340 RENCANA ® JUMAAT 17 OKTOBER 2014

IB2U1ASAlBANGSAlNEGARA

Penguku dasaf bah __ ~ erlu

K etika melancarkan prog-ram Bulan Bahasa Ke-bangsaan Peringkat Ke-bangsaan 2014 di Putra-

, java Selasa lalli, Tan Sri Muhyiddin Yassin, mahu rakyat bersama-sama menjayakan Dasar Bahasa Kebangsaan bagi memas-tikan bahasa kebangsaan benar-benar berfungsi sebagai bahasa perpaduan.

Timbalan Perdana Menteri me-minta semua pihak memberi nilai tinggi kepada bahasa kebangsaan dalam usaha bersepadu untuk

+ memartabatkan bahasa dan per-suratan kebangsaan. Hal itu me-mang ada asasnya kerana bukan semua anggota masyarakat di ne-gara ini prihatin terhadap aspek penggunaan bahasa Melayu se-cara betul dan tepat.

Ketika melalui sebatangjalan di bandar raya Kota Kinabalu be-berapa tahun lalu saya terlihat papan tanda sebuah pasar raya yang tertera 'Pasaran Ekonomi.' Sepatutnya papan tanda itu di-tulis sebagai 'Pasar Raya Ekono-mi.' 'Pasaran Ekonomi' mendu-kung makna keadaan ekonomi sarna ada berasaskan kapitalis ata.u pasaran bebas. 'Pasar Raya Ekonomi' pula mendukung mak-sud pasar raya yang memberikan pulangan yang baik kepada peng-guna, iaitu harga barangan di pa-sar raya itu tidak terlalu tinggi.

Salah ejaan, tatabahasa Ia adalah satu daripada ribuan contoh penggunaan bahasa Me-layu sebagai bahasa kebangsaan yang salah dari aspek semantik atau makna. Selain kesalahan da-ri aspek semantik, ada juga ke-salahan dari aspek ejaan dan ta-tabahasa sarna ada morfologi (perkataan) atau sintaksis (ayat).

Apakah yang terlintas di fikiran kitajika kita melihat papan tanda 'Bumi Untuk DijUal' dipamerkan di pintu masuk kedai menjual bahan binaan? Papan tanda itu qlerujuk kepada tanah atau pasir yang dijual di kedai berkenaan yang seharusnya ditulis sebagai 'Pasir Untuk Dijual.' Ia lebih ma-suk akal jika dibandingkan de-ngan bumi yang menjadi temp at makhluk ciptaan Allah SWT un-tuk menjalani kehidupan, hendak

Sikap ambil mudah

masyarakat punca berlaku

kes!lapan eJaan,

tatabahasa dijual. Dijual kepada siapa?

Dalam keadaan negara sudah mencapai kemerdekaan 57 tahun dan selepas pelbagai usaha dilak-sanakan oleh Dewan Bahasa dan Pustaka (DBP) yang ditubuhkail pada 22 Jun 1956 bagi memper-juangkan penggunaan bahasa Me-layu sebagai bahasa kebangsaan, bahasa Melayu masih belum mampu digunakan dengan betul bukan setakat pada papan tanda, malah dalam peloagm urusan for-mal kehidupan masyarakat.

Contoh lain ialahjuruhebah ra-dio berbangsa Melayu sering menggunakan ganti nama diri se-cara salah dari segi hukum ta-tabahasa. Ada seorang juruhebah sebuah stesen radio swasta sering berkata: "Anda ditemani oleh sa-ya." Ayat berkenaan adalah ayat pasif, manakala ayat aktifnya ia-

. lah "Saya menemani anda." Seharusnya ganti nama diri per-

tama tidak boleh diletakkan di baJ:1agian belakang predikat ayat

CC. DBP melantik dua persatuan bahasa Cina dan Tamil menganggotai jawatankuasa induk sambutan Bulan Bahasa Kebimgsaan bagi menjayakan program cintai bahasa kebangsaan"

pasil. Seharusnya, ayat berkenaan diucapkan sebagai "Anda saya te-mani." Begitu juga dengan ayat seperti "Air itu saya riUnum" dan bukannya "Air itu diminum oleh saya."

