PILUKÂTTAUNIK TAMMANIUVUK ILIkKUSINGINNI INUITInuit ilikKusinginnik illigijanginnilu nunami, saipatsatausi-mangitut ânniajut ânnitausimanimmut ubvalu takunnâsi-manimmut sugusiudluni,

PILUKÂTTAUNIK TAMMANIUVUK ILIkKUSINGINNI - INUIT

S E R V I N G C A N A D I A N S

Una Inulimât Maligatsatigut Ilinnianimmut ammalu Kaujimajaugialinnik suliagijausimajuk atâni IlagetPilukâttauKattajut Atugatsanginnik SuliaKapvingani Maligatsaligijet Canadami.

Pitâgumagutsi tâtsuma adjinganik atuagammik, apitsulaukkit:Kagitaujakkut: [email protected]

Fonninga: 1-888-373-2222 (akiKangituk)Atuinnaumijut Kagitaujatigut ukunani: www.justice.gc.ca

© Ataniup Canadami, kiggatuttinga Minister Maligatsaligijini ammalu Atanigusik Canadami, 2012

ISBN 978-0-662-03474-2Nalunaikkutanga Nomarak: J2-366/2011S1-PDF

Also available in English under the title: Abuse is Wrong in Any Culture: InuitAussi o�ert en français sous le titre:

La violence est inacceptable peu importe la culture : les Inuitsᐅᓇ ᐅᖃᓕᒫᒐᖅ ᐱᔭᐅᔪᓐᓇᕐᒥᔪᖅ ᑎᑎᕋᖅᓯᒪᓪᓗᓂ ᐃᓄᒃᑎᑐð ᐊᑖᒍᑦ ᐊᑎᖃᖅᖢᓂš

ᐋᓐᓂᖅᓯᕆᖃᑦᑕᕆᐊᖃᓐᖏᑦᑐᒍᑦ ᑭᒃᑯᑐᐃᓐᓇᐃᑦ ᐱᐅᓯᕆᓐᖏᑕᖓᑦš ᐃᓄᐃᑦaiguanginnarialiglu Inuinnaqtun titiraqhimayumi atingani: Pimmarlungniqtakhaunngittuq

ningaqtakhaunngittuq ihuinaarutauyuq kitumullikiaq pitquhiminiqaqtunut: Inuinnait

Atuagaup matunga allanguattausimajuk Nuschool Design Agency

Pigunnautik sanagiallagiamut

Kaujigatsait iluanejut tagvani atuagammi ubvalu sanagiallagiamut, ilanganik ubvalu ilonnanik, Kanutuinnak, imminik atugatsaminik ubvalu inulimât aullaigatsautinnagit, akiKattinagit pigunnautik, kisiani asiagut uKattaupat.

PikKujauvutit ukuninga:• Atullutit kamagitsialugu sulitsianingit allatausimajuit sanagiallagasuaguvit;• Takutitsilutit tamammik ilonnanga taigusinga sanagiallagasuaguvit, ammalu allasimajuit katutjiKatiget; ammalu;• Takutitsilutit sanagiallatauninga sanajausimaninganik angiKatigetillugit, ubvalu atitâgitillugit kavamanga Canadaup.

Aullaigatsautillugit sanagiallagiamut siammatillugillu pijaugiaKangitut kisiani allasimajumik pigunnautiKallutik kavamanganit Canadaup tigumiajunit pigunnaut-inganik aulatsivinganit, Public Works and Government Services of Canada (PWGSC). KaujisagiallagajakKusi, apitsulugit PWGSC uvani: 613-996-6886 ubvalu Kagitaujakkut [email protected].

Ilangit Kagitaujammi allaKutet uKautaujut tagvani atuagammi atuinnaungitut Labradorimiuttitut.

“IsumaKatsiangitongilatitKanuk KaujimagajanniKen

ImminiagajanningaSiKuttilugit ilonnatik saunitit

IrenekimmiKutujok ujagalâni

IreneagulagaNagligivagit Irene

Summat pisutuinnalaungilatenPisutuinnajutsaulaukKutit.” [Tukinga]

Pisimajuk “Angel Street (Ireneagulak)”, sanagiallatausimajuk pigunnatitsitillugu Lucie Idlout-mut

Ilumiutangit

Pitjutigillugu tânna atuagak ..................................................................................................................................................... pâginâ 6

Atuatsijumut ............................................................................................................................................................................... pâginâ 7

Inuit Annait Canadami… ........................................................................................................................................................... pâginâ 9

Tuaviutijaugialinni ................................................................................................................................................................ pâginâ 11

Sunauva Pilukâttaunik? ............................................................................................................................................................. pâginâ 12

Pasigatsaungilatit!...................................................................................................................................................................... pâginâ 18

katanganik .................................................................................................................................................................................. pâginâ 19

Nagliniungilak kappiasuguvit .................................................................................................................................................. pâginâ 21

Sulittut Sugusikkâ? .................................................................................................................................................................... pâginâ 22

Summat tamanna uvannut pijuk? .......................................................................................................................................... pâginâ 25

Piunitsauva tamânegiamik ubvalu aullalungâ? ................................................................................................................... pâginâ 32

Tamanegumagumalittauk? ...................................................................................................................................................... pâginâ 33

Sunauva Tuavittumik Pannaigiak? .......................................................................................................................................... pâginâ 36

Tuavittumiutait .......................................................................................................................................................................... pâginâ 38

Nakit IkajuttaugajakKingâ? ............................................................................................................................................... pâginâ 39

SugajakKa Fonniguma Pulesinik? ........................................................................................................................................... pâginâ 41

SugajakKa Puleset Idluatsaiviliattisippata PilukâKattatumik? ........................................................................................... pâginâ 43

Asiagut IkajuttauvitsaKavâ? ...................................................................................................................................................... pâginâ 44

Sugusellitauk aullagasuaguma? ............................................................................................................................................. pâginâ 46

Kanuk pigunnagajakKinga nukiKallungalu tamanna kamagigiangâ .............................................................................. pâginâ 47

UKauset atuttausimajut tagvani atuagammi ...................................................................................................................... pâginâ 49

6

tânna atuagak ilingajuk Inunnut annanut annâgulannulu, ânniajunut pilukâttauKattanimmut aippaminut ubvalu ilageni.

tânna atuagak allatausimajuk ilingajuk Inunnut annanut annâgulannulu, tâvatuak kinatuinnamut – angutiugaluappat annaugaluappalonnet, inosuttumut jârikKutujogaluappata Inuit ubvalu Kallunât – ânniatitaujut ubvalu ânniagutitsijut asiminik piggagasuakKujaujut ikajuttaugiamik.

ikajuttaugumanik sanginiKanginimmik takutitsingilak sakkuigiamik pilukânnimik ubvalu ânnitittaunimmik.

Kaujimaguvit kinamik ânniajumik, uKautilauguk inutongininganik...takutillugu tâtsuminga atuagammik ijitsimallutik.

Pitjutigillugu tânna atuagak

7

Atuatsijumut

• ikpinianiakKutitinutonninik,kangusunnimikubvalukappiasunnimikuKâlautigigianga kinamut sujaulimmangâppit, ubvalu inunnut uKautjutaugajakKutit nilliaKujaunnak isumagillugit ilagijatit

• allâtuKautijaugakKutitpilukâtitsinimmutpasigatsaujutit

• unuttuitinuitKaujisimalittutKanuknukKatitsigiamikpilukânnimikinosiKalidlutillupiunitsamik – imminik sugusingillu

• unaatuagakpigiasititsilittukkiugusinikilanginnikapitsotauKattajunikuKautjidluniluilinnik nakit ikajuttaugajammangâppit

• pâginânisakKiniattunisulijutuKausetpisimajutInunnitannanitatosigisimajanginnipilukattaudlutikaippaminutilagenullu.

Atuatsijumut: Kaujimagit Kaujigatsait tagvani atuagammi ikajutsigiagutiungitut maligatsatigut. Ikajuttaugun-naKutit maligatsatigut uKautjigiajimut sunamik pitjutiKaguvit, uKâlaKatiKagillugu ikKatuijik.

8

Inoset asiangugajattuk!

Inutongilatit!

Ânnianik ikKasunniungilak!

9

Inuit Annait Canadami

Inuit annait iniKavut 52-ni nunalinni taggâniCanadami,nunalinniluEd-monton, Winnipeg, Ottawa, Mon-treal ammalu Yellowknifemi.

Nunagijatsini, annaKavuk, sugusinik inutuKanillu inunnik nunalet pinni-atauKattadlutilluKauttamât–ilitag-ingitaminongituk, nagligijaminut.

Tamâninunalinni,tausindigiallatâtannait sugusellu iniKavut ânniatil-lugittimingitsiKumisimadlutilluommatingit.

CANADA

INUVIALUIT

NUNAVUT

NUNATSIAVUT

NUNAVIK

NorthwestTerritories

Yukon

AlsakaUSA

Quebec

Newfoundland& Labrador

10

Pigumausitut pigajakKutit siKumillugu piusigijait sugusippilu inoset inosingit sugusingitalu inosingit piunitsauniammata.

11

• nagvâlutitpiusitsaniksugusitillupilukât-tauKunagit

• pulesetfonnilugit,apigillugilonnetilatitubvalu ilannât fonniKullugit

• aillutitilannâpitillunganut,pulesikkunut,ânniasiupvimut, suliaKapvimut, nunalet katingavinganut ubvalu katimmavimmut, tamanna piujogajappat atugianga

• KuKugallutit,ubvaluappalillutitsilamut,sanillisi takuniammat ilinnik ubvalu tusal-lutit, fonniniammata pulesikkunut.

Tuaviutijaugialinni

12

Tamakkua tammaniuvut.

kemmiataunik

semittaunik

Kitsuataunik tukkataunikKukiattaunik

patittataunik

anittigigunnaititauniknujâttutaunik

kapottaunik

“Piusingatuinnaugasugilauttaga ... ilonnanginnut atuttausimajuk ananamma atusimammijanga ... uKâlautigilautsimangitavut.”

“ImmaKâ sunatuinnait piKattavut, kinalonnet Kaujimangituk tammani-uninginnik.”

Sunauvâ Pilukâttaunik

• kinamutânnitauguvit,pinniatauguvitubvalusunaK-utaungikuvit, pilukânniuvuk

• pilukâttausonguvukkinatuinnak–pinniasokangu-tet, nulettuKutet, anet, nunait ubvalu Katangutet, nallituinnanga angajukKât ubvalu akkait ubvalu sakikkutit … ubvalu nallituinnangit jârikKutunitsait sugusitit

• pilukâttaugajakKutitatausiatuinnalutit,ubvalutaimaittaunginnalutit – pinniataunikkut ubvalu uKausitigut allât Kujanâttaulutit

• pilukânniktammaniuvuk,manimmituinnagiakpinniataunimmi piusingingilauk Inuit ilikKusinginni ubvalu piusinginni

• ilonnagalatikpilukânnettammaniuvut.

