Upload
phungthuy
View
232
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Phylum Nematoda (nema = เสนดาย)
• ชอเรยกท วไป : หนอนตวกลม (round worm)
• มท งเปนปรสตในสตว ในพช และดารงชวตเปนอสระ
พบไดทกแหง ในนาจด ทะเลลก ดนโคลนในทะเลทราย ขวโลก• พบไดทกแหง : ในนาจด ทะเลลก ดนโคลนในทะเลทราย ขวโลก
• มชองตวเปนชองตวเทยม (pseudocoelom) คอเปนชองวางระหวาง
mesoderm และ endodermmesoderm และ endoderm
พยาธไสเดอน Ascaris lumbricoides
• ลาตวเปนรปทรงกระบอกกลม หวทายเรยวเลกลง มเพศแยก
• ปลายสวนหวจะมชองปากและรมฝปาก (lip) เปนตมเนอรอบ ๆ ปาก
จานวน 3 อน ดานหลง 1 ชน และ 2 ขางของดานทองดานละ 1 ชน
ปลายหางเรยวแหลม
• ตวผมขนาดเลกกวาตวเมย และมสวนหางท มวนงอ ตวผมขนาดเลกกวาตวเมย และมสวนหางทมวนงอ
http://medic.stup.ac.ru/lib/atlas/Ascaris%20lumbricoides.files/image007.gif
http://www.pathobio.sdu.edu.cn/sdjsc/webteaching/Course/webteach/Introduction/hc.jpg
• เหนอปลายหางมชองเปด ตวเมยเรยกวา anus ตวผ เรยกวา cloaca
opening ซงมเดอย (penial spicule) ยนออกมา 1 ค
• ตวเมย บรเวณกลางตว มชอง genital pore หรอ vulva
ลาตวมเสนสขาว 4 เสน คอ d l li t l li l t l li 2 เสน• ลาตวมเสนสขาว 4 เสน คอ dorsal line, ventral line, lateral line 2 เสน
1 Cuticle เปนชนนอกสด มความหนามาก หมตวไว
ผนงตว
1. Cuticle เปนชนนอกสด มความหนามาก หมตวไว
2. Epidermis
• Syncytial layer เซลลเช อมรวมเปนเนอเดยวกน ไมมผนงกนระหวางเซลลy y y
• nucleus กระจายทวไป
• บางบรเวณจะโปงเปนสนยนเขาไปในชองตว สนนจะม 4 เสน
3. ชนกลามเนอ
เปนกลามเนอตามยาวเพยงอยางเดยว มอย 4 กลมอยระหวาง• เปนกลามเนอตามยาวเพยงอยางเดยว มอย 4 กลมอยระหวาง
epidermal cord ใยกลามเนอแตละเสนมแขนง (muscle cell process)
ป ป ใ ไ
โภชนาการ
• เปนปรสตอยในลาไสเลกของคน
• กนอาหารท ยอยไปบางแลวจาก host และอาจใชรมฝปากกดผนงลาไส
เพ อดดกนเลอด
• หายใจแบบไมใชออกซเจน (anaerobic respiration)
เพอดดกนเลอด
การแลกเปลยนแกส
หายใจแบบไมใชออกซเจน (anaerobic respiration)
ระบบประสาท
มวงแหวนประสาทรอบฟารงซ
มเสนประสาท 6 เสน มเสนประสาทหลง เสนประสาททอง และสองขางตว
ดานละ 1 ค
การสบพนธ
มเพศแยก (dioecious)( )
ทางเดนอาหาร ประกอบดวยทางเดนอาหาร ประกอบดวย
1. ปาก (mouth) มรมฝปาก 3 อน
2. หลอดอาหาร (pharynx) เปนทอยาว มกลามเนอบผนงหนามาก ชองวางภายใน
คอนขางแคบและเปนรป 3 แฉก
3. ลาไส (intestine) ซงเปนทอยาว เปดออกท anus ในตวเมย สาหรบตวผ เปดออกท
cloaca opening cloaca opening
ระบบขบถาย ป ใ • มทอข บถายเปนทอยาว (longitudinal excretory tubule) อยในเสนขางตว ทอข บถายท งสอง รวมกนเปน excretory canal เปดออกทาง
excretory pore ซงอยต าลงมาจากรมฝปากเลกนอยexcretory pore ซงอยตาลงมาจากรมฝปากเลกนอย
อวยวะสบพนธของตวผ : อยทางคร งทายของลาตว
• ม testis 1 อน คลายเสนดายขดเปนเกลยว , vas defferens ,
ถงเกบสเปรม (seminal vesicle) , ทอฉ ดสเปรม (ejaculatory duct), cloaca
• ทผนงของ cloaca ม spicule pouch สรางเดอยซงเปนสาร cuticle
