Persekitaran Ruang Rumah: Hubungannya dengan Salah Laku …jps.uum.edu.my/images/jps/16/v16_2013_33_50.pdf · kawasan bandar dan pinggir bandar menunjukkan antara faktor tarikan terhadap

Persekitaran Ruang Rumah: Hubungannya dengan Salah Laku Remaja

(HousingSpaceEnvironment:ItsRelationtoAdolescenceMisconduct)

ZAKIYAHJAMALUDDIN

ProgramKerjaSosial,PusatPengajianPembangunanSosial,KolejSasteradanSains,UniversitiUtaraMalaysia

Email:[email protected]

Abstrak

Kajian ini cuba mengenalpasti hubungan di antara persekitaran ruang rumah di sebuah kawasan perumahan kos rendah dengan salah laku remaja seperti jenayah dan keganasan. Objektif kajian ini ialah mengenalpasti kepuasan terhadap ruang fizikal dan persekitaran rumah kos rendah danhubungannya dengan salah laku remaja. Sejumlah 333 sub sampel ibu bapa dan 333 sub sampel remaja dipilih secara rawak sebagai sampel kajian. Kajianinimenunjukkanbahawatidakterdapathubunganyangsignifikandiantarakepuasanterhadapruangfizikaldanpersekitaranrumahkosrendahdan hubungannya dengan salah laku remaja (p>0.01). Begitu juga tidak terdapatperbezaanyangsignifikanterhadapkepuasanterhadapruangfizikaldan persekitaran rumah kos rendah berdasarkan bangsa ibu bapa (p>0.01). Justeru, ruang fizikal dan persekitaran rumah tidak memberi kesan yangsignifikanterhadappembentukandanpenularansalahlakuremaja.

Kata kunci: persekitaran ruang rumah, ruang fizikal, ruang persekitaran,rumah kos rendah, salah laku remaja

Abstract

This study is an attempt to identify the relationship between housing space environment and adolescence misconduct, such as crime and aggression in a low cost housing area. The objective of the study is to identify the satisfaction towards physical and environment of low cost housing and its relationship with adolescence misconduct. A total of 333 sub-sample of parent’s and 333 sub-sample of adolescence had been randomly as study samples Result showed that therewasno significant relationshipbetween thephysical and environmenthousing space with the adolescence misconduct (p>0.01). There was also no

Jurnal Pembangunan Sosial Jilid 16 (Jun) 2013: 33 –50

34 Jurnal Pembangunan Sosial Jilid 16

significant difference of the physical and environment housing space basedon the parent’s ethnicity (p>0.01). Therefore, the physical and environment housingspacehadnosignificantimpactontheadolescencemisconduct.

Keywords:Housing space environment, physical and environment space, low cost housing, adolescence misconduct

Pengenalan

RumahkosrendahyangstandarddiMalaysialazimnyadibinadalambentukrumah teres satu atau dua tingkat, rumah pangsa jalan tangga (empat ataulimatingkat),danrumahpangsabertingkattinggi(melebihisepuluhtingkat)(Nurizan,AhmadHariza,Laily&Bukryman,2004a).Rumahkosrendahinidilengkapidenganduabuahbilik,saturuangtamu,dapur,tandasdanbilikair(RancanganMalaysiaKeempat,1981).Saizrumahkosrendahyangditetapkanini adalah kecil iaitumempunyai dua buah bilik tidur dan ruang lain yangsangat terhad,apatah lagibagirumahpangsa.Ruangyangterhadjugaakanmenjadimasalahkepadakeluargayangmempunyaibilanganahliyangramai.

Kajian-kajian terdahulu turutmenunjukkanbahawapelbagaimasalahsosialkhususnyadikalanganremajadikaitkandenganlokasi tempat tinggalmereka. Kajian tentang remaja yang melepak di Semenanjung Malaysiadan kawasan penempatan tradisi, FELDA, pinggir bandar dan bandarmenunjukkanbahawatingkahlakumelepaklebihketaraberlakudikalanganremajayangdatangdaripadakeluargayangmempunyaistatussosioekonomiyang rendah (AhmadNurulazam&Mustapa,1995; Iran,1995;Mustapa&AhmadNurulazam,1995;Shamsudin,1995;Yahaya,1995).

Kajian Ahmad Nurulazam & Mustapa (1995) serta Iran (1995) dikawasan bandar dan pinggir bandar menunjukkan antara faktor tarikanterhadap tingkah lakumelepak ialahmudah berjumpa kawan, trend remajamasa kini dan seronok kerana terdapat hiburan. Manakala faktor tolakanmengapa remajamelepak ialahkeranaketiadaanaktivitidikawasan tempattinggal,ibubapatidakmelarangremajamelepakdantiadakemudahanuntukmengisimasalapang.Selainitu,keadaandirumahyangterlaluramaiuntukmenenangkanfikiran,keadaandirumahyangsempitdanketiadaan‘privacy’dirumahmenyebabkangolonganremajakhususnyalebihgemarmenghabiskanmasa di luar rumah. Keadaan ini dibimbangi akan mendatangkan kesanselanjutnya iaitupenglibatananak-anakkhususnya remajakedalamkancahgejalasosialsepertipenagihandadah,lepak,jenayahjuvanadansebagainya.

Kajian inimemfokuskankepadakesanpersekitaranruangrumahkosrendah terhadapmasalah sosial khususnya kepada golongan remaja.Aspek

Persekitaran Ruang Rumah 35

salahlakuremajamenjadifokusdalamkajianinibagimelihatbagaimanaiamenyumbangkepadamasalahsosialremajadikawasankajian.

Objektif Kajian

Secarakhususnya,objektifkajianadalahsepertiberikut:a. Mengenalpasti latar belakang demografi ibu bapa dan remaja di

kawasanrumahkosrendahyangdikajib. Mengkaji tahap kepuasan terhadap ruang fizikal dan persekitaran

rumahkosrendahdankesanterhadapsalahlakuremaja

Ulasan Karya

Penghuni rumahkos rendahseringdikaitkandengan jenayahberat (Hewitt,1993). Manakala remaja berkulit hitam dikatakan menjadi punca kepadaseparuh daripada jenayah keganasan di Amerika Syarikat. Dalam tahun1992 sahaja, kadar jenayah keganasan yang dilakukan oleh remaja kulithitamadalahhampir10kaligandaberbandingremajakulitputihyangdalamlingkunganumuryangsama.Masalahinidikaitkandengankeruntuhannilaikekeluargaan, kegagalan pada sistem perumahan kerajaan, penduduk yangterlalupadatdikawasanpusatbandaryangteruk,dansubbudayamasyarakatbandaryangmenonjolkankeganasansertamenghakisnilai-nilaikeluargayangkonvensional(Williams,2004).

