PHUÏ-LUÏCnhayduwdc.org/st/hhqlvnch/hhhq/hs/T242_hh_vnch_hq_hs... · 2018. 1. 19. · soaïn thaûo vaø phoå-bieán roäng-raõi treân caùc heä-thoáng truyeàn-thoâng, baùo

623 * TUYEÅN TAÄP HAÛI-QUAÂN

Phaàn Naêm

PHUÏ-LUÏC



öï aùn naøy ñaõ ñöôïc khai sinh ngay töø nhieäm kyø cuûa vò Toång-Hoäi-Tröôûng ñaàu tieân laø Ñeà-Ñoác Laâm-nguôn-Taùnh, sau ñoù Haûi-Quaân (HQ) Ñaïi-

Taù Buøi-Höõu-Thö ñaõ ñeà ra chöông-trình hoaït-ñoäng. Vôùi nhöõng noã-löïc vaän-ñoäng caù-nhaân vaø qua caùc hoäi Haûi-Quaân, Ñaïi-Taù Thö, moät soá nieân-tröôûng vaø anh em Haûi-Quaân ñaõ ñoùng goùp ñöôïc moät soá baøi vôû vôùi hình-thöùc buùt kyù, phoûng-vaán quan-troïng. Caùc baøi naøy ñaõ ñöôïc phoå-bieán treân ñaëc-san Toång-Hoäi Haûi-Quaân vaø Haøng-Haûi, ñaëc-san Löôùt Soùng vaø caùc ñaëc-san cuûa caùc hoäi HQ ñòa-phöông; ñoàng thôøi cuoán saùch giôùi thieäu caùc chieán-haïm, chieán-ñónh cuûa Haûi-Quaân Vieät-Nam (HQVN) ñöôïc Ñaïi-Taù Thö cho phaùt-haønh.

Khi Ñoâ-Ñoác Tö-Leänh Traàn-vaên-Chôn thoaùt khoûi traïi tuø Coäng-Saûn qua ñeán Myõ, Ñoâ-Ñoác Zumwalt ñaõ tieáp-xuùc vôùi oâng vaø ñeà-nghò HQVN neân vieát veà

Tieán Trình Döï AÙn HAûi-Söû

Traàn-troïng-An-Sôn vaø Traàn-chaán-Haûi

cuoäc chieán-ñaáu cuûa mình vaø oâng seõ giuùp ñôõ veà phaàn phieân-dòch vaø ñaêng treân taïp-chí US Naval Proceedings cuûa Haûi-Quaân Myõ.

Vaøo giai-ñoaïn naøy, Baø Ñieäp-Myõ-Linh, phu-nhaân cuûa HQ Trung-Taù Hoà-Quang-Minh, ñaõ ñi phoûng-vaán caùc giôùi chöùc Haûi-Quaân Vieät Myõ, luïc loïi caùc taøi-lieäu taïi vaên-khoá, thö-vieän vaø cho phaùt-haønh cuoán Haûi-Quaân Vieät-Nam Coäng-Hoøa Ra Khôi.

Theâm vaøo ñoù nhöõng taùc-phaåm cuûa nhaø vaên Haûi-Quaân Nguyeãn-taán-Höng ñaõ coáng-hieán cho caùc ñoäc-giaû haûi ngoaïi, nhaát laø anh em Haûi-Quaân nhöõng thích-thuù, saûng-khoaùi veà nhöõng truyeän ngaén dí-doûm, chaâm-bieám veà ñôøi lính thuûy.

Cuõng vaøo thôøi ñieåm naøy, nhaø vaên Phan-laïc-Tieáp cho taùi baûn cuoán Bôø Soâng Laù Muïc, vaø phaùt-haønh cuoán Noãi Nhôù laø nhöõng ñoùng goùp quan-troïng

D


trong vieäc cung-caáp taøi-lieäu cho Haûi-Söû.

Caûm höùng vôùi nhöõng taùc-phaåm treân, anh em Haûi-Quaân ñaõ cho ñaêng caùc buùt kyù, chuyeän ngaén, tuøy buùt treân ñaëc-san cuûa caùc hoäi Haûi-Quaân, caùc khoùa vaø nhaát laø ñaëc-san Löôùt Soùng.

Tuy nhieân caùi ao chung Löôùt Soùng cuõng raát haïn-cheá trong vieäc loïc löïa baøi vôû vì moät naêm phaùt-haønh coù ba kyø, theâm vaøo ñoù söï thoâng-tin lieân-laïc giöõa caùc hoäi Haûi-Quaân phaûi tuøy thuoäc vaøo ñöôøng böu-ñieän, ñieän-thoaïi khaù toán keùm vaø chaäm chaïp, neân vieäc phaùt ñoäng, coå vuõ vieát baøi, gaây quyõ cho Haûi-Söû gaëp nhieàu khoù-khaên.

Töø ngaøy boä maùy ñieän toaùn ñi vaøo töøng gia-ñình vaø heä-thoáng Internet ñöôïc söû-duïng roäng-raõi, caùch thöùc vieát baøi vôû vaø phaùt-haønh saùch trôû neân deã-daøng vaø thoâng duïng. Web site cuûa Toång-Hoäi Haûi-Quaân ñöôïc thieát-laäp, caùc baøi vôû lieân-quan ñeán Haûi-Söû ñöôïc anh Traàn-ñoã-Caåm, webmaster, caäp nhaät thöôøng xuyeân. Ngoaøi ra heä-thoáng email cuûa Toång-Hoäi Haûi-Quaân vaø Haøng-Haûi ñaõ khieán söï lieân-laïc giöõa Toång-Hoäi vaø caùc hoäi Haûi-Quaân raát deã-daøng vaø nhanh choùng; nhôø ñoù sinh-hoaït cuûa taäp-theå Haûi-Quaân trôû neân naêng ñoäng hôn.

Sau cuoäc hoïp ñaàu tieân cuûa Ban Soaïn Thaûo Haûi-Söû (BSTHS)ñöôïc toå-chöùc ngaøy 14 thaùng 6 naêm 1998 taïi Caâu-Laïc-Boä Haûi-Quaân Hoaøng-Sa, Paracel, Phoù-Ñeà-Ñoác Ñaëng-cao-Thaêng ñöôïc baàu laøm Chuû-Tòch Hoäi-Ñoàng Haûi-Söû, oâng Phan-laïc-Tieáp ñöôïc ñeà cöû laøm Tröôûng Ban Soaïn Thaûo Haûi-Söû. Laù Thö Loái Vaøo Haûi-Söû ñaõ ñöôïc Tröôûng Ban Soaïn Thaûo Haûi-Söû soaïn thaûo vaø phoå-bieán roäng-raõi treân caùc heä-thoáng truyeàn-thoâng, baùo chí, caùc web site trong vaø ngoaøi Haûi-Quaân treân toaøn theá-giôùi. Lôøi môøi goïi söï tieáp tay cuûa caùc anh em Haûi-Quaân vaøo döï-aùn Haûi-Söû cuûa Laù Thö Haûi-Söû ñaõ ñöôïc ñaùp öùng noàng-nhieät, caûm ñoäng nhaát laø caùc thaân-höõu ngoaøi Haûi-Quaân ñaõ uûng-hoä tinh-thaàn vaø töï nguyeän cung-caáp taøi-lieäu vaø ñoùng goùp cho quyõ Haûi-Söû.

Ñöôïc söï höôùng-daãn cuûa Chuû-Tòch Hoäi-Ñoàng Haûi-Söû, theâm vaøo ñoù nhöõng khích-leä tinh-thaàn

cuûa Ñoâ-Ñoác Tö-Leänh Haûi-Quaân Traàn-vaên-Chôn, Tham-Möu-Tröôûng Dieäp-quang-Thuûy, coâng-taùc Haûi-Söû ñöôïc tieán haønh maïnh-meõ.

Vieäc thaâu thaäp hình-aûnh cuõ cuõng laø moät vaán-ñeà nan giaûi vì phaàn lôùn caùc hình-aûnh bò tieâu huûy sau chieán-tranh. Moät soá nieân-tröôûng vaø anh em Haûi-Quaân nhö Ñoã-Kieåm, Buøi-höõu-Thö, Ngoâ-khaéc-Luaân, Phaïm-maïnh-Khueâ, Nguyeãn-Ngöõ, Hoaøng-vaên-Thuï, Traàn-ñaïi-Trung, Nguyeãn-haøo-Cöôøng, Phaïm-Traõi, Leâ-vaên-Ngaøn, Nguyeãn-ñình-Nghò, Nguyeãn-hoaøng-Taàm, Nguyeãn-vaên-Kieät, Nguyeãn-vaên-May coøn giöõ laïi ñöôïc moät soá taám aûnh laøm kyû-nieäm cuõng göûi ñeán Toång-Hoäi Haûi-Quaân vaø Haøng-Haûi (THHQHH) ñeå duøng laøm aûnh lieäu cho Haûi-Söû. Nhöõng thaân-höõu ngoaøi Haûi-Quaân nhö oâng Ñoã-Ñöùc ôû Phaùp, Traàn-quan-Voõ taïi tieåu bang Washington (Hoa-Kyø) cuõng ñaõ cung-caáp moät soá hình-aûnh vaø taøi-lieäu raát höõu ích; ñaëc-bieät anh Tröông-vaên-Quang, moät nhieáp-aûnh-gia taïi Australia, ñaõ khoâng quaûn ngaïi coâng söùc cung-caáp cho THHQ haøng traêm taám hình-aûnh caùc chieán-haïm, chieán-ñónh, phuø-hieäu HQ. Ñieàu ñaùng noùi leân laø thaân-phuï cuûa anh Quang: moät chieán-só thuoäc binh-chuûng Nhaûy Duø ñaõ hy-sinh vì Toå-Quoác.

