SZPM BESPLATEN VESNIK» za sega{ni i za idni penzioneri

Izleguva edna{ mese~no. Redakcija tel. 02 3223 710 e-mail: kontakt@szpm.org.mk www.szpm.org.mk

Godina VI, broj 64

PENZIONER

Na 14 dekemvri 2013 godinaIzvr{niot odbor na SZPM jaodr`a 19-tata sednica, na

koja se razgledaa rezultatite odraboteweto vo izminatiot periodod godinata. Na sednicata prisus-tvuvaa: Besnik Pocesta, potpret-sedatel na Sobranieto na SZPM,pretsedatelot na Nadzorniot odborDone Nikolovski, Gojko Eftoski,pretsedatel na Sobranieto na ZP

Tetovo, [aban Azizi, pretsedatelna IO na ZP Tetovo, Milevka Zdra-vkovska, pretsedatel na Komisijaza kulturno-zabaven `ivot,Stojan~e Stefanovski, pretse-datel i Ilija Gligorov, ~len na Ko-misija za zdravstvo, Kalina Sli-vovska - Andonova, pretsedatel naKomisija za informirawe i izda-va~ka dejnost i Mendo Dimovski,urednik vo vesnikot „Penzionerplus”.

Sostanokot go vode{e pretseda-telot na SZPM Dragi Argirovski kojvo vovednoto izlagawe istakna de-ka rabotata na Sojuzot na zdru`e-nijata na penzioneri na Mekedonijase odviva kontinuirano i uspe{nospored Programata za 2013 godinavo site segmenti.

Napravena e i komparativna ana-liza za Predlog-zakonot za penzi-onerskoto organizirawe vo Repub-lika Makedonija iistata e dostavenado Ministerstvotoza trud i socijalnapolitika, kako i dosoodvetnite organii tela na Vladatana Republika Ma-kedonija. Zaedno soMinisterstvoto zatrud i socijalnapolitika, Vladatana RM i FPIOMprezedoa anga`manza Sojuzot da senajde raboten prostor koj nema mno-gu finansiski da mu go optovaruvabuxetot, za da mo`e sredstvata dabidat prenaso~eni vo druga namenavo korist na site penzioneri.

Spored dnevniot red na sednica-ta najnapred bea razgledani poka-zatelite za finansiskoto rabote-we na SZPM vo izminatiot period.Od strana na Nadzorniot odbor i oddiskusijata na prisutnite be{eoceneto deka raboteweto e prika-`ano jasno i analiti~ki, a od pri-lo`eniot materijal se gleda dekase rabotelo i namenski i doma}in-ski. Materijalot }e poslu`i kakobaza i kako patokaz za izgotvuvawena finansiskiot plan na SZPM za2014 godina.

Potpretsedatelot na IO na SZPMMetodija To{evski gi zapozna~lenovite na IO so rezultatite od

Proektot za sreduvawe na eviden-cijata na ~lenstvoto po zdru`enijai op{tini, istaknuvaj}i deka Pro-ektot e pri kraj. Pogolemi proble-mi se u{te ima vo trite invalidskisojuzi. Na sednicata be{e konsta-tirano deka ovoj proekt e od isto-risko zna~ewe i za Sojuzot i za~lenstvoto.

Be{e usvoen i Izve{tajot za Re-gionalnite i Republi~kite sports-

ki natprevari ibe{e konstatiranodeka se sprovedeniuspe{no so izvesnizabele{ki i pro-pusti koi treba dase dostavat do zd-ru`enijata za da nese povtorat vo na-rednata godina.

Za Izve{tajot zanatprevarite i zaRepubli~kata re-

vija na pesni, muzika i igri izla-gawe ima{e Milevka Zdravkov-ska. Be{e konstatirano deka revi-ite se se pouspe{ni i pokvalitetnii iako se revijalni imaat natpre-varuva~ki duh {to pozitivno vlijaevrz penzionerite.

Izve{tajot za rabotata na Komi-sijata za zdravstvo go obrazlo`ipretsedatelot na Komisijata Stojan-~e Stefanovski. Toj predlo`i i be-{e ednoglasno usvoeno 2014 godinada bide proglasena za „Godina na so-lidarnost”, a da se izgotvi i socija-lna karta, koja }e pomogne vo sprove-duvaweto na socijalnata solidar-nost. Be{e predlo`eno pilot-zdru-`enie da bide ZP \or~e Petrov.

So posebno vnimanie be{e raz-gledan i analiti~niot i detalenIzve{taj od 13F3ZO koj se odr`a voQubqana i na koj, po ~etvrti pat,prisustvuva{e Delegacija na SZPM

i Folklorna grupa od ZP Tetovo, aza u~estvoto referira{e potpret-sedatelot na Sobranieto na SZPM,Besnik Pocesta koj be{e {ef naDelegacijata. Be{e oceneto dekau~estvoto donelo pove}ekratnapridobivka za Sojuzot, no i afir-macija na Republika Makedonijanadvor od dr`avata.

Bea doneseni i pove}e odluki ibe{e re{eno finansiskite planovii Programite za rabota za 2014 god-ina zdru`enijata da gi donesat dokrajot na godinata.

Vo diskusijata u~estvuvaa siteprisutni, koi naedno na pretseda-telot na SZPM Dragi Argirovski muja ~estitaa nagradata „11 Oktomvri”za `ivotno delo kako najvisokoop{testveno priznanie.

Kalina S. Andonova

VO OVOJ BROJ...

ZABAVA

ZDRAVSTVO

PANORAMA

str. 12

str. 15

str. 16

PENSIONISTËT E DIBRAN

VIZITOJNËQUETET

str. 13

str. 11

REFERAT NA GOJKOEFTOVSKI

ZA ^ISTOTATA NA MAKEDONSKIOT

JAZIK

NAGRADA ZA [EESETGODI[NOTVORE[TVO

ZNAEWE IMUDROSTPRETO^ENIVO PRAKTIKA

str. 7

str. 8

QUBOPISOT NA DRAGI ARGIROVSKI

str. 9

29 noemvri 2013 godina

\

\

str. 10

Dobroto rabotewe patokazza narednata godina

Ministerot za trud i socijal-na politika, Dime Spasovprisustvuva{e na konferen-

cija po povod odbele`uvaweto natradicionalnata "Nedela na gri`aza stari lica” pod mototo "NIE sa-kame, VIE znaete, ZAEDNO mo`e-me”. Odbele`uvaweto na "Nedelatana gri`a za starite lica” ima zacel da go promovira aktivnoto sta-reewe i me|ugeneraciskata soli-darnost so koja starite lica }eimaat dostoinstven `ivot, kom-pletno integrirani vo op{testvoto.

- Stareeweto na populacijata,samo po sebe nametnuva golem brojnovi kvalitativni i kvantitativnizdravstveni, ekonomski i socijalnipredizvici. Ednostavno nema sfe-ra vo op{testveniot `ivot vo kojane mo`at da se po~uvstvuvaat pos-ledicite na demografskoto stare-ewe. Vo taa nasoka se i nizata re-formi koi{to Vladata na Republi-ka Makedonija gi prezema vo zdrav-stvenata za{tita, vo socijalnataza{tita i preku drugi formi so {tozna~ajno se vlijae kon podobruvawena zateknatata sostojba, istaknaSpasov.

- Postojat pove}e dokumenti nanacionalno nivo za ureduvawe napolitikite za stareewe preku koise obezbeduva celosna integracijai participacija na postarite licavo op{testvoto ksko {to se Nacio-nalnata Strategija za stari lica2010-2020. Osven ova, Ministers-tvoto za trud i socijalna politikarabote{e i na drugi formi na po-dobruvawe na `ivotot na staritelica, kako {to se otvoraweto dne-vni centri za stari lica vo ^a{ka,Bogomila, Samokov, Bu~im, Vev~a-ni, Centar, ^air, vo zavr{na faza ei Dnevniot centar vo Gazi Baba, za-po~nuvame da rabotime na objekt zaDneven centar za stari lica vo Ne-gotino, a dopolnitelno e planiranootvorawe na dneven centar vo ^e-{inovo - Oble{evo i Vinica. ]ebidat otvoreni i Centri za davawepomo{ vo doma{ni uslovi; obezbe-duvawe socijalna za{tita i soci-jalna sigurnost preku proekt Baw-sko klimatska rekreacija za koris-nici na penzija, usluga koja godina-va ja iskoristija 5500 lica, a pro-ektot }e prodol`i da se realizirai vo 2014 godina, za {to se obezbe-deni sredstva vo Buxetot na Repu-blika Makedonija i zavisno od in-teresot {to }e bide poka`an, pos-toi mo`nost od dopolnitelno pro-{iruvawe na opfatot na penzione-ri, potoa volontersko anga`irawei aktivnosti kon starite lica odstrana na Crveniot Krst na Make-

donija preku Proektot gri`a zastari lica vo doma{ni uslovi (na-cionalno nivo), verificirana Pro-grama za pomo{ i nega vo doma{niuslovi od strana JU Centar za ob-razovanie na vozrasni - zdru`enieHUMANOST i drugo - dodadee Spa-sov.

Toj u{te edna{ istakna deka zaVladata i Ministerstvoto za trud isocijalna politika osobeno eva`na promocijata na voninstitu-cionalnite formi za gri`a na sta-rite lica, so akcent na privleku-vawe na investicii vo delot na ot-vorawe na kapaciteti za zgri`u-vawe na stari lica.

- Vo Republika Makedonija pos-tojat ~etiri javni domovi za starilica. Pridobivkite od procesot napluralizacija na ustanovite za so-cijalna za{tita go po~ustvuva isamata dr`ava. So otvoraweto naprivatnite ustanovi koi gi ima 15dosega, kapacitetite za smestuvawese zna~itelno zgolemeni. Moram daizdvojam nekolku merki preku koise sogleduva serioznosta vo pris-tapot koga se vo pra{awe povol-nostite za izgradba na novi kapa-

citeti. Neodamna, Vladata na Re-publika Makedonija ovozmo`i pro-da`ba na grade`noto zemji{te sopo~etna cena od 1evro za m2 sonamena za izgradba na ustanovi zasocijalna za{tita na stari lica;namaluvawe na cenata na komunal-nite taksi za 95%; obezbeduvawena povolni kreditni linii prekuMakedonskata banka za poddr{kana razvojot za izgradba na ustanoviza stari lica i povrzuvawe so po-volnostite {to se nudat prekuAVRM i Agencijata za pottiknuvawena pretpriemni{tvoto; obezbedu-vawe na preduslovi stranski dr-`avjani da mo`at da gi koristatdoma{nite kapaciteti za zgri`u-vawe na stari lica, preku izmenina regulativata za obezbeduvawena privremen prestoj; sprovedu-vawe na edna po{iroka promocijana paketot na povolnosti kako preddoma{ni, taka i pred me|unarodniinvestitori. Vo odnos na penziite,vo periodot od 2006 do 2013 godinaprose~nata penzija e zgolemena za50%. Samo vo 2013-ta godina, vkup-noto zgolemuvawe na penziite e za7,35%. Dopolnitelno, site penzii}e se zgolemat za 5%, po~nuvajki odmart 2014 godina, - re~e Spasov.

"Nedela na gri`a za stari lica”be{e odbele`ana vo pove}e zdru-`enija na penzioneri kako i odpove}e institucii koi se povrzaniso ovaa populacija.

K.S.Andonova

Nedela na gri`a za starite lica

NASTANI

AKTIVNOSTI

ZADOVOLNI ODPOSTIGNATITEREZULTATI str. 5

str. 2

str. 4

str. 3

DOMA[NA VIZITA ZASTARITE BOLNI LICA

AKTIVNOSTI PENZIONER plus noemvri 20132

Pri po~etokot na raslojuvaweto na politi~-kite partii, prvo VMRO-DPMNE vo 1995 go-dina, SDSM 2001 godina i LDP 2003 godina,

vo partii }erki, ili paralelni partii, so ogleddeka zadr`uvaa glavno ista, nemodificirana po-liti~ka i programska orientacija, se postavi ipra{aweto za regulirawe na frakcionerskotodeluvawe vo ramki na partijata, so posebni sta-tutarni normi. Idejata be{e da se ovozmo`i de-mokratsko zbogatuvawe na politi~kata ponuda votragaweto po programski re{enija na nekoi poli-ti~ki, no i ekonomsko-socijalni pra{awa. Reak-cijata na nedopu{taweto na takva statutarnamo`nost vo VMRO be{e formiraweto na VMRO -Vistinska, a vo SDSM formiraweto na NSDP.Ottoga{ kako da se zaboravi na pra{aweto nafrakciite. Partiite }erki koi se izdvoija ilinapolno nestanaa, ili pak, nekoi od taka izned-renite partii po~naa da se vra}aat vo sostavot napartijata majka.

Ovoj uvod go napraviv za da poka`am kolku mal-ku treba da se stori za da se zbogati demokratska-ta sodr`ina vo deluvaweto na partiite, i da sezbogati programskata ponuda kon ~lenstvoto i konelektoratot. Za `al u{te mnogu voda }e prote~eniz Vardar dodeka ovaa iluzija stane realnost.

Sega da se vratam na mojata osnovna namera.Mo`e li frakcionerskoto deluvawe na ~lens-tvoto na raznite grupi vo zdru`enijata, i vo niv-nite asocijacii, sojuzi, unii, soveti i sl. da seprifati kako metod na rabota, a ne kako reakcijai osnova za izdvojuvawe i osnovawe novi para-lelni zdru`enija, sojuzi, a vo nekoi slu~ai i no-vi politi~ki partii. [to e toa {to gi tera lu|e-to da pristapuvaat kon ovoj radikalen ~ekor, kojvo osnova ja devalvira i ulogata i pridonesot namati~nite zdru`enija, sojuzi, unii i sl. vo oblas-ta vo koja deluvaat, a voop{to ne ja unapreduvaili racionalizira sodr`inata na aktinostite votaka osnovanite paralelni organizacii.

Edna podlaboka analiza na ovoj fenomen vo make-donskata op{testvenost uka`uva na nekolku bitnikomponenti na koi vo zakonskite propisi {to ja re-guliraat ovaa materija ne im se obrnuva vnimanie.

]e zapo~nam so navodno, najtrivijalnata pri~i-na na koja i davam zna~ajno mesto. Spored Zakonotza zdru`enija i fondacii, kako posledna zakon-ska regulativa koja od minatoto i sega, ja reguli-ra materijata za dobrovolnoto zdru`uvawe nagra|anite vo zdru`enija za ostvaruvawe na nekoiindividualni, gra|anski, profesionalni iliop{testveni celi, e regulirano deka nadzorotvrz raboteweto na zdru`enijata, osnovani vrznormite na ovoj propis, go vr{i Ministerstvotoza pravda. Ima li barem eden slu~aj kade ovaanorma e primeneta? So mala zadr{ka, odgovaram- nema. Nema, no primenata na ovaa norma ima go-lemo zna~ewe za rabotata, razvojot i unapredu-vaweto na op{testvenata korisnost od nivnotodeluvawe. Nikoj ne go kontrolira osnovaweto,registriraweto, statutarnite normi, sostavot naorganite i nivniot mandat, finansiskoto rabo-tewe (ne samo od aspekt na sproveduvawe na da-no~nata politika), ostvaruvaweto na programiteza rabota. ]e replicirate - tie imaat svoi iz-brani organi, tie se odgovorni za ovie pra{awa.Da, tie se. No koj upravuva so zdru`enijata, soju-zite, uniite i sl. Ne zboruvam za site. Za `al,zboruvam za mnozinstvo od niv, so rizik i da bi-dam negiran, no ne i demantiran.

Redovniot nadzor so primena na soodvetni mer-ki od koi najzna~ajna, pokraj site drugi treba dabide bri{ewe na registracijata i zabrana za ra-bota, mo`e vo mnogu da ja stabilizira i da ja nap-ravi poefikasna rabotata na ovie organizacii.

Vtoroto pra{awe koe se javuva kako edna od po-zna~ajnite pri~ini za raslojuvaweto na zdru`e-nijata, i osnovawe na paralelni organizacii sosite negativni posledici, e pretvoraweto nazdru`enijata vo li~ni, privatni, semejni iliklanovski biznis organizacii, vo koi ~lenstvotoe figurativno prisutno, samo kako cenzus, no ne ikako realni u~esnici i ~initeli vo aktivizmotna tie organizacii. Privatizacijata na site ak-tivnosti, materijalni i finansiski kapaciteti,vo liceto na po nekolku samoovlasteni ~lenovi

na rakovodstvata, go iritira ~lenstvoto koe e ne-mo}no da pridonese za menuvawe i zakonsko pos-tapuvawe na ~elnicite, se povlekuva vo sebe, ilipak, najrevnosnite iniciraat osnovawe na para-lelni organizacii. Strada po{irokoto ~lenstvoi dejnosta. Sredstvata se rasitnuvaat, funkciitese kompromitiraat i se zapostavuvaat, konfron-taciite rastat do to~ka na neprijatelsko odnesu-vawe. Izostanuva ostvaruvawe na celite, osnov-nata potreba zaradi koja i se osnovaat vakviteorganizacii.

Posebno pra{awe se zdru`enijata, sojuzite,uniite, sovetite i sl. kade sredstvata se formi-raat po osnova na zakon, a osnovaweto e ostavenona princip na voljata i inicijativata na nekolkuosnova~i. Razvodnuvaweto na mati~nite zdru`e-nija so paralelnite organizacii koi se javuvaatsekojdnevno, do kraj ja kompliciraat aktivnosta vodejnosta. Nikoj ne ja definira, ne ja sledi, ne jaa`urira brojnata sostojba na ~lenstvoto vo takvi-te zdru`enija. Pomal broj zdru`enija imaat real-na brojka na svoite ~lenovi, pa taka vo Registri-ranata organizacija za ~lenarina i solidarniotfond za posmrtna pomo{, namesto realnata brojkana ~lenstvoto od okolu 288.000 lica, se javuvaevidentirana brojka od okolu 350.000 lica (prekudvojna evidencija, neevidentirawe na migraciite,prirodnoto namaluvawe i sl.) {to sozdava ko{-marna situacija vo primenata na principot za re-alen raspored na sredstvata po sojuzi i zdru`e-nija. Primenata na izvedeni koeficienti na pret-postavena istoriska baza, so mnogu voluntaris-ti~ki elementi, od den na den, samo ja komplici-raat realnosta vo rasporedot na sredstvata, i giiritiraat i zdru`enijata koi imaat uredna evi-dencija na svoeto ~lenstvo, no i drugite.

Zakonskata obvrska za a`urirawe na evidenci-jata na sekoi dve godini, i osobeno {to taa obvrs-ka nadle`noto ministerstvo ne ja izvr{uva, i neja kontrolira, bez odlagawe treba da se ispravi,i toa vo dve nasoki: a`uriraweto da stane konti-nuirana, a ne ro~na obvrska, i kontrolata na taaobvrska neodlo`no i uredno da se vr{i.

Mandatot na rakovodstvata e, rana i bolka nanajgolemiot broj organizacii. Postojat organiza-cii vo koi isti lu|e i rakovodstva gi vodat orga-nite po petnaeset, dvaeset i pove}e godini. Kak-va nova inicijativa, nova kreacija, nova forma narabota vo sverata na aktivizmot vo doti~natadejnost mo`at da napravat vakvite lica, pa da sei genijalci od tipot na Albert Aj{tajn. Samo posebe se nametnuva pra{aweto i soznanieto za na-~inot na nivnata rabota i za motivite koi tolkuvreme gi dr`at na tie mesta. I najinvetivnite lu-|e, po izvesno vreme gi iscrpuvaat svoite krea-tivni kapaciteti i stanuvaat ko~nica za napre-dokot, demokratizacijata i omasovuvaweto nadejnosta. Pra{aweto, zna~i, ne e samo personal-no, birokratsko, materijalno zavisno i kaprici-ozno, tuku, toa e osnoven element za razvojot naaktivizmot vo dadenata dejnost.

Zastanuvam tuka, iako ima i drugi pri~ini koizna~ajno deluvaat na vakvata sostojba. Na primer,odnosot na vlasta kon aktivizmot. No, toa e temaza nekoja druga prilika.

Se vra}am na vovednata ideja, frakcionersko-to deluvawe vo ramki na zdru`enijata, sojuzite,uniite, sovetite i sl. kako alternativa na raslo-juvaweto na ovie organizacii.

Za da mo`e uspe{no da se razvivaat site formiza zdru`uvawe na gra|anite vo aktivisti~kotoispoluvawe na interesot, znaeweto, energijata ipridonesot na sekoj ~len vo rabotata na vakviteasocijacii, vredi da se sozdade alternativa, vna-tre vo samite organizacii. Potrebno e da seistra`uvaat i da se razgovara i za programskitezada~i i celite, pogledite i re{enijate koi giiniciraat oddelni ~lenovi ili grupi vo organiza-ciite, ramnopravno so onie koi gi predlagaat ra-kovodstvata. Ne edna{ sme bile svedoci, da pro-padnat odli~ni idei na nezavisni ~lenovi izne-seni na oficijalni sednici, sobiri, manifesta-cii i sl. samo zatoa {to tie ne im se dopa|aat na~elnicite, ili vlijatelnite grupi, iako vo ~len-stvoto imaat istomislenici i poddr`uva~i, zas-novani na podatlivosta, inovativnosta ili raci-onalnosta na predlo`enite alternativni idei.

Ako uslovno, vakvite idei i nastojuvawa vozdru`enijata, sojuzite, uniite, i sli~no gi pois-tovetime so forma na frakcionersko deluvawe,vakvite alternativni idei treba da stanat ram-nopravni predlozi za odlu~uvawe pred ~lenstvo-to i organite. Debatite }e gi poka`at prednosti-te i razlikite vo kvalitetot na performansite{to gi nudat novite idei na "frakcionerite#. Toa}e gi namali pritisocite za raslojuvawe na orga-nizaciite, }e ja zgolemat ponudata vo tragawetopo programski re{enija i odgovori na bitni pra-{awa od nivnata aktivnost.

Kone~no, zo{to vakvata alternativa vo rabota-ta na gra|anskite organizacii, da ne stane i ponu-da do ~lenstvoto, da izbira megu pove}eto podu-deni re{enija. Toa ednovremeno }e gi zgolemuvademokratskite kapaciteti i pridobivki na op{-testvoto vo celina, }e dade mo`nost za izbor napokvalitetni i podemokratski naso~eni rakovo-dstva, za osve`uvawe na programskite celi i za-da~i, za omasovuvawe na aktivizmot vo celina.Sosem malku treba aktivizmot vo gra|anskiotsektor da dobie novi demokratski formi, ednak-vo korisni i za op{tata demokratizacija na op{-testvoto. Na takov na~in sega{nite negativnisostojbi i tekovi vo gra|anskite zdru`enija, soju-zi, unii, soveti i sl. poleka }e se transformira-at vo nivni prednosti.

Denot na osloboduvaweto na gradotradovi{ani go odbele`aa so zgole-meni aktivnosti vo pove}e oblasti i

bogata kulturno-zabavna programa koja seodr`a na 2 noemvri na plo{tadot Sv. Spa-so Radovi{ki. Na ovaa manifestacija doj-doa golem broj penzioneri i gra|ani re~isiod site kraevi na Makedonija, kako i odsosednite dr`avi i zbratimenite gradoviso Radovi{.

Vo kulturno-zabavnata programa nasta-pija pove}e folklorni ansambli, eksluzi-vniot orkestar „12 veli~enstveni” i poz-nati peja~i od makedonskata muzi~kaestrada, a penzionerite gi pretstavi pe-ja~kata grupa od ZP Radovi{. Po povod pra-znikot be{e odr`ana i sredba na okolu 500 pen-zioneri od op{tinite [tip, Strumica, Ko~ani,Veles, Prilep, Kavadarci, Negotino, Kratovo,Bogdanci, Novo Selo, Sveti Nikole i gradotdoma}in.

Srde~no dobredojde na gostite i u~esniciteim posaka pretsedatelot na ZP Radovi{ i Kon~eJordan Kostadinov pri {to mu se zablagodarina gradona~alnikot Sa{ko Nikolov za poddr{-kata i pomo{ta na penzionerite i za pokrovi-telstvoto na sredbata. Potoa, toj vo imeto naprisutnite penzioneri mu ja ~estita{e nagrada-ta „11 Oktomvri” za `ivotno delo na pretseda-telot na SZPM Dragi Argirovski.

Vo pozdravniot zbor gradona~alnikot Niko-lov na site im posaka mnogu sre}a, zdravje idolg `ivot, pri {to gi pofali aktivnostite na

penzionerite i iska`a zadovolstvo od dosega{-nata sorabotka.

Poseben interes kaj prisutnite predizvikaobra|aweto na pretsedatelot na SZPM DragiArgirovski, koj zboruva{e za zna~ajot na oviesredbi, za me|ugeneraciskata sorabotka, za sta-ndardot na penzionerite, a posebno ja istaknasorabotkata so lokalnata samouprava i grado-na~alnicite.

Na zadovolstvo na penzionerite, programatabe{e zbogatena so u{te edna zdravstveno-huma-nitarna aktivnost. Vo zdravstvenata ambulantavo s. Oraovica, na penzionerite so niski li~niprimawa, besplatno im bea dadeni vakcini pro-tiv grip i nastinka. Pozdravuvaj}i ja i ovaaaktivnost, gradona~alnikot Nikolov dade vetu-vawe deka i vo idnina }e organizira i poddr-`uva vakvi humanitarni aktivnosti.

Liljana Mladenovska

Vo Klubot na ogranokot JaneSandanski, IO na ZP Solidar-nost Aerodrom odr`a rabotno-

sve~ena sednica. Vo rabotniot del sere{ava{e po tekovni pra{awa povr-zani so uspe{nata realizacija naProgramata za rabota na Zdru`eni-eto vo izminatiot period.

Vo sve~eniot del, po povod dode-luvaweto na 11 Oktomvriskata na-grada na Dragi Argirovski koj isto-vremeno e ~len na Sobranieto na ZPSolidarnost Aerodrom, od kade e idelegiran vo SZPM, za laureatot i zazna~eweto na najvisokata dr`avnanagrada zboruva{e pretsedatelot na IO naZdru`enieto, Dimitrija Bogatinoski. Najgole-mata dr`avna nagrada na R. Makedonija za `i-votno delo se dodeluva na Denot na po~etokot narevolucionernata borba 1941-1945. Ovaa godinataa mnogu zaslu`eno e dodelena na trojca istak-nati „mirnovremenski borci” vo tri oblasti.

- Dragi Argirovski se odlikuva so golema tr-pelivost i razbirawe za lu|eto, a go krasat ne-mirniot duh, istrajnosta i kreativnosta. Zaednoso mnogute drugi nagradi ova e vrvno priznanieza pedesetgodi{niot trud i postignatite rezul-tati. Osobeno sme gordi {to laureatot poteknu-va od na{eto zdru`enie i e aktuelen lider nasite penzioneri na Makedonija, pa ottuka ovapriznanie zna~i i gordost za lu|eto od tretoto`ivotno doba. Argirovski, kako {to dava golempridones za informiraweto, toj, kako lider,dava i golem pridones za razre{uvawe na pra-{awata za podobruvawe na `ivotniot standard,

zdravstvenata za{tita i rekreacijata na pen-zionerite. Toj pridonese za zgolemuvawe napenzionerskite uspesi na pove}e poliwa, ja in-tenzivira sorabotkata i poddr{kata od dr`av-nite organi, vnese novi oblici na deluvawevklu~itelno i na me|unarodna sorabotka. Zavr-{uvaj}i ja pozdravnata re~, Bogatinoski mu giprenese na Argirovski ~estitkite od site ~le-novi na zdru`enieto posakuvaj}i mu u{te dolgotvorewe i rakovodewe, uspesi i dobro zdravje ..

Na ovaa rabotna-sve~ena sednica be{e prisu-ten i potpretsedatelot na Sobranieto na SZPM,Besnik Pocesta. Toj so svoe iska`uvawe se pri-dru`i kon ~estitkite, a na rakovodstvoto naZPSA im posaka u{te mnogu uspe{ni sednici.Kako {to e redot pretsedatelot Dragi Argiro-vski se zablagodari i pritoa na site im posakadobro zdravje, aktivno stareewe i mnogu uspehvo penzionerskite, op{testvenite i doma{niteaktivnosti. I.G.

ZP Solidarnost Aerodrom

Rabotno - sve~ena sednica

Na 16 noemvri 2013 godina vo rabotna pose-ta na ZP Ohrid i Debrca bea pretseda-telot na SZPM Dragi Argirovski,potpret-

sedatelot na Sobranieto na SZPM Besnik Poce-sta i potpretsedatelot na Izvr{niot odbor m-rMetodija To{evski.Tie istovremeno u~estvuvaavo rabotata na redovnata 22-ra sednica na Iz-vr{niot odbor, pri {to dadoa konstruktivnipredlozi i pozitivni mislewa i stavovi za ra-boteweto na ZP na Ohrid i Debrca. Na sednica-ta, na Izvr{niot odbor vo pro{iren sostav, ra-kovode{e pretsedatelot \or|i Trp~eski, kojnajprvo se zablagodari za prisutvoto na najvi-sokoto rakovodstvo na SZPM, a so aplauz be{epozdravena ~estitkata za dobienoto priznanie- nagradata „11 Oktomvri” za `ivotno delo napretsedatelot Argirovski.

Pretsedatelot Trp~eski, potoa informira{eza tekovni aktivnosti na ZP Ohrid i Debrca, pri{to upati golema blagodarnost za razbirawetoi sorabotkata so SZPM vo izminatiov period ideka taa sekoga{ bila i ostanuva na visoko ni-vo.

Pretsedatelot na SZPM Dragi Argiroski sezablagodari za ~estitkite za dobienoto najvi-soko republi~ko priznanie - nagrada „11 oktom-vri”, istakna deka ova priznanie e i na site

penzioneri vo Makedonija. Natamu Argirovskipotencira{e deka ZP Ohrid i Debrca e me|u naj-aktivnite ZP vo Republikata so site svoi uspe-si {to gi postignuva. Toa bea konstatacii i napotpretsedatelot na Sobranieto na SZPM Bes-nik Pocesta i na IO Metodija To{evski.

Na sednicata stana zbor za sudskiot spor {toZP Ohrid i Debrca go vodi so ZP na invalidski-te penzioneri od Ohrid. Okolu ova pra{awe,pretsedatelot Argirovski, potencira deka morada se iznajde re{enie, bidej}i ne mo`e ovazdru`enie so ~lenstvo od 9.000 penzioneri dabide bez potrebnite sredstva za aktivnost. Ve-ruvame vo instituciite na sistemot deka }e iz-najdat pravi~no re{enie na sporot. Vo ovaa na-soka bea i mislewata i stavovite na potpret-sedatelite Pocesta i na To{evski, koi dadoaanaliti~ki priod vo na~inot i postapkata zarazre{uvawe na ovoj pove}egodi{en problem,so koj se soo~uva ohridskoto zdru`enie.

