pentagram - Gedichtbundel | Gedichtenstroomt, de verandering van water in wijn tijdens de bruiloft te Kana, de genezing van een zieke bij het bad van Bethesda, het genezing brengende

SEPT/OKT 2008 N U M M E R 5

Waarom wordt de mens vanaf de vroegste tijden gefascineerd door hetvuur? Waarom aanbidt hij het en probeert hij het te ontraadselen? En waarom kwelt hem aan de andere kant het vuur van de materie zohevig, dat hij in reactie daarop er niet voor terugdeinst zijn medemens te confronteren met lijden, haat en geweld?

Is het niet, omdat diep in ons een geestvuur van een andere, hogere vormvan bestaan, ons roept? In feite zijn we het zelf, die ons aldus opjagen, endraagt de mens met zich een kracht die hem in deze wereld nooit tot rustzal laten komen. De oorspronkelijke goddelijke mens is immers altijd een‘zoon van het vuur’ genoemd.

Jacob Böhme beschrijft het geestvuur in zijn boek Aurora, of morgenrood inopgang als een flits: «Nu merk op: Als de flits in het midden oplicht, danstaat de goddelijke geboorte in volle werking. In God is het altijd en eeuwig zo, maar niet in ons, arme kinderen van het vlees. In dit leven duurt de triomferende goddelijke geboorte in ons mensen slechts zolang, als de flits duurt. Daarom is onze kennis verbrokkeld (ten dele), in God echter bestaat de flits dus onveranderlijk en altijd en eeuwig.»

Dit flitsende vuurprincipe dat in het hart ligt, vraagt om een omzetting ín ons. Het wil dat wij ons sterfelijke leven opgeven, om het onsterfelijkete kunnen verwerven. Het verlangt dat wij ons leven richten op het Licht van de geest, omdat het niet thuishoort in de stoffelijke wereld en terugwil keren naar de wereld van de onsterfelijkheid. Het verlangt dat wij onshandelen laten inspireren door het Licht, dat uitgaat van de wereld van de geest, om ons op te trekken.

L e c t o r i u m R o s i c r u c i a n u m

Vuur, water, liefde

Het scheppingsverhaal van de Hopi

De brug van vuur en water

Leila en Majnoen

Zoon van het vuur

Licht het anker

Levend Water –

Het universele geneesmiddel

p e n t ag r a m

tijd voor leven �

Aarde en mens zijn een eenheid. Als de aarde verandert, verandert de mens mee – en momenteel is de aarde volop in beweging. De winden van verandering die over de landen waaien hebben grote invloed op het bewustzijn van de mens. Zenuw-spanning en stress nemen toe, de mens verkeert onder grote druk en het innerlijke evenwicht is vaak ver te zoeken. In evenwicht is de mens als hemel en aarde elkaar – in zijn in-nerlijk – ontmoeten. Wie de stem van binnen hoort, ziet al het uiterlijke in de juiste verhoudingen en staat in de stormen stevig, als een huis op een rots.Maar wie hoort die stem? En wie hem hoort, gelooft die erin? Hoe onwerkelijk lijkt haar geluid, en hoe vaag. Kunnen wij, met ons huidige bewustzijn, wel erop reageren?Maar dan ligt daar het pad, de weg. Er is een pad van voorberei-ding en een pad van bereiken. Beide wegen zijn paden van Licht, voor altijd met de mensheid verbonden, als een zekere toevlucht. Zij openen zich, als u de toegang betaalt met een open hart en een groot verlangen. Eenmaal op weg, krijgt de stem contour, wordt zij duidelijker, en leert u haar taal verstaan: de taal van de hemel in u.

ww

levend water het universele geneesmiddel 2stille dragers van al het zijnde 6aardse en hemelse liefdesgeschiedenissen Leila en Majnoen 10de brug van vuur en water naar het Licht 16zoon van het vuur 22vuur, water, liefde 26de kunst van het pottenbakken geestelijk ontwaken en metamorfose van de ziel 32het scheppingsverhaal van de hopi 38licht het anker 46

inhoud

jaargang 30 nummer 5 2008

Omslag: De vier elementen vuur, water, aarde en lucht zijn in strijd met elkaar, totdat de geestelijke zon over hen opgaat en hun eigenschappen in nieuwe zuiverheid harmoniseren

tijd voor leven �� pentagram 5/2008

O p alle gebieden van het leven worden de oude structuren verbroken. De mens voelt zich daardoor innerlijk verscheurd

en verward. Hij zoekt op lichamelijk en zieleni-veau naar gezondmaking en bevrijding van zijn vastgelopen levenssituatie. Met hun veelsoortige geneesmiddelen en geneesmethoden voor lichaam, ziel en geest – overgenomen en door elkaar ge-mengd uit alle delen van de wereld, culturen en tijden – beloven de producenten: “U wordt een nieuwe mens!”

Goed water – Geneesmiddel voor alles? In het bijzonder aan water in allerlei vormen wordt een uitstekende en fundamentele genezende wer-king toegeschreven. Maar intussen is het water zelf ziek en het wordt door middel van heel oude of heel nieuwe methoden bereid (zie hiervoor elders in dit blad). De mens gelooft in de zegenrijke wer-king van de ’bron van alle leven’ en gebruikt het belevendigde, ’levend’ gemaakte, ’goede’ water uit-voerig als een verandering brengend geneesmiddel. Spoedig moet hij echter opnieuw vaststellen, dat hij helemaal niet gezond, heel of een nieuwe mens geworden is; hij ziet in, dat zijn levensproblematiek een nieuwe variant laat zien. Sedert enkele decen-nia breekt de Aquariustijd met zijn bijzondere interkosmische straling bij wereld en mensheid met toenemende snelheid al het bestaande op. Het verval van de oude structuren wordt versterkt door de louterende werkzaamheid van die met die vibraties annex zijn, en zoals iedere mens dezelfde lucht inademt, zo zal niets en niemand zal zich aan deze brand kunnen onttrekken. De wereld is een

buitengewoon vurige periode binnengetreden, een periode van fundamentele beslissing en fundamen-tele omkeer.

aquarius en uranus Heerser in het teken Wa-terman is Uranus. Het principe Uranus staat voor intuïtie, vernieuwing, genie. En Uranus is Liefde. Is besef en weten, dat geen uitleg nodig heeft. Uranus betekent gelijktijdig individualiteit en eigenwilligheid, maar ook sociaal bewustzijn, een-heid en vrijheid, liefdevolle ondersteuning en ook de zucht naar en de wil tot het nieuwe, ongewone, ideële. Uranus brengt de mensen aan de ene kant buitengewone gevaren, en aan de andere kant ook buitengewone mogelijkheden tot bevrijding uit deze natuurgebonden levenstoestand. Het gevaar voor de mensen is dan, dat zij in het spanningsveld van hun zoeken qua bewustzijn ‘verbrandt’. De bevrijdende mogelijkheden liggen in de weder-geboorte van de Nieuwe Mens, die na een proces van genezing – heiliging – naar zijn oorspronke-lijke levensveld, de goddelijke natuur, terug kan keren. Om deze grote omwentelingen te kunnen verwerkelijken giet de Waterman zijn ’levende water’ over de mensheid uit.

Het ’levende water’ Sommigen therapieën zijn gebaseerd op de gedachte dat alle ziekten van het stoffelijke lichaam uiteindelijk op gebrek aan water terug te voeren zijn –levensprocessen zijn immers niet mogelijk zonder de vele functies van het water. Deze lijn doortrekkend, kun je ook zeggen dat de mensheid lijdt aan een existentieel gebrek aan ’le-vend water’, aan het ware, universele geneesmiddel.

Wat betekent het ’levende water’ voor de rozenkrui-sers en voor de gnostici van alle tijden? Het is de goddelijke bouwstof van verwerkelijking, het reine astrale oerveld van den beginne, de oceaan van oer-substantie, het ontvangende moederveld, waaruit het kind Gods wordt geboren. Het levende water is zui-vere gnostieke lichtkracht, de lichtkracht van de eeuwigheid, sedert de oertijd als het universele geneesmiddel aangeduid, zoals bijvoor-beeld in Openbaring 7 staat: “Zij zullen niet meer hongeren en niet meer dorsten, ook zal de zon niet op hen vallen, noch enige hitte, want het Lam, dat in het midden van de troon is, zal hen weiden en hen voeren naar de waterbronnen des levens; en God zal alle tra-nen van hun ogen afwissen.”

levend water het universele geneesmiddelin onze tijd van grote politieke, maatschappelijke, beroepsmatige, sociale en persoonlijke onrust – zowel uiterlijk als innerlijk, ziet de mensheid zich in toe-nemende mate geplaatst voor bijzondere levensvoorwaarden en eisen. steeds meer mensen naderen hun fysieke en psychische grenzen. waar en hoe kunnen wij genezing vinden?

� pentagram 5/2008 tijd voor leven �

Het universele Geneesmiddel Hoe verricht het levende water, de gnostieke lichtkracht, zijn zegenrijke arbeid in de fundamenteel zieke en hei-liging zoekende mens? Alles begint met de reinheid en de stilte van het hart, want het hart is voor de gnosis de toegangspoort tot het menselijke levens-systeem. In die stilte kan Licht binnenvallen, en met en door dat Licht kan de mens dan zijn hart reinigen. Het levende water als lichtradiatie wordt door het etherische lichaam, het levenslichaam van de mens opgenomen. Het levende water corres-pondeert met de levensether. De mens gebruikt het gnostieke licht met het doel levensvernieuwing te vinden en dit moet in en via het etherlichaam gebeuren. Levensvernieuwing betekent zielever-nieuwing, dat wil zeggen: (Weder-)geboorte en groei van de ’nieuwe’ ziel, die na een langdurig alchemisch proces van verandering met de geest – het vuurprincipe – zal samengaan. De ziel is intermediair tussen het water en de geest. “Jezus antwoordde: Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u, tenzij iemand geboren wordt uit water en Geest, kan hij het Koninkrijk Gods niet binnengaan.” (Joh. 3, 5)

Het vijfvoudiGe systeem van HeiliGinG De menselijke ziel heeft vijf aspecten of toestanden van zijn, waarin – in overeenstemming met het pad van de vijfvoudige gnosis – vijf fluïden werk-zaam zijn. Iedere trede van het vijfvoudige systeem van heili-ging leidt tot een reiniging, dat wil zeggen veran-dering van een van de vijf zielefluïden en iedere

trede beïnvloedt alle andere, om ze voor de vol-gende trede van ontwikkeling geschikt te maken. Vijf fluïden, stadia en werkzaamheden – met het bloed als basis – kenmerken het pad van transmu-tatie en transfiguratie:1. Het bloedsfluïde – inzicht in de aard van ons

levensveld en het besef, geroepen te worden tot terugkeer naar de goddelijke orde.

2. Het hormoonfluïde – het ware heilbegeren.3. Het slangenvuurfluïde – de overgave van de

persoonlijkheid, van het ik, aan de realisatie van het heil.

4. Het zenuwfluïde – één spontaan opkomende nieuwe levenshouding, zoals die in de Bergrede wordt aangeduid: de nieuwe daad.

5. Het bewustzijnsfluïde – de voltooiing van deze weg: het ontwaken, de opstanding in het oor-spronkelijke levensveld.

Dit vijfvoudige zielefluïde – de ster van Bethle-hem – het levende water – wordt juist nu gena-devol en rijkelijk over ons allen uitgegoten. De mens hoeft zich er alleen voor open te stellen en gereed, dat wil zeggen: geschikt te maken.

weG en doel van de HeiliGinG Als ’methode’ van heiliging, kan men ook noemen het ’weten-durven-willen-handelen’, de praktijk van de nieuwe levenshouding:Weten welke hulp men ontvangt en waarom, waartoe deze dient en tot welk punt men wordt geleid.Durven de bijbehorende consequenties te aan-

vaarden en in vol vertrouwen, geloof en een diep verlangen het pad te gaan. Willen betekent: door de wil wordt het gehele wezen in een voortdurende staat van oplettendheid gehouden en gericht op het verwachte heil – de heiliging.Handelen betekent: dan toont de mens een duide-lijk aanwijsbare nieuwe levenshouding. Zijn leven komt in harmonie met de Lichtstraling van de gnosis en de ziel zal groeien.

symbool, HerinnerinG, aanmaninG Vanaf de oertijd kenden mensen de weg terug naar het ’vaderhuis’ en werden zij door middel van symbolen bij de zin van hun aardse bestaan, bij hun eigen-lijke levensopdracht bepaald. Een oud symbool is de graal, een beker, kelk of bekken: het mengvat. Daarin wordt de mens door het levende water, de gnostieke lichtkracht, alchemisch getransformeerd van stofgeborene tot mens van het Licht, met een in de oorspronkelijke gebieden levende geest en ziel.In de heilige taal vinden we veel verwijzingen naar de symboliek van het levende water als lichtkracht, Christuskracht, universeel geneesmiddel: het slaan met de staf op de rotsen waaruit het levende water stroomt, de verandering van water in wijn tijdens de bruiloft te Kana, de genezing van een zieke bij het bad van Bethesda, het genezing brengende water van Siloam en natuurlijk vóór de vuurdoop de waterdoop. De rituele handeling van de waterdoop – het besprenkelen met of het in- of onderdom-pelen in het ’water van de bekering’, kennen bijna

alle religies. Ook de bron in de brandpunten van het Gouden Rozenkruis is een symbool voor het levende water, dat voortdurend alles vernieuwt. Zij spoort de leerling op het pad aan niet alleen zijn zielearbeid te verrichten, maar verbindt hem ook met de zielekracht en stelt hem daardoor in staat, deze zielarbeid ook in werkelijkheid te kúnnen verrichten. De hele wereld raakt steeds meer uit evenwicht. Daar echter in de gehele openbaring het streven naar harmonie een geestwet- en ook een natuurwet is, grijpen geest- en natuurkrachten corrigerend in. Dat betekent verbreking, maar het intensiveert ook, gesteund door de Aquariuswerk-zaamheden, de reddingsbemoeienis van de Gnosis.Alles hangt met elkaar samen en is van elkaar afhankelijk; maar het hoort ook bij elkaar – en dat is meer! Het is verbondenheid, eenheid, een-zijn. Iedere mens, die zijn fundamentele onheil – zijn onheiligheid – inziet, krijgt ook de mogelijkheid en kracht tot ware genezing – tot heiliging – overvloe-dig geschonken: Aquarius giet zijn niet leeg rakende kruik met levend water in overvloed over ons uit. De hele schepping kijkt reikhalzend naar de mens: of hij het universele geneesmiddel, het levende wa-ter, toch eindelijk zal gebruiken – tot het ontsteken van al het Licht dat in de materie is opgesloten µ

� pentagram 5/2008� pentagram 5/2008

H et water van onze wereld weerspiegelt alle facetten van het menselijke bestaan. Als stille wegbereider openbaart het water

onbarmhartig de koers van de mensheid. Op neu-trale wijze neemt het alle informatie op, slaat die op en verdeelt haar over de hele wereld. Water is het grootste oplosmiddel van de aarde. Zonder water kunnen de stoffen niet met elkaar gemengd worden en ook geen kringloop volgen. Als de hedendaagse mens spreekt over het levende water, bedoelt hij de zuiverheid van het aardse water. Het betreft dan zowel de grove als ook de fijnstoffelijke aard van dit element. Bekende water-leveranciers werven met slogans als ‘het water tot het leven’ of ‘nummer 1 van het stille water’. De ‘wellness’-behoeften van onze consumentenmaat-schappij stijgen net zo snel als de armen van deze wereld verlangen naar water om te overleven. Vers bronwater of sprankelend mineraalwater verzin-nebeeldt heden ten dage de zuivere kwaliteit van leven. Ook is het aanbod van waterfilters heel uitgebreid. De graad van zuivering loopt daarbij van het verwijderen van schadelijke stoffen tot aan het opnieuw programmeren van de vibratiepatronen. Hier wordt gesproken over geestelijke zuivering. Wetenschappers als Victor Schauberger hebben turbulentietechnieken ontwikkeld, die het water moeten helpen ook op de lange duur zijn ‘vitaliteit’ te behouden. Het werkelijke levende water echter, de zuivere gnostieke Lichtkracht, kan nooit zijn oorsprong hebben in het dialectische levensveld. Het ont-springt uitsluitend in het veld van de heilige geest. Deze goddelijke oorspronkelijke substantie, de ‘ma-

teria magica’, is overal in het hier en nu aanwezig, zelfs ‘op die plaatsen’, volgens Laozi, ‘die de mensen verachten’. De totale wereldhuishouding wordt erdoor in stand gehouden, maar deze wereld kan de astrale oer-substantie niet direct opnemen. De eonen, grote, onzichtbare krachtconcentraties, transmuteren deze zuivere substantie in Lichtenergie die door de na-tuur wel te assimileren is – want om het natuurlijke leven mogelijk te maken vibreren de horizontale krachten van deze natuur met een lager trillingsge-tal dan de oorspronkelijke.

de dorst van de ziel Werkelijke dorst, die als innerlijke nood wordt ondergaan, is sinds het begin van de tijden de metgezel van de mensheid. Deze is alomtegenwoordig en steeds verbonden met een groot verlangen naar ons vaderland, onze oorsprong. Wij leven in de aanloop naar de periode van Aqua-rius: waardoor nieuwe atmosferische omstandighe-den de mensheid steeds intenser beïnvloeden. De waterman giet zijn kruik levend water uit. Uranus brengt met zijn zwaard het uur van inzicht. De grote helpende krachten van de ontstoffelijking, op de weg naar de transformatie worden juist in deze tijden zo dikwijls verkeerd begrepen. Hoe komt dat?