Tieán-só Haø-maïnh-Chí, con trai cuûa HQ Ñaïi-Taù Haø-vaên-Ngaïc, Haûi-Ñoäi-Tröôûng Haûi-Ñoäi Hoaøng-Sa ñaõ chuyeån cho Toång-Hoäi moät soá hình-aûnh thao döôït treân soâng Saøi-Goøn, taïp-chí Löôùt Soùng 1974, Ñaëc-San Cöïu Quaân-Nhaân Haûi-Quaân do HQ Trung-Taù Richard Ward, USNR, cho möôïn sau khi Ñaïi-Taù Ngaïc töø-traàn. Ñích thaân Trung-Taù Ward ñaõ göûi lôøi khích-leä cho döï-aùn Haûi-Söû vaø nhaán maïnh Haûi-Söû raát caàn cho theá-heä con chaùu Haûi-Quaân Vieät-Nam.

Moät söï tình-côø ngaãu-nhieân sau khi laøm quen treân Internet, HQ Ñaïi-Taù William D. Parsons, hoài höu, ñaõ cho möôïn moät soá hình quan-troïng khi oâng laø coá-vaán cho HQ 604 vaø HQ 331. Robin L Rielly, con trai cuûa moät cöïu quaân-nhaân HQ Hoa-Kyø, taùc-giaû cuoán Mighty Midget at War cuõng ñaõ cung-caáp moät soá aûnh lieäu veà caùc loaïi giang-phaùo-haïm vaø trôï chieán haïm.

Ngoaøi ra coâng vieäc ñaùnh maùy baøi vôû cuõng laø


moät vaán-ñeà nan giaûi. Nhöõng baøi vieát ñaõ ñaùnh maùy saün caàn soaùt laïi loãi chính taû, nhöõng baøi chöa ñaùnh maùy caàn ñöôïc ñaùnh maùy. Tìm moät ñaû-töï-vieân quaû laø ñaùy beå moø kim. May sao, Trung-Taù Luïc-phöông-Ninh, thuoäc Ñôn Vò 101, maëc duø tuoåi ñaõ cao, thaáy coâng vieäc cuûa anh em Haûi-Quaân laøm, oâng raát thích-thuù vaø nhaän giuùp cho phaàn ñaùnh maùy. Ñeâm ñeâm oâng thöùc thaät khuya beân maùy ñieän toaùn, daùn maét vaøo caùc baøi vieát raát khoù ñoïc, nhaát laø nhöõng chöõ vieát tay cuûa oâng Phan-laïc-Tieáp, ñaùnh töøng chöõ vaøo boä nhôù. OÂng khoâng nhaän thuø lao; tuy-nhieân THHQ/HH ñaõ yeåm-trôï cho baùo Côø Vaøng cuûa Löïc-Löôïng Cöïu Quaân-Nhaân Haûi Ngoaïi do oâng thöïc-hieän. Cuøng quan-taâm trong Döï AÙn Haûi-Söû, trong tình chieán-höõu, Ñaïi-Taù Thuûy-Quaân Luïc-Chieán Coå-Taán-Tinh-Chaâu ñaõ giuùp nhieàu kinh-nghieäm veà kyõ-thuaät graphic design vaø cung-caáp cho nhöõng taøi-lieäu vaø hình-aûnh quyù giaù.

Ñaëc bieät nhôø söï quen bieát, oâng Phan-laïc-Tieáp ñaõ ñöa moät soá baøi vôû choïn loïc trong Döï AÙn Haûi-Söû leân moät soá baùo ñöùng-ñaén treân toaøn nöôùc Myõ vaø caùc nöôùc khaùc nhö Phaùp, UÙc, Canada, Ñöùc. Moät söï kieän ñaùng chuù-yù, oâng Ñoaøn-minh-Hoùa, chuû-buùt taïp-chí Ñi Tôùi, moät tôø baùo raát coù uy-tín taïi Montreùal, Canada, ñaõ daønh moät soá ñaëc-bieät cho Toång-Hoäi Haûi-Quaân moät loaït baøi Haûi-Söû raát coù giaù-trò teân chuû ñeà Laïi Möa Veà Nguoàn. Taïp-chí Ñi Tôùi phaùt-haønh khaép theá-giôùi neân ñaõ nhaän ñöôïc nhieàu phaûn-öùng raát tích-cöïc thuaän lôïi cho coâng-taùc Haûi-Söû. Anh em Haûi-Quaân taïi Baéc Myõ, Phaùp, UÙc vaø caùc nöôùc khaùc raát haõnh-dieän vaø noàng-nhieät ñoùn nhaän soá baùo hieám coù. Nhöõng loaït baøi naøy ñaõ gaây moät tieáng vang vaø xuùc ñoäng cho taäp-theå Haûi-Quaân vaø ñoàng-baøo haûi ngoaïi. Ñieån hình laø baøi vieát veà Traän Haûi-Chieán Hoaøng-Sa cuûa HQ Ñaïi-Taù Haø-vaên-Ngaïc, baøi Traän Ba-Raøi, baøi Phoûng-vaán Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang cuûa oâng Phan-laïc-Tieáp, HQ 16 vaø Traän Haûi-Chieán Hoaøng-Sa cuûa oâng Ñaøo-Daân ñaõ ñöôïc ñoùn nhaän noàng-nhieät. Khoâng thieáu caùc hoïc-giaû, trí-thöùc, quaân-nhaân ngoaøi Haûi-Quaân ñaõ coù caùi nhìn khaùc, raát thieän caûm vôùi quaân-chuûng Haûi-Quaân qua taïp-chí soá ñaëc-bieät naøy.

Ngaøy 27 thaùng 5 naêm 2001, Ñoâ-Ñoác Ñaëng-cao-Thaêng trieäu-taäp moät phieân hoïp Haûi-Söû. Trong

phieân hoïp naøy HÑHS ñaõ chaáp nhaän vieäc töø chöùc vì lyù-do söùc khoûe cuûa oâng Phan-laïc-Tieáp trong nhieäm-vuï Tröôûng Ban Soaïn Thaûo Haûi-Söû. Ñoâ-Ñoác Thaêng nhaän ñònh vai troø cuûa Ban Soaïn Thaûo Haûi-Söû ñaõ chaám döùt vaø HÑHS seõ chính thöùc ñaûm nhaän coâng-taùc Haûi-Söû cho ñeán khi hoaøn taát. HÑHS ñi ñeán quyeát-ñònh phaùt-haønh cuoán Tuyeån Taäp Haûi-Söû tröôùc tieân vaø sau ñoù laø cuoán Löôïc-Söû Toå-Chöùc Haûi-Quaân. Tuyeån Taäp Haûi-Söû goàm caùc baøi ñaõ ñöôïc ban tuyeån choïn duyeät ñoïc vaø ghi nhaän nhöõng baøi vieát coù theå ñaêng, moät soá chi-tieát ñaõ ñöôïc ñeà-nghò taùc-giaû hieäu ñính. Caùc baøi choïn döïa treân tieâu-chuaån noùi leân ñöôïc nhöõng hoaït-ñoäng cuûa Haûi-Quaân, khoâng ñeà cao thaùi quaù caù-nhaân, caùc ñôn-vò. Caùc söï kieän caàn thöïc, khoâng tieåu-thuyeát-hoùa hay phoùng ñaïi. OÂng Phan-laïc-Tieáp ñöôïc uûy-nhieäm xem xeùt vaø ñeà-nghò caùc baøi vôû leân HÑHS. Sau khi ñöôïc thoâng qua bôûi Hoäi-Ñoàng Haûi-Söû, caùc baøi vôû naøy seõ ñöôïc ñaêng trong Tuyeån Taäp Haûi-Söû.

Anh Traàn-kim-Ngoïc ñaõ ñöôïc giao cho vieäc trình-baøy, söûa loãi chính taû, vaên-phaïm cho caùc baøi vieát. Anh noã-löïc laøm coâng vieäc ñoøi hoûi söï tæ mæ, teá nhò naøy ngoaøi giôø möu sinh vôùi taâm nguyeän phaûi coù ñöôïc moät Tuyeån Taäp thaät ñeïp vaø coù giaù-trò. Vaøo luùc Tuyeån Taäp saép söûa leân khuoân, anh Vaên-Moäch, moät hoïa-só coù tieáng taêm trong Haûi-Quaân, ñaõ töï nguyeän coáng-hieán thì-giôø vaø coâng söùc cuøng hôïp-taùc vôùi anh Traàn-kim-Ngoïc. Anh duøng kinh-nghieäm nhieàu naêm trong ngaønh in vaø oùc myõ-thuaät trình-baøy cho trang bìa vaø caùc trang trong; ñoàng thôøi giöõ vai troø quan-troïng trong kyõ-thuaät in vaø lieân heä vôùi cô-sôû aán-loaùt Tuyeån Taäp.

Töø ngay khôûi thuûy, Hoäi-Ñoàng Haûi-Söû vaø Ban Soaïn Thaûo Haûi-Söû ñaõ coù yù-kieán söû-duïng song ngöõ Vieät Anh cho Haûi-Söû; tuy-nhieân vieäc dòch thuaät gaëp trôû-ngaïi vì nhieàu lyù-do, thöù nhaát laø khaû-naêng dòch troâi chaûy ñeå ngöôøi Myõ coù theå ñoïc vaø hieåu ñöôïc raát haïn-cheá, thöù hai khoâng ai töï nguyeän vì coâng vieäc naøy ñoøi hoûi nhieàu thì-giôø, vaø cuoái cuøng, trôû-ngaïi khoâng keùm gay-go laø nhöõng danh-töø chuyeân-moân Haûi-Quaân raát khoù phieân-dòch ñoái vôùi nhöõng dòch giaû ngoaøi Haûi-Quaân. Hoäi-Ñoàng Haûi-Söû ñang coù phöông caùch ñeå phaân chia coâng vieäc dòch thuaät


cho töøng caù-nhaân coù khaû-naêng Anh ngöõ cao trong quaân-chuûng.

