PISAN 2004

ISBN 99918-988-0-8

UPPLAG: 2000 eintk

PRENT:

Malchow Bogtryk

TGEVARI: Meginfelag Froyskra Studenta (MFS)

Vesterbrogade 17A DK-1620 Kbenhavn V

Tlf.: 33 25 02 10 www.mfs.fo

E-mail: mfs@mfs.fo Skrivstovut er mikudag og frggjadag kl.16-18.

Skrivstovan rhus er opin tsdag kl.16-18,

tlf. 26 74 83 21 svarar eisini uttan fyri skrivstovut.

Endurgeving av tilfari r Pisuni er bert loyvd, um keldan er tiliga nevnd

BLASTJRAR

Annika Helgadttir Joensen & Katrin D. Apol

LAYOUT OG LSINGAR

Annika Helgadttir Joensen & Katrin D. Apol

PERMUMYND

Hjalmar D. Apol

MYNDIR Katrin D. Apol

Halla Nolse Poulsen Bjrg Dam

Annika H. Joensen og onnur

tlf. 33 23 15 87 hevur stula tgvuni av Pisuni

Pisan 2004 2

skal endamli t vera til frama fyri tey lesandi. Eisini er ta ein treyt, at ein rslimur skal vera formaur hvrjari nevnd og sostatt standa til svars fyri restini av rnum vivkjandi arbeiinum einstku nevndunum. Allir limir felagsins eru sjlvsagt vlkomnir at luttaka nevndararbeiinum, eins og teir eru vlkomnir at stilla upp til rsval, i fer fram rsaalfundi felagsins februar. ltuni eru hesar nevndir virknar: G-nevndin, Blanevndin, KT-nevndin, Marknaarfr ingsnevndin, Trivnaarnevndin og rhus-nevndin. Limir Allir froyingar, i eru undir hgri tbgving uttanlands ella Froyum kunnu vera limir MFS. Har umframt kunnu froyingar, sum eru lru uttanlands eisini gerast limir. T verur roknaur sum froyingur, um t hevur b minst fra r Froyum. Flestu limirnir MFS eru bsitandi Danmark, men samstundis sum tali teimum, sum leita sr tum rkisfelagsskapin at nema sr tbgving, kist, so ber til at finna alt fleiri MFS-limir va kring heimin. Virki felagsins Tvr skrivstovur eru undir MFS, har limir og onnur kunnu fa vegleiing og r vivkjandi ymsum viurskiftum samband vi lestur. Skrivstovurnar halda til vkavist Froyahsinum Keypmannahavn og arstovu rhus og hava fastar upplatingartir hvrja viku. Sum limur MFS frt t ymsar beinleiis fggjarligar gar so sum rskalendara, ISIC-kort, limablai Fjlnir, avslttur upp hald av froysku online-avsunum, avslttur til tiltk undir MFS o.m.a. Str ml Umframt hesar meira sjnligu tnasturnar arbeiir MFS vi ymsum studentapolitiskum mlum. Nkur av teim mlunum, MFS gjgnum rini hevur virka fyri, eru ml, sum dag vera mett sum sjlvsgd rttindi hj teim lesandi. Nevnast kunnu valrtturin til lgtingsval og rliga feraskoyti fr Stuulsstovninum. Valrtturin til lgtingsval tryggjar lesandi tisetum rttin til at greia atkvu til lgtingsval, hast teir eru fyribils bsitandi uttanlands. Feraskoyti st ovast dagskrnni hj felagnum fyrst 90-runum, og eftir at mli var endaliga samtykt av myndugleikunum, fa lesandi tisetar n eitt peningaligt skoyti, soleiis at tey kunnu keypa sr feraseil heim til Froya hvrjum ri.

Fyrimunir vi limaskapi MFS t ryggjar e i s in i l imum s num ungdmsavslttur til feraselar til og r Froyum, eisini eftir at flk eru vorin 26 r og tskil ikki hava rtt til sonevndan ungdmsavslttur. Umframt vanligu rekvisitinirnar kunnu allir MFS-limir fa eitt sonevnt ISIC-kort. Hetta korti er ta sama, sum verur selt av feramannastovuni "Kilroy", og korti gevur avslttur til m.a. innanoyggja fering Froyum og altja studentaavslttur. Fyri nkrum rum sani setti MFS eitt uppgvusavn stovn. Savni fevnir bi um hvusuppgvur og arar uppgvur um froysk viurskifti. Uppgvusavni er partur av bka-savninum Froyahsinum Keypmannahavn. Savni telur uml. 100 uppgvur og til ber at lna tilfar r savninum. GFSL er stytting fyri Grunnurin Fyri Styttri Lestrarferir, og er talan um ein grunn undir MFS. Endamli vi grunninum er at stula fering samband vi innsavnan av tilfari til uppgvur, i sngva seg um froysk viurskifti. Ta merkir vi rum orum, at MFS-limir kunnu fa skoyti til lestrartandi fering fr MFS. MFS skipar javnan fyri bi sosialum tiltkum so sum dansi, kafkvldum og veitslum umframt meira fakligu tiltkini sum kjakfundir, fyrilestrar o.s.fr. Til hesi tiltk fa limirnir stran avslttur. Kunning og kjak Um summari verur hvrjum ri skipa fyri sonevndari lestrarstevnu, sum tekur ymisk lestrartengd evni upp. Seinastu rini hava evnini m.a. veri tbgvingarpolitikkurin Froyum og fyrimunir og vansar vi ES-limaskapi fyri smtjir. fjr var skrin meira blanda, og e.n. barnaansingarmli, gransking Froyum og vegleiing um strv og yrkisleiir vru tikin upp. Endamli vi lestrarstevnuni er at birta uppundir kjak froyska samfelagnum, sum ymsan htt eru kntt at teim lesandi. Eitt av hvuskjunum hj MFS sum felagsskapi er eisini at vegleia komandi lesandi, og verur strur dentur lagdur hetta arbeii. hesum arbeiinum liggur m.a. lestrarkunning llum minmssklunum Froyum, har umbo fyri MFS greia fr ymsum vikomandi viurskiftum. Eisini verur hvrjum ri skipa fyri sonevndum pisudgum bi Froyum og Danmark, sum skulu hjlpa nggjum lesandi gongd vi lesturin ymsan htt. Umframt hetta er blai Pisan, sum t situr vi hondunum, har fokus eisini verur sett lestrarviurskifti serliga uttanlands.