Nukimmut ânnitittaunik ânnitiginiuvuk inosinnik pijaugumangimagittilutit -

aulajâttaukallanik

13

Kitsuataunik

Kunujunniataunik Kunujunniatauniuvuk at-tutaulluni ubvalu Kunujunniataullutit pigumat-tinak -

… kunittaulutit, attutaullutit ubvalu pikKotaullutit Kunu-junniataullutit aippanut pigumattinak, aippaKagaluagu-vit

… sulijugijaunnak uKaguvit “nukKagit”.

Kunujunniataunik ilautitsigivuk ukuninga:

… annaniaKattaguvit sugusinnik, ingutannik, aninnik ubvalu najannik

…ubvalusugusetjârikiluadlatilluguangigiamut:jâriki-nisaulluni 16-nanik (jariKatigetuagutik), jârikinnisaul-luni 18-nanit (aippait angajukKâgillugu pinguatuligijini, taimaittugalanni)

… ubvalu sugusik jârikinisauppat 18-nanit ilauKataulluni usingatilluguadjiliuttauKattaluniubvaluakilittutaulluniannaniattaugiamut (allat annaniattauKattaluni akilit-tauluni ejalukannik, imialummik, taimaittugalannik).

kitsanikkut (ubvalu nukikkut) pilukâttaunik aulatauniuvuk, kappianattuk, immigonnik ub-valu nungusaijuk namminik uppigusinnik.

Ilangit ikpiniaguset pilukânniugajakKut -

… kappiasâginik tuKunnigiamik ubvalu ânnitaullutit ubvalu kinatuinnak Kaujimajait

… siKuttiKattalugit piKutet ubvalu annilugit omajuKutitit ubvalu taimâk pigumalluni

… malikataKattalutit kamagennalutillu Kangatuinnak kappiasuttilutit pijaugiatsanik ubvalu kinatuinnak ilagijait (taijaummijuk pinniataunik kappiasâgenikkut).

“kangusupâ … taimaingikuma, âni-tiniakKânga ammalu sugusikka na-mungaligajakKât.”

Tamakkua tammaniuvut.

14

Asingit pinniataunet pilukânniugajangitut, tâ-vatuak ânninattolutik, ammalu pilukâtsititsiga-jattuk siagugiangulippat.

kinamullonet naggugijaujutsaungilatit ubvalu katangatti-taullutit, ubvalu KuKugattaulutit uKautijaullutillu sunaun-gitojutit.

AngajukKât paitsigiaKavut Kitungaminik paigillugillu inun-nit ânnegajattunit ubvalu Kanuk pigalajuni ulugianattuni. Tâvatuak kinamullonet uKautijaujutsaungilatit—inum-magik ubvalu sugusik—namut aijutsaumangâppit ubvalu kinakkunejutsaumangâppit, ubvalu ungumajaujutsaungi-latit takugiamik ilannânik ammalu ilannik ubvalu ilau-Kataugiamut pinguagalajuni asingitigut.

Isumakkut pilukâttaunik ulugianammagikKuk. Iluani killet akunialuk mamigasuagot.

“Pasigatsauvutit annugatit alittu-Kaugakkit. Takunnâvagit... Kaujima-vunga asinnik angutinegalajutit.”

kenaujatigut pilukâttaunik tigulapviuguvit im-minik pitsaminik.

20

15

Ilangit kenaujatigut pilukâgutiuKattajut, sollu:

… atsâtaullutit akiliusianik sikkimik ubvalu ittusiutinnik… atinnik allaKattalutik sikkinik avitsigiamut ubvalu

tigusiKattalutik apigingimagillutik… tilligaKattalutik ilinnit…niKitsaKattisiKattangimagillutik, illumevitsamik,

annugânik ubvalu ânniasiuttaugutitsanik, suguset jârikinnisak 16-nanit ubvalu Kitungangit ilappit.

“UKautiniakKagit kenaujanik pita-Kaniammangâppit tagvani wogimi. UKautilaukKagit... angajukKâtinnut ainiangilatit. Upinnanak ilonnainut piungigijauvutit … sunaungitualoga-vit piungitualuk!”

Asingit kenaujatigut pilukânnet, tâvatuak suli ânninattut, tammaniuvuk kinatuinnamut taimâk pijaunitsait:

… uKumaitsatittitaullutit illumiuKatiKagiamik ubvalu motakânnik, ubvalu paitsititauKattalutit ingutannik pigumattinak

… kenaujaKattitaungimagillutit.

16

Pilukâttaunimmut malunnautet …… aulataugasuallutit ubvalu inutottitaullutit

kappiasâttaunikkut… sâlaumallutit naluliumattitaullutillu, pasigatsaulutit,

kangusullutit ubvalu naluliumallutit Kanuk pijaunialimmangâppit

… nukKatitauKattalutit anigiamik tamânegumattinak… nilliatitauttailillutit.

Pilukâttaunik Kanuingitongilak … … kinakiak “aulatsigunnagunnaiKuk” imminik, ubvalu

talangappâsimajuk… ubvalu igvit pisimavutit ubvalu Kanuk uKasimavutit.

“Anânakkukanut aikKauvunga tâ-vatuak uKakKaujuk pasigatsaujunga pijausimajunga utituinnajutsaujun-galu nilliangimagillunga.”

Kanuatsulonnet pijaujuKajutsaungilak!

Pasigatsaungilatit.

17

“UkakKaujuk taimâk pittiKaujaga uppigijag-alu.”

18

Pasigatsaungilatit!

“Nillianginik piungiluammijuk … Kanuttunginna uvannik pinniatuin-nalille pijageniammat.”

Unuttuit inuit Kaujisimajut piusiujunik pilukânnimut. (Una takutitsijuk Kanuk piKattamangâtta.) Piungilivalliasot pivalliadlutikinukkappianatsâlidluninunut.Siagolimmat“Koniadluni”ubvalupilukâlidluni,taitsumaninipaigutisotubvalupipvalâgunnaidlutik.InukpilukâkKaujukuKagajat-tuk pijagenginimmiik taimâllu pigiallalâgunnainimminik. UKalluni ikajuttaugumalinniminik … allât kappiasâgililluni imminik pigumalluni. Taimaigaluattilugu, taitsumani, kap-piasâginik pivalliatillugu piungiligiallasok. Pilukânnik pi-ungilivallituinnasoksiagumunutpivalliatuinnanialidluni.

Isumajânnik uKâlautiKannilu pilukâttaunim-mik uKumaittovuk.

Pilukânnigiasidlutik

Pilukânnijuk NukKaniadluni

UimaliaKiKattavut

19

Ikpiniannik sunaunginimmik

“Ingutaga uvannit kenaujanik Kinugainnatuk ejalukatsiniutitsa-minik imialunnilu, ammalu ilonna-galanganik sikkiganik tigusisimalit-tuk tagvunga takKimut ilingajumik.”

“kappianattovuk kangusunnadluni-lu uKâlagiamik ... inuit kappiasujut takutsaugiamik pinniatauKattanim-minik uKâlautigijaullutillu.”

IlangauKumainnipâtpilukâttaunimmiKaujimadluniân-niatitauniknukKaKudlugu,tâvatuakKaujimaganiuKâlauti-gigianga ubvalu sunait asiangutigiangit piusiumititsigajam-mangâta ubvalu piungilititsigajammangâta.

20

Unuttuit annait pilukâttauKattajut kangusuKattavut … kap-piasudlutilluilamminutilannâminulluikajuttauniangin-imminik. Ilangani ilangit ilannangillu sivullimik ikajuKat-tangitut, tâvatuak uKaKattajut tamânejutsauvutit sugusitit ilagillugitubvalutukisiangituinnaKutit.IsumajâdlutitKanuk pijaunialimmangâppit, ilatit ubvalu kina nagligijait ilinnik ânniatitsijuk, ilatit ubvalu inigijait asiangupat.. Tâ-vatuak, ikKaumagit, Kanutuinnak pigaluaguvit taimâlukak pilukâttaugiaKangilatit. Tamanna ilinnut taimaituinnal-ungilak.

Kinigiak saipatsatauvitsamik takutsautitsilungilak nuki-Kangininnik tâvatuak nukimmik. TigusigajakKutit inot-siangunitsaugiamik ammalu ilatit piunitsauniammata.

“Pisimanginigâppanik tamammik pijausimajuk ammalu pinnisimajuk nunalinni-ilonnâgut uKumailutau-vuk.”

21

IlauKatiget—sollu inuit—inositsiagittosonguvut ubvalu inositsiagittogatik, ilanganilu pitaKagiaKavutit “âkKisau-timik”. Ilangani saipatsataunik ikajusonguvuk. Inositsiagit-toKatigeni, kappianattuKangilak.

“AppaligalaukKunga kaivaluadlugu trakkik uvanik ullatillugu savikkad-luni ammalu sugusimma tamanna takulauttanga”

Nagliniungilak kappiasuguvit

21

22

AngajukKât sivulliujigialet sugusinik. Tataminavuk kap-pianadlunilusugusinuttakugiamikubvalutusagiamikangajukKânga pilukâttautillugu. kappiasuliaKippâsot ukutigonak:

…takunnagamikanânangapatittautillugupijaudlunilu…tusâligamik KuKuajunik Kongautijunillu nipinik.

SugusetpigunnaKut:

…ijidlutikilliupatânut…takutsautailigasualidlutik…piggagasuadlutik‘piujogasuadlutik’…ikpinialidlutikpigunnanginimminik…ikpinialidlutikkappiasunnimik…ikpinialidlutikpasigatsaunimminik…ikpinialidlutikinutonniminik.

SugusetikkiKanialidlutikinosinganâdlugu.

“Atâtaga imigaligemmijuk ullumi … PiujoniakKunga nilliangimagil-lunga … ijisonguniagama uvannik takuniangimat … Anânaga takutsak kappiasuppâjuk… PaigigiaKania-likKaga … pasigatsauvunga … Na-jaga Kinillugu ajâtsukukkamma illunganonialittaga … Atâtângai … itiutjiKuvamma imialummeng?”

Sujaulittut sugusikka?

