750507045359001 / HBHE1203

1

FAKULTI PENDIDIKAN DAN BAHASA

SEMESTER JANUARI / 2013

KOD KURSUS HBHE1203

TAJUK KURSUS REFLEKSI KENDIRI DAN PEMBELAJARAN BERSASAKAN MASALAH

NO. MATRIKULASI : 750507045359001

NO. KAD PENGNEALAN : 750507-04-5359

NO. TELEFON : 012 7698122

E-MEL : syamddin@gmail.com

PUSAT PEMBELAJARAN : OUM MELAKA

750507045359001 / HBHE1203

2

Isi kandungan

1.0 Refleksi Kendiri.

2.0 Pengenalan.

3.0 Penyataan Masalah.

4.0 Membuat Hipotesis.

5.0 Tempat dan Masa Kajian.

6.0 Instrumen dan Kaedah Kajian.

7.0 Data , Analisis dan Rumusan kajian.

8.0 Rujukan / Referensi

750507045359001 / HBHE1203

3

1.0 Refleksi Kendiri.

Kajian ini menjelaskan bagaimana kaedah pengajaran dengan menggabungkan strategi

pembelajaran berasaskan masalah dengan menggunakan perisian komputer berunsur

pembelajaran. Terdapat dua versi perisian yang digunakan mengikut umur kanak-kanak yang

berumur di antara 9 tahun sehingga 12 tahun dan 13 tahun sehingga 17. Terdapat banyak

perisian komputer yang boleh digunakan untuk membantu pengajaran guru antaranya ialah

“Neverwinter Night, Guitar hero dan Ninten Dogs beberapa lagi, tetapi dalam kajian ini

banyak menekan penggunaan perisian “ e- Bug.

Gabungan kedua-dua item ini telah membantu serta melancarkan sesi pengajaran guru.

Selain daripada itu, ia juga dapat meningkatkan tahap pemahaman pelajar tentang sesuatu

topik . Situasi serta gambaran sebenar tentang sesuatu perkara dapat dijelaskan dengan

mudah kepada murid seperti yang terdapat dalam permainan “ e-Bug”. Penggunaan perisian

komputer dalam pembelajaran telah banyak membantu pelajar tentang kehidupan dunia

realiti. Technology competent bermaksud berkebolehan menggunakan semaksimum

mungkin kebaikan komputer dan pelbagai teknologi untuk mengembangkan dan

meningkatkan peluang pembelajaran dan kaedah mengajar dalam kehidupan seharian (Vicki

Sharp, 1999)

Implikasi positif yang yang terdapat dalam kajian ini seharusnya boleh dijadikan panduan dan

rujukan kepada guru-guru terutama dari segi prosuder perlaksanaannya serta pendekatan yang

digunakan di dalam sesi pengajaran dan pembelajaran di dalam kelas. Ini kerana, murid

sangat berminat dan suka pembelajaran yang mempunyai unsur-unsur pemainan yang

menarik, terutamanya permaian yang bercorak interaktif. Pakar psikologi kanak-kanak Piaget

mengatakan, kanak-kanak yang berumur 10 tahun dan ke bawah mempunyai kelemahan

dalam berfikir secara logik atau dalam istilah lainnya ialah lack of ’concrete operational

thinking‘.Pemikiran yang rasional hanya terbentuk ketika mereka berumur 11 atau 12 tahun .

Oleh itu, teknik pembelajaran juga perlu digubah seiring peredaran teknologi semasa agar

mudah difahami oleh anak-anak seterusnya imaginasi mereka berkembang dengan

cemerlang.

750507045359001 / HBHE1203

4

Secara tidak langsung akan memudahkan guru untuk mencapai sasaran objektif yang telah

mereka tetapkan. Dari segi teknikalnya, perisian “e-bug” kurang mesra pengguna iaitu ianya

tidak boleh di muat turun secara terus dari laman sesawang, Perisian ini hanya boleh

digunakan dimuat masuk dengan menggunakan CD yang boleh didapati daripada pembekal.

Walaubagaimanapun, terdapat satu kebaikan iaitu perisian ini boleh menggunakan “pemain

Flash” dan ini akan memberikan mutu paparan yang baik serta lancar, secara tidak langsung,

akan menarik minat murid untuk terus menggunakan perisian ini.

