PEMBANGUNAN SISTEM E-PEMBELAJARAN BERASASKAN MOODLE

UNTUK TOPIK FUNGSI TRIGONOMETRI BERDASARKAN

MODEL VAN HIELE

CHIAM YEAN JWEE

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

PEMBANGUNAN SISTEM E-PEMBELAJARAN BERASASKAN MOODLE

UNTUK TOPIK FUNGSI TRIGONOMETRI BERDASARKAN

MODEL VAN HIELE

CHIAM YEAN JWEE

Laporan ini dikemukakan sebagai memenuhi syarat penganugerahan

Ijazah Sarjana Muda Sains Serta Pendidikan

(Matematik/Kimia)

Fakulti Pendidikan

Universiti Teknologi Malaysia

APRIL 2009

iii

DEDIKASI

TERISTIMEWA BUAT,

Ibu dan Ayah yang Disayangi dan Dikasihi,

Adik-adik Tersayang,

Segala Doamu, Pengorbanan, Dorongan, Kesabaran Serta Kasih Sayang

Dari Kalian Amatlah Ku Sanjungi dan Ku Hargai…

KHAS BUAT,

Pembimbing yang dikasihi,

Segala bimbingan, Tunjuk Ajar dan Jasamu Tidak akan Ku Lupai …..

Teman-teman Seperjuangan

Terima Kasih

Di atas Sokongan dan Semangat Dari Kalian Sepanjang Pengajian Ku

iv

PENGHARGAAN

Di ruangan ini, saya ingin merakamkan setinggi-tinggi penghargaan kepada

pensyarah pembimbing saya iaitu En. Abdul Halim bin Abdullah yang telah banyak

membantu, memberi bimbingan dan tunjuk ajar. Segala teguran, nasihat dan tunjuk

ajar serta kata-kata semangat akan tetap saya ingati dan amatlah dihargai.

Ucapan penghargaan dan ribuan terima kasih juga ditunjukkan kepada semua

bakal guru matematik yang telah menjadi responden bagi pengujian ini. Tidak lupa

juga mengucapkan terima kasih kepada pensyarah, kakitangan yang terlibat, serta

rakan-rakan seperjuangan yang banyak membantu dan memberi kerjasama di

sepanjang tempoh menyiapkan penyelidikan ini.

Semoga kalian sentiasa sihat sejahtera diberkati oleh Tuhan.

v

ABSTRAK

Tujuan utama projek ini adalah untuk membangunkan satu sistem atas talian

bagi pembelajaran geometri secara kendiri berdasarkan kepada Model Van Hiele.

Projek ini dibina berasaskan kepada satu sistem pengurusan kursus yang dinamakan

MOODLE memandangkan rekabentuknya menyokong prinsip sosial

konstruktivisme. Topik ‘Fungsi Trigonometri’ ini dipilih dalam projek ini berikutan

ramai pelajar berpendapat geometri sebagai topik yang paling sukar untuk dipelajari.

Tambahan pula, sukatan matapelajaran Matematik dalam Kurikulum Bersepadu

Sekolah Menengah (KBSM) memasukkan serta menekankan geometri sebagai salah

satu komponen utamanya. E-pembelajaran geometri ini mempunyai pelbagai aplikasi

dan setiap aplikasi dalam e-pembelajaran dirancang dan direkabentuk dengan teliti

supaya ianya mampu untuk membantu proses pengajaran dan pembelajaran

geometri. Kandungan nota dirancang dan dibangunkan berdasarkan kepada Model

Van Hiele. Model Van Hiele merupakan model yang memberi perhatian kepada

pemikiran geometri dan terdapat lima tahap pemikiran berturutan dalam model

tersebut iaitu visualisasi, analisis, deduktif tidak formal, deduktif formal dan rigor. Di

samping itu, pemikiran pelajar terhadap geometri dua dimensi adalah terbaik untuk

diterangkan menggunakan Model Van Hiele. Soalan-soalan formatif dan sumatif

yang diuji juga telah dirancang dan disusun berdasarkan kepada Model Van Hiele.

Aktiviti-aktiviti dalam e-pembelajaran geometri ini merangkumi permainan

geometri, glosari istilah-istilah geometri, Geometer’s Sketchpad, kuiz geometri dan

ruangan sembang. Tujuannya adalah untuk menyediakan satu sistem yang dapat

menyokong pembelajaran geometri pelajar. Pengujian terhadap e-pembelajaran ini

telah dilaksanakan terhadap 20 orang bakal guru matematik di Universiti Teknologi

Malaysia. Hasil analisis mendapati aspek isi kandungan, aspek afektif,

pengantaramuka, pedagogi dan navigasi adalah pada tahap baik. Adalah diharapkan

dengan kewujudan e-pembelajaran geometri ini dapat membantu pembelajaran

geometri dan seterusnya meningkatkan tahap pemikiran geometri pelajar.

