PCOS’nun Uzun Dönem Sağlık Riskleri

PCOS’nun Uzun Dönem

Sağlık Riskleri

PCOS’nun Uzun Dönem

Sağlık Riskleri

Prof. Dr. Cavidan GülermanProf. Dr. Cavidan Gülerman

Zekai Tahir Burak Kadın Hastalıkları EAH - Ankara Zekai Tahir Burak Kadın Hastalıkları EAH - Ankara

PCOSPCOS

● PCOS kadınlarda en sık görülen endokrin hastalıktır.

● Prevalansı: %6-10

● PCOS’un reprodüktif bir hastalık olduğu kadar metabolik bir hastalık olduğu da yaygın olarak kabul görmektedir.

● PCOS kadınlarda en sık görülen endokrin hastalıktır.

● Prevalansı: %6-10

● PCOS’un reprodüktif bir hastalık olduğu kadar metabolik bir hastalık olduğu da yaygın olarak kabul görmektedir.

Human Reproduction 2012; 27(1): 14-24

Fertility and Sterility 2012; 97(1): 28-38

3rd Consensus Workshop, Amsterdam, 20123rd Consensus Workshop, Amsterdam, 2012

PCOS’daki reprodüktif ve postreprodüktif yıllardaki sağlıkla ilgili konular:PCOS’daki reprodüktif ve postreprodüktif yıllardaki sağlıkla ilgili konular:

● Adölesan

● Hirsutism ve akne

● Kontrasepsiyon

● Menstruel siklus anomalileri

● Yaşam kalitesi ve cinsel sağlık

● Etnisite

● Gebelik komplikasyonları

● Uzun süreli (metabolik) kardiyovasküler sağlık

● Kanser riski

● Adölesan

● Hirsutism ve akne

● Kontrasepsiyon

● Menstruel siklus anomalileri

● Yaşam kalitesi ve cinsel sağlık

● Etnisite

● Gebelik komplikasyonları

● Uzun süreli (metabolik) kardiyovasküler sağlık

● Kanser riski

Erken dönemde reprodüktif hastalıklar, uzun dönemde metabolik ve kardiyovasküler sağlık önde gelmektedir.Erken dönemde reprodüktif hastalıklar, uzun dönemde metabolik ve kardiyovasküler sağlık önde gelmektedir.

PCOS’la İlişkili Uzun Dönem RisklerPCOS’la İlişkili Uzun Dönem Riskler

Hormonal değişikliklerObezite hormonal değişiklikleri artırır.

Hormonal değişikliklerObezite hormonal değişiklikleri artırır.

↑ Androjenler↑ Androjenler

GenetikGenetik

Teede, Med J Aust, 2011

Yaşam tarzıYaşam tarzı

↑ İnsülin↑ İnsülin

Ovarian foliküllerAnovulasyon

↑ Estrojen

Ovarian foliküllerAnovulasyon

↑ Estrojen

Menstruel bozukluklarSubfertilite

Menstruel bozukluklarSubfertilite

Psikososyal problemler: Beden imajı, kendine güven, depresyon, anksiyetePsikososyal problemler: Beden imajı, kendine güven, depresyon, anksiyete

Hirsutism Akne

Hirsutism Akne

Kardiyovasküler Risk

Kardiyovasküler Risk

Metabolik Sendrom , T2DM

PCOS ile ilişkili morbiditelerPCOS ile ilişkili morbiditeler

● Obesite

● Metabolik Sendrom

● T2DM

● Kardiyovasküler Hastalık

● Depresyon ve diğer yaşam kalitesine etkiler

● Endometrial Ca

● Obesite

● Metabolik Sendrom

● T2DM

● Kardiyovasküler Hastalık

● Depresyon ve diğer yaşam kalitesine etkiler

● Endometrial Ca

PCOS’ta ObesitePCOS’ta Obesite

● PCOS vakalarının yaklaşık yarısında obesite bulunur ve PCOS’un şiddetini artırır.

● PCOS popülasyonunda obesite prevalansı:

BMI: 25-30 kg/m2 İtalya %10(aşırı kilolu) Kuveyt %37

BMI > 30 kg/m2 ABD %61(obez) Avustralya %76

● Obesite tek başına, PCOS’da zaten mevcut olan insülin rezistansını (IR) artırır.

● PCOS vakalarının yaklaşık yarısında obesite bulunur ve PCOS’un şiddetini artırır.

● PCOS popülasyonunda obesite prevalansı:

BMI: 25-30 kg/m2 İtalya %10(aşırı kilolu) Kuveyt %37

BMI > 30 kg/m2 ABD %61(obez) Avustralya %76

● Obesite tek başına, PCOS’da zaten mevcut olan insülin rezistansını (IR) artırır.