Salahsatuaspekyangdikajiterhadaprumahkosrendahialahkepuasanterhadap perumahan yang merupakan salah satu komponen penting yangmempengaruhikualitihidup(Husna&Nurizan,1987;Lawrence,1995;Peck&Stewart,1985).Inikeranaketidakpuasaninibolehmembawakepadapelbagaiimplikasi termasuklah pencemaran persekitaran, kesesakan, menjejaskankesihatanmentaldanpelbagaimasalahkeluarga(Nurizan,1998).

Nurizan&Halimah (1992;1993)melakukan kajian di lima zon diSemenanjung Malaysia, iaitu Utara (Perlis, Kedah, Pulau Pinang, Perak),Tengah(Selangor,NegeriSembilan),Selatan(Melaka,Johor),Timur(Pahang,Kelantan,Terengganu),danMetropolitan(WilayahPersekutuan).Seramai914respondendipilihsecararawakdariduabuahkawasanperumahanyangdipilihdaripada dua daerah dalam setiap zon. Ia mewakili tiga jenis rumah, iaiturumahteres,rumahpangsajalantanggadanrumahpangsabertingkattinggi.

Didapati bahawa tingkat kepuasan adalah rendah bagi aspek fizikalrumahsepertisaizrumah,penyusunanruangdanbiliktidurberbandingaspek


kepuasanterhadappersekitaranrumah,perkhidmatandankejiranan.Merekamendapati bahawa defisit ruang yang paling teruk dialami oleh respondenialahbiliktidur(80%)daniniberkaitdengansaizkeluargayangbesar,iaitudenganpurataenamorang.Inidiikutiolehdapur(56.7%)dantamanpermainankanak-kanak (36.1%). Penghuni yang tinggal di rumah teres didapatimendapat kepuasan yang lebih berbanding dengan yang tinggal di rumahpangsadisebabkansaizyanglebihluas.Hasilkajianmerekajugamendapatiterdapat perbezaan kepuasan terhadap unit rumah (p<0.05), perbezaankepuasanterhadappersekitaranrumah(p<0.01),perbezaankepuasanterhadapperkhidmatan yang disediakan (p<0.01) dan terdapat perbezaan dalamkepuasankejiranan(p<0.01).

Manakala dapatan kajian Nurizan, Juliana & Nur Fazura (1998)mendapati bahawa kepadatan isi rumah akan menyebabkan ruang tamumenjadi tempat tidur bagi anak-anak lelaki remaja. Sementara keperluanruang untuk aktiviti seperti anak-anak mengulangkaji pelajaran, menontontelevisyen,berehatdanmenerimatetamusukardiaturdengansempurna.

Penemuanyang serupadidapati dalamkajianMelasutra (2000)yangmendapati bahawa pada kebiasaannya saiz bilik tidur untuk anak-anakadalahlebihkecilberbandingdenganbiliktidurutama.Denganbilanganisirumah yang ramai, bilik tidur tersebutmenjadi lebih sesak dan padat yangmenyukarkan ia berfungsi sebagai ruang peribadi untuk anak-anak. Ruangtamu dan ruang makan akan menjadi pusat bagi segala aktiviti isi rumah.Dalammasayangsamaiamenghadkanpeluangkanak-kanakuntukbermaindidalamrumahdanpilihanyangadapadamerekaialahbermaindiluarkawasanrumahatauditamanpermainankanak-kanak.

Saiz rumah yang kecilmemberi kesan terhadap kehidupan sesebuahkeluarga dalam jangkamasa yang panjang sepertimana kajianChamhuri&MohdFauzi (2003). KajianyangdijalankankeataspenyewarumahawamDewan Bandaraya Kuala Lumpur (DBKL) mendapati bahawa 68% rumahawammempunyaiduabuahbiliktidur,1%mempunyaitigabuahbiliktidur,1%mempunyai empat buah bilik tidur dan 30%mempunyai hanya sebuahbiliktidurdirumahyangmerekadiami.Lebihkurang58%daripadaisirumahmengatakan bahawa mereka menggunakan ruang tamu untuk tidur padawaktu malam. Sementara 36% berpendapat bilangan bilik tidur sedia adatidakmencukupibagisaizkeluargamereka.Didapatibahawapuratabilanganorangperbilikadalah4.2oranguntukrumahawamyangmempunyaisebuahbilik tidur.Manakalapurata2.6oranguntukrumahawamyangmempunyaiduabuahbiliktidurdan1.7oranguntukrumahawamyangmempunyaitigabilik tidur. Ini menunjukkan bahawa rumah awam satu bilik dan dua bilikmengalamikesesakanyangserius.


HasilkajianZakiyah,SharifahSofiahAtiqah&Afifah(2003)disebuahperumahan teres kos rendah tiga bilik di Kedah, yang tidak mempunyairuang dapur menunjukkan tingkat ketidakpuasan yang tinggi terutamanyaterhadapdapurdanjumlahbiliktidur.UjiankhikuasaduaPearsons(PearsonsChi square) menunjukkan terdapat perbezaan terhadap kepuasan terhadapjumlahbiliktidurberdasarkanbangsa(p<0.05),perbezaankepuasanterhadaptamanpermainankanak-kanakberdasarkanbilanganisirumah(p<0.05)danperbezaantahapkepuasanjumlahbiliktidurberdasarkanjumlahpendapatanisirumah(p<0.05).BangsaMelayudidapatipalingtidakberpuashatiterhadapjumlahbilik tidur (27.%)yangdisediakanolehpemaju.Bilangan isi rumahyang ramai menunjukkan tahap ketidakpuasan yang tinggi terhadap tamanpermainankanak-kanakiaitudenganisirumah4hingga6orang(64%)dan7 hingga 9 orang (63.6%). Mereka yang berpendapatan melebihi RM500pula menunjukkan ketidakpuasan yang tinggi terhadap jumlah bilik tidurberbandingyangberpendapatanRM500kebawah.