GevanGen tussen de polen H2O bevat twee waterstofatomen en een zuurstofatoom. Samen vormen zij een molecule, een chemische bouwsteen van de materie. Als informatiedragers zijn deze moleculen voortdurend met elkaar in beweging, zij verbinden zich net zo snel als zij zich weer van

stille dragers van al het zijnde

laozi zei eens: de hoogste deugd is als het water. de deugd van het water is zonder conflict alle wezens ten nutte te zijn. de juiste levenshouding is gelijk aan het water. Het water is alom en houdt verblijf op alle plaatsen. Het is ook in oorden die door de mensen veracht worden …

stille dragers van al het zijnde �

� pentagram 5/2008

elkaar losmaken. Omdat zij een dipool vormen (dat wil zeggen dat de zwaartepunten van de positieve en negatieve elektrische ladingen niet samenvallen), reageren zij onmiddellijk op elektromagnetische impulsen en verbinden zij zich tot de zogenaamde ‘clusters’, gestructureerde moleculaire waterstof-bruggen. Deze kristallijnen roosters vibreren met een bepaalde frequentie en zetten, elk volgens zijn trillingsgetal, hun beweging voort.Alle stoffen van onze planeet trillen en vibreren tussen de beide polen. Niets in deze natuur is stil of bewegingloos. Alles in het universum heeft zijn eigen golflengte en ook de hardste materie is tril-ling. Zelfs hout of beton vibreert onophoudelijk in zijn specifieke frequentie. Ook het menselijke stoflichaam bestaat voor gemiddeld 70% uit water, belangrijke organen en ook ons bloed zelfs voor 90%. Bovendien plaatst de vergelijking met de na-tuur ons voor het feit dat ook de oppervlakte van de aarde bedekt is met 70% water. Zo kan men zich voorstellen, dat de mens uit vibraties bestaat; één vi-brerend geheel! Zich dit realiserend, wordt hij zich maar al te bewust hoe afhankelijk hij is van alles wat deze wereld beweegt. Maar dit inzicht alleen leidt niet tot redding uit de innerlijke nood: met dat inzicht moeten we wer-ken. ”Wanneer de lichtkracht wel wordt ingeademd maar niet wordt gebruikt, ontstaat het grote gevaar dat de dialectische toestand van zijn en de gevolgen

ervan worden versterkt, schrijft J. van Rijckenborgh in zijn boek Het universele geneesmiddel. Wie begrijpt dat het zo in elkaar zit, ervaart eveneens dat de mate waarin hij handelt, of niet handelt, een grote ver-antwoording ten opzichte van het hele menselijke bestaan met zich meebrengt.De Aquariusperiode is een geweldige tijd, waarin we een schitterende mogelijkheid hebben om los te breken van alles wat ons innerlijk en ook uiterlijk vasthoudt. Maar: neem die duidelijke beslissing, en geef je over aan het daaruit voortvloeiende hande-len. Aquarius breekt net zo af als zij terugvoert ; la-ten we die mogelijkheden intelligent gebruiken. Er is een duidelijk keerpunt in de tijd merkbaar. Gaat de tijd niet steeds sneller? Hoeveel tijd blijft ons nog over om de roep te volgen van het hartatoom?

GetuiGenissen over Het aardse water De Japanse onderzoeker dr. Masaru Emoto lukte het om van water de atmosfeer, de toestand vast te leg-gen door foto’s te nemen van de waterkristallen. Hij bewees daarmee dat het water correspondeert met woorden, beelden en muziek en zelfs met gevoelens. Zijn foto’s tonen bevroren waterdruppels, die van boven belicht en door een microscoop bekeken, de waterkristallen van dat moment zichtbaar te maken. De resultaten konden niet uiteenlopender zijn: de mooiste zeshoekige kristallen vormen zich bij de woorden ‘liefde’ en ‘dankbaarheid’ en ook tijdens

gebedsceremoniën. Bij de woorden ‘domkop’ of ‘doe dat’ vormde er geen enkel kristal, het resultaat toonde een beeld van verwoesting.Gevoelens beïnvloeden de structuur van het water. Zij kunnen zelfs een veranderingsproces bewerk-stelligen. Dit werd duidelijk door een experiment in juli 1999. Dr. Emoto organiseerde toen een samen-komst van ongeveer 350 mensen rond het Biwa-meer, het grootste meer van Japan. De groep voerde een zuiveringsceremonie voor het meer uit, waarbij zij de ‘grote bezwering’ reciteerden. Inderdaad werd het water van het meer aantoonbaar zuiverder, de algengroei bleef uit. Na zijn jarenlange proeven ontwikkelde dr. Emoto de volgende stelling: als het water op harmonische wijze stroomt, kan het zichzelf zuiveren. Rivie-ren die op natuurlijke wijze stromen zijn meestal schoon. Afgedamde of geblokkeerde rivieren be-duiden voor het water dikwijls structureel de dood. Het is hetzelfde met de stroming van het bloed van de mens. Wordt de stroming in de mens geblok-keerd dan begint het lichaam op die plek te sterven. Volgens de bevindingen van dr. Emoto betekent het in harmonie met de natuur zijn op harmonische wijze met de wereld ‘mee te stromen’. De blokkades van deze wereld versperren de natuurlijke stroming van het water. ‘Wij moeten een missie vervullen. Het is de opdracht het water te veranderen in iets zuivers en een wereld te scheppen waarin men goed kan leven. Daarvoor moet ieder individu van de mensheid een zuiver en schoon hart bezitten.’ Dit citaat van dr. Emoto is niet anders dan een gnostieke oproep tot loutering! Maar hoe kan de mens hier de toestand van een gezuiverd hart be-

reiken? Hoe kan hij zijn innerlijke stroming weer ervaren? Toch alleen via de zelfkennis! Goedheid alleen kan ’t hem niet doen. Zonder inzicht in de rol van de mens, en de samenhang van de krachten die het beloop van de natuur – en de samenleving! – zullen dr. Emoto’s theorieën en bezweringen opnieuw in hun tegendeel verkeren. Hierover schrijft J. van Rijckenborgh in zijn boek De komende nieuwe mens dat er in deze tijd een geweldige golf van humaniteit in beweging komt. Miljoenen worden doorgloeid door een grote goedheid. De basisoorzaak echter, de essentie van alle ziek-ten, het bestaan in ons levensveld, verandert niet in het minst. Sterker nog, de wetten van ons bestaan bepalen dat een versterkte goedheid het collectieve kwaad en het daarmee verbonden lijden van de mensheid in dezelfde mate versterkt. De bijzondere zieketoestand van de mensheid zal daardoor nog verergeren. Een totaal veranderde levenshouding gedurende tien jaar echter zou die kwelling als een zuchtje wind laten verdwijnen. Alleen in stille wate-ren kan de lotus zijn totale stuwende kracht ontwik-kelen voor de opgang, door de oppervlakte breken en uitgroeien tot een prachtige bloem µ

een Gelijkenis van de boeddHa

verduidelijkt voor hedendaagse mens

de noodzaak van een diep geloof.

Toen Boeddha eens met zijn monniken

wandelde aan de oever van het meer

vertelde hij de volgende parabel:

”Stel je voor, o monniken, dat een

blinde schildpad in alle wereldzeeën

zwemt, en dat er ook een houten

juk drijft. In elke honderd jaar komt

deze blinde schildpad slechts een keer

boven om lucht te happen.

Geloven jullie dat het mogelijk is dat

hij op een keer zijn kop door het

houten juk zou kunnen steken?

De monniken reageerden: ‘Nee heer,

het is absoluut onmogelijk dat beide

zich op dezelfde plaats en op de-

zelfde tijd in alle wereldzeeën zouden

bevinden.’

Daarop antwoordde de Boeddha: ‘Het

is onwaarschijnlijk maar toch niet on-

mogelijk. Dezelfde onwaarschijnlijkheid

geldt ook voor de geboorte van een

menselijk wezen met al zijn zintuigen en

ledematen intact, waaraan bovendien

nog de mogelijkheid is gegeven de

ware leer te ontvangen.”

Deze gelijkenis kan als een grote troost

ondergaan worden. Wat wordt hier in

onze wereld een prachtige gelegen-

heid geboden aan de mensheid en elke

individuele microkosmos. Ondanks dat

onze wereld een gevallen wereld is,

is het een oord van genade waar de

enige mogelijkheid geboden wordt om

de weg terug te vinden. Het konink-

rijk van God is de innerlijke bron van

alles wat is. Op het moment waarop

de zuiverheid van de nieuwe ziel zich

spiegelt in de oerbron, kan deze het al

reflecteren.

� pentagram 5/2008

literatuur

Die Weisheit des Tao teh King.

laotse , diederichs verlag

De Chinese Gnosis. j.van rijc-

kenborgh, rozekruis pers

Water weet het antwoord.

masaru emoto, ankh-Hermes

Unsere Umwelt als Spiegel -

Der Weg zum Frieden. ayya

khema, jhana verlag

stille dragers van al het zijnde �

�0 pentagram 5/2008�0 pentagram 5/2008

L eila en majnoen In het verhaal van Leila (de naam betekent: haar ogen en haren waren zwart als de nacht) en Majn-

oen, geschreven in 1188 door de Perzische dichter Nizami, wordt dit indringend overgebracht. Het verhaal is in het kort als volgt. De jonge bedoeïen Qays wordt verliefd op Leila en zij op hem. De vader van Leila is echter tegen een huwelijk en zij wordt gedwongen met een ander te trouwen. Qays is vertwijfeld en ontvlucht zijn familie, zijn stam, zijn vaderland. Doelloos en alleen zwerft hij door het rotsachtige gebied van de woestijn. ”De ogen van de gazellen herinneren hem aan de verloren geliefde. Niemand kan hem helpen, niemand kan hem tot rust brengen. Hij weet niets anders meer en spreekt over niets anders meer dan over Leila”. Door zijn mateloze verdriet wordt hij waanzinnig. Alle pogingen hem weer bij zijn ‘verstand’, naar zijn stam terug te brengen falen. Ook de pogin-gen hem te overtuigen van de zinloosheid van zijn liefde zijn tevergeefs. Zijn vader neemt hem zelfs mee op bedevaart naar Mekka om God te vragen hem te verlossen van zijn pijn, maar ook dat werkt niet. Majnum bidt om zijn vader te plezieren en zegt: ”….Gij die de liefde op ons doet neerdalen, ik smeek U slechts één ding verhef mij in de liefde zodat er voorspoed komt over mij en mijn geliefde, zelfs al zou ik erdoor sterven”. Zijn verdriet verwoordt hij in aangrijpende gedich-ten. Veel mensen zoeken hem op en luisteren hoe prachtig hij zijn verzen zingt en hoe betoverend hij op zijn rietfluit speelt en schrijven de gedichten

op die hij spontaan voordraagt. Leila is ondertus-sen haar liefde voor Majnoen trouw gebleven. Na de dood van haar echtgenoot verwaarloost zij zich, klaagt en weent voortdurend om haar verloren ge-liefde en op een koude herfstnacht gaat ze stilletjes heen, haar ogen gericht op de deur en ‘Majnoen’ fluisterend. Als Leila gestorven is, begeeft Majnoen zich doodongelukkig naar haar graf en sterft ook. Majnoens lichaam blijft een jaar in de graftombe van Leila liggen en totdat de beide doden zijn ver-gaan, worden zij bewaakt door de wilde dieren die Majnoen in de woestijn vergezelden en bewaak-ten. Pas op de verjaardag van haar dood vinden haar vrienden en familie in de tombe zijn lichaam bovenop haar graf; enkele schoolvrienden herken-nen zijn lichaam. Hij wordt naast Leila begraven. De twee geliefden die in de eeuwigheid met elkaar verbonden waren, maar op aarde gescheiden, zijn nu een.

de reliGie van de liefde Leila en Majnoen mo-gen elkaar niet zien maar door zijn gedichten die overal in het land bekend zijn, weet Leila van zijn verdriet. Slechts een keer lukt het, doordat zij door een vriend worden geholpen, elkaar te zien. Hoe-wel zij niet gestoord worden, blijven zij op enige afstand van elkaar staan. ”Gehuld in haar sluier en door de schemering beschut, haastte Leila zich naar de tuin. Haar ziel vloog aan haar passen vooruit. Toen zag zij Majnoen. Zij bleef echter staan voor-dat zij de palm waartegen hij leunde, had bereikt. Haar knieën trilden en haar voeten leken te ver-groeien met de grond, Tien passen scheidden haar nog van haar geliefde. Een betoverde cirkel omgaf

aardse en hemelse liefdesgeschiedenissen de meeste liefdesgeschiedenissen die een deel werden van het universele gedachtegoed van de mens-

heid, eindigen ongelukkig. preciezer gezegd: de liefde van de beide geliefden kan om de meest uiteenlo-pende redenen niet volledig worden ondergaan. romeo en julia, faust en Gretchen, orfeus en euridice, tristan en isolde. bij deze voegt zich ook het oosterse verhaal van leila en majnoen. waarom leest men deze verhalen door de eeuwen heen, vertelt men ze opnieuw? ze worden opnieuw vertoond, verfilmd, en als dans opgevoerd. waarom zijn het geen verhalen met een happy end? wat zijn de kenmerken van de liefdesgeschiedenissen die in de universele gedachtewereld van de mensheid opgenomen worden?

