PIERRE & MARBRE 2016-3.pdf · Pierre et Marbre / Steen en Marmer 2016-3 3 Editorial / Editoriaal Editorial De intrede van de herfst voorspelt weer niet veel goeds met al de sociale

PB- PP BELGIE(N) - BELGIQUE& PIERRE &

MARBRESTEEN & MARMER&

périodique trimestriel édité par la fédération belge des entrepreneurs de la pierre naturelledriemaandelijks tijdschrift uitgegeven door de belgische federatie van aannemers van natuursteenbewerking

Septembre / September 2016-3

ER / VU : Sabine Piedboeuf rue du Lombard -

Lombardstraat 34-42 B-1000 - Bruxelles / Brussel

Le Pôle de la Pierre ouvre ses portes et organise un cycle de

formations destinées aux professionnels de la pierre

De Pool van de Steen opent zijn deuren en organiseert

een reeks opleidingen bestemd voor professionelen

uit de natuursteensector

www.pierrebleuebelge.be

Technical sales advisor

Gelegen in Zinnik, zijn de steengroeven “les Carrières de la Pierre Bleue Belge” een van de meestetoonaangevende spelers in de ontginning en verwerking van de Belgische Blauwe Hardsteen

Ter ondersteuning van ons team zijn we op zoek naar een technisch commercieel talent (m/v) dieverantwoordelijk is voor de volgende taken en dit voor de vlaamstalige regio’s en Brussel :• Bezoek en opvolging aan de steen- en marmerverwerkende bedrijven (opvolging van bestellingen, klachten,

prospectie)• Bezoek aan bouwondernemingen (voornamelijk wegenbouw) en opvolging van publieke werven in Belgische

Blauwe Hardsteen• Bezoek aan architecten- en studiebureau’s• Actieve deelneming aan onze marketing- en communicatieservice (expo’s en beurzen)

Profiel :• Architect of graduaat bouwkunde• Min. 5 tot 10 jaar werkervaring (werfopvolging, voldoende technische kennis en bagage, kennis van natuursteen is

een pluspunt)• Zich gemakkelijk kunnen aanpassen aan de diverse klantenprofielen• Zelfstandig kunnen werken (planning agenda en time management, rapportering) en dit in samenwerking met het

commerciële team

We bieden een voltijds bediendenstatuut aan met een aantrekkelijk salaris aangevuld met extra legale voordelen (bedrijfswagen, maaltijdscheque, diverse mediatools, groep- en hospitalisatie verzekering, onkostenvergoeding)

Geïnteresseerd? Stuur uw gemotiveerde sollicitatie naar [email protected]

Sur trois sites d’extraction situés dans le bassin de Soignies (Carrières Gauthier & Wincqz,

Clypot et Tellier des Prés), les 230 travailleurs du groupe familial « Les Carrières de la

Pierre Bleue Belge SA » perpétuent et enrichissent un savoir-faire unique et ancestral

pour extraire, sélectionner, scier et façonner le petit granit – pierre bleue de Belgique.

www.pierrebleuebelge.be

MADE IN BELGIUM

La Pierre Bleue Belge, pour bâtir beau et durable

i Carrière du Clypot (Neufvilles)o Cité du design (Saint Etienne) – Arch. F. Geipelp Hôtel Royal Selys (Liège) – Arch. P. Brisi

Revuepierre&marbre190x134mm.indd 1 6/09/12 14:42

Pierre et Marbre / Steen en Marmer 2016-3 3

Editorial / Editoriaal

Editorial

De intrede van de herfst voorspelt weer niet veel goeds met al de sociale

verliezen die om de haverklap aangekondigd worden. Soms heeft men de

indruk dat de hele maatschappij op zijn grondvesten davert en uit elkaar dreigt

te vallen zoals een kwetsbare klif krijt. Temidden van deze wankele wereld

ziet natuursteen er uit als een veilige haven! “Wilt u bouwen voor de komende

generaties, kies dan verstandig uw natuursteen” schreef Carl Camerman,

meer dan een halve eeuw geleden. Natuursteen geeft het architectuur- of

verbouwingsproject een echt groots karakter; het is een garantie voor sereniteit

en een lange levensduur. Er werden veel inspanningen geleverd om het

karakter van dit uitzonderlijk materiaal te behouden en zelfs te verbeteren, om

zijn duizendjarige tradities te beschermen en hem tegelijk een echt modern

imago mee te geven! Een van de vele initiatieven die volledig is afgestemd op

dat doel, is de “Pool van de Steen” te Soignies. Dat natuursteen moge leven,

steeds mooier en steeds actueler!

F.T.

La rentrée d’automne s’annonce à nouveau morose, avec tous les dégâts

sociaux annoncés coup sur coup… On a parfois l’impression que c’est toute

notre société qui tremble sur ses bases, menaçant de se déliter comme une

fragile falaise de craie… Au milieu de ce monde vacillant, la pierre, matériau

d’éternité, fait figure de valeur refuge ! « Si vous voulez construire pour les

générations futures, choisissez judicieusement votre pierre » écrivait Carl

Camerman, il y a plus d’un demi-siècle… La pierre confie une réelle noblesse

au projet d’architecture ou d’aménagement, elle est gage de sérénité et garantie

de pérennité… Beaucoup d’efforts sont consentis pour lui garder son caractère

de matériau d’exception et le faire mieux connaître, pour sauvegarder ses

traditions millénaires tout en lui assurant une image de réelle modernité ! Pour

ne citer qu’une initiative, le « Pôle de la Pierre » qui s’annonce à Soignies sera

tout entier voué à ce but, que la pierre vive, toujours plus belle, plus actuelle !

F.T.

& PIERRE & MARBRESTEEN & MARMER&

Editoriaal

Publication trimestrielle éditée par la Fédération Belge des Entrepreneurs de la Pierre Naturelle /Driemaandelijks tijdschrift uitgegeven door de Belgische Federatie van Aannemers van Natuursteenbewerking:Rue du Lombardstraat 34-42 - B-1000 Bruxelles / BrusselT +32(0)2 545 57 58 - F +32(0)2 513 24 16pierrenaturelle@confederationconstruction.bewww.pierremarbre.benatuursteen@confederatiebouw.bewww.steenmarmer.be

En collaboration avec / In samenwerking met Pierres et Marbres de Wallonie asbl / vzw11, rue des Pieds d’Alouette - 5100 NaninneT +32 (81) 227 664 - F +32(81) 745 [email protected] - www.pierresetmarbres.be

Coordination / CoördinatieEditeur responsable / Verantwoordelijke uitgever: S. Piedboeuf, Rue du Lombardstraat 34-42, B-1000 Bruxelles/Brussel

Comité de rédaction / RedactiecomitéN.Carpentier - S.Piedboeuf - Fr. Tourneur

Mise en page / Lay outImpression / DrukVan Ruys Printing02 647 33 20www.vanruys.be/

Photo cover / Foto cover © Pôle de la Pierre

Pierre et Marbre / Steen en Marmer 2016-34

Table des matières / InhoudstafelEditorial / EditoriaalEditorial / Editoriaal 3

Fédération / FederatieDroomt u ook van efficiënt bedrijfsbeheer? 5

Juridique / JuridischModifications dans la procédure pénale par la loi Pot-pourri II -

des délais importants pour vous aussi? 6Wijzigingen in strafproces via Potpourriwet II -

termijnen ook voor u van belang ? 7

Actualité / ActualiteitLe Pôle de la Pierre ouvre ses portes et organise un cycle de formations

destinées aux professionnels de la pierre 8De Pool van de Steen opent zijn deuren en organiseert een reeks

opleidingen bestemd voor professionelen uit de natuursteensector 10

Fédération / FederatieEn bref 12In het kort 13Constructiv et la Confédération Construction Pierre Naturelle au chevet

des tailleurs de pierre 14Constructiv en de Confederatie Bouw Natuursteen op bezoek bij

natuursteenbewerkers 15Envoûtante Sarrasine 16Betoverende Welving 18

Technique / TechniekEaux de piscine : attention à l’équilibre calcocarbonique 20Aandacht voor het calcium-carbonaatevenwicht van zwembadwater 22Amanda Padovan, tailleuse de pierre 24Amanda Padovan, vrouwelijke steenhouwer 25La coopération transfrontalière au service de la pierre ! 26Een grensoverschrijdende samenwerking in dienst van de natuursteen ! 27

Agenda / AgendaZwembaden 28Formations Pôle de la Pierre - Soignies 29Formations Paix Dieu 29Foires - beurzen 29


Fédération / Federatie

Droomt u ook van efficiënt bedrijfsbeheer?

BouwRadar kan u daarbij helpen. Je krijgt een kosteloze doorlichting aangeboden waardoor je een beter zicht krijgt op de knelpunten in uw bedrijf. We begeleiden jou een halve dag individueel waarbij we een aanzet geven om die knelpunten aan te pakken.

Het ondernemen gaat vandaag steeds sneller. Tijdig reageren op veranderingen in de markt is een hele uitdaging. BouwRadar speelt hierop in. Nadat de bedrijven hun interne balans hebben aangeleverd en een aantal vragen rond strategie, personeel, rapportering, financiën en juridische zaken hebben beantwoord, beschikt de Confederatie Bouw én Deloitte Fiduciaire over een stevige basis om deze thema’s met de zaakvoerders te bespreken. Na een eerste gesprek verkrijgen we een duidelijke kijk op de werking van het bedrijf en kan worden overgegaan tot het formuleren van aanbevelingen.

In een tweede gesprek komen we tot een actieplan. Daarbij wordt naar antwoorden gezocht in verband met de competenties die het bedrijf zelf in huis heeft, de mogelijke partners die zouden kunnen worden ingeschakeld, de wijze waarop bepaalde acties gefinancierd zouden worden en de tijd dat het bedrijf dacht nodig te hebben voor uitvoering van de acties.

Daarna kan de ondernemer beroep doen op een halve dag ondersteuning om de implementatie van het actieplan te initiëren. Hierbij krijgt hij een aanzet tot oplossing van één van de knelpunten in zijn bedrijf. Na zes weken volgt een korte evaluatie om de impact van dit project op het bedrijf te bekijken. Wij vragen één dag tijd om de doorlichting én begeleiding uit te voeren.