Sôû dó döï-aùn naøy khoâng hoaøn taát nhö döï-ñònh, phaàn lôùn laø baûn chaát cuûa coâng-taùc. Baøi vieát khoâng nhöõng chæ phaûn aûnh trung thöïc söï kieän maø coøn phaûi bieåu loä ñöôïc baûn chaát cuûa Haûi-Quaân, cuûa Quaân-Löïc Vieät-Nam Coäng-Hoøa. Chuùng ta ñaõ anh-duõng chieán-ñaáu, nhöng vaãn khoâng xao-laõng loøng nhaân-ñaïo ñoái vôùi daân, vaø cuõng nhö caû vôùi ñoái phöông. Rieâng ñoái vôùi gia-ñình Haûi-Quaân, trong khi trình-baøy söï thöïc vaãn khoâng xao-laõng tinh-thaàn ñoaøn-keát, ñuøm boïc giöõa quaân-nhaân caùc caáp. Vì theá caùc baøi vieát baát cöù xuaát phaùt töø ñaâu, duø ñaõ phoå-bieán tröôùc coâng-chuùng hay chöa, ñeàu ñöôïc Hoäi-Ñoàng Haûi-Söû xem xeùt thaät caån-thaän.

Noùi chung, caøng söu-taàm, bieân-soaïn caøng thaáy coâng-taùc moãi ngaøy moät nôû ra. Luùc ñaàu döï truø hoaøn taát döï-aùn trong voøng hai naêm, nay ñaõ treân

boán naêm, baøi vôû ñoùng goùp ñaõ treân 600 trang, vôùi söï hôïp-taùc cuûa ñuû moïi taàng lôùp quaân-nhaân cuûa quaân-chuûng, töø caùc vò Ñoâ-Ñoác ñeán caùc anh em Ñoaøn-Vieân thuoäc moïi caáp baäc. Duø khoâng theá naøo phaûn aûnh heát moïi sinh-hoaït cuûa taát caû caùc ñôn-vò Haûi-Quaân trong hôn 20 naêm hoaït-ñoäng, nhöng cuoán Haûi-Söû cuõng tieâu-bieåu ñöôïc nhöõng neùt chính cuûa Haûi-Quaân chuùng ta trong coâng cuoäc baûo-veä ñaát nöôùc. Tuyeån Taäp Haûi-Söû xuaát hieän nhö vieân gaïch khôûi ñaàu. Hy-voïng töø ñoù trong töông-lai seõ coù nhöõng ngöôøi khaùc keá tieáp ñeå hoaøn-thaønh ñaày ñuû hôn Döï AÙn Haûi-Söû naøy, cuõng nhö chuyeån dòch qua caùc ngoaïi ngöõ khaùc.

Laø nhöõng ngöôøi thöøa-keá vaø khai-trieån Döï AÙn Haûi-Söû, chuùng toâi xin ña-taï söï höôùng-daãn quí-baùu cuûa quyù vò Ñoâ-Ñoác, quyù vò nieân-tröôûng cuøng taát caû quyù thaân-höõu vaø anh chò em Haûi-Quaân vaø Haøng-Haûi ñaõ ñoùng goùp baøi vôû, cuõng nhö hoã-trôï xa gaàn giuùp cho Tuyeån Taäp naøy ñöôïc hoaøn-thaønh.


aùch ñaây hôn moät naêm, do lôøi môøi cuûa anh Traàn-chaán-Haûi, Toång-Hoäi-Tröôûng Haûi-Quaân vaø Haøng-Haûi (THHQ/HH), moät soá só-quan vaø

ñoaøn-vieân ñeán hoïp taïi Caâu-Laïc-Boä Haûi-Quaân Westminter ñeå baøn veà vieäc soaïn thaûo Haûi-Söû.

Trong buoåi hoïp, anh Haûi ñaõ nhaéc laïi ñeà-nghò anh Phan-laïc-Tieáp, moät nhaø vaên Haûi-Quaân ñöôïc nhieàu ngöôøi bieát vaø laø moät ngöôøi ñaõ vieát khaù nhieàu veà Haûi-Quaân hoài coøn ôû Vieät-Nam laøm Tröôûng Ban Soaïn Thaûo Haûi-Söû, anh Tieáp ñaõ ngaàn-ngaïi raát laâu; ñieàu naøy cuõng deã hieåu, vì soaïn thaûo Haûi-Söû laø moät döï-aùn khaù lôùn, ñoøi hoûi raát nhieàu thì-giôø vaø coá-gaéng trong khi anh coøn ñi laøm vaø ñaõ coù moät soá cam-keát vôùi caùc nhaø xuaát-baûn veà caùc taùc-phaåm töông-lai. Vôùi söï khuyeán-khích cuûa moïi ngöôøi hieän dieän, anh ñaõ ñoàng yù nhöng ñeà-nghò thaønh-laäp moät Hoäi-Ñoàng Haûi-Söû ñeå giuùp ñôõ vaø coá-vaán trong coâng cuoäc soaïn thaûo Haûi-Söû. Ñeà-nghò naøy ñöôïc hoäi-nghò chaáp-thuaän, vaø toâi, trong quaù-khöù laø ngöôøi coù thaâm-nieân nhaát trong hoäi-nghò, ñöôïc môøi laøm

SoAïn THAûo HAûi-Söû

Ñaëng-cao-Thaêng

chuû-tòch Hoäi-Ñoàng Haûi-Söû. Sau moät thoaùng do-döï, toâi ñaõ nhaän lôøi.

Ñaõ gaàn 25 naêm, töø ngaøy chuùng ta phaûi rôøi queâ-höông vaø boû taøu, chuùng ta chöa coù moät taùc-phaåm naøo keå laïi moät caùch toång theå veà toå-chöùc, thi-haønh nhieäm-vuï, vaø söï baønh-tröôùng Haûi-Quaân ñeå baûo-veä queâ-höông, choáng caùc noã-löïc xaâm-laêng cuûa Coäng-Saûn Vieät-Nam. Cuõng ñaõ coù nhöõng hoài kyù, buùt kyù cuûa caùc caây vieát Haûi-Quaân ñaêng raûi-raùc treân baùo, taäp san noùi veà moät soá kinh-nghieäm giôùi-haïn trong moät giai-ñoaïn giôùi-haïn cuûa lòch-söû Haûi-Quaân Vieät-Nam. Coù leõ taùc-phaåm ñoäc nhaát coù tính-caùch toång-quaùt nhöng chæ giôùi-haïn vaøo giai-ñoaïn choùt cuûa Haûi-Quaân laø cuoán “Chuyeán Ra Khôi Cuoái Cuøng cuûa Haûi-Quaân Vieät-Nam Coäng-Hoøa” cuûa nhaø vaên Ñieäp-Myõ-Linh.

Haûi-Quaân cuûa chuùng ta trong giai-ñoaïn choùt coù moät quaân-soá 40.000. Moät quaân-soá raát ñaùng keå trong taát caû caùc Haûi-Quaân lôùn treân theá-giôùi. Haûi-Quaân Phaùp, moät quoác-gia coù bôø bieån raát daøi, coù

C


nhöõng quyeàn-lôïi ôû treân nhieàu luïc-ñòa vaø haûi-ñaûo, maø cuõng chæ coù 60.000 ngöôøi.

Chuùng ta coù nhöõng hoat-ñoäng ngoaøi bieån nhö tuaàn-döông, tuaàn-duyeân, haûi-tuaàn vaø ñaëc-bieät caùc hoaït-ñoäng trong soâng maø khoâng coù Haûi-Quaân naøo coù. Toâi chaéc laø chæ moät soá ít quaân-nhaân Haûi-Quaân bieát ñöôïc heát moïi khía caïnh cuûa Haûi-Quaân. Cuoán Haûi-Söû tröôùc heát seõ giuùp chuùng ta bieát theâm nhöõng ñieàu veà Haûi-Quaân maø chuùng ta chöa bieát. Con chaùu chuùng ta cuõng seõ coù taøi-lieäu ñeå tìm hieåu cha oâng chuùng laøm gì trong moät chieàu daøi cuoäc chieán hôn 20 naêm, nhöõng thöû-thaùch, coá-gaéng, meät nhoïc, hy-sinh cuûa chuùng ta; caùc göông anh-duõng tuyeät vôøi cuûa moät soá chieán-höõu chuùng ta. Taøi-lieäu cuõng phaûn laïi caùc luaän ñieäu xuyeân taïc ñaày daãy trong caùc thö-vieän ñaïi-hoïc-ñöôøng veà cuoäc chieán cuûa chuùng ta. Nhöõng ngöôøi ngoaïi quoác khi ñoïc vaø suy nghó seõ coù caùi nhìn coâng-baèng veà cuoäc chieán ñoù.

Sau khi nhaän lôøi laøm chuû-tòch Hoäi-Ñoàng Haûi-Söû, toâi ñaõ môøi moät soá só-quan vaø cöïu ñoaøn-vieân thaâm-nieân cuõ cuûa Haûi-Quaân töøng giöõ nhöõng chöùc-vuï chæ-huy vaø tham-möu quan-troïng khi xöa ñeå tham-gia Hoäi-Ñoàng. Caùc vò nhö cöïu Ñoâ-Ñoác Vuõ-ñình-Ñaøo, caùc cöïu Ñaïi-Taù Phan-vaên-Coån, Phaïm-maïnh-Khueâ, Voõ-Sum, Nguyeãn-ngoïc-Quyønh, Tieán-Só Nguyeãn-tieán-Ích, anh Ñaëng-thanh-Long vaø anh Nguyeãn-vaên-Hieàn, ngoaøi ra coù Baùc-Só Traàn-ngöôn-Phieâu, cöïu Tröôûng Phoøng Quaân-Y cuûa Haûi-Quaân, ôû xa khoâng tham-döï thöôøng xuyeân, nhöng ñaõ coù caùc giuùp ñôõ tích-cöïc cho Hoäi-Ñoàng Haûi-Söû.

