PhÇn V - Tài liệu, ebook, văn bản mẫu, mẫu hợp đồng, tài …i.vietnamdoc.net/data/file/2015/Thang04/10/giao_an_sinh... · Web viewĐiểm khác nhau giữa chuối

Phn V

Tit (TPPCT): 1

Chng trnh: Ph o chiu

Ngy son: 06.09.2013

Lp dy: 11A3,7->10

QUY LUT MENEN: QUY LUT PHN LI C LP

I. Mc tiu bi hc

1. Kin thc

+ Trnh by c th nghim, phn tch kt qu lai 2 cp tnh trng ca Menen.

+ Nu c ni dung quy lut phn li c lp ca Menen.

+ Gii thch c c s t bo hc ca quy lut phn li c lp, iu kin nghim ng ca quy lut.

+Vit c s lai hai tnh trng.

+ Bit vn dng cng thc t hp gii thch tnh a dng ca sinh gii v cc bi tp v quy lut di truyn.

2. K nng

-Pht trin t duy lgic khoa hc.

-Pht trin t duy quan st v phn tch knh hnh, k nng phn tch kt qu th nghim.

3.Thi

Yu khoa hc, tch cc hc tp.

II. Trng tm bi hc

Ni dung v c s t bo hc ca quy lut phn li c lp.

III. Phng php dy hc

Thuyt trnh, trc quan, tho lun nhm v lm vic c lp vi sgk.

IV. Phng tin dy hc v chun b ca gio vin, hc sinh

1. Gio vin:

Gio n, SGK, Hnh 9, s lai 2 tnh trng.

2. Hc sinh

Hc bi 8 ca tit hc trc, chun b SGK, c bi trc nh bi 9. Tho lun trc khi vo tit hc

V. Tin trnh t chc hot ng dy-hc

1. n nh t chc lp

n nh lp, kim tra s s

2. Kim tra

Cu 1. Cc bc tin hnh nghin cu ca menen? Ni dung gi thuyt hay kt lun khoa hc ca Menen?

Cu 2. Ni dung quy lut phn li ca Menen?

Cu 3. Bn cht ca quy lut phn li l g(c s t bo hc ca quy lut phn li l g)?

Cu 4. Lct gen l g? Gen l g? Alen l g?

3. Bi mi

M bi: Bi trc chng ta hc bi quy lut Menen th ch xt mt tnh trng? S phn li ca cc tnh trng chng ta bit. Vy khi lai hai hay nhiu cp tnh trng th sao? Menen thu c nhng kt qu v c lun nh th no? Bi hc 9-quy lut Menen: Quy lut phn li c lp s tr li cho chng ta cu hi ny [GV: Va ni va vit ln bng tn bi].

Hot ng ca thy v tr

Ni dung kin thc c bn

* Hot ng 1: Tm hiu ni dung qui lut phn li c lp ca Menen.

GV: Yu cu HS c sgk v tm tt ni dung th nghim ca Menen trong SGK trang 38 theo cc ni dung sau y.

+Cc tnh trng l g? Trong mi tnh trng Menen lai tnh trng tng phn nh th no?

+Xt ring tng tnh trng: T l ca F1, F2 nh th no? Kt lun tnh tri ln?

+T l phn li chung ca cc tnh trng khi xt, so vi kt qu phn tnh chung ca ra F1 v F2.

+T kt qu (c bit l ca F2) c kt lun g v s phn li cc tnh trng.

HS: Nghin cu sgk, t duy, tho lun, tr li. HS khc nhn xt, b sung (nu c).

Y/c:

+Cc tnh trng, tnh trng tng phn

*Hnh dng ht: trn x nhn

*M sc ht: Vng x xanh

+Xt ring tng tnh trng: T l ca F1 l 100%, F2 phn li chung l 3:1

+Kt lun tnh tri ln? Trn v vng l tri tng ng vi xanh, nhn l ln

+T l phn li chung ca cc tnh trng khi xt, so vi kt qu phn tnh chung ca ra

*F1 l 100%

*F2: (3:1)(3:1) = 9: 3: 3: 1 315 vng trn: 108 vng nhn: 101 xanh trn: 32 xanh nhn.

+T c kt lun: Cc cp nhn t di truyn qui nh cc tnh trng khc nhau phn li c lp trong qua trnh hnh thnh giao t.

GV: Nhn xt, b sung, kt lun.

GV: Nh vy kt qu TN ca Men en cho thy iu g? Hay ni khc i em cho bit ni dung qui lut phn li c lp ca Men en l g?

HS: Nghin cu sgk, t duy, tho lun, pht biu ni dung quy lut. HS khc nhn xt, b sung (nu c).


GV: Quy c gen cho hc sinh v yu cu hc sinh vit s lai cho th nghim lai 2 tnh trng ca Men en trn c s s tm tt?

HS: Vit s theo ni dung SGk trang 38.

GV: Nhn xt nh gi, b sung hon thin s .

* Hot ng 2: C s t bo hc.

GV thng bo: Trong TN trn, Menen ngu nhin chn ng 2 cp TT qui nh bi 2 cp gen nm trn 2 cp NST khc nhau, do m 2 cp TT di truyn c lp.

GV: Yu cu HS phn tch hnh 9 trang 39 SGK thng qua h thng cu hi: C nhn xt g v gen v NST? Cc cp gen v cc cp NST? S phn li ca gen v NST trong s trn? Phn tch s tng ng giao t v kiu gen, kiu hnh F2 trong phn s sgk vi bng kt qu sgk?

HS: Phn tch s kt hp nghin cu thng tin SGK trang 48 tr li cu hi.

Y/c: Gen nm trn NST? Cc cp gen nm trn cc cp NST khc nhau. S phn li c lp ca cc NST ko theo s phn li c lp ca cc gen trn . S tng ng giao t v kiu gen, kiu hnh F2 trong phn s sgk vi bng kt qu sgk l thng nht (ging nhau nu cc giao t s kt hp vi nhau)

GV: T em hy khi qut ho li c s t bo hc ca quy lut Menen.

HS: Trn c s tr li nh trn, nghin cu thm thng tin v s sgk, t duy, tho lun, tr li. HS khc nhn xt, b sung (nu c).

GV: Nhn xt, chnh xc ha kin thc hoc gii thch thm (nu cn).

GV: T nhng g tm hiu em hy t duy, c thm thng tin sgk, nh li cc kin thc hc lp 9, tho lun v cho thy bit iu kin nghim ng ca qui lut phn li c lp l g?

HS: Nghin cu sgk, t duy li nhng g hc, tho lun, tr li. HS khc nhn xt, b sung (nu c).

GV: nh gi, chnh xc ha kin thc.

* Hot ng 3: ngha ca cc qui lut Men en.

GV: Cc quy lut ca Menen c ngha g?

HS: Nghin cu thng tin SGK tr li.


GV: Yu cu hc sinh da vo kin thc hc, tr li lnh SGK mc III trang 40 v xy dng cng thc tng qut v cc c im giao t to ra, kiu gen, kiu hnh, t l phn li kiu hnh, .... thng qua s cp gen d hp.

HS: Tho lun nhanh v in thng tinh vo bng 9, pht biu cng thc tng qut.

GV: Nhn xt, b sung hon thin kin thc.

I. Th nghim lai hai tnh trng.

1. Th nghim:

* Lai thun v lai nghch cho kt qu nh nhau:

Pt/c: Vng, trn x xanh, nhn

F1 100% vng, trn

F2: 315 vng, trn : 108 vng, nhn : 101 xanh, trn : 32 xanh, nhn

* (T l kiu hnh 9 : 3 : 3 : 1)

2. Nhn xt:

+P: Thun chng v gm hai tnh trng mu ht, dng ht.

+S tng phn l: Ht trn> Cc tnh trng phn li mt cch c lp nhau(khng ph thuc vo nhau).

3. Ni dung nh lut phn li c lp: Cc cp nhn t di truyn qui nh cc tnh trng khc nhau phn li c lp trong qua trnh hnh thnh giao t.

4. S ca php lai:

(SGK-trang 38, 39)

II. C s t bo hc.

1. C s t bo hc

-Do cc gen nm trn cc NST tng ng khc nhau.

-Trong t bo, NST ng thnh cp tng ng nn gen tng ng quy nh cc tnh trng tng phn cng ng thnh cp tng ng.

-Khi gim phn hnh thnh giao t th cc cp NST tng ng phn li c lp v cc giao t nn ko theo s phn li c lp ca cc gen(alen) trn NST.

-Cc cp NST kt hp vi nhau mt cch ngu nhin to nn s kt hp ngu nhin ca cc gen(alen) trn n. To ra mt lng bin d t hp rt ln.

-Phn tch th nghim trn ta c:

+S phn li cp NST xy ra vi xc xut nh nhau ko theo s phn li ca cc gen mt cch c lp to ra 4 loi giao t vi t l ngang nhau (1AB, 1Ab, 1aB, 1ab).

+Cc giao t kt hp ngu nhin trong qu trnh th tinh lm xut hin cc t hp gen khc nhau (bin d t hp )

2. iu kin nghim ng

iu kin nghim ng ca nh lut Menen:

- S lng c th cc th h lai phi ln s liu thng k c chnh xc.

- S phn li NST to giao t, s th tinh din ra bnh thng.

-Cc giao t v hp t to ra phi c sc sng nh nhau.

-Mi gen phi quy nh mt tnh trng.

- Mi cp gen nm trn mt cp NST tng ng.

III. ngha ca quy lut Menen.

1. ngha l lun:

- To ra s lng ln bin d t hp lm nguyn liu cho tin ha, gip sinh gii a dng, phong ph.

-Gip sinh vt thch nghi vi iu kin sng thay i.

-Gii thch c tnh di truyn ca sinh vt.

2. ngha thc tin

- D on c t l phn li KH i sau.

- Gip con ngi tm ra nhng t hp gen mang tnh trng c li cho con ngi.

- Trn c s khoa hc v cc kiu gen cho kiu hnh tt s tin hnh lai ging, to ging mi c nng sut cao.

3. Cng thc tng qut:

- Vi n l s cp gen d hp.

- S loi giao t F1: 2n

- S loi kiu gen: 3n

- S loi kiu hnh F2: 2n

- T l phn li kiu gen F2: (1+2+1)n

- T l phn li kiu hnh F2: (3+1)n

VI . Cng c

- GV cht li kin thc trng tm ca bi qua vic yu cu HS tr li cu hi:

+ Bn cht ca qui lut phn li c lp?

+ C s t bo hc ca qui lut phn li c lp?

VII . Dn d

- Hc bi c, tr li cu hi SGK

-n tp cc kiu tc ng gia cc gen alen v gia cc gen khng alen i vi s hnh thnh tnh trng.

VIII. Rt kinh nghim gi dy

...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tit (TPPCT): 3

Chng trnh: Ph o chiu

Ngy son: 29.08.2014

Lp dy: 11A3,7->10

TNG TC GEN V TC NG A HIU CA GEN

I. Mc tiu bi hc

1. Kin thc

+ Phn tch v gii thch c kt qu cc th nghim trong bi hc.

+ Nu c bn cht ca cc kiu tc ng ca gen i vi s hnh thnh tnh trng: Tng tc gia cc gen khng alen, tc ng cng gp v a hiu ca gen.

2. K nng

Quan st v phn tch knh hnh, phn tch kt qu th nghim.

3. Thi

Yu khoa hc, tch cc trong ha tp.

II. Trng tm bi hc

Tng tc gen khng alen v tc ng cng gp ca gen.

III. Phng php dy hc

Trc quan, vn p, thuyt trnh


1. Gio vin

SGk, gio n, hnh 10.1 v 10.2 phng to.

2. Hc sinh

SGK, c trc bi nh

V. Tin trnh t chc dy-hc

1. n nh t chc lp

n nh lp, kim tra s s

2. Kim tra bi c

Cu 1: Nu cc iu kin cn khi lai cc c th khc nhau v 2 tnh trng ta thu c i con c t l phn li kiu hnh xp x 9: 3: 3: 1? T nu iu kin nghim ng ca quy lut Menen?

Cu 2: Lm th no bit c 2 gen no nm trn 2 NST tng ng khc nhau nu ch da trn kt qu ca php lai?

Cu 3: Bn cht ca quy lut Menenl g(c s t bo hc ca quy lut Menen)?

Ni dung nh lut Menen l g?

Cu 4: Trnh by ngha ca quy lut Menen?

Cu 5: Cho hai c th P thun chng gm n tnh trng tng phn lai vi nhau. Xc nh t l

- Kiu gen, kiu hnh, ca tng tnh trng F1

-T l phn li kiu gen, kiu hnh ca tng tnh trng F2

-S loi giao t to ra ca F1. S t hp, s kiu gen, s kiu hnh, t l phn li kiu gen, t l phn li kiu hnh ca th h F2khi cho F1 t th phn?

- Khi lai phn tch kt qu lai F1 th t l kiu gen, kiu hnh ca P(2 trng hp tri, ln) v F1 s th no?

Cu 6: Vit s tng quan gia gen v tnh trng?

3. Bi mi:

Trn c s s ca hc sinh phn tch gen quy nh protin hnh thnh nn tnh trng?

V d: Gen A hnh thnh prtinA-> Tnh trngA [mt gen quy nh 1 tnh trng]

Vy c tnh trng c quy nh bi nhiu gen hay khng?

tm hiu cho cu tr li thy tr ta hy vo bi hc 10-tng tc gen v tc ng a hiu ca gen (gio vin va vit bng va ni)

Hot ng ca thy v tr


* Hot ng 1: Tng tc gen.

GV:

+ Th no l tng tc gen?

+ Th no l gen alen v gen khng alen?

+ Bn cht ca prtin v mt ho hc? T nu bn cht tng tc gen?

HS: Nghin cu SGK tr li.

GV: Em hy c sgk v tr li cu hi (hi tng cu 1, vn p gia hc sinh v gio vin)

+Hy trnh by th nghim v hin tng tng tc b sung.

