Phần Mộtstatic.webpie.net/files/26/_p/901/truyen-co-phat-giao-3a.doc · Web viewBan đầu hắn nhất định không thuận vì hắn không tin rằng Su Ta Ma sẽ trở

TRUY N C PH T GIÁOỆ Ổ Ậ(T p 3A)ậ

Ph t l ch 2559ậ ị

TRUY N C PH T GIÁO– T P 3AỆ Ổ Ậ Ậ

1


M c L cụ ụ1. H n Ma Nhà Ð o Sĩồ ạ ..................................................................................4

2. Chi c C u Muôn Thuế ầ ở..........................................................................19

3. Tôn Gi Tí Honả ..............................................................................................24

4. Không Ðau Ru t B ngộ ằ ............................................................................37

5. D y Kh Nóiạ ỉ ....................................................................................................41

6. M c Ki n Liên Tôn Giụ ề ả...........................................................................42

7. Bát C m Cúng D ngơ ườ ..............................................................................52

8. V n Naiườ .........................................................................................................56

9. Duyên X a Nghi p Cũư ệ ..............................................................................62

10. Ca L u Ðà Diư ...............................................................................................65

11. Ph t Pháp Nan Vănậ .................................................................................69

12. Tâm Nhìn......................................................................................................73

13. N m Tro Tànắ ..............................................................................................74

14. S Tích Chim Tu Húự ................................................................................76

15. Ông Tr ng Gi Keo Ki tưở ả ệ ..................................................................81

16. La H u La Xu t Giaầ ấ .................................................................................88

17. Ð o đ c tr vạ ứ ở ề..........................................................................................95

18. Không bi t mình điênế .........................................................................104

19. Chuy n chàng 4 vệ ợ...............................................................................107

20. Chú ti u hi n tri tể ề ế ..............................................................................110

21. Nh nghe Ph t pháp kh i ph i t thiêuờ ậ ỏ ả ự ..................................123

22. Ông s Huy n Trânư ề .............................................................................126

2


23. Nguy n Minh Khôngễ ............................................................................128

24. V ng phuọ ...................................................................................................131

25. H ly v t b mót vàngồ ượ ể ....................................................................135

26. Tr hòa th ngư ượ ....................................................................................144

27. S tích con mu iự ỗ ....................................................................................148

28. Ph c Hu song tuướ ệ ..............................................................................153

29. Qu Cú thù nhauạ ....................................................................................155

30. Vô duyên v i Ph t thì không đ c Ph t đớ ậ ượ ậ ộ...........................158

31. Bà lão kỳ dị...............................................................................................161

32. Voi Trung nghĩa.....................................................................................168

33. Nhà s v ng l yư ướ ụ ................................................................................178

34. S tích cây huy t dự ế ụ...........................................................................181

35. Công đ c xu t giaứ ấ .................................................................................183

36. V Sa Di gi gi iị ữ ớ .....................................................................................203

37. V mạ ẹ..........................................................................................................204

38. Hòa th ng cuaượ .....................................................................................207

39. Hái hoa cúng Ph tậ ................................................................................209

40. Con trâu......................................................................................................211

41. S bác qu n t ngư ả ượ .................................................................................217

3


1. H n Ma Nhà Ð o Sĩồ ạ

(Truy n C Ph t Giáo Nh t B n)ệ ổ ậ ậ ảNam Mô A Di Ðà Ph t. ậV s già đ ng đó đã lâu nh ng ch ng ai đ ý đ nị ư ứ ư ẳ ể ế

ông c . Ðó là v s mình h c, x ng mai, khuôn m c g yả ị ư ạ ươ ặ ầ gò, vàng b ch nh ng luôn luôn t i c i, bi u l đ c tệ ư ươ ườ ể ộ ứ ừ bi, bác ái.

Cách m y b c, g n đó là m t nhà ki m sĩ. Chàngấ ướ ầ ộ ế ta cao l n nh ng ng i khô đét. Nét m t kh c khớ ư ườ ặ ắ ổ nh ng không gi ng v kh c kh c a nhà tu. Ðó là vư ố ẻ ắ ổ ủ ẻ kh c kh c a m t ki m sĩ h t th i, tài ngh không cònắ ổ ủ ộ ế ế ờ ệ nuôi s ng n i thân nên đành c p ki m đi giang h , ràyố ổ ắ ế ồ nay mai đó.

Ki m sĩ vào quán m t l n v i nhà s . Chàng thétế ộ ầ ớ ư g i t u b o. Tên này ch y ra, lúng túng không bi t nênọ ử ả ạ ế ti p ai tr c gi a hai ng i.ế ướ ữ ườ

Nhà s nói v i t u b o:ư ớ ử ả - Anh hãy d n r u th tọ ượ ị cho ki m khách tr c. Ông y đ n tr c ta và dángế ướ ấ ế ướ ch ng còn nhi u vi c g p.ừ ề ệ ấ

Nghe v y, chàng ki m sĩ v i xua tay:ậ ế ộ - T u b o hãyử ả tí p nhà s tr c. C n gi l v i m t v đ o cao đ cế ư ướ ầ ữ ễ ớ ộ ị ạ ứ tr ng, còn k giang h kh n khó, kh i c n tr ng đãi.ọ ẻ ồ ố ỏ ầ ọ

4


Hai ng i cùng thi l – Ki m sĩ t gi i thi u:ườ ễ ế ự ớ ệ

- Tôi là Ta Mã Sum.

Hai ng i cùng ng i m t bàn v i nhau – th c ănườ ồ ộ ớ ứ d n ra ch có c m tr ng, măng kho và ngó sen lu c. Quaọ ỉ ơ ắ ộ câu chuy n trao đ i, h m i bi t là c hai cùng đangệ ổ ọ ớ ế ả đ n t nh Ki Ô Tô b ng con đ ng Tô cai Dô. T i sao hế ỉ ằ ườ ạ ọ không cùng k t b n v i nhau, cùng đi m t l t cho d mế ạ ớ ộ ượ ặ dài đ v ng vì có b n đ ng hành? sau b a c m, haiỡ ắ ạ ồ ữ ơ ng i đã tr nên đôi b n. Hành lý c a h không nhi uườ ở ạ ủ ọ ề l m. Ta Mã Sum ch có hai thanh ki m, còn nhà đ o sĩ thìắ ỉ ế ạ xách m t cái b v i trông r tộ ị ả ấ nghèo nàn. H v a đi v aọ ừ ừ trò chuy n r t t ng đ c. Nhà s luôn k chuy n hànhệ ấ ươ ắ ư ể ệ đ o còn Ta Mã Sum thì k chuy n nh ng kinh nghi mạ ể ệ ữ ệ t ng tr i trên b c đ ng giang h phiêu b t c a mình.ừ ả ướ ườ ồ ạ ủ

Con đ ng Cai Tô Dô th t nh n nh p. Hành kháchườ ậ ộ ị ng c xuôi, đ m t các nhà s , Ki m sĩ, nh ng ng iượ ủ ặ ư ế ữ ườ hành h ng đi vi ng các đ n chùa, c nh ng ng i hátươ ế ề ả ữ ườ d o, mãi võ, làm trò th thu t và r t nhi u hành kh t điạ ủ ậ ấ ề ấ xin ăn, đ u đ i chi c nón th t l n, che kín m t.ầ ộ ế ậ ớ ặ

Nhi u v lãnh chúa, th ng h ng ng trong ki u,ề ị ượ ạ ự ệ có quân lính theo h u. M i l n h đi qua, dân chúng l iầ ỗ ầ ọ ạ kính c n cúi mình r p đ t, t s chào m ng. N u có vẩ ạ ấ ỏ ự ừ ế ị lãnh chúa cùng đi chung m t đ ng thì v nào ch c vộ ườ ị ứ ị cao, b ng l c h u sẽ đ c nh ng đi tr c.ổ ộ ậ ượ ườ ướ

5


Ng i ta còn th y trên đ ng Tô Cai Dô nh ngườ ấ ườ ữ văn nhân, thi sĩ đi ng m c nh, tìm v n th ho c nh ngắ ả ầ ơ ặ ữ h a sĩ đang say mê ghi l i phong c nh h u tình trên n nọ ạ ả ữ ề l a. ụ

Ta Mã Sum k cho nhà s nghe v dĩ vãng c aể ư ề ủ mình, đã theo h c nh ng ai đ tr thành ki m sĩ, đãọ ữ ể ở ế t ng đ ng đ bao nhiêu tr n và gi t đ c bao nhiêuừ ụ ộ ậ ế ượ ng i.ườ

V s già không chê trách gì Ta Mã Sum. Theo oÂngị ư , ông là ng i đ o đ c su t đ i không h làm h i ai,ườ ạ ứ ố ờ ề ạ không gi t ai, không gây cho ai bu n r u, đau đ n.ế ồ ầ ớ Nh ng , Ta Mã Sum, chàng là ki m sĩ mà ki m sĩ thì ph iư ế ế ả đánh, ph i gi t. Ông không th khuyên chàng hay chả ế ể ỉ trích nh ng hành đ ng đó. M i ng i có m t s ph n.ữ ộ ỗ ườ ộ ố ậ Sau khi ch t, h sẽ đ u thai tr l i làm ng i hay làmế ọ ầ ở ạ ườ thú v t tùy theo cái nhân mà h gây ra. Ai cũng có thậ ọ ể g p c duyên đ tr nên t t c n u h ch u tu hành.ặ ơ ể ở ố ả ế ọ ị Con ng i, súc v t, cây c m t ngày kia đ u có thườ ậ ỏ ộ ề ể thành Ph t.ậ

Nhà s luôn mi ng “Nam Mô” và đem các đi u đ oư ệ ề ạ lý ra nói cho Ta Mã Sum nghe. Ông k chuy n Hoàng tể ệ ử

n Ð b Hoàng h u đ c ác móc m t nh ng v n t bi,Ấ ộ ị ậ ộ ắ ư ẫ ừ tha th cho k thùứ ẻ vì áp d ng câu: “L y oán báo oán,ụ ấ

6


oán oán ch p ch ng, l y ân báo oán, oán y m i tiêuậ ồ ấ ấ ớ tan”.

Sau m y ngày làm b n đ ng hành, h đã tr nênấ ạ ồ ọ ở thân thi t. Nhà s có đi u gì đ u nói h t cho ki m sĩế ư ề ề ế ế nghe, không gi u m t chuy n gì. M t hôm, ông tr cái bấ ộ ệ ộ ỏ ị v i đang đeo trên vai, nói v i Ta Mã Sum:ả ớ - Ông b n cóạ bi t cái b v i mà tôi đeo kè kè bên mình này đ ng cái gìế ị ả ự không?

Ta Mã Sum l c đ u:ắ ầ

- Không bi t đ c! có gì quý giá không, th a đ oế ượ ư ạ sĩ.

- Quý l m.ắ

- Ch c là m t t ng Ph t?ắ ộ ượ ậ

- Không.

- Hay là m t cu n kinh quý giá mang l i vàng ng cộ ố ờ ọ c a đ c Nh Lai?ủ ứ ư

- Cũng không n t. ốTa Mã Sum nghĩ th m: “Hay là m t chi c răng c aầ ộ ế ủ

đ c Ph t”. H n đ nh h i đùa th nh ng không dám,ứ ậ ắ ị ỏ ế ư đành tuyên b ch u thua.ố ị

Nhà s thông th đáp:ư ả7


- Trong chi c b nghèo nàn này có hai trăm nénế ị b c.ạ

Ta Mã Sum c i:ườ

- Ð o sĩạ gi n tôi làm chi, t i nghi p! N u ng i cóỡ ộ ệ ế ườ m t s ti n l n nh v y thì ng i đã ch ng đi kh tộ ố ề ớ ư ậ ườ ẳ ấ th c nh tôi đã g p. N u qu th c là chi c b này đ ngự ư ặ ế ả ự ế ị ự hai trăm nén b c thì ng i ph i m c áo đ p, tr kháchạ ườ ả ặ ẹ ọ ở s n sang tr ng, m i tôi u ng r u quý, có đâu l i tr ạ ọ ờ ố ượ ạ ọ ở cái quán nghèo nàn, n i chúng ta g p nhau.ơ ặ

G ng m t đ o sĩ sáng lên, h n h : ươ ặ ạ ớ ở- Không, b n đ o không đùa đâu. B n đ o mangầ ạ ầ ạ

theo 200 nén b c nh ng không ph i đạ ư ả ể tiêu dùng cho mình. B n mu n bi t đ làm gì ph i không? Ðã g i làạ ố ế ể ả ọ ch thân tình, tôi xin k b n nghe. ỗ ể ạ

S là m t ngày n , tôi đi t Ô Mô Ri đ n đ n I Kêố ộ ọ ừ ế ề Ga Ni. Có lẽ b n bi t vùng đó. (Ta Mã Sum g t đ u). Tôiạ ế ậ ầ ch a h th y c nh s c vùng nào đ p h n vùng y. Th iư ề ấ ả ắ ẹ ơ ấ ờ ti t êm d u. Lòng tôi ph i ph i, thanh th n. Th t nhiên,ế ị ơ ớ ả ố tôi nghe ti ng chuông báo hi u, m i tín đ l i hành lế ệ ờ ồ ạ ễ t i đ n th . Ti ng chuông th m sâu trong lòng tôi và tôiạ ề ờ ế ấ c m th y m n yêu đ c Th Tôn vô vàn. Tôi nguy nả ấ ế ứ ế ệ r ng su t đ i ph i làm sao đúc cho đ c m t t ngằ ố ờ ả ượ ộ ượ Ph t b ng đ ng. T nhi u năm qua, tôi đã đi kh p n cậ ằ ồ ừ ề ắ ướ

8


Nh t đ xin b thí và đ dành d m đ c 200 nén b cậ ể ố ể ụ ượ ạ đ ng trong cái b này. Chuy n đi này đ n Ki Ô Tô, tôi sẽự ị ế ế m n m t nhà điêu kh c lành ngh th c hi n gi cướ ộ ắ ề ự ệ ấ m ng mà bao lâu nay tôi p . ộ ấ ủ

Ðôi m t đ o sĩ r c sáng lên vì vui thích. Hình nhắ ạ ự ư ông đang hình dung tr c m t, pho t ngướ ắ ượ Ph t hi nậ ệ lên, k t qu c a bao nhiêu năm ông đã ch u gian kh ,ế ả ủ ị ổ dành d m th c hi n đi u mình c nguy n.ụ ự ệ ề ướ ệ

Ông say s a nói ti p:ư ế- Ð c Ph t sẽ ng trên m t tòa sen, ng i theo l iứ ậ ự ộ ồ ố

ki t già. Bàn tay m t c a Ngài sẽ đ a lên vai, lòng tayế ặ ủ ư xoay ra ngoài đ ban ph c cho chúnh sanh, trên tránể ướ Ngài có d u hi u toàn trí, toàn năng và n c i c a Ngàiấ ệ ụ ườ ủ sẽ là n c i t bi vô l ng.ụ ườ ừ ượ Ðó, b n đã bi t lý do vì saoạ ế tôi gi gìn c n tr ng cái b này. ữ ẩ ọ ị

Ông c i đùa:ườ- Ng i ta nói r ng ai mang vàng b c trong ng iườ ằ ạ ườ

sẽ đeo theo m i hi m nguy nh ng v i m t k anh hùngố ể ư ớ ộ ẻ mã th ng nh ông b n, tôi ch ng chút gì ái ng i hay loượ ư ạ ẳ ạ l ng c . ắ ả

Ta Mã Sum nghiêng đ u m t cách cung kính, tầ ộ ỏ lòng cám n mỹ ý c a đ o sĩơ ủ ạ nh ng trong lòng gã đangư

9


ng n ngangổ trăm m i. Trán gã nhăn l i, c ch gã m tố ạ ử ỉ ấ ph n t nhiên. ầ ự

Gã nghĩ: Su t c đ i ta ngang d c, tung hoành vàoố ả ờ ọ sinh ra t , ch a bao gi ta có đ c m t ph n m i sử ư ờ ượ ộ ầ ườ ố b c mà lão s già đang làm ch . Ta đang đói rách, kh nạ ư ủ ố kh trong khi lão có 200 nén b c l i nghĩ đ n vi c đúcổ ạ ạ ế ệ t ng Ph t. ựơ ậ

Gã th dài:ở Ta đã già r i! Tu i 40 là tu i v v n,ồ ổ ổ ề ườ vô d ng. Ki m sĩ đ n tu i đó còn ho t đ ng gì đ cụ ế ế ổ ạ ộ ượ n a? Ch ng ai thu d ng ta. V i s b c 200 nén c a lãoữ ẳ ụ ớ ố ạ ủ s già ch c ch n ta sẽ s ng m t cu c đ i sung s ng.ư ắ ắ ố ộ ộ ờ ướ Nh ng có bao gi lão cho ta m t ít. H a là điên m i làmư ờ ộ ọ ớ th vì xem ra, lão đang say mê chuy n đúc t ng Ph tế ệ ượ ậ và ch ng nghĩ gì khác n a....ẳ ữ

Lòng ghen t c b t đ u giày vò tâm trí Ta Mã Sum.ứ ắ ầ Ðôi lúc h n mong cho v s già đ quên đâu đó cái bắ ị ư ể ị b c và h n sẽ chi m l y, tr n đi. M t ý nghĩ táo b o đ nạ ắ ế ấ ố ộ ạ ế v i h n. H n chép mi ng, nh th m: “ Ð i ch là m tớ ắ ắ ệ ủ ầ ờ ỉ ộ cu c phiêu l u mà m c đích ch là t t hay x u mà thôi,ộ ư ụ ỉ ố ấ g p th i th ph i l i d ng nó, có khi ph i t mình t oặ ờ ế ả ợ ụ ả ự ạ ra th i th . . .”.ờ ế

Ban đ u, Ta Mã Sum c xua đu i nh ng ý nghĩ b tầ ố ổ ữ ấ chính, nh ng l n h i lòng tham đã làm m m t lý trí c aư ầ ồ ờ ị ủ gã. Gã ch nghĩ cách làm sao đo t choỉ ạ đ c s b c c aượ ố ạ ủ

10


s già. S già thì ch ng h đ ý gìư ư ẳ ề ể đ n s thay đ i c aế ự ổ ủ Ta Mã Sum. Ông luôn tin t ng vào ng i mà ông đãưở ườ nh n là b n đ ng hành. ậ ạ ồ

Hai ng i đ n th tr n Qu n A. Ð ng đi b giánườ ế ị ấ ả ườ ị đo n b i m t eo bi nạ ở ộ ể ph i dùng thuy n m i qua đ c.ả ề ớ ượ Ng i lái thuy n ch cho đ 30 khách m i lái thuy n đi.ườ ề ờ ủ ớ ề Khi b c xu ng thuy n, v s già lo ng cho ng th nàoướ ố ề ị ư ạ ạ ế xuýt té xu ng n c. Trông th y th , Ta Mã Sum lòngố ướ ấ ế m ng kh p kh i. H n đã tìm ra cáchừ ấ ớ ắ th tiêu nhà s đủ ư ể đo t gói b c. ạ ạ

H n dìu nhà s đ n ng i sau lái, m t ch v ngắ ư ế ồ ở ộ ỗ ắ ng i. Gói b c đ gi a. V tr cho nhà s m t con cáườ ạ ể ở ữ ờ ỏ ư ộ đang nh y lên kh i m t n c, th a lúc nhà s nghiêngả ỏ ặ ướ ừ ư mình xu ng xem, Ta Mã Sum bèn đ y nh m t cái. Nhàố ẩ ẹ ộ s té ngũm ngay xu ng bi n. ư ố ể

Ch cho thuy n ch y đ cờ ề ạ ượ m t quãng, Ta Mã Sumộ m i làm b la l n:ớ ộ ớ

-Tr i i! B n tôi té xu ng bi n r i, ng ng l i mau!ờ ơ ạ ố ể ồ ừ ạ Ng ng l i mau! ừ ạ

Gió lúc đó đang th i m nh. Bu m căng gió đ y conổ ạ ồ ẩ thuy n đi vùn v t. Khi ng i lái thuy n c s c neoề ụ ườ ề ố ứ thuy n l i thì không còn th y d u v t nhà s đâu n aề ạ ấ ấ ế ư ữ c .ả

11


Ta Mã Sum gào lên, n c m t h n giàn gi a: ướ ắ ắ ụ- Lão đ o sĩ đó là b n thân thi t c a tôi. Tr i i,ạ ạ ế ủ ờ ơ

bây gi ông ch t đi b tôi l i m t mình, kh s thân tôi! ờ ế ỏ ạ ộ ổ ởM i ng i trên thuy n th y v y đ u xúc đ ng. Taọ ườ ề ấ ậ ề ộ

Mã Sum lau n c m t, đo n nói v i m i ng i:ướ ắ ạ ớ ọ ườ

- Chúng ta ph i trình v c này t i nhà ch c tráchả ịệ ớ ứ đ a ph ng, nh ng tôi nghĩ làm th m t nhì u thì giị ươ ư ế ấ ề ờ khai báo, phi n đ n quý v s ch m tr công vi c. Tôiề ế ị ợ ậ ễ ệ cũng v y, tôi cũng có vi c g p c n đi ngay. V l i, n uậ ệ ấ ầ ả ạ ế khai báo, s bác lái thuy n b nghi oan, t i nghi p. Chiợ ề ị ộ ệ b ng ta c ti p t c hành trình, đ n Ki Ô Tô, t tôi sẽằ ứ ế ụ ế ự đ ng ra khai báo vi c này, kh i phi n đ n quý v . ứ ệ ỏ ề ế ị

M i ng i, k c bác lái thuy n, th y có lý, sọ ườ ể ả ề ấ ợ phi n ph c, liên l y nên ai cũng đ ng ý là gi kínề ứ ụ ồ ữ chuy n này và c ti p t c hành trình.ệ ứ ế ụ

Khi thuy n c p b n, Ta Mã Sum c p cái b b c,ề ậ ế ặ ị ạ nh y phóc lên b , trong ch c lát, không còn th y h nả ờ ố ấ ắ đâu n a. ữ

T i hôm đó, trong phòng riêng t i l quán, Ta Mãố ạ ữ Sum m b b c ra xem. H n lóa m t khi đ m đúng 200ở ị ạ ắ ắ ế nén b c n m trong chi c b v i cũ kỹ, rách r i đó.ạ ằ ế ị ả ướ

Bây gi s b c đó thu c v h n. H n vẽ ra trongờ ố ạ ộ ề ắ ắ đ u k ho ch dùng s b c đó làm v n đ mai này càngầ ế ạ ố ạ ố ể

12


ngày, càng n y n thêm ra. T đây, h n đã thoát c nẩ ở ừ ắ ơ nghèo đói.

H n đ n Ki Ô Tô, thay tên đ i h , không còn làắ ế ổ ọ ki m sĩ n a mà tr nên m t th ng gia: Tô C Bi,ế ữ ở ộ ươ ự th ng gia m c c.ươ ễ ố

Hai thanh ki m võ sĩ đ o, h n b c vào trong túiế ạ ắ ọ g m và c t kỹ vào m t chi c hòm. Bây gi , công vi cấ ấ ộ ế ờ ệ h ng ngày c a h n là giao d ch, bán buôn, làm ăn càngằ ủ ắ ị ngày càng phát đ t, Tô C Bi l y v , đ con. H n thànhạ ự ấ ợ ẻ ắ đ t ngoài s c t ng t ng. Tuy nhiên, đôi lúc h n c mạ ứ ưở ượ ắ ả th y l ng tâm c n r t. H n bi t rõ cái s nghi p đ sấ ươ ắ ứ ắ ế ự ệ ồ ộ c a h n hôm nay là do t i ác mà nên. Ð c quênủ ắ ộ ể ố chuy n x u xa và nh ng ám nh ghê r n, h n lao đ uệ ấ ữ ả ợ ắ ầ công vi c làm ăn, mong nh nh ng b n r n h ng ngàyệ ờ ữ ậ ộ ằ xua đu i nh ng ý nghĩ giày vò tâm trí h n. ổ ữ ắ

T lúc h n đ n l p nghi p Ki Ô Tô th m thoátừ ắ ế ậ ệ ở ắ mà đã ba năm. Tô C Bi c m th y c n ngh ng i đôi chútự ả ấ ầ ỉ ơ đ d ng già. H n mua m t bi t th xinh đ p, có m tể ưỡ ắ ộ ệ ự ẹ ộ v n hoa to r ng đ y anh đào, có thêm m y cây tùng.ườ ộ ầ ấ

Hôm ăn tân gia, tuy đ c b n bè thân thu c chúcượ ạ ộ m ng nh ng Tô C Bi không kh i m t thoáng bu n r uừ ư ự ỏ ộ ồ ầ vì cái s n nghi p h n m i t u thêm đây cũng do n i t iả ệ ắ ớ ậ ơ ộ ác c a h n ngày x a mà có. H n c nguy n r a mãi sủ ắ ư ắ ứ ề ủ ự nghèo đói. Chính nghèo đói đã xui h n làm b y, t o nênắ ậ ạ

13


t i ác. Càng nghĩ đ n nhà s , h n càng h i h n. Nhà sộ ế ư ắ ố ậ ư t bi, đ o đ c bao nhiêu thì h n đ c ác, x u xa, b n th uừ ạ ứ ắ ộ ấ ẩ ỉ b y nhiêu. ấ

Ðêm hôm đó, nhân tr i có trăng, Tô C Bi d oờ ự ạ trong hoa viên. M t h n ch t đ ý đ n m t cây tùng. Câyắ ắ ợ ể ế ộ tùng l làm sao! Hình nh có m t cái bóng ng i m oạ ư ộ ườ ờ ả đang hi n ra t thân và cành c a cây tùng. Thân cây làệ ừ ủ thân ng i, cành cây là tay, chân. Hình nh đó ban đ uườ ả ầ l m , o o nh ng càng lúc càng hi n rõ ra. Ðó là hìnhờ ờ ả ả ư ệ dáng m t ng i mình h c, x ng mai, đ u tr c lóc, đôiộ ườ ạ ươ ầ ọ m t sâu, má hóp, da d tái xanh nh m t ng i ch t trôiắ ẻ ư ộ ườ ế sông. Ng i ch t đó, tr i i, đang c đ ng. L i c i n a!ườ ế ờ ơ ử ộ ạ ườ ử N c i th t khoan hòa, h x . . . ụ ườ ậ ỉ ả

M hôi Tô C Bi v ra nh t m. H n h t ho ng hétồ ự ả ư ắ ắ ố ả lên:

- Kìa, nhà s ! ưThây ma c a nhà s t t đi v phía Tô C Bi, càngủ ư ừ ừ ề ự

lúc càng l n d n nên làm Tô C Bi ho ng s , chôn ch tớ ầ ự ả ợ ặ chân m t ch , không còn đ s c ch y tr n.ộ ỗ ủ ứ ạ ố

Thây ma đ o sĩ đ a đôi tay kh ng khiu đã r a h tạ ư ẳ ử ế th t ra ôm choàng l y Tô C Bi, k b m t bu n th mị ấ ự ề ộ ặ ồ ả sát d n, sát d n m t tên tr c phú.ầ ầ ặ ọ

14


Tr c hình nh khi p đ m đó, d u là m t ki m sĩướ ả ế ả ầ ộ ế đi n a cũng ph i kinh hoàng, ch t gi c nh ng vì nguyữ ả ế ấ ư hi m đ n k bên mình nên Tô C Bi th y máu anh hùngể ế ề ự ấ n i lên. H n s c nh mình là m t ki m sĩ. L p t c h nổ ắ ự ớ ộ ế ậ ứ ắ ch y vào nhà l y thanh ki m ra. H n múa lên nh gióạ ấ ế ắ ư bão, nh m thây ma c a nhà đ o sĩ mà chém t i t p. H nắ ủ ạ ớ ấ ắ chém r t trúng nh ng l thay, thây ma đ o sĩ gi ng nhấ ư ạ ạ ố ư s ng khói, h t tan l i t , c sán l i, ôm choàng l y tênươ ế ạ ụ ứ ạ ấ c u ki m sĩ. S t ru t, Tô C Bi chém m nh m t ki m,ự ế ố ộ ự ạ ộ ế chi c đ u c a nhà s bay tung lên. Nh ng kìa l lùngế ầ ủ ư ư ạ thay, chi c đ u l i r i xu ng n i li n vào c và thây maế ầ ạ ơ ố ố ề ổ l i l nh lùng ti n t i.ạ ạ ế ớ

Cu c chi n đ u gi a ng i và ma c th mà kéoộ ế ấ ữ ườ ứ ế dài su t đêm. Ð n r ng sáng h n ma m i tan đi. ố ế ạ ồ ớ

Ðêm sau, r i đêm sau n a cũng v y, thây ma c aồ ữ ậ ủ nhà s xu t hi n t cây tùng và cu c chi n l i tái di nư ấ ệ ừ ộ ế ạ ễ làm Tô C Bi c m th y ki t l c. H n ra l nh đ n ngã câyự ả ấ ệ ự ắ ệ ố tùng nh ng đêm đ n, thây ma nhà s l i hi n ra t m tư ế ư ạ ệ ừ ộ cây tùng khác. Tô C Bi đâm ra s đêm t i. C t t m tụ ợ ố ứ ắ ặ tr i là h n đã ho ng h t, lo s . Cu i cùng, h n đóngờ ắ ả ố ợ ố ắ ch t c a phòng, giam mình trong nhà, không dám raặ ủ ngoài v n khi đêm đ n. Nh ng l thay, v a đóng c aườ ế ư ạ ừ ử phòng, h n đã th y thây ma c a nhà s hi n lên trênắ ấ ủ ư ệ đ u gi ng, trên c a s . ầ ườ ử ổ

15


Tô C Bi phát b nh n ng. Su t ngày h n vùi đ uự ị ặ ố ắ ầ trong chăn n m, mi ng luôn luôn nói s ng.ệ ệ ả

V h n tìm kh p m t các l ng y trong vùng, xinợ ắ ắ ặ ươ đ n, h t thu c nh ng b nh tình c a Tô C Bi v n khôngơ ố ố ư ị ủ ự ẫ m y may thuyên gi m. B nh tình kỳ l c a nhà đ i phúả ả ị ạ ủ ạ thong Tô C Bi đ c loan truy n đi kh p vùng, ai ngheự ượ ề ắ cũng l y làm th c m c. ấ ắ ắ

Trong vùng đó có m t nhà s , nghe chuy n l thìộ ư ệ ạ tìm t i. Nhà s này n i ti ng là đ o đ c, ai g p vi c gìớ ư ổ ế ạ ứ ặ ệ khó khăn cũng tìm t í ông ch d n. Con h u c a Tô Cớ ỉ ẫ ầ ủ ự Bi, m t hôm, đem chuy n nhà kỳ l c a ch nhân mìnhộ ệ ạ ủ ủ b ch v i nhà s . Nhà s h i rõ ng n ngu n, suy nghĩạ ớ ư ư ỏ ọ ồ m t lát, đo n b o ng i t gái nhà đ i phú.ộ ạ ả ườ ớ ạ

- N u đã u ng đ m i th thu c thang mà khôngế ố ủ ọ ứ ố lành thì làm l kh n nguy n, xin Tr i Ph t h trì, may raễ ấ ệ ờ ậ ộ sẽ thuyên gi m chăng. ả

V Tô C Bi nghe v y bèn r c nhà s v nhà, kợ ự ậ ướ ư ề ể l đ u đuôi câu chuy n cho nhà s bi t. Ðo n, bà ta đ aể ầ ệ ư ế ạ ư nhà s vào phòng c a Tô C Bi. V a trông th y nhà s ,ư ủ ự ừ ấ ư b nh tình c a Tô C Bi b ng gia tăng tr m tr ng, H nệ ủ ự ỗ ầ ọ ắ ch tay vào nhà s mà la ho ng:ỉ ư ả - Ðó. . . đó. . . Nhà s . Rõư ràng không còn ai vào đó. Nhà s ngày tr c tr v báoư ướ ở ề thù ta. B t l y h n, b t l y h n. C u tôi, tr i i! ắ ấ ắ ắ ấ ắ ứ ờ ơ

16


H n run lên c m c p, v v i m n chi u trùm kínắ ằ ặ ơ ộ ề ế lên ng i, che kín m t nh c ch y tr n hình nh ng iườ ặ ư ố ạ ố ả ườ đ i di n.ố ệ

Nhà s yêu c u đ ông l i m t mình trongư ầ ể ở ạ ộ phòng, đo n b c t i g n Tô C Bi, ông nói:ạ ướ ớ ầ ự

- Ph i, tôi là nhà s , b n đ ng hành c a ông m yả ư ạ ồ ủ ấ năm v tr c. Tôi chính là ng i đã b ông xô xu ngề ướ ườ ị ố bi n cách đây 3 năm qua.ể

Tô C Bi run lên. Tay chân h n c đ ng nh m tự ắ ử ộ ư ộ thây ma c a ng i treo c b gió đùa. Thây ma m i hômủ ườ ổ ị ọ

trong v n không h nói m t ti ng, t i sao hôm nayở ườ ề ộ ế ạ l i nói? Còn hình ph t kh ng khi p nào n a đây? ạ ạ ủ ế ử

Có lẽ đoán đ c ý nghĩ c a Tô C Bi, nhà s thongượ ủ ự ư th nói:ả

- Tôi không ph i là thây ma. Tôi là ng i s ng. Tôiả ườ ố nh c l i, tôi là nhà s đã k t b n cùng ông trên đo nắ ạ ư ế ạ ạ đ ng đ n Ki Ô Tô. Tôi chính là ng i đã b ông xôườ ế ườ ị xu ng bi n cho ch t chìm. Cũng may t nh tôi đã t pố ể ế ừ ỏ ậ b i nên hôm đó, tôi b i đ c vào b , thoát ch t. ơ ơ ượ ờ ế

Tôi đã tìm ông kh p ch n đ xin l i s b c h uắ ố ể ạ ố ạ ầ đúc cho đ c t ng Ph t nh ng không tìm th y ôngượ ượ ậ ư ấ đâu c . Tôi bèn ti p t c cu c s ng lanh thang, đi kh pả ế ụ ộ ố ắ b n ph ng, kh t th c, xin m i ng i b thí và tôi đãố ươ ấ ự ọ ườ ố

17


gom đ c s ti n đ đ đúc t ng Ph t. ượ ố ề ủ ể ượ ậ T ng Ph tượ ậ hi n đã hoàn thành.ệ

S tình c đ a tôi đ n đây. Tôi đ hi u vì đâu ôngự ờ ư ế ẵ ể sinh b nh. Ông đã ph m vào m t t i ác kinh kh ng nh tị ạ ộ ộ ủ ấ đ i, đó là t i sát nh n. Tuy nhiên, tôi là k tu hành, tôiờ ộ ơ ẻ tha th cho ông. Ð c Ph t đã d y: “L y đ c báo oán, oánứ ứ ậ ạ ấ ứ

y tiêu tan”. Ph i ch m d t thù oán và s n sàng tha th .ấ ả ấ ứ ẳ ứ Tôi không h thù oán gì ông c . Ông c yên tâm. Hãyề ả ứ nhìn tôi đây. . .

Tô C Bi l m lét nhìn nhà s . Ông ta đang m mự ấ ư ỉ c i v i h n. Ôi, n c i đ y khoan dung, hi n hòa vôườ ớ ắ ụ ườ ầ ề l ng, làm lòng h n t nhiên c m th y nh nhàng. Cu iượ ắ ự ả ấ ẹ ố cùng h n khóc n c lên, quỳ xu ng chân nhà s : ắ ứ ố ư

- T i l i tôi th t tày đình. Tôi đã xô Ngài xu ngộ ỗ ậ ố bi n đ đo t l y s b c. Xin Ngài tha t i cho tôi, ch vìể ể ạ ấ ố ạ ộ ỉ tôi quá kh n kh . . . ố ổ

- Ph i, con ng i sinh ra b n tính v n thi n nh ngả ườ ả ố ệ ư r i cu c đ i làm cho v n đ c. Nghèo kh đ y con ng iồ ộ ờ ẩ ụ ổ ẩ ườ vào mê l m, t i ác, nh ng bi t sám h i thì t i l i sẽầ ộ ư ế ố ộ ỗ đ c nh đi…ượ ẹ

- Th a đ o sĩ, con h i h n vô cùng. Ðêm nào conư ạ ố ậ cũng b ám nh giày vò, hành h không nguôi. L ngị ả ạ ươ Tâm con không đ c yên n đ h ng c nh giàu sang. ượ ổ ể ưở ả

18


- Ph i r i, khi mình làm đi u ác thì l ng tâmả ồ ề ươ không yên n, ch m t thoáng gió xao đ ng cành câyổ ỉ ộ ộ cũng đ gi t mình. ủ ậ

Nhà s và c u ki m sĩ nói chuy n v i nhau y như ự ế ệ ớ ư ba năm tr c h g p nhau trên con đ ng đ n Ki Ô Tôướ ọ ặ ườ ế v y.ậ

Tô C Bi kh n kho n xin tr cho nhà s 400 nénự ẩ ả ả ư b c, t c g p đôi s b c mà h n đã c p c a nhà s ,ạ ứ ấ ố ạ ắ ướ ủ ư nh ng nhà s khoát tay, t ch i:ư ư ừ ố

- Không, tôi không c n dùng đ n s b c đó n a.ầ ế ố ạ ữ Tôi đã đúc xong t ng Ph t r i.ượ ậ ồ

Tô C Bi van nài:ự

- N u đ o sĩ không nh n t c là đ o sĩ ch a th tế ạ ậ ứ ạ ư ậ lòng tha th cho đ t . Xin Ngài c nh n r i b thí l iứ ệ ử ứ ậ ồ ố ạ cho chúng sinh nghèo kh .ổ

- N u nh n đ cho ng i nghèo kh thì đ c, tôiế ậ ể ườ ổ ượ nh n. Bây gi , tôi xin phép cáo t . N u ông b n mu nậ ờ ừ ế ạ ố tôi đ c vui lòng xin ông b n hãy d n mình cho trongượ ạ ọ s ch, t nay nên làm v êc th ên. C n tha th k khác vàạ ừ ị ị ầ ứ ẻ l ng l ng v i nh ng k kh n nghèo. ộ ượ ớ ữ ẻ ố

T đó, nhà phú th ng Tô C Bi h t b nh, tâm h nừ ươ ự ế ị ồ tr nên th thái. Ông t ra nhân đ c, s n lòng c u giúpở ư ỏ ứ ẵ ứ m i ng i. ọ ườ

19


Cu c đ i v già c a ông đ c dùng đ làm toànộ ờ ề ủ ượ ể vi c thi n. Ng i ta th ng th y ông lim dim m t vàệ ệ ườ ườ ấ ắ ni m: ệ

- Nam Mô A Di Ðà Ph t! ậTô Ki u Ngân ề“ th gian này, ch ng ph i h n thù tr đ c h nỞ ế ẳ ả ậ ả ượ ậ

thù, ch có t bi tr đ c h n thù. Ðó là đ nh lu t c aỉ ừ ừ ượ ậ ị ậ ủ ngàn x a”. ư

2. Chi c C u Muôn Thuế ầ ở

Ðây là m t khu r ng xanh t i trong dãy núi Hyộ ừ ươ Mã L p S n, lòng sông H ng t ngàn cao đ v , ch mạ ơ ằ ừ ổ ề ầ ch m ch y nh mu n ngh ng i sau khi đã v t quaậ ả ư ố ỉ ơ ượ nhi u đo n thác gh nh.ề ạ ề

Bên b sông phía Nam, v t lên trên muôn ngànờ ượ cây lá xanh t t, có m t cây xoài kh ng l . Thân cây vútố ộ ổ ồ t n tr i. Cành xoài đâm ngang che c m t vùng tr i r ngậ ờ ả ộ ờ ộ l n. Nhi u nhánh ngã ngang trên giòng sông, soi hìnhớ ề xu ng đáy n c, trái xoài m p m p, to trĩu c cây. ố ướ ậ ạ ả

Cây xoài là n i t h p c a m t đoàn v n đôngơ ụ ọ ủ ộ ượ đúc. Tám ngàn con, chúng h p thành m t qu c gia h nọ ộ ố ẳ hoi đ ng đ u là m t v n chúa, thân hình cao đ p, s cứ ầ ộ ượ ẹ ứ kh e phi th ng. Ngu n l i thiên nhiên đ cung c p choỏ ườ ồ ợ ủ ấ

20


toàn đoàn l ng th c trong su t c m t mùa. Nh ngươ ự ố ả ộ ư ph i c n th n, không đ c đ trái nào chín t i, ph i ănả ẩ ậ ượ ể ớ ả qu lúc còn xanh. Ðó là l nh c a v n chúa bi t lo xa, vàả ị ủ ượ ế b y v nầ ượ ngoan ngoãn làm theo.

M t hôm, m t đi u không may x y đ n. M t tráiộ ộ ề ả ế ộ xoài che khu t b i m t t ki n to, d n dà chín mùi, chínấ ở ộ ổ ế ầ mùi, r i xu ng dòng sông. Trái xoài b n c cu n đi, trôiơ ố ị ướ ố d t vào b b i c a vua x Ba La N i v a đúng lúc nhàạ ể ơ ủ ứ ạ ừ vua đang t m. Trái xoài to m t cách khác th ng, m pắ ộ ườ ậ m p và th m tho. Nhà vua bèn v i nh t lên bóc ra ănạ ơ ớ ặ th , ngài không đ i ý ki n c a viên c n th n. Ch a khiử ợ ế ủ ậ ầ ư nào vua đ c ăn m t trái cây ngon nh th .ượ ộ ư ế

Th là sau đó, các ng i th r ng đ c g i đ nế ườ ợ ừ ượ ọ ế h i ý ki n. M i ng i đ u tr l i là h ch a th y câyỏ ế ọ ườ ề ả ờ ọ ư ấ xoài nào trái to nh v y. Nh ng nhà vua đã quy t đ như ậ ư ế ị sẽ tìm cho kỳ đ c cây xoài quý giá kia. Và ngày hôm sauượ c m t đ i binh thuy n đ c huy đ ng đ v t dòngả ộ ộ ề ượ ộ ể ượ sông, h chu n b r t nhi u l ng th c, quy t d ng l iọ ẩ ị ấ ề ươ ự ế ừ ạ khi nào đ n đ c d i g c xoài. . . ế ượ ướ ố

Sau ba ngày đ ng, m t bu i chi u kia, ng i taườ ộ ổ ề ườ tìm th y trên m t tri n núi xa, m t cây xoài cao l n. Tinấ ộ ề ộ ớ vui m ng truy n đi r t nhanh. Cánh tay đ c chuy nừ ề ấ ượ ề thêm s c m nh. Ng i ta chèo su t đêm y và c ngàyứ ạ ườ ố ấ ả hôm sau.

21


Ð n chi u ng i ta đã g n đ n đ c d i câyế ề ườ ầ ế ượ ướ xoài. Không th t h t n i ng c nhiên c a quân binh vàể ả ế ỗ ạ ủ vua quan. H ch a bao gi th y m t cây to nh th .ọ ư ờ ấ ộ ư ế Ð ng tr c c nh núi non hùng vĩ, con ng i th y mìnhứ ướ ả ườ ấ bé nh quá. Ai n y đ u có ít nhi u lo ng i. Mà hình nhỏ ấ ề ề ạ ư trên cây có nh ng con v t đang chuy n đ ng. Khôngữ ậ ể ộ ph i m t vài ch c, m t vài trăm mà hàng ngàn. Ðoànả ộ ụ ộ thuy nề đ n g n. Ng i ta nh n ra đó là m t th gi iế ầ ườ ậ ộ ế ớ v n đang chi m cượ ế ứ c cây xoài và sinh s ng đ y.ả ố ở ấ Nhà vua đ ng mũi thuy n cũng v a nghi m th y nhứ ở ề ừ ệ ấ ư th . Qu là m t s khinh m n l n vì t t c nh ng tráiế ả ộ ự ạ ớ ấ ả ữ xoài ngon t tr c đ n gi đ u b loài v n đáng ghétừ ướ ế ờ ề ị ượ kia ăn tr c h t c . L nh truy n ra cho t t c quân línhướ ế ả ị ề ấ ả ph i bao vây ch t chẽ, và chu n b s n sàng cung tênả ặ ẩ ị ẵ ch ngày mai, khi m t tr i tr d y, b t đ u tàn sát t tờ ặ ờ ở ậ ắ ầ ấ c đoàn v n kia! ả ượ

V phía đoàn v n, t t c đ u t v ho ng s .ề ượ ấ ả ề ỏ ẻ ả ợ Chúng đoán bi t có m t tai n n không ti n khoáng h uế ộ ạ ề ậ sẽ x y đ n v i chúng, m c d u v n chúa đã tìm cáchả ế ớ ặ ầ ượ làm an lòng.

Trong đêm y, v n chúa băn khoăn nát óc nghĩấ ượ cách c u đoàn. R i thình lình, v n chúa v t trèo ra đ uứ ồ ượ ụ ầ cành ng sang sông. T đây qua b bên kia còn xa l m.ả ừ ờ ắ Sông r ng, n c sâu khó có m t con v n nào có thộ ướ ộ ượ ể

22


thoát đ c sang ngã này. B ng v n chúa nhún mìnhượ ỗ ượ l y h t s c m nh, đánh m t cái nh y sang bên kia b .ấ ế ứ ạ ộ ả ờ R i v n chúa đi tìm nh ng s i mây dài, n i li n l i vàồ ượ ữ ợ ố ề ạ loay hoay c t m t đ u dây vào thân cây, còn đ u dây kiaộ ộ ầ ầ c t vào thân mình, xong xuôi, v n chúa l i l y h t s cộ ượ ạ ấ ế ứ đ nh y tr v cây xoài.ể ả ở ề

V n chúa đ nh làm m t chi c c u b ng dây đượ ị ộ ế ầ ằ ể c u thoát cho c đoàn mình chuy n sang bên kia b .ứ ả ể ờ Nh ng, nguy thay! S i dây b h t đo n ch ng m t s iư ợ ị ụ ạ ừ ộ ả tay và v a đúng khi hai tay v n chúa n m đ c cànhừ ượ ắ ượ xoài đâm ra sông là s i dây v a căng th ng, kéo chânợ ừ ẳ v n ra phía sau. Không còn có th ch m tr m t giâyượ ể ậ ễ ộ lát n a. Tám ngàn v n ph i chuy n sang sông đêmữ ượ ả ề nay. Cho nên v n chúa n m ngay trong th đó, hai tayượ ằ ế v n n m kỹ nhánh xoài, chân v n n i dài thêm s iượ ắ ượ ố ợ dây đ làm c u, v n chúa ra l nh cho toàn đoàn quaể ầ ượ ị sông. B y v n ng n ng . Ph i b c lên mình v nầ ượ ầ ừ ả ướ ượ chúa? Ph i chuy n mình trên s i dây đang kéo n ngả ề ợ ặ thân v n chúa? Tr c s đau lòng y, nhi u con đãượ ướ ự ấ ề n c n , ch y n c m t. Nh ng không còn ch m trứ ở ả ướ ắ ư ậ ễ v n chúa m t l đi. Qua bên kia b sông, con v nượ ệ ả ờ ượ Devadatta quay nhìn l i. Trong ánh l m c a ngày s pạ ờ ờ ủ ắ d y, nó th y thân hình v n chúa lông lá ph ph c, imậ ấ ượ ờ ạ không c đ ng. T nhiên nó cúi m t xu ng, r i hai hàngử ộ ự ặ ố ơ

23


l nóng, nó h i h n, nó c m ph c đ c đ bao dung c aệ ố ậ ả ụ ứ ộ ủ v n chúa. ượ

Sáng hôm sau, vua Ba T N i truy n ti n quân.ư ạ ề ế Nh ng m t ng c nhiên l n! Toàn th b y v n đôngư ộ ạ ớ ể ầ ượ đ o đang đêm đã tr n đi ngã nào h t. Quan quân đangả ố ế đ ng d i g c cây xoài. Ng i ta nhìn lên. C nh t ngứ ướ ố ườ ả ượ th t là c m đ ng. M t con v n to l n khác th ngậ ả ộ ộ ượ ớ ườ đang n i mình v i m t s i dây to b t t bên này sangố ớ ộ ợ ắ ừ bên kia b sông. V n n m im không c đ ng, hình nhờ ượ ằ ử ộ ư m t ng t đi. Theo nhi u ng i th săn cho bi t thì đâyệ ấ ề ườ ợ ế là con v n đ u đàn. Lúc b y gi nhà vua rõ đ u đuôi.ượ ầ ấ ờ ầ Thì ra con v n đ u đàn đã l y thân mình n i thành c uượ ầ ấ ố ầ đ c u thoát cho c b y c a mình. V n đ u đàn đãể ứ ả ầ ủ ượ ầ nêu g ng hy sinh cao c làm nhà vua c m ph c l m.ươ ả ả ụ ắ Ngài đ t nhiên t nh ng , nghĩ đ n vi c làm ích k vàộ ỉ ộ ế ệ ỷ th p hèn c a mình: Ch vì mu n có nh ng trái xoài ngonấ ủ ỉ ố ữ ng t mà ngài đã dùng uy quy n huy đ ng nhi u ng iọ ề ộ ề ườ đ n đây. Ch vì m t ý mu n t m th ng n u khôngế ỉ ộ ố ầ ườ ế mu n nói là sai l m, m t s t c gi n nh nhen mà ngàiố ầ ộ ự ứ ậ ỏ suýt gây nên m t s tàn sát th m kh c. R i ngài quayộ ự ả ố ồ sang b n th săn đang đ ng yên, không còn hăm họ ợ ứ ở mu n gi t h i nh tr c. Ngài nói to đ ch cho h m tố ế ạ ư ướ ể ỉ ọ ộ bài h c và l p t c truy n l nh lui quân, sau khi đã saiọ ậ ứ ề ị đ a v n chúa xu ng và t tay ngài vu t ve săn sóc choư ượ ố ự ố v n chúa t nh l i. ượ ỉ ạ

24


V n chúa đã nêu lòng hy sinh cao c đ c u đoànượ ả ể ứ m t cách c m đ ng trên đây, chính là ti n thân Ð cộ ả ộ ề ứ Ph t Thích Ca. ậ

“Ng i tu h nh B Tát ph i l y t bi làm g c. Câyườ ạ ồ ả ấ ừ ố B Ð l n m nh nh bám sâu g c r trong đ t, k tuồ ề ớ ạ ờ ố ễ ấ ẻ hành l y T Bi l i l c h u tình làm lẽ s ng”. ấ ừ ợ ạ ữ ố

3. Tôn Gi Tí HonảThu Ph t còn t i th , m t hôm v đ t Ð i Tríở ậ ạ ế ộ ị ệ ử ạ

c a Ngài, Tôn Gi Xá L i Ph t, đi kh t th c trong thànhủ ả ợ ấ ấ ự V ng Xá. Ngài b ng nh đ n m t ng i b n nghèo c aươ ỗ ớ ế ộ ườ ạ ủ thân ph , và mu n đ n gieo ph c cho ông. Tôn gi điụ ố ế ướ ả đ n nhà ông lão. Khi th y Tôn gi t xa đi l i, ông lãoế ấ ả ừ ạ nghĩ th m “Kìa là cháu Upatissa (tên c a Tôn gi lúc ầ ủ ả ở đ i) yêu d u c a ta ngày x a đ n kh t th c. Y khôngờ ấ ủ ư ế ấ ự bi t r ng ta không còn gì đ cho y”. Nghĩ th , ông lãoế ằ ể ế lánh m t, t nh xin đ c chút gì m i cúng d ng Tônặ ự ủ ượ ớ ườ gi . Ít hôm sau, ông lão ki m đ c m t ít cháo và m tả ế ượ ộ ộ m nh y ph c nh s t ng đ c kinh đi n Bà La Môn. Ôngả ụ ờ ự ụ ọ ể đ nh b ng sẽ cúng d ng Tônị ụ ườ gi . Lúc y Tôn gi đangả ấ ả nh p đ nh quán sát th y ông lão mu n b thí, nên Ngàiậ ị ấ ố ố xu t đ nh, ôm bát đ n nhà ông lão. Tôn gi đ ng tr cấ ị ế ả ứ ướ c a nh th ng l , ông lão ra đ nh l Tôn gi m i vàoử ư ườ ệ ả ễ ả ờ nhà đ cúng d ng. Tôn gi ch nh n phân n a bátể ườ ả ỉ ậ ử

25


cháo, r i đ y n p bát. Nh ng ông lão năn n : “B ch Tônồ ậ ắ ư ỉ ạ gi , đây ch là m t ph n ăn. Xin Tôn gi nh n t t c , choả ỉ ộ ầ ả ậ ấ ả con tr n ph c báo đ i sau. Con mu n cúng t t c choọ ướ ờ ố ấ ả Ngài.

Nói r i ông lão đ tr n bát cháo vào bát Tôn gi .ồ ổ ọ ả Tôn gi Xá L i Ph t dùng cháo ngay t i ch . Khi Ngàiả ợ ấ ạ ỗ dùng xong, ông lão l i cúng n t m nh y ph c choạ ố ả ụ Ngài.