ใชในการจบคผสมพนธ (copulatory spicule) เดอยจะทาหนาท ชวยถาย
sperm โดยจะขยายชองสบพนธของตวเมยใหกวางข นsperm โดยจะขยายชองสบพนธของตวเมยใหกวางขน
1 C ti l 2 H d i 3 E t l1. Cuticle 2. Hypodermis 3. Excretory canal4. Testis5. Vas deferens 6. Longitudinal muscles7. Pseudocoelom
อวยวะสบพนธของตวเมย : อยตอนทายประมาณ 2/3 ของลาตวอวยวะสบพนธของตวเมย : อยตอนทายประมาณ 2/3 ของลาตว
• รงไข 1 ค เปนทอยาวขดงอพนกน, ทอนาไข, ถงรบอสจ (seminalreceptacle),
มดลก (uterus), ชองคลอด (vagina), ชองสบพนธ (gonopore หรอ vulva)
อยต าลงมาจากปลายหวประมาณ 1/3
วฏจกรชวต
• ตวออนทฟกออกจากไขจะ
เจรญเตบโตโดยการลอกคราบ
( lti ) (molting)
• ระยะตวออนม 4 ระยะ
และการลอกคราบม 4 ระยะ และการลอกคราบม 4 ระยะ
• ตวออนระยะท 1, 2 อยในเปลอกไข เมอพฒนาเปนตวออนระยะท 3 ซงเปน
ระยะตดตอ เมอไขถกคนกนจะออกจากเปลอกเขาไปในผนงลาไส ไปตบ หวใจ
ปอด ถงลมของปอด ทอของถงลม ขวปอด ลอกคราบเปนตวออนระยะท 4 ซง
เคลอนท เขาสหลอดลมและ pharynx ตวออนจะถกกลนเขาไปยงหลอดอาหาร
กระเพาะอาหาร ลาไสเลก ทลาไสเลกจะมการลอกคราบครงสดทายเจรญเปน
ตวแก ใชเวลา 2 เดอน มช วตอยในลาไสเลกได นานเปนป
หนอนตวกลมอน ๆ
หนอนตวกลมทดารงชวตเปนอสระ พบไดท งน าจด นาเคม มมากใน นาท มสารอนทรยเนาเปอย ลาตวจะใสมองเหนอวยวะภายใน
หนอนตวกลมทเปนปรสตในพช มกเรยกวาไสเดอนฝอย มขนาดเลกไ ป โ ไ ป ( ) ไขมกเจรญเปนตวออนโดยไมตองมการปฏสนธ (pathenogenesis)
หนอนตวกลมทเปนปรสตในสตว พยาธเข มหมด พยาธแสมา พยาธปากขอ พยาธตวจด ฯลฯ พยาธเขมหมด, พยาธแสมา, พยาธปากขอ , พยาธตวจด ฯลฯ
พยาธเขมหมดหรอพยาธ เสนดาย
Enterobius vermicularis = pinworm = thread worm
เปนปรสตอยในลาไสและไสตง เดกจะคนบรเวณทวารหนก เนองจากตวเมย
ออกมาวางไขออกมาวางไข
htt h lth h di h lth i h9991054 j
http://www.med.cmu.ac.th/dept/parasite/nematode/107.jpg
http://health.yahoo.com/media/healthwise/h9991054.jpg
พยาธแสมา
ป Trichuris trichiura (trichiura = หางเปนเสน), whipworm
ตวพยาธ ยาวเรยว สวนทายหนาคลายดามแส
http://www.paru.cas.cz/helminti/Nematoda/Trichuris_trichura01.jpg
พยาธปากขอ (hook worm)
Necator americana Ancylostoma duodenaleNecator americana , Ancylostoma duodenale
มอ งปากขนาดใหญท มฟน หรอแผนตด (cutting plate) อยในองปาก
ใชปากดดเกาะทผนงลาไสและดดกนเลอด
พยาธโรคเทาชาง
เปนพยาธ ในระบบนาเหลอง ทาใหตอมนาเหลองอ กเสบ และเปนพยาธในระบบนาเหลอง ทาใหตอมนาเหลองอกเสบ และ
ทอนาเหลองอดตน มยงเปนพาหะนาเช อ
พยาธตวจด (Gnathostoma)
ตวแกเปนปรสตในสนข และแมว ตวแกเปนปรสตในสนข และแมว
คนเปนโฮสตโดยบงเอญ (Accidental host)
เมอคนไดรบตวออนเขาไป ปรสตจะไมเจรญเปนตวแก เมอเคลอนท ไปยงญ
อวยวะใดกจะทาใหเกดการอ กเสบ
http://rydberg.biology.colostate.edu/Dissections/bz212%20slides/ascaris%20lumbricoides%20female%20cs.JPG
http://rydberg.biology.colostate.edu/Dissections/bz212%20slides/ascaris%20lumbricoides%20male%20cs.JPG