Svoj pridones vo raspravata dadoa i Marine-la Jovanovi}, Dorinka Taleva, Zore Mickos-ki, d-r Dimitar Spaseski, Stefan Vladimi-rov, Beadin Doko, Dragan Petreski, Jon~e Pet-reski, Risto Klimoski, Krste @ileski idrugi.

K. Spaseski

ZP Ohrid i Debrca

Argirovski, Pocesta i To{evskivo rabotna poseta na Ohrid

Frakcijata- iluzija ili realnostMetodija St. To{evski

Kolumna

ZP Radovi{ i Kon~e

Zgolemeni aktivnosti so povod

INFOPENZIONER plus noemvri 2013 3

Vo ramkite na proektot ERSTE- aktivno stareewe, Op{tin-skata organizacija na Crve-

niot krst od Veles, vo sorabotka soZdru`enieto na penzioneri i Cen-tarot za socijalna rabota, na 19. 11.2013 godina odr`aa me|unarodnaRabotilnica na tema - Gri`a za

stari i iznemo{teni lica vo doma-{ni uslovi vo gradski i ruralnisredini.

Rabotilnicata se odr`a vo pros-toriite na Zdru`enieto na penzio-nerite vo prisustvo na triesettinaaktivisti i volonteri, ne samo odvele{kite institucii i asocijacii,tuku i desettina pretstavnici odCrveniot krst na Crna Gora, od Op-{tinskite organizacii Nik{i},Bar, Mojkovac i drugi. Na ovaa hu-manitarna sredba, so koja rakovo-de{e d-r Aneta Trga~evska, repub-li~ki koordinator na proektot, bearazmeneti pove}e iskustva, a pret-stavnicite od Crna Gora gi voodu-{evija doma}inite so nivnite is-ka`uvawa za aktivnostite vo ne-dostapni ruralni sredini.

Za socijalnata za{tita na stari-te, nemo}ni i osameni lica zboru-va{e pretstavnikot na Centarot zasocijalna rabota istaknuvaj}i deka,za takvite lica ima organizirana

ishrana so vraboteni lica vo rura-lnite op{tinski centri Gradsko i^a{ka. Pretstavnicite na ovie Op-{tini, ~lenki na OO na Crveniotkrst Veles i penzionerite so niv-nite ogranoci pri Vele{koto zdru-`enie na penzioneri, ednoglasnozaklu~ija deka, prioritet }e i se

dade na Strategija-ta za gri`a za starii iznemo{teni licavo ruralni sredini!

Istaknuvaj}i gozna~eweto na vak-vata aktivnost, pre-tstavnikot na ZPVeles, re~e deka, sopomo{ na Op{tinaVeles, a po prepora-ka na SZPM i pret-sedatelot Argirov-ski, ova zdru`enieme|u prvite po~na

da ja realizira strategijata. Mre-`ata na aktivisti - volonteri jaso~inuvaat ~lenovi koi se ~uvstvu-vaat fizi~ki i psihi~ki sposobni imo`at, ne samo materijalno, tuku iduhovno da im pomognat na stariteiznemo{teni i osameni lica, koinajmnogu gi ima vo oddale~eniteruralni naselbi.

Realiziraweto na aktivnosti za-po~na taka {to volonteri na Cr-veniot krst i stru~ni medicinskilica, vo Domot na penzionerite, nastotina penzioneri im izvr{ijakontrola na krvniot pritisok i {e-}er vo krvta.

No, {to so onie koi se oddale~e-ni nad 50 km od penzionerskite imedicinskite centri? E, tokmu zaniv treba neodlo`no realizirawena podgotvenata Strategija {to epredmet na Vladata na RM kako iinstituciite i asocijaciite koiimaat humanitarni zada~i.

V. Aleksoski

ZP Veles

Humanosta nema granici

Noviot proekt na Ministerstvotoza zdravstvo, "Doma{na vizita”,kako {to informira{e minis-

terot za zdravstvo Nikola Todorov,}e se odviva niz cela Makedonija, vo652 naseleni mesta raspredeleni vo84 op{tini, a vo nego }e bidat anga-`irani 340 patrona`ni sestri, koirabotat vo zdravstvenite domovi.

Simboli~no, Proektot po~na predNedelata na gri`a za stari lica, od

18 do 24 noemvri. Ses-trite sekojdnevno, voto~no utvrden terminimaa obvrska da pose-tuvaat stari, iznemo-{teni lica, lica sohroni~ni bolesti, koise izbrani spored di-jagnozite evidentira-ni vo nacionalniotelektronski sistem„Moj termin”. Akcentotbe{e staven na lica sokardiovaskularni za-boluvawa, hroni~ni

respiratorni zaboluvawa, dijabetes idrugi hroni~ni zaboluvawa. Patrona-`nite sestri vo domovite, vr{ea op-redeleni pregledi, merewe krvenpritisok, {e}er vo krvta, hemoglobin,holesterol, a vo opredeleni slu~ai iEKG pregledi.

Spored ministerot Todorov, voslednite dva meseca }e bidat posete-ni 9.110 lica, od koi 5.794 pacienti

boleduvaat od tip 2 dijabetes meli-tus, 2.747 pacienti boleduvaat od tip1 dijabetes melitus i 569 pacientiboleduvaat od astma, a }e se posetu-vaat pacienti postari od 60 godini.Sekoj patrona`en tim }e ima dnevenraspored, so ime i prezime na pacien-tot, adresa, kontakt-telefon, dijag-noza i osnovni podatoci od negovatamedicinska istorija. Za sekoja posetapredviden e poseben evidenten list.Predvideno e posetite da se izvr{atza 1,5 do 2 meseca, a vo nekoi regionii pobrzo. Pribli`no edna poseta }etrae okolu polovina ~as i timovite}e imaat obvrska da posetuvaat seko-jdnevno od ~etiri do pet doma.

Proektot „Doma{na vizita” }e pro-dol`i i vo naredniot period, vo sog-lasnost so potrebite na gra|anite,postepeno opfa}aj}i i drugi katego-rii gra|ani, koi }e bidat del od no-vite akcii za preventivna zdravs-tvena za{tita na naselenieto.

K.S.A.

Nov proekt na Ministerstvoto za zdravstvo

Doma{na vizita za starite bolni lica

Penzionerite od Kavadarci iRosoman baraat svoe kat~ekade zaedni~ki }e gi pominu-

vaat ostantite denovi od svojot`ivot, koristej}i gi site negoviblagodeti.

- Obvrskite za nas starite licaod den na den se pove}e rastat i niene bi sakale nikoj od semejstvoto dase `rtvuva gri`ej}ise za nas postarite~lenovi od semejs-tvoto, - velat pen-zionerite od Kava-darci.

Izgradbata na re-gionalen penzion-erski dom vo Kava-darci e eden od pri-oritetite na Lokal-nata samouprava, iistiot e vlezen voprogramata na Vla-data na Republika Makedonija, me|upredvidenite pet regionalni do-movi za smestuvawe na stari lica.Pretsedatelot na OI na ZPK, ing..Risto An|u{ev veli deka za ovojdom obezbedena e atraktivna loka-cija vo blizina na gradskiot park, avo krugot na medicinskiot centarvo Kavadarci. Na povr{ina okolu1000m2 vo ovoj dom bi bile smeste-ni od 50 do 100 penzioneri.

- Nie kako Zdru`enie izdvoivmeokolu milion denari od na{iotbuxet za da se zapo~ne izgradbatana dolgonajavuvaniot penzionerskidom, za koj o~ekuvame i poddr{kaod Vladata i Lokalnata samoupravaso {to bi ne oslobodile od komu-nalii, a dr`avata da go izgradi ob-jektot. Ovoj objekt penzionerite odKavadarci i Rosoman, koi se nad6000 na broj, so golemo netrpenie goo~ekuvaat da bide izgraden so celda se koristat negovite blagodeti.

Na{ite penzioneri zaslu`uvaat da`iveat `ivot vo koj{to }e bidatcelosno anga`irani nivnite poten-cijali, da imaat `ivot vo koj }e jadobijat potrebnata poddr{ka odop{testvoto i da u`ivaat vo plo-dovite na svojot trud, - izjaviPretsedatelot na OI na ZPK, RistoAn|u{ev.

Za kavadare~kite penzioneri po-stoi penzionerski klub i prostoriikade naj~esto se sobiraat ma`i koiigraat karti, {ah ili tabla, no tamunemaat navika da odat i pripadni~-kite na pone`niot pol od tretotodoba. Penzionerkite ja naglasuvaatpotrebata od dneven centar za pos-tari lica kade }e mo`at da se dru-`at i razmenuvaat svoi `ivotni is-kustva.

Ovaa godina 625 penzioneri pod-nele barawe za bawako - klimats-ka rekeracija na dr`aven tro{ok, ana okolu 200 od niv im bilo ovoz-mo`eno da zaminat na bawako le-kuvawe, istakna rakovoditelot naPE na Fondot za penziosko i inva-lidsko osiguruvawe Vesna \or|ievana tribinata koja be{e organizira-na od strana na ZPK na tema „Baw-sko klimatska rekreacija i smestu-vawe na penzioneri vo domovi zastari lica”. M. Mitkov

ZP Kavadarci

Penzionerite baraatregionalen penzionerski dom

Op{tina Prilep, i Domot za sta-ri i iznemo{teni lica, "KiroKrsteski - Platnik”, zapo~naa

so realizacija na proektot "SuperMario”. Ovoj proekt pretstavuva ak-cija koja nudi specijalni uslugi zastarite i iznemo{tenite lica na ter-itorijata na op{tina Prilep.

Proektot koj e prv i zasega edin-stven vo Republika Makedonija, Lo-kalnata samouprava, koja ima dobrasorabotka so Domot za stari lica, }eja ~ini 1 200 000 denari.

- Site zainteresirani lica koi sa-kaat da imaat specijalni uslugi vodoma{ni uslovi, a se nad 65 godini,}e mo`at toa da go storat na tele-fonite 048/401-720 i 428-807. Ovieuslugi i uslovi za minimalni sredst-va {to }e gi ~inat korisnicite, }emo`at da gi koristat vo narednite 12meseci, odnosno do mesec oktomvri

2014 godina. Pove}e volonteri - mla-di lu|e }e im pomagaat na starite iiznemo{teni lica vo Prilep okolunabavkata i dostavata na lekovi,

prehranbeni proizvodi, pomo{ okolu~istewe na domovite i drugi nivni`ivotni potrebi - veli nositelot na

proektot Pavlin~e Mateska.Denovive, sve~eno be{e potpi{ana

spogodba za realizacija na ovoj pro-ekt, me|u gradona~alnikot na op{-tina Prilep, Marjan Risteski,direktorot na Starskiot dom "K.K.Platnik”, Darko Ribaroski i ini-cijatorot na proektot Pavlin~eMateska.

- Ovoj proekt pred se e namenetza starite i iznemo{teni lica odop{tinava koi za minimalna cena}e imaat uslugi od provereni ikontrolirani volonteri - ni re~egradona~alnikot, Marjan Risteski,dodavaj}i deka na ovoj na~in sta-rite nema da se ~uvstvuvaat osa-meni i napu{teni. Lokalnata samo-uprava na ovoj na~in }e im ovozmo-

`i nivniot sekojdneven `ivot da bidepodobar i polesen, - veli Risteski.

K. Risteski

"Super Mario” - proekt na op{tina Prilep

Nema "zima” za starite i iznemo{teni lica

\

Vo organizacija na Otsekot zaprevencija SVR Skopje, a vodogovor so rakovodstvoto na ZP

Solidarnost Aerodrom vo tek e real-izacija na proekt pod-dr`an od misijata naOBSE vo RM. Policiskiinspektori so podgotve-na prezentacija odat naterenot vo organiziraniposeti na site ogranoci ivo penzionerskite klu-bovi na ZP SolidarnostAerodrom i vr{at info-rmirawe, edukacija, so-vetuvawe i vodat disku-sija so prisutnite. Vopribli`no eden ~as napenzionerite im se uka`uva kako dapreveniraat odnosno da se za{titatod najrazli~ni devijantni pojavi kakokra`bi, te{ki kra`bi na drzok na~in,izmami, razbojni{tva, te{ki kra`bivo stanovi i semejno nasilstvo. Osno-vnata poraka na ovoj proekt e „bidi

maksimalno vnimatelen, za{titi sesam, po potreba prijavi i pobaraj so-odvetna pomo{“. Na krajot na dis-kusijata sekoj dobiva na podarok pri-

vrzok za klu~evi so amblemot na po-licijata, so napomena sekoga{ kogaizleguvaat od doma zadol`iteno da jazaklu~at vratata. Proektot zapo~navo oktomvri 2013 godina. Misijata naOBSE vo Skopje ja poddr`uva polici-jata vo spre~uvaweto na problemite i

kriminalot vo lokalnite zaednici.Celta na proektot e dizajnirawe pre-ventivni aktivnosti za re{avawekonkretni problemi. Aktivnostite sefokusirani na prevencija od kra`ba(problem so koj najmnogu se afektira-ni postarite gra|ani), podobruvawe nabezbednosta vo osnovnite i sredniteu~ili{ta, kako i bezbednosta vo so-obra}ajot za u~enicite od osnovniteu~ili{ta. Proektot, isto taka, }e seodnesuva na specifi~ni lokalni pro-blemi i vo drugi delovi na zemjata,kako {to se spre~uvawe nasilstvo vosportot, zloupotreba na droga i alko-hol me|u mladite, kako i podobruvawena bezbednosta na vodata. Kako del odproektot policajcite se obu~uvaat zaosnovnite principi na policiskatarabota vo zaednicata za da gi podob-rat svoite kapaciteti i ve{tini zare{avawe na problemite vo zaednicina multi-etni~ko op{testvo.

I. Gligorov

Na 10 oktomvri 2013 godina be{eotvoren nov klub na penzionerivo selo Oraovica, a na prigod-

nata sve~enost po toj povod, pokrajzna~itelniot broj penzioneri, pris-ustvuvaa pretstavnicite od lokalna-ta samouprava Olivera Doldurova,^apov Igor i Spasija Tu{eva.

Gostite i drugite prisutni gi poz-dravi pretsedatelot na ZP Radovi{,Jordan Kostadinov pri {to istaknadeka sorabotkata so lokalnata samo-uprava e primerna, a gradona~alnikotSa{ko Nikolov ima razbirawe za po-trebite na penzionerite i gi poddr-`uva nivnite aktivnosti, a ~estopati

e i pokrovitel. Toj posebno ja na-glasi poddr{kata vo organizirawe-to golemi sobiri na penzionerite kajmanastirskiot kompleks Sveti \or-|ija, koj stana posakuvana destinaci-ja i za drugi gra|ani od na{ata zemja.Potoa dodade deka gradona~alnikotneodamna donesol Re{enie za pre-otstapuvawe del od prostoriite naZadru`niot dom za penzionerite odOraovica, a sponzorot AleksandarZifovski so sopstveni sredstva iz-

vr{il rekonstrukcija na istite i takanastana noviot klub, za {to pretseda-telot Kostadinov posebno im se zab-lagodari.

Svoeto zadovolstvo za pomo{ta napenzionerite go iska`a i Aleksan-dar Zifovski koj veti deka koga }e sevrati od Amerika }e im podari raznisredstva za razonoda, sportuvawe izabava. Olivera Doldurova, rakovo-ditel na sektor pri ELS, gi prenesepozdravite od gradona~alnikot iizrazi zadovolstvo od rabotata isorabotkata so Zdru`enieto i im po-saka dobro zdravje na penzionerite i{to podolgo da go koristat ova pri-jatno kat~e, pri {to go proglasiklubot za otvoren i najavi deka noviklubovi }e se otvoraat i vo naredniotperiod. L. Mladenovska

Sorabotka na ZP Solidarnost Aerodrom so Otsek za prevencija SVR Skopje

Nov penzionerski klub vo Oraovica

NASTANI PENZIONER plus noemvri 20134

Sogleduvajki ja po-trebata, po nekol-ku godi{noto dru-

`ewe na desetina `enii penzionerki, potekna-la inicijativa za for-mirawe Aktiv na penzi-onerki od Vinica, so celda se spravat so monot-onijata, a da se ~uvstvu-vaat dobro. @elbata imse ostvarila vo oktom-vri 2003 godina, kogaaktivot oficijalno po-~nal so svoite aktivno-sti, imenuvajki go kakoAktiv na penzionerki „ Zlatno doba”.Vedna{ po~nale da sproveduvaat ak-cii i aktivnosti koi gi iniciralo sa-moto ~lenstvo. Denes ~lenuvaat nad200 `eni i penzionerki.Pokraj siteaktivnosti , vospostavuvawe sorabot-ka so drugi aktivi na `eni i penzion-

erki, anga`irawe humani-tarni aktivnosti, gri`ataza zdravjeto i socijalnataza{tita na starite lica,se na preden plan. Sora-botuvaat so pove}e aktivina penzionerki vo Repu-blikata, nevladini orga-nizacii i lokalnata samo-uprava, a se so cel reali-zirawe na zacrtanite pro-gramski aktivnosti. Pose-bno dobra sorabotka ima-at vospostaveno so Akti-vot penzionerki „Zora” odop{tina Butel, od koj, za

zaedni~kata uspe{na sorabotka imaatdobieno i blagodarnica.

Petrunka Ilieva, e pretsedatel naAktivot penzionerki koja ni re~e dekaovaa godina vo mesec oktomvri odbe-le`ale deset godini od postoewetona Aktivot.

- Od na{ite aktivnosti mo`am danabrojam nekolku pozna~ajni i toa:organizirame humanitarni akcii iposetuvame posiroma{ni semejstva nakoi im davame skromna pomo{ koja sesostoi od obuvki, obleka, hrana, dode-livme pomo{ na nekoi lica so inva-liditet, pomo{ za rekonstrukcija nasemejna ku}a, koli~ka na invalidskolice, rekonstrukcija na bawa koja seadaptira{e za pristap na invalidnolice, nekolku godini imame humanita-rna akcija nare~ena „site na trkal-ca”za koja sorabotuvavme so u~ili{-tata i sredstvata {to bea sobrani ginamenuvavme za pomo{ na u~enici koipoteknuvaat od siroma{ni semejstva,- ni re~e pretsedatelkata Ilieva.

Inaku, dru`eweto im e vodilka nasite aktivnosti, bide}i taka se nad-minuva monotonijata i najdobro i naj-zdravo se staree..

V. Pa~emski

Aktiv na penzionerki „Zlatno doba” od Vinica

Sorabotkata i dru`eweto na preden plan

ZP Bogdanci me|u drugite aktiv-nosti vo programata organizira iturnir na igrawe tabla. Sekoja

prolet turnirot se odr`uva vo Bogda-nci, a sekoja esen vo Stojakovo. Godi-nava IO na zdru`enieto na svojatasednica odr`ana na 29.10.2013 godinaodlu~i turnirot na najdobrite igra~ina tabla da se realizira vo Stojakovona 08.11. 2013 godina verskiot praznik„Mitrovden„. Interersot na penzione-rite za ovoj turnir e pove}e od soli-

den. Ovaa godina osven golem broj pen-zioneri od op{tinata, natprevarot gozbogatija i penzioneri koi dlabokonavlegle vo tretata doba od `ivotot.Interesno be{e da se slu{nat se}a-vawata na prvite dru`ewa vo minato-to na toga{nite tablaxii. Denes taaspontanost od minatoto prerasnala voturnir koj sekoja godina e se pomaso-ven. Inaku, korenite na ova dru`ewepoteknuvaat od pred 25 godini, pa ovaagodina be{e i mal jubilej.

Turnirot se igra na osum tabli, a ig-raat 16 igra~i. Ovoj pat prvite kocki(zarevi) gi frli gradona~alni~katana Bogdanci Anastasija Olum~eva.

Prvoto mesto na turnirot go osvoiDimitar ^avdarov od Bogdanci. Pen-zionerite od Stojakovo se poka`aakako dobri doma}ini, pa golemiot brojprisutni gi po~estija so doma{niproizvodi.Turnirot na igrawe tablanema nagradi, no ima ne{to mnogupova`no: dru`ewe, razonoda i prija-telstvo. Na regionalnite sportskinatprevari }e u~estvuva onoj {to }ebide najdobar na dvata turnira, pa ovojturnir doa|a kako eden vid pred se-lekcija. ^. D.

ZP Bogdanci

Tradicijata prodol`uva

Vo ramkite na realizacijata naaktivnostite za humano dejstvu-vawe od programata na ZP OVR,

denovive grupa penzioneri od ovazdru`enie bea vo poseta na {titeni-cite, glavno stari lica, koi prestoju-vaat vo privatniot dom „Milica” voKisela Voda.

Najprvin sopstveni~kata i direk-torka na Domot vo kratki crti objasnikako funkcionira Domot, za kakvi{titenici stanuva zbor i kako vra-botenite sekojdnevno im go olesnuvaat

i im go pravat `ivotot podobar. Taaistakna deka ova e prva poseta navakva ustanova od organizirana grupa.

So stegnati srca, no so golema `el-ba da im go napravat ovoj den malkupoubav i poinakov, pretstavnici odpoliciskoto zdru`enie na penzioneriza~ekorija vo prostorijata za dnevenprestoj, a tie ne`ni du{i so voodu{e-vuvawe gi do~ekaa. Se pozdravija soniv, sekoj so sekogo napravi muabet, gipra{uvaa za nivniot `ivot, za nivni-te `elbi, za nivnoto dru`ewe, no i

tie im raska`uvaa za sebe.Penzionerkata Sowa Smilevska po-

sebno im raska`a za svojot penzioner-ski `ivot - za svoite aktivnosti, zapi{uvaweto, za svoite tri romani ianga`iraweto vo Zdru`enieto i vosemejstvoto.

Potoa nekoi od {titenicite poba-raa da im se pu{ti nivna muzika i ne-koi nivni pesni. Taka po~na zaedni~-koto dru`ewe. Nekoi peea, nekoi ra-kopleskaa, a ima{e i takvi {to zaig-raa. Se sozdade prijatna atmosfera isite bea sre}ni i zadovolni {to sevnese malku pove}e svetlina i topli-na vo ovoj dom i vo srcata na {titeni-cite. S.S.

ZP OVR

Poseta na domot „Milica”

Zdru`enieto na penzionerite odResen, pod pretsedatelstvo naKostandina Barandova, bele`i

brojni aktivnosti, osobeno na kultu-ren, zdravstveno-edukativen, sports-ki i zabavno-rekreativen plan.

Vo pogled na aktivnostite od obla-sta na kulturata, tie se sodr`ani votoa {to spored informacijata od Ma-ti~nata biblioteka pri Domot na kul-turata vo Resen, penzionerite od op-{tinata Resen se edni od najaktivni-te ~itateli, kako i redovni posetite-li na izlo`bite na knigi. Isto taka,golem broj od niv u~estvuvaa na dose-ga{nite promocii i toa: na romanot"Prokoba” od Dobre Todorovski, mono-grafijata "Evla”, od Dragan Ristevski,a bea i masovno prisutni na posthum-nata promocija na knigata "Resen” odBlagoj B. Kotlarovski. Sekako dekaresenskite penzioneri, spored planoti programata za idnite kulturni ak-tivnosti i ponatamu }e bidat aktivniu~esnici na site kulturni nastani i

manifestacii {to }e se odr`uvaat voop{tinata Resen, a nekoi od niv, kako{to se i samite kulturni tvorci, }eorganiziraat svoi promocii na poets-ki i monografski knigi.

Na zdravstveno-edukativen plan,vo Penzionerskiot dom vo Resen seodr`uvaat ~esti zdravstveni preda-vawa od strana na lekari od Zdrav-stveniot dom vo Resen, a od specijal-isti~ki lekarski timovi se odr`uva-at specijalni predavawa, kako na pri-mer za dijabetesot kako edno od naj-~estite zaboluvawa na dene{nicatakako i za kardiovaskularnite zabolu-vawa, taka {to ovie predavawa seprosledeni i so besplatno merewe na{e}erot vo krvta i krvniot pritisok.

Osobeno intenzivni se aktivnosti-te na sportski plan, so toa {to resen-skite penzioneri redovno preku op-{tinskoto penzionersko zdru`enieu~estvuvaat na site sportski natpre-vari {to se organiziraat na region-alno i republi~ko nivo, kako {to be-

{e i neodamne{noto u~estvo na spo-rtskite igri vo [tip kade {to resen-skite penzioneri se natprevaruvaa vo{ahovskata i vo drugi sportski dis-ciplini.

I na zabavno-rekreativen plan, seorganiziraat brojni ekskurzii i gos-tuvawa so cel resenskite penzionerida drugaruvaat, da steknuvaat novisoznanija i da se rekreiraat. Taka,dosega ve}e nekolku pati se organizi-raa masovni penzionerski ekskurziivo Mala Prespa, Kor~a i Pogradec vososedna Albanija, kako i vo Ohrid i vodrugi gradovi vo Makedonija.

Da ka`eme i toa deka, neodamna, voorganizacija na zdru`enieto na pen-zionerite od Resen, vo sorabotka sobitolskoto penzionersko zdru`enietriesetina `eni-~lenki na Zdru`e-nieto na penzionerite od Resen, popovod ~estvuvaweto na golemiot pra-znik- osloboduvaweto na Bitola imbea gostinki na bitolskite penzio-nerki. Ofelija Bogoevska

ZP Resen

Brojni aktivnosti vo pove}e oblasti

Vo ramkite na po~natiot proektvo 2012 god. "Se za najmladite”ZP Demir Hisar i ovaa godina

be{e vo poseta na socijalno zagrozen-ite semejstva. Imeno, rakovodstvotona Demirhisarskoto zdru`enie na pe-nzioneri donira edna pe~ka na tvrdogorivo i paketi so topla zimska oble-ka, obuvki i detski igra~ki na petgo-di{nata Milica Stojkovska od DemirHisar.

Babata i dedoto na malata Milicaiska`aa golema blagodarnost za do-niranata pe~ka koja, kako {to rekoa,im e najpotrebna za pretstojnata zima

i so koja se nadevame }e se sto-plat studenite detski ra~iwa.Ne pokanija vo nivniot mal iskromen dom od samo 30m2 na poedno toplo ~aj~e da ni zabla-godarat za podadenata raka iza toplata zimska obleka zainteligentnoto i mirno devoj~eza koe sudbinata odredila daraste samo so svojot tatko.

Radosta i sre}ata kaj nea za nas ka-ko Zdru`enie pretstavuva eden stim-ul plus da i ponatamu nesebi~no po-magame kaj najmladite i kaj site drugina koi im e potrebno malku vnimanie i

gri`a od najstarite |ra|ani na ovaadr`ava, a se so cel da im go napravime`ivotot poubav i povesel na onie nakoi im e najpotrebno.

Z. Stevanovski

ZP Demir Hisar

Blagorodna misija

Okolu 30- tina penzioneri od ZP Debar iCentar @upa gi posetija gradoviteValona i Saranda na albanskoto kra-

jbre`e. Vo Valona tie posetija pove}e kul-turno-istoriski spomenici. Isto taka, tieposetija brojni verski objekti {to gi ima voovoj turistu~ki cenatr. Vo Saranda na kra-jbre`jeto na Jonskoto more, ekskurzijantiteposetija zna~ajni kulturno-istoriski obele-`ja i se zapoznaa so drugi novini od ovoj delna Albanija. Potoa ekskurzijata prodol`i niz gradovite Elbasan i Libra|d, kadedebarskite penzioneri imaa i sredbi so nivni vrsnici. Spored koordinatorot napatuvaweto Zini Ame, site se zadovolni od od ekskurzijata bidej}i imaa nezabo-ravni momenti. Pretsedatelot na zdru`enieto na penzionerite Debar - Centar@upa Besnik Pocesta izjavi deka ovaa ekskurzija pretstavuva relaksacija zalicata od tretoto doba i vakvite patuvawa se dobrodojdeni za penzionerite,bidej}i se zna~ajni za nivnoto zdravje i za nivnoto aktivnoto stareewe. V. Sadiku

ZP Debar i Centar @upa

Ekskurzija vo Albanija

Pod pokrovitelstvo na Sovetot igradona~alnikot na Op{tinaKarpo{, a vo organizacija na

Oddelenieto za sport, na igrali{teto„Alumina” vo Skopje na 23-ti oktomvri2013 godina se odr`aa Vtorite sport-

sko-rekreativni igri na penzioneriteod Karpo{. Stotinata sportisti od ZP„Karpo{“ i ZP „Taftalixe”, silite giodmerija vo {est sportski discipli-ni, poka`uvaj}i deka godinite ne sepre~ka za postignuvawe solidni re-zultati i iskrena dru`ba.

Ovaa mini olimpijada na penzione-rite, koja ja sledea mnogubrojni ~le-novi od zdru`enijata i gra|ani od Op-{tinata, ja otvori Patrik Popovski,rakovoditel na Oddelenieto za sportpri lokalnata samouprava na Op{tinaKarpo{, koj go istakna zna~eweto nasportskite igri kako pridones kon ja-kneweto na zdravjeto i kako prilikaza rekreacija i dru`ewe na penzione-rite od dvete zdru`enija. Penzione-rite sportisti od ovaa op{tina senatprevaruvaa vo sportskite disci-plini: {ah, frlawe |ule, tr~awe,skok od mesto - vo ma{ka konkurenci-ja, pikado i tegnewe ja`e, vo ma{ka ivo `enska konkurencija.

Natprevaruva~ite poka`aa maksi-malna podgotvenost i `elba za podob-ri rezultati, no pobedija najpodgot-venite i najupornite. Vo disciplinata{ah pobednik be{e Predrag Nikolov,a vtoroto odnosno tretoto mesto impripadnaa na Mile Dukovski i NokiTrajanovi}. Vo frlawe |ule vo `ens-

ka konkurencija pobedi Cveta Mine-ska, vtoroto mesto go osvoi LeposavaMitkovska, a treta be{e Borka Stoj-kovska. Kaj ma`ite |uleto najdalekugo frli Pavle Trajanovski, vtor be-{e Dragi Stevkovski, a tretoto mes-

to mu pripadna na Save Veli~kovski.Najbrza vo tr~awe na 60 metri be{eQubica Petru{evska, vtoroto mestoi pripadna na Pandora Todorovska, atretoto na Nade`da Stojanovska. Kajma`ite, koi se natprevaruvaa na 80metri, {ampion stana Pavle Traja-novski, vtoroplasiran be{e DragiStefkovski, a tretoto mesto go osvoiAco Doj~inovski. Vo najstarata spor-tska disciplina, skok od mesto pobediMirko Mihajlovski, vtoroto mesto mupripadna na Vladimir Angelovski, atret be{e Cvetan Nikolovski. Vopikado najprecizna be{e BlagicaStojanovska, dodeka vtoroto i treto-to mesto im pripadna na Nade`daStojanovska i Bo`ana Bo`inovska.Vtorite sportsko rekreativni igri napenzionerite od op{tinata zavr{ijaso tradicionalnoto vle~ewe na ja`e-to, a vo dvete konkurencii pobedijapenzionerite od ZP Karpo{. Vo ime naorganizatorot Patrik Popovski imvra~i pehari na najdobrite poedinci,od koi 10 im pripadnaa na ZP Karpo{i 11 na ZP Taftalixe.