Contoh kesalahan nyata yang lain ialah pembaca berita sebuah stesen radio milik kerajaan yang membaca bahan berita: "Seramai 10 petinju menyertai pertandi-ngan itu." Ia secara jelas adalah kesalahan ejaan yang dibuat oleh pemberita yang tidak dibetulkan oleh editor atau penyunting. Se-patutnya, perkataan 'petinju' itu ditulis sebagai 'peninju.' Kata da-sarnya ialah 'tinju' yang mene-rima imbuhan aWalan pe-. Hu-. kum ptks tatabahasa bahasa Me-layu menyediakan kaedah menghasilkan kata terbitan atau perkataan yang menerima imbu-han awalan. Dalam kes ini, kata dasar yang bermula dengan huruf p, t, k dan s haruslah digugurkan untuk digantikan dengan huruf N yang menghasilkan bunyi nasa-lisasi. Maka 'peninju' adalah per-kataan yang betul dan bukannya 'petinju.'

Kesalahan berpunca sikap ambil mudah Inilah antara contoh kesalahan penggunaan bahasa yang masih membelenggu masyarakat kit a akibat sikap mengambil mudah penggunaan bahasa Melayu seca-ra betul. Bagi anggota masyarakat kita yang tidak meletakkan ke-pentingan menggunakan bahasa Melayu dengan betul, aspek ke-salahan bahasa bukanlah sesuatu yang harus dimalukan.

Itu belum lagi kita membica-rakan aspek kesalahan bahasa da-ri aspek penggunaan perkataan yang berbeza, tetapi mengandu-ngi makna yang sarna. Contohnya ' ialah seperti "Hanya pelajar yang memakai kasut bola sahaja di-benarkan bermain." Seharusnya ayat berkenaan ' ditulis sebagai "Hanya pelajar yang memakai ka-sut bola dibenarkan ' bermain" atau "Pelajar yang memakai kasut

-'" Mencintai bahasa kebangsaan perlu diterapkan dalam ka/angan generasi muda. [GAMBAR HIASAN]

bola sahaja dibenarkan ber- hasa yang kini membabitkan tu-main." juh kementerian dan empat ke-

Sebagai organisasi diberikan . rajaan negeri. Dengan melaksa-tanggungjawab memajukan peng- nakan audit itli, DBP berharap gunaan bahasa dan kesusasteraan peratusan penggunaan bahasa Melayu, DBP sudah melaksanakan Melayu sebagai bahasa rasmi da-pelbagai kaedah bagi tujuan ber- lam penulisan dokumen, surat, kenaan. Sejak tahun 2013, DBP pekeliling, memorandum, minit melaksanakan program Audit Ba-- mesyuarat dan peragaan di pre-

17 OKTOBER 2014 ® JUMAAT

mis jabatan kerajaan bukan se-takat meningkat, malah bebas da-ripada dicampuradukkan dengan bahasa asing.

Bagi sektor swasta, DBP menga-dakan dialog dengan Khazanah Nasional dan Timbalan Ketua Se-tiausaha Syarikat Malaysia Yang Diperbadankan bagi menegaskan komitmen penggunaan bahasa Melayu. Mengenai penggunaan bahasa Melayu di tempat awam, mesyuarat Majlis Negara Bagi Ke-rajaan Tempatan pada 4 Mac lalu, mengambil ketetapan untukme-wajibkan .pihak berkuasa tempa-tan (PBT) mengarahkan pengiklan dan bakal pemapar nama tempat atau 'bangunan mendapatkan sijil kelulusan DBP. Permohonan me-reka akan disemak oleh DBP dan jika menepati garis panduan, me-reka akan diberikan sijil penge-sahan bahasa atau mengembali-kannya untuk diperbetulkan se-mula.

Sebanyak 149 PBT sudah dibe-rikan taklimat mengenai kaedah pengesahan itu. Pada tahun lalu, . sebanyak 37,000 khidmat penge-sahan dibuat melalui talian. Se-lain itu, PBT dinilai berdasarkan penggunaan bahasa kebangsaan dengan penarafan lima bintang diberikan kepada kerajaan tem-patan yang mengutamakan ba-hasa Melayu dengan baik seperti yang diperoleh Majlis Bandaraya Shah Alam (M)3SA). la menjadi gerakan psikologi dan memben-tuk persaingan secara sihat. DBP hanya menggesa, tetapi PBT ada kuasa untuk meminta iklan di-tarik balik atau diganti.