- B ch Tôn gi , nguy n cho con đ i sau sẽ có đ cạ ả ệ ờ ượ trí tu siêu vi t nh Ngài.ệ ệ ư

- Này Bà La Môn, ng i sẽ đ c to i nguy n.ươ ượ ạ ệ

Tôn gi đáp, và sau khi nói l i tùy h công đ c,ả ờ ỷ ứ Ngài đ ng lên ti p t c du hành đ n Kỳ Viên t nh xá.ứ ế ụ ế ị

Ông lão sau khi cúng d ng Tôn gi thì vui m ngườ ả ừ vô h n, và tăng lòng ái m đ i v i Tôn gi . Do s ái kínhạ ộ ố ớ ả ự này, ông lão thác sanh vào m t gia đình thí ch th ngộ ủ ườ xuyên c a Tôn gi Xá L i Ph t. Khi bà tín n mang thai,ủ ả ợ ấ ữ bà đâm ra khát khao h n bao gi h t là đ c cúngơ ờ ế ượ d ng cháo h ng ngày cho chúng Tỳ kheo c a Tôn giườ ằ ủ ả Xá L i Ph t, g m t t c 500 v . Bà khao khát đ c m cợ ấ ồ ấ ả ị ượ ặ y vàng, đ n ng i ngoài c ng t nh xá mà ch c ăn ph nế ồ ổ ị ự ầ cháo th a c a chúng Tăng đ đ c th a h ng ph cừ ủ ể ượ ừ ưở ướ trí trang nghiêm. Thân quy n và ch ng bà giúp bà th cế ồ ự

26


hi n c nguy n y, cúng d ng cháo h ng ngày choệ ướ ệ ấ ườ ằ chúng tỳ kheo. Có ng i cho r ng s thích m c áo vàngườ ằ ự ặ c a bà là đi m báo tr c ng i con trong b ng sẽ làủ ề ướ ườ ụ m t v Tỳ kheo đ t Ph t, và h l y làm sung s ng. ộ ị ệ ử ậ ọ ấ ướ

Ðúng kỳ sanh n , m t hài nhi xinh đ p ra đ i, cở ộ ẹ ờ ả gia đình hân hoan đón ti p. H t m em bé b ng n cế ọ ắ ằ ướ th m, m c cho em bé nh ng y ph c vô cùng quý giá đãơ ặ ữ ụ may s n t tr c, và đ t em bé trong m t chi c nôi l ngẵ ừ ướ ặ ộ ế ộ l y nh m t hoàng cung, đ p cho em bé m t m n g mẫ ư ộ ắ ộ ề ấ sang tr ng. R i th nh Tôn gi Xá L i Ph t và chúng Tỳọ ồ ỉ ả ợ ấ kheo đ n quy y cho em bé. Khi Tôn gi đ n, em bé đangế ả ế n m ng a nhìn chăm chăm vào Tôn gi v i m t c p m tằ ử ả ớ ộ ặ ắ tinh anh l kỳ, m t cái nhìn trìu m n nh đ i v i đ ngạ ộ ế ư ố ớ ồ hàng quy n thu c. Em bé nghĩ “Ðây là th y c a ta đ iế ộ ầ ủ ờ tr c nh Ngài mà ta đ c sang quý đ i này. Ta ph iướ ờ ượ ờ ả cúng d ng Ngài m t cái gì”. Khi m m em bé lên đườ ộ ẹ ẵ ể th tam quy v i Tôn gi , nh ng ngón tay c a em qu nọ ớ ả ữ ủ ấ vào trong cái m n g m. Gia nhân la lên “Kìa tay em béề ấ k t trong cái m n g m” và ch y l i g ra thì em bé òaẹ ề ấ ạ ạ ỡ khóc nh không mu n r i. Ng i m nói: “Ð v y đ ngư ố ờ ườ ẹ ể ậ ừ làm em bé khóc” và m con đ n cho Tôn gi . Khi đ nẵ ế ả ế tr c Tôn gi , em bé th tay cho cái m n r t ph trênướ ả ả ề ớ ủ chân Ngài. Ng i m thông ngôn r ng: B ch Tôn gi , xinườ ẹ ằ ạ ả Ngài nh n cho con c a cúng d ng này, và cho con đ cậ ủ ườ ượ th tam quy làm đ t Ngài.ọ ệ ử

27


Tôn gi h i:ả ỏ

- Tên đ a bé là gì?ứ

- B ch Tôn gi xin cho hài nhi cái tên c a Ngài lúcạ ả ủ t i th .ạ ế

- V y nó sẽ mang tên Tích Sa (Upatissa là tên c aậ ủ Tôn gi ).ả

Khi đ c b y tu i, Tích sa nói v i m :ượ ả ổ ớ ẹ

- Th a m , con mu n xu t gia theo Tôn gi Xá L iư ẹ ố ấ ả ợ Ph t.ấ

- T t l m, cho con xu t gia.ố ắ ấ

R i bà m i Tôn gi l i nhà b ch:ồ ờ ả ạ ạ - B ch tôn gi , đạ ả ệ t c a Ngài xin đ c xu t gia v i Ngài. Chi u nay con sẽử ủ ượ ấ ớ ề đ a y đ n tu vi n. ư ế ệ

Sau khi đ c Tôn gi nh n l i, bà m s m nhi uượ ả ậ ờ ẹ ắ ề l v t cúng d ng và d n chú bé đ n Kỳ Viên t nh xá.ễ ậ ườ ẫ ế ị Tôn gi nói v i Tích Sa:ả ớ - Tích Sa này, đ i s ng c aờ ố ủ ng i xu t gia r t kham kh . Khi mu n m thì ng iườ ấ ấ ổ ố ấ ườ ph i g p l nh, mu n mát ng i l i g p nóng. Nh ng Tỳả ặ ạ ố ườ ạ ặ ữ kheo ph i s ng ng c đ i nh th đ y. Li u ng i cóả ố ượ ờ ư ế ấ ệ ươ ch u đ ng không?ị ự

- B ch Tôn gi , con sẽ làm t t c nh ng gì Ngàiạ ả ấ ả ữ d y b o.ạ ả

28


- T t l m. ố ắR i Tôn gi d y cho Tích Sa quán pháp b t t nhồ ả ạ ấ ị

b ng cách năm món đ u trong 32 món ô u trong thânằ ầ ế là tóc, lông, móng, răng, da. Tôn gi l i truy n cho Tíchả ạ ề sa th p gi i và t đó Tích Sa kh i s cu c đ i c a m tậ ớ ừ ở ự ộ ờ ủ ộ chú ti u. ể

Ð m ng vi c xu t gia c a con, cha m Tích Saể ừ ệ ấ ủ ẹ cúng d ng toàn th chúng Tăng Kỳ Viên t nh xá su tườ ể ở ị ố m t tu n v i m t th cháo th p c m ngon lành. Nh ngộ ầ ớ ộ ứ ậ ẩ ữ Tỳ kheo ch a ch ng qu không ng t thì th m v i nhau:ư ứ ả ớ ầ ớ “Ngon lành th t! Ðâu ph i chúng ta luôn luôn đ c nhậ ả ượ ư th này”.ế

Sau b y ngày thi t đãi chúng Tăng, cha m Tích Saả ế ẹ t gi tr v nhà. Qua ngày th tám, chú ti u Tích Saừ ả ở ề ứ ể b t đ u ôm bát đi b c h u đoàn Tỳ kheo do Tôn gi Xáắ ầ ọ ậ ả L i Ph t d n đ u vào thành Xá V đ kh t th c.ợ ấ ẫ ầ ệ ể ấ ự

Nh ng ng i trong thành ph b o nhau: “Ngheữ ườ ố ả đ n hôm nay chú ti u Tích Sa sẽ đi kh t th c trongồ ể ấ ự thành ph . Ta hãy s a so n t ng ph m cúng d ng”.ố ử ạ ặ ẩ ườ B i th , khi Tích Sa vào thành, nh ng ng i quen bi tở ế ữ ườ ế cha m chú ti u đ u đem ph m v t cúng d ng t i t p.ẹ ể ề ẩ ậ ườ ớ ấ Chú ti u nh n đ c 500 bát đ y ph m v t và 500 b yể ậ ượ ầ ẩ ậ ộ ph c đem v chùa. Hôm sau, nh ng ng i ch a đ cụ ề ữ ườ ư ượ cúng l i thân hành đem ph m v t đ n t nh xá. Chú ti uạ ẩ ậ ế ị ể

29


nh n thêm 500 bát, 500 y, r i dâng t t c 1000 y, 1000ậ ồ ấ ả bát cho chúng Tỳ kheo t i v n C p Cô Ð c. Do đó, chúạ ườ ấ ộ đ c m nh danh là thí ch Tích Sa. ượ ệ ủ

M t hôm vào ti t tr i giá bu t, trong khi Tích Saộ ế ờ ố quét d n chung quanh t nh xá, chú ti u th y ch Tăngọ ị ể ấ ư t m năm t m ba, đang s i bên đ ng l a li n h i:ụ ụ ưở ố ử ề ỏ

- B ch ch Ð i đ c, t i sao ch Ð i đ c ph i hạ ư ạ ứ ạ ư ạ ứ ả ơ l a v y? (tr con th ng không bi t rét là gì).ử ậ ẻ ườ ế

- Chú ti u i, chúng tôi l nh cóng c ng i ph i hể ơ ạ ả ườ ả ơ cho m. B ch ch Ð i đ c, khi nào tr i rét thì ta đ pấ ạ ư ạ ứ ờ ắ m n cho m. M n sẽ ngăn cái l nh không cho th m vàoề ấ ề ạ ấ c th . Chú ti u có nhi u ph c đ c m i có m n màơ ể ể ề ướ ứ ớ ề đ p, ch chúng tôi làm sao có m n đ c! ắ ớ ề ượ

- B ch ch Ð i đ c, th thì ngày mai, v nào c nạ ư ạ ứ ế ị ầ m n, xin hãy đi v i con vào thành.ề ớ

R i chú xin ch Tăng thông báo nh v y cho chúngồ ư ư ậ Tỳ kheo trong t nh xá. B i v y, hôm sau có 1000 v Tỳị ở ậ ị kheo cùng đi theo chú ti u. Tr c khi vào thành Xá V ,ể ướ ệ chú ghé t ng nhà ngoài thành và đã đ c 500 cái m n.ừ ở ượ ề Khi vào thành, m i ng i đ u đ xô đ n cúng d ngọ ườ ề ổ ế ườ theo l i yêu c u c a chú ti u. T i m t c a ti m, ông chờ ầ ủ ể ạ ộ ử ệ ủ đang ng i sau m t đ ng m n cao ng t. M t ng i điồ ộ ố ề ấ ộ ườ đ ng đ n r tai:ườ ế ỉ

30


- Này, có m t chú ti u đang đi xin m n đó, nênộ ể ề gi u h t đi.ấ ế

Ông ch nói:ủ

- N u tôi mu n cho, thì tôi cho. Không mu n, thìế ố ố tôi không cho. Gi u làm gì? Nh ng ng i ta đi kh i, ôngấ ư ườ ỏ ch ng m nghĩ, và gi u b t hai cái m n th ng h ngủ ẫ ấ ớ ề ượ ạ trong s m n bày bán. Ngay lúc y Tích Sa cũng v aố ề ấ ừ đ n. M i th y m t chú ti u ông đã đem lòng th ngế ớ ấ ặ ể ươ m n vô cùng. C ng i ông tràn ng p s kính yêu chanế ả ườ ậ ự ch a. Ông nghĩ: Coi đáng yêu ch a t ! Trông m t mũiứ ư ề ặ m t bé trai kháu kh nh nh th kia, thì dù có đem cho cộ ỉ ư ế ả th t da, tim ru t c a ta, ta cũng không ti c, nói chi t i vàiị ộ ủ ế ớ ba cái m n”. Và l p t c ông rút ngay hai cái m n quý giáề ậ ứ ề nh t đ t d i chân Tích Sa đ nh l mà b ch:ấ ặ ướ ả ễ ạ

- B ch Ð i đ c, mong sao cho con đ c th mạ ạ ứ ượ ấ nhu n ánh sáng đ o mà Ngài đã th y.ầ ạ ấ

- C sĩ sẽ đ c to i nguy n. ư ượ ạ ệChú ti u chúc t ng, r i nói l i tùy h công đ c.ể ụ ồ ờ ỷ ứ

Ngày hôm y chú nh n đúng 1000 cái m n cho chúng Tỳấ ậ ề kheo. Do đó, chú đ c m nh danh là ng i cho m n. Ðóượ ệ ườ ề là nh công đ c lúc m i sanh Tích Sa đã cúng d ngờ ứ ớ ườ m n cho Tôn gi Xá L i Ph t. ề ả ợ ấ

31


T i t nh xá Kỳ Viên, chú ti u Tích Sa ph i ti p đónạ ị ể ả ế nh ng c u bé b n cũ đ n thăm. Ngày nào chúng t i, h iữ ậ ạ ế ớ ỏ han m i chuy n, làm cho chú không có thì gi mà thamọ ệ ờ thi n nh p đ nh gì h t. Nghĩ r ng sanh t là vi c l nề ậ ị ế ằ ử ệ ớ chú đ n xin đ c Ph t m t đ m c thi n đ nh đ rút sâuế ứ ậ ộ ề ụ ề ị ể vào r ng mà tu t p.ừ ậ

Khi đ n m t khu làng. ế ộ Tích Sa g p m t ông lão.ặ ộ Chú h i:ỏ

- Th a c sĩ, g n đây có m t khu r ng nào cho tu sĩư ư ầ ộ ừ n c không?ẩ ư

- B ch Ð i đ c có. V y, xin ng iạ ạ ứ ậ ườ hãy ch đ ngỉ ườ cho tôi đ n đó.ế

M i nhìn chú, ông lão đã có c m tình, nên b ngớ ả ằ lòng d n chú đi. V a đi chú v a h i ông lão đ a danhẫ ừ ừ ỏ ị nh ng n i đi qua. Khi t i r ng ông lão nói:ữ ơ ớ ừ

- B ch Ð i đ c, đây là ch t t lành. Ngài hãy đâyạ ạ ứ ỗ ố ở và xu ng làng tôi kh t th c. Tích Sa nh n l i, và t đ yố ấ ự ậ ờ ừ ấ ngày ngày chú xu ng làng đ kh t th c.ố ể ấ ự

Dân chúng yêu kính chú khôn cùng và năn n : “Ð iỉ ạ đ c hãy đây th t lâu v i chúng tôi đ chúng tôi đ cứ ở ậ ớ ể ượ th tam quy ngũ gi i v i Ngài”. H cúng d ng nh ngọ ớ ớ ọ ườ ữ v t d ng c n thi t cho Tích Sa. M i khi nh n Tích Saậ ụ ầ ế ỗ ậ đ u chúc lành cho thí ch nh sau:ề ủ ư

32


- Mong thí ch đ c h nh phúc an vui. Mong thíủ ượ ạ ch kh i kh ách. ủ ỏ ổ

Sau hai tháng r ng n l c tu t p thi n đ nh, Tíchở ừ ỗ ự ậ ề ị sa ch ng qu A La Hán. B y gi Tôn gi Xá L i Ph t có ýứ ả ấ ờ ả ợ ấ đ nh thăm chú, nên b ch Ph t:ị ạ ậ

- B ch Th Tôn, con sẽ đi thăm chú ti u Tích Sa.ạ ế ể

- Ð c ng i c đi.ượ ươ ứ

Tôn gi đ n bên ng i b n c tri c a Ngài là Tônả ế ườ ạ ố ủ gi M c Ki n Liên.ả ụ ề

- Hi n huynh tôi sẽ đi thăm Tích Sa.ề

- Tôi cũng đi v i.ớ

Và t t c nh ng v Ð i đ t c a Ph t nh Ngài Caấ ả ữ ị ạ ệ ử ủ ậ ư Di p, A N u Lâu Ðà, u Ðà Di, Phú Lâu Na v. v...đ u điế ậ Ư ề cùng Tôn gi Xá L i Ph t đ thăm chú ti u r ng. Khiả ợ ấ ể ể ở ừ đoàn Thánh chúng đ n, dân c ti p đón n ng nhi t. Hế ư ế ồ ệ ọ vô cùng hân hoan khi th y v Thánh đ t Ph t n i danhấ ị ệ ử ậ ổ thiên h , và xin Ngài ban m t th i pháp. Nh ng Tôn giạ ộ ờ ư ả t ch i:- Ta đ n thăm chú ti u Tích Sa c a ta cái đã. ừ ố ế ể ủ

Khi Tích Sa đ c tin, chú xu ng làng thi l và làmượ ố ễ b n ph n c a m t chú ti u đ i v i nh ng v tr ngổ ậ ủ ộ ể ố ớ ữ ị ưở th ng đ y uy đ c c a mình. Ch ngh ng i đã đ cượ ầ ứ ủ ỗ ỉ ơ ượ dân c lo chu đáo t i m t ngôi chùa trong làng. H l pư ạ ộ ọ ậ l i l i th nh c u nghe pháp, m c d u tr i đã t i. Tôn giạ ờ ỉ ầ ặ ầ ờ ố ả

33


Xá L i ph t nói:ợ ấ - V y hãy đ t đèn lên và loan tin choậ ố Ph t t xa g n đ n nghe.ậ ử ầ ế

Khi dân làng t t u, Tôn gi Xá L i Ph t b o Tíchề ự ả ợ ấ ả Sa: - Này, Tích Sa, các thí ch c a con ng ý mu n ngheủ ủ ỏ ố pháp. Con hãy nói pháp cho h đi.ọ

Toàn th dân làng đ u đ ng thanh th a:ể ề ồ ư - B chạ Tôn gi , v Ð i đ c c a chúng con đây, không bi t gì ráo,ả ị ạ ứ ủ ế ngoài ra hai câu: “Mong gia ch đ c h nh phúc an vui,ủ ượ ạ mong gia ch thoát kh i kh ách.” Xin Ngài cho v khácủ ỏ ổ ị nói pháp cho chúng con nghe.

Khi y Tôn gi h i chú ti u:ấ ả ỏ ể - Tích Sa, nh ng làmư sao đ đ c h nh phúc an vui? Ng i ta làm th nào để ượ ạ ườ ế ể thoát kh ách? Con hãy gi ng r ng hai câu y:- Th aổ ả ộ ấ ư vâng, b ch Tôn gi . ạ ả

Tích Sa thăng tòa, gi ng nh n c ch y v kh đ ,ả ư ướ ả ề ổ ế nguyên nhân kh , Ni t Bàn và con đ ng đ a đ n t chổ ế ườ ư ế ị di t. Và chú k t lu n: - B ch ch Tôn gi , đó là đ ng điệ ế ậ ạ ư ả ườ c a m t v A La Hán đ thoát kh i kh ách, đ đ c anủ ộ ị ể ỏ ổ ể ượ vui.

- Gi i! Con đã thông thu c rành rẽ giáo pháp.ỏ ộ

Nh ng c dân nghe xong th i pháp đ u r t ng cữ ư ờ ề ấ ạ nhiên. M t s m ng vì lâu nay đ c cúng d ng m t vộ ố ừ ượ ườ ộ ị thông tu , nh ng m t s t ý b t mãn b o nhau: ệ ư ộ ố ỏ ấ ả

34


- Không dè Ð i đ c y thuy t pháp hay nh v y.ạ ứ ấ ế ư ậ T i sao lâu nay Ð i đ c c câm mi ng h n, không ch uạ ạ ứ ứ ệ ế ị nói gì c . Th t là gan lì. ả ậ

T t nh xá C p Cô Ð c, Ð c Th Tôn bi t đ cừ ị ấ ộ ứ ế ế ượ tâm ni m b t kính c a nh ng c dân này đ i v i Tíchệ ấ ủ ữ ư ố ớ Sa. Ngài đ ng lòng t bi, mu n cho h thoát kh i t i báoộ ừ ố ọ ỏ ộ xúc ph m m t v A La Hán, nên đích thân đ n làng thămạ ộ ị ế chú ti u. Khi th y Ð c Ph t đích thân đ n làng ch vì để ấ ứ ậ ế ỉ ể thăm Tích Sa dân làng m i hoàn toàn công nh n t mớ ậ ầ quan tr ng c a v Ð i đ c tí hon này. Ngài b o Tích Saọ ủ ị ạ ứ ả đ a Ngài lên t n núi cao nh t t đó có th nhìn xu ngư ậ ấ ừ ể ố bi n c , và h i:ể ả ỏ

- Tích Sa, khi đ ng trên đ nh núi này, nhìn quanhứ ỉ con th y gì?ấ

- B ch Th Tôn, con th y n c bi n mênh môngạ ế ấ ướ ể không b b n. ờ ế

- Con nghĩ gì khi th y đ i d ng?ấ ạ ươ

- B ch Th Tôn, con nghĩ: trong vô s ki p luânạ ế ố ế h i, ta đã đ bao nhiêu là n c m t đ khóc vì nh ngồ ổ ướ ắ ể ữ n i đau kh , n c m t ta có lẽ còn nhi u h n n cổ ổ ướ ắ ề ơ ướ trong b n bi n l n kia.ố ể ớ

- Ðúng l m, Tích Sa.ắ

R i Ngài đi thăm đ ng đá n i Tích Sa c trú: ồ ộ ơ ư35


- Con nghĩ gì khi c trú n i đây?ư ơ

- B ch Th Tôn, con nghĩ, ta đã ch t vô s l n, vôạ ế ế ố ầ s l n thi hài ta đã n m trên m t đ t này.ố ầ ằ ặ ấ

- Ðúng l m, Tích Sa! Không có m t n i nào trênắ ộ ơ m t đ t mà chúng sanh không x b thân m ng vô sặ ấ ả ỏ ạ ố l n đó.ầ ở

Và Ngài h i ti p:ỏ ế

- Tích Sa, khi con nghe ti ng h báo g m trongế ổ ầ r ng sâu con có s không?ừ ợ

- B ch Th Tôn, con không s . Trái l i m t ni mạ ế ợ ạ ộ ề yêu thích núi r ng l i tăng lên trong tâm th m con.ừ ạ ả

Và Tích Sa đã đ c cho Ph t nghe 60 bài th mìnhọ ậ ơ đã c m h ng t r ng sâu. Sau khi thăm các n i, Ð c Thả ứ ừ ừ ơ ứ ế Tôn t giã:ừ

- Tích Sa, bây gi ta tr v t nh xá. Con mu n điờ ở ề ị ố theo ta hay l i r ng?ở ạ ừ

- B ch Th Tôn, n u th y con (ch Tôn gi Xá L iạ ế ế ầ ỉ ả ợ Ph t) mu n con tr v , con sẽ tr v . Ngài mu n con ấ ố ở ề ở ề ố ở l i, con sẽ l i.ạ ở ạ

Tôn gi đoán bi t Tích Sa không mu n tr v nênả ế ố ở ề b o:ả

36


- Tích Sa, con hãy l i núi r ng, n u con mu nở ạ ừ ế ố v y.ậ

Tích Sa đ nh l Ph t và ch Tôn Gi r i quay trả ễ ậ ư ả ồ ở v r ng, sau khi đ a ti n các Ngài m t quãng xa. ề ừ ư ễ ộ

T i Di u Pháp đ ng trong t nh xá C p Cô Ð c,ạ ệ ườ ị ấ ộ khi chúng Tỳ kheo ng i bàn tán v h nh x ly c a Tíchồ ề ạ ả ủ Sa, h không ng t l i tán thán:ọ ớ ờ

- Khó thay nh ng gì Tích Sa đã làm, b t t c l iữ ỏ ấ ả ợ d ng, cung kính, đ rút vào n sâu trong r ng! Ð cưỡ ể ẩ ừ ứ Ph t nhân đó th t lên bài k th 75 trong kinh Pháp cú.ậ ố ệ ứ “M t n o đ ng d n đ n th l i, m t n o đ ng khácộ ẻ ườ ẫ ế ế ợ ộ ẻ ườ d n đ n Ni t Bàn. Hàng Tỳ kheo đ t đ ng Giác Ngẫ ế ế ệ ử ấ ộ khi hi u nh v y, không nên tham bám l i d ng thể ư ậ ợ ưỡ ế gian, mà hãy chuyên tâm vào h nh đ c c thi n đ nh”. ạ ộ ư ề ị

Thích Nữ Trí H i ả“M t trông th y s c r i thôi ắ ấ ắ ồTai nghe th y ti ng nghe r i thì không ấ ế ồTr tr l ng l ng cõi lòng ơ ơ ẳ ặNh nhàng ta b c ra vòng th gian.”ẹ ướ ế

37


4. Không Ðau Ru t B ngộ ằ Sau khi nh p Ni n Bàn, t i Câu Xá Hi có m t ôngậ ế ạ ộ

già nh Ngài A Thù h ng d n th u tri t đ c giáoờ ướ ẫ ấ ệ ựơ pháp nên th ng cúng d ng ch Tỳ kheo.ườ ườ ư

Ông Tr ng gi y có m t ng i con và m tưở ả ấ ộ ườ ộ ng i cháu kêu b ng c u. Khi ông Tr ng gi g n lâmườ ằ ậ ưở ả ầ chung, m i Ngài A Thù đ n ch ch c t vàng b c và th aờ ế ỉ ỗ ấ ạ ư v i Ngài A Thù r ng: ớ ằ

- Sau khi con qua đ i, hai đ a nh này, đ a nào tínờ ứ ỏ ứ m Ph t – Pháp thì Ngài ch ch c t c a báu đó cho nó...ộ ậ ỉ ỗ ấ ủ

V Tr ng gi y th a xong li n trúc h i th cu iị ưở ả ấ ư ề ơ ở ố cùng!

Sau m t th i gian khi hai đ a tr thành niên, Ngàiộ ờ ứ ẻ A Thù xét th y đ a cháu c a ông Tr ng gi l i m nấ ứ ủ ưở ả ạ ế m Ph t – Pháp, còn đ a con ông ta l i hoang ngh chộ ậ ứ ạ ị nên Ngài A Thù kêu ng i cháu c a ông ta đ n ch chườ ủ ế ỉ ỗ chôn c t c a báu y.ấ ủ ấ

Con ông Tr ng gi nghe đ c vi c đó, li n đ nưở ả ượ ệ ề ế Ngài A Nan h i:ỏ - C a cha m đ l i, ai đ c h ng?ủ ẹ ể ạ ượ ưở

Ngài A Nan tr l i: -ả ờ Dĩ nhiên là con c a ng i yủ ườ ấ đ c h ng! ượ ưở

38


Con ông Tr ng gi li n th a l i r ng:ưở ả ề ư ạ ằ - Nh v yư ậ t i sao c a cha tôi đ l i mà ông A Thù l i cho con c aạ ủ ể ạ ạ ủ em gái cha tôi?

Ngài A Nan nghe xong li n t c t c đ n ch Ngài Aề ứ ố ế ỗ Thù và d n d p h i Ngài A Thù r ng:ồ ậ ỏ ằ -T o sao. . . t iạ ạ sao? Nh v y Ngài ch ng ph i Sa Môn, không ph i Thíchư ậ ẳ ả ả ch ng t . . .ủ ử

Ngài A Thù bình t nh tr l i:ỉ ả ờ - Tôi là Thích ch ngủ t , tôi theo đúng kinh lu t đ quy t đ nh vi c đó.ử ậ ể ế ị ệ

Ngài A Nan gi n quá h i v n: -ậ ỏ ặ Kinh lu t nào d yậ ạ nh v y?. . .ư ậ

Khi đó các Tr ng lão Tỳ kheo đ u công nh n Ngàiưở ề ậ A Thù là ph i.ả Ngài A Nan và Ngài A Thù b t đ ng ý ki nấ ồ ế v i nhau, không hòa h p v i nhau ph i tr i qua m tớ ợ ớ ả ả ộ th i gian khá lâu nên trong trú x c a hai Ngài khôngờ ứ ủ ở có B Tát, T T đ c. ố ự ứ ượ

V n đ y đ c đ n kh p các n i, t t c m iấ ề ấ ượ ồ ắ ơ ấ ả ườ ph ng thi n tín đ u kh tâm và đau bu n nh t là cácươ ệ ề ổ ồ ấ thi n nam tín n trong dòng h Thích. ệ ữ ọ

M t hôm tình c ông La H u La du hóa đ n thànhộ ờ ầ ế Ca Duy La V , các n Thích ch ng t đ u cùng nhau raệ ữ ủ ử ề nghinh đón La H u La đ trình bày s vi c y và th aầ ể ự ệ ấ ư r ng: -T i sao Th Tôn m i Nê hoàn ( nh p di t) ch aằ ạ ế ớ ậ ệ ư

39


bao lâu mà chúng Tăng l i không hòa h p v i nhau nhạ ợ ớ ư th ? Chúng tôi tha thi t mu n ch Tăng hòa h p l i màế ế ố ư ợ ạ không bi t làm cách nào. Xin La H u La ch vẽ cho.ế ầ ỉ

Ông La H u La h ng d n:ầ ướ ẫ - Vi c đó d l m. . . Khiệ ễ ắ nào Ngài A Nan đ n đây các ng i ai có con nh khi raế ườ ỏ nghinh đón Ngài nh b ng theo, v a g p Ngài thì b nóớ ồ ừ ặ ỏ xu ng đ t. Dĩ nhiên là nó khóc. . . Ch c ch n Ngài A Nanố ấ ắ ắ h i t i sao các ng i b nó xu ng đ t và Ngài sẽ b oỏ ạ ườ ỏ ố ấ ả b ng chúng nó lên. Khi y quý v th a r ng khi nàoồ ấ ị ư ằ Tr ng lão (A Nan) và Ngài A Thù hòa h p thì chúng tôiưở ợ m i b ng chúng nó lên. . .ớ ồ

Ông La H u La h ng d n nh v y xong, ti p t cầ ướ ẫ ư ậ ế ụ lên đ ng du hóa. Sau đó m y hôm, Ngài A Nan đ n, 500ườ ấ ế Thích n b ng con ra nghênh đón Ngài và thi hành đúngữ ồ nh La H u La h ng d n, khi Ngài A Nan b o b ng lênư ầ ướ ẫ ả ồ và nói:

- T i sao con các ng i đ ra, b nó khóc nh v y,ạ ườ ẻ ỏ ư ậ các ng i không đau ru t? ! Các tín n dòng h Thíchườ ộ ữ ọ li n th a l i r ng:ề ư ạ ằ

- Dĩ nhiên là chúng tôi đau ru t, nh ng “không đauộ ư ru t b ng. . .” ộ ằ

Ngài A Nan c m thông đ c n i đau lòng c a 500ả ượ ổ ủ Thích n . . . nên quay v yêu c u h p chúng đ gi iữ ề ầ ọ ể ả

40


quy t v n đ v i Ngài A Thù. Khi h p cúng ti n ph ngế ấ ề ớ ọ ề ươ ti n xong. Ngài u Ba Ly h i:ệ Ư ỏ - A Thù có t i gì?ộ

Ngài A Nan li n th l th a r ng:ề ủ ễ ư ằ - Ngài A Thù không có t i gì, chính tôi m i là ng i có t i. . .ộ ớ ườ ộ

Khi nghe Ngài A Nan th a nh v y, trong chúngư ư ậ xúc đ ng đ n n i đ u ch y n c m t. Ngài A Nan li nộ ế ỗ ề ả ướ ắ ề đ n tr c Ngài A Thù đ sám h i.ế ướ ể ố

Vài ngày sau tin y loan truy n kh p n i, m iấ ề ắ ơ ườ ph ng thi n tín,nh t là các Thích n lũ l t kéo nhauươ ệ ấ ữ ượ đ n đ nh leã cúng d ng vui m ng không xi t k ! ! !ế ả ườ ừ ế ể

Ð ng Minhổ“Nh p th thì ph i tùy th i tùy duyên, đó là đi uậ ế ả ờ ề

không th chê trách, nh ng n u vì danh vì l i mà sân siể ư ế ợ t t đ , phá hòa hi p Tăng, đó là đi u đau bu n nh t c aậ ố ệ ề ồ ấ ủ hàng Ph t t , mà cũng là k đ c t i v i Ph t Pháp”.ậ ử ẻ ắ ộ ớ ậ

5. D y Kh Nóiạ ỉ

Ngày x a, có m t ông vua n c n , đã h n 70 tu i,ư ộ ướ ọ ơ ổ khi cao h ng li n ban ngay s c ch xu ng cho quan ch cứ ề ắ ỉ ố ứ và th n dân: “Ai d y kh nói đ c, nhà vua sẽ th ngầ ạ ỉ ượ ưở m t ngàn l ng vàng, các quan ai làm đ c sẽ thăngộ ượ ượ ch c cao, ai không làm đ c sẽ b c t ch c”.ứ ượ ị ấ ứ

41


L nh đ a ra, c tri u đình đ u xôn xao, lo l ng vôệ ư ả ề ề ắ cùng. X a nay có ai d y kh nói đ c bao gi . Ð t nhi n,ư ạ ỉ ượ ờ ộ ệ m t ông lão h n 70 tu i đ n xin vào y t ki n nhà vua.ộ ơ ổ ế ế ế Lão quỳ tr c b r ng tâu: -ướ ệ ồ Kh i b m Hoàng th ng,ả ẩ ượ th n có ngh gia truy n d y kh bi t nói, xin s n sàngầ ề ề ạ ỉ ế ẵ làm theo ý Hoàng th ng.ượ

Nhà vua h t s c hài lòng, nh ng ông Lão l i nóiế ứ ư ạ thêm: - Ngh d y kh nói r t công phu, ít nh t ph i 20ề ạ ỉ ấ ấ ả năm kh m i nói rõ ràng đ c nh ng i. V y th n xinỉ ớ ượ ư ườ ậ ầ nh n tr c 500 l ng vàng đ đi kh p n i tìm m t conậ ướ ượ ể ắ ơ ộ kh th t thông minh v d y. ỉ ậ ề ạ

Nhà vua nghe nói r t h ng thú li n ra l nh xu tấ ứ ề ệ ấ kho cho ông lão 500 l ng vàng. Ðình th n cũng m ngượ ầ ừ r nh trút đ c gánh n ng.ỡ ư ượ ặ

Nh ng khi ông lão v đ n nhà, v con ông khóc lócư ề ế ợ m ĩ nói v i ông: -X a nay có ai dám c gan g t nhà vuaầ ớ ư ả ạ

bao gi , ông có bi t d y kh bao gi đâu mà dám nh n.ờ ế ạ ỉ ờ ậ Nh v y thì ch có “tru di tam t c” mà thôi.ư ầ ỉ ộ

Ông lão c c i nói v i v con:ả ườ ớ ợ - Nghe chi mà nghe l m th ! Ð c Ph t đã d y đ i là vô th ng. Năm nay tôiắ ế ứ ậ ạ ờ ườ đã h n 70 tu i, nhà vua cũng v y, ch c chi vua còn s ngơ ổ ậ ắ ố

42


đ c đ n 20 năm n a. Mà vua ch t, tôi ch t thì chuy nượ ế ữ ế ế ệ chi cũng đ u xí xóa c , có chi mà lo!. . .ề ả

Thái Thanh

“Dù ti c th ng hoa kia v n r ng,ế ươ ẫ ụChán ghét nhi u c v n xanh t i”. ề ỏ ẫ ươ

6. M c Ki n Liên Tôn Giụ ề ả Trong hàng Thánh chúng hay trong m i đ i đ tườ ạ ệ ử

c a Ph t. M c Ki n Liên là v th n thông s m t. Trongủ ậ ụ ề ị ầ ố ộ m i tình hu ng, M c Ki n Liên th ng hay s d ngọ ố ụ ề ườ ử ụ phép th n thông, khi đi truy n giáo M c Ki n Liên dầ ề ụ ề ễ dàng chinh ph c đ c ng i. Nh ng pháp căn b n c aụ ượ ườ ư ả ủ s gi i thoát không ph i là th n thông. V i nghi p l cự ả ả ầ ớ ệ ự c a con ng i th n thông không th gi i c u. V i phépủ ườ ầ ể ả ứ ớ th n thông có th khu t ph c ng i đ c d dàng,ầ ể ấ ụ ườ ượ ễ nh ng ch a h n lòng ng i đã ch a oán gi n.ư ư ẳ ườ ừ ậ

Dù b Ph t qu , M c Ki n Liên v n s d ng phépị ậ ở ụ ề ẫ ử ụ th n thông đ làm ph ng ti n. Ngày vua L u Ly kéoầ ể ươ ệ ư binh đ i đ n dây hãm thành Ca Tỳ La V , M c Ki n Liênộ ế ệ ụ ề đã dùng th n thông đ n c u dòng h Thích Ca b báchầ ế ứ ọ ị h i, thành Ca Tỳ La V v n b h a thiêu. M c Ki n Liênạ ệ ẫ ị ỏ ụ ề cũng không c u đ c m b ng phép th n thông. Ngayứ ượ ẹ ằ ầ chính M c Ki n Liên cũng đã không th ng đ c nghi pụ ề ắ ượ ệ báo đ thoát ch t b i b n ngo i đ o, khi M c Ki n Liênể ế ở ọ ạ ạ ụ ề đ n truy n đ o thành Th t La Phi t. ế ề ạ ấ ệ

43


M t hôm, trên đ ng đi kh t th c, M c Ki n Liênộ ườ ấ ự ụ ề d ng chân tr c m t nhà bán bánh ít tr n, th bánhừ ướ ộ ầ ứ ng t mà không b c lá. Th y bà không đem v t th c raọ ọ ấ ậ ự cúng d ng, đoán bi t bà này có tâm keo ki t, M c Ki nườ ế ệ ụ ề Liên c tình đ ng l i ch đ i, đ bà gieo công đ cố ứ ạ ờ ợ ể ứ ph c đi n.ướ ề

Không nh ng không cúng d ng, bà còn xua đu iữ ườ ổ Tôn gi , bà nói: ả

- Làm gì mà sáng s m ông đ n đ ng án nhà tôiớ ế ứ th ? Ông có bi t r ng tôi đang hông bánh ch a có bán gìế ế ằ ư đ c c chăng? Xin m i ông đi mau cho v i đ sáng s mượ ả ờ ớ ể ớ tôi kh i m t hên.ỏ ấ

- Xin bà cho tôi m t n m c m, n u không bà choộ ắ ơ ế tôi m t cái bánh cũng đ c. M c Ki n Liên năn n .ộ ượ ụ ề ỉ

- Tôi nghèo l m ông i! Bà già nói, ông không th yắ ơ ấ nhà tôi đang xiêu v o sau tr n cu ng phong, ch a s aẹ ậ ồ ư ử đ c đ y à! Còn cái bánh, tôi đã b o bánh ch a chín mà,ượ ấ ả ư ông này l n th n th t.ẩ ẩ ậ

- N u bà không cho, tôi hóa phép làm gió th i s pế ổ ậ nhà bà luôn.

- À! Th ông bi t làm phép ? N u th t sế ế ư ế ậ ự ông có th bi n hóa ch t đ c, tôi sẽ cho.ể ế ế ượ

44


V i th n thông đã ch ng, M c Ki n Liên rùngớ ầ ứ ụ ề mình ba l n r i lăn ra ch t. Th y thây ch t khi p quá,ầ ồ ế ấ ế ế nh ng vì tâm keo ki t bà nói:ư ệ

- Ðã là xác ch t, còn ăn u ng gì đ c mà cho, giế ố ượ ờ ông còn l i báo đ i, tôi ph i chôn c t thây ma, th t đ nạ ờ ả ấ ậ ế kh !ổ

M c Ki n Liên đ ng d y và nói:ụ ề ứ ậ

- Gi này, tôi là ng i bình th ng, ăn u ng đ c,ờ ườ ườ ố ượ xin bà hãy đem v t th c cho tôi.ậ ự

- Tôi đã b o là tôi nghèo r t m ng t i mà, xin ôngả ớ ồ ơ hãy d i gót g p cho v i, đ tôi còn lo sanh k n a ch .ờ ấ ớ ể ế ữ ứ

- Bà đã bi t tôi có phép, M c Ki n Liên nói: S n cóế ụ ề ẳ t ng đá bên đ ng, n u bà không cho v t th c, tôi sẽả ườ ế ậ ự mang t ng đá th đè b p nhà bà ngay t c kh c. ả ả ẹ ứ ắ

Gi n quá, nh ng l i s s p nhà, nhân đang hâmậ ư ạ ợ ậ bánh (n u cách th y) bà m vung, ch n m t cái bánhấ ủ ở ọ ộ nào nh nh t đ cho, h u kh i r c r i. Lúc này, bà th yỏ ấ ể ầ ỏ ắ ố ấ cái bánh nào cũng to l n, cho thì thi t h i c v n và l i.ớ ệ ạ ả ố ờ Dù bánh đã đ c xoa d u đ kh i dính nhau, nh ng bàượ ầ ể ỏ ư càng xáo tìm cái bánh nh nh t thì bánh càng dính chùmỏ ấ v i nhau. Gi n quá, bà khuân c n i đ tr c M c Ki nớ ậ ả ồ ể ướ ụ ề Liên và nói: Ông h i tôi quá, làm bánh tôi dính chùm v iạ ớ

45


nhau h t. H ng h t r i, ông mang luôn c n i này v màế ỏ ế ồ ả ồ ề ăn cho th a. Th y ý cho bánh trong s t c gi n, nh ngỏ ấ ự ứ ậ ư thi n tâm đã b t đ u nhen nhúm. M c Kiên Liên g pệ ắ ầ ụ ắ m t cái bánh đ vào bình bát, r i t t bà già và ti p t cộ ể ồ ạ ừ ế ụ lên đ ng. ườ

M t l n khác, nhân đi kh t th c, ngang qua m tộ ầ ấ ự ộ khu v n r t nên th , M c Ki n Liên g p m t ph nườ ấ ơ ụ ề ặ ộ ụ ữ tu i trung niên r t là ki u di m. Bà này đón M c Ki nổ ấ ề ễ ụ ề Liên l i và m i vào r ng nói chuy n. Bi t chuy n ch ngạ ờ ừ ệ ế ệ ẳ lành, chu n b n u có b h i khi không chi u ý bà ta, thìẩ ị ế ị ạ ề sẽ đem s c th n thông ch ng tr , M c Ki n Liên t ch iứ ầ ố ả ụ ề ừ ố và nói:

- Bà không nên đem s c đ p mê ho c tôi, conắ ẹ ặ ng i c a bà bên ngoài vui t i, ng t ngào nhan s c,ườ ủ ươ ọ ắ nh ng ch c ch n lòng bà không khác m t cu n ch r i.ư ắ ắ ộ ộ ỉ ố Bà đang có m t tâm s u t ngh n nên m n s c đ pộ ự ấ ẹ ượ ắ ẹ s n có đ gi t th i gian, h u quên lãng t t c , xin l i, bàẵ ể ế ờ ầ ấ ả ỗ ch phi n, tôi th ng th n khuyên bà không nên ch i v iớ ề ẳ ắ ơ ớ l a, l i vào vũng sình, nguy hi m l m! Càng lao vào conử ộ ể ắ đ ng tr y l c, tâm h n càng thêm d b n. Trong vũngườ ụ ạ ồ ơ ẩ bùn, bà càng c v y vùng thì bà càng lún sâu, khó thoátố ẫ kh i t i l i. Thi n tâm c a bà ch a h n đã m t, bà nênỏ ộ ỗ ệ ủ ư ẳ ấ quay h ng ch a mu n l m đâu.ướ ư ộ ắ

46


Nghe nói đúng quá, bà ta gi t mình khóc sùi s t vàậ ụ th a:ư

- Th a Tôn gi ! Tôi v n bi t th , nh ng không cóư ả ẫ ế ế ư con đ ng nào h n. Tôi m n l c thú đ quên h t u nườ ơ ượ ạ ể ế ẩ khúc c a cu c đ i, quên quá kh đau th ng.ủ ộ ờ ứ ươ

M c Ki n Liên bình th n khuyên:ụ ề ả

- Thông th ng, v i nh ng đi u càng c quên thìườ ớ ữ ề ố càng nh , càng nh l i càng th y đau...càng đau thì lòngớ ớ ạ ấ càng căm t c, càng oán t c l i có th phát điên khùng.ứ ứ ạ ể Lúc đó, h t bi t ph ng c u ch a, đ i có hai conế ế ươ ứ ữ ở ờ ng i m nh nh t:ườ ạ ấ Ng i không có t i l i và Ng i cóườ ộ ỗ ườ t i l i mà bi t ăn năn, sám h i. Thân th , qu n áo dộ ỗ ế ố ể ầ ơ b n dùng n c gi t r a. N c trên sông ô u khi vàoẩ ướ ặ ử ướ ế bi n c đ u đ c lóng trong. Tâm h n nhi m đ y tr nể ả ề ượ ồ ễ ầ ầ c u, Ph t Pháp có năng l c làm cho trong s ch, thánhấ ậ ự ạ thi n. N u bi t sám h i bà sẽ h t t i, tăng ph c, trệ ế ế ố ế ộ ướ ở nên con ng i g ng m u.ườ ươ ẫ

- Nh ng t i l i quá nhi u, sám h i bao gi m iữ ộ ỗ ề ố ờ ớ h t t i?!! Bà ta nói, tôi đã m n ti n tài và s c đ p làmế ộ ượ ề ắ ẹ lung l c không bi t bao nhiêu ng i đàn ông nh d . Tôiạ ế ườ ẹ ạ đã phá tan h nh phúc c a nhi u gia đình, r i tôi cũng bạ ủ ề ồ ị ng i cùng phái nguy n r a, có l n tôi suýt toi m ng.ườ ề ủ ầ ạ Khinh ghét tôi b i ph n!ộ ầ

47


- V i giáo pháp c a Ph t, khi nghe bà b c l tâmớ ủ ậ ộ ộ h n, tôi sẽ tăng thêm t ái, không có khi d gì đâu.ồ ừ ễ

Nghe th , r t yên tâm, bà k :ế ấ ể -Tôi là con c aủ tr ng gi thành Ð c Xoa Tỳ La, tên là Liên Hoa S c,ưở ả ở ứ ắ lúc lên 16 tu i tôi l y ch ng, ch ng may cha ch ng ch tổ ấ ồ ẳ ồ ế s m, m ch ng tôi còn xinh đ p, và sinh lý còn c ngớ ẹ ồ ẹ ườ th nh, do đó bà khuynh đ o ch ng tôi, ph m t i lo nị ả ồ ạ ộ ạ luân. Quá bu n, tôi xin ly d , đ l i cho ch ng tôi m t béồ ị ể ạ ồ ộ gái, r i tôi đi lang thang nh k m t h n. Vì bu n, tôi l iồ ư ẻ ấ ồ ồ ạ k t b n v i m t chàng th ng gia tr tu i. Tôi nhà loế ạ ớ ộ ươ ẻ ổ ở vi c qu n gia, ch ng tôi l i đi đó đi đây đ buôn bán.ệ ả ồ ạ ể Làm ăn phát đ t, l m ti n c a l i sinh t t. M t chuy nạ ắ ề ủ ạ ậ ộ ế đi buôn xa tr v , ch ng tôi đem v m t h u thi p sonở ề ồ ề ộ ầ ế tr , g i nhà m t ng i b n h u. Th ng m n cẻ ở ở ộ ườ ạ ữ ườ ượ ớ đ n nhà b n hàn huyên, ch ng tôi ít ng nhà. Nghe bàế ạ ồ ủ ở con xì x m, tôi n i c n ghen, quy t tìm cho b ng đ cầ ổ ơ ế ằ ượ và ăn thua đ v i con qu cái đã ám h i gia đình tôi.ủ ớ ỉ ạ Không ng khi ch m m t nhau, h u thi p c a ch ng tôiờ ạ ặ ầ ế ủ ồ chính là con gái c a tôi v i đ i ch ng tr c.ủ ớ ờ ồ ướ

Oan trái gì mà ghê th ! Bà già tôi l i đi c p ch ngế ạ ướ ồ c a tôi. R i con tôi và tôi l i cùng chung m t ch ng.ủ ồ ạ ộ ồ X ng hô nh th nào cho ph i đ o lý? U n khúc như ư ế ả ạ ẩ ư th thì h i ai còn ch u đ ng n i?ế ỏ ị ự ổ

48


Khi t nh l i, không gi đ c thăng b ng c a tâmỉ ạ ữ ượ ằ ủ h n, tôi l i b nhà ra đi, m n nh ng cu c truy hoan đóồ ạ ỏ ượ ữ ộ đây đùa c t cho quên s u. Chuy n đ i c a tôi quá biợ ầ ệ ờ ủ th m, Tôn gi có đ năng l c đ c u v t tôi chăng?ả ả ủ ự ể ứ ớ

Nghe tâm s não nùng c a Liên Hoa S c, M c ki nự ủ ắ ụ ề Liên đem thuy t duyên sanh, thi n ác, nghi p báo, nhânế ệ ệ qu luân h i gi ng gi i cho Liên Hoa S c nghe.ả ồ ả ả ắ

Khi th y Liên Hoa S c có th h i tâm, M c Ki nấ ắ ể ồ ụ ề Liên h ng d n Liên Hoa S c v bái y t Ð c Ph t. Liênướ ẫ ắ ề ế ứ ậ Hoa S c h t lòng sám h i, tinh t n tu hành, ch ng baoắ ế ố ấ ẳ lâu ch ng qu A La Hán và có th n thông s m t bênứ ả ầ ố ộ phái n . Trong khi, M c Ki n Liên đã là b c th n thôngữ ụ ề ậ ầ s m t bên phái nam. ố ộ

Trong hàng Thánh Chúng. M c Ki n Liên khôngụ ề nh ng là v th n thông s m t, b n tánh r t năng đ ngữ ị ầ ố ộ ả ấ ộ mà còn là m t v có hi u đ o h n h t. M t hôm, nhộ ị ế ạ ơ ế ộ ớ m , M c Ki n Liên v n d ng th n thông đi kh p m iẹ ụ ề ậ ụ ầ ắ ọ n i đ tìm m . Khi vào đ a ng c, M c Ki n Liên th yơ ể ẹ ị ụ ụ ề ấ m không ch ch n đ a ng c, mà còn đói kh ng khi p,ẹ ỉ ở ố ị ụ ủ ế c th vô cùng g y y u. Ð ph c h i s c l c cho m làơ ể ầ ế ể ụ ồ ứ ự ẹ bà Thanh Ð , M c Ki n Kiên đem c m dâng cho m .ề ụ ề ơ ẹ M ng quá, bà Thanh Ð dùng tay trái che bát đ cho tùừ ề ể nhân khác không th y th c ăn, tay ph i b c c m đ aấ ứ ả ố ơ ư vào mi ng. Nh ng than ôi! C m thành than đ , bà khôngệ ư ơ ỏ

49


th nào ăn đ c. M c Ki n Liên r i n c m t, lòngể ượ ụ ề ơ ướ ắ bu n vô t n! M c Ki n Liên v n đ m i ph ng ti n đồ ậ ụ ề ậ ủ ọ ươ ệ ể c u m , nh ng v n không có k t qu . ứ ẹ ư ẫ ế ả

Tr v b ch Ph t s tình và h i lý do. V i tinhở ề ạ ậ ự ỏ ớ th n t ái, Ph t nói: M c Ki n Liên, lúc sanh ti n mầ ừ ậ ụ ề ề ẹ ông đã h y báng Ph t, m ng Tăng, bà không tin nhânủ ậ ắ qu luân h i. Ð c bi t bà r t b n x n, ch ng bao gi bả ồ ặ ệ ấ ỏ ẻ ẳ ờ ố thí cho ai, k c b thí cho con ki n h t g o. Vì th , sauể ả ố ế ạ ạ ế khi ch t bà ph i ch u qu báo nh th . Ông tuy là conế ả ị ả ư ế ng i hi u đ o, th ng cha nh m , mu n đ n đápườ ế ạ ươ ớ ẹ ố ề thâm ân, nh ng s c c a cá nhân gi i h n, dù đã có th nư ứ ủ ớ ạ ầ thông, m t mình ông cũng không th gi i c u nghi pộ ể ả ứ ệ l c c a bà Thanh Ð . Ông hãy đ i đ n r m tháng b y,ự ủ ề ợ ế ằ ả ngày ch Tăng mãn h , thi t l Vu Lan nh ch Tăngư ạ ế ễ ờ ư chú nguy n, m ông m i thoát kh i c nh đ a ng c. ệ ẹ ớ ỏ ả ị ụ

Theo nh l i Ph t d y, ngày R m tháng b y, M cư ờ ậ ạ ằ ả ụ Ki n Liên s m s a trai diên, dâng cúng m i ph ngề ắ ử ườ ươ Tăng, và nh th n l c c a ch Tăng chú nguy n.ờ ầ ự ủ ư ệ

Qu nh v y, v i đ o nghi p t n tu 3 tháng, chả ư ậ ớ ạ ệ ấ ư Tăng không nh ng giúp cho bà Thanh Ð , mà nhi uữ ề ề nhi u ng i khác trong ngày đó cũng thoát kh i c nhề ườ ỏ ả đ a ng c t i tăm.ị ụ ố

Kinh Vu Lan, l Vu Lan, và g i là ngày R m xá t iễ ọ ằ ộ vong nh n có t đó. Vu Lan B n có nghĩa là m s i dâyơ ừ ồ ở ợ

50


treo ng c cho ng i có t i. Trung Qu c g i là gi i đ oượ ườ ộ ố ọ ả ả huy n. ề

Vào th i Ð c Ph t, Xá L i Ph t và M c Ki n Liênờ ứ ậ ợ ấ ụ ề là hai cánh tay đ c l c c a đ c Ph t. C hai đã làm choắ ự ủ ứ ậ ả ngo i đ o kính s . Xá L i Ph t đã dùng trí tu bi n tàiạ ạ ợ ợ ấ ệ ệ chinh ph c b n go i đ o. V i dũng khí kiên c ng năngụ ọ ạ ạ ớ ườ đ ng. M c Ki n Liên dùng th n thông l n l t b nộ ụ ề ầ ấ ướ ọ ngo i đao. B i th hàng ngo i đ o r t ghét M c Ki nạ ở ế ạ ạ ấ ụ ề Liên h n h t, và tìm c h i b c h i. ơ ế ơ ộ ứ ạ

M t hôm trên đ ng đi du hóa tr v , Xá L i ph tộ ườ ở ề ợ ấ và M c Ki n Liên b đ đ B o L c Noa, thu c phái Niụ ề ị ồ ệ ả ặ ộ Ki n T , th ng g i là phái lõa hình đem g y g c raề ử ườ ọ ậ ộ ch n đ ng gây s : B n này h i Xá L i Ph t: “Trongậ ườ ự ọ ỏ ợ ấ chúng cháng m ng (t x ng c a phái lõa hình) có saạ ự ư ủ môn không?” V n b c trí tu , đoán bi t đ c ý đ c aố ậ ệ ế ượ ồ ủ B o L c Noa, Xá L i ph t nói: “Chúng chánh m ng saả ạ ợ ấ ạ môn không. Chúng Thích Ca sa môn có, n u A La Hán cònế tham ái là không có k ngu si”. Không hi u ý, t ng đó làẻ ể ưở l i khen mình, h đ cho xá L i Ph t đi. ờ ọ ể ợ ấ

B n lõa hình xây qua h i M c ki n Liên. Gi ngọ ỏ ụ ề ọ đanh thép, M c Ki n Liên đáp: “Trong chúng c a cácụ ề ủ ông làm gì có sa môn”. Cho là gi ng tr ch th ng, b n lõaọ ị ượ ọ hình t c gi n, vác g y g c đánh M c Ki n Li n. Khôngứ ậ ậ ộ ụ ề ề ch u n i tr n đòn, M c Ki n Liên b t t nh, t ng là đ chị ổ ậ ụ ề ấ ỉ ưở ị

51


th đã ch t, b n lõa hình b đi...Xá L i Ph t tr l i tìmủ ế ọ ỏ ợ ấ ở ạ xem b n nh th nào. Th y M c Ki n Liên b t t nh thânạ ư ế ấ ụ ề ấ ỉ th tím b m, máu ra lai láng, Xá L i Ph t l y cà sa làmể ầ ợ ấ ấ võng đ a M c Ki n Liên v t nh xá. Ð i chúng h i M cư ụ ề ề ị ạ ỏ ụ Ki n Liên: “Tôn gi là b c có th n thông, sao l i ch uề ả ậ ầ ạ ị thua thi t đ n th ?”. M c Ki n Liên li n đáp: ệ ế ế ụ ề ề

“Vì b t ng , h n n a, khi nghi p l c đ n, ch m tấ ờ ơ ữ ệ ự ế ỉ ộ ch Th n còn ch a th đ c, hu ng là phát Thông”. Nóiữ ầ ư ể ượ ố xong Tôn gi vào Ni n bàn. Khi nghe tin M c Ki n Liênả ế ụ ề b ám h i, vua A Xà Th đã ph n n và đã h l nh truyị ạ ế ẫ ộ ạ ị nã b n lõa hình. Khi có tên nào b b t, nhà vua cho xọ ị ắ ử b ng cách ném s ng vào h m l a.ằ ố ầ ử

Sau khi h a tán M c Ki n Liên, Ngài Xá L i Ph t,ỏ ụ ề ợ ấ Mã Túc và Mãn Túc đã đem hài c t c a M c Ki n Liênố ủ ụ ề v trình Ph t. Ph t t p h p chúng Tỳ kheo l i và d y:ề ậ ậ ậ ọ ạ ạ

Này các v Tỳ kheo! Hãy chiêm ng ng hài c t c aị ưỡ ố ủ M c Kiên Liên. Ðã mang s c thân, ch c ch n còn nghi pụ ắ ắ ắ ệ ph i tr . Nh c th ph i ch u vô th ng. Do đó, sinh t ,ả ả ụ ể ả ị ườ ử tr nghi p là chuy n th ng tình. Không có gì ph iả ệ ệ ườ ả hoang mang lo s . Khi xã báo thân con ng i nên giợ ườ ữ tâm h n không nên mê mu i, oán thù, sân gi n. Trongồ ộ ậ các nghi p, c n t nghi p là nghi p n ng nh t. M cệ ậ ử ệ ệ ặ ấ ụ Ki n Liên vì tuyên d ng giáo pháp mà ph i t n n đóề ươ ả ử ạ là m t vinh d , đáng cho t t c noi g ng...ộ ự ấ ả ươ

52


Minh Tuệ

“Còn thân 5 m là còn nghi p l c ph i tr . Ng iấ ệ ự ả ả ườ đ o sĩ h n k th ng tình là m m c i tr c cái ch t,ạ ơ ẻ ườ ỉ ườ ướ ế không oán h n, than khóc, ti c nu i, mê m ”. ờ ế ố ờ

7. Bát C m Cúng D ngơ ườ

Thu Ð c Ph t còn t i th , h ng ngày Ph t vàở ứ ậ ạ ế ằ ậ hàng đ t đi kh t th c đ m i ng i có duyên gieo h tệ ử ấ ự ể ọ ườ ạ gi ng lành vào th a ru ng ph c c a mình.ố ử ộ ướ ủ

Trong mùa an c , Ph t th ng th trai c a thí chư ậ ườ ọ ủ ủ ph n đông là hàng c sĩ, luân phiên nhau mang th c ănầ ư ứ s n vào T nh xá cúng d ng.ẵ ị ườ

Trong gi i t i gia c a Ð c Ph t, có m t ng i h cớ ạ ủ ứ ậ ộ ườ ọ trò tuy c a c i không b ng ai nh ng l i khá giàu lòngủ ả ằ ư ạ t t. Phiên chàng cúng d ng th ng vào nh ng ngàyố ườ ườ ữ cu i tháng. Nh ng b a c m gi n d không ph i quý giáố ữ ữ ơ ả ị ả v ph m ch t, mà quý vì chàng đ t đó t t c lòng thi tề ẩ ấ ặ ấ ả ế tha thành kính c a m t đ a con thu n hi u, mà lòngủ ộ ứ ầ ế chân thành l m khi làm c m đ ng đ n ch Thiên. . .ắ ả ộ ế ư

Khi sao mai v a ló d ng, chàng th c d y, s a so nừ ạ ứ ậ ử ạ v t ch t đ h cho vào chi c bình tr ng trong, đ lênớ ấ ề ồ ế ắ ể chi c bàn con b ng g chiên đàn, m t gia b o c a mế ằ ỗ ộ ả ủ ẹ chàng thu c dòng Bà La Môn đ l i cho chàng. Chi c bànộ ể ạ ế

53


đã m y đ i dùng làm bàn s p đ cúng t trong các bu iấ ờ ắ ồ ế ổ l .ễ

Kế đó, nh ng món rau đ u chính chàng tr ng l yữ ậ ồ ấ v n nhà đ c t tay chàng n u n ng.ở ườ ượ ự ấ ướ

Hôm nào cũng nh hôm nào, b a c m chàng s aư ữ ơ ử so n cúng d ng Ð c Ph t cũng mang tr n t t c lòngạ ườ ứ ậ ọ ấ ả thành kính vui m ng. Chàng kh n nguy n cho c mừ ẩ ệ ơ chàng cúng d ng là b a c m đ y Pháp v , tuy chàngườ ử ơ ầ ị bi t v n li ng tu h c c a mình không đ c bao nhiêu vàế ố ế ọ ủ ượ gia th l i còn t h i h n c s hi u bi t c a mình n a.ế ạ ệ ạ ơ ả ự ể ế ủ ữ

Nh ng không bi t t i sao tâm chàng th y hoan hư ế ạ ấ ỷ và tin t ng r ng nh ng b a c m đ n gi n c a mìnhưở ằ ữ ữ ơ ơ ả ủ mang đ n cho ng i th d ng t t c ni m thanh t nh,ế ườ ọ ụ ấ ả ề ị hoan h . Và đó cũng là ngu n an i l n lao nh t trongỷ ồ ủ ớ ấ ki p s ng hi n t i c a chàng. ế ố ệ ạ ủ

M t tr i lên khá cao, chàng vui v mang th c ăn điặ ờ ẻ ứ cúng d ng Ð c Ph t. Con đ ng đi vào T nh xá Kỳườ ứ ậ ườ ị Hoàn th t êm tr m l ng. Chàng không bao gi ng mậ ả ầ ặ ờ ắ mây bay hoa n , b c chân chàng nh nhàng thanhở ướ ẹ thoát l t qua không k p nhu m b i đ ng, lòng ch loướ ị ố ụ ườ ỉ quá ng Ð c Ph t không k p th d ng...ọ ứ ậ ị ọ ụ

Nh ng có m t hôm, ra kh i nhà m t đ i, m tư ộ ỏ ộ ỗ ắ chàng d ng l i, bóng dáng m t sinh v t th t th u d iừ ạ ộ ậ ấ ể ướ

54


n ng hè. Ðó là m t con chó g y gu c, lông lá r ng h t,ắ ộ ầ ộ ụ ế t ng m ng l gh loét hi n rõ d i ánh m t tr i chóiừ ả ở ẻ ệ ướ ặ ờ chang. B n chân nó kh ng khiu xiêu v o không đ n iố ẳ ẹ ỡ ổ chi c thân v n đã quá g y còm!ế ố ầ

Hình nh nó đánh h i đ c th c ăn đang xách trênư ơ ượ ứ tay nên l m la l m lét ti n l i g n. Nó không bi t nói,ấ ấ ế ạ ầ ế nh ng đôi m t van nài, b t ng r ti u t y c a nó,ư ắ ộ ướ ủ ủ ề ụ ủ đ nóí lên đ c v i chàng r ng: “Tôi không đ c ăn tủ ượ ớ ằ ượ ừ lâu l m”.ắ

Chàng đ ng kh ng l i. B y gi , tr c m t chàngứ ự ạ ấ ờ ướ ắ ch có hình nh c a m t sinh v t đói l , mà trong tayỉ ả ủ ộ ậ ả chàng l i có s a, c m và th c ăn. Th t may ph c choạ ữ ơ ứ ậ ướ nó quá! Chàng ng i xu ng bên đ ng, m bình bát ra,ồ ố ườ ở bày các th c ăn tr c m t nó. Con chó ăn không k p th ,ứ ướ ặ ị ở chàng h i h p nhìn con v t cùng chia s t v i nó s b ngồ ộ ậ ớ ớ ự ằ lòng, ni m vui hy h u đang âm th m tràn ng p tâm h n.ề ữ ầ ậ ồ Trong m t thoáng chi c bình đ h , c m, th c ăn h tộ ế ề ồ ơ ứ ế s ch. Bây gi con chó no, thong th ra đi. Chàng trôngạ ờ ả theo b c chân c a nó, gi đây ch c ch n v ng ch iướ ủ ờ ắ ắ ữ ả trên con đ ng và n m t n c i tho i mái. Nh ng,ườ ở ộ ụ ườ ả ư khi chó v a kh t d ng sau r ng cây tr c c a T nh xá,ừ ấ ạ ặ ướ ử ị chàng nhìn l i bình đ h và li n c m v i th c ăn s chạ ề ồ ễ ơ ớ ứ ạ nh n, lo s kinh hoàng! M t tr i r i bóng chàng lùn x nẵ ợ ặ ờ ọ ủ trên m t đ ng v y là v a đúng ng . T i thì không dám,ặ ườ ậ ừ ọ ớ

55


lùi cũng không đành, sau m t giây, thu h t can đ m,ộ ế ả chàng h n h r o b c vào T nh xá mà n c m t lănớ ở ả ướ ị ướ ắ tròn theo m hôi. ồ

Ð c th Tôn dùng hu nhãn soi rõ s tình. Ngàiứ ế ệ ự ng i yên, đôi m t nh hai vì sao sáng, n c i hoan hồ ắ ư ụ ườ ỷ t bi n t i làm sáng m t vùng tr i.ừ ở ươ ộ ờ

Chàng nào dám ngó lên, đôi m t e dè dán ch tắ ặ xu ng đôi bàn chân tê d i. Tuy nhiên, chàng quy tố ạ ế không d i Ph t, quy t thú th t h t t i l i c a mình, màố ậ ế ậ ế ộ ỗ ủ cũng không dám mong c u đ c Ph t tha th .ầ ượ ậ ứ

- B ch Th Tôn! Hôm nay con có l i n ng vôạ ế ỗ ặ cùng...và ti ng chàng r t l i nh d n nh t c ngh n...ế ứ ạ ỏ ầ ư ắ ẹ

Ð c Ph t ôn t n khuy n khích nh th ng l :-ứ ậ ồ ế ư ườ ệ Hôm nay ph i phiên con đem c m cúng d ng Nh Laiả ơ ườ ư đó không?

- B ch Th Tôn!...Ti ng chàng n c n trong n cạ ế ế ứ ở ướ m t. ắ Xin Ngài th t i cho con. V a r i tr c T nh xá, conứ ộ ừ ồ ướ ị g p con chó gh đói l con lú l n quên m t gi trai c aặ ẻ ả ẫ ấ ờ ủ Th Tôn, con l đem bình bát th c ăn cho con chó ănế ỡ ứ h t. T i con xu n ng c, vô l n ng n không bi t ng nế ộ ẩ ố ễ ặ ề ế ầ nào.