Dapatan di atas adalah sama dengan kajian Zakiyah (2004a; 2004b)yangmenunjukkan pengaruh susun atur ruang adalah amat besar kesannyakepada penghuni sesebuah rumah. Kajian yang dilakukan ke atas sebuahkawasanperumahankosrendahdiutaraSemenanjungmenunjukkanbahawaakibat ketiadaan ruangdapur,menyebabkankesesakandi ruang tamu, biliktidurdanruangmakan.Ruangtamumenjadipusatbagisegalaaktivitisepertiruang untuk kanak-kanak mengulangkaji pelajaran, menonton televisyen,menghabiskan masa dengan keluarga, tempat untuk tidur dan ruang untukmakan.Isukekuranganruanginijikadilihatdariaspekfizikaldanpsikososial,boleh memberi kesan yang mendalam dari segi keperluan ruang sebagaikeperluanasasisekaligusmempengaruhikualitihiduppenghuni.

Selain itu, hasil kajian Zakiyah (2004a; 2004b) juga menunjukkankekurangan yang jelas terdapat pada reka bentuk rumah kos rendah dikawasankajianiaituruangtamutidakdipisahkandenganruangmakanatauruangkeluarga.Malahpadaketikayangsamajikarumahmerekadikunjungitetamu, anak-anakharus beradadi dalambilik ataumereka terpaksa keluarmerayau-rayau.Keadaankesesakaninibolehmempengaruhikesihatanmentalsesebuah keluarga.Anak-anak yang tidak dapat menyesuaikan diri dengankeadaankesesakaninibiasanyaakanmencarialternatiflaindenganberadadiluarrumahdankemungkinaninilahyangmerupakanantarapuncatimbulnyamasalahlepakdalamkalanganremaja,laridarirumahataumencarihiburandiluarrumah.

Keadaan yang sama didapati dalam kajian Nurizan,Ahmad Hariza,Laily&Bukryman (2004b) terhadap penghuni rumah kos rendah di JohorBahruyangmendapatibahawaketidakpuasanmerekaadalahtinggiterhadap


kossarahidupdankenaikanhargabarangdiJohorBahru(30.3%),diikutiolehmasalahsosialdandadahdikawasanperumahanmereka(14.9%)sertabilanganbilik tidur (10.4%).Tahapkepuasanpenghuni terhadapunitperumahandanpersekitaran dibahagikan kepada enam aspek iaitu unit rumah, kesihatan,kejiranan, hubungan keluarga, pendidikan, pekerjaan dan pendapatan. Skorkepuasanperumahaninidijumlahkandandibahagikankepadakategorirendahdan tinggi. Hubungan kekeluargaanmendapat skor paling rendah (56.2%),diikutiunitrumah(55.3%),sertapekerjaandanpendapatan(39.3%).Skoryangrendah bagi hubungan kekeluargaan berkait dengan kepuasan yang rendahbagisanaksaudarabermalamdantinggalbersamasertamasalahmengadakankenduri/jamuan. Manakala bagi skor kepuasan keseluruhan dibahagikankepadatigaiaiturendah,sederhanadantinggi.Majoriti(91.5%)beradapadatahapsederhana.

Kesejahteraan remaja di petempatan kos rendah di Johor BahruturutmendapatperhatianNurizan,Bukryman,Laily&AhmadHariza(2004)yangmeliputirumahteresduatingkat,rumahpangsalimatingkatdanrumahpangsaberbelastingkat.Kajianinimelibatkan450isirumahiaitupecahan150respondenbagisetiapjenisrumah.Ibubaparemajatelahditanyatentangruangyang dirasakan sempit oleh mereka Seramai 56% menyatakan tidak dapatmenyediakanruangkhasuntukanak-anakbelajar,50.4%tidakdapatmelayantetamudengan sempurna, 48.4% tidak dapatmempelawa ahli keluarga lainbermalam di rumah dan 44.7% tidak dapat membeli perkakas dan perabotrumah.Penelitianjugadilakukanterhadapanakbersekolahrendah(175lelakidan154perempuan),menengah(150lelakidan146perempuan)sertasudahberhentisekolahataubekerja(111lelakidan95perempuan).

Kajian mereka mendapati sebahagian besar masa anak-anak yangbersekolah rendah dihabiskan di rumah dengan aktiviti belajar di ruangtamu (72.5% lelaki dan 75.3%perempuan) dan tidur di ruang tamu (lelaki22.2%,perempuan5.1%).Bagiyangbersekolahmenengah,69%lelakidan56.1% perempuan belajar di ruang tamu. Manakala 1/3 (31.3%) daripadaremaja lelaki tidur di ruang tamuberbanding 5.4%perempuan. Bagi yangsudah menamatkan persekolahan atau bekerja, 40% lelaki tidur di ruangtamu. Hasil kajian menunjukkan anak di peringkat sekolah rendah lebihbanyakmenghabiskanmasa di dalam rumah, di sekolahmenengah banyakmenghabiskan masa di persekitaran rumah dan sekolah, sementara yangmeningkatdewasamenghabiskanmasadikawasanrekreasidanpusatmembelibelah.

KaedahpemerhatianturutdilakukandalamkajianNurizan,Bukryman,Laily&AhmadHariza(2004)iniyangmendapatiremajabanyakmenghabiskanmasa di pusatmembeli belah dan kafe siber (cyber cafe).Remaja berumur


15 ke 25 tahun gemar berkumpul di taman permainan, kerusi rehat dantempatletakmotosikaldankeretaselepasmaghribsehinggaawalpagimalahkadangkalatidurditamanpermainandankerusirehat.Remajayangmelepakgemarmembuatbisingdanmenggangguketenteramanpenghunilain.Antarakesjenayahyangmelibatkanremajaialahjenayahjuvana,jenayahsosialdanjenayahvandalisme.Kesjenayahjuvanameliputikespukul,perasugut,pecahrumah,kecuriankeretadanmotosikal,penagihandanpengedarandadahsertapil khayal. Kes jenayah sosial melibatkan aktiviti pergaulan bebas, bohsiadanbohjan.Jenayahvandalismepuladapatdiperhatikanmelaluimencontengdinding bangunan dan lif, mencuri dan memecah telefon awam, serta hosbomba.

