1. MODUL PENGAJARAN DAN PEMBELAJARANTn.Hj Ramli Bin Ismail SMK. Sg.PasirJamaludin Mohd Noh- SMK Baling.Mohd Fuad Abd.Latif- SMK.Padang SeraiWan Nazri Bin Wan Azib- SMK PendangRoslinda Bt Mukhtar- SMK. Tunku Anum Tunku Abdul Rahman.Norleha Bt. Ibrahim SMK.Kuala KetilFarizan Md. Noor SMK. Jitra 1

2. 1.0 PERNIAGAAN & PERSEKITARANNYA1.1 Pengenalan kepada perniagaan 1.3 Entiti Perniagaan.i. Entiti perniagaan.i. Definisi perniagaan-Tunggalii. Perniagaan dan bukan perniagaan -Perkongsian.iii. Perniagaan dan untung-Syarikat.iv. Perniagaan dan ekonomi-Koperasi.v. Perniagaan dan masyarakat. ii. Aktiviti perniagaan.vi. Faktor pengeluaran - Pengeluaran:vii.Memenuhi keperluan dengan sumber Ekstraktif terhad .Barangan konsumerviii.Proses perniagaan.Barangan industri Pembuatanx. Perniagaan kini dan aktivitiPemasangan. perniagaan masa depan.- Perkhidmatan Runcit1.2 Persekitaran Perniagaan. Borong i. Persekitaran umumKewangan-Ekonomi Profesional-Persaingan dan jaringan Perhotelan-Sosiobudaya.Pendidikan-Politik dan perundanganiii Sektor - Swasta - Awam -Badan Berkanun-Teknologi.iv Tahap Perniagaan-Fizikal Primerii. Persekitaran Tugas Sekunder -Pelanggan. Tertiar -Pembekal Huluan -Pembiaya dan pemodal Hiliran -Pesaing. Domestik -Kerajaan Antarabangsa -Pekerja.2 3. 3 4. DEFINISI PERNIAGAAN Sebagai aktiviti menyediakan barang dan perkhidmatan kepada pelanggandengan bermotifkan keuntungan.Ianya merangkumi empat perkara yang berikutiaitu barangan dan perkhidmatan, pertukaran nilai,keuntungan perniagaan sertamemuaskan keperluan dan kehendak.**Barangan dan perkhidmatana)Barangan ialah produk fizikal seperti roti,kereta,telivisyen dan komputer yang dikeluarkan untuk kegunaanpengguna akhir atau untuk tujuan pengeluaran dan jualan semula.b)Perkhidmatan merupakan sesuatu aktiviti yang mendatangkan faedah kepada konsumer dan lain lainperniagaan.syarikat pengangkutan.salon ,agen perlancongan adalah merupakan contoh perniagaan yangberorientasikan perkhidmatan. **Pertukaran nilaia)Pertukaran nilai merujuk kepada semua aktiviti urusniaga di mana pembeli memberikan sesuatu yang bernilaikepada penjual sebagai pulangan kepada produk yang didapatinya samada dalam bentuk barangan atauperkhidmatan.b)urusniaga tersebut selalunya melibatkan pertukaran wang (nilai pada kadar semasa)**Keuntungan perniagaana)Keuntungan ialah matlamat dalam semua perniagaan.b)Keuntungan diperolehi setelah semua kos pengeluaran ,kos operasi dan cukai ditolak daripada jumlahpendapatan atau jumlah jualan.c)Keuntungan ialah kayu pengukur kejayaan dan juga ganjaran bagi sesuatu perniagaan yang mampu bersaingdi pasaran. **Memuaskan keperluan dan kehendak penggunaa)Pengguna mempunyai keperluan semulajadi untuk barangan asas seperti makanan, minuman, pakaian dantempat tinggal.b)Kehendak pengguna adalah tidak terhad yang merangsang pangguna untuk memiliki barangan danperkhidmatan yang dihasilkan oleh pemasar.c)Untuk memastikan urusniaga berlaku dan keuntungan diperolehi,syarikat perniagaan perlu menawarkan 4barangan dan perkhidmatan yang dapat memenuhi keperluan dan kehendak pengguna. 5. PERNIAGAAN DAN BUKAN PERNIAGAANMempunyai objektif memaksimumkanOrganisasi Perniagaankeuntungan disamping objektif penakatan(survival), pertumbuhan dan tangungjawabsosial.