Nh ng, m t vùng hào quang gi a đôi mày Ð cư ộ ữ ứ Ph t phóng ra ánh ng i T nh xá nh nh ng hôm Ph tậ ờ ị ư ữ ậ

56


lên Pháp tòa kh i đi m nói bài kinh trác tuy t. Ti ngở ể ệ ế Ngài ngân vang, t ái tròn đ y:ừ ầ

- “Mùa h này, Nh Lai mu n cho các con bi t, chạ ư ố ế ỉ có hôm nay Nh Lai th d ng m t b a cúng d ng r tư ọ ụ ộ ữ ườ ấ thanh t nh c a m t v đ i thí ch , đ y đ Pháp v trongị ủ ộ ị ạ ủ ầ ủ ị m t b a cúng d ng”. ộ ữ ườ

Di u Ch ng ệ ươ“Ph ng s chúng sanh t c cúng d ng Ch Ph t”. ụ ự ứ ườ ư ậ

8. V n Naiườ

Vào m t thu xa x a, t i thành Ba La N i n c nộ ở ư ạ ạ ướ Ấ Ð , có m t khu r ng xanh t t, r m r p. M t đàn nai quyộ ộ ừ ố ậ ạ ộ t l i đó sinh s ng. Lúc m i di c đ n chúng không kh iụ ạ ố ớ ư ế ỏ ph p ph ng lo s , m i ngày chúng ph i c t phân nhauậ ồ ợ ỗ ả ắ canh phòng, n u có nguy h i thì lo t m đ ng t u thoát,ế ạ ầ ườ ẩ nh ng d n d n d d m, m t ngày, hai ngày, m t tháng,ư ầ ầ ọ ẫ ộ ộ hai tháng cho đ n c năm v n không th y d u hi u gìế ả ẫ ấ ấ ệ đi m ch m t tai bi n có th x y ra, nên chúng yên lòngề ỉ ộ ế ể ả sinh s ng m t cách hi n lành thanh th n, vui v . Nh ngố ộ ề ả ẻ ư m t vi c đáng bu n đã x y ra gi a chúng. M t con naiộ ệ ồ ả ữ ộ nay tánh kiêu hãnh, h p hòi, n i máu háo danh đòi lênẹ ổ làm chúa đ u đàn, song l lùng gì t cách, tài năng vàầ ạ ư tâm đ a c a h n, ai mà tôn h n làm chúa đ u đàn? ị ủ ắ ắ ầ

57


Ch ng k ph i qu y, d lu n, con nào theo hayẳ ể ả ấ ư ậ không theo, h n v n mang râu đ i mũ x ng là nai chúaắ ẫ ộ ư đ u đàn. R i b ng nh ng mánh khoé d dành, muaầ ồ ằ ữ ỗ chu c, van l n d n d n h n cũng lôi đ c m t s naiộ ơ ầ ầ ắ ượ ộ ố nh d theo h n. Th là đàn nai thu n nh t khi m iẹ ạ ắ ế ầ ấ ớ đ n, bây gi b chia ra làm hai. Tuy v y chúng v n s ngế ờ ị ậ ẫ ố l n l n v i nhau trong khu r ng đó. Năm này qua nămẫ ộ ớ ừ khác, chúng s ng và ti p t c sinh sôi n y n , m i đó màố ế ụ ẩ ở ớ bây gi m i đàn c a chúng đ u có t i năm trăm con.ờ ỗ ủ ề ớ Chúng s ng đây nh v y đã không bi t bao nhiêu ngàyố ở ư ậ ế r i mà ch ng có đi u gì tai bi n, nên tâm h n chúng trồ ẳ ề ế ồ ở nên gi n d vô t . Chúng t ng m i loài, m i v t chungả ị ư ưở ọ ọ ậ quanh cũng đ u nh chúng nên không đ phòng. Khôngề ư ề ng ,ø trong khi đó, ông vua Ph m Ð t Ða thành Ba Laơ ạ ạ ở N ïi đã nghe tin đ n v chúng, ông l p tâm đ dành m tạ ồ ề ậ ể ộ ngày dò bi t chúng t p trung v đó đ c , ông sẽ kéoế ậ ề ủ ả quân đ n vây b t h t đ làm th t. S m n khi ông bi tế ắ ế ể ị ớ ọ ế rõ tình hình đàn nai đã quy t nh ý ông ch đ i, ôngụ ư ờ ợ c t quân đ n bao vây. C đàn nai đ u không đ ý. Lúcắ ế ả ề ể đ u t ng ng i ta đi ch i hay làm vi c gì, không dèầ ưở ườ ơ ệ vòng vây m i lúc m t th t ch t, nhìn phía nào cũng th yỗ ộ ắ ặ ấ toàn g m giáo, cung tên, chúng ho ng h t lên, con nàyươ ả ố ch y báo con kia, hoang mang nh n nháo, s hãi, kh ngạ ố ợ ủ khi p tràn lan, b ng ch c khu r ng, t m an lành c aế ỗ ố ừ ổ ấ ủ chúng tr thành khu r ng l a, phen này đành ph i ch tở ừ ử ả ế

58


h t không còn cách gì thoát kh i. Qu v y, vua đã raế ỏ ả ậ l nh vây ch t khu r ng r i châm l a đ t đ b t th t l nệ ặ ừ ồ ử ố ể ắ ị ớ bé m t l n. Tr c c nh nguy bi n c p bách y, m t conộ ầ ướ ả ế ấ ấ ộ nai chúa đ u đàn v n thông minh nhân t đ c tônầ ố ừ ượ tr ng ngay t đ u, dõng d c đ ng lên tuyên b cho cọ ừ ầ ạ ứ ố ả hai đàn nai bi t, nó sẽ đi th ng t i vua, trình bày ý ki nế ẳ ớ ế xin hoãn s ch t cho c đàn và t ng th nào cũng đ cự ế ả ưở ế ượ nhà vua ch p thu n. Khi nghe qua l i tuyên b , ngo iấ ậ ờ ố ạ tr con nai đ u đàn kiêu hãnh, vì t ái không bi u l vừ ầ ự ể ộ ẻ hân hoan, còn con nào con n y đ u sáng c con m t lên,ấ ề ả ắ l y l i s bình tĩnh đ ch đ i. Nai chúa nhân t m tấ ạ ự ể ờ ợ ừ ộ mình m o hi m ra đi. ạ ể

Khi trông th y nó, thì bao nhiêu mũi tên, giáo mácấ châu l i. Nh ng, “ ! Con nai này hình thù đ p quá, đạ ư Ồ ẹ ể b t s ng, ch b n, ch gi t”. Nghe m t ng i trong đámắ ố ớ ắ ớ ế ộ ườ quân nói v y, các ng i khác h ng ng theo, con naiậ ườ ưở ứ kh i b ch t, nh ng đã l t vào tay đám quân. Nó xin đ aỏ ị ế ư ọ ư tr c m t nhà vua. V a đ n nó li n quỳ xu ng trìnhướ ặ ừ ế ề ố bày:

- “Th a nhà vua, hôm nay nhà vua h l nh vây đ tư ạ ệ ố r ng đ b t chúng tôi làm th t, d u bi t m ng s ng đãừ ể ắ ị ẫ ế ạ ố n m trên dao th t, chúng tôi không trái l nh, song thi tằ ớ ệ ế nghĩ đàn chúng tôi có t i m t ngàn con, n u chúng tôiớ ộ ế ph i ch t m t l n đ làm món ng thi n, thì nhà vuaả ế ộ ầ ể ự ệ

59


cũng ch dùng đ c đôi ba ngày đ u, đ n ngày th t ,ỉ ượ ầ ế ứ ư th năm ch c th t chúng tôi sẽ b sình thúi t ph i đ đi,ứ ắ ị ị ắ ả ổ sau đó nhà vua mu n dùng th t chúng tôi n a cũng khóố ị ữ lòng. V y đi u hay nh t, chúng tôi xin h a m i ngày tậ ề ấ ứ ỗ ự đem thân đ n n p nhà vua m t con đ nhà vua làm th t,ế ạ ộ ể ị nh v y món ng thi n đ c t i t n, ngon lành màư ậ ự ệ ượ ươ ắ chúng tôi cũng s ng thêm đ c ít lúc, kh i b ch t m tố ượ ỏ ị ế ộ cách oan u ng vô d ng”. ổ ụ

Nhà vua nghe xong t m t c khen chí lý, li n truy nấ ắ ề ề l nh cho nai lui v và không quên d n ph i gi l i h a,ị ề ặ ả ữ ờ ứ và h l nh gi i vây, kéo quân v . Khi y ông li n y t l nhạ ị ả ề ấ ề ế ị cho toàn dân bi t không ai đ c phép xâm ph m khuế ượ ạ r ng b t nai. N u ai th y nai đi v ph thì ph i d n đ nừ ắ ế ấ ề ố ả ẫ ế cung vua, không đ c phá phách, ngăn ch n hay b tượ ậ ắ gi t. Còn đàn nai thì lo s p đ t th t đi n p mình. Sángế ắ ặ ứ ự ạ này m t con nai x uộ ấ s b thui trên l a. Sáng n l i m tố ị ử ọ ạ ộ con nai x u s khác b đ a vào c ăn c a nhà vua... ấ ố ị ư ỗ ủ

Ăn th t nai vài ba hôm, nhà vua l i h l nh choị ạ ạ ị hoãn 10, 15 ngày l i ti p t c con nai khác đ n n pạ ế ụ ế ạ m ng. L n này đ n phiên m t con nai đang ch a, nóạ ầ ế ộ ử đ n tr c nai đ u đàn kiêu hãnh c a nó van xin cho nóế ướ ầ ủ đi phiên sau, bây gi ch n con nai khác đi thay, vi n lẽờ ọ ệ nó s p sinh. Ð n phiên nó n p m ng nó không có tránhắ ế ạ ạ né, đ a đ y kêu oan, nh ng nghĩ đ a con trong b ngư ẩ ư ứ ụ

60


s p sinh, ch a đ n phiên mà ph i b ch t thì r t t i, chiắ ư ế ả ị ế ấ ộ b ng cho nó sinh xong, nó sẽ đi n p m ng. Ng ng conằ ạ ạ ư nai đ u đàn kiêu hãnh kh kh không ch u, n n tầ ư ư ị ộ ạ m ng nhi c: “M y không đi, đây ai d i gì đi ch t th choắ ế ầ ạ ế ế m y”. Con nai ch a ríu ríu ra v tìm đ n nai chúa nhânầ ử ề ế t đàn nai kia c u kh n. V a nghe qua, nai chúa nhânừ ở ầ ẩ ừ t ch p nh n li n. Nó suy nghĩ ch n con nào đi thay thừ ấ ậ ề ọ ế bây gi d gì đã có, thôi ta hãy đi n p m ng, n u khôngờ ễ ạ ạ ế thì t c kh c ch t r i h t c đám, nó li n bình tĩnh ra đi.ứ ắ ế ụ ế ả ề Khi v a đ n ph thì m i ng i xúm l i ch tr , tr mừ ế ố ọ ườ ạ ỉ ỏ ầ tr : “Con nai đ p quá!”. Có ng i mu n ch n l i, nh ngồ ẹ ườ ố ậ ạ ư nh l nh nhà vua nên t c t c đ a nó đ n cung đình. ớ ệ ứ ố ư ế

V a th y nó nhà vua ng c nhiên h i: “Nay t iừ ấ ạ ỏ ớ phiên ng i sau?” Nai chúa nhân t đáp: “Không ph i”ươ ừ ả và trình bày đ y đ lý do mà nó đi n p m ng s m nhầ ủ ạ ạ ớ ư v y. Nhà vua nghe xong li n đ i ra dáng đăm chiêu nghậ ề ổ ỉ ng i: “Không ng , không ng , trong loài thú mà có conợ ờ ờ nai đ u đàn này v a thông minh, v a nhân t đ i đ ,ầ ừ ừ ừ ạ ộ v a cam đ m thành tín nh v y. Nó là chúa đ u đàn c aừ ả ư ậ ầ ủ chúng nó, nó bi t th ng yêu đùm b c, bi t can đ m hyế ươ ọ ế ả sinh cho s sinh t n c a đàn nó nh v y. Còn ta, ta làự ồ ủ ư ậ ng i, là chúa đ u đàn c a m t đám th n dân r ng l n,ườ ầ ủ ộ ầ ộ ớ ta có b ng nó không? Li u khi th n dân ta b bao vây sátằ ệ ầ ị h i, ta có đ trí l c thông minh, nhân t , can đ m đ đ iạ ủ ự ừ ả ể ố phó v i s nguy hi m nh nó không? Có lẽ ta sẽ khôngớ ự ể ư

61


b ng! Không b ng! N u bây gi ta ch nghĩ đ n m tằ ằ ế ờ ỉ ế ộ chút khoái kh u trong giây lát mà gi t nó, thì khác nào taẩ ế t chôn vùi l ng tâm sâu thêm m t t ng n a. Ta gi tự ươ ộ ừ ữ ế nó t c là ta gi t m t đ o lý s ng cao th ng, gi t m tứ ế ộ ạ ố ượ ế ộ tình th ng r ng l n, m t lòng qu c m hy sinh, t c làươ ộ ớ ộ ả ả ứ gi t h t nh ng gì cao quí nh t c a cu c đ i. Ôi! N uế ế ữ ấ ủ ộ ờ ế cu c đ i không t bi, thi u trí tu , không dũng c m, chộ ờ ừ ế ệ ả ỉ là cu c đ i tr ng r ng t i tăm, ta còn m t mũi nào độ ờ ố ỗ ố ặ ể x ng mình là m t ông vua trong loài ng i trên chúngư ộ ườ ở nó”.

Con nai chúa nhân t v n đ ng quỳ yên đ i l nh,ừ ẫ ươ ợ ị nhà vua sau m t h i chìm đ m trong ý nghĩ miên man,ộ ồ ắ v t ng i th ng mình, l v hân hoan nh v a tìm raụ ồ ẳ ộ ẻ ư ừ chân lý, ông dùng h t l i ca ng i nai chúa, h l nh đ aế ờ ợ ạ ị ư nó tr v r ng và truy n cho toàn dân t nay không aiả ề ừ ề ừ đ c phép xâm ph m đ n khu r ng, cũng nh không aiượ ạ ế ừ ư đ c phép phá nai, b t nai, gi t nai làm th t. T nay đànượ ắ ế ị ừ nai tr l i đ i s ng yên lành nh tr c d i s th ngở ạ ờ ố ư ướ ướ ự ươ yêu chăm sóc c a nai chúa sáng su t nhân t (m t ti nủ ố ừ ộ ề thân c a Ð c Ph t) và cũng t đây khu r ng này mangủ ứ ậ ừ ừ tên là R ng Nai hay V n Nai (L c Uy n).ừ ườ ộ ể

Lúc Ð c Ph t ra đ i, V i Nai này l i m t l n đ cứ ậ ờ ườ ạ ộ ầ ặ bi t n i ti ng, tr thành m t trong b n ch đ ng tâmệ ổ ế ở ộ ố ỗ ộ c a Ph t giáo. Vì sau khi Ð c Ph t thành đ o, Ngài li nủ ậ ứ ậ ạ ề

62


tìm đ n năm ông đ o sĩ nhóm Ki u Tr n Nh đang tuế ạ ề ầ ư t i V n Nai đ chuy n bánh xe pháp l n đ u tiên choạ ườ ể ể ầ ầ h nghe.ọ

L i m t thu xa x a khác, có 500 v tiên v a điạ ộ ở ư ị ừ ngang qua ch này thì g p đoàn cung n c a nhà vua điỗ ặ ữ ủ du ngo n, li n đ ng lòng mê đ m mà b sa đ a, nên chạ ề ộ ắ ị ọ ỗ này cũng có tên là Ch Tiên đ a x ( Isipatana – ch cácư ọ ứ ỗ v tiên đ a). ị ọ

Gi i Ð c. ớ ứNg i bi t “đ o” t t không khoe. ườ ế ạ ấNg i bi t “nghĩa” t t không tham. ườ ế ấNg i bi t “đ c” t t không thích ti ng tăm l ngườ ế ứ ấ ế ừ

l y. ẫ

9. Duyên X a Nghi p Cũư ệCâu chuy n sau đã x y ra m t nhà giàu t i Trungệ ả ở ộ ạ

Qu c ngày x a. Truy n th ng “C i gia vi t ” (bi n nhàố ư ề ố ả ự ế thành chùa) b t ngu n t đó. ắ ồ ừ

M t gia đình r t giàu s a so n nhà c a đón dâu.ộ ấ ử ạ ử Phú ông đang b n r n v i vi c đám c i thì gia nhânậ ộ ớ ệ ướ vào báo, có m t s n Tăng đ n kh t th c hóa duyên. V nộ ơ ế ấ ự ố là ng i m đ o, Phú ông v i vàng ra nghinh ti p, m iườ ộ ạ ộ ế ờ

63


s vào nhà, th nh ng i gh th ng khách. Nh ng v Sư ỉ ồ ở ế ượ ư ị ư ch ch ng trích tr ng đ ng c i ha h . L lùng tr cỉ ố ượ ứ ườ ả ạ ướ c ch c a nhà S , nh ng Phú ông không dám có ý nghĩử ỉ ủ ư ư đ y là ng i cu ng. B i, trông m i dáng v Ngài đ u cóấ ườ ồ ở ọ ẻ ề tiêu phong đ o c t, phú ông quy t đ y không ph i làạ ố ế ấ ả ng i th ng gi b . Ng c nhìn đôi m t sáng nh saoườ ườ ả ộ ướ ắ ư c a nhà S , phú ông b t giác r i l quỳ m p xu ng:ủ ư ấ ơ ệ ọ ố - B ch Hòa Th ng, đ t ngu d t, nay có ph c duyênạ ượ ệ ử ố ướ đ c ng i chi u c , xin ng i t bi d y b o!ượ ườ ế ố ườ ừ ạ ả

- Hà hà. Chúng sanh mê mu i, làm t i ác tày tr iộ ộ ờ còn hí h ng đánh tr ng th i kèn.ử ố ổ

Trong khi nhà S nói v y, thì t nhà sau v ng lênư ậ ừ ọ ti ng l n kêu th ng thi t. V S ti p: -ế ợ ố ế ị ư ế Con heo đó là cha ng i ngày tr c. Vì tham ti c cái gia tài, ông đã tái sanhươ ướ ế làm con heo sau chu ng nhà ng i.ồ ươ

Phú ông đ m đìa n c m t, b ch:-ầ ướ ắ ạ B ch Hòaạ Th ng, qu đúng nh v y, cha con khi s p ch t cượ ả ư ậ ắ ế ứ thao th c ti c cái gia tài c a c i m t đ i m hôi n cứ ế ủ ả ộ ờ ồ ướ m t này, và d n đi d n l i chúng con ph i gi gìn đ ngắ ặ ặ ạ ả ữ ừ hoang phí.

Nói r i, v i b o gia nhân đình ch vi c gi t heo.ồ ộ ả ỉ ệ ế Nhà S l i nói ti p: - Còn đ a con gái ng i s p c iư ạ ế ứ ươ ắ ướ cho con ng i là ai bi t không?ươ ế

64


- B ch Hòa Th ng, đó là đ a con gái nhà lángạ ượ ứ gi ng c a con. Hai tr có c m tình v i nhau t nh , nênề ủ ẻ ả ớ ừ ỏ khi chúng thành niên, con cho tác h p thì có gì sai qu y.ợ ấ

- Hà hà. M i bà bà cháu cháu đó, mà nay đã v vớ ợ ợ ch ng ch ng. Than ôi, chúng sanh có m t nh mù.ồ ồ ắ ư

- B ch Hòa Th ng, xin Hòa Th ng t bi khai thạ ượ ượ ừ ị cho k ngu mu i. Con không đ c rõ thánh ý.ẻ ộ ượ

- Có gì là m m t đâu, ch vì ng i không th y!ờ ị ỉ ươ ấ Ð a con gái kia là m ng i ngày tr c. Do vì khi s pứ ẹ ươ ướ ắ ch t, ng i l u luy n đ a cháu n i không n r i, nênế ườ ư ế ứ ộ ỡ ờ th n th c đ u thai l i cõi đ i đ s ng g n nó.ầ ứ ầ ạ ờ ể ố ầ

Phú ông nh m l i, thì qu nhiên cô gái thua c uẩ ạ ả ậ con 4 tu i, nghĩa là cô ra đ i đúng lúc bà m ông m t,ổ ờ ẹ ấ lúc con trai ông lên 4.

- B ch Hòa Th ng, qu nh Ngài nói, m con khiạ ượ ả ư ẹ m t đã c m ch t tay đ a cháu n i, bà r t yêu cháu vì nóấ ầ ặ ứ ộ ấ là đ a cháu trai duy nh t. Nay s tình v y thì con khôngứ ấ ự ậ dám làm vi c ác tày đình th kia. Xin Hòa Th ng ch ngệ ế ượ ứ minh cho con đ c th phát xu t gia bi n nhà thànhượ ế ấ ế chùa.

R p trang hoành cho ti c c i trong ch c lát đ cạ ệ ướ ố ượ s a l i thành đ o tràng. Phú ông cung th nh S lên phápử ạ ạ ỉ ư tòa thuy t pháp cho bá tánh đ n d và coi đám c i.ế ế ự ướ

65


Nghe xong th i pháp, m i ng i đ u xin quy y Tam B o,ờ ọ ườ ề ả t b sát sanh, chú r xin cha theo v Hòa Th ng v núiừ ỏ ể ị ượ ề tu hành, còn cô dâu nguy n tr n đ i v y ph ng d ngệ ọ ờ ở ậ ụ ưỡ cha m cho đ n khi hai thân khu t núi, r i cô cũng xu tẹ ế ấ ồ ấ gia.

Thích Nữ Trí H i. ả“Cu c th t r p cao, con ng i nh kép hát ộ ế ợ ạ ườ ưÐ i thay nhi u l p, bi t ai m ai con? ổ ề ớ ế ẹLuân chuy n lâu đ i, t ng ng i d ng ng i l ể ờ ưở ườ ư ườ ạÐ i nay thù oán, té ra cha m tr c không hay!” ờ ẹ ướ

10. Ca L u Ðà Diư

u Ðà Di (UDÀYI) là m t viên đ i th n r t đ cƯ ộ ạ ầ ấ ượ s ng ái c a đ c vua T nh Ph n. Ông có bi t tài t ch củ ủ ứ ị ạ ệ ổ ứ các v n đ kinh t tài chánh và ngo i gi o... Nh ng cũngấ ề ế ạ ạ ư có m t t t khá l n là vô cùng háo s c, đ m nguy t sayộ ậ ớ ắ ắ ệ hoa. Chính ông là ng i đã hi n k cho đ c vua T nhườ ế ế ứ ị Ph n l p tam cung l c vi n, tuy n m cung phi đem s iạ ậ ụ ệ ể ộ ợ tóc mỹ nhân đ c t chân Hoàng t T t Ðat Ða d o n .ể ộ ử ấ ạ ọ

Khi đã đ c tin con mình đã thành đ o, đi b giáoượ ạ ố nhi u n i mà ch a ch u v thăm nhà, vua T nh Ph n vôề ơ ư ị ề ị ạ cùng nôn nóng, liên ti p Ngài phái li n chín v c n th nế ề ị ậ ầ thân tín m i Ð c Ð o S v thành Ca Tỳ La V . Ðáp l iờ ứ ạ ư ề ệ ạ

66


s ch mong c a đ c vua, sau khi g p Ph t và ngheự ờ ủ ứ ặ ậ pháp, chín v s gi đ u t nh ng , quên ph t đi s m nhị ứ ả ề ỉ ộ ứ ứ ệ c a mình, xin c o tóc s ng đ i Sa môn và l n l t đ củ ạ ố ờ ầ ượ ắ qu c . L n th m i u Ðà Di ph ng m ng ra đi, th nhả ả ầ ứ ườ Ư ụ ạ ỉ đ c Ð c Ð o S tr v thăm quê cũ, dù ông cũng r tượ ứ ạ ư ở ề ấ l y lòng c m đ ng khi nghe nh ng th i pháp c a Ngài,ấ ả ộ ữ ờ ủ nh ng u Ðà Di v n tr v phò vua giúp n c như Ư ẫ ở ề ướ ư tr c. ướ

Mãi đ n lúc vua T nh Ph n m t, u Ðà Di m i tế ị ạ ấ Ư ớ ừ quan, b l i hàng ch c tòa dinh th nguy nga cùng hàngỏ ạ ụ ự trăm thê thi p l ng l y, c o b râu tóc s ng đ i kh t sĩ.ế ộ ẫ ạ ỏ ố ờ ấ Ð ghi d u l n đ i thay vĩ đ i này ông đ i tên là Ca L uể ấ ầ ổ ạ ổ ư Ðà Di (KALUDÀYI). Tuy đã thay đ i th c ăn, hình th c,ổ ứ ứ cùng n p sinh ho t nh ng các c t t c a Ca L u Ðà Diế ạ ư ố ậ ủ ư v n còn, vì th ông đã gây ra khá nhi u r c r i cho Ð cẫ ế ề ắ ố ứ Ð o s , Tăng đoàn cũng nh chính b n thân ông. ạ ư ư ả

V a gia nh p Tăng đoàn, Ca L Ðà Di đã đ n g pừ ậ ư ế ặ Ð c Ð o s than phi n r ng di n tích t m t a c doứ ạ ư ề ằ ệ ấ ọ ụ Ngài h n đ nh cho ch Tăng th t là khiêm t n so v iạ ị ư ậ ố ớ thân hình to béo c a S . Ð c Th Tôn li n ch lu t choủ ư ứ ế ề ế ậ phép S đ c m r ng kích th c t m n m ng i, m iư ượ ở ộ ướ ấ ệ ồ ỗ b thêm n a t c.ề ử ấ

Có đ c t m t a c ng ý, Ca L u Ðà Di v n ch aượ ấ ọ ụ ư ư ẫ ư t a thi n đ c, vì ti ng qu kêu n ào làm tâm t xaoọ ề ượ ế ạ ồ ư

67


đ ng. Th là trong lúc các b n đ ng ph m h nh đangộ ế ạ ồ ạ ạ ng i thi n đ nh, Ca L u Ðà Di li n đi ch tre, chu t cungồ ề ị ư ề ẻ ố tên đ đi b n qu . Sau gi t nh t a, các th y Tỳ kheoể ắ ạ ờ ỉ ọ ầ kinh ho ng khi th y xác qu n m đ y v n, vì vua quanả ấ ạ ằ ầ ườ thành Ca Tỳ La v n l ng danh v i tài x th . Chuy nố ừ ớ ạ ủ ệ đ n tai Ph t, Ca L u Ðà Di b Ngài khi n trách m t tr nế ậ ư ị ể ộ ậ nên thân. Ch a h t, m t hôm trên đ ng đi kinh hành,ư ế ộ ườ đ c Ð o sứ ạ ư b t g p m t sàng tòa cao ng t ngh u đ tắ ặ ộ ấ ể ặ gi a ngã ba đ ng, Ca L u Ðà Di đang n m đong đ aữ ườ ư ằ ư trên chi c g ng dây n y. . . Ð ng s đ c m i xu ngế ườ ầ ươ ự ượ ờ ố và Ð c Ð o s ph i ch thêm m t gi i c m n a: “Khôngứ ạ ư ả ế ộ ớ ấ ữ đ c giăng võng quá cao”. ượ

Nh s h ng d n c a Ð c Ð o s và các b nờ ự ướ ẫ ủ ứ ạ ư ạ đ ng ph m h nh Ca L u Ðà Di g t r a d n nh ng t pồ ạ ạ ư ọ ử ầ ữ ậ khí quan liêu v ng gi , duy có m t đi u gây r c r iươ ả ộ ề ắ ố không ít cho S và Tăng đoàn là S khó lòng t ch khiư ư ự ủ th y bóng mỹ nhân.ấ

M t hôm đang ng i trong t nh th t, ch t thoángộ ồ ị ấ ợ th y m t thi u n di m l đi ngang, quên ph t là mìnhấ ộ ế ữ ễ ệ ứ đã xu t gia, Ca L u Ðà Di li n t t xu ng gi ng thi nấ ư ề ụ ố ườ ề ch y ra ch n đ ng ng i đ p. Chuy n đ n tai Ph t, Sạ ậ ườ ườ ẹ ệ ế ậ ư b r y la n ng n và th ch a h n.ị ầ ặ ề ề ừ ẳ

L i th ch gi đ c m t n a: l n khác Ca L u Ðàờ ề ỉ ữ ượ ộ ử ầ ư Di không ch y ra ch n đ ng ng i đ p nh ng ng iạ ậ ườ ườ ẹ ư ồ

68


trong t nh th t S không nín đ c dăm l i trêu ch c.ị ấ ư ượ ờ ọ L n này Ca L u Ðà Di l i ph ph c d i chân Ð c Ð oầ ư ạ ủ ụ ướ ứ ạ s nguy n. . . sẽ không ch c gh o ng i đ p n a. . . Xuiư ệ ọ ẹ ườ ẹ ữ x o cho S nhi u Hoàng phi và cung n c a vua Bình Sa,ẻ ư ề ữ ủ trên đ ng đi l Ph t l i đi qua t nh th t c a S . Đ ngườ ễ ậ ạ ị ấ ủ ư ươ s li n khua chìa khóa l ng k ng đ g i s chú ý c aự ề ẻ ẻ ể ợ ự ủ thiên h . Đ tr h u ho n, Ð c Ð o s cho phép Ca L uạ ể ừ ậ ạ ứ ạ ư ư Ðà Di đ c d i t nh th t ra cu i v n đ tránh c nh. ượ ờ ị ấ ố ườ ể ả

Chuy n r c r i l i x y đ n v i nhà s đa tình nàyệ ắ ố ạ ả ế ớ ư trên đ ng đi kh t th c: Ca L Ðà Di ôm bát đ ng b tườ ấ ự ư ứ ấ đ ng tr c nhà mỹ nhân…Ð c Ð o s đành ch gi i:ộ ướ ứ ạ ư ế ớ “Tỳ kheo kh t th c xong ph i đi không đ c n n ná l iấ ự ả ượ ấ ạ nhà ng i đ p”.ườ ẹ

Ði u lu t này đ c Ca L u Ðà Di h t s c tônề ậ ượ ư ế ứ tr ng, S ch đ ng ngoài đ ng l dòm vào thôi. Cóọ ư ỉ ứ ườ ộ ng i mách Ph t, Ngài l p t c ch gi i. Ca L u Ðà Diườ ậ ậ ứ ế ớ ư li n ng i trên ng ch c a, Ð c Ð o s c m ng i n i c a,ề ồ ạ ử ứ ạ ư ấ ồ ơ ử S bèn chui vào k t c a c a gia ch …Nhi u phen S bư ẹ ử ủ ủ ề ư ị các ông b ho c đ ng phu quân c a mỹ nhân vây đánhố ặ ấ ủ ph i ch y th c m ng, v t c y cùng bát.ả ạ ụ ạ ấ ả

Tai ti ng c a Ca L u Ðà Di bay t i t p đ n h ngế ủ ư ớ ấ ế ươ th t c a Ð c Ð o s , sau các l i khi n trách, Ngài t biấ ủ ứ ạ ư ờ ể ừ đích thân giáo hoá S , c m không đ c r i xa Ngài. Như ấ ượ ờ ờ v y, Ca L u Ðà Di d n d n b đ c thói cũ, tinh c n tuậ ư ầ ầ ỏ ượ ầ

69


t p, không bao lâu đ c A La Hán qu .ậ ắ ả Vi c l n đã xong,ệ ớ Tôn gi Ca L u Ðà Di dùng h t năng l c c a mình đả ư ế ự ủ ể ph ng s m i ng i. Tôn gi t ra x ng đáng xu t s cụ ự ọ ườ ả ỏ ứ ấ ắ trong vi c giúp Ð c Ph t t ch c Tăng đoàn và h ngệ ứ ậ ổ ứ ướ d n qu n chúng bình dân, vì hành chánh và ngo i giaoẫ ầ ạ là m t trong nh ng bi t tài c a Tôn gi . Tôn gi cònộ ữ ệ ủ ả ả đ c Ð c Ð o s phái đi gi ng hòa nh ng v tranhượ ứ ạ ư ả ữ ụ ch p trong dân chúng. Và b t c cu c hi m khích nào,ấ ấ ứ ộ ề dù gây go cách m y, khi Tôn gi đã nhúng tay vào đ uấ ả ề đ c hòa gi i r t t t đ p.ượ ả ấ ố ẹ

V sau do nh ng d nghi p c a quá kh , Tôn giề ữ ư ệ ủ ứ ả Ca L u Ðà Di đã đi m nhiên th t ch d i nhát dao c aư ề ị ị ướ ủ tên hung b o, khi Tôn gi mu n c u h n ra kh i bùnạ ả ố ứ ắ ỏ nh c a d c v ng. ơ ủ ụ ọ

“Ð n cây mà ch a đào h t c i r thì nhánh v n raố ư ế ộ ễ ẫ hoài, đo n tr ái d c mà ch a s ch căn g c thì kh nãoạ ừ ụ ư ạ ố ổ sanh tr l i mãi”. ở ạ

11. Ph t Pháp Nan Vănậ

M t thu n , Ph t ng t i t nh xá Kỳ Hoàn có 500ộ ở ọ ậ ự ạ ị thi n tín đ n xin Ngài gi ng pháp. Ð c Th Tôn khôngệ ế ả ứ ế h phân bi t giai c p dòng h sang hèn. V i ai, Ngàiề ệ ấ ọ ớ cũng gi ng d y bình đ ng nh nhau, gi ng nh n cả ạ ẳ ư ố ư ướ

70


m a r i t không trung xu ng th m nhu n ngàn câyư ơ ừ ố ấ ầ n i c m t cách vô t .ộ ỏ ộ ư

Nh ng dù Ngài ân c n gi ng d y, m y ng i kiaư ầ ả ạ ấ ườ ng i nghe pháp m t cách l đãng. Ông thì ngũ g c; ôngồ ộ ơ ụ l y tay gõ hoài trên m t đ t; ng i c lay mãi m tấ ặ ấ ườ ứ ộ nhánh cây; k ngó mông lung trên tr i; ch có m t ng iẻ ờ ỉ ộ ườ chăm chú nghe. Tôn gi A Nan đ ng qu t h u Ph t,ả ứ ạ ầ ậ ng c nhiên v c ch c a năm ông khách nên khi h v aạ ề ử ỉ ủ ọ ừ ra v , Ngài li n h i Ph t:ề ề ỏ ậ

- B ch Th Tôn, th i pháp c a Ngài gi ng nhạ ế ờ ủ ả ư s m r n vang không trung, mà ch có m t ng i chămấ ề ỉ ộ ườ chú nghe, còn m y ng i kia đ u l đ ng h t s c. ấ ườ ề ơ ả ế ứ

- Này A Nan, ông ch a bi t rõ v năm ng i y?ư ế ề ườ ấ

- B ch Th Tôn, không.ạ ế

- Ng i đ u tiên đã làm thân r n 500 đ i, th ngườ ầ ắ ờ ườ khoanh tròn n m ng nên đ n ki p này h n cũng cònằ ủ ế ế ắ gi c t t y, ch ng có l i nào c a ta l t vào tai h n.ữ ố ậ ấ ẳ ờ ủ ọ ắ

- B ch Th Tôn. Nh ng ki p y x y ra liên ti pạ ế ữ ế ấ ả ế hay có xen kẽ? Khi thì h n mang thân ng i, lúc mangắ ườ thân tr i.ờ

- Khi khác làm r n. Không th nào k đ c nh ngắ ể ể ượ ữ ki p luân h i c a h n. Nh ng có 500 ki p liên ti p, h nế ồ ủ ắ ư ế ế ắ làm r n và th ng ng li bì. ắ ườ ủ

71


Ng i dùng tay gõ gõ trên m t đ t, đã 500 đ i làmườ ặ ấ ờ m i k t t trong lòng đ t nên ki p này h n v n còn giố ế ổ ấ ế ắ ẫ ữ thói quen y. ấ

Ng i c lay đ ng nhánh cây, là 500 đ i làm khườ ứ ộ ờ ỉ quen leo trèo nên bây gi h n không tài nào ng i yênờ ắ ồ m t ch .ộ ỗ

Ng i hay nhìn mông lung trên tr i, đã t ng làmườ ờ ừ chiêm tinh 500 đ i, nên bây gi v n còn thói quen.ờ ờ ẫ

Ng i chăm chú nghe l i ta, đã t ng đ c t ng kinhườ ờ ừ ọ ụ V đà 500 đ i nên quen chăm chú c n m t nh lúc ngheệ ờ ầ ậ ư m t chú. ậ

- Nh ng B ch Th Tôn, l i Ngài d y, con th yư ạ ế ờ ạ ấ th m t n x ng t y, mà l i sao h l i l là?ấ ậ ươ ủ ạ ọ ạ ơ

- A Nan, b ông t ng giáo lý c a ta d nghe l mộ ưở ủ ễ ắ sao?

- B ch Th Tôn! Ch ng lẽ Ngài cho nó khó nghe?ạ ế ẳ

- Ðúng th .ế

- T i sao?ạ

- Này A Nan, nh ng ng i này trong vòng luân h iữ ườ ồ đã trãi qua nhi u ki p ch a t ng nghe đ n tên Tamề ế ư ừ ế B o, cho nên bây gi h không th thâm nh p giáoả ờ ọ ể ậ pháp. Ra vào cu c t sanh vô t n, h ch quen ngheộ ử ậ ọ ỉ

72


ti ng nói c a súc sanh. H n n a, h còn tiêu phí g n h tế ủ ơ ữ ọ ầ ế thì gi trong vi c ăn u ng, vui ch i, múa hát, và khôngờ ệ ố ơ th nghe theo l i ta gi ng.ể ờ ả

- B ch Th Tôn! Vì lý do gì h không th ngheạ ế ọ ể pháp?

Không l a nào m nh nh l a tham ái, đ t cháy h tử ạ ư ử ố ế m i loài ch ng ch a m t c ng c . Vào ki p h a, h a taiọ ẳ ừ ộ ọ ỏ ế ỏ ỏ thiêu r i toàn th gi i không ch a l i m t th gì nh ngụ ế ớ ừ ạ ộ ứ ư l a này cháy có gi i h n trong m t th i gian, trong vòngử ớ ạ ộ ờ m t thái d ng h . Vì th ta nói r ng không l a nàoộ ươ ệ ế ằ ử b ng l a tham ái, không k m k p nào b ng sân h n,ằ ử ề ẹ ằ ậ không l i nào nh l i si mê, và không dòng sông nàoướ ư ướ b ng sông ái d c. Ngài nói k : ằ ụ ệ

L a nào b ng tham d c? ử ằ ụNg c nào b ng tâm sân? ụ ằL i nào b ng mê đ m? ướ ằ ắSông nào b ng ái hà? ằ(Pháp cú 251)

Thích N Nh Th y – Nh Ð c ữ ư ủ ư ứ“Chi u chi u nghe ti ng chuông ngân ề ề ếLòng nh xoá h t tham sân h n thù. ư ế ậCu c đ i là ki p phù du ộ ờ ếS m còn, t i m t, mau tu thân mình”.ớ ố ấ

73


12. Tâm Nhìn

X a có m t v Tỳ kheo, c t m t cái am trên m tư ộ ị ấ ộ ộ s n núi v ng v đ tu t p thi n đ nh. D i chân núi làườ ắ ẻ ể ậ ề ị ướ m t con sông, có m t chuy n đò qua l i. V Tỳ kheoộ ộ ế ạ ị mu n h s n hoá đ o ph i đi qua chuy n đò y. K đ aố ạ ơ ạ ả ế ấ ẻ ư đò là m t lão m u tu i trên 50, còn kho m nh. ộ ẫ ổ ẻ ạ

M t hôm, khách qua sông th y k đ a đò khôngộ ấ ẻ ư ph i là lão m u n a, mà m t thi u n a r t duyên dángả ẫ ữ ộ ế ữ ấ đ p đẽ, dung nghi trang tr ng, c ch thanh cao. H i raẹ ọ ử ỉ ỏ m i hay r ng, ng i con gái không bi t ng i x nào,ớ ằ ườ ế ườ ở ứ m t ngày n , t i xin lão m u tr và giúp bà m t tayộ ọ ớ ẫ ở ọ ộ đ a khách qua sông. Th y nàng xinh đ p, l i đoan trang,ư ấ ẹ ạ lão m u vô cùng th ng m n. ẫ ươ ế

T đó, khách sang sông thăm th y ngo n c nh m iừ ầ ạ ả ỗ ngày m i đông. Có lẽ ai cũng thích qua đò đ đ c ng mỗ ể ượ ắ dung nhan giai nhân và cái v th t tha m m m i c aẻ ướ ề ạ ủ tay ngà đ a mái chèo nh trên m t n c. Th y Tỳ kheoư ẹ ặ ướ ầ th nh tho ng có vi c ph i h s n, cũng qua đò. Nh ngỉ ả ệ ả ạ ơ ư có đi u l , khi qua bên kia sông r i, khách ch tr có m tề ạ ồ ỉ ả ộ ti n, cô gái đòi th y ph i tr hai ti n. V Tỳ kheo ng cề ầ ả ả ề ị ạ nhiên h i t i sao l y ti n đ t h n. Cô gái c i nói: M iỏ ạ ấ ề ắ ơ ườ ọ ng i qua đò ch có qua đò thôi. Còn th y, ngoài vi cườ ỉ ầ ệ qua đò, th y còn ng m tôi n a nên ph i tr g p đôi.ầ ắ ữ ả ả ấ

74


Không lý cãi c lôi thôi v i m t cô gái, v Tỳ kheo đànhọ ớ ộ ị ph i ch u tr cho cô hai ti n. ả ị ả ề

L n sau, có vi c ph i h s n. V Tỳ kheo b cầ ệ ả ạ ơ ị ướ xu ng đò không dám nhìn cô mà úp m t xu ng lòng đò.ố ặ ố Ð n b n, m i ng i lên tr ti n đò, đ n l t th y, côế ế ọ ườ ả ề ế ượ ầ gái b t tr g p t .Th y h i: L n tr c, cô b o tôi quaắ ả ấ ư ầ ỏ ầ ướ ả đò nhìn cô ph i tr g p hai, nay tôi không h nhìn cô màả ả ấ ề ch úp m t xu ng đò, t i sao cô đòi g p t ? Cô gái nóiỉ ặ ố ạ ấ ư r t nghiêm trang: M y l n tr c, th y ch dùng m tấ ấ ầ ướ ầ ỉ ắ nhìn n i m t và bên ngoài c a tôi. Hôm này th y dùngơ ặ ủ ầ tâm và nhìn h t toàn thân bên trong c a tôi nên ph i trế ủ ả ả g p t . Nghe xong, th y Tỳ kheo phát lên c i và hìnhấ ư ầ ườ nh có s ng . Ngo nh l i cô gái đò đã bi n đi đâu m t.ư ở ộ ả ạ ế ấ T đó, ch còn lão m u đ a khách sang sông . . .ừ ỉ ẫ ư

“Tâm không v ng đ ng, pháp pháp toàn ch n. Tâmọ ộ ơ là ngu n g c c a Thi n Ác. Mu n đo n c i r tr c ph iồ ố ủ ệ ố ạ ộ ễ ướ ả ch ng Tâm. Tâm có đ nh, ý m i sáng su t, sau m iế ự ị ớ ố ớ ch ng Ð o”. ứ ạ

13. N m Tro Tànắ

Ngày x a. . . thu Ð c Ph t còn t i th , m t hômư ở ứ ậ ạ ế ộ có ng i m ôm xác con tìm đ n Ð c Ph t đ khóc lócườ ẹ ế ứ ậ ể và xin c u s ng cho đ a con c a bà v a m i ch t.ứ ố ứ ủ ừ ớ ế

75


Ng i m đau kh tin vào th n thông và lòng t biườ ẹ ổ ầ ừ vô biên c a Ð c Ph t sẽ c u s ng cho con mình.ủ ứ ậ ứ ố

Ð c Ph t thông c m n i kh đau c a ng i mứ ậ ả ỗ ổ ủ ườ ẹ m t con và truy n cho bà đi xin m t n m tro mang vấ ề ộ ắ ề Ngài sẽ c u. N m tro đó ph i trong m t căn nhà mà 3ứ ắ ả ở ộ đ i ch a có ng i thân thích ch t. ờ ư ườ ế

Ng i m đau kh vâng l i và ôm xác con vào xómườ ẹ ổ ờ đ xin tro tàn theo l i Ð c Ph t d y. Nh ng đi t tr aể ờ ứ ậ ạ ư ừ ư đ n t i, nhà này sang nhà khác, bà m đau kh đ uế ố ẹ ổ ề nh n đ c nh ng câu tr l i gi ng nhau: “Gia đìnhậ ượ ữ ả ờ ố chúng tôi cũng có ng i đã ch t”. Ch a tuy t v ng,ườ ế ư ệ ọ ng i m đau kh v n c g ng đi thêm vài nhà n a. Vìườ ẹ ổ ẫ ố ắ ữ s n m tro xin trong m t gia đình có ng i ch t sẽợ ắ ộ ườ ế không linh nghi m nên bà m th ng con v n c g ngệ ẹ ươ ẫ ố ắ ki m tìm.ế

V n nh nh ng l n tr c, bà m đau kh đ uẫ ư ữ ầ ướ ẹ ổ ề nh n đ c nh ng c p m t e ng i, nh ng cái l c đ u. ậ ượ ữ ặ ắ ạ ữ ắ ầ

Suy đi tính l i, đã h n m t bu i và không nh rõ làạ ơ ộ ổ ớ đã vào m y gia đình, ng i m tuy t v ng l m b m:ấ ườ ẹ ệ ọ ẩ ẩ “Nhà nào cũng có thân nhân đã qua đ i: thân thích, hờ ọ hàng ba đ i bi t bao nhiêu, làm sao tránh đ c cáiờ ế ượ ch t”. Trên đ ng tr v tìm Ð c Ph t, ng i m m tế ườ ở ề ứ ậ ườ ẹ ấ con không còn kêu gào th m thi t nh lúc tr c, tuyả ế ư ướ lòng th ng nh con v n ch a nguôi. Quỳ tr c Ð cươ ớ ẫ ư ướ ứ

76


Ph t, ng i m m t con k rõ chuy n đi v a r i vàậ ườ ẹ ấ ể ế ừ ồ thu t l i nh ng l i t ch i c a ch nhà. ậ ạ ữ ờ ừ ố ủ ủ

Nhân đó, Ð c Ph t gi ng v s sanh t , vô th ngứ ậ ả ề ự ử ườ c a ki p ng i. Có sanh t t có kh , có s ng t t có ch t.ủ ế ườ ấ ổ ố ấ ế Ng i m m t con đã th u rõ sanh t , vô th ng, khôngườ ẹ ấ ấ ử ườ riêng gì mình đau kh vì có thân nhân qua đ i, mà h uổ ờ ầ h t m i ng i đ u nh n ch u đ nh lu t h y di t đó. ế ọ ườ ề ậ ị ị ậ ủ ệ

Cu i cùng, ng i m đành ôm xác con v chôn c t.ố ườ ẹ ề ấ

Minh H ng ư“Chi u nay m t ti ng than bu n di t, ề ộ ế ồ ếÐinh đóng vào săng ti ng tr l i”. ế ả ờ

14. S Tích Chim Tu Húự

Ngày x a, có hai nhà S Năng Nh n và B t Nh n.ư ư ẫ ấ ẫ Hai ng i cùng c o đ u xu t gia t ngày còn tr và cùngườ ạ ầ ấ ừ ẻ tu m t ngôi chùa h o lánh. Sau m t th i gian dài tuở ộ ẻ ộ ờ luy n thì b ng m t hôm, Năng Nh n đ c Ð c Ph t choệ ỗ ộ ẫ ượ ứ ậ thành chánh qu . ả

B t Nh n th y mình tu hành không kém gì b n màấ ẫ ấ ạ không đ c h ng cái may m n s m nh b n thì r tượ ưở ắ ớ ư ạ ấ bu n b c. Chàng đ n tr c toà sen h t s c kêu nài v iồ ự ế ướ ế ứ ớ

77


Ð c Ph t, bày t lòng chân thành tu đ o cùng m i sứ ậ ỏ ạ ọ ự kh h nh đã tr i qua c a mình. Ð c Ph t b o chàng:ổ ạ ả ủ ứ ậ ả

- “Nhà ng i chuyên tâm c u đ o, l i là ng iươ ầ ạ ạ ườ trong s ch, th t đáng khen ng i. Nh ng tính tình nhàạ ậ ợ ư ng i v n nh con trâu ch a thu n, ch a th đ c đ oươ ẫ ư ư ầ ư ể ắ ạ đ c. V y hãy c g ng t rõ t m lòng nh n nh c trongượ ậ ố ắ ỏ ấ ẫ ụ m t cu c kh h nh tr ng kỳ, r i sẽ theo b n cũngộ ộ ổ ạ ườ ồ ạ ch a mu n”. ư ộ

B t Nh n nghe l i bèn lên núi ch n m t g c câyấ ẫ ờ ọ ộ ố b t ch c ng i x a ng i x p b ng tu theo l i tr ngắ ướ ườ ư ồ ế ằ ố ườ đ nh. Chàng c ng quy t ng i im l ng nh th mãiị ươ ế ồ ặ ư ế trong ba năm, dù có ph i th nào cũng không ch u d y.ả ế ị ậ

T hôm đó, B t Nh n nh m t v t vô tri giác.ừ ấ ẫ ư ộ ậ Nh ng con sâu con ki n bò kh p ng i chàng. Nh ngữ ế ắ ườ ữ con thú cà vào ng i chàng. Nh ng con chim a ph t lênườ ữ ỉ ẹ đ u chàng. Chàng đ u không h b n tâm. Chàng ch tâmầ ề ề ậ ỉ tâm ni m ni m nh ng nghĩa lý đ o Ph t. ệ ệ ữ ạ ậ

C nh th , tr i qua hai mùa hè và s p s a quaứ ư ế ả ắ ử m t mùa hè th ba là k t li u cu c tu luy n. T d ngộ ứ ế ễ ộ ệ ự ư m t hôm có hai v ch ng con chim chích đâu đ n làmộ ợ ồ ở ế t ngay trong vành tai c a B t Nh n. Chàng c đ yên,ổ ủ ấ ẫ ứ ể m c chúng mu n làm gì thì làm. Chúng đi v tha rác lênặ ố ề đ u, lên m t. R i chim mái đ tr ng. R i c m t th i kỳầ ặ ồ ẻ ứ ồ ả ộ ờ hai v ch ng thay phiên nhau p. Cho đ n lúc nh ngợ ồ ấ ế ữ

78


con chim con kêu léo nhéo su t ngày. Nh ng B t Nh nố ư ấ ẫ không l y th làm khó ch u. ấ ế ị

M t hôm, lúc y ch còn m i ngày n a thì B tộ ấ ỉ ườ ữ ấ Nh n h t h n ng i d i g c cây. Hôm đó, chim v đ nẫ ế ạ ồ ướ ố ợ ế l t đi tìm th c ăn cho con. Su t c m t bu i chi u nóượ ứ ố ả ộ ổ ề v n không ki m đ c m t chút gì. Mãi đ n g n t i, lúcẫ ế ượ ộ ế ầ ố l n qua m t cái h , chim v m i th y m t con nh nượ ộ ồ ợ ớ ấ ộ ệ đang giăng t trong m t đóa hoa sen. Nh n nhác th yơ ộ ệ ấ chim li n n vào gi a nh ng cánh hoa làm chim m tề ẩ ữ ữ ấ công tìm mãi. Không ng hoa sen v a t t ánh m t tr iờ ừ ắ ặ ờ đã cúp ngay nh ng cánh c a nó l i, nh t chim vào trong.ữ ủ ạ ố Chim c tìm l i chui ra nh ng nh ng cánh hoa vây b cố ố ư ữ ọ dày quá đành ch u n m l i đó. ị ằ ạ

nhà chim ch ng h t bay đi ki m v l i tr v .Ở ồ ế ế ợ ạ ở ề Ðàn con đói m i nháo nhác su t đêm. Mãi đ n sáng mai,ồ ố ế ch lúc hoa n , chim v m i thoát đ c bay v t . M tờ ở ợ ớ ượ ề ổ ộ cu c c i l n n ra bên tai B t Nh n. Ghen v , chimộ ả ộ ổ ấ ẫ ợ ch ng nhi c v h t l i, nh ng chim v h t s c bày tồ ế ợ ế ờ ư ợ ế ứ ỏ n i lòng trinh b ch c a mình. Cu c đ u kh u kéo dàiỗ ạ ủ ộ ấ ẩ su t c m t bu i sang và có c ch a ch m d t. B tố ả ộ ổ ơ ư ấ ứ ấ Nh n r t khó ch u. Thêm vào đó, đàn chim con khóc đóiẫ ấ ị chiu chít đi c c tai. Nhè m t lúc v ch ng chim ti p t cế ả ộ ợ ồ ế ụ cu c c i vã. B t Nh n b tay lên tai gi t cái t chim v tộ ả ấ ẫ ỏ ậ ổ ấ m nh xu ng đ t và nói: “Ð kh n! Ch có m i m tạ ố ấ ồ ố ỉ ỗ ộ

79


chuy n đó mà chúng mày làm đi c tai ông t sáng đ nệ ế ừ ế gi !”.ờ

Th là công s c tu luy n c a B t Nh n s p hoànế ứ ệ ủ ấ ẫ ắ thành th t nhiên v t b nó trong ch c lát. Nh ng B tố ứ ỏ ố ư ấ Nh n v n không n n chí. Tr c tòa sen, chàng h a sẽẫ ẫ ả ướ ứ ki m cách t rõ s h i l i c a mình. Chàng tìm đ n m tế ỏ ự ố ỗ ủ ế ộ khúc sông n c ch y xi t, tình nguy n làm ng i chèoướ ả ế ệ ườ đò đ a khách b hành quá giang mà không l y ti n.ư ộ ấ ề Chàng quy t ch cho đ n ng i th m t trăm m i ch uế ở ế ườ ứ ộ ớ ị ngh tay.ỉ L n y B t Nh n t rõ m t ng i r t nh nầ ấ ấ ẫ ỏ ộ ườ ấ ẫ n i. Tuy b n sông th ng v ng khách, chàng v n khôngạ ế ườ ắ ẫ ch u b d công vi c. Luôn trong hai năm chàng chị ỏ ở ệ ở đ c chín m i tám ng i mà không x y ra vi c gì. ượ ươ ườ ả ệ

M t hôm vào kho ng gi a thu, n c sông t nhiênộ ả ữ ướ ự tràn v ch y xi t h n m i ngày. Tr i b ng đ tr n m aề ả ế ơ ọ ờ ỗ ổ ậ ư l n, gi a lúc đó có m t ng i đàn bà d t m t em bé đòiớ ữ ộ ườ ắ ộ qua sông. H n có v là v m t viên quan s t i, ch aắ ẻ ợ ộ ở ạ ư b c xu ng thuy n đã d a B t Nh n:- Chú nh chèoướ ố ề ọ ấ ẫ ớ cho v ng nghe không. Che mui cho kín. N u đ chúng taữ ế ể mà t thì li u ch ng k o roi qu t đít đó.ướ ệ ừ ẻ ấ

Nghe nói th B t Nh n b ng b ng n i gi n,ế ấ ẫ ừ ừ ổ ậ nh ng chàng nín đ c và gi v m t t i c i đáp:ư ượ ữ ẻ ặ ươ ườ - Bà và c u đ ng s gì c , tôi xin c s c.ậ ừ ợ ả ố ứ

80


R i chàng v n d ng h t tài ngh đ đ a hai mồ ậ ụ ế ệ ể ư ẹ con nhà n qua bên kia sông đ c vô s . Lúc s p lên b ,ọ ượ ự ắ ờ ng i đàn bà b ng kêu lên: - Ta quên khu t đi m t. Cóườ ỗ ấ ấ m t gói hành lý b quên quán bên kia. V y nhà ng iộ ỏ ở ậ ươ ch u khó chèo sang l y h . ị ấ ộ

B t Nh n nín l ng c m c chèo qua sông gi aấ ẫ ặ ắ ổ ữ sóng gió. Mãi đ n g n t i, ch t v t l m chàng m i đ aế ầ ố ậ ậ ắ ớ ư đ c gói hành lý sang cho ng i đàn bà. Nh ng khi soátượ ườ ư l i gói, ng i đàn bà n l i kêu lên:ạ ườ ọ ạ - Thôi r i! Còn m tồ ộ đôi giày c a th ng bé b g m gi ng. Th nào ng iủ ằ ỏ ầ ườ ế ươ cũng ph i g ng l y cho ta m t l n n a.ả ắ ấ ộ ầ ữ

Ng i đàn bà nói ch a d t l i thì B t Nh n đã giườ ư ứ ờ ấ ẫ ơ tay ch vào m t:ỉ ặ - Cút đi đ chó gh ! Ta có ph i sinh raồ ẻ ả đ h u h m con nhà mày mãi đâu. ể ầ ạ ẹ

Nh ng ng i đàn bà y v n là Ð c Ph t Quan Âmư ườ ấ ố ứ ậ hi n hình xu ng th lòng ng i đ t kh tu đó, b y giệ ố ử ườ ệ ử ổ ấ ờ l i hi n nguyên hình và c t ti ng b o chàng:ạ ệ ấ ế ả - Nhà ng i v n ch a th c tâm nh n nh c, nh th thì tu gìươ ẫ ư ự ẫ ụ ư ế mà tu. Có tu hú!

B t Nh n th n quá đành cúi đ u nh n l i. ấ ẫ ẹ ầ ậ ỗPh t Bà Quan Âm sau đó b t B t Nh n hóa thànhậ ắ ấ ẫ

m t gi ng chim mà ng i đ i sau quen g i là chim tuộ ố ườ ờ ọ hú. H b o th chim đó vào kho ng cu i hè sang thuọ ả ứ ả ố

81


hay xu t hi n, đúng vào lúc x y ra câu chuy n gi a B tấ ệ ả ệ ữ ấ Nh n v i Ph t Bà. ẫ ớ ậ

Nguy n Ð ng Chiễ ổ“Sân si nghi p ch ng không ch aệ ướ ừBo bo mà gi t ng d a làm gì!”ữ ươ ư

15. Ông Tr ng Gi Keo Ki tưở ả ệ

Cách thành V ng Xá không xa có m t gia đình ôngươ ộ Tru ng gi m nh danh là keo ki t. B i vì, m c d u ôngở ả ệ ệ ở ặ ầ s h u tài s n kho đ n ch t đ ng, gia súc ru ng v nở ữ ả ụ ấ ố ộ ườ mênh mông bát ngát, ông không bao gi s d ng c a yờ ử ụ ủ ấ cho v con hay cho chính mình, nói gì đ n ng i thiênợ ế ườ h .ạ

M t bu i sáng, sau khi có vi c đ n cung vua trộ ổ ệ ế ở v , ông keo ki t trông th y m t ng i ăn xin đang g mề ệ ấ ộ ườ ặ m t mi ng bánh tiêu gi a đ ng (th bánh làm b ngộ ế ữ ườ ứ ằ b t mì tr n đ ng b vào d u sôi ph ng lên làm thànhộ ộ ườ ỏ ầ ồ m t cái bánh r ng ru t). Ông thèm quá đ nh b ng vộ ỗ ộ ị ụ ề b o v làm nh v y. Nh ng v đ n nhà, ông suy nghĩ:ả ợ ư ậ ư ề ế “N u ta nói cho bà y bi t ta thèm bánh tiêu bà y sẽế ấ ế ấ làm cho c nhà cùng ăn, thì sẽ t n kém quá nhi u b t,ả ố ề ộ đ ng, mè, d u m , và các th khác. Chi b ng l ng thinhườ ầ ỡ ứ ằ ặ t t h n”. Nghĩ nh v y ông keo ki t l ng lẽ vào phòng,ố ơ ư ậ ệ ặ

82


leo lên gi ng n m th dài s n s t, chi n đ u v iườ ằ ở ườ ượ ế ấ ớ c n thèm, nh ng s hao t n ông không dám th l cùngơ ư ợ ố ố ộ ai n i thèm khác y.ỗ ấ

Bà v th y ch ng bu n bã, đ n bên h i han:ợ ấ ồ ồ ế ỏ - Sao ông bu n r u nh v y? Có chuy n gì không?ồ ầ ư ậ ệ

- Không có gì đâu, bà . Vua có r y rà gì ôngạ ầ chăng?

- Không có.

- Các con trai, con gái, dâu, r , cháu ch t, ng i ăn,ễ ắ ườ k làm , tôi t i trong nhà, có đ a nào làm ông ph t lòngẻ ớ ứ ậ hay không?