+Em c nhn xt v kt qu ca php lai trn(s phn li kiu hnh) ca F1, F2?

+P thun chng tng phn, F1 d hp. T s phn li kiu hnh F2 theo quy lut menen hy nhn xt v s t hp, s cp gen d hp F1?

+Hy cho bit t l phn li kiu gen chung ca F2

+C mu thun g vi t l kiu gen, kiu hnh ca F1, F2. Gii thch s khc bit so vi quy lut Menen l do u?

HS: Nghin cu thng tin SGK trang 32, t duy, tho lun v tr li theo tng cu hi nh?

Y/cu cui cng: Do s tng tc gia cc gen tri quy nh cc tnh trng. C c 2 gen tri th quy nh hoa , c mt gen tri hay khng c gen tri no quy nh hoa trng.

GV: Yu cu mt em HS ln bng vit s lai. V cho bit th no l tng tc b sung?

HS: Nghin cu s SGk trang 43, v thng tin SGk tr li.

GV: Ngoi t l (9:7), cn c nhiu kiu tng tc gen khc na nh (9 : 6 : 1), (9:3:3:1). Tng tc t ch c nhng t l (12:3:1), (13:3), (9:3:4).

GV: Ly v d v cc trng hp ngi cng nhiu gen tri cng l v ngc li th ng. Khng nh l kiu tng tc cng gp? Th no l tng tc cng gp? Cho v d minh ha.

HS: Nghin cu thng tin SGK trang 43 v hnh 10.1 tr li, yu cu nu c

+ Khi nim

+ V d tnh trng mu da ngi do nhiu cp gen tng tc cng gp.

* Hot ng 2: Tc ng a hiu ca gen.

GV:

+Ly v d v tc ng a hiu ca gen l gen quy nh mi mng v hay ht. Hay tnh trng mt t v kh nng tnh dc ca ngi. Tnh trng vit nhn mnh v kh nng tnh dc ca mt ngi. Tai to, mt ln, thng minh. Khng nh l tc ng a hiu ca gen?

+Vy th no l tc ng a hiu ca gen v ly v d?

HS: Trao i pht biu kin, lp nhn xt b sung.


GV: Tng tc gen a hiu c ph nhn hc thuyt ca Men en khng? Ti sao?



Khng ph nhn m ch m rng thm. Hin tng 1 gen tc ng ln nhiu tnh trng l rt ph bin).

I. TNG TC GEN.

- Tng tc gen l s tc ng qua li gia cc gen trong qu trnh hnh thnh mt kiu hnh.

-Bn cht ca tng tc gen: L s tng tc gia cc sn phm ca gen?

- Gen khng alen: l 2 gen khng tng ng nm nhng v tr khc nhau trn mt NST hoc trn cc NST khc nhau.

1. Tng tc b sung.

a. Th nghim: u thm

Pt/c: Hoa x Hoa trng

F1 Hoa

F2 9 Hoa thm: 7 Hoa trng

b. Gii thch kt qu:

- T l 9:7 F2 cho thy c 16 (do 9+7( F1 phi d hp t v 2 cp gen nm trn 2 cp NST tng ng khc nhau.

- Vi 16 t hp cho 2 loi kiu hnh ca 1 tnh trng ( tnh trng mu hoa do 2 gen qui nh.

- to ra mu hoa phi c mt ng thi ca 2 gen tri, cc trng hp cn li cho hoa mu trng.

c. S lai: SGK trang 43

d. Khi nim tng tc gen: Tng tc b sung l kiu tc ng qua li ca 2 hay nhiu gen thuc nhng l cut khc nhau (khng alen) lm xut hin 1 tnh trng mi.

e. Cc trng hp c bit ca tng tc gen b sung:

2. Tng tc cng gp.

a. Khi nim: Tng tc cng gp l kiu tng tcng khi 2 hay nhiu gen tri thuc 2 hay nhiu lcut gen tng tc vi nhau theo kiu mi gen u lm tng s biu hin ca kiu hnh ln mt cht t.

b. V d: SGK

c. Ch :

-Cc trng hp c bit ca tng tc cng gp:

-Tnh trng s lng l nhng tnh trng do nhiu gen cng qui nh theo kiu tng tc cng gp v chu nh hng nhiu bi mi trng.(tnh trng nng sut: sn lng sa, s lng trng g, khi lng gia sc, gia cm).

II. Tc ng a hiu ca gen.

- Khi nim: Trng hp mt gen tc ng n s biu hin ca nhiu tnh trng gi l tnh a hiu ca gen hay gen a hiu.

- VD: SGK trang 44.

=> Cc gen trong mt t bo khng hot ng c lp, cc t bo trong mt c th cng c tc dng qua li vi nhau v c th l mt b my thng nht.

VI. Cng c

- GV nhn mnh nhng vn trng tm ca bi qua vic tr li cu hi: Cc kiu tc ng ca gen i vi s hnh thnh TT?

=> KG khng n gin l mt t hp cc gen tc ng ring r m l mt h thng gen tng tc vi nhau trong mt th thng nht.

- HS c kt lun trong SGK.

VII. Dn d

- n tp l thuyt da vo cu 1, 3, 4, 5 cui bi trong SGK trang 45.

- Lm bi tp 2 trang 45 SGK.

- n tp phn di truyn lin kt, hon v gen hc lp 9


...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tit (TPPCT): 11

Chng trnh: C bn

Ngy son: 13.09.2013

Lp dy: 12A7,8,9

BI 11. LIN KT GEN V HON V GEN

I. Mc tiu bi hc

1. Kin thc

- Trnh by c nhng TN ca Moocgan trn rui gim.

- Phn tch v gii thch c nhng TN trong bi hc.

- Nu c bn cht s di truyn lin kt hon ton v khng hon ton.

- Gii thch c c s t bo hc ca hon v gen to ra ti t hp gen.

- Nu c ngha ca di truyn lin kt.

- nh ngha v bit xc nh tn s hon v gen, t bit nguyn tc lp bn gen.

2. K nng

Quan st v phn tch knh hnh, phn tch kt qu th nghim.

3. Thi

C thc hc tp tch cc, yu khoa hc.

II. Trng tm bi hc

Lm r cch pht hin ra lin kt gen v hon v gen.

III. Phng php dy hc

Trc quan, thuyt trnh, lm vic nhm v c lp vi sgk


1. Gio vin: SGk, gio n, hnh 11 phng to.

2. Hc sinh

-Hc bi nh, lm bi tp y .

-Chun b SGK, c trc bi nh

V. Tin trnh t chc tit hc.

1. n nh t chc lp:

n nh lp, kim tra s s.

2. Kim trabi c:

Cu 1: Tng tc gen l g? Bn cht ca tng tc gen? Gen alen v gen khng alen l g?

Cu 2: Khi nim tng tc cng gp, tng tc b sung? Tc ng a hiu ca gen? Gen a hiu l g? c im ca cc tnh trng s lng?

Cu 3: Da vo qui lut phn li c lp, hy xc nh KG, KH F1 trong php lai sau:

P: u vng, trn(AaBb) x u xanh, nhn(aabb)

-> Khi em lai phn tch F1 th F2 s cho kiu gen v kiu hnh nh th no

3. Bi mi:

Da vo kt qu trn ca Menen ly trng hp lai hai tnh trng thun v nghch ca Mocgan th F1 cho 100% nhng F2 li cho

-Trng hp 1: Lai phn tch kt qu th cho 1 xm, di : 1 en, ct

-Trng hp 2: Lai phn tch kt qu th cho 41,5% xm, di: 41,5% en, ct: 8,5% xm, ct: 8,5% en, di.

Kt qu trn do u? tm hiu n hm nay thy tr ta cng tm hiu thng qua bi hc 11-lin kt gen v hon v gen (gio vin va vit bng va ni).

Hot ng ca thy v tr


* Hot ng 1: Tm hiu lin kt gen

GV: V sao rui gim l i tng thun li cho vic nghin cu di truyn hc?

GV: Hy nhn xt kt qu TN, v gii thch kt qu .

+S tnh trng so vi quy lut Menen P, F1, Fa?

+Nhn xt v P gi thit cho v F1 (P thun chng v tng phn hay khng, F1 l ng tnh hay phn tnh?)?

+T P v F1 nh vy gi s mi gen qui nh 1 tnh trng em hy cho bit tnh trng tri, ln P? S cp d hp F1?

+Php lai gia F1 vi con thn en cnh ct l php lai g?

+S t hp Fa(nu di truyn theo Menen)?

+Thc t t l Fa trong php lai?

+S di truyn cc tnh trng (mu thn v chiu di cnh: Tnh trng thn xm lun i vi cnh di hay ngn; mu thn en lun i vi cnh di hay ngn)

+T s nghin cu v s t hp, tnh trng thn v cnh lun di truyn cng nhau cho em kt lun g v s di truyn cc tnh trng ny?

HS: Ngin cu sgk, th nghim, kt qu th nghim v lin h bi trc tr li.

Y/c:

+S tnh trng l hai.

+Pt/c tng phn, F1 ng tnh.

+Tnh trng xm>>en; cnh di>>ct.

+F1 d hp hai cp gen

+Php lai l lai phn tch.

+F1 ch cho ra 2 loi giao t.

+F1 d hp 2 cp gen; Fa ch xut hin 2 t hp kiu hnh.

+Tnh trng mu thn v cnh lun di truyn cng nhau: Thn xm vi cnh di; thn en vi cnh ct.

-> Cc gen nm trn cng mt nhim sc th v lin kt hon ton cng nhau.


GV: Yu cu HS ln bng vit s lai th hin KG, KH t P n Fa.

HS: Nghin cu sgk, t duy, tho lun, ln bng vit s lai. HS khc nhn xt, b sung (nu c).


GV: T nhng vn trn em hy khi qut, nhn xt li.

+Quan h v gen v NST.

+Khi nim lin kt gen.

+S nhm gen lin kt so vi s nhm tnh trng, s NST n bi ca loi?



* Hot ng 2: Tm hiu v hon v gen(lin kt khng hon ton)

GV: Tng t phn lin kt gen ta xc nh c F1 lin kt gen v php lai rui F1 vi rui thn en, cnh ct vn l lai phn tch.

+Rui thn en cnh ct vn cho 1 loi giao t?

+Tuy nhin, qui lut hon v gen th em rui ci F1 i lai phn tch?

+Yu cu HS phn tch s liu TN: So snh vi kt qu th nghim lai phn tch ca hin tng phn li c lp v lin kt gen hon ton?

HS: Phi nu c:

+ Khc nhau l em lai phn tch rui ci F1.

+ Kt qu khc vi TN pht hin ra hin tng lin kt gen v hin tng phn li c lp ca Men en.

GV: T kt qu thu c ni ln iu g rui ci F1?

+V giao t?

+T l giao t?

HS: Nghin cu sgk, tho lun nhm, tr li cu hi. Y/c t c

*Rui ci F1 cho 4 loi giao t.

*T l 4 loi l 41,5%:41,5%:8,5%:8,5%.

GV: Ti sao li c hin tng ny?

GV khng nh lun l do: Cc gen qui nh cc tnh trng khc nhau(mu thn, dng cnh) cng nm trn 1 NST v lin kt khng hon ton vi nhau nn khng lun di truyn cng nhau (nm trn 1 NST v lin kt khng hon ton hay cn gi l hon v gen).

GV: Vy c s t bo hc ca hin tng ny l g? Mi cc em vo phn tip theo c s t bo hc-s lai.

GV: c sgk v cho bit v sao li xut nhng loi giao t khng do lin kt hon ton to thnh?

HS: Tho lun nhm tr li.

GV: Ti sao tn s hon v gen khng vt qu 50%?

HS: Tr li -> GV chnh xc ha kin thc: Tn s HVG khng vt qu 50% v:

+ Cc gen trong nhm lin kt c khuynh hng lin kt l ch yu.

+ S trao i cho thng din ra gia 2 trong 4 crmatit ca cp NST tng ng.

+ Khng phi mi t bo sinh dc khi gim phn u din ra trao i cho to ra ti t hp gen.

GV: Vy tn s hon v gen l g-cch tnh tn s hon v gen ra sao? Thy tr ta cng i vo phn 3Tn s hon v gen-cch tnh.

-GV: c sgk v cho bit khi nim tn s hon v gen? ngha ca tn s hon v gen?



GV: Vy cch tnh tn s hon v gen ra sao? c sgk nu cch tnh tn s hon v gen?



* Hot ng 3: Tm hiu ngha ca lin kt gen v hon v gen

GV: Di truyn lin kt gen c ngha g i vi chn ging v tin ha?

HS: c thng tin SGK mc III trang 48 tr li cu hi.

GV: Nhn xt v b sung: Khi nim v ngha ca bn di truyn.

I. Lin kt gen.

Do chng c nhiu c im thun li cho vic nghin cu di truyn nh: Chu trnh sng ngn, nhiu, cc TT biu hin r rng, hay c nhiu th t bin, d nui trn mi trng nhn to, d lai chng vi nhau, b NST lng bi c s lng t (2n = 8) ngoi ra cn c NST khng l d quan st.

1. Th nghim: (i tng: Rui gim).

Pt/c: Xm, di x en, ct.

F1: 100% Xm, di

Pa: c F1 xm, di x Ci en, ct

Fa: 1Xm, di: 1en, ct

2. Gii thch(nhn xt):

T kt qu ta thy

- Pt/c tng phn( F1 ng tnh v d hp 2 cp gen.

-F1 cho thy thn xm, cnh di -> thn xm, cnh di l tri so vi thn en, cnh ct.

-Trong php lai phn tch con ci thn en, cnh ct ch cho ra 1 loi giao t.

- F1 d hp 2 cp gen nhng Fa ch cho 2 kiu hnh vi t l 1 : 1 = 2 t hp ( F1 ch cho 2 loi giao t vi t l ngang nhau (khng phi l 4 loi nh quy lut Menen).