Walaupun terdapat beberapa kelemahan menggunakan perisian yang dikemukakan seperti,

kesukaran untuk mendapatkan perisian yang mesra pengguna . Namun, pengunaannya dalam

sesi pengajaran dan pembelajaran sangat berguna dan membantu guru, ini dapat dijelaskan

melalui kesimpulan iaitu perisian akan terus di kaji dan ditambah baik agar lebih sesuai

digunakan oleh para pendidik.

2.0 Pengenalan.

Pembelajaran Berasaskan Masalah (PBM) – Problem Base learning (PBL) merupakan salah

satu strategi pembelajaran yang menfokuskan kepada murid. Menurut Baden dan Mojor

(2004) pernyataan masalah yang perlu dilaksanakan adalah berdasarkan kepada Situasi

masalah yang sebenar dan pelajar perlu menangani masalah secara berkumpulan.Maklumat

berkaitan masalah serta imformasi baru adalah secara penerokaan kendiri .Pelajar juga perlu

mengenalpasti jurang pembelajaran dan mengembangkan serta mempelbagaikan cara

penyelesaian, biasanya Masalah yang timbul merupakan panduan, dan ini akan memandu ke

arah penyelesaian masalah yang di kaji. Menurut Razihan Abdul Jalil (2001) kaedah

penyelesaian masalah merupakan salah satu kaedah yang dapat melibatkan aktiviti pelajar

mencari maklumat untuk menyelesaikan masalah yang diberikan kepada mereka di samping

memberi peluang kepada pelajar untuk merasai pengalaman dan kemahiran

Merujuk kepada buletin KUiTTHO (2005), kaedah ini diperkenalkan oleh Professor Howard

Barrow. Pada mulanya, kaedah ini mendapat tentangan daripada semua orang. Namun

begitu, beliau telah menggunakannya kepada pelajar perubatan di bawah seliaannya dan

mendapat reaksi yang positif di kalangan pelajar tersebut. Setelah itu , pendekatan ini telah

menarik perhatian dan minat para pendidik yang lain untuk menggunakannya

750507045359001 / HBHE1203

5

Di dalam tugasan ini kajian dan dapatan daripada Smith (1997) dan Edward dan Monika

(1995) akan dijadikan panduan . Di dalam kajian tersebut, beliau menyatakan bahawa

terdapat lima proses untuk menyelesaikan masalah. Proses-proses tersebut ialah (1)

Mengenalpasti Masalah, pelajar akan diberikan dan mengenalpasti masalah yang diberi dan

menjadikan masalah tersebut sebagai persoalan yang perlu diselesaikan. Setelah itu pelajar

membuat kesimpulan mengikut objektif masalah serta mengenalpasti sumber-sumber yang

perlu digunakan untuk memperolehi maklumat bersesuaian untuk menyelesaikan sesuatu

masalah.

Pelajar juga perlu merancangan cara penyelesaian masalah dari mula sehingga permasalahan

tersebut dapat diselesaikan dengan sempurna. Menurut Mohd Azhar Abdul Hamid (2003) ,

masalah dikenalpasti daripada segi struktur masalah dan dibuat definisi. Definisi yang tepat

membantu pemahaman bagi menyelesaikan masalah yang dihadapi dan memilih alternatif

penyelesaian masalah yang tepat. (2) Menganalisis Masalah dan Mengumpulkan data, pelajar

perlu mengumpul data dan membuat penganalisian terhadap maklumat yang diperolehi.

Azhar Abdul Hamid (2003) menyatakan terdapat pelbagai teknik pengumpulan data.

Contohnya, gambar rajah tulang (analysis: couse dan effect), carta pareto, carta pai, carta

aliran dan lain-lain.

Proses menganalisis masalah ini diperlukan bagi mengembangkan pemikiran dan

mempertimbangkan sebarang kemungkinan yang timbul . Objektif bagi peringkat ini adalah

mencari punca masalah tersebut berlaku. Menurut Kirby, Gary R, dan Goodpaster, Jeffery. R

(2002), sesuatu masalah itu tidak dapat diselesaikan sehinggalah punca masalah tersebut

ditemui. Beberapa persoalan perlu ditanya sama ada apa, di mana, bila, siapa dan bagaimana

masalah itu berlaku. Masalah dianalisis daripada pelbagai sudut seperti ataupun kepentingan

masalah, pengalaman diri, tindak balas pihak lain, kos masalah, lokasi berlaku masalah,

perbandingan dengan masalah lain dan sebagainya ( Mohd Azhar Abdul Hamid, 2003).