- Tuy t đ i không có chuy n y. V y thì, ông đangệ ố ệ ấ ậ ao c m t đi u gì?ướ ộ ề

Ông keo ki t nghe v nói v y, càng s t n hao c aệ ợ ậ ợ ố ủ c i, nên nh t quy t không h môi, v n n m b t đ ngả ấ ế ở ẫ ằ ấ ộ mà th dài. Bà v năn n : -ở ợ ỉ Này, ông hãy nói đi, ông mu nố cái gì thì b o?ả

Ông Tr ng gi nu t n c b t đánh c m t cáiưở ả ố ướ ọ ự ộ r i m i th dài não ru t mà b o: - Ph i tôi thèm m tồ ớ ở ộ ả ả ộ chuy n.ệ

- Thèm chi, ông nói ra th tôi nghe.ử

- Tôi thèm ăn m t cái bánh tiêu.ộ

83


- Tr i đ t qu th n i! B mình nghèo l m sao?ờ ấ ỷ ầ ơ ộ ắ T o sao ông không b o tôi ngay? Th bánh đó làm d t.ạ ả ứ ễ ợ Tôi có th làm ngay m t m bánh tiêu, cho dân chúng cể ộ ớ ả thành ph này ăn.. ố

- Này, nh ng t i sao bà nghĩ điên r nh v y? Dânư ạ ồ ư ậ chúng ai làm n y ăn, m c gì t i bà?ấ ắ ớ

- V y thì, tôi có th làm bánh cho h t th y ng i ậ ể ế ả ườ ở con đ ng này ăn.ườ

- Cái đ u c a bà làm sao v y h ? T i sao l i cầ ủ ậ ả ạ ạ ứ nghĩ chuy n ngoài đ ng?ệ ườ

- V y, tôi có th làm bánh cho c nhà ăn.ậ ể ả

- Bà điên m t r i. Bà có bi t nhà ta đông đ n m yấ ồ ế ế ấ trăm m y ngàn mi ng ăn không?ấ ệ

- V y, t i sẽ làm bánh cho ông, tôi, và các conậ ộ chúng ta ăn.

- T i sao bà ph i b n tâm v i chúng nó?ạ ả ậ ớ

- V y, tôi sẽ làm bánh cho ông và tôi ăn thôi.ậ

- Nh ng còn bà, bà ăn bánh tiêu làm gì đã ch ? ư ứ- V y, tôi làm bánh cho m t mình ông ăn thôi.ậ ộ

- Bà nói v y nghe m i đ c. Nh ng trong cáiậ ớ ượ ư ở nhà này, chúng ta làm gì cũng nhi u ng i trông th y.ề ườ ấ V y bà hãy đem b t, đ ng, d u, mè và các th soongậ ộ ườ ầ ứ

84


ch o, lò bê đi lên tu t trên t ng l u th 7, chót vótả ố ầ ầ ứ ở trên cao y, chúng ta m i làm bánh đ c, kh i b aiấ ớ ượ ỏ ị nhòm ngó.

- Ð c r i.ượ ồ

Bà v so n t t c d ng c và v t d ng làm bánh,ợ ạ ấ ả ụ ụ ậ ụ l m b ng lên t ng l u chót. Ông Tr ng gi xách xâuễ ễ ư ừ ầ ưở ả chìa khóa đi theo, khóa h t các l i đi lên. Sau khi đ nế ố ế t ng l u cu i, khóa c a xong, ông m i b t đ u b o vầ ầ ố ử ớ ắ ầ ả ợ khu y b t chiên bánh. ấ ộ

Lúc y, t i Kỳ Viên T nh xá, Ð c Ð o s b o Tônấ ạ ị ứ ạ ư ả gi M c Ki n Liên:ả ụ ề -Này M c Liên, trong thành ph kia,ụ ố có ông Tr ng gi keo ki t đang ng i trên t ng l u chótưở ả ệ ồ ầ ầ mà chiên bánh vì s m i ng i th y. V y ông hãy v nợ ọ ườ ấ ậ ậ th n thông mà đ n đó, đem t t c ng i và bánh l i choầ ế ấ ả ườ ạ ta. Tr a nay ta và chúng Tỳ kheo sẽ đ ng b ng bánhư ộ ọ ằ

y và c i hóa Tr ng gi keo ki t.ấ ả ưở ả ệ

- Th a vâng, b ch Th Tôn.ư ạ ế

Tôn gi M c Ki n Liên vâng l i v n th n thông điả ụ ề ờ ậ ầ đ n ch tr ng gi Ngài hi n hình đ p y ch nh t đ ngế ỗ ưở ả ệ ắ ỉ ề ứ gi a h không, ngay tr c c a s . Ông keo ki t nhìn raữ ư ướ ử ổ ệ gi t mình t nh : “Chính vì s g p nh ng ng i nhậ ự ủ ợ ặ ữ ườ ư v y mà ta m i leo t n đây, th mà Sa môn này cũng lòậ ớ ậ ế dò t i đ c, l i đ ng ngay tr c c a s ! R i ông t cớ ượ ạ ứ ướ ử ổ ồ ứ

85


gi n nói l n:ậ ớ - Này Tỳ kheo kia, mu n gì mà đ ng nhố ứ ư tr i tr ng đó? Dù ng i có đi t i đi lui cho m i cờ ồ ở ươ ớ ỏ ả chân, cho thành m t con đ ng mòn gi a h không,ộ ườ ữ ư ng i cũng không đ c gì đâu.ươ ượ

T c thì v Tôn gi đi t i đi lui. Ông keo ki t t cứ ị ả ớ ệ ứ mình b o:ả - Ng i đi t i đi lui làm chi cho m t công! Dùươ ớ ấ ng i có ng i ki t già gi a tr i, ng i cũng không đ cươ ồ ế ữ ờ ươ ượ gì đâu.

V Tôn gi li n ng i ki t già gi a h không. ị ả ề ồ ế ữ ưÔng keo ki t li n b o:ệ ề ả - Ng i ki t già làm chi đó?ồ ế

Vô ích mà thôi! Cho d u ng i có phun ra khói đi n a,ầ ươ ữ ng i cũng không đ c gì đâu. ươ ượ

Tôn gi li n phun khói vào c a s , khói lên đ yả ề ử ổ ầ đ c c căn phòng. S Tôn gi sẽ làm cho căn phòng phátặ ả ợ ả h a nên ông keo ki t không dám nói thêm “Dù ng i cóỏ ệ ươ phun l a ng i cũng không đ c cái bánh nào! Ông tử ươ ượ ự nh : “Sa môn lì l m này có lẽ nh t quy t ăn cho đ củ ợ ấ ế ượ bánh c a mình m i ch u đi”. R i ông b o v :ủ ớ ị ồ ả ợ

- Này bà, thôi thì hãy chiên m t cái bánh nh xíuộ ỏ đ a cho ông ta đi cho xong. ư

Bà v l y m t ít b t b vào ch o d u. Nh ng cáiợ ấ ộ ộ ỏ ả ầ ư bánh ph ng lên đ y c ch o. Ông b o bà:ồ ầ ả ả ả - Bà l y nhi uấ ề b t quá đ tôi l y cho. ộ ể ấ

86


Ông l y m t chút b t dính đ u mu ng b vàoấ ộ ộ ầ ỗ ỏ ch o. Do th n l c c a tôn gi , cái bánh này còn l n h nả ầ ự ủ ả ớ ơ cái tr c. Ông keo ki t c t ng mình l y nhi u b t,ướ ệ ứ ưở ấ ề ộ nên ti p t c chiên cái khác nh h n m i đem cho.ế ụ ỏ ơ ớ Nh ng càng ngày bánh c càng l n, không th y cái nàoư ứ ớ ấ nh c , ông bèn b o bà:ỏ ả ả - Thôi bà hãy l y đ a cho ôngấ ư

y b t c cái nào, m t cái m t mà thôi. ấ ấ ứ ộ ộBà v l y m t cái t n i r bánh đã chiên. Nh ngợ ấ ộ ừ ơ ổ ư

bà không r t ra đ c cái nào, nên b o:- Ông i, bánhứ ượ ả ơ m c dính v i nhau. Tôi không th nào g ra đ c m tắ ớ ể ỡ ượ ộ cái.

- Ð tôi g cho.ể ỡ

R i ông c m m t cái bánh đã chiên, bà c m rồ ầ ộ ầ ổ bánh, c hai c kéo ra m t cái mà bi u v Sa môn. Nh ngả ố ộ ế ị ư ông không tài nào r t ra đ c, m hôi đ ra nh nh i,ứ ượ ồ ổ ể ạ

t c m t mày y ph c. M t hai v ch ng đ ng u vìướ ả ặ ụ ắ ợ ồ ỏ ầ khói do Tôn gi phun ra, cu i cùng ông Tr ng gi m tả ố ưở ả ệ nhoài, không thi t gì n a, b o v :ế ữ ả ợ - Này bà, tôi không ăn u ng gì n a h t. bà hãy đem h t r bánh cúng đ ng vố ữ ế ế ỗ ườ ị Sa môn đi.

M c Liên Tôn gi thu h i th n l c là cho h t khói,ụ ả ồ ầ ự ế r i thuy t pháp cho ông keo ki t nghe. Nghe xong ôngồ ế ệ phát sinh lòng tin thanh t nh đ i v i Tam b o, cung kínhị ố ớ ả

87


m i: B ch Tôn gi , xin Ngài hãy t i đây, ng i trên chờ ạ ả ớ ồ ỗ này mà dùng bánh c a con.ủ

- Này Tr ng gi , Ð c Ð o s đang ch đ dùngưở ả ứ ạ ư ờ ể bánh này. Ta hãy đem t i cúng d ng Ngài.ớ ườ

- B ch Tôn gi , nh ng hi n gi Ngài đâu?ạ ả ư ệ ờ ở

- Ngài đang Kỳ Viên T nh xá, cách đây ch ng 45ở ị ừ d m.ặ

- Qu th n i, xa nh v y làm sao chúng con k pỷ ầ ơ ư ậ ị gi Ngài dùng ng ?ờ ọ

- Tr ng gi , n u ng i mu n, ta sẽ đ a ng i, vưở ả ế ươ ố ư ươ ợ ng i và bánh đ n n i Ngài trong ch p m t. Ð nh c uươ ế ơ ớ ắ ỉ ầ thang nguyên ch , nh ng cái chân c u thang này sẽ ở ỗ ư ầ ở ngay ch vào T nh xá. Các ng i sẽ đ n đó trong th iỗ ị ươ ế ờ gian ng n h n đi b xu ng b y t ng l u.ắ ơ ộ ố ả ừ ầ

B ch Tôn gi , nh v y r t t t.ạ ả ư ậ ấ ố

Tôn gi li n hoá phép cho cái chân c u thang ả ề ầ ở ngay c ng T nh xá trong ch p m t. V ch ng ông keoổ ị ớ ắ ợ ồ ki t xu t hi n tr c đ ng Ð o s , đ nh l và th nhệ ấ ệ ướ ấ ạ ư ả ễ ỉ Ph t dùng bánh. Khi Ph t và chúng Tỳ kheo ng i vàoậ ậ ồ bàn ăn ông Tr ng gi đ t m t cái bánh vào bát c aưở ả ặ ộ ủ Ngài. Tăng chúng thì dùng bánh t r do bà v dâng lên.ừ ổ ợ V ch ng Tr ng gi cũng đ c dùng bánh th a thích.ợ ồ ưở ả ượ ỏ Sau khi Ð c ph t, Tăng chúng và hai c sĩ dùng xongứ ậ ư

88


b a, r bánh v n còn nguyên v n nh cũ. Ð c Ph t b oữ ổ ẫ ẹ ư ứ ậ ả đem bánh y đ ngoài c ng T nh xá cho chim ăn. Ð nấ ể ổ ị ế nay n i y v n còn đ c g i là đ ng bánh.ơ ấ ẫ ượ ọ ộ

Ð c Ph t thuy t tùy h pháp choứ ậ ế ỷ hai c sĩ. Khiư nghe xong th i pháp c a Ph t, ông bà Tr ng gi đ uờ ủ ậ ưở ả ề đ c qu D l u (nh p dòng thánh). H đ nh l Ph tắ ả ự ư ậ ọ ả ễ ậ b c lên c u thang và do th n l c c a Tôn gi M cướ ầ ầ ự ủ ả ụ Ki n Liên, đ n ngay t ng b y c a lâu đài mình. Ð c Thề ế ầ ả ủ ứ ế Tôn nhân đ y đã khen Tôn gi M c Ki n Liên m t l iấ ả ụ ề ộ ờ mà sau đ c ghi vào kinh Pháp cú nh sau: “Này các Tỳượ ư kheo, m t v Tỳ kheo mu n c i hóa m t gia đình màộ ị ố ả ộ không làm m t tín tâm c a h , không phi n nhi u h ,ấ ủ ọ ề ễ ọ thì ph i nh ong hút m t hoa, ch gi l y mùi v , khôngả ư ậ ỉ ữ ấ ị làm t n th ng h ng s c và nh v y chính là h nhổ ươ ươ ắ ư ậ ạ c a Pháp T M c Liên!”. ủ ử ụ

Thích N Trí H i ữ ả“Nhân qu kia kìa có sai đâu ảTh xem tr n th kh p hoàn c u ử ầ ế ắ ầGiàu nghèo, s ng kh sang hèn đó ướ ổKhác bi t do nhân t o thu nào”. ệ ạ ở

89


16. La H u La Xu t Giaầ ấ

Lúc Ð c Ph t còn t i th , m t hôm Ph t b o Ngàiứ ậ ạ ế ộ ậ ả M c Ki n Liên r ng: “Ông hãy v thành Ca Tỳ La Vụ ề ằ ề ệ kính thăm Ph v ng, Thúc Ph và bà Di m u c a ta, yụ ươ ụ ẫ ủ ủ d m c a La H u La hãy c t tình ân ái cho La H u Laụ ẹ ủ ầ ắ ầ xu t gia làm Sa di. ấ Tình ân ái gi a m con th ng nhauữ ẹ ươ ch trong giây lát, ch t r i b đ a vào đ a ng c, khôngỉ ế ồ ị ọ ị ụ bao gi đ c bi t nhau. N u La H u La xu t gia ch ngờ ượ ế ế ầ ấ ứ đ o, th i sẽ tr l i đ cho m , tr n đ i ra kh i luân h iạ ờ ở ạ ộ ẹ ọ ờ ỏ ồ sanh t nh ta ngày nay v y”. ử ư ậ

Ngài M c Ki n Liên li n đ n thành Ca Tỳ La Vụ ề ề ế ệ trình bày ý đ nh c a đ c Ph t, bà Gia Du Ðà La nghe tinị ủ ứ ậ có s gi c a Ð c Ph t đ n tìm b t La H u La, li n đemứ ả ủ ứ ậ ế ắ ầ ề con lên trên m t l u cao và đóng bít t t c ngõ vào. Ngàiộ ầ ấ ả M c Ki n Liên li n dùng th n thông vào ti p ki n, bàụ ề ề ầ ế ế Gia Du Ðà La b t đ c dĩ ph i làm l kính thăm Ð c Thấ ắ ả ễ ứ ế Tôn và h i s m nh c a Ngài đ n đây có vi c gì. Ngàiỏ ứ ệ ủ ế ệ M c Ki n Liên nói r ng: “Thái t La H u La nay đã chínụ ề ằ ử ầ tu i nên cho xu t gia tu h c Thánh đ o đ t gi i thoátổ ấ ọ ạ ể ự ả và gi i thoát cho m i ng i. Chính b n ý c a Ð c Ph tả ọ ườ ổ ủ ứ ậ là nh v y”. ư ậ

Bà Da Du Ðà La đáp: “Ð c Thích Ca Nh Lai khi cònứ ư làm Thái t c i h i tôi làm v , tôi ph ng th Thái tử ướ ỏ ợ ụ ờ ử

90


nh ph ng th m t v thiên th n. Ch a đ c ba năm,ư ụ ờ ộ ị ầ ư ượ Thái t v t thành xu t gia tu đ o, lòng tôi đau kh bi tử ượ ấ ạ ổ ế bao, t nghĩ sau khi Thái t thành Ð o, ch c có th cùngự ử ạ ắ ể nhau t ng ki n. Nh ng t khi Ð c Ph t thành đ o,ươ ế ư ừ ứ ậ ạ hoàn toàn quên h t tình nghĩa cũ đ i v i nh ng ng iế ố ớ ữ ườ thân c u, l t lẽo h n ng i d ng n c lã, khi n tôi ph iự ạ ơ ườ ư ướ ế ả s ng cô đ c kh n cùng. Ngày nay Ngài l i mu n chi mố ộ ố ạ ố ế đo t con tôi, th i còn gì tàn kh c h n n a. Thái t thànhạ ờ ố ơ ữ ử đ o t nói là t bi nh ng nay Thái t làm cách bi t mạ ự ừ ư ử ệ ẹ con tôi, th i t bi c a Ngài ch nào? Mong Ngài hãyờ ừ ủ ở ỗ tr v b ch lên Ð c Th Tôn, n i lòng c a tôi cho Ngàiở ề ạ ứ ế ỗ ủ rõ.”

Ð c M c Ki n Liên li n t t , đ n k l i câuứ ụ ề ề ừ ạ ế ể ạ chuy n cho vua T nh Ph n hay. Vua li n b o bà Ma Haệ ị ạ ề ả Ba Xà Ba Ð đ n khuyên nh nàng Da Du Ðà La, bà đ nề ế ủ ế khuyên ba l n, nàng nh t quy t không nghe và th aầ ấ ế ư r ng: “Ngày tôi còn nhà, vua c a tám n c tranh nhauằ ở ủ ướ đ n c u tôi, cha m tôi đ u t ch i, đ dành riêng tôiế ầ ẹ ề ừ ố ể cho Thái t là b c xu t chúng h n ng i. N u Thái tử ậ ấ ơ ườ ế ử không mu n đ i, th i ân c n c u tôi làm gì? Phàm ố ở ờ ờ ầ ầ ở đ i, l p gia đình thành v thành ch ng, đ u mong có conờ ậ ợ ồ ề cháu n i giòng, đó chính là chánh lẽ đ i. Thái t đãố ở ờ ử đành tâm đi r i, nay l i đòi đem La H u La đi, cho tuy tồ ạ ầ ệ h n giòng dõi truy n th ng th i còn có nghĩa lý gì n a”. ẳ ề ố ờ ữ

91


Bà Ma Ha Ba Xà Ba Ð li n im l ng không bi t nóiề ề ặ ế gì. Ð c Ph t hi u đ c tâm tr ng câu ch p và bu n khứ ậ ể ượ ạ ấ ồ ổ c a nàng Da Du Ðà La, li n dùng v hóa nh n đ n nóiủ ề ị ơ ế r ng: “Nàng còn nh th nguy n c a nàng không? Th iằ ớ ệ ệ ủ ờ ta còn làm v B Tát l y 500 đ ng ti n b c mua 5 bôngị ồ ấ ồ ề ạ sen c a nàng đ dâng cúng Ð c Ph t Ð nh Quang, nàngủ ể ứ ậ ị còn g i hai bông sen nh ta dâng cúng Ð c Ph t, và c uở ờ ứ ậ ầ xin đ i đ i ki p ki p làm v c a ta. Ta có nói v i nàng:ờ ờ ế ế ợ ủ ớ Ta là v B Tát, có nguy n b thí t t c , n u nàng mu nị ồ ệ ố ấ ả ế ố làm v ta, th i n u ta có b thí c qu c thành thê t choợ ờ ế ố ả ố ử đ n t thân, nàng ph i hoan h . Nàng đã th a thu nế ự ả ỷ ỏ ậ cùng ta r i, sao nay nàng l i th ng ti c La H u Laồ ạ ươ ế ầ không mu n r i b ”.ố ờ ỏ

Nàng Da Du Ðà La nghe nói li n bi t s l i l mề ế ự ỗ ầ c a mình, làm l sám h i v i Ngài M c Ki n Liên, ânủ ễ ố ớ ụ ề c n giao phó cho Ngài, và khóc lóc t bi t con. La H u Laầ ừ ệ ầ bi t m s u mu n li n khuyên gi i m và t t m màế ẹ ầ ộ ề ả ẹ ừ ạ ẹ đi. Vua T nh Ph n li n b o các nhà hào t c, m i nhà cị ạ ề ả ộ ỗ ử cho m t ng i con trai cùng xu t gia v i La H u La. ộ ườ ấ ớ ầ

La H u La cùng v i 50 v công t đ n đ nh l Ð cầ ớ ị ử ế ả ễ ứ Ph t. Ð c Ph t sai Ngài A Nan c t tóc cho La H u La vàậ ứ ậ ắ ầ 50 v công t , cho xu t gia, b o Ngài Xá L i Ph t làmị ử ấ ả ợ ấ Hòa Th ng, Ngài M c Ki n Liên làm A Xà Lê truy nượ ụ ề ề

92


trao 10 gi i Sa Di. Ð c Ph t gi ng kinh Phi n Ðà La nóiớ ứ ậ ả ế v t i báo các đ i tr c cho các v Sa Di nghe. ề ộ ờ ướ ị

La H u La nghe kinh, trong lòng l y làm u s u,ầ ấ ư ầ b ch Ph t r ng: B c Hòa Th ng đ i trí đ c, th lãnhạ ậ ằ ậ ượ ạ ứ ọ các món cúng d ng t i th ng, k ti u nhi ngu màườ ố ượ ẻ ể không có đ c, ăn đ tín thí c a ng i, đ i sau ch u khứ ồ ủ ườ ờ ị ổ nh Phi n Ðà La. V y nên chúng con r t lo l ng, nguy nư ế ậ ấ ắ ệ Ph t cho chúng con b đ o v nhà đ kh i các t i l i”. ậ ỏ ạ ề ể ỏ ộ ỗ

Ð c Ph t d y: “Nh có hai ng i b đói, g p đ cứ ậ ạ ư ườ ị ặ ượ ng i ch đãi b a c m ngon, tham ăn quá no. M tườ ủ ữ ơ ộ ng i có trí, li n u ng thu c x , gìn gi ngh ng i nênườ ề ố ố ổ ữ ỉ ơ gi đ c m ng s ng. M t ng i vô trí sát sanh t l đữ ượ ạ ố ộ ườ ế ễ ể c u đ c s ng, không ng đ ăn ch t ch a không tiêu,ầ ượ ố ờ ồ ấ ứ nên b đau ph i ch t, đ a vào cõi đ a ng c. Ng i s t iị ả ế ọ ị ụ ườ ợ ộ mà xin b đ o v nhà th t là k vô trí. Các con đã cóỏ ạ ề ậ ẻ nh n lành đ c g p ta, th i nên u ng thu c c u kh ,ơ ượ ặ ờ ố ố ứ ổ th i kh i ph i ch t”. ờ ỏ ả ế

La H u La nghe lòi Ph t d y, hi u rõ ch n nghĩaầ ậ ạ ể ơ c a s tu hành, đ nh l chân th t, vâng theo l i giáoủ ự ả ễ ậ ờ hu n c a đ ng Th Tôn. La h u La ch a ch ng đ o, nênấ ủ ấ ế ầ ư ứ ạ tâm tánh còn thô tháo ch a đ c thu n th c, l i nói ítư ượ ầ ụ ờ thành tín.

M t hôm, Ph t b o La H u La: “Ng i hãy v t iộ ậ ả ầ ươ ề ở ạ t nh xá Hi n Ð , gi mi ng nhi p ý, siêng tu kinh gi i”. ị ề ề ữ ệ ế ớ

93


La H u La vâng theo l i Ph t d y, v t nh xáầ ờ ậ ạ ề ở ị Hi n đ 90 ngày, tàm quý t h i, ngày đêm không d ngề ề ự ố ừ ngh . Ð c Ph t đ n thăm La H u La hoan h đ nh l ,ỉ ứ ậ ế ầ ỷ ả ễ s a so n ch ng i th nh Ph t an t a, nhi p tâm đ ngử ạ ỗ ồ ỉ ậ ọ ế ứ h u m t bên Ph t. Ph t b o La H u La:ầ ộ ậ ậ ả ầ

- Ng iươ hãy b ng ch u n c đ n đây, r a chânư ậ ướ ế ử cho ta.

La h u La vâng l i r a chân Ð c Ph t. Khi r aầ ờ ử ứ ậ ử xong Ð c Ph t b o La H u La: Ng i có th y n c r aứ ậ ả ầ ươ ấ ướ ử chân trong ch u kia không? ậ

- B ch Th Tôn, con th y.ạ ế ấ

- N c y có th dùng đ ăn u ng súc mi ng đ cướ ấ ể ể ố ệ ượ không?

- B ch Th Tôn, không th đ c. N c y tr cạ ế ể ượ ướ ấ ướ kia trong s ch, nay vì r a chân tr thành nh p đ c nênạ ử ở ớ ụ không th dùng.ể

Ph t d y: - Ng i cũng nh v y, là con ta, là cháuậ ạ ươ ư ậ vua T nh Ph n, b s vui s ng đ i, làm v Sa Môn,ị ạ ỏ ự ướ ở ờ ị n u không tinh t n, nhi p thân gi mi ng, th i sẽ b baế ấ ế ữ ệ ờ ị món đ c là tham sân, si làm nh nh p tâm ý, cũng nhộ ơ ớ ư n c kia không th dùng đ c.ướ ể ượ

Ph t l i b o La H u La:ậ ạ ả ầ - Hãy đ ch u n c kia đi.ổ ậ ướ

94


La H u La li n đ n c trong ch u ra.ầ ề ổ ướ ậ Ph t d y: -ậ ạ Ch u kia không còn n c nh p n a, v y có th đ ng đậ ướ ớ ữ ậ ể ự ồ ăn u ng đ c không? ố ượ

- B ch Th Tôn, không th dùng đ c, vì đã mangạ ế ể ượ cái tên ch u đ ng n c r a và đã t ng ch a n cậ ự ướ ử ừ ứ ướ không s ch. ạ

Ph t d y La H u La: -ậ ạ ầ Ng i cũng nh v y, tuyươ ư ậ làm v Sa môn, mi ng không nói thành tín, tâm tánh l iị ệ ạ cang c ng, ch ng ni m tinh t n, th ng b ti ng đ nườ ẳ ệ ấ ườ ị ế ồ không t t. Th t cũng nh cái ch u r a kia không thố ậ ư ậ ử ể đ ng đ ăn đ c. ự ồ ượ

Ð c Ph t l i l y ngón chân h t cái ch u r a,ứ ậ ạ ấ ấ ậ ử khi n ch y lăn tròn, nghiêng qua nghiên l i vài l n r iế ạ ạ ầ ồ m i d ng l i. Ph t l i h i La H u La: -ớ ừ ạ ậ ạ ỏ ầ Ng i có ti c cáiươ ế ch u này b b không?ậ ị ể

- B ch Th Tôn, cái ch u đ r a chân là v t khôngạ ế ậ ể ử ậ quý giá gì. Trong ý tuy cũng có ti c đôi chút, nh ngế ư không đ n n i thi t tha l m. ế ỗ ế ắ

Ph t b o La H u La:ậ ả ầ - Ng i cũng nh v y, tuy làươ ư ậ ng i Sa môn, không nhi p thân và mi ng nói l i thô ácườ ế ệ ờ làm h i nhi u ng i, th i trong chúng không ai th ng,ạ ề ườ ờ ươ ng i tri th c không ai ti c, thân ch t b luân chuy nườ ứ ế ế ị ể trong ba đ ng d , s ng ch t vô l ng, các v Hi nườ ữ ố ế ượ ị ề

95


Thánh không ai th ng ti c, cũng nh ng i nói khôngươ ế ư ươ ti c cái ch u v y. ế ậ ậ

La h u La nghe l i Ph t d y l y làm h th n vàầ ờ ậ ạ ấ ổ ẹ sám h i t t c l i l m đã ph m. . .ố ấ ả ỗ ầ ạ

Minh Châu

“Hãy xem ng i th rèn dung s t, ph i c o b t tườ ợ ắ ả ạ ỏ ấ c sét b n, m i tr nên đ dùng t t. ả ẩ ớ ở ồ ố

Ng i h c Ð o ph i b t t c thói x u, m i tr nênườ ọ ạ ả ỏ ấ ả ấ ớ ở trong s ch đ c”. ạ ượ

17. Ð o đ c tr vạ ứ ở ềTr vì kinh thành Ba La N i, m t th i kia, là giòngị ạ ộ ờ

h Sudasa. Nhà vua thì ham mê săn b n h n chăm loọ ắ ơ đ n đ i s ng dân chúng. Trong m t cu c săn, nhà vuaế ờ ố ộ ộ m i mi t đu i theo đàn h u t nên l c vào r ng sâu.ả ế ổ ươ ơ ạ ừ Ð n khi d ng l i, m t quá, vua ngũ thi p đi. Và lúc ngàiế ừ ạ ệ ế th c gi c, ngài th y m t con s t cái đang ng i c nhứ ấ ấ ộ ư ử ồ ạ li m chân ngài ra ch ng luy n ái. Ngài cũng vu t ve h nế ừ ế ố ắ m t cách thân m t nh quen bi t nhau t thu nào. . .ộ ậ ư ế ừ ở

Câu chuy n l lùng trên đây l n l n theo th i gianệ ạ ầ ầ ờ xóa m đi thì m t hôm kia ng c nhiên khác đ n. Ng iờ ộ ạ ế ườ ta th y đi vào kinh thành Ba La N i m t con s t cái toấ ạ ộ ư ử l n, trên l ng nó cõng m t đ a bé m i sinh. Nó đi th ngớ ư ộ ứ ớ ẳ

96


vào cung đi n, trao đ a bé cho nhà vua r i tr l i r ngệ ứ ồ ở ạ ừ sâu.

Nhà vua không có con nên nh n đ a bé làm conậ ứ minh và đ t tên là Kamasa (Chân v n) Kamasa l n lênặ ằ ớ r t nhanh chóng và đ c vua cho đi h c Ta Xi La. T iấ ượ ọ ở ạ đây, Kamasa làm quen v i nhi u hoàng t nhi u n c,ớ ề ử ở ề ướ trong đó có hoàng t Su Ta Ma mà ta sẽ bi t sau này. ử ế

Ð n sau cha m t, Kamasa đ c l p lên ngôi, kế ấ ượ ậ ế t c giòng h Sudasa cũng nh các c a tr c, Kamasaụ ọ ớ ủ ướ duy trì đ c n n p cũ nh ng ch m i m t đi u khác làượ ề ế ư ỉ ỗ ộ ề nhà vua r t thèm th t. Ðó là b n tính mà ông th a h ngấ ị ả ừ ưở c a m . Ng i đ u b p bi t tính vua nên b a nào cũngủ ẹ ườ ầ ế ế ữ s a so n đ y đ nhi u món th t kho n ng ngon lành.ử ạ ầ ủ ề ị ướ Cho đ n m t hôm kia, tr c b a ăn, vì s ý anh ta khôngế ộ ướ ữ ơ c t đ t đ ăn kỹ l ng nên t t c các món th t đ u bấ ặ ồ ưỡ ấ ả ị ề ị b n chó săn chén h t s ch. Hôm y là ngày l nên cácọ ế ạ ấ ễ c a ti m đ u đóng c a. Và ch y đ h t m i n i cũngử ệ ề ử ạ ủ ế ọ ơ không th mua đ c m u th t nào, tình th th t là nguyể ượ ẩ ị ế ậ c p. V ng i đ u b p b ng n y ra m t sáng ý. Ch taấ ợ ườ ầ ế ỗ ả ộ ị lén x o m t mi ng th t đùi c a ng i tù v a b x tr mẻ ộ ế ị ủ ườ ừ ị ử ả đem vào cho ch ng. R i hai v ch ng h i h chiên xàoồ ồ ỡ ồ ố ả v i nhi u đ gia v th m tho. . .ớ ề ồ ị ơ

M i vào ng i vào bàn ăn nhà vua đã đ ý ngay đ nớ ồ ể ế mùi v khác th ng. R i nhà vua g n h i tên đ u b p vị ườ ồ ạ ỏ ầ ế ề

97


món th t m i l này. Ng i đ u b p s hãi nói quanh vàị ớ ạ ườ ầ ế ợ đ n cu i cùng ph i thú th t. R i h n nén th ch sế ố ả ậ ồ ắ ở ờ ự tr ng ph t mà h n d đoán sẽ r t n ng n . Nh ng, nhàừ ạ ắ ự ấ ặ ề ư vua không t v gi n d mà trái l i khen ng i h n, nhàỏ ẻ ậ ữ ạ ợ ắ vua l i còn d n dò kỹ l ng r ng sau này nhà vua chạ ặ ưỡ ằ ỉ thích m t món th t y thôi. ộ ị ấ

mi n khí h u nóng c a x n Ð khó mà giỞ ề ậ ủ ứ Ấ ộ ữ đ c th t t i sang đ n ngày hôm sau, nên c m i ngàyượ ị ươ ế ứ ỗ ph i h th t m t ng i. Nh ng tên tù l n l c đem raả ạ ị ộ ườ ữ ầ ượ chém đ l y th t d n cho vua. Nh ng r i cũng đ n cáiể ấ ị ọ ư ồ ế ngày mà nhà tù h t ng i. Th là cái tên đ u b p kh nế ườ ế ầ ế ố n n l i ph i đi săn ng i. Nh ng ng i đi v khuyaạ ạ ả ườ ữ ườ ề th ng b b t cóc, tr con đi ch i m t mình th ng bườ ị ắ ẻ ơ ộ ườ ị m t tích, gieo m t kinh kh ng trong kh p kinh thànhấ ộ ủ ắ mãi cho đ m t hôm ng i ta b t đ c hung th . Tênế ộ ườ ắ ượ ủ đó ch ng ph i ai khác là tên đ u b p c a nhà vua.ẳ ả ầ ế ủ Ng i ta d n h n ra tr c pháp đình v i c xâu th t đùiườ ẫ ắ ướ ớ ả ị treo c h n. H n nh n t t c t i l i và cung khai làở ổ ắ ắ ậ ấ ả ộ ỗ h n làm theo l nh nhà vua. Dân chúng r t đ i ng cắ ệ ấ ổ ạ nhiên. R i nh đ n cái giòng gi ng s t c a ông vuaồ ớ ế ố ư ử ủ khát máu, ng i ta đ u hi u đ c s th t. M i ng iườ ề ể ượ ự ậ ọ ườ ph n u t, đ nh n i d y l t m t n th t ông vua đ c ác.ẩ ấ ị ổ ậ ộ ặ ạ ậ ộ Nh ng Kamasa đã đ ng d y, vung g m v ch m t l iư ứ ậ ươ ạ ộ ố thoát đ tr n vào r ng sâu cùng v i tên đ y t . ể ố ừ ớ ầ ớ

98


Cũng vào th i kỳ đó, trong lúc thành Ba La N iờ ở ạ cái màn kh ng khi p di n ra thì x Indra (g n Ð Lyủ ế ễ ở ứ ầ ề bây gi ) không khí sinh ho i l i khác h n. Nhà vuaờ ạ ạ ẳ thu c giòng h Khu Ra và Thái t Su Ta Ma (ti n thânộ ọ ử ề c a Ð c Ph t) là ng i đ c h nh. Dân chúng s ng yênủ ứ ậ ườ ứ ạ ố

n thanh bình. Ng i ta th ng đ c lên r t nhi u bàiổ ườ ườ ọ ấ ề th ca ng i h nh phúc và lòng đ o đ c c a Thái t . Tháiơ ợ ạ ạ ứ ủ ử t Su Ta Ma còn trao nhi u gi i th ng quý giá choử ề ả ưở nh ng đo n văn th l i l c. H n m t l n Thái t đãữ ạ ơ ỗ ạ ơ ộ ầ ử th ng hàng ch c l ng vàng cho nh ng áng th tuy tưở ụ ạ ữ ơ ệ tác đ n n i vua cha ph i tìm cách khuyên can. Nh ngế ỗ ả ư Thái t đ u m t m c xin cha đ c nh nguy n vì theo ýử ề ộ ự ượ ư ệ ngài thì không có kho c a c i nào trên đ i này quý giáủ ả ờ b ng nhh ng ý t ng cao đ p thoát lên t nh ng l i thằ ữ ưở ẹ ừ ữ ờ ơ hay.

M t bu i sang đ u mùa, lúc Thái t đi đ n v nộ ổ ầ ử ế ườ hoa đ d h i mùa Xuân, Ngài g p m t ông lão Bà Laể ự ộ ặ ộ Môn, ông lão t Ta Xi La đ n, qu n áo còn dính đ y b iừ ế ầ ầ ụ đ ng, đ n tìm Ngài đ đ c cho Ngài nghe b n đo nườ ế ể ọ ố ạ th tuy t tác v i hy v ng mong Ngài m t ph nơ ệ ớ ọ ở ộ ầ th ng x ng đáng. Vì còn ph i d l nên Thái t h n sẽưở ứ ả ự ễ ử ẹ g p l i ông già khi Ngài tr v . Ngài không quên d nặ ạ ở ề ặ ng i nhà ph i đ i đãi v i ông già r t t t . . .ườ ả ố ớ ấ ử ế

99


Bu i l đã khai di n. Ng i ta chào đón Thái tổ ễ ễ ườ ử trong nh ng đi u múa t i đ p nh hoa h ng n , trongữ ệ ươ ẹ ư ồ ở nh ng l i ca trong lành nh gió reo ánh sang. B ng m tữ ờ ư ỗ ộ ti ng g m l n. Cu c vui d ng l i, đoàn lính h u c nế ầ ớ ộ ừ ạ ầ ậ Thái t đã s n sang đ b o v Ngài ch ng v i m t k lử ẵ ể ả ệ ố ớ ộ ẻ ạ m t cao l n, thân hình đ y lông lá trông vô cùng man rặ ớ ầ ợ đang ti n v phía Thái t , Thái t Su Ta Ma bình tĩnhế ề ử ử h n bao gi h t và nh n ra k l m t là Kamasa, b nơ ờ ế ậ ẻ ạ ặ ạ cùng h c t i Ta Xi La. Ngài khoác tay cho lính đ ngọ ạ ừ ch ng c . Kamasa r ng lên nh m t thú r ng r i ch yố ự ố ư ộ ừ ồ ạ x t i, trông kh e nh voi và nhanh nh gió bão. H nổ ớ ỏ ư ư ắ cõng Thái t lên vai và ch y bi n vào r ng sâu. ử ạ ế ừ

Kamasa đã làm gì trong r ng này t sau khi t bừ ừ ừ ỏ kinh thành Ba La N i. Th t khó k h t nh ng hành viạ ậ ể ế ữ tàn b o c a h n. Râu tóc h n m c dài ra. Áo qu n h nạ ủ ắ ắ ọ ầ ắ rách t m, dính đ y bùn và máu. Hình thù khh ngươ ầ ủ khi p y đã làm nhi u ng i đi trong r ng ch t ng t,ế ấ ề ườ ừ ế ấ Tr c khi bi n thành th t ngon đ vào b ng h n. ướ ế ị ể ụ ắ

M t hôm kia, h n săn su t ngày mà không tìmộ ắ ố đ c m t ng i nào. Lúc tr v d i g c cây đa dùngượ ộ ườ ở ề ướ ố làm nhà cho h n lâu nay, Kamasa đói cào ru t. H n b ngắ ộ ắ ổ th y m t bóng ng i, h n nh y x đ n, gi t ch t. H nấ ộ ườ ắ ả ổ ế ế ế ắ g i tên đ u b p. H n g i đã năm b y l n mà v n khôngọ ầ ế ắ ọ ả ầ ẫ th y tr l i. T c gi n h n đ nh đ ng d y đi tìm thì b ngấ ả ờ ứ ậ ắ ị ứ ậ ổ

100


h n nhìn kỹ l i xác ng i n m d i chân h n. Ðó!ắ ạ ườ ằ ướ ắ Ng i n m d i chân h n không ai khác là tên đ y tườ ằ ướ ắ ầ ớ c a h n. Không m t chút c m đ ng, h n t tay phanhủ ắ ộ ả ộ ắ ự th t tên đ u b p t i ch mà tr c đây tên kia đã quayị ầ ế ạ ỗ ướ th t r t nhi u ng i. Th là t ngày y h n ph i đíchị ấ ề ườ ế ừ ấ ắ ả thân làm đ u b p.ầ ế

Cũng ch a b ng lòng, Kamasa còn đón b t 99 vư ằ ắ ị hoàng t , ph n l n là b n bè c a h n h i Ta Xi La vử ầ ớ ạ ủ ắ ồ ở ề giam d i g c cây đa. H n đ nh b t đ m t trăm đướ ố ắ ị ắ ủ ộ ể cùng ch c huy t m t l t l y máu t th n cây, và Tháiọ ế ộ ượ ấ ế ầ t Su Ta Ma là ng i th m t trăm. ử ườ ứ ộ

T t c đ u đã s n sàng. H n đ t Thái t Su Ta Maấ ả ề ẳ ắ ặ ử xu ng đ t v i m t c ch th ng tr n. H n tuyên b choố ấ ớ ộ ử ỉ ắ ậ ắ ố Su Ta Ma bi t ý đ nh c a h n. Su Ta Ma không h m tế ị ủ ắ ề ấ bình tĩnh nh ng b ng nhiên m t Thái t r m r mư ổ ắ ử ươ ướ

t. Kamasa c i ch nh o, h n nói:Thái t còn ti cướ ườ ế ạ ắ ử ế nhi u đi u l m ph i không. Và danh v ng và thú vui vàề ề ắ ả ọ v con ngài. . .ợ

Ph i! Ð i v i Kamasa h n ch hi u ch ng y. Làmả ố ớ ắ ỉ ể ừ ấ sao mà h n có th bi t r ng hi n Thái t Su Ta Ma đangắ ể ế ằ ệ ử nghĩ đ n ông lão Bà La Môn, đ n bài th tuy t tác màế ế ơ ệ ông ta s p đ c cho Ngài nghe, đ n hy v ng đ c khenắ ọ ế ọ ượ th ng c a ông lão, đ n l i h a c a Ngài v i ông lãoưở ủ ế ờ ứ ủ ớ

101


ch a th c hi n đ c. Ông ta sẽ th t v ng bu n kh bi tư ự ệ ượ ấ ọ ồ ổ ế bao nhiêu!

Suy nghĩ m t lát, Thái t Su Ta Ma bèn t cho h nộ ử ỏ ắ bi t và xin h n đ cho mình đ c tr v làm tròn l iế ắ ể ượ ở ề ờ h a. Ban đ u h n nh t đ nh không thu n vì h n khôngứ ầ ắ ấ ị ậ ắ tin r ng Su Ta Ma sẽ tr l i v i h n. Nh ng đ n khi Suằ ở ạ ớ ắ ư ế Ta Ma ch vào g m mình mà th l i th danh d c aỉ ươ ề ờ ề ự ủ ng i Su Ta A. V i ngay c Kamasa, ph i chăng l i thườ ớ ả ả ờ ề danh d đó tác đ ng đ n tâm h n. Hay là h n mu n thự ộ ế ắ ắ ố ử lòng th tín c a ng i b n h n chăng. Ch bi t r ngủ ủ ườ ạ ắ ỉ ế ằ cu i cùng h n đ ch u cho Thái t Su Ta Ma tr v g pố ắ ể ị ử ở ề ặ ông lão Bà La Môn.

Su Ta Ma đ c m i ng i đón m ng nh ng vi cượ ọ ườ ừ ư ệ đ u tiên c a Ngài là đ n g p ông lão Bà La Môn đ ôngầ ủ ế ặ ể ta kh i ch đ i. Thái t chăm chú nghe ông ta đ c b nỏ ờ ợ ử ọ ố đo n th tuy t tác. B n đo n th có mãnh l c phiạ ơ ệ ố ạ ơ ự th ng! Nó kích đ ng t n tâm can nh ng đ c tín caoườ ộ ậ ữ ứ đ p c a con ng i. Ngài ghi sâu bài th vào lòng. Ngàiẹ ủ ườ ơ th ng cho lão r t h u. R i Ngài ghé l i t bi t vua cha.ưở ấ ậ ồ ạ ừ ệ Vua cha không mu n Su Ta Ma tr l i m t mình s thi tố ở ạ ộ ợ ệ h i đ n tính m ng Thái t , l i còn mu n c m t đ iạ ế ạ ử ạ ố ử ộ ộ binh hùng m nh đ ch m d t cu c đ i tàn b o c aạ ể ấ ứ ộ ờ ạ ủ Kamasa. Nh ng Thái t can vua. Và gi đúng l i h aư ử ữ ờ ứ tr c m t k thù, Su Ta Ma tr l i m t mình. ướ ặ ẻ ở ạ ộ

102


Su Ta Ma tr v đúng h n làm Kamasa kinh ng c.ở ề ẹ ạ S coi th ng cái ch t c a Ngài đã làm cho nó c mự ườ ế ủ ả ph c. R i t nhiên đ n l t h n, h n tò mò mu n ngheụ ồ ự ế ượ ắ ắ ố b n đo n th huy nố ạ ơ ề di u. Su Ta Ma t ch i vì c r ngệ ừ ố ớ ằ nh ng l i th hay không th đ l t vào tai k khôngữ ờ ơ ể ể ọ ẻ x ng đáng. H n ch t d nh ng lòng mu n bi t l iứ ắ ộ ạ ư ố ế ạ m nh h n, nên c g ng nén t c gi n. H n t t n xinạ ơ ố ắ ứ ậ ắ ừ ố Thái t đ c cho nó nghe. M t lát sau bi t là đã đ n lúcử ọ ộ ế ế h n tình tĩnh đ hi u. Su Ta Ma đ c lên toàn bài th m tắ ể ể ọ ơ ộ cách n ng nhi t nh ông lão Bà La Môn tr c đây đãồ ệ ư ướ đ c cho Ngài. Bài th có tác d ng kỳ di u. Nó kh i d yọ ơ ụ ệ ơ ậ các đi u lành trong tâm c a m t k h u nh đã m tề ủ ộ ẻ ầ ư ấ h n tánh ng i. Nghe xong Kamasa yên l ng suy nghĩẳ ườ ặ r i đáp l i h n h a cho Thái t ao c b n đi u. ồ ạ ắ ứ ử ướ ố ề

Sau khi cân nh c, Thái t Su Ta Ma phát bi u l nắ ử ể ầ l t các đi u c c a mình. ượ ề ướ ủ

Ð u tiên, Ngài c cho Kamasa, ng i b n c aầ ướ ườ ạ ủ Ngài th i niên thi u đ c s ng lâu. th t không th nàoờ ế ượ ố ậ ể ng đ c, Kamasa không th nào ng đ c ng i s pờ ượ ể ờ ượ ườ ắ b h n ăn th t l i không có m t ác ý gì v i h n, trái l iị ắ ị ạ ộ ớ ắ ạ còn đ t nhi u tình c m v i h n. ặ ề ả ớ ắ

Ði u th hai, Ngài c r ng 99 v hoàng t đang bề ứ ướ ằ ị ử ị giam c m sẽ đ c tr l i t do. Kamasa ch p thu nầ ượ ả ạ ự ấ ậ đi u này m t cách d dàng.ề ộ ể

103


Ði u th ba, các v hoàng t sẽ cùng đ c th raề ứ ị ử ượ ả cùng trong m t lúc đây, kamasa h i do d m t chút vìộ ở ơ ự ộ h n s sẽ b tr thù nh ng sau h n cũng b ng lòng. ắ ợ ị ả ư ắ ằ

Ch còn m t đi u c cu i cùng. Ðã ba l n r i, Suỉ ộ ề ướ ố ầ ồ Ta Ma ch a u c gì v Ngài c . Kamasa đoán ch c thư ớ ề ả ắ ế nào l n này h n cũng sẽ nghe Thái t Su Ta Ma c vầ ắ ử ướ ề s gi i thoát c a mình. Nh ng h n l m vì Su Ta Ma đangự ả ủ ư ắ ầ ao c m t l n n a v h n. Ngài c r ng: T nay vướ ộ ầ ữ ề ắ ướ ằ ừ ề sau Kamasa sẽ b cu c đ i man dã. Th t là m t l i sétỏ ộ ờ ậ ộ ờ đánh, trong tâm Kamasa có m t cu c n i lo n. H n, kộ ộ ổ ạ ắ ẻ đã t b c a c i, đ t đai ngôi báu đ s ng theo b n ch từ ỏ ủ ả ấ ể ố ả ấ hung hãn, gi đây h n tr v con đ ng hi n lành c aờ ắ ở ề ườ ề ủ con m i c a h n? Ch a khi nào h n có ý nghĩ nh th .ồ ủ ắ ư ắ ư ế Nh ng l n này có m t s c m nh đang truy n khí l cư ầ ộ ứ ạ ề ự vào nh ng cái gì t t còn sót l i trong tâm h n. Và bài thữ ố ạ ắ ơ ban nãy, và ng i đang đ ng tr c m t nó, qu đã ti pườ ứ ướ ặ ả ế s c cho nó m t ngu n l c, m t ngu n l c tinh th n d iứ ộ ồ ự ộ ồ ự ầ ồ dào. Cho nên trong cu c chi n đ u bên trong, Kamasaộ ế ấ đã t th ng đ c mình.ự ắ ượ

Kamasa đã t th y đ c t i ác c a mình. Nó h iự ấ ượ ộ ủ ố h n quá, s p xu ng chân Thái t Su Ta Ma t lòng mu nậ ụ ố ử ỏ ố quay v con đ ng lành.Trong lúc đó trên kh p cõi tr iề ườ ắ ờ đ t v n v t đ u rung đ ng t n i vui m ng chào đón sấ ạ ậ ề ộ ỏ ỗ ừ ự th ng l i c a Thái t Su Ta Ma.ắ ợ ủ ử

104


Thái t hoan h đ Kamasa d y, giúp Kamasa th cứ ỷ ỡ ậ ự hi n nh ng đi u đã thu n hành, Kamasa c t dây c iệ ữ ề ậ ắ ở trói, tr l i t do cho 99 v hoàng t tr c s vô cùngả ạ ự ị ử ướ ự ng c nhiên c a h .ạ ủ ọ

Nh ng đi u quan tr ng c n ph i gi i quy t là vi cữ ề ọ ầ ả ả ế ệ đ a Kamasa tr l i kinh thành Ba La N i. Làm th nàoư ở ạ ạ ế b o không còn s căm h n c a dân chúng, c a nh ngả ự ờ ủ ủ ữ k b m t con, m t ch ng, m t ng i thân thu c? T i ácẻ ị ấ ấ ồ ấ ườ ộ ộ c a tên đ u b p, h n đã nh n cái h u qu tai h i trongủ ầ ế ắ ậ ậ ả ạ d dày c a ch h n r i. Còn t t c t i l i c a Kamasa,ạ ủ ủ ắ ồ ấ ả ộ ỗ ủ Kamasa ph i chu c b ng t t c vi c lành sau này c aả ộ ằ ấ ả ệ ủ mình. Ai ph i b o đ m đi u đó v i dân chúng? Gi iả ả ả ề ớ ả quy t khó khăn này, không th trông c y vào ng i nàoế ể ậ ườ ngoài Su Ta Ma.

Thái t Su ta Ma cùng v i 99 v hoàng t Kamasaử ớ ị ử v thành. Ngài đ ng ra phân gi i v i dân chúng. Tin ề ứ ả ớ ở Ngài, dân chúng b ng lòng ti p đón Kamasa. ằ ế

Ngày hôm sau kh p kinh thành m h i. Tr c m iắ ở ộ ướ ọ ng i, Kamasa h a gi gìn t p t c t t và đ c h nh. R iườ ứ ữ ậ ụ ố ứ ạ ồ m i 99 v hoàng t và Thái t Su Ta Ma cùng d b a ti cờ ị ử ử ự ữ ệ chào m ng ngày tr v c a đ c h nh trong tâm t conừ ở ề ủ ứ ạ ư ng i, ngày th ng l i c a lẽ ph i, ngày h t âu lo c aườ ắ ạ ủ ả ế ủ kinh thành.

Qu ng Hu ả ệ105


“Th ng l i thì b oán thù, th t b i thì b đau kh , kắ ợ ị ấ ạ ị ổ ẻ nào không màng đ n th ng b i, k y sẽ s ng m t cu cế ắ ạ ẻ ấ ố ộ ộ đ i hòa hi u an vui”. ờ ế

18. Không bi t mình điênế

Ngày x a, t i m t x n trong n c n Ð dânư ạ ộ ứ ọ ướ Ấ ộ chúng s ng đ i bình yên, m a thu n gió hòa, ch a khiố ờ ư ậ ư nào g p ph i thiên tai h n hán. ặ ả ạ

Nh ng ch ng ng , m t chi u hôm đó, b u tr iư ẳ ờ ộ ề ầ ờ mây đen giăng kín và trút xu ng c n m a, ng p tràn hố ơ ư ậ ồ ao sông bi n, dân chúng u ng ph i th n c m a y aiể ố ả ứ ướ ư ấ n y th y đ u lo n tâm, cu ng trí, c i b y ph c, nh yấ ả ề ạ ồ ở ỏ ụ ả múa nh nh ng k điên. H h t đ t bùn tô trét đ yư ữ ẻ ọ ố ấ ầ mình m y, m t mày. Tr i qua b y ngày nh v y m iẩ ặ ả ả ư ậ ọ ng i m i t nh c n cu ng lo n, nh ng h ch ng bi t doườ ớ ỉ ơ ồ ạ ư ọ ẳ ế nguyên nhân nào gây nên s ki n này.ự ệ

Trong tri u đình, v vua đang tr vì x y là m tề ị ị ứ ấ ộ b c minh quân, tài trí m t hôm th y tr i kéo mây đen,ậ ộ ấ ờ nhà vua bi t đ c đó là c n m a đ c s p trút xu ng,ế ượ ơ ư ộ ắ ố bèn l y đ đ y mi ng gi ng l i. Lúc y c thành, n cấ ồ ậ ệ ế ạ ấ ả ướ m a đ c tràn xu ng ao h sông su i, dân chúng u ngư ộ ố ồ ố ố th n c y đ u b cu ng lo n nh l n tr c. ứ ướ ấ ề ị ồ ạ ư ầ ướ

106


Sáng hôm sau, nhà vua lâm tri u th y qu n th n,ề ấ ầ ầ bá quan văn võ đ u tr n tru ng, bùn đ t dính kh p thânề ầ ồ ấ ắ th , ng i ch u hai bên. ch có m t mình nhà vua vìể ồ ầ ỉ ộ không u ng ph i th thu c đ c y nên bình tĩnh sángố ả ứ ố ộ ấ su t, mình m c áo long ph ng, đ u đ i mão c u longố ặ ụ ầ ộ ử g n đ y châu báu, ng i trên long . Qu n th n th y v y,ắ ầ ồ ỷ ầ ầ ấ ậ ng ngác, ch ch nói v i nhau r ng: “ kìa! Th ngơ ủ ỏ ớ ằ Ồ ằ khùng! Nó làm cái gì mà d hình d t ng nh v y, ch cị ị ướ ư ậ ắ là nó điên. Nó qu n cái gì cùng mình ch ng gi ng ai,ấ ẳ ố chúng ta hãy h i t i nó”. ỏ ộ

Nhà vua nghe qu n th n bàn tán v i nhau nh v yầ ầ ớ ư ậ s hãi, li n nói r ng:ợ ề ằ

- Ta có th thu c hay, có th tr đ c b nh này. Cácứ ố ể ị ượ ị ông hãy ch ta m t chút, ta đi l y thu c đem ra ngay.ờ ộ ấ ố Nhà vua tr vào cung trút b y ph c tr n tru ng gi ngở ỏ ụ ầ ồ ố nh b n qu n th n r i l y đ t bùn trét lên mình m tư ọ ầ ầ ồ ấ ấ ặ r i tr ra. B n ng i th y th vui m ng, h n h , choồ ở ọ ườ ấ ế ừ ớ ở r ng ông ta đã h t điên, gi ng y nh mình. ằ ế ố ư

Tr i qua b y ngày ch t đ c tan h t, m i ng iả ả ấ ộ ế ọ ườ đ u t nh l i, th y mình tr n tru ng l y làm x u h , về ỉ ạ ấ ầ ồ ấ ấ ổ ề nhà m c qu n áo r i lâm tri u nh ng khi y nhà vua l iặ ầ ồ ề ư ấ ạ ng i tr n tru ng trên long , đ y mình đ t cát nhồ ầ ồ ỷ ầ ấ ơ nh p, qu n th n ngó th y kinh ng c nói r ng:ớ ầ ầ ấ ạ ằ Ð iạ

107


v ng là b c đa m u trí tu t i sao cu ng lo n nhươ ậ ư ệ ạ ồ ạ ư v y?ậ

Nhà vua nói: - “Tâm ta th ng v ng l ng khôngườ ắ ặ bi n đ i, chính các ông b cu ng lo n”. ế ổ ị ồ ạ

Ð ng Th Tôn cũng l i nh v y, chúng sanh bấ ế ạ ư ậ ị màng vô minh làm mê m , cu ng lo n, n u nghe b c đ iờ ồ ạ ế ậ ạ Thánh Trí gi ng thuy t v các pháp b t sanh, b t di t,ả ế ề ấ ấ ệ nh t t ng. . . thì cho đó là l i cu ng lo n. B i v y Nhấ ướ ờ ồ ạ ở ậ ư Lai tùy theo chúng sanh mà ph ng ti n, nói thi n b tươ ệ ệ ấ thi n, h u vi, vô vi v y. ệ ữ ậ

Gi i Ð c ớ ứKhông l a nào có th ví đ c v i l a c a tham d c.ử ể ượ ớ ử ủ ụ

Không có ng c tù nào có th ví đ c v i ng c tùụ ể ượ ớ ụ c a oán h n. ủ ờ

Không m i ràng bu c nào có th ví đ c v i s r iố ộ ể ượ ớ ự ố lo n c a tâm trí. ạ ủ

Không đau kh nào gi ng nh s đau kh c a loàiổ ố ư ự ổ ủ ng i. ườ

Nh ng ch ng có h nh phúc nào l n b ng s anư ẳ ạ ớ ằ ự đ nh c a tâm trí. ị ủ19. Chuy n chàng 4 vệ ợ

M t chàng kia có b n bà v . ộ ố ợ108


Bà th nh t, đ c ch ng m n yêu, đi đ ng, n mứ ấ ượ ồ ế ứ ằ ng i, làm l ng không r i n a b c. Ăn u ng, áo qu nồ ụ ờ ử ướ ố ầ th ng đ c ch ng lo cho tr c h t. L nh nóng đóiườ ượ ồ ướ ế ạ khát xem sóc tùy th i, chì u theo ý mu n, ch ng bao giờ ề ố ẳ ờ cùng nhau to ti ng.ế

Bà hai, đi đ ng nói năng, th ng hai bên t h u.ứ ườ ở ả ữ Ch ng g p thì vui, xa chút thì bu n.ồ ặ ồ

Bà ba, th nh tho ng năm thì m i h a, khi cùngỉ ả ườ ọ c c thi u th n, m i đ c anh ch ng nghĩ đ n.ự ế ố ớ ượ ồ ế

Bà th t , h m hiu h n h t, b ch ng sai b o đứ ư ẩ ơ ế ị ồ ả ủ chuy n, ph c d ch đ đi u, nh ng ch ng bao gi thèmệ ụ ị ủ ề ư ẳ ờ h i đ n. ỏ ế

M t ngày kia, anh ch ng h p h i, kêu bà v thộ ồ ấ ố ợ ứ nh t vô b o:ấ ả - Ng i ph i đi theo ta. ươ ả

Bà th nh t tr l i:ứ ấ ả ờ - Tôi không th theo anh đ c.ể ượ

Anh ch ng n i xùng, h i:ồ ổ ỏ - Ta v n yêu mi nh t,ố ấ th ng c ng chìu ng i đ th . T i sao ch ng ch u theoườ ư ươ ủ ứ ạ ẳ ị nhau!

Bà v đáp:- Anh tuy có lòng yêu m n tôi th t,ợ ế ậ nh ng tôi không th đi.ư ể

Anh ch ng bèn kêu bà hai đ n b o:ồ ế ả - Mình đi theo tôi đi.

109


Bà này đáp: - Anh yêu m n ch c sao không b tế ị ả ắ ch y đi, tôi đâu có đi theo anh đ c.ị ấ ượ

Anh ch ng bèn n t n : - Ngày tr c, ta tìm mi th tồ ạ ộ ướ ậ kh s không th t xi t. Nào ch u l nh, ch u nóng, nh nổ ở ể ả ế ị ạ ị ị ăn nh n tiêu m i gi đ c mi. T i sao ch ng ch u đi v iị ớ ữ ượ ạ ẳ ị ớ ta.