Katrin D. Apol

Pisan 2004

75

Tey, i manna MFS-ri, eru: Katrin D. Apol, formaur Helena D. Hjgaard, nstform. Dann Jacobsen, kassameistari Nina Alberg Arge, skrivari

Absalon Eysturoy Anna Rein Annika H. Joensen Jkup Sverri Kass

Jhan Pauli Helgason Margretha Petersen Petur Martin Hansen Rnar Reistrup

MFS er felag teirra froysku lesandi uttanlands og Fr-skapar-setrinum. Sani 1962 hevur felagi virka fyri at betra umsturnar hj hesum sam-felagsblki og virka fyri huga-mlum teirra.

Arbeii einum felagsskapi sum MFS byggir fyrst og fremst idealismu. Eina idealismu um, at ta ber til at betra um umsturnar hj froyskum lesandi ti og heima. Og ta ber til! Um ta t skal sigast, sum ta er, so er ta hug-urin, i drvur verki, t arbeii MFS er sjlvboi og strstan mun lnt. Hast studentapolitiskt arbeii aloftast er drgt og kann tykjast sum ein endaleys skksigling milum fyrisitingarligu myndugleikarnar, so er arbeii MFS-rnum persnliga rttiliga mennandi og glein ovurhonds str, t t srt, at stri ber vkst! Endamli lgini hj felagnum stendur kap. I, 2: Endaml felagsins er at skipa allar froyingar, i eru undir hgri tbgving bi uttanlands og Froyum og froyingar, i eru lru uttanlands, ein felagsskap og rkja hugaml teirra. MFS er sambindingarliur ella samringarumbo teirra lesandi mtvegis

froysku myndugleikunum. meira enn 40 r hevur felagi riki ein mivsan studentapolitik, sum bi hevur sn seg um reint politisk ml og praktiskar limatnastur. Bygnaurin MFS er ein sonevndur paraplyfelagsskapur undir LF, men er sum so ikki knttur at honum. Felagi er froysku fggjarlgini og fr eina rliga jttan 200.000 kr. Hgsti myndugleiki er ri, sum er sett saman av upp til 11 rslimum. Ri er, eins og onnur lknandi felg, skipa vi formanni, nstformanni, skrivara og kassameistara. Ri virkar sum savningardepil fyri t arbeii, i fer fram undirnevndunum. Ein rsfundur verur hildin um mnain, har uppskot og arbeii hj nevndunum vera vigjrd. Nevndirnar Sum so er einki til hindurs fyri at seta stovn eina og hvrja nevnd undir rnum. Sjlvsagt

Hugurin drvur verki

Pisan 2004 74

Innihald 1 - Lestrarvali Pisan 2004 4 lvsins vegamti 6 iva 8 Hvrjum hevur t huga fyri? 10 At velja rtt fyrstu fer 12 Trupla lestrarvali 14 Ein stutt, ein long... 17 At byrja hgri lrustovni 18 Tdningurin av lestrarhttum 20 2 - Praktisk, fggjarlig og sosial viurskifti Minst til flytifuglur 22 barviurskifti 24 Lestrartin besta t lvinum 27 Pasta og ketsjupp ein myta? 28 Lesandi vi brnum 30 Familju og lestrarlv 31 Stuulsstovnurin 33 Mlsligt undantaksloyvi 36 Vegleiing um SU 37 Arbeii og SU 40 Froyafrdrttur 41 Full skattskylda Froyum 42 Rgevingin fyri froyingar 43 3 - Lvi sum lesandi Tog hini 44 Lesiblkar 46 Frskaparsetri ein froyskur mguleiki 48 At vera lesandi Danmark 51 Herskylda 54 FAME Im gonna live forever 55 Hv tbgva seg uttan fyri Danmark? 57 At lesa Svrki 58 Reykjavk mentanarhborg slands 60 London kaos kosmos 62 Ein rvsi lestrarlei 64 USA sum lestrarland 66 Lesandi pastalandinum 68 4 - Hentar upplsingar Leinkjur til lrustovnar 69 Leinkjur til bstaarvsing 69 Bkalisti bkur um tbgving 70 Lestrarvegleiingar Froyum 71 Hentar heimasur 71 Froysk felg uttanlands 72 Hugurin drvur verki 74