Glueck, Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol, 2005Ching, Clin Endocrinol, 2007

Lego, Obstet Gynecol Survey, 2004

PCOS – ObesitePCOS – Obesite

● Abdominal veya visseral adipositenin artışı Daha fazla IR → PCOS’taki reprodüktif ve metabolik hastalıklar ↑

● Abdominal veya visseral adipositenin artışı Daha fazla IR → PCOS’taki reprodüktif ve metabolik hastalıklar ↑

Lord, BJOG, 2006

● Kilo vermeye yönelik yaşam tarzı değişiklikleri (YTD), metabolik hastalığa ait belirtileri iyileştirir.

● Kilo vermeye yönelik yaşam tarzı değişiklikleri (YTD), metabolik hastalığa ait belirtileri iyileştirir.

Fauser, Fertil Steril, 2012

PCOS ve İnsülin Rezistansı PrevalansıPCOS ve İnsülin Rezistansı Prevalansı

PCOSPCOS

ObezObez Non-obezNon-obez

%80 hiperinsülinemi%80 hiperinsülinemi %30-40 hiperinsülinemi%30-40 hiperinsülinemi

Dunaiff, 1989 Ehrmann, Diabetes Care 1999

PCOS’lu obez kadınların %7-10’unda T2DM bulunur.PCOS’lu obez kadınların %7-10’unda T2DM bulunur.

PCOS’lu kadınlarda prevalans;PCOS’lu kadınlarda prevalans;

● BGT OR: 2.52 (%95 CI 1.66-3.82)

● T2DM OR: 4.44 (%95 CI 4.07-4.84)

● Metabolik Sendrom (MetS)OR: 2.89 (%95 CI 2.41-3.46)

● BGT OR: 2.52 (%95 CI 1.66-3.82)

● T2DM OR: 4.44 (%95 CI 4.07-4.84)

● Metabolik Sendrom (MetS)OR: 2.89 (%95 CI 2.41-3.46)

Metabolik SendromMetabolik Sendrom● 3 veya daha fazla risk faktörü tanı için

yeterlidir.

● Risk faktörleri eşik değerleri:

Abdominal obesite (bel çevresi >88 cm)

Trigliserid >150 mg/dl

HDL-C <50 mg/dl

Kan basıncı ≥130/85 mmHg

Açlık veya 75 g OGTT sonrası 2. saat kan şekeri 110-126 mg/dl ve/veya 2. saat 140-199 mg/dl

● 3 veya daha fazla risk faktörü tanı için yeterlidir.

● Risk faktörleri eşik değerleri:

Abdominal obesite (bel çevresi >88 cm)

Trigliserid >150 mg/dl

HDL-C <50 mg/dl

Kan basıncı ≥130/85 mmHg

Açlık veya 75 g OGTT sonrası 2. saat kan şekeri 110-126 mg/dl ve/veya 2. saat 140-199 mg/dl


IR ve MetS:IR ve MetS:

● PCOS’na bağlı metabolik sorunlar; reprodüktif çağdaki kadınlarda

Prediabet

Diabet ve

MetS’in

öncül belirtileridir (Level B).

● PCOS’na bağlı metabolik sorunlar; reprodüktif çağdaki kadınlarda

Prediabet

Diabet ve

MetS’in

öncül belirtileridir (Level B).

● MetS’lu hastalar, PCOS’lu kadınların önemli bir klinik alt grubunu oluşturur (Level B).

● Tüm PCOS fenotiplerinde metabolik risk aynı değildir. Hiperandrojenemi ve oligomenore kombinasyonu bulunanlar en çok risk altında olan gruptur (Level B).

● MetS’lu hastalar, PCOS’lu kadınların önemli bir klinik alt grubunu oluşturur (Level B).

● Tüm PCOS fenotiplerinde metabolik risk aynı değildir. Hiperandrojenemi ve oligomenore kombinasyonu bulunanlar en çok risk altında olan gruptur (Level B).



T2DM:T2DM:

● PCOS, bozulmuş glukoz toleransı (BGT) ve T2DM

gelişiminde majör risk faktörüdür (Level A).

● IR dolayısıyla artan obesite, BGT ve T2DM gelişimini

ağırlaştırıcı bir faktördür (Level A).

● Popülasyonda obesitenin artan prevalansı, PCOS’da

diabetin artış göstereceğini düşündürmektedir

(Level B).

● PCOS, bozulmuş glukoz toleransı (BGT) ve T2DM

gelişiminde majör risk faktörüdür (Level A).