Bà hai v n đáp t nh b :ẫ ỉ ơ - B i lòng anh tham d cở ụ m i tìm đ n tôi, ch tôi đâu có c n gì anh. Nay sao l iớ ế ớ ầ ạ đem vi c gian kh y bu c nhau l m gì! ệ ổ ấ ộ ằ

Quá ngao ngán, anh ch ng ph i kêu đ n bà v baồ ả ế ợ mà r ng:ằ - Mình nên đi theo tôi.

Bà ba t ra l u luy n, nh ng ch khóc lóc mà nói:ỏ ư ế ư ỉ - Tôi v i anh ân nghĩa n ng l m. Nay đ n phút cu i cùng,ớ ặ ắ ế ố tôi xin đ a ti n anh t i ngoài thành ngoài thành mà thôi,ư ễ ớ không th theo anh đi đ n t n ch anh đ c. ể ế ậ ỗ ở ượ

Sau cùng, anh chàng b n v đành ph i kêu bà vố ợ ả ợ th t , ng i th ng ngày b chàng ta h t h i, mà b oứ ư ườ ườ ị ấ ủ ả đi theo mình. ch v này b o ch ng:ị ợ ả ồ - Tôi đã xa lìa cha m tôi đi theo h u h anh, thì vi c s ng ch t vui khẹ ầ ạ ệ ố ế ổ ph i có m t v i nhau. Gi đây, tôi xin theo anh đi choả ặ ớ ờ đ n ch .ế ỗ

B n bà v trên là b n thí d :ố ợ ố ụ

110


- Bà th nh t, d cho thân xác con ngu i. Ng iứ ấ ụ ờ ườ đ i, ai n y a m n xác thân mình nh anh ch ng kia mêờ ấ ư ế ư ồ bà nh t. Nh ng đ n khi ch t, nó n m tr tr n i đ t,ấ ư ế ế ằ ơ ơ ơ ấ nào ch u đi theo.ị

- Bà hai, d cho c a c i ti n b c. Khi đ c thì vui.ụ ủ ả ề ạ ượ ch ng đ c thì bu n. Nh ng đ n lúc ch t c a c i hoànẳ ượ ồ ư ế ế ủ ả tr cho đ i, nào ch u đi theo. ả ờ ị

- Bà ba, d cho cha m , v con, tôi t , b n h u.ụ ẹ ợ ớ ạ ữ Sanh th i l y ân nghĩa tình ái, cùng nhau t ng m n.ờ ấ ưở ế Nh ng khi ch t, dù h có khóc lóc than van, cũng ti nư ế ọ ễ đ a đ c nhau t i nghĩa đ a là cùng, r i ai v nhà n y.ư ượ ớ ị ồ ề ấ th ng nh có lâu l m cũng ch ng qua m i ngày là l iươ ớ ắ ẳ ườ ạ ăn u ng c i nói mà d n quên ng i ch t.ố ườ ầ ườ ế

- Bà t , d cho tâm ý c a con ng i. Trong thiênư ụ ủ ườ h , ai mà không có lúc t ái, b o th ý mình, buông thạ ự ả ủ ả tâm ý, tham d c gi n d , ch ng tin chánh đ o. Ð n khiụ ậ ữ ẳ ạ ế ch t, ch có tâm ý là ch u đi theo đ ph i đ a vào ác đ o.ế ỉ ị ể ả ọ ạ

Cho nên, ph i săn sóc tâm ý, b ng cách luôn luônả ằ nh t i nó mà th ng tâm chánh ý. ớ ớ ắ

Báo Bát Nhã

“Tâm nh nhà h a sĩ, vẽ các tranh nh. ư ọ ảTâm nh ng i nô l b các món phi n não saiư ườ ệ ị ề

khi n. ế111


Tâm nh v qu c v ng làm m i vi c t t i. ư ị ố ươ ọ ệ ự ạTâm nh b n gi c c p khi n t thân b đau kh .”ư ọ ặ ướ ế ự ị ổ

20. Chú ti u hi n tri tể ề ế

Thu Ph t Ca Di p còn t i th , Ngài có m t tăngở ậ ế ạ ế ộ đoàn g m 20.000 tỳ kheo đã di t t n các l u ho c. M iồ ệ ậ ậ ặ ỗ khi du hóa m t n i nào, t t c chúng Tỳ kheo y đ uộ ơ ấ ả ấ ề theo Ph t Ca Di p, cũng nh 1250 Tỳ kheo th ng điậ ế ư ườ cùng v i Ð c B n S Thích Ca c a chúng ta. ớ ứ ổ ư ủ

M t hôm, Ph t Ca Di p và Tăng chúng c a Ngài điộ ậ ế ủ đ n thành Ba La N i, dân chúng đua nhau đ n đ nh lế ạ ế ả ễ cúng d ng và nghe Ngài thuy p pháp. Sau khi th th cườ ế ọ ự xong, Ph t nói l i tùy h công đ c nh sau: “Này các cậ ờ ỷ ứ ư ư sĩ, trong th gian có b n h ng ng i. Th nào là b n? ế ố ạ ườ ế ố

M t là nh ng ng i t mình làm ph c b thí,ộ ữ ườ ự ướ ố nh ng không khuy n khích k khác làm. H ng ng iư ế ẻ ạ ườ này, trong t ng lai đ c giàu có nh ng không đ cươ ượ ư ượ nhi u ng i theo. ề ườ

Hai là nh ng ng i khuyên k khác b thí, nh ngữ ườ ẻ ố ư t mình không b thí. H ng ng i này đ i sau có ph cự ố ạ ườ ờ ướ báo đ c đông ng i theo, nh ng không có c a c i. ượ ườ ư ủ ả

Ba là nh ng ng i t mình không b thí cũngữ ườ ự ố không khuyên ng i b thí. H ng ng i này đ i sauườ ố ạ ườ ờ

112


không có c a c i cũng không có ng i theo, ph i s ngủ ả ườ ả ố cô đ c, ăn c m th a c a k khác. ộ ơ ừ ủ ẻ

B n là h ng ng i v a t b thí, v a khuyênố ạ ườ ừ ự ố ừ ng i b thí, h ng ng i này trong t ng lai sẽ đ c cườ ố ạ ườ ươ ượ ả hai ph c báo: giàu có và đông ng i theo”. ướ ườ

Khi nghe nh th , có m t ng i kh i lên ý nghĩ:ư ế ộ ườ ở “Ta c làm sao đ đ c hai ph c y”. R i v y đ nố ể ượ ướ ấ ồ ị ấ ế đ nh l Ph t, b ch r ng:ả ễ ậ ạ ằ - B ch Th Tôn, xin Ngài đ nạ ế ế th th c làng con vào ngày mai, đ chúng con đ cọ ự ể ượ ph c cúng d ng. ướ ườ

Ph t Ca Di p h i l i: ậ ế ỏ ạ- Ng i mu n cúng d ng bao nhiêu v Tỳ kheo? ươ ố ườ ị- B ch Th Tôn, Tăng chúng c a Ngài g m baoạ ế ủ ồ

nhiêu?

- Hai m i ngàn. ươ- B ch Th Tôn, ngày mai xin Ngàiạ ế đem theo t t cấ ả

Tỳ kheo y.ấ

Ð c Ph t nh n l i. Ng i kia c m m t m nh b iứ ậ ậ ờ ườ ầ ộ ả ố di p (x a dùng lá cây khô đ vi t ch a có gi y) tr vệ ư ể ế ư ấ ở ề làng, r i đi t ng nhà khuyên s a so n cúng d ng Ph tồ ừ ử ạ ườ ậ và chúng Tăng tùy kh năng c a m i gia đình. Có nhàả ủ ỗ tình nguy n cúng d ng 500 v , nhà 200 v , nhà 100 v ,ệ ườ ị ị ị nhà 50 v v. v... ị

113


Ng i kia đ u ghi d u vào lá b i đ hôm sau th nhườ ề ấ ố ể ỉ đúng s Tỳ kheo đ n t ng nhà. Trong làng, có m t giaố ế ừ ộ đình r t nghèo đ n n i ông ch đ c m nh danh làấ ế ỗ ủ ượ ệ “ông Chúa Nghèo”. Ng i kia cũng không quên ghé vàoườ nhà Chúa Nghèo đ t o ph c cho ông ta. Khi Chúaể ạ ướ Nghèo nghe ng i kia mu n mình cúng d ng chúng Tỳườ ố ườ kheo thì gi t b n ng i lên:ậ ắ ườ

- i b n i! B n coi nhà c a tôi đây, đ n m t chỐ ạ ơ ạ ử ế ộ ỗ ng i cũng không có, làm sao tôi cúng d ng gì đ c? Tôiồ ườ ượ có đ ng xu nào đâu? Hãy đ n nh ng nhà cao c a l nồ ế ữ ử ớ kia!

- Này b n, không ph i chính vì v y b n m i nênạ ả ậ ạ ớ nhân c h i này mà gieo gi ng ph c sao? Vì sao b nơ ộ ố ướ ạ ph i nghèo? Ph i chăng b n ch a t ng giúp ai m t chútả ả ạ ư ừ ộ gì c .ả

Chúa Nghèo ng m có lý bèn ng thu n: -ẫ ư ậ Ð c.V y thì xin b n ghi cho tôi cúng d ng m t v tỳượ ậ ạ ườ ộ ị kheo. Ng i kia b ng lòng nh ng không ghi vào lá vì yườ ằ ư nghĩ r ng m t v thì ít quá, ch ng c n ghi làm gì. Y tằ ộ ị ẳ ầ ừ giã, ti p t c đi ph khuy n.ế ụ ổ ế

Chúa nghèo g i v ra, cho hay ý đ nh cúng d ngọ ợ ị ườ m t v Tỳ kheo c a mình, và đ ngh v i v cùng đi làmộ ị ủ ề ị ớ ợ m n đ đ ti n s m s a các th . Ng i v b ng lòngướ ể ủ ề ắ ử ứ ườ ợ ằ ngay và c hai cùng đi đ n m t nhà phú h . Nhà này s nả ế ộ ộ ẳ

114


lòng m n hai v ch ng làm vi c m t bu i chi u hômướ ợ ồ ệ ộ ổ ề y đ chu n b cho vi c cúng d ng hôm sau. H m nấ ể ẩ ị ệ ườ ọ ướ

Chúa Nghèo giã g o, còn bà v thì gánh n c. Hai vạ ợ ướ ợ ch ng làm vi c r t hăng hái, nét hân hoan l h n trênồ ệ ấ ộ ẳ g ng m t, đ n n i ch nhà h i nguyên do. Khi đ cươ ặ ế ỗ ủ ỏ ượ bi t h làm m n đ có ti n mua th c ph m cúngế ọ ướ ể ề ự ẩ d ng m t v Tỳ kheo, phú ông c m khái, tr công g pườ ộ ị ả ả ấ b i. V i s ti n nh n đ c h mua ít g o th m h oộ ớ ố ề ậ ượ ọ ạ ơ ả h ng, trái cây quí và ít đ v t vãnh đ n u n ng. ạ ồ ặ ể ấ ướ

Sáng hôm sau, Chúa Nghèo d y s m đi hái rau bênậ ớ b sông v cho v làm th c ăn. M t ng i đánh cá h i: ờ ề ợ ứ ộ ườ ỏ

- Chúa Nghèo hái rau làm gì s m th ? ớ ế- Tôi hái rau đ cúng d ng m t v Tỳ kheo. ể ườ ộ ị- Th à! V nào ăn rau c a Chúa Nghèo cúng d ngế ị ủ ườ

ch c là hên l m đó. Này, làm h tôi vi c này đ cắ ắ ộ ệ ượ chăng? Ðây tôi có m y xâu cá đ , Chúa Nghèo đi bánấ ỏ dùm. Tôi b n coi l i. M i xâu hai đ ng. ậ ướ ỗ ồ

- Ð c.ượ

- Chúa Nghèo xách cá đi bán m t ch c đã h t, vìộ ố ế nhà nào cũng đang c n th c ăn đ cúng d ng. Khi trầ ứ ể ườ ở v giao ti n cho ch , Chúa Nghèo t giã:ề ề ủ ừ

- Thôi tôi đi đây, s p t i gi cúng d ng r i.ắ ớ ờ ườ ồ

115


- Này Chúa Nghèo, t ng Chúa Nghèo xâu cá đ đây,ặ ỏ v mà n u.ề ấ

- C m n l m.ả ơ ắ

Chúa Nghèo sung s ng xách cá và rau đem v choướ ề v . Khi y, t trong t nh xá c a Ngài, Ph t Ca Di p đãợ ấ ừ ị ủ ậ ế bi t đ c m t ng i nghèo đang thành tâm s a so nế ượ ộ ườ ử ạ cúng d ng m t v Tỳ kheo. Ngài cũng bi t đ c r ngườ ộ ị ế ượ ằ t t c chúng Tỳ kheo đã đ c s p đ t vào t ng nhà, m iấ ả ượ ắ ặ ừ ỗ nhà sẽ cúng d ng m t s Tỳ kheo. Duy ch có nhà Chúaườ ộ ố ỉ Nghèo ch cúng có m t v , ng i ph khuy n quên ghiỉ ộ ị ườ ổ ế vào lá, do đó mà y đã không ch a m t ng i nào choừ ộ ườ Chúa Nghèo.” V y ch còn ta đ cho Chúa Nghèo gieoậ ỉ ể ru ng ph c”. Ph t nghĩ th , và Ngài l y làm hoan h , vìộ ướ ậ ế ấ ỷ Ph t v n th ng nh ng k nghèo cùng. V a khi Ngài cóậ ố ươ ữ ẻ ừ ý đ nh nh v y, thì vua tr i Ð Thích c m th y chi cị ư ậ ờ ế ả ấ ế ngai vàng đang ng i rung m nh, “Có chuy n gì th ?” Vuaồ ạ ệ ế tr i ng m nghĩ, và bi t chính t m lòng thành kh n c aờ ẫ ế ấ ẩ ủ Chúa Nghèo d i th đã làm ch n đ ng đ n chở ướ ế ấ ộ ế ư thiên. “Ta ph i giúp Chúa Nghèo m t tay đ s a so nả ộ ể ử ạ món ăn cúng d ng Ph t”. Ð Thích cùng v i v r iườ ậ ế ớ ợ ờ thiên cung bay xu ng, hóa làm hai v ch ng nghèo đangố ợ ồ đi tìm vi c làm. Ð n g n nhà Chúa Nghèo, Ð Thích h i:ệ ế ầ ế ỏ

- Nhà có vi c gì làm không? Cho chúng tôi làm v i. ệ ớ

116


- Ông lão i! Chúng tôi có nhi u vi c làm l m,ơ ề ệ ắ nh ng thú th t là chúng tôi không có ti n đ tr côngư ậ ề ể ả ông lão.

- B n làm gì th ?ạ ế

- Chúng tôi làm th c ăn cúng d ng v Tỳ kheo. ứ ườ ị- , vi c ph c y thì tôi cũng mu n hùn. TôiỒ ệ ướ ấ ố

không c n tr công đâu.ầ ả

- T t l m. V y lão hãy gíup chúng tôi. Xin vâng. ố ắ ậR i hai v ch ng Ð Thích b c vào nhà, Ð Thíchồ ợ ồ ế ướ ế

b o:ả - Bây gi , đ chúng tôi làm th c ăn cho. B n hãy điờ ể ứ ạ th nh v Tỳ kheo c a b n đi.ỉ ị ủ ạ

Chúa Nghèo đi đ n v ph khuy n hôm qua. Y b o:ế ị ổ ế ả - b n! Tôi quên b ng. Không còn v Tỳ kheo nào choỒ ạ ẵ ị b n th nh vì t t c đ u nh n l i các nhà khác r i.ạ ỉ ấ ả ề ậ ờ ồ

Không th nào t n i tuy t v ng l n lao c a Chúaể ả ỗ ệ ọ ớ ủ Nghèo lúc y. Chúa Nghèo đ m ng c, lăn ra mà khóc: -ấ ấ ựTr i đ t i! B n h i tôi r i! Su t hai hôm nay, chúng tôiờ ấ ơ ạ ạ ồ ố làm vi c t i m t t t đèn đ ch đ i b a tr a nay cúngệ ố ắ ắ ể ờ ợ ữ ư d ng m t v Tỳ kheo! V y mà bây gi b n b o khôngườ ộ ị ậ ờ ạ ả còn v nào! B n ph i cho tôi m t v Tỳ kheo! Không thìị ạ ả ộ ị tôi ch t m t. Hu hu.ế ấ

117


Qu n chúng bu l i xem đông. Ng i kia b i r iầ ạ ườ ố ố năn n : - Này Chúa Nghèo, xin Chúa Nghèo đ ng làm t iỉ ừ ộ tôi n a. Tôi l đi mà. Chúa Nghèo tha cho tôi đi. ữ ỡ

- Không bi t! Ph i cho tôi m t v Tỳ kheo! Hu hu,ế ả ộ ị hu hu.

Túng quá, ng i kia đánh b o đ ngh :ườ ạ ề ị - Thôi chúa Nghèo hãy đ ng d y, tôi bày cho m t cách này. Ð ngứ ậ ộ ấ Ð o s ch a nh n l i c a ai, vì r t đông vua chúa đ iạ ư ư ậ ờ ủ ấ ạ th n đ u mu n th nh Ngài. V y b n hãy đ n th nh Ngàiầ ề ố ỉ ậ ạ ế ỉ đi. Ngài r t th ng nh ng ng i nghèo ch c Ngày sẽấ ươ ữ ườ ắ nh n l i b n đ y. Ngài đang ng i trong t nh xá nói phápậ ờ ạ ấ ồ ị cho các b c th ng khách nghe. ậ ượ

Chúa nghèo nghe l i, đ ng lên đi đ n t nh xá. Vuaờ ứ ế ị và đình th n đang nghe pháp, th y Chúa Nghèo ti n t iầ ấ ế ớ thì ngăn l i (vì h t ng Chúa Nghèo đ n xin đ ănạ ọ ưở ế ồ th a): ừ

- Chúa Nghèo ch a đ n gi ăn đâu. ư ế ờ- Tôi bi t. Tôi đi th nh Ph t v nhà tôi th trai. ế ỉ ậ ề ọÐ c Ph t m m c i, chìa cái bình bát c a Ngài ra,ứ ậ ỉ ườ ủ

trao cho Chúa Nghèo m t cách thân m t. Chúa Nghèo ômộ ậ l y bình bát c a Ph t vào lòng, m t mày h n h nhấ ủ ậ ặ ớ ở ư đ a bé v a đ c k o. Các ông Hoàng và đ i th n ch yứ ừ ượ ẹ ạ ầ ạ theo đ ngh : ề ị

118


- Chúa Nghèo, hãy nh ng cái bát y cho ta cúngườ ấ th c ăn cho Ph t. Ta sẽ cho Chúa nghèo 1000 đ ng. ứ ậ ồ

Chúa Nghèo trân tr ng ôm bình bát c a Ph t vọ ủ ậ ề nhà đ bày th c ăn. Vua đang ng i g n Ph t ng m nghĩ:ể ứ ồ ầ ậ ẫ “Lão Chúa Nghèo ch c ch ng có gì ngon lành mà cúngắ ẳ d ng Ð c Th Tôn đâu. Chi b ng ta s m s n các th cườ ứ ế ằ ắ ẵ ứ ăn th ng v đ ng trong m t cái bát khác, ch khi Chúaượ ị ự ộ ờ Nghèo dâng lên Ph t ta sẽ đ i th c ăn c a ta cho Ph tậ ổ ứ ủ ậ dùng.

Ð n gi th th c, Ph t Ca Di p đ n nhà chúaế ờ ọ ự ậ ế ế Nghèo. Vua đi theo ý đ nh nh trên. Nh ng khi Ph t vàoị ư ư ậ nhà Chúa Nghèo. Ð Thích hóa trang đ dâng Ph t m tế ể ậ ộ bát đ y th c ăn mùi th m bay kh p không gian. Vua b nầ ứ ơ ắ ẻ l n cáo t Ph t tr v .ẻ ừ ậ ở ề

Do ph c báo cúng d ng Ph t Ca Di p, Chúaướ ườ ậ ế Nghèo đ c sanh lên cõi tr i cho đ n khi Ph t Thích Caượ ờ ế ậ ra đ i m i tr xu ng tr n th , sanh vào nhà m t thí chờ ớ ở ố ầ ế ộ ủ thân tín c a Ngài Xá L i Ph t. Khi mang thai Chúa Nghèoủ ợ ấ ng i m b ng thông minh khác th ng, nh ng ng iườ ẹ ổ ườ ữ ườ trong gia đình ai có b nh t t gì đ u đ c kh i và trệ ậ ề ượ ỏ ở nên thông tu . ệ Do đó hài nhi đ c Tôn Gi Xá L i Ph tượ ả ợ ấ đ t tên là Hi n Trí. Khi lên 7, Hi n Trí xin m xu t giaặ ề ề ẹ ấ làm đ t Tôn gi . ệ ử ả

119


Tôn gi d y cho chú ti u nh ng uy nghi phép t cả ạ ể ữ ắ ph i theo tr c khi đ a chú vào thành kh t th c. L nả ướ ư ấ ự ầ đ u tiên ôm bát theo h u th y ra đ ng, chú h i Ngàiầ ầ ầ ườ ỏ khi th y m t con đê: ấ ộ

- B ch Tôn gi , cái kia là cái gì?ạ ả- Chú ti u, đ y là m t con đê. ể ấ ộ- B ch Tôn gi , con đê dùng đ làm gì? ạ ả ể- Ð d n n c đi kh p n i nào ng i ta mu n. ể ẫ ướ ắ ơ ườ ố- Nh ng b ch Tôn gi , n c có hi u bi t gì không?ư ạ ả ướ ể ế

- Không đâu, chú ti u. N c là v t vô tri giác. ể ướ ậ- B ch Tôn gi , th thì ng i ta có th h ng d nạ ả ế ườ ể ướ ẫ

m t v t vô tri giác đ n b t c ch nào ng i ta mu nộ ậ ế ấ ứ ỗ ườ ố hay sao?

- Chính v y, chú ti u ậ ể- Hi n Trí nghĩ: “N u ng i ta có th h ng d nề ế ườ ể ướ ẫ

m t v t vô tri tùy theo ý mu n thì t i sao ta l i khôngộ ậ ố ạ ạ th nhi p ph c theo tâm ý mình đ ch ng A La Hánể ế ụ ể ứ qu ?” ả

Ði thêm m t quãng, chú th y nh ng ng i làm tênộ ấ ữ ườ đang h nh ng cây tên trên l a và nheo m t nh m đơ ữ ử ắ ắ ể u n chúng cho th ng. Chú ti u h i: ố ẳ ể ỏ

- B ch Tôn gi h làm chi v y? ạ ả ọ ậ120


- H đang u n nh ng cây tên cho th t th ng. ọ ố ữ ậ ẳ- Cây tên có lý trí không?

- Không nó là v t vô tri. ậChú ti u nghĩ: “N u ng i ta có th u n n n m tể ế ườ ể ố ắ ộ

v t vô tri cho th ng theo ý mu n, thì ta cũng có th nậ ẳ ố ể ỗ l c đi u ph c tâm ý đ ch ng qu A La Hán”.ự ề ụ ể ứ ả

M t lát sau, hai th y trò g p nh ng ng i th m cộ ầ ặ ữ ườ ợ ộ đang đẽo bánh xe, chú l i h i: ạ ỏ

- B ch Tôn gi , h làm gì th ? ạ ả ọ ế- Ðây là th m c đang đẽo bánh xe. ợ ộ- Bánh xe có lý trí không?

- Không, bánh xe ch ch y theo ý ng i mu n. Khiỉ ạ ườ ố y chú ti u trao y bát cho th y và b ch: ấ ể ầ ạ

- B ch Tôn gi , con mu n tr v . ạ ả ố ở ềTôn gi Xá L i Ph t không nói m t l i đ l y y bátả ợ ấ ộ ờ ỡ ấ

trên tay chú ti u. Chú ti u vái chào th y xong còn quayể ể ầ đ u l i d n Tôn gi :- B ch Tôn gi , khi nào Ngài đemầ ạ ặ ả ạ ả th c ăn v cho con, xin Ngài ch cho con toàn m t cáứ ề ỉ ộ vàng ngon nh t y. ấ ấ

- đâu ta có th ki m đ c th y, chú ti u? Ở ể ế ượ ứ ấ ể

121


- B ch Tôn gi n u Ngài không th ki m đ c nhạ ả ế ể ế ượ ờ ph c đ c c a Ngài, thì Ngài cũng sẽ ki m đ c doướ ứ ủ ế ượ ph c đ c c a con. ướ ứ ủ

Tôn gi Xá L i Ph t v n c n th n, Ngài s chú ti uả ợ ấ ố ẩ ậ ợ ể ng ngoài tr i có th b r n c n, hay sâu b đ t, b i thủ ờ ể ị ắ ắ ọ ố ở ế Ngài trao chìa khóa cho chú ti u và b o: ể ả

- Hãy m c a t nh th t c a ta mà vào. ở ử ị ấ ủChú ti u vâng l i. Vào phòng Tôn gi , chú b t đ uể ờ ả ắ ầ

t nh t a thi n quán. Khi y Ð Thích trên tr i c mỉ ọ ề ấ ế ở ờ ả th y chi c ngai vàng rung đ ng, và nh n ra r ng chúấ ế ộ ậ ằ ti u Hi n Trí đang ng i thi n quy t ch ng qu A Laể ề ồ ề ế ứ ả Hán trong ngày đó, nên Ngài mu n giúp chú m t tay.ố ộ Ngài b o th n m t tr i ph i đi ch m l i, kéo dài bu iả ầ ặ ờ ả ậ ạ ổ sáng ra tr n ngày, và s c cho T Thiên v ng đ ng gácọ ắ ứ ươ ứ b n góc chùa, đu i h t chim chóc ra kh i v n đ ngố ổ ế ỏ ườ ừ gây ti ng đ ng. Do đó, t nh xá C p Cô Ð c tr nên yênế ộ ị ấ ộ ở tĩnh l th ng. Th nh tho ng m i có m t âm thanh r tạ ườ ỉ ả ớ ộ ấ nh gây nên b i m t chi c lá vàng lìa cành r i xu ng. ỏ ở ộ ế ơ ố

Trong khi y, Tôn gi Xá L i Ph t vào nhà ng iấ ả ợ ấ ườ thí ch quen bi t đ kh t th c. Gia ch v a mua v m tủ ế ể ấ ự ủ ừ ề ộ m cá đ n u n ng xong đem đ t vào bát Ngài. Tôn giớ ỏ ấ ướ ặ ả đ nh đem v cho chú ti u nh l i chú ti u d n nh ngị ề ể ư ờ ể ặ ư gia ch xin th nh Tôn Gi c dùng, sẽ còn ph n khác đủ ỉ ả ứ ầ ể Tôn gi đem v . Tôn gi ng i l i th th c. ả ề ả ồ ạ ọ ự

122


Ðúng lúc y, t t th t c a Ngài, đ c Ð o S quanấ ừ ư ấ ủ ứ ạ ư sát b ng Ph t nhãn thanh t nh th y chú ti u có thằ ậ ị ấ ể ể ch ng qu A La Hán trong vài gi n a. Nh ng n u Tônứ ả ờ ữ ư ế gi Xá L i Ph t mà v lúc này, đem th c ăn vào phòngả ợ ấ ề ứ cho chú ti u thì l m t d p đ c qu c a chú. Do đó Ð cể ỡ ấ ị ắ ả ủ ứ Ph t quy t đ nh đi đ n t nh th t c a Tôn gi đ đónậ ế ị ế ị ấ ủ ả ể đ ng. V a khi Tôn gi tr v , Ngài g p ngay đ c Ð oườ ừ ả ở ề ặ ứ ạ S đ ng tr c c a. Tôn gi thi l , đ c Ð o S h i vư ứ ướ ử ả ễ ứ ạ ư ỏ ị thông tu c a Ngài v m t s câu h i trong lu n t ng,ệ ủ ề ộ ố ỏ ậ ạ ch c t kéo dài th i gian cho chú ti u có th đ c qu .ỉ ố ờ ể ể ắ ả Khi bi t Hi n Trí đã ch ng qu , Ngài b o Tôn gi Xá L iế ề ứ ả ả ả ợ Ph t:- Bây gi , này Xá L i Ph t, hãy đem th c ăn vàoấ ờ ợ ấ ứ cho chú ti u Hi n Trí đi. ể ề

Tôn gi kh c a. Chú ti u b c ra đ l y bát trênả ỏ ử ể ướ ỡ ấ tay Ngài đ t xu ng m t n i, r i b t đ u qu t cho Ngài.ặ ố ộ ơ ồ ắ ầ ạ Tôn gi b o: ả ả

- Này chú hãy ăn sáng đi.

- B ch Tôn gi , còn Tôn gi thì sao? ạ ả ả- Ta đã ăn r i. ồKhi chú ti u m i ng i xu ng quán t ng năm đi uể ớ ồ ố ưở ề

r i th th c. Khi chú đã ăn xong, r a bát và d n d pồ ọ ự ử ọ ẹ xong, thì m i s m i tr l i bình th ng: M t tr i b tọ ự ớ ở ạ ườ ặ ờ ắ đ u l n, trăng t t lên, T thiên v ng h t canh gácầ ặ ừ ừ ứ ươ ế

123


b n góc chùa. Ð Thích tr v thiên cung ng i vào chi cố ế ở ề ồ ế ngai vàng th ng l . Chúng Tỳ kheo b o nhau: - Th t kỳườ ệ ả ậ l ! Hôm nay bu i sáng h u nh dài su t c ngày, màạ ổ ầ ư ố ả bu i chi u l i ng n có m t kho nh kh c. T i sao thổ ề ạ ắ ộ ả ắ ạ ế nh ? ỉ

Ð c Ð o S gi i thích: - Ðúng th , này các Tỳ kheo,ứ ạ ư ả ế chính vì chú ti u 7 tu i kia phát tâm ch ng qu A Laể ổ ứ ả Hán, mà t t c tr i Ð Thích, T Thiên V ng, th n m tấ ả ờ ế ứ ươ ầ ặ tr i, th n m t trăng đ u h tr cho công vi c c a chúờ ầ ặ ề ỗ ợ ệ ủ

y. Và đ canh ch ng chính Nh Lai cũng đã ph i b cấ ể ừ ư ả ỏ ả thì gi ngh ng i cho chú bé, m t ng i nhân quán sátờ ỉ ơ ộ ườ con đê d n n c, th làm tên, ng i làm bánh xe, màẫ ướ ợ ườ quy t tâm n l c thi n đ nh đ ch ng qu . ế ỗ ự ề ị ể ứ ả

“Ng i đào đê d n n c. Ng i làm tên u n tênườ ẫ ướ ườ ố Th m c đẽo g , còn ng i trí thì lo đi u ph c tâmợ ộ ỗ ườ ề ụ mình”

(Pháp cú 80)

Thích N Trí H iữ ả“Không ai làm cho anh cao th ng, cũng không aiượ

làm cho anh th p hèn, mà ch có nh ng hành đ ng c aấ ỉ ữ ộ ủ anh làm cho anh cao th ng hay th p hèn mà thôi”. ượ ấ

124


21. Nh nghe Ph t pháp kh i ph i t thiêuờ ậ ỏ ả ự

X a kia t i n c Bùi Phi n Xá, có m t ng i đànư ạ ướ ế ộ ườ bà tên Ð Vi, gì i Bà La Môn. Nhà r t giàu, ch ng ch tề ơ ấ ồ ế không con, ph i góa m t mình không ng i che ch .ả ở ộ ườ ở Theo phép Bà La Môn, nh ng ai s ng không đ c nh ýữ ố ượ ư thì nên t thiêu. Các v Bà La Môn li n đ n khuy n hóaự ị ề ế ế nàng Ð Vi nên t thiêu đ đ c sanh lên cõi tr i Na Laề ự ể ượ ờ Diên, l i nên th nh cho đ 100 v Bà La Môn đ thi t đ iạ ỉ ủ ị ể ế ạ h i cúng d ng và đem trâu bò c a c i b o v t cúngộ ườ ủ ả ả ậ d ng cho 500 Bà La Môn, r i đem c i ch t lên làm m tườ ồ ủ ấ ộ giàn h a đ t thiêu trên b sông H ng. ỏ ể ự ờ ằ

Các v Bà La Môn sẽ chú nguy n cho nàng tiêu trị ệ ừ t t c t i l i n ng nh , đ đ i sau đ c s ng trong giaấ ả ộ ỗ ặ ẹ ể ờ ượ ố đình đông đúc, th m ng vô l ng và sung s ng khôngọ ạ ượ ướ cùng. Nàng Ð Vi nh t thi t nghe theo và cho d ng m tề ấ ế ự ộ giàn c i đ t thiêu. ủ ể ự

Lúc b y gi có v Sa Môn hi u là Bi n Tài, gi gi iấ ờ ị ệ ệ ữ ớ h c r ng, th ng l y t tâm giáo hóa chúng sanh làmọ ộ ườ ấ ừ lành tránh d r t nhi u. Khi Ngài đ c tin nàng Ð Viữ ấ ề ượ ề mu n t thiêu, li n đ n h i: - Nàng dùng giàn c i đố ự ề ế ỏ ủ ể làm gì?

Nàng Ð Vi th a: - Tôi mu n t thiêu đ di t trề ư ố ự ể ệ ừ nh ng t i ch ng đã t o nên. ữ ộ ướ ạ

125


Ngài Bi i Tài nói: - Nh ng t i ch ng gây ra luônệ ữ ộ ướ luôn tùy theo tâm th c, đâu có thu c v thân th . Nayứ ộ ề ể nàng thiêu thân làm sao di t t i đ c. V l i, t i ph cệ ộ ượ ả ạ ộ ướ theo tâm mà sanh, tâm ni m pháp lành th i qu báoệ ờ ả lành, tâm ni m pháp d thì qu báo d . Trong khi tệ ữ ả ữ ự thiêu đ t, th nào tâm cũng sanh đau kh áo não, th iố ế ổ ờ làm sao trông mong di t đ c t t đ c qu báo lành.ệ ượ ộ ượ ả V lý ch c nàng khó hi u, nay tôi đem m t vài ví d choề ắ ể ộ ụ nàng rõ. Nh có ng i đau b nh kh não, l i b m tư ườ ệ ổ ạ ị ộ ng i m ng ch i đánh đ p, ng i b nh có th gi thi nườ ắ ử ậ ườ ệ ể ữ ệ tâm không s u não chăng? Nàng nay cũng v y. Vì mu nầ ậ ố di t t i thân tr c, nên thiêu thân. Trong khi l a đ tệ ộ ướ ử ố thân th thì đau đ n vô cùng, tâm sanh kh não đ n lúcể ớ ổ ế m ng chung li n sanh vào cõi đ a ng c, ch u kh l i k chạ ề ị ụ ị ổ ạ ị li t g p trăm ngàn v n l n. ệ ấ ạ ầ

L i ví d nh con bò kéo xe, vì ghét kéo xe nên đ pạ ụ ư ạ c xe đi. Nh ng n u c xe tr c b h thì c xe th haiổ ư ế ỗ ướ ị ư ỗ ứ sẽ đ c thay vào, làm sao tránh thoát đ c. ượ ượ

Nghi p t i c a nàng ch a h t, n u có đ t trămệ ộ ủ ư ế ế ố ngàn thân cũng không bao gi xa lìa. V l i, nh ngờ ả ạ ữ nghi p t i A tỳ đ a ng c, ph i tám v n l n ch t, támệ ộ ở ị ụ ả ạ ầ ế v n l n s ng, tr n h n m t ki p m i tr di t t i. Nayạ ầ ố ọ ơ ộ ế ớ ừ ệ ộ nàng ch ng qua thiêu thân ch có m t l n, làm sao h tẳ ỉ ộ ầ ế t i đ c. ộ ượ

126


Nàng Ð Vi th a: - Xin Ngài gi ng cho con nghe,ề ư ả ph ng pháp di t tr t i l i. ươ ệ ừ ộ ỗ

Ngài Bi n Tài đáp: - Tâm tr c t o ác, nh mâyệ ướ ạ ư che m t trăng. Tâm sau kh i ni m lành, nh ng n đu cặ ở ệ ư ọ ố tr t i tăm. Ngu n g c nghi p t i do thân, kh u, ýừ ố ồ ố ệ ộ ẩ nghi p t o các nghi p hành. Nàng nay chân thành sámệ ạ ệ h i, c i tà quy chánh, x thân th thân, chí thành Ph tố ả ả ọ ậ đ o. ạ

Sau đó Ngài Bi n Tài đem pháp Th p Thi n traoệ ậ ệ d y cho nàng Ð Vi. Nàng Ð Vi hoan h lãnh th , dângạ ề ề ỷ ọ cúng các món trân b o và th nh c u Ngài Bi n Tàì l iả ỉ ầ ệ ở ạ giáo hóa. Ngài t t r ng: ừ ạ ằ

Nàng đã th lãnh phép Th p Thi n đó là pháp thí,ọ ậ ệ nàng nên đem mà d y b o m i ng i. Ðó là chính cáchạ ả ọ ườ đáp ân thi t th c nh t nàng đã đ c đ , tôi không c nế ự ấ ượ ộ ầ l u l i làm gì. Tôi còn ph i đi giáo hóa n i khác, và xinư ạ ả ơ tr lui các món trân b o cúng d ng. Vì ng i tu hànhả ả ườ ườ không bao gi dùng nh ng đ v t quý báu. . .ờ ữ ồ ậ

Minh Châu

“Ai bi t s a đ i l i l m thì ng i y đ c ti n hóaế ử ổ ỗ ầ ườ ấ ượ ế trong giáo pháp c a Nh Lai.” ủ ư

22. Ông s Huy n Trânư ề

127


X a chùa Quang Minh, làng H u B ng, huy nư ở ậ ỗ ệ Gia L c t nh H i D ng, có m t v s tên Huy n Trân, tuộ ỉ ả ươ ộ ị ư ề đ c đ o. M t đêm, n m th y Ph t Di Ðà báo m ng r ng:ắ ạ ộ ằ ấ ậ ộ ằ Nhà ng i tu hành có công đ c, tr i Ph t đ cho ki pươ ứ ờ ậ ộ ế sau đ c làm vua n c Tàu. Nhà s th c d y l y làm kỳượ ướ ư ứ ậ ấ d , g i các đ o tràng b o r ng: - Ðêm, Th y th y m ngị ọ ạ ả ằ ầ ấ ộ l , đ n khi Th y ch t hãy l y bút son mà vi t trên vaiạ ế ầ ế ấ ế Th y m i ch r ng: “Nhà s tu chùa Quang Minh,ầ ườ ữ ằ ư ở n c An Nam”, r i đem thiêu đ ng có chôn! ướ ồ ừ

Khi v s ch t, tu i đã chín m i, các đ o tràngị ư ế ổ ươ ạ làm theo nh l i d n tr c. ư ờ ặ ướ

Ð i vua Hoàng Ð nh, nhà Lê, ông ti n sĩ tên làờ ị ế Nguy n T Huy n sang c ng vua Khang Hi n c Tàu,ễ ự ệ ố ướ vua Khang Hi phán h i:ỏ - Ng i có bi t chùa Quangươ ế Minh, n c An Nam, thu c v t nh nào?ở ướ ộ ề ỉ

Ông y tâu r ng: - Muôn tâu b h , h th n chấ ằ ệ ạ ạ ầ ỉ bi t chùa Quỳnh Lâm, chùa Thiên Phúc, còn chùa Quangế Minh thì th n không rõ. ầ

Vua nói r ng: - Khi Tr m giáng sinh, trên vai cóằ ẫ ở m i ch son, h n là ki p tr c Tr m tu chùa y. Nayườ ữ ẳ ế ướ ẫ ở ấ Tr m mu n b nh ng ch y đi, mà không phép nàoẫ ố ỏ ữ ữ ấ r a s ch. ử ạ

128


Ông y tâu l i r ng: - Dám xin có ph i th , thì l yấ ạ ằ ả ế ấ n c gi ng chùa y m i r a đ c. ướ ế ấ ớ ử ượ

Vua d n r ng: - Th thì khi v , ng i tâu v i vuaặ ằ ế ề ườ ớ Lê cho đi tìm, l y h Tr m n c gi ng y. ấ ộ ẫ ướ ế ấ

Ông Nguy n T Huy n v tâu l i v i vua Lê nhễ ự ề ề ạ ớ ư th . R i ông tìm đ n chùa Quang Minh, l y m t vò n cế ồ ế ấ ộ ướ đem sang Tàu, dâng vua Khang Hi. Vua Khang Hi l yấ n c y r a, thì nh ng ch son đi ngay. Nhà vua m ngướ ấ ử ữ ữ ừ l m, m i đ a cho ông ta ba trăm l ng vàng, nh đem vắ ớ ư ạ ờ ề tu b chùa Quang Minh cho l ch s . ổ ị ự

Nguy n Bình ễTruy n c tích Vi t Nam ệ ổ ệ“Làm sao hi u đ c luân h i, ể ượ ồRõ thân ki p tr c, bi t n i sau v ?” ế ướ ế ơ ề

23. Nguy n Minh Khôngễ

Nguy n Minh Không ng i làng Ðàm Xá, phễ ườ ủ Tràng An (Nam Ð nh) tên là Nguy n Chí Thành. Lúc nhị ễ ỏ đi h c, s y g p T Ð o H nh, m i theo h c đ o Ð oọ ẩ ặ ừ ạ ạ ớ ọ ạ ạ H nh h n 40 năm. Ð o H nh khen là ng i có chí, choạ ơ ạ ạ ườ

n quy t và đ i tên là Minh Không Thi n s , cho riêngấ ế ổ ề ư ở m t chùa Qu c Thanh. ộ ố

129


Khi Ð o H nh s p hóa b o Minh Không r ng: -ạ ạ ắ ả ằ Ngày x a Ph t Th Tôn ta, đ o qu đã tròn, mà còn cóư ậ ế ạ ả báo Kim t a, hu ng chi lâu nay phép đ o suy mòn, thì taỏ ố ạ gi mình làm sao cho xi t đ c, ki p sau ta ngôi nhânữ ế ượ ế ở ch , ch c là không kh i b nh n , ng i nên nghĩ nghĩaủ ắ ỏ ệ ợ ươ th y trò, đ n b y gi hãy c u cho ta. ầ ế ấ ờ ứ

- Ð n khi Ð o H nh hóa r i Minh Không tr vế ạ ạ ồ ở ề quê nhà, cày c y làm ăn, tr trì h n 20 năm, không c nấ ụ ơ ầ ti ng tăm v i đ i. ế ớ ờ

Năm Thiên Ch ng B o T th t đ i vua Th nươ ả ự ứ ư ờ ầ Tôn (1136) vua b ng sanh ra m t b nh d kỳ, thu cổ ộ ệ ị ố ch a th nào cũng không kh i tinh th n phi n lo n,ữ ế ỏ ầ ế ạ ti ng gào thét kinh ng i (t c truy n vua hóa h ) cácế ườ ụ ề ổ th y thu c, có h ng nghìn muôn ng i, nh ng không aiầ ố ằ ườ ư bi t ch a b ng cách nào c . ế ữ ằ ả

Minh Không nghe tin làm v y, m i ch ng g y đ nậ ớ ố ậ ế các ch tr con ch i, cho chúng ăn quà và d y chúng nóỗ ẻ ơ ạ hát r ng: - “T p tành vông, có ông Nguy n Minh Khôngằ ậ ễ ch a đ c Hoàng Thái t ”.ữ ượ ử

D n d n đám tr nào cũng hát câu y, ti ng đ nầ ầ ẻ ấ ế ồ đ n tri u đình. Tri u đình sai s đi h i thăm, mà tìmế ề ề ứ ỏ đ c Minh Không, Minh Không th y s gi đ n tri uượ ấ ứ ả ế ệ mình, m i th i m t n i c m con, cho b n chèo thuy nớ ổ ộ ồ ơ ọ ề cùng ăn.

130


S gi nói r ng: - B n chèo thuy n đông l m, cóứ ả ằ ọ ề ắ m t niêu c m con th kia, thì ăn làm sao? ộ ơ ế

Minh Không nói: - Hãy c ăn đi, lúc nào thi u sẽứ ế hay.

Minh Không m i sai gi c m ra rá, thì càng giớ ở ơ ở càng nhi u, hàng m y trăm ng i ăn mà v n không h t.ề ấ ườ ẫ ế Chúng càng ng c nhiên l y làm l . Ð n lúc ăn xong,ạ ấ ạ ế Minh Không b o các quân ch thuy n r ng: - Các anhả ở ề ằ hãy ngũ đi m t lát, đ i lúc nào có n c ch y th y tri uộ ợ ướ ả ủ ề lên sẽ đi.

Chúng nghe l i n m ng c trong thuy n, m t látờ ằ ủ ả ề ộ t nh d y thì thuy n đã ng c đ n kinh đô r i, ai n yỉ ậ ề ượ ế ồ ấ đ u m ng r cho là phép tài. ề ừ ỡ

Minh Không đ n kinh, các th y thu c cùng các phùế ầ ố th y đang túc tr c c trên đi n, m i ng i dùng m tủ ự ả ệ ỗ ườ ộ cách ch a b nh cho vua, mà v n ch a th y ki n hi u.ữ ệ ẫ ư ấ ế ệ Trông th y Minh Không đ n, ăn m c quê mùa c c k ch,ấ ế ặ ộ ệ dân chúng ai cũng khinh b không thèm chào h i đ n.ỉ ỏ ế Minh Không l y m t cái đinh dài đ năm, sáu t c, đóngấ ộ ộ ấ lên trên c t nói to lên r ng: - H ai rút đ c cây đinhộ ằ ễ ượ này ra, thì m i ch a đ c Hoàng đ . ớ ữ ượ ế

Nói hai, ba câu, không ai thèm tr l i, Minh Khôngả ờ m i l y hai ngón tay trái nh ra, cái đinh y b t ngay.ớ ấ ổ ấ ậ

131


Minh Không đ n t n tr c m t vua thét to lên r ng: -ế ậ ướ ặ ằ Ð i tr ng phu đã phú quý mà làm đ n Thiên t , sao l iạ ượ ế ử ạ còn cu ng lo n nh th ? ồ ạ ư ế

Vua s hãi run l t b t, Minh Không sai l y cái v cợ ậ ậ ấ ạ to, đ n c hòa thu c vào đun lên, đun sôi m t trămổ ướ ố ộ l n, Minh Không ra t m cho vua, t m xong thì vua kh iầ ắ ắ ỏ b nh. ệ

Vua kh i r i, phong Minh Không làm qu c s ,ỏ ồ ố ư th ng cho vài nóc nhà l y thu mà ăn. ưở ấ ế

Ð n năm Ð i Ð nh th hai Minh Không m t, b yế ạ ị ứ ấ ấ gi đã 76 tu i, Minh Không m t r i thiêng l m, nhi u sờ ổ ấ ồ ắ ề ự hi n linh. Phàm dân xã c u m a đ o n ng t t nghi m.ể ầ ư ả ắ ấ ệ Các chùa huy n Giao Th y, huy n Ph L i, đ u tôở ệ ủ ệ ả ạ ề t ng Minh Không đ th c . ượ ể ờ ả

Nguy n Bình ễTruy n c tích Vi t Nam ệ ổ ệ“Các vi c làm (Nghi p) c a tôi là c a c i c a tôi ệ ệ ủ ủ ả ủCác vi c làm c a tôi là gia tài c a tôi. ệ ủ ủCác vi c làm c a tôi là cái thai b c l y tôi. ệ ủ ọ ấCác vi c làm c a tôi là h ng phái c a tôi. ệ ủ ạ ủCác vi c làm c a tôi là ch tôi g i thân.” ệ ủ ỗ ở

132


24. V ng phuọ

Khi ng i đang hái hoa ườLòng say mê l c thú ạNi m vui kia ch a th a ề ư ỏT th n đã lôi xa ử ầ

(Pháp cú 48)

M t bu i sáng thiên đ ng, vua tr i Ð Thích điộ ổ ở ườ ờ ế vào L c viên cung tr i 33 cùng v i 1000 tiên n h uạ ở ờ ớ ữ ầ h . Năm trăm nàng leo lên cây hái hoa tung xu ng, nămạ ố trăm nàng l m hoa k t thành tràng đ trang s c choượ ế ể ứ vua tr i, ch ng c a h . M t nàng đang hái hoa trúng gióờ ồ ủ ọ ộ n ng, h n lìa kh i xác ngay khi ng i trên cây. Thân thặ ồ ỏ ồ ể nàng tan bi n mau l nh h i s ng (vì là tiên nên thế ẹ ư ơ ươ ể xác nh h n ng i tr n) và th n th c nh p vào thaiẹ ơ ườ ầ ầ ứ ậ cung c a m t ph n thu c hàng tr ng giủ ộ ụ ữ ộ ưở ả thành Xá V . Khi xu t thai và d n d n l n thành m t thi u n .ệ ấ ầ ầ ớ ộ ế ữ Nàng v n nh ki p v a qua c a mình và mong m iẫ ớ ế ừ ủ ỏ đ c v cõi tr i h u h Ð Thích nh tr c. Nàngượ ề ờ ầ ạ ế ư ướ th ng đ n Kỳ Viên t nh xá C p Cô Ð c đ cúng d ngườ ế ị ấ ộ ể ườ Ph t và chúng Tăng v i m t nguy n b t di d ch: “Mongậ ớ ộ ệ ấ ị r ng v i ph c đ c này con đ c tr l i v i ch ng con”.ằ ớ ướ ứ ượ ở ạ ớ ồ

133


Các Tỳ kheo đ u l y làm l v l i nói c a thi u n , vàề ấ ạ ề ờ ủ ế ữ đ t cho nàng m t bi t hi u là “V ng phu”.ặ ộ ệ ệ ọ

V ng phu ti p t c b thí cúng d ng nh v y choọ ế ụ ố ườ ư ậ đ n 16 tu i, cha m g ch ng cho nàng và l n h i sinhế ổ ẹ ả ồ ầ ồ đ c b n con. M t ngày kia sau khi đ n t nh xá cúngượ ố ộ ế ị d ng Ph t và chúng Tăng tr v V ng phu c m th yườ ậ ở ề ọ ả ấ nh c đ u, chóng m t, li n lên gi ng n m m t lát r iứ ầ ặ ề ườ ằ ộ ồ trút h i th cu i cùng. ơ ở ố

Th n th c nàng tr v cõi tr i 33 trong khi cácầ ứ ở ề ờ tiên n đang b n r n k t hoa đ trang hoàng cho Ðữ ậ ộ ế ể ế Thích. Khi vua tr i th y nàng li n h i: ờ ấ ề ỏ

- Sáng nay sao ta không th y nàng, nàng đi đâu? ấ- Th a th n thi p ch t gi c m t h i, r i kh i thiênư ầ ế ế ấ ộ ồ ờ ỏ

cung.

- Nàng nói cái gì th ? (Ð Thích ng c nhiên). ế ế ạ- Qu th , muôn tâu thánh th ng, th n thi p đãả ế ượ ầ ế

ch t đi m t lát. ế ộ- R i nàng tái sanh đâu? ồ ở- Tâu, m t gia đình trong Xá v . ở ộ ệ- Nàng đ y bao lâu? ở ấ- Sau m i tháng trong thai, th n thi p ra kh iườ ở ầ ế ỏ

thai m . Khi lên 16 tu i th n thi p đ c g ch ng, có 4ẹ ổ ầ ế ượ ả ồ

134


con. Th n thi p đã tu ph c và b thí liên miên, cầ ế ướ ố ướ nguy n đ c tr v thiên cung sum h p v i thánhệ ượ ở ề ọ ớ th ng. ượ

- Ð i s ng c a con ng i dài bao lâu? ờ ố ủ ườ- Tâu thánh th ng, ch có 100 năm thôi ? ượ ỉ ạ- Ôi ng n th kia ? ắ ế ư- D tâu thán th ng. ạ ượ- N u đ i s ng con ng i ng n ng i nh v y, thìế ờ ố ườ ắ ủ ư ậ

chúng ta không làm đ c cái gì? Ch c chúng ph i t oượ ắ ả ạ ph c lành g p l m? ướ ấ ắ

- D không, trái l i, tâu thánh th ng, con ng iạ ạ ượ ườ ở d i y v n mê ng , buông lung, bê tha làm nhướ ấ ẫ ủ ư chúng sẽ s ng mãi hoài, làm nh chúng sẽ không bao giố ư ờ ch t. ế

- Vua tr i nghe xong, bu n r u b o: ờ ồ ầ ả- N u nh l i nàng nói, con ng i ch s ng có 100ế ư ờ ườ ỉ ố

năm mà l i mê ng , buông lung, bê tha thì bi t bao giạ ủ ế ờ chúng m i gi i thoát kh i kh ? ớ ả ỏ ổ

Ngày hôm sau Xá V khi chúng Tỳ kheo vào làngở ệ đ n ch th ng l v n đ c nàng V ng phu ti p đón,ế ỗ ườ ệ ẫ ượ ọ ế thì th y l nh ng t nh t . Không có ch ng i, n cấ ạ ắ ư ờ ỗ ồ ướ

135


u ng đ c x p đ t nh m i khi. H h i:- Nàng V ngố ượ ế ặ ư ọ ọ ỏ ọ phu đâu r i? ồ

Dân chúng th a: - B ch ch Ð i đ c, nàng y đãư ạ ư ạ ứ ấ ch t chi u qua, sau khi cúng d ng tr v . ế ề ườ ở ề

Khi y nh ng v Tỳ kheo ch a ch ng qu b ngấ ữ ị ư ứ ả ỗ th y lòng bu n man mác nh đ n nh ng săn sóc chuấ ồ ớ ế ữ đáo c a ng i tín n hôm qua m i đó, mà nay đã raủ ườ ữ ớ ng i thiên c . Tr v h h i Ph t: ườ ổ ở ề ọ ỏ ậ

- B ch Th Tôn, V ng phu t o ph c cúng d ngạ ế ọ ạ ướ ườ nhi u c t đ đ c g p ch ng. T i sao nàng v a m i ề ố ể ượ ặ ồ ạ ừ ớ ở v i ch ng ch a bao lâu, h ng l a đang n ng mà đãớ ồ ư ươ ử ồ ph i ch t nh v y? Bây gi tái sanh đâu? ả ế ư ậ ờ ở

- Này các Tỳ kheo, không ph i V ng phu c đ cả ọ ướ ượ v i ch ng hi n t i c a nàng đâu. Nàng v ng là v ng cáiớ ồ ệ ạ ủ ọ ọ ng i ch ng cũ c a nàng trên cõi tr i th 33 y, và bâyườ ồ ủ ờ ứ ấ gi đã đ c to i nguy n. Hi n gi nàng tr l i h u hờ ượ ạ ệ ệ ờ ở ạ ầ ạ Ð Thích trong L c Viên. M t đ i nàng tr i qua d i thế ạ ộ ờ ả ướ ế gian này không b ng n a bu i sáng trên cung tr i Ðằ ử ổ ờ ế Thích.

- , B ch Th Tôn, đ i con ng i ng n ng i. M iỒ ạ ế ờ ườ ắ ủ ớ bu i sáng nàng y cúng d ng th c ph m cho chúngổ ấ ườ ự ẩ con, mà chi u đã nghe nàng y ch t r i. ề ấ ế ồ

136


- Qu th , các Tỳ kheo, đ i con ng i ng n ng iả ế ờ ườ ắ ủ l m. Trong khi chúng khát khao nh ng l c thú cõi tr nắ ữ ạ ầ mà ch a đ c th a mãn, cúng đã b th n ch t mang đi. ư ượ ỏ ị ầ ế

Thích N Trí H i ữ ảHoa n đ mà tàn ở ểTrăng tròn đ mà khuy t ể ếBèo h p đ mà tan ợ ểNg i g n đ ly bi t. ườ ầ ể ệ

25. H ly v t b mót vàngồ ượ ể

Ngày tr c, bên s n núi có m t khu s n trang,ướ ườ ộ ơ trong đó, m t ngôi chùa th Ph t đ c d ng lên t lâuộ ờ ậ ượ ự ừ l m r i. ắ ồ

Trong chùa, tr v s già c ch ng 70 tu i ra,ừ ị ư ỡ ừ ổ không còn có ai n a. Năm đó, Ng i đã tr ng xóa đôiữ ườ ắ lông mày, và chòm râu ph t ph tr c ng c t a hấ ơ ướ ự ự ồ chùm c c tr ng. Tuy nhiên, Ng i v n m nh kho . Cácướ ắ ườ ẫ ạ ẻ công vi c trrong chùa nh khóa t ng s m chi u, th iệ ư ụ ớ ề ổ c m, quét đ t, nh t c , gi t áo, lên đèn nhang...nh tơ ấ ặ ỏ ặ ấ nh t đ u do hai bàn tay Ng i đ m đ ng c . ấ ề ườ ả ươ ả

Các ng i trong s n trang, ngày ngày đi qua sânườ ơ chùa th y Ng i làm l ng c c kh đ u ra ý ái ng i h i: ấ ườ ụ ự ổ ề ạ ỏ

137


- Th a Hòa th ng! Hòa th ng tu i già s c y uư ượ ượ ổ ứ ế mà còn làm vi c c c nh c. V y không c m th y s m tệ ự ọ ậ ả ấ ự ệ m i sao? Bà con chúng tôi xin l i giúp Ng i gi t giũỏ ạ ườ ặ đây! Ho c có vi c gì khác xin c d y b o, chúng tôiặ ệ ứ ạ ả nguy n t n tâm làm thay.ệ ậ

- C m t t m lòng quý hóa c a quí v : hi n b nả ạ ấ ủ ị ệ ầ Tăng còn có 1 s c công tác, khi nào s c y ki t qu , quíứ ứ ấ ệ ệ v có lòng giúp đ , lúc đó b n tăng đâu dám t ch i. Vị ỡ ầ ừ ố ả chăng, s c còn kho mà đ c ph c v c công tác, cũng làứ ẻ ượ ụ ụ m t đ u khoái ho t cho tinh th n. ộ ề ạ ầ

Hòa th ng nói xong, đ h hai hàng l i móm phátượ ể ở ợ lên m t h i c i giòn giã: Khách . . . khách. . . ộ ồ ườ

Ð i khái cu c sinh ho t h ng ngày c a Hoàạ ộ ạ ằ ủ th ng r t là h n nhiên vui s ng, không b n chútượ ấ ồ ướ ợ phi n não u t chi h t. Các ng i trong thôn trang g pề ư ư ế ườ ặ s gì khó gi i quy t, ho c không thông hi u đ u ra h iự ả ế ặ ể ề ỏ Hòa th ng và đ c Hòa th ng gi i đáp m t cách rànhượ ượ ượ ả ộ rẽ, đ y lòng t bi h x , có khi thu n mi ng, Hòa th ngầ ừ ỷ ả ậ ệ ượ còn gi ng them kinh k và Ð o Ph t cho nghe nên h uả ệ ạ ậ ầ h t gia đình thôn trang này đ u t ra cung kính tônế ở ề ỏ sùng Hòa th ng. ượ

Ð bi u l t m lòng y, h th ng mang g o, rauể ể ộ ấ ấ ọ ườ ạ t ng ra chùa cúng d ng. Khi nào tr i m a to, gió l n,ươ ườ ờ ư ớ

138


h ra chùa h i Hòa th ng xem chùa có b h ho i gìọ ỏ ượ ị ư ạ không, và mái chùa có ch nào l ng d t? ỗ ủ ộ

Hòa th ng tr l i m i ng i v i gi ng vui v : -ượ ả ờ ọ ườ ớ ọ ẻ C m t quí v ! C m n quí v ! Ðêm qua n c d gi t lênả ạ ị ả ơ ị ướ ỏ ọ trên đ u b n Tăng, lên gi ng b n Tăng, đ i khái, tr iầ ầ ườ ầ ạ ờ m a luôn ít ngày nh th này thì nh t đ nh gì ng lênư ư ế ấ ị ườ n m và lúc đó tha h làm ăn. ấ ồ

Th là m i ng i cùng xúm l i lên mái ch a d t,ế ọ ườ ạ ữ ộ thay chi c rui m c nát đi và l p các ch tr ng l i. Nhânế ụ ấ ỗ ố ạ v Hòa th ng là v đ o đ c, nên dù là chùa nh , c nhị ượ ị ạ ứ ỏ ả nghèo, mà nhân dân h t s c ng h , l i kính tr ng phiế ứ ủ ộ ạ ọ th ng v Hoà th ng tr trì. Còn v Hòa th ng tr trìườ ị ượ ụ ị ượ ụ này tuy t đ i không c m th y s nghèo kh là gì. Tráiệ ố ả ấ ự ổ l i, lúc nào cũng h n nhiên, vô t l , đ n n i gian chùaạ ồ ư ự ế ổ nh này, gi ng c a s n m, n m c t do m c, t ngỏ ườ ủ ư ằ ấ ứ ự ọ ườ chái và sân chùa, c c t do lên. Hòa th ng v n giỏ ứ ự ượ ẫ ữ n p s ng vui v , t bi t t i. ế ố ẻ ừ ự ạ

M t năm qua, mùa đông heo hút đã đ n. Hôm đó,ộ ế tuy t tr ng phau phau, ch t đ y c ng mái, sân chùa,ế ắ ấ ầ ổ càng v chi u khí l nh càng toát, th u đ n x ng t y.ề ề ạ ấ ế ươ ủ B ng có ti ng gõ c a: Cách cách cách…ỗ ế ử

- Ai? Hòa th ng l n ti ng h i: ượ ớ ế ỏ

139


- Lão Hòa th ng! Lão Hòa th ng! ngoài cóượ ượ Ở ti ng tr l i. ế ả ờ

Hòa th ng l y làm kỳ d , t nghĩ: “quái l ! Ðêmượ ấ ị ự ạ đông l nh lẽo nh c t ru t th này mà có ai đ n g i ta?”ạ ư ắ ộ ế ế ọ Tuy nhiên, chân Hòa th ng đã nh chi c máy ti n sátượ ư ế ế t i c a. ớ ử

Chi c c a m ra, ng đâu chú h ly đang ng i thuế ử ở ờ ồ ồ hình vào khe t ng, ngoài tr i, nh ng tràng gió b c vùườ ờ ữ ấ vù th i t i, đ p vào cánh c ng m m. Khí l nh th uổ ớ ậ ổ ầ ầ ạ ấ x ng, chú h này toàn thân rung lên l y b y, th t làươ ồ ẩ ẩ ậ run nh c y s y! ư ầ ấ

- Té ra là mi, t i nghi p! Ðêm hôm giá l nh t i đâyộ ệ ạ ớ làm gì? Hay là có chi c n đ n b n Tăng này chăng? (Hòaầ ế ầ th ng xúc c nh sanh tình mà phát lên l i này, ch aiượ ả ờ ứ ch ng bi t r ng loài v t đâu có bi t nghe ti ng ng i) ẳ ế ằ ậ ế ế ườ

Nh ng th t l lùng! H ly này bi t nghe và nóiư ậ ạ ồ ế ti ng ng i n a. Nó nghe Hòa th ng nói xong, li n quỳế ườ ữ ượ ề xu ng sát đ t th a v i Hòa th ng: ố ấ ư ớ ượ

- Lão Hòa th ng! Hòa th ng không nh n con raượ ượ ậ sao? Con ngay phía sau núi này, hi n nay tu i m i nămở ệ ổ ỗ m i già, thân th g y m, không ch u n i đ c s c rétỗ ể ầ ố ị ổ ượ ứ c a tr i đông này trong hang, nên con đ n đây trôngủ ờ ở ế

n Hòa th ng t bi c u kh , cho con đ c vào trú t mơ ượ ừ ứ ổ ượ ạ

140


th i đêm nay và đ t l a hông cho đ rét, ph ng có đ cờ ố ử ỡ ỏ ượ không?