Pelajar juga perlu berbincang dan berkongsi maklumat dangan ahli kumpulan yang lain serta

perlu mamastikan sama ada maklumat yang dikumpulkan mencukupi ataupun tidak.(3)

Membuat Keputusan, keputusan yang di perlulah tepat dalam merungkai masalah yang

diperolehi , Disamping itu, pelajar perlu mempunyai alasan yang kukuh untuk menyokong

penyelesaian yang diambil. Pemilihan penyelesaian ini dijana dengan menggunakan pelbagai

kaedah bagi memastikan idea yang diperolehi berkualiti. Menurut Mohd Azhar Abdul Hamid

(2003) menyatakan bahawa salah satu kaedah mencari penyelesaian adalah brainstorming.

750507045359001 / HBHE1203

6

Janasz, et al (2002), kaedah ini mengundang banyak ideea untuk menyelesaikan masalah

kerana kaedah ini merupakan salah satu teknik di mana ramai orang dari satu kumpulan

berkongsi idea. Ini adalah supaya perbincangan terbuka di dalam kumpulan tersebut

digalakkan bagi menghasilkan idea kreatif. Kaedah ini sesuai digunakan bagi masalah

kumpulan.

(4) Mengenalpasti penyelesaian yang terbaik, pemusatan pemikiran diperlukan bagi menilai,

membanding dan menjalankan percubaan melaksanakan jalan penyelesaian (Mohd Azhar

Abdul Hamid, 2003). Pada peringkat ini, pelajar perlu merancang bagaimana untuk

menyelesaikan masalah tersebut dengan sewajarnya. Ini kerana, faktor paling penting dalam

penilaian adalah kesan kepada jalan penyelesaian. Kesan ini terdiri daripada kesan posivif

dan negatif. Oleh itu, pertimbangan yang teliti amat diperlukan bagi memastikan keputusan

yang dipilih mempunyai kelebihan dan memberi manfaat kepada ahli kumpulan yang lain,

dan yang (5) ialah melaksanakan Keputusan, menurut Mohd Azhar Abdul Hamid (2003)

menyatakan bahawa keempat-empat peringkat di atas hanya terkandung dalam peringkat

perancangan. Selepas penentuan alternatif jalan penyelesaian, ianya perlu dilaksanakan

dengan teknik yang betul dan tepat. Ini juga membantu penyelesaian masalah bagi

mengorganisasikan proses pelaksanaan dan menguji sama ada hasil yang dijangka dapat di

jana atau tidak.

Pendidikan Kesihatan yang dilaksanakan di sekolah bertujuan untuk membolehkan individu

iaitu murid untuk mengawal kesihatan diri sendiri, keluarga, masyarakat dan persekitaran

menerusi pengetahuan, kemahiran, amalan gaya hidup sihat serta bersikap positif untuk

mencapai kesejahteraan hidup serta jangka hayat panjang yang berkualiti. Merujuk kepada

keratan akhbar Utusan 19 Ogos 2012 , artikel bertajuk Jaga Kebersihan Cegah Penyakit ,

telah menjelaskan penjagan kebersihan diri adalah penyelesaian yang mudah dan berkesan

untuk membantu mengurangkan jangkitan penyakit yang mengancam nyawa, namun masih

ramai yang mengambil mudah tentang kepentingannya.

Dalam usaha mengawal serta menghapuskan penyakit berjangkit serta meningkatkan amalan

kebersihan diri. Majlis Kebersihan Global, dengan kerjasama Dettol telah menjalankan

penyelidikan berkaitan dengan kebersihan dan kesihatan diri. Kajian tersebut dikenali sebagai

Back to School, yang mengkaji perkaitan secara saintifik antara jangkitan dan

perkembangannya di kalangan pelajar sekolah.

750507045359001 / HBHE1203

7

Di Malaysia, berdasarkan kajian agensi kesihatan di Jabatan Kesihatan Malaysia (2009), satu

pertiga daripada ibu bapa menyatakan kerisauan terhadap anak mereka akan dijangkiti

penyakit berjangkit di sekolah. Kebimbangan yang paling utama ialah, ialah anak-anak

mereka akan dijangkiti penyakit tangan, kuku dan mulut, jangkitan kutu dan kudis melalui

interaksi sesama rakan semasa bersosial, belajar atau bersukan. Ini diikuti dengan penyakit

bawaan makanan dan masalah selesema bermusim.