-Mt khc cch tnh trng thn xm lun i vi cnh di, thn en lun i vi cnh ct.

-> Cc gen qui nh cc tnh trng khc nhau(mu thn, dng cnh) cng nm trn 1 NST v di truyn cng nhau (nm trn 1 NST v lin kt hon ton hay cn gi l lin kt gen).

3. S lai.

4. Kt lun:

-Nhim sc th c cu to bi ADN+protin. Trn mi phn t ADN c rt nhiu gen nn trn mi NST cng cha nhiu gen.

-Hin tng cc gen trn cng nm trn 1 NST di truyn cng nhau, to thnh nhm gen lin kt.

- S nhm gen lin kt mi loi bng s nhm tnh trng lin kt v bng s b NST n bi (n) ca loi .

-Mi gen chim mt v tr xc nh trn NST (ADN) c gi l locut gen.

II. Hon v gen.

1. Th nghim ca Moocgan v hin tng hon v gen.

a. Th nghim

Pt/c: Xm, di x en, ct.

F1: 100% Xm, di

Pa: Ci F1 xm, di x c en, ct

Fa: 41,5% xm, di: 41,5% en, ct: 8,5% xm, ct: 8,5% en, di.

b. Gii thch (nhn xt):

T kt qu ta thy

- Pt/c tng phn ( F1 ng tnh v d hp 2 cp gen.

-F1 cho thy thn xm, cnh di -> thn xm, cnh di l tri so vi thn en, cnh ct.

-Trong php lai phn tch con ci thn en, cnh ct ch cho ra 1 loi giao t.

- F1 d hp 2 cp gen nhng Fa ch cho 2 kiu hnh vi t l 41,5%:41,5%:8,5%:8,5% ( F1 cho ra 4 loi giao t vi t l khng bng nhau (khng phi l 4 loi giao t nh nhau quy lut Menen, cng khng phi nh lin kt hon ton th nghim 1).

-> Cc gen qui nh cc tnh trng khc nhau(mu thn, dng cnh) cng nm trn 1 NST v lin kt khng hon ton vi nhau nn khng lun di truyn cng nhau (nm trn 1 NST v lin kt khng hon ton hay cn gi l hon v gen).

2. C s t bo hc-s lai.

a. C s t bo hc.

-Cc gen tng ng trn cng 1 cp NST tng ng c th i ch cho nhau do s tip hp v trao i cho gia cc crmatic gy nn hin tng hon v gen.

-Hin tng tip hp v trao i cho: Ch xy ra mt s t bo, k u 1 ca gim phn.

b. S lai (sgk).

3. Tn s hon v gen-cch tnh.

a. Tn s hon v gen.

-Tn s hon v(f): L thc o khong cch tng i gia cc gen.

Phn nh khong cch tng i gia 2 gen khng alen trn cng mt NST. Khong cch cng ln th lc lin kt cng nh v tn s hon v gen cng cao.

-Tn s hon v gen khng vt qu 50%(do tip hp v trao i cho ch xy ra mt s t bo).

-Da vo tn s hon v gen lp bn di truyn (bn gen).

b. Cch tnh.

-Cch tnh:

+T l % s c th c ti t hp(% cc giao t mang gen hon v).

+Tn s hon v gen = s c th c gen hon v/ tng s c th nghin cu.

Ch : php lai phn tch bng tng % s c th c t l thp hoc bng tng s % cc loi giao t chim t l thp.

III. ngha ca hin tng lin kt gen v hon v gen.

1. ngha ca lin kt gen

-Lin kt hon ton hn ch s xut hin bin d t hp, duy tr s n nh ca loi, gi cn bng h sinh thi.

-Chn ging: Gip to ra ging mang nhiu c im qu lun i cng nhau.

2. ngha ca hon v gen

-Hon v gen lm tng bin d t hp to a dng di truyn.

-Chn ging: Li dng hon v chuyn cc gen qu vo cng mt NST to nhm gen lin kt qu.

-Gip cc nh khoa hc lp c bn di truyn(bn gen) thng qua tn s hon v gen (thng qua khong cch gen).

VI. Cng c

- C s t bo hc ca lin kt hon ton v khng hon ton, cng thc tnh tn s HVG?

- ngha ca di truyn lin kt v l thuyt v thc tin

VII. Dn d, bi tp v nh

- n tp l thuyt tr li cu 1, 2, 3, 4 cui bi trong SGK trang 51.

- c mc Em c bit, n li s di truyn lin kt vi gii tnh hc lp 9.


...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tit (TPPCT): 12

Chng trnh: C bn

Ngy son: 14.09.2013

Lp dy: 12A5,6

BI 12. DI TRUYN LIN KT VI GII TNH V DI TRUYN NGOI NHN

I. Mc tiu bi hc

1. Kin thc

- Nu c c im cu to v chc nng ca cp NST XY.

- Nu c bn cht ca s di truyn lin kt vi gii tnh: S di truyn ca gen trn NST X, trn NST Y. Nu c ngha ca di truyn lin kt vi gii tnh.

- Nu c c im di truyn ca gen ngoi nhn, phng php xc inh tnh trng do gen ngoi nhn qui nh.

2. K nng

Quan st v phn tch knh hnh, phn tch kt qu TN.

3. Thi

Yu thch khoa hc, thch cc hc tp.

II. Trng tm bi hc:

c im DT lin kt vi gii tnh v DT ngoi nhn.

III. Phng php dy hc



1. Gio vin:

-Son gio n

-SGK, hnh 12.1, 12.2.

2. Hc sinh:

SGK, c trc bi nh.

V. Tin trnh t chc tit hc.

1. n nh t chc lp:


2. Kim tra bi c:

- C s t bo hc ca hin tng HVG? Tn s HVG ph thuc vo iu g?

- iu kin i vi cc gen c th xy ra hin tng lin kt gen hay hon v gen?

3. Bi mi:

Hot ng ca thy v tr


* Hot ng 1: Tm hiu v di truyn lin kt vi gii tnh.

GV: Nu nhng im khc nhau c bn gia NST thng v NST gii tnh?

HS: Ti hin li kin thc hc lp 9 kt hp thng tin SGK mc I trang 50 tr li cu hi.

+ NST thng: Lun tn ti thnh tng cp tng ng. S cp NST ln hn 1. Ch cha cc gen qui nh TT thng.

GV lu cho HS:

+ Trong t bo sinh dng cp NST gii tnh hin din bn cnh NST thng trnh s nhn thc khng ng l NST gii tnh ch tn ti trong t bo sinh dc.

+ Cp NST gii tnh XY khi tip hp trong gim phn, cc on m NST X v Y bt cp (tip hp) vi nhau c coi l tng ng, trn on ny cc gen tn ti thnh cp tng ng. Phn cn li ca NST X v Y khng bt cp vi nhau, do gen trn X khng c gen tng ng trn Y hoc ngc li, gen trn Y khng c gen tng ng trn X.

GV: Yu cu HS phn tch s 12.2 trang 51 SGK gii p lnh trong SGK.

+ C nhn xt g v s khc nhau php lai thun v php lai nghch?

+ Gii thch s di truyn mu mt rui gim?

HS: trao i nhm, kt hp nghin cu thng tin mc 2 trang 51 SGK tr li.


KL1: T l phn li kiu hnh khc nhau(khng ng u) hai gii khi tin hnh lai thun v lai nghch. Mt tnh trng thy ch xut hin mt gii, gii cn li xut hin t hoc khng xut hin.

KL2: Cc gen quy nh cc tnh trng nm trn NST X v khng c alen tng ng trn Y nn c th c c 1 alen ln hay tri biu hin ra kiu hnh.

GV lu : ngi cc bnh m mu, mu kh ng do cc gen ln nm trn NST X gy ra c di truyn tng t nh gen quy nh mu mt rui gim.

GV cho cng thc lai:

P: XX x XYa

G: X X, Ya

F1: XX; XYa

T s cng thc lai trn hy rt ra nhn xt v tnh qui lut ca gen trn Y?

GV: ngha ca di truyn lin kt gii tnh i vi thc tin sn xut?


*Hot ng 2: Tm hiu di truyn ngoi nhn.

GV: Em hy c sgk v tm tt li th nghim ca Coren (php lai thun v lai nghch)

+Nhn xt kt qu kiu hnh F1 trong php lai thun v lai nghch (so vi b m), c c im g khc vi lai thun nghch quy lut di truyn lin kt gii tnh, phn li c lp ca Menen?

+T rt ra kt lun g v tnh trng di truyn?


Y/c:

Con lun ging m, l c im khc cc quy lut di truyn khc

GV: Khng nh l hin tng di truyn theo dng m (con lung ging m)

c ggk v gii thch v bn cht ca hin tng ny l g?



I. DI TRUYN LIN KT VI GII TNH.

1. Nhim sc th gii tnh v c ch t bo hc xc nh gii tnh bng NST.

a. NST gii tnh:

- NST gii tnh l loi NST c cha gen qui nh gii tnh v cc gen khc.

- Mi NST gii tnh c 2 on:

+ on khng tng ng cha cc gen c trng cho tng NST.

+ on tng ng cha cc lct gen ging nhau.

b. Mt s c ch t bo hc xc nh gii tnh bng NST.

- Kiu XX v XY:

+ ngi, ng vt c v, rui gim, cy gai, cy chua me: con ci XX, con c XY.

+ chim, ch nhi, b st, bm:

con ci XY, con c XX.

- Kiu XX v XO:

+ chu chu, rp, b xt: con ci XX, con c XO.

+ B nhy: con ci XO, con c XX.

2. Di truyn lin kt vi gii tnh:

-Di truyn lin kt vi gii tnh: L s di truyn tnh trng do gen trn nhim sc th gii tnh quy nh.

-Mt tnh trng c gi l di truyn lin kt vi gii tnh khi s di truyn ca n lun gn vi NST gii tnh.

a. Gen trn NST X.

- Th nghim: SGK.

- Gii thch nguyn nhn:

+ Gen qui nh tnh trng mu mt ch c trn NST X m khng c trn NST Y.

+ C th c XY ch cn 1 alen mn trn X biu hin ra kiu hnh

- S lai: SGK

- Kt lun: Gen trn NST X di truyn theo qui lut di truyn cho: ng ngoi(P) ( con gi(F1) ( Chu trai(F2).

Tnh trng ch yu biu hin con trai, con gi biu hin t.

b. Gen trn NST Y.

- Thng NST Y cc loi cha t gen.

- Tnh trng do gen on khng tng ng trn NST Y qui nh ch c biu 1 gii cha NST Y.

- Gen nm trn NST Y di truyn thng.

c. ngha ca di truyn lin kt gii tnh.

- Trong thc tin sn xut ngi ta da vo nhng TT lin kt vi gii tnh sm phn bit c ci, iu chnh t l c ci theo mc tiu sn xut.

- VD: SGK.

II. DI TRUYN NGOI NHN.

- Th nghim ca Coren 1909 vi 2 php lai thun nghch trn i tng cy hoa phn.

- Nhn xt: Kt qu ca 2 php lai thun nghch l khc nhau, F1 c KH ging m.

- Gii thch: Khi th tinh, giao t c ch truyn nhn m hu nh khng truyn TBC cho trng nn cc gen nm trong TBC (trong ti th hoc trong lc lp) ch c m truyn cho con qua TBC ca trng.

- Kt lun: Tnh trng DT ngoi nhn di truyn theo dng m(khng theo QLDT)

VI. Cng c:

C s t bo hc ca qui lut di truyn lin kt vi gii tnh ca 2 trng hp gen nm trn X v gen nm trn Y?

VII. Dn d

- Lm bi tp 2 trang 54 SGK.

- c trc bi 13.


...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tit (TPPCT): 13

Chng trnh: C bn

Ngy son: 03.09.2012

Lp dy: 12A7,8,9

BI 13. NH HNG CA MI TRNG LN S BIU HIN CA GEN.

I. Mc tiu bi hc.

Sau khi hc xong bi hc th hc sinh phi t c

1. Kin thc:

Hc sinh phi hiu bit su sc v trnh by, phn tch c

-mi quan h gia kiu gen, mi trng, kiu hnh.

-nh hng ca mi trng trong v ngoi n s biu hin ca gen.

-Mi quan h ca kiu gen, mi trng v kiu hnh thng qua v d.

-khi nim v nhng tnh cht ca thng bin.

-khi nim mc phn ng, vai tr ca kiu gen v mi trng i vi nng sut ca vt nui v cy trng.

2. K nng:

-Quan st v phn tch knh hnh, pht trin t duy lgic v lm vic c lp, nhm kt lun vn .

-Hnh thnh cho hc sinh cch suy lun khoa hc, lp lun cc vn cht ch, cch nghin cus khoa hc theo phng php u vit ca Menen l i t thc t -> suy lun khoa hc -> t duy tru tng.

3. Thi :

Yu thch b mn, thch tm hiu, khm ph cc quy lut biu hin tnh trng.

II. Trng tm bi hc:

Mi quan h KG, MT v KH.

III. Phng php ging dy:

Trc quan, vn p, tho lun hnh thnh nn kin thc cho hc sinh.

IV. Chun b.

1. Gio vin:

Son gio n, sgk, tranh nh lin quan.

2. Hc sinh:

SGK, c trc bi nh.

V. Tin trnh t chc dy - hc.

1. n nh t chc lp hc(1):


2. Kim tra bi c:

Cu 1: Nu mt vi c im ca gen trn NST X,Y, s di truyn ca gen trn NST gii tnh X v gen trn NST gii tnh Y.

Cu 2: Gen nm ngoi nhn l gen nm u(bo quan no, bo quan nm u) ca t bo? Nu c im di truyn ca gen ngoi nhn?

Cu 3: So snh du hiu nhn bit quy lut lin kt vi gii tnh X, Y vi quy lut di truyn ngoi nhn: S ging nhau v khc nhau im no?