Leech(2012)mengkajitentangtingkahlakuberisikokesihatanremajadikawasanperumahanawamdanrumahsewa.Kajianmeliputiseramai2,530remajaberusiadiantara14hingga19tahundalamKajianlongitudinaltentangremaja kebangsaan. Hasil kajiannya mendapati tidak terdapat hubungan diantara penghuni perumahan awam dengan keganasan, penggunaan alkohol/marijuana dan lain-lain jenis dadah. Namun, bagi penghuni rumah sewa,didapati mempunyai hubungan signifikan dengan kadar keganasan danpenggunaandadahyangrendah.

Manakala kajianLombe,Yu,Nebbit&Earl (2011) danAnthony&Robbins(2013)dikawasanperumahanawamkosrendahmendapatibahawapersekitaranrumahkosrendahberkaitdengansalahlakuremaja.Lombe,Yu,Nebbit&Earl(2011)mendapatibahawatingkahlakudelinkuensiberkaitrapatdenganpenggunaanalkohol.ManakalaAnthony&Robbins(2013)mendapatibahawaikatankejirananyanglemah,tekanandalamkehidupansehariansertasikap bersahaja terhadap penyalahgunaan bahan berkait dengan delinkuensidan penggunaan bahan yang tinggi. Terdapat perbezaan yang signifikandalam pola-pola tingkah laku berkait dengan resiliensi remaja berdasarkansikapterhadappenggunaanbahan,prestasiakademikdankomitmenterhadappersekolahan.

Berdasarkan kajian-kajian lepas (Nurizan & Halimah, 1992;1993;Nurizan, Juliana & Nur Fazura, 1998; Chamhuri & Mohd Fauzi, 2003;Zakiyah, Sharifah SofiahAtiqah &Afifah, 2003; Zakiyah, 2004a; 2004b;Nurizan, Bukryman, Laily & Ahmad Hariza, 2004), antara faktor yangmenyebabkan ketidakselesaan ialah tiadanya ruang yang khusus untuk ahlikeluargapenghuniantarayanglelakidanperempuandantiadapembahagianruangantarapenghunidantetamu.Jelasdaripadajawapanrespondenbahawabagimengatasimasalahkekurangan tempat tidur, anak-anak lelaki terpaksadisuruh tidurdi ruang tamu.Begitu juga, saizperumahanawamyangkecilmempunyaihubungandengansalahlakuremaja


Ruang untuk kanak-kanak bermain juga sangat penting dalampeningkatan kualiti hidup. Melasutra (2000) dan Syed Zainol Abidin Idid(2004)berpendapatbahawakanak-kanakpadazamansekaranghanyabolehbermaindisekitarkawasanperumahanmerekayangsempitdanterhadataupunbermain di taman permainan kanak-kanak yang mempunyai kelengkapanpermainan yang statik, serta berdekatan dengan rumah, berbanding zamandahulu. Kanak-kanak yang tinggal di kawasan kampung lebih berpeluangbermainsertamempelajariperanansosialmerekabersama-samarakansebayadikawasanyanglebihluasdantidakterhad.

Akibat kekurangan ruang dan ruang yang terhad untuk bermain,didapati juga ramai dalam kalangan kanak-kanak lebih sukamenghabiskanmasadidalamrumahdenganmenontontelevisyen.Ibubapalebihberminatuntukmenghabiskanwangyangbanyakuntukkeperluanmaterialanak-anakmisalnya dengan menonton cakera padat (CD) atau bermain playsation,daripadamenghabiskanmasabersama-samakeluargamisalnyaberbual-bual,bersiar-siaratauberkelahbagimengeratkanhubungankekeluargaan.

Selainruanguntukkanak-kanakbermain,ruangyangdisediakanuntukkemudahan pelbagai lapisanmasyarakat juga harus diambil kira.Melasutra(2003)menekankan konsep dan peranan kawasan lapang kepada keperluanmasyarakatkini.Iapentingbagimemberipeluangkepadapenghunidibandaruntuk berekreasi, beriadah dan bersukan serta tempat untuk bersosial yangseterusnyadapatmengintegrasikanmasyarakatbandar.Denganperkembanganproses globalisasi dan ledakan teknologi maklumat, penyediaan dankemudahan ruang untuk masyarakat berhubung dan berinteraksi terjalinmelaluikemudahaninternetyangdisediakanmisalnyadikafesiber.

Metod Kajian

Populasi dan persampelan kajian

KajianinidilakukandisalahsebuahperumahanpangsakosrendahdiKualaLumpur.KawasaninidipilihberdasarkanmaklumatdaripadapihakPolisDirajaMalaysia (PDRM)dan JabatanKebajikanMasyarakatWilayahPersekutuan(JKMWP)yangmenjelaskanbahawakawasaniniadalahkawasanyangpalingbanyakberlakumasalahsosial.Terdapatsebanyak41buahblokrumahpangsalimatingkatyangmerangkumi1860unit,manakala4buahblokterdiridaripadarumahpangsa14tingkatyangmerangkumi636unit.Jumlahkeseluruhannyaialah45buahblokdengan2496unit buah rumah.Sebuah rumahmewakiliseorangketuaisirumah.Daripadaseramai2496jumlahkeseluruhanpopulasi,seramai 333 orang responden telah dipilih sebagai sampel kajian. Jumlahini adalahmencukupi berdasarkanyangdisarankanolehKrejcie&Morgan


(1970).Olehkeranakajianinimenggunakankedua-duaibubapadanremajasebagaisampelkajian,makajumlahrespondenremajajugaialahseramai333orang. Ini bermakna jumlah keseluruhan responden dalam kajian ini ialah666 orang.Dalam kajian ini, pemilihan responden adalah berdasarkan unitrumah iaitu sebuahunit rumahakanmewakili seorang responden (ibubapadan seorang anak). Pemilihan sampel dalam kajian ini adalah berdasarkanpersampelan rawakmudah (simple random sampling). Dalam persampelanrawakmudah,setiapelemendalampopulasimempunyaipeluangyangsamauntuk dipilih sebagai sampel (Babbie, 1998; Black, 1999;Kerlinger, 1986;Sabitha,2006;Sekaran,2003).