Pisan 2004 3

Pisan 2004

Felags fyri tykkum, i tla tykkum undir hgri lesna, er ivaleyst ein vissa um tbgvingarleiina og framtina. Sta skal takast til, hvrt t tlar at lesa Froyum, Danmark ella arastani, hvr tbgvingin skal vera, nr t tlar at fara gongd, og hetta kann valda ngv hvubrggj. Sum ta verur nevnt fleiristani blanum, er alt eitt gott hugskot at umhugsa gjlla, hvr tbgvingarleiin skal vera, og at fyrireika seg sum best, renn fari verur undir tbgvingina hetta t at fyrsta tin kann vera

eitt sindur trupul, serliga um fari verur t um landoddarnar, har t kanska fyri fyrstu fer skalt standa egnum beinum. Fyrsti partur av blanum snr seg um sjlvt lestrarvali, og hvussu funni verur fram til tann lesna, i er hskandi fyri jst teg. Annar partur av blanum snr seg um praktisk, sosial og fggjarlig viurskifti. Hesi viurskifti eru gvuliga ymisk fr landi til land, og fr bi til b, men her hava vit roynt at gjrt eitt yvirlit yvir ta tdningarmiklasta, i hugsast

Sum undanfarin r er rsins tgva av Pisuni tla tykkum, i hava tlanir um at tbgva tykkum vari bi tykkum, i jst hava fingi minmsprgvi, og tykkum, i hava valt at arbeia, ferast e.a., renn endalig sta verur tikin til tbgvingarvali. Tilfari Pisuni er innsavna, vi t fyri eyga at upplsa og vegleia um viurskfti, i vivkja hgri lesnai sum heild.

Pisan 2004 4 Pisan 2004 73

Froysk felg uttanlands Froyingafelg Froyingafelagi Bornholm v/ Tordis Johannessen tlf. 56 97 00 43 Froyingafelagi Esbjerg v/ Oddvr Danielsen Danmarksgade 25, Over Grden Froyingafelagi Fredrikshavn v/ Ellu Niclasen Markedsvej 19 9900 Fredrikshavn Froyingafelagi Hirthals v/ Fridtjolf Torgar Froyingafelagi Horsens v/ Ester Joensen tlf. 75 60 10 52 Froyskt felag Hvidovre Norgesmindevej 2, st. th. 2900 Hellerup Froyingafelagi Keypmannahavn v/ Tru Dahl Sandberg tlf. 32 29 74 23 Froyingafelagi Lollandi og Falster Mellemvang 2 4990 Sakskbing Froyingafelagi fyri Mivestjylllandi v/ Poul Poulsen Hjrisvej 1, Asp 7600 Struer Froyingafelagi Odense v/ Aref Olsen tlf. 66 15 82 89 Froyingafelagi Suurjtlandi v/ Ednu Poulsen tlf. 74 66 66 65 Froyingafelagi Suurslandi v/ Ruth Larsen tlf. 53 38 24 74 Froyingafelagi Svendborg v/ Gullborg Simonsen tlf. 62 20 90 95 Froyskt Felag

Vesturslandi v/ Ragnhild Srensen tlf. 57 83 31 96 Froyingafelagi Aarhus v/ Marju L. Gjgvar tlf. 61 67 74 81 Meginfelag fyri Froysk felg Danmark. (MFD) v/Elinborg Joensen tlf. 44 97 04 09 Froyingafelagi Tjaldri v/ Gert R Solbakken 44 Toksvrd 4684 Holme Olstrup Froyingafelagi Reykjavk Box 4065 IS-124 Reykjavk sland Froyingafelagi Aalborg Lille Kongensgade 10B 9000 Aalborg tlf. 98 18 21 95 Froyskt Felag Ballerup v/ Elinborg Joensen Tregrdsvej 29 2750 Ballerup Froyingafelagi Nuuk tlf./fax 21067 Froyingafelagi Bretlandi-Farbrit V/Poul Andrias Mikladal tlf/fax: 01847 896 699 T-rit: farbrit@aol.com Onnur felg B 94 v/ Jhannis H. Glerfoss 6700 Esbjerg tlf. 75 13 45 31 Froyska Viskiftastovan Strandgade 91, 4. hdd 1401 Kbenhavn K tlf. 32 83 37 70 Froyska Listafelagi Danmark v/ Anniku Brimheim tlf. 39 27 87 24 Hsakri v/ Astrid Vider tlf. 39 69 30 96