- Elemen keuntungan tidak wujud dalam menjalankanOrganisasi Bukanaktiviti perniagaan.Perniagaan- Lebih memikul tangungjawab sosial dan ditubuhkanuntuk memenuhi keperluan awam- Aktiviti mereka dibantu dan dibiayai oleh kerajaan, dermadan sumbangan.- Objektifnya untuk meningkatkan taraf hidup ahli,menjaga kepentingan ahli dan penglibatan ahli dalamaktivitinya.- Contohnya :- sekolah, hospital, universiti, persatuan dankelab dan lain-lain. 5 6. PERNIAGAAN DAN UNTUNG Keuntungan ialah baki pendapatan setelah semua perbelanjaan pengeluaran dan pemasaran barangan dan perkhidmatan di tolak dari jumlah pendapatan atau jumlah penerimaan.Perniagaan memperolehi keuntungan setelah semua kos pengeluaran ,kos operasi dan cukai ditolak daripada jumlah pendapatan dan jumlah jualan. Keuntungan untuk perniagaan adalah untuk tujuan-tujuan berikut:- a)Penakatan merupakan objektif untuk terus beroperasi di pasaran kerana hanya apabila sesebuah syarikat itu dapat terus hidup,objektif objektif lain boleh tercapai. b)Pertumbuhan pula adalah objektif untuk memajukan syarikat.Peningkatan syer pasaran,produktiviti dan pembangunan individu adalah objektif pertumbuhan yang sangat penting.pembukaan beberapa cawangan MAKRO diseluruh malaysia adalah satu objektif malalui pertumbuhan. c)Tanggungjawab sosial ialah satu komitmen oleh pihak syarikat untuk memberi perhatian kepada keperluan dan kebajikan awam disamping aktiviti utama syarikat yang bermatlamatkan keuntungan.contohnya untuk mengawal pencemaran persekitaran,syarikat menggunakan bahan bahan pembungkusan yang boleh di kitar semula.6 7. PERNIAGAAN DAN EKONOMI Hubungan antara perniagaan dan ekonomi. TenagaUpahPekerja/ PenggunaPengeluar/ Pengusaha BarangHargaKesan Persekitaran ekonomi dan Perniagaan.Kesan baik-perniagaan akan dapat mempengaruhi perniagaan.-perniagaan akan maju dalam keadaan ekonomi baik.-dapat wujudkan persaingan yang sihat.-peluang pekerjaan yang luas.Kesan buruk-perniagaan akan menjadi lembap dalam keadaan ekonomi yang tidak baik.-peluang sempit dalam sistem ekonomi sara diri-berlakunya pencemaran alam sekitar iaitu mengkhusus kepada air,udara dan bunyi-berlaku kekurangan bekalan air akibat kekurangan kawasan tadahan air-kesan terhadap penindasan iaitu tenaga yang disumbangkan tidak setimpal-masyarakat menghadapi masalah sosial terutamanya dengan kedatangan pekerja asing 7 8. PERNIAGAAN DAN MASYARAKAT.Hubungan perniagaan dengan masyarakat- Mestilah menerima tanggungjawab untuk melindungi persekitaran seperti mengawalpencemaran- Penjimatan tenaga dan penghapusan amalan amalan diskriminasi memberi sumbanganderma kepada badan badan kebajikan- Membekalkan kepakaran dalam bidang pelajaran dan kemahiran- Menyediakan pekerjaan kepada orang yang kurang berupaya seperti golongan cacat- Menyediakan prasarana seperti taman rekreasi dan sebagainyaKonsep kepercayaan yang harus ada dalam sesebuah perniagaan- Apa yang baik untuk masyarakat juga baik untuk perniagaan- Objektif sosial sebenarnya meningkatkan lagi keuntungan syarikat dalam jangka masapanjang- Syarikat perlu menyumbang ke arah pembentukan persekitaran yang sihat untukmemastikan keadaan masyarakat (dimana syarikat memperolehi keuntungan ) akanberkekalan pada masa masa akan datang contohnya bersama-sama menyumbangdalam aktiviti sosialTanggungjawab sosial perniagaan terhadap masyarakat- Melindungi persekitaran seperti kawasan pencemaran,penjimatan dan penghapusanamalan diskriminasai.