23

Sugusettakunnâjuttusâjulluinummaginnikânniutijunikunuttunik uKumailutaKasot asianguniattilugit inosingit inummagigugamik.Imâkpigajattut:

• ânnitausimaniksolluniakKiginnik,nâliginnik,ânnianik kalak, illimi imminoKattanik, uKâlagun-nasianginik, Kanimannik ubvalu taKanganik ubvalu uimalidlutik

• inunniuKumaitsalidlutiksollupinniaKattadlutik,salluKattadlutik,pasitsik,inunniktakugumagun-naidlutikubvalusugumagunnaidlutik

• uKumangisongulidlutikubvaluilinniavimmiuKu-maittolidlutik

• angiggatailisot,ejalukattomaliaKidlutik,ângajân-natunikimialunillu,imminikkiliattilidlutikubvaluimminialidluti

Ânniutaugunnatut sugusinut

• ilakaligutukuKumaitsautilidlutik,pigutsadlutikikpinianialidlutikKanuingitukinuilluânnitiutigalu-agutik.

SugusetKaujimajutpinniataunikpilukâttaunillutakut-sauninginnik, allât takunnâKongikaluagunni.

24

“Pigutsaisonguvugut pingasuilinga-junik sugusinik: ânnitaugesok man-nik, sitijuk ujagak, ubvalu inummik”uKajuk Inuit InutuKanga Rhoda Karetak [Tukinga](http://www.nccah-ccnsa.ca/76/Messages_from_the_Heart.nccah)

Pilukâttauliguvit, ajunnaluammagittuk paitsigiamik sug-usinnik.Ammalu,ilinniasot,takunnâdlutikinukpilukâgin-nitilluguammaluilinniksulijutsaniagunnaidlutik.

PisiutisotitsugusititsunatuinnamikâkKitigasuadluguânnianinga, allât piujongikaluappat taikkununga ikajugun-nangikaluappata.

Ammalu,mingutusimainnadlutit,ajunnatojâlidlunisu-namik aittugiangit pigumajanginnik. Piggagasuattilaukkit sugusitit ikajuttaunitsanginnut ilagiKattalugit ilatit ilagil-lugit, InutuKak ubvalu ilannâk ikajutsisot imminik mamis-agasuatillutit inosinni.

SugusititânnitauKattamipata,tagvainakikajuttaugiattugit.Sugusetpilukâttaupatatamannatammaniuvuk.

Sugusetpaigijaugialetpilukâttaunimmit!

“Sollu inuit angijualummik killalet inosimmini.”

25

Pilukânnik tammaniuvuk ilonnaini ilageni nunaliujunillu, ilautillugit Inuit ilaget nunalellu. Pilukânnik ânnitiginillu takutsaugaluattilugit unuttuni inoKatigejuni ilikKusinillu, ânnitittaugiak ilauKataungilak Inuit ilikKusinginni ubvalu illigijanginni.Isumatsasiulaugit. Taimangasuanit, pilukânnik kamagijau-Kattasimavuk tagvainak InutuKaujunut aullâsimavimmi.

Summat tamanna uvannut taimaijong?UnuttunikpitjutiKavukkinatuinnakpiusiKasokpilukâdluniubvaluânnitigidluni.Piluattumik,ânnitiginikpilukâginikpiusiuvukilinniatausimajuksugusiudluni.Sollu,nukap-piat atâtaminik takunnâsimajut pilukâgitillugu anânaminik ilanga uppisonguvut pilukâginnik piusituinnauninganik... isumaKajuk angutet aulatsigiaKanninginnik ânnitigillutik annanik inosinginni, ubvalu Kanuingituk “pasillugit” suna-tuinnait piujogunnaipata inosinginni ubvalu kappiasujut Kuviasugatillu, piungitonnik pilukâginik kinamik nagligi-jaminik takutitsivuk angutimmagiuninginnik.

“… angutet nigiugijaugialet pilukâson-guninginnik.”

Inuit aippaget ilagellu tatigiutigiaKalaukKut inogasuagia-mik uKumaittuni silaujuni. Ilonnatik– angutet, annait, suguset, InutuKait – kamagiaKalaukKut kamatsiagiamik ilaget inotigasuatuinnalunnagit tâvatuak piguvalliatigas-uadlugitkinguvânitkinguvânut.Angutetpigialingitpaitsi-lutik ilaminik ânnititautailillugit, imminik ânnitigilugatik. kamanginik kamagigialimminik ânnitigituinnaniuvuk KanimaliaKiKattadlutikubvalukingomailidlutikilaminikaullâsimavimmi. Nillianginik pasitsinillu sakKititsituinna-vuk ânnianimmik.

26

Unuttunik asiangusimajuKalikKut Inuit akungani mânna-Kamik jârini. Ilangit asiangusimajut piujosimajut Inunnut –solluikinnisaitsugusettuKugalidlutik–tâvatuakasingit–solluunutsidlutiktatiKalinnimikkenaujanikammalupi-sianikniKinikpisiatsanillu–unuttunipiusiujuniasiangud-lunisulijutsagiamikuvattinikammaluasinik.Sivunganinittammautausimajut–solluaullatitaudlutikilinniavinut,pigumatinnagitnottitaudlutik–Inuitilangitsungiutisi-malittut uKumaittunik asingita ilikKusinginnik ammalu ilanginnik piujunik.

Atautsik sakKititsisimajuk asiangutitsinikkut sulijugijattinik imminikammaluasittinutputtusiumidlutikpilukânnet.Inuit annait pilukâttauluaKattalikKut anginitsamik asingin-nitannanitCanadami–piluattumikInunnutangutinut.2004-mi,28percentannaitNunavummiKaujijausimajutpilukâttauKattaningitkamagidlugu7percentprâvinsini.

“Sallunegik tamammik pilukâttausi-majuk ammalu pinniasimajuk nuna-linni ilonnâgut uKumailutauvuk.”

“Ilangit angutet uKasimavut ul-lumi piungitummagiulittut annait pitaKattisilimmata suliaKadlutillu silatiani ilikKusingita kamagigialim-mini ammalu tamanna piungilititsil-ittuk ilagenik.”

Atulukannik, ikpiniannik sugunnanginimmi pitsatuni-Kanginimmilu uKumaitsatitaunimmut asiujisimanikkut Inuit ilikKusinginnik illigijanginnilu nunami, saipatsatausi-mangitut ânniajut ânnitausimanimmut ubvalu takunnâsi-manimmutsugusiudluni,ilonnatikkajusidlutiktaimaison-guvut pilukânnimik ânnitittaunimmilu ilagenit ilagenut tikidlugit.Ilangitniviatsiatnukappialupigutsatausimalit-tutuppidlutikpilukâttaunikKanuingininganikannailuinosigituinnavauk. Inosuttuit pigutsasimajut pilukânnimik takunâdlutiknaluliumaKattavutuKâlakKujauKattangin-amik, nigiukKunagit ikajuttaugiamik inummaginnut, ubvalu imminik ottulutik asiangutitsigiamik piusiujumik.

“…tamâni Kanuingituk [takutsatigut] pinniagaluaguni am-malu atuKatigellutik asiminik.”

27

UkuauKausingitatautsiupInutuKaup:

“kamagasuagiamut, … tamammik angutet annailu sukkaitumik pi-giasilittut kamagiamik atuKatigellu-tik ilaget suliagigialinginnik uKâlau-tiKatuinnalugatik aviukKaigiamik kamagigialimminik … Akiliusiagial-lak ilanginni ilageni sanajauKatta-vuk annanut suliaKadlutik silatin-gata illungata ikajudlutik ilaminik uKumaittuni kenaujaliugiamut atut-tauKattajuni ammalu piusiumitiga-suadlugu inosigilitanga.” [Tukinga]

AmbassadorMaryMaySimon,Inuit: One Future-One Arctic,p.41,TheCiderPress,1996

Asia sakKisimajuk asianguniusimajuk Inuit inosinginni paitsiutingimagidlutikilauKataugatilluinoKatiminut,mânnaujuk inuit uKâlaKatiKatuinnaKattalikKut jâriKati-galaminik, piusituKamigut Kaut tamât Kaujimautigiamik akunnimini inoKatigeni. Tamanna asiujittisigunnaKuk ilinniatitsinimmik ilikKuset illinattoninginnik, ilautillugit sulijutsanikammalupiungitulinik,ubvalunaluliumalidlu-tik Kanuk atugiamik imminik inosimmini.

28

“IlikKuset pilukâttauningit pivalliajut. Asia ilikKusik, pigingitavut Inuit ilikKus-ingaungituk, sakKisimalittuk nunattini. Sollu kataisimajugut ilusitinik ilikKusit-tinillu ikpinialigatta pitsatuniKagajangitugut asiujingikuttigu. Kaujimavugut nukiKagutta piunitsamik inoKatigegajattugut akunnitini. Inuit piusingani, ubvalu inutuKait uKausingit atuttaugunnaitut, pititsitillugu Inuit piusingit pilukâttausi-matillugit. IlikKusivut pilukâttausimalittuk. Unuluadlatut inuit tigusisimalittut ilikKusigingitattinik, tamâni siKuttisimavugut.” [Tukinga]

UkuauKausingitatautsiupInutuKaupsujuKasimammangât:

MeekaArnakaq:NuluaqProject:NationalInuitStrategyforAbusePrevention,http://www.pauktuutit.ca/pdf/publications/abuse/AHFNuluaqInuitHealing_e.pdf

29

PilukânniksakKisonguvukpigiasititsitilluguidluigusunnik,kenaujait, Konganik, aulatsigunnanginik. Taimaigajattut kitsatitaunikkut ammalu initsaKatsianginimmut illumi, su-liatsaKanginik ubvalu asiujisimanik ilikKusiminik, ubvalu ânnitittaunikkut isumakkulu pititsitillugu imialuk ammalu taimaittugalannik atulukannik.

Tâvatuak taimainginnaKattatuk kinakiak ikpiniammat – ikpiniagusingit, pigumammata, pitâgialet, ânnianik, naluliumanik - “pimmagiuluammata” uKangimagillutik nagligusunniminik, taimaimmat “pigunnatitsiKattavut” ânnegiamik asiminik inummik, piluattumik ilaminik akini-aniangitumik, sollu aippaminik, sugusimminik ubvalu inutuKammik. Inuk ânnitigijuk tukisiangituk Kanuk pimmangâmmi, ilangit saipatsataugiaKagajattut nukKati-gasuallugu pilukânnik ânnitiginillu ammalu taimaimmat pitsianialillutik.

Ikajungilatit ubvalu paitsingilatit kinamik ilinnik ânn-esimajumik ubvalu kinamik ilagijannit ubvalu ilannânik uKalautigingikunni pitjutia.