Instrumen kajian

Borangsoalselidikdigunakanuntukmendapatkandataprimer.Borangsoalselidikinidibahagikankepadaduasetiaituuntukibubapadanremajayangmerangkumibeberapabahagiantermasuklahkepuasanterhadapelemenfizikalrumah,kepuasanterhadapelemenpersekitaranrumah.Untukperbincangandidalamartikelini,hanyabahagianA(demografi),bahagianC(latarbelakangisirumah),bahagianD(aktivitiisirumah),bahagianE(kepuasanterhadapelemenfizikal rumah), bahagianF (kepuasan terhadapelemenpersekitaran rumah),danbahagianI(salahlakuremaja)sahajayangakandibincangkan.Itemuntukelemenfizikalrumahmengandungi12itemmeliputirekabentukrumah,ruangtamu, saiz dan jumlah bilik tidur, ruangmakan dan saiz dapur. Manakalaterdapat15itemuntukelemenpersekitaranrumahtermasuklahsepertitamanpermainankanak-kanak,kemudahan-kemudahanyangdisediakanolehpihakpemaju dan keadaan persekitaran.Bagi salah laku remajamengandungi 22item.Kesemuabahagiandalamsoalselidikinidibentuksendiriolehpengkajiberdasarkankepadakajian-kajianlepas.

Soalan-soalan di bahagian E, F dan I dalam borang soal selidikmenggunakanskalalikert5poin.Untukbahagiankepuasanterhadapelemenfizikal rumah dan elemen persekitaran rumah, skala yang digunakan ialah:1 = sangat tidakmemuaskan, 2 = tidakmemuaskan, 3 = tidak pasti, 4 =memuaskandan5=sangatmemuaskan.Sementarauntukbahagiansalahlakuremaja,skalayangdigunakanialah:1=tidakpernah,2=sedikit/jarang,3=kadang-kadang,4=kerap,5=sangatkerap.

DatakuantitatifdianalisismenggunakankaedahSPSS-PC(StatisticalPackage for Social Science) versi 15.Ujian statistik deskriptif dan statistikinferensi dilakukan bagi menjawab objektif kajian ini. Statistik deskriptifseperti bilangandan peratusan,min dan jadual silang (cross-tab) dilakukanbagi melihat ciri-ciri demografi responden. Manakala ujian t (t-Test) danujianANOVAdijalankan bagimengkaji perbezaan di antara lebih daripada


dua kumpulan. Sementara ujian korelasi Pearsons digunakan bagi melihathubungan di antara kepuasan terhadap ruang fizikal rumah dan kepuasanterhadapruangpersekitaranrumahdengansalahlakuremaja.Araskeyakinanyangdigunakanialahpadakeertian0.01(selangkeyakinan99%).

Hasil Kajian

Demografi responden

Bagisubsampelibubapa, sebanyak62.5%bapadan37.5%ibutelahdipilihsebagaisampelkajian.Didapati53.5%berusiadiantara41-50tahun,93.4%berkahwindan63.6%mempunyailatarbelakangpendidikansekolahmenengahiaituberkelulusanSRPsehinggalahkeSTPM.Seramai54.7%bekerja,pesara(3.5%), tidak bekerja (24.7%), dan selebihnya adalah surirumahtangga.Majoriti responden (67%)bekerjadalamsektor informal (buruhkasar/tidakmahir)dengankebanyakannyabekerjasebagaipemandu,pekerjakilangdanberniaga.Manakala38%bekerjadisektorswastamanakala9.2%bekerjadisektorkerajaan.Terdapatseramai24.7%ibubapayangbekerjasendirisepertiberniaga,pemanduteksi,pemandubasdanlori,mekanik,tukangjahit,tukangkayu,kontraktordantukangmasak.Sebanyak38.8%(93orang)berpendapatandiantaraRM501-RM1000danhanya22orangyangberpendapatansebanyakRM2000 ke atas.Walau bagaimanapun, masih ada di kalangan respondenyang berpendapatanRM500 ke bawah iaitu sebanyak 22 orang yang bolehdikategorikansebagaigolonganmiskin. Bagi sub sampel remaja, 58.3%berusia dalam lingkungan umur 14-17 tahun. Majoriti (89.1%) menuntut di sekolah menengah. Hasil kajianmenunjukkanbahawahanya230respondenyangmasihmenuntutmanakala103 responden lagi telahpun menamatkan persekolahan masing-masingdenganhampir80%berkelulusanSPM.Bagi103orangremajayangtelahpunmenamatkanpersekolahan,hanya69%sahajayangsudahbekerjadanmajoriti(25.5%)bekerjakilangserta60.8%bekerjadisektorswasta.

Latar belakang dan aktiviti isirumah

Kajianinimendapatibahawamajoritiresponden(74%)mempunyaibilanganisirumahdiantara4hingga6orang.Jumlahisirumahyangramaiinimerupakanantarafaktorpenyebabmengapaadadikalanganisirumahtermasukanak-anakremajayangtidurdiruangtamuiaitujumlahbiliktiduryangtidakmencukupidanbiliktiduryangsempit(Jadual1).


Jadual1

Jadual Silang bilangan isirumah, tidur di ruang tamu dan faktor penyebab

Bilanganisirumah

Tidurdiruangtamu

FaktorpenyebabBiliktidurtidakcukup

Biliktidursempit

Peredaranudaratidakmemuaskan

Lain-lain Jumlah

1-3orang Ya 2 3 54-6orang Ya 46 21 33 7 1077-9orang Ya 15 3 5 7 3010-12orang Ya 4 1 5

n=147

Bagi respondenyangmempunyai anakyangmasihbersekolah,kebanyakandaripada ruang yang digunakan untuk belajar danmengulangkaji pelajaranialahdibiliktidur(48%),ruangtamu(33%)danruangmakan(11%).Adajugadikalangananak-anakyangbelajarataumengulangkajipelajarandisekolahsahaja(8.8%).Manakalatamanpermainankanak-kanaklebihmenjaditumpuanberbandingdenganruangyanglainuntukkanak-kanakbermain(40%).

Kepuasan terhadap ruang fizikal rumah serta ruang persekitaran rumah dan salah laku remaja

Jadual2danJadual3menunjukkantidakterdapatperbezaanyangsignifikanbagi kedua-dua ujian ANOVA yang dijalankan untuk mengkaji perbezaankepuasan ruang fizikal rumah dan kepuasan ruang persekitaran rumahberdasarkan faktor bangsa bagi sub sampel ibu bapa (F=0.353, p>0.01 danF=0.634,p>0.01).