Cuõng sau buoåi hoïp anh Phan-laïc-Tieáp ñaõ vieát baøi “Loái vaøo Haûi-Söû” ñaêng trong baùo Löôùt Soùng vaø Web Page cuûa THHQ/HH coi nhö lôøi “phaùt thinh khoâng” ñeå keâu goïi caùc cöïu chieán-höõu Haûi-Quaân moïi caáp tích-cöïc tham-gia vaøo coâng cuoäc soaïn thaûo Haûi-Söû.

Hoäi-Ñoàng Haûi-Söû cuøng vôùi ban soaïn thaûo Haûi-Söû, taïm thôøi quyeát-ñònh noäi dung cuûa Haûi-Söû nhö sau:

Phaàn I: Boái caûnh cuûa söï hình thaønh Haûi-Quaân Vieät-Nam, toå-chöùc, thi-haønh nhieäm-vuï vöøa

chieán-ñaáu vöøa baønh-tröôùng caû veà phöông-tieän laãn nhaân-vieân.

Phaàn II: Hoaøng-Sa vaø Taây-Sa (Tröôøng-Sa), ñaëc-bieät nhaán maïnh veà cuoäc chieán-ñaáu choáng Trung-Coäng ñeå baûo-veä Hoaøng-Sa. Toâi nghó laø Haûi-Quaân Vieät-Nam ñaõ laøm moät chuyeän phi-thöôøng khi vôùi nhöõng phöông-tieän ít oûi hôn, chuùng ta ñaõ coá-gaéng ñeå ngaên chaën söï xaâm-laêng cuûa moät cöôøng quoác lôùn vaøo loaïi nhaát taïi ñòa-phöông vaø treân theá-giôùi. Tuy khoâng thaønh-coâng, nhöng chuùng ta chaéc-chaén ñaõ khieán cho keû xaâm-laêng phaûi neå-nang. Haønh-ñoäng cuûa Haûi-Quaân Vieät-Nam ñaõ khaùc bieät bieát bao vôùi haønh-ñoäng cuùi ñaàu daâng ñaát cho ñòch cuûa Coäng-Saûn Vieät-Nam.

Phaàn III. Hoaït-ñoäng soâng. Ñaây laø moät hoaït-ñoäng ñaëc-thuø cuûa quaân-chuûng chuùng ta, trong ñoù caùc chieán-só cuûa ta thöôøng xuyeân ñoái-dieän vôùi quaân thuø, vaø caûn trôû raát nhieàu söï xaâm-laêng phaù hoaïi cuûa Coäng-Saûn Baéc-Vieät taïi caùc vuøng soâng ngoøi.

Phaàn IV. Hoaït-ñoäng bieån, noùi veà caùc hoaït-ñoäng coå-ñieån cuûa Haûi-Quaân, tuaàn-tieãu ngaên chaën ñòch, nhöõng laàn tieâu-dieät taøu xaâm nhaäp cuûa ñòch. Cuõng noùi ñeán söï kieåm-soaùt di-chuyeån cuûa ñòch trong vuøng caän duyeân qua caùc Löïc-Löôïng Haûi-Thuyeàn, caùc ñaøi kieåm-baùo v.v... Trong phaàn naøy cuõng coù ñeà caäp ñeán caùc hoaït-ñoäng ñaëc-bieät khaùc nhö hoaït-ñoäng Haûi-Tuaàn xaâm nhaäp, phaù hoaïi ñòch treân phaàn ñaát cuûa chuùng.

Phaàn V. Caùc hoaït-ñoäng yeåm-trôï, nhö Huaán-Luyeän, Söûa Chöõa, Tieáp-Lieäu, Daân-Söï-Vuï, vaø caùc ñoùng goùp vaøo caùc coâng-taùc yeåm-trôï neàn kinh-teá quoác-gia.

Caâu hoûi ñaõ ñöôïc ñaët ra laø chuùng ta duøng chöõ Haûi-Söû coù to taùt, tham-voïng quaù ñaùng khoâng?

Thaät ra yù-nieäm soaïn thaûo Haûi-Söû ñaõ coù töø laâu, ít nhaát laø cuõng töø khi laäp ra THHQ/HH, caùch ñaây khoaûng 10 naêm. Cuõng nhö ñaõ trình-baøy ôû treân, ñaõ gaàn 25 naêm, chuùng ta vaãn chöa coù moät cuoán saùch noùi leân ñöôïc moät caùch toång theå veà Quaân-Chuûng cuûa


chuùng ta. Chöa coù moät söû-gia naøo coù yù-töôûng, hay chæ coù manh-nha moät yù-töôûng ñeå vieát ra cuoán saùch ñoù. Taøi-lieäu vieát ra veà lòch-söû Haûi-Quaân Vieät-Nam chaéc-chaén khoâng coù nhieàu, chæ raûi-raùc ôû vaên-khoá cuûa Hoa-Kyø hoaëc cuûa Phaùp. Nhöng nhöõng taøi-lieäu coù nhieàu nhaát vaø chi-tieát nhaát naèm trong trí nhôù chuùng ta. Caàn khai-thaùc caùc trí nhôù ñoù tröôùc khi chuùng nhaït-nhoøa, hoaëc boû ra ñi töø-giaõ chuùng ta (ngöôøi vieát baøi thuoäc veà theá-heä naøy).

Chuùng ta seõ coá-gaéng tìm caùc taøi-lieäu trong caùc vaên-khoá neáu coù, chuùng ta seõ khai-thaùc trí nhôù trong taäp-theå chuùng ta, kieåm-chöùng vaø so-saùnh thöôøng xuyeân. Sau ñoù, chuùng ta seõ saép xeáp laïi vaø vieát thaønh saùch. Cuõng coù ngöôøi e raèng nhöõng hoài töôûng seõ thieáu trung thöïc. Coù theå, nhöng qua nhöõng kieåm-chöùng, ñoái chieáu, vaø aùp duïng söï suy luaän thoâng thöôøng, chuùng ta coù theå giaûm thieåu

ñöôïc söï thieáu trung thöïc ñoù. Neáu caùc söû lieäu coù ñaày ñuû, thì taïi sao chuùng ta khoâng vieát thaønh moät cuoán saùch, maø phaûi chôø ngöôøi khaùc vieát? Chuùng ta coù ñuû trí-thöùc vaø söï löông-thieän ñeå vieát ra cuoán saùch ñoù moät caùch ñaày ñuû vaø trung thöïc.

Toâi cuõng xin trình-baøy veà söï tieán trieån veà coâng cuoäc soaïn thaûo. Ñaõ coù hai vò Tö-Leänh Haûi-Quaân cö nguï taïi California chuù-yù, cung-caáp taøi-lieäu, vaø höôùng-daãn cho vieäc soaïn thaûo. Moät soá khaù nhieàu caùc cöïu chieán-só Haûi-Quaân moïi caáp tham-gia baèng caùch gôûi taøi-lieäu, hoaëc traû lôøi caùc cuoäc phoûng-vaán.

Anh Phan-laïc-Tieáp chòu traùch-nhieäm toång-quaùt vieäc soaïn thaûo, vaø ñaëc-traùch phaàn hoaït-ñoäng soâng. Vôùi tö-caùch cöïu phoùng-vieân chieán-tröôøng vaø Tröôûng Phoøng Taâm-Lyù-Chieán Haûi-Quaân, anh ñaõ theo saùt vaø töôøng-trình caùc traän ñuïng ñoä giöõa

Phoù-Ñeà-Ñoác Ñaëng-cao-Thaêng thò-saùt haønh-quaân


ta vaø ñòch. Hoäi-Ñoàng Haûi-Söû cuøng Ban Soaïn Thaûo Haûi-

Söû cuõng môøi cöïu Haûi-Quaân Trung-Taù Vuõ-höõu-San coù nhieàu coâng-trình khaûo-cöùu moái töông-quan cuûa daân toäc vôùi bieån caû qua caùc thôøi ñaïi, vaø Haûi-Quaân Vieät-Nam hieän ñaïi, phuï-traùch Phaàn Löôïc-Söû goàm Boái Caûnh, Hình Thaønh, Toå-Chöùc, Thi-Haønh Nhieäm-Vuï cuûa Haûi-Quaân. Cöïu Haûi-Quaân Thieáu-Taù Traàn-ñoã-Caåm, coù nhieàu naêng-khieáu vieát, söu-taàm, seõ phuï-traùch phaàn Hoaøng-Sa vaø Taây-Sa (Tröôøng-Sa), laõnh-vöïc maø anh ñaõ töøng nghieân-cöùu.

Phaàn Haûi-Quaân Bieån cuõng nhö Yeåm-Trôï Tieáp-Vaän, tuy chöa coù ngöôøi chính thöùc phuï-traùch, nhöng taøi-lieäu gôûi veà cuõng ñaõ nhieàu.

Trong moãi phaàn seõ coù moät hay nhieàu chöông, maø anh Caåm goïi laø phaàn Chính Söû, seõ goàm hoaøn-toaøn döïa vaøo caùc taøi-lieäu coù kieåm-chöùng.