“Asingit ilangita kamaKatauKat-tapata piunitsaugajattuk, ilonnatik nunalet angiKatigellutik. Ikajutsi-giaKangilatit aippanik Kaujima-gutik angutik annalonnet piungi-tulippata sugusinik. Kaujimaguvit aippait pattalippat ubvalu ânnitigil-luni sugusinik, ikajutsigiaKangitait.. Asiagut pisongummijuk. Aippanga Kaujimaguni angutinga pinniatil-lugu sugusinik, angutiminik ikajut-sigiaKangituk pijauligutik. Suguset nigikkatauKattangipata, ubvalu nukikkut [ammalu uivisâlukattaulu-tik] pinniataulippata paigijaungin-nagialet.” [Tukinga]

Tigujausimajuk apitsutautillugu Aupilaarjuk, sakKiti-tausimajuk Interviewing Inuit Elders: Perspectives on Traditional Law,http://nac.nu.ca/OnlineBookSite/vol2/pdf/chapter3.pdf

30

Unuttuatidluni isumajâKattalauttukKanuk inosinga inogajanniKâ?Nautaima nuket taletPaigijaugutitsangit unnuami?Suna ijosinganik asiujittisisimavâ?Kanga ânniagunnainiakKâ ammalu ikKaumajangit asiullutik? [Tukinga]Pisimajuk “Konganik Kupvelu”, sanagiallatausimajuk pigunnatitsitillugu Susan Aglukark ammalu Jon Park-Wheeler

3131

32

Sivullimik,kamagitsialutitpilukâttautailillutitsugusitillu.Kanukpigiasiguvit,apigillutitimminik:

• kappiasâgisimajuktuKutsigiamikuvannengubvalusugusining?

• Piungilivalliatuinnajuktaimanganen?• UvannikpikKogisimajukannaniagiamikpigumat-

tinanga?• Imminiagumajong?• Aulatsinginnatukubvaluidluigusujong?• Atulautsimavapinniagutitsameng,sollusavim-

mik, Kijummik, ubvalu Kukiutimmik uvannik ân-negiamik?

• EjalukattomaKattajongubvaluimigainnadluni?• EjalukattomaKattavingaubvaluimigaKattalunga

nukKatitsigiamik ânniaganik?• kappiasuvingasugusikkanong?• Ilakkailannâkaluuvanikkappiasujon?• KanuktamannapilukânnikattuiniKavâuvannik

sugusikkanillo?

IsumajâgiaKavut pilukâttautailigiamik, pilukâttautailitil-lugillu sugusitit.

AullagalâgajakKutit akuniungituk, ubvalu aullamagillutit. Nallingalonnet tukiKangituk katititausimagunnaininnik ubvalu ilaKangininnik.

kappiasugajakKutit ilagijatit ilannâtillu ilinnik pasitsiniat-tut‘Kimaiguvitilannik’.AmmalutaimâkisumaKagajattut.UKumaittuk atugasuagianga. Ijitsisimanik piusiujunik pilukâttaunimmi ikajutsingilak inummik saipatsagiamik. Kimailluni sugusinik ilinniatitsiniuvuk pilukânnimik atut-tauniKaniattilugit inosingit sivunitsanginni.

Idluggijângikuvitubvalukappiasuguvit,takutsauvukpilukâttauKattaninnik. Pinniatausimaguvit atausiallutit, piungilituinnagajattuk piusingimagilluni kisiani nukKati-gunni.

Piunitsauvâ tamânegiamik ubvalu aullalune?

33

IsumajâgajakKutit piunitsaugajattuk tamânetuinnaguvit.

Ilanga annait uKautijausimavut ilaget katingagia-Kanninginnik… Kanuk pijuKagaluappat, ubvalu Kanuk piungitodlagaluappat.UnuttuitannaituKumaitsaKattavutKimaigiamik ilaminik aippangatalu ilanginnik - ilangani ilangitauKautiKattajangitGudimikakigattujutKimaigasu-anniminut.

“Ilonnatik nunalet Kaujimajut Kanuk uvannik piKattamangât … uvannik pasitsiniattut annausianginiganut aullaguma … suli nagligillugu … tâvatuak uvannik tuKunnikasalauttuk kingullipâmik sugusikka isumaitsilittut… Kanukkiak pigiaKavunga.”

Tamânegasuagumalittauk?

“killigiutjisialauttuk uvannik pin-nialâgunnaituk uKadlunilu taimâk pilâgunnainimminik… Ottutigial-lasâmmilagut…tâvatuak taimain-gipat tuavillunga pannaisimagiaKa-vunga atuinnaulunga.”

34

Unuttuni nunalinni annait pasijauKattajut sunaKutaugun-naidlutikuKâlatillugitpilukâttauKattanimminikubvaluKimaigamik aippaminik. Ammalu unuttuni nunani kina-lonnet ilinnik uKautjigunnangituk pilukânnik tammaniun-inganik allât maligatsanik siKumitsiniuninganik.

UKumaittogivuk Kimaigiamik unuttuit pitjutigillugit, allât akuniungitumut, nukKaKujituinnatillutit pilukannimik. UKumaittumagik aniutjigiamik sugusinik illumit. Mikijuni nunalinni, namullonet aivitsaKakKongituk.

UKumaittomijuk Kimaigiamik suli nagligillugu. Inutongi-latit taimâk ikpiniaguvit ammalu tammaniungilak ubvalu piungitongilak nagligigianga angutik. Unuttuit annait aip-paminegumaKattajut... nukKaKujituinnatuk pilukânnimik. Nigiujut ilonnâgut ommatimmigut asiangugajanninganik ikKasuliaKilluni nagligusuliaKillunilu angutik ubvalu aip-paminik.

Ânnitausimaguvit, ânniasiupviliagiaKavutit. UKautjingi-kaluaguvit kinamik Kanuk ânnisimammangâppit. Piunit-saugajattut uKautigunni Kanuk ânnisimammangâppit paitsijik ubvalu ânniasiutik kamagijautsianiagavit.

AmmalupiujogivukatuinnauguvittagvainakanigiaKad-lagajaguvit. IkKaumagit, piluattumik pilukâttaunik nuk-Kaniangituk imminik...tuavittumik pannaisimanik pimma-giuvukilinnutsugusinnulu!

35

36

Annait pilukâttauKattasimajut uKasimavut pimmagiujuk atuinnaugiamik:

• IkKaumallugufonningatanomarangapulesikkut(tâkkua allatausimajut pâginâni tunuani allakulop nâningani tagvani atuagammi).

• NunagijatsinipulesiKangipatfonnigajakKutitKanin-nipâmutnunalinnutpulesinginnut:

…tigusisot akilellutik fonniutimmik …tukisiagutingikutsi, nagvâlutik ikajusomik fonniga-

sualiguvit …tagvainak kiujaungikuvit, nukKatuinnaniannak –

ottugagit!

“Namut aivitsaKalaungilanga tai-maimmat pisugalatuinnalaukKunga nunalinni sugusikkalu ikittuni siton-dini utakKituinnadluta sinisigiat-sanganik.”

Sunauvâ tuavittumik pannaigutik?Tuavittumik pannaisimanik Kaujimaniuvuk isumakkut Kanuk pigiaKammangâppit pijauligemmiguvit. TukiKavuk atuinnaunik kingullimik pijauligemmiguvit.

Ilangit annait KaujimaKattavut anigiamik pijaugiallaKâga-tik...takusot malunnautinik angutik pilukanialinninganik.

37

• IkKaumallugitfonningitanomarangitilannâpitilap-pilu sulijugijatit …âkKisigajakKutit nalunaikkutanik uKausinik ubvalu uKautigillugit taikkununga Kanuk tukiKammangâta pulesimajut fonnigiaKagajappata.

• AtuinnaguttilutitKanukaigajammangâppitânnia-siupvimut, suliaKapvimut, katimmavimmut ubvalu ilannâpit illunganut namut aigiaKaguvit pilukâttau-tailigiamut ubvalu namut asinginnut inunnut tuavil-lutit.

• Kimaillutitannugânik,kenaujanikasinginniluakitujunik illigijannik piKutinik ilannâpit illunganut tagvainak anigiaKagajaguvit...ubvalu ijitsisimallutit pitalimmik pigumalâttanik atugialinnik.

38

Tuavittumik Ilumiutalet Allasimajut

• pimmagittukalakkasâjait,ubvaluadjiliut-tausimajut, inolipvet, inositsiagittonimmut kardet,sugusettigumiattauningitubvaluasingitidluatsaivimmutalakkasâjait(solluupattau-giaKanginimmut malittaugialet), insuarinsipit nomarangit, aippapit insuarinsingata numa-ranga

• kenaujait,akilitsasiutet,kenaujatsiugutet,sik-kiKautet, tauttilitsasipvimi allatit (kenaujanik piulimatsilutit pigunnaguvit...ilangit annait piulimatsiKattajutkenaujanikimusimadlugitKillajammut Kuatsevimmi, takutsauniammata amiakkuvinituinnatit niKittitut)

• ânniasiugutet

• annugâtitakitujuilluujamitit,siutimmiutait

• motakâgiamutlaisinset,motakât/sikidot/nunakk-ogutet pegutingit

• illumutpegutet

• sugusetannugângitamm-alu piuginippângit pinguat

• KimâliguvitakKutitsaitinitsailu pannaigesimallu-git.

TuavigiaKaguvit, tagvainak anillutit pigunnaguvit!

Tigulatuinnangimagillutit pigumajannik allasimajunik..anituinnalutit!

39

Atunit nunalet inuKajut ikajusonik pilukâttausimaguvit. Fonnilaugitubvalutakugiattuluguapitsulutillunaniubvalunamut aigajammangâppit fonnigiattulutit ubvalu ikajut-taugiattulutit.

• Pulesetilinnikpaitsisotsugusinnilu,ikajullutikilin-nik nagvâgiamut pigialinnik.

• Paitsijet,nunalinniinositsiagittotitsigiamutsu-liaKattet ammalu niKitâtitsijet ikajusot ânniasi-upvimi kamagijaugiaKaguvit ammalu uKautigillugit ilaget pilukâttauningit, ikajullutit namut aijut-saumangâppit sugusitillu asinginnut ikajuttauvinnut.

• PinniatauKattajunikikajuttetubvaluidluatsaivimmisuliaKattet ilinnik Kaujititsigajattut ikajullutillu nagvâgiamut ikajusonik.

• Ilanginninunalinni,annaitKimâpvingitiniKattisisotakuniungituk ilinnik sugusinnilu, niKinik annugâ-nillu ammalu ikajuttaulutit saipatsataunikut, ikajul-lutillu maligatsatigut, kenaujatigut ammalu asingin-nik ikajotiusonik.

• Ilanginninunalinni,annaitKimapvingitiniKattisisotakuniungituk ilinnik sugusinnilu, niKinik annuga-nillu ammalu ikajuttaulutit saipatsataunikut, ikajul-lutillu maligatsatigut, kenaujatigut ammalu asingin-nik ikajotiusonik.

“Kaujimatsiangilanga nakit ikajut-taugajammangâmma … tâvatuak ânniasiupviliaguma, uvannik tak-uppat, UKautituinnagajattaga tamaungaKaujunga nuvagama. Taimaiguma Kaujimaniangituk ikajuttaugumanniganik … ningât-taunianginama. TusalaukKunga paitsijet ikajutsiamagisot ânnitit-tausimajunik.”

Nakit ikajuttaugajakKingâ?

40

• AkuniungitukinigijausotubvaluKimâpvetatuin-nautitausot ilonnaini nunalinni ikajuttaugiaKaguvit sugusitillu pilukâttautailigiamut aisongulillutinnut annait Kimâpvinganut, pigiaKaguvit

• IinniavetnunalinginnisaipatsaijingitikajusotKanukikajuttaujutsaumangâppit, piluattumik ilinniavim-meguvit suli

• FonnigajakKutitikajuttauvimmut

• Katangutiget,ilannâgetubvaluInutuKaitilinnikikajutsigajattut, ubvalu initsasiullutik initsanik

• AjuKittuijukilinnikuKautjigajattukikajullutillunagvâgiamut ikajuttaugutitsanik

• MaligatsatigutikajuttetsuliaKapvingitilin-nik uKautjigajattut pivitsagijannik ikajullutillu nagvâgutillutit ikKatuijimik

• kenaujatigutikajutsijetsuliaKapvingitilinnikikajusotkenaujatigut.

Igvit ubvalu kinakiak Kaujimajait uKumaittumelippat, fon-nilaugit Pulesimut, Kainiammat illunut nukKatitsigiattu-luni pilukâjunik, kamagillugu inuk ânnitausimajuk ubvalu kappiasâttausimajuk, uKautillutit pivitsanik ikajullutillu.

41

Puleset isumajâppata pinniatausimajutit, ubvalu asiagut pilukânnikut,inukilinnikpinniasimajutidluatsaiviliat-titaugajattut pilukâsimanimminut. Puleset uKautigialitit Kanuk pijausimammangâppit. Puleset tigusigajattut pilukâsimajumik.

Ilonnangit puleset ilinniasimajut Kanuk kamagiamik pinniatausimajunik ilagenik aippagenillu. Ilinnik ânniasi-upviliagutjisot, ânniasiupvimut ubvalu paitsijet suliaKapv-inganut kamagijaugiaKaguvit... ubvalu ilinnik ikajusot sugusitillu aniutitsialutit.

Inuk pannanaittauniappat, pannanaitsimavimmegajattut idluatsaiviliagiaKalinniminunut.Anginitsaninunalinniakunenginitsaugajattutikittunisitondini.Taimâkpijagep-pata,anittitaugajattuk,idluatsaivikkisianiuKappatsunapitjutinga kamagillugu pannanaitsimavimmegiaKanin-ganik.

kappiasuguvit pilukâttaugiatsanik, uKautilauguk pulesi takunnâtillugu ilinnik pinniaKaujuk ânittitaukKâtinnagu. IdluatsaivimmiuKautijaugajattukmaligialinginnikanit-titaukKâgani.Solluottutigillugu,idluatsaivimmutuKauti-

jaugajattuk ilinnut fonnigiaKangituk ubvalu takulluni ilinnik. Nâlangipat maligatsaminik, pulesinut tigujaugial-lagajattuk.

kappiasuguvit ânnelânninganik ilinnik aniguni, initsasiu-giaKavutit pilukâttautailivitsanik, sollu akuniungituk inigi-jausonik illunik ubvalu Kimâpvimik.

Ubvalu KinugajakKutit “tuavittumik paigijaugutitsanik ma-ligatsamik” (inulimât, atuinnaupata), a “pilukâttailigiamut maligatsak” (inulimât ubvalu ilaget) ubvalu “pilukâttau-tailigiamut” (pilukâKattatunut). Tamakkua maligatsait malittaugialet ilinnik inummut pinniasimajumut ânnitig-idluniubvalukappiasâgisimajumutmaligialingitilinnutilingajutsugusinnulu.Sollu,maligatsakuKagunnaKukilin-nik nilliujuigiaKangituk ubvalu uKâlaKatiKalluni akuninut, ubvalu igvit sugusitillu illumegajakKusi tamanettinagu.

Inuk pilukâjuk malingipat maligialimminik akilettitausok ubvalu pannanaittauluni.

Kanuk piligajakKât fonniguma pulesinut?

42

IdluatsaijiubvaluidluatsaijuatsukKaujigiallagumappataittuiKâgani malittaugialimmik angutik annalonnet ilinnik apigigajattuk, ammalu asianik inummik, tusâgiattuKujil-luniidluatsaivimmi.AtunitilonnasipivitsaKaniagatsiuKâlagiamik piusigisimajannik. IkKatuijiKagiaKangilatit ilaugiamutidluatsaivimmi,kisianipitaKagumaguvit.

Tamanna uKumaittoKattajuk pilukâttausimajunut inunnut ikajutsitaugumagiamut. Uppigusugamik ilaminik ammalu ilanganitatigiKattadlugitKauttamâtinosimmini.Tâvatuaktuavittumik paigijaugiamut maligatsak, inittisiutik maligat-sak ubvalu pilukâttailititsigiamut, ikajusot.

43

Inuk pilukâsimajuk pasigatsaunimminik uKappat pilukâsi-mallutikilinniksugusinnilu,idluatsaivikpasigatsaugutinganikaittuniattanga. Aittutaugajattuk akiligialinganik, maligat-samik,pannanaittauluni,ubvaluadjigengituniktamakkun-inga malittaugialinnik. Inuk pilukâsimajuk ikajuttaugiaKaga-jattuk saipatsataunikkut ilagillugu maligialinga.

PannanaittaugiaKaguni ubvalu pannanaittaungikuni ka-magijaugajakKuk unuttunik taimaittunik ubvalu sivullipâmik taimâk pisimangikaluaguni ammalu kamagillugu Kanuk pi-ungitigijumik pisimammangât. Kappiasuguvit, uKautilauguk IkKatuijik Pilukâjunik Ikajuttik ubvalu pilukâttausimajunik kamajik.IdluatsaivikâkKisisokmaligatsanginnikanittitau-giasippat, sollu ilinnik nilliujuigiaKangininganik. Ubvalu kap-piasuguvit pannanaittaupat igvit ilatillu niKitsaKaniangikuvit, idluatsaivikaittuigunnaKukasianikpiusigigialinganik,sollusuliaKattitaulluni nunagijatsini akiliutinganik.

Inuk pilukâsimajuk pasigatsaunginigâppat, ilaugiaKagajak-Kutitidluatsaivimmitakunnasimajollutitidluatsataulip-pat. Pigumaguvit, pivitsaKattitaugajakKutit uKâlattitaullutit takutsautinnak ubvalu asianellutit illugusimmi ukkuasimatil-luguidluatsaivimmitv-etiguttakugunnanianginnanniilinnik

pilukâsimajuk uKâlattilutit piusigisimajannik. Ikajutsijimmik ilaKagajakKutitsaninni,idluggijâniagavituKâlaliguvit.

AkunegajattuktakKinutidluatsataugiasikKâtinnagu.Idluat-saivimmiinukpilukâsimajukpasigatsaupat,idluatsaivimmutaittutauniattuk Kanuk pijaujutsaumangât. Pilukâsimajuk IkKatuiji Ikajutti ilinnik uKautjigajattuk Kanuk pilukâttausima-junik ikajuttet prâvinsimi ubvalu nunalinni, ikajusonguningin-nikilinnikuKautjuilutilluKanukidluatsaivinipijuKasongum-mangât.

Fonningitanomarangittamakkuainuittunuanejutallatausi-majuk tagvani atuagammi.

Inukpilukâsimajukpasigatsautitauppatidluatsaivimmut,angutik maligatsaliuttaugajattuk nunaminettitaulluni atâni “Nunalinni Pasigatsanut Malittaugialinni”, ilangani taijauKat-tajuk“illumegialik”.Idluatsaijiunuttunikmaligatsaliugajattukikajulluni ilinnik sugusinnilu pilukâttautailinitsatinnut, sollu pilukâgiaKangituk, imigiaKangituk ubvalu atulluni ejalukan-nik, illumelluni illumini fonniKattangimagilluni ilinnik ubvalu takullutit. Apigilauguk Pilukâsimajunik IkKatuiji Ikajutti am-malupilukâttausimajuksuliaKattikidluatsaigiasikKâtinnagitKanuk pigajammangâta.

Kanuk piKattavât puleset idluatsaiviliatitsigutik inummik pinniasimajumik?

44

Ilonnagalatik nunalet pitaKavut InutuKait katimajinginnik ikajutsisot ilinnik ilannilu apigigunni.

AigunnaKutit annait Kimâpvinganut ubvalu illumut Kimapvimut pitaKappat nunagijatsini. PitaKangipat, apitsu-sot pulesi, paitsijik ubvalu pilukâttausimajunik kamajet namut aigajammangâppit iniulaullasomut tuavittumik Kimâpvimik asianottaungininni.

Iniulaullasot Kimâpvet ubvalu inigijausot illuit (annait Kimâpvinganut ubvalu inigijausomut illumut) pilukâttautaili-giamut ilinnut sugusinnulu inigilaullagajattait ikittuni ulluni ubvalu wogini. Ilonnagalatik annait Kimâpvingit suliaKat-tiKavut24-ranisitondinisuliaKaKattajunikullumi.AmmaluilonnatikkamajiKadlutikinuittamaungatailitillugitpilukâKat-tajuit.

SuliaKattingitannaitKimâpvinginniaittuigunnaKutilinnik,sugusinnik, initsasiamik, ammalu ikajullutik ilinnik niKit-satigut, annugânik, Kuingelitanik, pinguanik, Kaujigatsanik ikajutsiutinillu. Ilinnik ikajusot namut aijutsaumangâppit ikajuttaugiamut ikKatuijitigut. kenaujatigut ikajullutit, ân-niasiuttaugutinik ammalu nutâmik initsanik, taimâk piguma-guvit.SuliaKattingitannaitKimapvinginniuKautiKaniangitutkina pilukâttaumangat, ubvalu kinamillonet, nanemmangâp-

pit kisiani angiKatigegutsi.

FonnetnomarangitannaitKimâpvinginnitaggâniCanadamiallatausimajut tunuani tagvani atuagammi nâningani atu-agaup.IniKaguvitnunalinnisiKinganiCanadaup,fonningitanomarangit annait Kimâpvingita atuinnaujut ikajuttaugiamut fonninginni allasimajut tunuani atuagammi nâningani tagvani atuagaup.

FonnisonguvutitannaitKimâpvinganutapitsulutitubvaluuKautillugit susimammangâppit. UKautigiaKangitatit kinaummangâppit. Ilangit annait Kimâpvingit fonnilet akiKangitunik. Ammalu unuttuit annait Kimâpvingit su-liaKattiKavut pilukâttauKattasimajunik taimaimmat tukisiajut tamatsuminga ammalu ilinnik Kanuk pilukâniangitut.

Ilonnatik nunalet paitsijiKavut ammalu nunalet inositsiagit-totitsigasuannimutsuliaKattiKadlutikilinnikikajusoniksug-usinnilu. Unuttunik piusiKasot, ammalu uKumaitsasimajunik nukinutpijaudlutikammaluuivisalukattausimajunikKunu-junniataudlutik,uKumaitsanikkut,kitsanikkutilagetpilukât-tautillugillu. Ilangagut, nalunaikkutalik isumaligijik paitsijik ubvalu nunalet isumaligijinga inositsiagittotitsigasuannimut suliaKattik atuinnausok ikajugiamut.

Asiagut ikajuttaugutitsagiallaKavâ?

45

Ilangit nunalet pilukâttausimajunut ikajuttinik suliaKatti-let. Tâkkua inuit ikajusot ilinnik sugusinnilu nagvâgutjilutik initsanik, ubvalu ikajullutit tuavittumik paigijaugutitsanik maligatsamik (inulimât, atuinnaupata), pilukâttautailijau-giamut maligatsak (inulimâni ubvalu ilageni, atugiaKappat) ubvalu pilukâttautailigiamut maligatsamik (pilukâKattajunut). Pilukâttausimajunik ikajuttet suliaKattet ikajusongummijut ânniasiuginikkut ammalu maligatsatigut ikajuttaugutinik. Ilinnik tukisititsisot pivitsagijannik ikajullutillu sunanik atugialinnik. Pilukâttausimajunik ikajuttet suliaKattet ilinnik malisot ailiguvit pulesinut ubvalu ânniasiupvimut. Ilinnik ikajutsiniattut Kanuk pigasuannini.

Nâlasot uKâlautiKagumaguvit pitjutigijannik Kanullu ik-piniammangâppit. Unuttuit inuit kiuKattajut pilukâttaujuit fonninginnuttaimaittukosimajutpilukâttaudlutik.Fonnetnomarangit pilukâttausimajunik ikajuttet suliaKattet fonnin-gillu tunuanejut tagvani isuani atuagammi.

Maligatsatigut ikajuttaugiamut atuinnaujuk ikKatujik ubvalu maligatsatigut ikajuttauvet suliaKapvet, ammalu ilangitigut, akiligiaKangitogajattut. Kaujitilauguk maligatsatigut ikajuttet suliaKapvinga,maligatsatigutfonnik,idluatsaivimmisuliaKat-tiupsuliaKapvingaubvaluidluatsaivimmisuliaKattisu-liaKattet Kaujisallutit nakit ikajuttaugajammangâppit ammalu ikajuttaugajammangâppit akiKangitumik.

Ammalu,atunitavittusimajuitCanadamipitaKajutpilukât-taujunut fonninik, akiKangitunik fonninik. Inuit kiuKatajut fonninik takutsausonik fonniKangitut ammalu uKautigiaKan-gitatit kinaummangâppit. Ilinnik uKautjisot nakit ikajuttauga-jammangâppit.

PIMMAGITTUK: fonniguvit nallituinnanganut fonniup no-maranganut allatausimajuni tagvani atuagammi, fonnet fonnigiallasonguppat, asianut fonnilaugit nomarammut fonnigeguvit pulesikkunut, ikajuttauvimmut fonnimut, annait Kimâpvinganut ubvalu pilukâttausimajunik ikajut-timut suliaKattimut. Ubvalu fonniguvit atullutit fonnimik atjakatattausomik, puiguniannak nipattigianga nomarak fonnipit iluanit sivungani fonniutigisimajanni. Taimâk piguvit inuk pilukâsimajuk ilinnik Kaujimaniangimat sulimmangâppit ubvalu Kanuk pannaimangâppit.

46

Kimaiguvit pilukâttaunigisimajannik, Kinugasonguvutit tigu-miagumallutit Kitunganik. Aippait tigusituinnagunnangituk sugusinnik aullagiaKasimaninnut atjangimagillugit.

Isumajâguvit Kitungatit ulugianattumegajanninginnik, Kaujitilauguk pulesi ikajuttaugumallutit aitillugit sugusitillu paigijaupvimut ubvalu ininganut pilukâttaunangitumut. At-jagunnangikunni, uKautillugu pulesi ulugianattumeninginnik sugusitit.

PivitsaKaguvit anikKânak illunit, uKâlaKatiKajutsauvutit ik-Katuijimmik Kanuk piunippâmik paigijaugajammangâppit sugusitillu.IkKatuijikikajusokilinnikKinugaliguvitidluat-saivikkut tigumiagumallutit ubvalu angajukKânut malittau-gialimmik.

PingigautiKaguvit Kitunganik pilukâttaunitsanginnut, ikKatui-jetapigisokidluatsaijimikmaligatsaliukKuluguaippaitkisianikamagijaulluni pulâgiasongunninganik sugusinnik, ubvalu takugiaKangimagittiluguKanuatsulonnet.IdluatsaijiâkKi-sinialluni piunippaujumik ilingajumik sugusinnut. IkKaumal-lutittaimaitsainangitukidluatsaijikmaligatsaliullunitaku-giaKangimaginimmik sugusimik angajukKâmillu. Pulâgiannet ilaKalluniungikaluappat, ilagennaniattanik Kinusonguvutit aijauliguvit ubvalu katattaugiattuguvit uKumaittumekKunak.

Sugusellitauk aullagiasidlaguma? Pilukâttautailinitsait sugusitillu sivullipaunginnagialet. Ulugianattumeniannak pingigaguvit Kanuk paitsinialim-mangâppit sugusinnik ubvalu imminik. Kimâpvet ilinnik ikajusot sugusinnilu akunimongituk initsasiutillutit illusannik akunimullu ilingajunik ikajuttaugutitsanik. IkKatuijet ikaju-songummijukapigilluniidluatsaijimmikmaligatsaliukKuluguaippait akileKattaKullugu kenaujanik ikajotitsanik ilinnut sugusinnulu.

Tigumiagiamut ubvalu angajukKângullutit maligatsamik pita-Kaguvit,piujovuktigumiallutitadjinganiksunauKumaittuksakKigajappat.Sugusippitilinniavingaubvalupaigijaupvingaaittusongimmijatitadjinganik.

KanuttogutiKaguvit aippait ubvalu kinakiak tigusigasuanian-ninganik sugusinnik nunannit, ubvalu allât silatianut Can-adaup,uKautilaugukikKatuijet.Idluatsaijimaligatsaliusokatautsik angajukKâk ubvalu tamammik aullaujigunnangine-ginnik sugusinik inigijanganit (sollu nunalinnit, pravinsimit, nunamitubvaluCanadamit).Idluatsaijimaligatsaliusong-ummijuk suguset nalunaikkutangit nunamut aisongugiamut tigumiattaugiaKaninginnikidluatsaivimmut.Canada(taijau-juk “silatsualimâmi suguset tillitauKattaningit”) nagvâtauson-gummijutKagitaujatigutukunani:http://www.voyage.gc.ca/faq/child-abduction_enlevements-enfants-eng.asp.

47

UKumaitsaguvit Kanuk pinialimmangâppit, naluliumal-lutillu, pigiasigajakKutit pilluanguttigiasillutit nukkisal-lutillu.

Unuttunik pigunnaKutit ikpiniagiamik nukiKannimik, nigiutsialutitimminikpisongulillutit:

• UKâlaKatiKallutitkinamiktatigisonik...ilonnangin-nik uKautingikaluagunni, uKagumaluajatuinnanik

• IlonnagalatiknunaletmitsutiKajut,pinguatuligijinik,anânanik sugusellu katingavinginnik, AA ammalu imigattailigiamut kamajinik, katimmavinik, inum-maget ilinniavinginnik, inunnut upattausonik kat-ingavinik ammalu Kimigguavimmik ... taimaittunut aiKattaguvit isumait ommatellu silakKijâliumigajat-tuk kitsautigijannit, imminik tatigillutit, pasijaunik kappiasunillu … angigganiallutit nukiKanitsaulillutit imminillu sulijugilillutit

• Nunamegiattulutitinutollutit,ubvaluilagillugitsugusitit ammalu tatigisotit ilannâtit ubvalu ilatit … ilonnatik uKasimajut aullasimannik nunamit pigun-naliaKititsisok, Kanuttonimmik ammalu saimanim-mik

• UnuttuitannaitKaujisimajutuppigusetsolluilusitu-Kait ullusiugutet, tutsianik, saipatsataunik, ammalu katimmaviliaKattaniknukkititsisot…ikajuttaulid-lutik piusigijaminik, Kanullu pigunnausinginnik, takutsausialualidlutik

• IsumaKaguvitatulukannimikuKumaitsautiKajutittakugajakKutit atulukannimut saipatsaijinik apigil-lugillu ikajuttauvinik ilinnut.

Kanuk pilluangusigajakKinga nukkilungalu tamakkua kamagigiamot?

48

Piunitsamik imminik inogasua-giamut sugusitillu pigiasisok …

Atautsikâllugit Piusitsatit!

49

UKauset atuttausimajut tagvani atuagammi …

Pasijaujumut:Tamakkua uKauset ikajugunnagaluattilugit, iluittongitut maligatsanik tukingit. Ikajuttaugumaguvit uKumainnisat-tigut, sulijumik tukinginnik, apitsulauguk ikKatuijet.

pilukâttaunikPilukâttaunik sakKiKattavut kinatuinnak pikKolimmat, ub-valu kappiasâgilimmat pikKoginnikut, asiminik inummut angittaungimagilluni. (Angittausimanik pikKoginikkut ubvalu kappiasâginik sulijumik angiutaungilak.)

idluatsaivini tusâttaunikTamannaidluatsaivinipiusiuvukatuttauKattajukinuktigujausimalippatidluatsataugiaKallunilu.IdluatsaivimmiKanuk pijauniammangât inuk kamagijauKattavuk anit-

titaukKâtinnagu maligatsaKattitaulluni, sollu uKauti-jaudluniilinniknilliujuigiaKangituk.UbvaluidluatsaijiidluatsaivimmitusâttaunikkutuKautjigunnaKukpilukâsi-majumik tigumiattaugialik pannanaitsimavimmi pijaget-taunimminutidluatsaivimmi.Tusâttauniktaijaummijuk“iluaniidluatsaivetanittitauninga”.

plukânnikut papvisâginikkappiasuguvit kinakiak ilinnik pilukâgennapat malikatain-naluni ubvalu KaiKattaluni ilinnut KaikKujittinak, ubvalu kamainnapat ilinnik ubvalu piusiKaniappat kappiasâgillu-ni ilinnik ubvalu sugusinnik, ilannilu, tânna inuk pilukâlit-tukmaligatsaniksiKumitsidlunipapvisânnikut.Tamannataijaummijukmalikatannikijitsimadluni.

pilukâsimajunik ikajuttik ikKatuijikTanna ikKatuijik (taijaummijuk ilangani Pilukâsimaju-nik kamaji IkKatuiji) kiggatujuk kavamamik (taijaujuk “Atanimik kiggatutti”). Atanimik kiggatutti kiggatuvuk idluatsaivimmipilukâsimajuKalippat,pigunnatitsidlunipijausimajumik ubvalu takunnasimajumik uKâlakKulugu piusiusimajumikidluatsaijimut.Inukpasijaujuknam-minik ikKatuijiKaKattajut, taijaujuk ikajutti ikKatuiji.

50

tigumiannik ubvalu angajukKâp maligialingaTigumiaguvit sugusinnik, maligatsatigut kamagigialitit Ka-nuk pijutsaumangâppit pigutsagasuallugit ilinnianingillu. Tigumiagavit, sugusitit ilinneniattut inigijanni, tâvatuak aippanganikangajukKâmiktakugiattusot.Sugusettigumi-attauningit, aippanga angajukKâk Kanuk piniammangam-mi kamajutsauvuk angijummaginik kamagigialimminik sugusimmini, ubvalu tamammik “angajukKâk maligat-sanginnik” atuttaugajattut prâvinsini ubvalu nunagijanni. AngajukKâk maligatsangit takutitsivut Kanuk suguset pijaugiaKammangâta, Kanuk sugusiup pivitsanga atuttau-niammangât tamâginnut angajukKânut.

idluatsaivini maligatsakkappiasuguvit pilukâttaunitsanik, pulesunut fonniguman-nak ikajuttaugiamik, pitâgunnagajakKutit maligatsamik inulimâtubvaluilagetidluatsaivinganituKâlajumikpi-lukânniKattajut saninnegiaKangininganik, Kaujimajaulu-ajuk maligatsak saninnegiaKangituk. Ikajuttaujutsauvutit maligatsatigut ikajusomik Kanuittunik pitaKammangât inulimâtubvaluilagetidluatsaivinganimaligatsanikatuin-

naKammangât prâvinsinni ubvalu nunagijanni atugunna-tannik.

Tuavittumik paigijaugiamut maligatsait ubvalu tuavittumik kamagijaugialet maligatsait inulimât paigijaunitsanginnut maligatsauvut atuinnait pravinsitsini nunatsinillu atâni ilaget pilukâttauKattaninginnut maligatsait. Aittuisot pilukattausimajumik ilonnâgut initsanganik angiggamik; pellugu pilukânnisimajuk angigganganit; maligatsaliullugu ammalu Kanuk KaujimaKatigegiamik pilukâttausimajuit asingillu sittutitsiutitsanginnik.

IkajuttaujutsauvutitKaujisallutitKanuittunikilagetidluat-saivinganimaligatsaKammangâtubvaluinulimâtidlu-atsaivini maligatsanginnik atuinnanik prâvinsini ubvalu nunanni atungikaluappatalonnet ilinnut tamakkua piusi-gijanni.

pilukâttailigiamut maligatsakkappiasuguvit pilukâttaunitsanik, pitâgunnagajakKutit pilukâttailigiamut maligatsamik, taijaummijuk “akilekKu-jausimajuk maligatsatigut”

51

utjitugiaKanik Tânnapilukâsimajunutidluatsaivimmimaligatsakilan-gausonguvuk aittotigijaulluni pilukâsimajumut. Inuk utji-tugialik maligatsaKagiaKavuk anittitauguni, sollu aiKatta-giaKalluni saipatsaijinut.

idluatsainik Idluatsaijipasigatsaunigâtsipatpilukâsimajumik,idluat-satauniattuk inuk pannanaittauluni, taijaujuk tigumiat-taujut maligatsanga ubvalu maligatsaKagialik nunalinni, taijaujumik nunalinni suliaKattitaulluni akiKangitumik maligatsak. kinatuinnak nunaminegiaKattitauguni, maligatsaKagialik tânna inuk, sollu aniKattangimagilluni angiggaminit kisiani Kangaulippat ullotillugu ubvalu suna pitjutautillugu, ilangani taijauKattajuk “angiggamini pan-nanaitsimajuk”. Ubvalu suliaKattitaugajattuk nunamini, sollu akiKangitumik tikiutjiKattaluni tuttuvinimmik.

Tuavittumik Ikajuttauvet PilukâttauKattajunut Annanut Sugusinullu (Kimiggutausimajuk October 2014-mi)

YUKON • Pulesikkut o Beaver Creek (867) 862-5555 o Carcross (867) 821-5555 o Carmacks (867) 863-5555 o Dawson City (867) 993-5555 o Faro (867) 994-5555 o Haines Junction (867) 634-5555 o Mayo (867) 996-5555 o Old Crow (867) 966-5555 o Pelly Crossing (867) 537-5555 o Ross River (867) 969-5555 o Teslin (867) 390-5555 o Watson Lake (867) 536-5555 o Whitehorse 911 ubvalu (867) 667-5555

• Maligatsani Fonningit (867) 668-5297

(Whitehorse) ubvalu 1-866-667-4305 (akiKangituk)

• UKumaitsajunut Fonnivet o Victim Link 1-800-563-0808 (akiKangituk) (angmaKattajuk 24/7) o Ikajuttauvik Kanuttojunullu Ilagenut (Watson Lake) (867) 536-

7233 (angmaKattajuk 24/7) o Kaushee’s Place (Whitehorse) (867) 668-5733 (akilittautillugu

fonnigajattut) (angmaKattajuk 24/7) o Kids Help Phone (Suguset Ikajuttauvingita Fonningit) 1-800-668-

6868 (akiKangituk) ubvalu Kagitaujakkut http://www.kidshelpphone.ca (angmaKattajuk 24/7)

• Annait Kimâpvingit Inigijausollu Illuit o Dawson City (867) 993-5086 o Ikajuttauvik Kanuttojunullu Ilagenut (Watson Lake) (867) 536-

7233 o Kaushee’s Place (Whitehorse) (867) 633-7720

• Pilukâttausimajunik Ikajuttet o Whitehorse (867) 667-8500 ubvalu 1-800-661-0408, atugiallalugu

8500 (akiKangituk) o Dawson City (867) 993-5831 o Watson Lake (867) 536-2541

http://www.kidshelpphone.ca/�


NORTHWEST TERRITORIES • Pulesikkut o Aklavik (867) 978-1111 o Behchoko (867) 392-1111 o Deline (867) 589-1111 o Fort Good Hope (867) 598-1111 o Fort Liard (867) 770-1111 o Fort McPherson (867) 952-1111 o Fort Providence (867) 699-1111 o Fort Resolution (867) 394-1111 o Fort Simpson (867) 695-1111 o Fort Smith (867) 872-1111 o Gameti (867) 392-1111 o Hay River (867) 874-1111 o Inuvik (867) 777-1111 o Lutsel K’e (867) 370-1111 o Norman Wells (867) 587-1111 o Paulatuk (867) 580-1111 o Sachs Harbour (Ikaahuk) (867) 690-1111 o Tuktoyaktuk (867) 977-1111 o Tulita (867) 588-1111 o Ulukhaktok (867) 396-1111 o Wha Ti (867) 573-1111 o Wrigley (867) 695-1111 o Yellowknife (867) 669-5200

• Pilukâttausimajunik Ikajuttet o Behchoko (867) 392-6381, atugiallalugu 1332 o Fort Good Hope (867) 598-2247 o Fort Simpson (867) 695-3136 o Fort Smith (867) 872-3520 o Hay River (867) 876-2020 o Inuvik (867) 777-5493 o Yellowknife (867) 920-2978/(867) 873-5509

• UKumaitsajunut Fonnivet o NWT Help Line 1-800-661-0844 (akiKangituk) (angmaKattajuk

24/7) o Alison McAteer House (Yellowknife) (867) 873-8257 ubvalu 1-

866-223-7775 (akiKangituk) (angmaKattajuk 24/7) o Sutherland House (Fort Smith) (867) 872-4133 ubvalu 1-866-

223-7775 (akiKangituk) (angmaKattajuk 24/7) o Ilaget Ikajuttauvinga katingavik (Hay River) (867) 874-6626

(angmaKattajuk 24/7) o Kids Help Phone (Suguset Ikajuttauvingita Fonningit) 1-800-668-


• Annait Kimâpvingit Inigijausollu Illuit o Aimayunga Annait Tuavittumillu Paitsivinga (Tuktoyaktuk) (867)

977-2000



NORTHWEST TERRITORIES (uigunga) • Annait Kimâpvingit Inigijausollu Illuit (uigunga) o Alison McAteer House (Yellowknife) (867) 669-

0235 ubvalu 1-866-223-7775 (akiKangituk) o katingavinga Taggâni Ilaget (Yellowknife) (867)

873-9131/(867) 873-2566 o Ilaget Ikajuttauvinga katingavik (Hay River)

(867) 874-3311 o Inuvik (867) 777-3877 o Sutherland House (Fort Smith) (867) 872-5925

ubvalu 1-866-223-7775 (akiKangituk)

o Asinginnut ikajuttauvet katingavet – o Fort Providence-imi, fonnilugu Ilaget Inosinginnik Ikajuttauvik

Zhati Koe Friendship Centre-imi (867) 699-3801 o Fort Liard-imi, fonnilugu Ilaget Pilukattautailigiatsangita