trttarfelagi Froyar www.fotboltur.dk Nrvarp Okkara Vesterbrogade 17A 1620 Kbenhavn V tlf. 33 22 84 01 www.narvarp.dk narvarp@hotmail.com hugafelagi Neysti v/ Sylviu Levinsohn 2610 Rdovre tlf. 36 70 94 23 Dansifelagi Ftatrak v/ Paula Hjgaard Dansa verur annahvrt sunnukvld kl. 19.30 Froyahsinum, Kbh. Talvfelagi v/ Arild Rimestad tlf. 40 63 27 25 Hittast hvrt mnakvld kl 19.00 Froyahsinum Kvinnufelagi v/ Christin Plate tlf. 45 81 00 49 Lestrarfelagsskapir MFSMeginfelag Froyskra Studenta tlf. 33 25 02 10 www.mfs.fo Arkitektur og desingfelagi v/ Annie Heinesen tlf. 32 88 83 59 FFLFelag Froyskra Lknalesandi v/ Steen Nepper-Christensen tlf. 36 41 31 49 Jurafelagi v/ Jannes B. Danielsen fo_jura@hotmail.com Stjrnmlafrislesandi v/ Hallu Nolse Poulsen tlf. 28 18 77 96 VSVerkfringar Slttanum v/ Torleif Waagstein tlf. 77 42 65 11 Rsin - felag hj f. Film- og Medievidenskab

v/ Elin Hentze tlf. 32 68 01 42 Arar adressur Froyahsi Vesterbrogade 17A 1620 Kbenhavn V tlf. 33 23 15 87 Opi er allar dagar kl. 14.00-19.00 leygardag og sunnudag er stongt. arstova Vestergade 48D 8000 rhus C tlf. 86 18 06 04 Opi er: Mn.- hs. kl. 16.00-18.00 Frggjadagsbarr kl. 21-03 Prestur Froyskur prestur er at hitta mnadag-hsdag kl. 09.00-10.00. tlf. 31 10 81 31 Froyski sklin Keypmannahavn v/ Virgar T. Dalsgaard tlf. 56 38 17 57 Hvnn frggjadag kl. 16 Froyahsinum Andaligir felagsskapir Samuelskirkjan Thorsgade 65, Kbh. tlf. 31 85 27 24 Kirkjugongd er hvnn fyrsta og tria sunnudag mnainum, kl. 14.00 Eliaskirkjublkurin v/ Atla Rasmussen tlf. 32 96 99 95 www.eliaskirkjan.dk Kristnastova v/ ssur Berghamar tlf. 31 55 18 09 Birmavej 36, 2300 Kbh.S Vitin Haurumsvej 35, st. th. 8381 Mundelstrup tlf. 86 24 77 73 Skli v/ Jancy Biskupst Klein 5260 Odense S tlf. 65 95 88 70

Pisan 2004 72

skal um, um t velur at flyta av landinum, m.a. sambandi vi studning og arbeii sum lesandi. trija parti hava vit lagt dentin at greia fr, hvussu ta er at vera lesandi ymsu londunum. Vit hava fingi frgreiingar fr froyskum lesandi, i hava veri og eru stdd ymsastani heiminum, sum greia fr teirra persnligu upplivingum vsa landinum. Umframt froyskar, danskar og norurlendskar frgreiingar, verur eisini greitt fr italienskum og enskum lestrarlvi. fjra og ssta partinum av Pisuni 2004 hava vit gjrt eitt yvirlit yvir hentar upplsingar, m.a. um lrustovnar og

bstaarvsngar ymsastani heiminum. Vnandi fer Pisan at vera tr hent, n t fert undir at leggja framtar lesitlanir. Nt blai at sla upp , um ivaml stinga seg upp samband vi lesnain - hvrt ta snr seg um fggjarlig, sosial, praktisk ella onnur viurskifti. Um t hevur spurningar, i t ikki heldur, at Pisan viger, ert t sjlvandi vlkomin at seta teg samband vi MFS. MFS er felag teirra froysku lesandi uttanlands og Frskaparsetrinum og er manna av rs-limum, i ll hava veri jst som stu, sum t ert n.

Annika Helgadttir Joensen

Pisan 2004 5

Fyri nklaktu pisuna ella

fyri pisuna, i hevur veri

klakt nkur r kann vali

av rttu tbgvingini tykjast

sum ein heldur strur biti at

gloypa. Tey flestu hava

gingi skla brurpartin

av lvinum, og t er hugurin

kanska ikki so strur at fara

beint gongd eftir lokna

minmstbgving. Men ta

er aldrin ov tliga at byrja

at hugsa um framtina,

hast t ikki heilt veitst,

hvat t hevur hug til.

tbgvingin er vorin neyug, um ein bestan htt vil fella inn samfelagi, innan sum uttan fyri danska rki. Ein hgri tbgving er virismett mil lum arbeisgevarar, og ta skal hon so sanniliga eisini vera. Tey ungu eru grtnari enn nakrant og eru gvuliga mlrtta, hvrjum tbgving vivkur, og tey ungu lesandi eiga eisini at vera mett sum samfelagsins lga til varveitingina av framtar vlfer og llum t, i til hoyrir. Landi gjaldar fyri okkara tbgving - um so lnin er lg mun til arbeisbyruna til

At tosa um rttu tbgvingina er kanska at taka munnin ov fullan, t hvr veit at siga, um jst mtt val verur rtt? Ein vil helst velja rtt fyrstu fer, t tbgvingin kemur at hava stra virkan framtina. Valda yrkisleiin fer flestu frum at tryggja tr til lvsins uppihald, t i t er kemur t arbeismarknainum eftir ein aloftast drgvan lesna.