Ngoaøi ra seõ coù nhöõng baøi vieát theo trí nhôù ñaët vaøo caùc phuï-luïc ... Caùc baøi naøy thuoäc phaàn phuï-luïc cuõng caàn phaûi döïa treân nhöõng söï kieän ñaõ xaûy ra, tuyeät ñoái khoâng phaûi laø caùc vaên-kieän ñeå töï ñeà cao, maø chæ ñeå noùi veà caùc hoaït-ñoäng ñaùng keå cuûa caùc ñôn-vò cuõng nhö caùc göông anh-duõng cuûa caùc caù-nhaân.

Caùc phaàn cuûa cuoán Haûi-Söû hoaøn taát chæ laø caùc döï thaûo. Caùc döï thaûo seõ ñöôïc chuyeån ñeán caùc hoäi Haûi-Quaân, hoaëc caùc toå-chöùc khaùc nhö caùc khoùa, nhoùm ñeå pheâ-bình vaø duyeät thaûo trong voøng 6 thaùng tröôùc khi aán-haønh. Söï aán-haønh seõ keøm theo caùc baûn dòch thuaät ra Anh ngöõ neáu ñöôïc.

Moät anh baïn coù noùi vôùi chuùng toâi: “Taïi laøm sao coù ít söï tham-döï nhö theá trong khi nhaân-taøi cuûa Haûi-Quaân nhieàu nhö caùt treân baõi bieån, nhö sao treân trôøi. Coù chia reõ, hay taåy chay chaêng?” Toâi khoâng quan-taâm ñeán söï e ngaïi naøy, ñaõ coù nhieàu ngöôøi tham-döï roài, cuõng nhö nhieàu taøi-lieäu ñang ñöôïc hoaëc chuaån-bò ñöôïc vieát. Vaø chaêng taïi sao laïi taåy chay hoaëc chia reõ? Chuùng ta ñaõ thua ñaäm, maát maùt quaù nhieàu, vaø hieän ñang töù taùn moïi nôi, chaúng leõ chuùng ta vaãn coøn mang ñöôïc tinh-thaàn beø phaùi sang ñaây hay sao? Toâi xin keát thuùc baøi naøy vôùi moät lôøi keâu goïi: “Xin quyù chieán-höõu haõy giuùp ñôõ chuùng toâi qua taøi-lieäu, yù-kieán hay hình-aûnh vaø dòch thuaät duø ít hay nhieàu, caùc söï giuùp ñôõ ñoù laø nhöõng vieân gaïch xaây toaø nhaø Haûi-Söû. Neáu ñöôïc vaäy chuùng ta seõ coù moät cuoán Haûi-Söû maø chuùng ta ñeàu coù theå haõnh-dieän.”


CoÂnG-TAÙC TUAÀn-DUYEÂn

Commander Richard Ward, USN Retired

Commander Richard Ward, USN Retired


HoAïT-ÑoÄnG SoÂnG nGoØi


Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang


Quaân-vaän-ñónh

Giang-toác-ñónh


Giang-toác-ñónh

Tuaàn-giang-ñónh


HUY-HiEÄU ÑÔn-VÒ






SinH-HoAïT HAûi-QUAÂn




Só-Quan Khoùa 1 Haûi-Quaân:Töø traùi sang phaûi: Nguyeãn-vaên-Lòch, Chung-taán-Cang, Laâm-nguôn-Taùnh, Traàn-vaên-Chôn, Ñoaøn-ngoïc-Bích, Traàn-vaên-Phaán


PHUï BAûnPHoÙnG ÑoÀ HAØnH-QUAÂn GÑ 25 &29



GHE HAûi-THUYEÀn



20: ñaïi-baùc 20 ly trang-bò treân caùc taøu Haûi-Quaân.40: ñaïi-baùc 40 ly trang-bò treân caùc taøu Haûi-Quaân.

AAAL: cô-xöôûng-haïm.Academic: vaên-hoùa.Academic division: khoái vaên-hoùa-vuï.ACTOV (Accelerated Turnover to the Vietnamese):

chöông-trình chuyeån giao caáp toác cho Vieät-Nam.

Air and Naval gunfire support superiority: öu theá khoâng-yeåm vaø yeåm-trôï haûi-phaùo.

Alcool: röôïu coàn.Alpha: danh-hieäu truyeàn-tin ñeå chæ chöõ A, thöôøng

duøng ñeå chæ giôùi chöùc chæ-huy.Alpha: ASPB (Assault Support Patrol Boat), trôï-

chieán-ñónh.AK-47: suùng tröôøng baùn töï-ñoäng vaø töï-ñoäng 7 ly

62 Kalashnikov cuûa Nga. Ñaây laø suùng caên baûn cuûa quaân-ñoäi caùc nöôùc Coäng-Saûn.

Amphibious assault: taán coâng thuûy boä.Amphibious counter-offensive: traän phaûn coâng

thuûy boä.Amphibious raid: ñoät kích thuûy boä .Amphibious retreat: ruùt lui thuûy boä, trieät thoaùi

thuûy boä.AN (Net Laying Ship): taøu thaû löôùi phoøng-thuû.Antitank 3 (AT3): hoûa-tieãn 73 ly taàm nhieät, choáng

chieán-xa cuûa Coäng-quaân. Taàm hoaït-ñoäng höõu-hieäu: 1000 thöôùc. Söùc xuyeân phaù: 40 ly voû boïc

CHUÙ-THÍCH HAûi-Söû

chieán-xa.APB (Self Propelled Barracks Ship): ñoàn-truù-haïm.APL (Auxiliary Personnel Lighter): trung-taâm taïm

truù noåi.ARL (Auxiliary Repair Ship, Landing): cô-xöôûng-

haïm. Armored Transport Craft (ATC): quaân-vaän-ñónh

Taùc-Chieán.Armored Troop Carrier (ATC): Quaân-vaän-ñónh

taùc-chieán.Assault Support Patrol Boat (ASPB ): trôï-chieán-

ñónh.ASPB (Assault Support Patrol Boat): trôï-chieán-ñónhAT: aâm thoaïi.AT3 (Antitank 3): hoûa-tieãn 73 ly taàm nhieät, choáng

chieán-xa cuûa Coäng-quaân. Taàm hoaït-ñoäng höõu-hieäu: 1000 thöôùc. Söùc xuyeân phaù: 40 ly voû boïc chieán-xa.

ATC (Armored Troop Carrier, Tango, Armored Transport Craft): quaân-vaän-ñónh thuûy-boä.

ATC-Zippo: Douche and Dredge, phoùng-thuûy-hoûa-ñónh.

Auxiliary Personnel Lighter (APL): trung-taâm taïm truù noåi.

Auxiliary Repair Ship, Landing (ARL): cô-xöôûng-haïm.

B

B-40 rocket hay B40: suùng phoùng hoûa-tieãn ñaët treân


vai cuûa Nga-Soâ.B-41: moät loaïi suùng phoùng hoûa-tieãn cuûa Nga-Soâ.Baù ñoû: suùng tröôøng cuûa Coäng-Saûn.Baùnh beùta: boäc chaát noå.Barrier-Reef: luõy san-hoâ.Battery: bình ñieän.BBC: British Broadcasting Center, ñaøi phaùt-thanh

Anh-Quoác.Beam: ñaø ngang.Bít (bitte, tieáng Phaùp): truï ñeå maùng daây coät taøu.BKZ: vieát taét cuûa chöõ “baát-khieån-duïng”.Blanc bec: moû traéng, tay mô.Bachelor of Science (BS): cöû-nhaân khoa-hoïc.B.O.M. (Bulletin Officiel de la Marine): baùo-thò

haøng-haûi. B.O.Q. (Bachelor officer quarter): cö-xaù só-quan

ñoäc thaân.Brown Water Navy Operation: chieán-tranh soâng

ngoøi.BS (Bachelor of Science): cöû-nhaân khoa-hoïc.Bulletin Officiel de la Marine (B.O.M.): Baùo-thò

haøng-haûi.

C

Canada (boä ñoà): quaân phuïc laøm vieäc cuûa thuûy-thuû Haûi-Quaân. AÙo xanh nhaït, quaàn oáng loa xanh ñaäm.

Cano (canot, tieáng Phaùp): thuyeàn nhoû.Cap St. Jacques: Vuõng-Taøu.CCB (Command Communication Boat): soaùi-ñónh-

thuûy-boä.Central Intelligence Agency (CIA): Cô-quan Trung-

Öông Tình-Baùo Hoa-Kyø.Channel: thuûy-ñaïo.Chief of Naval Operations (CNO): Tö-Leänh Haûi-

Quaân Myõ.Chief Warrant Officer: Thieáu-Taù Ñoaøn-Vieân.Chinook: tröïc-thaêng chuyeån-vaän coù 2 caùnh quaït

cuûa Myõ.CHP: chæ-huy-phoù.CHT: chæ-huy-tröôûng.CIA (Central Intelligence Agency): Cô-quan Trung-

Öông Tình-Baùo Hoa-Kyø.CIC (Combat Information Center): Trung-Taâm

Chieán-Baùo, töùc Phoøng Haønh-Quaân.CINCPAC hay CINPAC (Commander-In-Chief,

Pacific): Tö-Leänh Thaùi-Bình-Döông.CINCPACFLT hay CINCPACFLEET: Commander-

In-Chief, U.S. Pacific Fleet, Tö-Leänh Haïm-Ñoäi Thaùi-Bình-Döông.

CKC: moät loaïi suùng tröôøng Nga-Soâ.CNAG/MACV (Military Assistance Command,

Vietnam): Boä Tö-Leänh Coá-Vaán Quaân-Söï taïi Vieät-Nam, Ñoaøn Coá-Vaán Hoa-Kyø.

CNO (Chief of Naval Operations): Tö-Leänh Haûi-Quaân Myõ.

Coast Guard: Löïc-löôïng Duyeân-Phoøng cuûa Myõ; tuaàn-duyeân-ñónh.

Coastal Security Service (CSS): Sôû Phoøng-Veä Duyeân-Haûi.

Coastal Surveillance Center: Trung-Taâm Kieåm-Soaùt Duyeân-Haûi.

Coastal Surveillance Force: Löïc-Löôïng Kieåm-Duyeân, Löïc-Löôïng Tuaàn-Duyeân.

Commandement: soaùi-ñónh xung-phong.Combat Information Center (CIC): Trung-Taâm

Chieán-Baùo, töùc Phoøng Haønh-Quaân.Combat Salvage Boat (CSB): truïc-vôùt-ñónh.Combi: oáng lieân-hôïp cuûa maùy truyeàn-tin.Command Communication Boat (CCB): soaùi-ñónh

thuûy-boä.Command harmony: Söï ñoàng nhaát chæ-huy, söï

hoøa-hôïp chæ-huy.Command Post: trung-taâm haønh-quaân.Commander In Chief (CINPAC hay CINCPAC),

Pacific: Tö-Leänh Thaùi-Bình-Döông.Commander-In-Chief Pacific Fleet (CINCPAC-

FLEET): Tö-Leänh Haïm-ñoäi Thaùi-Bình-Döông.Commander U.S. Naval Forces, Vietnam (COM-

NAVFORV): Tö-Leänh Haûi-Quaân Hoa-Kyø taïi Vieät-Nam.

Commander Task Force (CTF): Tö-Leâänh Löïc-Löôïng Ñaëc-Nhieäm.

Commander U.S. Military Assistance Command, Vietnam (COMUSMACV): Tö-Leänh Vieän-Trôï Quaân-Söï Myõ taïi VNCH.

Commissariat: Haûi-tieáp-vuï cuûa Phaùp.COMNAVFORV (Commander U.S. Naval Forces,

Vietnam): Tö-Leänh Haûi-Quaân Hoa-Kyø taïi


Vieät-Nam.COMUSMACV (Commander U.S. Military Assis-

tance Command, Vietnam): Tö-Leänh Vieän-Trôï Quaân-Söï Myõ taïi VNCH.

Company: ñaïi-ñoäi, phaân-ñoäi thuûy-thuû-ñoaøn (treân chieán-haïm).

Concertina: voøng keõm gai.Convoi (Phaùp): ñoaøn taøu.Convoy (Myõ): ñoaøn taøu.Cook: ñaàu beáp.Cover: che.Coái 81: suùng bích-kích-phaùo 81 ly.CSB (Combat Salvage Boat): truïc-vôùt-ñónhCSS (Coastal Security Service): Sôû Phoøng-Veä

Duyeân-Haûi.CTF (Commander Task Force): Tö-Leâänh Löïc-

Löôïng Ñaëc-Nhieäm. CTF 71 (Commander Task Force 71): Tö-Leänh

Löïc-Löôïng Ñaëc-Nhieäm 71.

D

Darken-ship: che toái chieán-haïm.DAO (Defense Attacheù Office): Vaên-phoøng Tuøy-Vieân

Quaân-Söï (Myõ).DD: Destroyer, khu-truïc-haïm cuûa Myõ.Decks: saøn taøu.Delaying detachment: thaønh phaàn caûn haäuDE (Destroyer Escort): hoä-toáng-haïm cuûa Myõ.Defense Attacheù Office (DAO): Vaên-phoøng Tuøy Vieân

Quaân-Söï (Myõ).DER 1 (Destroyer Escort and Radar Picket hay Radar

Picket Destroyer) : Khu-truïc-haïm Traàn-Höng-Ñaïo, HQ 1.

Demilitarized Zone (DMZ) : khu phi quaân-söï.Designed blue prints: Ñoà-baûn maãu.Deùtente: hoøa-hoaõn, xaû, laøm bôùt caêng thaúng.Destroyer (DD): khu-truïc-haïm cuûa Myõ.Dina: Dinassaut, Division Navale d’Assaut (Naval

Assault Division), Haûi-Ñoaøn Xung-Phong.Destroyer Escort (DE): hoä-toáng-haïm cuûa Myõ.Destroyer Escort and Radar Picket (DER) : khu-

truïc-haïm tieàn-thaùm. Dinassaut: Division Navale d’Assaut (Naval Assault

Division), Haûi-Ñoaøn Xung-Phong.

Dinassaut 1: Thaønh-laäp naêm 1947 taïi Baéc-Vieät, chæ-huy-tröôûng ñaâàu tieân laø HQ Thieâáu-Taù Landrot. Chæ-huy-tröôûng keá nhieäm thaùng 7 naêm 1950 laø HQ Thieâáu Taù De Brossard. Caên-cöù ñaàu tieân ñaët taïi Haûi-Phoøng, ñeán thaùng 8 naêm 1949 di-chuyeån veà Baûy-Chuøa.

Dinassaut 2: Thaønh-laäp taïi Nam-Vieät thaùng 8 naêm 1947 döôùi quyeâàn chæ-huy cuûa HQ Thieáu-Taù Leùost, hoaït-ñoäng treân soâng Cöûu-Long vaø soâng Saøi-Goøn.

Dinassaut 3: Thaønh-laäp naêm 1947 taïi Baéc-Vieät. Chæ-huy-tröôûng laø HQ Ñaïi-UÙy Garnier, keá nhieäm laø HQ Thieáu-Taù Acloque. Caên-cöù ñaët taïi Nam-Ñònh.

DKZ: ñaïi-baùc khoâng giaät.DMZ (Demilitarized Zone): khu phi quaân-söï.Displacement: baøi-thuûy-löôïng.Dock Landing Ship (LSD): cô-xöôûng-haïm.Dormatory: khu noäi truù.Douze Sept: ñaïi-lieân 50 (12 ly 7).ÑPQ: Ñòa-Phöông-Quaân.Draft: ñoä chìm.Drummond: ñaûo Duy-Moämg (trong quaàn ñaûo

Hoaøng-Sa).Duncan: ñaûo Quang-Hoøa (trong quaàn ñaûo Hoaøng-

Sa).

Ñ

Ñeà pa: deùpart, ñaïn baén ñi.Ñeøn scott: ñeøn duøng ñeå chuyeån quang-hieäu treân

caùc chieán-haïm vaø thöông-thuyeàn.ÑKB: ñaøi kieåm-baùo.

E

Echo: hoài-ba.EÙcole Navale de Brest: Tröôøng Só -Quan Haûi-Quaân

Phaùp.Engineering: kyõ-ngheä, kyõ-sö, cô-khí.Entite: thöïc-theå toàn sinh.EOD (Explosive Ordnance Disposal): toaùn thaùo gôû

ñaïn-döôïc.Explosive Ordnance Disposal (EOD): toaùn thaùo gôû

ñaïn-döôïc.


Expendable: con côø thí.

F

F5: moät loaïi phaûn-löïc chieán-ñaáu cô cuûa Myõ.FM BAR (Browning Automatic Rifle): suùng trung-

lieân.Foam: vaät lieäu xoáp, nheï duøng ñeå ñeäm.FOM (Services Techniques des Constructions et

Armes Navales / France Outre Mer): tieåu-giaùp-ñónh.

Foot: (soá ít); feet: (soá nhieàu): boä, moät ñôn-vò ño chieàu daøi trong heä-thoáng ño löôøng Anh, Myõ (baèng 30,4 cm).

Foul Deck Operation: haønh-quaân duï ñòch. Frame: söôøn taøu.Full: vaän-toác toái-ña, tieán heát.Fusilier: chieán-binh.

G

G: giôø hoaëc muùi giôø G.Garant M1: suùng tröôøng cuûa quaân-ñoäi Vieät-Nam

Coäng-Hoøa.GD/TTHQ: Giaùm-ñoácTrung-Taâm Haønh-Quaân.Geopolitical goals: muïc-tieâu chính-trò toaøn caàu.GMC: quaân xa loaïi lôùn duøng trong quaân-ñoäi Vieät-

Nam Coäng-Hoøa trong thôøi-gian 1954 – 1975.Gioø: tieáng loùng ñeå chæ maùy chính cuûa chieán haïm.

H

H (hour, heure): giôø hoaëc muùi giôø H.HÑ: haûi-ñoäi, haïm ñoäi.HH: haûi-haønh. HO: moät chöông-trình ñöa caùc cöïu quaân caùn chính

cuûa Vieät-Nam Coäng-Hoøa ñaõ ôû tuø Vieät-Coäng sang Myõ ñònh cö.

I

Inertia: quaùn-tính.Initial construction: kieán-truùc sô khôûi.

Intercom: maùy truyeàn-thoâng noäi boä.International Officer Candidate School (IOCS):

tröôøng só-quan tröø-bò quoác-teá.IOCS (International Officer Candidate School):

tröôøng só-quan tröø-bò quoác-teá.

J

JCS (Joint Chiefs of Staff): Caùc Tham-Möu-Tröôûøng Lieân-Quaân Myõ, Boä Toång-Tham-Möu Lieân-Quaân Myõ.

Jeu (Phaùp): troø chôi; aên jeu: ñoàng-ñieäu nhòp-nhaøng.Joint Chiefs of Staff (JCS): Caùc Tham-Möu-Tröôûøng

Lieân-Quaân Myõ, Boä Toång-Tham-Möu Lieân-Quaân Myõ

K

Kg (kilogramme): kí-loâ.Kiosque: moät haøng quaùn nhoû beân veä ñöôøng.Km: kilometre, kilometer, caây-soáKm/H: caây-soá/giôø.Knot: guùt hay haûi-lyù/giôø.KV31: Khu vöïc 31 (Vuøng III Duyeân-Haûi)

L

L19: phi-cô thaùm-thính loaïi nheï cuûa Khoâng-Quaân Vieät-Nam Coäng-Hoøa.

Landing beach: ñieåm ñaàu caàu, baõi uûi.Landing craft: tieåu-ñónh.Landing Craft, Medium hay Landing Craft, Mech-

anized(LCM): quaân-vaän-ñónh.Landing Craft, Personnel, Large (LCPL): quaân-

vaän-ñónh lôùn.Landing Craft, Utility (LCU): giang-vaän-haïm.Landing Craft, Vehicle and Personnel (LCVP):

tieåu-vaän-ñónh.Large Harbor Tug (YTB): taøu keùo, taøu doøng.LCU (Landing Craft, Utility): giang-vaän-haïm.LCM (Landing Craft, Medium hay Landing Craft,

Mechanized): quaân-vaän-ñónh.LCPL (Landing Craft, Personnel, Large): quaân-

vaän-ñónh lôùn.


LCVP (Landing Craft, Vehicle and Personnel): tieåu-vaän-ñónh.

License: chöùng-chæ.Line officer: só-quan ngaønh chæ-huy.Landing Ship, Infantry, Large (LSIL): giang-phaùo-

haïm.Landing Ship, Medium (LSM): haûi-vaän-haïm.Landing Support Ship, Large (LSSL): trôï-chieán-

haïm.Landing Ship, Tank (LST): döông-vaän-haïm.LSD (Landing Ship, Dock): taøu uï noåi.LSIL (Landing Ship, Infantry, Large): giang-phaùo-

haïm.LSM (Landing Ship, Medium): haûi-vaän-haïm.LSSL (Landing Support Ship, Large): trôï-chieán-

haïm.LST (Landing Ship, Tank): döông-vaän-haïm.

M

M-16: Colt 5.56-caliber rifle, standard US issue, suùng tröôøng töï-ñoäng cuûa Myõ.

M-18: moät loaïi suùng tröôøng töï-ñoäng cuûa Myõ.M-60: suùng lieân-thanh giaûm nhieät baèng khoâng-khí.

Ñaïn côõ 7 ly 62 (30 caliber). M-79: suùng phoùng löïu.M-113: thieát-vaän-xa kieåu 113.Magister Post Deum: Chuû teå sau Thöôïng-Ñeá (ñeå

chæ vò haïm-tröôûng).MAAG (Military Assistance Advisory Group): Phaùi

boä Coá-Vaán Quaân-Söï Myõ.MACV (Military Assistance Command Vietnam):

Boä Tö-Leänh Coá-Vaán Quaân-Söï Hoa-Kyø taïi Vieät-Nam.

Machine tool: ñoà ngheà cô-khí.Management: söï quaûn-trò.Maritime Operation Group (MAROP): Toaùn Haønh-

Quaân Ñöôøng Bieån.Market Time: moät cuoäc haønh-quaân cuûa HQ Myõ

choáng CS mieàn Baéc xaâm-nhaäp vaøo VNCH baèng ñöôøng bieån.

MAROP (Maritime Operation Group): Toaùn Haønh-Quaân Ñöôøng Bieån.

Master of Art: Cao-hoïc vaên-chöông.Mile (mi): daëm ñaát, ñôn-vò ño chieàu daøi trong

heä-thoáng ño löôøng cuûa Myõ vaø Anh, daøi baèng 1.609,344 thöôùc.

Mile, nautical: haûi-lyù, daøi baèng 1.852 thöôùc.Military: quaân-söï.Military Assistance Advisory Group (MAAG): Phaùi

boä Coá-Vaán Quaân-Söï Myõ.Military Assistance Command, Vietnam (MACV):

Boä Tö-Leänh Coá-Vaán Quaân-Söï Hoa-Kyø taïi Vieät-Nam.

Military division: khoái quaân-söï-vuï.Mit Trente: mitrailleur 30 (Phaùp), suùng ñaïi-lieân 30.Mobile Riverine Force (MRF): Löïc-Löôïng Löu-Ñoäng

Soâng Ngoøi.Mobile Support Team (MST): phaân-ñoäi baûo-trì söûa

chöõa, Toaùn Yeåm-Trôï Löu-ÑoängMoney: ñaûo Vónh-Laïc (thuoäc quaàn ñaûo Hoaøng-Sa).Monitor: tieàn-phong-ñónh.Monitor Combat: tieàn-phong-ñónh.Mothball: chieán-haïm döï tröõ ñöôïc bao kín.MRF (Mobile Riverine Force): Löïc-Löôïng Löu-Ñoäng

Soâng Ngoøi.MSC: truïc-loâi-haïm (duyeân-haûi).MSO (Minesweeper, Ocean): truïc-loâi-haïm ñaïi-

döông.MST (Mobile Support Team): phaân-ñoäi baûo-trì söûa

chöõa, toaùn Yeåm-Trôï Löu-Ñoäng.

N

NAD (Naval Advisory Detachment): Phaùi Boä Coá-Vaán Haûi-Quaân.

Napalm: bom löûa.National Security Council (NSC): Hoäi-Ñoàng An-

Ninh Quoác-Gia.NAVFORV (Naval Forces, Vietnam): Löïc-löôïng Haûi-

Quaân Myõ taïi Vieät-Nam.NavForV Command: Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân Myõ taïi

Vieät-Nam.Naval Amphibious School: Tröôøng Thuûy-Boä Hoa-

Kyø.Naval Advisory Detachment (NAD): Phaùi Boä Coá-Vaán

Haûi-Quaân.Naval Combat Demolition Unit (NCDU): ñôn-vò

xung-kích phaù hoaïi cuûa Haûi-Quaân.Naval Operation Support Group: Toaùn Yeåm-Trôï


Haønh-Quaân Haûi-Quaân.Navigator: só-quan haûi-haønh.NCDU (Naval Combat Demolition Unit): ñôn-vò

xung-kích phaù hoaïi cuûa Haûi-Quaân.NCS: Nöõ caùn-söï.Net: maïng löôùi thoâng-tin ñieän toaùn.Net Laying Ship (AN ): Taøu thaû löôùi phoøng-thuû.Ngöïa trôøi (suùng): moät loaïi suùng noäi-hoùa ñöôïc cheá-

bieán töø caùc oáng kim loaïi do Vieät-Minh cheá-taïo.NK: Nhaät-kyù.Nixonism: chuû-thuyeát Nixon.NSA (Naval Support Activity): Caên-Cöù Yeåm-Trôï

Tieáp-Vaän.

O

OCS (Officer Candidate School): tröôøng só-quan tröø-bò cuûa Myõ.

OJT (On Job Training): vöøa laøm vöøa huaán-luyeän thöïc-taäp taïi choã.

OTC (Officer of Tactical Command): só-quan chæ-huy chieán-thuaät hoaëc só-quan chæ-huy toaøn dieän.

Officiers des EÙquipages (Phaùp): só-quan ñoaøn-vieân.

P

Patrol Boat, River (PBR): giang-toác-ñónh.PBR (Patrol Boat, River): giang-toác-ñónh.Patrol Boat (WPB): tuaàn-duyeân-ñónh.Patrol Craft (PC): hoä-toáng-haïm.Patrol Craft, Fast (PCF): duyeân-toác-ñónh.Patrol Gunboat Motor (PGM): tuaàn-duyeân-haïm.Patrol Torpedo, Fast (PTF): khinh-toác-ngö-loâi-ñónh,

khinh-toác-ñónh.Pattle: ñaûo Hoaøng-Sa.PC (Patrol Craft): hoä-toáng-haïm.PCE (Patrol Coastal Escort): hoä-toáng-haïmPCF (Patrol Craft Fast): duyeân-toác-ñónh.PGM (Patrol Gunboat Motor): tuaàn-duyeân-haïm.Piston: pít-toâng cuûa maùy. (Tieáng loùng: coù theá-löïc

rieâng).Platform: saøn taøu.Platoon: trung-ñoäi.Polo, noùn: noùn traéng, troøn, cuûa thuûy-thuû.

Poncho: aùo che möa cuûa quaân-ñoäi.Point: vò-trí chieán-haïm treân haûi-ñoà.Pont: ngaønh chæ-huy cuûa Haûi-QuaânPoâng toâng (Ponton, tieáng Phaùp): haàm noåi, caàu

taøu noåi. Pontoon causeway: caàu noåi.Post: truï choáng.PRC.46: maùy truyeàn-tin cuûa Hoa-Kyø.Provincial Reconnaissance Unit (PRU): Toaùn Thaùm-

Saùt Tieåu-Khu.PRU (Provincial Reconnaissance Unit): Toaùn Thaùm-

Saùt Tieåu-Khu.PT: phuùc-trình.PTF (Patrol Torpedo, Fast): khinh-toác-ngö-loâi-ñónh,

khinh-toác-ñónh, tuaàn-duyeân khinh-toác-haïm.

Q

Quart: phieân haûi-haønh.

R

Radar Picket Destroyer (DER) : khu-truïc-haïm.Ramp: cöûa ñoå boä.Reinforce: taêng cöôøng.RIOTC (Riverine Inshore Operation Training Cen-

ter): Trung-taâm huaán-luyeän haønh-quaân soâng ngoøi.

River Assault Force: Löïc-Löôïng Xung Phong treân soâng.

River Patrol Craft (RPC): Tuaàn-giang-ñónh.River Patrol Force: Löïc-Löôïng Tuaàn-Giang.Riverine Inshore Operation Training Center (RI-

OTC): Trung-taâm huaán-luyeän haønh-quaân soâng ngoøi.

RMK: Haõng thaàu xaây caát Raymond Morrison Knudsen cuûa Hoa-Kyø.

Robert: ñaûo Cam-Tuyeàn (thuoäc quaàn ñaûo Hoaøng-Sa).