Kerjasama semak bahasa sebelum lulus nama syarikat DBP turut bekerjasama dengan SUl-uhanjaya Syarikat Malaysia (SSM) untuk menyemak semula kedudukan bahasa kebangsaan dalam meluluskan nama syarikat. Nama syarikat sedia ada tidak bo-leh diubah oleh DBP dan PBT kerana ia sudah diluluskan oleh SSM. Untuk syarikat yang didaf-tarkan pada masa akan datang, ia

harns mengutamakan bahasa ke-bangsaan. Jika ada nama lain da-lam bahasa asing, ia hanya sebagai padanan.

Namun demikian, aspek paling utama bagi menjayakan Dasar Ba-hasa Kebangsaan terletak pada pembabitan anggota masyarakat, termasuk yang bukan Melayu. lni kerana DBP belum berpuas hati dengan penyertaan masyarakat bukan Melayu dalam program Bu-lan Bahasa Kebangsaan walaupun ia sudah lama diadakan.

Ketua Pengarahnya, Datuk Dr Awang Sariyan, dilaporkan kecewa dengan sambutan hambar masya-rakat bukan Melayu di Semenan-jung terhadap usaha mencintai ba-hasa kebangsaan berbanding di Sa-bah dan Sarawak. Bagi menarik penyertaan lebih ramai masyara-kat bukan Melayu ke dalam prog-ram itu, DBP melantik dua per-satuan bahasa Cina dan Tamil menganggotai jawatankuasa in-duk sambutan Bulan Bahasa Ke-bangsaan dengan tujuan menarik sebahagian besar komuniti .Cina dan India untuk membabitkan diri dalam program itu dan mencintai bahasa kebangsaan.

SJKC, sJK't bantu jayakan Dasar Bahasa Kebangsaan Mahu atau tidakmahu, Sekolah Jenis Kebangsaan Cina (SJKC) dan Sekolah Jenis Kebangsaan Tamil (SJKT) harus membantu menja-yakan Dasar Bahasa Kebangsaan dengan meningkatkan program penguasaan bahasa Melayu lisan dan tulisan dalam kalangan mu-rid sekolah masing-masing.

Sesuai dengan kewujudan ke-dua-dua jenis sekolah itu dalam Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (PPPM) 2013-2025, murid SJKC dan SJKT harns mempela-jari bahasa kebangsaan dengan baik.

Datuk Seri Najib Razak sendiri sudah menegaskan peri penting SJKC meningkatkan tahap pe-nguasaan bahasa kebangsaan wa-

. laupun mereka tidak perlu bim-bang mengenai status sekolah ber-kenaan kerarra ia dilindungi Perlembagaan. Rumusannya, ba-hasa Melayu sebagai bahasa ke-bangsaan tidak mendapat peng-hormatan sebahagian kecil rakyat Malaysia yang mengaku sebagai warga negara. Masih ada segelintir anggota masyarakat lebih gemar menggunakan bahasa asing, te-rutama bahasa Inggeris ketika berkomunikasi dalam acara for-mal dan tidak formal.

Dengan tidak menafikan ke-pentingan bahasa Inggeris dalam kehidupan sekarang dan akan da-tang, pembelajaran bahasa Me-layu seharusnya mampu mem-bentuk masyarakat Malaysia yang bukan setakat berbangga menggunakan bahasa kebangsa-an, malah bersatu dalam ikatan perpaduan yang jitu.

Usaha memartabatkan bahasa kebangsaan ,bukan terletak ,hanya

' pada bahu DBP, sebaliknya harus membabitkan keTjasama dan pembabitan agensi kerajaan, sya-rikat korporat dan pertubuhan bukan kerajaan (NGO) yang cinta dan kasih akan negara ini.

HASSAN 'OUR hassanomarobh.com,my

DR MOHD RASHID

AB HAMID

rashid@ump.edu.my

PengukuhanDasarBhsPerluKomitmenSemua1PengukuhanDasarBhsPerluKomitmenSemua2