vi

ABSTRACT

The main aim of this project is to develop an online geometry self study

system by using Van Hiele approach which employed a course management system

called MOODLE. This system is favorable as it design support the principles of

social constructivism. The geometry of trigonometry topics was chosen in this

project because many students think that geometry is the most difficult topic to be

learnt. Furthermore, the syllabus for Mathematics under the Kurikulum Bersepadu

Sekolah Menengah (KBSM) highlights and includes geometry as well. Therefore this

e-learning was developed to create an interesting, dynamic and fun environment to

learn geometry topics. The e-learning geometry has several tools and each tool in e-

learning is properly designed so that they are able to assist the process of teaching

and learning of geometry topics. The contents of topic trigonometry’s notes lesson

were designed based on the Van Hiele Model. Van Hiele Model is a model

concerning the learning of geometry and there is in hierarchical sequence of five

levels of thinking which are visualization, analysis, informal deduction, formal

deduction and rigor. Besides that, students’ thinking in two-dimensional geometry

could be best explained using the Van Hiele Model. Formative and summative

questions were also designed and arranged based on the Van Hiele Model. The

activities in e-learning of geometry range from geometry games, glossary of

geometry terminologies, Geometry Sketchpad, geometry online quizzes, and chat

room. The purpose of this project is to provide more convenient support for

geometry topics studies. A simple evaluation was conducted involving 20 future

mathematics teachers at University Technology Malaysia. The survey shows that the

aspects of subject matter, affective aspects, interface, pedagogy and navigation are at

satisfactory. It is hoped that with the existence of this e-learning can support and

enhance students’ geometrical learning.