.

Justeru itu, di harap dapatan dari kajian dapat membantu serta dijadikan panduan bagi

mengatasi masalah, seterusnya mengetahui bagaimana punca sesuatu penyakit itu terjadi

serta mengetahui langkah-langkah yang perlu diambil untuk mengatasi masalah kesihatan

khususnya penyakit berjangkit berkaitan dengan kulit. Kajian ini sangat signifikan dengan

senario yang berlaku di kampung Kuala Paya, Mukim Buloh kasap Segamat, Johor Darul

Ta’zim ekoran daripada kesan kejadian banjir yang berlaku pada 15 Januari 2013 yang lalu.

3.0 Penyataan Masalah.

Aspek kebersihan sememangnya perlu dititikberatkan dan diberi perhatian yang penting bagi

menjamin kehidupan yang selesa dan selamat.Walaubagaimanapun, faktor-faktor luar

kawalan seperti bencana banjir sering kali mengubah strategi dan penstrukturan hidup

seharian. Banjir yang melanda seringkali membawa beberapa kesan yang negatif seperti

masalah jangkitan penyakit kulit kudis buta atau Scabies.

Berpandukan Dokumen Standard Pendidikan Kesihatan Tahun 1, modul 1, Kesihatan

Fizikal, standard kandungan kesihatan diri dan reproduktif serta standard pembelajaran 1.1.4

dan 1.1.5 adalah dirujuk . Aspek kebersihan fizikal kanak-kanak kurang diberi perhatian

oleh keluarga terutamanya cara menjaga kebersihan anggota badan seperti kepala,

badan, kaki, tangan dan organ gental dengan cara yang betul dan selamat. Perkara ini

dapat di lihat berdasarkan gambarajah 1, terdapat jangkitan pada tangan murid ini dipercayai

telah dijangkiti penyakit kudis buta atau scabies

750507045359001 / HBHE1203

8

Gambarajah 1

Kesan daripada jangkitan bukan sahaja kepada fizikal kanak-kanak tersebut, malah ia juga akan mengganggu pembelajaran mereka kerana tidak hadir ke sekolah. Selain daripada itu, pelajar ini merasa tersisih semasa belajar mahupun semasa bersosial kerana rakan-rakan mereka akan menjauhi daripada menghampiri kerana khuatir dijangkiti penyakit kudis buta.

Reaksi menjauhkan diri daripada rakan yang mempunyai penyakit adalah kesedaran ibu bapa tentang bahaya yang mungkin timbul sekiranya dihinggapi penyakit. Kenyataan ini disokong berdasarkan teks berikut,

“Ibu bapa dinasihatkan menjaga anaknya apabila didapati sakit atau dihidapi penyakit berjangkit. Sebaik-baiknya dapatkan rawatan daripada pegawai perubatan atau pengawal perubatan. Sekiranya anak itu tidak sihat, penyakit berjangkit akan menjangkiti kanak-kanak lain. Ini akan menimbulkan keadaan yang membahayakan kepada kanak-kanak. Pihak TASKA bila-bila masa tidak boleh menerima kanak-kanak yang disyaki dijangkiti penyakit berjangkit. Kanak-kanak ini boleh diterima masuk sehingga disahkan mendapat rawatan dan sijil pengesahan kesihatan oleh pegawai perubatan atau pengamal perubatan”. (Prof. Dr Bustam Kamri, (Ed.D.) 2011

4.0 Membuat Hipotesis .

Menurut Mohd. Majid Konting ( 2005 ), hipotesis digunakan adalah sebagai panduan untuk

menjalankan penyelidikan dan menerangkan kaedah untuk melaksanakan sesuatu kajian.

Hipotesis memberi jangkaan penyelidik mengenai hubungan antara pembolehubah–

pembolehubah seperti yang terkandung di dalam Dokumen standard Pendidikan kesihatan

tahun 1 iaitu ;

750507045359001 / HBHE1203

9

i. 1.1.4 Menjaga kebersihan diri iaitu kepala, badan, tangan,

kaki dan organ genital dengan cara mandi yang betul.

ii. 1.1.5 Menjaga kebersihan tangan dan kaki iaitu cara serta

masa mencuci dengan betul.

murid seharusnya tahu dan faham serta dapat mengaplikasikan kaedah-kaedah penjagaan

kesihatan serta kesannya sekiranya aspek kebersihan diri diabaikan. Teori Behaviorisme

memberi penekanan terhadap perubahan tingkahlaku yang dapat dilihat dengan jelas

bentuknya akibat sesuatu rangsangan ( Skinner, 1985 ). Bimbingan, latihan, pemberian

ganjaran, pengukuhan dan tunjuk ajar yang berterusan adalah penting bagi menjamin

perubahan tingkah laku yang berkesan .