- Memberi sumbangan derma kepada badan badan kebajikan- Menyediakan peluang pekerjaan kepada golongan kurang berupaya seperti orang cacat.- Menyediakan prasarana seperti taman reakreasi.8- Membekalakan kepakaran dalam bidang pelajaran dan latihan. 9. FAKTOR PENGELUARANa) Tanah /Bahan Mentah Merupakan alam semulajadi yang boleh digunakan untuk keluaran barang dan perkhidmatan.meliputi semua sumber perhutanan,sumber pertanian,sumber perusahaan dan sumber galian dan juga barang-barang separuh siap.b) Buruh/ Guna tenaga. Merupakan semua sumber manusia yang diperlukan untuk menukarkan bahan bahan mentah kepada barangan dan perkhidmatan termasuk dalam organisasi dati atas hing ke peringkat bawahan.setiap pekerja mampunyai kemahiran yang berbeza dan pengurusan merupakan aspek penting bagi tenga buruh dalam sesebuah organisasi.c) Modal Adalah jumlah kewangan dan peralatan ,kelengkapan,jentera dan bangunan yang digunakan untuk pengeluaran barang dan perkhidmatan.ianya bukan sahaja merujuk kepda wang kerana wang tidak proaktif namun wang digunakan untuk membeli kelengkapan organisasi tersebut dan barulah wang tersebut dikenali sebagai wang yang proaktif.d) Keusahawanan Himpunan kemahiran dan keupayaan menghadaoi risikoserta kreativiti yang perlu digabungkan dengan faktor faktor pengeluaran yang lai untuk peneluaran barang dan perkhidmatane) Teknologi. Merujuk kepada kaedah yang digunakan untuk mengeluarkan sesuatu barangan dan ia juga merujuk kepada bentuk penggunaan mesin ataupun cara mengeluarkan sesuatu barangan.Nota: Nyatakan juga hubungan faktor pengeluaran dengan faktor pembayaran untuk setiap satunya. 9 10. MEMENUHI KEPERLUAN DENGAN SUMBER TERHADBagaimana perniagaan menggunakan sumber yang terhad untuk memenuhi keperluan yang tidak terhad:-a) Memastikan sumber itu betul betul diagihkan untuk pengeluaran yang benar benar dikehendaki oleh pengguna untuk memenuhi keperluan pengguna.b) Memastikan sumber sumber yang digunakan secara maksimum tanpa pembaziranc) Memastikan barang barang yang dikeluarkan cukup-cukup untuk memenuhi keperluan pasaran tanpa pembaziran.d) Memenuhi kehendak setiap lapisan masyarakat walaupun secara minimum.e) Menabung untuk kegunaan pada masa hadapan atau tidak memaksimumkan penggunaan sedia ada.Persoalan di atas dapat diselesaikan dengan mengambil kiramasalah asas ekonomi di bawah 1. Apa Yang Hendak dikeluarkan2. Bagaimana Hendak Mengeluarkannya3. Untuk Siapa Dikeluarkan4. Berapa banyak Hendak Digunakan dan Berapa Banyak Hendak Ditabungkan. 