vii

SENARAI KANDUNGAN

BAB PERKARA MUKA SURAT

HALAMAN JUDUL i

HALAMAN PENGAKUAN ii

HALAMAN DEDIKASI iii

PENGHARGAAN iv

ABSTRAK v

ABSTRACT vi

SENARAI KANDUNGAN vii

SENARAI JADUAL xiii

SENARAI RAJAH xiv

SENARAI SINGKATAN xvi

SENARAI LAMPIRAN xvii

1 PENDAHULUAN

1.1 Pengenalan 1

1.2 Latar Belakang Masalah 3

1.3 Pernyataan Masalah 7

1.4 Objektif Projek 8

1.5 Kepentingan Projek 8

1.5.1 Pelajar 9

1.5.2 Guru 9

1.5.3 Sekolah 10

1.5.4 Ibu bapa dan Madyarakat 10

1.6 Skop Dan Batasan Projek 11

1.7 Kerangka Teori Projek 12

viii

1.8 Definisi Istilah 13

1.8.1 E-pembelajaran 13

1.8.2 MOODLE 13

1.8.3 Van Hiele 14

1.9 Penutup 14

2 SOROTAN KAJIAN

2.1 Pengenalan 15

2.2 E-Pembelajaran (E-Learning) 15

2.2.1 Kebaikan E-Pembelajaran 16

2.2.1.1 Kos Yang Rendah 16

2.2.1.2 Maklumat Adalah Konsisten

Dan Penggunaannya Bergantung

Pada Pengguna 16

2.2.1.3 Mengikut Peredaran Semasa 16

2.2.1.4 Pembelajaran Tidak Kira Masa 17

2.2.1.5 Universal 17

2.2.1.6 Mewujudkan Komuniti 17

2.2.1.7 Berskala / Dapat Diukur /

Dapat Dijangka 17

2.2.1.8 Perkhidmatan Pelanggan Dapat

Ditingkatkan 18

2.2.2 Keberkesanan E-Pembelajaran 18

2.3 Perisian Sumber Terbuka 19

2.3.1 Kriteria-kriteria Perisian Sumber Terbuka 19

2.3.1.1 Bebas Untuk Pengedaran Semula 19

2.3.1.2 Kod Sumber 20

2.3.1.3 Sumber Kerja Asal 20

2.3.1.4 Tiada Diskriminasi Terhadap

Individu Atau Kumpulan 20

2.3.1.5 Tiada Diskriminasi Terhadap

Sesuatu Bidang Usaha 21

ix

2.3.1.6 Pengedaran Lesen 21

2.3.1.7 Lesen Tidak Boleh Menghadkan

Perisian Yang Lain 21

2.3.2 Kelebihan Perisian Sumber Terbuka 21

2.3.2.1 Kos Efektif 22

2.3.2.2 Pengubahsuaian 22

2.3.2.3 Lebih Selamat 22

2.3.2.4 Memudahkan Bahan Didapati 22

2.4 Ciri-ciri Sistem Pengurusan Kursus - MOODLE 23

2.4.1 Kerangka Keseluruhan MOODLE 24

2.4.2 Pengurusan E-Pembelajaran 26

2.4.3 Pengurusan Pengguna 26

2.4.4 Pengurusan Kursus 27

2.4.4.1 Modul Sumber (Resource Module) 27

2.4.4.2 Modul Tugasan (Assignment Module) 28

2.4.4.3 Modul Kuiz (Quiz Module) 28

2.4.4.4 Modul Forum (Forum Module) 28

2.4.4.5 Modul Chat (Chat Module) 29

2.4.4.6 Modul Sejarah (History Module) 29

2.4.4.7 Modul Survey (Survey Module) 29

2.5 Masalah Pembelajaran Geometry Dari Segi Kognitif

Dan Padagogi 29

2.5.1Sosial Konstruktivisme 33

2.5.2 Kesilapan Yang Sering Dilakukan Dalam

Pembelajaran Topik Trigonometri 35

2.6 Van Hiele 36

2.6.1 Tahap-tahap Van Hiele 36

2.6.1.1 Tahap 0 (Visualisasi) 37

2.6.1.2 Tahap 1 (Analisis) 37

2.6.1.3 Tahap 2 (Deduksi Tidak Formal) 38

2.6.1.4 Tahap 3 (Deduksi) 38

2.6.1.5 Tahap 4 (Rigor) 38

2.6.2 Komputer Membantu Pelajar Dalam Setiap

Tahap Van Hiele 39

x

2.7 Penutup 42

3 METODOLOGI KAJIAN

3.1 Pengenalan 44

3.2 Kaedah Pelaksanaan 44

3.2.1 Analisis Pelajar 45

3.2.2 Menyatakan Objektif 47

3.2.3 Memilih Kaedah, Media

Dan Bahan Pengajaran 49

3.2.4 Menggunakan Media Dan

Bahan Pengajaran 50

3.2.4.1 Macromedia Flash 50

3.2.4.2 Adobe Photoshop 50

3.2.4.3 Microsoft Powerpoint 51

3.2.4.4 Open Office 51

3.2.4.5 Ulead Gif Animator 51

3.2.5 Memerlukan Penyertaan Daripada Pelajar 51

3.2.6 Menilai Dan Mengubahsuai 52

3.3 Penutup 54

4 BAHAN E-PEMBELAJARAN ‘FUNGSI TRIGONOMETRI’

4.1 Pengenalan 55

4.2 Kerangka E-Pembelajaran 56

4.2.1 Objektif pembelajaran 56

4.2.2 Bahan Pembelajaran 56

4.2.3 Latihan Pengukuhan 57

4.3 Penghasilan Bahan-bahan E-Pembelajaran 58

4.3.1 Skrin Login 58

4.3.2 Skrin Main Menu 59

xi

4.3.3 Skrin Objectives 61

4.3.4 Skrin Resources 63

4.3.5 Skrin Aktiviti 67

4.3.5.1 Skrin Quiz 67

4.3.5.2 Skrin Assignment 70

4.3.5.3 Skrin Chat dan Forum 71

4.3.5.4 Skrin Glossary 72

4.3.5.5 Skrin Geometer’s Sketchpad 73

4.3.5.6 Skrin Hot Potatoes Quiz 73

4.3.5.7 Skrin Games 74

4.3.5.8 Skrin Kemudahan Kalkulator 75

4.4 Penilaian Daripada Bakal-bakal Guru Matematik 75

4.4.1 Analisis soal selidik 76

4.4.1.1 Profil Responden 76

4.4.1.2 Analisis Item 76

4.5 Analisis Item Mengikut Faktor-faktor Yang Ditetapkan

Dalam MOODLE 77

4.5.1 Faktor Isi Kandungan 77

4.5.2 Faktor Aspek Afektif 78

4.5.3 Faktor Pengantaramuka 79

4.5.4 Faktor Pedagogi 80

4.5.5 Faktor Navigasi 81

4.6 Min Keseluruhan Penilaian E-Pembelajaran 82

4.7 Masalah Pelaksanaan Penilaian 83

4.8 Penutup 83

5 PERBINCANGAN, CADANGAN DAN KESIMPULAN