Vogels en geliefden. © Werner Forman Archives

aardse en hemelse liefdesgeschiedenissen ��

”toch moet hier, wat een is, als tweeheid verschijnen…”

�� pentagram 5/2008

hem en die mocht zij niet overschrijden. Zij wend-de zich naar de oude man die aan haar zijde was en zei: ‘ Edele man, tot zover mag ik gaan en niet verder. Zie, ik lijk nu al op een brandende kaars. Als ik dichter naar het vuur zou gaan, zou ik geheel verbranden. De nabijheid leidt tot onze ondergang, in de religie van de verliefden is dit verkeerd,…” Leila ziet zich als een geliefde, die zich verplicht weet aan de ‘religie van de liefde’. Wat zou daarmee bedoeld worden? Leila weet dat er op aarde geen vervulling kan zijn van haar verlangen. ”De nabij-heid leidt tot onze ondergang”. De liefde die haar en Majnoen verenigt is kan niet door lichamelijke nabijheid vervuld worden. Elke poging haar op dat niveau te brengen, is in tegenspraak met deze ‘reli-gie van de liefde’. Het gebruik van het begrip ‘reli-gie’ – religio, betekent dat Leila zich ervan bewust is dat haar liefdesverlangen een verlangen is naar de oorsprong. En de religie van de liefde is daarom in waarheid de belofte van de geliefden, de opdracht tot hereniging met de oorsprong te vervullen.

majnoen, een wijze van de liefde Als men de liefde van Majnoen als menselijke hartstocht ziet dan zou men deze inschatten als overdreven en mateloos. Ziet men haar echter als zinnebeeld voor een hoger verlangen dan wordt Majnoen zonder meer een verliefde. Net als, ’niet genoeg geloof hebben, betekent geen geloof hebben” - Tao te

King, kan hij zeggen: ”Een liefde die geen altijd-durende liefde is, blijft speelgoed voor zinnelijke lusten en vergaat als de jeugd. Wat vergaat is echter de tijd, niet de liefde. Is al het andere alleen maar begoocheling en inbeelding: zij is het niet. Want het komfoor waarop zij brandt is de eeuwigheid, die geen begin of einde kent. Als wijze van de liefde heeft Majnoen zijn eerbiedwaardige naam ver-diend.” Majnoen is echter nog meer. Hij is niet alleen een ”Koning van de Liefde” maar wordt, eenzaam, in de woestijn, ook koning van de dieren. Majnoen en Leila zijn twee mensen die zich krach-tiger dan veel anderen het verloren paradijs herin-neren. Ook het samenleven van Majnoen met de wilde dieren wijst daarop. ”Nooit werd Majnoen bedreigd door de dieren wier jachtgronden step-pen en woestijnen zijn. Men verbaasde zich daar hogelijk over. Geleidelijk waren de dieren aan hem gewend. Ja, zij voelden zich door hem aan-getrokken. Zij roken hem al van verre en kwamen gevlogen, gerend, gegaloppeerd, gekropen en de cirkels waarin zij rond hem gingen werden steeds kleiner. Er waren dieren van uiteenlopende soort en grootte. En, o wonder, zij verscheurden elkaar ook niet en verloren hun angst voor elkaar, toen deze vertrouwde vreemde in hun midden verbleef. Het leek alsof zij hun vraatzucht opeens vergeten waren en zij werden steeds vertrouwelijker… Bin-

nen dit gevolg was hij een koning geworden, net als Salomo dat eens was… De wolf verscheurde het lam niet meer; de leeuw hield zijn klauwen in bij de wilde ezel; de leeuwin gaf melk aan het gazel-lejong dat een wees was en de jakhals begroef zijn oeroude vete met de haas….”

Tijdens hun ontmoeting in de tuin - gedurende al die jaren de enige, vraagt Leila aan de vriend die deze ontmoeting mogelijk maakte, aan Majnoen te vragen enkele verzen voor haar te schrijven. Hij dicht voor haar: ”Toch moet hier wat één is, als tweeheid verschij-nen, en mag zich niet nu al tot één verenigen. Geen weg voert van het ene lichaam naar het andere, alleen de ziel kan naar de ziel gaan. Het hart is eeuwig, omdat het van je houdt, de dood is daar, waar jij niet bent. Zolang jij bij mij bent, blijf ik een geheel, want jij bent van het eeuwige leven mijn deel…”

In het gedicht voor Leila lezen we over de dualiteit, het kenmerk van ons leven: ”Toch moet hier, wat één is, als tweeheid verschijnen.”’Op de aarde – hier - is de oorspronkelijke eenheid van man en vrouw opgeheven. De mensen zijn nu man of vrouw. Uit de eenheid is de tweeheid geworden. En daarmee is ook het verlangen naar de oorspronkelijke eenheid meegegeven. Het leven op aarde wordt vanaf nu bepaald door het zoeken naar eenheid en het zoeken naar de verloren andere helft. Het wordt duidelijk dat deze eenheid door de mens niet verwezenlijkt kan worden. ”Alleen de ziel kan naar de ziel gaan.”


“als ik dichter naar het vuur zou gaan, zou ik geheel verbranden”


Hoewel, zegt Majnoen, er is ook iets helends in dit verdriet. Het is het liefhebbende hart. Wel is het slechts het gewaad, waaronder de eeuwige liefdes-geschiedenis zich verbergt. Dit maakt het verhaal van Leila en Majnoen tot een bijzonder liefdesver-haal. Hier wordt de liefdesgeschiedenis verhaald van de geest en de ziel.Als Majnoen schrijft: ”De dood is waar jij niet bent”, wil hij niet zeggen dat hij, de mens Majn-oen, zou sterven als hij zonder zijn geliefde is. Hij wijst erop dat een door de geest aangeraakt leven het werkelijke leven kan zijn. Als de geest er niet is, dan is ‘de dood daar, waar jij (de geest) niet bent’.

De versregel: “Zolang jij bij mij bent, blijf ik een geheel, want jij bent van het eeuwige leven mijn deel…” onderstreept wat eerder gezegd is. Er wordt verwezen naar het eeuwige, onvergankelijke lief-desprincipe dat ook als de roos van het hart of de lotusbloesem wordt omschreven. Zij, de liefde, is een deel van het eeuwige leven, of zoals het in het taalgebruik van de rozenkruisers wordt gezegd, zij is een vonk van het eeuwige Licht, het kleinste deel van het eeuwige, dat wij in ons dragen.

een liefdesGescHiedenis zonder Happy end? In dit verhaal wordt nu de onmogelijkheid van de ideale liefde onder de voorwaarde van tweeheid, de scheiding van de geslachten weergegeven. Majnoen maakt echter in zijn gedicht duidelijk dat de herin-nering aan de oorspronkelijke eenheid behouden blijft. Het liefdesprincipe is van het eeuwige leven een deel. Deze herinnering aan het oorspronkelijke is voor ons zowel een permanent latent verdriet als ook, in het gunstigste geval, de stimulans die ons doet zoeken naar de oorzaak van dit verdriet en naar een weg van genezing. De manieren om met dit verdriet om te gaan zijn heel verschillend. Een ervan is het zoeken naar de ideale menselijke liefde. Nu wordt begrijpelijk waarom de verhalen over ‘ongelukkige liefdes’ ons zo diep treffen. Hoewel er over ‘normale’ menselijke liefdesparen wordt geschreven, treft hun ongeluk ons op een diep zieleniveau. Wij herkennen in hun ongelukkige liefde de onmogelijkheid de ideale liefde tussen twee mensen te vinden en lijden met hen mee. Wij weten waarom deze niet kan bestaan maar wensen toch steeds weer opnieuw dat het mag lukken.

Omdat het verlangen naar de onvergankelijke eeuwige liefde onvervuld blijft, staan de kiosken vol met verhalen en liefdesgeschiedenissen met een happy end. De illusie kan ons een paar uur troos-ten. Maar de honger blijft ongestild. De verhalen met een happy end kunnen net zo goed fijnzin-nige literaire kostbaarheden zijn, zoals de romans van Jane Austen als triviale doktersromans. Beide vormen van literatuur moeten het verlangen naar

de volmaakte liefde stillen, maar dat lukt niet. Ook elke soapopera op de televisie krijgt zijn aantrek-kingskracht door dit gegeven. Wij kunnen echter nog iets anders leren uit het verhaal van Leila en Majnoen. Het is ook het ver-haal van de geest en de ziel, die elkaar in de mens van deze natuur niet kunnen ontmoeten, zich niet volkomen kunnen uitdrukken. Leila zegt immers: ”Als ik dichter naar het vuur zou gaan, zou ik geheel verbranden”. Leila ziet in dat zij, zoals zij is, het vuur niet kan naderen. De natuurziel is daar-toe niet in staat. Om het vuur, de geest, te kunnen naderen, moet Leila, de natuurziel, transformeren. De geest kan alleen een voorbereide ziel ontmoe-ten.

de veranderinG van de menselijke ziel Man en vrouw hebben bij deze voorbereiding verschil-lende opgaven en daarvoor zijn zij ook verschillend

toegerust. Het doel van deze weg is uit de tweeheid terug te komen in de eenheid. Men kan ook zeg-gen dat deze weg ons uit de polariteit moet leiden. Dit voert tot een werkelijke verandering, een trans-figuratie. De polariteit, het resultaat van de val – de scheiding – die overigens tegelijkertijd de stimulans is voor beweging en verandering, is dan opgeheven . Juist deze permanente verandering, de wisseling van geluk en ongeluk, leven en dood, wekt het

verlangen op naar de opheffing van die polariteit en daardoor ook het verlangen naar de opheffing van die scheiding.

Het Goede einde Op het niveau van de mens zijn vuur en water in conflict. Geest en natuurziel kunnen niet samengaan. Na een ziele-ontwikke-ling zal het eens mogelijk zijn, dit vuur te naderen zonder te verbranden. Angelus Silesius beschrijft het doel, de vorming van de eenheid uit de tweeheid: ”Wil ik mijn laatste einde en eerste begin vinden, dan moet ik mij in God en God zich in mij vestigen, en dat worden wat hij is: ik moet een schijnsel in het schijnsel, een woord in het woord, een god in de God zijn” µ

literatuur:

leila en majnoen, nizami, manesse

verlag zürich ��. nawoord door

r. Gelpke.

a. silesius:

http://felix. unife.it/++gedichte

”Wie kan mijn ziekte genezen?

Ik ben een balling geworden. Waar is

mijn familie en mijn thuis? Er is geen

pad dat erheen leidt en geen pad dat

mij voert naar mijn geliefde. Mijn naam

en reputatie zijn vernietigd, net als

glas dat op een rots kapot geslagen is.

De trommel die eens het goede nieuws

bracht, is gebroken en het enige wat

mijn oren nu horen is de harde slag

van de scheiding. Ik volg mijn geliefde

slaaf. Zij bemint mijn ziel. Als zij mij

gebiedt: ‘word dronken’, doe ik het. Als

zij mij zegt gek te worden, dan word ik

dat.”

Majnoen in Nizami’s Leila en Majnoen. De geur van de woestijn, A. Harvey en E. Hanut, Sufi Publications


�� pentagram 5/2008�� pentagram 5/2008

R oman staat aan de zee en kijkt naar de verre horizon, naar het punt

waar het uitspansel en de zee sa-menvloeien . Hij komt hier al sinds

een week elke avond. Het is vandaag winderig geworden en de golven heb-

ben witte schuimkoppen. De innerlijke onrust die hij al vanaf zijn kindsheid kent,

is in de laatste weken weer toegenomen. Hij kent deze als een voortdurende metgezel,

speciaal als er grote veranderingen op til zijn. Vanavond is er iets anders. Hij voelt zich – be-

keken. Geobserveerd. Zijn aandacht wordt steeds weer getrokken naar een oude man die slechts een klein stukje van hem af zit en ook naar de zee kijkt. Plotseling heeft hij het gevoel dat zijn ge-dachten zich verenigen met die van de oude man. Op dit moment beleeft hij hoe zijn gedachten in een grenzeloos verlangen met de wind naar de vrijheid lijken te vliegen. Dan wordt het plotse-ling heel stil om hem heen. De gedachten gaan aan de horizon voorbij, om zich daarna in het niets te verliezen.

een kosmiscHe dans Roman weet niet hoe-lang hij zo heeft gezeten en schrikt op uit zijn gedachten als de oude man plotseling naast hem staat. “Zijn de golven vanavond niet mooi? Ik zit hier vaak en vraag me dan af waar ze wel vandaan mogen komen.” De man gaat naast hem zitten en kijkt naar de zee. Deze onverwachte vraag doet in Roman een stroom van beelden opkomen. Het is alsof oude

deuren uit zijn verleden, die seconden geleden nog dicht waren, opeens worden opengegooid. Hij wordt overspoeld door herinneringen. De ken-nis uit de natuurkunde dwaalt heel kort door zijn brein. Golven zijn beweging. Hij kent de open neergang van de golfbewegingen uit zijn eigen leven. In het volgende ogenblik beschouwt hij zichzelf in de kosmos en neemt hij de golfbeweging van elk atoom waar. Groepen atomen bewegen op een gezamenlijk ritme. Hij nadert het punt waar de oerkrachten, die zich achter de hele kosmische schepping bevinden, zich scheiden in water en vuur. Het vuur zet de ato-maire substantie in onophoudelijke beweging en schept steeds weer nieuwe vormen. Het water stelt de substantie ter beschikking die het in nieuwe vormen uitgiet. Dan komt de golfbeweging geheel tot rust. Hij weet niet hoe lang ze naast elkaar hebben gezeten zonder ook maar een woord te wisselen. Dan zegt de oude man: “Het is tijd”. Hij knikt naar Roman en gaat weg. In gedachten verzonken gaat ook Ro-man naar huis.De volgende dag zorgt hij dat hij zo snel mogelijk gereed is met zijn werkzaamheden en begeeft zich weer naar het strand. Daar zit de oude man al, alsof hij hem verwacht. Roman kijkt hem vorsend aan. Wat hij gisteren ervoer, heeft hem als een achter-grondmuziek de hele dag niet los gelaten. Die ‘zee’ van indrukken, visioenen, beelden en herinnerin-gen veroorzaakte steeds nieuwe herinneringen. Pas nu valt hem de door weer en wind diepdoorgroef-de huid op. Elke plooi vertelt zijn eigen geschie-denis. De ogen van de oude man kijken rustig en

gelaten naar de horizon. Roman gaat ook zitten en kijkt in dezelfde richting. Weer maken hun gedachten op die merkwaardige manier contact en verliezen zij zich achter de horizon. Hij ziet de zee met de golven die schuimend aan komen rol-len. Hij kijkt naar de horizon die langzaam de zon nadert. Plotseling opent het panorama van gisteren zich voor hem. Hij beziet het schouwspel van de natuurkrachten en wordt opgenomen in een dans van voortdurend veranderende vormen. Hij onder-gaat hoe de veranderende materie ruimten doet ontstaan waarin de vormen zich uitdrukken. De verandering van de vormen gebeurt onophoudelijk, terwijl de tijd voorbijgaat. Het weer is vandaag heel helder. De smalle streep aan de horizon is duidelijk te zien. Langzaam wordt die breder. Er vormt zich een strakke lijn, die het draai- en hoekpunt wordt van alle krachten in dit schouwspel. Het is de scheidslijn tussen de fijnere energie boven en de grovere onder de horizon, een scheiding tussen hemel en aarde. Het komt Roman voor alsof hij is verplaatst naar de horizon en ver-bonden met lichtende energielijnen, lijnen die hem als stralende banden verbinden met de energieën boven en onder de horizon. Hij merkt dat honderden van dergelijke banden hem op een wiel spannen dat onophoudelijk heen en weer rolt in ruimte en tijd. Hij ziet hoe die banden hem op zijn levensweg houden en stu-ren. Zij eindigen in twaalf grote concentraties van energie, die, al spiralend, samen de spaken vormen van een immens draaiend wiel. Alle mensen die hij gedurende de dag heeft gezien schieten hem te binnen. Ook zij zien eruit als marionetten die aan

de brug van vuur en water naar het lichteen verhaal over een oude man en de zee, oerkrachten en eonen en de diepte van het licht

de brug van vuur en water naar het licht ��

Er is nog een andere vraag die in zijn geest rondtolt: wie is deze oude man die hem elke avond gezelschap houdt?