Ovaa ubava sportsko-rekreativnamanifestacija pomina vo primernaorganizacija i fer - plej natprevar, azavr{i so veselba i dru`ewe, kadesite bea pobednici. M. Dimovski

ZP Karpo{ i ZP Taftalixe

Natprevaruvawe i dru`ewe

Folklornata sekcija, igraorci ipea~i, pri ZP Ko~ani, pove}egodini se neizostavni akteri

pri op{tinskite prazni~ni manifes-tacii na Ko~ani. Na tradicionalnataop{tinska manifestacija "Denovi naorizot”, vo izvorna nosija, na orizovaniva, demonstriraat `neewe i vrzu-vawe na orizovi sno-pja, so {to go ozna~u-vaat po~etokot na`etvata vo ko~ans-kiot region. Redovniu~esnici se i na ma-nifestaciite {to seodr`uvaat na op{ti-nskiot praznik naKo~ani - Petrovden.

Ovaa godina sve~enoto ozna~uvawena po~etok na `etvata be{e na niva vos. Gorni Podlog. Posle pozdravniotgovor na gradona~alnikot na Op{ti-nata Ko~ani, Ratko Dimitrovski iprigodniot govor na ministerot za ze-mjodelie Qup~o Dimovski, prviot srpna `etva go napravija trite ovogodi{-ni `etvarski ubavici, a potoa folk-loristite, iskusni `etvari, o`nejaa

del od orizovata povr{ina. @neewe-to go prosledija so izvorni `etvarskipesni.

Osven ovie takanare~eni nadvore-{ni aktivnosti, ova folklorna sek-cija ima brojni nastapi na manifes-tacii {to gi organizira Zdru`enietona penzioneri Ko~ani, kako i na gostu-

vawa po pokani od drugi penzionerskizdru`enija vo dr`avata, kako {to be-{e gostuvaweto vo Kumanovo.

Minatata godina, ovaa folklornagrupa u~estvuva{e na soodvetna me|u-narodna manifestacija vo Slovenija.Od nejzinot nastap publikata be{evoodu{evena i pobara bis, {to orga-nizatorot kako isklu~ok go dozvoli.

H. Arsovski

Folkloristite od ZP Ko~ani u~esnici na mnogu manifestacii

TRIBINAPENZIONER plus noemvri 2013 5

Vesnik za sega{nite i za idnitepenzioneri

Izdava~:SZPM

Godina VI- broj 64noemvri 2013 god.

BESPLATEN MESE^EN VESNIK

Izdava~ki sovet:Dragi Argirovski (pretsedatel)Besnik PocestaMetodija To{evskiStanka TrajkovaGido Boj~evskiQubomir \or|ievPavle SpasovSofija SimovskaMilan DimitrovskiE-mail: argirovski@szpm.org.mk

Redakciski odbor:

Metodija To{evskiGlaven i odgovoren urednik;Kalina Slivovska-Andonovazamenik glaven i odgovoren urednik;

^lenovi:Mendo Dimovski, urednik;Cvetanka IlievaBaki Bakiu,Milan Axievski,Fruska Kostadinovska

Lektor:Verica Tocinovska

Adresa:SZPM "12 udarna brigada”br. 2. zgrada na SSM - SkopjeP.fah. 440

Telefon: 02 3223 710tel-faks: 02 3128 390

Web: www.szpm.org.mkE-mail: kontakt@szpm.org.mk

Kompjuterska obrabotka:SZPM

Pe~ati:Grafi~ki centar Skopje

Rakopisite i fotografiite ne sevra}aat.

Spored Zakonot, za vesnikot se pla}adanok spored posebna namalenadano~na stapka.

PENZIONERplus

Od vkupno 37 domovi za `iveewe nakorisnicite na penzija vo Repub-lika Makedonija, Fondot na PI-

OM stopanisuva samo so 14 domovi (soDomot vo ^air, prezemen od oktomvri2012 god.), a so ostanatite 23 domovistopanisuvaat zdru`enijata na penzio-neri. Vo 14-te domovi so koi stopanisu-va Fondot na PIOM, ima 389 stanovi,koi skoro celosno se iskoristeni (osvenvo momenti koga nekoj od stanarite }epo~ine, pa dodeka pominat proceduriteza ispolnuvawe na uslovite za nov ko-risnik). Vo Skopje duri i se ~eka podolgperiod za smestuvawe na korisnicite napenzija koi gi ispolnile uslovite zasmestuvawe vo domovite za `iveewe nakorisnicite na penzija.

So prezemaweto na Domot vo ^air,bruto naplatata na zakupninata e zgole-mena za 15,74%, no procentot na napla-ta vo ovoj period e namalen za 1,13%.

Delot {to nedostasuva do 100%, pro-izleguva od neredovno pla}awe na za-kupninite od strana na zateknatite sta-nari (so prezemaweto na domovite vo2001 godina), koi ne se penzioneri i nesklu~ile dogovor so Fondot. Takvi sta-nari imame vo slednite domovi: \or~ePetrov - 3, Aerodrom - 1, Prilep - 3,Gevgelija - 1, Kriva Palanka - 1, Ko~a-ni - 1, Sveti Nikole - 2, Gostivar - novdom - 3 i Gostivar - star dom - 2 i sega^air - 2. Prirodno, brojot na ovie sta-nari se namaluva i za izvesen period }estigneme do naplata od 100%.

Do Pravnata slu`ba e dostavena do-kumentacija za pokrenuvawe na postapkaza naplata i isseluvawe na stanarsmesten vo Domot za `iveewe na koris-nici na penzija vo Gevgelija. Dostavenise i 3 opomeni do neredovnite pla}a~ina zakupninite.

Alarmantna e sostojbata so Penzio-nerskiot dom vo Prilep, vo koj od 20stanovi, samo vo 7 se smesteni korisni-ci na penzija, a ostanatite se uzurpira-ni od deca na po~inati korisnici napenzija. Ova od pri~ina {to Domot voPrilep (iako e prezemen od Fondot) vokatastarska evidencija se u{te se vodina JP za stopanisuvawe so stanben i de-loven prostor, a duri vo 2008 godinaeden stan e prodaden vrz osnov na Dogo-vor za zakup. Seto ova zaradi toa {to JPoficijalno ne go predalo Domot vo Pri-lep na stopanisuvawe na Fondot sog-lasno ~len 179a od Zakonot za penzis-koto i invalidskoto osiguruvawe. Odovie pri~ini, Fondot ne e vo mo`nostda prezema merki i aktivnosti vo vrskaso sostojbite vo Domot vo Prilep.

Oddelenieto za stopanisuvawe soimotot na Fondot ima dostaveno Ifor-macija i predlog-merki za nadminuvawena vakvata sostojba do nadle`niteorgani na Fondot i do Vladata na Re-publika Makedonija, preku Minister-stvoto za trud i socijalna politika.

Kako rezultat na toa, Vladata for-mira{e Rabotna grupa sostavena odpretstavnici na Fondot na PIOM, Mi-nisterstvo za finansii, Ministerstvo-to za trud i socijalna politika, Agenci-jata za katastar na nedvi`nosti i JP zaizgradba na prostor od interes nadr`avata, so cel da predlo`i merki izaklu~oci vo vrska so statusot na pen-zionerskite domovi vo Republikata.Del od predlo`enite merki i zaklu~ociVladata ima prifateno i vo tek seaktivnosti za nadminuvawe na sostojbi-te so domovite za `iveewe na korisni-cite na penzija.

Spored evidencijata na Oddelenietoza stopanisuvawe so imotot, Fondot naPIOM raspolaga i so deloven prostorvo domovite za `iveewe i klubovite zadneven prestoj na korisnicite na penzi-ja vo vkupna povr{ina od 8.090 m2, odkoi 5.552 m2 se izdadeni pod zakup, {topretstavuva 68,62% od delovniot pros-tor so koj raspolaga Fondot. Delovniotprostor e prete`no izdaden pod zakupna pravni lica {to mo`e da pretstavu-va pogolema sigurnost kako za naplatana zakupninata, taka i za podobro i po-sovesno odr`uvawe na samiot delovenprostor.

Kako rezultat na novoprevzemenitedomovi vo ^air i Gostivar, povr{inatana delovniot prostor e zgolemena za1.820,39 m2, no zaradi toa {to toj pros-tor se u{te ne e izdaden, procentot naizdaden prostor e namalen za 11,38% iiznesuva 68,62% vo sporedba so 2012 go-dina, koga procentot be{e 80%, i pokrajtoa {to povr{inata na izdadeniotprostor e zgolemena za 623,12 m2.

Vo periodot od januari do krajot na ju-ni godinava, Fondot ima fakturiranokon zakupcite na deloven prostor iznosod 6.547.675,00 denari i bruto naplate-no 6.545.703,00 denari. Od ovaa naplata6.132.163,00 denari, ili 93,65%, seodnesuvaat na fakturiranoto za 2013god., a ostanatite 413.540,00 se odnesu-vaat na naplata za preneseni pobaru-vawa od 2012 godina vo visina od514.075,00 denari, ili vo ovoj periodnaplateni se 80,44% od prenesenite po-baruvawa.

Vo istiot period e presmetana i za-dol`ena kamata za docnewe na pla}awevo iznos od 21.557,00 denari i naplate-no e 9.540,00 ili 44,25% od zadol`eno-to.

Oddelenieto prezema postojani merkii aktivnosti za podobruvawe na procen-tot na naplata so pismeni i telefonskikontakti, presmetka na kamata i utu`u-vawe na zakupcite koi docnat so pla-}aweto na zakupninata. Zaradi nere-dovno pla}awe isprateni se 7 opomeni.So prezemawe aktivnosti za podobru-vawe na naplatata na zkupninite, }e seprodol`i i ponatamu.

m-r. Sne`ana Kutuzovska

Zadovoluva stopanisuvaweto so objektite

OD RABOTATA NA FONDOT NA PIOM

Sojuzot na ZP na Skopje i godinavavo ~est na 13-ti Noemvri, Denotna osloboduvaweto na gradot, go

organizira{e tradicionalniot {ahov-ski turnir. Ovaa godina doma}in be{eZP „Centar”.

Vo prisustvo na {ahistite i pogolembroj gosti sve~eniot del od turnirot gootvori D-r. Krste Angelovski - pret-sedatel na Gradskiot sojuz na ZP -Skopje, a za zna~eweto na ovaa mani-festacija govore{e gradona~alnikotna op{tina Centar Andrej @ernovski.Toj vo svoeto obra}awe istakna deka nee samo ~est tuku i ogromno zadovolstvo{to se nao|a me|u penzionerite. I neslu~ajno ovoj turnir se odr`uva vo ~estna osloboduvaweto na Skopje. Me|upenzionerite se u{te ima borci koi jaizvojuvale bitkata za osloboduvawe naglavniot grad na zemjava. Kolku {to eva`no minatoto za idninata, tolku eva`na i sega{nosta. Zatoa vo site na{isega{ni aktivnosti, re~e @ernovski,sorabotkata so penzionerite ima zna-~ajno mesto.

Svoeto znaewe i ume{nost na 64-tecrno-beli poliwa si gi odmerija pen-zionerite od ZP Solidarnost - Aero-drom, Kisela Voda, Centar, Gazi Baba,^air, \or~e Petrov, Solidarni penzi-oneri - Ilinden, Butel, Taftalixe,

Saraj, Karpo{ i ZP Voeni penzioneri.Turnirot go vode{e ~lenot na republi-~kata komisija za sport sudijata SpiroNikolovski. Za najdobar {ahist be{eproglasen Risto Kam~evski, a za najdo-bra {ahistka Lidija Kizova. Ekipno ivo dvete konkurencii najdobri beapenzionerite od ZP Centar. Vo ma{kakonkurencija vtoroto i tretoto mestoim pripadna na ZP „\or~e Petrov” i naZP „Solidarnost - Aerodrom”, a vo`enska konkurencija vtoroto mesto goosvoi ZP „Kisela Voda”.

Diplomite na pobednicite i blago-darnicite na u~esnicite im gi dodeliPavle Spasev, pretsedatel na IO na ZPCentar - Skopje. Cvetanka Ilieva

Tradicionalen penzionerski {ahovski turnir vo Skopje

Ekipite na ZP Centar najdobri

Edna od poatraktivnite komisii,ako ne i najaktivna pri ZP Pri-lep, sekako e Komisijata za odmor

i rekreacija. Posebno znae~ewe im sedava na rekreativnite aktivnosti,kako {to se pe{a~eweto, dru`eweto sopenzioneri od ZP od drugi gradovi, po-seta na kulturno-istoriski spomenici,prirodni ubavini i drugo. Vo tekot nagodinava {to izminuva, realiziranibea osum ekskurzii do pove}e desti-nacii so po tri polni avtobusi i ednavo sosedna Grcija so dva avtobusa. Pe-nzionerite u~estvuvaa, odnosno par-ticipiraat so po 100 denari za patu-vawata, a ostanatite sredstva za pre-vozot gi obezbeduva ZP Prilep. Taka voovaa godina na eksurzija preku komisi-jata za odmor i rekreacija, na ekskur-

ziite se pro{etaa preku 1500 penzio-neri za {to ZP Prilep potro{i 505 000denari.

- Pokraj posetata na Strumica iKole{inskite vodopadi, potoa Ote{e-vo, Ohrid i Struga, pa Skopje i Matka,Mavrovo i manastirot Sv. Jovan Bi-gorski, Radovi{, manastirot Sv. \or|ivo selo Oraovica, Berovo i manastirotSv. Bogorodica, Kriva Palanka i Sv.Joakim Osogovski, izvedena ekskurzijai vo Grcija od koja ekskurzijantite beamo{ne zadovolni, - veli pretsedate-lot na ovaa komisija, Drage Lozanoski.

- Posetata na Vodenskiot kraj pobu-di voodu{evuvawe i zadovolstvo kajpenzionerite rodeni vo ovoj del odEgejska Makedonija, koi po pove}e odpolovina vek imaa mo`nost da go pose-

tat svojot roden kraj. Nim im be{e is-polnet damne{niot son. Vo Grcija pa-tuvaa 105 penzioneri so 2 avtobusi, pri{to be{e poseten Voden so vodopadite,kako i bawite vo Po`arsko. Tamu dare-`livosta na prirodata bila navistinapregolema, osobeno so toplata voda od40 stepeni vo rekata i prirodnite ba-zeni, kade nekoi od ekskurzijantite ise kapea. Vo ju`niot del na planinataNixe, vo Meglenskata ramnica, priro-data zaboravila kolku bila dare`li-va. Interesot kaj penzionerite za site,a posebno za ovaa ekskurzija be{e pre-golem, se bara{e mesto pove}e. Za id-nata godina kako Komisija, planirameda organizirame ekskurzii do u{te po-atraktivni destinacii, a mo`no e i po-ve}ednevni, zavisno od sredstvata {to}e gi imame na raspolagawe - ni re~ena krajot Drage Lozanoski.

K. Risteski

Prilepskite penzioneri vo Grcija

Po polovina vek vo rodniot kraj

\

\

\

\

Pri krajot na sekoja godina se pra-vi analiza na srabotenoto i sesveduvaat rezultatite. [to e toa

{to treba da se istakne za aktivnos-tite na ZP Probi{tip vo 2012 godina?

- Slobodno mo`am da ka`am dekazad nas e u{te edna mo{ne uspe{nagodina, ispolneta so mnogu aktivnostivo site oblasti, a {to e najva`no us-peavme da animirame nad 60 otsto na{ipenzioneri. Bevme u~esnici vo spor-tot, kulturata, edukativnosta, socijal-no-humanitarnite aktivnosti i postig-navme zabele`itelni uspesi. Sepak, odsite postignuvawa, sakam da go izdvo-jam vra}aweto na Domot na penzione-rite vo na{a sopstvenost. Toa ni ovoz-mo`i podobro da funkcionirame i dagi ostvarime planiranite zada~i. Istotaka, bi ja izdvoil gri`ata za zdravje-to na na{ite penzioneri koja se mani-festira niz edukativni predavawa odoblasta na medicinata, bawsko-kli-matsko lekuvawe na penzioneri sonaru{eno zdravje (40), za koi Zdru`e-nieto participira vo pokrivaweto natro{ocite. Po povod zna~ajni verskipraznici bea dodeleni nad 90 paketiso razni prehranbeni i drugi artikli, ase vklu~ivme i vo humanitarni akciinadvor od na{iot grad. Zaedno so Cr-veniot krst od Op{tinata i na{ata hu-manistka Milevka Zdravkovska, prekuhumanitarnata organizacija „Pomo{ zaMakedonija” od Holandija i nejzinatapretstavni~ka Jesika Gotenbos, za spe-cijalniot zavod vo Demir Kapija i niv-nite {titenici doniravme 50 paketi sonajneophodni higienski artikli, kako ipostelnini i }ebiwa.

Imate li u{te ne{to posebno daizdvoite?

- Na poleto na sportot, u~estvuvavmena regionalnite natprevari i Repu-bli~kite sportski igri i na 4 me|uop-{tinski sredbi so zdru`enijata odKriva Palanka, Kratovo i Sveti Niko-le. Od oblasta na kulturata, sakam daistaknam deka KUD „Veseli penzione-ri” so godini e vistinski ambasador nana{ata Op{tina i na Zdru`enieto,pretstavuvaj}i ne na site festivali voMakedonija i von granicite. Pripadni-cite na ova dru{tvo ja imaat dominan-tnata uloga na regionalnite i Repu-bli~kata revija na pesni, muzika i ig-ri, za {to imaat golema poddr{ka i odlokalnata samouprava i gradona~alni-kot Toni Tonevski. Ne mo`am, a da ne jaspomnam izvonrednata soraboka i pod-dr{ka i vo drugite oblasti.

Kakvi se ambiciite na Zdru`eni-eto za narednata 2014 godina i imateli ne{to novo za ostvaruvawe?

- U{te edna{ da ja naglasam prido-

bivkata so vra}aweto vo na{a sops-tvenost na Domot na penzionerite, {toni ovozmo`i izgradba na u{te 12 gar-sonieri, so {to }e se zadovolat po-trebite na zainteresiranite za takvosmestuvawe. Vo vrska so ambiciite,mo`am da ka`am deka tie ne izosta-nuvaat, a timot so koj {to rabotam, se-koga{ nudi ne{to novo. Vo momentovrazmisluvame za iznao|awe proek-tantska ku}a od Skopje za dobivawesredstva od fondovite za pograni~nasorabotka pome|u Makedonija i Buga-rija. Vo ovoj del e vklu~en i Odelot zaurbanizam, pa dokolku uspeeme da do-bieme sredstva, planirame nadgradbana spomenatite garsonieri vo Penzio-nerskiot dom.

Vo delot na kulturata, mislam i po-natamu da gi realizirame site aktiv-nosti {to }e gi predlo`i Komisijata zakulturno-zabaven `ivot, so mo`nostna{ite kulturni vrednosti da gi pre-zentirame nadvor od zemjata. Sekakotuka }e vlezat i onie voobi~aeni ak-tivnosti {to bea pogore spomnati, za{to imame sili za uspe{no realizi-rawe, no i za spravuvawe so site prob-lemi i predizvici {to }e gi nametnevremeto.

Nam najva`no ni e {to pogolem brojpenzioneri da izlezat od svoite domo-vi, da se dru`at, da se rekreiraat, dazaboravat na godinite, na osamenosta ida ja po~ustvuvaat na{ata gri`a za niv.Za taa cel planirame pove}e sredbi nazeleno, poseta na kulturno-istoriskimesta vo Makedonija, a planirame eks-kurzii nadvor od Makedonija.

M. Zdravkovska

Razgovor so Gruica Manasiev, pretsedatel na ZP Probi{tip

Zadovolni od postignatite rezultati

Me|u 150-te {titenici vo prilepskiot domza stari lica "Kiro Krsteski - Platnik”, od1993-ta godina e smesten i Vasil Lulexiev

od Bogdanci. Vasil sega ima 84 godini, a sporedzdravstvenata sostojba i negovata zabele`livavitalnost, toj ne izgleda deka ima tolku godini.

- Rabotam, ne sednuvam. Ovde ima 4000 m2 koi giobrabotuvame i sadime so se i se{to, za potrebitena ovde{nata kujna. U{te od dete sum gradinar.Sigurno deka pokraj rabotata i zadovolstvoto odtoa {to go rabotam, mnogu mi pomognaa da seodr`am i da bidam zdrav. Ne mi e te{ko. Ovde voovoj na{ ekonomat proizveduvame potpolno se {totreba za ishrana vo kujnata na Domot. Na ~etiri dekari povr{ina zasaduvame;zelka, kromid, morkovi, magdonos, domati, kompiri, karfiol i dr. Sega mi poma-ga i edno mom~e i zaedno rabotime - ni re~e so nasmevka na liceto VasilLulexiev, koj dodeka razgovaravme ne zapira{e so podgotovkata na zelkatastavaj}i ja vo golemite plasti~ni buriwa.

- ]e treba za sarma i rasolno, za v zima - ni re~e smeej}i se. K. R.

ZP PRILEP

Gradinarot Vasil

REKLAMI PENZIONER plus noemvri 20136

HRONIKAPENZIONER plus noemvri 2013 7

ZP Bitola

Nedela za gri`a na starite lica

So dodeluvawe na priznanija,blagodarnici, medali i pehariza uspesite vo sportskite nat-

prevari na regionalnite i republi~-kite igri pezionerite od ZPK ja zavr-{ija godinata na sportski plan ocenu-vaj}i ja za pove}e od uspe{na.

Na regionalnite sportski penzion-erski igri koi ovaa godina se odr`aavo op{tina Negotino penzionerite odKavadarci po tret pat bea prvi vo re-gionot osvojuvaj}i pet prvi mesta itoa: pikado ma`i i `eni, {ah ma`i,strelawe so vozdu{na pu{ka `eni itr~awe na 80 metri do 60 godini `eni.Osum vtori mesta: Skok od mesto ma`iAtanas Dimitrov, frlawe |ule LazoKuzmanov, tr~awe na 80 metri do 60godini Mile Conevski, dvoboj `eniMitra Stojanova, tr~awe 60 metri do60 godini Stojanka Naumova, trobojma`i Branko Gelev i tegnewe ja`e`eni. Penzionerite na ovie igri os-voija i ~etiri treti mesta za na krajotda bidat proglaseni za sevkupen po-bednik na ovogodi{nite regionalnisportski igri. Poedine~ni prvi mestaosvoija penzionerite: Pero Tripkov iBlaga Melova vo disciplinata pika-do, Aleksandar Klin~arov i CvetaDimova osvoija prvo mesto vo strela-{tvo i vo tr~ewe na 60 metri nad 60godini prvo mesto osvoi penzionerotQube Pavlov.

Isto taka zna~itelni uspesi penzi-onerite zabele`aa i na Republi~kiteigri koi se odr`aa vo [tip od kade sevratija so 2 prvi poedni~eni mestakoi go osvoija vo disciplinata pikado

Sevda Dimitrova i Mitko Mitevski,edno vtoro mesto isto taka vo pikadoma`i i dve treti mesta pikado `eni istrela{tvo `eni.

- I ovaa godina go osvoivme prvotomesto grupno i po tret pat edno podrugo ni se dodeli preodniot peharkoj ostana vo trajna spostvenost i }e gikrasi vitrinite na na{eto Zdru`e-nie, veli pretsedatelot na komisijataza sport pri ZPK, Bla`e Sokolov.

- Ovaa godina e godina so posebenuspeh za nas i na{eto Zdru`enie, re~epretsedatelot na Izvr{niot odbor naZdru`enieto na penzioneri od Kava-darci, ing. Risto An|u{ev koj im sezablagodari za nivniot vlo`en trud iza redovnite naporni treninzi.

Po dodeluvaweto na medalite ipriznanijata pred prisutnite se obra-ti i pretstedatelot na Sobranietopri kavadare~koto Zdru`enie, Traj~eJankulov koj od imeto na Sobranietoim se zablagodari na penzionerite zaosvoeni mesta na site sportski nat-prevari prika`uvaj}i go Zdru`enietovo odli~no svetlo.

Pokraj toa {to znaat da sportuvaatpenzionerite doka`aa deka znaat i dapeat. Peja~kata grupa ovaa godina od-bele`a edna decenija od svoeto pos-toewe, a del od penzionerite u~est-vuvaa i na koncertot posveten na sta-rogradskata pesna i serenada „[tom~ukne na polno}”. Me|u muzi~arite iestradnite li~nosti kako solistnastapi i penzionerot Angel Totov.

Martina Mitkov

Na 29 oktomvri Sovetot na Sojuzotna sindikatite na Makedonijaodrr`a sve~ena sednica na koja

prisustvuvaa ministerot za trud i so-cijalna politika Dime Spasov, minis-terot za odbrana Talat Xaferi, pret-sedatelot na Stopanskata komora naMakedonija Branko Azeski, pretseda-telot na Organizacijata na rabotoda-va~i Angel Dimitrov, pretsedatelotna Sojuzot na zdru`enijata na penzio-neri na Makedonija DragiArgirovski, potpretse-datelot na Sobranieto naSZPM Besnik Pocesta idrugi visoki gosti. Sed-nicata se odr`a po povodpriemot na SSM za pol-nopravna ~lenka na Me|u-narodnata konfederacijana sindikatite ITUC(International Trade UnionConfederation). ITUC enajgolemata svetska sin-dikalna organizacija kojae formirana na 1 noemvri 2006 godina,vo Viena, so obedinuvawe na Me|una-rodnata konfederacija na slobodnisindikati (International Confederation ofFree Trade Unions - ICFTU) koja fun-kcionira od 1949 godina i Svetskatakonfederacija na trudot (World Confe-deration of Labour - WCL) koja funkcio-nira od 1920 godina. Me|unarodnatakonfederacija na sindikatite - ITUCzastapuva 176 milioni rabotnici od156 zemji i teritorii, so 325 nacio-nalni sindikalni sojuzi.

Po povod priemot vo Me|unarodnatakonfederacija na sindikatite do SSM~estitki upatija pretsedatelot nadr`avata \orge Ivanov i pretsedate-lot na Vladata Nikola Gruevski, kakoi generalniot sekretar na ITUC [e-ron Bjurou i zamenikot na generalniotsekretar Jap Vinen.

Na sve~enata sednica po povod go-lemiot nastan pretsedatelot na SSMd-r @ivko Mitrevski me|u ostanatotore~e:

- Sojuzot na sindikatite na Make-donija vo 2011 godina dobi pridru`no~lenstvo vo Me|unarodnata konfede-racija na sindikati, a sega go dobitolku o~ekuvanoto polnopravno ~len-stvo vo svetskoto sindikalno semej-stvo. Ova priznanie e istorisko, bi-dej}i istoto se dobiva vo uslovi nasvetska-ekonomska, finansiska idol`ni~ka kriza, kade {to navistinaretko se prisutni sindikalni prizna-

nija. Sindikalnoto svetsko rakovod-stvo budno gi slede{e site aktivnos-ti na novoto rakovodstvo vo SSM iznae{e da gi prepoznae reformskite iracionalno i institucionalno osov-remenite sindikalni metodi i stra-tegii. Kreiraweto na novata sovreme-na sindikalna pozicija na relevantensocijalen partner, kreacijata na no-viot socijalen dijalog, no i postigna-tite rezultati verifikuvani vo ra-

botnoto zakonodavstvo, negovotounapreduvawe namesto namaluvawe,donesuvaweto na nekolku istoriskizakoni vo najte{ki uslovi. Integri-raweto na SSM vo ITUC e notiranapotvrda za na{iot kapacitet vo os-tvaruvaweto na zalo`bite i aktiv-nostite za sozdavawe uslovi i norma-tivna podloga za podobruvawe na eko-nomsko-socijalnata i rabotno-prav-nata polo`ba na rabotnicite - na{e-to ~lenstvo, za podobruvawe na `i-votniot standard i kvalitetot na `i-veewe, kako i za podgotvenosta naSSM za me|usebna tolerancija i po~iti {iroka vklu~enost vo sprovedu-vaweto na zaedni~kite strategiskiceli i zada~i.

Priemot na SSM vo ITUC e potvrdai na dobro institucionaliziraniotsocijalen dijalog vo RM legitimiranso novata Spogodba za formirawe naEkonomsko-socijalen sovet od avgust2010 god., no i so najnovite inicijati-vi i potpi{ani spogodbi za formi-rawe na lokalni ekonomsko-socijalnisoveti. Priemot e potvrda i na dobroetabliraniot socijalen dijalog soVladata na RM i so rabotodava~ite,koi izlezot od krizata go pobaraa vonovi ekonomski politiki, a ne vo res-trikcii, namaleni rabotni~ki prava,otpu{tawa, zgolemuvawe na penziskigranici, {to e prisutno ne samo vo so-sedstvoto, tuku i niz pogolemiot delod Evropa i svetot. K.S.A.

SSM primen vo Me|unarodnatakonfederacija na sindikati

Vie ste eden od poaktivnite ~leno-vi na IO na SZPM i na sednicite ~es-to diskutirate i davate kvalitetni iargumentirani predlozi. Vsu{nost,koj e Ramiz ]azimovski i na {to sedol`i takvata posvetenost na rabo-tata?

- Najednostavno re~eno, jas sum edenod obi~nite penzioneri, no so penziskista` od 20 godini, {to mi ovozmo`ilozad sebe da ostavam podlaboki tragi vopenzionerskoto `iveewe. Taka, vedna{po penzioniraweto se vklu~iv vo akti-vnostite na penzionerskata organiza-cija, a so grupa entuzijasti od selo La-buni{ta go formiravme istoimenotozdru`enie na penzioneri i obezbediv-me uslovi za negovo dejstvuvawe. Sosopstveni sredstva i donacii na firmiod seloto izgradivme penzionerski domi sega Zdru`enieto raspolaga so sood-vetni prostorii i mo`e uspe{no da girealizira programskite aktivnosti.