5.1 Pengenalan 84

5.2 Perbincangan dan Rumusan 84

5.2.1 Pembangunan E-Pembelajaran ‘Fungsi Trigonometri’ 84

5.2.1.1 Keistimewaan E-Pembelajaran 86

xii

5.2.1.2 Kebaikan E-Pembelajaran Topik Fungsi

Trigonometri 87

5.2.1.2.1 Aspek Isi Kandungan 87

5.2.1.2.2 Aspek Afektif 87

5.2.1.2.3 Pengantaramuka 88

5.2.1.2.4 Aspek Padagogi 88

5.2.1.2.5 Aspek Navigasi 88

5.2.2 Pengujian E-Pembelajaran 89

5.2.2.1 Bahan Pembelajaran Berpusatkan Komputer 90

5.2.2.2 Screen Design Issues 90

5.2.2.3 Kaedah Penyampaian Bahan E-pembelajaran

Dengan Berkesan 90

5.2.2.4 Kos Bahan E-pembelajaran 90

5.3 Rumusan Terhadap E-Pembelajaran 91

5.4 Masalah-masalah Semasa Pembangunan E-Pembelajaran

Topik Fungsi Trigonometri 91

5.4.1 Kepakaran Pembangunan Yang Terhad 92

5.4.2 Capaian Internet 92

5.4.3 Kekangan Masa 92

5.5 Cadangan Projek Lanjutan 93

5.5.1 Memperkenalkan E-Pembelajaran 93

5.5.2 Penambahan Kualiti Bahan-bahan E-Pembelajaran 93

5.6 Kesimpulan 94

5.7 Penutup 94

RUJUKAN 96

LAMPIRAN 102-132

xiii

SENARAI JADUAL

NO. JADUAL TAJUK MUKA SURAT

2.1 Tahap-tahap Model Van Hiele dan Aktiviti yang disediakan 40

3.1 Item-item soalan, jawapan dan maklumbalas bagi kuiz. 46

3.2 Objektif Pembelajaran dan Hasil Pembelajaran Yang Perlu Dicapai Selapas Proses Pengajaran Dan Pembelajaran Bagi Topik Trigonometri. 47

3.3 Skala likert berserta dengan markah skor 53 4.1 Skala Pemeringkatan Skor Min 77 4.2 Taburan kekerapan, peratusan dan min bagi Faktor Isi Kandungan 78 4.3 Taburan kekerapan, peratusan dan min bagi Faktor Aspek Afektif 79 4.4 Taburan kekerapan, peratusan dan min bagi Faktor Pengantaramuka 79 4.5 Taburan kekerapan, peratusan dan min bagi Faktor Pedagogi 80 4.6 Taburan kekerapan, peratusan dan min bagi Faktor Navigasi 81 4.7 Min keseluruhan terhadap lima faktor yang

dinilai 82

xiv

SENARAI RAJAH

NO. RAJAH TAJUK MUKA SURAT

1.1 Kerangka Teori projek 12

4.1 Skrin upload 57 4.2 Skrin Log in 59 4.3 Skrin Main Menu topik ‘Fungsi

Trigonometri’ 59

4.4 Skrin Main Menu label ‘Fungsi

Trigonometri’ 60

4.5 Skrin Main Menu topik ‘Fungsi

Trigonometri’ 60

4.6 Skrin Main Menu topik ‘Fungsi

Trigonometri’ 61

4.7 Skrin Main Menu topik ‘Fungsi

Trigonometri’ 61

4.8 Skrin Main Menu topik ‘Fungsi

Trigonometri’ 62

4.9 Skrin Learning Objectives 62 4.10 Skrin Tahap 0 (Visualisasi) 63 4.11 Skrin Tahap 1 (Analisis) 64 4.12 Skrin Tahap 2 (Deduksi Tidak Formal) 64 4.13 Skrin Tahap 0 (Visualisasi) 65

xv

4.14 Skrin Tahap 1 (Analisis) 65 4.15 Skrin Tahap 2 (Deduksi Tidak Formal) 66 4.16 Skrin Maklumbalas 66 4.17 Skrin soalan dalam nota power point Show 67 4.18 Skrin Quiz 68 4.19 Skrin Soalan Tahap 0 (Visualisasi) 68 4.20 Skrin Maklumbalas Soalan Tahap 0

(Visualisasi) 69 4.21 Skrin Soalan Tahap 1 (Analisis) 69 4.22 Skrin Soalan Tahap 2 (Deduksi Tidak

Formal) 70

4.23 Skrin Assignment 71 4.24 Skrin Chat 71 4.25 Skrin Forum 72 4.26 Skrin Glossay 72 4.27 Skrin Memuat turun perisian Geometer

Sketchpad 73 4.28 Skrin Hot Potatoes Quiz 74 4.29 Skrin Games 74 4.30 Skrin Calculator (Sebelah Kanan) 75

xvi

SENARAI SINGKATAN

CMS - Course Management System

GSP - Geometer’s Sketchpad

ICT - Teknologi maklumat dan Komunikasi

ISD - Instructional Systems Design

LMS - Learning Management Systems

MEP - Mathematics Enhancement Project

MOODLE - Modular Object-Oriented Dynamic Learning Environment

MSC - Koridor Raya Multimedia

NAEP - National Assessment of Education Progress

NCTM - National Council of Teachers of Mathematics

PCK - Pengetahuan pedagogikal kandungan

P&P - Pengajaran dan pembelajaran

PHP - Perisian Hyper Preprocessor

PPK - Pusat Perkembangan Kurikulum

KBSM - Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah

KBSR - Kurikulum Bersepadu Sekolah Rendah

KPM - Kementerian Pendidikan Malaysia

SPM - Sijil Pelajaran Malaysia

SPSS - Statistical Packages Social Science

UTM - Universiti Teknologi Malaysia

VLE - Virtual Learning Environment

xvii

SENARAI LAMPIRAN

LAMPIRAN TAJUK MUKA SURAT

A Soalan-soalan Kuiz 15.1 Trigonometry 102 B Soalan-soalan Kuiz 15.2 Tangent 106 C Soalan-soalan Kuiz 15.3 Sine 111 D Soalan-soalan Kuiz 15.4 Cosine 115 E Soalan-soalan Kuiz 15.5 Solving Problems 119 F Soalan-soalan Ujian Bagi Topik Fungsi Trigonometri 123

