергија во компјутерот. Денес на пазарот се присутни и картички кои користат и до 150W моќност иако обичната потрошувачка им е околу 75W.

Производители на графички картички

Прозиводители на вградени графички картички

Интел ВИА

Производители на преносни графички картички

АМД НВИДИА Матрокс

Оптички диск (англиски: Оptical disk) е надворешен уред за запишување и чување на податоци каде операциите читање и запишување се вршат со помош на светлосни зраци. Оптичките дискови имаат капацитет над 1.5 ГБ, брзина на пренос на податоци изнесува над 2 МБ во секунда, додека време на пристап до над 19 msec. Еден таков уред е и CD-ROM драјвот.

Делови на единицата на тврдиот диск

Тврд диск или хард диск е секундарен медиум за трајно меморирање и понатамошно користење на податоци. Се

состои од алуминиумски плочи (од З до 5) обложени со магнетно чувствителен материјал, глава за читање/запишување (сместени во херметички затворена кутија) и интерфејс (што се вика и контролор) за врска со централниот систем.

Тврд диск овозможува запишување и читање на податоци со произволен пристап. Капацитетот на складираните податоци се мери со мегабајти и гигабајти.

Капацитет и достапна брзина

Еден тврд диск има голема меморија и може да собере повеќе работи од едно флопи и со многу поголема брзина.Денешниве твди дискови може да имаат капацитет од 80Gb до околу 4Tb.

RAM меморија (англискиот: Random Access Memory / меморија со случаен пристап), внатрешна меморија на компјутерот, која се губи кога ќе се исклучи компјутерот, а во меѓувреме, сите операции кои се одвиваат со меморијата се одвиваат во неа. Сите програми кои се стартуваат мора да се вчитаат во RAM меморијата, а ако нема доволно простор и во т.н. Swap датотека.

Градба на RAM меморијата

RAM меморијата е составена од логички кола наречени флип-флоп кола, и тоа бистабилни флип-флопови. Флип-флоп колата имаат својство да запомнат информација од еден бит, и да го сочуваат тој бит во меморија, сѐ додека на влезот од флип-флопот не дојде нов бит за помнење, или пак не се исклучи флип-флопот од напојување (од тука потекнува и тоа дека се губат информациите во RAM меморијата по искучувањето на компјутерот).

Мемориски регистри

Со групирање на низи од 2, 4, 8, 16 32, 64, и повеќе флип-флопови се формираат регистри со онолкав број на битoви колку што има флип-флопови. Во структурата на низите на мемориските регистри влегува и уште по еден флип-флоп]] за секоја низа кој во својата меморија го сочувува таканаречениот „бит на парност“, кој зависи од должината на пополнетиот дел од регистарот (информацијата) за да биде овозможен понатамошен пристап кон мемориската локација.

Микрообработувач (или микропроцесор, од англ. microprocessor) е главниот дел од сметачот кој е задолжен за извршувањето на наредбите и сметачките програми. Тоа е микрочип кој извршува аритметичко-логички операции. Првите микрообработувачи се произведени на почетокот на 70-тите години за употреба во дигитрони користејќи 4-битни зборови. Од тогаш па досега микрообработувачите бележат постојан развој достигнувајќи 64-битна должина на зборовите и неколку гигахерци работна фреквенција.

Микрообработувачите работат со битови, односно просто речено има струја или нема струја. Користат 3 вида на магистрали и тоа адресна, податочна и контролна. За негова успешна работа мора да е поврзан со сметачко памтење и влезно-излезни единици.

Микрообработувачите физички се изградени од милиони делови од силициум. Силициумот се користи бидејќи е полупроводник, па соодветно при различни услови може да биде или проводник или изолатор. Тој содржи милиони транзистори меѓусебно поврзани со тенки жици од алуминиум или бакар. Големината на транзисторите со текот на развитокот се менувала од неколку микрометри па стигна се до моменталната 45nm(нанометарска) технологија која се користи денес.

Го користат програмскиот јазик Асемблер (уште наречен и машински јазик) за комуникација со програмите и нивните задачи. Во денечно време за програмирање може да се искористи било кој од поновите програмски јазици кои имаат соодветен преведувач во машински јазик.

4-битни обработувачи

Обработувач Intel C4004

Првиот микрообработувач е Интеловиот 4004 кој беше измислен во ноември 1971 година. Тој процесираше 4-битни податоци, но неговите наредби беа 8-битни и беше првично наменет за употреба во дигитрон.

Во 1972 Texas Instruments го направи TMS 1000, микрообработувач кој е сличен на Интел-овиот и е прв микрообработувач кој вклучува доволно РАМ Меморија и место за програмска РОМ Меморија за да може да работи самостојно без потреба за додавање на надворешни чипови.

8-битни обработувачи

Наследници на Интел-овиот 4004 биле обработувачите 8008/8080 произведени во април 1972 година. Разликата меѓу нив е што 8008 користи 14-битна адресна магистрала додека 8080 користи 16-битна адресна магистрала. И двата имаат 8-битна податочна магистрала. Внатрешно овие обработувачи имаат седум 8-битни обработувачки регистри, еден 16-битен складишен покажувач кон меморијата кај 8080, а 8-битен кај 8008, и 16-битен програмски бројач. Исто така имаат 256 Влезно/Излезни порти, при што Влезно/Излезните единици можат да се приклучат без да се мешаат во адресниот простор на микрообработувачот. Подоцна во 1976 како надоградена верзија на овие обработувачи Интел го создаде добро познатиот 8085 обработувач. Кај овој обработувач беа додадени 2 нови инструкции за вклучување/исклучување на 3-те пинови за прекин и Влезно/Излезни-те порти , а и го поедноставе хардверот користејќи само струја од +5V(Волти), како и додавајќи генератор на временски импулси и кола за контрола на магистралите.