No, da se vratam na aktivnosta voIzvr{niot odbor na SZPM i na ona {toe vrzano za moite diskusii. Veruvamdeka e toa odraz na akomuliranotoznaewe i iskustvo od porane{nata ra-bota i op{testveno-politi~ka aktiv-nost. Podolgo vreme bev pretsedatelna Upraven odbor na „Stru{ka trgovija”- Struga i rakovodev so tim akademskiobrazovani lu|e od koi u~ev, no i mnogurabotev. Potoa, bev ~len na Sovet naSSM vo mandatot na pretsedateliteXemajl Vejseli, Van~o Bliznakovski i\or|i Uzunov. Isto taka, bev ~len naKomisijata za odnosi so verskite zaed-nici pri Sobrannieto na RM vo vreme-to koga pretsedateli bea Stevo Crven-kovski (pokoen), Slave Katin Nikolov-ski i akademikot Bla`e Ristovski.Moja `ivotna preokupacija be{e da gisledam op{testveno-ekonomskite ipoliti~kite sostojbi i vo komunikacijaso gra|anite pravilno da gi interpre-tiram. U{te, da dodadam deka moja du-hovna hrana mi pretstavuva{e dru-`eweto so visoko obrazovani i umnilu|e, bez ogled na koja nacija ili ver-ska zaednica i pripa|aat, bidej}i pok-raj niv i jas u~ev, se izgraduvav, crpevznaewa i mudrost, koi sega mi se dob-redojdeni. Sepak, sakam da istaknamdeka za sednicite na IO detalno goprou~uvam materijalot i temelno sepodgotvuvam, pa mislam deka i ottamuproizleguvaat moite dobri diskusii ikvalitetni predlozi.

Ima li ne{to posebno zna~ajno odva{ite inicijativi i predlozi {to

ste gi davale na sednicite na Izvr{-niot odbor sega da e pretop~eno vopraktika kako va{ pridones?

- Ima, ima, kako da nema? U{te priprviot izbor vo najvisokiot organ naSZPM pokrenav inicijativa za dvemo{ne zna~ajni pra{awa. Prvoto pra-{awe se odnesuva{e na re{avaweto naproblemot so delovniot prostor na So-juzot. Blagodarenie na upornosta naRakovodstvoto i vo sorabotka so Vla-data na RM, sega e na povidok obezbe-duvaweto soodveten prostor za rabotai uspe{no ostvaruvawe na programski-te aktivnosti na Sojuzot. Isto taka, odpo~etokot se zalagav vo rakovodstvotona SZPM da ima pripadnik od drugaetni~ka zaednica i toa navistina seostvari i, kako {to znaete, sega pot-pretsedatel na Sobranieto na SZPM eAlbanec. Ova e navistina mo{ne zna-~ajno bidej}i gledano od po{irok as-pekt, nie sme multinacionalna i mul-tikonfesionalna zaednica, i bez ogledna toa {to SZPM e nepartiska i nevla-dina organizacija, vo ovoj pogled trebada se sledi Zakonot so koj {to e regu-lirana zastapenosta na drugite etni~-ki zaednici na rakovodni mesta, {to eosnov za na{eto bogato zaedni~ko `i-veewe.

Kako ja cenite rabotata i funkcio-niraweto na Izvr{niot odbor naSZPM. Imate li nekoi zabele{ki,ili...?

- Naprotiv, nemam nikakvi zabele{-ki, no sakam da istaknam deka so izbo-rot na Dragi Argirovski za pretsedatelna SZPM se vovede kvaliteten metod isodr`ina na rabota vo site oblasti nadejstvuvaweto na Sojuzot. Toj so svoetoznaewe i iskustvo dobro gi izmenaxira

~lenovite na rakovodstvoto i Izvr{-niot odbor, taka {to vo kolektivnoto ipoedine~noto anga`irawe, sekoj poka-`uva posvetenost i uspe{no izvr{u-vawe na zada~ite. Ova, svoja potvrdanajde minatata godina, koga pretseda-telot Argirovski be{e proglasen zanajpopulrna li~nost vo dr`avata, aosobeno ovaa godina, koga na Denot navostanieto na R. M., ja dobi najvisokatadr`avna nagrada „11 oktomvri” za `i-votno delo. Ovaa nagrada e istoriska iposebno priznanie, ne samo za pretse-datelot na SZPM, tuku i za Sojuzot, zaIzvr{niot odbor i za 280.000 penzio-neri, bidej}i prvpat vo Sojuzot za vre-me na 67 godini postoewe vakvo priz-nanie go dobiva tokmu prvata li~nostna penzionerskata organizacija.

Za kraj, da se vratime na aktivnos-tite vo va{eto mati~no zdru`enie.Na {to e toa najmnogu fokusirano?

- Goleminata i strukturata na ~len-stvoto glavno ja opredeluvaat speci-fi~nosta na programskite aktivnosti idejstvuvaweto na Zdru`enieto. Ve}edevet godini po red se praktikuva or-ganizirawe petdneven godi{en odmorza po 40 penzioneri, taka {to dosegare~isi polovinata ~lenstvo ja isko-ristila taa mo`nost. Osven toa, re-dovno se praktikuva poseta i pomo{ nabolni i iznemo{teni lica i vo ovaaaktivnost dobrovolno se vklu~uvaataktivisti, so {to se pottiknuva i za-dovoluva aktivnost i humanitarnata voostvaruvaweto na programskite zada-~i. Zastapeni se i op{testevenite ig-ri, no se u{te ne se sozdadeni mo`nos-ti za po{iroko dejstvuvawe.

Za istaknuvawe e i toa deka ~leno-vite na Rakovodstvoto na Zdru`enieto,so isklu~ok na knigovoditelot i admi-nistrativniot rabotnik, rabotat bezmese~ni nadomestoci.

Kako ]azimovski go pominuva slo-bodnoto vreme?

- Pove}e od vremeto go pominuvam voZdru`enieto, a koga ne sum tamu, toga{drugaruvam so knigite. Najprvo gi ~itamsite vesnici {to izleguvaat od pe~at,a potoa pominuvam na nekoja kniga. Se-ga gi ~itam „Vreme na apsurdi” od Mir-~e Tomovski i „Vreme na holokausot” odSlave Nikolovski - Katin. Taka, od sepo malku i }e go potro{am denot. Seka-ko, imam rezervirano vreme za igra sovnucite i za sledewe televiziski emi-sii...

Mendo Dimovski

Intervju so Ramiz ]azimovski, ~len na IO na SZPM i aktivist od ZP Labuni{ta

Znaewe i mudrost preto~eni vo praktika

ZP Kavadarci

Pehari i blagodarnici za najdobriteNa 19 noemvri, delegacija na ZP

Bitola, predvodena od pretseda-telot Tome Iliovski, i Aktivot

na penzionerki, koj deluva vo ramkitena bitolskoto zdru`enie, gi posetijapenzionerite-koplegi vo starskiotdom "Sju Rajder”, koi se privremenosmesteni vo hotel "Bitola”. Vo taa pri-goda im bea dodeleni prigodni podaro-ci. Pokraj razgovorot so penzionerite,zainteresiranosta za uslovite za `i-vot i nivnoto zdravje, prestojot be{ezbogaten i so nastap na peja~kata grupa"Sirma Vojvoda”, koja pred penzioner-ite se pretstavi so narodni i staro-gradski pesni.

- Pokraj redovnite aktivnosti koi giimame vo sekojdnevieto na Zdru`e-

nieto, vo "Nedelata za gri`a na starilica” odlu~ivme da gi posetime pen-zionerite koi gi koristat uslugite napenzionerskiot dom "Sju Rajder”. Ni-{to neobi~no, zatoa {to po raznipovodi i datumi nie sme sekoga{ pri-sutni i se dru`ime so niv, za da ne sepo~uvstvuvaat osameni i zaboraveni,- poso~i pretsedatelot na bitolskitepenzioneri Tome Iliovski.

Osobena gri`a vo poslednite nekol-ku godini projavuva i Aktivot na pen-zionerki, koj so svoite prezemeni ak-tivnosti se nadopolnuva vo realizaci-jata na planovite na ZP Bitola.

- Cenej}i go Va{iot izoden pat, nie igeneraciite koi doa|aat, treba da nap-ravime se polesno da se re{avaat site

va{i problemi, - re~e pretsedatelka-ta na Aktivot Marika Ilievska.

Po povod Nedelatta za gri`a nastarite lica, poseteni se i penzionerivo pove}e domovi vo gradot i okolnitenaselbi, a za del od niv be{e organi-zirana i poseta na manastirot "Sv.Aran|el” vo seloto Sko~ivir.

D. Todorovski

Vo mesecot koga penzionerite goslavat nivniot praznik vo ZP[tip i Karbinci se slu~ija mnogu

aktivnosti i dru`ewa na najaktivnitepenzioneri, Na poznatata manifesta-cija na grad [tip „[tipska pastramal-ijada” po pokana na pretsedatelot nazdru`enieto Mihail Vasilev, bea pri-sutni pretsedatelite na 15 zdru`enijaod republikava, koi odr`aa sostanok igi razgledaa potrebite i rezultatitena penzionerskite zdru`enija, a pritoaja probaa {tipskata pastramajlija.

Za kulturno izdignuvawe na pen-zionerite od zdru`enieto be{e otku-pena pretstavata „Parovi”, pri {to ak-terite na teatarot pri NU „Aco [opov”od [tip na penzionerite im ja odigraa`ivea~kata vo par na {ticite {to`ivot zna~at, a penzionerite povre-meno kako da se so`ivuvaa so likovite,pa glasno komentiraa, kako da bea delod scenata.

Me{ovitata pea~ka grupa na pen-zionerite ima{e uspe{en nastap voNegotino na manifestacijata „Pen-zionerite peat”.

Zavr{noto dru`ewe po povod De-not na penzionerite se odr`a vo ho-tel „Vago” vo [tip, kade zboruva{epretsedatelot na ZP [tip i Karbin-ci Mihail Vasilev pri {to naglasideka zdru`enieto se trudi da otvori{to pove}e klubovi po urbanite za-ednici, kade }e mo`at da se dru`atpogolem broj penzioneri, da se orga-niziraat ekskurzii i dru`ewa vo drugigradovi i drugo. Kapitalnata cel nazdru`enieto e izgradba na starski dom.

Vo svoeto obra}awe pretsedatelotistakna deka na zabavata se prisutninajaktivnite penzioneri na sportskiteigri, potoa me{ovitata peja~ka grupa sorakovodstvoto na zdru`enieto, Akti-vot na penzionerki, pretstavnici naklubovite i drugi.

Za osvoeno prvo mesto vo {ah naRepubli~kite sportski igri {to seodr`aa vo [tip na Vera Ogwanova iMitra Bresliska im bea dodeleniblagodarnici i po 5000 denari pari~nanagrada, a Risto Netkov koj osvoi tretomesto vo troboj, dobi blagodarnica i3000 denari pari~na nagrada. Potoadru`eweto prodol`i so pesna i oro i`elba za podobri rezultati.

Cveta Spasikova

ZP [tip i Karbinci

Dru`ewa na najaktivnite

SORABOTKA PENZIONER plus noemvri 20138

Od 30 septemvri do 3 oktomvri 2013 godina,Delegacija i Folklorna dru`ina od ZP Tetovo gopretstavuva{e Sojuzot na zdru`enija na pen-

zioneri na Makedonija, na Me|unarodniot 13ti Festivalza treta `ivotna doba, vo Qubqana, Slovenija.

Festivalot za tretata `ivotna doba vo Qubqana eunikaten nastan za starite lica vo Slovenija i najgolemnastan od vakov vid vo Evropa. Toa e mesto na integraci-ja, razmena na idei i kreativnost posvetena na aktivnostareewe, podobruvawe na kvalitetot na `ivotot na po-starite lu|e i postignuvawe na solidarnost me|u genera-ciite. Sekoja godina festivalot ja otvora vratata za me-|ugeneraciska harmonija, kreativnost i razmena na idei.Tajmingot i sodr`inata na Festivalot se povrzani so 1.oktomvri koj e Svetski den na postarite lica i so 3.oktomvri koj e Me|unarodniot den na deteto.

Festival go organiziraat: Sojuzot na zdru`enijata napenzionerite na Slovenija (ZDUS), firmata PROEVENT,Institutot HEVREKA i Dru{tvoto za tehni~ka kultura naSlovenija. Originalniot naslov i logoto na Festivalotvo 2013 godina se:

Mototo na Festivalot „Site sme edna generacija” alu-dira na splotenosta na narodot koja e nezavisna od voz-rasta. Mesto na odr`uvawe na Festivalot: CankarevDom, Qubqana, Slovenija. Vlezot za posetitelite od si-te generacii e besplaten.

Glavnite sodr`ini na Festivalot se vo slednite ob-lasti: saemski del; obrazoven del (pre-davawa, rabotilnici, trkalezni masi,kursevi, obuki); kulturna programa inatprevaruva~ki del.

Profil na u~esnicite: organizacii napostarite lu|e i za postarite lu|e, kako{to se organizacii na penzionerite,dnevni centri, mre`a na organizacii zasamo-pomo{, kulturni penzionerski or-ganizacii; profesionalni i stru~ni or-ganizacii na licata so hendikep; obra-zovni institucii, kako na primer Uni-verzitetot Treto doba, biblioteki i or-ganizacii koi rabotat vo oblasta nau~eweto, li~niot napredok, aktivnotoslobodno vreme, na volonterska osnova,za vra}awe na pazarot na trudot; proi-zvodstvo, trgovija i servisni kompanii so proizvodi iuslugi za stari lica, semejstva, licata so hendikep, licaso o{teten vid, o{teten sluh; uslu`ni kompanii i orga-nizacii, kako {to se turisti~ki agencii, bawi, banki,osiguritelni kompanii, transportni kompanii; farma-cevtski kompanii; zdravstveni organizacii; organizaciiza zdru`uvawe na mladite i sproveduvawe na programina me|ugeneraciska sorabotka; centri za socijalna rabo-ta, domovi za stari lica, gri`a i uslugi vo domot;organizacii za regrutirawe i obuka za dopolnitelnarabota; organizacii i zdru`enija za sport i rekreacija;istra`uva~ki institucii; sindikati i rabotni~kizdru`enija; Vladata i dr`avnite institucii, minister-stva, op{tinite, javnite institucii i profesionalni or-ganizacii; nevladini organizacii; kulturni organizaciii drugi.

Ovaa godina Delegacija na SZPM u~estvuva{e po ~et-vrti pat.

Aktivnostite na Delegacijata se sostoeja od pove}edelovi.

Prviot del be{e u~estvo na Besnik Pocesta, Gojko Ef-toski, [aban Azizi, Nurie Kadriu i Ilija Gligorov nasve~enoto otvorawe na Festivalot vo golemata Linhar-tova dvorana. Tuka e ostvarena prvata sredba so Tretiotsekretar na makedonskata ambasada Umit Kasum. Na Sve-~enoto otvorawe bea prisutni pove}e ministri od Vla-data na R. Slovenija, drugi visoki funkcioneri, pret-stavnici na diplomatskiot kor, delegacii na sojuzi napenzioneri od sosednite zemji i pretsedatelot na R.Slovenija, Borut Pahor koj e i po~esen pokrovitel. Ot-voraweto zapo~na so intonirawe na slovene~kata i ev-ropskata himna ispolneti od Duva~kiot orkestar odKonzervatoriumot za muzika i balet Qubqana i Orkes-tarot na qubqanskite veterani. So svoi viduvawa nasostojbite so penzionerite i penzionerskoto organizi-rawe vo Slovenija se obrati pretsedatelkata na Sojuzotna zdru`enijata na penzionerite na Slovenija prof. d-rMateja Ko`uh Novak, kako i ministerkata za trud, op{te-stvo i socijalni pra{awa i ednakvi mo`nosti d-r AwaKopa~ Mrak i gradona~alnikot na gradot Qubqana ZoranJankovi}. Preku video konferencija na prisutnite im seobrati evropskiot komesar za vrabotuvawe, socijalnipra{awa i inkluzija Laslo Andor. Na najzaslu`nite zaorganizirawe na Festivalot, negovoto vostanovuvawe ivoop{to za penzionerskata organizacija na ovaa zemja,im bea dodeleni priznanija. Za ambasador na 13tiot Fe-stival, kako najvisoko priznanie, be{e proglasen JankoKu{ar, koj voedno bil osnova~ na manifestacijata vo1999 godina, i e poznat humanist, a vo eden mandat bil i~len na Vladata na R. Slovenija.

Po sve~enoto otvarawe be{e prireden sve~en zaed-

ni~ki priem za slovene~kite nevladini organizacii idelgaciite od stranstvo. Priemot go organiziraa i svoiizlagawa imaa ministerkata za trud, op{testvo i soci-jalni pra{awa i ednakvi mo`nosti d-r Awa Kopa~ Mraki obdusmanot za ~ovekovi prava na Slovenija, VlastaNusdorfer koja gi pojasnuva{e pra{awata povrzani sore{avaweto na potrebite i problemite na licata so fi-zi~ka ili psihi~ka popre~enost. Na priemot od na{ataDelegacija prisustvuvaa: Besnik Pocesta, Gojko Eftoski,[aban Azizi, Nurie Kadriu, Ilija Gligorov. Posle pri-emot ~lenovite na na{ata Delegacija ostvarija sredbi sopove}e vidni li~nosti pome|u koi: d-r Mateja Ko`uh No-vak, pretsedatelka na Sojuzot na zdru`enijata na penzi-onerite na Slovenija, Anton Donko potpretsedatel naZDUS, Marjan [iftar ambasador, Davor Dominku{ vodi-tel na priemot i pretsedatel na Dru{tvoto za tehni~kakultura na Slovenija, Marjan Sedmak pretsedatel na AGEPlatform Europe i na Op{tinskiot sojuz na zdru`enija-ta na penzionerite vo Qubqana

Vo vtoriot odnosno obrazovniot del na Festivalot,Delegacijata na SZPM ima{e u~estvo na Trkalezna masana tema „Ulogata na nevladinite organizacii i politi-~kite partii vo pretstavuvaweto i zastapuvaweto nastarite lu|e”. Na trkalezna masa vo rabotnoto pretseda-telstvo u~estvuva{e {efot na makedonskata Delegacijai pretstavnik na SZPM, Besnik Pocesta zaedno so: pret-sedatelot na DeSUS i minister za nadvore{ni raboti naSlovenija Karl Erjavec, pretsedatelot na Hrvatskatapartija na penzionerite Ilvano Hreqa i ~lenot na pret-sedatelstvoto na Partijata na zdru`enite penzioneri naSrbija Milan Kora}.

Za vreme na kopretsedavaweto na trkaleznata masa,{efot na makedonskata Delegacija Pocesta gi prenesepozdravite od rakovodstvoto na SZPM i posebno odpretsedatelot Dragi Argirovski. Toj zboruva{e za isku-stvata od rabotata na penzionerskata organizacija voRepublika Makedonija vo gri`ata za site stari lica, aosobeno za penzionerite. Gi opi{a vrskite pome|u SZPMi zdru`enijata na penzionerite vmre`eni soglasnoStatut. Posebno ja istakna odli~nata sorabotka so dr-`avnite organi i instituciite vo ~ij delokrug se pra-{awa povrzani so penzionerite i nivnata pomo{ i raz-birawe za potrebite na penzionerite.

Na trkaleanata masa pretsedatelot na ZP Tetovo GojkoEftoski ima{e Referat na tema „Ostvaruvaweto na pro-gramskite zada~i na penzionerite vo me|uetni~ka`ivotna sredina”. Referatot od makedonski jazik be{epreveden i na slovene~ki jazik.

Delegacijata na SZPM i Folklornata dru`ina od ZPTetovo imaa zaedni~ki aktivnosti i vo sklop na istitebe{e odr`an Humanitaren koncert vo Domot za starilica Fu`ine, Qubqana, kade be{e izvedena edno~asov-na humanitarna folklorna programa. Starite lica smes-teni vo Domot, vistinski u`ivaa vo izvedbite. Nastapoti na dvete grupi be{e mnogu koloriten, izveduva~ite beaoble~eni vo tradicionalni nosii, so obele`ja na meke-donskata i albanskata etnost.

Delegacijata na SZPM vo Cankareviot dom, ima{eoficijalna sredba so pretstavnici na organizatorite naFestivalot i toa so: ministerkata za isleni{tvo odVladata na R. Slovenija i so pretstavnik od makedon-skata ambasada. Isto taka aktivnosti ima{e i Folklor-nata dru`ina od ZP Tetovo vo Cankareviot dom, kako ivo sorabotka vo me|unarodniot proekt koj go sproveduvaZDUS „Mojata prikazna”, a ima{e i drugi aktivnosti.

Folklornata dru`ina od ZP Tetovo gi ima{e sledniteaktivnosti:

Nastap na „Otvorena scena” vo ramkite na Cankare-viot dom

Nastap na manifestacijata „Ve~er na folklorot”Organizirano razgleduvawe na saemskiot del na

Festivalot.U~estvoto na na Me|unarodniot 13ti Festival za treta

`ivotna doba, vo Qubqana, Slovenija e zna~itelnopriznanie za me|unarodna afirmacija na SZPM, na ZPTetovo i na Folklornata dru`ina od ZP Tetovo i za pro-dol`uvawe i zajaknuvawe na bilateralnata sorabotka sorakovodstvoto na penzionerite od Slovenija i razmenana iskustva.

Izve{tajot zaedni~ki go podgotvija: Besnik Pocesta - {ef na delegacijata, Gojko

Eftoski, [aban Azizi i Ilija Gligorov

Akcenti od Izve{tajot za u~estvoto na SZPMna Me|unarodniot 13-ti Festival za treta`ivotna doba vo Qubqana, Slovenija

Tetovo e grad so okolu 80.000`iteli, a op{tinata ja so~inu-vaat u{te desetina sela so

vkupno nad 120.000 `iteli. Smestenoe na isto~nite padini na gordeliva-ta [ar Planina, vedna{ po nadalekupoznatata Popova [apka, na okolu 40kilometri jugozapadno od glavniotgrad na na{ata dr`ava - Skopje. Igradot i selata gi karakterizira na-cionalno me{ano naselenie, vo koe,spored brojot na `iteli dominantnae albanskata zaednica, potoa Make-donci, Turci, Romi, kako pobrojni, noi drugi nacionalni zaednici, me|ukoi Srbi, Hrvati, Slovenci, Musli-mani, Vlasi, Crnogorci i tn. Spa|amevo redot na stopanski nedovolnorazvieno podra~je, no so o~igledninapori ovaa sostojba da se nadmine.Vo taa nasoka, o~ekuvame golem pri-dones da dadat kadrite {to izlegu-vaat od dvata univerziteta. Tetovovo bukvalna smila na zborot stanauniverzitetski grad. Sedi{te e naDr`aven i na Univerzitetot na jugo-isto~na Evropa so vkupno nad 15.000studenti ne samo od Tetovo, tuku odceliot region. Nastavata se izvedu-va na albanski, makedonski i an-gliski jazik. Nacionalnata struktu-ra na studentite e soodvetna na onaana naselenieto. I vo `ivotnite i vorabotnite sredini zaedni~ki gi de-lime i dobroto i zloto. Vo takvasredina, egzistira Zdru`enieto napenzioneri Tetovo, koe opfa}a {estop{tini: Tetovo i pet ruralni, koiporano ja so~inuvaa Tetovskata op-{tina. Na{eto zdru`enie e edno odnajmasovnite vo Republika Makedo-nija, so nad 11.500 ~lenovi, organi-zirani vo 21 ogranok, so pribli`nosli~na nacionalna struktura kako inaselenieto. Me|u penzionerite ne-ma nikakvi predrasudi. Na{etozdru`enie deluva kako nevladina,nepartiska i neprofitna organiza-cija. Za izvr{uvawe na svoite celi izada~i ima sopstven objekt izgradenpred okolu 40 godini. Minatata go-dina Zdru`enieto izdade monogra-fija posvetena na 65 godi{ninata odsvoeto postoewe.

Programskite sodr`ini i nepo-srednite aktivnosti izviraat od`elbite i interesite na penzioner-ite, iska`ani na nivnite sobiri voogranocite, a preneseni vo Sobrani-eto na Zdru`enieto {to go so~inuva-at 47 delegati od celoto podra~je.Nivnata nacionalna struktura sood-vetstvuva na strukturata na ogra-nocite, koi se konstituirani na ter-itorijalna osnova. Rabotnite dogov-ori vo Zdru`enieto se vodat na dvajazika - makedonski i albanski imaterijalite {to se podgotvuvaatisto taka se dvojazi~ni. Za obavuva-we na redovnite aktivnosti finan-siski sredstva se obezbeduvaat od~lenarina i zakupnina na izdadenprostor pod naem.

Tetovskite penzioneri na pove}emesta i prigodi gi potvrdija opre-delbite za neguvawe na izvornatanarodna kultura i folklor i za raz-vivawe na kulturnite vrednosti naMakedoncite i Albancite od Tetov-skiot kraj i po{iroko. Na toj na~inse za~uvuvaat vrednostite na narod-niot umotvorec vo minatoto. Svoinastapi imame vo ramki na revijal-nite regionalni i republi~ki smotrikade na{iot nastap e zabele`ite-len. Ili, od dosega{nite 12 revii,na{eto zdru`enie duri 4 pati be{edoma}in. Tokmu od tie pri~ini, pos-tignatiot uspeh i manifestiraniteprogramski sodr`ini, bea opredelbana SZPM da se pretstavime na ovojfestival. Del od tie vrednosti giprezentirame na ovaa manifestacijana makedonski i albanski jazik.

Na{ite penzioneri - sportistive}e 18 godini aktivno u~estvuvaat

na regionalni i republi~ki sportskinatprevari. Na republi~kite sport-ski natprevari, koi godinava se odr-`aa po 18-ti pat, 9 pati bevme sev-kupni pobednici, a go imame osvoenoi preodniot pehar za tri naporedninajuspe{ni kolektivni rezultati.Na{ite ekipi sekoga{ imaat nacio-nalno me{an sostav, {to dava poseb-na vrednost na osvoenite nagradi ipriznanija.

Organizirame ekskurzii vo pove}ecentri na kulturata i umetnosta voMakedonija, vo sosednata Albanija,Bugarija, Srbija i Kosovo. Vo izborotna u~esnicite, osobeno vnimavameprednost da imaat penzioneri so po-niski primawa koi ne mo`at da izd-vojat sredstva za pro{etki. Ova oso-beno se odnesuva za ekskurzii vo Oh-rid, Struga, Gevgelija, Prilep i ne-koi drugi turisti~ko-istoriskimesta kade samo vo edna godinau~estvuvaat okolu 1.000 penzioneri.

Za penzionerite organizirame le-tuvawe na more vo Albanija za mo{neskromen nadomest. Samo vo 2013 god-ina vo Dra~ letuvaa 500 penzioneri.

Ostvaruvame sorabotka so organ-ite na lokalnata samouprava vo site{est op{tini, so koi imame sklu~enoposebni spogodbi, so koi se obezbe-duvaat pristojni uslovi za `ivot iaktivnosti na penzionerite. Postig-nato e celosno razbirawe za sodr-`inite na spogodbite. Koga vo op{-tinite se razgleduvaat pra{awa koise odnesuvaat na penzionerite ilivoop{to, na licata od tretoto doba,vo raspravite u~estvuvaat i pret-stavnici na Zdru`enieto. Celosnasoglasnost e postignata za vzaemnoanga`irawe za otvorawe na najmalkupo eden klub na penzioneri vo seko-ja op{tina i za sozdavawe uslovi zarabota na klubovite i vo drugi po-golemi naselbi vo op{tinite. Kaj nasseu{te problem pretstavuva ne-dostig na klubovi za dneven pretstojna penzioneri, za {to o~ekuvame po-mo{ od op{tinite vo regionot. Od-delni op{tini }e u~estvuvaat i voodobruvawe finansiski sredstva zaednokratna pari~na pomo{ na pen-zioneri so najniski primawa. Grado-na~lnicite zedoa obvrska i za obez-beduvawe besplaten prevoz na pen-zionerite, najmalku eden den vo ne-delata.

So spogodbite e preciziranoZdru`enieto na penzioneri Tetovoda povede inicijativa za izgradba naregionalen dom za stari lica. Ovapra{awe }e se razgleduva na nivo naPolo{ki regionalen planski razvoj,~ij pretsedatel e g-|a Teuta Arifi,gradona~alnik na op{tina Tetovo,univerzitetski profesor, inaku po-znata kako doskore{en vicepremierza evrointegracii.

Tesna sorabotka ostvaruvame i sopove}e zdru`enija vo na{ata zemja,kako i so nekolku srodni asocijaciivo stranstvo.

Pravime se na{eto ~lenstvo bla-govremeno da bide informirano zase {to e od interes na penzionerite.Taka, osven preku vesnicite „Penzi-oner plus”, kako i prilozite vo „NovaMakedonija” na makedonski i „Koha”na albanski jazik, obezbeduvame idrugi formi na informirawe.

Referat na Gojko Eftoski, pretsedatel na Sobranieto naZP Tetovo na 13 F3@D vo Qubqana

Ostvaruvawe na programskitezada~i na penzionerite vome|uetni~ka `ivotna sredina

INTERVJUPENZIONER plus noemvri 2013 9

(Preneseno intervju od Makedonskoto radio)

Novinar Ivan Lazov

Me|u dobitnicite na pres-ti`nata nagrada „11 Ok-tomvri” za 2013 godina e i

po~ituvaniot novinar i publicistDragi Argirovski. Pove}e genera-cii se se}avaat na negovite mno-gubrojni izve{tai, napisi, inter-vjua, reporta`i i dnevni infor-macii {to se plod na negovata~etirideceniska rabota kako no-vinar vo MTV. Vo isto vreme, toj eosnovopolo`nik i na Makedon-skata televizija, avtor na prviotTV-prilog na makedonski jazik vo1961 godina, dolgogodi{en ured-nik na TV-dnevnikot, osnova~ nadopisnata redakcija i na TV-pro-gramite na nacionalnostite koi`iveat vo R Makedonija. Argirov-ski e potvrden i kako publicist -`anr vo koj se u{te e aktiven i vokoj se u{te sozdava. Ova visokopriznanie za nego e duhoven pot-tik za natamo{no anga`irawe.

Minavte 4 decenii profe-sionalna rabota vo MTV. Bevteprisuten vo re~isi site sferiod `ivotot i od aktuelnite nas-tani vo zemjata. Ima{e li zada-~i, pred koi, emociite ja nad-vladuvaa objektivnosta vo iz-vestuvaweto?