G Borang Soal Selidik Untuk Bakal Guru 129

BAB 1

PENDAHULUAN

1.1 Pengenalan

Matematik seringkali dianggap sukar oleh kebanyakan pelajar. Jika dilihat

dari segi prestasi pelajar di sekolah menengah dan sekolah rendah, rata-rata pelajar

sering memperolehi keputusan yang kurang memberangsangkan. Justeru itu, mereka

mengambil jalan mudah dengan mengabaikan matapelajaran matematik sejak awal

lagi. Selain itu, masalah pendidikan matematik yang terlalu berorientasikan

peperiksaan mengakibatkan pelajar tidak mampu untuk meneroka bidang-bidang

matematik dengan lebih mendalam dan sukar untuk mengaplikasikannya dalam

kehidupan seharian. Terdapat pelbagai masalah yang dikenalpasti dalam pendidikan

matematik di Malaysia antaranya ialah pendekatan latih tubi tanpa pendedahan

konsep yang mencukupi, kaedah pembelajaran yang membosankan dan kekurangan

kemudahan pembelajaran yang terkini (Mohamad Khatim Hasan, 2001).

Menurut Burton.L. dan Jaworski.B (1995) teknologi dalam matematik adalah

satu jambatan yang menyambungkan antara proses mengajar dan belajar. Papan

hitam dan kapur tidak lagi merupakan sumber pengajaran kepada guru-guru

matematik atau tutor. Pengaruh perkembangan kecanggihan teknologi Malaysia

telah banyak merubah sistem pendidikan yang konvensional kepada pendidikan

berasaskan teknologi maklumat dan komunikasi. Malaysia tidak ketinggalan dalam

arus ini di mana beberapa langkah telah diambil seperti wujudnya Koridor Raya

Multimedia (MSC) dan lanjutan dari itu munculnya konsep Sekolah Bestari. Tujuan

Sekolah Bestari ialah untuk melahirkan ‘Kanak-kanak Bestari’ yang kreatif dan

berupaya menjana maklumat baru. Sekolah Bestari akan memberi penekanan pada

2

perkembangan individu secara menyeluruh dengan memberi fokus kepada domain

intelektual dan domain afektif (Abd Aziz Kulop, 2000).

Dengan itu, teknologi terbaru akan digunakan untuk mengembangkan

peranan pengajaran melampaui bilik darjah biasa dan mempertingkatkan kualiti

pengajaran ke arah akses kendiri, terarah pelajar dan mengikuti kadar pembelajaran

individu (Abd Aziz Kulop, 2000). Penggunaan komputer multimedia menyediakan

cara penyampaian yang lebih fleksibel di mana pengajaran dapat dirancang dan

diubah dari masa ke semasa tanpa bergantung kepada guru semata-mata.

Teknologi maklumat dan komunikasi (ICT) menjadi suatu keperluan dan

kepentingan sistem pendidikan negara. Kemunculan ICT merupakan faktor utama

mempengaruhi pendidikan sejak beberapa dekat yang lalu (Wan Mustama Wan

Abdul Hayat et.al, 2004). Teknologi maklumat dan komunikasi (ICT) telah

menyediakan peluang dan perubahan cara pengajaran dan pembelajaran.

Sehubungan itu, pelajar perlu diberikan lebih pendedahan terhadap penggunaan

komputer dan teknologi maklumat bagi memastikan kemahiran dan kefahaman dapat

disampaikan dengan lebih efektif dan efisyen. Abd Aziz Kulop (2000) menegaskan

bahawa penggunaan teknologi maklumat memberi kesan yang mendalam di dalam

pembelajaran, sekaligus meningkatkan keupayaan pelajar untuk memahami sesuatu

dengan lebih cepat dan menyimpan maklumat di dalam ingatan jangka panjang.