Oleh itu, ketika proses pengajaran dan pembelajaran, penetapan objektif pengajaran yang

hendak dicapai oleh seharusnya menyumbang kepada kesedaran serta perubahan tingkah

laku murid ke arah hidup yang lebih sihat dengan mengamalkan amalan kesihatan yang betul.

5.0 Tempat dan Masa Kajian

Kajian ini telah dijalankan di salah sebuah sekolah rendah di daerah Segamat, Johor iaitu

Sekolah Kebangsaan Kuala Paya, sebagai sampel. Para responden adalah terdiri daripada

murid tahun 1 yang mempunyai tahap kebersihan diri yang berbeza mengikut latar belakang

keluarga . Seramai 20 orang murid telah dijadikan responden dalam populasi kajian ini. Masa

untuk membuat penyelidikan adalah pada waktu pengajaran pendidikan kesihatan, pada

pukul 9.30 pagi bertarikh 5 Februari 2013.

6.0 Instrumen dan kaedah kajian

Menurut Azhar Harun ( 2004 ), instrumen kajian merupakan cara yang digunakan untuk

mengumpulkan maklumat seperti soal selidik. Instrumen kajian merupakan soal selidik yang

di bina sendiri oleh penyelidik. Sebelum soal selidik digunakan dalam kajian ini, guru telah

menerangkan tentang cara-cara pengisian maklumat yang diperlukan. Menurut Tyler,

mencadangkan supaya penilai dapat membandingkan hasil yang dihajatkan dengan hasil yang

diperhatikan. Instrumen yang digunakan adalah mengikut aras, pengetahuan dan pengalaman

murid supaya dapatan yang diperolehi lebih tepat dan telus.

750507045359001 / HBHE1203

10

Instrumen yang digunakan adalah dalam bentuk soal selidik , yang mana murid dikehendaki

menandakan (√ ) pada petak yang mereka fikirkan sesuai dengan jawapan mereka. Eviden

yang dikemukan adalah berkisar kepada tajuk yang terdapat pada dokumen standard tahun 1

dan standard pembelajaran yang telah mereka pelajari. Ianya meliputi cara-cara penjagaan

kebersihan diri serta perlatan yang digunakan meliputi anggota badan iaitu kepala, badan,

tangan, dan kaki. Rajah 2, adalah instrumen yang digunakan dalam kajian ini.

750507045359001 / HBHE1203

11

Nama : ____________________________________________ Tahun 1 : _____________

Bahan pencuci yang selalu saya gunakan.

1. Tandakan (ü) pada peralatan penjagaan kesihatan yang pernah kamu gunakan.

a . ( ) b . ( )

c . ( ) d . ( )

e . ( ) f . ( )

g . ( ) h . ( )

Rajah 2

750507045359001 / HBHE1203

12

Kaedah perlaksanaan, kajian ini dijalankan secara berkumpulan atau dalam erti kata

dijalankan secara kelas. Murid secara individu menjawab soalan yang diberikan berdasarkan

pengalaman serta pengetahuan sedia ada mereka. Sebelum instrumen ini dihasilkan, satu

kajian rintis berkaitan peralatan untuk menjaga kebersihan telah dilaksanakan terlebih awal.

Antara tujuannya ialah untuk mengelakkan murid terkeliru atau tidak faham tentang ilustrasi

dan jenama barangan yang digunakan iaitu sabun atau cecair untuk mandian.

7.0 Data , Analisis dan Rumusan Kajian

Sumber data yang diperolehi dalam kajian ini adalah melalui maklum balas daripada

instrumen yang diedarkan kepada responden. Data ini merupakan sumber maklumat yang

terpenting kerana ia diperlukan untuk menyokong tajuk kajian, mendapatkan fakta dan

respon daripada murid . Graf 1, adalah data dalam bentuk graf yang telah diperolehi melalui

kajian yang telah dijalankan. Berdasarkan graf tersebut , jumlah murid yang menggunakan

bahan pencuci mandian yang tidak mempunyai antiseptik adalah lebih tinggi iaitu seramai 12

orang berbanding murid yang menggunakan pencuci yang mempunyai antiseptik iaitu

seramai 8 orang sahaja.