Ah... pa da, to~no e toa. Postoejatakvi predizvici. Izvestuvav odsekoj pozna~aen nastan vo dr`a-vata, vklu~uvaj}i gi i oficijal-nite poseti na stranski dr`avni-ci i drugi visoki li~nosti vo na-{ata zemja. Va`no e toa {to, se{to rabotev, rabotev so golemaqubov, i sekako maksimalno po~i-tuvaj}i gi profesionalnite stan-dardi na profesijata, a toga{rezultatite ne izostanuvaat. No,se slu~uvaa i vojni, prirodnikatastrofi, nesre}i so mnogu`rtvi, a toga{, vo o~ite na izves-tuva~ot ima{e i solzi. Se slu~u-va{e da se zagubi zdivot, zboro-vite se zaglavuvaa nekade vo gr-loto me|u glasnite `ici. Mo`ebitoa se momentite za koi me pra-{uvate, migovi koga pobeduvaatemociite.

Pa sepak, pripa|am na generaci-ja {to be{e obu~ena i dobro pod-gotvena da se soo~i i so najlo-{oto, najte{koto, a pri toa seko-ga{ da se dade prednost na objek-tivnoto, na argumentite i fakti-te. Ponekoga{, zarabotuvav i opo-meni, pa i tu`bi. Pametam sedumod niv, no sekoga{ uspevav da goodbranam sopstveniot profesio-nalen stav. Se se}avam, ponekoga{rabotev i pi{uvav i za krupni,golemi i mo}ni stopanski subjek-ti. Karakteristi~no za mene be{e{to sekoga{ vo moite tekstovi nakrajot nudev izlezni re{enija,

{to be{e rezultat na mojot ana-liti~ki priod, na metodologijata{to ja koristev i statisti~kitepodatoci koi sekoga{ mi bea priraka. Vakviot odnos vo novinar-stvoto i voop{to, vo pi{uvawetoi sega e moja vodilka i prioritet.

Postoi li formula sporedkoja, eden medium }e ja pridobiepolnata doverba me|u gra|an-stvoto?

Da, postoi dokolku ja pogoditesu{tinata i dokolku toa {to goka`uvate soodvestvuva na visti-nata. Kako urednik na Dopisnataredakcija na MTV ja prote`iravtokmu ovaa ideja - su{tina i obje-ktivnost, no pritoa da ne izostaneinteraktivnosta me|u novinarot i~itatelot, odnosno novinarot igleda~ot ili slu{atelot. Va`no eda se dejstvuva edukativno i da seostavi prostor za razmisluvawe,da mo`e i konsumentot, nezavisno

dali e profesionalno aktivenili stanuva zbor za penzioner, dasozdade sopstvena slika, sop-stven komentar za odreden nastan.Toa e najte{kata rabota.

Bi sakal vo ovaa prilika da do-dadam u{te ne{to. Pred da dojdamna ~elo na SZPM, za ovaa kate-gorija na lu|e i za nivniot `ivot,se znae{e mnogu malku. Mediumitemnogu malku se interesiraa zaniv. Mal broj strani~ki ili ter-mini bea posveteni na moite pen-zioneri. Tuka vsu{nost stanuva{ezbor za informativen mrak zaovaa populacija, {to toga{ odvajja pominuva{e brojkata od 200.000lu|e, me|u koi ima{e i akademicii doktori i profesori i obi~nilu|e.

Na penzionerite }e se navra-time i vo prodol`enie na ovojna{ razgovor. Sega sakam da Vepra{am ne{to drugo. @iveeme vonov vek, vo novo vreme, vreme naelektronski komunikatori. Ka-kva e sega mo}ta na mediumite?

Da bidam iskren, mediumot bil i}e ostane da bide sedma sila. No,se razbira deka imam sopstvenividuvawa za ova pra{awe. Mipre~i toa {to se i se{to se stavana naslovnite stranici. Porano seznae{e {to se stava na naslovna.Ima{e kriterium. Ima{e odnoskon toa. Na naslovnata, sekoga{ode{e najva`niot nastan ili naj-`e{kata vest. Sega, vo dene{novreme, napred se pomestuvaat naj-stra{nite raboti ili kuluarskiozboruvawa, razni {pekulaciiili neva`ni i pomalku va`ninastani, a so toa se gubi dignite-tot, doverbata i voop{to intere-sot. Mene, ova mi li~i kako nekojsvesno da odi vo lov na senzacio-

nalizmi i razni pikanterii {todobli`uvaat do nemoralnoto i{to na krajot nemaat ni{to zaed-ni~ko so mnozinstvoto vo na{atazaednica. Videte, ~estopati slu-{ame ili gledame mnogu nedosle-dnosti i ednostrani informacii.Samo va`na, to~na i pravovreme-na informacija e ona vistinskoto.I povtorno se vra}am na profe-sionalnite kriteriumi vo novi-narstvoto. Za `al, a toa ne e samomoj vpe~atok, profesionalnitekriteriumi kaj nas se vo nadolnalinija.

Predmalku vo Va{ite ka`u-vawa spomenavte deka dosega, vonovinarskoto rabotewe, sedumpati ste se soo~ile so zakonot.Ka`ete ni, kako da ja odbranimeslobodata na zborot.

Jas velam deka ima na~in. No,treba da ima i zakon. Eti~no e se-koj novinar da poseduva odreden

stepen na samocenzura. Eve, }e Vika`am za eden moj slu~aj. Svoe-vremeno pi{uvav za kumanovskatafabrika „^ik”. Vo tekstot me|udrugoto sugerirav deka vo vremekoga se bele`at zna~ajni proiz-vodni i finansiski rezultati,neophodno e da se investira i vokadri. Vo ime na vistinata vo toavreme vo „^ik” ima{e mnogu malku,samo dvajca ili trojca visokoob-razovani lu|e. Ovaa moja sugestijabe{e kvalifikuvana kako nedo-li~na i zarabotiv sudska pokana.Ishodot, sosema normalno, be{evo moja polza, so sudski komentar„dodeka Argirovski Vi gi otvorao~ite, Vie gi zatvorate”.

Kakva e ~esta da se dobiepresti`nata Oktomvriska nag-rada za `ivotno delo?

^esta e golema. Taa me pravi dase ~uvstvuvam beskrajno sre}en.Prvo, zatoa {to Oktomvriskatanagrada e povrzana so eden odnajsvetlite istoriski datumi namakedonskiot narod i na Repu-blika Makedonija kako nezavisnadr`ava.

Toa e visoko priznanie za tru-dot i tvore{tvoto i op{testvena-ta anga`iranost na sekoj poedi-nec. Zadovolstvoto e u{te pogo-lemo koga se znae deka za ovaa na-grada pretendiraa pedesetinagolemi, priznati imiwa od koi, volaureati bea samo trojca. Me|u nivi jas. Ova go sfa}am kako nagradavo oblasta na novinarstvoto ipublicistikata, no u{te pove}e ikako priznanie na penzionerskataorganizacija vo koja vo momentovsum pretsedatel. Ova e u{te edendokaz, deka vozrasta ne e su{tin-ska, odnosno re{ava~ki faktor zada se dojde do celta.

^itatelskata publika Veprepoznava i kako publicist.Zad vas se 18-ina dela, a posled-nite se inspirirani od `ivototi sekojdnevjeto na penzionerite.Da navedam samo nekolku „Nego-voto viso~estvo penzionerot”,„Penzionerska saga”, „Vo viorotna tretoto doba”, „Moeto ime epenzioner”, „Na{i penzioners-ki vremiwa” i drugi. Pretpos-tavuvam deka ovie dela se polniso emocii.

Smetam deka so penzionirawetone treba `ivotot da sopre. Vsu{-nost toga{ zapo~nuva eden nov,poinakov `ivot. Doa|aat novipredizvici. Ne smeete da i seprepu{tite na depresijata, me-lanholi~nosta i osamenosta, na-protiv prodol`uvate so aktivenpenzionerski `ivot, {to e ednood glavnite na~ela na EU koga sevo pra{awe penzionerite. Vo Ma-kedonija imame 288.000 penzio-neri od koi 250.000 se na{i ~le-novi. Moram da podvle~am nie smemultietni~ka, nevladina, nepar-tiska organizacija i sme vo redotna najaktivnite organizacii odovoj tip. Su{tinata, drag moj ko-lega, e vo afirmacijata na zaed-ni{tvoto i so`ivotot. Vo ovieturbulentni vremiwa treba da seopstoi, da se bide dostoinstven ida se so~uva edinstvoto.

Neposredno po moeto pen-zionirawe, po moj proekt formi-ran e podlisnikot „Penzionerskividici” {to izleguva vo „NovaMakedonija” edna{ mese~no. Vosodr`inska smisla, vo nego beapomesteni tekstovi {to go opi-{uvaa penzionerskoto sekojdnev-je, nivnite aktivnosti i proekti{to }e sleduvaat. Vo Makedonijaegzistiraat okolu 400 penzioner-ski klubovi, vo koi nedelnopominuvaat 150.000 penzioneri,aktivni ~itateli. Ve}e nekolkugodini imame i svoj mese~en ves-nik „Penzioner plus” koj vo elek-tronska forma e pomesten naveb-stranicata na SZPM, pa takasorabotuvame i so penzioneritenadvor od na{ata zemja. Vesnikot

e mo}en informator. Vo negomo`e da se informira za orga-nizirawe zaedni~ki pro{etki, noi za golemite proekti kako {tobe{e Penzionerskata olimpijada,Penzionerskite revii na pesni,muzika i igri, za sredbi na ze-leno i sl. Vo su{tina deneska zapenzionerite vo na{eto op{tes-tvo se zboruva mnogu pove}e, a toa{to e pozna~ajno, na penzioneriteve}e ne se gleda samo kako na„baba” i „dedo” tuku kako zna~aenop{testven subjekt. Ponatamusakame vo idnina da se skoncen-trirame na takanare~enoto obra-zovanie vo „treta doba”. Vakvataaktivnost ni donese i blago-naklonetost na odredeni fon-dovi na Vladata, na EU, na biz-nis-zaednicata koi samo mina-tata godina ni doniraa 12.700evra. Ovie sredstva gi koristimeza realizacija na zaedni~ki pro-ekti.

G-dine Argirovski, so ogledna toa {to ova intervju e namene-to za no}nata programa na RadioSkopje, }e Ve pra{am, {to pravatpenzionerite vo ovaa doba oddenono}ieto, pred polno}, na po-lno}..., spijat, sonuvaat..., samose dremlivi ili se zabavuvaatsekoj na svoj na~in. Dali mo`ebinekoi od niv se dru`at sona{eto Radio?

Garantiram deka dobar del odniv se budni, vo dobro raspolo`e-nie, a nekoi od niv se i na branotna va{eto Radio. Inaku, znaete, nebi bil Va{ gostin vo ovoj termin...,samo se {eguvam... Nie, so zado-volstvo go slu{ame Makedonskotoradio i toa skoro site negovi pro-gramski pojasi. Vo site na{i klu-bovi, kako i vo centrite za dnevenprestoj aktivnostite se odvivaatre~isi denono}no. Tuka se komen-tiraat izminatite nastani, se ko-vaat planovi za novi proekti, ne-zavisno dali se vo pra{awe eks-kurzii, sport, me|usebni dopi{u-vawa ili ne{to drugo. Eve na pri-mer, neodamna bev kum na edenpenzionerski par. Tie se zapoznaatokmu za vreme na eden ubav vi-kend pominat vo priroda. Sega, tiese ve}e `iteli na penzionerskiotklub Aerodrom. Gledate, qubovtane znae za godini. Se se}avate lina krilaticata na Gorki "Da bide{~ovek gordo zvu~i", a jas }e prido-dadam "Ako ne se raduva{ na tu|atasre}a ne si ~ovek#. E..., samo daznaete kolku lu|e se javija da im go~estitaat noviot po~etok. Istotomi se slu~i i mene po povod Okto-mvriskata nagrada. Seto toa e uba-vo, toa e svedo{tvo za silinata na`ivotot vo negovata zlatna doba.

Na krajot, eve, u{te edna{ daVi zablagodaram {to bevte na{sogovornik i u{te edna{ da Vi ja~estitam nagradata za `ivotnodelo vo oblasta na novinars-tvoto i publicistikata. Vi posa-kuvam dobro zdravje i u{te mno-gu uspesi vo Va{iot profesio-nalen `ivot.

Dozvolete mi i jas da se zabla-godaram. Kako {to rekovme na po-

~etokot mojata profesionalna no-vinarska kariera e vo MRT. Na mo-jot penzionerski esnaf mu posaku-vam ubavi migovi vo `ivotot. Nie,}e prodol`ime da mu se raduvamena `ivotot, da sozdavame novivrednosti, i kone~no, }e prodol-`ime so na{iot zaedni~ki so`i-vot, bidej}i samo taka }e uspeemevo na{ata vtora mladost - kako{to nekoi ja narekuvaat. Posvete-no }e prodol`ime so na{ite akti-vnosti, so izdavawe na na{iotpenzionerski vesnik, vo koj gi ko-mentirame sega{nite sostojbi idvi`ewa, no ja najavuvame, organi-zirame i konceptirame i idninata.Posveteno }e prodol`ime i so si-te drugi op{testveni aktivnostikoi se vo korist kako na nas pen-zionerite taka i na op{testvotovo celost. Sakame samo da poka-`eme deka i kako penzioneri ja ~u-vstvuvame odgovornosta za op{te-stvoto i za dr`avata vo celost.

Oktomvriskata nagrada za `ivotno delo vo oblasta na novinarstvoto i publicistikata

Qubopisot na Dragi Argirovski

\

\

\

PANORAMA PENZIONER plus noemvri 201310

„Ako ima{ vera kolku sinapoo zrno,planina da povela{ da odi - }e odi”,zapi{ano od Cepenkov

Edna retka, neobi~na, inovativnakni`evna tvorba, barem vo na{avasredina, go osvoi godine{noto Raci-novo priznanie. Onie koi vnimatelnogi sledat kni`evnite nastani vo zem-java, znaat deka stanuva zbor za roma-not Yid {to odi na poetot, publicist,preveduva~ i raska`uva~, IlhamiEmin.

Negovata biografija e isklu~itelnointeresna. Promocijata na poetskatazbirka \ulkarpa (2011) vo penzioner-skiot Klub na qubiteli na knigata voAerodrom pred ~lenovite, pred dragi-te sorabotnici od Me|unarodnata gim-nazija NOVA, profesori i nivni u~e-nici, promotorot d-r Kiril Temkov;osumdesetgodi{niot avtor IlhamiEmin, stroen i nasmean kako sekoga{,so li~noto prisustvo ja prestori vopraznik. Nekoi podrobnosti }e izos-tavam, no, so naglasen pietet, }e gopriop{tam ona {to nikako ne smee dase zaboravi: vo neformalnata disku-sija i razgovor na prisutnite so poet-ot, koga se vkrstija razli~nite ener-gii, zaiskrija o~ite od vozbuda, Eminbe{e fascinanten. Re~e: „Jas sum sre-}en ~ovek. Sre}en sum {to sum serodil i `iveam vo Makedonija. Taami ovozmo`i da bidam toa {to sum.A Bog mi dal pove}e otkolku {tozaslu`uvam. Sre}en sum koga napra{aweto koj e mojot maj~in jazik,odgovaram: jas sum svoeviden feno-men - imam dva maj~ini jazika, turs-ki i makedonski”

Emin e roden vo Radovi{, na 8. av-gust 1931 godina. Zavr{il Pedago{kaakademija vo Skopje, no najgolemiotdel od rabotniot vek, osven na neko-lku funkcii, go minal vo Nova Make-donija, kade preku novinarstvoto gove`bal i kni`evniot izraz. ^ita iu~i, go vozbuduva poetskata re~. Ve}evo 1954 godina se javuva so svoeto po-etsko prven~e, Tragawe, narednatagodina stihovite od zbirkata @ivo-tot pee i pla~e ja zasvedo~ija negova-ta nesomnena darba, koja so priemotDPM (1956), so ~lenstvoto vo makedo-nskiot PEN centar i oficijalno e po-tvrdena. Vkupniot negov opus ne e mal,se sostoi od dvaesetina knigi poezija,raskazi za deca so maliot kni`evenjunak Orhan. Nagradeniov roman, Yid

{to odi e kruna na negov-ata kreativna rabota.

Impozanten e negoviottrud posveten na prepe-vite na najgolemite turs-ki poeti - sufisti: AhmedJeseni, Junus Emre i Xe-laludin Rumi - Mevqana,na makedonski jazik, koive}e bea svetska civi-lizciska pridobivka. Toae napreg „dovolen zaeden tvore~ki `ivot”,so pravo }e konstatira d-r Temkov. Taa poezija }eostavi traen beleg vrznegovata ~ove~ka priroda i svetogled.

Emin e Juruk. A Jurucite se turskigrupi koi pred naletot na Mongolitebegale od edno mesto na drugo i takastanale nomadi. „I Osman, osnova~otna Otomanstvoto bil Juruk”, }e izjaviEmin vo edna emisija za Doj~e Vele. „Itatkoto na osnova~ot na sovremenaTurcija Ataturk, bil Juruk od seloKoxaxik, Debarsko”. Emin u{te kakodesetgodi{no dete preku dedovcitepo maj~ina i tatkova loza, kako i odtatkoto oxa, bil podu~uvan deka sekoj~ovek ima pove}e grevovi od lisjatana grankite od bobolkata (crnica, z.m.)i treba da se vardi od niv u{te odmal. Tie pripa|ale na melamiite,muslimanski verski red, koi prizna-vale eden Bog - Sozdatelot, edenpratatko Adam i pramajka Eva, zna~isite treba da `iveat vo mir i me|u-sebna po~it. A zo{to lu|eto podocnase podeleni po razli~ni veri - „toa goznae samo Sozdatelot” Toj priset }e gomotivira da go otkriva `ivotot na{eikot Seid Muhamed Nur el Arabi,~ie u~ewe za drugite 12 terikati bi-lo eres.

Romanot Yid {to odi e golema no-vina vo na{ata literatura. Toj imaedna dokraj otvorena struktura, so ni-{to neprekinuvana i nepopre~uvana,te~e kako bistar i penliv planinskibrzak, bez interpunkcija i golemi buk-vi (osven za Sozdatelot). Nema cvrstosi`e i hronoligija, prikaznata i vre-menski i prostorno se premestuvaspored tekot na svesta (ne treba, me-|utoa, da se sporeduva so XojsoviotUlis ). Se ~ita lesno, ne e hermeti~na.

Vo romanot faktite se pred fikci-jata. Toj e rezultat na dolgogodi{notoavtorovo tragawe po razni gradovi isela... preturawe po pravlivite dr-`avni i privatni arhivi, muzei i bib-lioteki, dru`ewe so poeti i poetiki,mistici i verski u~iteli, lu|e al~nido bratoubistvo, lu|e kako Ilija Xa-

xev koj na mostot muzici-ra so svojata havajskagitara sproti cigankataso dete na gradi. Xaxe nakrajot ja vadi kapata i~eka nekoj da spu{ti pa-ri~ka i potoa seta so-dr`ina ja istura vo sku-tot na cigankata; raz-govori so lu|e umni {topametat dolgo i nepris-trasno svedo~at, starifotografii, lenti odkamerata 300 na MiltonManaki, kaj{to e ove-kove~en i Sultanot li~-

no, i sli~no.Nema izmisleni likovi, prototipo-

vite stanuvaat likovi so svoeto ime iprezime, pa va{ e izborot dali }e gopametite likot (spored kni`evnatateorija) ili prototipot, koj sporedistiot teoretski standard prestanuvada postoi otkako }e stane kni`evenlik. Naratorot pravi isklu~ok samo zasebe: go zema imeto Juruk Osman.

Vo deloto otkrivame edna {irokalepeza od motivi, koi preku moderna-ta postapka dostojno sorabotuvaatokolu glavnata ideja za tolerancijatakako vrven princip, ovoplotena vorozata kako nejzin simbol. Makotrpnosobraniot materijal go isprava avto-rot pred seriozni pote{kotii: kako dase napravi vistinskata selekcija: dane go zavedat natrapnici koi ne rabo-tat za temata. Tie se privle~ni i pro-blem e kako da gi izostavi{?! No do-briot avtor e kako dobar doma}in imarezervno ~ekmexe za da go za~uva neu-potrebenoto oti vo nekoe idno delomo`e da bide dragocena gra|a. Sobra-niot materijal pokriva realno vremekoe se protega od bitkata na Maricado na{evo sovremie.

Centralnata tema d-r Ferid Mu-hi}, precizno ja definira; „Vo ovojroman Ilhami Emin prodol`uva daja raska`uva sagata za ve~noto ba-rawe na onaa najvisoka univerzalnavistina niz koja se izrazuvaat i vokoja se pomiruvaat site parcijalnivistini“. Briljantno.

Na krajot d-r Muhi} }e zaklu~i: „SoYid {to odi Juruk Osman alijas Il-hami Emin, se poka`a kako bera~ nasmilot, simnat od svojata planina,za da ni podari prekrasen buket odova planinsko cve}e ~ija{to miriz-ba nikoga{ ne se gubi!... Juru~katadu{a mirisa kako planinski smil....Tokmu taka mirisa i ovoj roman”.

Boris [uminoski

PRO^ITAV ZA VAS

Yid {to odi

Aleksandar Zahariev e ~len naIzvr{niot odbor na SZPM i voovoj organ na Sojuzot toj go pret-

stavuva Zdru`enieto na penzioneri[tip i Karbinci. Zahariev e istaknataktivist vo mati~noto zdru`enie, nopri neodamne{nata sredbata se inte-resiravme za negovata dol`nost vosojuzniot organ.

[to zna~i to da ste ~len na Izvr{-niot odbor na SZPM i kakvi zada~iimate?

- Kako ~len na IO na SZPM gi izvr-{uvam zada~ite predvideni so Statu-tot, a kako pretstavnik na na{etoZdru`enie, gi zastapuvam interesitena ~lenovite i gi prezentiram nivniteaktivnosti i dostignuvawa. Zna~i,u~estvuvam vo kreiraweto aktivnostii se zalagam za dosledno sprovedu-vawe na programskite zada~i na nivona Sojuzot i na Zdru`enieto. Selek-tiram zna~ajni informacii i soznani-ja i gi prenesuvam vo bazata, odnosnonastojuvam da gi konkretiziram i pre-to~uvam vo prakti~no dejstvuvawe nana{eto zdru`enie. Toa se poka`a mo-{ne korisno vo sorabotkata so SZPM,osobeno pri prezentiraweto na na{i-te kapaciteti i mo`nosti, od {to pro-izleze i mojot predlog Republi~kitepenzionerski sportski igri ovaa godi-na da se odr`at vo [tip, koj be{e pri-faten i, kako {to znaete, uspe{no re-aliziran. Ovaa golema manifestacijaprotekna vo dobra organizacija blago-darenie i na rakovodstvata i na ~el-nite lu|e, na SZPM - pretsedatelotDragi Argirovski i na ZP [tip i Kar-binci - pretsedatelot Mihail Vasi-lev. Toga{ i jas bev vklu~en vo orga-nizacijata i dodeluvaweto na meda-lite, kako {to bev vo istata uloga i namuzi~kite sredbi vo Probi{tip.

Osven vakvoto va{e anga`irawe,kako go pominuvate ostanatiot delod penzionerskoto `iveewe?

- Vo rabotniot vek bev na pove}efunkcii. Bev sovetnik i zamenik gra-

dona~alnik vo mandatot na gradona-~alnikot Tomo Mita{ev. Bidejki [tipe grad na tekstilot, soodvetno na po-trebite se {koluvav i kako tekstilenin`ewer celiot raboten vek go pomi-nav vo MK „Astibo” vo [tip, od kade,kako zamenik generalen direktor vo2004 godina se penzionirav i po~navda se zanimavam so edna blagoprijatnarabota - odgleduvawe lozje vo mesno-sta Suitlak. Tamu naj~esto go pominu-vam slobodnoto vreme i prigotvuvamvino i rakija za svoja du{a. Zadovol-stvo mi e koga prijatelite me posetu-vaat i go falat moeto vino.

Velat vinoto e lek za teloto i zadu{ata, ama latinskata mudrostveli „Vo vinoto e vistinata”. Kolkue toa navistina taka?

- Da, vinoto e prekrasen napitok ilek za masnotiite, ama ako se pie ume-reno, ~a{a do dve, ako se pretera i toamnogu zboruva. E, toga{ vistinata iz-leguva na videlina, a latinskata mud-ra pogovorka go gubi svoeto zna~ewe.

Taka, so {ega i nasmevka, go zavr-{ivme razgovorot so Zahariev i mu po-sakavme dobro zdravje i u{te mnogugodini da odgleduva lozje, no i daprodol`i so aktivnostite vo Zdru`e-nieto. Vsu{nost, taka najdobro zdravose `ivee i aktivno se staree.

Cveta Spasikova

Sredba so Aleksandar Zahariev, ~len na Izvr{niot odborna SZPM

Primer za dobro zdravje i aktivno stareewe

Aktivot na penzionerki na kuma-novskoto zdru`enie, na 20 okto-mvri godinava, priredi prijatno

do`ivuvawe na tradicionalnata Po-etsko-zabavna sredba. Prigodnatamanifestacija, {to se odr`a vo res-toranot „Gracija”, so svoeto u~estvo ja

zbogatija penzionerkite i drugitepretstavnici od zdru`enijata: GaziBaba, Voeni i policiski penzioneriod Skopje, Karpo{ - Skopje, Veles, Ki-sela Voda, Strumica, [tip, Kriva Pa-lanka i Kumanovo.

U~esnicite i gostite vo ime na doma-}inot gi pozdravija pretsedatelkata naAktivot na penzionerki @ivka Sera-

fimovska i pretsedatelot na ZP Ku-manovo Spirko Nikolovski, a mo{nevpe~atlivo obra}awe vo ime na Sojuzotna zdru`enijata na penzioneri naMakedonija ima{e serkretarot na IOna SZPM Stanka Trajkova.

- Sobirov e vo znak na ubavite mis-li i za da mu se poklonimena ubaviot stih i na ubavatapesna. Pi{uvajte, tvoretebidej}i taka aktivno sestaree. Sojuzot sekoga{ }eve poddr`uva vo toa, se ra-zbira vo granici na mo`-nostite. Gri`ata za zdrav-jeto e mnogu va`na, no gri-`ata za duhot, isto taka.Poezijata e lek za du{atabidej}i vo nea e sleana i

radosta i tagata i sre}ata i bolkata.Poezijata ne znae za granici, za delbi,za veri i nacii. Taa im pripa|a nasite, na celiot svet, - istakna, pokrajdrugoto Trajkova.

Na ovaa kulturna manifestacija sosvoi li~ni poetski do`ivuvawa naslobodni temi se pretstavija poete-site: Lidija Jeremi} od Karpo{, Cve-

ta Spasikova od [tip, Fotija Stoj-~evska od Kumanovo, BlagorodkaStoj~evska od Kriva Palanka, Kosta-dinka Vitanova od Strumica, NadaAleksovska od Veles, Elica Danai-lovska od Kisela Voda, Cveta Alek-sovska i Ru`ica Vasilevska odVoeni penzioneri, kako i Kire Iliev-ski i Novko Petru{evski, avtori nali~ni tvorbi so {egobijna sodr`ina.Na site u~esnici im bea vra~eni bla-godarnici i monografija „Deset godinikulturno `iveewe na penzionerite“.Poetskoto miqe be{e nadogradeno sovkusno dekoriran ambient od ra~ninarodni rakotvorbi izraboteni od Ja-ninka Kostadinovska i Stojna Veq-kovi}, a sredbata prerasna vo spon-tano dru`ewe so muzika i prijatnaveselba, no i so zbogateno meni od su-kani i slatkarski proizvodi zgotveniod Lepa Dimkovska, \ur|ica Miki},Petkana Stojkovi}, Dobroslava Ar-sovska, Jana Kostadinovska, Qiqa-na Angelovska i Branko Mladeno-vi}, Qubica Kuzmanovska i TawaAnti}. Ukrasuvaweto so cve}e na cen-tralniot del na restoranot be{e dov-ereno na Vera Trajkovska. Nekako,site bea vklu~eni manifestacijata daostane podolgo vo se}avawe na u~es-nicite. S. N.

ZP Kumanovo

Penzionerska poetska sredbaVleze vo sobata. Starecot le`e-

{e na krevetot pokrien se doglavata. Od pod pokriv~ot se

gleda{e samo negovoto ispieno lice.Bolesta ~ekore{e niz negoviot `ivotso krupni ~ekori. O~ite mu go bea iz-gubile negoga{niot sjaj. Kade mu otidesnagata i energijata na ovoj nekoga{engorostas koj ne znae{e za odmor. ^ove-kot koj zne{e dva pati da ja prevrtizemjata od nivata i da ne po~uvstvuvaumor.

Taka le`eej}i ja gleda{e svojatasnaa, `enata koja go neguva{e kako dai e roden tatko, a na koja pred mnogugodini i nanese mnogu nepravdi i nav-redi. Nejzinoto doa|awe vo negovataku}a be{e razo~aruvawe za nego i zanegovata sopruga. Za nego mo`e da sere~e u{te pogolemo. Sonuva{e negovi-ot sin edinec deka }e se o`eni za ne-koja moma od nivnoto selo. Moma koja

}e go znae redot na selskiot `ivot.Moma koja }e im bide odmena i potkre-pa. A {to se slu~i? Dojde taa so grads-ki maniri, ne`na i krevka, gradskodevoj~e koe ne slu{nalo za selskiteraboti, koja ne fatila motika v race,nitu zasadila ne{to drugo osven cve-}iwa vo saksija. Be{e lut. Mnogu lut.Ne propu{ta{e prilika da ne i ja po-ka`e svojata lutina, da ne ja navredi.A taa mol~e{e i trpe{e. Kako da sa-ka{e da im poka`e osobeno nemu dekane e vo pravo, deka gre{i. Se trude{eda mu ugodi, se trude{e se da nau~i, si

gi gleda{e decata, a nejziniot trpe-liv pogled kako da mu vele{e: ]eizdr`am i }e vi doka`am deka gre{i-te i ne sum pomalku vredna zatoa {tosum dojdena od gradot. Se trude{e nej-zinata maka i gor~ina da ja skrie oddecata, ama ne be{e vozmo`no. Gnevotna svekorot be{e golem kolku plani-na. Ne mo`e{e da se skrie.

A toj, toga{ pred mnogu godini i nepomisluva{e deka }e dojdat vremiwakoga }e ostane sam, na gri`ata na „ne-sakanata gracka snaa”. Ne mo`e{e a dane si priznae na samiot sebe deka taamnogu se gri`i za nego. Vnucite ne beaba{ taka dobri. Kako da nemo`ea damu ja prostat navredata {to toj i jastori na nivnata majka. Gi mole{e dazaboravat i da mu gi prostat greovitena nivniot star i bolen dedo, no...