● IR dolayısıyla artan obesite, BGT ve T2DM gelişimini

ağırlaştırıcı bir faktördür (Level A).

● Popülasyonda obesitenin artan prevalansı, PCOS’da

diabetin artış göstereceğini düşündürmektedir

(Level B).



T2DM: (devam)T2DM: (devam)

● BGT ve T2DM için tarama, 75 g (0 ve 2. saat) OGTT ile

yapılmalıdır. Çoğu vakada insülin ölçümünün yararı

yoktur (Level C).

● Tarama gereken durumlar:

Anovulasyonla birlikte olan hiperandrojenizm

Acanthosis nigricans

Obesite (BMI >30 kg/m2) (Asya pop. >25 kg/m2)

Aile hikayesinde T2DM veya GDM olanlar (Level C).

● BGT ve T2DM için tarama, 75 g (0 ve 2. saat) OGTT ile

yapılmalıdır. Çoğu vakada insülin ölçümünün yararı

yoktur (Level C).

● Tarama gereken durumlar:

Anovulasyonla birlikte olan hiperandrojenizm

Acanthosis nigricans

Obesite (BMI >30 kg/m2) (Asya pop. >25 kg/m2)

Aile hikayesinde T2DM veya GDM olanlar (Level C).



T2DM: (devam)T2DM: (devam)

● Fertiliteyi iyileştirmek ve diabetten korunmak için

diyet ve yaşam tarzının düzenlenmesi ilk seçenektir

(Level B).

● BGT ve T2DM için Metformin kullanılabilir (Level A).

● Fertiliteyi iyileştirmek ve diabetten korunmak için

diyet ve yaşam tarzının düzenlenmesi ilk seçenektir

(Level B).

● BGT ve T2DM için Metformin kullanılabilir (Level A).


Kardiyovasküler RiskKardiyovasküler Risk

Artmış Kardiyovasküler

Risk

Artmış Kardiyovasküler

Risk

Allahbadia, 2011; Wild, 2010; Kousta, 2005

Yüksek CRPYüksek CRP

İnsülin rezistansı

Hiperinsülinemi

İnsülin rezistansı

HiperinsülinemiEndotelyal

disfonksiyonEndotelyal

disfonksiyon

Depresyon

Anksiyete

Hayat kalitesi

Depresyon

Anksiyete

Hayat kalitesi

Bozulmuş vasküler

elastikiyet

Bozulmuş vasküler

elastikiyet

Artmış intima media kalınlığıArtmış intima media kalınlığıDislipidemiDislipidemiObesiteObesite

HipertansiyonHipertansiyon

AterosklerozAteroskleroz

HiperhomosisteinemiHiperhomosisteinemi

PCOS’da IR ile İlişkili Kardiyovasküler Risk Faktörleri

PCOS’da IR ile İlişkili Kardiyovasküler Risk Faktörleri

PCOSPCOS

AHA, Circulation, 2003

HipertansiyonHipertansiyon

Metabolik SendromMetabolik Sendrom

PCOS erken yaşta başlayan bir hastalık olması nedeniyle kardiyovasküler hastalıklar için risk taşımaktadır.

PCOS erken yaşta başlayan bir hastalık olması nedeniyle kardiyovasküler hastalıklar için risk taşımaktadır.

DislipidemiDislipidemi

ObesiteObesite

Glukoz intoleransıGlukoz intoleransı

İnsülin direnciİnsülin direnci

Women Ischemia Evaluation Study (WISE)

Women Ischemia Evaluation Study (WISE)

● n=104, PCOS’lu PM kadın

● n=286, Normal PM kadın

● Prospektif olarak 10 yıl takip edilmiş

● Kardiyovasküler hastalık

PCOS: %32

Normal: %25

● Serebrovasküler olaylar PCOS’ta daha fazla

● n=104, PCOS’lu PM kadın

● n=286, Normal PM kadın

● Prospektif olarak 10 yıl takip edilmiş

● Kardiyovasküler hastalık

PCOS: %32

Normal: %25

● Serebrovasküler olaylar PCOS’ta daha fazla

Odds Ratio: 1.7Odds Ratio: 1.7

Shaw LJ, 2008

● 8 çalışmanın sonuçları değerlendirilmiş

● Çalışmalarda fikir birliği yoktur.

● Ancak genel olarak PCOS’lu hastalarda KVH riski daha yüksek bulunmuştur.

● Bu durum, artmış total ya da abdominal adiposite ve PCOS’la bağlantılı hiperandrojenizm ile ilişkilidir.

● 8 çalışmanın sonuçları değerlendirilmiş

● Çalışmalarda fikir birliği yoktur.