3. Bi mi:

M bi: T xa n nay ng cha ta vn c cu nht nc nh phn, tam cn t ging? Vy nc, phn, cn l g m quan trng nh vy? Ging y l g? Bn cht cu ni ny l g? tr li cho vn thy va a ra th thy tr ta hy i vo ni dung bi hc hm nay nh hng ca mi trng ln s biu hin ca gen

Hot ng ca thy v tr


* Hot ng 1: Mi quan h gia gen v tnh trng.

GV nu vn : Tnh trng trn c th sinh vt l do gen qui nh c hon ton ng hay khng? Mi quan h gia gen v tnh trng c th hin nh th no?

HS: c mc I trong SGK v tho lun nhm a ra kt lun.

GV: Nhn xt v b sung.

Hot ng 2: S tng tc gia kiu gen v mi trng.

GV: Ti sao cng mt kiu gen ca th li c mu lng khc nhau th

*Ti v tr u mt c th nh tai, bn chn, ui, mm, ... c lng mu en?

* nhng v tr khc ca thn lng trng mut?

HS: Nghin cu thng tin SGK, tho lun v tr li.

GV: Chnh xc ha kin thc.

Theo em nhit cao nh hng n s biu hin ca gen nh th no?

Hy tm thm cc v d v mc biu hin ca cc kiu gen ph thuc vo iu kin mi trng.

* Hot ng 3: Mc phn ng ca kiu gen.

HS: c mc III SGK v tho lun v s hnh v mi quan h gia mt KG vi cc mi trng khc nhau trong s hnh thnh cc KH khc nhau.

GV: Mc phn ng l g? Tm mt hin tng thc t trong t nhin minh ha.

+ Mc phn ng c chia thnh my loi? c im ca tng loi?

+ Tnh trng cht lng v tnh trng s lng, thng th loi no c mc phn ng rng hn? Hy chng minh iu ?

HS: Nghin cu thng tin sgk, tho lun v tr li cc cu hi.

GV: Nhn xt v b sung hon thin kin thc.

GV: C th xc nh r dng mc phn ng ca mt KG hay khng?

HS: Nghin cu thng tin SGK, tr li.

GV lin h: Trong sn xut, chn nui mun nng cao nng sut thc cn phi lm g?

(mi quan h gia yu t ging, k thut canh tc v nng sut thu c).

GV: Th no l s mm do v KH?

Hnh v 13 th hin iu g?

HS: Mc phn ng ca 2 KG khc nhau trong cng mt iu kin mi trng.

GV: Vy mc mm do ca KH ph thuc vo yu t no? (kiu gen) S mm do v KH ca mi KG c ngha g i vi chnh bn thn sinh vt? T nhng phn tch trn hy nu nhng tnh cht v c im ca s mm do KH ca sinh vt?

HS: Nghin cu thng tin SGK, tho lun nhm v tr li cu hi.

Ti sao cc nh khioa hc li khuyn nng dn khng nn ch trng mt ging la duy nht (cho d l ging la c nng sut cao) trn mt din tch rng trong mt v?

I. Mi quan h gia gen v tnh trng.

- Mi quan h gia gen v tnh trng:

Gen(ADN) ( mARN ( Plipeptit ( prtin ( tnh trng.

-> Gen quy nh tnh trng (kiu hnh)

- S biu hin ca gen qua nhiu bc nn chu s chi phi ca nhiu yu t mi trng (trong,ngoi) c th.

II. S tng tc gia kiu gen v mi trng.

- Cc yu t mi trng c th nh hng n s biu hin ca kiu gen.

-Kiu hnh l kt qu ca s tng tc gia kiu gen vi mi trng c th.

V d 1: Ging th Himalaya

-c im:

+Cc im u mt ca c th nh: Tai, mm, ui, bn chn c lng mu en.

+Thn th mu trng.

khc nhau.

-Gi thit: Cc t bo u mt c th c nhit thp hn nhit cc t bo phn thn nn chng c kh nng tng hp sc t melanin (hnh thnh mu en)

Cc t bo vng thn c nhit cao hn nn cc gen ca chng li khng biu hin (khng tng hp c Melanin) nn lng mu trng

-Chng minh: Co phn lng trng trn lng ca th v buc mt cc nc .

Kt qu: Lng mc ln ti vng lng co v buc l lng en.

KL: Gi thit ng

V d 2: Cc cy hoa cm t cu d c cng mt kiu gen nhng mu hoa c th biu hin cc dng trung gian khc nhau gia tm v tu thuc vo pH ca t. Trong trng hp ny cc cy tuy c cng kiu gen nhng mc biu hin ra kiu hnh cc cy l khc nhau.

V d 3: ngi bnh phninkt niu do mt gen ln nm trn NST thng quy nh. Bnh ny do ri lon chuyn ho axit amin phninalanin thnh tiroxin.

Nguyn nhn: Do gen t bin mt chc nng xc tc s chuyn ho phninalanin thnh tirxin

Hu qu: Phninalanin khng c chuyn ho thnh tirxin nn b ng ln no u c t bo thn kinh, bnh nhn b thiu nng tr tu, mt tr nh.

Cha tr: Pht hin sm v c ch n king hp l (phninalanin l axit amin khng thay th nn khng loi c khi khu phn n)

KL: Cng mt kiu gen khng c kh nng chuyn ho pheninalanin thnh tizoxin nhng sng trong cc mi trng khc nhau th s cho kiu hnh khc nhau(b bnh nng hay nh)

- Mt s v d:

+Con tc k hoa; cy rau mac; tc xon; ; tnh lng nhng ca con ngi; hoa cm t cu; hoa lin hnh; tr thng minh; s ung th da tng do thay i mi trng; mu da ca con ngi khi thay i mi trng tr nn en hay trng; phninkt niu.

III. Mc phn ng ca kiu gen.

1. Khi nim:

-Khi nim: Tp hp cc kiu hnh ca cng mt kiu gen tng ng vi cc mi trng khc nhau l mc phn ng ca mt KG.

KG + MT -> KH

Khng c mt gen hot ng ring r m hot ng trong t bo v tc ng qua li vi nhau, vi mi trng.

-VD: Con tc k hoa:

+Trn l cy: Da c hoa vn mu xanh ca l.

+Trn : Da c mu hoa ca ru .

+Trn thn cy: Da c mu hoa nu.

Tp hp cc kiu hnh trn ca mt con tc k (mt KG) tng ng vi cc ch mi trng c gi l mc phn ng kiu gen ca con tc k.

- Phn loi mc phn ng kiu gen: Gm hai loi:

+ Mc phn ng rng: thng l nhng tnh trng v s lng(tnh trng a gen) nh: nng sut sa, khi lng, tc sinh trng, sn lng trng, sa.

Sinh vt c mc phn ng rng th kh nng phn b s rng, thch nghi cao hn cc loi khc.

+ Mc phn ng hp: l nhng tnh trng cht lng.

ngha ca mc phn ng vi sinh vt: Sinh vt cng c mc phn ng rng cng thch nghi rng vi mi trng, kh nng phn b rng, sinh vt cng c mc phn ng hp cng km thch nghi

2. Phng php nghin cu mc phn ng ca kiu gen.

- To ra cc c th sinh vt c cng mt KG.

a vo cc mi trng khc nhau nghin cu c im biu hin (mc phn ng gen vi mi trng) ca tnh trng trong cc mi trng.

-Thng d p dng vi thc vt, vi sinh vt.

- i vi cy sinh sn sinh dng ct cnh ng lot ca cng mt cy em trng nhng iu kin mi trng khc nhau v theo di c im ca chng.

- ngha thc tin ca vic nghin cu mc phn ng: Tm c kiu hnh mong mun t kiu gen, c bin php chm sc thch hp.

KL: Ging tt + k thut tt -> nng sut cao.

Ty vo iu kin ging v mi trng c th tin hnh ci tin ging hay mi trng cho nng sut cao.

3. S mm do kiu hnh (thng bin):

- Khi nim: Hin tng mt kiu gen c th thay i kiu hnh trc nhng iu kin mi trng khc nhau c gi l s mm do kiu hnh(thng bin).

-c im:

+Mc mm do ca kiu hnh ph thuc vo kiu gen.

+Mi kiu gen ch c th iu chnh kiu hnh ca mnh trong mt phm vi nht nh.

- ngha: S mm do kiu gip sinh vt thch nghi vi nhng thay i ca mi trng(do s t iu chnh v sinh l gip sinh vt thch nghi vi mi trng).

4. Phn bit gia thng bin v t bin:

Cc vn

THNG BIN

T BIN

V d

- Cy bng rng l vo ma ng

Bnh bch tng

Bn cht khi nim

Lm bin i kiu hnh, khng lm bin i kiu gen.

Lm bin i kiu gen -> bin i kiu hnh.

Nguyn nhn

Do cc nhn t gy t bin

Do mi trng tc ng

c im

( Khng di truyn c.

( Xut hin ng lot, nh

hng

( Di truyn c.

( Xut hin ring l, v hng

ngha

C li, gip sinh vt thch nghi vi mi trng, c ngha gin tip vi tin ha v chn ging.

a s c hi nhng l ngun nguyn liu cho tin ha v chn ging.

.

VI. nh gi-Cng c

c kt lun trong SGK.

- ngha ca ca s mm do KH i vi thc tin sn xut?

VII. Dn d-bi tp v nh

-V nh hc bi theo sgk

- n tp l thuyt da vo cu 1, 2, 3, v 4 cui bi trong SGK.

- c mc Em c bit trang 72.


.........................................................................................................................................................................................................

THAM KHO: NH HNG CA MI TRNG LN S BIU HIN CA GEN

B m khng truyn t cho con nhng tnh trng c sn m truyn cho con mt kiu gen

Kiu gen quy nh kh nng phn ng ca c th trc

- Mc mm do v kh ph thuc vo kg.

- Mi kiu gen ch c th iu chnh kiu hnh ca mnh trong 1 phm vi nht nh.

- Mc phn ng do gen quy nh, trong cng 1 KG mi gen c mc phn ng ring

- Do s t iu chnh v sinh l gip sinh vt thch nghi vi nhng thay i ca mi trng.

- Mc mm do v kiu hnh ph thuc vo kiu gen.


Ket luan :

- Bo me khong truyen at cho con nhng tnh trang a co san ma ch truyen mot kieu gen.

- Kieu gen quy nh kha nang phan ng cua c the trc moi trng .

- Moi trng quy nh kieu hnh cu the trong gii han mc phan ng do kieu gen quy nh.

- Kieu hnh la ket qua cua s tac ong gia kieu gen va moi trng .

- Thng bien la nhng bien oi ve kieu hnh cua cung 1 kieu gen c phat sinh trong qua trnh phat trien ca the di anh hng cua ieu kien moi trng.

- Nguyen nhan: Do tac ong trc tiep cua moi trng song.

- Tnh chat:

+ Xay ra ong loat, nh hng, co the xac nh c.

+ Khong lam bien oi kieu di truyen nen khong di truyen cho the he sau.

- Hau qua: Tao ra s khac biet gia cac ca the trong loai.

- Y ngha: Giup sinh vat bien oi va thch nghi kp thi vi nhng thay oi cua moi trng

1. Khai niem :

- Mc phan ng la gii han cua thng bien cua cung 1 kieu gen trc nhng ieu kien moi trng khac nhau.

-V du :Lua Tran Chau lun: 100ta/ha/vu

2. ac iem :

- Mc phan ng do gen quy nh trong cung 1 kieu gen , moi gen co mot mc phan ng rieng .

- Mc phan ng thay oi theo tng loai tnh trang .

- Mot so tnh trang sinh vat co mc phan ng rong hoac hep . Mc phan ng cang rong , sinh vat cang de thch nghi .

- Di truyen c v do kieu gen quy nh .

3. Y ngha :

Giong ( k thuat ( nang suat

- ay manh cong tac giong : chon , cai tao , lai giong .

- Tang cng cac bien phap k thuat : X l, cham soc, phong tr benh ...

- Xac nh ung thi gian thu hoach .

2. c im:

-Mc phn ng do gen quy nh, trong cng 1 kiu gen mi gen c mc phn ng ring.

- C 2 loi mc phn ng: mc phn ng rng v mc phn ng hp, mc phn ng cng rng sinh vt cng d thch nghi.

- Di truyn c v do kiu gen quy nh.

- Thay i theo tng loi tnh trng.

4. S mm do v kiu hnh:

- Do s t iu chnh v sinh l gip sinh vt thch nghi vi nhng thay i ca mi trng.

- Mc mm do v kiu hnh ph thuc vo kiu gen.


II. S TNG TC GIA KIU GEN V MI TRNG.

- Kt lun: Kiu hnh l kt qu ca s tng tc gia kiu gen vi mi trng c th.

VD: Con tc k hoa:

- Trn l cy: Da c hoa vn mu xanh ca l.

- Trn : Da c mu hoa ca ru .

- Trn thn cy: Da c mu hoa nu.

I. Mi quan h gia kiu gen kiu hnh v mi trng:

V d: sch gio khoa.

Gen ( ADN) mARN Prtin tnh trng

- Vi cng mt kiu gen nhng trong nhng iu kin mi trng khc nhau cho nhng kiu hnh khc nhau.

B m khng truyn cho con nhng tnh trng hnh thnh sn m truyn cho con mt kiu gen.

- Kiu gen quy nh kh nng phn ng ca c th trc iu kin mi trng.

- Kiu hnh l kt qu ca s tng tc gia kiu gen v mi trng.

- Trong qu trnh biu hin kiu hnh, kiu gen cn chu s tc ng ca nhiu yu t bn trong v bn ngai c th.

- S tc ng ca mi trng ln s biu hin ca gen cn ph thuc vo loi tnh trng.

II. Thng bin:

1. Khi nim:

L nhng bin i kiu hnh ca cng mt kiu gen, pht sinh trong qu trnh pht trin c th di nh hng ca iu kin mi trng, khng lin quan n bin i KG.