10 11. PROSES PERNIAGAAN 1. MEMBANGUNKAN KELUARANMengenal pasti apakah produk yang hendak dikeluarkan: c) Produk Inovasi d) Produk Baru 2. PENGURUSAN PERMINTAAN Mengenal pasti keperluan dan kehendak pengguna c) Penyelidikan pemasaran d) Promosi, pengiklanan, jualan, pembungkusan & pesanan e) Peranan mewujudkan permintaan3. MEMENUHI PESANAN b) Perlu efisyen dan efektif c) Merangkumi proses memesan bahan, mengumpul,menjadual,menyimpan dan lain-lain. d) Pastikan keperluan mencukupi supaya pesanan dapat dipenuhisecepat mungkin dan mengikut spesifikasi 11 12. PERNIAGAAN KINI DAN AKTIVITI PERNIAGAAN MASA DEPAN. Antara cabaran - cabaran kepada perniagaan pada masa depana) Kekurangan sumber tenaga yang semakin ketara. Apabila sumber tenaga berkurangan,perniagaan perlu mencipta kaedah baru untuk menghasilkan barangan dan perkhidmatan yang menggunakan sumber tenaga yang sedikit atau mencari sumber alternatif tenaga yang lain.b) Pentingnya perniagaan di peringkat antarabangsa Kini perniagaan antarabangsa semakin mendapat perhatian kerana skop pasaran yang luas.jumlah syarikat perniagaan dan peratusan transaksi atau urusniaga di peringkat antarabangsa semakin meningkat.c) Cabaran teknologi Kebanyakkan industri berada di pertengahan revolusi teknologi .kehadiran robot dan teknologi laser amat diperlukan dalam aktiviti perniagaan.industri berat seperti besi dan automotif perlu dilengkapi dengan teknologi baru sekiranya syarikat ingin bersaing seiring dengan syarikat-syarikat di peringkat antarabangsa.d) Meningkatkan produktiviti Kemahiran pengurusan perlulah ditumpukan terhadap produktiviti(output) seorang pekerja seharusnya setanding dengan output pekerja negara negara lain.e) Pentingnya tanggungjawab sosial di kalangan syarikat perniagaan Semakin banyak tekanan di kenakan terhadap sektor perniagaan untuk menyempurnakan objektif dua hala iaitu objektif keuntungan dan tanggungjawab sosial.f) Penipuan dalam dunia perniagaan dengan bantuan teknologi yang canggih. Melalui pengunaan komputer dan penelitian terhadap kerja-kerja yang baru. 12 13. Perubahan-perubahan yang perlu dilakukan oleh peniaga:d) Peningkatan tahap dan kualiti kehidupan manusia melalui hasil keluaran yang lebih berkualiti seperti telivisyen yang membolehkan individu memperolehi maklumat dan hiburan.f) Kemajuan dalam bidang komunikasi kesan daripada usaha giat pengeluar untuk berhubung dengan pengguna tentang barangan dan perkhidmatan yang ditawarkan. Contohnya melalui usaha pelbagai pihak khasnya pengeluar , pelbagai barangan dan perkhidmatan dapat di pesan melalui komputer dengan kemudahan internet kini atau e-dagang.c) Peningkatan mutu perkhidmatan kesan daripada penggunaan komputer yang semakin berleluasa. Komputer telah mempermudah dan mempercepat pelbagai proses pengeluaran seperti menyimpan rekod pelanggan dan membantu pengeluar mencipta produk baru.13 14. PEMILIK PENGURUS PEKERJALEMBAGA PENGARAHPERSEKITARAN PERNIAGAAN. 14 15. Persekitaran ekonomi.Melihat kepada sistem ekonomi yang diamalkan di dalam sesebuah negara. Antara sistemyang diamalkan ialah sisitem ekonomi kapitaslisme, sosialisme, campuran dan sisitemekonomi islam.Setiap sistem yang diamalkan akan memberi kesan yang berbeza dari segi pemilikanperusahaan, hak keatas keuntungan, pengurusan perusahaan, hak pekerja, imbuhan danpampasan pekerja.Persekitaran persaingan / jaringanIanya merupakan faktor yang mempengaruhi usaha usaha pemasaran syraikat oleh itusyarikat perlu untuk mengkaji pesaingnya dari segi strategi pemasaran, bentuk syarikatsama ada syarikat domestik atau syarikat asing dan juga saiz syarikat.Didalam