Sega le`ej}i bolen i bespomo`en,zgora na se be{e i ispla{en. Kako po-

natamu? Gri`ata i negata sigo storija svoeto. Starecotzakrepna, se oporavi. Po~nai silata da mu se vra}a, abolesta poleka zaminuva{e.So sekoj izminat den dava{evetuvawe pred samiot sebedeka }e si ja popravi gre{-kata. Deka }e i vozvrati na„nesakanata snaa” so vnima-nie i dobrina. Se srame{eod svoite postapki, ama ne-ma{e kade da bega. Storeno-

to be{e storeno. Ostanuva{e samokolku {to mo`e da i poka`e deka sekae za gre{kata od pred mnogu godini.Taa toa go zaslu`uva. Go gleda{e i ne-guva{e bez da poka`e so ni{to deka mue luta. Ni rodena }erka nema{e da bi-de tolku dobra i vnimatelna.

Takov e `ivotot nepredvidliv. Ni-koga{ ne se znae koj na starost }e tipodade ~a{a voda, }e ti ja podmestipernicata, }e ti svari supa. Zatoa se-koja postapka, sekoj zbor treba da seodmeri i obmisli.

Vukica Petru{eva

@ivotot e nepredvidliv

Penzionerkata Trajanka Traj~eva erodena vo dale~nata 1961 godinavo gradot pod Isarot, kade i de-

neska `ivee. Vo rodniot grad formi-rala i svoe semejstvo. I Trajanka vosvojot `ivot ima pre`iveano i ubavi ita`ni denovi. Pred nekolku godinipo~inal soprugot Slavko, so kogo ima-la tri }erki: Slobodanka, @aklina iKostadinka. Trajanka se {koluvala vosvojot roden grad. Rabotniot vek go mi-

nala vo modnatakonfekcija „As-tibo# od [tip.Preku pokojniotsoprug Slavko,Trajanka se zdobila so pravoto na se-mejna penzija. Od trite }erki ima trivnu~iwa, dve `enski i edno ma{ko, nakoi mnogu im se raduva.

Poradi malata semejna penzija, Tra-janka raboti vo klubot na {tipskite

penzioneri. Taa nastojuva so toplizborovi da gi poslu`i penzioneriteso kafe, sok i drugi pijaloci. Za odbe-le`uvawe e {to Trajanka ima i svoehobi. Taa nao|a vreme da veze goblenii izrabotuva tapiserii. Go ima izra-boteno i elekot na eden Meksikaneckako sviri na tambura.

- Moeto hobi me odmara i mi pomagada zaboravam na sekojdnevnite prob-lemi, ni re~e Trajanka vo razgovorot,{to go vodevme vo penzionerskiot domvo [tip.

Trajanka e vredna `ena i dobra maj-ka - majka kakva {to e opeana vo mno-gu pesni. T. Bosoevski

@ivotnata prikazna na Trajanka

KULTURAPENZIONER plus noemvri 2013 11

Pitomoto i gostoqubivotoNegotino - gradot na grozje-to, vinoto i `’tata, na 31 ok-

tomvri, be{e doma}in na tradici-onalnata manifestacija "Penzio-nerite peat”. Na nea u~evstvuvaapea~kite penzionerski grupi od :Bitola, Prilep (2), Kavadarci (2),Negotino, Veles, Valandovo, Gev-gelija, Bogdanci i Dojran. Kakogosti se pretstavija penzionerskiteansambli od [tip i Radovi{.

Na po~etokot u~esnicite i gostitegi pozdravi i im posaka srde~no dob-redojde vo Negotino pretsedatelot naZdru`enieto od gradot doma}in - Pe-tar Zahar~ev. Toj ja iskoristi prigo-data, pred {irokiot auditorium, damu ja ~estita presti`nata nagrada "11Oktomvri” za `ivotno delo od oblas-ta na novinarstvoto i publicistikatana pretsedatelot na SZPM - DragiArgirovski pri {to odekna freneti-~en aplauz od prisutnite vo salata.

Potoa slede{e obra}awe na grado-na~alnikot na Negotino - Van~oApostolov, koj na prisutnite u~es-nici i gosti, im posaka prijatenprestoj i istakna deka od penzio-nerite, poradi nivnoto `ivotno irabotno iskustvo, prifa}a brojniidei koi pridonesuvaat za podobu-vawe na `ivotot vo Op{tinata. Itoj mu ja ~estita{e nagradata naDragi Argirovski.

Pretsedatelot na SZPM se zab-lagodari za ~estitkite i istaknadeka toa e priznanie za site penzio-neri. Potoa govore{e za zna~eweto navakvite manifestacii za kulturno-zabavniot `ivot na penzionerite.Istakna deka kulturnite aktivnostina penzionerite imaat silna podd-r{ka od nadle`noto ministerstvo itie stanuvaat del od nacionalnata

programa za kultura. Na krajot japroglasi manifestacijata za otvore-na.

Potoa sledea uspe{nite nastapi nau~esnicite i gostite. Iako manifes-tacijata e od revijalen karakter,interpretatorite celosno se vnesu-vaa sebe si za {to pouspe{no pret-stavuvawe pred negotinskata publi-ka. Uspe{nite ~uvari i prodol`uva~ina muzi~kite tradicii, od nivnitedu{i izleaja brojni folklorni nape-vi i refreni. Se slu{naa poznati, noi podzaboraveni makedonski narodnipesni.

Za vreme prestojot vo Negotinopretsedatelot na SZPM Dragi Argi-rovski se sretna so gradona~alnikotVan~o Apostolov, pri {to razgovaraaza sorabotkata so lokalnata samou-prava i za pra{awa povrzani so pen-zionerskata problematika.

P. S. - I.E.

Na 6 noemvri ovaa godina se odr-`a promocijata na knigata „Pes-ni od damarite” od Milevka

Zdravkovska, aktiven penzioner ipoet.

Vo ubava i prijatna atmosvera sozvucite na etno orkestarot i pea~katagrupa sostaveni od u~enici od osnov-no u~ili{te, a pod rakovodstvoto nanivniot profesor Dalibor Zafirov-ski zapo~na promocijata na stiho-zbirkata od Milevka Zdravkovskapenzioner od Probi{tip, aktiven op-{testven rabotnik i novinar, a denespenzioner koj ja vodi Komisijata zakulturno zabaven `ivot na SZPM. Napromocijata vo ime na Sojuzot pris-ustvuva{e Stanka Trajkova, sekretarna IO na SZPM, Ratko Davitkov pret-sedatel na Sovetot i Radoslav Ilie-vski od op{tina Probi{tip, poddr-`uva~i na knigata, ~lenovi na nejzi-noto semejstvo, kako i pretsedateli i~lenovi na zdru`enija od [tip, Ma-kedonska Kamenica, Sveti Nikole,Negotino, Ko~ani i Zletovo.

Najnapred prisutnite gi pozdravi iim posaka dobredojde pretsedatelotna ZP Probi{tip Gruica Manasiev,vo svoe ime i vo imeto na zdru`eni-eto koe e izdava~ na knigata. Potoa naprisutnite im se obrati Stanka Traj-kova, koja me|u drugoto re~e:

- Sojuzot sekoga{ }e gi poddr`uva ipottiknuva da tvorat i aktivno da`iveat site svoi ~lenovi. Toa treba

da go pravat i zdru`enijata. Dokaz zakorisnosta od takvata poddr{ka e iovoj sobir na koj u`ivame i £ se pok-lonuvame na poezijata, na ubaviotzbor i misla koi ne znaat za granici,veri i nacionalnosti.

Potoa be{e pro~itana recenzijata idve pesni od knigata koi so mnogu

emocii, kako taa da gi sozdala, gipro~ita Aleksandra Aleksovska dol-gogodi{na drugarka i sorabotni~ka naZdravkovska.

Promocijata be{e praznik za du{a-ta, a takva e i knigata „Pesni od da-marite”.

Inaku Zdravkovska e eden od po-krenuva~ite i organizatorite na pen-zionerskite Revii na pesna, muzika iigri, koja zaedno so site zdru`enija go~uva kulturnoto bogatstvo na Make-donija i gi vra}a od zaborav pesnite,orata, tradiciite, obi~aite... I po-kraj anga`iranosta vo Sojuzot i ZPProbi{tip, Zdravkovska tvori. Kni-

gata „Pesni od damarite” e nejzina pr-va poetska kniga. Taa vo nea pomes-tila 45 pesni iznedreni od dlabo~i-nata na du{ata, koi avtorkata so mu-drosta i zrelosta na tretoto doba nigi nudi, za da ne izraduva, no poneko-ga{ i da predizvika solza vo okoto.Site pesni se poetski sliki na se}a-vawata, na ~uvstvata, no i na nemiri-te koi Zdravkovska gi nosi skrieni vosebe. Mnogu od ovie pesni bile soz-dadeni vo ti{ina, vo osama, koga so-patnik i bile `elbite i kopne`ite,

no i bolkata i ta-gata i nemirot. Vopesnite ima i boina vino`ito, i {umna vetki, i {epotna esenski lisja.Na momenti knigatazali~uva na meda-qon vo koj se nosatnajmilite: decata,vnucite, prijate-lite, no i qubovta

kon `ivotniot sopatnik i kon sekoj kojja zaslu`uva nejzinata iskrena qubov.Pesnite na Zdravkovska, iako se soz-dadeni vo razli~ni vremenski perio-di, zvu~at sovremeno i aktuelno. Ne-koi od pesnite }e gi po~uvstvuvatekako povik da gi slu{nete zvucite nalesnovskite yvona i na pesnite izurlite od mnogu penzionerski sredbii dru`ewa ili kako rudarskiot poz-drav „Sre}no”.

Sre}no neka i e ponatamo{nototvorewe na avtorkata!

Promocijata uspe{no ja vode{eAnastasija Angelovi}.

Kalina S. Andonova

"Penzionerite peat# vo Negotino

Promocija na „Pesni od damarite” od Milevka Zdravkovska

Aktiven penzioner i poet

Neodamna vo klubot na penzio-neri „Solidarnost” Aerodrom voSkopje be{e odr`ano predava-

we za ~istotata i upotrebata na ma-kedonskiot literaturen jazik,{to goodr`a poznatiot lingvist i pretse-datel na Gradskiot odbor na SBM,prof. D-r Trajko Stamatovski. Pokrajpenzionerite od ovoj ogranok, na pre-davaweto, koe go otvori presedate-lkata na OOSBM - Aerodrom, Slobo-danka Marioncu, prisustvuvaa: pret-sedatelot na SZPM Dragi Argirovski,profesorkata Vera Buntevska, pot-pretsedatel na SBM na RM, DimitrijaBogatinoski, pretsedatel na ZP „So-lidarnost - Aerodrom” i poetesatapenzionerka Lidija Lu~ko Jeremi}.

Profesorot Stamatovski osobeno

vnimanie obrna na dene{-nata sostojba vo odnos naupotrebata i koristewetona makedonskiot lite-raturen jazik od strana namediuite - novinarite,kolumnistite, javnite li~nosti, po-liti~arite i pripadnicite na vos-pitno-edukativniot kadar. Toj istak-na deka mnogu ~esto se koristat in-ternacionalizmi, a treba da se odbe-gnuvaat, bidej}i vo makedonskiot ja-zik postojat mnogu ubavi soodvetnimakedonski zborovi. Osobeno be{ekriti~en kon elektronskite, pi{ani-te i drugite mediumi vo odnos na upo-trebata takvi zborovi i zabele`adeka nedovolno se u~i i neguva make-donskiot literaturen jazik.

So brojni pra{awa od prisutnitevo vrska so ~istotata na jazikot i is-crpni odgovori na predava~ot, zavr-{i ovaa sredba od koja pove}eto oti-doa so novi soznanija i razmisluvawaza prezemaweto soodvetni merki zaza~uvuvawe na ~istotata na jazikot.Predavaweto, vsu{nost ima za cel dago naglasi zna~eweto na ova pra{awei da pottikne pomasovno organizira-we edukacija za neguvawe i pravilnaupotreba na makedonskiot litera-turen jazik. Marjan M. Marioncu

ZP „Solidarnost - Aerodrom”

Predavawe za ~istotatana makedonskiot jazik

Novo prekrasno do`ivuvawe ima-{e teatarskata publika vo Ku-manovo na 6-ti noemvri 2013 go-

dina vo Mladinskiot kulturen centar,

{to im go priredi ansamblot na Dram-skata rabotilnica na KUD „\oko Simo-

novski“ vo ~est na Denot na oslobodu-vaweto na Kumanovo.

Pred po~etokot na pretstavata,naprigodna sve~enost, na pretsedatelot

na SZPM Dragi Argirovski, mube{e oddadeno priznanie zanagradata „11 oktomvri” za `i-votno delo, pri {to mu be{evra~en prigoden podarok. Iz-razuvaj}i blagodarnost, Argi-rovski istakna deka Kumanov-skoto zdru`enie mo`e da segordee so postignatite rezul-tati vo pove}e oblasti, a pose-bno go istakna fenomenot napostoeweto i uspesite na Dra-mskata rabotilnica, koja pose-bno se pretstavi so dramata „R“od pisatelot Jordan Plevne{.

Voedno, pretsedatelot Argi-rovski na pretsedatelot na Zdru`eni-eto Spirko Nikolovski mu vra~i bla-

godarnica za izvonrednite rezultati{to gi poka`a Dramskata rabotilnica,kako i na akterot Novko Petru{evskii na re`iserot Stoje Dodevski.

Mnogu avtenti~ni bea komentaritepo spu{taweto na zavesata.

Se ni`ea ~estitki, pregratki, solziradosnici za prijatnata ve~er {to imbe{e priredena. Od seto toa, op{taocenka be{e deka e prika`ana kultnapretstava so pra{awa i dilemi: Za-rem e mo`no penzioneri da se ohrab-rat da igraat vakvi dramski tekstovi?Odgovorot be{e pozitiven.

Po zavr{uvawe na pretstavata seobrati i avtorot na dramata JordanPlevne{ koj istakna deka e voodu{e-ven od izvedba na kumanovskite pen-zioneri vo koi, kako re~e, ima beskra-jna qubov i teatarska energija, kojazra~i kako sonceto.

S.N.

Kultna pretstava na kumanovskite penzioneri

Na 6 juni se odr`a Re-publi~kata revija napesni, muzika i igri

2013 vo Univerzalnata salavo Skopje pod pokrovitelst-vo na ministerkata za kul-tura vo Vladata na RM, Eli-zabeta Kan~eska-Milevska,a doma}in na revijata be{eSZP na grad Skopje. Za ovaamanifestacija koja e prog-lasena za manifestacija od naciona-len interes za dr`avata, kako i za{estte regionalni revii koi i preth-odea, be{e izdaden Bilten vo boja vo

izdanie na SZPM.Na 7 septemvri vo

gradot pod Isarotse odr`aa 18-titeRepubli~ki penzi-onerski sportskinatprevari pod po-krovitelstvo naministerot za trudi socijalna politi-ka Dime Spasov.

Organizator na ovaa svoevidna pen-zionerska olimpijada e isto taka,SZPM, a doma}in ovaa godina be{e ZP[tip i Karbinci. I za ovoj zna~aen

nastan, kako i za osumteregionalni sportski pen-zionerski natprevari koiim prethodea na republi~-kata kako predselekcija,be{e izdaden Bilten voboja kako beleg i traga zaovaa manifestacija. Ovaagodina sevkupni pobednicipo tret pat bea Ohri|ani itie go dobija peharot vo

trajna sopstvenost. Biltenite bea otpe~ateni vo tira`

od 800 primeroci.K.S.A.

Sima - starata babaStara baba-koja e taa?Tuginka-za najbliskite svoi.Starata baba im pre~i na site,a najmnogu na najbliskite.Stara baba ne ja priznavaat,makar da se zdobila so najgolema slava.Starata baba r~i koga spie,i {lapka koga jade, kapi koga pie.Starata baba se ne{to ja boli,

nikoj ne ja saka-xabe zbori.Starata baba i malku da jade,site gledaat kako da krade.Starata baba ne ja poznavaat,iako ima i lice i glava.Starata baba e vistinska beda,nikoj ne saka da ja gleda.Starata baba-{trba i prazna glava,ja saka samo vnu~eto-ako pari dava.

Vasilija Zdraveskapenzionerka od Kru{evo

Idvajcata bea za~ekorile vo os-mata decenija od `ivotot. I po-kraj toa, lu|e polni so `ivotna

energija, aktivno si gi minuvaa de-novite. I toj i taa imaa semejstva,`ivotni sopatnici, }erki i sinovi,vnuci. Navidum ni{to ne im ne-dostasuva{e, pa sepak. I toj i taa ~u-vstvuvaa deka monotonijata im ja kra-de radosta, a navikite vozbudata.

I taka spontano po~na nivnoto dru-`ewe. ^estopati {etaa zaedno i simuabetea za s¢ i se{to. Sekoga{ po-stoe{e ne{to za {to se raspravaa,polemiziraa, doka`uvaa, argumenti-raa. I sekoga{ im be{e prijatno iubavo. Se ~ude{e toj kako so negovatasopruga od den na den se pomalku raz-govaraa. Kako da gi bea potro{ile itemite i zborovite, a so Mila se be{epoinaku. Ne deka ne mu be{e draganegovata sopruga. Naprotiv. No dru-`eweto so Mila mu be{e ne{to mnogupovozbudlivo. Sekoja sredba be{ekako odgledan dobar film. Sekojasredba be{e kako pro~itana interes-na kniga. Sekoja sredba be{e kakone{to koe im dava{e energija, gipodmladuva{e. Mo`ebi zatoa {tomora{e da vnimavaat nekoj da ne gividi, da ne gi sretne soprugata ilisoprugot, }erkata, sinot, vnuciteprijatelite.... Se pla{ea i dvjcata dane izlezat sme{ni, neseriozni,~udni. ^esto pati se pra{uvaa zo{tobi bilo taka. Pa nikomu ne pravatlo{o, na nikoj ne mu uskratuvaatni{to. Site i ponatamu dobivaat se.Se {to im e potrebno, se {to impripa|a i po zakon i po gospod. Asepak ponekoga{ vo srceto im sevovlekuva{e nekoj ~uden nemir.Nekoe ~uvstvo na vina. ^uvstvo dekanivnoto dru`ewe ne e vo red. Azo{to?! [to ima lo{o da sedi{ sonekoj i da razgovara{ so ~a{a vino?!

[to ima lo{o so nekoj da {eta{ i darazgovara{?! Da be{e toj ili taa odist pol bi bilo vo red. Vaka ne e. Ponekoga{ }e slu{nea kako nekoj oddrugarite ili prijatelite na {egaili na vistina }e gi nare~e{e pre-qubnici. Gluposti, toa ne be{e vis-tina, a sepak sredbite im nosea ra-dost. Ako ova ~uvstvo se vika taka,toa se!

I taa ve~er toj se dotera, se name-sti, se podispravi i trgna na sosta-nok. Se raduva{e na sredbata iako se~uvstvuva{e kako vinovnik, kakokradec. Pa ne be{e laga. Vistina be-{e. Krade{e od `ivotot. Krade{eradost, krade{e vozbuda.

Nadvor duva{e silen veter. Sesprema{e do`d. Po~uvstvuva deka s¢po~na da go vrti, da go boli. Meteo-rologot vo nego ja diktira{e vremen-sata prognoza. Mu stude{e. ^ekorotmu stanuva{e se pobaven. Ja zdogleda,mu doa|a{e vo presret.

- Glupavo vreme. Nepodnosliv ve-ter. Badijala tolku vreme potro{ivda bidam uredna, ubava... - Se `ale{etaa, re~isi so nasolzeni o~i i go bri-{e{e nosot so {amiv~eto.

I zayvoni mobilniot.- Molam. Da. Da. Doa|am.- Moram da odam. ]e mi dojdat vnu-

cite - vo glasot kako da £ se po~uvs-tvuva, olesnuvawe.

- Ubavo. Odi. ]e se vidime drugpat.

Se pozdravija i sekoj si tregna vosvojot pravec. Sostanokot zavr{i. Tojbrza{e nakaj doma zamisluvaj}i si jatoplata foteqa, i mirisot na ~ajot{to }e mu go prigotvi soprugata, a taabrza{e da si gi pregrne vnucite i dagi soble~e ~evlite so potpetici koiu`asno ja stegaa. Se razdelija i dvaj-cata svesni deka mo`ebi doma nemavozbuda, no ima mir, spokoj i toplinakoja vo tretoto doba imaat svoja uba-vina.

K.S. Andonova

"Prequbnici#

Izlegoa od pe~at dvata Bilteni na SZPM

\

\ \

IZBOR OD ALBANSKI PENZIONER plus noemvri 201312

Prej 30 shtator deri më 3 tetor, Dele-gacioni dhe Shoqata folklorike ngaTetova e përfaqësonte Lidhjen e

shoqatave të pensionistëve të Maqedo-nisë, në Festivalin e 13-të ndërkombëtarpër moshën e tretë, në Lubjanë, Slloveni.

Festivali për moshën e tretë në Lubjanëështë ngjarje e vetme për personat pleqnë Slloveni dhe ngjarje më e madhe e kë-tij lloji në Evropë. Ai është vendi për integ-rim, ndërrim të ideve dhe kreativitetit kus-htuar plakjes aktive, përmirësimin e kuali-tetit të jetës të personave më të vjetër dhearritjen e solidarizimit ndër gjenerata. Nëfestival, secili mund të gjej përmbajtje dhemënyra adekuate që të shpreh mendimine tij, gjetjen e mënyrave të reja për përmi-rësimin e jetës së gjeneratës më të vjetërdhe drejtimin e tyre kah kjo rrugë. Festiva-li për moshën e tretë, i cili këtë vit u mbajtpër të 13-të herë në Lubjanë, R. Slloveni-së, jep mundësi për bashkëpunim ndërgjeneratat, shoqërinë civile organizatatvullnetare, në sferën ekonomike, akade-mike dhe politike, dhe në këtë mënyrë përkontributin e tyre të mundshëm kah ven-dimet me përmbajtje ndër gjenerata. Se-cilin vit festivali hap derën për harmonindër gjenerata, kreativitet dhe ndërrim tëideve. Tajmingu dhe përmbajtja e Festiva-lit janë të lidhura me 1 tetorin i cili ështëDita ndërkombëtare e personave mëpleq, dhe me 3 tetorin që është Dita ndë-rkombëtare e fëmijëve.

Festivalin e organizojnë: Lidhja e sho-qatave të pensionistëve të Sllovenisë(ZDYC), firma PROEVENT, Instituti HEV-REKA dhe Shoqata për kulturë teknike eSllovenisë. Titulli origjinal dhe logoja eFestivalit në vitin 2013 është:

Motoja e Festivalit “Të gjithë jemi njëgjeneratë” aludon në popullin i cili nuk ës-htë i varur nga mosha. Vendi i mbajtjes sëFestivalit: Cankarev Dom, Lubjanë. Përm-bajtjet kryesore të Festivalit janë në lëmitvijuese: pjesa panaire; pjesa arsimore(ligjërata, punëtori, tryeza të rrumbullakë-ta, kurse, ushtrime); programi kulturor dhepjesa garuese.

Këtë vit, Delegacioni i LShPM moripjesë për së katërti herë.

Aktivitetet e Delegacionit përbëhen ngamë tepër aktivitete.

Pjesa e parë ishte pjesëmarrja në hap-jen solemne të Festivalit në Linhartovadvorana në ora 10.00-11.30.

Në festival ishin të pranishëm: BesnikPocesta, Gojko Eftovski, Shaban Azizi,Nurie Kadriu dhe Ilija Gligorov. Këtu ështërealizuar takimi i parë me Sekretarin e tre-të të ambasadës maqedonase Umit Ka-sum. Në hapjen solemne ishin të pranis-hëm më tepër ministra nga Qeveria e R.Sllovenisë, funksionarë të tjerë, përfaqë-sues të korit diplomatik, delegacione tëlidhjes së shoqatave të pensionistëve ngashtetet fqinje dhe kryetari i R. Sllovenisë,Brut Pahor, i cili edhe është patronazh

nderi. Hapja filloi me antonimin e himnit tëSllovenisë dhe Evropës, himni i plotësu-ara nga Orkestra me frymë nga Konse-rvatoriumi për muzikë dhe balet Lubjanëdhe Orkestra e veteranëve të Lubjanës.Pas hapjes solemne ishte realizuar pran-im i përbashkët solemn për organizatatjoqeveritare sllovene dhe të delegacion-eve nga jashtë.

Në pjesën e dytë, respektivisht në atëarsimore të Festivalit, Delegacioni iLShPM mori pjesë në tryezën e rrumbul-lakët me temën “Roli i organizatave joqe-veritare dhe i partive politike në paraqitjendhe përfaqësimin e personave pleq”. Nëtryezën e rrumbullakët, në kryesinë e pu-nës, mori pjesë shefi i Delegacionit dhepërfaqësues i LShPM, Besnik Pocesta,bashkërisht me: kryetarin e DeCYC dheministër i punëve të jashtme i SllovenisëKarl Erjavec, kryetari i partisë së pension-istëve të Kroacisë Ilvano Hrela dhe anë-tari i kryesisë të Partisë të shoqatave tëpensionistëve të Serbisë Milan Koraq.

Gjatë bashkë kryesimit në tryezën errumbullakët, shefi i Delegacionit të Ma-qedonisë Pocesta, i përcolli përshëndetjetnga drejtuesit e LShPM dhe posaçërishtnga kryetari Dragi Argirovski. Ai foli përpërvojat nga puna e organizatës së pen-sionistëve në Republikën e Maqedonisëpër kujdesin për të gjithë personat pleq, esidomos për pensionistët. I përshkroi lid-hjet ndërmjet LShPM dhe shoqatave tëpensionistëve në rrjetë, në pajtim me Sta-tutin. Posaçërisht theksoi bashkëpunimine shkëlqyeshëm me organet dhe institu-cionet shtetërore në korniza të të cilavendodhen çështje që kanë të bëjnë me pe-nsionistët dhe ndihmën e tyre dhe mirëku-ptimin për nevojat e pensionistëve.

Në tryezën e rrumbullakët, kryetari iShP të Tetovës Gojko Eftovski kishte Re-ferat në temën “Realizimi i detyrave pro-gramore të pensionistëve në mjedise shu-më etnike”. Referati, nga gjuha maqedo-nase ishte përkthyer edhe në gjuhën sllo-vene.

Delegacioni i LShPM dhe Shoqata fol-klorike nga ShP Tetovë, kishin pasur ak-tivitete të përbashkëta dhe së bashku meata ishte mbajtur Koncert humanitar nëShtëpinë për persona pleq, në Lubjanë,Slloveni:

• afirmimi ndërkombëtar i LShPM, i ShPTetovë dhe i Shoqatës folklorike nga ShPTetovë;

• vazhdimi dhe përforcimi i bashkë-punimit bilateral me drejtuesit e pension-istëve të Sllovenisë dhe ndërrim përvo-jash;

• afirmim i të arriturave të LShPM përpërmirësimin e kushteve për plakjenaktive dhe standardi i pensionistëve tëMaqedonisë.

Besnik Pocesta- shefi i Delegacionit,Gojko Eftovski, Shaban Azizi,

Nurie Kadriu dhe Ilija Gligorov

Në organizim të Seksionit për pre-ventivë të SPM Shkup, e në mar-rëveshje me ShP Solidarnost Ae-

rodrom, është në realizim e sipër pro-jekti i përkrahur edhe nga misioni i

OSBE-së në RM. Inspektor të policisëme prezantim të përgatitur shkojnë nëterren në vizita të organizuara në tëgjitha degët dhe në klubet pensioniste

të ShP Solidarnost Aerodrom dhe bëjnëinformimin, edukimin, këshillimin dhembajnë diskutime me të pranishmit.Afërsisht për një orë, pensionistëve jutregohet se si të ruhen ose të mbrohen

nga paraqitjet e ndryshmedevijuese si ato të vjedhjes,vjedhjeve më të rënda, mas-htrimeve, plaçkitjes, vjedhje-ve të rënda nëpër banesa sidhe dhunës familjare.

Porosia elementare e këtijprojekti është “Bëhu maksi-malisht i vëmendshëm, mbro-ju vetë, sipas nevojës paraqitdhe kërko ndihmë”. Në fundtë diskutimit secili fiton njëshpërblim lidhëse për çelësatme emblemën e policisë, mevërejtje që sa herë që të dalin

nga shtëpia, detyrimisht ta mbyllinderën.

Projekti filloi në tetor 2013. Misioni iOBSE-së në Shkup, i përkrah policët në

pengimin e problemeve dhe të kriminalitnë bashkësitë lokale. Qëllimi i projektitështë dizajnimi i aktiviteteve preventivepër zgjidhjen e problemeve konkrete.Aktivitetet janë të fokusuara në preven-tivën nga vjedhjet (problem me të cilinmë së shumti janë të afektuar qytetarëtmë të vjetër), përmirësimin e sigurisë nëshkollat fillore dhe të mesme si dhe sig-urinë në komunikacion për nxënësit eshkollave fillore. Projekti gjithashtu ka tëbëj edhe me problemet specifike lokaledhe në anë të tjera të vendit, siç janëpengimi i dhunës në sporte, keqpërdori-mi i drogës dhe alkoolit tek të rinjtë, sidhe përmirësimin e sigurimit në rrugëdhe ujëra.

Si pjesë e projektit, policët ushtrohenpër parimet elementare të punës sëpolicisë në bashkësi me qëllim të për-mirësimit të kapaciteteve dhe shkathtë-sive të tyre për zgjidhjen e problemevenë bashkësitë dhe shoqërinë shumëetnike. I.G.

Bashkëpunimi i ShP Solidarnost Aerodromme Seksionin për preventivë të SPB Shkup

Më 14 nëntor të vitit 2013, KE iLShPM, mbajti mbledhjen e sajtë 19-të, në të cilën u bë analizë

e rezultateve të punës në muajt e kaluartë vitit 2013.

Në mbledhje morën pjesë: BesnikPocesta nënkryetar i Kuvendit tëLShPM, kryetari i KE Done Nikolovski,Gojko Eftovski kryetar i Kuvendit tëShP Tetovë, Shaban Azizi kryetar i KEtë ShP Tetovë, Milevka Zdravkovskakryetare e Komisionit për jetën kulturorezbavitëse, Stojançe Stefanovski krye-tar dhe Ilija Gligorov anëtar i Komisionitpër shëndetësi, Kalina S. Andonovakryetare e Komisionit për informim dheveprimtari botuese dhe Mendo Dimov-ski redaktor në gazetën “Penzionerplus”.

Me mbledhjen udhëhoqi kryetari iLShPM Dragi Argirovski i cili në fjalënhyrëse ka thënë se puna e LShPM zhvil-lohet në vazhdimësi dhe me suksessipas Programit për vitin 2013.