2. c im:

- Ch bin i kiu hnh.

- Khng bin i kiu gen.

- Xy ra ng lot theo mt hng xc nh

- Khng di truyn c

- Khng c ngha trong tin ha v chn ging.

- Ch c gi tr thch nghi.

III. Mc phn ng:

1. Khi nim:

- Tp hp cc kiu hnh ca cng 1 KG tng ng vi cc mi trng khc nhau gi l mc phn ng cua 1 KG. (Gii hn thng bin ca kiu gen)

VD:Con tc k hoa

2. c im:

- Mc phn ng do gen quy nh, trong cng 1 KG mi gen c mc phn ng ring.

- C 2 loi mc phn ng: mc phn ng rng v mc phn ng hp, mc phn ng cng rng sinh vt cng d thch nghi.

- Di truyn c v do KG quy nh

- Thay i theo tng loi tnh trng.

Kiu gen quy nh mc phn ng, kh nng v nng sut ca ging. K thut sn xut quy nh nng sut c th ca mt ging.

Nh vy nng cao nng sut cn c k thut chm sc cao ng thi vi vic lm thay i vn gen (ci to ging)

* S mm do v kiu hnh:

* Hin tng mt KG c th thay i KH trc nhng iu kin MT khc nhau gi l s mm do v KH.

- Do s t iu chnh v sinh l gip sv thch nghi vi nhng thay i ca MT

- Mc mm do v kiu hnh ph thuc vo KG.

- Mi KG ch c th iu chnh kiu hnh ca mnh trong 1 phm vi nht nh.

BI 13: NH HNG CA MI TRNG LN S BIU HIN CA GEN

13Cu 22[22BT2008L1]: Pht biu no sau y l sai khi ni v thng bin?

A. Thng bin l loi bin i ng lot theo mt hng xc nh.

B. Thng bin l nhng bin i kiu hnh ca cng mt kiu gen, pht sinh trong qu trnh pht trin c th.

C. Thng bin l loi bin d di truyn qua sinh sn hu tnh.

D. Thng bin l loi bin d khng di truyn qua sinh sn hu tnh.

13Cu 25[BT2008L2]: Nhng bin i kiu hnh ca cng mt kiu gen, pht sinh trong qu trnh pht trin c th di nh hng ca mi trng c gi l

A. t bin.

B. t bin gen.

C. thng bin.

D. t bin nhim sc th.

13Cu 4[4PT-KPB2008L2]: Nhng bin i kiu hnh ca cng mt kiu gen, pht sinh trong qu trnh pht trin c th di nh hng ca mi trng c gi l

A. t bin gen.

B. t bin nhim sc th.

C. thng bin.

D. t bin.

13+..Cu 29[PT-KPB2008L1]: Trng hp no sau y l thch nghi kiu hnh?

A. Con b l c cnh ging l cy.

B. Con tc k hoa nhanh chng thay i mu sc theo nn mi trng.

C. Con b que c thn v cc chi ging ci que.

D. Mt loi su n l c mu xanh lc ngay t khi mi sinh ra.

13Cu 33[33PT-KPB2008L2]: Sau y l mt s c im ca bin d:

(1) L nhng bin i kiu gen.

(2) L nhng bin i di truyn c qua sinh sn.

(3) L nhng bin i ng lot, theo hng xc nh, tng ng vi mi trng.

(4) L nhng bin i t ngt, gin on v mt hoc mt s tnh trng no .

(5) L nhng bin i kiu hnh khng lin quan n s bin i trong kiu gen.

Nhng c im ca thng bin gm:

A. (1), (4).

B. (3), (5).

C. (2), (4).

D. (1), (2).

13Cu 39[39PT-PB2008M153PNCL1]: Pht biu no sau y l sai khi ni v mi quan h gia kiu gen, mi trng v kiu hnh?

A. Kiu hnh ch ph thuc vo kiu gen m khng chu nh hng ca cc yu t mi trng.

B. B m khng truyn cho con nhng tnh trng hnh thnh sn m truyn mt kiu gen.

C. Kiu hnh l kt qu ca s tng tc gia kiu gen v mi trng.

D. Kiu gen qui nh kh nng phn ng ca c th trc mi trng.

13Cu 38[38PT-PB2008PNCM104L2]: Nhng bin i kiu hnh ca cng mt kiu gen, pht sinh trong qu trnh pht trin c th di nh hng ca mi trng c gi l

A. t bin gen.

B. thng bin (s mm do ca kiu hnh).

C. t bin.

D. t bin nhim sc th.

13Cu 5[5BT2009M168]: ng vt, nghin cu mc phn ng ca mt kiu gen no cn to ra cc c th

A. c kiu gen khc nhau.

B. c kiu hnh ging nhau.

C. c kiu hnh khc nhau.

D. c cng kiu gen.

13Cu 2[2PT2009M159PC]: ng vt, nghin cu mc phn ng ca mt kiu gen no cn to ra cc c th

A. c cng kiu gen.

B. c kiu hnh khc nhau.

C. c kiu hnh ging nhau.

D. c kiu gen khc nhau.

13Cu 21[21CD2007M194PC]: cy hoa lin hnh (Primula sinensis), mu sc hoa c quy nh bi mt cp gen. Cy hoa mu thun chng (kiu gen RR) trng nhit

C

o

35

cho hoa mu trng, i sau ca cy hoa mu trng ny trng

C

o

20

th li cho hoa mu ; cn cy hoa mu trng thun chng (rr) trng nhit

C

o

35

hay

C

o

35

u cho hoa mu trng. iu ny chng t cy hoa lin hnh

A. mu hoa ph thuc hon ton vo nhit .

B. mu hoa ph thuc hon ton vo kiu gen.

C. tnh trng mu hoa khng ch do gen qui nh m cn chu nh hng ca nhit mi trng.

D. gen R qui nh hoa mu t bin thnh gen r qui nh hoa mu trng.

13Cu 5[5DH-CD2007PCM152]: Tnh trng s lng thng

A. c mc phn ng hp.

B. do nhiu gen quy nh.

C. t chu nh hng ca mi trng.

D. c h s di truyn cao.

13Cu 6[6H-C2008M253PC]: Pht biu ng khi ni v mc phn ng l:

A. Mc phn ng khng do kiu gen quy nh.

B. Mi gen trong mt kiu gen c mc phn ng ring.

C. Cc gen trong mt kiu gen chc chn s c mc phn ng nh nhau.

D. Tnh trng s lng c mc phn ng hp, tnh trng cht lng c mc phn ng rng.

13+..Cu 34[34H-C2008M253PC]: Pht biu no di y l ng khi ni v h s di truyn?

A. H s di truyn thp chng t tnh trng t chu nh hng ca iu kin ngoi cnh.

B. i vi nhng tnh trng c h s di truyn thp th ch cn chn lc mt ln c hiu qu.

C. H s di truyn cng cao th hiu qu chn lc cng thp.

D. H s di truyn cao ni ln rng tnh trng ph thuc ch yu vo kiu gen.

13Cu 24[24H2009M297PC]: Ging la X khi trng ng bng Bc B cho nng sut 8 tn/ha, vng Trung B cho nng sut 6 tn/ha, ng bng sng Cu Long cho nng sut 10 tn/ha. Nhn xt no sau y l ng?

A. iu kin kh hu, th nhng,... thay i lm cho kiu gen ca ging la X b thay i theo.

B. Ging la X c nhiu mc phn ng khc nhau v tnh trng nng sut.

C. Nng sut thu c ging la X hon ton do mi trng sng quy nh.

D. Tp hp tt c cc kiu hnh thu c v nng sut (6 tn/ha, 8 tn/ha, 10 tn/ha,...) c gi l mc phn ng ca kiu gen quy nh tnh trng nng sut ca ging la X.

13Cu 59[59CD2010M251PNC]: Khi ni v mi quan h gia kiu gen, mi trng v kiu hnh, nhn nh no sau y khng ng?

A. Kiu hnh l kt qu s tng tc gia kiu gen v mi trng.

B. Kiu gen quy nh kh nng phn ng ca c th trc mi trng.

C. B m khng truyn t cho con nhng tnh trng hnh thnh sn m truyn t mt kiu gen.

D. Kiu hnh ca c th ch ph thuc vo kiu gen m khng ph thuc vo mi trng.

Tit (TPPCT): 14

Chng trnh: C bn

Ngy son: 04.09.2012

Lp dy: 12A7,8,9

BI 14. THC HNH LAI GING

I. Mc tiu bi hc.

1. Kin thc

Hc sinh hiu bit su sc v kin thc lai ging

2. K nng

- Pht trin k nng quan st v phn tch mu vt.

- Pht trin c nng lc vn dng l thuyt vo thc tin sn xut v i sng.

- Rn c mt s thao tc lai ging.

3. Thi

Hnh thnh cho hc sinh c thi nghim tc trong sn sut, lm vic

II. Trng tm kin thc

Thc hnh v lai ging thc vt bng th phn

III. Phng php dy hc

Thc nghim theo nhm


1. Gio vin

-Son gio n, dn hc sinh a im thc hnh.

-Cy c chua b m, mnh vn

- Kp, ko, kim mi mc, a knh ng h, bao cch li, nhn, bt ch, bt lng, bng, hp ptri.

2. Hc sinh

-Hc bi nh, chun b cc dng c cn thit, xem trc bi nh v t tin hnh thc hnh trc nh xem kt qu, nhn xt v tho lun.

-Chun b cy b m.

+Chn ging: chn nhiu cy khc nhau r rng v hnh dng hoc mu sc qu c th d dng phn bit bng mt thng.

+Gieo ht nhng cy dng lm b trc nhng cy dng lm m t 8 n 10 ngy.

+Khi cy b ra hoa th ta bt hoa, ngt b qu non, tp trung ly phn c tt.

+Khi cy m c 9 l th bm ngn, ch 2 cnh (3 chm hoa/cnh, 3-5 qu/chm).

V. Tin trnh t chc dy hc

GV dng tranh v th phn nhn to u H Lan, yu cu HS quan st v m t qu trnh th phn nhn to u H Lan. Sau GV hon thin vn nu ra v vo bi mi.

Hot ng ca thy v tr

Ni dung kin thc

Hot ng 1: Lai ging thc vt.

GV: Ti sao li phi gieo ht cy lm b trc nhng cy lm m?

+ Mc ch ca vic ngt b nhng chm hoa v qu non trn cy b, bm ngn v ngt cnh, ta hoa trn cy m?

GV hng dn HS thc hin thao tc kh c trn cy m.

+ Ti sao cn phi kh nh trn cy m?

GV thc hin mu: K thut chn nh hoa kh, cc thao tc khi kh nh.

HS: Tin hnh cc bc th nghim theo hng dn ca GV.

GV: Mc ch ca vic dng bao cch li sau khi kh nh?

GV hng dn chn hoa trn cy m th phn.

GV: thc hin cc thao tc mu.

- Khng chn nhng hoa u nhy kh, mu xanh nht ngha l hoa cn non, u nhy mu nu v bt u ho th phn khng c kt qu.

- C th thay bt lng bng nhng chic lng g.

* Hot ng 2: Vit thu hoch.

GV: hng dn HS phng php thu hoch v ct gi ht lai.

HS: Tho lun nhm, thng nht kin, trnh by vo bng thu hoch.

GV: Nhn xt kt qu v b sung.

I. Lai ging thc vt.

1. Cch tin hnh.

* Kh nh trn cy m:

- Chn nhng hoa cn n c mu vng nht kh nh (hoa cha t th phn).

(dng kim mi mc tch mt bao phn ra nu phn cn l cht trng sa hay ht mu xanh th c. Nu phn l ht mu trng th khng c).

- Dng ngn tr v ngn ci ca tay tri gi ly n hoa.

- Tay phi dng kp tch bao hoa ra, ta tng nh mt, cn lm nh tay, trnh bu nhy v u nhy b thng tn.

- Trn mi chm chn ly 4 n 6 hoa cng lc v l nhng hoa mp kh nh, ct ta b nhng hoa khc.

- Bao cc hoa kh nh bng bao cch li.

* Th phn:

- Chn nhng hoa n xe, u nhy to mu xanh thm, c dch nhn.

- Thu ht phn trn cy b: Chn hoa va n, cnh hoa v bao phn vng ti, khi chn ht phn chn trn v trng.

- Dng kp ngt nh b vo a ng h.

- Dng bt lng ch nh ln cc bao phn ht phn bung ra.

- Dng bt lng chm ht phn cy b ln u nhy hoa cy m kh nh

- Bao chm hoa th phn bng ti cch li, buc nhn, ghi ngy v cng thc lai.

II. Thu hoch

- HS phi tm tt cc bc lai ging v nhng iu cn ch khi chn hoa cng vi cc thao tc khi giao phn.

- V s lc m t cc thao tc giao phn.

VI. Cng c

- GV nhn xt nh gi c th cc nhm thc hnh v:

+ K nng thao tc lai ging.

+ Sn phm thc hnh.

- GV tm tt v cc thao tc lai ging v nhc HS ghi vo v thc hnh.

VII. Dn d

- Hon thnh bi thu hoch.

- Lm bi tp ca bi n tp chng I, II


...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tit (TPPCT): 15

Chng trnh: C bn

Ngy son: 05.09.2012

Lp dy: 12A7,8,9

BI 15. BI TP CHNG I - II

I. Mc tiu bi hc

1. Kin thc

Khc su kin thc v c s vt cht - c ch di truyn v bin d cng cc quy lut di truyn.

2. K nng

- Bit cch ng dng ton xc sut vo gii cc bi tp di truyn.

- Thng qua vic phn tch kt qu lai: Bit cch nhn bit c cc hin tng tng tc gen; phn bit c phn li c lp vi lin kt - hon v gen; nhn bit c gen nm trn NST thng, NST gii tnh hay gen ngoi nhn.