Jadual 1

Graf 1

Berdasarkan keputusan kajian ini, dapat dirumuskan bahawa salah satu sebab penularan

penyakit kudis buta di kalangan murid Sekolah Kebangsaan Kuala Paya, adalah berpunca

0

2

4

6

8

10

12

14

Bila

ngan

Mur

id

Jenis pencuci mandian

Penggunaan bahan cucian mandian mengikut jenis

Pencuci berantiseptik

Pencuci tanpaantiseptik

750507045359001 / HBHE1203

13

daripada pengabaian aspek kebersihan diri, kenyataan ini di sokong berdasarkan data yang

diperolehi. Menurut pakar perubatan, Profesor Perubatan Mikrobiologi dari Universiti

Perubatan Antarabangsa Malaysia (IMU), Prof. Ong Kok Hai, antiseptik atau germisida

adalah sebatian kimia yang digunakan untuk membunuh atau menghalang pertumbuhan

mikroorganisme pada rangkaian yang hidup seperti pada permukaan kulit dan membran

mukosa. Kebanyakkan bahan cucian mandian sama ada dalam bentuk cecair atau ketulan

yang mempunyai kandungan antiseptik, mengandingi bahan seperti sulfur, Sodium Lauryl

Sulfate (SLS), Paraben , Balsam Peru (myroxylon), minyak esensial dan pewangi.

Penggunaan antiseptik sangat disyorkan ketika terjadi wabak penyakit kerana dapat

melambatkan penyebaran penyakit.

Kesimpulannya, tahap kebersihan sesorang murid itu adalah bergantung pada kualiti bahan

cucian yang digunakan. Penggunaan bahan yang tidak berkualiti iaitu bahan cucian yang

tidak mengandungi antiseptik akan menyebabkan timbulnya gejaga kudis buta. Justeru itu,

untuk memastikan kebersihan diri murid-murid khususnya anggota badan seperti badan,

kepala, kaki, kulit dan tangan, mereka perlu menggunakan bahan yang berkualiti. Sekiranya

kesedaran tentang tahap penjagaan kebersihan diabaikan oleh murid maka penularan penyakit

akan lebih mudah untuk berlaku.

750507045359001 / HBHE1203

14

RUJUKAN / REFERENSI

Hussein Hj. Ahmad (1993). Pendidikan Dan Masyarakat : Antara Dasar, Reformasi Dan Wawasan. Kuala Lumpur : Dewan Bahasa Dan Pustaka.

Kamarudin Hj. Kachar (1989). Pendidikan Dan Masyarakat. Kuala Lumpur : Teks Publishing Sdn. Bhd. & Penerbit ASAS Sdn.Bhd.

Kamarudin Hj. Husin (2004). Pedagogi Asas Pendidikan. Kuala Lumpur : Kayazano

Enterprise. Maggi Savin-Baden and Claire Howell Major (2004) Foundations of Problem-based Learning :Society for Research into Hagher Education & Open University Press Mohd. Majid Konting (2005). Kaedah Penyelidikan Pendidikan. Kuala Lumpur : Dewan

Bahasa Dan Pustaka. Onn-Seng Tan, Ph.D. (2003) Problem-based Learning Usinf Problems to Power Learning in the21th century:Thomson Asia Pte Ltd Rahmad Sukor Ab. Samad dan Shahrir Jamaluddin (2005). Peranan Kepimpinan Guru Dalam

Mempengaruhi Iklim Bilik Darjah. Kuala Lumpur : Universiti Malaya. Sheikh Othman Bin Sheikh Salim (1994). Kamus Dewan Edisi Baru Cetakan Kedua. Kuala

Lumpur : DBP. T. Subhan Mohd. Me’erah, Rohaty Mohd Majzud dan Ahmad Jaffni Hassan ( 1994 ).

Pembangunan Sumber Manusia. Bangi : Universiti Kebangsaan Malaysia. Wan Zainura Bt Wan Yusof (2008). Pengaruh Sistem Penasihatan Akademik Terhadap

Tahap Pencapaian Akademik Pelajar. Universiti Teknologi Malaysia : Tesis Sarjana Muda.