deze banden hangen. Het scenario verandert en er verschijnt een enorme wezenheid, die deze twaalf concentraties van energie doet bewegen. Deze heerser bestaat uit vuur en water, het elementaire geweld dat de hele kosmos vervult. Hij beweegt en vermengt hen op steeds nieuwe manieren en schept aldus ontelbare vormen in de twaalf krachtcon-centraties. Voortdurend stuurt hij (is het een hij?) een gedachtestroom uit die, in vuur gekleed, steeds nieuwe mogelijkheden aan het water ontlokt. Er ontstaan samengestelde vormen, die korter of langer bestaan. Alles beweegt door ruimte en tijd.Roman begint zich nu af te vragen wat dit wezen de macht verleent om te heersen. Het bestaat uit

de energie van de wereld die het beheerst en toch merkt Roman dat alle andere entiteiten onder hem gesteld zijn. De heerser keert zich tot Roman en opent hem de ogen. Zij schijnen alleen uit twee grote raderen van vuur te bestaan. Op hetzelfde ogenblik voelt Roman het vuur in zijn hele wezen. Hij heeft het gevoel dat hij verbrandt. Hij probeert zijn aandacht op iets anders te richten maar hij wordt erdoor gefascineerd en vastgehouden. Hij er-vaart de onbegrensde mogelijkheden die verbonden zijn met deze entiteit. Macht en vrijheid ketenen hem en met elke vezel wil hij zich alleen nog maar verbinden met deze machtige energiebron. “Ik ben de heer je god, je zult naast mij geen an-

dere goden kennen.” Deze roep gaat onophoudelijk uit van deze heerser en alles gehoorzaamt hem, want alles bestaat uit hem.

twee vuren Als hij op weg gaat naar huis is hij nog steeds onrustig. De oude man is inmid-dels weggegaan en daarna ebben de beelden van deze avond geleidelijk weg. Hij keert terug in zijn wereld zonder het contact met wat hij heeft ervaren te verliezen. Er is nog een andere vraag die in zijn geest rondtolt: wie is deze oude man die hem elke avond gezelschap houdt? Hij zegt de hele avond geen woord en zit daar maar naast hem. ’s Avonds ligt hij nog lang wakker en staart door het dakraam naar de nachtelijke hemel.Hij kan nauwelijks wachten voor het weer avond is en hij naar het strand kan gaan. Gedurende de dag beleeft hij steeds weer hoe de verschillende ervarin-gen en gevoelens in hem strijden om voorrang. Hij noemt het de strijd tussen licht en duisternis, omdat juist dat beeld zijn ervaring het beste weergeeft. Voortdurend spookt de zin in zijn hoofd: “Ik ben de heer je god, je zult naast mij geen andere goden kennen.” Deze zin is als een duistere afgrond, die zich in hem opent. Elke keer wanneer Roman in deze afgrond dreigt te vallen, dan ervaart hij een tweede kracht, een hevig verlangen dat hem ervoor bewaart zich geheel aan die zuigende kracht van de diepte te geven. Er brandt in zijn hart een verlan-gen dat sterker is dan alle krachten van deze wereld. Roman wordt zich ervan bewust dat de duisternis in hem, de kracht uit de afgrond en de heerser uit dezelfde bron voortkomen. Alleen het Licht in zijn hart is iets anders. Hij voelt dat het machtige wezen

van gisteravond bang is voor het verlangen dat uit zijn hart opwelt.Hij gaat zo vlug hij kan op weg naar het strand. Het is windstil en de zee is spiegelglad. Hij ziet dat de oude man er al zit en dat geeft hem rust. Hij gaat direct naar hem toe. Ze groeten elkaar en wisselen wat onbelangrijke zaken uit. De oude man wendt zich op een bepaald moment af en staart weer naar de zee. Roman gaat naast hem zitten en een vertrouwd gevoel van zekerheid stroomt door hem heen. Elk beeld dat valt op de oppervlakte van het water wordt onveranderd teruggespiegeld. Het lijkt alsof de stille, geheel ongerepte en ook neutrale atmos-feer van het wateroppervlak overgebracht wordt aan zijn innerlijk. Hij ziet het beeld van gister-avond weer voor zich. Alle energielijnen zijn nu in de heerser samengetrokken. Hij zweeft over het water en van hem gaat onophoudelijk een mentale stroom uit, die inwerkt op het water. Een water van onbegrensde mogelijkheden en oneindige duister-nis. Roman concentreert zich op de stilte in hem en op dat moment herkent hij een nieuwe gestalte. Die bestaat helemaal uit licht. Dit licht is onbeschrij-felijk, het roep vrede en harmonie in hem op. Er is geen ruimte die niet door dit licht wordt door-drongen. Maar de heerser ziet dit licht niet. Het lichtwezen vergezelt en doordringt de heerser over deze wereld. Op dat moment wordt het Roman duidelijk dat deze entiteit van licht als een moeder achter hem staat. Zij geeft hem de kracht boven al-les te staan wat hoort tot zijn wereld. Het lichtwezen werkt in op de heerser als door


�0 pentagram 5/2008

een sluier. Wordt de sluier te dun, dan begint de laatste te razen en er ontstaat tumult in zijn schep-ping. Steeds weer rusten de ogen van de heerser op Roman. Hij ervaart het vuur uit die ogen als een veranderde, vervormde activiteit van dit lichtwe-zen. Roman merkt ook de directe werking van het licht. Het brandt verlangen oproepend in zijn hart en maakt hem rustig. Hij wordt zich bewust van het conflict dat zich in zijn innerlijk afspeelt. Deze beide krachten zijn altijd in conflict met elkaar. De een wil heersen, de ander wacht, totdat de elemen-taire krachten zich naar hem voegen.Op zijn eerste vrije dag na al deze ervaringen besluit Roman het park in te gaan. Het is een van die eerste zonnige dagen in de lente en er zijn veel mensen. Hij let niet echt op ze omdat hij nog nadenkt over de indrukken van gisteren. Het wezen uit licht gevormd raakt een volkomen nieuw en vreemd innerlijke niveau van hem aan. Hij kan niet bevatten dat deze lichtentiteit mee-werkt aan het geheel, zonder opgemerkt te wor-den. Hij neemt de lichtgolven waar en ook de vele andere mensen die er schijnbaar niet door beroerd worden. Hij heeft het gevoel dat hij een geheel ander mens is, aan wie iets buitengewoons is ge-schonken. Het liefste zou hij de hele wereld ervan in kennis stellen en toch merkt geen van de men-sen die hem passeren iets van wat hem bezighoudt. Hij keert in gedachten terug naar het lichtwezen. Zijn omgeving verandert direct. Hij ondergaat alles wat om hem heen gebeurt als een op het scherm geprojecteerde film. Hij wordt toeschouwer. Vanuit

zijn hart doorstroomt hem een onbeschrijfelijke rust. Hij heeft het gevoel dat hij niet meer in de film voorkomt. Hij is als opgelost. Dit licht is groter en machtiger dan alles wat hem tot nu toe bewust is geworden. Er is een wereld zonder conflict, angst of duisternis. Deze moet overal aanwezig zijn, wordt echter door niemand waargenomen. Dit wezen is de God der goden, machtiger dan het machtigste en volkomen on-zichtbaar in het zichtbare. Hij wordt duizelig en moet deze ervaring laten bezinken om niet verloren te gaan in het onvoorstelbare ‘niets’. Als hij weer tot zichzelf komt ziet hij in de ruimte nog een vraag: is er een deur waardoor dit onvoorstelbare met het voorstelbare verbonden wordt?Het wezen dat hem tot in het diepst raakt, tilt de hele wereld uit zijn voegen. Hij heeft eerder altijd geloofd dat de schepping zoals hij die kent uit het Bijbelse Genesisverhaal, begint met een geest die over de wateren zweeft . Nu hij herkent hij met vreugde dat er een onvoorstelbare schepping is die altijd nieuw is en altijd voortgaat met creëren, die altijd heeft bestaan, die de schepping uit Genesis insluit en die nog altijd doorwerkt. Hij wordt zich bewust van wat onvoorstelbaar is en kan als door een venster in een andere wereld zien. Waar een raam is moet ook een deur zijn. Waar deuren zijn moet ook een weg zijn. Dan gaat hij, hieraan den-kend, naar het strand.

Het water van licHt Hij voelt zich van een last bevrijd als hij door de duinen de oude man al ziet

zitten. Vandaag wil hij met hem praten. Hij gaat naast hem zitten en wacht tot de oude heer zich naar hem toekeert. Dan zegt hij:“Door de erva-ringen van de laatste dagen voel ik me als in een bioscoop. Als ik naar het scherm kijk, zie ik een film waarin ik niet meer meespeel. Als ik me omdraai zie ik alleen maar het donker en een kleine lens waar alles vanuit schijnt te gaan. Zelf zit ik in een onvoorstelbaar niets, waar geen vooruit- of achter-uitgang is. Ik ben alleen in de bioscoop en merk dat ik omringd wordt door iets ongrijpbaars.”De oude man knikt, alsof hij hem wel begrijpt. “Deze toestand noemt men ‘het einde van de we-reld”. Op het moment dat het je duidelijk wordt, weet je dat er een nieuw begin is. Alle mensen op deze wereld lopen in een bol. Een bol heeft geen begin en geen einde. Jij bent op het punt aangeko-men dat je de bol van buiten bekijkt.”“Maar ik kan het me zo moeilijk voorstellen, wat je nu zegt! Waarom zou ik juist een verbinding maken tussen het onvoorstelbare en het voorstelbare, als de machtigste god van deze wereld niet daartoe in staat in? Waarom kan ik dat eigenlijk?”“Roman, dat kun je omdat je een mens bent.”De oude man keert zich weer tot de horizon en Roman begrijpt dat het onderhoud is beëindigd. Ook Roman kijkt weer naar de zee en zoekt naar de fijne streep die de hemel en aarde scheidt. Op dat moment vormt zich een deur, meer een poort, aan de horizon. Hij kan niet zeggen of de horizon ver weg van hem is of dat deze direct door zijn lichaam loopt. Bevindt de deur zich aan de hori-

zon of in zijn hart? Weer verandert het uitzicht. Hij staat weer aan de horizon. Hij gaat door de poort en komt in een onbekende ruimte met veel deuren. In het midden, dat boven afgesloten wordt door een hoge koepel, staat een fontein. Eigenlijk zou deze ruimte donker moeten zijn. Hij kan er geen verlichting ontdekken. Het licht dat hij waarneemt, heeft geen centrum. Alles wat hij waarneemt in de ruimte, geeft licht. Het sterkste licht komt uit de fontein in het midden. Het lijkt alsof de afzonder-lijke waterstralen uit lichtwater bestaan. Hij voelt dat het lichtwater hem innerlijk verrijkt en dat zijn waarneming erdoor op zijn kop wordt gezet.Alles bekijkend loopt hij rond de fontein, die met elke pas verandert. Op een plek ziet hij een straal uit het midden stromen en als hij verdergaat wor-den het er twee, dan drie tot het er uiteindelijk ze-ven zijn, en dan zeven maal zeven en oneindig maal zeven. Hij loopt een aantal malen om de bron heen om het levende, steeds weer veranderende schouw-spel van de waterstralen te ervaren. Ten slotte gaat hij naar de fontein toe en kijkt in de schaal die het water opvangt. Achter hem de poort in al haar heerlijkheid, waardoor hij niet meer terug zal hoeven. En alles wat met het verleden te maken heeft, lost op in de diepte van licht.Zijn eerste gedachte, die de stilte van het waterop-pervlak bereikt, doet een golf ontstaan waardoor een wezen gevormd wordt. Zijn eerste gedachte gaat leven µ



E r is bijna geen kind of volwassene, die bij de aanblik van een knapperend haardvuur niet aan het dromen of nadenken raakt. Wanneer

de lekkende vlammen een stevig houtblok tot niets doen vergaan, zien we een onomkeerbaar proces. Wat zoëven nog echt en sterk leek te zijn, lost zich op in de gloed en de zinderende hitte. Het hoopje as dat overblijft, heeft niets meer van de eigenschap van het hout; het vuur heeft het essentieel veran-derd; een organische substantie omgezet in zuivere energie, het materiële gescheiden van het etheri-sche, het levende van het dode, het veranderlijke van het onveranderlijke. Het dode is achtergebleven in de as, al het andere is door de hitte van het vuur overgegaan in een volkomen andere toestand, die wij zo zonder meer niet kunnen volgen. Zal men het wezen van het hout niet ergens in de lucht terugvinden? Waar is het gebleven? Wij vinden het niet meer. Dat is wat ons in de grond van de zaak zo fascineert in het vuur: het toont ons, hoe materie in energie verandert. Het toont ons het beeld van wat ook eenmaal met de mens zelf gebeurt: het opgaan van zijn huidige toestand in een volledig andere realiteit, waarin klaarblijkelijk al het persoonlijke verdwijnt. Het vuur bewerkt een definitieve gedaanteverwis-seling. De hermetici van alle tijden noemen dit de transfiguratie. Daarom wordt gezegd: “God is een verterend vuur.”

de ontdekkinG van Het vuur De geschiede-nis van de mensheid in de ons bekende wereld is nauw verbonden met het wezen van het vuur. Toen ongeveer 1,5 miljoen jaar geleden de eerste mensen

leerden vuur te beheersen, begon daarmee in feite de beschaving. Het vuur gaf de mens macht over de natuur. Hij kon ermee wilde dieren op een afstand houden, maaltijden koken en licht en warmte genieten. Later leerde hij het vuur ook misbruiken om macht uit te oefenen – met allerlei soorten vuurwapens, die vernietigen en doden. En nog later ontdekte de mens hoe hij het binnen de mate-rie besloten atomaire vuur vrij kan maken – om energie te verkrijgen en ook weer om te doden en te vernietigen. Atomair vuur is het binnenste vuur van de materie – in spirituele zin het vuur van de duisternis, van de sterfelijke natuur.

Het maGiscHe vuur Het vuur heeft, sedert de ochtendschemering van de geschiedenis, voor de mens ook een magische betekenis. In een Griekse sage wordt beschreven, hoe de titaan Prometheus het vuur aan de mensen brengt. Hij stal het van Zeus, de vader der goden. Deze was dermate geër-gerd over het verlies van het waardevolle goed, dat hij Prometheus vastketende aan een bergtop. Elke dag kwam een adelaar die zijn lever opat. Maar Pro-metheus is onsterfelijk, en staat ook voor het vuur van het denken. Niet alleen in Griekenland vertel-len sagen en legenden over de macht van het vuur en over de verering, die de mensen in alle tijden ervoor betoonden. Overal leggen zij een verband met de goddelijke wereld. Nu eens spreken ze van diefstal, dan weer van een geschenk van de goden aan de mensen.Priesters ontstaken tempelvuren en de mensen be-waarden het vuur in de haard. Men verbrandde of-fers, omdat men geloofde dat de goden zich voed-

zoon van het vuurde mens bezit in zijn hart een vurig principe, als onuitwisbare signatuur van een ooit goddelijke toestand. als ‘zoon van het vuur’ was de oorspronkelijke mens verbonden met de geest. de herinnering daaraan drukt zich tot op de dag van vandaag uit in de verhouding van de mens tot het vuur.

zoon van het vuur ��

in de oude teksten uit de veda’s wordt het elektrische vuur ‘pavaka’ of ‘de louteraar’ genoemd


den met de opstijgende rook. En ook tegenwoordig steekt men bij rituelen kaarsen aan en branden we geurende essences, om de atmosfeer doorlatend te maken voor energieën die anders achter de sluier van de grove materie verborgen blijven. Het vuur reinigt de atmosfeer en verhoogt door de hitte haar vibratie en doorlaatbaarheid.Hermes Trismegistos zegt dat vuur ‘het snelste van alle elementen’ is. En inderdaad weten wij uit de mechanische warmtetheorie van de natuurkunde, dat grote hitte gepaard gaat met een zeer snelle be-weging van moleculen. Zelfs een luchtspiegeling op een hete zomerdag komt door de uitwerking van het vuur op de atmosfeer, waarvan de trilling door de hitte wordt versneld.