Tey lesandilga ella treisla? Samfelagi dag leggur serliga stran dent vltbna arbeismegi, og ein g

lvsins vegamti

Pisan 2004 6

Lestrarvegleiingar Froyum Studentasklin og HF-skeii Hoydlum Lestrarvegleiarar: Inger Fl Jrgensen, Bjrg Rin, Elisabeth Holm og Kaj Alstrup. studentar : tlf. 31 46 09 HF-arar : tlf. 31 86 09 Opi: Mnadag-hsdag: kl. 12.30 - 15.20 www.hoydalar.fo Studentasklin og HF-skeii Kambsdali Lestrarvegleiarar: Turid Thomsen og li Wolles tlf. 44 40 24 Opi: Mnadag: kl. 08:55-11:25 Tsdag og mikudag: kl. 08:55-13:30 Frggjadag: kl. 09:50-11:25 www.shey.olivant.fo Tekniski Sklin Trshavn Lestarvegleiarar: Lis Helgadttir Tlf. 31 19 57 (umstilling til

lestrarvegleiing) Opi: Tsdag: kl. 08:10-11:30 Hsdag: kl. 12:10-15:25 www.tst.fo Klaksvkar HF-Skei Lestrarvegleiari: Kri Purkhs tlf. 45 64 12 (umstilling til lestrarvegleiing) Opi: Tsdag: kl. 09.45 - 11.45 Hsdag: kl.14.00 15.00 Frggjadag.: kl. 08.45-10.45 Tekniski Sklin Klaksvk Lestrarvegleiari: Eygunn Samuelsen tlf. 45 63 11 *28 http://tsk.fo Minmstbgvingin Suuroy Lestrarvegleiari: Niels M. Jakobsen tlf. 37 40 11 Opi: Mnadag: kl. 12:10-13:00

Tsdag: kl. 13.00 - 14.00 Mikudag: kl. 12:35-13:30 Frggjadag: kl. 12.10-13.00 ella eftir avtalu www.midnam.fo Handilssklin Kambsdali Lestrarvegleiarar: Maria Gregersen og Karl A. Olsen Tlf. 44 49 00 (umstilling til lestrarvegleiing) www.fh.fo Froya Handilsskli, Trshavn Lestrarvegleiarar: Mina Reinert og Birgir Mortensen tlf. 31 71 41 * 22 Opi: Mnadag: kl. 12:10-13:45 Tsdag: kl. 12.10-14.35 Mikudag: kl. 12:10-12:55 og 13:50-14:35 Hsdag: kl. 10:50-14:35 Frggjadag: kl. 10.00-11.35 www.fh.fo

Fiskivinnusklin Vestmanna Lestrarvegleiari: Ingunn W. Olsen tlf. 42 45 73 (umstilling til lestrarvegleiing) www.fiskvest.fo LF-Rgevingin, Tinghsvegur 18, 3.hdd, Trshavn Lestrarvegleiarar: Inger Fl Jrgensen og Bjrg Rin. tlf. 31 50 15 Opi: Tsdag og hsdag: kl. 16.00 - 18.00 www.lfu.fo Altja Skrivstovan J.C.Svabosgta 14 postboks 272 110 Trshavn tlf. 32 20 65 fax 35 25 01 ask@ask.fo www.ask.fo

Hentar heimasur Stuul S (Froyar) www.studul.fo SU (Danmark) www.su.dk Lnekassen (Noreg) www.lanekassen.no CSN (Svrki) www.csn.se Ln (sland) www.itn.is/lin FPA (Finnland) www.kela.fi/opintotuki SUNNGU (Grnland) www.ghsdk.dk Lestrarstyrkir Granskingarri www.gransking.fo ASK www.ask.fo/grunnar.html

Legat-Info www.legat-info.dk Legatregisteret www.legatregistret.dk Sol http://legater.sol.dk Studerende Online www.so.dk/legat Semikolon www.semikolon.dk Lestrarvegleing www.ivuc.dk www.studietrf.dk Odense www.odense.dk/filer/studiegu/index.html Fyn www.vfu.dk Hvad kan jeg blive www.n.dk/uddannelse Snderjylland

www.vejledning.dk Uddannelses og Erhversvalget www.r-u-e.dk Handicappede studerende & kandidater www.dorit.ihi.ku.dk/~hsk/ Altja Skrivstovan www.ask.fo Kommunur www.netborger.dk