Kursus-kursus yang abstrak terutamanya matematik, fizik, ekonomi dan

statistik perlulah dipersembahkan dengan cara yang menarik dan berkesan untuk

menanamkan minat terhadap subjek-subjek tersebut. Subjek-subjek seperti ini

adalah satu cabang yang sukar difahami dengan konsep-konsep yang tidak

mempunyai kaitan dengan dunia realiti. Oleh itu, ia tidak boleh dikuasai dengan

hanya menghafal formula dan konsep sahaja, tetapi pemahaman terhadap konsep dan

hubungan dengan dunia sebenar sangat penting. Persembahan pengajaran dengan

menggunakan bahan pengajaran multimedia interaktif boleh menyemaikan minat di

dalam mempelajari sesuatu subjek yang abstrak. Bahan pengajaran multimedia

interaktif dilengkapi dengan audio, grafik dan animasi dipercayai dapat menarik

minat pelajar supaya mereka tidak merasa bosan dan dapat memberi tumpuan yang

sepenuhnya terhadap proses pembelajaran (Abd Aziz Kulop, 2000). Menurut

3

Noraini Idris (2001) pembelajaran berbantukan teknologi boleh meningkatkan

kecekapan dalam proses pengajaran dan pembelajaran. Penggabungan teknologi

dengan kurikulum bukan sahaja melengkapkan peluang pembelajaran malahan

mengubah strategi pengajaran dan menambahkan kecekapan proses pengajaran dan

pembelajaran. Pengajaran menggunakan bahan pengajaran multimedia interaktif ini

membawa pelajar menerokai alam yang sebenar. Penggunaan komputer dalam

bidang pendidikan telah memindahkan perhubungan di antara pelajar dan guru

kepada pelajar dan ilmu. Perpindahan ini dianggap positif untuk mendekatkan

seseorang kepada dunia keilmuan (Slatin & Sharir, 1996).

Kementerian Pelajaran Malaysia dan sektor swasta dipertanggungjawabkan

untuk menjayakan agenda e-pembelajaran kebangsaan (Jaya Kumar C. Koran, 2001).

E-pembelajaran adalah proses pengajaran dan pembelajaran yang menggunakan

rangkaian elektronik (LAN, WAN atau Internet) untuk penyampaian isi kandungan,

interaktif ataupun pemudahcaraan. Ia mempunyai ciri-ciri multimedia seperti teks,

grafik, animasi, simulasi, audio dan video dan ia mempunyai kemudahan untuk

discussion group serta membolehkan bimbingan dijalankan dalam talian (on-line).

Kini ada pelajar-pelajar sekolah di Malaysia yang sudah mula menggunakan Internet

sebagai sumber maklumat yang penting. Mereka didedahkan kepada bahan e-

pembelajaran yang ada di pasaran tempatan. Ada juga pelajar yang sudah mula

mencari penyelesaian kepada masalah yang dihadapi oleh mereka melalui rakan

sebaya di dalam chat groups atau bulletin board (Jaya Kumar C. Koran, 2001).

1.2 Latar Belakang Masalah

Pengajaran dan pembelajaran yang berkesan, khususnya dalam matematik,

tidak hanya melibatkan proses pemindahan fakta dari guru kepada pelajar semata-

mata. Pelajar mestilah dilibatkan secara aktif dalam membina konsep dan

pengetahuan berhubung dengan setiap isi pelajaran yang dipelajari (Nik Azis 1992).

Pertubuhan matematik professional seperti National Council of Teachers of

Mathematics (NCTM) dan juga Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) melalui

Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah (KBSM) telah menegaskan bahawa guru-

4

guru perlu mengembangkan kurikulum matematik di mana para pelajar digalak untuk

membina secara aktif kefahaman matematik mereka melalui penyiasatan, menguji

hipotesis, membuat anggaran, menyelesai masalah, berbincang dan berkongsi idea

(Tengku Zawawi bin Tengku Zainal, 1997).

Matematik sering dianggap sebagai satu matapelajaran yang sukar dikuasai

oleh pelajar-pelajar. Kebanyakan pelajar tidak tertarik kepada matematik kerana

mereka sering mendapat keputusan yang tidak memuaskan. Pembelajaran yang

hanya berorientasikan peperiksaan semata-mata mengakibatkan pelajar kurang

berminat dan seterusnya membantutkan perkembangan kognitif pelajar dalam

matematik. Pembelajaran secara menghafal dan latih tubi perlu diubah kepada

bentuk pembelajaran yang merangsang pemikiran, berunsur kreatif, memenuhi

keperluan pelajar, mengambil perbezaan dan gaya pembelajaran setiap individu

pelajar berdasarkan kesamarataan pembelajaran (Mohamad Khatim Hassan 2003).

Pengajaran secara tradisional yang banyak diamalkan oleh kebanyakan guru

matematik di Malaysia tidak mampu melahirkan pelajar yang berkemahiran serta

bijak berfikir secara kreatif dan kritis.

Kelemahan dan kepincangan yang berlaku dalam proses pengajaran dan

pembelajaran antaranya berpunca daripada kepercayaan guru bahawa pengetahuan

matematik boleh dipindahkan daripada guru kepada murid dalam bentuk yang serba

lengkap. Ditambah pula dengan kelemahan dalam penguasaan isi kandungan serta

kejahilan di dalam memilih pendekatan dan kaedah serta teknik terbaik untuk

menyampaikan sesuatu konsep kepada pelajar. Pengkonsepan pengetahuan

matematik bagi seseorang pendidik adalah merupakan aspek penting dan kritikal

sebelum mereka mampu membimbing murid menguasainya (Tengku Zawawi, 1997).