Është bërë analizë krahasuese përpropozim Ligjin për organizimin pensio-nist në Republikën e Maqedonisë dheajo është dërguar në të gjitha organetdhe trupat e Qeverisë të Republikës sëMaqedonisë, dhe në Ministrinë për punëdhe politikë sociale. Gjithashtu, bashkë-risht me atë ministri, Qeveria e RM dheFPIOM kërkohet hapësirë për punë përLidhjen, i cili nuk do ta ngarkonte shumëpunën financiare të buxhetit të LShPMqë të mund ato mjete të riorientohen përtjetër përdorim të dobishëm për të gjithëpensionistët.

Më pastaj, në mbledhje u shqyrtuan

treguesit për punën financiare të LShPMpër periudhën e kaluar. Nga ana e KEdhe nga diskutimi i të pranishmëve ishtevlerësuar se puna në periudhën e kalu-ar është treguar qartë dhe në mënyrëanalitike, ndërkaq sipas materialeve qëkemi marrë konstatohet se është punuar

me nikoqirllëk. Materiali do të shërbejëedhe si mbështetje dhe udhërrëfyes përpërgatitjen e Planit financiar të LShPMpër vitin 2014.

Nënkryetari i KE i LShPM MetodijaToshevski i ka njoftuar anëtarët e KEme rezultatet e Projektit për rregullimin eevidencës së anëtarësisë nëpër shoqa-ta dhe komuna, për çka tha se është kahpërfundimi. Probleme më të mëdhaakoma ka në tri lidhjet e invalidëve. Nëmbledhje ishte konstatuar se ky Projektështë me rëndësi historike edhe për Li-dhjen edhe për anëtarësinë. Më pas uaprovuan Raporti për garat regjionalerepublikane sportive për të cilat ishte

konstatuar se ishin realizuar me suksessi dhe Raporti për Revyalin regjional re-publikan i këngëve, muzikës dhe lojëra-ve, për çka, fjalën e kishte Milevka Zdra-vkovska. Ishte konstatuar se revyaletgjithnjë janë më të suksesshme dhe mëkualitative edhe pse ato janë revyale,kanë frymë garuese.

Raportin për punën e Komisionit përshëndetësi e arsyetoi Stojçe Stefanov-ski, kryetar i Komisionit për shëndetësi, icili propozoi dhe u aprovua njëzëri, qëviti 2014 të shpallet “Vit i solidaritetit”.Ishte propozuar që të përgatitet kartë

sociale, ndërkaq, pilotshoqatë të jetë ShPGjorçe Petrov.

Në mbledhje mevëmendje të posaçmeishte shqyrtuar Raportianalitik dhe ai detalprej 13 F3ZO që u mb-ajt në Lubjanë në tëcilin për së katërti herëkishte marrë pjesëDelegacion i LShPMdhe grupi folklorik iShP Tetovë, ndërkaqpër pjesëmarrjen kis-

hte referuar nënkryetari i Kuvendit tëLShPM, Besnik Pocesta i cili ishte shef iDelegacionit. Ishte vlerësuar se pjesë-marrja kishte sjellë të mira për Lidhjen,por edhe afirmim jashtë shtetit për R. EMaqedonisë.

Në mbledhje ishin sjellë disa vendimesi dhe ishte vendosur që Planet financia-re dhe Programi për punë për vitin 2014,shoqatat t'i sjellin deri në fund të vitit. Nëdiskutim morën pjesë të gjith? të pran-ishmit. Në pjesën solemne të mbledhjes,ata, kryetarit të LShPM Dragi Argirovskitia uruan Çmimin "11 Tetori" për vepërjetësore si ëmim më i lartë.

Kalina S.Andonova

Pjesëmarrja e LSHPM në festivalin e Lubjanës

Në kuadër të programit të aktivi-teteve të shoqatës të pension-istëve Dibër-Qendër Zhupë,

këto ditë u organizua një ekskursiondy ditor të një grupi të pensionistëvenë qytet bregdetare të Shqipërisë.

Afro 30 pensionistë nga komunatDibër dhe Qendër Zhupë vizituanqytetet Vlorë dhe Sarandë në jug tëShqipërisë. Në qytetin e Vlorës atavizituan monumentet kulturore-historikedhe shtëpinë muze e cila është themelu-ar në vitin 1912 nga Qeveria e parëshqiptare e drejtuar nga Ismail Qemali.Në qytetin e pavarësisë ku është ngritpër herë të parë flamuri shqiptar, pen-sionistët u informuan për domethëniendhe momentet historike të shpalljes sëpavarësisë. Po ashtu, ata vizituan edhemonumente fetare që gjenden në këtëqytet turistik .

Në qytetin e Sarandës, po ashtu grupii pensionistëve vizituan monumente tëshumta kulturore-historike. Duke marrëparasysh sezonin në të cilën u realizuaky ekskursion dy ditor, ata patën mundë-si vetëm ta shijojnë erën e detit dhe fre-skinë që sjell ajo edhe gjatë sezonitvjeshtor.

Grupi në fjalë i cili në ekipin e tij kishteedhe mjekë që interesoheshin për shën-detin e pensionistëve, më pas vizituan

edhe qytetet Elbasan dhe Librazhd. Ed-he në këta qytet pensionistët dibran nëdetaje u informuan për monumente kul-turore-historike, por vizituan edhe disaqendra ku kalojnë kohën personat emoshës së tretë.

Udhëheqësi i grupit të pensionistëveZini Ame vlerësoi se ekskursioni ja kaarit qëllimit të tij. Pensionistët ngelën tëkënaqur nga kjo vizitë që ju bënë këtyreqyteteve dhe ishin momente të pa harru-ra për ato sidomos nga vizita e dy qyte-teve bregdetare atë të Vlorës dheSarandës.

Kryetari i shoqatës të pensionistëveDibër- Qendër Zhupë Besnik Pocestatha se ky ekskursion është një relaksimpër moshën e tretë. Këta udhëtime janëtë mirëseardhura dhe njëherësh kanënjë domethënie të madhe nga që posvizitës të këtyre qyteteve ato edheshoqërohen dhe me moshatarët të tyre.

Vjollca Sadiku

Pensionistët Dibran vizitojnëqytetet

Mbledhje e KE i LShPM

Analizë e punës dhe përgatitjepër vitin e ardhshëm

Komuna e Prilepit dhe Shtëpia përpersona pleq, ”Kiro Krsteski” – Pla-tnik, filluan me realizimin e projek-

tit “Super Mario”. Ky projekt përfaqësonaksion i cili ofron kushte speciale për per-sonat pleq të cilët nuk janë mirë me shën-det në territorin e komunës Prilep.

Projekti i cili është i pari dhe i vetmi nëRepublikën e Maqedonisë, Vetëqeveris-jes lokale, e cila ka bashkëpunim të mirëme Shtëpinë e personave pleq, do tëkushtojë 1 200 000 denarë.

- Të gjithë personat e interesuar tëcilët dëshirojnë që të kenë shërbimespeciale në kushte shtëpiake, e që janëmbi 65 vjeç, do të munden atë ta bëjnënë telefonat 048/401-720 dhe 428-807.Këto kushte dhe shërbime me mjeteminimale që do tu kushtojnë, do të mundt’i shfrytëzojnë në 12 muajt e radhës,respektivisht deri në muajin tetor të vitit2014. Më shumë vullnetarë dhe njerëztë rinj do t’ju ndihmojnë personave pleqnë Prilep në gjetjen dhe dërgimin e ila-

çeve, artikuj ushqimor, ndihmës rrethpastrimit të shtëpive si dhe nevoja tëtjera të jetës – thotë mbajtësi i projektitPavlinçe Matevska.

- Ky projekt para së gjithash ju dediko-het personave pleq të komunës të cilëtpër çmim minimal do të kenë shërbimenga vullnetar të verifikuar dhe të kontrol-luar – na tha kryetari i komunës MarjanRisteski, duke shtuar s3e në këtëmënyrë pleqtë nuk do të ndjehen të vet-muar dhe të lënë anësh. Vetëqeverisjalokale në këtë mënyrë do t’ju mundëso-jë që jetën e përditshme të tyre ta kenëmë të mirë dhe të lehtë, thotë Risteski.

K. Risteski

“Super Mario” – projekt i komunës PrilepS’ka “dimër” për personat pleq

Lidhja e ShP të Shkupit, edhe këtëvit, me rastin e 13 Nëntorit, Ditëssë çlirimit të qytetit, organizoi tur-

nirin tradicional në shah. Këtë vit nikoqirishte ShP Qendër. Në prani të shahistë-ve dhe të numri më të madh mysafirëshpjesën solemne të turnirit e hapi D-rKrste Angelovski – kryetar i LShP tëShkupit, ndërkaq, për domethënien emanifestimit foli kryetari i komunësQendër Andrej Zhernovski. Ai, në fjal-imin e tij theksoi se nuk është vetëmnder, por edhe kënaqësi e madhe qëgjendet në mesin e pensionistëve. Dhe,jo rastësisht ky turnir mbahet me rastin e

çlirimit të qytetit të Shkupit. Në mes tëpensionistëve akoma ka luftëtar të cilëtkanë fituar luftën për çlirimin e krye-qytetit tonë. Sa është e rëndësishme ekaluara për të ardhshmen, po aq është erëndësishme edhe e tanishmja. Prandaj,në të gjitha aktivitetet tona të tanishme,tha Zhernovski, bashkëpunimi me pen-sionistët është shumë i nevojshëm.

Dituritë dhe shkathtësitë e tyre në 64fushat bardh e zi i matën pensionistëtnga ShP: Solidarnost – Aerodrom, Ki-sella Voda, Qendër, Gazi Babë, GjorçePetrov, Pensionistët solidar – Ilinden,Butel, Taftalixhe, Saraj dhe Karposh.

Turnirin e udhëhoqi anëtari i komisionitrepublikan për sport gjyqtari Spiro Niko-lovski. Për shahist më të mirë ishteshpallur Risto Kamçevski, ndërkaq përshahiste më e mirë Lidija Kizova. Nëekipe në të dy konkurrencat ishin pen-sionistët e ShP Qendër. Në konkurren-cën për meshkuj vendi i dytë dhe i tretëi takojë ShP “Gjorçe Petrov” dhe ShPSolidarnost – Aerodrom”, ndërkaq nëkonkurrencën e femrave vendin e dytë emori ShP “Kisela Voda”. Diplomat fitue-sve dhe falënderimet pjesëmarrësve iundau Pavle Spasev, kryetar i KE i ShPQendër – Shkup. Cvetanka Ilieva

Turnir pensionist tradicional i shahut në Shkup

Ekipet e ShP Qendër më të mirët O.K

Faqen e redaktoi Baki Bakiu

ZDRAVSTVOPENZIONER plus noemvri 2013 13

Sonceto ve iscrpuva, veterot raz-draznuva, a do`dot ve frla vodepresija. Ako vremenskite pro-

meni imaat vlijanie na va{eto raspo-lo`enie ili zdravje, toga{ vie stemeteoropat.

Deneska re~isi site reagirame nanepovolnite vremenski vlijanija.Adaptacijata na organizmot na vre-menskite promeni neprestajno mo`e datrae i do 60 dena. Vo posledno vremetemperaturnite oscilacii se mnogugolemi i se menuvaat od den na den.Organizmot ne mo`e da gi sledi ~es-tite i naglite vremenski promeni.Dnevnite razliki vo temperaturiteponekoga{ iznesuvaat 15 ili duri 20Celziusovi stepeni. Proletta i esen-ta traat nekolku denovi ili voop{togi nema, pa od zima direktno vletu-vame vo leto i obratno. Naglite i brzipromeni na temperaturata, zgoleme-niot atmosferski pritisok, zgoleme-nata vla`nost na vozduhot, namalena-ta son~eva svetlina i veterot imatgolemo vlijanie na zdravjeto, no i naraspolo`enieto na lu|eto.

Nekoga{ starite lu|e se `alele naglavobolka, na bolki vo koskite izglobovite za vreme na promenata natemperaturite pri preminot od ednovo drugo godi{no vreme, dodeka denestoa go pravat i mnogu pomladite. Imase pove}e lu|e koi boleduvaat od bo-lesta na modernata doba, meteoro-patija, koja pokraj vremenskite pro-meni e i posledica na sovremeniot ibrz na~in na `ivot.

[to e meteoropatija? Toa se simp-tomi predizvikani so promena na edenili pove}e vremenski uslovi. Za `al,se po~esto sretnuvame lu|e koi se ~uv-stvitelni na vremenskite promeni{to se manifestiraat na razli~nina~ini. Simptomite kaj meteoropatitemo`eme da gi podelime vo tri grupi:

- Psihi~ki: zamor, nagli promeni naraspolo`enieto, namalena koncen-tracija, bezvolnost, razdrazlivost,apatija i naru{uvawe na sonot.

- Fizi~ki: glavobolka, migrena,ma~nina, vrtoglavica, nesvestica, re-vmatski bolki, bolki vo delovi na te-loto kade {to prethodno imalo po-vreda.

- Vlo{uvawe na srcevi tegobi: za-brzana rabota na srceto, ~uvstvo nasrcebiewe ili zgolemuvawe na krv-niot pritisok.

Statisti~kite podatoci velat dekaokolu 50% od populacijata vo SrednaEvropa e ~uvstvitelna na vremenskitepromeni i deka toj procent postojanoraste.

Spored istra`uvawata postojat dvegrupi meteoropati:

Vo prvata grupa spa|aat licata koinemaat zdravstveni problemi, a pripromena na vremeto ~uvstvuvaat op{ta

slabost i bolki vo odredeni delovina teloto.

Vo vtorata grupa spa|aat licata koive}e imaat hroni~no zaboluvawe, kakovisok krven pritisok, srcevi proble-mi, dijabetes, lu|e so problemi vomuskulite i vo koskite. Koga se menu-va vremeto tegobite kaj ovie lica sevlo{uvaat.

Pri~inata za zgolemeniot brojotmeteoropati e posledica na sovreme-niot na~in na `ivot: dolgoto sedewevo zatvoren prostor, nezdravatahrana, stresot i fizi~kata neak-tivnost. Malku vreme se pominuva naotvoren prostor, taka {to se namaluvai mo`nosta na prirodnoto prisposo-buvawe kon razli~ni vremenski pro-meni.

Kako preventivni merki se prepo-ra~uva lu|eto {to pove}e da prestoju-vaat vo priroda i na otvoren prostor,da bidat fizi~ki aktivni, da go nama-lat stresot, redovno da gi sledat bio-meteorolo{kite izvestuvawa, da goizmenat na~inot na ishrana i da vne-suvaat kolku {to e mo`no pove}e te~-nosti, ovo{je i zelen~uk, da gi sledatlipidite vo organizmot i da ja nama-lat koli~inata na vnesuvawe na mastivo organizmot. Se prepora~uva prestojnadvor na otvoren prostor i fizi~kiaktivnosti, za da mo`e organizmot dabide pootporen na vremenskite osci-lacii.

A {to pravat lu|eto? Begaat od vre-menskite priliki i se zatvoraat vosvoite domovi, a toa u{te pove}e gopotencira negativnoto vlijanie navremeto vrz organizmot. Vo poslednovreme svedoci sme na nagli vremenskipromeni koi na{iot organizam se po-te{ko gi podnesuva i ne e vo mo`nostna niv brzo da se adaptira.

Za da mo`at polesno da gi sovlada-at simptomite meteoropatite od neo-damna razviena e nova granka na mete-orologijata takanare~ena biometeo-rologija koja go istra`uva vlijanietona vremenskite uslovi vrz lu|eto,`ivotnite i vrz rastenijata. Biome-teorolo{kata prognoza gi opi{uvameteorolo{kite sostojbi i gi najavuvavremenskite promeni koi bi bilenepovolni za meteoropatite. Celta nabioprognozata e navreme da gi predu-predi licata osetlivi na nepovolnivremenski vlijanija.

U{te eden korisen sovet od istra-`uva~ite: Ako ste meteoropat ne trebada preteruvate so zemawe lekovi zada gi ubla`ite tegobite. Najdobro e dakoristite ~aevi od kamilica, naneili mato~ina i ne dozvoluvajte pogle-dot na sivoto obla~no nebo da vi gorasipe raspolo`enieto, bidej}i utre enov den, koga sonceto }e vi ja ogreedu{ata.

Z. Kaceska

Meteoropatija i kakoda se spravite so nea Vozrasnite lu|e obi~no imaat dve

do ~etiri nastinki vo tekot nagodinata, a potrebni se 10 dena

za da pomine tipi~noto vospalenie narespiratorniot sistem. Za sre}a, pos-tojat na~ini na koi mo`e da se spre~iili da se ubla`i nastinkata. Eve 10od niv:

1. Zemajte cink - Istra`uvawatapoka`uvaat deka zemaweto cink ved-na{ po pojavuvaweto na prvite simp-tomi mo`e da go ubla`i nivniot in-tenzitet i vremetraewe. Konsumirajtehrana koja e bogata so cink. Zemawetosuplementi isto taka mo`e da pomogne.

2. Smirete se - „Koga ste pod stres,va{iot imunolo{ki sistem poslaboreagira vo borbata so virusnite ibakteriskite infekcii” - tvrdi San-da Adamson internist i nekoga{enpretsedatel na Amerikanskiot kolexza lekari. Zatoa ako po~uvstvuvatedeka }e se razbolete obidete se da gokontrolirate stresot. Smirete se.

3. Pijte voda - Hidratacijata giodr`uva nosnite kanali vla`ni, taka{to tie mo`at lesno da se oslobodatod malite ~esti~ki koi sodr`at bak-

terii. Vodata i te~nostite mu poma-gaat na organizmot da ja sovlada po-vi{enata temperatura, poteweto, po-vra}aweto, dijareata.

4. Pravete gargara - Istra`uvawatapoka`uvaat deka praveweto gargara somlaka voda vo tekot na sezonata nagripot mo`e da pomogne da se za{ti-time od virusot, a ako imate bolki vogrloto pravete gargara so vinski ilijabolkov ocet.

5. Konsumirajte probioti~kisuplementi - Edna neodamne{na stu-dija poka`uva deka probioti~kitesuplementi go skratuvaat traeweto nanastinkata od {est na ~etiri denovi,a simptomite se poslabo izrazeni.

6. Probajte bilni lekovi - Postojatpodatoci deka malku poznatata bilkaPelargonium sidoides (eden vid sar-dela) mo`e da ja namali nastinkata, asli~no kako i cinkot, kapkite od ovaabilka treba da se zemat vedna{ poprvite znaci na infekcija.

7. Vnesuvajte vitamin D - Ne e slu-~ajnost toa {to nastinkite naj~esto sepojavuvaat koga na raspolagawe imamenajmalku son~eva svetlina. Spored

istra`uvawata, zemaweto 800 do 1000IU od vitaminot D3 vo tekot na sezo-nata na nastinki mo`e zna~itelno daja ubla`i infekcijata i da go zabrzaozdravuvaweto.

8. Pauzirajte so ve`baweto - Redo-vnoto ve`bawe e verojatno najdobriotna~in za odbivawe na virusite i nas-tinkite, no ako se razbolite, podobroe da napravite pauza.

9. Jadete luk - Lukot se koristi ka-ko doma{en lek poradi negovite anti-bakteriski dejstvija. Odredeni poda-toci poka`uvaat deka toa mo`e da bi-de dobra preventiva protiv nastin-kite.

10. Spijte redovno i dovolno - Soogled na toa deka sonot gi zasiluvafunkciite na imunolo{kiot sistem naorganizmot, prvite znaci na nastinka-ta mo`e da bidat znak deka ne spietedovolno. Istra`uvawata objaveni voArchives of internal medicine, po-ka`uvaat deka licata koi spijat po-malku od sedum ~asa polesno nastinu-vaat od onie koi spijat po osum ilipove}e ~asovi.

M. Damjanoska

Postojat mnogu vidovi na zavis-nost i toa od alkohol, droga, in-ternet, cigari, slatki, kafe...

Nekoi od niv se op{testveno pri-fatlivi, no nekoi ne se. Porano zav-isnosta se definirala kako fizi~kai psiholo{ka privrzanost kon psiho-aktivnite supstancii po ~ie konsumi-rawe privremeno se menuva hemiskatasostojba na mozokot. Deneska, psi-holozite i lekarite gledaat po{irokona ovaa pojava. Pod ovoj poim gi vbro-juvaat i zavisnosta od kockawe, hrana,seks, kompjuter, internet, rabota, te-levizija, od {oping.

Simptomi na zavisnostSekoja zavisnost poka`uva odredeni

simptomi, a nekoi od niv se zaedni~ki:- potreba od pogolema doza za da se

dojde do ist stepen na zadovolstvo;- ako ne se dobie dozata navreme,

nastapuva kriza;- se pote{ko se namaluva ili kon-

trolira zavisnosta;- dru`eweto i odmorot se fokusir-

ani na zavisnosta;- socijalniot `ivot i dol`nostite

se zanemaruvaat; - liceto svoeto vreme go pominuva

vo planirawe i aktivnosti povrzaniso zavisnosta.

Posledici od zavisnostaLicata koi patat od zavisnost ~esto

smetaat deka ne pri~inuvaat {tetanikomu, osven sebesi. No, toa e dalekuod vistinata! Zavisnosta nosi mnogupogolemi problemi od onie za koizavisnikot e svesen:

- finansiski problemi - tro{i ipove}e pari odo{to ima na svojata za-visnost;

- kriminal - ~esto doveduva do kra-`bi, iznuda, nasilstvo;

- odnosi vo semejstvoto i op{tes-tvoto - poradi zavisnosta naj~estostradaat semejstvoto i prijatelite,doa|a do raspad na brakot;

- `ivotna opasnost za drugite, naprimer, vozewe vo pijana sostojba;

- socijalni problemi - liceto nesaka da u~estvuva vo socijalniot `i-vot. Se povlekuva, ne saka da raboti,ne saka da go izdr`uva semejstvotoitn.

Zavisnosta e vistinski problem, ka-ko za liceto koe e zavisnik, taka i zaop{testvoto.

Kako da se izlekuva zavisnosta sopomo{ na alternativni metodi ?

Zavisnosta e naj~esto pat koj e iz-bran svesno od strana na zavisnikot.Edinstvena {ansa da se izlekuva ecvrsto da ima `elba da trgne vo spro-tivna nasoka.

Ako samata osoba ne saka da se ot-trgne od zavisnosta, nikoj nema da mo-`e da i pomogne. Dokolku postoi `el-ba, postoi i na~in da se pomogne soalternativni metodi:

Jaknewe na `elbata - Stavot e bi-ten. Liceto mora da razvie cvrsta`elba da se re{i od zavisnosta. Toatreba samo da raboti na toj stav, a se-kako i pomo{ od bliskite i prija-telite e dobredojdena. Postojat meto-di koi direktno ili suptilno mo`e davlijaat na na{ata svest i potsvest, dago promenat na{iot stav i `elbata zaozdravuvawe. Za taa cel se koristatafirmacii, sublimalni poraki, NLP,EFT, psihoterapija.

Dodatoci vo ishranata - Nekoibilki go olesnuvaat procesot na odvi-knuvawe od zavisnosta. Noni e bilkabroj 1 vo svetot za odviknuvawe od za-visnosta. Sodr`i prokseronin, koj voteloto se pretvora vo kseronin. Kse-ronin e prirodno prisuten vo na{iotorganizam i igra va`na uloga vo bio-hemiskiot proces na teloto. Poznatodeka zavisnosta se slu~uva na mole-kularno nivo. Na primer, kaj pu{e-weto, teloto e preplaveno so nikotin.Strukturata na alkaloidi, kako niko-

tin, kokain i heroin, se mnogu sli~niso strukturata na kseronin. Koga ni-kotinot vleguva vo krvta, teloto po~-nuva da go koristi vo biohemiskiteprocesi namesto kseroninot. So tek navreme, nikotinot se pove}e se zac-vrstuva vo molekularnata strukturana na{iot organizam. Otkako }e pres-taneme so pu{eweto, organizmot nemo`e normalno da funkcionira, bi-dej}i mu nedostasuva nikotin, pa nas-tanuva bolka, depresija i neprijatnostvo procesot na odviknuvawe od zavis-nost. Ako liceto uspee da se vozr`i odnikotin, po izvesno vreme organizmot}e po~ne da koristi kseronin i poste-peno site procesi vo teloto }e sevratat na svoe. Zatoa, dodatno zemawena kseronin mo`e da pomogne vo nad-minuvawe na zavisnosta i da go olesniprocesot na odviknuvawe. Toa se pot-vrdilo i vo praktika - Noni pomognalna mnogu zavisnici od alkohol i droga.Drugi dodatoci koi se koristat za le-~ewe se: treva od ja~men, Pipermethysticum i aloe vera.

Akupunktura - Homeopatot Ven odHong Kong vo 1972 godina, zabele`aldeka stimuliraj}i odredeni to~kimo`e da gi oslobodi svoite pacientiod simptomi na odviknuvawe od zavi-snosta. Podocna se sprovedeni istra-`uvawa vrz 40 zavisnici od heroin iopium, kade {to na pacientite seobiduvale da im pomognat so pomo{ naakupunktura i elektro-stimulacija.Rezultatite potvrdile deka ovaa me-toda navistina gi olesnuva simpto-mite.

Doktor Skot na ovoj na~in im pomagana svoite pacienti, i smeta dekaakupunkturata mo`e da ja olesni de-presijata, nemirot i bolkata i da po-mogne vo vospostavuvawe na emocio-nalna ramnote`a.

J. Ivi}

Alternativni metodi za lekuvawe zavisnost

Najnovite istra`uvawa na vita-minot D, go otkrile negovotopozitivno dejstvo na prevencija

od grip, kako i negovoto vlijanie voubla`uvawe na simptomite na grip inastinka. Nau~nicite duri mislatdeka ovoj vitamin bi mo`el da bidezamena za vackinite protiv grip,bidej}i se utvrdilo deka nekoi od nivne samo {to ne se delotvorni tukumo`at da bidat i {tetni.

Istra`uvawata upatuvaat na za-klu~okot deka vitaminot D, koj e pov-olen za zdravjeto i koj e besplaten idostapen na site, mo`e da go za{titiorganizmot poefikasno od nekoi vak-cini!

Nau~nite istra`uvawa otkrile de-ka vitaminot D, stimulira sozdavawena CD8 T kletki ~ija prisutnost voorganizmot se povrzuva so namaluva-we ili duri so napolna otsutnost nasimptomite na grip. Poznatiot ameri-kanski lekar John Cannel me|u prvitego naglasuval faktot deka nedosta-tokot na vitaminot D vo organizmotmo`e da bide osnovna pri~ina za po-java na grip. Negovata teorija koja eobjavena vo ~asopisot Epidemiologyand Infection vo 2006 godina inau~no e potvrdena vo 2009 godina. Vo

istra`uvawata e otkrieno dekalu|eto so nisko nivo na vitamin D,mnogu po~esto zaboluvaat od grip inastinka. Timot na nau~nici koj 2009godina ja istra`uval H1N1 pandemi-jata, utvrdil deka lu|eto so zgolemenbroj CD8 T kletki vo organizmotimale mnogu blagi simptomi na gripili napolno gi nemale. Istovremeno,grupata so namalena koli~ina naistite kletki imala izrazeni simp-tomi na H1N1 grip.

Vitaminot D, e poznat i kako „son-~ev vitamin”. Toj e prohormon koj sesostoi od nekolku spoevi. Od niv za~ove~kiot organizam najva`ni se D2(ergokalciferol) i D3 (cholekalcif-erol). Vitaminot D, na{eto telo goproizveduva pod vlijanie nason~evite zraci. Son~evata svetlinavsu{nost e najgolem izvor na vita-minot D za ~ovekot.

Ne{to pomalku, ovoj vitamin vo or-ganizmot go vnesuvame i preku nekoiproizvodi od `ivotinsko poteklo,kako i od `itarkite, no taa koli~inae re~isi zanemarliva vo odnos na ko-li~inata koja na{eto telo ja dobivaso izlo`uvawe na son~evite zraci. Zasporedba, dvaesetina minuti prestojna sonce rezultira so doza od okolu

250 mikrogrami na vitamin D, dodekaza istata doza bi bilo potrebno da seispijat desetina litri mleko.

No, pokraj toa {to vitaminot D ne{titi od grip i nastinka toj se povr-zuva i so nekoi drugi seriozni bole-sti. Vo minatoto nedostatokot naovojvitamin se vrzuval isklu~ivo za ra-hitis i osteoporoza. Se veruvalo dekatoj nema drugi pozna~ajni negativniposledici po organizmot, {to zna~ideka ne bilo do kraj prou~eno i poz-nato negovoto pozitivno dejstvuvawena ~ovekovoto zdravje.

Denes, ponovite nau~ni istra`uva-wa uka`uvaat deka namaluvaweto navitaminot D ne pretstavuva opasnostsamo od pojava na rahitis i osteo-poroza, tuku deka nedovolnata koli-~ina na ovoj vitamin vo organizmotmo`e da predizvika i drugi bolesti,me|u koi i multipleks skleroza i rak.I obratno, so dovolna koli~ina navitamin D organizmot mo`e uspe{noda se odbrani od razni tegobi i bo-lesti. Kako rezultat na ovie soznani-ja, vitaminot D denes se pove}e seupotrebuva vo le~ewe i prevencija narak kako i vo spre~uvawe na avtoimu-nite zaboluvawa (multipleks skle-roza, revmatoiden artritis i drugi).

Vitaminot D ima va`na uloga voprevencija i le~ewe i na slednitebolesti: dijabetis, hipertenzija, as-tma, kardiovaskularni bolesti, naru-{uvawe na imunitetot, psorijaza, ka-rcinom na debeloto crevo, prostatatai dojkite, muskulni i bubre`ni bo-lesti, depresija i drugi.

Istra`uvawata na dejstvoto na vi-taminot D poka`ale deka toj mo`e dapomogne i vo regulacija na prekumer-nata telesna te`ina. Spored istra-`uva~ite od Univerzitetot vo Mine-sota optimalnoto nivo na vitaminot Dvo teloto rezultira so pouspe{no si-mnuvawe na prekumernite kilogrami.

Zna~i, mnogu pokazateli uka`uvaatna faktot deka e dobro na{iot orga-nizam da bide snabden so vitaminot D,no nekoga{ toj ne se sozdava dovolnovo na{eto telo. Zo{to? Postojat po-ve}e pri~ini koi doveduvaat donedostatok na vitaminot D, a eve ne-koi od niv:

• nedovolno i ograni~eno izlo`u-vawe na son~evata svetlina;

• celodneven prestoj vo zatvorenprostor;

• upotreba na kremi za son~awe;• stroga veganska ishrana so nama-

leno prestojuvawe na sonce;

• temna boja na ko`ata (melaninot janamaluva sposobnosta na ko`ata daproizveduva vitamin D);

• zgolemena razgradba na vitaminotD (na primer, kako posledica na le-~ewe so kortikosteroidi);

• namalena apsorpcija na vitaminotD (odredeni bolesti kako {to e ulce-rozen kolitis, cisti~na fibroza,celijakija ili Kronova bolest vlijaatna sposobnosta na probavniot sistemda go apsorbira vitaminot D od hra-nata) i vo ovie slu~ai potrebno e dase zema vo vid na tabletki.