persekitaran persaingan terdapat beberapa struktur pasaran iaitu persainganmonopoli,persaingan oligopoli, persaingan monopolistik, persaingan tulen.Persaingan persaingan tersebut secara tidak langsung dapat membantu syarikatperniagaan dalam meningkatkan kualiti sesuatu perniagaan yang hendak di jalankan.Persekitaran sosiobudaya.Sosiobudaya adalah satu set gabungan kepercayaan , nilai, adat, amalan, idea dan sikapyang serupa yang terdapat dalam sesuatu kumpulan.Ianya merangkumi aspek aspek kebendaan dan bukan kebendaan.Ini bermaksud sesuatu perniagaan yang hendak dijalankan mestilah mendasarikepercayaan masyarakat itu kerana jika perniagaan yang dijalan tidak memenuhikehendak masyarakat tersebut maka ianya tidak dapat menembusi sesuatu pasaran.Oleh itu syarikat perniagaan yang ingin menebusi sesuatu pasaran perlu terlebih dahulumengetahiu budaya tempat berkenaan kerana budaya penduduk sesuatu tempat itumempengaruhi gaya hidup, cara pembelian dan pemikiran mereka.15 16. Persekitaran politik dan undang undangPersekitaran politik dan undang undang mengandungi undang undang dan peraturanyang kebanyakkannya menyekat aktiviti perniagaan.Namun perniagaan memerlukan politik dan perundangan yang dibuat oleh kerajaan untukmelindungi masyarakat daripada alam sekitar, mewujudkan persaingan yang sihat dandapat melindungai pengguna dari di kelirukan oleh syarikat perniagaan yang tidakbertanggungjawab.Begitu juga dengan perubahan politik di sesuatu tempat.Persekitaran teknologiMerujuk kepada ciptaan baru yang dihasilkan oleh penyelidikan.Teknologi telah mendatangkan kesan jangka panjang kepada gaya hidup, corakperbelanjaan dan ekonomi masyarakat.Penemuan teknologi baru boleh menyebabkan perubahan perubahan seperti:--Mewujudkan industri baru.-Mengubah atau menghapuskan industri yang sedia ada.-Merangsang pasaran dan industri yang tidak berkaitan dengan teknologi baru.-Berlaku kemajuan dalam teknologi seperti internet.Persekitaran fizikalMerangkumi semua sumber semulajadi termasuk air , udara , bahan galian dan hasiltanaman yang dijadikan sebagi input untuk pengeluaran barangan. 16 17. Pembekal-Pembekal merupakan orang yang menghubungkan diantara pihak pengeluar dan pelanggan.-Pembekal adalah pihak yang bertanggungjawab membekalkan bahan mentah, peralatan,barang siap, dan separuh siap sebagi input kepada sesebuah syarikat perniagaan.Input inputtersebut diperlukan oleh peniagaan untuk mengeluarkan barang dan perkhidmatn yangdiperlukan oleh pelanggan pelanggan lain.-contoh pembekal ialah pemborong, peruncit dan agen serta broker.-Fungsi penting yang dilakuakn oleh mereka ialah:- -tiada kekurangan barang berlaku -tiada kelewatan dalam penghantaran barang -barang yang dihantar mestilah mengikut spesifikasi, kualiti, keperluan pihak pelanggan.Pelanggan-Pelanggan merupakan komponen terpenting dan fokus utama sesebuah perniagaandijalankan.-Pelanggan adalah oarang yang terpenting dalam menentukan kehendak dan keperluanmereka.-contoh pelanggan ialah individu, kerajaan dan syarikat lain.-Setiap pelanggan mempunyai ciri yang berbeza sama ada dari segi produk yang dibeli ataupuncara keputusan belian yang dibuat.17 18. Pembiaya dan pemodal-Umumnya merujuk kepada bank, syarikat kewangan, syarikat insurans dan syarikat kad kredityang terlibat dalam urus niaga kewangan yang menaggung risiko dalam urus niaga belian danjualan barangan.