Het vuur in de licHamelijke mens Met het onderzoek naar het uiterlijke vuur wordt de mens zich ook steeds meer bewust van het feit dat hij zelf door het vuur leeft. De warmte van het bloed, de stofwisselingsprocessen en het leven zelf zijn terug te voeren op werkingen van het vuur. Het is het vuur van de materie dat onze lichamen in de stof-felijke wereld belevendigt, totdat de dood deze vlam laat doven. Dit vuur brandt in de wervelkolom van de mens als het ‘slangenvuur’ evenals in de energie-centra, de chakra’s.

Het astrale vuur In feite is ook het gevoelsle-ven enkel een verbrandingsproces. De mens ‘staat in vuur en vlam’, als hij liefheeft, kent ‘brandende toorn’ en ‘laaiende haat’. Op het niveau van het gevoel en het astrale brandt eveneens een machtig vuur, dat door het bloed raast en het de mens altijd

weer moeilijk maakt. Vaak kan men niet voorkomen dat dit vuur drijft tot ondoordachte uitingen of da-den, die andere mensen misschien brandende won-den toebrengen. Het vuur van de hartstocht woelt in zijn bloed, tot het ‘kookt’ en de mens uitgeput neerzinkt. Deze vuren verbruiken onze levenskracht totdat de voorraad levensenergie is verbruikt. Dan verlaat de natuurlijke ziel, het astrale principe van de gewone natuur, het lichaam en vervluchtigt op den duur.Een ding is zeker: Niet de mens is de meester van dit vuur, maar het zijn materiële en astrale vuren die als dwingende krachten de mensen beheersen. Ook atomen hebben een ‘vurige kern’. Atoom-wetenschappers zijn nog steeds bezig het atomaire vuur ‘nuttig’ te maken voor de samenleving - ten koste van een aantal onoplosbare problemen. De door atoomsplitsing vrijgekomen radioactieve ener-gie is op termijn niet met het leven verenigbaar.

Het elektriscHe vuur Ook het denken van de mens is gebaseerd op vuurprocessen. In de hersenen zijn ontelbare zenuwbanen en -knopen geschakeld met synapsen, waartussen elektrische impulsen tot ontlading komen. Denken is gezien vanuit een stoffelijk standpunt een elektrisch proces en elektri-citeit is een vorm van vuur. Eén enkele elektrische vonk kan een verbrandingsproces in gang zetten. En iedereen heeft wel eens een onweer gadegeslagen, waarbij enorme elektrische krachten vaak genoeg huizen en bomen in brand zetten. In de oude tek-sten uit de Veda’s wordt het elektrische vuur ‘Pavaka’ of ‘de louteraar’ genoemd.Elektriciteit is de hoogste vorm van vuur in de stof-

felijke wereld. Het is tevens een beeld voor de geest, dat de mens geen seconde kan verdragen. Hoe zou het zijn, om met de Geest Gods geconfronteerd te worden? Het zou zijn of men in een bliksemflits was.

Het Geestvuur in de mens En toch heeft het vuur van de geest een anker in het menselijke systeem. Want er zijn nog heel andere soorten vuur, die niets te maken hebben met het vuur in de sterfelijke natuur. Waarom wordt de mens vanaf de vroegste tijden gefascineerd door het vuur? Waarom aanbidt hij het en probeert hij het te ontraadselen? En waarom kwelt hem aan de andere kant het helse vuur van de materie zo hevig, dat hij in reactie daarop zijn soortgenoten, de hele mensheid, onder-dompelt in lijden, haat en geweld?Omdat zijn innerlijke, wezenlijke kern een vuur-principe is, dat niet uit de sterfelijke wereld te verklaren is. Het geestvuur van een andere, hogere vorm van bestaan, diep in ons, is tenslotte de kracht die de mens in deze wereld nooit tot rust zal laten komen. We zijn het dus zelf! De oorspronkelijke goddelijke mens is een ‘zoon van het vuur’.Jacob Böhme beschrijft het geestvuur in zijn boek Aurora, of morgenrood in opgang als een flits: “Nu merk op: Als de flits in het midden oplicht, dan staat de goddelijke geboorte in volle werking. In God is het altijd en eeuwig zo, maar niet in ons, arme kinderen van het vlees. In dit leven duurt de triom-ferende goddelijke geboorte in ons mensen slechts zolang, als de flits duurt. Daarom is onze kennis verbrokkeld (ten dele), in God echter bestaat de flits dus onveranderlijk en altijd en eeuwig.”

Dit flitsende vuurprincipe dat in het hart ligt, vraagt om een omzetting ín ons. Het wil dat wij ons sterfelijke leven opgeven, om het onsterfelijke te kunnen verwerven. Het verlangt dat wij ons leven richten op het Licht van de geest, omdat het niet thuishoort in de stoffelijke wereld en terug wil keren naar de wereld van de onsterfelijkheid. Het verlangt dat wij onze hele aandacht bepalen bij het Licht, dat uitgaat van de wereld van de geest, om ons op te trekken.Dit verlangen - het verlangen naar de geest – is de hoogste vorm van vurig begeren die een mens in dit leven kan ervaren. Wanneer hij dit begeren ruimte geeft ontstaat de nieuwe gestalte van de onsterfelijke ziel, waarvan de hoedanigheid lijkt op het vuur van de zon. Dit vuur schenkt licht en le-ven aan al wat leeft. Het is een belichaming van de universele liefde, die ook Christus wordt genoemd, of de zonnegeest.

de laatste GedaanteverwisselinG De nieuwe ziel, waarvan het wezen de liefde is, wordt uiteinde-lijk herkend door haar ‘alchemische bruidegom’, de geest van het oorspronkelijke zijn. Zijn elektrische vuur verbindt zich in de slangenvuurkolom als in een flits met de ziel tot een laatste gedaanteverwis-seling – de uiteindelijke, onomkeerbare transfigura-tie. Deze laatste gedaanteverwisseling laat geen as na. Daarom wordt dan ook over alle grote ingewijden bericht, dat hun graf leeg bevonden wordt of dat zij op onverklaarbare wijze zijn verdwenen µ

zoon van het vuur ��


D e liefde Leven betekent denken, voe-len, verlangen, iets willen, op iets ho-pen, zich verheugen, aan iets lijden, pijn

ervaren. Het leven betekent vooral liefde zoeken, vinden en leven. De liefde is de kracht die de verbinding creëert tussen twee mensen. De relatie tussen man en vrouw. Maar de liefde is veel meer, zij is de kracht, die op veel plaatsen boven geloof en hoop wordt geplaatst, zij is een universele, god-delijke energie. Zij maakt de verbinding tussen twee tegengestelde polen, verenigt deze en voert deze verder. De liefde is de kracht die in het centrum is en direct op individuele wijze aanknoopt bij elke mens, hem aanraakt en hem door het leven voert. En meer nog, zij voert aan zijn lichamelijke leven voorbij. Zij is de leidster die een verbinding maakt met een hoger niveau van zijn. Zij is een kracht van het hoogste tot aan het laagste. Zij begint in het lichaam van een mens, leidt via de ziel naar de geest en tot eenheid met God .

leven tussen warm en koud Leven in deze wereld betekent aangeraakt worden door twee krachtcentra. Positief, warm en vurig aan de ene kant en negatief koud en waterig aan de andere kant. Als men deze twee polen mannelijke en vrouwelijke kenmerken geeft, neemt men een spanningsveld waar tussen ontvangen – vrouwelijk en scheppen – mannelijk. In deze dynamiek wordt het leven ervaren. Enerzijds scheppende energie die zich uit in de actieve handeling en anderzijds het verlangen naar rust en contemplatie. Wij zien als het ware een horizontale lijn met aan de eind-

punten de dualistische krachten. Op deze horizon-tale bewegingslijn vindt het leven plaats. Een leven op aarde betekent materieel verbonden zijn met de aarde en dit leven ook lichamelijk te ervaren. Wij zijn lichamelijk verdeeld in geslachten en wij ervaren onszelf als man of vrouw . Nochtans spelen zich in de mens processen af waarin beide aspecten werkzaam zijn. De universele leringen wijzen erop dat het menselijke stelsel bestaat uit vier lichamen die verschillend zijn gepolariseerd. Van de vier lichamen van zowel de vrouw, als de man, hebben er twee een sterk uitstralende kant en twee een meer receptieve zijde. Positief betekent ook, met betrekking tot de geslachten, dynamise-rend en creatief, bevruchtend; negatief is ontvan-gend en openbarend.

de polarisatie van de vrouw Waar werkt bij de vrouw de positieve polarisatie, de uitstraling en schepping? Waarin is zij de ontvangende en openbarende, de negatieve pool? Het duidelijkst is de negatieve polarisatie in het zichtbare lichaam. Het ontvangende, barende wordt zichtbaar bij elke geboorte. Ook is het astrale lichaam (begeerteli-chaam) van de vrouw op dezelfde wijze gepola-riseerd. Daarbij is er een grote ontvankelijkheid voor gevoels- en zintuiglijke indrukken en invloe-den. Haar denklichaam is positief gepolariseerd, hier is zij uitstralend en scheppend. Men kan in zekere zin zeggen dat de vrouw krachtige denkim-pulsen kan geven, terwijl de man rustig en sturend kan zijn in het grote gebied van de menselijke ge-voelswereld. In bijzondere gevallen kan de man de gedachtenimpuls van een vrouw opvangen en tot

vuur, water, liefdemoderne onderzoekers nemen in hetzelfde universum ontzaglijke hoge hitte naast onvoorstelbare koude waar. Het element vuur is altijd middelpuntvlie-dend en koude is middelpunt zoekend, ineenkrimpend. door het vuur ontstaat het uitdijende heelal en door intense koude het ineenkrimpende heelal. koude veroorzaakt verstening, kristallisatie. zie die tweelingkrachten nu duidelijk in ons levensveld.

vuur, water, liefde ��

Hoe verweven zijn beide geslachten! Iedereen ondergaat deze ‘correspondenties’, er is een intense energie-uitwisseling tussen de beide polen op alle niveaus


realisatievoeren. Ook het vrouwelijke etherlichaam of levenslichaam is positief gepolariseerd. Het is derhalve dynamiserend, krachtgevend. Dat bete-kent dat de vrouw inwerkt op de atmosfeer van het leven. Zij schept de ruimte, bouwt de energie op waaruit de mensen in haar directe omgeving leven.

de polarisatie van de man Wat straalt de man uit? Waarin is hij de ontvangende en openbarende? In de genoemde visie is het stoffelijke, zichtbare lichaam van de man positief gepolariseerd. Dat wil zeggen, hij schept, getuigt en brengt voort. Hij is dynamisch, er gaat kracht en dynamiek van hem uit. Ook het mannelijk begeerte- of astrale li-chaam is positief gepolariseerd. Hij zendt duidelij-ker wensen en gevoelens van begeerte uit dan dat hij deze kan ontvangen. Het mannelijke etherli-chaam is echter primair ontvangend en opnemend, dus negatief gepolariseerd. Het mannelijke denk-vermogen is ook negatief gepolariseerd. Het is open, opnemend en ontvangend. Het is in staat de ideeën die in de atmosfeer zweven, op te pakken.

de verbindinG Als men deze krachtverhouding eens op zich in laat werken dan ziet men eenvou-dig hoe verweven beide geslachten in werkelijk-heid zijn. De beïnvloeding van de geslachten func-tioneert bovendien vooral atmosferisch. Iedereen ondergaat deze ‘correspondenties’, deze verbin-dingen, onafhankelijk of men alleen of gemeen-schappelijk leeft. Het is geven en nemen. Alles is met elkaar verbonden, een intense uitwisseling van energieën tussen de beide polen op alle niveaus;

een machtige samenvoeging in één magnetische bol van krachten. En toch is deze eenheid niet volmaakt. Als een globe die niet in balans is tolt hij steeds uit zijn middelpunt. De ene keer naar links en de andere keer naar rechts. De verbindende energie ontbreekt, het snoer, de draad waaraan de bolletjes als parels worden bevestigd. Want het maakt niet uit of een mens voor of tegen een le-

ven in een relatie beslist; consequent doorgedacht zal elke toestand een gebrek blijken te hebben. Er is innerlijke onrust, een onbalans, die doet vermoeden dat er nog een zoeken gaande is naar een werkelijke, harmonische verbinding tussen de polen op alle niveaus. De werkelijke verbindende energie is de universele liefde, die zich wil open-baren en die een gigantisch scheppingsplan volgt.

Deze dynamische scheppingsenergie, latent rustend in het hart, kan zich in de mens openbaren. En dit begint logischerwijze in het hart, in het centrum van elke mens. Een proces dat kan beginnen in de heel persoonlijke, lichamelijke ervaring als man en vrouw.

de stroom van verticale enerGie Het begin van deze aanraking bevindt zich in het lichaam en in de tijd van de materiële levenswerelden. Want het scheppende en ontvangende proces op het niveau van lichamelijke openbaring van het leven is een spiegelbeeld van het proces dat plaatsvindt tussen lichaam, ziel en geest. Deze drie niveaus van open-baring moeten heel bewust uit elkaar gehouden worden. Lichaam, ziel en geest kennen ieder hun ei-gen openbaring, maar niettemin is er de nauwst mo-gelijke band tussen deze drie: zonder elkaar bestaan ze niet en er is een ongelooflijk intense uitwisseling tussen deze drie verschillende aspecten. Dit kan men weergeven met een verticale bewegingslijn. Want ook hierin voltrekken zich ontvangen en scheppen. Geven en nemen. Alleen zien we hier een geheel andere bewegingsrichting. Een beweging die niet gebonden blijft aan de aarde, maar die ervan weg-voert, naar iets geheel anders leidend. Gezien vanaf het hoogste punt is de geest het vurige principe, dat zijn scheppende energie overdraagt op de ziel die zich daarvoor heeft opengesteld. De ontvangst van de ziel is de vuurkracht en de matrijs voor het lichaam. De persoonlijkheid, die een deel van het lichaam is, gebruikt deze energie in zijn bestaan. Het is duidelijk, dat deze samenwerking een continu en ongescheiden proces is, dat voortdurend plaatsvindt.


