Obrót bezgotówkowy

Teresa Bartel CKU Gdańsk

Teresa Bartel CKU Gdańsk

Obrót bezgotówkowy

� przychody i rozchody środków pienięŜnych

realizowane za pośrednictwem i pod kontrolą

banków.

� rozliczenia bezgotówkowe występują w

postaci zapisów na rachunkach bankowych.

Teresa Bartel CKU Gdańsk

Rodzaje rachunków bankowych

Banki mogą prowadzić w szczególności:

� rachunki rozliczeniowe, w tym bieŜące

i pomocnicze,

� rachunki lokat terminowych,

� rachunki oszczędnościowe, rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe oraz rachunki terminowych lokat oszczędnościowych,

� rachunki powiernicze.

Teresa Bartel CKU Gdańsk

Formy obrotu bezgotówkowego

Rozliczenia bezgotówkowe mogą być dokonywane

w następujących formach:

� polecenie przelewu,

� polecenie zapłaty,

� inkaso dokumentowe,

� czeki,

� karty płatnicze,

� akredytywa,

� rozliczenia saldami,

� rozliczenia planowe.

Teresa Bartel CKU Gdańsk

Polecenie przelewu

� Polecenie przelewu to udzielona bankowi

dyspozycja dłuŜnika obciąŜenia jego

rachunku określoną kwotą i uznania tą samą

kwotą rachunku wierzyciela.

� Operacja ta odbywa się na podstawie

wystawionego przez dłuŜnika formularza

„Polecenie przelewu”.

Teresa Bartel CKU Gdańsk

Polecenie zapłaty

� Polecenie zapłaty stanowi udzieloną

bankowi dyspozycję wierzyciela obciąŜenia

określoną kwotą rachunku bankowego

dłuŜnika i uznania tą kwotą rachunku

wierzyciela.

� Warunkiem stosowania polecenia zapłaty jest

zgoda wyraŜona przez dłuŜnika na

stosowanie tego sposobu rozliczeń.

Teresa Bartel CKU Gdańsk

Inkaso dokumentowe

� Inkaso występuje najczęściej jako forma rozliczeń w obrotach zagranicznych.

� Polega na pobieraniu przez bank naleŜności klienta lub zabezpieczenia jej przyszłej zapłaty w zamian za wydanie dokumentów powierzonych przez niego bankowi.

� Bank wydaje dokumenty po zainkasowaniu naleŜnościlub zabezpieczeniu zapłaty.

� Podmiotem inkasa mogą być dokumenty handlowepotwierdzające dostawę towarów lub świadczenie usług i dające prawo ich posiadaczom do otrzymania towaru (faktura), albo dokumenty finansowe (czeki, weksle).

Teresa Bartel CKU Gdańsk

Czek rozrachunkowy

� Czek rozrachunkowy stanowi dyspozycjęwystawcy czeku udzieloną trasatowi do obciąŜenia jego rachunku kwotą, na którą czek został wystawiony, oraz uznania tą kwotąrachunku posiadacza czeku.

� Na wniosek wystawcy czeku bank moŜe potwierdzić czek rozrachunkowy, rezerwując jednocześnie na rachunku wystawcy odpowiedni fundusz na pokrycie czeku.

Teresa Bartel CKU Gdańsk

Czek rozrachunkowy cd.

Czek musi zawierać

- w treści słowo „czek”,

- bezwarunkowe polecenie zapłacenia

określonej kwoty pienięŜnej,

- oznaczenie miejsca płatności,

- oznaczenie banku czyli trasata, który ma zapłacić

- datę wystawienia

- podpisy wystawcy czyli trasanta.

Teresa Bartel CKU Gdańsk

Czek rozrachunkowy cd.

� Czek rozrachunkowy moŜe być przedstawiony do rozrachunku ze skutkami zapłaty bezpośrednio u trasata lub w banku, w którym posiadacz czeku ma rachunek.

� Okres waŜności czeku krajowego wynosi 10 dni

i w tym czasie powinien on być przedstawiony

w banku do realizacji.