● Ancak genel olarak PCOS’lu hastalarda KVH riski daha yüksek bulunmuştur.

● Bu durum, artmış total ya da abdominal adiposite ve PCOS’la bağlantılı hiperandrojenizm ile ilişkilidir.

PCOS – Kardiyovasküler Hastalık (KVH) Belirteçleri

PCOS – Kardiyovasküler Hastalık (KVH) Belirteçleri

● Dislipidemi PCOS’lu hastalarda sık görülen bir metabolik anormalliktir.

● PCOS’lu kadınların %70’inde anormal lipid profili bulunur (TG ↑, HDL ↓)

● En anlamlı lipid anormalliği, non-HDL kolesterol yüksekliğidir. KVH için önemli bir risk faktörüdür.

● Birçok biyokimyasal inflamatuar ve trombotik KVH risk belirteci artmıştır.

● Dislipidemi PCOS’lu hastalarda sık görülen bir metabolik anormalliktir.

● PCOS’lu kadınların %70’inde anormal lipid profili bulunur (TG ↑, HDL ↓)

● En anlamlı lipid anormalliği, non-HDL kolesterol yüksekliğidir. KVH için önemli bir risk faktörüdür.

● Birçok biyokimyasal inflamatuar ve trombotik KVH risk belirteci artmıştır.

Legro, Am J Med, 2001


KVH Belirteçleri:KVH Belirteçleri:

● Herhangi bir yaşta PCOS’lularda KVH risk belirteçlerinin yüksek olma olasılığı fazladır. Obesite olmadan da belirteçler yüksek olabilir , obesite ile artar (Level B).

● Dislipidemi, BGT ve T2DM (Ateroskleroz ve KVH için klasik risk indikatörleri) PCOS’lu kadınlarda daha sık görülür (Level B).

● Herhangi bir yaşta PCOS’lularda KVH risk belirteçlerinin yüksek olma olasılığı fazladır. Obesite olmadan da belirteçler yüksek olabilir , obesite ile artar (Level B).

● Dislipidemi, BGT ve T2DM (Ateroskleroz ve KVH için klasik risk indikatörleri) PCOS’lu kadınlarda daha sık görülür (Level B).



KVH Belirteçleri: (devam)KVH Belirteçleri: (devam)

● TGHDLLDLNon-HDL

● TGHDLLDLNon-HDL


● Non-HDL kolesterol ve bel çevresi ölçümü, artmış KVH riski için en iyi klinik indikatördür (Level C).

● Depresyon ve anksiyete, KVH için majör risk faktörüdür, PCOS’lularda da yaygındır (Level B)

● Non-HDL kolesterol ve bel çevresi ölçümü, artmış KVH riski için en iyi klinik indikatördür (Level C).

● Depresyon ve anksiyete, KVH için majör risk faktörüdür, PCOS’lularda da yaygındır (Level B)

değişiklikleri PCOS’lu kadınlarda ve daha ağır olarak hiperandrojenemik kadınlarda sıktır (Level B).

değişiklikleri PCOS’lu kadınlarda ve daha ağır olarak hiperandrojenemik kadınlarda sıktır (Level B).


KVH Belirteçleri: (devam)KVH Belirteçleri: (devam)

● Herhangi bir yaşta önerilen KVH risk değerlendirmesi:Psikososyal stres değerlendirmesi

Kan basıncı

Glukoz

Lipid profili (kolesterol, TG, HDL, LDL, non-HDL)

Bel çevresi

Fiziksel aktivite

Beslenme

Sigara (Level C)

● KVH riski, yaşla ve ilave çevresel olumsuzluklarla arttığından, KVH riski için periyodik değerlendirme önerilir (GPP).

● Herhangi bir yaşta önerilen KVH risk değerlendirmesi:Psikososyal stres değerlendirmesi

Kan basıncı

Glukoz

Lipid profili (kolesterol, TG, HDL, LDL, non-HDL)

Bel çevresi

Fiziksel aktivite

Beslenme

Sigara (Level C)

● KVH riski, yaşla ve ilave çevresel olumsuzluklarla arttığından, KVH riski için periyodik değerlendirme önerilir (GPP).



KVH Sonuçları:KVH Sonuçları:

● Yaş ilerledikçe, özellikle menopozdan sonra, ömür boyu metabolik disfonksiyonlu olan PCOS’lu kadınlarda KVH riski artar (Level B).

● KVH risk belirteçleri PCOS’lularda yüksektir, ancak bu belirteçlerin PCOS’lularda KV olaylarla ve mortaliteyle bağlantısı tam açık değildir (Level B).