GeestSchepping geest – vuurZiel ontvangt – waterLichaam ontvangt – waterSchepping lichaam – vuurDaad

Het kruis en de Geboorte Als wij deze beide bewegingslijnen beschouwen dan zien we een kruis. De horizontale lijn van de wereldse beweging wordt doorkruist door de verticale, die uitgaat van de geestelijke energie. De verticale lijn is de uitstor-ting van de heilige geestkracht, een energiestroom die als een cascade over de individuele openba-ringsniveaus, geest, ziel en lichaam stroomt. Nu rijst er een vraag. Wat doen de mensen daar-mee? Wij mensen zetten deze energie immers om in werkzaamheid. Nemen wij deze kracht waar, hebben wij een bewustzijn ervoor en als dat zo is, hoe reageren wij erop? Zijn wij bereid het kruis op te richten? Want ons zijn is de horizontale balk en de universele liefdesstroom symboliseert de vertica-le balk. Ontwikkelen wij een ontvankelijkheid voor de hoogste energie die ons bereikt? Want als wij er niet op reageren dan zijn wij geen levende zuil, maar een sluitpost van energie, die niet regeneratief kan werken: bevinden we ons in een doodsslaap. Weliswaar aangeraakt, maar niet reagerend. Dan vindt noch een bewust ontvangen noch een schep-ping plaats. Dan zijn wij als zaden die diep in de aarde rusten en de informatie tot de groei in zich dragen, maar die geen licht of water kunnen ont-vangen. De zaadkorrels blijven dicht. De informatie

van de plant blijft ingesloten in de harde schaal van de korrel en kan zich niet realiseren. Als wij ons be-wustzijn richten op dit kruis dan moet deze energie worden gebruikt. De scheppende daad moet volgen en als dat niet gebeurt ontstaat er een blokkade. Er ontstaat een opstopping die tot kristallisatie (onder-koeling) of explosie (oververhitting) leidt. De vraag rijst, wat kunnen wij als persoonlijkheid doen? In de lichamelijke gestalte, man of vrouw, reguleren we deze processen op heel individuele wijze. Maar van welk geslacht ook, in onze relatie tot de ziel en via haar tot de geest zijn wij als per-soonlijkheid ‘ontvangers’. Wij scheppen nooit uit onszelf. Vanuit ons be-wustzijn als zoekende mens laten we onze focus op de uiterlijke lichamelijke vorm los en gaan we op in de zoektocht naar het hoogste principe, dat ons aanraakt. In deze aanraking ligt dan tevens een opdracht besloten. Want deze aanraking kan niet alleen beschouwend zijn. De zoekende mens is gehouden deze aanraking om te zetten naar het lichamelijke niveau, deze in een zichtbare daad uit te drukken, anders wijkt zij! Deze daad is altijd: mensendienst, op zeer wijze manier iets doen voor de naaste, de medemens. Alleen op die wijze wordt het plan van de schepping zichtbaar in de tijd: door wat de bewuste zielemens doet. Daarbij is het goed te bedenken dat het lichaam en de tijd hun eigen wetten hebben. Op het hori-zontale niveau is er de dood. Maar op de verticale lijn pulseert het eeuwige leven. En als ziel en geest elkaar ontmoeten en tot een nieuwe eenheid ver-smelten, is daar de geestzielemens geboren, die de verticale baan kan betreden.

de teruGkeer Zoals in Genesis beschreven, bewaken de Cherubim aldus de ingang naar het paradijs. Adam (de geest) en Eva (het ziele-aspect) mochten deze tuin niet meer in. De lichamelijke vorm die daaruit voortkomt, de mens, kan onmo-gelijk in de paradijselijke toestand verkeren, zoals wij niet onder water kunnen leven. Adam en Eva, sámen ‘de mens’, wordt net zo lang heen en weer geslingerd tussen de beide polen, tot ziel en (voor-al) de geest weer zien wat in hun kleine wereld of microkosmos was, is en zal zijn. Dat is Christus, de weg die de Vader erkent. Tegelijk is Christus, de nieuwe atmosfeer in de mens, de liefdedaad van God in hem. Het herkennen van de liefdedaad van God betekent het kunnen gaan van deze weg. De verschroeiende hitte van het ikbewuste wijkt; het milde, verwarmende vuur van de ziel, Christus die verlicht, doet wel aan de omgeving: de ware men-sendienst. Dat vormt een kracht die ontvangst en schepping in zich verenigt. De nieuwe schepping, het ‘kind van God’ wordt aldus door de vuurkracht in de mens geboren. En dit goddelijke vuurkind treft de poorten van de stad geopend aan, zoals aan het einde van de Openbaring van Johannes ge-schreven is: “En haar poorten zullen nooit gesloten worden gedurende de dag, want daar zal geen nacht zijn… en hij toonde mij een rivier van water des levens, helder als kristal, ontspringende uit de troon van God en het lam.” µ

Er is een wereld zonder conflict, angst of duisternis. Deze moet overal aanwezig zijn…

literatuur

Egyptische Oergnosis deel ii, j.

van rijckenborgh,

rozekruis pers



T ijdens de alchemistische proeven obser-veerden de onderzoekers de veranderingen van de materie die aan het vuur werd toe-

vertrouwd. Deze veranderingen kwamen overeen met de veranderingen in hun eigen wezen. Aan de waarnemingen van de werking van het vuur ontleenden zij veel kennis omtrent de veranderin-gen die in het zelf plaatsvonden. De toepassing van deze kennis resulteerde tevens in de verfijning van de kunst van het pottenbakken: een vaas kon door chemische reacties tijdens het bakken de verschil-lende kleuren van het vuur prachtig weergeven. Deze kleuren werden immers op alchemistische wijze uitgelegd.Het verhaal van het evangelie bevat drie verschil-lende aspecten:1. de geboorte van Johannes de Doper en zijn

leven,2. de geboorte van Jezus en zijn leven,3. de geboorte van Christus, zijn leven en zijn

lijden.Johannes doopt met water. Johannes is de laatste van de profeten. Hij kondigt de komst aan van Hem, ’van wie hij niet waardig is de schoenriem los te maken’. Joannes betekent water.Jezus wordt door Johannes in de Jordaan gedoopt. Vervolgens daalt de geest, in de gedaante van een duif, neer op Jezus, die met vuur wordt gedoopt: op dat moment verbindt Christus zich met de mens Jezus.De apostelen worden met vuur gedoopt op de dag van Pinksteren en zij verkrijgen het vermogen ’in talen te spreken’. ‘Christos’ is hij die gedoopt is met olie, of met vuur.

de kunst van het pottenbakken Geestelijk ontwaken en metamorfose van de ziel

de geboorte van de nieuwe ziel is een levens-geheim, dat in de middeleeuwen vooral werd gezocht door de kring van alchemisten. in de �e en �e eeuw kende men nog de innerlijke betekenis van de alchemie. de wetenschap van de innerlijke transformatie werd, volgens de wetten van de alchemie, veelal beoefend door onderzoekers, die teruggetrokken leefden. men vergeleek de alchemie heel vaak met de evan-gelische teksten, zoals uit oude manuscripten blijkt. sommigen van hen wisten dat het in het verhaal van het evangelie om een innerlijke transformatie gaat, en niet om een historisch verhaal. juist het vermeend historische is de mythe van het evangelie!

de kunst van het pottenbakken ��

in onze relatie tot de ziel en via haar tot de geest zijn wij als persoonlijkheid ‘ontvangers’. wij scheppen nooituit onszelf


De kunst van het pottenbakken begint met de keuze van de zuivere klei. Vervolgens mengt de pottenbakker de klei met water om deze vochtig en kneedbaar te maken. Van de vochtige klomp klei trekt hij op de pottenbakkersschijf de vorm van een vaas. De vaas van klei is het symbool voor de aardse mens , zoals de Bijbel overvloedig aan-toont.De klei van de vaas kan goud bevatten: de vaas wordt dan gewijd voor een heilig gebruik. De ge-wijde vazen worden op een speciale manier gebak-ken en de zeven regenboogkleuren van het goud en de andere edele metalen verschijnen aan de buitenkant van de vaas. De gewijde vazen worden dan in de tempel van God geëerd!

God wordt hier vergeleken met een pottenbak-ker. De pottenbakker kent niet het resultaat van de alchemische werking van het vuur, maar, als goed ambachtsman, weet hij van te voren waarvoor de vaas die hij maakt gebruikt zal worden. De klei voor de erevazen, bestemd om God te eren, wordt met zorg gekozen, en men kan in vergelijking zeg-gen dat een zoeker die een geestesschool nadert geen gewoon mens is, maar een ’met zorg uitgeko-zen’ persoonlijkheid. Voor diegene die zoekt wordt een andere weg uitgestippeld dan de gewone

wereld aanbiedt. Hij stelt zich niet meer tevreden met wat men hem vertelt, met de gewone wereldse kleuren, met de gewone vermakelijkheden, maar hij zoekt ’iets anders’. Hij wordt wat wij noe-men ’een zoeker’. Door de vele ervaringen heen, wordt de zoeker langs verschillende wegen geleid. De klei van de persoonlijkheid wordt langzaam verwijderd uit de aardse grond. De pottenbakker heeft zijn klei uitgezocht en hem met zorg van de aarde gescheiden.Dan komt het moment waarop de klei wordt ver-mengd en met water nat gemaakt. Dat is het eerste contact met een spirituele leer. Alles wordt in het leven ondersteboven gehaald. Alle waarden van het leven worden door elkaar gegooid en in de war

gestuurd. Geheel nieuwe verhoudingen met men-sen en zaken treden op. Het is een ervaring die de zoeker zijn hele leven lang onthoudt.De zoeker die deze wanorde aanvaardt, die zich door het leven nog niet te zeer heeft laten verhar-den, hervindt als in een nieuwe jeugd een nieuw enthousiasme, een nieuw levensdoel. Hij gaat een spirituele weg op, in de praktijk van de leer: de klei, kneedbaar geworden, wordt op de draaischijf gezet.Deze leer komt hoe dan ook altijd voort uit een

straal van het universele licht. Het kan direct de leer betreffen van de grote gezondenen van het Licht, Jezus, Krishna, Boeddha, of een mens die deze leer heeft verklaard en een broederschap heeft gevormd.De schijf wordt aangedreven, de klei wordt in beweging gezet en gevormd door de vingers van de pottenbakker. Beetje bij beetje vormt de mens zich naar de leer. Hij stemt zijn leven af op de leer. Het betreft een doop ’met water’, een inwijding door water, want de zoeker reageert op een pas-sieve manier. Zo kan men zien hoe een volkomen westers mens een Zen-monnik wordt of een jonge Koreaan een volgeling van Victor Hugo, of dat de leringen van een broederschap van de Andes in Zuid-Amerika in praktijk worden gebracht midden in een grote stad als Parijs of Amsterdam.

In deze toestand is de inwijdingskandidaat nog kneedbaar, hij is verbonden met de kracht van de eeuwigheid. Het is ‘de voorhof van de inwij-dingstempel’. In deze voorhof is alles mogelijk. De voorbereiding is noodzakelijk, opdat de klei de volgende fase kan ondergaan. De kandidaat gaat vastberaden zijn levensweg, met alle toewijding van zijn wezen. Het is het geloof dat alles mogelijk maakt en alles verandert. Zegt men niet ’dat men door de kracht van het geloof bergen kan verzetten’? Het is de fase van de ontdekking, van de opneming in een groep, de fase van devotie. Het is de fase van de ’Johan-nes-mens’. Johannes is de man die geboren is uit deze natuur en die vastbesloten is de weg van de grote bevrijding te gaan en van ganser harte alle gevolgen ervan te accepteren. Er gaat van hem een grote kracht uit. Door de zuivering verbindt hij zich weer met de fundamentele natuur. Hij wordt in staat gesteld deze kracht met anderen te delen. Niets werkt aanstekelijker en wekt meer tot werk-zaamheid dan iemand te zien die doet wat hij zegt en leeft naar wat hij onderricht. Want de doop met water, de doop van ’Joannes’ heeft een grens. Het is de grens van het menszijn, van de klei waarvan wij gemaakt zijn. De geloofsstaat waarop de aardse persoonlijkheid gebaseerd is, opent soms ook de deur voor illusies… en desillusies. We geloven het licht, het verhevene, aangeraakt te hebben, maar de basis van ons wezen is niet veranderd. De mens van de natuur verzet zich tegen een kritieke situ-atie, de oude instincten om te behouden komen aan de oppervlakte. Wij kunnen het verheven gedrag, dat wij ons

De zeven stralen waardoor de ont-

waakte ziel werkt in de wereld zijn:

1 het algemeen belang, het esoteri-

sche of persoonlijke zoeken;

2 het geloof in de leer;

3 de praktijk van de leer;

4. de organisatie van het leven;

5 de chaos, de berg waarop de

vorm sterft;

6 de beslissende keus;

7 de gnostieke magie

�� pentagram 5/2008 de kunst van het pottenbakken ��

de vlam brandt en laait op, het vuur wordt krachtig aan-gewakkerd, totdat de aarden vaas rood begint te wor-den, en dan schittert, in een stralend, wit licht

“Wanneer men daarom in de heilige boeken leest, dat God

een levend vuur is, dan wordt daarmede niet te verstaan

gegeven dat het vuur identiek is aan God, maar dat God, de

Logos, zich openbaart in het vuur. Zich openbaart dóór het

vuur, evenals in en door de andere elementen.

Wanneer daarom een zogenaamde vuuraanbidder, het heilige

vuur nadert, dan was, dan is hij geen heiden, maar een mens

die bewijs toont van enige kennis aangaande een goddelijke

wetenschap!

Wanneer de rozenkruisers het geheim van het vuur benade-

ren, zoals Mozes aan de hand Gods het brandende braam-bos

naderde, dan staan zij op de basis van de heilige taal en wor-

den zij gerangschikt onder de vuurwijsgeren, omdat zij enig

begrip verkregen hebben van de heilige-geestfundering, waar

zij vlak voor zijn geplaatst, of zijn komen te staan.

Wat gebeurt er met Mozes?

Hij nadert het brandende braambos; hij nadert – in zijn dagen

– de goddelijke indalende etherkracht. En zo, staande van

aangezicht tot aangezicht, wordt zijn terughoudendheid, zijn

halfheid, gecorrigeerd, en wordt zijn angst bestraft.

Immers, was hij in de aanvang geen vluchteling voor de eigen

hogere roeping? Hem wordt opgedragen zichzelf en de hem

toevertrouwde kudde uit te leiden naar het dialectische

diensthuis, naar het beloofde nieuwe land en als hij dan na

veel overwegingen deze grootse taak vervult, gaat de ‘wolk

des heren’ hem voor [...]

Het heilige vuur, opgaand in een ethersubstantie niet-van-deze-

natuur, verteert niet, integendeel, het voert de mens, die dit in-

nerlijk waarneemt, tot opstanding in het nieuwe lichtende leven.”