- Ð c, đ c. Vào đi! ượ ượV Hòa th ng t bi này đ a h ly vào b p, l yị ượ ừ ư ồ ế ấ

luôn c i nhóm l a cho h ly s i, và b o h ly: - C i nàyủ ử ồ ưở ả ồ ủ c a đ ng bào thôn trang đem ra cho b n Tăng chu n bủ ồ ầ ẩ ị mùa đông ngay t khi tr i thu m i b t đ u. Nh ng b nừ ờ ớ ắ ầ ư ầ Tăng nghĩ r ng s i m t mình thì phí quá, n u là haiằ ưở ộ ế ng i thì s c i cũng ch t n nh th mà thôi. V y h lyườ ố ủ ỉ ố ư ế ậ ồ đ ng e ng i, l n sau c l i đây s i chung v i b n Tăngừ ạ ầ ứ ạ ưở ớ ầ nhé!

H ly nghe câu này, cũng c m t lòng th ngồ ả ạ ươ ng i c a Hòa th ng, thì g t đ u lia li . ườ ủ ượ ậ ầ ạ

Hòa th ng l i h i h ly:- X a nay b ng đói làmượ ạ ỏ ồ ư ụ tăng c n rét. Ch c r ng h ly đói l m ph i không? Ðâyơ ắ ằ ồ ắ ả b n Tăng còn c m, b n Tăng đem ra cho h ly ăn, ngheầ ơ ầ ồ không? Nói r i, Hòa th ng l y ra m t bát c m l n đ aồ ượ ấ ộ ơ ớ ư h ly. ồ

H ly đ l y c m nét hoan h l ra ngoài m t, làmồ ỡ ấ ơ ỷ ộ ắ chi c đuôi ngoe ngo y lên tr i, và ch nháy m t, bát c mế ả ờ ỉ ắ ơ to l n đã trút h t vào b ng ch còn tr l i chi c bát. ớ ế ụ ỉ ơ ạ ế

141


C m no, s i m, h ly d n d n tr l i tr ng tháiơ ưở ấ ồ ầ ầ ở ạ ạ bình th ng, t ng đ n gi c ng ngon li n t bi t Hòaườ ưở ế ấ ủ ề ừ ệ th ng mà v hang c a mình. ượ ề ủ

Hòa th ng t i nét m t đáp: ượ ươ ặ- H ly có tánh quen ng trong hang, b n Tăngồ ủ ầ

cũng ch ng c n gi l i đây. Duy ti t tr i kỳ này l nhẳ ầ ữ ạ ở ế ờ ạ l m, v y th ng l i đây mà s i m nhé! ắ ậ ườ ạ ưở ấ

T hôm đó tr đi, chi u nào h ly cũng l i chùaừ ở ề ồ ạ s i m v i Hòa th ng. Có m t chi u n , h ly l mưở ấ ớ ượ ộ ề ọ ồ ụ c m vác m t cây c i l n trên l ng đem l i đ a Hòaụ ộ ủ ớ ư ạ ư th ng. Hòa th ng c i, khuyên: - H ly! B n Tăngượ ượ ườ ồ ầ khen trí th c h ly m i ngày m t m mang, đã bi t nh tứ ồ ỗ ộ ở ế ặ cây khô đem l i s i m, b n tăng r t c m n. Tuyạ ưở ấ ầ ấ ả ơ nhiên, h ly nên đ ý ch b b y cây c i c a ng i.ồ ể ớ ẻ ậ ố ủ ườ Ng i ta đánh ch t đ y! ườ ế ấ

Ch ng bao lâu xuân tàn xuân t i, nh ng m ngẳ ớ ữ ả tuy t tr ng phau ch t đ y ng n núi đã tan h t, đ lế ắ ấ ầ ọ ế ể ộ cành cây tr tr i đã b t đ u lú nhú m m non. Khí ti tơ ụ ắ ầ ầ ế cũng đ i thay v i m t ôn đ m áp nh tr v bìnhổ ớ ộ ộ ấ ư ả ề th nh cho v n v t. M t bu i chi u n , h ly g p mìnhườ ạ ậ ộ ổ ề ọ ồ ậ xu ng đ t nói v i Hòa th ng: ố ấ ớ ượ

- Lão Hòa th ng! Con đ c bóng t bi che ch ,ượ ượ ừ ở n u không thì đã ch t rét ngay t đêm mùa đông v aế ế ừ ừ

142


r i! Cái ân y to tát l m thay, con ch a bi t gì báo đáp.ồ ấ ắ ư ế V y xin Hòa th ng có c n chi, nói cho con bi t, đ conậ ượ ầ ế ể t n l c làm theo ý mu n c a Hòa th ng. ậ ự ố ủ ượ

- Không, không, h ly không c n đ tâm đi u đóồ ầ ể ề làm gì! b n tăng hi n nay, không c n chi h t.ầ ệ ầ ế

- H ly t t tr ra, nh ng trong lòng v n th cồ ừ ạ ở ư ẫ ắ m c ph i có d p báo đáp đ c ân tình c a Hòa th ngắ ả ị ượ ủ ượ đã ban cho m i thôi, m c d u Hòa th ng có nóiớ ặ ầ ượ là không c n đ n. ầ ế

- Qua m y hôm sau, h ly l i đ n. Trong lúc vuiấ ồ ạ ế chuy n, Hòa th ng b t gíác bu t mi ng than th v iệ ượ ấ ộ ệ ở ớ H Ly: ồ

- B n Tăng tr trì ngôi nhà nh bé này đã 60ầ ụ ở ỏ năm nay, đ i n t bi c a Ph t T , và nh s thôn trangộ ơ ừ ủ ậ ổ ờ ự

ng h . Nh ng 60 năm, ngôi chùa đã d n d n h ho i,ủ ộ ư ầ ầ ư ạ c n ph i s a ch a, t ng Ph t cũng c n ph i th pầ ả ử ữ ượ ậ ầ ả ế vàng. B n Tăng nghĩ r ng, trong đ i b n Tăng còn s ngầ ằ ờ ầ ố đây, th nào cũng ph i lo s a chùa, tô t ng, và m iế ả ử ượ ờ thôn trang l i th trai m t b a đ t tình c m t m i hạ ọ ộ ữ ể ỏ ả ạ ớ ả lòng này.

- Th sao Hòa th ng không kh i s ngay đi? Hế ượ ở ự ồ ly ngây th h i: ơ ỏ

143


- Cái đó ph i đ i lúc nào trong tay có đ c vàiả ợ ượ l ng vàng m i nói chuy n kh i s đ c. Còn bây gi ,ượ ớ ệ ở ự ượ ờ dù có nghĩ, cũng ch là không t ng mà thôi! ỉ ưở

Hòa th ng nói đây, ch là r i rãi bàn ch i, khôngượ ỉ ổ ơ ng h ly cúi đ u tr m tr m t nh t nh nghe Hòa th ngờ ồ ầ ầ ầ ỉ ỉ ượ nói h u nh ngây ra không còn c đ ng, khi n cho Hòaầ ư ử ộ ế th ng r t h i h n cho l i nói c a mình, mu n đánhượ ấ ố ậ ờ ủ ố l ng sang chuy n khác, nh ng h ly v i vàng cáo bi t. ả ệ ư ồ ộ ệ

- Hòa th ng! Con c n ph i v , xin h n m t bu iượ ầ ả ề ẹ ộ ổ khác sẽ l i. Kính chào Hòa th ng. ạ ượ

M y ngày sau, không th y h ly t i chùa. Hòaấ ấ ồ ớ th ng trong lòng nghĩ: có lẽ tr i đã m, không c n s iượ ờ ấ ầ ưở n a, nên h n không l i, nh ng n u qu vì đó mà h nữ ắ ạ ư ế ả ắ không l i thì cũng là th ng, chuy n vài l ng vàng màạ ườ ệ ượ ta vô tình bu t mi ng nói ra, khi n h n không ki mộ ệ ế ắ ế đ c mà m c c không dám l i thì đó cũng là th ngượ ắ ỡ ạ ườ không đáng quan tâm. Ta ch s , h n đi ăn tr m ăn c pỉ ợ ắ ộ ắ vàng c a ng i khác, r i b đánh ch t thì m i là t iủ ườ ồ ị ế ớ ộ nghi p quá. ệ

V Hòa th ng t bi này nghĩ nh th thì trongị ượ ừ ư ế lòng n i lên h i h n, yên trí h ly không còn s ng cõiổ ố ậ ồ ố ở đ i này n a, nên c s m chi u hai bu i g ng s c t ngờ ữ ứ ớ ề ổ ắ ứ ụ kinh, ni m Ph t c u cho H ly ki p sau không ph i đ aệ ậ ầ ồ ế ả ọ vào loài súc sinh, mà đ c chuy n sang làm ng i. ượ ể ườ

144


Th i gian th m thoát nh n c ch y d i c u.ờ ấ ư ướ ả ướ ầ Ch p m t trôi qua đã ba năm có lẽ. V Hòa th ng cũngớ ắ ị ượ đã tám, chín m i tu i và v n tr trì chùa này. ươ ổ ẫ ụ ở

M t bu i mùa h , vào kho ng đêm l ng canh tàn,ộ ổ ạ ả ặ v ng trăng ngà treo l l ng trên không t a ánh êm d uừ ơ ử ỏ ị xu ng kh p khu chùa. Trong b lau, b i c , các cônố ắ ờ ụ ỏ trùng đang cùng nhau hòa khúc nh c du d ng, Hòaạ ươ th ng toan đi n m, thì ngoài c ng b ng có ti ng gõ vàượ ằ ổ ỗ ế ti ng g i: ế ọ

- Lão Hòa th ng! Lão Hòa th ng! ượ ượHòa th ng l ng nghe, trong đêm im l ng, rõ làượ ắ ặ

ti ng h ly, li n mau ra m c a. ế ồ ề ở ử- À! Hòa th ng nh trút đ c m i u t trongượ ư ượ ố ư ư

m y năm tr ng, qu nhiên là h ly! Th ra h ly v nấ ườ ả ồ ế ồ ẫ còn s ng? M ng quá! M ng quá! Mau vào đây! ố ừ ừ

Hòa th ng vu t đ u h ly, c hai cùng r mượ ố ầ ồ ả ươ r m m t c m đ ng v s lâu ngày cách bi t, nay b ngướ ắ ả ộ ề ự ệ ỗ trùng phùng.

H ly c m tay Hoa th ng r i đ t vào lòng bàn tayồ ầ ượ ồ ặ m t th i vàng. Hòa th ng ngac nhiên, h i H ly:- Cái gìộ ỏ ượ ỏ ồ đây? Làm sao mà có đ c c a này? H ly đem ngay điượ ủ ồ n i khác, đâu tr v đ y, ch có tham lam ph i t i! ơ ả ề ấ ớ ả ộ

145


H ly đ t thoi vàng xu ng gi ng t t n gi i bày: -ồ ặ ố ườ ừ ố ả Ba năm tr c đây, Hòa th ng có còn nh câu chuy nướ ượ ớ ệ c n vài l ng vàng đ s a chùa, tô t ng, cùng thi tầ ượ ể ử ượ ế c m chay không? T đó đ t v n có ý ni m đi l y tr mơ ừ ệ ử ố ệ ấ ộ c a ng i đem v cúng d ng, nh ng nghĩ r ng Lãoủ ườ ề ườ ư ằ Hòa th ng là m t v cao Tăng đ o đ c, đâu ch u nh nượ ộ ị ạ ứ ị ậ nh th , nên con ph i rút lui ý đó mà theo ng i ta v tư ế ả ườ ượ qua b sang đ o Kim Sa, đ y có m vàng nhân dânể ả ở ấ ỏ đang khai m l y vàng, nh ng dù sao v n còn tí chútỏ ấ ư ẫ vàng r i v i l n vào cát, con li n c công nh t kỹ luônơ ả ẫ ề ố ặ trong ba năm, đ c m t s ng n này đây, con đ t c iượ ộ ố ầ ố ủ nung cho vàng ch y li n v i nhau và đem v cúngả ề ớ ề d ng Hòa th ng đ kh i s s a chùa, tô t ng, thi tườ ượ ể ở ự ử ượ ế trai nh ý Hòa th ng mong m i. ư ượ ỏ

H ly nói xong, nh t thoi vàng đ t vào lòng bàn tayồ ặ ặ Hòa th ng. ượ

Hòa th ng quá c m đ ng, b t giác a l , khôngượ ả ộ ấ ứ ệ ph i a l vì m ng đ c vàng, mà a l th y h ly có tínả ứ ệ ừ ượ ứ ệ ấ ồ tâm, không qu n ngàn d m, v t b mót vàng luônả ặ ượ ể trong ba năm bi t bao là lao kh , bi t bao là b n ganế ổ ế ề nh n chí, th t là cái tinh th n y, cái ngh l c y, cái tínẫ ậ ầ ấ ị ự ấ ng ng s t đá y m i khi n cho Hòa th ng nh l vàưỡ ắ ấ ớ ế ượ ỏ ệ c đ thoi vàng đ t trên lòng bàn tay run run nh thứ ể ặ ư ế mãi hàng gi không h xu ng. ờ ạ ố

146


Ph m ng c khuê ạ ọ“Con ng i không ph i là m t v Thánh, cũng khôngườ ả ộ ị

ph i là m t con thú, nh ng là c hai. V y thì con thú cũngả ộ ư ả ậ có th là Ng i, cũng có th là Thánhể ườ ể ”

26. Tr hòa th ngư ượ

Ngày x a, m t ngôi chùa n , v thi n s tr trìư ở ộ ọ ị ề ư ụ nuôi m t con heo lâu năm. Tu i heo x p x tu i đ o c aộ ổ ấ ỉ ổ ạ ủ nhà s , và c đ i chúng k t v tri s tăng tr xu ngư ả ạ ể ừ ị ự ở ố đ u ph i nh ng heo v phía c nh thâm niên n . Do đóề ả ườ ề ạ ọ v tr trì đ t cho heo m t bi t danh là Tr hòa th ng. ị ụ ặ ộ ệ ư ượ

Tr hòa th ng ch vi c ăn, n m và bài ti t (đư ượ ỉ ệ ằ ế ể l y phân bón cho v n chùa) nên r t m p m p đ nấ ườ ấ ậ ạ ế không ng i d y n i. Tuy nhiên m i khi ti ng h ngồ ậ ổ ỗ ế ồ chung c a nhà chùa vang lên vào chi u t i ho c canhủ ề ố ặ khuya, Tr hòa th ng đ u c ngóc đ u d y m t cáchư ượ ề ố ầ ậ ộ m t m i. Nhân đ y mà thi n s r t yêu m n Tr hòaệ ỏ ấ ề ư ấ ế ư th ng ch cho chúng xem, b o: ượ ỉ ả

- Các con th y đó, loài súc sanh cũng có Ph t tánh,ấ ậ ch khinh th ng. ớ ườ

M t hôm thi n s có vi c ph i đi xa vài hôm. Ngàiộ ề ư ệ ả cho h p chúng căn d n:ợ ặ

147


- Trong khi tôi đi v ng, l Tr hòa th ng có viênắ ỡ ư ượ t ch, thì các ông hãy c t th t, chia cho láng gi ng m i nhàị ắ ị ề ỗ m t mi ng. Hãy nh làm theo l i d n c a tôi. ộ ế ớ ờ ặ ủ

Ð i chúng l y làm quái d v l i d n c a Th y,ạ ấ ị ề ờ ặ ủ ầ nh ng không dám h i, c vâng d lãnh tôn ý. Có lẽ hư ỏ ứ ạ ọ nghĩ r ng Th y quá lo xa, Tr hòa th ng không b nhằ ầ ư ượ ệ ho n gì ch a ch c đ n n i ch t. Nh ng ng đâu Th yạ ư ắ ế ổ ế ư ờ ầ v a đi v ng m t hôm thì Tr hòa th ng ngã lăn raừ ắ ộ ư ượ ch t. Ð i chúng bây gi th t khó x n u làm theo l iế ạ ờ ậ ử ế ờ Th y d n thì s đ i d ngh , nh t là trong khi v ngầ ặ ợ ờ ị ị ấ ắ Th y. L ng i ta nghi chúng Tăng nhân Th y không cóầ ỡ ườ ầ nhà đã làm th t con heo, r i ăn không h t mà đem bi uị ồ ế ế thì sao? Th y tri s sau khi h i ý toàn th đ i chúng,ầ ự ộ ể ạ quy t đ nh đem mai táng Tr hòa th ng sau v nế ị ư ượ ườ chùa, r i Th y v sẽ sám h i sau. ồ ầ ề ố

Khi thi n s tr v , h i ra m i bi t chúng khôngề ư ở ề ỏ ớ ế làm theo l i Ngài d y: ờ ạ

- Th là các ông làm l vi c c a ta r i. ế ỡ ệ ủ ồKhi đ i chúng th a h i, Ngài k : ạ ư ỏ ể- Tr hòa th ng ch còn m t ki p cu i cùng làư ượ ỉ ộ ế ố

đ c gi i thoát. Trong ki p cu i y, Tr hòa th ngượ ả ế ố ấ ư ượ ph i ch t vì n n “lo n đao phân thây”. Nh có túc duyênả ế ạ ạ ờ mà Tr hòa th ng đ c thoát nghi p y trong lúcư ượ ượ ệ ấ

148


s ng, nh ng đ nh nghi p không th không tr . Do đóố ư ị ệ ể ả mà ta mu n giúp Tr hòa th ng tr xong đ nh nghi pố ư ượ ả ị ệ b ng cách phân thây ông ta sau khi ch t. Ð c v y kh iằ ế ượ ậ ỏ th sanh ki p khác. Nh ng bây gi gì các ông không làmọ ế ư ờ theo l i ta, Tr hòa th ng sẽ ph i luân h i tr l i đờ ư ượ ả ồ ở ạ ể tr cho xong đ nh nghi p. ả ị ệ

Ð i chúng nghe l i Th y d y đ u l y làm h i h n.ạ ờ ầ ạ ề ấ ố ậ Ð i s an i: - Không h gì, r i đây các ông còn duyênạ ư ủ ề ồ g p l i Tr hòa th ng. ặ ạ ư ượ

Th i gian trôi qua nhanh chóng. Th m thoát đãờ ấ h n 20 năm k t ngày Tr hòa th ng viên t ch. M tơ ể ừ ư ượ ị ộ hôm, v tr trì m i, đ t tr ng k v thi n s sau khiị ụ ớ ệ ử ưở ế ị ề ư Ngài viên t ch ti p đón v quan huy n tr tu i v a t iị ế ị ệ ẻ ổ ừ ớ nh m ch c t i đ a ph n chùa nhà. Quan đi quanh chùaậ ứ ạ ị ậ thăm vi ng t ý l u luy n nh m t v c nhân. Quan cóế ỏ ư ế ư ộ ị ố c m tình đ c bi t v i t t c đ i chúng, và t đ y m iả ặ ệ ớ ấ ả ạ ừ ấ ỗ lúc r nh r i vi c quan, ông l i t i chùa đàm đ o v i chả ỗ ệ ạ ớ ạ ớ ư Tăng, M i đ o tình đã đ m th m y kéo dài th i gianố ạ ằ ắ ấ ờ cho t i m t ngày. . . ớ ộ

Tin đ n quan huy n b tri u v kinh đô vì m t vồ ệ ị ệ ề ộ ụ án ph n ngh ch, và ngay sau đó đem ra gi a ch phânả ị ữ ợ thây, đ c loan đi r t nhanh đ n chùa. Ch Tăng bàngượ ấ ế ư hoàng s ng s t, th ng cho s ph n quan huy n nhânử ố ươ ố ậ ệ t , ng i b n chí thi t c a đ i chúng. T i sao m từ ườ ạ ế ủ ạ ạ ộ

149


ng i t t nh quan huy n l i ph i ch u m t cái ch t thêườ ố ư ệ ạ ả ị ộ ế th m nh kia? Ch Tăng ng m ngùi t h i. Nh t là vả ư ư ậ ự ỏ ấ ị tr trì ng i kỳ c u nh t chùa, ng i ngày x a đãụ ườ ự ấ ở ườ ư t ng săn sóc Tr hòa th ng ch t, và bây gi là ng iừ ư ượ ế ờ ườ b n thân c a tri huy n, v tr trì bu n bã m t m yạ ủ ệ ị ụ ồ ấ ấ ngày.

Vào m t th i t a thi n, Ngài b ng th y quanộ ờ ọ ề ỗ ấ huy n m m c i hòa nhã và m t âm thanh nh nh h iệ ỉ ườ ộ ẹ ư ơ gió tho ng bên tai Ngài: - Tôi là Tr hòa th ng ngàyả ư ượ x a, xin đ n vĩnh bi t Th y và t n tri ng . ư ế ệ ầ ạ ơ ộ

V tr trì bàng hòang d i m t nh l i t t cị ụ ụ ắ ớ ạ ấ ả chuy n x a nay. ệ ư

Thích n Trí H i ữ ả“Ð ng m t thì gi đ s a l i cho th ng cái bóngừ ấ ờ ể ử ạ ẳ

c a m t cây cong”. ủ ộ

27. S tích con mu iự ỗ

Có hai v ch ng nhà n yêu nhau r t m c. Ngàyợ ồ ọ ấ ự m i l y nhau, h đã t ng ăn th h n không b nhau,.ớ ấ ọ ừ ề ẹ ỏ N u không may m t trong hai ng i ch t đi thì ng iế ộ ườ ế ườ kia sẽ ch t theo đ xu ng âm ty cho có b n. ế ể ố ạ

Sau đó không lâu, ng i v tr t cái ch t mang điườ ợ ẻ ự ế m t cách đ t ng t. Ng i ta không th t đ c c nhộ ộ ộ ườ ể ả ượ ả

150


đau th ng c a ng i ch ng. Anh chàng đã m y l nươ ủ ườ ồ ấ ầ toan t t , nh ng b ng i nhà ngăn tr và canh phòngự ử ư ị ườ ở ráo ri t. Hôm s p s a c t đám b ng có m t đ o sĩ đ nế ắ ử ấ ỗ ộ ạ ế bày cho chàng phép c i t hoàn sinh mà theo l i ông ta,ả ử ờ đã t ng có nhi u ng i dùng phép đó c u ng i ch từ ề ườ ứ ườ ế s ng l i. Phép c a ông ta r t gi n d , ch c n ng i s ngố ạ ủ ấ ả ị ỉ ầ ườ ố gan d và kiên trì m t chút là đ c. Nghĩa là ng i s ngạ ộ ượ ườ ố m i l n ba l n ôm p và truy n h i m c a mình cho tỗ ầ ầ ấ ề ơ ấ ủ ử thi. Làm luôn nh th không ngh ngày nào, ch trongư ế ỉ ỉ kho ng ba tháng m i ngày là ng i ch t s ng l i. ả ườ ườ ế ố ạ

Ng i ch ng c m n đ o sĩ và làm đúng nh l iườ ồ ả ơ ạ ư ờ d n, hy v ng đ a ng i yêu tr l i cõi th . Anh ta ngàyặ ọ ư ườ ở ạ ế ngày ôm p v , truy n s c nóng, h i th c a mình vàoấ ợ ề ứ ơ ở ủ cái xác đã l nh toát. ạ

Nh ng sau đó ba ngày, mùi th i c a t thi bay raư ố ủ ử kh p xóm làm cho m i ng i không ch u đ c. H kéoắ ọ ườ ị ượ ọ nhau đ n nhà b t anh ph i chôn l p t c. B t đ c dĩ,ế ắ ả ậ ứ ấ ắ ng i ch ng nh xóm gi ng ch t n a làm giúp m t cáiườ ồ ờ ề ặ ứ ộ bè đ mình đ a xác v đi m t n i khác. Nhi u ng i vuiể ư ợ ộ ơ ề ườ lòng giúp anh chàng trong vi c này. Ch trong n a ngày,ệ ỉ ử h n đã ch ng i yêu đi bi t. ắ ở ườ ệ

Chi c bè theo dòng n c trôi mãi. Ng i ch ngế ướ ườ ồ v n ngày ngày p v . Cái t thi đó trông v n nhẫ ấ ủ ợ ử ẫ ư ng i n m ng . Lòng anh chàng tràn tr hy v ng. Ð nườ ằ ủ ề ọ ế

151


m t n i kia, anh ta c m bè l i k m t bãi c r ng, lênộ ơ ấ ạ ề ộ ỏ ộ b n u ăn. ộ ấ

Tình c trong khi đi nh t c i anh ta g p m t ôngờ ặ ủ ặ ộ c già. Nhìn th y ông c ch ng g y đi m t mình gi aụ ấ ụ ố ậ ộ ữ c nh tr i n c hoang vu, l i râu tóc tr ng xóa, hìnhả ờ ướ ạ ắ dung không có gì lam lũ, chàng tr tu i l y làm ng cẻ ổ ấ ạ nhiên. H n đang suy nghĩ thì thoáng m t cái ông c đãắ ộ ụ đ ng tr c m t. Hi u ngay đó là b c Tiên Ph t, h n v iứ ướ ặ ể ậ ậ ắ ộ ph c xu ng chân c già r i k l s tình, cu i cùngụ ố ụ ồ ể ể ự ố không quên c u kh n ông c xin làm cho v mình s ngầ ẩ ụ ợ ố l i. Th y h n nài n h t s c, đ c Ph t – vì chính c giàạ ấ ắ ỉ ế ứ ứ ậ ụ đó là đ c Ph t – theo xu ng bè, b o h n chích máu ngónứ ậ ố ả ắ tay nh ba gi t vào mi ng v . T nhiên ng i đàn bàỏ ọ ệ ợ ự ườ m p máy môi r i t t ng i d y nh v a t nh m t gi cấ ồ ừ ừ ồ ậ ư ừ ỉ ộ ấ m . Ð c Ph t tr c khi ra v có h i ng i v : ơ ứ ậ ướ ề ỏ ườ ợ

- Anh chàng này cho vay ba gi t máu đ ng iọ ể ươ đ c h i sinh. V y nhà ng i có yêu anh ta chăng? ượ ồ ậ ươ

Tr c câu th b i n ng n c a ng i đàn bà, Ð cướ ề ộ ặ ề ủ ườ ứ Ph t b o: - Không can gì. N u không yêu n a thì ch cóậ ả ế ữ ỉ vi c tr l i ba gi t máu cho anh ta thôi. ệ ả ạ ọ

Th y b n h nóng lòng tr v quê h ng, Ð cấ ọ ọ ở ề ươ ứ Ph t g i m t con cá s u kh ng l t d i n c lên b oậ ọ ộ ấ ổ ồ ừ ướ ướ ả ch h đi. ở ọ

152


Cá s u v t sông đ c n a ngày đ ng thì b ngấ ượ ượ ữ ườ ụ đã đói. Nó b o hai v ch ng lên b đ ngh ng i đ nó điả ợ ồ ộ ể ỉ ơ ể tìm cái ăn. Hai v ch ng d t nhau vào quán c m. Trongợ ồ ắ ơ quán hôm đó có m t ng i khách th ng sang tr ng.ộ ườ ươ ọ H n ta th y nhan s c ng i v di m l ít có ai sánhắ ấ ắ ườ ợ ễ ệ b ng thì b ng n y âm m u chi m đo t. h n lân la l iằ ỗ ả ư ế ạ ắ ạ g n, đ a các m u hàng t l a và đ trang s c ra chàoầ ư ẫ ơ ụ ồ ứ khách. Tuy chào khách nh ng kỳ th c là đ tán t như ự ể ỉ ng i đàn bà đ p. H n nói trong thuy n h n đ u g nườ ẹ ắ ề ắ ậ ở ầ đ y còn có nhi u món hàng n a r t quý giá và r t r ,ấ ề ữ ấ ấ ẻ h n m i h xu ng xem. ắ ờ ọ ố

Nh ng ng i ch ng thì ch ng thi t m t tí nào.ư ườ ồ ẳ ế ộ C m n c xong, chàng b m c ng i khách th ng d tơ ướ ỏ ặ ườ ươ ắ v ra b n v ng, ch h n v i cá s u, ng i đ i. h ng iợ ế ắ ở ỗ ẹ ớ ấ ồ ợ ọ ồ d i bóng cây trò chuy n m t ch c r i vì m t quá, ngướ ệ ộ ố ồ ệ ủ quên lúc nào không bi t. H cũng ch ng ng r ng sauế ọ ẳ ờ ằ l ng h , ng i khách th ng kia v n theo hút khôngư ọ ườ ươ ẫ r i. Khi th y hai ng i n m ng , h n đi nhè nh đ nờ ấ ườ ằ ủ ắ ẹ ế th c riêng ng i v d y, m i nàng xu ng thuy n đ uứ ườ ợ ậ ờ ố ề ậ k đó đ h n bi u m t món trang s c r t đ p. “Thuy nề ể ắ ế ộ ứ ấ ẹ ề c a tôi ch cách đây m i b c. bà không ph i đ i lâuủ ỉ ươ ướ ả ợ đâu!” Nghe nói th , lòng ng i đàn chuy n đ ng. Nàngế ườ ể ộ đ ng lên, đi theo ng i khách th ng xu ng thuy n,ứ ườ ươ ố ề b n th y th nh neo và giong thuy n ch y m t. ọ ủ ủ ổ ề ạ ấ

153


L i nói chuy n cá s u lúc ngoi lên ch h n thì th yạ ệ ấ ỗ ẹ ấ ch có m t mình ng i ch ng, b y gi v n đang ng say.ỉ ộ ườ ồ ấ ờ ẫ ủ Cá s u th c h n d y h i chuy n. Anh ta ng ngác khôngấ ứ ắ ậ ỏ ệ ơ hi u th nào. M t m t m i ng , h n đ t i cho cá s uể ế ộ ấ ườ ờ ắ ổ ộ ấ đã ăn th t m t v mình. Ð gi i m i ng , cá s u m i b oị ấ ợ ể ả ố ờ ấ ớ ả h n ki m cây lu n qua mi ng mình, khua trong d dàyắ ế ồ ệ ạ xem th cho bi t. Anh chàng làm theo, ch th y trongử ế ỉ ấ b ng cá s u toàn là x ng cá và đá cu i, m i bi t mìnhụ ấ ươ ộ ớ ế ng sai. Tìm kh p m i n i ch ng th y v , h n tr vờ ắ ọ ơ ẳ ấ ợ ắ ở ề b n, ôm đ u kêu khóc r t th m thi t. Cá s u th ngế ầ ấ ả ế ấ ươ tình bèn b o h n c i lên l ng đ nó ch đi đu i theoả ắ ưỡ ư ể ở ổ nh ng chi c thuy n v a qua l i ngang đây, dò tìm tungữ ế ề ừ ạ tích. Sau m y l n dò h i, ng i ta cho bi t m t chi cấ ầ ỏ ườ ế ộ ế thuy n bu m v a đi qua có m t ng i đàn bà tr vàề ồ ừ ộ ườ ẻ đ p. H t nét m t và hình d ng thì đúng v chàng. Cáẹ ọ ả ặ ạ ợ s u bèn c công đu i ri t. ấ ố ổ ế

Khi nhìn th y v ng i trong thuy n khách th ng,ấ ợ ồ ề ươ ng i ch ng nói v t vào: - Nàng c nh y ra đây. . . tôiườ ồ ọ ứ ả không th s ng xa nàng đ c. . . Tôi sẽ làm cho nàngể ố ượ sung s ng…ướ

Nh ng ng i v b o ch ng:- Chàng v đi! Emư ườ ợ ả ồ ề đành ph chàng. Chàng tha th cho em v y. ụ ứ ậ

R i đ a ra cho ch ng m t gói vàng: - Chàng nh nồ ư ồ ộ ậ l y cái này và coi nh em đã ch t t hôm nào r i. ấ ư ế ừ ồ

154


V a b c t c v a th t v ng, ch ng ném gói vàngừ ự ứ ừ ấ ọ ồ xu ng n c nh cá s u đ a mình tr l i tìm Ð c Ph t.ố ướ ờ ấ ư ở ạ ứ ậ Khi Ð c Ph t g p b n h , li n gi c cá s u h i h r tứ ậ ặ ọ ọ ề ụ ấ ố ả ượ theo chi c thuy n c a khách th ng đ cho anh chàngế ề ủ ươ ể th t tình đòi l i ba gi t máu c a mình. ấ ạ ọ ủ

L i nói chuy n ng i đàn bà sau khi chích máu ạ ệ ườ ở tay đ l y ra ba gi t tr n cho ch ng thì ngã v t xu ngể ấ ọ ả ợ ồ ậ ố ch t ngay. Ng i khách th ng h t s c ch a ch yế ườ ươ ế ứ ữ ạ nh ng vô hi u. R i đó h n ném xác nàng xu ng bi n.ư ệ ồ ắ ố ể Nh ng do phép m u c a Ð c Ph t, ng i đàn bà y hóaư ầ ủ ứ ậ ườ ấ thành con mu i. Vì thi u máu, nên lúc nào mu i cũngỗ ế ỗ lén lút đi chích tr m c a ng i m t tí đ s ng. ộ ủ ườ ộ ể ố

Nguy n Ð ng Chi ễ ổTruy n c Vi t Nam t p IIệ ổ ệ ậ

“Luân h i vay tr , tr vay ồ ả ảCó vay có tr có sai bao gi !”ả ờ

28. Ph c Hu song tuướ ệ

Vào th i Ð c Ph t Ca Di p, t i m t thôn kia có haiờ ứ ậ ế ạ ộ anh em nhà n đ u xu t gia làm Sa môn. Hai anh emọ ề ấ cùng xu t gia tu hành, ng i anh thì siêng năng thi nấ ườ ề đ nh, gi gi i, m t lòng mong c u gi i thoát, nh ng tâmị ữ ớ ộ ầ ả ư tánh b n x n không ch u b thí. Ng c l i, ng i emỏ ẻ ị ố ượ ạ ườ

155


th ng th c hành h nh b thí, làm ph c, nh ng l iườ ự ạ ố ướ ư ạ gi i đ i không ch u tu t p thi n quán! Tr i qua nhi uả ả ị ậ ề ả ề ki p, đ n đ i Ð c Ph t Thích Ca Mâu Ni th hi n, ng iế ế ờ ứ ậ ị ệ ườ anh sanh l i làm ng i, g p Ph t xu t gia h c đ o.ạ ườ ặ ậ ấ ọ ạ Ch ng bao lâu di t tr l u ho c ch ng qu A La Hán,ẳ ệ ừ ậ ặ ứ ả nh ng vì ki p tr c Ngài ch ng th c hành h nh b thí,ư ế ướ ẳ ự ạ ố nên ngày nay th ng hay túng thi u. ườ ế

Trong lúc đó, ng i em l i b sanh vào loài voi,ườ ạ ị đ c nhà vua đem v cung hu n luy n, vua r t m cượ ề ấ ệ ấ ự th ng yêu, ăn u ng đ y đ , dùng đ th g m vóc, vàngươ ố ầ ủ ủ ứ ấ b c, ng c ngà, trang s c cho voi, th t c c kỳ l ng l y. ạ ọ ứ ậ ự ộ ẫ

M t hôm th y Sa môn đi kh t th c, ngang quaộ ầ ấ ự cung vua, n i v n th ng uy n, th y con voi c a vua,ơ ườ ượ ể ấ ủ th y Sa môn bi t đ c ti n ki p c a voi chính là emầ ế ượ ề ế ủ mình, li n đi đ n bên voi, vu t ve r i b o r ng: ề ế ố ồ ả ằ

- Ta cùng v i ng i đ u có t i! ớ ươ ề ộVoi nghe ng i anh nói, li n nh đ c ti n ki p,ườ ề ớ ượ ề ế

b ng sa n c m t, bu n r u b c ăn u ng. ỗ ướ ắ ồ ầ ỏ ả ốB y gi lão chăn voi, th y voi bu n r u b ăn, nênấ ờ ấ ồ ầ ỏ

s hãi vào tâu v i vua: - Tâu Ð i v ng, ch ng bi t vìợ ớ ạ ươ ẳ ế sao voi bu n r u b c ăn u ng. ồ ầ ỏ ả ố

- Có ai đ n qu y r y voi không? ế ấ ầ

156


- Ch ng có ai c . Duy khi sáng có m t v Tỳ kheoẳ ả ộ ị mang bát kh t th c, đi ngang qua đây, đ n bên voi vu tấ ự ế ố ve r i đi. Nhà vua li n h l nh cho quân lính đi tìm v Saồ ề ạ ệ ị môn y.Tìm ki m kh p n i, đ n tr a quân lính m i g pấ ế ắ ơ ế ư ớ ặ th y khu r ng, đang t a thi n d i g c cây, li n b tầ ở ừ ọ ề ướ ố ề ắ đem t i tr c vua. Vua h i: ớ ướ ỏ

- Khi sáng Ngài có đ n vu t ve con voi c a tôi? ế ố ủ- Th a vâng. ư- Ngài đã nói nh ng gì v i nó? ữ ớ- Tôi ch vu t ve r i nói: “Ta cùng v i ng i đ u cóỉ ố ồ ớ ươ ề

t i”. ộR i v Tỳ kheo thu t rõ nhân duyên ki p tr c c aồ ị ậ ế ướ ủ

mình và voi cho cua nghe. . .

Gi i Ð c ớ ứ“Tu ph c không tu hu thì ch giàu sang phú quý, ướ ệ ỉtu hu không tu ph c thì thông minh nh ng nghèoệ ướ ư

túng”.

29. Qu Cú thù nhauạ

X a kia có m t đàn Qu và m t đàn Cú, hai bên thùư ộ ạ ộ oán nhau. Qu đ i đ n ban ngày, bi t h n là Cú khôngạ ợ ế ế ẳ

157


th y gì, chiêu t p t t c đàn kéo nhau t i ch Cú , dàyấ ậ ấ ả ớ ỗ ở xéo tàn sát Cú l y th t ăn.ấ ị

Cú cũng l i đ i đ n đêm bi t là Qu không trôngạ ợ ế ế ạ th y gì, li n kéo nhau đ n ch qu đánh c đàn moiấ ề ế ỗ ạ ở ả l y ru t ăn. ấ ộ

M t bên s đêm m t bên s ngày, hai bên cùngộ ợ ộ ợ n m n p s l n nhau không bi t làm th nào ch m d tơ ớ ợ ẫ ế ế ấ ứ tình tr ng kh c li t đó đ c. ạ ố ệ ượ

B y gi trong đàn Qu , có m t con khôn nh t, b oấ ờ ạ ộ ấ ả t t c các con kia r ng: M i thâm thù này đã gây ra,ấ ả ằ ố quy t không th nào mà gi i c u đ c, n u c kéo dàiế ể ả ứ ượ ế ứ mãi tình th này, thì có ngày ph i tiêu di t h t, khôngế ả ệ ế th nào mà còn c hai bên cùng hoàn toàn đ c. ể ả ượ

Nay ta c n ph i tìm cách tiêu di t h t b n kia,ầ ả ệ ế ọ không còn m ng nào, thì sau này chúng mình m i có thố ớ ể h ng nh ng s yên n đ c, n u không thì th nàoưở ữ ự ổ ượ ế ế cũng sẽ b h i. ị ạ

C đàn nghe cho là ph i, nh ng ch a bi t làm cáchả ả ư ư ế nào mà tiêu di t h t b n Cú, là nh ng k thù chung,ệ ế ọ ữ ẻ không th đ i cùng m t tr i v i nhau đ c. ể ộ ộ ờ ớ ượ

Con Qu khôn kia l i b o c đàn r ng: nay t t cạ ạ ả ả ằ ấ ả đàn hãy nghe tôi, xúm l i đánh cho tôi sây sát mình m yạ ẩ

158


đ u óc, x xác lông cánh đi, làm cho máu me ch y ra, r iầ ơ ả ồ tôi sẽ tìm cách tiêu di t chúng. ệ

Bàn xong làm đúng nh th . Khi con Qu kia bư ế ạ ị th ng r i coi hình th r t ti u t y, lân la đ n tr cươ ồ ể ấ ề ụ ế ướ c a hang ch Cú , kêu ra nh ng ti ng nghe r t r u rử ỗ ở ữ ế ấ ầ ỉ có lúc hình nh t t th . ư ắ ở

Cú nghe ti ng ch y ra h i, vì c gì mà thân th xácế ạ ỏ ớ ể x ti u t y đau đ n nh th và đ n đây có vi c gì? ơ ề ụ ớ ư ế ế ệ

Qu v a rên v a đáp: T t c đàn tôi nó oán ghétạ ừ ừ ấ ả tôi, nó đánh đ p tôi, nó đu i tôi đi, nay tôi b b vậ ổ ị ơ ơ không bi t n ng t a vào đâu, tôi đ n đây c mongế ươ ự ế ướ các b n sẽ th ng tình mà c u giúp cho, tôi r t cám n,ạ ươ ứ ấ ơ n u tôi s ng qua đ c lúc này thì không bao gi tôi dámế ố ượ ờ quên.

Con Cú ra tr c trông th y th , nghĩ tình nênướ ấ ế th ng li n b o cho các con kia bi t. ươ ề ả ế

Các con kia đ u nói: Ð y là k oán gia g n cònề ấ ẻ ở ầ không đ c hu ng chi là chung và nuôi thì ch hóa raượ ố ở ả là giúp s c m nh cho quân thù đó hay sao. ứ ạ

Con kia nói: Nay vì b kh s nên m i đ n c u c uị ổ ở ớ ế ầ ứ ta, v l i nó có m t thân mình, thì nó còn làm gì mà s . ả ạ ộ ợ

Bàn xong li n cho Qu vào , h ng ngày cho ăn cácề ạ ở ằ th c ăn còn th a, đ c ít lâu thân th lông cánh Qu l iứ ừ ượ ể ạ ạ

159


bình ph c kh e m nh nh cũ, Qu li n gi cách vuiụ ỏ ạ ư ạ ề ả m ng và l p ph ng k đ hành đ ng. ừ ậ ươ ế ể ộ

Ngày ngày Qu đi tha các cành c i và c khô vạ ủ ỏ ề ch t c chung quanh hang ch Cú t ra v báo ân. ấ ả ỗ ở ỏ ẻ

Cú th y th h i thì qu đáp r ng: đây toàn làấ ế ỏ ạ ằ ở hang đá l nh, nên dùng các th này đ ngăn gió rét. ạ ứ ể

Cú cho th là ph i c đ m c Qu làm. B y giế ả ứ ể ặ ạ ấ ờ Qu l i canh gác ngoài c a đ đ n n b y nay nuôiạ ạ ở ử ể ề ơ ấ n ng. Qu v n luôn luôn săn sóc h u h canh gác ấ ạ ẫ ầ ạ ở ngoài c a hang. ử

Thu qua đông t i, ti t tr i thay đ i, tuy t bay phớ ế ờ ổ ế ủ kh p m i n i, gió b c th i r t m nh, khí l nh bu t th uắ ọ ơ ấ ổ ấ ạ ạ ố ấ x ng, rétươ run không đ c. ượ

T t c chung quanh đ y có bao nhiêu Cú đ u vàoấ ả ấ ề h t trong hang. ế

Qu g p đ c d p may hi m có, c h i thu n ti nạ ặ ượ ị ế ơ ộ ậ ệ r t l y làm m ng, ra ngay ch lũ tr chăn bò đ t l aấ ấ ừ ỗ ẻ ố ử s i hãy còn cháy d , tha ngay m t thanh c i còn thanưở ở ộ ủ cho vào đ ng c i và c khô đã ch a s n, nh s c gióố ủ ỏ ứ ẵ ờ ứ th i m nh ch trong ch c lát mà c đàn Cú đ u b tiêuổ ạ ỉ ố ả ề ị di t h t. ệ ế

Trí H i ả“Dò sông dò bi n d dò, ể ễ

160


Nào ai b th c mà đo lòng ng i” ẻ ướ ườ

30. Vô duyên v i Ph t thì không đ c Ph t đớ ậ ượ ậ ộTrong th i Ð c Thích Ca còn t i th , khi đó có ôngờ ứ ạ ế

Tr ng gi tên là Tu Ð t, ông Tr ng gi này có m t bàưở ả ạ ưở ả ộ lão già tên là Tỳ Ð La đ coi gi nhà c a, t t c khoề ể ữ ử ấ ả tàng vàng b c. . . cũng đ u tin c y phó thác gìn gi . Nhânạ ề ậ ữ m t hôm ông Tr ng gi th nh Ph t và chúng Tăng độ ưở ả ỉ ậ ể cúng d ng. Nh ng v Tỳ kheo có b nh thì ông l i ph iườ ữ ị ệ ạ ả dùng m i th thích nghi đ cung c p cúng d ng. ọ ứ ể ấ ườ

Bà lão th y v y sanh lòng tham ghen ghét mà nóiở ấ ậ r ng: “Ông Tr ng gi nhà này th t là ngu si mê ho c,ằ ưở ả ậ ặ đ n n i xin th giáo qui y c nh ng Sa môn đi kh tế ỗ ụ ả ữ ấ th c, có đ o nào mà nh v y”. ự ạ ư ậ

Bà ta l i sanh ra ý ni m: “Không mu n nghe th yạ ệ ố ấ cái tên Tam B o n a”. ả ữ

Hoàng h u c a vua Ba T N c là M t L i phu nhânậ ủ ư ặ ạ ợ nghe bi t chuy n đó, li n nói: “Ông Tu Ð t Tr ng giế ệ ề ạ ưở ả này th ng m n bà lão nh th ng yêu nàng Liên Hoaươ ế ở ư ươ ki u di m v y”. T c th i s c cho ông Tr ng gi Tuề ễ ậ ứ ờ ắ ưở ả Ð t ph i sai v đ n ch u hoàng h u”. ạ ả ợ ế ầ ậ

161


Tr ng gi phu nhân đ n nhà vua kính l Hoàngưở ả ế ễ h u và tâu r ng: - Kính th a Hoàng h u, ng i nhà tôiậ ằ ư ậ ườ ở qu th t ác kh u, b t tín ph báng Tam B o. ả ậ ẩ ấ ỉ ả

Hoàng h u nói: - Sao không đánh đ p đu i đi?ậ ậ ổTr ng gi phu nhân th a: - Tâu hoàng h u: Ð cưở ả ư ậ ứ

Ph t là cha c a t t c chúng sanh, th ng t t c nhậ ủ ấ ả ươ ấ ả ư con đ , Ngài coi k oán ng i thân nh ru t th t, hu ngỏ ẻ ườ ư ộ ị ố ng i già này mà Ngài l i không th ng? ườ ở ạ ươ Ta là con Ph t, há còn đánh đ p làm chi. ậ ậ

Hoàng h u nghe Tr ng gi phu nhân tâu r i, tâmậ ưở ả ồ r t hoan h mà nói r ng: - “Tôi mu n th nh Ph t vàấ ỷ ằ ố ỉ ậ Chúng Tăng, bà nên sai ng i y đ n tr giúp vi cườ ở ấ ế ợ ệ cúng d ng cho tôi, tr c khi Ph t và Chúng Tăng đ n”. ườ ướ ậ ế

- Ông Tr ng gi li n sai ng i đem vàng b cưở ả ề ườ ở ạ đ n giúp nhà vua đ cúng d ng Ph t và chúng Tăng. ế ể ườ ậ

Khi Ð c Ph t và Chúng Tăng t i c a nhà vua, thìứ ậ ớ ử ng i kia th y r i tâm sinh ra bu n r u t c th iườ ở ấ ồ ồ ầ ứ ờ mu n b ch y đi. Ð c Ph t tr c ng i kia, gi tayố ỏ ạ ứ ậ ở ướ ườ ơ hoá thành 10 Ð c Ph t, th n t ng trang nghiêm phóngứ ậ ầ ướ ra hào quang sang l n, m i Ð c Ph t l i nói ra m i phápớ ỗ ứ ậ ạ ọ m u nhi m. Ng i kia ra v l i s th y Ph t nênầ ệ ườ ở ề ạ ợ ấ ậ không dám đi, Ð c Ph t b o ng i đó r ng: “Ng i th tứ ậ ả ườ ằ ươ ậ

162


là vô duyên đ i v i ta, ta l y Ph t nhãn xem bi t ng iố ớ ấ ậ ế ươ ch có duyên v i ông La H u La mà thôi”. ỉ ớ ầ

Ð c Ph t dùng Ph m âm sai ông La H u La qua đứ ậ ạ ầ ể hóa đ . ộ

B y gi Ngài La H u La th a s c uy th n c a Ph tấ ờ ầ ừ ứ ầ ủ ậ dùng th n túc bay đi trên h không mà đ n, khi ng i ầ ư ế ườ ở th y Ngài La H u La có s c th n thông t t i t trên hấ ầ ứ ầ ự ạ ừ ư không mà xu ng, tâm sinh ra r t vui m ng ch a t ng có,ố ấ ừ ư ừ li n c u xin quy y. ề ầ

B y gi Ngài La h u La vì th ng ng i kia màấ ờ ầ ươ ườ ở nói các pháp cho nghe, nghe r i xin th Tam quy, ngũồ ọ gi i, li n ch ng đ c s qu Thánh nhân Tu Ðà Hoàn. ớ ề ứ ượ ơ ả

Tâm Minh.

“Thân ng i khó đ c, Ph t Pháp khó nghe, ườ ượ ậChúng Tăng khó g p, Tín tâm khó sanh. . .” ặ

31. Bà lão kỳ dị “Tâm phàm phu xoay v n theo ngũ d c xao đ ngầ ụ ộ

không th n m b t. Ch nh ng ng i nào đi u ph cể ắ ắ ỉ ữ ườ ề ụ đ c tâm mình m i đ c yên vui”ượ ớ ượ

Câu th 35 trong kinh pháp Cú có duyên kh i nhứ ở ư sau: Thu Ph t còn t i th , trong x Ki u T t La có m tở ậ ạ ế ứ ề ấ ộ

163


khu làng, n m d i chân núi là Mã Ð thôn. T i đ y cóằ ướ ề ạ ấ m t bà lão s ng m t mình v i m t gia tài phong phú. Bàộ ố ộ ớ ộ đ c m nh danh là Mã Lão m u. Vào m t ngày an cượ ệ ẫ ộ ư sau khi Ð c Ph t ch d y cho chúng Tỳ kheo pháp quánứ ậ ỉ ạ 32 th tr c trong thân, có 60 v đi đ n Mã Ð thôn để ượ ị ế ề ể th c hành thi n quán. Bà lão cho xây c t m t tu vi nự ề ấ ộ ệ cho 60 v y c trú và cúng d ng đ y đ v y ph c,ị ấ ư ườ ầ ủ ề ụ th c ph m, d c ph m, m n chi u trong su t mùa anự ẩ ượ ẩ ề ế ố c . 60 v Tỳ kheo y mu n tinh ti n tu hành nên cùngư ị ấ ố ế đ t ra m t quy lu t nh sau: Không đ c hai v Tỳ kheoặ ộ ậ ư ượ ị đ ng hay ng i t i m t ch đ ng th i v i nhau. Ð iứ ồ ạ ộ ỗ ồ ờ ớ ạ chúng ch nhóm h p hai l n trong ngày là sáng s mỉ ọ ầ ớ tr c khi vào r ng t a thi n và chi u t i sau khi r ngướ ừ ọ ề ề ố ở ừ v , đ bái y t v Th ng T a chúng tr ng. Tuy nhiênề ể ế ị ượ ọ ưở n u có Tỳ kheo nào b b nh, thì hãy đánh m t h i k ngế ị ệ ộ ồ ẻ t t c nhóm l i lo cho b nh nhân.ấ ả ạ ệ

Sau khi th a thu n quy lu t trên, chúng Tỳ kheo điỏ ậ ậ vào r ng m i ngày. M t hôm bà lão đem th c ph m t iừ ỗ ộ ự ẩ ớ chùa cúng d ng, không th y ai c , bà bèn h i nh ngườ ấ ả ỏ ữ ng i xung quanh, làm cách nào đ g p chúng Tỳườ ở ể ặ kheo. Có ng i bi t quy lu t nói trên, bày cho bà đánhườ ế ậ ki ng. T c thì t trong r ng, các v Tỳ kheo l n l t trể ứ ừ ừ ị ầ ượ ở v . Bà lão l y làm quái l th y m i ng i đi t m tề ấ ạ ấ ỗ ườ ừ ộ h ng, không ai đi chung v i ai, nên nghĩ th m: “Có lẽướ ớ ầ các Ð i Ð c có chuy n cãi vã nhau chăng?” Khi h đ nạ ứ ệ ọ ế

164


g n, bà lão h i ngay câu y, và đ c tr l i: “Không đâuầ ỏ ấ ượ ả ờ lão m u”. Bà lão h i: ẫ ỏ

- N u quý v không xích mích thì t i sao khi t i đâyế ị ạ ớ quí v đi chung, mà bây gi m i ng i đi m i ngã? ị ờ ỗ ườ ỗ

- Lão m u, chúng tôi m i ng i ng i m t g c câyẫ ỗ ườ ồ ộ ố riêng đ th c hành m t phép quán c a Th Tôn ch d y.ể ự ộ ủ ế ỉ ạ

- Th a quý Ð i Ð c, phép quán gì th ? ư ạ ứ ế- Lão m u, chúng tôi quán 32 th tr c n i thân. ẫ ể ượ ơ- Th a, phép quán y ch dành cho các v Tỳ kheoư ấ ỉ ị

mà thôi hay c sĩ nh lão cũng đ c t p tành? ư ư ượ ậ- , lão m u, phép quán y ai mu n h c cũngỒ ẫ ấ ố ọ

đ c c , không ai c m. ượ ả ấ- V y xin Ð i Ð c d y cho lão v i. ậ ạ ứ ạ ớ- Ð c lão hãy nghe kỹ. ượR i m t Tỳ kheo đ m trách d y cho bà lão phépồ ộ ả ạ

quán 32 th tr c trong thân, đ đi đ n nh n th c rõể ượ ể ế ậ ứ ràng v ho i di t, ch t chóc luôn luôn n l ng trongề ạ ệ ế ẩ ặ thân mình. Bà lão thu c lòng ngay phép quán và tinh c nộ ầ tu t p đ n n i bà đ c đ c qu v th ba (b t lai) trongậ ế ỗ ắ ượ ả ị ứ ấ b n thánh qu , tr c các v Tỳ kheo. V i thiên nhãnố ả ướ ị ớ thi n đ nh siêu nhân, bà quán th y t t c nh ng v Tỳề ị ấ ấ ả ữ ị kheo ch a ai đ c đ t cái gì, và sau khi quán sát kỹ, bàư ượ ạ

165


th y h có kh năng ch ng qu A La Hán. Khi nh n th yấ ọ ả ứ ả ậ ấ đi u này bà lão quy t đ nh h tr cho chúng Tỳ kheoề ế ị ỗ ợ đ y đ v m i m t, đ h có th mau ch ng qu . Vầ ủ ề ọ ặ ể ọ ể ứ ả ị nào thích h p v i món ăn nào, th c u ng nào, bà cungợ ớ ứ ố c p đúng nhu c u c a h . Bà th n tr ng không cúngấ ầ ủ ọ ậ ọ d ng nh ng th c ph m có v chua cho ng i nào y uườ ữ ự ẩ ị ườ ế bao t . V nào a ng g c trong lúc t a thi n bà lão cúngử ị ư ủ ụ ọ ề trà đ m, v nào y u ph i, bà cúng thêm m n và áo l nh.ậ ị ế ổ ề ạ Trong tâm v nào t ng đ n món ăn gì, bà lão bi t ngay,ị ưở ế ế và đáp ng. Nh s chăm sóc y, sau khi gi i h , 60 Tỳứ ờ ự ấ ả ạ kheo tr v bên Ph t v i s c di n h ng hào t i nhu n,ở ề ậ ớ ắ ệ ồ ươ ậ và ti n b khá h n trên đ ng tu. ế ộ ơ ườ

Ph t âu y m nhìn đàn con tr v và b o: ậ ế ở ề ả- Này các Tỳ kheo, ch c ch n các con đ c an vui,ắ ắ ượ

s c kho , th c ph m đ y đ trong mùa an c ? ứ ẻ ự ẩ ầ ủ ư- D th a vâng, b ch Th tôn. Chúng con đ c anạ ư ạ ế ượ

vui, s c kh e, và kh i lo gì đ n chuy n ăn u ng. B i vì,ứ ỏ ỏ ế ệ ố ở có m t bà lão Mã Ð thôn bi t đ c t n thân tâmộ ở ề ế ượ ậ chúng con, đ n n i chúng con v a c món gì là có ngayế ổ ừ ướ món đó.

Các Tỳ kheo thi nhau k v bà lão d kỳ cho Ph tể ề ị ậ và Tăng Xá V nghe. M t v Tỳ kheo nghe xong, quy tở ệ ộ ị ế đi đ n Mã D thôn đ thi n đ nh và xin Ph t: ế ề ể ề ị ậ

166


- B ch Th Tôn cho con đ n đó. ạ ế ếPh t b ng lòng, sau khi ra đ tài cho v y thi nậ ằ ề ị ấ ề

quán. V Tỳ kheo lên đ ng đi đ n Mã Ð thôn khi đ nị ườ ế ề ế ngôi chùa c a bà lão b v ng, v y nghĩ: “Mình nghe bàủ ỏ ắ ị ấ lão d ng nh bi t đ c tâm k khác.V y nay mình v aườ ư ế ượ ẻ ậ ừ m i t i, quá m t vì đ ng xa không th quét d n chùa.ớ ớ ệ ườ ể ọ Mong sao bà lão cho ng i đ n quét dùm”. ườ ế

Bà lão đang nhà riêng, bi t đ c ý y, bèn choở ế ượ ấ m t ng i đ n quét chùa. V Tỳ kheo l i ao c trongộ ườ ế ị ạ ướ lòng “ c chi mình có đ c ly n c mát l nh mà gi iƯớ ượ ướ ạ ả khát”.