Jadual2:

Perbezaankepuasanruangfizikalrumahberdasarkanfaktorbangsaibubapa

Kepuasan terhadap ruang fizikal rumahJKD dk MKD F P

BangsaAntarakumpulan 60.073 2 30.037 .353 .703Dalamkumpulan 28095.374 330 85.137Jumlah 28155.447 332

p>0.01


Jadual3

Perbezaan kepuasan ruang persekitaran rumah berdasarkan faktor bangsa ibu bapa

Kepuasan terhadap ruang persekitaran rumahJKD dk MKD F P

BangsaAntarakumpulan 122.313 2 61.156 .634 .531Dalamkumpulan 31855.579 330 96.532Jumlah 31977.892 332

p>0.01

Hubungan di antara kepuasan terhadap ruang fizikal rumah dan ruang persekitaran rumah dengan salah laku remaja

Bagi melihat hubungan di antara dua pembolehubah, maka ujian korelasiPearson’stelahdijalankan.Jadual4menunjukkantidakterdapathubungandiantarakepuasanterhadapruangfizikalrumahdengansalahlakuremajabagisub sampel ibu bapa dengan nilai r=-.010 dan p>0.01.Dapatan yang samadiperolehibagikepuasanterhadapruangpersekitaranrumahdengansalahlakuremajabagisubsampelibubapaiaitutidakterdapathubungandiantarakedua-duanyadengannilair=.007danp>0.01(Jadual5).

Jadual4

Hubungandiantarakepuasanterhadapruangfizikalrumahdengansalahlaku remaja

Salah laku remajaKepuasan terhadap ruang fizikal rumah r=-.010

p=.856p>0.01

Jadual5

Hubungan di antara kepuasan terhadap ruang persekitaran rumah dengan salah laku remaja

Salah laku remajaKepuasan terhadap ruang

persekitaran rumahr=.007p=.893

p>0.01


Perbincangan

Kajian inimendapati bahawa tidak terdapat perbezaanyang signifikanbagikepuasanrespondenterhadapkedua-duaruangfizikaldanruangpersekitaranrumah berdasarkan faktor bangsa bagi sub sampel ibu bapa (p>0.01). Inimenunjukkan bahawa faktor bangsa yang berbeza tidak menentukan tahapkepuasan terhadap ruangfizikaldan ruangpersekitaran rumah.Hasilkajianini didapati tidak selari dengan dapatan kajian Nurizan & Halimah (1992;1993) serta Zakiyah, Sharifah SofiahAtiqah&Afifah (2003). Inimungkindisebabkanbagikajianmereka,aspekfizikalrumahyangdikajiadalahkecilberbandingdenganhasilkajianini.Justeru,kadarketidakpuasanadalahtinggidanmewujudkanperbezaanyangsignifikan.Hasilkajianturutmendapatibahawatidakterdapathubunganyangsignifikandiantarakepuasanterhadapruangfizikalrumahdanruangpersekitaranrumahdengan salah laku remaja. Walaupun tiada kajian lepas yang mengaitkanhubungan di antara kepuasan terhadap ruang rumah dengan salah lakuremaja, namun beberapa kajian lepas mendapati bahawa ketiadaan ruangatau ruangyang terhadmenyebabkankanak-kanakdan remaja tiada tempatuntuk mengulangkaji pelajaran dengan sempurna (Nurizan, Juliana & NurFazura,1998;Nurizan,Bukryman,Laily&AhmadHariza,2004).Hasilkajianini didapati tidak selari dengan dapatan kajian lepas bahawa ruang terhad/ketiadaanruangmenyebabkanremajaterlibatdalamaktivitinegatif(AhmadNurulazam&Mustapa,1995;Anthony&Robbins,2013;Iran,1995;Lombe,Yu,Nebbit&Earl,2011;Nurizan,Bukryman,Laily&AhmadHariza,2004;Nurizan & Norlela, 1993; Nurizan, Juliana & Nur Fazura, 1998; Zakiyah,2004a;2004b;Zakiyah,SharifahSofiahAtiqah&Afifah,2003). Sepertimanayang telahdinyatakansebelum ini, antara faktor tarikanterhadap tingkah lakumelepak ialahmudah berjumpa kawan, trend remajamasakinidanseronokkeranaterdapathiburan(AhmadNurulazam&Mustapa,1995;Iran,1995).Kajianinididapatiselaridengankajianmerekaiaituremajamelepak kerana mereka dapat bertemu dengan rakan-rakan dan kafe sibermenjadi tempat mereka berkumpul (port) selain menawarkan kemudahanpermainan(games)sertainternet. Namunkajian inididapati tidakselaridengandapatankajianmereka(AhmadNurulazam&Mustapa,1995;Iran,1995)bahawakeadaandirumahyangterlaluramaiuntukmenenangkanfikiran,keadaandirumahyangsempitdanketiadaan‘privacy’di rumahmenyebabkangolonganremajakhususnyalebihgemarmenghabiskanmasadiluarrumah.Walaupunhasiljadualsilangmenunjukkan 44% (147 responden) tidur di ruang tamu, namun respondentidak menjadikan ia sebagai faktor penglibatan dalam salah laku. Merekadapatmenerimakeadaantersebutdanfaktorberadadiluarrumahialahuntukbertemurakandanbukannyakeranaruanganyangsempit.