Catharose de Petri, De rozenkruisers en het vuur. In: Nieuw Religeuze oriëntering, mei 1948

De rozenkruisers en het vuur


eigen hadden gemaakt, niet handhaven. Het is de mislukking vanwege de aardse instincten, het ver-langen naar veiligheid, woede, jaloezie, bezitsdrift, enzovoort. De grens van het menszijn is bereikt. De kandidaat ondergaat een opeenvolging van vervoering en diepe depressie. Het ene moment zweeft hij op de wolken en het volgende ogenblik is hij vervuld van wroeging en schuld. De reden daarvoor is dat de persoonlijkheid geboren uit deze natuur, de klei getrokken uit de aarde, zelfs wanneer zij onloochenbare kwaliteiten bezit, nog door het vuur moet gaan om van natuur te veran-deren. Na kortere of langere tijd zal de kandidaat zelf ertoe overgaan te vragen, te smeken om een nieuw licht, een ander begrip, om de zuivering

van zijn wezen. Johannes zuivert zijn inzicht, zijn begeertelichaam, en brengt ze in harmonie met de goddelijke natuur. Meteen treedt Jezus op, en het kan niet anders dat hij op een zeker moment Jo-hannes ontmoet. Maar deze ontmoeting zal op een volkomen onverwachte wijze plaatsvinden. Terwijl de kandidaat het licht aanroept opdat dit licht hem verandert, onderwerpt het licht zich aan hem en vraagt door hem te worden veranderd.Het is niet Johannes die door Jezus wordt gedoopt, maar Jezus die zich helemaal in het water dompelt

en geheel veranderen, of het vuur weigeren. De-gene die niet wil, wordt dan uit het vuur gehaald en het gedane werk met de klei van de vaas wordt dan teruggebracht tot de aardse elementen. De klei behoudt echter een spoor van zijn gang door het vuur, waardoor de persoonlijkheid in een volgende poging gezuiverd kan worden.Maar als het natuurbewustzijn aanvaardt dat het niet meer de eerste plaats inneemt, als de ziel zich overgeeft aan God, begint de stem van het nieuwe bewustzijn te spreken. Het is de grote metamorfose van de ziel. Naast de stem van de leer wordt de stem van de ziel direct hoorbaar. Het is een lichtend bewustzijn, dat alles wat zij nadert doorboort met licht. De eigenlijke alchemische fase ontvouwt zich. Daar kan hier niet in detail over gesproken worden, want zij is voor iedereen verschillend. Men kan ervan zeggen dat de oven geleidelijk wordt gesloten en dat alle zuurstof die hij bevat wordt verbrandt. De temperatuur stijgt nog steeds. Het natuurlijke proces van oxidatie verandert en er verschijnen kleuren op de aarden vaas door de transformatie van metaalzouten van de klei. De vaas tooit zich met levendige kleuren. Men spreekt van het ’licht-kleed van de ziel’ of van de ziel die het Gulden Vlies vervaardigt.Van Jezus-mens wordt de kandidaat Christus. De fundamentele witte straal splitst zich en de zeven regenboogkleuren verschijnen. Hij kan zich ’mees-ter van de steen’ noemen.De vaas is klaar om uit de oven gehaald te worden, en men kan tegen de kandidaat, tegen de leerling van een Geestesschool, zeggen: “Blijf dicht bij de vaas om haar kleuren kenbaar te maken” µ

om door Johannes gedoopt te worden.Alle broederschappen van de Gnosis verklaren dat Jezus de Christus slechts een verschijning is en dat zijn dood op het kruis bijgevolg een onmogelijk-heid is. Zij willen daarmee zeggen dat Jezus de Christus geen natuurgeboren mens was, en dus geen persoonlijkheid ’van klei’ van een gewone mens kon bezitten. Zodra de Johannes-mens zijn opdracht heeft vervuld, verdwijnt hij en wordt hij één met de Jezus-mens. Jezus aanvaardt zijn kruisweg in de persoon van de Johannes-mens om alle herinneringen aan karma op te wekken, ze te zuiveren en aldus de persoonlijkheid geheel te veranderen.Het goddelijke is in de natuur ingedaald en de

godsvonk verandert volkomen de klei van de per-soonlijkheid. En dat is het plaatsen van de aarden vaas in het vuur. Een trilling van een andere na-tuur komt op een concrete manier in het leven tot stand. Een zelfinwijding, niet door een ritueel, maar door de niet aflatende wens: “Schep in mij een gereinigd hart, o Heer”.Johannes, de meest volmaakte mens van deze natuur, wordt minder, opdat Jezus, in hem één geworden, zal wassen. De ziel gaat voor de eerste keer door het vuur. Zij ontdekt dan dat het haar

eigen bekrompen inzicht was die haar belemmerde verder te gaan. De vlam brandt en laait op, het vuur wordt krachtig aangewakkerd, totdat de aarden vaas rood begint te worden, en dan schittert, in een stra-lend, wit licht. In deze vuurgloed kan het gewone bewustzijn zich niet handhaven en het moment van de beslissende keus nadert: of in het vuur blijven

de kunst van het pottenbakken ��


T okpela - de eerste wereld Er was geen begin en geen einde, geen tijd, geen vorm, geen leven. Slechts een onmetelijk

niets, dat begin en einde, tijd, vorm en leven had in de geest van Taiowa. Daarin, als we van daarin kunnen spreken, werkte de schepper, de oerschep-per, Taiowa. De Hopi noemen de meest oorspron-kelijke wereld Tokpela (oneindige ruimte). Dan stelt hij, de oneindige, zich de eindigheid en het leven voor. Hij wil die tot openbaring bren-gen en schept als eerste Sótuknang en spreekt tot hem: “Jij bent de eerste kracht en ik heb je als instrument, als persoon geschapen om mijn plan voor leven in de oneindige ruimte tot uitvoer te brengen. Ik ben jouw oom – jij bent mijn neef. Ga nu en formeer de universa zo dat ze harmonieus samenwerken overeenkomstig mijn plan.” Sótuknang handelt zoals hem is opgedragen en neemt uit de eindeloze ruimte dat wat bedoeld is om materie te worden, vormt en schikt het tot negen universele koninkrijken: een voor Taiowa, een voor hemzelf en zeven universa voor het toe-komstige leven. Na instemming van Taiowa creëert Sótuknang het water en vervolgens de lucht en de wind. Taiowa zegt dan: “Maar je werk is nog niet klaar. Nu moet je het leven en zijn beweging scheppen en maak zo de vier delen, Túwaqachi, van mijn universele plan compleet.”Sótuknang gaat dan naar datgene in het universum wat bedoeld is om de eerste wereld, Tokpela, te worden en schept hieruit degene, die op die aarde zal blijven om zijn helper te worden. Haar naam is Kókyangwuti, Spinvrouw. Spinvrouw ontwaakt en vraagt wie ze is en waarom ze hier is en Sótu-

knang antwoordt: “Kijk om je heen. Hier is deze aarde, die we geschapen hebben. Het heeft vorm en massa, richting en tijd, een begin en een einde. Maar er is geen leven op. We zien geen vreugde-volle beweging. We horen geen vreugdevol geluid. Wat is leven zonder beweging en zonder geluid? Dus is jou de kracht geschonken ons te helpen dit leven te scheppen. Jij kreeg kennis, wijsheid en liefde geschonken om alle wezens die je scheppen zult te zegenen. Daarom ben je hier.”Spinvrouw neemt dan wat aarde, vermengt deze met speeksel, vormt twee wezens en bedekt ze met de witte cape, die de wijsheid zelve is, terwijl ze het Lied der Schepping zingt. De tweeling ont-waakt en vraagt wie ze zijn en waarom ze hier zijn. Spinvrouw geeft hen de namen Pöqánghoya en Palöngawhoya. Ze krijgen de taak om de wereld in balans te houden als het leven op de aarde geplaatst wordt. Pöqánghoya gaat de wereld rond, kneedt met zijn handen de aarde zodat deze volkomen verdicht, Palöngawhoya gaat de wereld rond en brengt het geluid voort dat over het gehele land gehoord wordt. Dit is de ware oorsprong van de echo; omdat alle geluid de weerkaatsing van de schepper is.Als zij hun taken verricht hebben wordt Pöqáng-hoya naar de noordelijke pool van de aardas gestuurd en Palöngawhoya naar de zuidelijke pool, waar ze gezamenlijk het bevel kregen om de wereld op de juiste wijze te laten ronddraaien. Pöqánghoya krijgt tevens de macht om de aarde in een stabiele mate van verdichting te houden. Palöngawhoya ontvangt de macht om de lucht in een rustige beweging te houden en krijgt de in-

het scheppingsverhaal van de hopide Hopi zijn de laatste overlevenden van een bijzonder indianenvolk dat voorna-melijk leefde in de staat nieuw mexico en in het noordoosten van arizona. Het is de meest westelijke groep van de pueblo-indianen. Hun scheppingsverhaal is een mythe van vernietiging en eeuwige wederkeer die zolang duurt totdat de mier-mensen uit zichzelf begrijpen wat de schepper met hen voorheeft. de eindeloze ruimte waaruit alles voortkomt noemen de Hopi’s tokpela.

het scheppingsverhaal van de hopi ��

‘Met dit heb ik u deze wereld gegeven om erop te leven en gelukkig te zijn’

�0 pentagram 5/2008

structie om via de trillingscentra van de aarde zijn roep tot goed of ter waarschuwing te laten klinken.Voor de Hopi hebben het lichaam van de aarde en dat van de mens een overeenkomstige structuur. Ze kennen daarom niet alle trillingcentra langs de aardas maar ook trillingscentra langs de as van de mens. Deze trillingscentra komen overeen met de chakra’s, zij het dat de Hopi er maar 5 kennen, het kruinchakra, het voorhoofdchakra, het keelcha-kra, het hartchakra en het navelchakra of zonne-vlechtchakra.Spinvrouw schept vervolgens uit aarde bomen, struiken, planten, bloemen, allerlei soorten zaad-dragers en vruchtdragers en bekleedt zo de aarde. Op dezelfde manier schept ze allerlei vogels en dieren - vormt ze uit aarde, bedekt ze met haar witte cape en zingt het Lied der Schepping.Sótuknang is gelukkig als hij ziet hoe mooi alles is - het land, de planten, de vogels, de dieren en de kracht die door alles heen werkzaam is.Vol vreugde zegt hij tot Taiowa: “Kom kijken hoe onze wereld er nu uit ziet!” “Het is zeer goed”, zei Taiowa. “Ze is nu klaar voor menselijk leven, de uiteindelijke stap om mijn plan compleet te maken”.

de scHeppinG van de mensHeid Spinvrouw neemt aarde, die uit vier kleuren, geel, rood, wit en zwart, bestaat. Hieruit vormt ze vier menselijke wezens naar het beeld van Sótuknang, de man. Vervolgens vormt ze vier menselijke wezens naar het beeld van haarzelf, de vrouw.Deze menselijke wezens maken een ontwikkeling door die vergeleken wordt met de opkomst van de

zon. Het begint met het donkerpurper van het al-lereerste ochtendgloren. Dit is wanneer Spinvrouw, nadat ze het Lied der Schepping heeft gezongen over de geboetseerde vormen, de bedekking met de witte cape wegneemt en deze vormen tot leven komen. Het purperrood gaat over in geel licht.De mens heeft dan nog een nevel om zich heen en weke plek boven op zijn hoofd. De adem van het leven gaat de mens binnen.De nevel verdwijnt als de zon boven de horizon verschijnt en die de weke plek op het hoofd ver-hardt. En de mens, volledig gevormd, ziet trots in het gelaat van zijn schepper. “Dat is de Zon”, zei Spinvrouw. “Jullie ontmoeten jullie Vader, de Schepper, voor de eerste maal. Jullie moeten je altijd de drie fases van jullie schepping blijven herinneren. De tijd van de drie lichten, het donker purper, het geel en de rode onthulling van het mysterie, de adem des levens en de warmte van de Liefde. Dit ligt in het scheppingsplan besloten zoals in het Lied der Schepping over jullie heen werd gezongen.De eerste mensen van de eerste wereld antwoor-den haar niet, want ze kunnen niet spreken. Omdat Spin Vrouw haar macht van Sótuknang heeft ont-vangen laat ze hem roepen door de echo Lapön-gawhoya.Ogenblikkelijk, met het geluid van een machtige wind, verschijnt Sótuknang voor hen. “Hier ben ik. Waarom hebben jullie mij zo dringend nodig?” Spinvrouw legt uit:“Toen u me de opdracht gaf, heb ik de eerste mensen geschapen. Ze zijn volledig en flink ge-vormd, ze zijn juist van kleur, ze bezitten leven,

ze bezitten beweging. Maar ze kunnen niet spre-ken. Dat is precies wat er bij hen ontbreekt. Ik wil ze dus spraak geven, alsmede wijsheid en het vermogen om zich te reproduceren, opdat zij van hun leven kunnen genieten en de Schepper dank brengen.”Sótuknang schenkt de mens spraak, elke kleur een verschillende taal, met respect voor ieders verschil. Hij schenkt hen de wijsheid en het vermogen om zich te reproduceren en te vermenigvuldigen. Dan spreekt hij tot hen:“Met dit heb ik u deze wereld gegeven om erop te leven en gelukkig te zijn. Er is slechts een ding dat ik van u vraag. Respecteer te allen tijde de Schep-per. Wijsheid, harmonie, en respect voor de liefde van de Schepper die u schiep. Moge deze groeien en nooit vergeten worden voor zo lang u leeft.”De mens gaat nu de aarde bevolken en leeft in vrede met de aarde, met de andere mensen en met de dieren. Maar na verloop van tijd zijn er die de opdracht vergeten die Spinvrouw hen gegeven heeft, de opdracht om hun schepper te blijven eren. Ze gaan geleidelijk hun vibratiecentra aan-wenden voor enkel aardse doelen en vergeten dat hun primaire doel is om het plan van de schepper tot uitvoering te brengen. Tot nu heeft de mens in vrede met de dieren samengeleefd, maar deze nemen afstand van de mens en ’verwilderen’. Uit-eindelijk gaan de mensen zelfs elkaar bevechten en is er alleen nog maar een kleine groep die zich de oorspronkelijke opdracht herinnert. Taiowa besluit de eerste wereld te vernietigen met uitzondering van de groep die zijn wetten trouw is gebleven. Sótuknang vertelt hun dat ze zich

Het donker purperen licht rijst op in het noordenEen geel licht rijst op in het oostenDan komen wij voort uit de planten van de aardeOm een lang leven van blijheid te ontvangenWe noemen ons de vlinderjuffers

Beiden, man en vrouw, richten hun gebed naar het oostenMaken het gebaar vol respect aan de zon van onze SchepperHet geluid van bellen vervult de luchtEn over het gehele land klinkt een vreugdevol geluidWaarvan de blijde echo overal te horen is

Nederig vraag ik mijn vader,de volmaakte, Taiowa, onze vaderde volmaakte, die het schone leven scheptdat het gele licht ons laat zien ons het volmaakte licht te geven

De volmaakte heeft zijn plan ontvouwden schonk ons een lange spanne tijd.Schiep het lied om vreugde in het leven te brengen.Op dit pad van geluk, vervullen wij de vlinderjufferszijn wensen door onze vader zon te groeten

Het lied weerklinkt vol vreugde van onze schepper En wij van de aarde herhalen het, tot voor zijn troon.Bij het verschijnen van het gele lichtherhaalt en herhaalt de vreugdevolle echoklinkt en weerklinkt voor tijden die komen gaan.