Simptomi na nedostatok na vitaminD vo organizmot: bolki vo koskite, iz-razito potewe, muskulna slabost,hroni~en zamor i isto{tenost, depre-sija, razdrazlivost i drugo.

Se postavuva pra{aweto kako naorganizmot da mu osigurame vitamin Dvo dovolni koli~ini? Prestoj na son-ce, dva do tri pati sedmi~no po dvae-setina minuti e sosema dovolno za damu ja obezbedime na organizmot pot-rebnata koli~ina na vitamin D. Vozimskite meseci koga e namalena son-~evata svetlina, se prepora~uvazemawe na vitamin D vo oblik nadodatoci vo ishranata.

T.G.

Kako da ja spre~ite ili ubla`ite nastinkata

Son~eviot vitamin ne{titi vo sezonata na grip

REKLAMI PENZIONER plus noemvri 201314

Hotel Idila e nova privatna ustanova za socijalna za{tita nastari lica. Lociran e na 8 km od centarot na Skopje, vo prirodnozeleno opkru`uvawe i panoramski pogled kon gradot.

Imeno, Hotel Idila raspolaga so 38 sobi i 5 apartmani, site opremeni so TV priemnik i individualen toalet so tu{. Pokrajsovremeno opremenite sobi i apartmani, Hotel Idila raspolaga iso komforen dneven prestoj i trpezarija od 150 m2, recepcija sopriemen del za poseta na gosti, kujna i administrativni pros-torii.

Prekrasnata nova zgrada vo klasi~en stil e nadopolneta so 5000m2 hortikulturno ureden dvor. Ovoj prostor e raspredelen na:

Neverojatna gradina so fontana i klupi,Cve}e i zelenilo,Prostorno {etali{te,Ovo{tarnik,Mala zoolo{ka gradina,Parking prostor.

Nie ovozmo`uvame na{ite gosti da u`ivaat vo svoite penzioner-ski denovi ispolneti so isklu~itelna usluga od u~tiv i qubezen personal. Gri`a za higienata vo domot, pazaruvawe vo marketite,gotvewe na hrana, ~ista i peglana obleka... Seto toa sega e na{agri`a.

Zaedni~ki piknik vo gradinata, dodeka na{iot gotva~ se gri`iza skarata da bide sve`a, kvalitetna i topla, e slika {to voHotel Idila ~esto se gleda.

Edno e sigurno, vo Hotel Idila nikoga{ nema da bidete osameni,a na ~uvstvoto na zdodevnost sigurno i }e zaboravite.

Posvetenosta na zdravjeto kaj povozrasnite lica nikoga{ nebilo pova`no. Zatoa nie se trudime da vodime postojana gri`a zaglavnite medicinski indikatori koi poso~uvaat kon odredenzdravstven problem.

Seto ova go pravi Hotel Idila eden poseben kompleks so inovativ-en duh i predispozicii za sovr{en smestuva~ki kapacitet za lica vozlatnata doba.

Ednostavno, Hotel Idila go znae sonot na sekoj penzioner!

PRIVATNA USTANOVA ZA SOCIJALNA ZA[TITANA STARI LICA

tel. za kontakt 02 2666 113 078 366 116

Adresa: Ul. Prizrenska br. 50/2,

Ku~evi{ka bara, 1000 Skopje

www. idila.mk

ZABAVAPENZIONER plus noemvri 2013 15

* * *- Zlato, ostavi go ve}e kompjuterot i dojdi da ve~erame!- Doa|am mamo.- Kakva majka bre, budalo, jas sum ti `ena!- Lele, ama brzo pominuva vremeto koga igra{ na kom-

pjuter...* * *

Pra{uvaat Crnogorec {to saka da bide vo zadgrobniot`ivot.

- Zmija.- Zo{to zmija?- Em odi{, em le`i{.

* * *Upravnik na zatvor pra{uva eden zatvorenik:- Zo{to ti ne stanuva{ koga vleguvam?- E, moj upravniku! Mene mi rekoa deka moram da

odle`am dve godini.* * *

Brat, daj edna cigara.- Ne mo`am, se otka`av.- Od cigari?- Ne, od davawe.

* * *Razgovaraat dvajca biznismeni:- [to si taka bu{av, be?- Me ~e{laa od UJP.

* * *Pred operacija, pacientot se trese od strav.- [to ti e bre, ~ovek? - pra{uva hirurgot.- Doktore, ova mi e prva operacija.- I~ da ne se sekira{, i mene mi e, pa ne se pla{am.

* * *Razgovaraat dvajca pijanici:- Od {to bi se otka`al polesno - od `enite ili od vino-

to?- Zavisi koe godi{te se!

* * *- @eno, kaj e pra{inata od televizorot?! - Zo{to?!- Tamu zapi{av nekoi va`ni telefonski broevi...

* * *^ovek se vra}a doma, celiot sre}en.- @eno, poskape benzinot!- A {to si tolku sre}en zaradi toa?- Pa, pove}e }e {tedam koga }e odam pe{ki.

Trgnal Pejo eden pe-tok so svoite mariovcina pazar. Pominalepokraj edna bara polnaso ribi. Bidej}i baratabila mnogu dlaboka, neuspeale da fatat nituedno rip~e. Nemalokade i izvadile leb ikromid i po~nale dajadat. Toga{ Pejo prom-rmorel kako za sebe:

- E, ova ne e pravo,gledaj ribi, jadi kro-mid, - pa kako da se setil ne{to, skoknal od mestoto, ja zella`icata i izvikal:

- La`icite bre mariovci, ne gledate li kolku ribina ~orba imapred nas, a nie jademe leb i kromid. Naivnite mariovci goposlu{ale i se nasrkale od "ubavata i slatka ribina ~orba# odbarata.

"Ribina ~orba#

M.T.

Humor

KRSTOZBORNa Mars vrne sneg - Veruvale ili ne, i na Mars vo tekot na zima-

ta pa|a sneg. Sepak, toj prili~no se razlikuva od onoj koj {to nie goznaeme na Zemjata. Za razlika od na{iot sneg koj se sostoi od voda,snegot na Mars e sostaven od kristali od jaglendioksid. Toa e taka,bidej}i tamu atmosferata se sostoi od jaglendioksid, a vo tekot nazimata koga temperaturata }e se spu{ti tolku nisko {to mo`e ialkoholot da zamrzne, gasot kondenzira i se formiraat sitni sneg-ulki. Nau~nicite od Institutot za tehnologija vo Masa~usets uspealeda ja presmetaat goleminata na ovie snegulki vrz osnova na podato-ci sobrani od dvata pola na Crvenata planeta. Tie utvrdile dekasnegulkite od Mars se golemi kolku crvenite krvni zrnca vo~ove~kata krv. Nau~nicite velat deka snegulkite od ju`niot pol sene{to pomali od onie od severniot pol!

Zo{to trepkame? - Na{ite o~i trepkaat, odnosno na{ite o~ni ka-paci se zatvaraat i otvaraat brzo, od nekolku pri~ini. Trepkaweto eso cel o~ite da se za{titat od iritira~ki supstancii ili od silnasvetlina ili od povreda. Pod gorniot del od o~nite kapaci senao|aat solznite `lezdi i sekoga{ koga klepkite }e se zatvorat, sesozdava eden vid solena te~nost koja ja narekuvame solzi. Ovie solzigi {titat o~ite od su{ewe. No, ako iritira~kite supstanci, kako {toe pra{inata dopre do okoto, kapacite avtomatski trepkaat i solzitese pojavuvaat nadvor od okoto za da gi za{titat od iritacija. Oviesolzi se isceduvaat od o~ite vo nosot preku solzni kanali, koi senao|aat vo vnatre{niot agol na sekoja kapak. Koga solzite se preo-bilni za da se iscedat preku solznite kanali, potekuvaat po liceto.Utvrdeno e deka trepkame okolu 25 pati vo minuta.

Koga e otkrien sapunot? - Sostojki sli~ni na sapun bile pronaj-deni vo glinenite sadovi koi se iskopani vo blizina na drevniotVavilon. Ova e dokaz deka Vaviloncite znaele za nego u{te pred2800 pred na{ata era. Formata i izgledot na sadovite uka`uva natoa deka mastite bile zagrevani zaedno so pepelot, koj voedno e imetod za dobivawe, me|utoa ne ja potvrduva i celta za praveweto nasapunot. Se smeta deka takvi materii bile koristeni kako dodatociza ureduvawe na kosata. Inaku, sapunot go dobil svoeto ime po ednadrevna legenda na starite Rimjani, po planinata Sapo kade `ivot-nite gi prinesuvale kako `rtvi. Tamu do`dovite gi promivale me-{avinite od salo i {umskiot pepel, a toa se me{alo so glinena zemja.Me{avinata istekuvala vo koritoto na rekata Tiber. @enite otkri-le deka taa glinena me{avina go pravi pereweto poefektno i baramnogu pomal napor. Taka po~nalo da se pere so sapun,

Kako se pojavuva muvlata na lebot? - Koga e star i vla`en lebot,vrz nego se sozdava obvivka so zelena ili siva boja poznata podimeto muvla. Muvlata vsu{nost e sostavena od mali rastenija koirastat pobrzo otkolku algite vo va{ata gradina. Sporite na oviemali rastenijata koi ja sozdavaat muvla se mnogu mali i ne mo`at dase vidat, a pretstavuvaat nivni reproduktivni organi. Tie lebdatnaokolu vo vozduh, se dodeka ne najdate nekoe mesto pogodno za da seprizemjat. Koga }e se "prizemjat#, a toa e obi~no na topol, i vla`enleb, po~nuvaat da rastat isto kako {to raste i semeto vo topla,vla`na po~va. Muvlata virae i vrz meso, zelen~uk, pa duri i obuvki,obleka i knigi, no samo ako se nao|aat vo topla i vla`na oblast.Muvla, sli~na na onaa {to mo`e da se najde na leb, se odgleduva vospecijalni rezervoari vo farmaceftski laboratorii i od nea seproizveduva edno od ~udata na modernata medicina, penicilinot!

Z. Kaceska

ZANIMLIVOSTI

Dime

M.T.

IIIIMMMMEEEETTTTOOOO NNNNAAAAPPPPEEEEJJJJAAAA^̂̂̂KKKKAAAATTTTAAAA

NNNNAAAAFFFFOOOOTTTTOOOOSSSSOOOOTTTT

ABEBEABEBEBEKILABEKILA “KALORIJA““KALORIJA“ GOSPODARGOSPODAR

(GR^.)(GR^.) SKANDISKANDI AMPERAMPER NA[ANA[ANEGACIJANEGACIJA

ATLETI-ATLETI-^AROT^AROTJACEKJACEK

MUZA NAMUZA NAPEEWETOPEEWETO

AMER. KOMAMER. KOM--PANIJA ZAPANIJA ZA

GRAMOGRAMO--FONSKIFONSKIPLO^IPLO^I

BAWI VOBAWI VOITALIJAITALIJA

LITARLITAR

KISELINAKISELINA

PA\AWEPA\AWE

LITERATUR.LITERATUR.OBIDOBID

POTKO@ENPOTKO@ENLOENLOEN

IZRASTOKIZRASTOK

@ITELKA@ITELKANA ASIRINA ASIRI--

JAJAGRAD VOGRAD VO

INDONEZ.INDONEZ.

IZVIKIZVIK[TO[TO

IZRAZUVAIZRAZUVABOLKABOLKA

VIDVIDVODNAVODNAPTICAPTICA

SOYIDANSOYIDANBREGBREG

POLUSKAP.POLUSKAP.KAMENKAMEN

ARTISTKATAARTISTKATAMASARIMASARI

@ENSKO@ENSKOIMEIME

VOLTVOLT

LICE [TOLICE [TO@IVEE VO@IVEE VOMANASTIRMANASTIR

TOMETOMEARSOVSKIARSOVSKI

MAGAREMAGARE(RAZG.)(RAZG.)

ZASILENZASILENMOTORMOTOR

HIMNAHIMNASTARSTAR

@ITEL NA@ITEL NAMEKSIKOMEKSIKO

LIK ODLIK ODOPERA NAOPERA NA

VERDIVERDI

RADIUSRADIUSIMETO NAIMETO NAARTIST-ARTIST-

KATAKATA[EPARD[EPARD

PREDLOGPREDLOGSTARASTARA

UNGARSKAUNGARSKAMERKA ZAMERKA ZADOL@INADOL@INA

MARKAMARKARUSKIRUSKI

AVTOMOB.AVTOMOB.@. IME NA@. IME NA

GALENOGALENO

EVREJSKIEVREJSKIMISTICIZ.MISTICIZ.

IME ZAIME ZAGRADOTGRADOTVODENVODEN

VRV NAVRV NAKILIKILI--

MANXAROMANXARO@ALOSEN@ALOSEN

KREM ZAKREM ZATORTATORTATRUDTRUD

LEON FUKOLEON FUKOGRAD VOGRAD VOZAPADNAZAPADNAMAKEDO-MAKEDO-

NIJANIJA

OKAOKAFRAN. KOMFRAN. KOM--

POZITORPOZITORPOLPOL

PODZEMNOPODZEMNO@IVOTNO@IVOTNOGRAD VOGRAD VOGRCIJAGRCIJA

@. IME NA@. IME NAGALENOGALENO

VIDVIDSPORTSKISPORTSKI

^AMEC^AMEC

REKA VOREKA VOVELSVELS

PRVIOTPRVIOTMITSKIMITSKILETA^LETA^FREDFREDASTERASTER

FRANKOFRANKONERONERO

INIC. NAINIC. NAAVTOMOB.AVTOMOB.RAGACONIRAGACONI

IRSKA TVIRSKA TVPRVAPRVA

SULTANOSULTANO--VA @ENAVA @ENA

GR^KAGR^KABO@ICA NABO@ICA NAODMAZDATAODMAZDATAPROROK ODPROROK OD

S. ZAVETS. ZAVET

VID CRVVID CRVVID KRAVID KRA--

TOK FRAN.TOK FRAN.ME^ME^

SKRATENSKRATENPOTPISPOTPIS

NA TOJNA TOJNA^INNA^IN

PASKALPASKAL

EL SADATEL SADAT

HIMNAHIMNA

SKANDISKANDI DAR ODDAR ODBO@ESTVABO@ESTVA

GLAVENGLAVENGRAD NAGRAD NA

BANGLADE[BANGLADE[

FRAN.FRAN.HRONI^ARHRONI^AR

ADONADON

ARTISKATAARTISKATAREMIKREMIK

“TEHNI^KI“TEHNI^KINOKAUT“NOKAUT“

GRAD VOGRAD VOUNGARIJAUNGARIJA

VASILVASILATANASOVATANASOV

PRVATAPRVATABUKVA ODBUKVA ODAZBUKATAAZBUKATA

URED ZAURED ZAPRIEM NAPRIEM NA

RADIORADIOBRANOVIBRANOVI

IMETO NAIMETO NANA[ PRENA[ PRE--

RODBENIKRODBENIKKR^OVSKIKR^OVSKI

VID SPORTVID SPORT

SKANDI

ISKRAISKRAVOSPALEVOSPALE--

NIE NANIE NAAORTATAAORTATA

NEPODVI@EN DELNEPODVI@EN DELOD MOTOROTOD MOTOROT

INIC. NA [AHISTOTINIC. NA [AHISTOTTIMANTIMAN

VIDVIDDRVENDRVEN

SADSAD

INGEINGEILINILIN

VIDICI PENZIONER plus noemvri 201316

Komisijata za Kulturno umetni-~ki samodejnosti pri ZP Kuma-novo vo soraborka so Nacional-

nata ustanova Cetar za kultura, na 22oktomvri 2013 godina im ovozmo`i nasviote ~lenovi slikari - amateripred po{irokata javnost da gi izlo-`at svoite dela vo izlo`beniot sa-

lon na istoimenata ustanova. Na ot-varaweto na izlo`bata pred golembroj qubiteli na ovaa umetnost pre-tsedatelkata na Komisijata za KUSSlavica Lamba{a, se obrati so zbo-rovite:

"Na{eto zdru`enie dava mo`nostna svoite ~lenki da gi iska`at afi-

nitetite i sklono-stite kon pove}e vi-dovi umetnosti prekusekciite kako {to se:folklorna, horska,literaturna, drams-ka, muzi~ka. ^est mi e{to ovoj pat, mo`amda gi pretstavam pen-zionerite amaterislikari u~esnici naovaa na{a prva grupna

izlo`ba i toa: Budimir Stojkovski -Qube, Pero Dodevski, Dragi Gligo-rovski i Boris Arsovski. Se nadevamdeka vo idnina }e gi ohrabrime idrugite penzioneri slikari koi soboja i ~etka vo razli~na tehnika lir-ski se israzuvaat, pomasovno da sevklu~at vo na{ata izlo`ba#.

Po nejzinoto obra}awe, horot priKUD "\oko Simonovski” ja ispea pes-nata "Veruvaj mi” koj{to so svojot na-stap pridonesoa atmosferata da bideu{te posve~ena. Na izlo`bata beaprezentirani osumnaeset sliki sorazli~ni motivi. Robert Cvetkovskistru~en sorabotnik vo Centarot dadesvoe viduvawe za slikite na sekoj iz-laga~ poedina~no, posakuvaj}i im us-pe{na i plodna rabota vo idnina.

S.L.

"Od den na den i vo op{-tina Demir Hisar se zgole-muva brojot na penzionerikoi imaat problemi so {e-}erot vo krvta. Ranoto ot-krivawe na zgolemeno nivona {e}er vo krvta ovozmo-`uva podobro lekuvawe ipomalku zdravstveni prob-lemi vo `ivotot” - ova gonaglasi specijalist - in-ternistot d-r. Aco Bo{k-ovski na predavaweto {togo organizira{e ZP Demir Hisar.

Na predavaweto koe be{e prosle-deno od pove}e penzioneri, d-r Bo{-kovski istakna deka so redovni posetina lekar i po~esto merewe na nivo na{e}er se doa|a do rano otkrivawe.Kontrolite se i vo interes na preven-tivnoto deluvawe i spre~uvawe nabolesta. Vo predavaweto se istaknadeka vo Makedonija spored statisti-kite vo tekot na minatata godina ras-te brojot na zgolemuvawe na vakvi

slu~ai pa zatoa mnogu va`na e ishra-nata na lu|eto od tretoto doba.

Pretsedatelot na Zdru`enieto napenzioneri Demir Hisar Pere Petres-ki istakna deka penzionerite se oso-beno zainteresirani za vakov vidpredavawa pa taka {to Zdru`enieto iponatamu }e prodol`i so vakvi isli~ni predavawa i tribini i na drugitemi i bolesti za koi penzionerite }eprojavat interes.

Z.S.

ZP Demir Hisar

Predavawe za {e}er vo krvta

Najnovite svetski istra`uvawapoka`uvaat deka `enite imaatedna dopolnitelna „brzina” koja

e ~isto `enska specijalnost so kojaistovremeno mo`at da ja koristatsvojata logika i svoite emocii. Ovaadobitna kombinacija doprva se o~e-kuva da vrodi plod. Se smeta deka voovoj, 21 vek, `enite }e gi ima se pove-}e na rakovodni mesta, vo razni ob-lasti od `ivotot i rabotata, vo po-litikata i drugi dejnosti, a ne namargnite kako {to poka`uvaat dose-ga{nite anketi i istra`uvawa.

Pome|u edna i druga rabota, dodekasklopuva va`en deloven dogovor, `e-nata stignuva istovremeno da mislina svojata kujna, da ja potseti svojatabebisiterka na obvrskite, da ja ute{isvojata drugarka i sli~no, a doma dabide vistinski posakuvana i qubena.Toa e svojstveno glavno kaj pove}eto`eni, a mo`ebi ottamu doa|a onaa na-rodna pogovorka „Ako ja biduva za ne-{to, ja biduva za se{to”.

Biolozite, psihijatrite i antropo-lozite dolgo go prou~uvaat ~oveko-viot mozok kako bi mo`ele i so faktida doka`at deka `enskiot mozok imaedna „brzina” pove}e. Na~inot na koj`enata misli e nare~en „mre`en na-~in na razmisluvawe”. Ova ime mu godala amerikanskata nau~ni~ka-an-

tropolog Helen Fi{er, koja vo svoja-ta kniga „Svesta na `enata” objasnuvazo{to i kako `enata mo`e nekolkuraboti da pravi odedna{, uspe{no.

Ma`ite se koncentriraat na ednarabota i ja rabotat po logi~en redo-sled na ne{tata. Ovoj na~in na raz-misluvawe se narekuva „stepenest”ili „postapen”. @enite pak, naprotiv,imaat globalen pristap, ne se ograni-~uvaat samo na problemot koj treba dago re{at, tuku vedna{ se obiduvaatda otkrijat {to stoi zad nego, pritoakoristej}i go sekoj zna~aen podatok.

I za kraj, edno mnogu nau~no tolku-vawe na ne{tata koe doa|a od rim-skiot psihijatar Paolo Pankeri, koj

veli deka, vomozokot na `ena-ta se nao|a taka-nare~eno „stvrd-nato telo”, edenvid membrana,koja gi povrzuvadvete hemisferina mozokot. Ovoj`enski del ovoz-mo`uva razmenana podatoci po-me|u levata hem-isfera koja e za-dol`ena za logi-

~no mislewe i desnata, koja „se gri-`i” za na{ite ~uvstva.

Taka, iako ma{kiot mozok e pote-`ok od `enskiot (vo prosek za 100 g),iako ima pove}e nervni kletki ( 4%),`enskiot mozok e posposoben da gispoi logi~koto mislewe i ~uvstvata,so {to vo mnogu situacii poka`uvadeka podobro „raboti”.

Dodeka fizi~kata sila bila pre-sudna za pre`ivuvawe na ~ove~kiotrod, superiornosta na ma`ite biladominantna potreba, i mo`ebi toga{nastanal mitot za pojakiot pol. Nodenes rabotite stojat sosem poinaku,taka {to `enskiot mozok se pove}estanuva oru`je vo racete na `enata.

Svetlana Petkovska

@enite doa|aat

Prva grupna izlo`ba na kumanovski penzioneri slikari - amateri Pogolema grupa penzioneri od Ku-

manovo i okolnite sela na 27-mioktomvri 2013 godina go poseti-

ja manastirskiot kompleks Sveta Pet-ka vo selo Gabre{. Na malku vozvi{e-no mesto, kako moderna ikona, so svo-ite konaci se izdignal manastirot nadokolinata i otsekade privlekuvapogledi i qubopitnost.

Pri doa|aweto dobredojde na penzi-

onerite im posaka vedro raspolo`e-nata Majka Stoja, glaven organizator idoma}inka na crkvata, koja go slavisvojot patronen praznik - PresvetaParaskeva - Petkovden. Taa so kratok

pozdraven govor sozdade prijatna at-mosfera i raspolo`enie za me|usebnodru`ewe na posetitelite. Potoa, soprigoden muzi~ki repertuar nastapiKUD „\oko Simonovski” od ZP Kuma-novo, a penzionerite nasednati naklupi i prostum, so golem interes jasledea programata.

Sepak, vnimanieto ni go privle~eMajka Stoja i najdovme pogoden moment

za razgovor so nea. Go zabele`avmenejzinoto ka`uvawe za doa|aweto iostanuvaweto vo manastirot.

Posle 27 godini rabota vo Tutu-nskiot kombinat vo Kumanovo, dojdovna ova mesto, kade zateknav ednomalo crkvi~e so napuknati yidovi,so razotkrien pokriv i razurnatafasada. Najprvo so Mitko Junior jasaniravme crkvata, a potoa blagoda-renie na pomo{ta od golem broj gra-|ani i vernici od seloto Gabre{, odokolnite sela, pa i od Kumanovo, na

viso~inkata po~navme da go gradimemanastirot i ete sega gledate, kakovobjekt nastana i kolku vernici i drugilu|e toj privlekuva.

S.S.

Prijatno do`ivuvawe vo Gabre{

Zdru`enieto na penzinoeri odBogdanci realiziraj}i ja svojataprograma za 2013 godina organi-

zira{e tridnevna ekskurz-ija vo sosedna Srbija. Na11.10. 2013 godina nautropenzionerite pristignaa voZlatibor. Rasko{nata uba-vina na prirodata i ~isti-tot vozduh penzionerite giiskoristija vo pro{etka.

Popladneto preku U`icei ^a~ak avtobusot pristig-na vo Vrwa~ka Bawa. Smes-tuvaweto be{e vo hotelot"Fontana#. Zadovolstvotona site penzioneri od odnosot na do-ma}inite dolgo }e se pameti. Uslugatana personalot be{e pove}e od odli-~na. Utredenta go posetija manastirot

@i~a zadu`bina na Stefan i SavaNemawi}. Posle ru~ekot, penzioner-ite ja razgeldaa okolinata na V. Bawa

i gradot. Sledniot den se upatija konBogdanci. Patem go posetija Kru{evaci spomenikot na Kosovskata bitka,tvrdinite na Knez Lazar i manastirot

Lazarica. Penzionerite posebno beaimpresionirani od posetata na ]elekula vo Ni{ vo ~ij enterier kako ve-

~en dom po~ivaat ju-nacite od bitkata na ^e-ren. Lokalitetot Medi-jana na Konstantin iElena, tvrdinata vo Ni{i razgleduvaweto na gra-dot be{e poslednoto do-`ivuvawe i dru`ewe odovaa ekskurzija.

Vo Bogdanci pristig-naa so impresivni spo-meni {to dolgo }e se pa-metat. So ovaa ekskurzija

e zaokru`ena programta na zdru-`enieto za kalendarskata 2013 go-dina.

D.^avdarov

Penzioneri od Bogdanci na ekskurzija vo Srbija

Dvaesetina penzioneri od ZP naOVR, na 25 oktomvri 2013 godi-na gi posetija nekoga{nite

kolegi pri Zdru`enieto na pen-zioneri na Sojuzniotsekretarijat za vna-tre{ni raboti vo Be-lgrad, pri {to go ob-ikolija i Me|unarod-niot saem na knigata.Dobredojde na poseti-telite najprvo im po-saka pretsedatelot naZdru`enieto, a potoasekoj iska`a po nekoese}avawe od porane-{noto zaedni~korabotewe i me|usebnata sorabotka.

Okolu pladne grupata go poseti Me-|unarodniot saem na knigata i otkakoja zadovolija svojata qubopitnost

zapoznavaj}i se so nekoi svetski av-tori, posetitelite ostvarija ofici-jalna sredba i razgovor so rakovod-stvoto na Zdru`enieto doma}in, pri

{to bea razmeneti iskustva i misle-wa za rabotata io funkcionirawetona dvete zdru`enija. Pritoa, stanazbor za zbratimuvawe i natamo{no

zajaknuvawe i pro{iruvawe na sora-botkata .

Ostanatoto vreme ekskurzijantitego iskoristija za pro{etka i zapoz-navawe so istoriskite spomenici naKalemegdan, pominuvaj}i i voshitu-vaj}i se na zdanijata na poznatataKwaz Mihajlova ulica. Vpe~atokot

be{e u{te poimpresiven posleobikolkata i kratkiot prestojvo edna gostilnica na poznata-ta Skadarlija, kade od tamo{-nite muzi~ari i so makedonskii srpski starogradski pesni imelos, bea vrateni vo nekoga{-noto vreme na zaedni~koto`iveewe.

Drugiot den, koga se vratijapobogati za u{te edno prekras-no do`ivuvawe, so voshit ras-ka`uvaa za impresivnata po-seta vo Belgrad, so `elba va-

kvi patuvawa i sredbi da se orga-niziraat i vo idnina.

Sowa Smileska

ZP OVR - Skopje

Impresivna poseta vo Belgrad

Ko orlovsko gnezdosred dabova {uma,skrieno le`izdanie staroVremeto ~ini{, du{amu zelo.Namerniku, patniku

zapri go odot,zastani malku, poslu{aj,`ivotot vnatrepulsira tivko.[tom sonce v letopu{ti zrak,vo nego `ivotse ra|a pak.Vo tivki no}i vetrec

go gali,nad nego yvezditreperat sjajni.Stanari vnatrenalik na negoso smea i pesnavo son go nosat.Zdanieto staro, za penzioneriteraj bp`estven nudi. M.Zdravkovska

Penzionerski raj

Tradicionalnata Tretonoemvri-ska nagrada, {to ja dodeluva So-vetot na op{tina Prilep, po po-

vod osloboduvaweto na gradot, godi-nava, za `ivotno delo mu be{e dode-lena na likovniot umetnik Ilija Mi-noski.

Priznanieto e finale na negoviotploden tvore~ki pat podolg od {estdecenii, zakiten so ogromniot prido-nes i ostaveniot silen vpe~atok zaafirmacijata i razvojot na likovnataumetnost i na kulturata na gradot vo-op{to.

Minoski ima 75 godini i dosega imarealizirano pove}e samostojni izlo-`bi na negovi sliki vo Makedonija,Srbija, Bugarija i vo drugi zemji, a nazaedni~ki izlo`bi ima u~estvuvanobezbroj pati. Negovite sliki se pre-

poznatlivi po tehnikata na slikawe-to. Ovoj umetnik slika vo akvarel {toe posebno te{ka tehnika. Prete`nonegovite sliki se so motivi od stara-ta ~ar{ija na Prilep i pejza`i odprilepsko.

Novinarot Atanas Tasevski, kako

penzoner ja dobi nagradata "Tretinoemvri# za negoviot dolgogodi{enanga`man i pridonesot vo novinars-tvoto. Veli deka nagradata }e mu bidedraga, bidej}i doa|a vo moment koga soknigata se potvrduva novinarskotoiskustvo.

- So tvore~kata zrelost go dostig-nav vrvot. Na pove}e od 350 straniciobjaviv tekstovi, koi ja izrazuvaatgoleminata na "malite lu|e”, svesta nakolektivite i poedincite, so site ra-dosti, padovi i vi{neewa, - veli Ta-sevski, koj e avtor na knigite "Nepoko-reni”, "Nezaboravni se}avawa”, "Gove-darovata }erka”, „Sam roditel, samgrobar”, “Izborna godina”, "Qubovta nestaree” i na novelata "^ebrenska qu-bov”.

K. Risteski

Nagradeni penzioneri

Nagrada za {eesetgodi{no tvore{tvo