- Rn k nng vn dng l thuyt gii cc bi tp di truyn.

3. Thi

Yu thch b mn, thch tm hiu, khm ph, gii cc bi ton sinh hc.

II. Trng tm bi hc

Mi quan h gia cc qui lut di truyn chi phi 1 cp v nhiu cp TT.

III. Phng php dy hc



- Hnh nh v cu trc ADN theo nguyn tc b sung, c ch phin m, gii m ...

- My tnh, my chiu, phiu hc tp hoc bng ph.

V. Tin trnh t chc hot ng dy-hc

1. n nh t chc lp

2. Kim tra bi c: Lng ghp vo bi ging.

3. Bi mi

A. Phng php gii bi tp di truyn (chng II)

a. Cch gii bi tp lai mt cp tnh trng:

Php lai mt cp TT cp ti cc qui lut di truyn: Phn li, tri khng hon ton, tng tc gen khng alen, tc ng cng gp, di truyn lin kt gii tnh.

* Xc nh t l KG, KH F1 hay F2.

bi cho bit TT l tri, ln hay trung gian hoc gen qui nh TT (gen a hiu, tng tc gia cc gen khng alen, TT a gen...) v KH ca P. Cn c vo yu cu ca (xc nh F1 hay F2), ta suy nhanh ra KG ca P. T vit s lai t P n F1 hoc F2 xc nh t l KG v KH ca F1 hay F2.

V d t l KH 3:1 (tri hon ton), 1:1 (lai phn tch), 1:2:1 (tri khng hon ton), 9:7 (tng tc gen khng alen)...

* Xc nh KG, KH ca P:

bi cho bit s lng hay t l cc KH F1 hoc F2. Cn c vo KH hay t l ca n ta nhanh chng suy ra KG v KH (nu bi cha cho).

V d: Nu F1 c t l KH 3:1 th P u d hp t, hay 1:1 th mt bn P l th d hp, bn cn li l th ng hp ln, nu F2 c tng t l KH bng 16 v ty tng t l KH m xc nh kiu tng tc gen khng alen c th.

b. Cch gii bi tp lai nhiu cp tnh trng:

Php lai hai hay nhiu cp TT cp ti cc qui lut di truyn: Phn li c lp, di truyn lin kt hon ton v khng hon ton.

* Xc nh t l KG, KH F1 hay F2.

bi cho qui lut di truyn ca tng cp TT v cc gen chi phi cc cp TT nm trn cng mt NST hoc trn cc NST khc nhau. Da vo d kin cho ta vit s lai t P n F1 hoc F2 xc nh t l KG v KH F1 hoc F2.

* Xc nh KG, KH ca P:

bi cho bit s lng c th hoc t l cc KH F1 hay F2. Trc ht phi xc nh qui lut di truyn chi phi tng cp TT, t suy ra kiu gen P hoc F1 ca cp TT. Cn c vo t l KH thu c ca php lai xc nh qui lut di truyn chi phi cc TT:

- Nu t l mi KH bng tch xc sut ca cc TT hp thnh n th cc TT b chi phi bi qui lut phn li c lp.

- Nu t l KH l 3:1 hoc 1:2:1 th cc cp TT di truyn lin kt hon ton.

- Nu t l KH khng ng vi 2 trng hp trn th cc cp tnh trng di truyn lin kt khng hon ton.

B. Gi p n bi tp chng I trang 64:

1/65:

a) Mch khun3 TAT GGG XAT GTA ATG GGX 5

Mch b sung 5 ATA XXX GTA XAT TAX XXG 3

mARN 5 AUA XXX GUA XAU UAX XXG3

b) C 18/3 = 6 codon/mARN.

c) Cc b ba i m ca tARN i vi mi codon: UAU GGG XAU GUA AUG GGX.

2/65:

T bng m di truyn

a) Cc codon GGU GGX GGA GGG trong mARN u m ha glixin.

b) C 2 codon m ha lizin:

- Cc codon/mARN: AAA, AAG

- Cc cm i m/tARN: UUU, UUX

c) Coon AAG/mARN c dch m th lizin c b sung vo chui polipeptit.

3/65:

on chui polipeptit Arg Gly Ser Phe Val Asp Arg

mARN 5 AGG GGU UXX UUX GUX GAU XGG 3

ADN: - Mch khun 3 TXX XXA AGG AAG XAG XTA GXX 5

- Mch b sung 5 AGG GGT TXX TTX GTX GAT XGG 3

4/65:

a. Bn c on cn cho vic t cc aa Val Trp Lys Pro vo chui polipeptit c tng hp.

b. Trnh t cc nucleotit trn mARN l GUU UUG AAG XXA

5/65:

a. mARN: 5 .... XAU AAG AAU XUU GX... 3

mch m gc: 3 .... GTA TTX TTA GAA XG... 5

b. His Lys Asn Leu

c. 5 XAG* AAG AAU XUU GX 3

Gln - Lys - Asn - Leu

d. 5 ... XAU G*AA GAA UXU UGX ... 3

His - Glu - Glu - Ser - Cys

e. Trn c s nhng thng tin c v d, loi t bin thm mt nucleotit trong ADN c nh hng ln hn ln do protein do dch m, v c l t bin thay th U bng G* c on th nht XAU -> XAG*, nn ch nh hng ti 1 aa m n m ha (ngha l c on m ha His thnh c on m ha Glu), cn d l t bin thm 1 nucleotit vo u c on th 2, nn t v tr ny, khung c dch i mt nucleotit nn nh hng (lm thay i) tt c cc c on t v tr thm v tt c cc aa t cng thay i.

6/65: Theo ra, 2n = 10 -> n = 5. S lng th ba ti a l 5 khng tnh n trng hp th ba kp.

7/65: Cy th ba cp NST s 2 l 2n+1, cy lng bi bnh thng l 2n.

P: m 2n+1 x b 2n

Gp: n, n+1 n

F1 2n: 2n+1

Nh vy, c 2 loi cy con, mi loi chim 50%, tc l 50% s cy con l th ba (2n+1) v 50% s cy con l lng bi bnh thng (2n).

9/66:

b. im khc nhau gia chui rng v chui nh:

c im

Chui rng

Chui nh

Lng ADN

Tng hp cht HC

T bo

C quan sinh dng

Pht trin

Kh nng sinh giao t

Bnh thng

Bnh thng

Bnh thng

Bnh thng

Bnh thng

Bnh thng -> c ht

Cao

Mnh

To

To

Khe

Khng c kh nng sinh GT bnh thng nn khng ht

C. Gi p n cc bi tp chng II SGK:

1/66: y l bnh do gen ln qui nh nn c ngi v ln ngi chng u c xc sut mang gen bnh (d hp t) l 2/3. Xc sut c 2 v chng u l d hp t v sinh con b bnh l: 2/3 x 2/3 x 1/4 = 1/9.

2/66: Cn phi s dng qui lut xc sut gii th s nhanh.

a. T l KH tri v gen A l 1/2, v gen B l 3/4, v gen C l 1/2, v gen D l 3/4 v v gen E l 1/2 . Do vy t l i con c t l KH tri v tt c 5 tnh trng s bng:

1/2x3/4x1/2x3/4x1/2.

b. T l i con c KH ging m s bng 1/2x3/4x1/2x3/4x1/2.

c. T l i con c KG ging b s bng: 1/2x1/2x1/2x1/2x1/2.

3/66:

a. Xc sut m truyn NST X mang gen bnh cho con l 1/2. Xc sut sinh con trai l 1/2 nn xc sut sinh con trai mang NST X c gen gy bnh s l: 1/2x1/2=1/4.

b. V b khng b bnh nn con gi chc chn s nhn gen X khng mang gen gy bnh. Do vy xc sut sinh con gi b bnh l bng 0.

4/67: Gen qui nh chiu di nm trn NST X cn gen qui nh mu mt nm trn NST thng.

5/67: Dng php lai thun nghch. Nu kt qu php lai thun nghch ging nhau th gen nm trn NST thng. Nu kt qu php lai lun theo KH ging m th gen nm trong ti th. Nu kt qu php lai cho t l phn li kiu hnh 2 gii khc nhau th gen nm trn NST X.

6/67: C

7/67:D

VI. Cng c

- Nu cch nhn bit cc qui lut di truyn.

- GV tm nhn xt tit hc, thc chun b bi tp ca hc sinh.

VII. Dn d

- n tp chun b kim tra 1 tit.

- Lm bi tp cn li ca bi n tp chng I, II


...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tit (TPPCT): 16

Chng trnh: C bn

Ngy son: 06.09.2012

Lp dy: 12A7,8,9

KIM TRA 1 TIT

I. Mc tiu bi kim tra

1. Kin thc

Kim tra hc sinh v cc vn sau: Ni dung v di truyn, bin d cp phn t, t bo, cc quy lut di truyn.

2. K nng

Hnh thnh cho hc sinh k nng suy lun, t duy logic, phn ng nhanh vi cc bi tp trc nghim.

3. Thi

Hnh thnh cho hc sinh thi nghim tc khi tham gia kim tra, nh gi

II. Trng tm bi kim tra

Di truyn cc cp phn t, t bo, cc quy lut di truyn c bit l Menen

III. Phng php kim tra

Kim tra giy, trc nghim


1. Gio vin

Son kim tra trn ma trn .

2. Hc sinh

n tp tt tin hnh kim tra

V. Hot ng trn lp

1. n nh t chc lp, cho hc sinh kim tra li ch ngi v ct ti liu lin quan.

Dn hc sinh lm bi nghim tc.

2. Pht kim tra v coi hc sinh lm bi

3. Ht gi thu bi

VI. Cng c, nh gi gi kim tra.

Gio vin nhn xt nhng mt c v cha c trong gi kim tra

VII.Dn d, bi tp v nh

-V nh n tp, c trc bi 16 trc khi ln lp

-Tin hnh tho lun bi trc khi vo tit hc


...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

1. Gen l g?

a. Gen l mt on phn t ADN mang thng tin m ha cho nhiu chui polipeptit.

b. Gen l mt on phn t ADN mang thng tin m ha cho mt chui polipeptit hay mt phn t ARN.

c. Gen l mt on phn t ADN mang thng tin m ha cho nhiu phn t ARN.

d. Gen l mt on ca phn t ARN mang thng tin m ha cho nhiu chui polipeptit hay ARN.

2. Dch m (tng hp porotein) l:

a. qu trnh m di truyn cha trong mARN c chuyn thnh cu trc bc 4 ca protein.

b. qu trnh m di truyn cha trong mARN c chuyn thnh cu trc bc 1 ca protein.

c. qu trnh m di truyn cha trong mARN c chuyn thnh cu trc bc 3 ca protein.

d. qu trnh m di truyn cha trong mARN c chuyn thnh cu trc bc 2 ca protein.

3. V sao c ch iu ha hot ng ca gen sinh vt nhn thc phc tp hn sinh vt nhn s?

a. Do cu trc phc tp ca ADN trong NST.

b. Do phin m din ra trong nhn, cn dch m din ra t bo cht.

c. Do t bo c nhiu hot ng sng phc tp.

d. Do cu trc nuclexm phc tp.

4. iu ha hot ng ca gen sinh vt nhn s c hiu l

a. gen c dch m hay khng.

b. gen c c phin m v dch m hay khng.

c. gen c c biu hin kiu hnh hay khng.

d. gen c c phin m hay khng.

5. Qui c: I-mt on, II-lp on, III-o on, IV-chuyn on tng h, V-chuyn on khng tng h.

Nhng loi t bin cu trc no xy ra lm chuyn i v tr ca gen t NST ny sang NST khc?

a. I

II.

a. I

II.

6. iu no khng ng vi s khi u ca dch m?

a. En zim xc tc to thnh lin kt peptit gia aa m u v aa th nht (met-aa1).

b. Tip theo tARN vn chuyn mang aa th nht (aa1-tARN) ti v tr anticodon ca n khp b sung vi codon ca aa th nht ngay sau aa m u.

c. u tin, tARN vn chuyn mang aa m u (met-tARN) tin vo v tr coon m u, anticodon tng ng trn tARN ca n khp b sung vi con m u trn mARN.

d. Ribxm dch chuyn i mt b ba trn mARN, ng thi tARN ( mt aa m u) ri khi ribxm.

7. Nguyn tc b sung c th hin trong c ch phin m l:

a. A-X, G-T.

b. A-U, G-X.

c. A-T, G-X.

d. A-U, T-A, G-X, X-G.

8. Tnh cht biu hin ca t bin gen ch yu l

a. c li cho c th. b. khng c li v khng c hi cho c th.

c. c hi cho c th. d. c u th so vi b m.

9. Th lch bi (d bi) l nhng bin i v s lng NST xy ra

a. mt cp NST.

b. mt s cp NST.

c. mt hay mt s cp NST.

d. tt c cc cp NST.

10. t bin gen pht sinh khng do nguyn nhn no di y?

a. Cc ri lon trao i cht trong c th.

b. Cc ri lon trao i cht xy ra trong t bo.

c. nh hng ca cc tc nhn l, ha ca mi trng ngoi.

d. nh hng ca cc tc nhn ha hc trong mi trng ngoi.

11. Trong qu trnh hnh thnh chui polinucleotit, nhm photphat ca nucleotit sau s gn vo nucleotit trc v tr

a. cacbon th nht ca ng xiribz.

b. cacbon th hai ca ng xiribz.

c. cacbon th ba ca ng xiribz.

d. cacbon th t ca ng xiribz.

12. Chn trnh t thch hp ca cc nucleotit ca mARN c tng hp t mt on gen c on mch khun l: AGXTTAGXA

a. AGXTTAGXA

b. UXGAAUXGU

c. TXGAATXGT

d. AGXUUAGXA

13. Dng t bin no s to thnh nhng giao t khng bnh thng?

a. Mt on.

b. Thm on.

c. o on.

d. Chuyn on tng h v khng tng h.