Het lied der schepping


Degenen die nog wel het Lied der Schepping zingen, worden uitgelachen


moeten laten leiden door hun kruinchakra. “Met innerlijke wijsheid zullen jullie overdag een wolk herkennen en volgen en ’s nachts een ster. Neem niets mee en jullie reis zal niet eerder eindigen dan wanneer de wolk en de ster stoppen.” Over heel de wereld verlaten mensen hun huis en haard en beginnen de wolk en de ster te volgen. Vele men-sen vragen wat hen bezielt. Als ze vertellen over de wolk en de ster worden ze niet geloofd, men ziet immers niets. Zo verzamelt zich ten slotte vanuit alle windstre-

ken een groep op een bepaalde plaats. Als iedereen gearriveerd is, verschijnt Sótuknang en leidt hen naar een heuvel, waarin de miermensen leven. Ze maken een gat in de top en gaan naar binnen. Sótuknang zegt hen: “Nu gaan jullie de mieren kiva (hopi-nederzetting) binnen, waar je veilig zult zijn terwijl de wereld verwoest wordt. Terwijl jullie hier zijn, wil ik dat jullie leren van de miermensen. Ze zijn nijver, ze verzamelen ’s zomers voedsel voor de winter, Ze blijven koel als het warm is en blijven warm wan-

neer het koud is. Ze leven in vrede met elkaar. Ze zijn gehoorzaam aan het scheppingsplan.”De wereld wordt door het vuur van vulkanen ver-woest en daarmee eindigt de eerste wereld.

tokpa - de tweede wereld Het duurt lang voordat het oppervlak van de aarde is afgekoeld. Ondertussen leven de mensen in geluk onder de grond, hoewel het voedsel schaars wordt. Dan schept Sótuknang de tweede wereld. Hij maakt die geheel verschillend van de eerste; waar eerst water was is nu land en waar land was is nu water. Op-nieuw geeft Sótuknang de mens de opdracht om volgens het plan van de schepper te leven.Opnieuw gaat de mens deze wereld bevolken en opnieuw gaat het fout. Ze leven afgezonderd van de dieren en zorgen geheel voor hun eigen zaken. Ze bouwen huizen, ze maken handgereedschappen en beginnen te handelen en te ruilen. En hiermee beginnen de moeilijkheden. In de tweede wereld is alles wat de mens nodig heeft en toch willen ze steeds meer. Langzaam veranderen hun lofzangen aan de schepper in lofzangen aan de goederen en dwalen ze af van hun opdracht. Degenen die nog wel het Lied der Schepping zingen, worden uitge-lachen. Opnieuw besluiten Taiowa, de oerschepper en zijn neef om de wereld te vernietigen en opnieuw worden degenen, die niet afgeweken zijn, onderge-bracht bij de miermensen. Opnieuw wordt de tweeling Pöqánghoya en Palöngawhoya tegengehouden in hun taak om de wereld in balans te houden. Weer tolt de wereld als een gek in het rond, waardoor bergen in zee

Hopi is de afkortinG van de term die Het volk gebruikt om zichzelf aan te duiden: ‘Hopituh Sinom’, ofwel ‘de mensen van Hopi’. Vroeger stonden de Hopi ook wel bekend als Moqui of Moki. Er zijn verschillende vertalingen van de naam Hopi, zoals: “mensen die op de juiste wijze leven” of “ de vredelievenden” of ook wel “goed, vreedzaam en wijs”. De Hopi spreken een dialect uit de taalfamilie van de Uto-Azteekse talen. Van de ongeveer 18.000 Hopi die nu nog over zijn, leven de meesten midden in het reservaat van de Navajo, verdeeld over elf autonome dorpen. Zij wonen in hun karakteristieke, in terrassen gebouwde, Pueblo-gebouwen.

De Hopituh Sinom kennen een grote vredelievendheid, die samengaat met een bijna strijdloze aanvaarding van het lot. Ze wachten op de terugkeer van hun verloren witte broeder, Pahána, zoals de Maya’s de witte god met baard, Ku-kulcan, verwachtten en de Tolteken en de Azteken Quetzalcotl.



vallen en vloedgolven zich over het land uitstorten. Daardoor koelt de aarde sterk af en wordt geheel bedekt met ijs. Ondertussen leeft de groep overge-blevenen in vrede bij de miermensen.

kuskurza – de derde wereld Dan, na een hele tijd krijgt de tweeling de opdracht om hun taken bij de polen van de aarde weer op zich te nemen. De aarde komt weer in balans. Gelijde-lijk warmt zij weer op en Sótuknang begint aan de derde schepping van het leven op aarde. Als de aarde klaar is voor menselijke bewoning, gaat hij naar de Mierenheuvel en roept de mensen om naar buiten de komen. Dan zegt hij: “Ik heb jullie gered zodat jullie je opnieuw over de wereld kunnen uitzaaien. Maar onthoudt te al-len tijde de twee dingen die ik jullie nu ga zeggen. Ten eerste: wil mij, uw Schepper, altijd met eerbied bejegenen, en respecteer elkaar. Ten tweede: laat te allen tijde vanaf alle heuveltoppen lofzangen weer-klinken. Zodra ik jullie geen lofzangen voor jullie

tiging vindt plaats door water. Enorme hoosbuien doen al het land overstromen. Ter redding worden de mensen door Spinvrouw in lange bamboesten-gels gestopt met voldoende voedsel om een lange tocht te maken. Als het gestopt is met regenen maakt Spinvrouw vlotten van riet voor de mensen in de bamboestengels. Met deze vlotten trekken ze in de richting van de opkomende zon. Er zijn stap-stenen voor hen weggelegd waar ze kunnen zaaien en oogsten alvorens verder te trekken.

túwaqacHi – de vierde wereld Eindelijk bereiken ze een groot land met hoge bergen. Daar verschijnt opnieuw Sótuknang voor hen en spreekt: “Kijk in de richting vanwaar je gekomen bent en zie de eilanden waarop jullie leefden. Het zijn de voetsporen van je reis, de toppen van hoge bergen van de derde wereld, die ik verwoest heb. Kijk nu.”Terwijl de mensen kijken, verdwijnen de eilanden een voor een in het water. Sótuknang vervolgt: “Zie, ik heb zelfs jullie voetsporen uitgewist, de stenen die ik voor jullie had achter gelaten.”“Voor ik jullie ga verlaten, nog dit. De naam van de vierde wereld is Túwaqachi, de complete wereld. Jullie zullen zelf ontdekken waarom. Het is erin niet zo gemakkelijk en mooi als de voorgaande. Het heeft hoogte en diepte, hitte en koude, schoonheid en dor-heid. Wat jullie kiezen be-paalt of jullie deze keer wel het plan van de schepping zullen uitvoeren” µ

Hun scheppingsverhaal is opmerkelijk en bestaat feitelijk uit

twee gedeelten. Het eerste gedeelte beschrijft de schepping

van de eerste, oorspronkelijke wereld tot en met de schep-

ping van de eerste mens. Het tweede gedeelte beschrijft de

opeenvolgende herscheppingen van de wereld. Herschep-

pingen die volgden op een verwoesting door de goden omdat

de mensheid telkens opnieuw afweek van zijn opdracht, en

omdat hij vergat zijn schepper te eren. Volgens de Hopi-over-

levering is tot nu toe de wereld driemaal verwoest en leeft de

huidige mens in de vierde wereld.

Het scheppingsverhaal van de Hopi

literatuur:

Book of the Hopi, f. waters,

penquin books

Hopi, deur van verleden en

toekomst, dick de soeten, ankh

Hermes

Schepper hoor zingen, weet ik dat jullie opnieuw tot kwaad zijn vervallen.”De mens gaat weer de aarde bevolken en vervolgt zijn ontwikkelingsweg. In de eerste wereld leefden ze met de dieren, in de tweede wereld leerden ze ambachten, handel en bouwden ze dorpen. Nu, in de derde wereld bouwen ze grote ze steden en

ontwikkelen een hele industrie, ze kennen zelfs vliegende schilden, waarmee ze andere steden kun-nen aanvallen. Hun creativiteit wordt gebruikt om te vernietigen.Sótuknang besluit in overleg met Spinvrouw opnieuw de wereld te vernietigen en degenen die lofzangen zijn blijven zingen te redden. De vernie-


�� pentagram 5/2008 tijd voor leven �� pentagram 5/2008

licht het anker+++ uit het journaal van de eerste stuurman: +++ opgetekend en overgebracht voor de levensschepen op de oceanen, een oproep aan alle innerlijk varende zee-lieden en tot de geestelijke eer van de maritieme traditie. +++ wij hopen dat onze schepen elkaar eens in de straling van het nieuwe morgenlicht zullen kruisen +++ ad honorem jesum +++ ahoi +++

d e lange reis loopt ten einde. vooruit aan stuurboord werd de thuishaven waargenomen; bin-nenlopen in de vroege avonduren. Helder zicht en ondanks beweeglijke zee lopen we goed door. er is iets onverwachts gebeurd: een loods is aan boord gekomen die door het over-

handigen van een persoonlijke boodschap aan de officier van dienst mijn meest geheime vermoedens bevestigde. volgens de bevelen van de admiraliteit neemt direct na aankomst een nieuwe kapitein het schip over. ik word teruggezet in rang naar �e stuurman en er is een aangepaste bemanningslijst bijge-voegd. een nieuwe opdracht voor de reis is inmiddels gegeven.

ik had wel verwacht dat deze laatste reis onder mijn bevel niet zonder gevolgen zou blijven; in het geheim heb ik ernaar verlangd. in feite kwam de boodschap bijna als een verlichting – ondanks mijn eerzucht en geloof in een maritieme carrière. zoiets als het afleggen van een schande, een onverklaar-bare schuld, en tegelijkertijd de terugkeer naar eerzaamheid en verantwoordingsgevoel.drie schipbreuken, de uitbraak van besmettelijke ziekten onder de bemanning, plundering en verduiste-ring van onze lading net als eigenmachtige veranderingen van koers tijdens verschillende reizen vielen ondubbelzinnig onder mijn verantwoording. en er waren ook sterfgevallen, niet alleen door geweldda-dige conflicten in verre streken, maar ook door een geheel verkeerde inschatting van de situatie. veel trouwe en eerbiedwaardige bemanningsleden zijn niet meer aan boord en wij treuren ook om hen. in het bijzonder deze tragedies, het uiteindelijke mislukken van al onze opdrachten en de niet te re-pareren schade aan het schip deden het geduld van de admiraliteit opraken. Hier moet overigens niet ongenoemd blijven dat er tot op de huidige dag onder de bemanning steeds stemmen opgingen die het echte bestaan van een admiraliteit betwijfelden. de eigenmachtige koersveranderingen en de zelfgekozen missies hadden teveel de gedachte doen postvatten dat er in het geheel geen ordenende instantie zou zijn, en dat er ook geen bevelen gege-ven waren van hogerhand. en keer op keer leek dit te worden bevestigd: de onafzienbare verten en afschrikwekkende meedogenloosheid van de zee, adembenemende ondiepten met de zonderlingste en gevaarlijke schepsels, de ongeremde ongedisciplineerdheid aan boord, niet alleen veroorzaakt door een voortdurend verslechterende verzorging, en de knagende ontevredenheid over de noodzaak een kapi-tein alleen maar te moeten vertrouwen omdat hij nu eenmaal aan boord is en de koers heeft uitgezet. Hoe vaak was de situatie dicht bij muiterij, werd de brug bezet door opgewonden leden van de beman-ning en werd met hoongelach elk bevel genegeerd. alleen de chaos die erop volgde en het dreigende gevaar van de uiteindelijke ondergang kon in de loop van de tijd de ergste muiters laten voelen dat een slechte kapitein altijd nog beter is dan helemaal geen.Het was daarom verrassend een loods aan boord te krijgen van de admiraliteit. Het was voor mij echt een wonder; temeer daar de loods onbekend bleef en het schip onmiddellijk na de overhandiging van de nieuwe orders weer verliet. voor een moment gaf alleen dit voorval meer rust, orde en duidelijk-heid bij de bemanning dan alle orders tot dan toe. Hoewel ik voor mij, als voormalige gezagvoerder, het bestaan van de admiraliteit nooit betwijfelde, voelde ik me toch altijd geroepen geheel vrij te handelen en leek het mij dat mijn beslissingen altijd in overeenstemming waren met de wensen van hogerhand. er was echter nog een andere aanwijzing, iets wat zo eng en onafwijsbaar was, dat ik tot op heden heb getracht het voor de bemanning verborgen te houden: het schip verbergt iets. op onze eerste reizen was het al opgevallen dat in de loop van de tijd steeds meer nieuwe eigenschappen en mogelijkheden van de constructie van het schip zichtbaar werden. vooral als er bijzondere eisen gesteld werden of we gevaren moesten trotseren. tijdens mijn eerste reis stelden we bijvoorbeeld al vast dat ons schip volmaakt zeewaardig is en dat we

+++ persoonlijk logboek van de kapitein, �e jaar, �0e dag, 0�.00 +++ aankomst bij het punt van uitgang +++ nieuwe orders van de admiraliteit +++ laatste aantekening als kapi-tein +++


om ons te oriënteren niet afhankelijk zijn van de nabijheid van een bekende landmassa. naast nieuwe functies als zee- en luchtschip moesten we ook onze inschatting van de grootte en de vorm van het schip steeds opnieuw bijstellen. de werkelijke lengte, breedte, hoogte en inhoud van het schip is zelfs mij als verantwoordelijke officier geheel onbekend; evenmin is het aantal dekken mij bekend.

ik herinner me met afkeer en ontsteltenis hoe we een van de tussendekken binnengingen. uit pure nieuwsgierigheid en met een hartstochtelijke drang tot onderzoeken braken de eerste stuur en ik met geweld een van de tot nu toe gesloten gebleven luiken open. daarachter bevonden zich een eindeloos aantal hutten en alweer tussendekken die bovendien door allerlei wezens bewoond werden, die ons overigens wel heel bekend voorkwamen. niet dat wij hen al eens eerder ontmoet hadden, maar hun bijzondere uitstraling en stemming bezaten een sterke aantrekkingskracht. wij konden ons maar ter-nauwernood losmaken van deze vreemde magie en het ruim weer verzegelen. toen zwoeren we dat we nooit meer op gewelddadige wijze in deze compartimenten van ons schip zouden komen. toen de bemanning op de brug bezig was nieuwe apparaten aan te brengen om de navigatie en het stu-ren bij het binnenlopen te verbeteren, gebeurde er ook iets merkwaardigs. we waren zo enthousiast over de nieuwe technologie en de moderne werktuigen, dat we bijna neerbuigend deden over tradi-tionele boordinstrumenten, die tot de inventaris behoorden. Hierbij waren onze stuurlui heel vlijtig betrokken. deze betrokkenheid kwam tot zijn hoogtepunt met het voorstel de navigatie geheel over te laten aan de nieuwe apparaten. de gevolgen waren afschuwelijk en tot op heden is de schipbreuk in de mare mentalis in het journaal opgeschreven als een van ergste gebeurtenissen die wij aan boord van dit schip hebben meegemaakt. de navigatie-instrumenten gaven een totaal verkeerde koers aan; ook waren alle stellaire ijkpunten verdwenen. dit ontdekten we pas toen de opgelopen averij gerepareerd werd. tengevolge hiervan bleek dat ons schip voor totaal andere reizen geschikt was, dan wij in onze stoutste dromen ook maar vermoedden. wij waren derhalve ook niet verbaasd toen we tijdens het strippen van bekabeling van de commandobrug volkomen onbekende instrumenten en apparaten tegenkwamen. die waren weliswaar geheel optimaal geïntegreerd in het schip maar kwamen nergens op de bouwplannen voor en ook was er nergens een handleiding van te vinden. door onze ervaringen in het tussendek kwam er geleidelijk een bepaalde eerbied in ons op, en het inzicht dat wij van deze dingen niets begrepen. ik kan dan ook niet ontkennen dat door de aanstelling van een nieuwe kapitein speciaal deze gebeurtenissen weer in mijn herinnering terugkomen en er zich ook een gewaagde samenhang ervan aandient. welke koers ligt voor ons? waar zal de nieuwe kapitein ons naartoe leiden?

we komen in de haven terug vanwaar we ook vertrokken. alvorens te ankeren heb ik het schip vol-ledig laten zwaaien waarna ik het bevel ‘stop machines’ gaf. als teken van het nieuwe begin en om de komende opdracht te horen verzamelt de gehele bemanning zich op het bovendek. doordat er een nieuwe bemanning aan boord komt zullen we afscheid moeten nemen van enkele oude en goede vrienden. wij zullen nieuwe bemanningsleden begroeten en het valt te verwachten dat deze verande-ring na een zo lange reis niet geheel zonder strubbelingen zal plaatsvinden. om de algemene moraal te versterken heb ik de toespraak tot de bemanning en de officiële overgave van het commando aan de nieuwe gezagvoerder aangekondigd voor ��.00 uur. +++ moge God met ons zijn +++ µ

Documents

pentagram - Gedichtbundel | Gedichtenstroomt, de verandering van water in wijn tijdens de bruiloft te Kana, de genezing van een zieke bij het bad van Bethesda, het genezing brengende