Ramai pendidik matematik di Malaysia terutama di peringkat sekolah hanya

menggunakan pendekatan latih tubi tanpa memberikan penerangan konsep

matematik yang mencukupi. Tetapi matlamat kita ialah inginkan pelajar-pelajar yang

boleh berfikir secara kritis dan kreatif yang memahami apa yang dipelajari secara

syumul. Tanpa kefahaman ini, adalah sukar untuk mereka bersaing di peringkat yang

lebih tinggi khususnya yang berkaitan dengan matematik dan aplikasinya. Hal ini

boleh dibuktikan daripada mereka yang mempunyai keputusan matematik yang baik

5

di peringkat SPM tetapi sebahagian besar mereka tidak mampu bersaing di peringkat

institusi pengajian tinggi (Tengku Zawawi, 1997).

Sehingga hari ini, kebanyakan pembelajaran dilakukan hanya menggunakan

pembelajaran tradisional. Hanya sekolah-sekolah bestari dan beberapa sekolah lain

yang terletak di bandar sahaja yang dibekalkan dengan kemudahan komputer.

Terdapat juga sekolah yang tidak mempunyai kemudahan perpustakaan apatah lagi

kemudahan teknologi komputer.

Geometri merupakan elemen yang paling sukar dipelajari bagi kebanyakan

pelajar sekolah menengah. Guru-guru kurang berminat untuk mengajar topik yang

melibatkan geometri kerana ia memerlukan pembuktian dan pembinaan konsep yang

kompleks. Pengetahuan dalam geometri sebenarnya memerlukan deduksi logik dari

minda seseorang. Oleh itu, masalah pembelajaran dalam geometri disebabkan oleh

kesukaran untuk membina konsep yang tepat, masa untuk melukis bentuk geometri

dan memerlukan pembuktian konsep. Masa untuk mengajar geometri dengan cara

tradisional seperti melukis bentuk-bentuk geometri, contoh-contoh segitiga dan

akhirnya membuat kesimpulan di papan sangat memakan masa. Ini akan

menyebabkan pelajar hilang minat untuk belajar (Ho Chiu Chi).

Teori Piaget dan van Hiele mencadangkan bahawa pelajar perlu belajar pada

tahap pemikiran geometri van Hiele yang lebih rendah sebelum belajar tahap yang

lebih tinggi. Pelajar tidak boleh meninggalkan walaupun satu tahap dalam pemikiran

geometri. Ini akan menyebabkan pelajar menghadapi masalah dalam memahami

konsep pembuktian pada tahap pemikiran geometri yang lebih tinggi dan

menyebabkan pelajar akan memilih alternatif hanya dengan menghafal konsep dan

ini hanya akan mengelirukan mereka sendiri. (Batista & Clements, 1995)

Kesulitan dalam pembuktian geometri di sekolah menengah kerana ia seperti

tidak ada kepentingan dan perkaitan luas matematik dengan dunia sebenar. Banyak

guru di sekolah awam telah mencuba pelbagai cara mengajar dengan mengadakan

kursus-kursus untuk memahamkan pelajar-pelajar mereka akan tajuk geometri, tetapi

kadang kala berjaya atau di sebaliknya. Salah satu sebab kenapa kursus geometri

merupakan masalah kepada kebanyakkan pelajar iaitu kurang pendedahan cara

6

pembuktian di sekolah menyebabkan pelajar berasa susah untuk mempelajarinya

(Homeschool Math, 2008).

Kekurangan pemahaman konsep geometri pada peringkat awal persekolahan

juga merupakan salah satu masalah pembelajaran geometri. Hal ini disokong oleh

dua orang penyelidik yang berasal dari Dutch, Dina van Hiele-Geldof dan Pierre van

Hiele (1957) yang mencadangkan bahawa pelajar-pelajar harus menguasai geometri

dengan melalui setiap tahap dalam van Hiele dan langkah-langkah ini adalah tidak

boleh dikurangkan walaupun satu. Tahap-tahap ini dikenali sebagai tahap van Hiele.

Terdapat kajian yang lain yang menyokong teori mereka dan mendapati kebanyakan

pelajar yang masuk ke sekolah menengah tinggi hanya mempunyai tahap

pemahaman yang rendah terhadap geometri. Oleh itu, mereka tidak mungkin akan

memahami pengajaran sedangkan pembuktian memerlukan tahap keempat dalam

tahap van Hiele. Menurut ahli psikologi Jean Piaget bahawa perkembangan kognitif

seseorang itu mestilah mencapai tahap tertentu (dikenali sebagai formal operational

stage) barulah dia dapat memahami dan membuktikan sesuatu. Jika pelajar dari

sekolah menengah belum mencapai tahap tersebut, adalah sangat susah baginya

untuk memahami topik geometri. Terdapat satu kajian juga yang menyatakan

bahawa kebanyakan pelajar dari kolej juga belum mencapai tahap itu (Ausubel,

Novak, dan Hanesian 1968).