14. V sao m di truyn l m b ba?

a. V s nucleotit mi mch ca gen di gp 3 ln s aa ca chui polipeptit.

b. V s nucleotit 2 mch ca gen di gp 6 ln s aa ca chui polipeptit.

c. V 3 nucleotit m ha cho 1 aa th s t hp s l 43=64 b ba d tha m ha 20 loi aa.

d. V m b ba v b 2 khng to c s phong ph v thng tin di truyn.

15. Khi protein to nn mt nuclexm gm my phn t histon?

a. 4.

b. 6.

c. 8.

d. 10.

16. Trong qu trnh nhn i ca phn t ADN, trn mt mch ADN c s c mch ADN mi c tng hp lin tc, cn mch kia ADN mi c tng hp tng on. Hin tng ny xy ra do

a. mch mi lun lun c tng hp theo chiu t 3 n 5.

b. mch mi lun lun c tng hp theo chiu 5 n 3.

c. mch mi lun lun c tng hp theo hng ngc chiu tho xon ca ADN.

d. mch mi lun lun c tng hp theo hng ngc chiu tho xon ca ADN.

17. C ch iu ha i vi prn lac E.Coli da vo tng tc ca cc yu t no?

a. Prtein c ch vi nhm gen cu trc.

b. Protein c ch vi vng P.

c. Protein c ch vi s thay i iu kin mi trng.

d. Protein c ch vi vng O.

18. Th t a bi no sau y d to thnh hn qua gim phn v th tinh th lng bi?

a. Giao t n kt hp vi giao t 2n to hp t 3n.

b. Giao t 2n kt hp vi giao t 2n to hp t 4n.

c. Giao t 2n kt hp giao t 3n to hp t 5n.

d. Giao t 2n kt hp vi giao t 4n to hp t 6n.

19. Mt cp NST tng ng c qui c l A a . Nu cp NST ny khng phn li k sau ca gim phn II th s to ra cc loi giao t no?

a. AA, Aa, A, a.

b. Aa, O, A, a.

c. AA, O, a.

d. Aa, aa

20. iu no sau y khng ng vi di truyn ngoi NST?

a. Di truyn t bo cht c xem l di truyn theo dng m.

b. Khng phi mi hin tng di truyn theo dng m u l di truyn t bo cht.

c. Mi hin tng di truyn theo dng m u l di truyn t bo cht.

d. Di truyn t bo cht khng c s phn tnh cc th h sau.

21. c im no di y khng ng vi rui gim?

a. C chu k sng ngn.

b. C nhiu t bin.

c. Khng nui c trong ng nghim.

d. B NST c s lng t.

22. Pt/c khc nhau v nhng cp gen tng ng giao phi vi nhau c F1. F1 giao phi vi nhau cho F2. S tng tc gia cc gen khng alen, trong mi loi gen tri xc nh mt kiu hnh ring bit, cho F2 c t l kiu hnh l:

a. 9: 3: 3: 1.

b. 9:7.

c. 9:3:4.

d. 9:6:1.

23. Loi tc ng ca gen thng c ch c t l kiu hnh l:

a. 9: 3: 3: 1.

b. 9:7.

c. 9:3:4.

d. 9:6:1.

23. Loi tc ng ca gen thng c ch trong sn xut l:

a. tc ng cng gp.

b. tng tc b tr gia 2 loi gen tri.

c. tc ng a hiu.

d. tc ng t ch gia cc gen khng alen.

24. V sao ni cp XY l cp tng ng khng hon ton:

a. V NST c on mang gen cn Y th khng c gen tng ng.

b. V NST X v Y u c on mang cp gen tng ng.

c. V NST X mang nhiu gen hn NST Y.

d. V NST X di hn NST Y.

25. S ph thuc ca TT vo kiu gen nh th no?

a. Tnh trng cht lng ph thuc ch yu vo kiu gen.

b. Tnh trng cht lng t ph thuc vo kiu gen.

c. Tnh trng s lng ch yu ph thuc ch yu vo kiu gen.

d. Bt k loi tnh trng no cng ph thuc ch yu vo kiu gen.

26. Cho 2 dng rui gim t/c giao phi vi nhau c F1 u thu c rui thn xm, cnh di. Cho rui ci F1 lai phn tch nu thu c t l: 0,4 thn xm, cnh ct: 0,4 thn en, cnh di: 0,1 thn xm, cnh di: 0,1 thn en cnh ct. Th tn s hon v l bao nhiu?

a. 0,1

b. 0,2

c. 0,3

d. 0,4

27. Php lai xc nh vai tr ca b m i vi s di truyn tnh trng cc th h sau c gi l:

a. lai thun nghch.

b. Lai khc dng

c. lai ngc.

d. Lai phn tch.

28. iu no di y gii thch khng ng vi tn s hon v gen khng vt qu 50%?

a. Cc gen c xu hng lin kt l ch yu.

b. Cc gen c xu hng lin kt vi nhau.

c. S trao i cho din ra gia 2 trong 4 si cromatit ca cp tng ng.

d. Khng phi mi t bo khi gim phn u xy ra trao i cho.

29. ngha thc tin ca di truyn gii tnh l:

a. iu khin gii tnh ca c th.

b. pht hin cc yu t ca mi trng trong c th nh hng ti gii tnh.

c. pht hin cc yu t ca mi trng ngoi c th nh hng ti gii tnh.

d. iu khin t l c ci v gii tnh trong qu trnh pht trin c th.

30. ngha thc tin ca qui lut phn li c lp l g?

a. Cho thy sinh sn hu tnh l bc tin quan trng ca sinh gii.

b. To ra ngun bin d t hp phong ph cung cp cho chn ging.

c. Ch ra s lai to trong chn ging l cn thit.

d. Gii thch nguyn nhn ca s a dng ca nhng loi sinh sn theo li giao phi.

Tit (TPPCT): 17

Chng trnh: C bn

Ngy son: 07.09.2012

Lp dy: 12A7,8,9

CHNG III. DI TRUYN HC QUN TH

BI 16. CU TRC DI TRUYN CA QUN TH

I. Mc tiu bi hc

1. Kin thc

- Nu c khi nim v nhng c trng ca qun th v mt di truyn.

- Nu c khi nim v cch tnh tn s tng i ca cc alen v kiu gen.

- Trnh by c nhng c im v s di truyn trong qun th t phi.

2. K nng

Pht trin c nng lc t duy l thuyt v k nng gii bi tp v cch tnh tn s tng i ca cc alen v kiu gen.

3 Thi

Vn dng kin thc vo thc t sn xut trng trt, chn nui.

II. Trng tm bi hc

Tn s tng i alen v tn s KG. Qun th t phi.

III. Phng php dy hc



1. Gio vin

SGk, gio n, bng 16.

2. Hc sinh

SGK, c trc bi nh, tho lun trc khi hc bi

V. Tin trnh t chc tit hc

1. n nh t chc lp:


2. Kim tra bi c: Khng kim tra(v va n tp v kim tra)

3. Bi mi

Hot ng ca thy v tr


*Hot ng 1: Tm hiu v cc c trng di truyn ca qun th.

GV a ra VD v qun th. Yu cu HS phn tch mi quan h gia nhng con mi, c im sinh sn ca chng. Khi nim qun th?

HS: Ti hin li kin thc sinh hc 10 nu c khi nim v cho v d.

GV: Vn gen l g?

- Th no l tn s alen?

- Th no l tn s kiu gen?

HS: Nghin cu thng tin SGk tr li.

GV: Nu mt bi tp th d khc hc sinh xc nh tn s cc alen v tn s cc kiu gen trong qun th.

HS: Vn dng bi tp v d SGK tr li.


* Hot ng 2: Tm hiu cu trc di truyn ca qun th t th phn v qun th giao phi gn.

GV: Yu cu hc sinh tr li lnh SGK trang 69 mc II.1.

Xc nh thnh phn t l cc KG ca qun th qua cc th h t th phn?

HS: Ln bng xc nh t l cc loi KG.

Lp nhn xt, GV chnh sa hon thin kin thc.

+ P: Aa x Aa -> F1: 1/4AA: 1/2Aa: 1/4aa

F2: 3/8 AA: 1/4Aa: 3/8 aa -> F3: 7/16AA:

1/8Aa: 7/16aa.

Nhn xt tn s ca cc alen v tn s cc KG cy t th phn qua cc th h ?

GV: th h th n th cu trc DT ca qun th l nh th no?

AA= aa = 1- (1/2)n:2

Aa = (1/2)n. Khi n -> th lim (1/2n) ->0

Lim [1- (1/2)n ] -> 1

GV: Qun th giao phi gn l g? Ti sao lut hn nhn v gia nh li cm khng cho ngi c h hng gn trong vng 3 i kt hn vi nhau?


I. CC C TRNG DI TRUYN CA QUN TH

1. Khi nim qun th.

- Qun th l mt tp hp cc c th cng loi, chung sng trong mt khong khng gian xc nh, tn ti qua thi gian nht nh, giao phi vi nhau sinh ra th h sau (qun th giao phi).

- V d: Nhng con mi sng trong t mi gc vn.

2. Tn s tng i ca cc alen v kiu gen.

- Mi qun th c c trng bng mt vn gen nht nh.

- Vn gen l ton b cc alen ca tt c cc gen trong qun th thi im nht nh.

- Vn gen th hin qua tn s alen v tn s kiu gen ca qun th:

+ Tn s alen ca 1 gen c tnh bng t l gia s alen trn tng s alen ca cc loi alen khc nhau ca gen trong qun th ti mt thi im xc nh.

+ Tn s tng i ca mt kiu gen c xc nh bng t s c th c kiu gen trn tng s c th trong qun th.

- VD: SGK

II. CU TRC DI TRUYN CA QUN TH T TH PHN V GIAO PHI GN.

1. Qun th t th phn.

- Thnh phn kiu gen ca qun th t th phn thay i theo hng gim dn tn s kiu gen d hp t v tng dn tn s kiu gen ng hp.

- Cng thc tng qut.

QT: xAA + yAa +zaa=1

Trong : x, y,z ln lt l tn s ca cc kiu gen: AA, Aa, aa.

Nu qun th trn t th phn qua n th h th:

- Tn s ca alen AA: x + (y-y(1/2)n )/2

- Tn s ca kiu gen Aa: ()n .y

- Tn s ca kiu gen aa: z + (y-y(1/2)n )/2

2. Qun th giao phi gn:

- cc loi ng vt, hin tng c th c cng quan h huyt thng giao phi vi nhau th gi l giao phi gn (giao phi cn huyt)

- Qua cc th h giao phi gn th tn s kiu gen d hp gim dn v tn s kiu gen ng hp tng dn.

VI. Cng c:

- Qun th l g? Nu cc c trng ca qun th v mt di truyn hc?

- Tn s tng i ca alen v KG l g? c xc nh nh th no?

- c im ca qun th t phi?

- GV hng dn HS lm bi tp s 5 SGK trang 83.

+ P: 0,36AA: 0,48Aa: 0,16aa. F1: 0,48AA: 0,24Aa: 0,28aa -> F2: 0,54AA: 0,12 Aa: 0,34aa. -> F3: 0,57AA: 0,06Aa: 0,37aa.

- T GV hng dn HS xy dng cng thc tng qut.

* Nu qun th ban u c t l cc loi KG l: xAA: yAa: zaa. th th h th n ta c:AA = { x + [ y-(1/2)n.y ] : 2 } ; aa = { z + [ y-(1/2)n.y ]:2 } ; Aa = y. (1/2)n

VII. Dn d, bi tp v nh

- n tp kin thc da vo cu 1, 2, 3 SGK trang 70.

- Lm bi tp 4 SGK trang 70.


...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tit (TPPCT): 18

Chng trnh: C bn

Ngy son: 08.09.2012

Lp dy: 12A7,8,9

BI 17- CU TRC DI TRUYN CA QUN TH(tip theo)

I. Mc tiu bi hc

1. Kin thc

- Nu c nhng c trng di truyn ca qun th giao phi.

- Pht biu c ni dung ca inh lut Haci-Vanbec.

- Chng minh c tn s tng i ca cc alen v KG trong qun th ngu phi khng i qua cc th h.

- Nu c cng thc khi qut khi qun th trng thi cn bng di truyn.

- Trnh by c ngha v nhng iu kin nghim ng ca inh lut Haci-Vanbec.

2. K nng

Pht trin c nng lc t duy l thuyt v k nng gi bi tp xc inh cu trc di truyn ca qun th.

3 Thi

Vn dng kin thc vo thc t sn xut trng trt, chn nui.

II. Trng tm bi hc

Qun th giao phi, nh lut Haci-Vanbec.

III. Phng php dy hc



1. Gio vin

SGk, gio n, ti liu c lin quan.

2. Hc sinh

SGK, c trc bi nh.

IV. Tin trnh t chc dy hc.

1. n nh t chc lp


2. Kim tra

- Qun th l g? Cho v d v qun th.

- Nu nhng c im c bn ca qun th t phi v qun th giao phi gn?

3. Bi mi:

Hot ng ca thy v tr

Ni dung kin thc

* Hot ng 1: Tm hiu v qun th giao phi ngu nhin.

GV:Qun th sinh vt nh th no c coi l qun th giao phi ngu nhin?


GV: gii thch thm: 1 QT c coi l ngu phi hay khng cn ty thuc vo TT m ta xem xt.

GV: Qun th ngu phi c nhng c im g?


GV thuyt trnh v nhng c trng ca qun th giao phi, c bit nhn mnh quan h v mt sinh sn l nguyn nhn to cho QT tn ti trong mt khng gian nht nh v theo thi gian.

* Hot ng 2: Trng thi cn bng di truyn ca qun th.

GV nu VD trong SGK v yu cu HS:

+ Xc nh tn s tng i ca cc alen A v a th h xut pht v cu trc di truyn th h tip theo qua ngu phi?

+ Em c nhn xt g v tn s tng i ca cc alen v KG th h F1 so vi th h xut pht?