Het kijken in de spiegel doet nadenken en actie ondernemen. Het komt erop aan de acties zo uit te voeren dat het

Praktische informatie en inschrijving: BouwRadar is kosteloos en zonder enige verplichting na afloop van het project. Wens je deel te nemen of nog meer info dan kan dit eenvoudig door een mail (mét uw ondernemingsnummer, en aantal personeelsleden in dienst) te sturen naar de projectcoördinator [email protected]. Je kan Freija ook bereiken op 0473 904 320. www.BouwRadar-vcb.be

Meer Starters, meer blijvers en meer groeiers: daar gaan we voor! Agentschap Innoveren en Ondernemen en haar partners willen u daarbij ondersteunen. BouwRadar is slechts één van de vele initiatieven. Ontdek ze allemaal op www.sterkondernemen.be

bedrijf er beter van wordt. Kennis inhuren is belangrijk als het bedrijf op lange termijn een aantal veranderingen wil doorvoeren. Het geeft een zekere gemoedsrust te weten dat de processen die de bedrijfsleider wil aanpakken, worden ondersteund door derden.

Voor wie? Uw bedrijf is een vennootschap mét personeel in dienst en gevestigd in het Vlaams Gewest.

Droomt u ook van efficiënt bedrijfsbeheer ? BouwRadar kan u daarbij helpen. Je krijgt een kosteloze doorlichting aangeboden waardoor je een beter zicht krijgt op de knelpunten in uw bedrijf. We begeleiden jou een halve dag individueel waarbij we een aanzet geven om die knelpunten aan te pakken. Het ondernemen gaat vandaag steeds sneller. Tijdig reageren op veranderingen in de markt is een hele uitdaging. BouwRadar speelt hierop in. Nadat de bedrijven hun interne balans hebben aangeleverd en een aantal vragen rond strategie, personeel, rapportering, financiën en juridische zaken hebben beantwoord, beschikt de Confederatie Bouw én Deloitte Fiduciaire over een stevige basis om deze thema’s met de zaakvoerders te bespreken. Na een eerste gesprek verkrijgen we een duidelijke kijk op de werking van het bedrijf en kan worden overgegaan tot het formuleren van aanbevelingen.

In een tweede gesprek komen we tot een actieplan. Daarbij wordt naar antwoorden gezocht in verband met de competenties die het bedrijf zelf in huis heeft, de mogelijke partners die zouden kunnen worden ingeschakeld, de wijze waarop bepaalde acties gefinancierd zouden worden en de tijd dat het bedrijf dacht nodig te hebben voor uitvoering van de acties.

Daarna kan de ondernemer beroep doen op een halve dag ondersteuning om de implementatie van het actieplan te initiëren. Hierbij krijgt hij een aanzet tot oplossing van één van de knelpunten in zijn bedrijf. Na zes weken volgt een korte evaluatie om de impact van dit project op het bedrijf te bekijken. Wij vragen één dag tijd om de doorlichting én begeleiding uit te voeren.

aanmelding

bezorgen vragenlijst

jaarrekening

aanbevelingen

actieplan

halve dag begeleiding

evaluatie

Modifications dans la procédure pénale par la loi Pot-pourri II - des délais importants pour vous aussi?Outre la loi Pot-Pourri I réformant la procédure civile, la loi Pot-Pourri II du 5/02/2016 est aussi d’application. Il s’agit de la deuxième étape du plan du ministre Geens pour la réforme de la Justice en vue de davantage d’efficacité et de justice.Cette loi Pot-Pourri II réforme le droit pénal et la procédure pénale et vise à rendre la procédure pénale plus moderne, plus rapide et plus efficace.Dans votre activité quotidienne en tant qu’entrepreneur, vous ne serez peut-être pas beaucoup confronté à des infractions aux lois pénales, aux écoutes téléphoniques, aux assises, à la détention préventive, etc.Il importe toutefois de savoir que la possibilité d’introduire une opposition et un appel contre un jugement a été réformée. Il n’est pas seulement question des jugements des tribunaux correctionnels, mais aussi des décisions prises par les tribunaux de police. Lorsque, par exemple, vous ou votre travailleur êtes assigné devant le tribunal de police pour une infraction au code de la route (excès

de vitesse, intoxication/ébriété, charge trop importante, dépôt de déchets ou obstacles sur la voie publique, accidents de la circulation, franchissement d’un feu rouge,...), vous devez tenir compte du fait que certaines règles de procédure ont fait l’objet de modifications.Si vous n’avez pas pu être présent à une audience, que vous n’avez pas reçu la citation à temps ou que vous n’avez pas eu la possibilité de fournir à temps le dossier à votre avocat, vous pouvez vous opposer à un jugement par défaut. Le délai pour ce faire reste de 15 jours après la signification par l’huissier de justice. Vous devez toutefois désormais démontrer que vous n’aviez pas ou ne pouviez pas avoir connaissance de l’assignation (force majeure ou motif légitime). Lorsque vous n’êtes pas d’accord avec un jugement pénal, vous pouvez interjeter appel auprès d’une instance d’appel. Le délai était auparavant de 15 jours après le jugement, mais il a été étendu jusqu’à 1 mois après le jugement (30 jours).

Ce délai pour introduire un appel commence à courir à partir de la date du jugement. En cas de jugement pénal, vous ne recevez pas automatiquement la sentence et vous devez en commander vous-même une copie auprès du greffe. La nouveauté de cette réforme réside dans le fait que, pour interjeter un appel, il convient désormais de compléter un formulaire de griefs (alors qu’il suffisait auparavant de faire une déclaration au greffe).Cela signifie que vous devez avertir votre conseiller au plus vite d’une assignation ou d’un jugement, car les délais restent toujours très limités dans les procédures pénales.

CABINET D’AVOCAT ABBELOOS DOMINIQUEK. MAENHOUTSTRAAT 309830 SINT-MARTENS-LATEM09/[email protected]


Juridique / Juridisch

Wijzigingen in strafproces via Potpourriwet II - termijnen ook voor u van belang ?Naast de Potpourri I Wet tot hervorming van de burgerlijke rechtspleging, is ook de Potpourri II Wet dd.05/02/2016 van toepassing. Dit is de tweede stap in het plan van Minister Geens tot hervorming van Justitie tot meer efficiëntie en rechtvaardigheid.Deze Potpourri II Wet hervormt het strafrecht en het strafprocesrecht en wil het strafproces moderner, sneller en efficiënter maken.In uw dagelijkse activiteit als aannemer zal u mogelijks niet veel in aanraking komen met inbreuken op de strafwet, telefoontap, assisen, voorlopige hechtenis, enz…. Toch is het belangrijk te weten dat de mogelijkheid om verzet en hoger beroep aan te tekenen tegen een strafvonnis, hervormd is. Dit gaat niet enkel over de vonnissen van de Correctionele Rechtbanken maar ook over de vonnissen van de Politierechtbanken. Wanneer u of uw werknemer bijvoorbeeld gedagvaard worden voor de Politierechtbank wegens

een overtreding op de verkeerswet (overdreven snelheid, intoxicatie/dronkenschap, overladen, achterlaten van afval of hindernissen op de openbare weg, verkeersongevallen, rijden door een rood licht,….) dan moet u er rekening mee houden dat er een aantal procedureregels zijn gewijzigd.Wanneer u niet kon aanwezig zijn op een zitting of wanneer u de dagvaarding niet tijdig heeft ontvangen of wanneer u niet in de mogelijkheid was om het dossier tijdig aan uw advocaat te bezorgen, dan kan u verzet aantekenen tegen een verstekvonnis. De termijn hiervoor blijft 15 dagen na betekening door de gerechtsdeurwaarder. U moet nu wel kunnen aantonen dat u geen kennis had van de dagvaarding of kon hebben (overmacht of wettige reden). Wanneer u het niet eens bent met een strafvonnis kan u hoger beroep aantekenen bij de beroepsinstantie. De termijn was vroeger 15 dagen na

uitspraak maar is nu verlengd tot 1 maand na uitspraak (30 dagen).Deze termijn voor hoger beroep begint te lopen vanaf datum uitspraak. Bij een strafvonnis ontvangt u niet automatisch het vonnis maar moet u zelf een afschrift bestellen via de griffie. Nieuw in deze hervorming, is dat er nu bij het aantekenen van hoger beroep een grievenformulier moet ingevuld worden (terwijl dit vroeger eenvoudigweg gebeurde via een verklaring ter griffie).Dit houdt in dat u zo spoedig mogelijk uw raadsman moet verwittigen van een dagvaarding of een uitspraak, want de termijnen blijven nog steeds zeer beperkt in strafprocedures

ADVOCATENKANTOOR ABBELOOS DOMINIQUEK.MAENHOUTSTRAAT 309830 SINT-MARTENS-LATEM09/[email protected]


Juridique / Juridisch


Technique / Techniek

8

Actualité / Actualiteit

Le Pôle de la Pierre ouvre ses portes et organise un cycle de formations destinées aux professionnels de la pierre Le Pôle de la pierre démarre ses activités à Soignies à la rentrée 2016-2017 après plus d’un an et demi de travaux. Les bâtiments restaurés (grande scierie et anciens bureaux de la Grande Carrière Wincqz) accueilleront un pôle administratif, des ateliers et des salles de cours partagés par les instituts de formation (Ifapme, Forem, Cefomepi et IPW).

Dans le cadre de cette première année de fonctionnement, l’Institut du Patrimoine wallon, le CEFOMEPI et Pierres & Marbres de Wallonie organisent conjointement une session d’ateliers à destination des professionnels de la filière pierre, de l’extraction à la mise en œuvre, en passant par le débitage et le façonnage.

Ce cycle de formations débute dès octobre 2016 pour s’achever fin avril 2017.

Les « ateliers de la pierre » aborderont de manière approfondie différentes thématiques importantes en lien avec le matériau pierre. Selon le thème développé, ils comporteront une partie théorique mais aussi des applications pratiques sur site ou des visites.

A vos agendas !• Vendredi 28 octobre 2016, atelier

n°1 : introduction générale : les roches ornementales et le marché de la pierre.

• Vendredi 25 novembre 2016, atelier n°2 : nature géologique, propriétés mécaniques, agrément ...

• Vendredi 27 janvier 2017, atelier n°3 : du gisement à la façade et à toute autre application.

• Vendredi 31 mars 2017, atelier n°4 : approche du gisement et extraction.

• Vendredi 28 avril 2017, atelier n°5: débitage, sciage et façonnage, outils et savoir-faire.



9


Au programme des 2 premiers ateliers en octobre et novembre 2016:Atelier n°1 : introduction générale : les roches ornementales et le marché de la pierre (Titulaires de l’atelier : Francis Tourneur)

• 9h30 : Bref rappel de géologie• 10h30 : Histoire de la Belgique et

Matériaux• 11h30 Exploitation et utilisation

au cours du temps• 13h30 Identifications,

performances et pathologies

• 15 h Visite guidée dans le centre-ville de Soignies (quartier de la collégiale Saint-Vincent)

Atelier n°2 : nature géologique, propriétés mécaniques, agrément ...(Titulaires de l’atelier : Dominique Nicaise et Benoit Misonne) 9h00 – 12h00 : Théorie • Caractérisation du gisement

et détermination des zones homogènes

• Echantillonnage • Présentation des essais de

caractérisation (matériau, produit) • Expression des résultats et cadre

réglementaire (marquage CE) • Classes d’usage

Dès 14h : Essais dans les laboratoires du CSTC (Limelette)

• Essais de glissance (essais sur pierre bleue avec deux finitions différentes ; essais sur deux matériaux différents)

• Pétrographie • Documents de référence et

hiérarchie • Utilité d’un agrément technique Les 5 ateliers se déroulent au Pôle de la pierre à Soignies, rue Mademoiselle Hanicq n°30, de 9h30 à 12 h30 et de 14h00 à 17h00.

La participation à l’ensemble des ateliers est recommandée mais il reste possible d’assister à un ou plusieurs atelier(s) au choix.

Coût 50 euros/atelier.

Informations et inscriptions : Par téléphone : 085/410.359Par mail : [email protected]



10


De Pool van de Steen opent zijn deuren en organiseert een reeks opleidingen bestemd voor professionelen uit de natuursteensector Na anderhalf jaar werkzaamheden gaan de activiteiten van de Pool van de Steen te Soignies vanaf het schooljaar 2016 - 2017 van start. De gerestaureerde gebouwen (grote zagerij en oude burelen van de Grande Carrière Wincqz) bieden onderdak aan een administratieve pool, ateliers en leslokalen gedeeld door de opleidingsinstituten (ifapme, Forem, Cefomepi en IPW).

In dit eerste werkjaar organiseren het Institut du Patrimoine wallon, CEFOMEPI en Pierres & Marbres de Wallonie samen een sessie workshops

bestemd voor professionals uit de natuursteensector, van bij de ontginning tot de uitvoering, voorbij het verzagen en bewerken. Die cyclus begint in oktober 2016 en eindigt in april 2017.

Tijdens de workshops “ateliers de la pierre” zullen verschillende belangrijke thema’s in verband met natuursteen grondig behandeld worden. Afhankelijk van het thema, is er een theoretisch gedeelte voorzien aangevuld met praktijktoepassingen op de site of bezoeken.

Workshop agenda • Vrijdag 28 oktober 2016, workshop

nr.1: algemene inleiding : de sierrotsen en de natuursteenmarkt.

• Vrijdag 25 november 2016, workshop nr.2 : geologische aard, mechanische eigenschappen, goedkeuring ...

• Vrijdag 27 januari 2017, workshop nr.3 : van de vindplaats tot de gevel en andere toepassingen

• Vrijdag 31 maart 2017, workshop nr.4 : aanpak van de vindplaats en de ontginning.



11


• Vrijdag 28 april 2017, workshop nr.5: breken, zagen en bewerken, werktuigen en know-how.

Programma van de 2 eerste workshops in oktober en november 2016 :Workshop nr.1: algemene inleiding: de sierrotsen en de natuursteenmarkt(Titularis van de workshop: Francis Tourneur)

• 9u30: Een kort overzicht van de geologie

• 10u30: Geschiedenis van België en de Materialen

• 11u30: Ontginning en verbruik doorheen de tijd

• 13u30: Identificatie, prestaties en pathologie

• 15u: Geleid bezoek door het stadscentrum van Soignies (buurt van de kapittelkerk Saint-Vincent)

Workshop nr.2: geologische aard, mechanische eigenschappen, goedkeuring…(titularis van de workshop: Dominique Nicaise en Benoit Misonne) 9u00 – 12u00 : Theorie •Karakterisering van de

vindplaats en definitie van de homogene gebieden

•Bemonstering •Presentatie van de

steekproeven (materiaal, product)

•Beoordeling van de resultaten en regelgeving (CE markering)

•Gebruikelijke klassen

Vanaf 14u : Proeven in de laboratoria van het WTCB (Limelette)

•Weerstand tegen uitglijden (proeven op blauwe hardsteen met twee verschillende afwerkingen; proeven op twee verschillende materialen)

•Petrografie •Referentiedocumenten en

hiërarchie •Nut van een technische

goedkeuring De 5 workshops gaan door in de lokalen van de pool van de steen te Soignies van 9u30 tot 12u30 en van 14u tot 17u.

De deelname aan de volledige sessie wordt aanbevolen. Toch is het mogelijk

een of meerdere workshops naar keuze bij te wonen.

Kost. 50 euro/workshop.

Informatie en inschrijvingen : Telefonisch: 085/410.359Per mail: [email protected]

En bref

Méfiez-vous des pratiques illégalesOn ne le redira jamais assez : gardez-vous de répondre aux e-mails intitulés « Nous pouvons diminuer vos charges et augmenter vos marges » ! Des entreprises nous ont, à nouveau, signalé l’existence de semblables envois via [email protected]. N’y donnez donc pas suite : ces pratiques illégales vous font encourir bien des risques. Derrière cette adresse, se cachent en effet les sociétés Eurokontakt, Epser, Overeuronet, Euroway service, Europe management, European Service Exchange ou Parsem… dont les pratiques de dumping social ont été sévèrement condamnées.

Vous demandez un acompte à votre client ? N’oubliez pas votre bon de commande !Au regard de la loi relative à la protection du consommateur, l’entrepreneur est tenu, en cas de réception d’un acompte du client avant le début des travaux, d’établir un bon de commande sous peine d’amende. Ce bon de commande, ou un autre document équivalent, doit contenir un certain nombre de mentions obligatoires, comme le prix (TVA et solde inclus), le délai d’exécution, une description des travaux, etc. Lors de contrôles réalisés par le SPF Économie, il a été constaté que certains entrepreneurs oublient parfois ce document. Sachez que la Confédération dispose d’un modèle de bon de commande, que vous pouvez télécharger en tant qu’affilié.

Connaissez-vous les nouveaux pictogrammes?L’année dernière, les nouveaux pictogrammes de sécurité sont entrés en vigueur sur les emballages des produits chimiques. Les anciens pictogrammes sur fond orange ont cédé la place à des symboles en noir et blanc avec une bordure rouge. Ceci a été appliqué dans le cadre du nouveau système d’étiquetage GHS (Globally Harmonised System ou Classification and Labelling of Chemicals). Il s’agit d’un système

international qui a été créé en 1992 par l’OWU et appliqué mondialement. Beaucoup de symboles ont la même apparence, mais il y a aussi quelques symboles complémentaires et modifications. Le tableau vous en donne déjà un bon aperçu

Digital Boostcamp fait (re)venir vos clientsConfronté à de nombreux défis dans votre gestion administrative et financière, vous êtes aussi désireux de vous différencier de la concurrence ? Profitez du Digital Boostcamp, un programme d’accompagnement de trois mois, destiné aux dirigeants de PME rêvant de développer leur clientèle, comme leur entreprise. Découvrez des solutions simples facilitant votre gestion, à l’aide d’un

accompagnement dans la transition numérique. Organisé en soirée (de septembre à décembre 2016), le Digital Boostcamp abordera 4 thèmes : Comprendre votre environnement compétitif ; Mieux connaître vos clients ; Repenser votre organisation ; et Développer une offre attractive. Les membres de la Confédération bénéficient de 50% de réduction. Infos et inscriptions : www.digitalboostcamp.be.

Source : CSTC



In het kort

Wees wederom op uw hoede voor illegale praktijkenBedrijven melden opnieuw dat ze e-mails ontvangen met in de onderwerpregel: ‘Nous pouvons diminuer vos charges et augmenter vos marges.’ Ze worden nu verzonden via ‘[email protected]’. Geef geen gevolg aan die mails! Het gaat om illegale praktijken waarbij u alle risico loopt en die als legaal worden voorgesteld om u beter te misbruiken. Achter dit adres schuilen de bedrijven Eurokontakt, Epser, Overeuronet, Euroway service, Europe management, European Service Exchange, Parsem … die werden veroordeeld tot het staken van hun sociale dumping

Vraagt u een voorschot aan de consument? Vergeet dan uw bestelbon niet!Volgens de wetgeving consumentenbescherming is de aannemer verplicht om een bestelbon op te maken als hij een voorschot op de werken vraagt. Doet hij dat niet, dan riskeert hij een geldboete. De bestelbon of een ander equivalent document moet verplicht een aantal gegevens vermelden, zoals de prijs (ook Btw en saldo), de uitvoeringstermijn, een omschrijving van de werken, etc. Bij controles door de FOD Economie werd immers vastgesteld dat aannemers dit soms vergeten. De Confederatie Bouw wijst erop dat leden een modelbestelbon kunnen downloaden via het ledenportaal.

Kent u de nieuwe veiligheidspictogrammen?Vorig jaar deden de nieuwe veiligheidspictogrammen hun intrede op de verpakkingen van chemische producten. De oude pictogrammen met een oranje achtergrond maakten plaats voor zwart-witte symbolen met een rode rand. Dat heeft alles te maken met het nieuwe tekensysteem GHS (Globally Harmonised System of Classification and Labelling of

Chemicals). Dat is een internationaal systeem dat in 1992 werd opgezet door de Verenigde Naties en wereldwijd wordt toegepast. Heel wat symbolen zien er nog steeds hetzelfde uit, maar er zijn ook een paar toevoegingen en veranderingen. Deze tabel geeft alvast een goed overzicht.

Bron : WTCB



Constructiv et la Confédération Construction Pierre Naturelle au chevet des tailleurs de pierreLa Confédération Construction a récemment été approchée par le Service Public Fédéral « Contrôle du bien-être au travail » suite à divers accidents de travail, dont certains mortels, survenus au sein d’entreprises de taille de pierre. Ce contact avait un double objectif : d’une part prévenir les entreprises via l’organisation professionnelle de l’intensification des contrôles dans un avenir proche et d’autre part de susciter une campagne de sensibilisation de ces entreprises quant aux points de vigilances méritant une attention particulière et aux obligations légales à respecter en matière de sécurité et de bien-être des travailleurs.

Dans ce contexte, la Confédération et Constructiv ont décidé de collaborer et de visiter une centaine d’entreprises concernées sur la période s’étalant du 20 septembre au 30 octobre. Les conseillers de Constructiv travailleront sur la sensibilisation par rapport à la législation en vigueur, aux obligations et aux points de vigilance. Ils s’attarderont aussi sur l’utilité des formations spécifiques liées à cette problématique, l’élaboration d’un plan de formation efficace et les aides sectorielles existantes.

Les résultats de ces visites aboutiront à la rédaction d’un rapport final (décembre 2016) qui mettra en évidence les principaux manquements sur lesquels le focus doit être orienté, ainsi que sur les outils à mettre en place pour accompagner et aider ces entreprises dans leur lutte quotidienne contre les accidents de travail (Fiche de prévention, toolbox, etc.). Par ailleurs, des séances d’information, en collaboration avec les confédérations locales sont organisées.



Constructiv en de Confederatie Bouw Natuursteen op bezoek bij natuursteenbewerkersOnlangs werd de Confederatie Bouw door de Federale Overheidsdienst Toezicht op het Welzijn op het Werk benaderd naar aanleiding van verschillende arbeidsongevallen, waarvan sommige met dodelijke afloop, die gebeurd zijn in steenverwerkingsbedrijven. Deze contactname had een tweeledige doelstelling: enerzijds de bedrijven er via de beroepsorganisatie voor waarschuwen dat de controles in de nabije toekomst verscherpt zullen worden, en anderzijds zorgen dat deze bedrijven gesensibiliseerd worden rond de punten waar bijzondere aandacht aan besteed moet worden en de wettelijke verplichtingen die in acht genomen moeten worden op het vlak van de veiligheid en het welzijn van de werknemers.

In die context hebben de Confederatie Bouw en Constructiv beslist om samen te werken en van 20 september tot 30 oktober een honderdtal betrokken bedrijven te bezoeken. De Constructiv-adviseurs zullen werken rond sensibilisering met betrekking tot de van kracht zijnde wetgeving, de verplichtingen en de aandachtspunten. Ze zullen ook ingaan op het belang van de specifieke opleidingen rond deze problematiek, de uitwerking van een efficiënt opleidingsplan en de bestaande sectorale steun.

Aan de hand van de resultaten van deze bezoeken zal een eindverslag opgesteld worden (december 2016) met de belangrijkste tekortkomingen waarop de nadruk gelegd zal moeten worden en de tools die ingevoerd zullen moeten worden om deze bedrijven te begeleiden en te steunen in hun dagelijkse strijd tegen arbeidsongevallen (preventiefiche, toolboxfiche, enz.). Ook zullen er, in samenwerking met de lokale confederaties, informatiesessies georganiseerd worden.





ENVOÛTANTE SARRASINE

10 I Envoûtante sarrasine

Imaginée il y a plus de 4.000 ans par les Sumériens, la technique de la voûte sarrasine continue d’être employée au XXIe siècle, à quelques nuances de matériaux près : cet escalier en pierre a bien des qualités, esthétiques, constructives... et économiques !

Construit à l’avancement et sans échafaudage, l’escalier sur voûte sarrasine est

autoportant, simplement scellé dans le mur par ses marches et contremarches en pierre,

sur une profondeur de seulement 5 cm. Le reste est fait de briques et de plâtre.

Aucun coffrage, pas de fondation, sans joint et donc facile d’entretien, il se construit en

trois jours dans n’importe quel endroit, en construction neuve ou en réhabilitation.

Cette petite merveille d’architecture a ses adeptes, notamment auprès des Compagnons

du Devoir, héritiers de savoir-faire qu’ils aiment transmettre aux générations futures.

C’est ainsi que Jean-Paul Foucher, directeur d’un institut supérieur de recherche et

de formation aux métiers de la pierre basé à Rodez (F), Compagnon du Devoir

lui-même, participe régulièrement à des journées d’apprentissage sur cette thématique,

notamment en Belgique. L’écolage se fait souvent sur site et séduit bien des professionnels,

gagnés par une mise en œuvre qui met en avant leur maîtrise d’un vrai savoir-faire

et leur permet aussi d’exécuter rapidement un travail impeccable. Le maître d’ouvrage

est lui aussi conquis puisque cet escalier en pierre – ici en pierre bleue – s’adapte

à tous les styles et formes de marche et est moins cher qu’un escalier sur mesure en bois !

› BÂTIMENT PRIVÉ, MONS, CONCEPTION ET RÉALISATION JEAN-PAUL FOUCHER, MAÎTRE D’ŒUVRE AGORA, MICHEL DUQUAINE

Savoir-faire et longue tradition

Source : Les Carnets de la Pierre 09 - www.pierresetmarbres.be



2

1

9

5

4

3

4

6

7

3

9

1

2

8

9

8

5

Envoûtante sarrasine I 11

LA TECHNIQUE

Cette méthode de fabrication se caractérise par l’absence de gabarit et de coffrage. Le patin d’ancrage en briques creuses est placé en premier. Les contremarches et marches sont posées alternativement les unes sur les autres, simplement ancrées dans une saignée de 5 cm faite dans le mur et plâtrées par

LA PIERRE

La pierre bleue et sa finition satinée adouci noir ont été retenues spécialement par l’architecte : les fossiles, les veines et les coquillages qui apparaissent à la surface de la pierre, traces de l’histoire du matériau, apportent de la vie et de la singularité à la construction.

5 patin d’ancrage sous la première marche

6 joue

7 intrados

8 saignée

9 brique et plâtre

derrière à l’aide d’un plâtre à briqueter à prise rapide. Au fur et à mesure de la montée de l’escalier, des briques posées au plâtre viennent caler l’ensemble marche/contre-marche. Une voûte de répartition en brique vient solida-riser l’escalier que l’on termine par une voûte de fond, elle-même lissée au plâtre. L’assemblage des briques est conçu de façon à ce que l’ensemble soit auto-portant.L’assemblage des marches et contre-marches détermine donc la voûte et non l’inverse.

La répartition des marches fait l’objet au préalable d’un calcul extrêmement précis et suppose une découpe des pierres elle-même très exacte. Ce mode de construction permet une grande liberté de formes et de courbures. La forme de l’escalier, légère et élégante, s’adapte à tous les espaces.

1 marche

2 contremarche

3 voûte de répartition

4 voûte de fond

Installées dans le cadre d’une restauration et extension de bâtiment

ancien, ces marches de pierre récupérées dans la maison reposent

les unes sur les autres et sont jointoyées au mortier. Elles sont fixées

sur un limon central pour les décaler légèrement du mur.

› HABITATION PRIVÉE, AYWIERS, CONCEPTION JOËL COUPEZ

Silhouette légère



BETOVERENDE WELVING

10 I Betoverende welving

De techniek van de gewelfde trap, die de Soemeriërs meer dan 4.000 jaar geleden uitdachten, wordt in de 21ste eeuw nog altijd gebruikt, op enkele materiaalnuances na : deze natuurstenen trap biedt heel wat esthetische, bouwkundige… en kostenbesparende kwaliteiten !

Deze gewelfde trap, die stap voor stap en zonder stelling is gebouwd, is zelfdragend.

Zijn treden en stootborden in natuursteen zijn enkel 5 cm diep in de muur verankerd.

De rest van de trap bestaat uit bakstenen en pleistermortel. De trap behoeft geen bekisting,

geen fundering, geen voegen en is dus gemakkelijk te onderhouden. Hij kan in drie dagen

worden gebouwd op eender welke locatie, zowel bij nieuwbouw als bij renovatie.

Dit architectuurpareltje heeft zijn volgelingen, in het bijzonder bij de Compagnons du Devoir,

erfgenamen van vakkennis die deze graag aan de jongere generaties willen doorgeven.

In die hoedanigheid neemt Jean-Paul Foucher, directeur van een Institut supérieur

de recherche et de formation aux métiers de la pierre uit Rodez (F), zelf metgezel bij

de Compagnons du Devoir, geregeld deel aan vormingsdagen over deze thematiek,

in het bijzonder in België. De scholing gebeurt vaak op de werf en trekt tal van professionals

aan die gewonnen zijn voor een manier van werken waaruit duidelijk blijkt dat ze hun vak

tot in de puntjes beheersen, en die hun ook toelaat om op korte tijd onberispelijk werk af

te leveren. Ook de bouwheer was voor de techniek gewonnen, aangezien deze trap in

natuursteen – in dit geval blauwe hardsteen – in elke gewenste stijl en tredevorm te

realiseren is en bovendien minder duur uitvalt dan een op maat gemaakte houten trap !

› PRIVÉGEBOUW, BERGEN, ONTWERP EN REALISATIE JEAN-PAUL FOUCHER, BOUWMEESTER AGORA, MICHEL DUQUAINE

Vakkennis en jarenlange traditie

Bron : De Natuursteenboekjes 09 - www.pierresetmarbres.be



2

1

9

5

4

3

4

6

7

3

9

1

2

8

9

8

5

Betoverende welving I 11

DE TECHNIEK

Deze werkwijze kenmerkt zich door de afwezigheid van een mal of bekisting. Allereerst wordt op de vloer een verankeringselement in holle baksteen geplaatst. Vervolgens worden de treden en stootborden afwisselend boven elkaar verankerd in een uitsparing van 5 cm in de muur en daarna

DE STEEN

De architect heeft hier doelbewust voor blauwe hardsteen en de gesatineerde afwerking zwart gezoet gekozen. De fossielen, aders en schelpdieren in het steenoppervlak zijn sporen van de geschiedenis van het materiaal en maken de creatie levendig en origineel.

5 verankeringselement onder de trapaanzet

6 wang

7 ondervlak

8 uitsparing

9 baksteen en pleistermortel

langs onder met sneldrogende pleistermortel bepleisterd. Naarmate de trap hoger wordt, wordt elke set van trede en stoot-bord met behulp van bakstenen en pleistermortel gestut. Een langse baksteenlaag verstevigt de trap, gevolgd door een dwarse baksteenlaag, die daarna nog een pleisterlaag krijgt. De opbouw van de baksteenlagen is zo ontworpen dat het geheel zelfdragend is. De combinatie van treden en stootborden bepaalt dus de welving en niet omgekeerd. De verdeling

van de treden moet vooraf heel nauwkeurig worden berekend en veronderstelt een heel precieze verzaging van de stenen. Deze werkwijze biedt veel vrijheid in de keuze van de vormen en de welvingen. De luchtige en elegante vorm van de trap past zich aan elke ruimte aan.

1 trede

2 stootbord

3 langse baksteenlaag

4 dwarse baksteenlaag

Bij de renovatie en uitbreiding van dit oude gebouw zijn stenen treden

uit andere delen van de woning gerecupereerd. Ze rusten op elkaar

en zijn met mortel gevoegd. Ze zijn aan een centrale trapboom bevestigd

zodat er een kleine afstand tot de muur ontstaat.

› PRIVÉWONING, AYWIERS, ONTWERP JOËL COUPEZ

Luchtig silhouet



Eaux de piscine : attention à l’équilibre calcocarbonique

Les caractéristiques de l’eau de remplissage d’une piscine doivent être prises en compte lors du choix du revêtement de la cuve. Certaines eaux peuvent en effet être agressives et entraîner la dégradation des matériaux à base de ciment comme les enduits et les joints de mortier. En Belgique comme ailleurs en Europe, le nombre de piscines privées augmente chaque année. Les ingénieurs de la division Avis techniques sont dès lors de plus en plus sollicités par les entreprises confrontées à différentes pathologies, qui peuvent survenir lors de la réalisation et de l’utilisation de piscines intérieures, extérieures, privées ou publiques. Par ailleurs, des phénomènes de dégradation des enduits et mortiers de piscine font de plus en plus fréquemment l’objet de questions. Dans la grande majorité des cas, ces phénomènes n’ont cependant rien à voir avec la structure du bassin, la mise en œuvre des matériaux ou l’étanchéité intrinsèque de ces derniers. C’est en effet l’inadéquation entre certains matériaux à base de ciment et les caractéristiques de l’eau qui est à chaque fois à pointer du doigt.Il existe de nombreux types de revêtements assurant ou non

l’étanchéité du bassin. Le liner, la membrane en PVC avec armature, le polyester stratifié, l’enduit à base de ciment (éventuellement additionné de résine), la peinture, le carrelage et les mosaïques comptent parmi les plus courants. Si l’un de ces revêtements est choisi pour une piscine, ce sera généralement sur la base de critères esthétiques et économiques. Il est rare que les caractéristiques de l’eau de remplissage de la piscine soient prises en considération. Or, si celles-ci sont indisponibles ou tout simplement ignorées lors du choix du revêtement, l’entrepreneur pourrait poser un matériau inadapté à l’eau de remplissage, avec pour conséquence une pulvérulence de ce dernier. La principale cause de cette dégradation des matériaux à base de ciment est explicitée ci-après.

Des eaux agressives envers les matériaux à base de cimentL’eau est typiquement caractérisée par quatre paramètres :

• sa température• son pH (acide, basique ou neutre)• sa dureté totale (TH, pour titre

hydrotimétrique)• son alcalinité (TAC, pour titre

alcalimétrique complet).

La combinaison de ces paramètres détermine le caractère incrustant ou agressif d’une eau. Lorsque l’eau est incrustante, elle a la particularité de causer la précipitation du carbonate de calcium (CaCO3), c’est-à-dire de former du tartre. Une telle eau génère des dépôts dans les conduites, les filtres, les vannes et autres éléments. A l’inverse, lorsque l’eau est agressive, elle a la particularité de dissoudre le carbonate de calcium. Dans ce cas, elle peut être responsable de la dégradation des matériaux à base de ciment tels que les enduits de cuvelage et les mortiers de joint. Cette dégradation entraîne le plus souvent un phénomène de pulvérulence du matériau et donc un évidement des joints, une augmentation de la turbidité de l’eau et, enfin, la formation de dépôts, notamment au fond de la piscine dans les skimmers (systèmes de filtration), les filtres et le bac tampon. C’est pourquoi il est essentiel que l’eau de remplissage ne soit pas une eau à caractère agressif dès lors qu’on a choisi un enduit à base de ciment ou des carreaux ou mosaïques comportant des joints de mortier.

©D

eval

lée-

Pier

re B

leue

Bel

ge



Enfin, l’eau est à l’équilibre, c’est-à-dire ni incrustante ni agressive, quand la formation et la dissolution du carbonate de calcium se produisent à vitesse égale. Par conséquent, les réactions ont tou jours lieu, mais leurs effets s’annulent.

Quelles eaux sont agressives ?En Belgique, certaines eaux du réseau public présentent un caractère plus ou moins agressif. Il s’agit le plus souvent des eaux prélevées en surface (eaux des canaux, barrages, rivières, lacs…) et également de quelques nappes peu profondes. Le caractère agressif de ces eaux est lié à leur faible teneur en calcium. De la même façon, les eaux adoucies après traitement sur colonne échangeuse d’ions (adoucisseur) sont parfois à ce point dépourvues de leur calcium qu’elles en deviennent agressives. Par ailleurs, si l’eau de remplissage d’une piscine est initialement à l’équilibre et ne présente donc pas de caractère agressif, cet équilibre est continuellement menacé par la présence des baigneurs, par les conditions climatiques (température, pluie…) et, surtout, par l’ajout de produits destinés à rendre l’eau propice à la baignade.

Que faire en présence d’eaux agressives ?Les paramètres qui régissent l’équilibre d’une eau peuvent être contrôlés au moyen de kits de mesure composés de bandelettes colorimétriques ou de systèmes électroniques plus sophistiqués. Le cas échéant, ces

paramètres pourront être modifiés par l’ajout de produits appropriés utilisés selon les prescriptions des fabricants. Ces produits doivent être conformes aux prescriptions des normes qui s’y rapportent. Toutes les normes européennes portant sur les produits chimiques utilisés pour le traitement de l’eau des piscines sont reprises dans la nouvelle norme NBN EN 16713-3 (*). Chacune d’elles spécifie les exigences et les méthodes d’essais pour chaque produit, fournit des informations concernant leur usage et fixe les règles relatives à la sécurité de manipulation. Il est ainsi possible d’ajouter des correcteurs de pH, de dureté (TH) et d’alcalinité (TAC) pour atteindre l’équilibre calcocarbonique. Si l’eau de remplissage s’avère non agressive au début, il est toutefois essentiel de contrôler très régulièrement les paramètres précités pour éviter qu’elle ne le devienne par la suite. Enfin, en présence de matériaux à base de ciment et en l’absence d’exigences spécifiques du producteur de revêtements, il peut être conseillé :

• d’une part, de maintenir les paramètres caractéristiques de l’eau dans les plages de valeurs suivantes :

• un pH compris entre 7,0 et 7,8• un TH compris entre 15 et

30 °F• un TAC compris entre 10 et

20 °F• d’autre part, de porter le pH à sa

valeur maximale (7,8) lorsque le TH et le TAC sont à leur valeur minimale (respectivement 15 et 10 °F).

ConclusionLorsque le revêtement de la cuve d’une piscine comprend des matériaux à base de ciment, l’eau de la piscine ne peut pas présenter de caractère agressif. Si tel était le cas, les matériaux pourraient progressivement se dégrader. En pareilles circonstances, il est capital de modifier les paramètres de l’eau (pH, TH, TAC) par l’ajout de produits appropriés, de manière à obtenir une eau à l’équilibre (ni agressive, ni incrustante). Si cet équilibre ne peut être atteint, d’autres matériaux devront être choisis, à l’exclusion des pierres naturelles calcaires, qui pourraient subir le même sort. Il est également essentiel que les fournisseurs de revêtements ou de mortiers pour piscines à base de ciment définissent clairement les limites d’application de leurs produits. A ce jour, la plupart d’entre eux sont vendus sans mention d’exigences concernant l’eau de remplissage.

P. Steenhoudt, ir., chef du laboratoire, et T. Haerinck, ir., chef de projet, laboratoire Chimie du bâtiment, CSTC

(*) NBN EN 16713-3 Piscines privées à usage familial. Systèmes de distribution d’eau. Partie 3 : traitement – exigences. Bruxelles, NBN, 2016.



Aandacht voor het calcium-carbonaatevenwicht van zwembadwaterBij de keuze van de bekleding van een zwembadkuip dient men rekening te houden met de eigenschappen van het vulwater. Bepaalde watersoorten kunnen immers agressief zijn en leiden tot de beschadiging van cementgebonden materialen zoals bepleisteringen en mortelvoegen. Zowel in België als elders in Europa neemt het aantal privézwembaden jaarlijks toe. Dit heeft tot gevolg dat de afdeling Technisch advies alsmaar vaker vragen krijgt van bedrijven die geconfronteerd worden met talloze schadegevallen die de kop opsteken tijdens de uitvoering en het gebruik van private of openbare binnen- of buitenzwembaden. Ook het aantal vragen over schade aan de bepleisteringen en de mortelvoegen van zwembaden neemt gestaag toe. In de meeste gevallen heeft deze schade echter niets te maken met de structuur van het zwembad of de uitvoering en de dichtheid van de materialen, maar wel met de onverenigbaarheid tussen

bepaalde cementgebonden materialen en de watereigenschappen.

Er bestaan tal van bekledingstypes die de waterdichtheid van het bassin al dan niet verzekeren. Het gaat hier voornamelijk om liners, gewapende PVC-folies, gelaagd polyester, cementgebonden bepleisteringen (met eventuele toevoeging van harsen), verf, tegels en mozaïeken. De keuze van een van deze bekledingen voor een zwembad is doorgaans gebaseerd op esthetische en economische criteria. De eigenschappen van het vulwater van het zwembad worden daarentegen slechts zelden in aanmerking genomen. Indien er hierover geen informatie voorhanden is of deze simpelweg genegeerd wordt bij de keuze van de bekleding, zou de aannemer een materiaal kunnen toepassen dat niet verenigbaar is met het vulwater, met een mogelijke verpoedering van dit materiaal tot gevolg. In wat volgt wordt de voornaamste oorzaak van deze beschadiging van de cementgebonden materialen besproken.

Agressief water voor cementgebonden materialenWater wordt doorgaans gekenmerkt door vier parameters:

• zijn temperatuur• zijn pH (zuur, basisch of neutraal)• zijn totale hardheid (TH)• zijn totale alkaliteit (TAC).

De combinatie van deze parameters bepaalt of het water ketelsteenvormend, dan wel agressief is. Ketelsteenvormend water leidt tot de neerslag van calciumcarbonaat (CaCO3), met andere woorden tot kalkvorming, en brengt afzettingen in de leidingen, filters, kranen en andere elementen met zich mee. Agressief water, daarentegen, breekt calciumcarbonaat af en kan aanleiding geven tot de beschadiging van cementgebonden materialen, zoals bepleisteringen en mortelvoegen. Deze beschadiging gaat meestal gepaard met de verpoedering van het materiaal evenals met het loskomen

©Ph

oto

Ber

nard

Boc

cara



van de voegen, een toename van de troebelheid van het water, en, tot slot, de vorming van afzettingen, met name op de bodem van het zwembad in de skimmers (filtersystemen), de filters en de buffertank. Wanneer men geopteerd heeft voor een cementgebonden bepleistering of tegels of mozaïeken met mortelvoegen, is het daarom van primordiaal belang dat het vulwater niet agressief is. Water in evenwicht, ten slotte, is water dat noch ketelsteenvormend, noch agressief is, aangezien het neerslaan en het oplossen van calciumcarbonaat met eenzelfde snelheid optreden. De reacties vinden dus wel degelijk plaats, maar hun effecten heffen elkaar op.

Welk water is agressief?In België vertoont het water uit bepaalde openbare verdeelnetten een min of meer agressief karakter. Het gaat hier meestal om water dat onttrokken wordt aan het oppervlak (kanalen, dammen, rivieren, meren ...) en aan enkele ondiepe watervoerende lagen. Het agressieve karakter van dit water is te wijten aan zijn lage calciumgehalte. Ook water dat verzacht werd door middel van een ionenuitwisseling (verzachter), kan soms zodanig van zijn calcium ontdaan zijn dat het er agressief van wordt. Ook wanneer het vulwater van het zwembad aanvankelijk in evenwicht is en dus geen agressief karakter vertoont, wordt dit evenwicht voortdurend bedreigd door de aanwezigheid van zwemmers, de weersomstandigheden (temperatuur, regen ...) en voornamelijk door de toevoeging van producten die het water zwemklaar moeten maken.

Wat te doen bij agressief water?De parameters die het evenwicht van het water bepalen, kunnen

gecontroleerd worden door middel van meetkits bestaande uit colorimetrische strookjes of gesofisticeerdere elektronische systemen. Indien nodig kunnen deze parameters gewijzigd worden door de toevoeging van geschikte producten en dit, volgens de voorschriften van hun fabrikanten. Deze producten moeten beantwoorden aan de voorschriften uit de normen ter zake. Alle Europese normen met betrekking tot de chemische producten die gebruikt worden voor de behandeling van zwembadwater staan vermeld in de nieuwe norm NBN EN 16713-3 (*). Elk van deze normen specificeert de eisen en de proefmethoden voor het product in kwestie, geeft informatie over het gebruik ervan en legt de regels met betrekking tot de gebruiksveiligheid vast. Zo is het mogelijk om een water in evenwicht te verkrijgen door de toevoeging van producten ter verbetering van de pH, de hardheid (TH) en de alkaliteit (TAC). Ook indien het vulwater aanvankelijk niet agressief is, dient men voormelde parameters regelmatig te controleren om te vermijden dat het wel agressief zou worden. Tot slot strekt het bij het gebruik van cementgebonden materialen en bij gebrek aan specifieke eisen van de bekledingsproducent tot aanbeveling om:

• enerzijds de volgende grenswaarden te hanteren voor de karakteristieke parameters van het water:

• een pH begrepen tussen 7,0 en 7,8• een TH begrepen tussen 15 en

30 °F• een TAC begrepen tussen 10

en 20 °F• anderzijds een maximale pH

(7,8) te voorzien wanneer de TH en de TAC op het laagst toelaatbare niveau zijn (respectievelijk 15 en 10 °F).

BesluitWanneer de bekleding van de zwembadkuip cementgebonden materialen bevat, mag het vulwater geen agressief karakter vertonen. Indien dit toch het geval is, kunnen de materialen immers progressief beschadigd raken. Desgevallend is het van cruciaal belang om de parameters van het water (pH, TH, TAC) te wijzigen door er geschikte producten aan toe te voegen ter herstelling van het waterevenwicht (niet-agressief, niet-ketelsteenvormend). Indien dit onmogelijk is, zal men andere materialen moeten toepassen, met uitzondering van kalksteen die hetzelfde probleem zou kunnen vertonen. Het is eveneens essentieel dat de leveranciers van cementgebonden bekledingen of voegmortels voor zwembaden duidelijk de gebruiksbeperkingen van hun producten definiëren. De meeste producten worden vooralsnog echter verkocht zonder enige vermelding van de eisen met betrekking tot het vulwater.

P. Steenhoudt, ir., laboratoriumhoofd, en T. Haerinck, ir., projectleider, laboratorium Bouwchemie, WTCB

(*) NBN EN 16713-3 Piscines privées à usage familial. Systèmes de distribution d’eau. Partie 3 : traitement – exigences. Bruxelles, NBN, 2016 (vooralsnog enkel beschikbaar in het Frans en het Engels).



24

CSTC / WTCBReportage / Reportage

Amanda Padovan, tailleuse de pierreC’est une romaniste de formation, actuellement professeur de français qui s’est intéressée il y a de ceci trois ans pour la pierre. Amanda Padovan a entamé en septembre 2015 sa formation chef d’entreprise à l’IFAPME de Braine le Comte. Après une première exposition encouragée par une galeriste de Saint Gilles, rien ne semble pouvoir l’arrêter dans l’exercice de sa passion. Rencontre.

Suite à l’acquisition d’une vieille étable, Amanda Padovan s’est intéressée de près à la rénovation et à la construction. C’est sur ce terrain-là qu’elle fait ses premières armes avec des gens de métiers qui l’aident à rénover de fond en comble son bien immobilier. Maçonnerie, percement de baies, reconstruction de voussettes, Amanda se plaît à appliquer les différentes techniques, des plus précises aux plus lourdes physiquement.

La pierre se place sur son chemin grâce à une de ses amies, Bénédicte Barbiaux, patronne de l’entreprise « Les Artisans de la Pierre » à Andenne. Amanda s’initie, passe régulièrement à l’atelier pour observer la manière de travailler la pierre et les différents gestes d’œuvre. Elles décident alors ensemble que cet atelier serait son lieu de stage dans le cadre de sa future formation IFAPME. Très vite, notre néophyte réalise sa première pièce mais non la moindre : une gargouille. Alors que sa responsable de stage s’impressionne, Amanda s’enthousiasme « C’est comme si j’avais toujours fait ça! Ce sont des gestes naturels pour moi. Comme si la pierre elle-même m’indiquait où lui donner les coups… »

Un parcours peu ordinaireEn tant que romaniste, Amanda a suivi des cours d’histoire de l’art, s’est intéressée à l’architecture : « C’est un avantage pour moi de connaitre ce qui s’est déjà fait et une chance d’être passée des aspects théoriques aux aspects pratiques et de pouvoir maintenant entrer dans la matière. »

Elle nuance toutefois « J’apprécie le côté artistique, c’est vrai, mais je souhaite exercer également le métier de tailleur de pierre même s’il est fort différent de celui de sculpteur… Si j’ai l’opportunité d’en vivre, je le ferai sans hésiter. La pierre me permet aussi de voyager! Je suis allée visiter Dubrovnik en Croatie qui est une ville habillée de marbre blanc… Magnifique! Ce métier est riche mais il ne peut l’être que si l’on s’en donne les moyen. Sans vouloir paraitre insolente : j’ai envie de tout apprendre dans la pierre! »

« Je sors de l’école habillée en tailleur et j’enfile ma tenue de tailleur… de pierre ! »

Professeur à temps plein, Amanda négocie avec son directeur pour suivre sa formation. « Il m’a donné la chance d’aménager mon horaire pour poursuivre mon projet. C’est en partie pour lui aussi que j’ai envie de réussir. J’ai envie de lui dire : ce n’est pas pour du beurre que vous m’avez accordé ma chance! ».Amanda s’amuse alors : «Je sors de l’école habillée en tailleur et j’enfile ma tenue de tailleur… de pierre! C’est comme magique car à la fois je suis moi et tout autre. Je suis multiple, avec mes métiers intellectuel et manuel. Deux mondes différents. En même temps, féminin et masculin, théorique et pratique, artistique et technique ; la pierre me rend vraiment complète. J’ai aussi l’impression de faire mon sport quand j’exerce ; cette activité engage réellement ma force : une force que les femmes ont aussi ! »

Un métier exigeant « Ce n’est pas un secteur facile. Dans l’atelier, on est dans le gel, le froid, c’est un peu l’enfer! Mais c’est un métier où l’on voit concrètement le résultat de son travail. La pierre me recentre. Les outils sont tellement dangereux que ça m’oblige à être très concentrée, à dépasser une certaine peur, à avoir l’âme un peu « kamikaze » (rires).

J’ai la chance d’exposer dans une galerie de Saint Gilles (Rom3 jusqu’au 30/09/16 rue de Rome, n° 3). J’ai rencontré par hasard un galeriste qui s’est intéressé à ce que je fais. J’ai donc dû préparer mon exposition et mon examen de fin d’année en même temps! J’ai même sculpté la nuit pour pouvoir être prête et ne pas passer à côté de cette superbe opportunité.Ce qui casse le cliché que les femmes ne sont ni fortes, ni robustes ni rapides ! Et parlant de clichés , je tiens tout de même à préciser que, dans mon métier, je trouve les hommes très gentlemen! »

Des objectifs clairs et ambitieux« Mon objectif : terminer mon patronat et apprendre tous les jours. Je viens de la région d’Ourthe-Amblève, région de la pierre. Je puise donc quelque part ma passion dans mes racines ! J’ai cette envie de sculpter une pierre plus grande que moi et participer à des concours internationaux.On ne découvre pas toujours ce qu’on veut faire dans la vie. Mais moi j’ai cette chance. J’ai été sportive de haut niveau ; ‘‘talentueuse’’ disaient les autres. J’ai surtout travaillé beaucoup pour atteindre mes objectifs. Le talent, c’est bien mais ce n’est rien sans un travail assidu. Pour la pierre, c’est exactement pareil ! »

Amanda Padovan sur Facebook => facebook.com/amanda.padovan.71

Galerie Rom 3 => facebook.com/rom3brussels/



25


Amanda Padovan, vrouwelijke steenhouwerZe is romaniste van opleiding en momenteel lerares Frans. Drie jaar geleden kreeg ze de smaak voor de steen te pakken. Amanda Padovan begon in september 2015 aan haar ondernemersopleiding in het IFAPME te Braine le Comte. Na een eerste tentoonstelling en aangemoedigd door een galeriehoudster van Sint-Gillis, lijkt ze onstuitbaar in de uitoefening van haar passie. Een ontmoeting...

Na de overname van een oude schuur was Amanda Padovan erg geïnteresseerd geraakt in de renovatie en de bouw. In deze branche maakte ze haar debuut met de vaklui die haar hielpen met de binnen- en buitenverbouwing van haar onroerend goed; metselwerk, boren van baaien, hermaken van gewelfsels. Amanda past graag verschillende technieken toe, van de meest nauwkeurige tot de fysiek meest zware. Natuursteen ontdekt ze dankzij een van haar vriendinnen, Bénédicte Barbiaux, bedrijfsleidster van de onderneming “ Les Artisans de la Pierre “ in Andenne. Amanda maakt zich vertrouwd met het materiaal, ze trekt geregeld naar het atelier om te kijken hoe en met welke gebaren de steen bewerkt wordt. Samen beslissen ze dat dit atelier haar stageplaats zal zijn voor haar latere opleiding in het IFAPME. De nieuwelinge maakt al vrij vlug haar eerste werkstuk, en niet van de minste: een waterspuwer. Haar stageverantwoordelijke staat versteld en het enthousiasme van Amanda wakkert aan “Het is net of ik nooit iets anders gedaan heb! Het gaat vanzelf. De steen lijkt me zelf aan te geven waar ik moet kappen…”

Een ongewoon traject Als romaniste studeerde Amanda kunstgeschiedenis en interesseerde zich zo ook in architectuur : “het is goed voor mij dat ik dingen uit het verleden ken en dat ik zowel de theoretische als praktische aspecten al heb gezien zodat ik mij nu op het materiaal kan toeleggen.“

Maar ze maakt toch een nuance “Ik hou van het artistieke, dat is waar, maar ik wil echt het vak van steenhouwer uitoefenen, ook al verschilt dat veel van dat van beeldhouwer…Als ik de kans krijg om van dit beroep te leven, dan zal ik niet twijfelen. Natuursteen laat mij ook toe om te reizen! Ik bezocht Dubrovnik en Croatië, een stad die zeer rijk is aan wit marmer… Prachtig!Het is een leerrijk beroep, tenminste als men er wil voor gaan. Zonder brutaal te willen lijken; ik wil echt alles leren over natuursteen !”

“Je sors de l’école habillée en tailleur et j’enfile ma tenue de tailleur… de pierre !”Amanda, voltijds professor, maakt afspraken met haar directeur om haar opleiding te kunnen volgen. “Hij heeft me de kans gegeven mijn lessenrooster aan te passen om mijn project waar te maken. Eigenlijk is het ook voor hem dat ik wil slagen. Ik zou hem graag zeggen : het is niet voor niets geweest dat u mij deze kans heeft gegeven!”Amanda grapt dan : “Ik verlaat de school gekleed in tailleur en daarna trek ik de kleren aan van een “tailleur…de pierre” ! Het lijkt wel magie, want ik ben tegelijkertijd mezelf en een andere. Met mijn intellectueel en manueel beroep ben ik twee personen. Twee verschillende werelden. Tezelfdertijd ook vrouwelijk en mannelijk, theoretisch en praktisch, artistiek en technisch; de steen maakt me echt compleet. Ik heb ook het gevoel mijn sport te beoefenen wanneer ik dit werk doe; het vergt veel kracht van mij; een kracht die vrouwen evengoed hebben“.

Een veeleisend beroep“Het is geen gemakkelijke sector. In het atelier krijgt men te maken met vriesweer en kou, heel kwellend soms! Maar het is een vak waarbij men het resultaat van zijn werk meteen ziet. De steen heroriënteert me. De werktuigen zijn zo gevaarlijk dat ik verplicht

ben me goed te concentreren, een zekere angst te overwinnen, een beetje een “kamikaze” ziel te hebben” (lacht). Ik heb het geluk te kunnen exposeren in een galerij in Sint-Gillis (Rom3 tot 30/09/2016, Romestraat, nr.3). Een galerijhoudster die ik toevallig heb ontmoet, had belangstelling voor wat ik doe. Ik moest dus tegelijk mijn tentoonstelling voorbereiden en mijn eindexamen afleggen! Tot diep in de nacht heb ik zelfs gebeeldhouwd om klaar te zijn en deze mooie kans niet te ontlopen. En zo is het cliché doorbroken dat vrouwen niet sterk, niet robuust of niet snel genoeg zijn! Over clichés gesproken; ik moet toch ook zeggen dat de mannen in mijn vak echte gentlemen zijn!”

Duidelijke ambitieuze doelstellingen“Mijn doel is om mijn patroonsopleiding af te maken en elke dag bij te leren. Ik kom uit de streek van de Ourthe-Amblève, streek van natuursteen. Eigenlijk vind ik mijn passie in mijn roots ! Het verlangen om steen te houwen en aan internationale wedstrijden deel te nemen is sterker dan mezelf.Het is niet altijd duidelijk wat men in het leven wil doen. Maar ik heb het gelukkig ontdekt. Ik was een sportster op hoog niveau; “getalenteerd” zei men. Ik heb vooral veel gewerkt om te bereiken wat ik wou. Talent alleen volstaat niet, men moet ook hard werken.Voor natuursteen is dat juist hetzelfde!“

Amanda Padovan sur Facebook => facebook.com/amanda.padovan.71

Galerie Rom 3 => facebook.com/rom3brussels/

26


26


La coopération transfrontalière au service de la pierre !Depuis plusieurs mois, la Province de Hainaut, la Ville de Soignies, et l’institut du Patrimoine Wallon travaillent avec des partenaires français à la construction d’un projet Interreg portant sur le développement économique du secteur de la pierre bleue et ce en étroite collaboration avec Pierres et Marbres de Wallonie.

Les « savoir-faire » liés à ce secteur constituent une économie de niche potentiellement créatrice d’emploi. Or le secteur rencontre des difficultés économiques similaires (concurrence étrangère, perte du savoir-faire local et artisanal, difficulté de trouver de la main d’œuvre qualifiée adaptée), et ce malgré le potentiel existant et les ressources encore disponibles.

Le projet veut créer une véritable zone économique de la pierre bleue (carrefour européen de la pierre bleue). Début juillet, la nouvelle est tombée: le projet a été sélectionné ! Ce qui signifie donc que des fonds

FEDER et régionaux seront affectés au développement du projet.

Trois priorités absolues ont été définies pour les actions qui seront développées grâce à ce financement européen :

• Amélioration du potentiel de croissance des acteurs économiques du secteur en stimulant la demande et en accompagnant ceux-ci dans leur adaptation aux nouvelles exigences du marché. Il s’agira de faire en sorte que les entreprises puissent agir face aux obstacles liés à la concurrence internationale à travers la mise en place d’une fonction de facilitateur qui interviendra sur toute la zone, la création d’une plateforme transfrontalière de la pierre bleue, des actions ciblées sur les marchés publics...

• Développement d’activités innovantes pour le secteur de la pierre bleue en vue de favoriser une démarche contemporaine

tant sur le plan des formes d’utilisation du produit que sur le réseau de commercialisation : des partenariats avec des acteurs du design et de la recherche seront conclus en vue d’assurer une veille et un accompagnement des entreprises en matière de débouchés. Des offres et des produits d’appel nouveaux seront développés (Ambassadeurs, belvédères, visites industrielles...)

• Mise en place de formations transfrontalières aux métiers de la pierre et le partage des infrastructures de formations aux métiers de la pierre afin d’en faire un usage optimal et raisonné et de proposer un panel plus large à tous les demandeurs d’emploi de la zone transfrontalière.

A partir du 1er octobre, des informations concrètes sur l’avancement du projet seront disponibles sur le http://objectifbluestone.eu/


© P

ierr

e B

leue

Bel

ge

27


27



Een grensoverschrijdende samenwerking in dienst van de natuursteen!De Provincie Henegouwen, de Stad Soignies en het Institut du Patrimoine Wallon werken al verschillende maanden aan ‘Interreg’, een project rond de economische ontwikkeling van de sector van de blauwe hardsteen, met de medewerking van Franse partners en in nauwe samenwerking met Pierres et Marbres de Wallonie.

De « know how » verbonden aan die sector, vormt een niche van potentieel creatieve werkgelegenheid. Maar de sector wordt geconfronteerd met economische moeilijkheden (buitenlandse concurrentie, verlies van locale en ambachtelijke kennis, problemen om geschikte geschoolde arbeidskrachten te vinden), en dit in weerwil van het bestaande potentieel en de natuurlijke hulpbronnen die nog voorhanden zijn.

Het project mikt op de creatie van een echte economische zone van blauwe steen (Carrefour européen de la pierre bleue). Begin juli kwam het nieuws : het project is geselecteerd ! Dat betekent dus dat de regionale en

FEDER fondsen naar de ontwikkeling van het project zullen gaan.

Er werden drie strikte prioriteiten gesteld voor de acties die door deze Europese financiering kunnen opgezet worden:

• Verbetering van het groeipotentieel van de economische spelers in deze sector door stimulering van de vraag en ondersteuning in de aanpassing aan de nieuwe marktvereisten. Men zal er moeten voor zorgen dat de bedrijven zich kunnen wapenen tegen de belemmeringen van de internationale concurrentie via de aanstelling van een begeleider die kan ingrijpen op de hele zone, het oprichten van een grensoverschrijdend platform rond Blauwe Hardsteen, en acties gericht op openbare aanbestedingen.

• Ontwikkeling van innoverende activiteiten voor de Blauwe Hardsteensector om een hedendaagse aanpak te bevorderen

zowel wat de gebruiksvormen van het product betreft als wat het marketingnetwerk aangaat: afsluiten van partnerschappen met actoren uit de design- en onderzoeksector om te zorgen voor toezicht en begeleiding van de bedrijven inzake toekomstmogelijkheden. Er zullen nieuwe aanbiedingen en producten ontwikkeld worden (Ambassadeurs, belvedères, industriële bezoeken).

• Organisatie van grensoverschrijdende opleidingen in de natuursteenberoepen en delen van de opleidingsinfrastructuur van de natuursteenberoepen voor een logisch en optimaal gebruik en om een ruimer forum te kunnen aanbieden aan alle werkzoekenden uit de grensoverschrijdende zone.

Vanaf 1 oktober zal er meer info over de vordering van het project te verkrijgen zijn op http://objectifbluestone.eu/

© C

arriè

re d

u H

aina

ut



28

CSTC / WTCBAgenda / Agenda

ZwembadenAandachtspunten & invloed van het water op de natuursteenkeuze

Donderdag 6 oktober 2016 | 19u00 | KortrijkCrisis of geen crisis, de verkoop van zwembaden in ons land bloeit als nooit tevoren. Een eigen zwembad in de tuin is al lang niet meer weggelegd voor de happy few. De verkoop van privézwembaden stijgt jaarlijks met ongeveer 10%. Tijdens deze infosessie gaan wij dieper in op enkele belangrijke aandachtspunten.Samen met Fedecom (cluster complementaire bedrijven), Confederatie Bouw Natuursteen en het WTCB, worden volgende onderwerpen nader toegelicht:

Programma18u45 - Onthaal

19u00 - Voorstelling Confederatie Bouw West-Vlaanderen en Fedecom

Door Jan Libeer (Directeur Confederatie Bouw West-Vlaanderen) en Patrick Noë (Directeur Fedecom)

19u20 - Afdichting van een zwembad – belangrijke aandachtspunten – H. Vanderlinden

19u40 - Uitvoering - J. Van Den Bossche

• Functionele eisen voor zwembaden

• Waterdichtheid• Hoe niet? Hoe wel?• Waterdichting rondom het

zwembad

20u00 – Zwembadwater: aandacht voor het calcium-carbonaat evenwicht - T. Haerinck & P. Steenhoudt

• Het calcium-carbonaat evenwicht van water: ketelsteenvormend vs. agressief water

• Beschadiging van cementgebonden materialen, zoals bepleisteringen en mortelvoegen, ten gevolge van agressief water - Voorbeelden

• Belang van geschikt vulwater zwembaden: controle van belangrijke parameters zuurtegraad (pH), hardheid (TH) en alkaliteit (TAC), toevoegen van producten ter verbetering van deze parameters

• Advies – leveranciers van cementgebonden bekledingen of voegmortels dienen duidelijk de gebruiks-beperkingen van hun producten te definiëren

20u20 - Zwembadrealisaties – D. Nicaise & V. Bams

Invloed van het water en de natuursteenkeuze – enkele voorbeelden

20u40 - Receptie

Sprekers• H. Vanderlinden – Voorzitter

Confederatie Bouw Natuursteen• J. Van Den Bossche - J. Van den

Bossche, ing., hoofdadviseur, afdeling Technisch advies, WTCB

• T. Haerinck - ir., projectleider, laboratorium Bouwchemie, WTCB

• P. Steenhoudt - P. Steenhoudt, ir., laboratoriumhoofd,

• D. Nicaise - dr. wet., laboratoriumhoofd, laboratorium Mineralogie en microstructuur, WTCB

• V. Bams - ir., geoloog, laboratorium ‘Mineralogie en Microstructuur’, WTCB

PRAKTISCH• Dinsdag 6 oktober om 19u00• Confederatie Bouw Kortrijk |

B’aula | Kortrijksestraat 389, 8500 Kortrijk

• Gratis deelname, mits voorinschrijving

ONLINE INSCHRIJVEN VIA WWW.CONFEDERATIEBOUW.BE/WESTVLAANDEREN (AGENDA)

met medewerking van



29

CSTC / WTCBAgenda / Agenda

Agenda

Formations Pôle de la Pierre - Soignies

• Vendredi 28 octobre 2016, atelier n°1 : introduction générale : les roches ornementales et le marché de la pierre.

• Vendredi 25 novembre 2016, atelier n°2 : nature géologique, propriétés mécaniques, agrément ...

• Vendredi 27 janvier 2017, atelier n°3 : du gisement à la façade et à toute autre application.

• Vendredi 31 mars 2017, atelier n°4 : approche du gisement et extraction.

• Vendredi 28 avril 2017, atelier n°5 : débitage, sciage et façonnage, outils et savoir-faire.

Infos et inscriptions : [email protected]

Formations Paix Dieu• Archéologie de la pierre (stage n°18) :

16 au 17 fév. 2016

• Entretien des monuments funéraires - 2e cycle (stage n° 25a et 25b) : 15 au 19 mai ou 29 mai au 2 juin 2017

• Connaissance approfondie du matériau « pierre » (stage 30) : 19 au 21 oct. 2016 et du 13 au 15 mars 2017

• Archéologie de la pierre (stage 31) : 17 au 18 nov. 2016 et du 27 au 28 mars 2017

• Tailles et finitions des pierres - (1er cycle) (stage n° 32) : sessions en oct. 2016, janv., mai et juin 2017

• Tailles et finitions des pierres - (2e cycle) (stage n° 33) : 8 au 12 mai 2017

• Marbre (stage34) : 5 au 6 décembre 2016

• Technique de pavage (stage 35) : 24 au 28 avril 2017

• Réparation des pierres (stage 36) : 12 au 16 juin 2017

Plus d’infos : www.institutdupatrimoine.be

Centre des métiers du patrimoine :Tél. : +32 (0)85/410 350 ; +32 (0)85/410 359 E-mail : [email protected] - [email protected] Inscriptions : http://www.institutdupatrimoine.be/index.php/missions/metiers-du-patrimoine/formulaire

Foires - beurzenJournée du parachèvement / Dag van de afwerking 29/11/2016 – Brussels Kart Expo, Alfons Gossetlaan 9, 1702 Groot-Bijgaarden Infos : http://dagvandeafwerking.be/

Stone & Tile 19 & 20/01/2017 – Flanders Expo - GentInfos : www.stone-tile.be

Batimoi 27 – 30/01/2017 – Wex - Marche en FamenneInfos : www.batimoi.be

Un outil spécifique créé par le secteur pour :

•lesentreprisesdeconstruction

•lesprofessionnels

•lesfuturstravailleursdelaconstruction

En un seul endroit :

•diffusezvosoffresd’emploietdestageenquelquesclics

•consultezlabasededonnéesdeC.V.descandidats

•trouvezlecandidatidéalenfonctiondevoscritèresderecherche

Grâce à votre inscription unique, retrouvez les candidats intéressés par un job ou un stage et fixez leur un rendez-vous d’entretien.

• Gros-œuvre,Parachèvement,Voirie,...

• Secrétariat,Gestionnairedechantier,Métreur-deviseur,...

• Demandesdestage

Vous êtes une entreprise de construction ?

Vous recherchez du personnel ?

La solution du secteur de la construction:

emploiconstruction.beinscription facile & recherche avancée

UneinitiativedeConstructivetlaConfédérationConstructionWallonne

tous les métiers et les profils de la construction réunis

gestion de vos offres &contact avec les candidats

Plusd’[email protected]


COLLECTION EXCLUSIVE CHEZ CARRIÈRES DU HAINAUT®

EXCLUSIEVE COLLECTIE BIJ CARRIÈRES DU HAINAUT®

INTÉRIEUR - EXTÉRIEUR - SOL - MUR - MOBILIER - DÉCO I BINNEN - BUITEN - VLOEREN - MUREN - MEUBILAIR - DECORATIE

Vous aimez vous entourer de créations uniques ? La Pierre Bleue du Hainaut® présente des nouvelles finitions exclusives très tendance et à haute valeur décorative, avec lesquelles toutes les audaces sont permises !

Détails et inspirations sur www.carrieresduhainaut.com

Omringt u zichzelf graag met unieke creaties? Blauwe Steen uit Henegouwen® stelt nieuwe, exclusieve, trendy en bijzonder decoratieve afwerkingen voor die ruimte geven aan zelfs de meest gedurfde ideeën!

Meer informatie en inspiratie op www.carrieresduhainaut.com

NIEUWE DESIGN

AFWERKINGEN

NOUVELLES

FINITIONS DESIGN

EnoWave

™

EnoScala

™

EnoFrost

™

Annonce_Generale_2016_FR/NL_210x148.indd 1 19/05/16 11:01

Un outil spécifique créé par le secteur pour :

•lesentreprisesdeconstruction

•lesprofessionnels

•lesfuturstravailleursdelaconstruction

En un seul endroit :

•diffusezvosoffresd’emploietdestageenquelquesclics

•consultezlabasededonnéesdeC.V.descandidats

•trouvezlecandidatidéalenfonctiondevoscritèresderecherche

Grâce à votre inscription unique, retrouvez les candidats intéressés par un job ou un stage et fixez leur un rendez-vous d’entretien.

• Gros-œuvre,Parachèvement,Voirie,...

• Secrétariat,Gestionnairedechantier,Métreur-deviseur,...

• Demandesdestage

Vous êtes une entreprise de construction ?

Vous recherchez du personnel ?

La solution du secteur de la construction:

emploiconstruction.beinscription facile & recherche avancée


tous les métiers et les profils de la construction réunis

gestion de vos offres &contact avec les candidats

Plusd’[email protected]


Une fédération à votre serviceGratuitement, la fédération offre à ses affiliés un outil utile : l’Ombudsman. Un entrepreneur en pierre naturelle qui a un litige d’ordre technique avec l’un de ses clients, peut demander à la Fédération de déléguer un ombudsman sur le chantier pour apprécier et donner un avis technique sur le problème rencontré.

La Fédération met à disposition gratuitement un logiciel de calcul de prix de vente du petit granit.

La Fédération c’est aussi service juridique global. Il intervient en cas de contestation de factures. Il récupère, à la demande, les créances retardataires. Il répond aussi à toutes les questions relatives : à l’accès à la profession, au droit social , à la fiscalité, au droit des entreprises, à la sous-traitance, à la réglementation des marchés publics, à l’agréation, à la sécurité pour les ouvriers….

Fédération Belge des Entrepreneurs de la Pierre Naturelle asbl

Rue du Lombard 34-42 1000 Bruxelles

Tél : +32 2 545 57 58 - Fax : +32 513 24 16 Email : [email protected]

Een federatie tot uw dienstDe Federatie biedt kosteloos aan haar leden een nuttige dienst : de ombudsman. Een aannemer van natuursteenwerken heeft een technisch geschil met een klant. Hij kan bij de Federatie terecht voor een ombudsman die de werf evalueert en een technisch advies uitbrengt over het betrokken probleem.

De Federatie biedt ook gratis een programma aan voor de berekening van de kostprijs van courante blauwe steen.

Daarnaast biedt zij ook een globale juridische dienstverlening aan. De juridische dienst komt tussenbeide in geval van achterstallige betalingen. Zij verstrekt tevens een antwoord op vragen in verband met de vestigingsreglementering, het sociaal recht, de fiscaliteit, het ondernemingsrecht, de onderaanneming, de reglementering in verband met overheidsopdrachten, de erkenning, de veiligheid van de arbeiders…..

Belgische Federatie van Aannemers van Natuursteenbewerking vzw

Lombardstraat 34-42 1000 Brussel Tel : +32 2 545 57 58 - Fax : +32 513 24 16 Email : [email protected]

NOTRE SOUS-SOLA DU BON !

Une initiative de

WWW.PIERRELOCALE.BE

Pour identifier les produits de type pierres ornementales, issus de l’industrie extractive wallonne, il existera désormais une appellation « Pierre locale », concrétisée par un logo. Ce logo est un nouvel outil de promotion des produits issus de l’industrie extractive wallonne, qui permettra aux utilisateurs de les identifier clairement et rapidement dans la gamme des matériaux pierreux de construction commercialisés. Il garantit l’origine wallonne du produit auquel il est associé. Le logo « Pierre locale » vise à assurer une visibilité maximale des produits pierreux wallons et à leur donner une image de référence unique, afin que leur utilisation devienne un réflexe dans le chef de tous les maîtres d’ouvrages, tant publics que privés.

P I E R R E L O C A L E U N E I D E N T I F I C AT I O N P O U R L’ U T I L I S AT E U R

soutenue par le Ministre wallon de l’Environnement

PMW-12-11530-Annonce A4-af-010316-bat.indd 1 1/03/16 09:30