-peniaga kecil banyak bergantung kepada pembiaya dan pemodal dalam mendapatkan sumbermodal untuk meningkatkan aktiviti mereka.-selain itu pengguna akhir memerlukan khidmat pembiaya untuk membuat pembelian keranasekiranya tiada pembiaya pengguna akhir tidak dapat melakukan pembelian akibat berlakunyakekangan dalam wang tunai.KerajaanTangungjawab firma terhadap perniagaan ialah memastikan perniagaan mengikut syarat-syarat,undang-undang dan peraturan yang telah ditetapkan.Tujuannya untuk memastikan masyarakat mendapat layanan yang adil dan kesejahteraan dankeadaan fizikal terpelihara.Dapat meyediakan kemudahan untuk golongan peniaga.Pekerja.Perniagaan mesti meyediakan suasana tempat kerja yang baik dan ianya dapat mempengaruhitingkahlaku pekerja dan akhirnya akan membawa kepada produktivitinya.Menyediakan kemudahan tempat kerja yang selamat.Memberikan pelbagai faedah kepada pekerja diamping faedah wajib yang mereka perolehi.Berlaku adil semasa melakukan pemilihan pekerja.18 19. ENTITI PERNIAGAAN.Dimensi Jenis Entiti Sumber ModalMilikanCara PenubuhanTunggal Tiada Tidak1. PemilikDimiliki oleh-Daftar dgn PejabatBerasingan 2. Tabungan dan seorang sahaja Pendaftar Perniagaan.Keluarga-Mengisi Borang A-Bayar Yuran PendaftaranPerkongsian 1. Umum Tidak1.Rakan kongsi2 hingga 20-Daftar dgn Pejabat2. PerkongsianBerasingan 2.PinjamanorangPendaftar Perniagaan. Terhad -Mengisi Borang A3. Perkongsian-Bayar Yuran Pendaftaran tetap- Kawalan Akta4. PerkongsianPerkongsian 1961 nominalSyarikat1.SyarikatBerasingan 1.Saham Pemegang -Daftar dgn pendaftarSdn.Bhdbeberapa orangsahamSyarikat.2.Sykt. Umum tertentu sahajaDokumen tertentu,borangBhd2.Saham orang13A,14,7,44,48A,49,6,24.3.Skt Bhd dgnawam -Tataurus dansaham memorendum.4.Syt. Bhd dgn-Bayaran berasaskanjaminan modal dibayar.5.Skt dgn jaminan -Kawalan Akta Syarikatdan saham 1965Koperasi1. Koperasi berasingan 1.Yuran ahliDimiliki oleh ahli -Didaftarkan dengan Pengeluar 2.Saham ahlisekurang-Pendaftar Kopeerasi.2. Koopkurangnya 100Jawatankuasa penaja Penggunaorang dansekurang-kurangnya 10 org3. Koopditadbir oleh ALP-Akta Koperasi 1993. perumahan 19Perbandingan antara milikan perniagaan. 20. AKTIVITI PERNIAGAAN PengeluaranPerkhidmatanEkstraktif dan perladangana) Runcit dan BorongBarangan Pengguna dan b) Kewangan & Insuransindustric) Perkhidmatan ProfesionalPembuatan dan Pemasangand) Pengangkutan danpergudangane) Pembinaan dan kontrakf) Pengurusan profesional dan pembangunan sumber manusiag) Perkhidmatan Perhotelanh) Perkhidmatan Pendidikan20 21. SEKTORSwasta- Sektor swasta merujuk kepada organisasi perniagaan yang dimiliki oleh individuindividu atau organisasi organisasi tertentu secara persendirian.- Bentuk pernigaan yang termasuk dalam sektor swasta ialah perniagaan milikantunggal , perkongsian,perniagaan syarikat.- Bermatlamat untuk mencari keuntungan.Awam- Sektor awam merujuk kepada organisasi-organisasi milik kerajaan yangmenawarkan pelbagai barangan dan perkhidmatan kepada rakyat sepertipendidikan, rawatan perubatan, perkhidmatan polis dan sebagainya.