+ Nu th h xut pht ca mt QT khng TTCB di truyn th phi qua bao nhiu th h ngu phi QT mi t TTCB di truyn?

HS: Tho lun nhm tr li cc cu hi.

GV: Yu cu HS khi qut pht biu ni dung nh lut Haci-Vanbec?

GV: nh lut Haci-Vanbec ng trong nhng iu kin no?

HS: Nghin cu thng tin SGK tr li cu hi.

GV gii thch v cc iu kin nghim ng ca nh lut.

GV: nh lut Haci-Vanbec c ngha g?


GV: Nhn xt, b sung hon thin kin thc.

III. CU TRC DI TRUYN CA QUN TH NGU PHI.

1. Qun th ngu phi

- Qun th sinh vt c gi l ngu phi (giao phi ngu nhin) khi cc c th trong qun th la chn bn tnh giao phi mt cch hon ton ngu nhin.

- c im di truyn ca qun th ngu phi:

+ Trong qun th ngu phi, cc c th c kiu gen khc nhau kt i vi nhau mt cch ngu nhin to nn mt lng bin d t hp rt ln ( Lm nguyn liu cho tin ha v chn ging.

+ Qun th ngu phi c th di try tn s cc kiu gen khc nhau trong nhng iu kin nht nh ( Duy tr c s a dng di truyn ca qun th.

2. Trng thi cn bng di truyn ca qun th (inh lut Hacdi-Vanbec).

a. Khi nim:

- Mt qun th c coi l trng thi cn bng di truyn khi t l cc kiu gen(thnh phn kiu gen) ca qun th tun theo cng thc: p2 +2pq + q2 = 1

Trong : p l tn s alen tri, q l tn s alen ln, p2 l tn s kiu gen ng hp tri, 2pq l tn s kiu gen d hp v q2 l tn s kiu gen ng hp ln.

- V d : 0.16AA+0.48Aa+0.36aa=1

b. nh lun Haci-Vanbec.

- Ni dung nh lut: Trng mt qun th ngu phi, nu khng c cc yu t lm thay i tn s alen th thnh phn kiu gen v tn s tng i ca cc alen ca qun th s duy tr khng i t th h ny sang th h khc theo ng thc: p2 +2pq + q2 = 1

- iu kin nghim ng ca nh lut Haci-Vanbec.

+ S lng c th ln.

+ Din ra s ngu phi.

+ Cc loi giao t u c sc sng v th tinh nh nhau. Cc loi hp t u c sc sng nh nhau.

+ Khng c t bin v chn lc

+Khng c s di nhp gen.

- ngha ca inh lut Hac i-Vanbec: T tn s cc c th c kiu hnh ln c th tnh tn s ca alen ln v alen tri cung nh tn s cc loi kiu gen ca qun th..

VI. Cng c:

Yu cu HS lm bi tp s 2 trang 73.

VII. Dn d:

- n tp l thuyt, tr li cu hi s 1, 3 SGK trang 73, 74.

- c trc bi 18.


...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tit (TPPCT): 19

Chng trnh: C bn

Ngy son: 09.09.2012

Lp dy: 12A7,8,9

CHNG IV. NG DNG DI TRUYN

BI 18. CHN GING VT NUI V CY TRNG DA TRN NGUN BIN D T HP

I. Mc tiu bi hc

1. Kin thc

- Bit c ngun vt liu cho chn ging t t nhin v nhn to.

- Bit c vai tr ca bin d t hp trong chn ging vt nui v cy trng.

2. K nng

Phn tch hin tng tm hiu bn cht ca s vic qua to, chn ging mi t ngun bin d t hp.

3. Thi

Hnh thnh nim tin vo khoa hc, vo tr tu con ngi qua nhng thnh tu to ging bng phng php lai.

II. Trng tm bi hc

u th lai

III. Phng php dy hc



1. Gio vin

SGk, gio n, hnh 18.1, 18.2 SGK.

2. Hc sinh

SGK, c trc bi nh.

V. Tin trnh t chc dy hc

1. n nh t chc lp


2. Kim tra bi c:

- Khi no qun th c cho l ang trng thi cn bng di truyn? VD minh ha?

- Cc gen di truyn lin kt gii tnh c th t c trng thi cn bng di truyn theo Hardi - Valberg hay khng khi tn s alen 2 gii khc nhau?

3. Bi mi

Hot ng ca thy v tr


* Hot ng 1: To ging thun t ngun bin d t hp.

GV: Bin d t hp l g? Ti sao lai li l phng php c bn to s a dng cc vt liu di truyn cho chn ging? Ti sao BDTH c vai tr quan trng trong vic to ging mi? u im ca phng php to ging thun da trn ngun bin d t hp l g?

HS: Tr li qua vic nghin cu thng tin SGK -> lp nhn xt, b sung

GV: Chnh sa, chnh xc ha kin thc.

GV cung cp kin thc:

+ Dng thun chng c ngha c bit quan trng trong phn tch di truyn cng nh trong chn to ging mi. Gen trng thi ng hp t d ln hay tri u biu hin thnh KH. Do c th tm hiu c hot ng ca gen c bit l gen cho sn phm qu him mong mun.

Hot ng2: Tm hiu v to ging lai c u th lai cao.

GV: u th lai l g?

HS: Ti hin kin thc hc lp 9 tr li cu hi.

GV: Phn tch khi nim u th lai.

GV: Ti sao con lai c c KH vt tri v nhiu mt so vi cc dng b m? Ti sao u th lai t cao nht F1 sau gim dn qua cc th h.

HS: Nghin cu thng tin SGK tr li -> lp nhn xt -> GV chnh xc ha kin thc.

GV: Phng php to u th lai?

Hy k nhng thnh tu to ging vt nui cy trng c u th lai cao Vit Nam v trn th gii m em bit?

HS: Nghin cu thng tin SGK v lin h thc t tr li.


I. TO GING THUN DA TRN NGUN BIN D T HP.

Cc bc to ging da trn ngun bin d t hp:

- To ra cc dng thun khc nhau.

- Lai ging v to ra nhng t hp gen mong mun.

- Tin hnh cho t th phn hoc giao phi gn to ra ging thun chng.

II. TO GING LAI C U TH LAI CAO.

1. Khi nim v u th lai.

- u th lai l hin tng con lai c nng sut, phm cht, sc chng chu, kh nng sinh trng v pht trin vt tri so vi cc dng b m.

- u th lai t cao nht F1 sau gim dn qua cc th h -> y l l do khng dng con lai F1lm ging, ch dng vo mc ch kinh t.

2. C s di truyn ca u th lai:

- Gi thuyt siu tri: trng thi d hp t v nhiu cp gen khc nhau, con lai c c kiu hnh vt tri nhiu mt so vi cc dng b m c nhiu gen trng thi ng hp t.

- Con lai F1 khng dng lm ging v cc th h sau t l d hp gim dn -> u th lai gim.

3. Phng php to u th lai:

- To dng thun chng khc nhau.

- Lai cc dng thun chng vi nhau tm cc t hp lai c nng sut cao.

4. Thnh tu ng dng u th lai trong sn xut nng nghip Vit Nam.

- Vt nui: Ln lai kinh t, b lai....

- Cy trng: Ng lai Baiosit, cc giing la....

VI. Cng c

- Cho bit thnh tu chn ging Vit Nam v mt vi ging cy trng, vt nui c u th cao?

- Nguyn nhn to ra bin d t hp? Ti sao bin d t hp l quan trng cho chn ging vt nui, cy trng?

VII. Dn d

- n tp kin thc tr li cu hi 1, 2, 3,4 SGK trang 78.

- c trc bi 19.


...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tit (TPPCT): 20

Chng trnh: C bn

Ngy son: 10.09.2012

Lp dy: 12A7,8,9

BI 19-TO GING BNG PHNG PHP GY T BIN V CNG NGH T BO.

I. Mc tiu bi hc

1. Kin thc

- Trnh by qui trnh ta ging mi bng phng php gy t bin v tc ng ca cc tc nhn vt l, ha hc.

- Trnh by c cc cng ngh TB trong chn ging v ng vt.

2. K nng:

Phn tch hin tng tm hiu bn cht ca s vic qua to ging mi t ngun bin d t bin.

3. Thi

Cng c nim tin khoa hc vo tr tu con ngi qua nhng thnh tu to ging bng phng php gy t bin, cng ngh t bo.

II. Trng tm bi hc

Gii thch quy trnh to ging bng phng php gy t bin.

III. Phng php dy hc



1. Gio vin:

SGk, gio n, hnh 19.

2. Hc sinh:

SGK, c trc bi nh.

IV. Tin trnh t chc dy hc

1. n nh t chc lp hc


2. Kim tra

- Hy phn bit ngun gen t nhin v nhn to? Nu li ch ca mi ngun gen ny?

- Nguyn nhn to ra bin d t hp l g? Ti sao bin d t hp l quan trng cho chn ging vt nui, cy trng?

3. Bi mi

Hot ng ca thy v tr


* Hot ng1: Khi nim v to ging bng phng php gy t bin.

GV: Hy phn tch l do ca vic gy t bin to vt liu cho chn ging? Gy t bin to ging mi da trn c s no? C ngha g? Qui trnh to ging mi bng gy t bin gm my bc?

HS: Nnghin cu thng tin SGK trang 79 tr li cu hi.

GV: gy t bin thc vt bng tc nhn vt l, ngi ta tin hnh nh th no?

- Cc tc nhn ha hc gy t bin gen v t bin cu trc NST theo c ch no?


GV: Nhn xt v b sung v nhng thnh tu Vit Nam.

* Hot ng 2: Tm hiu v to ging bng cng ngh t bo.

GV: Cng ngh t bo l g?

+ Ti sao mi giao t u c s lng l n, nhng li khng ging nhau v KG?

HS: Tr li, lp nhn xt -> GV nh gi hon chnh kin thc.

GV: Phng php nui cy ht phn c hiu nh th no?

+ Ti sao phi bc thnh xenlulz ca t bo? C my cch thc hin iu ny?

HS: Nghin cu thng tin SGK trang 80 tr li cu hi -> lp nhn xt, b sung.

GV: gii thiu: Cng ngh cy truyn phi (hp t) nhm to ra nhiu c th con ging c phm cht ging nhau t mt hp t ban u. Lm th no t c mc ch trn

y? Bn cht di truyn ca vic nhn dng vt nui ny da trn c s no?

HS: tr li -> GV hon thin kin thc.

GV hi tip: Trong phng php cy truyn phi ngi ta cn s dng nhng k thut no?

GV yu cu HS: Hy trnh by cc bc cn tin hnh ca phng php nhn bn v tnh ng vt to thnh cng cu ly?

HS: nghin cu thng tin SGK trnh by cc bc.

GV: hi tip: Thnh cng ny m ra cho cng tc chn to ging ng vt kh nng g?

HS: tr li -> GV b sung hon chnh kin thc.

I. TO GING BNG PHNG PHP GY T BIN.

1. Quy trnh:

- X l mu vt bng tc nhn gy t bin.

- Chn lc cc c th t bin c kiu hnh mong mun.

- To dng thun chng.

2. Mt s thnh tu to ging bng gy t bin Vit Nam.

- To c nhiu chng VSV, nhiu ging la, u tng c nhiu c tnh qu.

- S dng Cnsixin to c du tm t bi 4n.

- X l NMU/To Gia Lc To m hng cho nng sut cao, phm cht tt, 02 v/nm.

- Sn xut penicilin, vacxin...

II. TO GING BNG CNG NGH T BO.

1. Cng ngh t bo thc vt.

- Nui cy m, t bo trong ng nghim ( cy mi: Nhn nhanh cc ging cy qu, to s ng nht kiu gen ca qun th cy trng.

- Lai t bo sinh dng (Dung hp hai t bo trn) ( to ging lai khc loi thc vt.

- Nui cy ht phn, non cha th tinh trong ng nghim ( cy n bi (n)

Concicin

cy lng bi (2n).

2. Cng ngh t bo ng vt.

a. Nhn bn v tnh ng vt

- Tch nhn TB ca c th cn nhn bn v chuyn vo Trng hy nhn ( TB cha nhn 2n ca ng vt cn nhn bn ( Nui TB chuyn nhn trong ng nghim cho pht trin thnh phi ( Cy phi vo t cung ci ging cho mang thai, sinh sn bnh thng.

- To c nhiu vt nui cng mang cc gen qu.

b. Cy truyn phi

- Phi c tch thnh nhiu phi ( t cung cc vt ci ging ( mi phi s pht trin thnh mt c th mi.

VI. Cng c

- Hy phn tch l do ca vic gy t bin to vt liu cho chn ging?

- Tc nhn, hu qu v mc ch ca vic gy t bin vt nui, cy trng l g?

- Hy phn bit cc phng php chn ging thc vt bng k thut nui cy t bo?

- So snh 2 phng php cy truyn phi v nhn bn v tnh bng k thut chuyn nhn ng vt.

VII Dn d

- n tp tr li cc cu hi cui bi trang 82 SGK.

- c bi to ging thc vt bng cng ngh gen


...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tit (TPPCT): 21

Chng trnh: C bn

Ngy son: 01.10.2012

Lp dy: 12A7,8,9

BI 20-TO GING NH CNG NGH GEN

I. Mc tiu bi hc

1. Kin thc

- Hiu c bn cht cc khi nim cng ngh gen, k thut chuyn gen.

- Nm c qui trnh chuyn gen.

- Nu c nhng thnh tu chn ging VSV, TV, V bng cng ngh gen.

2. K nng:

Pht trin k nng quan st, phn tch knh hnh trong bi hc.

3. Thi :

Documents

PhÇn V - Tài liệu, ebook, văn bản mẫu, mẫu hợp đồng, tài …i.vietnamdoc.net/data/file/2015/Thang04/10/giao_an_sinh... · Web viewĐiểm khác nhau giữa chuối