Pisan 2004 71

Um tbgvingar Danmark DUEL: Dansk uddannelses og erhvervsleksikon 2004 3 bind tgivin av RUE Rdet for Uddannelses- og Erhvervsvejledning. DUEL hevur greinar um arbeii og tbgvingar Danmark og uttanlands m.a. um au-pair og kibbutz. Bind 1-2 sngva seg um donsk viurskifti: kr. 580 (+ moms) Bind 3 snr seg um tlendsk viurskifti: kr. 172 (+ moms) Erhvervsnglen 2003 tgivin av Aschehoug. 194 sur. Kostnaur kr. 287,50 Bkin viger ngvar tbgvingar og ymisk lestrarviurskifti. Hvad kan jeg blive 2004 24. tgva. tgivin av Politikens Forlag. 944 sur. Kostnaur 369 kr. Hetta verk er sera hent og hevur yvir 1.000 tbgvingar og arbeii. Viger eisini uppbygnain av donsku tbgvingarskipanini og gevur g r um fggjarlig viurskifti undir lesnainum. Karriere vejviser 2004 tgivin av MoveOn! A/S 336 sur. Kostnaur kr. 98 Ein bk um lestrar- og tbgvingarvali. S eisini www.karrierevejviser.dk Uddannelsnglen 2003 tgivin av Aschehoug. 272 sur. Kostnaur kr. 287,50 Uddannelses og Erhvervsvalget 2003-2004 38. tgva 244 sur. Kostnaur kr. 32 (+ moms) tgivin av RUE Rdet for Uddannelses og Erhvervsvejleding, 2003. Nettgva: www.r-u-e.sk/u-og-e/ Ungdomsuddannelser 03 liste over alle ungdomsuddannelser i Danmark. 256 sur. Kostnaur kr. 280 tgivin av Forlaget Ole Came.

Um tbgvingar uttan fyri Danmark Job, rejse og uddannelse i udlandet av Dorte Klingelhofer og Per Billese. 176 sur. Kostnaur kr. 128 (inkl. moms) tgivin av Billese og Baltzer, 1996. Rejsebogen 2004 Arbeis-, lestrar- og uppihaldsmguleikar tlandinum. Georg Harmsen. 448 sur. Kostnaur kr. 220. tgivin av Forlaget Nuna, 2004. S eisini www.rejsebogen.dk Directory of higher education institutions in the European Community. 2. tgva, 1993. 576 sur. Bkin hevur upplsingar um meiri enn 4000 sklar ES. Um SU SU-loven med kommentarer tgivin av Jurist og konomforbundet. Lone Basse, Gerd Kelstrup Hansen og Pernille P. Preisler. 271 sur. Kostnaur kr. 720 Um lestrarstyrkir Legat Hndbogen med kollegier for alle udannelssgende. 15. tgva. tgivin av Billese & Baltzer, 2003. 256 sur. Kostnaur kr. 174. Kraks Fonds og Legatvejviser 2002/2003 Yvirlit yvir 8.400 grunnar og lestrarstyrkir. tgivin av Kraks Forlag. 816 sur. Kostnaur kr. 870 Vejviser til legater og fonde 2004. 10. tgva. Per Billese og Berit Jylling. tgivin av Billese & Baltzer. 648 sur. Kostnaur kr. 845.

Bkalisti bkur um tbgving

Pisan 2004 70

sleppa inn, t.d. vi at ferast, fara hskla ella kibbutz. Kunna teg um krvini tbgvingarstanum, soleiis at t hevur mguleika at sleppa inn, t i tferar-hugurin er mettaur. Um t ikki heilt veitst, hvat t kundi hugsa tr av tbgving, er eitt gott r at royna teg ymsum arbeisumhvrvum, soleiis at t kanska kanst tiloka nkur ki ella finna dreymatbgvingina.

t vu ver Um t tlar tr at lesa uttan fyri danska kongarki, kann umsknartin gerast drgvari enn Froyum ella Danmark. Ymisk skjl skulu fast til vega, umframt at avgreislutin aloftast gerst eitt sindur longri mun til tbgvingar innan rkisfelagsskapin. Tbetur eru mguleikarnir hj okkum froyingum alsamt batnair, t talan er um at nema sr tbgving uttan fyri Danmark. Hetta sst eisini aftur hagtlunum, t hvrt r veksur tali froyingum, i leita sr longri t um landoddarnar enn til Danmarkar. Gu mguleikarnir fyri fggjarligum stuuli ger, at dyrnar til theimin opnast, og er hetta ein sera tdningarmikil liur tbgvingini av okkum ungu. Ta ger, at sjnarringurin vkast, umframt at upplivilsi av fleiri mentanum einans kann gerast ein styrki seinni lvinum. Lestrartinbesta tin! Lestrartin er besta tin lvinum, so glei tykkum til at byrja upp nsta kappittul. Hugsi tykkum vl um, renn tit gera av, hvr tbgvingin og yrkisleiin verur, og minnist til, at tbgvingin gevur okkum avgerandi fakliga frningin lvinum, umframt stran mun at menna okkum og styrkja okkum til lvsins avbjingar.

Annika Helgadttir Joensen

tess at vit eftir lokna lestrart vl brynja kunnu fara t landsins arbeismarkna og tryggja landsins framt. Hast hetta fyri okkum heldur einfalda og greia - faldistykki, so tykist viringin fyri okkum lesandi ikki alt at vera t sti, sum vit ttu at kravt. Mangan vera vit av samfelagnum mett sum ein byra og sum ein treisla, og hetta er at gera okkum rtt vit eru ein lga og ikki ein treisla. Hugurin drvur verki Nklaktu pisurnar hava kanska ikki heilt hugin longu n at seta seg niur og hugsa um framtina t i prgvi er komi hs, eru dagarnir merktir av veitslum og einum strum ltta, at prvtkurnar eru lidnar. Tey flestu hava gingi skla 13 fylgjandi r og hava n hug til at halda fr og at sleppa t verina at hyggja seg um, langt burtur fr froyskum stlum, evnafriligum bindingum og tskum bendingum. Onnur hava hug til at fara beinleiis av landinum tbgvingar-rindum, mean uppaftur onnur hava hug til at vera heima klettunum og nema sr tbgving ella arbeia. Ta er ymiskt, hvussu flk og eisini pisur eru hugaar, men ta er aldrin ov tliga at byrja at hugsa um framtina. Eingin sigur, at ta skal avgerast her og n, men ein gott r er, at ein tekur sr nakrar tmar burtur r einum degi og spakuliga roynir at beina hugsanirnar framtina og framtartlanir. Hvussu er hugurin at fara undir hgri lestur? Skal ta vera ein stutt, miallong ella long tbgving? Er ta eitt serligt ki, i eg havi huga fyri? Hvrji viurskifti skulu vera lagi, renn eg byrji mguligum lrustovni? Eru eyka prvtkur ella arbeisroyndir kravdar, fyri at sleppa inn?