Justeru itu, menyedari permasalahan yang melanda bidang pendidikan

matematik serta kepentingan teknologi dalam bidang pendidikan, kerajaan telah

banyak mengambil langkah bagi memperbaiki mutu pendidikan matematik pada

masa kini. Pengintegrasian teknologi terkini dalam proses pengajaran dan

pembelajaran akan berupaya meningkatkan dan memperkembangkan pemikiran

pelajar berasaskan kepelbagaian sumber maklumat yang melampaui batasan bilik

darjah (Mohamad Khatim Hasan 2003). Antara langkah yang diambil ialah

membudayakan e-pembelajaran dalam pendidikan matematik. Menurut Jaya Koran

C. Kumar (2001), e-pembelajaran membolehkan pembelajaran kendiri dilaksanakan

dengan lebih berkesan. Melalui e-pembelajaran, pelajar mampu membuat

perancangan mereka sendiri dan mencari bahan dengan daya usaha dan inisiatif

mereka sendiri. Dengan ini pelajar mampu mewujudkan pembelajaran secara aktif

(active learning) dan meningkatkan kemahiran generik pada diri mereka.

7

Pembelajaran yang berasaskan pengalaman sendiri seperti e-pembelajaran

merupakan kaedah yang berkesan.

E-pembelajaran membolehkan pembelajaran kendiri dilaksanakan dengan

lebih berkesan. Pelajar boleh memilih masa, kandungan serta hala tuju pembelajaran

mereka. Pelajar juga berpeluang belajar tajuk yang susah berulang kali sehingga

pemahaman dicapai. Mereka juga dapat belajar di dalam suasana yang selesa tanpa

merasa malu untuk bertanya. Pertanyaan juga boleh dibuat dalam talian.

Perbincangan kumpulan yang lebih terancang dan teratur juga boleh dicapai dengan

menggunakan teknologi yang sedia ada. E-pembelajaran yang diuruskan dengan

baik dapat menyimpan rekod pembelajaran yang berkesan dan sistematik untuk

rujukan pelajar dan juga guru, mentor atau fasilitator (Jaya Koran C. Kumar, 2001).

Bahan pengajaran dan pembelajaran, e-pembelajaran yang dirancang dan

disediakan secara professional dan baik akan menggunakan ciri-ciri multimedia

untuk menyampaikan isi pelajaran dengan berkesan dan menarik. Dengan ciri-ciri

yang menarik pada e-pembelajaran serta minat pelajar terhadap fungsi-fungsi di

dalam internet, maka sudah tiba masanya ia digunakan dengan luasnya untuk tujuan

pengajaran dan pembelajaran. Tambahan pula kejayaan agenda e-pembelajaran

kebangsaan banyak bergantung kepada pelaksanaan ICT di sekolah. Jika pelajar

dapat dibimbing untuk menggunakan e-pembelajaran dengan cara yang berfaedah

maka ia akan membantu mengurangkan penggunaan secara negatif.

1.3 Pernyataan Masalah

Pelajar-pelajar menghadapi masalah pembelajaran geometri bagi topik

‘Fungsi Trigonometri’ ini disebabkan mereka masih mentah dan kurang pendedahan

dalam topik geometri. Mereka tidak dapat memperhatikan bentuk-bentuk geometri

yang sebenar dan tidak didedahkan dengan gambaran yang secukupnya tentang

bentuk-bentuk geometri kerana mereka bukan belajar dengan pengalaman sendiri.

Sesetengah pelajar yang menghadapi masalah dalam memahami konsep geometri

menyebabkan mereka hanya menghafal konsep sahaja. Masalah ini boleh

8

diselesaikan dengan pembangunan e-pembelajaran yang berdasarkan kepada Model

Van Hiele. E-pembelajaran adalah lebih ringkas, bermatlamat, sistematik dan

berperingkat dalam tugasannya. Pelajar boleh menggunakan perisian pembelajaran

matematik yang terdapat dalam e-pembelajaran ini untuk meningkatkan tahap

pemahaman dalam pembelajaran geometri supaya dapat memahami konsep-konsep

geometri dengan lebih jelas. Cara ini juga dapat menarik pelajar belajar topik

geometri ini dengan penerokaan bentuk-bentuk geometri, penemuan, inkuiri dan

penyelesaian masalah geometri.

1.4 Objektif Projek

Objektif projek ini adalah untuk:

1.4.1 Membangunkan e-pembelajaran topik trigonometri tingkatan tiga

berdasarkan kepada Model Van Hiele yang berasaskan Sistem Pengurusan

Kursus, MOODLE

1.4.2 Menguji bahan e-pembelajaran topik trigonometri tingkatan tiga di kalangan

bakal guru matematik di UTM dari segi kesempurnaannya, kebaikannya dan

mendapatkan cadangan penambahbaikannya untuk menepati keperluan

pelaksanaan proses pengajaran dan pembelajaran di sekolah

1.5 Kepentingan Projek

Berdasarkan kepada objektif projek, beberapa kepentingan projek telah

dikenalpastikan iaitu: