PHNG PHP TNH GI THNH SN PHM
I. Bn cht v ni dung kinh t ca gi thnh sn phm : Gi thnh sn phm l
biu hin bng tin ca ton b cc khon hao ph v lao ng c lin quan n ton b
khi lng cng tc , sn phm , lao v hon thnh . trong gi thnh sn phm ch
bao gm chi ph lin quan n qu trnh sn xut khng bao gm nhng chi ph pht
sinh trong k kinh doanh ca doanh nghip . Mi cch tnh ton ch quan ,
khng phn nh ng cc yu t gi tr trong gi thnh u c th dn ti vic ph v cc
quan h hng ha _ tin t , khng xc nh c hiu qu kinh doanh v khng thc
hin c ti sn xut gin n v ti sn xut m rng .
II. Phn loi gi thnh v cc phng php tnh gi thnh sn phm :1. Phn loi
gi thnh : Phn theo thi im tnh v s liu tnh gi thnh : Gi thnh k hoch
Gi thnh nh mc Gi thnh thc t Phn theo phm vi chi ph : Gi thnh sn xut
Ga thnh tiu th 2. Phng php tnh gi thnh sn phm : Do c s khc nhau c
bn gia i tng k ton chi ph sn xut v i tng tnh gi thnh m c s phn bit
k gia phng php k ton chi ph v phng php tnh gi thnh sn phm . V c bn
phng php tnh gi thnh bao gm nhng phng php sau: - Phng php trc tip -
Phng php h s - Phng php t l( nh mc) - Phng php loi tr sn phm ph -
Phng php tnh gi thnh theo n t hng - Phng php phn bc * Ni dung c im
tng phng php : a) Phng php trc tip : Phng php ny c p dng trong cc
doanh nghip thuc loi hnh sn xut gin n, s lng mt hng t , sn xut vi
khi lng ln v chu k sn xut ngn nh cc nh my in , nc , cc doanh nghip
khai thc (qung , than , g..) i tng k ton chi ph l tng loi sn phm ,
dch v . i tng k ton chi ph trng vi i tng hch ton gi thnh. Ngoi ra
phng php cn c p dng cho nhng doanh nghip tuy c quy trnh sn xut phc
tp nhng sn xut khi
lng ln v t loi sn phm , mi loi sn phm c sn xut trong nhng phn
xng ring bit , hoc tnh gi thnh ca nhng cng vic kt qu trong tng giai
on sn xut nht nh. u im :d hoch ton do s lng mt hng t , vic hoch ton
thng c tin hnh vo cui thng trng vi k bo co nn d dng i chiu , theo
di. Nhc im :ch p dng c cho doanh nghip sn xut s lng mt hng t khi
lng ln , doanh nghip sn xut c quyn mt loi sn phm, chu k sn xut ngn
sn phm d dang (ph liu thu hi) t hoc khng ng k nh cc doanh nghip
khai thc than , qung , hi sn ..cc doanh nghip sn xut ng lc . b)
Phng php loi tr sn phm ph: i vi nhng doanh nghip m trong cng mt qu
trnh sn xut , bn cnh sn phm chnh cn thu c sn phm ph , tnh gi tr sn
phm chnh k ton phi loi tr gi tr sn phm ph ra khi tng chi ph sn xut
sn phm. Gi tr sn phm ph c th xc nh theo gi c th s dng c , gi c tnh
, gi k hoch , gi nguyn liu ban u u im : vic hoch ton thng c tin hnh
vo cui thng trng vi k bo co nn d dng i chiu , theo di. Nhc im
:doanh nghip cn u t my mc thm sn xut sn phm ph . kh khn trong vic
phn nh rch ri chi ph dnh cho sn phm ph v sn phm chnh . c) Phng php
theo n dt hng : p dng trong iu kin doah nghip sn xut theo n t hng
ca ngi mua. c im phng php ny l tnh gi theo tng n t hng , nn vic t
chc k ton chi ph phi chi tit ha theo tng n t hng . Theo phng php ny
th i tng tp hp chi ph l tng n t hng cng l i tng tnh gin thnh . Gi
thnh cho tng n t hng l ton b cho chi ph sn xut pht sinh k t lc bt u
thc hin cho n lc hon thnh , hay giao hng cho khch hng . Nhng n t
hng cha hon thnh vo thi im cui k th ton b cc chi ph sn xut tp hp
theo n dt hng c coi l gi tr ca nhng sn pm do dang cui ki chuyn sang
k sau . u im : linh hot , khng phn bit phn xng thc hin ch quan tm n
cc n dt hng. C th tnh c chi ph sn xut cho tng n t hng , t xc nh gi
bn v tnh c li nhun trn tng n t hng. Nhc im : - Ri rc, cha thng nht
nu phn b cc phn xng khc. - Nu nhn c nhiu n t hng sn xut gy kh khn
trong vic sn xut v phn b. - S gp kh khn nu c n v yu cu bo gi trc.
d) Phng php h s: p dng trong nhng doanh nghip m trong cng mt qu
trnh sn xut cng s dng mt th nguyn liu v mt lng lao ng nhng thu c ng
thi nhiu sn phm khc nhau v chi ph khng tp hp ring cho tng loi sn
phm c m phi tp hp chung cho c qu trnh sn xut. Do vy, xc nh gi thnh
cho tng loi sn phm chnh cn phi quy i cc sn phm chnh khc nhau v
mt
loi sn phm duy nht, gi l sn phm tiu chun theo h s quy i c xy dng
sn.Sn phm c h s 1 c chn lm sn phm tiu chun. i tng hch ton chi ph sn
xut ti doanh nghip l phn xng hay quy trnh cng ngh. i tng tnh gi
thnh l sn phm chnh hon thnh. Nu trong qu trnh sn xut c sn phm d
dang th cng cn quy i v sn phm tiu chun xc nh chi ph sn xut d dang
cui k. u im : tnh c nhiu loi sn phm trong cng mt quy trnh. Nhc im :
vn la chn sn phm no l sn phm chnh. Cc bc tnh ton phc tp. e) Phng
php t l (nh mc): Thng c p dng trong cc doanh nghip sn xut nhiu loi
sn phm c quy cch, phm cht khc nhau nh may mc, dt kim, ng giy, c kh
ch to (dng c, ph tng)..v.v.. gim bt khi lng hch ton, k ton thng tin
hnh tp hp chi ph sn xut theo nhm sn phm cng loi. Cn c vo t l chi ph
gia chi ph sn xut thc t vi chi ph sn xut k hoch (hoc nh mc), k ton
s tnh ra gi thnh n v v tng gi thnh sn phm tng loi. i tng tp hp chi
ph l nhm sn phm cng loi, i tng tp hp gi thnh l tng quy cch sn phm
trong nhm. u im : Phng php ny cho php pht hin mt cch nhanh chng
nhng khon chnh lch v chi ph pht sinh thc t so vi nh mc ca tng khon
mc, theo tng ni pht sinh chi ph cng nh i tng chu chi ph, cc nguyn
nhn dn n nhng thay i ny..v.v nn gip cho nh qun l c nhng cn c ra
nhng quyt nh hu ch, kp thi nhm tit kim chi ph, ngn chn c nhng hin
tng lng ph, s dng chi ph ng mc ch, c hiu qu nhm h thp gi thnh sn
phm. Nhc im : Theo phng php ny th ngay t u mi thng k ton phi tnh gi
thnh nh mc cc loi sn phm trn c s cc nh mc chi ph tin tin hin hnh lm
c s cho vic tnh gi thnh sn xut thc t ca sn phm sau ny. Khi tnh gi
thnh nh mc cc loi sn phm, k ton phi tnh ring tng khan mc chi ph cu
to nn gi thnh sn phm theo nhng cch thc khc nhau.Do s dng phng php
ny rt phc tp. f) Phng php phn bc : p dng trong doanh nghip c quy
trnh cng ngh sn xut phc tp theo kiu ch bin lin tc, quy trnh sn xut
bao gm nhiu cng on ni tip nhau theo trnh t, mi cng on ch bin mt loi
bn thnh phm. Bn thnh phm ca cng on trc l i tng ca cng on sau. c im
ca loi hnh sn xut ny l lun c sn phm d dang v sn phm d dang c th tt
c cc cng on. i tng tp hp chi ph l cc giai on ch bin ca quy trnh cng
ngh, i tng tnh gi thnh bn thnh phm ca tng cng on trung gian v thnh
phm giai on ch bin cui cng. u im : cc cng on din ra cht ch, c k
hoch sn xut n nh. Nhc im : tnh ton phc tp, nhiu cng on.
III. So snh cc cp phng php tnh gi thnh sn phm:1. Phng php trc
tip vi phng php loi tr sn phm ph:
* Ging nhau: p dng cho doanh nghip c phng thc sn xut gin n , s
lng mt hng t . Phng thc tnh gi thnh u phi tr i nhng chi ph khng lin
quan n vic to ra sn phm chnh . Sn phm ph hay ph liu thu hi u cng
cht vi sn phm chnh. * Khc nhau: Phng php trc tip Phng php loi tr sn
phm ph Ph liu c thu hi nhp li kho. Ph liu c ti ch thnh sn phm ph ri
bn. Tr i ph liu tnh gi thnh. Tr i sn phm ph tnh gi thnh. 2. Phng
php h s vi phng php t l(nh mc): * Ging nhau: p dng cho doanh nghip
sn xut nhiu loi sn phm chnh khc nhau v khng th t chc theo di chi
tit chi ph theo tng loi sn phm * Khc nhau: Phng php h s Phng php t
l(nh mc) Sn xut nhiu sn phm khc nhau nhng Sn xut ra nhiu loi sn phm
c quy cch, s dng chung mt loi nguyn liu. phm cht khc nhau hon ton.
i tng tp hp chi ph l ton b quy i tng tp hp chi ph l nhm sn phm trnh
cng ngh. cng loi. i tng tnh gi thnh l tng sn phm. i tng tp hp gi
thnh l tng quy cch sn phm trong nhm. Gia cc loi sn phm chnh c xc lp
mt Gia cc loi sn phm chnh khng xc lp h s quy i. h s quy i. Khng s
dng gi thnh nh mc xc tnh gi thnh tng quy cch ,ngi ta nh h s tnh gi
thnh. cn c vo gi thnh k hoch hoc gi thnh nh mc xc nh t l tnh gi
thnh. 3. Phng php t l(nh mc) vi phng php n t hng: * Ging nhau: mc
tiu ca c hai phng php l nhm tnh gi thnh. * Khc nhau: Phng php t
l(nh mc) Phng php n t hng p dng cho cc doanh nghip sn xut cc p dng
cho cc doanh nghip sn xut n loi sn phm c quy cch, phm cht khc chic
hoc hng lot nh v va theo cc nhau. n t hng. i tng tp hp chi ph l nhm
sn i tng tp hp chi ph l cc n t phm cng loi. hng. Cch tnh gi thnh
theo t l. Cch tnh gi thnh theo n t hng. Phc tp nhng n nh nn c th lp
k n gin, linh hot nhng hay bin ng v hoch sn xut. thay i theo n t
hng.
4. Phng php n t hng vi phng php phn bc: Phng php n t hng Cng vic
sn xut thng c tin hnh theo cc n t hng, doanh nghip sn xut n chic.
Phng php phn bc c p dng trong doanh nghip c quy trnh sn xut phc tp
theo kiu ch bin lin tc, quy tnh sn xut gm nhiu cng on ni tip nhau
theo mt trnh t nht inh, mi cng on ch bin mt loi thnh phm. Bn thnh
phm ca cng on trc l i tng ch bin ca cng on sau. Tng n t hng ca khch
hng. Tng giai on ca quy trnh cng ngh sn xut. L sn phm ca mi n t
hng. C th l bn thnh phm ca Nu n dt hng ch l mt sn tng giai on cng
ngh trung phm duy nht th i tng tp gian v thnh phm giai on hp chi ph
cng l i tng tnh ch bin cui cng. gi thnh. Nu bn thnh phm cng on ch
bin trc c chuyn ht sang cng on sau tip tc ch bin m khng tiu th ra
ngoi hoc khng nhp kho d tr th k ton ch tnh gi thnh ca thnh phm m
khng tnh gi thnh ca bn thnh phm cc bc ch bin khc. Nu n t hng cha
hon thnh Lun c sn phm d dang tt th ton b chi ph lin quan n c cc cng
on. n t hng u l chi ph sn xut kinh doanh d dang. - Chi ph nguyn vt
liu trc tip, - Chi ph nguyn vt liu trc chi ph nhn cng trc tip n t
tip c tp hp trc tip theo hng no th tp hp trc tip cho tng giai on ch
bin ca tng n t hng theo tng phn loi sm phm hay nhm sn xng, tng b
phn sn xut. phm . - Chi ph sn xut chung ca tng - Chi ph sn xut
chung tng phn xng s c phn b ht phn xng s c phn b ht cho cc n t hng
m phn cho cc giai on ch bin sn xng c tham gia chi ph. phm ti phn
xng. - Khi no hon thnh ton b n - Tnh hng thng vo lc cui
p dng cho doanh nghip
i tng tp hp chi ph i tng tp hp gi thnh
Sn phm d dang Cc chi ph trong qu trnh sn xut sn phm
K tnh gi
thnh
t hng ca khch hng tc l ph hp vi chu k sn xut ca sn phm nhng thng
khng ph hp vi k bo co. - Khi tnh gi thnh phm khng nh gi sn phm d
dang. 5. Phng php trc tip vi phng php h s: Phng php trc tip Doanh
nghip c quy trnh sn xut gin n. C th c hoc khng c sn phm d dang. Tng
loi sn phm, dch v. Tng loi sn phm hay dch v.
thng. - Khi tnh gi bn thnh phm cc cng on ch bin trung gian v tnh
gi thnh ca thnh phm th phi tin hnh kim k, nh gi n phm d dang.
p dng cho
i tng hch ton chi ph i tng tnh gi thnh
Phng php h s Doanh nghip c cng mt quy trnh sn xut to ra ng thi
nhiu loi sn phm chnh, khng th t chc theo di chi ph tng loi sn phm.
Phn xng hay quy trnh cng ngh. Sn phm chnh hon thnh
6. Phng php trc tip vi phng php phn bc: p dng cho Cng thc Phn b
chi ph sn xut K tnh gi thnh Phng php trc tip Doanh nghip c quy trnh
cng ngh gin n. Dng s liu trc tip tnh gi thnh. Khng phn b theo cng
on. Phng php phn bc Doanh nghip c quy trnh cng ngh phc tp, nhiu cng
on. Tnh theo tng cng on lin quan. Chi ph sn xut chung ca tng phn
xng c phn b ht cho cc cng on ch bin sn phm ti phn xng. Phi kim k,
nh gi sn phm d dang khi tnh gi thnh v bn sn phm cc cng on ch bin
trung gian v tnh gi ca thnh phm.
Khng cn kim k v nh gi.
.