Hugsa teg um longu n

Um t tliga ger tr hesar hugsanir, og serliga um t finnur tav, at t ikki hevur kravda mialtali at sleppa inn ynsktu tbgvingina, so er umrandi, at frtin verur ntt bestan htt. Trvar tr eyka stig at sleppa inn dreyma-tbgvingina, so er vert at leggja nsta ri ella tvey soleiis til rttis, at t samlar tr neyugu stigini at

Pisan 2004 7

Kanska ert t ein teirra, i longu fr barnsbeini hevur vita, hvat t skuldi vera, t t bleivst str/ur. So ert t heppin, t mong eru tey, i sita lka til umsknarfreistin er um at vera ti og grpa tonkunum, mean tey ba eftir, at rtta vali skal renna fram fyri tey. Her er eitt uppskot til tn, sum ert iva, men eisini til tn, sum longu heldur teg vita, hvr tbgvingin skal vera. Tdningarmiki er nevniliga at seta seg vl inn , hvat ymsu tbgvingarnar innibera.

3

2

1

iva

Prasta berum T hevur ikki nilsi fyri, hvat t skalt velja, og veitst ikki um ta skal vera fuglur ella fiskur! Fyrsta stigi kann t vera at t gert tr greitt, hvat t hvussu so er ikki hevur hug til. So er gongd komin . Kanska veitst t longu, hvar heiminum t kundi hugsa tr at lisi. Brka t alntuna ella ln bkur bkasavninum um tbgvingar og tbgvingarskipanir ymsu londunum. Um t ikki veitst, hvar tbgvingin skal takast, er best at lesa breitt og seta sr ngva t av til kanningararbeii ta er j eitt rttiliga tdningarmiki val, i t stendur yvirav. Minst til, at avgerin er tn! Sjlvt um mamma tn kanska fegin vildi s teg sum lkna, so er ta t, i skalt liva vi valinum.

Les breitt Kundi t hugsa tr eina langa tbgving ella eina stutta, eina teoretiska ella mguliga heldur eina meira praktiska... Gott er at hugsa breitt, so ger tr greitt, hvrt ta er nttruvsund, ml ella mguliga samfelagsviuskifti, i hava tn strsta huga. Les um allar tbgvingar undir tnum hugaki, soleiis at t ikki av vart vrakar eina tbgving, t ikki kennir. Lestrarvegleiingar eru llum minmssklunum landinum, umframt hj LF og Altja Skrivstovuni. Leita tr hjlp hj teimum, tey kunnu beina teg inn eina ks, geva tr g r og mguliga hjlpa tr at velja eini 8-10 tbgvingar burtur r rgvuni.

Kanna einstakar tbgvingar Les meira gjlla um tr 8-10 tbgvingarnar, sum n eru eftir. Leita heimasuni hj tbgvingarstovnum og finn fram til, hvussu tbgvingarnar eru skipaar. Nakrar tbgvingar eru uppbygdar tann htt, at tann lesandi stran mun sjlvur velur lrugreinar og skei. Eisini ber til at lesa meira enn eitt fak vsum lrustovnum, soleiis at talan kann vera um hvusfak og sufak. Arastani er tbgvingin meira fastlgd fr byrjan og t lesur bert eitt fak. Ger tr greitt, um undirvsingin fer fram sum fyrilestrar, floksundirvsing ella mesti denturin verur lagdur blkaarbeii.

Pisan 2004 8

Leinkjur til bstaarvsing Bstaarviurskiftini eru ymisk fr landi til land, og millum fleiri arar geva hesar heimasur eitt yvirlit yvir bstaar-mguleikarnar ymsu londunum. Danmark Ungdomsboliger www.ungdomsboliger.dk Svrki Studentguiden www.studentguiden.com Bostad Direkt www.bostaddirekt.com Noreg Student www.student.no (nt leitori bolig) Utdanning www.utdanning.no (nt leitori bolig) sland Stdentagarar www.studenthousing.is Flagsstofnun Stdenta www.fs.is Stra Bretland London Conference on Overseas Students

www.lcos.org.uk Housingnet www.housingnet.co.uk London Home Net www.londonhomenet.com Student Accomodation www.Studentaccommodation.com Student UK www.StudentUK.com Support for learning www.support4learning.org.uk/community/accomm.html rland Education Ireland www.educationireland.ie Tskland Deutsches Studentenwerk www.studentenwerke.de USA USA Study Guide www.usastudyguide.com Kundi t hugsa tr at fingi upplsningar um bstaarviurskifti rum londum? So kanst t venda tr til MFS www.mfs.fo ella til Altja Skrivstovuna www.ask.fo