Bà lão cho ng i đem ly n c l nh cho v Tỳ kheo.ườ ướ ạ ị Hôm sau, v a th c d y, v Tỳ kheo c: “Mong sao bàừ ứ ậ ị ướ lão d n cho mình m t b a đi m tâm nhi u b và th cọ ộ ữ ể ề ơ ứ ăn ngon lành.

Bà lão cho ng i đem b a đi m tâm nh ng i yườ ữ ể ư ườ ấ mu n. V Tỳ kheo kia nghĩ: “Bà lão đã cho ta m i th taố ị ọ ứ ao c. Bây gi ta mu n g p m t bà, mong sao bà hãyướ ờ ố ặ ặ đích thân đ n, mang cho th t nhi u th ăn lo i c ngế ậ ề ứ ạ ứ lo i m m”. ạ ề

Bà lão đi đ n chùa cùng v i th c ăn cúng d ngế ớ ứ ườ đúng s thích c a v Tỳ kheo. V Tỳ kheo h i: ở ủ ị ị ỏ

- Lão m u, có ph i bà là Mã lão m u không ? ẫ ả ẫ

167


- Th a vâng. ư- Bà có tha tâm thông à?

- T i sao Ð i Ð c h i v y? ạ ạ ứ ỏ ậ- Vì bà đã cho tôi m i th tôi nghĩ đ n. ọ ứ ế- Nhi u v Tỳ kheo cũng có tha tâm thông. ề ị- Tôi không nói các Tỳ kheo, tôi mu n h i bà. ố ỏBà lão v n tránh né b ng cách nói: ẫ ằ- Th a Ð i Ð c đâu c n ph i có tha tâm thông m iư ạ ứ ầ ả ớ

có th cúng d ng các th y? ể ườ ứ ấKhi y v Tỳ kheo b t đ u ho ng s , nghĩ: “Kh nấ ị ắ ầ ả ợ ố

thay” K ch a ch ng đ o nh ta thì có khi nghĩ t tẻ ư ứ ạ ư ố nh ng l m khi nghĩ b y. N u l có m t ý b y b kh iư ắ ậ ế ỡ ộ ậ ạ ở lên, bà lão sẽ tóm l y c ta nh tóm b t m t k tr m, vàấ ổ ư ắ ộ ẻ ộ li ng hành lý ta ra kh i chùa. Ta sẽ b kh n đ n v i bàệ ỏ ị ố ố ớ lão. Chi b ng ta hãy thoát kh i ch n này. ằ ỏ ố

Nghĩ nh v y xong, v Tỳ kheo nói v i bà lão: ư ậ ị ớ- Này lão bà, tôi mu n r i kh i n i đây. ố ờ ỏ ơ- Ð i Ð c đi đâu? ạ ứ- Tr v Th Tôn. ở ề ế- Ð i Ð c l i ít lâu đã. ạ ứ ở ạ- Không, tôi không th l i. Tôi ph i đi ngay. ể ở ạ ả

168


Nói xong, v Ð i Ð c c a chúng ta thu x p hành lýị ạ ứ ủ ế thoát ra kh i ngôi chùa bà lão, v a đi v a th phào nhỏ ừ ừ ở ẹ nhõm c ng i, nh v a tr n thoát kh i t n n. Khi trả ườ ư ừ ố ỏ ử ạ ở v v n C p Cô Ð c, đ n đ nh l Ph t, Ph t h i: ề ườ ấ ộ ế ả ễ ậ ậ ỏ

- Sao, con không Mã Ð thôn n a à? ở ề ữ- B ch Th Tôn, bà lão y bi t h t m i ý nghĩạ ế ấ ế ế ọ

trong tâm con, và con nghĩ r ng, k ch a ch ng đ o nhằ ẻ ư ứ ạ ư con thì có khi nghĩ t t, nh ng cũng nhi u khi nghĩ b y,ố ư ề ậ l mà con có ý nghĩ gì x u, bà lão y sẽ túm l y đ u conỡ ấ ấ ấ ầ nh b t k tr m, và làm cho con kh n đ n. ư ắ ẻ ộ ố ố

- Con i, chính n i y con c n nên c trú. ơ ơ ấ ầ ư- B ch Th Tôn, con không th nào ch y đ cạ ế ể ở ỗ ấ ượ

n a. ữ- Này Tỳ kheo, con có th ch gi m t đi u này thôiể ỉ ữ ộ ề

không?

- Ði u gì b ch Th Tôn, con ch a hi u. ề ạ ế ư ể- Ch gi cái tâm c a con, không làm vi c gì khácỉ ữ ủ ệ

n a. ữSau khi nghe l i d y c a Ph t, v Tỳ kheo tr l iờ ạ ủ ậ ị ở ạ

làng bà lão. V i thiên nhãn bà bi t đ c v Tỳ kheo s pớ ế ượ ị ắ đ c qu nên càng chu đáo cúng d ng đ h tr v Tỳắ ả ườ ể ộ ợ ị kheo chóng đ t đ c m c đích. Do đó, ch trong vài ngàyạ ượ ụ ỉ v y đ c qu A La Hán. ị ấ ắ ả

169


Sau khi ch ng qu , v y suy nghĩ: “Bà lão y quứ ả ị ấ ấ ả th c giúp ta r t nhi u. Nh bà y mà ta thoát ly đ cự ấ ề ờ ấ ượ vòng s ng ch t. Không bi t ch trong ki p này bà yố ế ế ỉ ế ấ giúp ta, hay nhi u ki p tr c cũng v y? V La Hán nh pề ế ướ ậ ị ậ đ nh quán sát các ti n ki p thì bi t đ c r ng trong 99ị ề ế ế ượ ằ ki p tr c, bà lão đã làm v mình và bà y đã ngo i tìnhế ướ ợ ấ ạ v i nh ng ng i đàn ông khác đã làm cho mình ph iớ ữ ườ ả th t điên bát đ o. Bà l i còn âm m u gi t m ng s ngấ ả ạ ư ế ạ ố c a mình. Khi bi t đ c đi u y, v La Hán nghĩ: “ , tínủ ế ượ ề ấ ị Ồ n này đã ph m bi t bao t i l i!” ữ ạ ế ộ ỗ

- Bà lão ng i trong nhà riêng bi t đ c tâm ni mồ ế ượ ệ c a v A La Hán. Bà nghĩ th m: “V y đang nghĩ v t iủ ị ầ ị ấ ề ộ l i 99 ki p tr c c a ta. Nh ng trong vòng luân h i đãỗ ế ướ ủ ư ồ qua, có l n nào ta giúp v y không? Bà lão nh p đ nhầ ị ấ ậ ị th y ki p 100 v tr c, bà đã c u m ng s ng c a v Aấ ở ế ề ướ ứ ạ ố ủ ị La Hán y, khi v y là ch ng bà. Do đó, bà dùng th nấ ị ấ ồ ầ giao cách c m b o v La Hán: ả ả ị

- Hãy quán ti p, đi sâu thêm n a vào quá kh . ế ữ ứ- B ng thiên nh thông v La Hán nghe đ c hi uằ ỉ ị ượ ệ

l nh trên, và ti p t c quán sát đ n ki p th 100 vệ ế ụ ế ế ứ ề tr c c a mình, thì th y qu nhiên bà lão c u m ngướ ủ ấ ả ứ ạ mình. V La Hán nghĩ: “Tín n này qu giúp ta r tị ữ ả ấ nhi u”. Sau khi nghĩ nh v y, ngay t i ch v y nh pề ư ậ ạ ỗ ị ấ ậ Ni t Bàn vô d y. ế ư

170


Thích N Trí H i ữ ả“Nghìn sông c n n c l u giao ơ ướ ưMênh mông muôn d m n i nào không trăng ặ ơH không ch ng v ng mây ngàn ư ẳ ướMinh linh hi n l màu xanh da tr i”. ể ộ ờ

32. Voi Trung nghĩa

T kinh thành Ba La N i, ng c dòng sông h ngừ ạ ượ ằ đ ba b n ngày đ ng, ng i ta đi ki m m t khu r ngộ ố ườ ườ ế ộ ừ r m c a dãy Hy Mã L p S n. Khu r ng già này có r tậ ủ ạ ơ ừ ấ nhi u cây g quý. Ven r ng, bên tri n sông, m t đámề ỗ ừ ề ộ nhà lá san sát nhau, đây là m t làng nh . Dân làng k cộ ỏ ể ả đàn ông, đàn bà và tr em đ trên vài trăm ng i. Hẻ ộ ườ ọ s ng v ngh làm g . H h cây, x ván ghép thành bèố ề ề ỗ ọ ạ ẻ ch v bán t n kinh thành. Công vi c tuy v t v nh ngở ề ậ ệ ấ ả ư h ki m đ c khá ti n đ nuôi mi ng h và c gia đình.ọ ế ượ ề ể ệ ọ ả

M t hôm kia, trong lúc m i ng i trong làng đangộ ọ ườ hì h c đ n cây, c a g trong r ng, h nghe có chânụ ố ư ỗ ừ ọ thình th ch b c đ n và ti ng r ng đau đ n. R i m tị ướ ế ế ố ớ ồ ộ con voi kh ng l hi n ra, nh c b c n ng nh c trên baổ ồ ệ ắ ướ ặ ọ chân. Chân tr c bên ph i c a nó nâng lên kh i m t đ tướ ả ủ ỏ ặ ấ bàn chân s ng húp lên. Nó ch m r i, nhăn nh c, ti nư ậ ả ắ ế đ n r ng các th r ng, t ý c u c u h . Th y dáng đi uế ừ ợ ừ ỏ ầ ứ ọ ấ ệ

171


hi n lành c a voi, m t ng i th r ng đ n g n, v tề ủ ộ ườ ợ ừ ế ầ ế th ng đang làm m . Cũng khá tr m tr ng, nh ng đ iươ ủ ầ ọ ư ố v i các ng i th r ng quen s ng trong r ng sâu vàớ ườ ợ ừ ố ừ t ng g p nh ng tai n n nh th , h th y không khóừ ặ ữ ạ ư ế ọ ấ khăn gì trong vi c c u ch a cho voi. H g gai ra, n nệ ứ ữ ọ ỡ ặ h t m , r i r a chân voi b ng n c nóng. H hái lá, nhaiế ủ ồ ử ằ ướ ọ nh , r t vào v t th ng. Voi th y d ch u, nh h n đi. Vàỏ ị ế ươ ấ ễ ị ẹ ẳ ch còn th i gian là v t th ng sẽ lành. Voi g t đ u baỉ ờ ế ươ ậ ầ l n t v cám n r i t bi t. ầ ỏ ẻ ơ ồ ừ ệ

Th i gian qua. Ng i ta cũng không nh ra câuờ ườ ớ chuy n trên đã x y ra đã bao lâu r i. . . B ng m t hôm,ệ ả ồ ỗ ộ m t con voi đã đi vào gi a đám th đang làm vi c. Ph iộ ữ ợ ệ ả r i chính là con voi hôm n . Nh ng trông nó m p m p,ồ ọ ư ậ ạ t i tr h n hôm tr c nhi u. V t th ng chân đãươ ẻ ơ ướ ề ế ươ ở lành h n r i. Nó b c m nh d n. Nó đ n bên ng i đãẳ ồ ướ ạ ạ ế ườ c u ch a cho nó hôm tr c mà quỳ xu ng. Nó t ýứ ữ ướ ố ỏ mu n gíúp đ các ng i th r ng đ tr n h . Khôngố ỡ ườ ợ ừ ể ả ơ ọ ai ng l i có câu chuy n nh th . Ng i ta đ ng im xemờ ạ ệ ư ế ườ ứ nó làm gì. Voi đ ng d y, đ n bên các cây v a h xong,ứ ậ ế ừ ạ dùng vòi khuân các thân cây to đem đ n ch c a r iế ỗ ư ồ nh ng bó g t tr i c a đ n b sông. S c kho c a nóữ ỗ ừ ạ ư ế ờ ứ ẻ ủ th t là kinh kh ng. Nó làm m t cách g n gàng công vi cậ ủ ộ ọ ệ c a vài m i ng i. Th là t đó, trong đoàn th g cóủ ươ ườ ế ừ ợ ỗ thêm m t năng l c vô cùng d i dào và chen vào trongộ ự ồ

172


ti ng c a, ti ng búa đ n cây, lâu lâu l i có ti ng voiế ư ế ố ạ ế r ng tr m hùng, vui v . ố ầ ẻ

Năm, tháng trôi qua, s c kho c a voi không cònứ ẻ ủ nh bu i m i đ n. Các ng i th r ng cũng th y rõư ổ ớ ế ườ ợ ừ ấ đi u y nên không đ voi làm nhi u. Cho nên m t hômề ấ ể ề ộ voi th y không th ti p t c công vi c n ng nh c đ cấ ể ế ụ ệ ặ ọ ượ n a, nó cúi chào m i ng i r i đi l n vào r ng sâu. Aiữ ọ ườ ồ ẫ ừ cũng th ng nó đã giúp quá nhi u cho h . ươ ề ọ

Nh ng đ n chi u, voi l i tr v và d n theo m tư ế ề ạ ở ề ẫ ộ con voi tr đ p. Ðây là con voi con, ch u tuân theo l iẻ ẹ ị ờ cha, đ n đây đ thay th cha nó mà tr n cho các ng iế ể ế ả ơ ườ th r ng. Th t là c m đ ng. Nhi u ng i th r ng đãợ ừ ậ ả ộ ề ườ ợ ừ r ng r ng n c m t. ư ư ướ ắ

Voi con ti n đ n g n. Lông nó tr ng nh tuy t.ế ế ầ ắ ư ế Ðôi m t voi sâu, hi n lành và c ng quy t. Toàn thânắ ề ươ ế voi nh thoát lên m t oai l c làm cho m i ng i kínhư ộ ự ọ ườ n . Ðích r i! Voi con là m t con voi chính th ng. Cũngể ồ ộ ố c n ph i nh r ng đ i x a, voi chính th ng có m t thầ ả ớ ằ ờ ư ố ộ ể l c l th ng trong các tr n chi n tranh. S c kh e nó,ự ạ ườ ậ ế ứ ỏ h i hám nó có th trong phút ch c làm tan rã bao đànơ ể ố voi c a đ ch quân đ đem l i th ng l i ch c ch n choủ ị ể ạ ắ ợ ắ ắ ch nó. ủ

Voi con làm t t c công vi c tr c đây cha nó đãấ ả ệ ướ làm c ngày. Voi h t s c gíúp đ các ng i th r ng, r iả ế ứ ỡ ườ ợ ừ ồ

173


đ n chi u voi tr v làng ch i đùa v i b n tr con sauế ề ở ề ơ ớ ọ ẻ khi đã t m r a s ch sẽ. M i ng i vì th đ u th ngắ ử ạ ọ ườ ế ề ươ m n và kính ph c voi. ế ụ

Có m t đi u l là duy nh t có nhi u lúc ph i lănộ ề ạ ấ ề ả l n ngoài sông nh ng không bao gi voi đ i ti n b a bãiộ ư ờ ạ ệ ừ trong dòng n c. Nh ng đ ng phân c a voi khi nàoướ ữ ố ủ cũng tìm th y n i cao ráo và kín đáo. ấ ở ơ

Nh ng cu c đ i không luôn bình th ng nh th ,ư ộ ờ ườ ư ế có m t l n tr i m a to su t ba ngày. N c sông H ngộ ầ ờ ư ố ướ ằ dâng lên ng p c vùng. Nhi u bè g b n c cu n trôiậ ả ề ỗ ị ướ ố phăng. Dân làng b thi t h i nhi u, và đ n khi n c rútị ệ ạ ề ế ướ xu ng, n c cũng đã rút theo các đ ng phân voi. Nh ngố ướ ố ữ đ ng phân to này l nh b nh trôi đi và m t hôm tình cố ề ề ộ ờ đ a d t vào b , trong đám lau g n kinh thành Ba La N i.ư ạ ờ ầ ạ Ch này l i là ch b y voi c a nhà vua th ng t m. ỗ ạ ỗ ầ ủ ườ ắ

Khi tr i n ng ráo lên, b n qu n t ng nhà vua, l iờ ắ ọ ả ượ ạ d n voi đi t m. Ð n n i, c b y voi năm trăm con cùngẫ ắ ế ơ ả ầ nh n ra m t mùi đ c bi t, mùi c a con voi chính th ng,ậ ộ ặ ệ ủ ố m t con voi chúa. C b y voi d ng l i, không con nàoộ ả ầ ừ ạ dám xu ng n c. R i b ng chúng s ho ng lên, d ngố ướ ồ ỗ ợ ả ự th ng đu i, c m đ u ch y tr n m c s c cho b n qu nẳ ổ ắ ầ ạ ố ặ ứ ọ ả t ng tìm h t cách tr n tĩnh chúng, không ai hi uượ ế ấ ể nguyên do kỳ l này. Sau cùng, nh kinh nghi m c aạ ờ ệ ủ m t qu n t ng cao niên, h d đoán r ng: T t trongộ ả ượ ọ ự ằ ấ

174


n c sông có đi u gì khác th ng. Theo ý đó, ng i taướ ề ườ ườ tìm tòi và th y đ c trong đám lau, v t “quý báu” trênấ ượ ậ kia. Ði u này đã làm h nghi m r ng trên dãy r ng Hyề ọ ệ ằ ừ Mã L p S n ph i có m t con voi chính th ng. H tâu lênạ ơ ả ộ ố ọ nhà vua đi u nh n xét c a h . Vua Ba La N i m ng rề ậ ủ ọ ạ ừ ỡ vô cùng. Ngài truy n l nh chu n b thuy n l ng đề ệ ẩ ị ề ươ ể v t ng c sông H ng. ượ ượ ằ

Nhà vua đã m t công tìm ki m nhi u ngày ròng rã.ấ ế ề Mãi đ n hôm kia nhà vua đ n làng c a đoàn th r ngế ế ủ ợ ừ đông đ o. Nghe vua đ n, m i ng i đ u ngh tay, cùngả ế ọ ườ ề ỉ v i v con h ra b sông đ đón ti p. Có ng i đã nóiớ ợ ọ ờ ể ế ườ v i vua: ớ

Tâu B h n u ngài c n dùng đ n g , c n dùngệ ạ ế ầ ế ỗ ầ đ n chúng con thì không phi n gì Ngài ph i đ n đây,ế ề ả ế nh c thân Ngài. Ch c n có l nh c a Ngài là chúng con sẽọ ỉ ầ ị ủ đích thân mang đ n t n tay Ngài nh ng đi u gì Ngàiế ậ ữ ề mu n. ố

Nhà vua không tr l i, ch đăm đăm nhìn voi. Nhàả ờ ỉ vua ng m kỹ làng tr ng tinh b ch c a lông voi, đôi m tắ ắ ạ ủ ắ c ng quy t l th ng c a voi. M t lúc sau vua quay l iươ ế ạ ườ ủ ộ ạ các ng i th , nói v i h : ườ ợ ớ ọ

Ði u ta mu n đòi h i các ng i không ph i là gề ố ỏ ở ươ ả ỗ r ng mà chính là con voi đang đ ng đàng kia. ừ ứ

175


Dân làng ng ngác. Nhà vua thi u gì voi mà ph iơ ế ả băng r ng tìm cho đ c con voi khuân g c a h . Dângừ ượ ỗ ủ ọ voi cho nhà vua? H th y không ti c cái công s c mà voiọ ấ ế ứ đã giúp h , nh ng h m n th ng lòng trung nghĩa c aọ ư ọ ế ươ ủ voi. Tuy v y h cũng không dám trái ý vua. Riêng đámậ ọ tr con thì t ý không b ng lòng. Chúng nghĩ đ n nh ngẻ ỏ ằ ế ữ bu i chi u trèo lên mình voi, đùa gi n v i voi và chúngổ ề ỡ ớ mu n khóc r ng lên. ố ố

M i ng i quay nhìn v phía voi đang đ ng imọ ườ ề ứ không nhúc nhích. Nó còn món n ân nghĩa ph i tr đ iợ ả ả ố v i th r ng. Vua dò đ c ý voi và h i thăm dân làng.ớ ợ ừ ượ ỏ Bi t đ c câu chuy n đ u đuôi, nhà vua càng t ý khâmế ượ ệ ầ ỏ ph c voi h n n a. R i nhà vua sai khuân vác l ng th cụ ơ ữ ồ ươ ự d i thuy n đ th ng t ng cho toàn th dân làng,ướ ề ể ưở ặ ể t ng cho m i ng i đàn bà 2 đ ng đ s m áo qu n nóiặ ỗ ườ ồ ể ắ ầ là đ tr n thay con voi. Nh ng voi ch a ch u đi, nhìnể ả ơ ư ư ị sang các b n thi u niên đang âu y m nhìn v phía voiạ ế ế ề r m r m l . Nhà vua đem ti n túi phát cho m i đ a bé 1ơ ớ ệ ề ỗ ứ đ ng g i là chút tình đ i v i các b n thân m n c a voi.ồ ọ ố ớ ạ ế ủ B n chúng ph i c m l y tuy trong lòng không đ a nàoọ ả ầ ấ ứ thích nh n cái mà h ng ngày chúng m c. ậ ằ ơ ướ

Lúc b y gi voi m i ch u b c đi, voi đ n g n vua,ấ ờ ớ ị ướ ế ầ cúi đ u c m t và ch u đi theo đoàn thuy n đ tr vầ ả ạ ị ề ể ở ề kinh thành. Tr c khi lên đ ng, voi còn nhìn l i toànướ ườ ạ

176


th dân làng và núi r ng quen thu c m t l n chót, vôể ừ ộ ộ ầ cùng l u luy n. ư ế

Ð n kinh thành nhà vua dành cho voi m t s sănế ộ ự sóc ân c n. Nhà vua g i là voi Dõng Mãnh b giáp tr nầ ọ ộ ậ th t oai v . Vua ng i trên l ng voi, d o kh p các đ ngậ ệ ồ ư ạ ắ ườ l n trong kinh thành tr c khi đ a voi v nhà riêng c aớ ướ ư ề ủ nó. Vua xem Dõng Mãnh nh ng i b n thân thi t vàư ườ ạ ế Dõng Mãnh th ng qu n quít bên vua, xem th t h tườ ấ ậ ế lòng trung nghĩa.

Ít lâu sau đó, Hoàng h u có thai. Ngày sanh đ g nậ ẻ ầ đ n thì m t chuy n đau đ n b t thình lình x y đ n: Vuaế ộ ệ ớ ấ ả ế băng hà. C tri u đình đ u nh t trí d u không cho voiả ề ề ấ ấ hay. Ng i ta s tin bu n này sẽ làm tan v tim ganườ ợ ồ ỡ Dõng Mãnh. Li n ngày hôm đó, m t tin hung d khác l iề ộ ữ ạ đ n làm náo đ ng c kinh thành. Ðó là tin quân línhế ộ ả n c Cô Xa La hùng h tràn vào, và vua Cô Xa La đ nhướ ổ ị nhân c h i Ba La N i thi u vua, ch a có ng i kơ ộ ạ ế ư ườ ế nghi p mà mu n tóm thâu đ t n c, chi m đo t ngôiệ ố ấ ướ ế ạ báu. Quân gi c đã vây ch t kinh thành. ặ ặ

Các c a thành Ba La N i đóng kín. Tri u đình đãử ạ ề g i ng i th ng thuy t v i vua Cô Xa La hoãn vi c t nở ườ ươ ế ớ ệ ấ công b y ngày n a, ch Hoàng h u sanh đ , h n 2 đi u,ả ữ ờ ậ ẻ ẹ ề ho c là sẽ m c a thành khi Hoàng h u sanh công chúa,ặ ở ử ậ

177


ho c là sẽ nghinh chi n khi Thái t ra đ i đ k t c ngôiặ ế ử ờ ể ế ụ báu. Cô Xa La b ng lòng. ằ

Ngày th b y đúng theo d tính c a các ng y.ứ ả ự ủ ự Hoàng h u sanh ra đ c Thái t . Th là giòng vua đã cóậ ượ ử ế ng i k nghi p. L nh truy n ra cho m i ng i s nườ ế ệ ệ ề ọ ườ ẳ sàng ch ng gi c. Thái t m i sinh có t ng m o khácố ặ ử ớ ướ ạ th ng đã làm v ng lòng tri u đình. Nh ng chuy nườ ữ ề ư ệ ch ng gi c, th ng gi c đâu ph i chuy n d vì thi uố ặ ắ ặ ả ệ ễ ế ng i đi u khi n t i cao. Trong c n nguy c p này ng iườ ề ể ố ơ ấ ườ ta còn m t hy v ng m nh mẽ, hy v ng tài trí c a voiộ ọ ạ ọ ở ủ Dõng Mãnh.

Hoàng h u nghiêm trang trong đ l ph c, m c áoậ ồ ễ ụ ặ vàng cho Thái t và t tay m Thái t đi th ng xu ngử ự ẵ ử ẳ ố ch voi . Nhi u v quan trong tri u cũng đi theo Hoàngỗ ở ề ị ề h u, đ t Thái t tr c m t voi r i long tr ng nói v iậ ặ ử ướ ặ ồ ọ ớ voi:

- H i Dõng Mãnh! Vua ta, ch c a ng i và cũng làỡ ủ ủ ươ b n thân c a ng i đã qua đ i. Ta đã b o d u khôngạ ủ ươ ờ ả ấ cho ng i bi t tin đau xót y s làm đau xót tâm canươ ế ấ ợ ng i. Nh ng mà, ng i hãy bình tĩnh: Ðây là Thái t ,ươ ư ươ ử con vua, sẽ thay vua đ chăm sóc dân chúng, chăm sócể ng i. Hi n nay, kinh thành đang b vây kh n và s pươ ệ ị ổ ắ s a b dày xéo b i quân lính c a vua n c Cô Xa La.ử ị ở ủ ướ Toàn n c ta đang đ ng tr c hai đi u, ho c là đ Tháiướ ứ ướ ề ặ ể

178


t m i sinh ph i ch t d i l i g m quân đ ch, ho cử ớ ả ế ướ ưỡ ươ ị ặ là chúng ta ph i gìn gi non sông g m vóc. ả ữ ấ

Hoàng h u v a d t l i, voi Dõng Mãnh r ng lênậ ừ ứ ờ ố m t ti ng tr m dài não ru t. B ng nó đ ng d y, đ nộ ế ầ ộ ỗ ứ ậ ế bên Thái t , quỳ xu ng, l y vòi nâng Thái t lên cao r iử ố ấ ử ồ đ t xu ng trên b p th t tr c trán nó. Voi mu n nói sặ ố ắ ị ướ ố ự tôn th trung nghĩa c a nó đ i v i ng i ch bé nhờ ủ ố ớ ườ ủ ỏ cũng nh tr c đây nó đã h t lòng v i vua cha. ư ướ ế ớ

Voi trao Thái t cho Hoàng h u r i ph ph c chử ậ ồ ủ ụ ờ l nh. Hoàng h u khoát tay cho nó đ ng d y và d n: “H iị ậ ứ ậ ặ ỡ voi Dõng Mãnh. Bây gi là lúc ng i hành đ ng đ tờ ươ ộ ể ỏ lòng trung nghĩa c a ng i, đ t giòng máu qu t c ngủ ươ ể ỏ ậ ườ trong ng i trong m t con voi chính th ng” Hoàng h uươ ộ ố ậ v y tay cho nó lên đ ng. M t v đ i th n m c áo giápẫ ườ ộ ị ạ ầ ặ cho voi, và xu ng l nh cho quân lính s n sàng. ố ệ ẳ

Voi r ng lên hùng dũng, rung chuy n c khôngố ể ả gian. Ti ng r ng xu t tr n c a m t con voi chính th ngế ố ấ ậ ủ ộ ố đã làm b y voi đ ch nh n nhác. Bây gi là lúc đánh b tầ ị ớ ờ ậ quân đ ch. Ng i ta m c a thành cho voi xông ra. Voiị ườ ở ử Dõng Mãnh r ng lên m t l n n a. Th t là kinh hoàng.ố ộ ầ ữ ậ B y voi tiên phong c a Cô Xa La khi p s . Trong giâyầ ủ ế ợ phút, t t c đ u quay đ u v phía sau, c p đ ng màấ ả ề ầ ề ướ ườ ch y. Hàng ngũ đ ch r i lo n nhanh chóng. Voi Dõngạ ị ố ạ

179


Mãnh lanh l m. Nó xông t i tr c m t vua n c Cô Xaắ ớ ướ ặ ướ La, l y vòi n m ch t thân vua và quay tr v trong lúcấ ắ ặ ở ề quân đ ch hoàn toàn tan rã. Th là tr n đánh k t li u vàị ế ậ ế ễ th ng l i thu c v n c Ba La N i. ắ ợ ộ ề ướ ạ

Voi Dõng Mãnh đ t vua gi c d i chân Thái t m iặ ặ ướ ử ớ sinh ch tri u đình xét x . Dân cúng đòi ph i x t tênờ ề ử ả ử ử vua xâm l c tàn b o. Nh ng Hoàng h u th theo sượ ạ ư ậ ể ự thông c m c a mình đ i v i Thái t truy n th vua Côả ủ ố ớ ử ề ả Xa La đ c tr v x s v i đi u ki n là t nay v sau,ượ ở ề ứ ở ớ ề ệ ừ ề không đ c l i d ng Thái t còn nh mà tr thù bu iượ ợ ụ ử ỏ ả ổ th t tr n này. Voi Dõng Mãnh r ng lên t ý b ng lòngấ ậ ố ỏ ằ sung s ng. ướ

T đ y, nh voi Dõng Mãnh mà Thái t m i cònừ ấ ờ ử ớ niên thi u đã truy n đ c s tin c y trong toàn th cácế ề ượ ự ậ ể n c n Ð , tr n c m t cách công minh. ướ ở Ấ ộ ị ướ ộ

Qu ng Hu ả ệ“Tình th ng sẽ th ng h n thù, ươ ắ ậChùa thiêng ph i d ng ng c tù ph i tan” ả ự ụ ả

33. Nhà s v ng l yư ướ ụLúc Ph t ng t i Trúc Lâm cùng Tăng đoàn, có m tậ ự ạ ộ

th y Tỳ kheo tr tu i là đ đ c a Ngài Ca Di p, tinhầ ẻ ổ ồ ệ ủ ế c n tu t p đã đ c đ n t thi n. M t hôm th y v thămầ ậ ắ ế ứ ề ộ ầ ề nhà, trông th y nh ng đ trang s c đ ki u r t đ pấ ữ ồ ứ ủ ể ấ ẹ

180


m t t i hi u kim hoàn c a ng i chú, th y kh i lòngắ ạ ệ ủ ườ ầ ở tham ái, m t đ nh và hoàn t c. Chàng trai nhi u thamấ ị ụ ề v ng này khoái ăn ngon m c đ p, đeo đ trang s c, t mọ ặ ẹ ồ ứ ắ d u th m. Nh ng ngoài nh ng s thích đó ra, chàngầ ơ ư ữ ở ch ng có tài cán gì c , su t ngày ăn r i đi bát ph ch ngẳ ả ố ồ ố ẳ ch u làm m t công vi c gì. Thân quy n chú ch u h t n iị ộ ệ ế ị ế ổ đành đu i ra kh i nhà. ổ ỏ

Du th du th c, chàng bèn k t b n v i m y tênủ ự ế ạ ớ ấ b i đ i, l p thành m t băng c p có vũ khí, chuyên “ănụ ờ ậ ộ ướ hàng mà s ng”. ố

M t hôm băng b i đ i sa l i, c đám đ u b b t,ộ ụ ờ ướ ả ề ị ắ quân lính còng tay các đ ng s đem v nhà, đánh đ pươ ự ề ậ đ n m m x ng. Vì có nhi u thành tích b t h o toànế ề ươ ề ấ ả băng đ u b tuyên án t hình. ề ị ử

Ngày hành hình dân chúng r nhau đi xem r tủ ấ đông. Tôn gi Ca Di p trên đ ng đi kh t th c g p l iả ế ườ ấ ự ặ ạ đ đ c a mình đang b áp gi i ra pháp tr ng. Ð ngồ ệ ủ ị ả ườ ộ lòng tr c n Ngài dùng th n l c n i l ng dây trói vàắ ẩ ầ ự ớ ỏ b o:- Con hãy c g ng t p trung t t ng vào đ m cả ố ắ ậ ư ưở ề ụ thi n đ nh mà th y đã d y, nh con t ng làm tăngề ị ầ ạ ư ừ ở đ ng. ườ

Nhà s hoàn t c y l i chú tâm hành thi n ngayư ụ ờ ề trên đ ng b áp gi i. B t th n r t nà sau l ng, th yườ ị ả ị ử ầ ượ ư ầ n l c cao đ và đ c t thi n tr l i. ổ ự ộ ắ ứ ề ở ạ

181


Ð răn dân, nhà vua truy n l nh m t pháp tr ngể ề ị ộ ườ t i phía nam thành ph . C xí r p đ t, chuông tr ng,ạ ố ờ ạ ấ ố thanh la, não b t khua vang, dân chúng đi xem nh mạ ư ở h i. Ba vòng ph quân nai n t ch nh t , g m giáo sángộ ủ ị ỉ ề ươ ng i bao quanh pháp tr ng. Tr c m t đám t t i, đaoờ ườ ướ ặ ử ộ ph bày la li t d ng c hành hình: giáo mác, tên, n ,ủ ệ ụ ụ ỏ tr ng th ng, đo n, côn...và h b t đ u nung chôngườ ươ ả ọ ắ ầ nh n. Ngo i tr s th y hoàn t c, các t t i m t xanhọ ạ ừ ư ầ ụ ử ộ ặ nh chàm, m hôi nh gi t, có tên lăn ra ch t gi c. ư ồ ỏ ọ ế ấ

S th y hoàn t c đ c hành hình đ u tiên. Đaoư ầ ụ ượ ầ ph ng c nhiên khi th y t i nhân không h đ i s c,ủ ạ ấ ộ ề ổ ắ toàn thân còn th m nhu n m t ni m an l c vô biên.ấ ầ ộ ề ạ Ðám đông cũng nh n th y đi u đó, h đ ng thanh c tậ ấ ề ọ ồ ấ ti ng hoan hô: ế

- Th t l lùng! Tên t t i y ch ng s hãi chút nào.ậ ạ ử ộ ấ ẳ ợ

- Xem đ ng b n c a h n ng t x u h t kìa! ồ ọ ủ ắ ấ ỉ ế- Th t là m t con ng i can đ m phi th ng! ậ ộ ườ ả ườTr c hi n t ng l , quân canh li n phi báo choướ ệ ượ ạ ề

nhà vua. Vua truy n l nh hoãn v hành hình, và xa giáề ệ ụ đ n Trúc Lâm th nh ý Ph t. Ð c Th Tôn t H ng th tế ỉ ậ ứ ế ừ ươ ấ g i m t hóa thân đ n pháp tr ng đ c bài k : “Ng iở ộ ế ườ ọ ệ ườ đã lìa d c xu t gia, n mình ch n s n lâm r i l i hoànụ ấ ẩ ố ơ ồ ạ

182


t c, Khác nào k đã đ c m trói r i t bu c vào”. Phápụ ẻ ượ ở ồ ự ộ Cú 344

Ph t v a đ c k xong, s th y hoàn t c đ c quậ ừ ọ ệ ư ầ ụ ắ ả D l u, th y dùng th n túc bay v t nh xá đ nh l Ð cự ư ầ ầ ề ị ả ễ ứ Th Tôn. Và gi a h i chúng đông đ o g m các Tỳ kheoế ữ ộ ả ồ Tăng, Ni, vua quan, binh lính…th y đ c luôn qu v A Laầ ắ ả ị Hán.

Thích N Nh Th y – Nh Ð cữ ư ủ ư ứ“H n đ o sĩ say s a trong cõi đ nh ồ ạ ư ịMàu th i gian không dính áo cà sa ờQuên bao nhiêu c nh t ng cõi ta bà ả ưởÐ tìm l i pháp sâu xa vi di u ể ạ ệNgu n tâm th nghĩa là kho t ch chi u ồ ể ị ếTr i nghìn muôn c tri u v n nh nay ả ứ ệ ẫ ưXa không gian và xa c tháng ngày ảXa t t c nét th ng vay đau kh ”. ấ ả ươ ổ

34. S tích cây huy t dự ế ụ

Ngày x a, có m t bác đ t chuyên mua l n vư ộ ồ ể ợ ề gi t th t đ mang bán ch . Nhà bác ta bên c nh m tế ị ể ở ợ ở ạ ộ ngôi chùa làng. Hàng ngày, vào lúc m sáng là lúc s cờ ư ụ

183


bên chùa theo l th ng d y t ng kinh. Và cũng theo lệ ườ ậ ụ ệ th ng s c th c chú ti u d y gõ m t h i chuông mai.ườ ư ụ ứ ể ậ ộ ồ B y gi cũng là lúc bác đ t s a so n gi t l n, cho nênấ ờ ồ ể ử ạ ế ợ bác ta quen l y ti ng ch ng chùa làm ch ng th c d yấ ế ươ ừ ứ ậ làm vi c hàng ngày. C nh th , ngày nào cũng nhệ ứ ư ế ư ngày y không bao gi sai l c. ấ ờ ạ

M t đêm n , S c n m m ng th y m t ng i đànộ ọ ư ụ ằ ộ ấ ộ ườ bà d t năm đ c con nh đ n tr c m t mình r i vái l yắ ứ ỏ ế ướ ặ ồ ấ vái đ , mi ng nói “Xin c u m ng! Xin c u m ng!” r i rít.ể ệ ứ ạ ứ ạ ố S h i ngu i đàn bà:ư ỏ ờ

- A Di Ðà Ph t! C u m ng là th nào? B n Tăngậ ứ ạ ế ầ ph i làm gì đây? ả

Ng i m có b đi u hãi hùng y tr l i: ườ ẹ ộ ệ ấ ả ờ- Ngày mai xin Hòa Th ng hãy cho đánh chuôngượ

ch m l i. Nh v y m con tôi r t đ i n. ậ ạ ư ậ ẹ ấ ộ ơNhà S t nh d y không hi u th nào c . Nh ng tư ỉ ậ ể ế ả ư ờ

m sang hôm đó, vâng theo l i báo m ng, S c ch lâmờ ờ ộ ư ụ ỉ râm đ c kinh c u nguy n mà không th c chú ti u d yọ ầ ệ ứ ể ậ th nh chuông. ỉ

L i nói chuy n cũng hôm y bác đ t ng m tạ ệ ấ ồ ể ủ ộ gi c li bì. Mãi đ n lúc m t tr i lên ch ng m t cây sào,ấ ế ặ ờ ừ ộ ti ng chuông chùa m i b t đ u vang r n làm cho bácế ớ ắ ầ ề gi t mình choàng d y. Th y tr i đã quá tr a, bác khôngậ ậ ấ ờ ư

184


dám gi t l n nh th ng l , vì n u làm th t thì khi đ aế ợ ư ườ ệ ế ị ư ra đ n ch , ch đã vãn ng i r i. T c mình vì l m tế ợ ợ ườ ồ ứ ỡ ấ bu i ch , bác ta l t đ t sang chùa trách S c . S c choổ ợ ậ ậ ư ụ ư ụ bi t câu chuy n n m m ng đêm qua đ phân tr n v iế ệ ằ ộ ể ầ ớ ông hàng xóm không ph i l i t i mình. ả ỗ ạ

Nh ng b c chân v chu ng l n nhà mình bác đư ướ ề ồ ợ ồ t ng c nhiên th y con l n nái m i mua ngày hôm quaể ạ ấ ợ ớ toan gi t th t sáng đó, đã đ đ c năm con l n con. V aế ị ẻ ượ ợ ừ m ng v a s , bác ta k cho m i ng i bi t s l lùng:ừ ừ ợ ể ọ ườ ế ự ạ “Ðúng là linh h n ng i đàn bà n trong con l n cái đãồ ườ ẩ ợ tìm cách c u b y con c a mình kh i ch t”.ứ ầ ủ ỏ ế

T nhiên bác đ t đâm ra suy nghĩ. Bác th y bànự ồ ể ấ tay c a mình đã t ng v y máu bi t bao nhiêu là sinhủ ừ ấ ế m ng. Trong m t lúc h i h n đ n c c đi m, bác ta c mạ ộ ố ậ ế ự ể ầ c con dao b u ch y sang chùa b c b ch n i lòng v i Sả ầ ạ ộ ạ ỗ ớ ư c . Bác ta qu quy t c m con dao c a mình tr c sânụ ả ế ắ ủ ướ chùa, th tr c Ph t đài t nay xin gi i ngh . ề ướ ậ ừ ả ệ

Không rõ bác đ t r i sau đó nh th nào, nh ngồ ể ồ ư ế ư con dao c a bác t nhiên hóa thành m t lo i cây có lá đủ ự ộ ạ ỏ nh máu và nh n nh l i dao b u, ng i ta v n g i làư ọ ư ưỡ ầ ườ ẫ ọ cây huy t d . ế ụ

Nguy n Ð ng Chiễ ổTruy n c Vi t Nam t p IIệ ổ ệ ậ

185


“Trăng sáng sau khi tr i m i t nh ờ ớ ạHiên ngoài thoang tho ng gió h ng đ a. ả ươ ưTi ng chuông ngân nga trong đêm v ng ế ắTh h i lòng ai đã t nh ch a?” ử ỏ ỉ ư

35. Công đ c xu t giaứ ấ

T i thành V ng xá, v n trúc Ca La Ða, m t bàiạ ươ ườ ộ pháp tán than v h nh xu t gia, mà âm vang còn v ngề ạ ấ ọ kh p đó đây: “N u ng i nào th ng hay khuy n khích,ắ ế ườ ườ ế k nam ng i n , dân chúng hay chính t mình xu t giaẻ ườ ữ ự ấ thì công đ c y th t nhi u vô l ng, n u đem so sánhứ ấ ậ ề ượ ế v i nh ng ph c báo khác thì ph c báo này h n h t.ớ ữ ướ ướ ơ ế Vì sao v y? Vì ph c báo b thí ch có h n đ nh, cònậ ướ ố ỉ ạ ị ph c báo xu t gia thì vô ng n mé, nên không th bìướ ấ ằ ể k p, ho c ph c báo trì gi i, ho c ph c báo c a các vị ặ ướ ớ ặ ướ ủ ị các th n tiên có năm phép th n thông, cho đ n ph cầ ầ ế ướ báo cùng t t c a cõi tr i Ph m thiên mà đem ví v iộ ủ ờ ạ ớ ph c báo c a ng i xu t gia ch n chánh trong Ph tướ ủ ườ ấ ơ ậ pháp thì không th so sánh n i. H n n a ng i xu t giaể ổ ơ ữ ườ ấ là k đi trên con đ ng đ n Ni t Bàn, th nh p t chẻ ườ ế ế ể ậ ị tĩnh, nên nói đ n ph c báo này không th nghĩ bàn. ế ướ ể

Gi nh có ng i phát tâm xây tháp b ng th t b oả ư ườ ằ ấ ả cao ng t t n tr i cao, thì công đ c y cũng không b ngấ ậ ờ ứ ấ ằ

186


ng i khuy n khích k khác xu t gia, vì th t b o kia,ườ ế ẻ ấ ấ ả ch c ch n có ngày nào đó sẽ s p đ , ho c b k gian ácắ ắ ụ ổ ặ ị ẻ ngu si phá h y, còn k khuy n khích ng i xu t gia, thìủ ẻ ế ườ ấ ng i kia tu hành ph m h nh, tinh t n trì gi i đ c, cu iườ ạ ạ ấ ớ ứ ố cùng ch ng đ c A La Hán vô sanh ho c l u đo n t n,ứ ắ ặ ậ ạ ậ trang nghiêm chánh pháp, thì ph c báo này là h n nh tướ ơ ấ và cũng không ai h y ho i đ c. ủ ạ ượ

Mu n c u các pháp thanh t nh, ngoài Ph t Pháp raố ầ ị ậ không có pháp nào có th h n đ c. Cũng nh có 100ể ơ ượ ư ng i đui g p th y thu c ch a lành, th y rõ m i v t,ườ ặ ầ ố ữ ấ ọ ậ ho c 100 ng i b t i móc m t mà gi i c u đ c kh iặ ườ ị ộ ắ ả ứ ượ ỏ b n n móc m t, hai vi c làm trên tuy có l n lao, nh ngị ạ ắ ệ ớ ư cũng không b ng khuyên ng i xu t gia. ằ ườ ấ

Công đ c xu t gia cao c cùng t t, vì v y chính tứ ấ ả ộ ậ ự mình xu t gia hay cho ng i khác xu t gia, sau khi tuấ ườ ấ hành thành t u qu v B Ð , ho ng d ng giáo pháp,ự ả ị ồ ề ằ ươ ph giáo chúng sanh, ch ng đ c tu nhãn, muôn ngànổ ứ ắ ệ ki p không th ho i di t, l i còn làm con m t sáng choế ể ạ ệ ạ ắ nhân thiên n a. Nh ng ng i đ c h ng ph c báoữ ữ ườ ượ ưở ướ trong cõi ng i, cõi tr i, ch trong th i gian r i cũng bườ ờ ỉ ờ ồ ị d c v ng làm mê ho c, phóng túng t tình mà không cóụ ọ ặ ư con m t trí tu đ nh n xét s v t là vô th ng, hắ ệ ể ậ ự ậ ườ ư ng y, là h l a, hang sâu thiêu đ t nh ng ai ngu si thamụ ố ử ố ữ v ng, là con đ ng d n d t vào tam đ l c đ o. ọ ườ ẫ ắ ồ ụ ạ

187


Pháp xu t gia có uy l c tiêu di t quy n thu c maấ ự ệ ế ộ v ng, làm cho l i ích cho dòng xu t th c a Ph t Pháp,ươ ợ ấ ế ủ ậ nuôi pháp lành, nh t i báo, tăng ph c duyên r i thànhổ ộ ướ ồ Ph t. ậ

Ð c Ph t d y: Công đ c xu t gia trong sáng caoứ ậ ạ ứ ấ nh núi Tu di, sâu nh bi n c , r ng nh h không. Aiư ư ể ả ộ ư ư đem tâm c n tr ng i xu t gia sẽ b đo vào đ a ng cả ở ườ ấ ị ạ ị ụ h c ám, và không có m t, ch u s t i tăm quanh vây. ắ ắ ị ự ố

Vì v y, khuy n khích h tr ng i xu t gia hay tậ ế ỗ ợ ườ ấ ự mình xu t gia đ c công đ c cao nh tr i xanh, l n nhấ ượ ứ ư ờ ớ ư bi n th m. Ng i xu t gia l y kinh đi n làm n c để ẳ ườ ấ ấ ể ướ ể r a s ch ho c nghi p ô nhi m, t y tr s sinh, già,ử ạ ặ ệ ễ ẩ ừ ự b nh, ch t và gây nhân th nh p Ni t bàn. L y gi i làmệ ế ể ậ ế ấ ớ chân b c trên đ t thanh t nh trang nghiêm, l y lu tướ ấ ị ấ ậ làm m t đ quán sát nh ng vi c thi n ác c a th gian,ắ ể ữ ệ ệ ủ ế đi trên chánh đ o th ng ti n Ni t bàn. Ðó là pháp t iạ ẳ ế ế ố th ng c a ng i xu t gia. ắ ủ ườ ấ

Thu x a, có m t ông tr ng gi tên là Thi L i Bíở ư ộ ưở ả ợ Ð s ng đã t i 100 tu i. M t hôm, ông nghe ng i ta kề ố ớ ổ ộ ườ ể cho ông nghe công đ c c a ng i xu t gia cao c nhứ ủ ườ ấ ả ư v y, ông th m nghĩ: “Ta nay tu i đã già, s c đã y u,ậ ầ ổ ứ ế nh ng đ i vi c xu t gia h c đ o theo Ph t pháp đ cư ố ệ ấ ọ ạ ậ ượ nhi u ph c đ c cao c v y ta hãy đ n ch Ph t xinề ướ ứ ả ậ ế ỗ ậ xu t gia k o u ng l m”. Nghĩ xong g i v con lên b o: -ấ ẻ ổ ắ ọ ợ ả

188


Này bà và các con, hôm nay tôi mu n đi xu t gia h cố ấ ọ đ o, làm đ t Ð c Th tôn, v y nhà hãy lo làm ăn, cóạ ệ ử ứ ế ậ ở đ ng ý không? ồ

V n dĩ b v con ghét b , vì h cho ông ch là k ănố ị ợ ỏ ọ ỉ ẻ h i, ch ng làm vi c gì cho có ích gia đình và nh ng kạ ẳ ệ ữ ẻ xung quanh, nên khi nghe ông đ ngh nh v y, v conề ị ư ậ ợ đ u t ý vui m ng và tán đ ng ngay. ề ỏ ừ ồ

- D ph i, ông hãy đi xu t gia đi, càng nhanh càngạ ả ấ t t, đi cho lũ chúng tôi nh .ố ờ

Ông già bèn lên đ ng, th ng đ n Trúc Lâm n iườ ẳ ế ơ Th Tôn và đ i chúng trú ng . Nh ng ch ng may choế ạ ụ ư ẳ ông là hôm đó Th Tôn ch ng có n i t nh th t, đi hóa đế ẳ ơ ị ấ ộ n i xa, ông già thăm h i các th y: ơ ỏ ầ

- B ch Ð i Ð c, Th Tôn phòng nào? Xin làm nạ ạ ứ ế ở ơ ch giùm tôi. ỉ

- Ð c Th Tôn đi hóa đ ch a v . ứ ế ộ ư ề- B ch Ð i Ð c, Th Tôn đi v ng r i ai là b c Tônạ ạ ứ ế ắ ồ ậ

Túc Tr ng lão đây? ưở ởNghe h i các Tỳ kheo đ u ch đ n ngài Xá L iỏ ề ỉ ế ợ

Ph t, ông lão ch ng g y v phía Tôn gi , đ n n i, ôngấ ố ậ ề ả ế ơ lão b g y, ch p tay th a: ỏ ậ ắ ư

189


- Kính l y Tôn gi , con m t lòng chí tín xu t gia,ạ ả ộ ấ h c đ o, cúi xin Ngài th ng xót thân già, thâu n p làmọ ạ ươ ạ đ t , con xin đ i n muôn ki p. ệ ử ộ ơ ế

Tôn gi Xá L i Ph t nhìn ông lão m t lúc, r i nghĩ:ả ợ ấ ộ ồ “Ông lão này y u đu i quá, v y h c h i t a thi n vàế ố ậ ọ ỏ ọ ề giúp vi c chúng làm sao ông đ m đang n i” nên Tôn giệ ả ổ ả đáp:

- Ông già y u l m r i, không th xu t gia đ cế ắ ồ ể ấ ượ đâu.

Nghe nói v y, ông lão bèn ch ng g y đ n Ngài Caậ ố ậ ế Di p, u Ba Ly, A N u Lâu Ðà. . . cu i cùng đ n 500 v Aế Ư ậ ố ế ị La Hán đ u h i: ề ỏ

- Ông đã th a v nào ch a? ư ị ưTr c tiên con có đ n Ð c Th Tôn, nh ng Thướ ế ứ ế ư ế

Tôn không có nhà, r i con l i đ n Tôn gi Xá L i Ph t,ồ ạ ế ả ợ ấ nh ng Ngài chê con già nua, l m c m nên không nh nư ẩ ẩ ậ con làm đ t , xu t gia h c đ o. ệ ử ấ ọ ạ

Nghe nói các v đ u nghĩ: “Tôn gi Xá L i Ph t làị ề ả ợ ấ b c trí tu siêu phàm mà không dám nh n ông lão vàoậ ệ ậ hàng xu t gia hu ng n a là ta. Nh ng i th y thu cấ ố ữ ư ườ ầ ố gi i th y con b nh không th ch a đ c nên các th yỏ ấ ị ể ữ ượ ầ thu c khác cũng ch y luôn, có nghĩa gì. Hay Tôn gi bi tố ạ ả ế tr c ông lão s p s a ch t nên không nh n, vì có nh nướ ắ ử ế ậ ậ

190


thì cũng không th tu h c đ c gì. Nghĩ v y nên các Ngàiể ọ ượ ậ cũng t ch i luôn. ừ ố

Ông lão th t v ng, xin xu t gia mà ch ng có Ngàiấ ọ ấ ẳ nào ch p nh n, chán n n ông ra ngoài c ng Trúc viênấ ậ ả ổ ng i than khóc m t mình, nghĩ r ng: “Ta t lúc cha sanhồ ộ ằ ừ m đ cho đ n khi khôn l n r i có gia đình s nghi pẹ ẻ ế ớ ồ ự ệ mãi đ n bây gi , th nghĩ l i, ta có làm đi u chi tàn ácế ờ ử ạ ề đâu, v y t i sao ta ch ng th xu t gia h c đ o đ c.ậ ạ ẳ ể ấ ọ ạ ượ Còn ông u Ba Ly là ng i b n ti n, ông Ni Ð là ng iƯ ườ ầ ệ ề ườ h t phân bò, ông ng Qu t Ma La là k sát nhân kh ngố Ươ ậ ẻ ủ khi p, ông Ðà T c Ky là ác nhân làm gi c, v y mà sao hế ắ ặ ậ ọ l i đ c xu t gia thâu vào hàng Tăng chúng? Còn riêngạ ượ ấ ta thì có t i chi?” Ð ng c t v n lòng mình, thì b ngộ ươ ậ ấ ỗ nhiên Ð c Th Tôn đi đ n tr c m t, hào quang chi uứ ế ế ướ ặ ế sáng, dung ghi đoan nghiêm, ông ho ng h n ch p tay báiả ồ ấ l y. ạ

- Này Thi L i Bí Ð , làm gì mà khóc lóc v y? ợ ề ậÐ c Th Tôn h i, ông m ng r quá, v i th a: ứ ế ỏ ừ ỡ ộ ư- B ch Ð c Th Tôn, có nh ng chúng sanh k gi tạ ứ ế ữ ẻ ế

ng i, ng i làm gi c, k nói d i, ng i ph báng, k hườ ườ ặ ẻ ố ườ ỉ ẻ ạ ti n và nh ng ng i cùng đinh, nh ng t t c đ u đ cệ ữ ườ ư ấ ả ề ượ xu t gia tu h c, còn riêng con, t xét t thu cha mấ ọ ự ừ ở ẹ sinh ra, làm ng i đ n gi , nay là 100 tu i r i, con cóườ ế ờ ổ ồ làm đi u gì b t thi n đâu, v y t i sao con không thề ấ ệ ậ ạ ể

191


tham d vào hàng Tăng chúng xu t gia c a Th Tônự ấ ủ ế đ c. B ch Th Tôn, nhà thì b v con ghét b , nênượ ạ ế ở ị ợ ỏ đ n đây, c u chí nguy n xu t gia thì l i b các Tôn giế ầ ệ ấ ạ ị ả chê là già c , vô tích s nên không thâu nh n. Kh n n iả ự ậ ố ổ quá! Con mu n t t , ch t quách t i đây cho xong cáiố ự ử ế ạ thân h b i này. ủ ạ

- Ai nói ng i này đ c xu t gia, còn k kia thìườ ượ ấ ẻ không đ c xu t gia? ượ ấ

- Kính b ch Th Tôn, Tr ng lão Tôn Túc Xá L iạ ế ưở ợ Ph t đó. ấ

-Thôi ông ch bu n n a, ta sẽ cho ông xu t gia h cớ ồ ữ ấ ọ đ o, hãy theo ta vào T nh xá. ạ ị

N i lòng đ c xoa d u, c nguy n đ c viênỗ ượ ị ướ ệ ượ thành, ông lão vui m ng h n h , nh mu n ch p cánhừ ớ ở ư ố ắ bay lên h không. ư

Khi v t i T nh xá, Th Tôn g i M c Ki n Liên giaoề ớ ị ế ọ ụ ề trách nhi m và d y b o, làm l th phát cho ông lão. ệ ạ ả ễ ế

Vì Ð c Th Tôn là b c Nh t thi t trí, v i thiênứ ế ậ ấ ế ớ nhãn, Ð c Th Tôn nhìn th y su t tâm đ a chúng sanh,ứ ế ấ ố ị ai có duyên v i ng i nào thì ng i đó m i đ đ c.ớ ườ ườ ớ ộ ượ Nh ng i ch có duyên v i Ph t thì duy ch có Ph tư ườ ỉ ớ ậ ỉ ậ m i đ đ c mà thôi, còn nh Xá L i Ph t hay M cớ ộ ượ ư ợ ấ ụ Ki n Liên Liên cũng ch u; ho c ng c l i k có duyênề ị ặ ượ ạ ẻ

192


v i Xá L i Ph t, M c Ki n Liên thì Ph t cũng ch u khôngớ ợ ấ ụ ề ậ ị th đ đ c ng i đó. Vì duyên ai n y g p, không thể ộ ượ ườ ấ ặ ể thay th . Vì v y, ông lão này tr M c Ki n Liên ra khôngế ậ ừ ụ ề ai đ đ c. ộ ượ

Vâng l i Th Tôn, nh n trách nhi m d y b o ôngờ ế ậ ệ ạ ả lão, M c Ki n Liên th m nghĩ: “Ông lão này tu i tác đãụ ề ầ ổ già r i, thân hình l m kh m, thì trong ba vi c t ng kinh,ồ ọ ọ ệ ụ t a thi n, và làm vi c chúng ch ng đ c vi c nào,ọ ề ệ ẳ ượ ệ nh ng Th Tôn đã giao, ta không dám trái ý”. ư ế

Ð c vài hôm sau, Tôn gi làm l th phát và mượ ả ễ ế ở gi i đàn truy n gi i c túc cho ông. ớ ề ớ ụ

T khi ông lão đ c th phát xu t gia, chính th cừ ượ ế ấ ứ là m t Sa môn chánh h nh, ông r t tinh c n, ngày đêmộ ạ ấ ầ c g ng tu t p, nghe rành hi u rõ giáo pháp nên ch ngố ắ ậ ể ẳ bao lâu ông đã thu c làu kinh đi n, do vì đ i tr c ôngộ ể ờ ướ cũng đã gieo tr ng ch ng t lành và có duyên v i Ph tồ ủ ử ớ ậ Pháp nên tuy đ i này đi xu t gia mu n nh ng ch a ph iờ ấ ộ ư ư ả là tr , ch ti c có đi u là tu i già s c y u nên v phépễ ỉ ế ề ổ ứ ế ề t c oai nghi đ i v i các b c tôn túc không đ c tròn b nắ ố ớ ậ ượ ổ ph n cho l m, vì v y mà các v Tỳ kheo tr sanh tâmậ ắ ậ ị ẻ khinh l n ông, cho r ng ông ch ng gi l lu t, thanh quyờ ằ ẳ ữ ề ậ n i thi n môn, c a Ph t. Th y thái đ c a các Tỳ kheoơ ề ử ậ ấ ộ ủ tr đ i v i ông nh v y, ông lão t nghĩ: “Thi t kh ! Khiẻ ố ớ ư ậ ự ệ ổ còn nhà thì v con ch ng ngó ngàng gì t i, nay đ cở ợ ẳ ớ ượ

193


xu t gia làm Sa môn đ u Ph t, mong s an nhàn, đ ti nấ ầ ậ ự ể ế tu công đ c ai ng l i b các th y Tỳ kheo tr tu i h tứ ờ ạ ị ầ ẻ ổ ấ h i, khinh mi t, ch ng bi t ta có t i gì mà n ng n quáủ ệ ẳ ế ộ ặ ề v y, phi n não ch ng ch u đ c, chi b ng ta ch t b xácậ ề ẳ ị ượ ằ ế ỏ cho h t chuy n”. ế ệ

Ông li n đi đ n khu r ng, bên c nh con sông ch yề ế ừ ạ ả xi t, ông c i áo cà sa, v t lên cành cây, r i quỳ th ngế ở ắ ồ ẳ ch p tay đ i tr c chi c áo khóc lóc mà nguy n r ng:ấ ố ướ ế ệ ằ “Con xin b m ng n i này, nh ng không bao gi b Ph tỏ ạ ơ ư ờ ỏ ậ Pháp Tăng. Chi c áo c a con, xin dâng cúng các v Tỳế ủ ị kheo tinh t n, trì gi i tu hành, nguy n b thân này, đ cấ ớ ệ ỏ ượ sinh vào nhà giàu sang, phú quý, vui v thu n hòa, ch ngẻ ậ ẳ ai c n các thi n pháp, c nguy n vi c làm c a con vàả ệ ướ ệ ệ ủ đ c g p thi n trí th c, xu t gia h c đ o, tu đ c qu vượ ặ ệ ứ ấ ọ ạ ắ ả ị vô sanh, ho ng truy n pháp Ph t và th ng ti n trên conằ ề ậ ẳ ế đ ng c u cánh Ni t bàn”. ườ ứ ế

Nguy n xong, ông lão nh y ùm xu ng n c. Khi đóệ ả ố ướ Tôn gi M c Ki n Liên trong khu r ng trúc, dùngả ụ ề ở ừ thiên nhãn xem ông đ t già c a mình làm trò gì, thìệ ử ủ ch t th y ông ta nh y t m xu ng sông, Tôn gi bènợ ấ ả ủ ố ả phóng th n túc v t ông lên b r i bay t i h i: ầ ớ ờ ồ ớ ỏ

- Pháp t làm gì v y? ử ậThi L i Bí Ð nhìn lên th y Th y mình, m c cợ ề ấ ầ ắ ở

quá li n cúi đ u xu ng ch ng bi t th a nh th nào choề ầ ố ẳ ế ư ư ế 194


ph i. Ông th m nghĩ: “Ta không nên nói d i v i Th y,ả ầ ố ớ ầ n u nói d i tr i qua nhi u đ i sẽ b t i không l i,ế ố ả ề ờ ị ộ ưỡ nh ng nói d i sao đ c, vì Th y mình có th n thông mà,ư ố ượ ầ ầ v y có nói gì n a thì cũng bi t. Trên đ i b c trí tu ,ậ ữ ế ờ ậ ệ thông minh, th t thà, ngay th ng, các ông tr i cũng ph iậ ẳ ờ ả kính tr ng, còn k d i trá, ngu si thì sẽ b ng i ta khinhọ ẻ ố ị ườ mi t, chê bai, cho là đ hèn h , b n th u, l m lúc có nóiệ ồ ạ ẩ ỉ ắ th t đi n a thì h cũng cho là nói d i, ch ng tin. V y chiậ ữ ọ ố ẳ ậ b ng ta hãy trình bày s th t cho Th y mình bi t, t i gìằ ự ậ ầ ế ộ ph i nói d i, mang t i đ a đ a ng c”. ả ố ộ ọ ị ụ

B ch Th y, con đã chán n n cái c nh t c l y h ngạ ầ ả ả ụ ụ ồ tr n này nên nguy n c t tóc xu t gia, c u s an l c,ầ ệ ắ ấ ầ ự ạ nh ng nh ng ngày con đây, ch ng th y s an l c gìư ữ ở ẳ ấ ự ạ h t, mà trái l i còn b phi n nhi u, b n lòng, nên conế ạ ị ề ễ ậ mu n ch t t i đây cho xong đ i, không ng Th y bi tố ế ạ ờ ờ ầ ế đ c, xin Th y r ng l ng t bi mà tha th . ượ ầ ộ ượ ừ ứ

Tôn gi M c Ki n Liên li n nghĩ: “Ông lão này saoả ụ ề ề l m chán v y, c đòi t t mãi thôi. N u ta không dùngắ ậ ứ ự ử ế m t ph ng pháp s hãi thì đ i v i vi c xu t gia c aộ ươ ợ ố ớ ệ ấ ủ ông không thành công”.