Paigijaupvinga Acho Dene Koe First Nation-ikuni (867) 770-4001


NUNAVUT • Pulesikkut o Arctic Bay (Ikpiarjuk) (867) 439-1111 o Arviat (867) 857-1111 o Baker Lake (Qamanittuaq) (867) 793-1111 o Cambridge Bay (Ikaluktutiak) (867) 983-1111 o Cape Dorset (Kingait) (867) 897-1111 o Chesterfield Inlet (Igluigaarjuk) (867) 898-

1111 o Clyde River (Kangiqtugaapik) (867) 924-1111 o Coral Harbour (Salliq) (867) 925-1111 o Gjoa Haven (Uqhuqtuuq) (867) 360-1111 o Grise Fiord (Auhuittuq) (867) 980-1111 o Hall Beach (Hanirayak) (867) 928-1111 o Igloolik (867) 934-1111 o Iqaluit (867) 979-1111 o Kimmirut (867) 939-1111 o Kugaaruk (Pelly Bay) (867) 769-1111 o Kugluktuk (867) 982-1111 o Pangnirtung (867) 473-1111 o Pond Inlet (Mittimatalik) (867) 899-1111 o Qikiqtarjuaq (867) 927-1111 o Rankin Inlet (Kangiqhiniq) (867) 645-1111 o Repulse Bay (Nauyaat) (867) 462-1111 o Resolute Bay (Qauhuittuq) (867) 252-1111

o Sanikiluaq (867) 266-1111 o Taloyoak (867) 561-1111 o Whale Cove (Tikiraqjuaq) (867) 896-1111

• Annait Kimâpvingit Inigijausollu Illuit o Qimaavik Kimâsimajuit Illunga (Iqaluit) (867) 979-4500 o St. Michael’s UKumaitsaKattajut Ikajuttauvinga (Cambridge Bay

(Ikaluktutiak)) (867) 983-5232 o Katauyaq Inulimât Pilukattailigiamut katingavinga (Rankin Inlet

(Kangiqhiniq)) (867) 645-2214 o Ilaget PilukâttauKattajut Kimâpvinga (Kugaaruk) (867) 769-6100 o Annait UKumaitsaKattajut katingavinga (Kugluktuk) (867) 982-

3210 • Pilukâttausimajunik Ikajuttet o Iqaluit (867) 975-6308 ubvalu [email protected]

• UKumaitsajunut Fonnivet o Nunavut Kamatsiaqtut Ikajuttauvik (sivullimik Baffinimi

Ikajuttauvivininga Fonnik) (867) 979-3333 (Iqaluit) ubvalu 1-800-265-3333 (akiKangituk atunit Nunavummi Nunavimmilu nunalinni) (angmaKattajuk nainami unnusami Kitigalimunut unnuami, sepani unnuani wogimi)

o Kugluktuk Kaujimagiamut Ikajuttauvik (867) 982-4673 o Keewatin UKumaitsaKattajut Fonninga (Rankin lnlet (Kangiqhiniq))

(867) 645-3333 (angmaKattajuk Montagimit Fraitâgimut sepamit senamut unnuami)

mailto:[email protected]�


NUNAVUT (uigunga) • UKumaitsajunut Fonnivet (uigunga) o Kids Help Phone (Suguset Ikajuttauvingita

Fonningit) 1-800-668-6868 (akiKangituk) ubvalu Kagitaujakkut http://www.kidshelpphone.ca (angmaKattajuk 24/7)

• Inositsiagittotitsijet o Arctic Bay (Ikpiarjuk) (867) 439-8183 o Arviat (867) 857-2959 o Baker Lake (Qamanittuaq) (867) 793-2045 o Cambridge Bay (Ikaluktutiak) (867) 983-4017 o Cape Dorset (Kingait) (867) 897-3686 o Chesterfield Inlet (Igluigaarjuk) (867) 898-

9045 o Clyde River (Kangiqtugaapik) (867) 924-6565 o Coral Harbour (Salliq) (867) 925-8222 o Gjoa Haven (Uqhuqtuq) (867) 360-7141 o Grise Fiord (Auhuittuq) (867) 980-4099 o Hall Beach (Hanirayak) (867) 928-8054 o Igloolik (867) 934-8830 o Iqaluit (867) 979-6362 o Kimmirut (867) 939-2001 o Kugaaruk (Pelly Bay) (867) 769-6281 o Kugluktuk (867) 982-6510 o Pangnirtung (867) 473-8018

o Pond Inlet (Mittimatalik) (867) 899-8064 o Qikiqtarjuaq (867) 927-8089 o Rankin Inlet (Kangiqhiniq) (867) 645-2039 o Repulse Bay (Nauyaat) (867) 462-4007 o Resolute Bay (Qauhuittuq) (867) 252-3005 o Sanikiluaq (867) 266-7905 o Taloyoak (867) 561-5059 o Whale Cove (Tikiraqjuaq) (867) 896-9961



NUNAVIK (TAGGÂNI QUEBEC) • Pulesikkut

o Kativik Avittusimajuni Pulesikkut – 1-800-964-2644 (akiKangituk) ubvalu o Akulivik (819) 496-1111 o Aupaluk (819) 491-1111 o Inukjuak (819) 254-1111 o Ivujivik (819) 922-1111 o Kangiqsualujjuaq (819) 337-1111 o Kangirsujuaq (819) 338-1111 o Kangirsuk (819) 935-1111 o Kuujjuaq (819) 964-1111 o Kuujjuaraapik (819) 929-1111 o Puvirnituq (819) 988-1111 o Quaqtaq (819) 492-1111 o Salluit (819) 255-1111 o Tasiujaq (819) 633-1111 o Umiujaq (819) 331-1111

• Annait Kimâpvingit Inigijausollu Illuit o Ajapirvik (Inukjuak) (819) 254-8401 o Tungasuvvik (Kuujjuaq) (819) 964-0536 o Initsiaq (Salluit) (819) 255-8817

• UKumaitsajunut Fonnivet o Nunavut Kamatsiaqtut Ikajuttauvik (sivullimik Baffinimi Ikajuttauvivininga

Fonnik) (867) 979-3333 (Iqaluit) ubvalu 1-800-265-3333 (akiKangituk atunit Nunavummi Nunavimmilu nunalinni) (angmaKattajuk nainami unnusami Kitigalimunut unnuami, sepani unnuani wogimi)

o PilukâttauKattajunut fonnivik (S.O.S. violence conjugale) (514) 873-9010 (Montréal) ubvalu 1-800-363-9010 (akiKangituk asinginni Québec-imi) (angmaKattajuk 24/7)

o Tel-Jeunes (inosuttuit ikajuttauvingata fonninga) 1-800-263-2266 (angmaKattajuk 24/7) ubvalu http://www.teljeunes.com

o Kids Help Phone (Suguset Ikajuttauvingita Fonningit) 1-800-668-6868 (akiKangituk) ubvalu Kagitaujakkut http://www.kidshelpphone.ca (angmaKattajuk 24/7)

• Pilukâttausimajunik Ikajuttet o Sapumijiit (Centres d’aide aux victimes d’actes criminels

(Pilukâttausimajuit Ikajuttauvingit Illuit)) • Inukjuak (819) 254-8170 ubvalu 1-888-254-8170 (akiKangituk) • Kuujjuaq (819) 964-2086 ubvalu 1-866-778-0770 (akiKangituk) • Kuujjuaraapik (819) 929-3742 ubvalu 1-888-929-3742 (akiKangituk) • Salluit (819) 255-8328

o Centres d’aide et de lutte contre les agressions à caractère sexuel (CALACS) (514) 933-9007 (Montreal) ubvalu 1-888-933-9007 (angmaKattajuk 24/7)

http://www.teljeunes.com/�



NUNATSIAVUT (TAGGÂNI LABRADOR) • Pulesikkut o Happy Valley–Goose Bay (709) 896-3383 o Hopedale (709) 933-3820 o Makkovik (709) 923-2405 (ammalu ukunani

Postville (Qipuqqaq)) o Nain (709) 922-2862 o Natuashish (709) 478-8900 o Rigolet (709) 947-3400 o Sheshatshiu (709) 497-8700 (ammalu ukunani

North West River) • Annait Kimâpvingit Inigijausollu Illuit o Hope Haven (Labrador City) (709) 944-7124 o Kirkina House (Rigolet) (709) 947-3334 o Libra House (Happy Valley-Goose Bay) (709)

896-8251 o Nain Kimâpvinga (709) 922-1230 o Natuashish Kimâpvinga (709) 478-2390 o Nukum Munik (Sheshatshiu) (709) 497-8868

• UKumaitsajunut Fonnivet o Hope Haven (Labrador City) (709) 944-6900 ubvalu 1-888-332-

0000 (akiKangituk) o Kirkina House (Rigolet) (709) 947-3333 o Libra House (Happy Valley-Goose Bay) (709) 896-3014 ubvalu 1-

877-896-3014 (akiKangituk) o Nain Kimâpvinga (709) 922-1229 ubvalu 1-866-922-1230

(akiKangituk) o Natuashish Kimâpvinga (709) 478-2390 o Nukum Munik (Sheshatshiu) (709) 497-8869 o Kids Help Phone (Suguset Ikajuttauvingita Fonningit) 1-800-668-


• Pilukâttausimajunik Ikajuttet o Happy Valley-Goose Bay (709) 896-0446/(709) 896-3251 o Nain (709) 922-2360



NUNATSUALIMÂMI (ILAUTILLUGIT NUNALET SIKINGANI) • Pulesikkut

o 911 nunatsualinni

• Kagitaujakkut Kaujigatsait o http://www.justice.gc.ca/eng/cj-jp/victims-victimes o http://www.hotpeachpages.net/canada/index.html

• UKumaitsajunut Fonnivet o Silatsualimâmi SuliaKapvinga (PiukâttauKattajunut) 1-866-

525-0554 (akiKangituk) o Kids Help Phone (Suguset Ikajuttauvingita Fonningit) 1-800-

668-6868 (akiKangituk) ubvalu Kagitaujakkut http://www.kidshelpphone.ca (angmaKattajuk 24/7)

http://www.justice.gc.ca/eng/cj-jp/victims-victimes�

http://www.hotpeachpages.net/canada/index.html�


Documents

PILUKÂTTAUNIK TAMMANIUVUK ILIkKUSINGINNI INUITInuit ilikKusinginnik illigijanginnilu nunami, saipatsatausi-mangitut ânniajut ânnitausimanimmut ubvalu takunnâsi-manimmut sugusiudluni,