● PCOS’da endotelyal disfonksiyon, abdominal obesite ve IR ile bağlantılıdır (Level B).

● PCOS’lularda koroner arter kalsifikasyonu ve karotid intima media duvar kalınlığı artmıştır (Level B).

● Yaş ilerledikçe, özellikle menopozdan sonra, ömür boyu metabolik disfonksiyonlu olan PCOS’lu kadınlarda KVH riski artar (Level B).

● KVH risk belirteçleri PCOS’lularda yüksektir, ancak bu belirteçlerin PCOS’lularda KV olaylarla ve mortaliteyle bağlantısı tam açık değildir (Level B).

● PCOS’da endotelyal disfonksiyon, abdominal obesite ve IR ile bağlantılıdır (Level B).

● PCOS’lularda koroner arter kalsifikasyonu ve karotid intima media duvar kalınlığı artmıştır (Level B).


PCOS – Ca RiskiPCOS – Ca Riski

PCOS’da Endometrium Ca için risk faktörleri:

● Anovulasyon ve artmış karşılanmamış estrojen

● Hiperandrojenizm

● Obesite

● Hiperinsülinemi

● Nulliparite

● İnfertilite

PCOS’da Endometrium Ca için risk faktörleri:

● Anovulasyon ve artmış karşılanmamış estrojen

● Hiperandrojenizm

● Obesite

● Hiperinsülinemi

● Nulliparite

● İnfertilite

Allahbadia, 2011

Endometrial CaEndometrial Ca

Meme CaMeme Ca

PCOS – Ca RiskiPCOS – Ca Riski

● Eldeki verilere göre PCOS’lularda endometrial Ca riski 2.7 kat artmış bulunmuş (%95 CI 1.0-7.3).Endometrial Ca’ların büyük çoğunluğu iyi differansiye ve iyi prognozludur (Level B).

● PCOS’lularda ovarian Ca ve meme Ca riski artışını gösteren sınırlı sayıda veri mevcuttur (Level B).Çalışmaların çoğunda anlamlı ilişki bulunmamıştır.

● Eldeki verilere göre PCOS’lularda endometrial Ca riski 2.7 kat artmış bulunmuş (%95 CI 1.0-7.3).Endometrial Ca’ların büyük çoğunluğu iyi differansiye ve iyi prognozludur (Level B).

● PCOS’lularda ovarian Ca ve meme Ca riski artışını gösteren sınırlı sayıda veri mevcuttur (Level B).Çalışmaların çoğunda anlamlı ilişki bulunmamıştır.

Fauser, Fertil Steril, 2012Chittenden, Reprod Biomed Online, 2009

SonuçSonuç

● T2DM için çok sayıda risk faktörü mevcuttur ve T2DM riski 3-7 kat artmıştır. Diabete bağlı mortalite de artar.

● KVH için risk faktörleri oldukça fazladır, KVH riski erken yaşta başlar, ancak KVH ile ilişkili mortalite riski belirsizdir.

● T2DM için çok sayıda risk faktörü mevcuttur ve T2DM riski 3-7 kat artmıştır. Diabete bağlı mortalite de artar.

● KVH için risk faktörleri oldukça fazladır, KVH riski erken yaşta başlar, ancak KVH ile ilişkili mortalite riski belirsizdir.

SonuçSonuç

● Obesite önemli bir bulgudur. KVH ve diabet için risk oluşturduğu gibi, menstruel düzensizlik ve infertilite problemlerine neden olur.

● Endometrial hiperplazi ve endometrial Ca açısından hastalar uyarılmalıdır.

● Özellikle obez hastalarda diyet ve YTD her yönden önemli faydalar sağlayacaktır.

● Obesite önemli bir bulgudur. KVH ve diabet için risk oluşturduğu gibi, menstruel düzensizlik ve infertilite problemlerine neden olur.

● Endometrial hiperplazi ve endometrial Ca açısından hastalar uyarılmalıdır.

● Özellikle obez hastalarda diyet ve YTD her yönden önemli faydalar sağlayacaktır.

PCOS – Risk Azaltıcı TedbirlerPCOS – Risk Azaltıcı Tedbirler

● Metabolik bozukluklar yönünden erken inceleme

● Gerekli hallerde yaşam tarzı değişikliği

● Egzersiz

● Sigaradan kaçınma

● Lipid bozukluklarının düzeltilmesi

● Metabolik bozukluklar yönünden erken inceleme

● Gerekli hallerde yaşam tarzı değişikliği

● Egzersiz

● Sigaradan kaçınma

● Lipid bozukluklarının düzeltilmesi

Documents

PCOS’nun Uzun Dönem Sağlık Riskleri