- Này Pháp t , hãy n m ch t chéo áo cà sa c a ta,ử ắ ặ ủ khi đi trên h không, ông ph i nhi p ni m ch có lo nư ả ế ệ ớ ạ t ng nghe. ưở

- D , con xin tuân m ng. ạ ạ195


Ông n m chéo áo th t ch t, Tôn gi M c Ki n Liênắ ậ ặ ả ụ ề bèn v t th ng lên h không, nh m t c n gió th iọ ẳ ư ư ộ ơ ổ m nh, cu n theo sau m t làn b i m ng, trong ch c látạ ố ộ ụ ỏ ố đã t i b bi n. Tôn gi đáp xu ng trên bãi cát, hai th yớ ờ ể ả ố ầ trò th b d c theo bi n. Ði đ c m t đ i, g p ng iả ộ ọ ể ượ ộ ỗ ặ ườ con gái m i ch t, n m ph i xác d i ánh n ng m t tr i,ớ ế ằ ơ ướ ắ ặ ờ ru i nh ng bu quanh, trên m t có m t con trùng bò raồ ặ ặ ộ r i chun vô l mũi, sau l i lu n ra hai m t, r i rúc vào lồ ỗ ạ ồ ắ ồ ỗ tai, th y th t ghê r n. ấ ậ ợ

- B ch Th y, ng i con gái này t o nghi p gì màạ ầ ườ ạ ệ ch t ph i thây trên bãi cát v y? ế ơ ậ

- Ch v i, tí n a sẽ hay. ớ ộ ữHai th y trò đi đ c vài d m l i g p m t ng iầ ượ ặ ạ ặ ộ ườ

con gái, đ i cái ch o b ng đ ng đ n mé bi n, đ n cộ ả ằ ồ ế ể ổ ướ đ y r i đun l a sôi sùng s c, cô bèn c i b áo qu nầ ồ ử ụ ở ỏ ầ nh y vào ch o n c sôi y, tóc lông r n h t, chân tay rả ả ướ ấ ụ ế ả r i, nh nát c thân th , n c sôi m nh quá làm h tờ ừ ả ể ướ ạ ấ tung c x ng th t ra ngoài, nh ng x ng th t y g pả ươ ị ư ươ ị ấ ặ c n gió th i qua thì li n l i thành hình ng i nh cũ, r iơ ổ ề ạ ườ ư ồ cô gái y t xé th t mình t ng m nh mà ăn nhai ng uấ ự ị ừ ả ấ nghi n, trông ngon lành l m. Th y v y, ông lão s hãi,ế ắ ấ ậ ợ núp sau l ng th y mà h i: ư ầ ỏ

- B ch Th y, ng i con gái này m c t i gì mà t ănạ ầ ườ ắ ộ ự th t mình ghê quá v y. ị ậ

196


- Ch v i, tí n a sẽ hay. ớ ộ ữR i ti p t c đi, vài d m n a, có m t thân cây toồ ế ụ ặ ữ ộ

đ ng bên đ ng r t nhi u sâu b bám quanh mình, choứ ườ ấ ề ọ đ n cành lá cũng đ u b sâu bám ch t rúc r a, l i ngheế ề ị ặ ỉ ạ nh ng ti ng kêu than th m thi t, r n ng i. ữ ế ả ế ợ ườ

- B ch th y, ti ng rên la c a ai mà nghe r n tócạ ầ ế ủ ợ gáy v y? ậ

- Ch v i, tí n a sẽ hay. ớ ộ ữTh y trò l i d t nhau đi lang thang m t đ i thì g pầ ạ ắ ộ ỗ ặ

m t trái núi r t l n, có nhi u đao ki m nh n s c, c mộ ấ ớ ề ế ọ ắ ắ ng c mũi lên tr i, s ng s ng nh hàng cây m c, l i cóượ ờ ừ ự ư ọ ạ m t ng i n m lăn t trên đ nh xu ng d i chân núi cộ ườ ằ ừ ỉ ố ướ ứ nh v y su t ngày không thôi. Hình d ng rách nát, máuư ậ ố ạ me đ m đìa ch ng còn hình thù m t con ng i n a,ầ ẳ ộ ườ ữ th y v y, ông lão lên c n s t, bám ch t sau l ng Th y: ấ ậ ơ ố ặ ư ầ

- B ch Th y, ông làm công vi c nh v y đ đ cạ ầ ệ ư ậ ể ượ gì trông ghê quá!

V i gi ng t hòa c h u: - Ch v i, tí n a sẽ hay. ớ ọ ừ ố ữ ớ ộ ữ

L i ti p t c cu c đi, qua kh i hòn núi này, l i g pạ ế ụ ộ ỏ ạ ặ m t ng i con trai to l n, quanh mình m c ra nh ngộ ườ ớ ọ ữ đ u thú to t ng, l i th y các qu th n t xa c m cungầ ướ ạ ấ ỷ ầ ừ ầ n , m i mũi tên có ba ch a, đ u b c s t nh n có t mỏ ỗ ỉ ầ ọ ắ ọ ẩ

197


thu c đ c và cháy đ , h thi nhau b n vào thân hìnhố ộ ỏ ọ ắ ng i con trai, cháy nung da th t, kêu gào th m thi t. ườ ị ả ế

- B ch Th y, ng i chi l v y, con s quá! Ồ ạ ầ ườ ạ ậ ợ- T t r i sẽ hay, ch v i. ừ ừ ồ ớ ộN m chéo áo theo sau Th y đ c m t đ i n a, thìắ ầ ượ ộ ỗ ữ

có m t qu núi l n nh ng núi này toàn b ng x ngộ ả ớ ư ằ ươ ghép l i, không có đ t đá, c cây, cao t i b y trăm doạ ấ ỏ ớ ả tu n, che kín c m t kho ng tr i r ng, th y trò bèn lênầ ả ộ ả ờ ộ ầ trên s n núi mà đi. Thi L i Bí Ð v a đi v a nghĩ: “Giườ ợ ề ừ ừ ờ này có lẽ ta h i Th y sẽ tr l i, ch h i nãy đ n giỏ ầ ả ờ ứ ồ ế ờ Th y ch a tr l i cho mình m t câu h i nào h t. Nghĩầ ư ả ờ ộ ỏ ế v y li n th a: ậ ề ư

- B ch Th y, xin Th y gi ng gi i nh ng s vi cạ ầ ầ ả ả ữ ự ệ v a r i cho con hi u. Pháp t , hãy chú ý, l n g p đ uừ ồ ể ử ầ ặ ầ tiên, ng i con gái ch t n m trên bãi cát đó là v c aườ ế ằ ợ ủ Tát B c, ng i n c Xá V . Cô ta r t đ p nên đ cạ ườ ướ ệ ấ ẹ ượ ch ng quý m n và ch ng mu n xa r i. M t hôm Tác Bácồ ế ẳ ố ờ ộ dong thuy n đi buôn, nh ng vì th ng v quá khôngề ư ươ ợ th đ nhà m t mình nên cho đi theo, cùng 500 kháchể ể ở ộ buôn ra bi n. ể

Th ng ngày cô v hay tô đi m ph n son, trâmườ ợ ể ấ cài, l c d t, soi g ng ng m nhìn v đ p ki u di mượ ắ ươ ắ ẻ ẹ ề ễ

198


c a mình và sanh lòng kiêu m n, và quy n luy n s củ ạ ế ế ắ đ p y ch ng mu n phôi pha. ẹ ấ ẳ ố

Thuy n đã ra kh i,ề ơ b ng g p m t con rùa kh ngỗ ặ ộ ổ l đ p th ng hông thuy n, n c tràn vào và thuy nồ ạ ủ ề ướ ề chìm lĩm xu ng bi n, m i ng i đ u ch t h t, sóng gióố ể ọ ườ ề ế ế th i t t nh ng thây ch t y vào b , vì tâm ái luy n vàổ ạ ữ ế ấ ờ ế t ng nh s c đ p n i m t mình, nên cô ta sau khi ch tưở ớ ắ ẹ ơ ặ ế đ a làm côn trùng, nó v v n trên khuôn m t t m mọ ơ ẩ ặ ừ ồ rúc ra l i lu n qua mũi, sang l tai, chui vào m t đạ ồ ỗ ắ ể ng m xem b m t đ p đẽ, kh ái c a mình mà không nắ ộ ặ ẹ ả ủ ở r i xa. ờ

- Còn ng i thi u ph t ăn th t mình n i ch oườ ế ụ ự ị ơ ả n c sôi, y là t i gì v y? ướ ấ ộ ậ

Ng i con gái đó, Xá V là đ a t c a m t ng iườ ở ệ ứ ớ ủ ộ ườ u Bà Di. Ng i u Bà Di nguy n cúng d ng cho m tƯ ườ Ư ệ ườ ộ

Tỳ kheo trì gi i thanh t nh trong mùa an c riêng trongớ ị ư ở m t t nh th t, ngày ngày u Bà Di s a so n các món ănộ ị ấ Ư ử ạ ngon lành có mùi đ c bi t, t i b a sai đ a t i gái yặ ệ ớ ử ứ ớ ấ b ng dâng cho v Tỳ kheo kia, nh ng khi b ng đi, ng iư ị ư ư ườ t gái đó b c ăn h t nh ng th c ăn ngon ch đ l i cácớ ố ế ữ ứ ỉ ể ạ món ăn d cho v Tỳ kheo dùng. Qua m t th i gian, uở ị ộ ờ Ư Bà Di th y nhan s c c a t gái t i t n, m p m p bènấ ắ ủ ớ ươ ắ ậ ạ h i: ỏ

199


- B mi ăn v ng các món ăn c a Th y ta hay saoộ ụ ủ ầ mà đ này mày m p t t v y?ộ ậ ố ậ

- Th a bà, đâu dám, con cũng tin t i ph c l mư ộ ướ ắ ch , con đâu ph i k tà ki n ngu si, có lẽ nào con l i làmứ ả ẻ ế ạ m t vi c h n u nh v y. Sau khi Th y ăn xong r i cònộ ệ ỗ ẩ ư ậ ầ ồ th a cho con, con m i dám h ng ch . Con xin th :ừ ớ ưở ứ ề “N u con ăn tr c đ ăn c a Th y, đ i đ i con t ănế ướ ồ ủ ầ ờ ờ ự th t thân con”. ị

- Này Pháp t , chính do n i l i nói d i trá và thử ơ ờ ố ề th t c a ng i t gái mà sau khi ch t ph i ch u qu báoố ủ ườ ớ ế ả ị ả chính t mình t o ra là ăn th t t thân mình, sau đ a vàoự ạ ị ự ọ đ a ng c, ch u kh vô cùng t n. ị ụ ị ổ ậ

- B ch Th y, còn thân cây to l n h i nãy, có cácạ ầ ớ ồ con trùng bám ch t, sao mà rên la d v y? ặ ữ ậ

- Ðó là m t v Tỳ kheo, gi c a th ng tr tên làộ ị ữ ủ ườ ụ L i L i Cha, l y hoa qu và nh ng đ dùng khác cho anhạ ợ ấ ả ữ ồ em h hàng và nh ng ng i chung quanh, nh ng ng iọ ữ ườ ữ ườ

y sau khi ch t, r i vào loài súc sanh sâu trùng bám vàoấ ế ơ thân cây mà rúc r a, còn thân cây y, chính là v Tỳ kheoỉ ấ ị gi c a th ng tr . ữ ủ ườ ụ

- B ch Th y, còn ng i b b n, thân th cháy námạ ầ ườ ị ắ ể h t c , là ai v y?ế ả ậ

200


- Ng i y lúc sanh th i là m t th săn, sát h i cácườ ấ ờ ộ ợ ạ loài thú quá nhi u, b i t i báo đó nên bây gi ph i ch uề ở ộ ờ ả ị các qu th n b n tên đ c vào mình, ch u kh não muônỷ ầ ắ ộ ị ổ b , ch a rõ ngày nào thoát kh i. ề ư ỏ

- Cái ng i lăn trên núi dao, máu me đ m mình y,ườ ẫ ấ ông ta t o t i gì mà b c bách quá v y? ạ ộ ứ ậ

- Ng i này thành V ng Xá, là m t chi n t ngườ ở ươ ộ ế ướ đi tiên phong, sát h i dân chúng ch ng g m tay, vì t iạ ẳ ớ ộ báo này, ph i đ a vào đ i đ a ng c ch u th ng kh vàả ọ ạ ị ụ ị ố ổ vi c làm hi n t i c a ông đó là s tr báo cho ngàyệ ệ ạ ủ ự ả tr c. ướ

- V y, còn cái núi x ng mà chúng ta đang đ ngậ ươ ứ đây là do đâu mà có?

- Núi x ng này là c a con cá Ma Ki t, chính làươ ủ ệ ti n thân c a ông. Ông còn là k phàm phu ch a bi t. ề ủ ẻ ư ế

Nghe Th y nói, ông lão đánh thót c ng i, quỳầ ả ườ xu ng b ch r ng: - B ch Th y, tâm h n con mê m , nguố ạ ằ ạ ầ ồ ờ t i ch ng bi t đâu là đâu, v y xin Th y ch cho con bi tố ẳ ế ậ ầ ỉ ế vì t i gì mà con ph i làm thân cá? ộ ả

- Sinh t không b , luân h i không b n, nh ng đ iử ờ ồ ế ư ố v i nghi p báo thi n ác không sai l ch, tr n thoát đ cớ ệ ệ ệ ố ượ – Vào thu quá kh , có ông vua Diêm Phù Ð này, tênở ứ ở ề là Ðàm Ma La Bí Ð , chăm làm vi c b thí, gi gi i ngheề ệ ố ữ ớ

201


kinh, có tâm t bi, tánh không b o ác, ch ng khi nào làmừ ạ ẳ t n th ng tánh m ng loài côn trùng. X ng đáng là m tổ ươ ạ ứ ộ ông vua đ o đ c. ạ ứ

Ông dùng chánh pháp đ tr dân, làm vua đ c 20ể ị ượ năm, nhân lúc r nh đánh b c ch i vui, lúc y có ng iả ạ ơ ấ ườ b t bình v i quan tòa trong m t v x ki n, quan tòaấ ớ ộ ụ ử ệ n i gi n và mình là quan l n nên đi ngay vào tâu láoổ ậ ỷ ớ v i vua: - Tâu b h , ngoài thành có k ph m t i gi tớ ệ ạ ẻ ạ ộ ế ng i, v y ph i tr nh th nào? ườ ậ ả ị ư ế

Nhà vua ham ch i ch ng suy nghĩ: - C chi u theoơ ẳ ứ ế lu t n c mà tr t i. ậ ướ ị ộ

Quan tòa y theo lu t, k nào gi t ng i thì b tậ ẻ ế ườ ị ử hình, nên ng i đó b x tr m m t cách oan c. ườ ị ử ả ộ ứ

Mãn cu c ch i vua h i kỹ l i các quan, m i hayộ ơ ỏ ạ ớ ng i y b hãm h i vô c . Vua gi t mình, xây x m m tườ ấ ị ạ ớ ự ẫ ặ mày, té lăn xu ng đ t. Các quan kêu g i h i lâu m i t nh.ố ấ ọ ồ ớ ỉ Vua than:

- Thôi r i! H i các cung t n mỹ n ! H i bá quanồ ỡ ầ ữ ỡ văn võ! Ta ph i đ a vào đ a ng c, vì đã ph m t i gi tả ọ ị ụ ạ ộ ế ng i! t t c đ n đài ngôi báu ta xin trao l i cho cácườ ấ ả ề ạ khanh ng tr , riêng ta m t mình d n thân vào r ng sâuự ị ộ ấ ừ núi th m đ tu hành, c u đ o gi i thoát t đây. ẳ ể ầ ạ ả ừ

202


N l c ti n tu, sau th i gian liên t c, cu i cùngỗ ự ế ờ ụ ố m ng chung, vua đ a làm loài cá Ma Ki t trong bi nạ ọ ệ ở ể l n, thân cá dài 700 do tu n. M t gi c ng tr i qua m tớ ầ ộ ấ ủ ả ộ trăm năm, lúc t nh d y đói quá, không có đ ăn nên háỉ ậ ồ mi ng ra các loài tôm cá đ u trôi vào b ng Ma Ki t.ệ ề ụ ệ Gi a lúc há mi ng có m t chi c thuy n buôn đang theoữ ệ ộ ế ề dòng n c, xuôi th ng vào mi ng cá, m i ng i trênướ ẳ ệ ọ ườ thuy n quá kh ng khi p, gào thét, khóc la, có k ni mề ủ ế ẻ ệ Ph t, ng i c u tr i kh n đ t, cũng có ng i kêu g iậ ườ ầ ờ ẩ ấ ườ ọ cha m v con, k l hôm nay là phút cu i cùng t bi tẹ ợ ể ể ố ừ ệ cõi đ i, không bao gi th y l i gia đình n a. Thuy n s pờ ờ ấ ạ ữ ề ắ chui vào mi ng cá, s s hãi lên t t đ , m i ng i đ ngệ ự ợ ộ ộ ọ ườ ồ thanh ni m to “Nam Mô Ph t”. B y gi cá Ma Ki t ngheệ ậ ấ ờ ệ đ c ti ng Ph t, đ ng lòng t bi li n ng m mi ng l i,ượ ế ậ ộ ừ ề ậ ệ ạ đoàn ng i nh v y đ c an lành. Vì lòng t bi đó, cáườ ờ ậ ượ ừ Ma Ki t l n xu ng n c nh n đói r i ch t, sau đ u thaiệ ặ ố ướ ị ồ ế ầ sinh vào thành V ng Xá, còn xác cá Ma Ki t, n i trênươ ệ ổ bi n, các qu d xoa la sát kéo vào b và khiêng v t lênể ỷ ạ ờ ứ bãi. Tr i qua ngày tháng n ng m a, da th t đ u tan h tả ắ ư ị ề ế ch còn tr l i b x ng. Này pháp t , ông vua thu đóỉ ơ ạ ộ ươ ử ở nay chính là ông. B i t i gi t ng i mà ph i đ a làm cáở ộ ế ườ ả ọ Ma Ki t d i bi n, nay đã làm đ c thân ng i t i saoệ ở ướ ể ượ ườ ạ l i mu n ch t? Ông hãy nhàm chán sinh t đ yên tâmạ ố ế ử ể c u gi i thoát, ch n u m t khi r i vào đ a ng c thì khóầ ả ứ ế ộ ơ ị ụ b có ngày ra kh i. ề ỏ

203


Thi L i Bí Ð nghe th y mình gi ng gi i nh ngợ ề ầ ả ả ữ báo ti n ki p đ c hi u rõ nhân qu luân h i, và sở ề ế ượ ể ả ồ ự t o nghi p, trong lòng rung đ ng, nhàm chán sanh t .ạ ệ ộ ử Ông chú ý quán sát đ ng x ng cá là ki p tr c chínhố ươ ế ướ thân mình, th m hi u n i vô th ng bi n d ch. Trongầ ể ỗ ườ ế ị gi phút đó, Thi L i Bí Ð trút s ch các l u ho c, đ cờ ợ ề ạ ậ ặ ắ qu A La Hán. Bi t đ c đ t c a mình đã ch ng qu ,ả ế ượ ệ ử ủ ứ ả M c Ki n Liên hoan h : ụ ề ỷ

- Này pháp t , vi c làm c a ông đã xong, gánhử ệ ủ n ng đã đ t xu ng r i, v y hãy v T nh Xá. Nói xong,ặ ặ ố ồ ậ ề ị Tôn gi v t lên h không nh ph ng hoàng v cánh,ả ụ ư ư ượ ỗ Thi L i Bí Ð cũng bay theo, nh chim con bay theoợ ề ư chim m , trong ch c lát đã đ n v n trúc, tr c c aẹ ố ế ườ ướ ử T nh xá. Khi y các v Tỳ kheo tr ch a bi t ông đãị ấ ị ẻ ư ế ch ng qu A La Hán nên v n xem th ng, không cungứ ả ẫ ườ kính có lúc l i còn la r y n a. Nh ng vì lòng đã t m nạ ầ ữ ư ừ ẫ nhu nhu n nên ông hoan h âm th m ch p nh n. ậ ỷ ầ ấ ậ

Ð c th Tôn bi t đ c tâm ý c a các Tỳ kheo trứ ế ế ượ ủ ẻ kinh m n đ i v i các b c đã ch ng qu , và đ ch nạ ố ớ ậ ứ ả ể ậ đ ng t i l i đó, nên gi a đ i chúng Ph t d y: ứ ộ ỗ ữ ạ ậ ạ

- Này Thi L i Bí Ð , ông m i ngoài bi n v ph iợ ề ớ ở ể ề ả không?

- B ch Th Tôn, con m i t bi n v . ạ ế ớ ừ ể ề

204


- Ra bi n có gì vui không? ểThi L i Bí Ð cung kính thu t l i nh ng đi u đãợ ề ậ ạ ữ ề

qua cho Th Tôn và đ i chúng nghe. Ph t d y: ế ạ ậ ạ- Lành thay, Thi L i Bí Ð k t hôm nay n i khợ ề ể ừ ỗ ổ

sanh t ông đã trút s ch, th ch ng Ni t Bàn. Nh v y,ử ạ ể ứ ế ư ậ ông th nh n s cúng d ng c a ch thiên và loàiọ ậ ự ườ ủ ư ng i, vi c làm x ng đáng c a m t b c A La Hán. ườ ệ ứ ủ ộ ậ

Nghe s vi c rõ ràng nh v y, các Tỳ kheo tr loự ệ ư ậ ẻ s , th m nghĩ: “Chính ông lão này là b c Tr ng lão Tônợ ầ ậ ưở túc, y là mình không hi u, đem tâm khinh m n, t i nàyấ ể ạ ộ ch ng ph i nh , v y gi ta hãy t bày sám h i tr cẳ ả ẹ ậ ờ ỏ ố ướ Tôn gi là h n” Nghĩ xong, các Tỳ kheo tr đ ng d yả ơ ẻ ứ ậ đ n tr c Thi L i Bí Ð cúi đ u xin sám h i. ế ướ ợ ề ầ ố

Tôi đ i v i m i ng i đ u có lòng th ng xót, xinố ớ ọ ườ ề ươ nguy n các Th y thân tâm đ c thanh t nh. M c dù đãệ ầ ượ ị ặ sám h i, nh ng các Tỳ kheo tr v n th y s s t, Thi L iố ư ẻ ẫ ấ ợ ệ ợ Bí Ð bi t đ c, ông gi ng gi i lý sanh t cho nghe, tề ế ượ ả ả ử ừ đó các Tỳ kheo tr g ng tu, tinh c n công h nh, ch ngẻ ắ ầ ạ ẳ bao lâu đ u đ c qu A La Hán. Do nhân duyên này, ti ngề ắ ả ế đ n kh p thành V ng xá: ồ ắ ươ

- Th t l quá, ông già 100 tu i r i mà đi tu còn đ cậ ạ ổ ồ ắ đ o, thuy t pháp nh n c ch y su i reo, ch a t ngạ ế ư ướ ả ố ư ừ

205


th y. T đó, ng i trong thành noi g ng ông mà l nấ ừ ườ ươ ầ l t xu t gia r t nhi u. ượ ấ ấ ề

Gi i Ð c ớ ứ“Ð c Ph t cao th ng h n các b c trí tu , Ngàiứ ậ ượ ơ ậ ệ

ch ng nh ng ch cho chúng sanh th y cái qu , mà cònẳ ữ ỉ ấ ả d n ch ng cho th y cái nhân. M i khi đ c p cái nhân,ẫ ứ ấ ỗ ề ậ thì Ngài tiên đoán ngay cái qu ”. ả

36. V Sa Di gi gi iị ữ ớ

X a t i n c An Ðà có m t v Tỳ kheo sai m t vư ạ ướ ộ ị ộ ị Sa Di đ n nhà m t c sĩ l y đ ăn. Lúc b y gi c nhà điế ộ ư ấ ồ ấ ờ ả xem h i v ng, ch có m t ng i con gái tu i 16, nhanộ ắ ỉ ộ ườ ổ s c đ p đẽ nhà. Ng i con gái th y v Sa Di, tà tâm n iắ ẹ ở ườ ấ ị ổ lên, bèn cu i l y v Sa di và th a r ng: - Nhà c a tôi ti nố ạ ị ư ằ ủ ề b c r t nhi u, n u Ngài chi u theo ý c a tôi th i Ngàiạ ấ ề ế ề ủ ờ làm ch cái nhà này, tôi nguy n xin cung c p t t c . ủ ệ ấ ấ ả

V Sa di suy nghĩ r ng: - “Ta thà ch u b thânị ằ ị ỏ m ng, quy t không phá c m gi i”. ạ ế ấ ớ

Nghĩ v y bèn vào trong phòng, đóng c a quỳ th ngậ ử ẳ ch p tay phát nguy n r ng: - “Tôi nguy n không bấ ệ ằ ệ ỏ Tam B o chánh gi i, nguy n sanh vào nhà thanh t nhả ớ ệ ị d t s ch m i phi n não, thành đ t Chánh giác”. ứ ạ ọ ề ạ

Phát nguy n xong bèn t gi n mà ch t. ệ ự ậ ế206


Vua trong n c nghe tin bèn tán thán cho r ngướ ằ vi c ch a t ng có, bèn t thân hành đ n đ nh l tr cệ ư ừ ự ế ả ễ ướ v Sa di, đ thi hài trên xe báu, làm l cúng d ng, r iị ể ễ ườ ồ đem các th g th m làm giàn h a thiêu thân v Sa di:ứ ỗ ơ ỏ ị “X thân gi c m gi i”. ả ữ ấ ớ

Minh Châu

“Gi i là phao n i đ v t qua b kh sanh t , làớ ổ ể ượ ể ổ ử ng c anh l c đ trang nghiêm Pháp thân” ọ ạ ể

“Gi i là đèn sáng l n ớ ớHay thiêu t i đêm dài. ốGi i là g ng th t báu ớ ươ ậSoi kh p pháp th gian ắ ếGi i là thuy n bè l n ớ ề ớÐ a ng i qua b kh . ư ườ ể ổGi i là ao thanh l ng ớ ươT m g i tr phi n não. ắ ộ ừ ềM i công đ c lành, đ u t đây phát sanh”. ọ ứ ề ừ

37. V mạ ẹ

Ngày x a có m t n c r t là thái bình th như ộ ướ ấ ị v ng, nhân dân c c kỳ đông đúc yên vui, mùa màngượ ự

207


t i t t, c a c i ch a chan, khí h u đ u hòa, t t b nhươ ố ủ ả ứ ậ ề ậ ệ không có, kh p th thành thôn quê, đâu cũng nh đâu, aiắ ị ư n y đ u đ c sung s ng nh ý, không h nghe ti ngấ ề ượ ướ ư ề ế kêu ca than th bao gi , đi đ n đâu cũng thu n nh ngở ờ ế ầ ữ c nh ăn u ng ch i b i hát x ng vui v , th t khôngả ố ơ ờ ướ ẻ ậ khác chi c nh th n tiên hi n t i. ả ầ ệ ạ

B y gi vua h i các quan r ng: “Tr m nghe nói cóấ ờ ỏ ằ ẫ nh ng th tai v , v y không bi t có nh ng th gì vàữ ứ ạ ậ ế ữ ứ hình thù c a nó ra sao?” ủ

T t c các quan cũng đ u nói là không ai bi t c .ấ ả ề ế ả Vua li n sai m t ông quan đi sang n c bên c nh xem cóề ộ ướ ạ thì mua v . ề

L p t c ông s m s a đ đi, sang t i n i, vào trongậ ứ ắ ử ể ớ ơ m t cái ch r t đông, th y có m t ng i (th n hóa)ộ ợ ấ ấ ộ ườ ầ đ ng gi a m t con v t th t kỳ quái, hình nó nh m tứ ữ ộ ậ ậ ư ộ con l n nh ng coi r t hung t n, nên ph i bu t b ng dâyợ ư ấ ợ ả ộ ằ s t và khóa b ng m t cái khóa s t r t c n th n. ắ ằ ộ ắ ấ ẩ ậ

Ông quan kia li n h i: ề ỏ- Ðây là con v t gì và có bán không? ậ- Ðây là “V m ” ông có mua tôi bán cho. ạ ẹ- Bao nhiêu thì bán và h ng ngày nó ăn b ng gì? ằ ằ- M t nghìn v n thì tôi bán, c m i ngày nó ăn h tộ ạ ứ ỗ ế

m t đ u to kim. ộ ấ208


Khi ông quan mua đ c đem v , li n truy n kh pượ ề ề ề ắ cho t t c toàn dân ai ai cũng ph i góp kim đ nuôi Vấ ả ả ể ạ m . ẹ

T đ y tr đi su t đêm ngày kh p c nhân dânừ ấ ở ố ắ ả trong n c, ai ai cũng ph i lo tìm ki m sao cho ra kimướ ả ế đ đóng góp, t quan chí dân, đi đ n đâu cũng th y di nể ừ ế ấ ễ ra nh ng c nh hà hi p b t b nhau, toàn dân b h tữ ả ế ắ ớ ỏ ế m i s làm ăn, thành ra v n ru ng b hoang nhân dânọ ự ườ ộ ỏ đói kh , tranh giành c p bóc l n nhau, tr nên r iổ ướ ẫ ở ố lo n, đâu đ y đ u b l m than kh s vô cùng. ạ ấ ề ị ầ ổ ở

Sau m t th i gian, các quan th y dân th ng khộ ờ ấ ố ổ quá l m r i, m i tâu vua r ng: Vì cái V m nó đã sinhắ ồ ớ ằ ạ ẹ ra cho dân bi t bao nhiêu tai h a, khi n cho toàn dânế ọ ế ph i điêu đ ng kh n kh vì nó, v y nay xin đem gi t nóả ứ ố ổ ậ ế đi.

Vua nói: Vi c đó ph i l m! ệ ả ắB y gi cho ng i đem ra ngoài thành gi t, thìấ ờ ườ ế

đâm nó không th ng, chém nó không đ t, b nó khôngủ ứ ổ vào, đ p nó không v , đánh nó không ch t, sau cùngậ ỡ ế ph i đem l a đ t nó. ả ử ố

Khi mình nó b l a cháy h ng, thì nó ch y xông vàoị ử ồ ạ kh p t t c làng xóm, ch búa, ph ph ng, nó đi đ nắ ấ ả ợ ố ườ ế

209


đâu có bao nhiêu nhà c a hàng quán đ u b thiêu ra troử ề ị h t. ế

Nhân dân lúc đó l i càng r i lo n kh n cùng điạ ố ạ ố đ n đâu cũng nghe th y ti ng kêu ca than khóc su tế ấ ế ố đêm ngày, đ y r y nh ng c nh hoang tàn th m đ m, aiầ ẫ ữ ả ả ạ ai cũng đ u than vãn cho là đ ng yên lành, b ng d ngề ươ ỗ ư đi mua cái v m đem v đ nó sinh ra tai v , làm dânạ ẹ ề ể ạ ph i ch u l m than kh não. ả ị ầ ổ

Trí H i ả“Mu n làm m t vi c gì, tr c nh t ph i nghĩ đ nố ộ ệ ướ ấ ả ế

k t qu c a nó. ế ả ủK th ng nhân s k t qu nh ng ng i trí tuẻ ườ ợ ế ả ư ườ ệ

ch s nguyên nhân”. ỉ ợ

38. Hòa th ng cuaượThu tr c mi n B c n c ta, có m t chú bé mở ướ ở ề ắ ướ ộ ồ

côi cha s ng v i m t i m t mi n quê h o lánh n . Nămố ớ ẹ ạ ộ ề ẻ ọ chú bé đ c 12 tu i, bà m v n còn buôn bán t o t nượ ổ ẹ ẫ ả ầ nuôi con. M t hôm, tr c khi mang hàng ra ch bán, bàộ ướ ợ m trao cho con m t gi cua đ ng, b o giã ra n u canhẹ ộ ỏ ồ ả ấ làm c m tr a. Chú bé y l i m d n mang gi cua ra làm.ơ ư ờ ẹ ặ ỏ B t ng , v a giáng chày đ p con cua đ u tiên, th y conấ ờ ừ ậ ầ ấ v t quýnh quáng, qu qu ng tay chân tìm đ ng s ng,ậ ờ ạ ườ ố

210


chú bé ch t đ ng lòng bi m n, không n ti p t c, li nợ ộ ẫ ỡ ế ụ ề đem gi cua ra trút xu ng ru ng. ỏ ố ộ

Tan ch , bà m mang hàng v . Nhìn mâm c mợ ẹ ề ơ đ m b c, bà ng c nhiên h i: - Th , món canh cua đâu? ạ ạ ạ ỏ ế

Chú bé p úng: - Khi sáng con mang cua ra làm,ấ th y chúng nó khóc, con th ng quá, nên. . . th h t r iấ ươ ả ế ồ m ! ẹ ạ

V a đói, v a gi n, bà m v l y cây đũa b p, gõừ ừ ậ ẹ ơ ấ ế cho con m t cái, chú bé ho ng s co giò ch y ra k i nhà.ộ ả ợ ạ ỏ Chú đi, đi mãi và xa m t đó. ẹ ừ

Ba mu i năm đã qua, Bà m đã già nua, v n bánơ ẹ ẫ hàng t ng bu i ch đ m u sinh. M t hôm đang bu iừ ổ ợ ể ư ộ ổ ch , bà g p m t v Tăng trung niên, ghé qua hàng h iợ ặ ộ ị ỏ thăm qua gia th và đ ngh giúp đ bà b ng cách đemế ề ị ỡ ằ v chùa nuôi d ng. Bà c nh n l i và vào chùa làmề ưỡ ụ ậ ờ công qu t d o đó. ả ừ ạ

Ngày tháng d n qua, đã đ n lúc bà c t giã cõiầ ế ụ ừ đ i. Hòa th ng tr trì, t c v Tăng đã đ ngh mang bàờ ượ ụ ứ ị ề ị vào chùa d o tr c, có vi c ph i đi b giáo ph ng xa.ạ ướ ệ ả ố ươ Tr c khi đi, Ngài d n các môn đ r ng n u bà c m tướ ặ ệ ằ ế ụ ấ thì ch Tăng c t n li m nh ng đ ng mai táng mà ph iư ứ ẩ ệ ư ừ ả đ i Ngài v . M i ng i đ u y l i. ợ ề ọ ườ ề ờ

211


Bà lão m t đ c m t hôm thì Hòa th ng tr v .ấ ượ ộ ượ ở ề Ð ng tr c quan tài m Hòa th ng th p h ng kh nứ ướ ẹ ượ ắ ươ ấ vái r ng: -Trong kinh Ph t có d y, m t ng i con tuằ ậ ạ ộ ườ hành đ t đ o, cha m sẽ đ c sinh thiên. N u l i nói yạ ạ ẹ ượ ế ờ ấ không ngoa thì xin cho chi c quan tài này bay b ng lênế ổ và v làm ba m nh. ỡ ả

Hòa th ng v a d t l i, chi c quan tài đ ng thânượ ừ ứ ờ ế ự xác bà c t t bay lên, b ng h xu ng v làm ba m nh.ụ ừ ừ ỗ ạ ố ỡ ả Tr c s kinh ng c c a toàn th h i chúng, Hoà th ngướ ự ạ ủ ể ộ ượ bèn thu t l i thân th c a mình, ch ng ai đâu xa l màậ ạ ế ủ ẳ ạ chính là chú bé th cua d o n . T đó, ng i ta g i Ngàiả ạ ọ ừ ườ ọ là Hòa Th ng Cua, và cũng theo l i ng i ta k baượ ờ ườ ể m nh v c a chi c quan tài hi n v n còn t n t i m tả ỡ ủ ế ệ ẫ ồ ạ ở ộ ngôi chùa B c Vi t đ m i ng i ghi nh câu chuy n lắ ệ ể ọ ườ ớ ệ ạ lùng và c m đ ng v Hoà Th ng Cua và v thân m uả ộ ề ượ ị ẫ sinh ra Ngài.

“Tu m t thu c u thân vĩnh ki p ộ ở ứ ếÐ mình còn c u v t M Cha ộ ứ ớ ẹThuy n to m t chi c s m ra ề ộ ế ắT t nhiên ch h t c nhà xu ng đi”. ấ ở ế ả ố

39. Hái hoa cúng Ph tậ

212


M t th i Ð c Ph t thành La Duy t Kỳ. Lúc b yộ ờ ứ ậ ở ệ ấ gi vua trong n c th ng hay sai 10 ng i đi hái hoa.ờ ướ ườ ườ M t hôm, nh ng ng i này ra ngoài thành hái hoa xong,ộ ữ ườ li n tr v . Gi a đ ng g p Ð c Ph t hào quang chóiề ở ề ữ ườ ặ ứ ậ sáng t ng t t oai nghi, nh m t trăng gi a các vì sao,ướ ố ư ặ ữ nh m t tr i m i m c, xung quanh l i có r t nhi u vư ặ ờ ớ ọ ạ ấ ề ị B tát đ t theo h u. ồ ệ ử ầ

Các ng i hái hoa li n đ n tr c Ð c Ph t, ch pườ ề ế ướ ứ ậ ấ tay đ nh l và b ch Ph t r ng: - M ng ng i r t khóả ễ ạ ậ ằ ạ ườ ấ b o toàn, Ð c Ph t r t là khó g p, kinh pháp r t là khóả ứ ậ ấ ặ ấ đ c nghe. Nay chúng con g p đ c b c Ð i Thánh,ượ ặ ượ ậ ạ th t ch ng khác gì ng i b nh g p l ng y. Chúng conậ ẳ ườ ệ ặ ươ vì lòng tham d c mà ph i đi hành d ch nh th này, m iụ ả ị ư ế ỗ ngày ph i đi hái hoa v dâng cho vua, n u ch m tr thìả ề ế ậ ể b hình ph t. Nh ng đ i đ c g p v Thánh Nhân làị ạ ư ở ờ ượ ặ ị r t khó, trăm ki p ngàn đ i may m i g p m t l n, d uấ ế ờ ớ ặ ộ ầ ầ cho chúng con cũng r t hoan h dâng hoa cúng d ngấ ỷ ườ Ph t và Thánh chúng, đ c th lãnh kinh gi i, nghiênậ ượ ọ ớ c u suy t m Ph t Pháp cao sâu, trí tu vô cùng t n.ứ ầ ậ ệ ậ Chúng con tr i qua vô s ki p, b ng i hãm h i khôngả ố ế ị ườ ạ sao k xi t, nh ng chúng con ch a đ c vì Ph t Phápể ế ư ư ượ ậ mà hy sinh thân m ng. Nay chúng con xin dâng bó hoaạ Tam B o cúng d ng Ð c Th Tôn, d u có gì vi c nàyả ườ ứ ế ầ ệ mà b h i, chúng con cũng kh i đ a vào đ ng d , đ cị ạ ỏ ọ ườ ữ ượ

213


sanh lên nh ng c nh gi i an l c. Chúng con xin thànhữ ả ớ ạ tâm quy y, đ nh l Ð c Th Tôn. ả ễ ứ ế

Ð c Ph t bi t rõ tâm ý chân thành c a các ng iứ ậ ế ủ ườ dâng hoa, tâm sanh lòng th ng m n vô h n, li n đemươ ế ạ ề giáo lý Ð i th a ra gi ng d y, khi n cho m i ng i đ uạ ừ ả ạ ế ọ ườ ề phát đ o ý, khai sáng Ph t tu , ch ng đ c b c b t th iạ ậ ệ ứ ượ ậ ấ ố chuy n, không còn b đ a l c. Ð ng th i Ð c Ph t thể ị ọ ạ ồ ờ ứ ậ ọ ký cho nh ng ng i hái hoa t ng lai sẽ thành Ph tữ ườ ươ ậ hi u là Di u Hoa. ệ ệ

Minh Châu

“ đ i ai nghèo đ n n i không có thân. Th y ng iỞ ờ ế ổ ấ ườ làm vi c thi n, t mình giúp ho c sanh tâm hoan h tánệ ệ ự ặ ỷ thành, nh v y cũng g i là thí ch , cũng đ c ph cư ậ ọ ủ ượ ướ đ c”. ứ

40. Con trâu

Bác nông phu vác cày lên r i đánh trâu ra đ ng,ồ ườ v a đi bác v a nh m tính: “Còn 3 hôm n a là ta c yừ ừ ẩ ữ ấ m ”. ạ

Bác sung s ng vì năm nay bác đ c mùa, bây giướ ượ ờ bác còn mong đ i th ng l i mùa trái n a, bác c iợ ở ắ ợ ở ữ ườ th m, tay bác v t m nh m y roi vào hông trâu. B thúcầ ụ ạ ấ ị d c trâu b t b i b c g p trên con đ ng g gh c aụ ế ả ướ ấ ườ ồ ề ủ

214


nông thôn. Làng này n m m t bên đ i h o lánh và hi nằ ộ ồ ẻ ệ gi đang trong c nh yên l ng t ch m ch c a ban đêm. ờ ở ả ặ ị ị ủ

Màn s ng vén d n, v ng đông v a nhô lên kh iươ ầ ừ ừ ỏ đ i núi, nh ng tia sáng đ u tiên lung linh xuyên quaồ ữ ầ đám mây tr ng, l p lánh chi u trên m y r ng thông.ắ ấ ế ấ ặ Tr c m t bác là cánh đ ng phì nhiêu ch y dài đ n t nướ ặ ồ ạ ế ậ chân đ i xa th m, th nh tho ng đôi r ch n c ánh lên vìồ ẳ ỉ ả ạ ướ n ng s m. ắ ớ

T c hò! T c hò! Mi ng bác nông phu lanh l nh, conắ ắ ệ ả trâu n ng n kéo, chân bác n m nh lên l i cày, đ t bặ ề ấ ạ ưỡ ấ ị x t ng đ ng dài u n cong ra hai bên, nh nh ng l nẻ ừ ườ ố ư ữ ượ sóng r ra tr c mũi thuy n. Xa xa vài ng i đang cu cẻ ướ ề ườ ố lên n n tr i trong. Năm b y con ác là kh p kh nh đ pề ờ ả ấ ể ớ m i trên nh ng sóng đ t cày. T phía r ng ti ng chimồ ữ ấ ừ ừ ế r i rác và gà r ng vang lên trong r ng lá r m. M t tr iả ừ ừ ậ ặ ờ càng lên cao, ng i và trâu n ng mình trong n ng.ườ ướ ắ L i trâu le dài và n c b t ràn r a, m t trâu l đ vìưỡ ướ ọ ụ ắ ờ ờ n ng thiêu, đuôi trâu phe ph y nh vang l n ng n roiắ ẩ ư ơ ọ vun vút c a bác. ủ

Trâu tuy đã già, nh ng s c còn kh e. Gia đình bácư ứ ỏ m i ngày m i lên, m t ph n l n là nh trâu. Con trâuỗ ỗ ộ ầ ớ ờ này là ng i b n quý hóa c a bác, r t t n t y v i bác,ườ ạ ủ ấ ậ ụ ớ đã cùng bác v t l n v i cu c s ng và ch u d m m a gi iậ ộ ớ ộ ố ị ầ ư ả n ng đ đ a gia đình bác lên. Bác nông phu trìu m nắ ể ư ế

215


trâu l m, nh ng vì quá ham công ti c vi c nên đôi khiắ ư ế ệ bác quên nghĩ đ n s c kh e c a trâu cũng nh s c kh eế ứ ỏ ủ ư ứ ỏ c a bác. ủ

Cày h t đám này, bác cày ti p đám khác, con v tế ế ậ c n cù y v n hì h c theo m nh c a bác. Cánh đ ng bâyầ ấ ẫ ụ ệ ủ ồ gi hoang v ng, gió b t đ u đ i chi u. B ng s m l i. Tờ ắ ắ ầ ổ ề ổ ầ ạ ừ ph ng đông mây đen ngh t n ng n kéo đ n khu tươ ị ặ ề ế ấ m t tr i, r i đ m aặ ờ ồ ổ ư xu ng. Trâu và ng i v n th nố ườ ẫ ả nhiên c m c i làm vi c trong m a gió. Gió m i lúc m iặ ụ ệ ư ỗ ỗ m nh, nh ng hàng tre ng a nghiêng, ch p sáng loáng,ạ ữ ử ớ sét r m vang. M t gi sau mây tan d n m a th a h t,ầ ộ ờ ầ ư ư ạ r i tr i t nh h n. M t tr i l i r c r xé toang màn tr iồ ờ ạ ẳ ặ ờ ạ ự ỡ ờ cũ. Khí nóng, h i b c lên làm m nh ng lũy tre trongơ ố ờ ữ làng. Bên kia đ i m t vài con chim hót r i r c. ồ ộ ờ ạ

Bác nông phu th y choáng váng đ u, ng i h i têấ ầ ườ ơ l nh, m t loa lên, th cày xu ng l n vào g c cây đa, n mạ ắ ả ố ầ ố ằ xu ng bác thi p ng . ố ế ủ

M t h i lâu đ ng đ i m nh l nh, trâu không th yộ ồ ứ ợ ệ ệ ấ bên sau c đ ng gì ngo nh đ u l i thì th y ch đã n mử ộ ả ầ ạ ấ ủ ằ sóng s t d i g c đa, và m t con c p t đ i mon menượ ướ ố ộ ọ ừ ồ đi xu ng. Bi t ch mình lâm nguy, trâu vùng v ng m tố ế ủ ằ ộ lúc h t văng dù m t bên đ ng ru ng ch y bay vào c uấ ộ ườ ộ ạ ứ ch . Th y trâu hung hăng c p lui vào b i r m. Trâuủ ấ ọ ụ ậ nhìn mãi không th y bóng c p, vui m ng đ n húc chấ ọ ừ ế ủ

216


d y. Bác nông phu m m t, trâu ch bi t ng c m t lênậ ở ắ ỉ ế ướ ặ phía đ i… Ð u bác còn choáng váng, th y trâu đ n húcồ ầ ấ ế mình, bác t ng trâu thù bác, vùng d y bác b cây đánhưở ậ ẻ trâu túi b i, ch u đ ng không n i tr c nh ng ng n roiụ ị ự ổ ướ ữ ọ vô lý y, trâu b ch y mà không mu n ph n kháng. Bácấ ỏ ạ ố ả nông phu m t l , v t roi bác th h n h n r i mê đi baoệ ừ ấ ở ổ ể ồ gi không hay. ờ

Trên n n tr i lam bi c, t ng đám mây tr ng đu iề ờ ế ừ ắ ổ nhau không ng ng. Gió hiu hiu th i. Bác nông phu ngừ ổ ủ ngon lành. Không d n đ c lòng háo sát, m t l n n aằ ượ ộ ầ ữ c p ra kh i b i r m, l n mò xu ng đ i. Nãy gi trâuọ ỏ ụ ậ ầ ố ồ ờ bu n r u đ ng nhìn ng ngác gi a đ ng ru ng, b ngồ ầ ứ ơ ữ ồ ộ ỗ quay v phía r ng, trâu ho ng h t, vì c p đã đ n g nề ừ ả ố ọ ế ầ g c đa. Trâu không nh nh ng gi t roi tàn b o, mà chố ớ ữ ọ ạ ỉ nghĩ đ n b n ph n c a mình. Trâu ch y đ n nh bay,ế ổ ậ ủ ạ ế ư c p nhún mình đ nh v l y bác nông phu, nhanh nhọ ị ồ ấ ư ch p, b n chân trâu nh nhàng, b c đ n ph lên mìnhớ ố ẹ ướ ế ủ bác. C p t c gi n ph ng mang tr n m t, phóc qua nh yọ ứ ậ ồ ợ ắ ả l i c v cho đ c m i ngon. Nh ng vô hi u, m t trâuạ ố ồ ượ ồ ư ệ ắ đăm chiêu theo m i ho t bi n c a c p đ tr ng s ngọ ạ ế ủ ọ ể ươ ừ đ i phó. ố

Trong khi đó bác nông phu v n mê man ngáy đ uẫ ề đ u, trong b u không khí xâm chi m và kháng c yênề ầ ế ự l ng. C m c m t h i lâu, th y không th t n côngặ ầ ự ộ ồ ấ ể ấ

217


đ c n a, c p nguýt trâu l n cu i, r i tr v núi r ng.ượ ữ ọ ầ ố ồ ở ề ừ Trâu sung s ng r ng lên m t ti ng m ng chi n th ng.ướ ố ộ ế ừ ế ắ Ðang ng say s a bác nông phu gi t mình t nh d y, th yủ ư ậ ỉ ậ ấ mình n m d i b ng trâu, bác kh ng khi p, l m c m,ằ ướ ụ ủ ế ồ ồ v a bò bác v a la: ừ ừ

- Làng xóm i! C u tôi v i, h n gi t tôi! ơ ứ ớ ắ ếTrâu nghe bác la vang tr i, t ng bác m ng thoátờ ưở ừ

ch t, không ng bác l y cây roi nguy hi m khi n y…ế ờ ấ ể ả Trâu v n th n nhiên đ ng nhìn và ch u đ ng nh ngẫ ả ứ ị ự ữ hành đ ng ph phàng c a bác. V a đánh đ p v a nhi cộ ủ ủ ừ ậ ừ ế m ng: ắ

- Ð ph n ch ! Tao đánh ch t mày. ồ ả ủ ếTrên đ ng v T nh xá, t xaườ ề ị ừ Ð c Ph t đã nhìnứ ậ

th y hành đ ng đ c ác gây nên b i s hi u l m c aấ ộ ộ ở ự ể ầ ủ ng i và n i oan c c a v t. Ði nhanh đ n, Ð c Ph t đườ ỗ ứ ủ ậ ế ứ ậ ỡ cây roi và b o: ả

- Thôi đ ng đánh nó n a, ng i cho ta cây roi n y,ừ ữ ươ ầ v t roi xu ng đ t, ấ ố ấ

Ð c Ph t vu t ve mình trâu: - Th là con h t đánhứ ậ ố ế ế r i. ồ

Trâu nh hi u l i Ph t d y c m đ ng, n c m tư ể ờ ậ ạ ả ộ ướ ắ ràn r a. ụ

218


Ð c Ph t đ a tay thoa nh vào các l n roi r mứ ậ ư ẹ ằ ướ máu trên mình trâu, Ngài ôn t n b o:ồ ả

- Trâu i con đau kh l m không? Nh ng thôi conơ ổ ắ ư đ ng bu n t i n a, ta đã bi t rõ n i lòng c a con – lòngừ ồ ủ ữ ế ỗ ủ trung thành mà con đã đ c tr l i nh ng ng n roi oanượ ả ạ ữ ọ khu t c a ch con. ấ ủ ủ

Ð c Ph t mãi mê an i con trâu nh quên c bácứ ậ ủ ư ả nông phu đ ng bên c nh, Ngài nói ti p: ứ ạ ế

-Trâu i, m t l n n a ta khuyên con đ ng bu nơ ộ ầ ữ ừ ồ chán và con nên bi t r ng không nh ng m t mình con,ế ằ ữ ộ mà chính ta cũng đã nhi u l n n m qua n i ni m chuaề ầ ế ỗ ề chát y. Con , ta vì th ng nhân lo i nên ra đ i c uấ ạ ươ ạ ờ ứ kh , th mà có l m ng i không th u rõ lòng ta, h đãổ ế ắ ườ ấ ọ và đang lăm le phá ho i và s nh c ta. Nh ng trâu i, taạ ỉ ụ ư ơ không n n lòng và không cho đó là s nh c, mà nh ngả ỉ ụ ữ đi u đáng s nh c là khi nào không làm tròn ph n sề ỉ ụ ậ ự c a ta và không đem l i l i ích, an vui vho m i ng i.ủ ạ ợ ọ ườ Con cũng th , ta khuyên con vui lên, ti p t c chân thànhế ế ụ giúp đ khi an cũng nh lúc nguy cho ch con và cho t tỡ ư ủ ấ c m i ng i, thì đó chính là m t ph n th ng an i l nả ọ ườ ộ ầ ưở ủ ớ lao cho đ i con. Còn ch con th u hi u lòng con hayờ ủ ấ ể không, đi u đó không đáng k l m! ề ể ắ

Nói xong Ð c Ph t xây qua bác nông phu:ứ ậ

219


- Luôn hai l n c p đ n đ nh v ng i, mà đ uầ ọ ế ị ồ ươ ề đ c trâu ch ng c đ b o v tính m ng cho ng i.ượ ố ự ể ả ệ ạ ươ Th mà vì hi u l m, ng i đã đánh đ p trâu. Không tinế ể ầ ươ ậ ng i hãy nhìn d u chân c p, v a nói Ð c Ph t v a đ aươ ấ ọ ừ ứ ậ ừ ư tay ch nh ng d u chân c p còn l i. ỉ ữ ấ ọ ạ

Gi t mình bác nông phu vang lên: ậ- L y Ngài con không bi t. ạ ếBác ch y đ n ôm l y trâu khóc n c n : ạ ế ấ ứ ở- Trâu i. Con hi u nghĩa quá! ơ ếM t l n n a Ð c Ph t thoa nh mình trâu và b o:ộ ầ ữ ứ ậ ẹ ả- Thôi ta đi, con l i, con hãy làm tròn b n ph nở ạ ổ ậ

c a con nhé! ủT gi bác nông phu, Ð c Ph t khoan thai xu ngừ ả ứ ậ ố

đ i. Trâu l n ng i b n m t ng m ngùi nhìn theo. ồ ẫ ườ ố ắ ậChâu Ð cứÐ t nén tâm h ng tr c Ph t đài, ố ươ ướ ậPh Hi n h nh nguy n đ ng sai. ổ ề ạ ệ ừHóa than vô s làm muôn vi c, ố ệC u kh sanh linh kh i l c loài.ứ ổ ỏ ạ

41. S bác qu n t ngư ả ượ 220


Thu y, có m t chàng qu n t ng r t sành ngh ,ở ấ ộ ả ượ ấ ề b nhà đi tu, gia nh p Tăng đoàn và đi kh t th c trênỏ ậ ấ ự nh ng con đ ng mà ngày x a th y v n th ng c i voiữ ườ ư ầ ẫ ườ ỡ đi. M t hôm, d ng b c th th c bên b sông Aiiravati,ộ ừ ướ ọ ự ờ th y m t gã qu n t ng non tay đang c g ng đi uấ ộ ả ượ ố ắ ề ph c m t chú voi con, nh ng không thành công, th yụ ộ ư ầ v t mi ng nói v i m y huynh đ đ ng hành: - Luy n voiọ ệ ớ ấ ệ ồ ệ b ng cách đó thì còn lâu nó m i nghe theo. Ph i đánh nóằ ớ ả m y ch nh c da non nh ch này… ch này… thì nóấ ỗ ượ ư ỗ ỗ m i s . ớ ợ

Gã qu n t ng nghe l t tai, m i làm theo và quả ượ ọ ớ ả nhiên con voi ch u phép. ị

Khi tr v t nh xá, các th y Tỳ kheo vui mi ng kở ề ị ầ ệ ể cho chúng b n chùa nghe và câu chuy n đ n tai Ph t.ạ ở ệ ế ậ Ph t g i ông s qu n t ng đ n, h i: ậ ọ ư ả ượ ế ỏ

- Có ph i ông đã mách n c nh th không? ả ướ ư ế- Th a ph i. ư ảPh t qu : ậ ở- Này ông th y vô tích s ! Ông làm nh v y, nào cóầ ự ư ậ

ích gì. Ðâu ph i nh c i thú mà ng i ta có th đi đ nả ờ ỡ ườ ể ế n i gi i thoát. Ch có ng i nào bi t t hu n luy nơ ả ỉ ườ ế ự ấ ệ mình, ng i đó m i đ n b gi i thoát. Ông nên t luy nườ ớ ế ờ ả ự ệ mình, đ ng có làm cái trò luy n thú nh v y. ừ ệ ư ậ

221


“Ch ng ph i nh xe hay ng a mà đ n đ c c nhẳ ả ờ ự ế ượ ả gi i Ni t Bàn. Ch có ng i t hu n luy n mình m i đ tớ ế ỉ ườ ự ấ ệ ớ ạ đ c thôi” ượ

(Pháp cú 323)

Thích N Nh Th y – Nh Ð cữ ư ủ ư ứ“Nh ng ai th u chánh pháp ữ ấT đi u ph c thân tâm ự ề ụThanh t nh không não h i ị ạM i đáng g i th ng nh n” ớ ọ ượ ơ

(H t T p 3A)ế ậ******

222

Documents

Phần Mộtstatic.webpie.net/files/26/_p/901/truyen-co-phat-giao-3a.doc · Web viewBan đầu hắn nhất định không thuận vì hắn không tin rằng Su Ta Ma sẽ trở