16-битни обработувачи

Обработувач Intel 8086

Во 1978 Интел го промовира новиот обработувач 8086, а година подоцна и 8088 кој од него се разликува само по должината на адресната магистрала. Овој е првиот 16-битен обработувач. 8086-ката има 20-битна податочна магистрала што овозможува меморирање на максимум 220=1МБ податоци. За информација овој обработувач содржел околу 29 000 транзистори, и од овој чип произлегоа различни обработувач кои работаа на 5,6,8 или 10 MHz (мегахерци) работна фреквенција. Новина кај овие обработувач своевремено претставуваше сегментирањето на меморискиот простор, односно неговата поделба на 4 сегменти од по 214B (бајти).

80186 е наредниот на листата на Интел-овите обработувач произведени во 1980 година. Кај овој микрообработувач немаше некои поголеми

подобрувања освен подобрувањето на брзината и речиси и не се употреби во личните сметачи.

80286 го најави Интел во 1982 година. Се состоел од 134 000 транзистори, и имал проширување на мемориската способност до 32MB(мегабајти). Кај овој обработувач веќе се забележуваат неколку битни подобрувања како работата со виртуелна меморија,како и можноста да работи повеќе задачи истовремено (multi-tasking). Исто така кај овие обработувач била воведена можноста да работи во "реален" режим или во "заштитен" режим. Целта со реалниот режим била да биде компатибилен со минатите обработувачи.

32-битни обработувачи

80386 произведен од Интел во 1985-та година веќе донесува големи подобрувања во технологијата. Тој е првиот Интелов 32-битен обработувач и предвесник на една експлозивна ера на полето на микрообработувачите. Содржејќи 275 000 транзистори овој обработувач е произведуван во 16,20,25 и 33 мегахерцни верзии. 32-битната адресна магистрала овозможува адресирање на мемориски простор од 232B=4GB РАМ Меморија или 64TB на виртуелна меморија. Овој обработувач покрај "реален" и "заштитен" режим може да работи и во "виртуелен" режим што го користат оперативните системи што извршуваат повеќе задачи истовремено(multitasking).

80486-ката е наредниот обработувач на Интел кој е двапати побрз од 386-ката. Тој е првиот обработувач со над милион транзистори, и не доведува до некои поголеми промени.

Во 1993-та година Интел го исфрла во употреба добро познатиот Пентиум обработувач почетно со 60MHz а подоцна достигнувајќи и до 300 мегахерцни верзии. Интересно е да се напомене дека како наследник на 486-ка првично бил нарекуван 586-ка но поради одлуката на судот да не ги именува со бројки Интел решил да го прекрсти во Пентиум, означувајќи ја петтата генерација на обработувач што на грчки "пенте" значи "пет".

Тогаш Интел го добива првиот реален конкурент АМД К5 произведен од страна на компанијата АМД. Интересно е што овие обработувачи одговараат совршено и можат да се користат на Интеловата матична плоча за Пентиум обработувачите.

Подоцна следуваат Интеловите Пентиум 2,Пентиум 3 и Пентиум 4 32-битни обработувачи кои ќе бидат уште посовршени и преминувајќи ја брзината над 1GHz (гигахерц). Во меѓувреме и АМД вади нови обработувачи во моделите K6 и К7 регистрирајќи ги под брендот Атлон.

64-битни обработувачи

Иако 64-битните обработувачи се измислени и користени уште во раните 1990-ти години, нивната експанзија на пазарот започнува после 2000-та година.

Во 2003-та година АМД следен од Интел ја претстави 64-битната обработувачка архитектура потполно компатибилна со минатите 32-битни обработувачи и со тоа започнува ерата на 64-битните обработувачи. Тие соодветно ги нарекоа АМД64 и Интел64. И двете архитектури подржуваат 32-битни апликации. Веќе со создавањето на 64-битните оперативни системи Windows XP x64, Windows Vista x64, Linux i MAC OS X започна и создавање на 64-битни програми кои целосно ќе ги искористат можностите на овие обработувачи.

Со преминот кон 64-битни обработувачи не само што се зголеме должината на регистарскиот збор на 64 бита, туку и двојно се зголемиа регистрите за општа намена.

Повеќејадрени обработувачи

AMD Athlon 64 X2 3600 обработувач со две јадра

Со константното подобрување на обработувачите дојде време кога се достигнаа крајните физичките можности на технологијата. Меѓутоа производителите за да останат на маркетот и да продолжи нивната огромна продажба смислија нов пристап за нивно подобрување. Тоа е принципот на спојување на повеќе обработувачи со цел да вршат поефикасна работа, односно ги измислија повеќејадрените обработувачи.

Повеќејадрен обработувач е чип кој содржи повеќе од едно обработувачко јадро и со тоа ја зголемува ефикасноста на работата на степен еднаков со бројот на јадрата (доколку се две јадра ефикасноста се зголемува дупло, ако се три тројно итн.). Се разбира ако соодветните програми се направени за целосно да го искористат овој систем. Некои заеднички работи како посредникот на магистралата и кеш меморијата од второ ниво се делат меѓу обработувачите.

На пазарот првите двојадрени обработувачи се појавија во 2005 година а веќе до 2007 најдоа широка употреба на пазарот. Денес постојат 4-јадрени, 8-јадрени а секојдневно се најавува постојано зголемување на бројот на јадрата од страна производителите.