Namun demikian didapati bahawa ketiadaan ruang khusus untukmengulangkaji pelajaran menyebabkan ruang tamu digunakan oleh remajauntuk tujuan tersebut. Selain itu, ruang tamu juga digunakan untuk segalaaktiviti isirumahsepertiuntuk tidur,menonton televisyendanruangmakan.Iniselaridengankajian-kajianlepas(Melasutra,2000;Nurizan,Juliana&NurFazura,1998;Zakiyah,2004a;2004b).Kemudahankawasanriadahjugamerupakansalahsatuelemenpentingyangpatut disediakan di kawasan perumahanmemandangkan apabilameningkatremaja, kanak-kanak tidak akan lagi menggunakan kemudahan tamanpermainan. Kawasan perumahan kos rendah seharusnya disediakan denganlebihbanyakkawasan riadahmemandangkansaizfizikal rumahyangkecil,sempit,kedudukanrumahyangrapatantarajiransehinggatiadaruanganak-anakbergerakbebas.InibertepatandengansarananMelasutra(2000)danSyedZainolAbidinIdid(2004)bahawakanak-kanakzamansekaranghanyabolehbermaindisekitarkawasanyangterhaddengankelengkapanalatpermainanyang statik sehingga menghadkan peranan sosial mereka. Namun, kajianini mendapati walaupun kemudahan pondok disediakan, ia disalahgunakangolongan remaja untuk melepak dan bermain judi. Ini bermakna terdapatfaktorlainyangmenyumbangkepadasalahlakuremajadanbukannyahanyakeranakekurangankawasanriadahsemata-mata. Secara tidak langsung, remaja didapati lebih selesa berada di luarrumah. Persekitaran di luar rumah banyakmenarikminat golongan remajakhususnya faktor rakan sebaya. Mereka lebih banyak meluangkan masabersamarakansebayaberbandingibubapadankeluarga.Iniberertiinteraksididalamrumahtidakberlakudengankadaryangtinggiataukerap,sebaliknyainteraksilebihbanyakberlakudiluarrumah.Rumahhanyadianggapsebagaisaturuangfizikaluntukmerekatinggaldanbertemudenganahlikeluarga.Inijelas kelihatan apabila peserta kajian hanya pulang ke rumah sekali sekalauntukmakan,minumdantidursahajasedangkanmasamerekalebihbanyakdihabiskan di kafe siber, pusat membeli belah dan bertemu rakan sebaya.Remaja lebih tertarik untuk berada di luar rumah kerana persekitaran yanglebihmemuaskanhatimerekadanpengaruhrakansebayaadalahfaktorpalingdominandalammenarikremajakeluar. Walaupun kajian-kajian lepas banyak menunjukkan bahawa ruangrumahmempunyaiperkaitandengantahapkepuasan,kesesakan,kesejahteraandan pelbagai masalah keluarga, namun kajian ini mendapati adalah disebaliknya.Faktorpenglibatanremajadalamsalahlakubukanlahdisebabkanolehruangyangsempit,sesakatauterhad.Begitujugadidapatibahawafaktorkekurangan kawasan riadah tidakmenjadi faktor utama penglibatan remajadalamsalahlaku.Remajadidapati lebihbanyakmenghabiskanmasadi luarrumahuntukbertemudanbergauldenganrakansebaya.Justeru,ruangfizikalrumahtidakmemberikesanterhadappembentukandanpenularansalahlakuremaja.


Penutup

Kajian-kajianlepasmendapatibahawaruangfizikalsedikitsebanyakberperanandalam penularan salah laku remaja. Selama ini penekanan sememangnyadiberikankepadaruangdalamanrumahiaitumasalahketidakcukupanruangyang memberi kesan sosial kepada anak-anak. Keadaan ini telah diatasiapabila kerajaan menetapkan bahawa setiap pembinaan rumah kos rendahhendaklahmempunyaitigabuahbilik.Apayangnyata,walaupunruangfizikalbertambah,masalahsosialremajatetapadadansemakinmeningkat.Kajianinimendapatibahawakekuranganruangdalamantelahditransformasikankeluarkepadapersekitaranluaranrumah.

Justeru, kajian ini mencadangkan agar ruang komuniti hendaklahdirancang dengan teliti dan dilihat sebagai satu keperluan kepada remaja,keluarga danmasyarakat. Ini amat penting kerana setakat ini pihak pemajuperumahan dan kerajaan hanya menyediakan unit perumahan untuk tujuanpenempatan penduduk, tanpa mengambil kira kebajikan dan kesejahteraanpenghuni.Adalahwajarsekiranyasesuaturuangyangdiwujudkanitumemberifaedahkepadaremajamisalnyamenyediakanruangbelajarditingkatbawahflat. Secara tidak langsung, ia dapat menyediakan satu ruang yang lebihkondusif kepada pelajar dan mengelakkan mereka membuang masa danmelakukanperbuatanyangtidakberfaedah.

Selain itu, pihak pemaju perumahan dan Kementerian PerumahandanKerajaanTempatan sendiri harusmempunyai garis panduan yang jelasdalam merancang sesuatu program pembangunan perumahan. Pemaju danpihakkementeriantidakseharusnyamenekankankepadaaspekpembangunanmaterial semata-mata iaitu menyediakan perumahan untuk golonganberpendapatanrendah.Dalammasayangsama,pembangunaninsaniahharusditekankanagardapatmembentukmasyarakatyangbersatupadu,penyayangdanmempunyaisemangatkekitaanyangkuat.Masyarakatperlumenghayatiruangseoptimumnyadenganmemperbanyakkanfungsisesuaturuang.Sebagaicontoh, ruang bermain sepaktakraw bukan hanya setakat digunakan untukbermainsepaktakrawdiwaktupetangsahaja.Iajugabolehberfungsisebagairuangpelbagaigunayangbolehdigunakansepanjangmasabagimewujudkaninteraksi di kalangan penduduk. Secara tidak langsung, ia memberi kesankepadaDasarPerumahanNegaradanDasarSosialNegara.


Rujukan

Ahmad Nurulazam, M. Z. & Mustapa, K. 1995. Lepak di kalangan pelajar-kajian di negeri Perak dan Pulau Pinang. Dalam M. N. Mohamed & S. Marican (Eds.), Prosiding kertas kerja Gejala Sosial. Seminar Kebangsaan Gejala Sosial 1995 (m/s 85-99). Sintok:Sekolah Pembangunan Sosial: Universiti Utara Malaysia.

Anthony, E. K. & Robbins, D.E. 2013.A latent class analysis of resilientdevelopment among early adolescents living in public housing.Children&YouthReviewServices,35(1),82-90.

Babbie,E.1998.The practice of social research.Belmont,CA:WadsworthPublishingCompany.

Chamhuri, S., & Mohd Fauzi, M. J. 2003. Dasar perumahan awam bagigolonganmiskin di bandar.DalamH. I.NorAini& S. Chamhuri(Eds.),Kemiskinan Bandar dan Sektor Tidak Formal di Malaysia(95-114).Bangi:PenerbitUniversitiKebangsaanMalaysia.

Hewitt,J.R.1993.Theurbanhousingcrisis.Mortgage Banking,53,9-10.Husna,S.,&Nurizan,Y.1987.HousingProvisionandSatisfactionofLow

IncomeHouseholdsinKualaLumpur.Habitat International,13(4).Iran,H.1995.Tingkahlakulepakremajaluarbandar:strategimenangani

masalah.DalamN.M.Mahmood&M.Sabitha(Eds.),ProsidingkertaskerjaGejalaSosial.Seminar Kebangsaan Gejala Sosial 1995(m/s137-148).Sintok:SekolahPembangunanSosial,UniversitiUtaraMalaysia.