� Trasatem czeku moŜe być wyłącznie bank,

a trasantem kaŜda osoba fizyczna i prawna mająca zdolność do działań prawnych.

Teresa Bartel CKU Gdańsk

Uczestnicy operacji rozliczenia

za pomocą czeku

WYSTAWCA

(TRASANT)

PŁATNIK

(TRASAT)

ZAWSZE BANK

REMITENT

(BENEFICJENT)

- podany imiennie

- okaziciel czeku

Teresa Bartel CKU Gdańsk

Karty płatnicze

� Karta kredytowa oznacza, Ŝe bank zgadza siędokonywać płatności posiadacza karty nawet po przekroczeniu stanu konta. Warunki kredytowania

są uzgadniane z bankiem.

� Karta debetowa umoŜliwia dokonywanie płatności

tylko do wysokości stanu konta posiadacza karty.

� Karta z odroczonym terminem płatności oznacza,

Ŝe w ciągu miesiąca posiadacze kart mogą przekroczyćstan konta, a bank dokonuje rozliczenia pod koniec kaŜdego miesiąca i wtedy klient w określonym terminie musi zlikwidować dług wynikający z dokonywanych przez bank płatności.

Teresa Bartel CKU Gdańsk

Akredytywa

� jest upowaŜnieniem wystawionym przez odbiorcętowaru, do zablokowania odpowiedniej kwoty środków pienięŜnych, na określony czas, na rzecz wskazanego dostawcy towaru.

� stanowi dla dostawcy zabezpieczenie terminowej zapłaty, gdy wywiąŜe się on z warunków dostawy określonych umową.

� gwarantuje dostawcy otrzymanie zapłaty, a u odbiorcy uzaleŜnienia dokonania zapłaty od spełnienia przez dostawcę określonego świadczenia.

Teresa Bartel CKU Gdańsk

Okresowe rozliczenia saldami

� forma rozliczeń kompensacyjnych, które mogą stosować kontrahenci świadczący sobie wzajemnie dostawy lub usługi i z tego tytułu występujący wobec siebie jako dostawca i odbiorca.

� jest dokonywane na podstawie zawartej pomiędzy kontrahentami umowy przyjętej przez obsługujące je oddziały banków.

Teresa Bartel CKU Gdańsk

Rozliczenia planowe

� mają zastosowanie zwłaszcza do rozrachunków z tytułu stałych i powtarzalnych dostawpomiędzy kontrahentami współpracującymi ze sobą, kiedy to istnieje moŜliwość planowego ustalenia kwoty rozrachunków.

� w umówionych terminach następuje obliczenie wartości dostaw i kwot przelewów oraz wyrównywania salda.

Teresa Bartel CKU Gdańsk

Dokumenty obrotu bezgotówkowego

Dokumenty bankowe to:

� polecenie przelewu,

� polecenie zapłaty,

� bankowy dowód wpłaty,

� czek rozrachunkowy.

Teresa Bartel CKU Gdańsk

Polecenie przelewu

Teresa Bartel CKU Gdańsk

Polecenie wpłaty gotówkowej

Teresa Bartel CKU Gdańsk

Czek własny gotówkowy

Teresa Bartel CKU Gdańsk

Literatura

� USTAWA PRAWO BANKOWE z dnia 29 sierpnia 1997 r. Dziennik Ustaw 2002 nr

72 poz. 665 ( tekst ujednolicony)

� Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. Nr 121 , poz. 591 z

póź. zm.)

� Z. Kołaczyk, Rachunkowość finansowa, Wydawnictwo AE Poznań, Poznań 2006

� B. Gierusz „Podręcznik samodzielnej nauki księgowania”- Oddk Gdańsk 2006

� 4. M. Gmytrasiewicz, A. Karmańska „Rachunkowość Finansowa”, Difin, Warszawa

2006

� 5.B.Olzacka, R. Pałczyńska-Gościniak „Leksykon zarządzania finansami” Oddk

Gdańsk 2006