Rocket propelled grenade (RPG): suùng phoùng löïu.Route: ñöôøng.RPC (River Patrol Craft): tuaàn-giang-ñónh.RPD: Chinese copy of Russian PK crew-served

machine gun, suùng lieân-thanh Nga saûn-xuaát


taïi Trung-Coäng.RPG (Rocket propelled grenade): suùng phoùng löïu.

S

SA7: hoûa-tieãn ñòa khoâng cuûa Nga-Soâ.Saéc marin (sac marin, tieáng Phaùp): tuùi quaân-trang

cuûa Haûi-Quaân.SACSA (Special Assistant for Counterinsurgency

and Special Activities): yeåm-trôï ñaëc-bieät cho caùc hoaït-ñoäng choáng phieán-loaïn vaø ñaëc-bieät.

Saigon Military Mission: Phaùi Boä Quaân-Söï Saøi-Goøn.Salvage: truïc vôùt taøu chìm.SAM (Surface-to-air missile): hoûa-tieãn ñòa khoâng.Save Our Souls (S.O.S): tín-hieäu caàu cöùu.SCAT/TRP, SCATTOR (Small Craft Assets, Training

and Turnover of Resources Program): Chöông-trình huaán-luyeän vaø baøn giao tieåu-ñónh.

SEAL (Sea, Air, Land): Bieät-haûi, Haûi-kích.SEALORDS (Southeast Asia, Lake, Ocean, River and

Delta Strategy): Chieán-Dòch Traàn-höng-Ñaïo.SEATO (South East Asia Treaty Organization): Lieân

-Minh Phoøng-Thuû Ñoâng-Nam-AÙ.Self-propelled Barracks Ship (APB): Ñoàn-truù-haïm.Sensor: maùy ñieän giaùc.Sergent: Trung-só cuûa quaân-ñoäi Phaùp.Services Techniques des Constructions et Armes

Navales / France Outre Mer (STCAN/FOM): Tieåu-giaùp-ñónh.

Seventh Fleet: Ñeä Thaát Haïm-Ñoäi.SKZ 57 ly: suùng khoâng giaät 57 ly.Small Craft Assets, Training, and Turnover of

Resources Program (SCAT/TRP), (SCATTOR): Chöông-trình huaán-luyeän vaø baøn giao tieåu-ñónh.

Sniper: xaï-thuû baén seû.Skipper: haïm-tröôûng, thuyeàn-tröôûng.Sonar: maùy thaùm-xuaâát.SOG (Studies and Observation Group): Toaùn

Nghieân-Cöùu vaø Quan-Saùt (Nha Kyõ-Thuaät).SOG (Special Operations Group): Toaùn Haønh-Quaân

Ñaëc-Bieät.S.O.S (Save Our Soul): tín-hieäu keâu cöùu.South East Asia Lake, Ocean, River and Delta

Strategy (Sealords): Chieán-Dòch Traàn-höng-Ñaïo.

South East Asia Treaty Organization (SEATO): Lieân -Minh Phoøng-Thuû Ñoâng-Nam-AÙ.

Special Assistant for Counterinsurgency and Special Activities (SACSA): yeåm-trôï ñaëc-bieät cho caùc hoaït-ñoäng choáng phieán-loaïn vaø ñaëc-bieät.

Special Group: Toaùn Ñaëc-Bieät.Special Operations Group (SOG): Toaùn Haønh-Quaân

Ñaëc-Bieät.STD (Strategic Technical Directorate): Nha Kyõ-

Thuaät.Strategic Technical Service (STS): Sôû Kyõ-Thuaät.Strategic Technical Directorate (STD): Nha Kyõ-

Thuaät.STCAN/FOM: Services Techniques des Constructions

et Armes Navales / France Outre Mer, Tieåu-giaùp-ñónh.

Straigth A’s: toaøn ñieåm A (ñieåm cao nhöùt trong baøi thi cuûa chöông-trình hoïc Hoa-Kyø).

STS (Strategic Technical Service): Sôû Kyõ-Thuaät.Studies and Observation Group (SOG): Toaùn

Nghieân-Cöùu vaø Quan-Saùt (Nha Kyõ-Thuaät). Suùng naëng 82: suùng bích-kích-phaùo 82 ly cuûa

Nga-Soâ.Suùng ngöïa trôøi: moät loaïi suùng noäi-hoùa cuûa Vieät-

Coäng.Surface-to-air missile (SAM): hoûa-tieãn ñòa khoâng.Surveillance Operation Center: Trung-Taâm Haønh-

Quaân

T

TAB: thuoác chuûng ngöøa thöông haøn A vaø B. Tango: aâm-thoaïi truyeàn-tin cuûa chöõ T.Tango (ATC, Armored Troop Carrier): quaân-vaän-

ñónh taùc-chieán.Tank deck: saøn chieán-xa.Task Force: Löïc-löôïng ñaëc-nhieäm.Task Force 115: Löïc-Löôïng Ñaëc-Nhieäm 115.Task Force 116: Löïc-Löôïng Tuaàn-Giang.Teùleùtype: maùy vieãn-aán-töï ñeå nhaän caùc ñieän-vaên

khoâng caàn nhaân-vieân voâ-tuyeán.TL/HQ: Tö-Leänh Haûi-Quaân.


TLP: Tö-Leänh-Phoù.TMP: Tham-Möu-Phoù.TNT: Trinitrotoluene, thuoác noå.Toa: phieân aâm chöõ toi, ñaïi danh töï ngoâi thöù hai,

cuûa tieáng Phaùp, coù nghóa laø anh, em, ...Topographic Exploitation Service: Sôû Khai-Thaùc

Ñòa-Hình.Tour (Phaùp): moät voøng, moät kyø.Trailer: nhaø tieàn-cheá di-ñoäng.Trinitrotoluene (TNT): thuoác noå.TTHQ (TTHhQ): Trung-Taâm Haønh-Quaân.TTHQ/LÑ (TTHhQ/LÑ): Trung-Taâm Haønh-Quaân

Löu-Ñoäng.TTM: Toång-Tham-Möu.

U

UDT (Underwater Demolition Team): toaùn phaù hoaïi döôùi nöôùc, Bieät-Haûi.

UDT (Underway Training Team): toaùn huaán-luyeän ngoaøi khôi.

Underwater Demolition: phaù huûy chöôùng ngaïi döôùi nöôùc.

Underwater Demolition Team (UDT): toaùn phaù hoaïi döôùi nöôùc, Bieät-Haûi.

Underway Training Team (UDT ): toaùn huaán-luyeän ngoaøi khôi.

Uniform: aâm-thoaïi truyeàn-tin cuûa chöõ U. US Brown Water Navy: Löïc-Löôïng Haûi-Quaân Soâng

Ngoøi cuûa Hoa-Kyø.U.S. Naval Forces in VietNam (US/NAVFORV): Löïc-

löôïng Haûi-Quaân Hoa-Kyø taïi Vieät-Nam.US/NAVFORV (U.S. Naval Forces in VietNam): Löïc-

löôïng Haûi-Quaân Hoa-Kyø taïi Vieät-Nam.

V

Vedette: truy-kích-ñónh.Vaøo haøng! Phaéc!: Leänh hoâ ñeå chaøo moät só-quan caáp

taù cuûa Quaân-Ñoäi Vieät-Nam Coäng-Hoøa.Victor: aâm-thoaïi truyeàn-tin cuûa chöõ V.Vietnam Patrol Force : Löïc-Löôïng Tuaàn-Tieãu Vieät-

Nam.VIZH: Vuøng 1 Duyeân-Haûi.VIIZH: Vuøng 2 Duyeân-Haûi.

VVZH: Vuøng 5 Duyeân-Haûi.VIIISN: Vuøng 3 Soâng-Ngoøi.VIVSN: Vuøng 4 Soâng-Ngoøi

W

Warrant Officers: Só-quan ñoaøn-vieânWeb: maïng löôùi thoâng-tin ñieän toaùnWheather Coast Guard High Edurance Cutter

(WHEC): tuaàn-döông-haïm.WHEC (Wheather Coast Guard High Edurance

Cutter): tuaàn-döông-haïm.WHEC 2: Tuaàn döông haïm Traàn-Quang-Khaûi,

HQ 2.WHEC 3: Tuaàn döông haïm Traàn-Nhaät-Duaät, HQ 3.Withdrawal plan: keá-hoaïch lui binh.WPB (Patrol Boat, Large): Tuaàn-duyeân-ñónh.

X

Xaây chöøng: ly caø-pheâ ñen nhoû cuûa caùc tieäm caø-pheâ ngöôøi Trung-Hoa ôû Vieät-Nam.

Y

Yabuta: ghe Thieân-Nga.Yard Repair Berthing and Mess (YRBM ): cô-xöôûng

taïm-truù-haïm.YRBM (Yard Repair Berthing and Mess): cô-xöôûng

taïm-truù-haïm.YMS: truïc-loâi-haïm.Youyou: Moät loaïi xuoàng nhoû treân chieán-haïm duøng

ñeå caáp-cöùu.YTB (Large Harbor Tug): taøu keùo, taøu doøng.

Z

Zigzag: chaïy hình chöõ chi.Zippo: suùng phoùng hoûa trang-bò treân xe thieát-giaùp

hoaëc chieán-ñónh.Zoulou: aâm-thoaïi truyeàn-tin cuûa chöõ Z, thöôøng coù

nghóa laø di-chuyeån, khôûi-haønh.

Documents

PHUÏ-LUÏCnhayduwdc.org/st/hhqlvnch/hhhq/hs/T242_hh_vnch_hq_hs... · 2018. 1. 19. · soaïn thaûo vaø phoå-bieán roäng-raõi treân caùc heä-thoáng truyeàn-thoâng, baùo