- Organisasi ini boleh dibahagikan kepda jabatan-jabatan kerajaan dalamkemeterian tertentu.- Ianya dibahagikan kepada peringkat kerajaan pusat dan kerajaan negeri.- Tidak bermatlamat mencari keuntunganBadan berkanun- Merupakan perbadana yang ditubuhkan di bawah undang-undang tertentu- Organisasi organisasi ini mewujudkan perkhidmatan-perkhidmatan yang pentingkepada sektor industri , perdagangan dan juga sektor sosial dalam negeri.- Merupakan entiti berasingan daripada perkhidmatan awam yang diuruskan olehpengurus-pengurus yang berkemahiran dan kerpengalaman sebagai pentadbir 21dalam kerajaan. 22. TAHAP-TAHAP PERNIAGAAN PrimerMerangkumi pengeluaran sumber sumber bahan mentah dari tempat asalnya dan altivitiaktiviti yang menggunakan sumber tersebut dalam bentuk asalnya.Industri yang terlibatdalam tahap ini ialah cari gali minyak, arang batu, besi dan lain lain bahan galian,pembalakan, pertanian, ternakanikan dan lain lain lagi.sektor dalam tahap primer ini jugatermasuk penjanaan kuasa melalui arang batu , minyak dan stesen janauasa nuklear, gasasli dan hidroelektrik.SekunderPerniagaan terlibat dalam pemprosesan sumber sumber semulajadi atau bahan mentahkepada barangan siap atau barangan separuh siap.contoh bijih besi ditukarkan kepadakepingan besi.Pengeluaran pada tahap sekunder termasuk pengeluaran baramg barang komponen yang dipasang kepada barangan pengguna dan barangan industri.sesetengan negara yang tidakmempunyai sumber semulajadi mereka masih mampu untuk mengeluarkan produk sekunderdengan menyimpan bahan mentah yang diperlukan.TertierPerniagaan pada tahap ini menghasilkan produk yang tidak ketara /perkhidmatan.contohnyaialah syarikat pengangkutan yang menghantar produk mereka dari kilang ke pasaran melaluiudara , laut, darat.pengeluaran lain pada tahap tertiar ialah perkhidmatn perkapalan,pos dantelekom, hotel, bank,insuran dan kewangan.Perkhidmtan yang ditawarkan oleh badan badan profesioanal seperti doktor, akauntan, 22jurutera dan sebagainya. 23. HuluanPerniagaan pada peringkat huluan bermaksud perniagaan utama atau teras diwujudkanoleh sesebuah organisasi.perniagaan ini melibatkan aktiviti yang berasaskan semulajadiseperti bahan galian, tanaman, ternakan dan lain lain.aktivitiaktiviti tersebut bolehdikategorikan kepada pelbagaiindustri seperti industri pertanian pembuatan danperkhidmatan.HiliranPerniagaan pada tahap hiliran pula meliputi aktiviti aktiviti perniagaan yang diwujudkandaripada sesebuah perniagaan yang lain.contohnya peruasahan perusahaan yangberasaskan kayu seperti kayu balak, kilang perabot dan sebagaimya.DomestikPerniagaan yang beroperasi di dalam sesebuah negara dan mengeluarkanhasil keluaranuntuk pasaran tempatan atau domestikdi negara tersebut sahaja.Perniagaan domestik di malaysia merangkumi perniagaan yang berteaskan pertanian,perladangan ,pekilangan dan perkhidmatan.AntarabangsaPerniagaan antarabangsa sama ada kecil atau besar merujuk kepada perniagaan yangmemasarkan produknya dalam dua atau lebih negara.pengkibatan perniagaan di perngkatantarabangsa selalunya bermula dengan aktiviti eksport samada diperingkat seratau atau diperingkat global.operasi perniagaan selaunya berpusat di negara sendiri. 23