Kerlinger,F.N.1986.Foundations of behavioral research(EdisiKe-3).FortWorth,TX:Holt,RinehartandWinstonInternationaledition.

Krejcie, R., & Morgan, D. 1970. Determining sample size for researchactivities.Educational and Psychological Measurement,30,607-610.

Lawrence, R. J. 1995. Housing Quality :AnAgenda for Research.Urban Studies,32(11),1155-1664.

Leech, T.G.J. 2012. Subsidized housing, public housing, and adolescentviolenceandsubstanceuse.Youth&Society,44(2),217-235.

Lombe, M.,Yu, M., Nebbit, V. & Earl, T. 2011. Understanding alcoholconsumption and its correlates among African American youthsin public housing:A test of problem behavior theory.Social WorkResearch, 35(3),173-183.

Melasutra, M. D. 2000. The city against the child...planning idealism inretrospect.Manusia dan Masyarakat, 12.


Melasutra,M.D. 2003.Kawasan lapang bandar dalam abad 21:Dinamikakonsepdankesepaduanperanan.Manusia dan Masyarakat, 13,1-12.

Mustapa,K.,&AhmadNurulazam,M.Z.1995.Profailaktivitiremajalepak.DalamN.M.Mahmood&M.Sabitha(Eds.),Prosiding kertas kerja Gejala Sosial. Seminar Kebangsaan Gejala Sosial 1995 (33-56).Sintok:SekolahPembangunanSosial,UniversitiUtaraMalaysia.

Nurizan,Y. 1998.Kualiti perumahandankualiti hidup.ANALISIS, 5(1&2),133-149.

Nurizan,Y.,AhmadHariza,H.,Laily,P.,&Bukryman,S.(2004a).Statussosio-ekonomi isirumah petempatan kos rendah di Johor Bharu. DalamP.Laily&Y.Nurizan(Eds.),Kesejahteraan Isirumah Johor Darul Takzim(m/s49-64).Serdang:PenerbitUniversitiPutraMalaysia.

Nurizan,Y.,AhmadHariza,H.,Laily,P.,&Bukryman,S.2004b.KepuasanperumahandanpersekitaranisirumahpetempatankosrendahdiJohorBharu.DalamP.Laily&Y.Nurizan(Eds.),Kesejahteraan Isirumah Johor Darul Takzim(m/s65-83).Serdang:PenerbitUniversitiPutraMalaysia.

Nurizan,Y.,&&Halimah,A.1992.KepuasandandefisitperumahandirumahkosrendahdiSemenanjungMalaysia.Manusia dan Masyarakat,7,3-20.

Nurizan,Y.,&&Halimah,H.A.1993.SpacedeficitinlowcosthouseholdsofPeninsularMalaysia.Kajian Malaysia,X1(1),79-92.

Nurizan, Y., Juliana, J., & Nur Fazura, F. M. 1998. Kajian perbandingankepuasan perumahan di rumah pangsa Kuala Lumpur. Journal of Consumer and Family Economics,1,157-165.

Nurizan, Y., & Norlela, M. N. 1993. Kesejahteraan remaja di rumahpangsa:tumpuan kepada ruang belajar dan aktiviti sosial. Jurnal Pendidik dan Pendidikan,12,92-102.

Peck,C.,&Stewart,K.K.1985.Satisfactionwithhousingandqualityoflife.Home Economic Research Journal,13(4),363-372.

Rancangan Malaysia Keempat, 1981-1985. 1981. Kuala Lumpur: JabatanPercetakanNegara.

Sabitha, M. 2006. Penyelidikan sains sosial:Pendekatan pragmatik. BatuCaves,Selangor:EdusystemSdnBhd.

Sekaran,U.2003.Research methods for business:A skill building approach.NewYork:JohnWiley&Sons,Inc.

Shamsudin, A. R. 1995. Isu remaja dan gejala sosial:Potensi peranankomunikasi pembangunan. DalamN.M.Mahmood&M. Sabitha(Eds.),Prosiding kertas kerja Gejala Sosial. Seminar Kebangsaan Gejala Sosial 1995 (m/s 122-136). Sintok: Sekolah PembangunanSosial,UniversitiUtaraMalaysia.


Shamsudin, A. R., & Iran, H. 1993. Tingkah laku lepak di kalangan remaja:Kajian di Bandaraya Kuala Lumpur.LaporanAkhirKajian.KualaLumpur:KementerianBeliadanSukan.

Shamsudin, A. R., & Iran, H. 1994. Tingkah laku lepak di kalangan remaja:Kajian di Semenanjung Malaysia. Laporan Akhir Kajian.KualaLumpur:KementerianBeliadanSukan.

SyedZainolAbidinIdid,S.A.I.2004.Achieving quality of life through urban design. Kertas kerja Eleventh Leadership Seminar (SEACEUM11). Quality of Life-Challenges of Urban Living and CommunityDevelopment.19-20Mei,HotelIstana,KualaLumpur.

Williams,A.2004,May13.The culture of violence.NewYorkAmsterdamNews,95,8.

Yahaya,I.1995.MigrasikeluardanpermasalahansosialdikalanganremajaFELDA.Antropologi dan Sosiologi,22,97-113.

Zakiyah,J.2004a.Kesan persekitaran ruang terhadap kesejahteraan kanak-kanak.KertaskerjaSimposiumKebangsaanKebajikanKanak-kanak2004, 21-22 Julai, TheGurney Resort Hotel&Residences, PulauPinang.

Zakiyah,J.2004b.Kanak-kanakdanpenggunaanruang:kajiandirumahkosrendah.Jurnal Kebajikan Masyarakat, 27(1),18-36.

Zakiyah, J., Sharifah SofiahAtiqah, S. I.,&Afifah,A.Y. 2003.Kepuasanterhadapperumahandanimpakterhadappermasalahansosial.DalamJ.Zakiyah(Ed.),Pengurusan Perkhidmatan Kerja Sosial di Malaysia(331-344).Sintok:PenerbitUniversitiUtaraMalaysia.

Documents

Persekitaran Ruang Rumah: Hubungannya dengan Salah Laku …jps.uum.edu.my/images/jps/16/v16_2013_33_50.pdf · kawasan bandar dan pinggir bandar menunjukkan antara faktor tarikan terhadap