Froyar Lesandi.fo www.lesandi.fo Heimasa fyri lesandi minmssklunum Froyum, m.a. vi hentum upplsingum um hgri lesna Froyum. Danmark Undervisningsministeriet www.uvm.dk Henda heimasa hevur yvirlit yvir allar tbgvingar og tbgvingarstovnar Danmark. Mguleiki er fyri at leita eftir tbgvingarslagi, tbgvinarstovni ella eftir tbgvingarstai. Svrki Studentguiden www.studentguiden.com Hent heimasa hj teimum, i tla sr til Svrkis at lesa. Noreg Utdanning.no www.utdanning.no Yvirlit yvir fleiri hgri tbgvingarst Noregi.

sland Flagsstofnun Stdenta www.fs.is Heimasa vi leinkjum til hgri lrustovnar slandi. Stra Bretland Education UK ww.educationuk.org Heimasa, i serliga er tla altja lesandi, i kundu hugsa sr at fari undir hgri lesna Stra Bretlandi vi leinkjum til bretskar lrustovnar. Evropa Ploteus http://europa.eu.int/ploteus Umfatandi heimasa vi upplsingum um tbgvingarmguleikar evropeisku londunum. Kring allan heim Braintrackwww.braintrack.com Fleiri enn 7.400 leinkjur til hgri lrustovnar 192 londum.

Leinkjur til lrustovnar

Pisan 2004 69

Hv velur man at fara til jst Italia at lesa? Ta dugi eg ikki at svara upp, anna enn at mnum fri var orskin forelskilsi. Ikki at eg hevi funni mr eitt italienskt sprund, sum eg fr niur til. Eg tosi ikki um ta slagi av forelskilsi, men forelskilsi sjlvum landinum Italia, tess mentan og livihtti. mnum hugaheimi stavar alt gott r Italia. Tann besti maturin er italienskur, ta besta vni, ta besta kaffi, teir bestu skgvarnir, teir bestu bilarnir, tey bestu klini og meira afturat. T m eg eisini beinanvegin vara um, at hendan greinin uttan iva er merkt av hesum forelskilsi, i, sum kunnugt, ger ein blindan summum kjum. T er ikki vst at onnur lesandi Italia hvdu veri samd t, sum eg sigi. Sokrates Mtt lestrarr Italia er komi lag gjgnum sonevnda Sokrates samstarvi millum europeisku universitetini. T eg hevi gjrt meg lidnan vi mna bachelor tbgving Informatinsvsini Aarhus Universitet, skuldi okkurt ntt henda. At taka eina universitetstbgving er anna og meira enn at sita og lesa bkur ella lurta eftir undirvsarum, og ta sum mr vantai var at uppliva ta eftirhondini kenda fakki fr einum rvsi vinkli einum rvsi umhvrvi. Institutti hevur nakrar Sokrates avtalur, harmillum eina vi eitt italienskt universitet, sum segist vera framkomi innan kommunikatin og milavsind. Ta passai mr vl, og t skti eg um eitt plss italienska universitetinum. Hetta var mr jtta, og soleiis byrjai mtt lv og lestrarlv einum ltlum italienskum mialdarbi Toscana nrhendis meira kenda Firenze.

Alt italienskum At vera tlendskur lesandi Italia er ikki heilt ltt, t ll undirvsing fer fram italienskum, og so at siga alt pensum er italienskum. besta fri duga professorarnir so nkunlunda at tosa enskt, men ta er ikki alt so, og tey italiensku lesandi duga annahvrt illa ella als ikki at tosa enskt. T er eingin vegur uttanum italienska mli. Fyri meg var mli tskil veri ein str avbjing fyrsta hlva ri, t eitt er at lra at bija um ein kopp av kaffi uttan sukur, mean naka heilt anna er at tosa italienskt til eina munnliga prvtku. Mn kunnleiki til italienskt var avmarkaur til rslit av einum trggjar mnaar langum kvldsklaskeii, t eg kom herniur. Her tk eg trggjar vikur intensivum mlskeii, renn universiteti byrjai, og hast ta hjlpti vl, so var mltrupulleikin rttiliga trokandi fyrstu tina. Nggja sjn Hvat havi eg so tbgvingarliga fingi burturr at skifta kendu umsturnar Aarhus Universitet t vi rttiliga eksotisku umsturnar universitetinum her Siena? Fyrst og fremst eitt ngv betri forstilsi fyri mnum fakki. At vera tilknttur eitt gott universitet er sera attraktivt her Italia, og av t sama er universiteti her Siena tremur vi sera dugnaligum undirvsarum. Ngvir teirra hava annan ftin universitetinum og hin arbeislvinum, og ta er ofta vi til at gera undirvsingina meira aktuella enn hana eg eri vanur vi. At koma eitt heilt rvsi fakligt umhvrvi hevur eisini lrt meg hvrjum kjum eg standi fakliga sterkur, og hvrji ki eru meira ella minni blivin forsmd, har eg komi fr. Ta m so vera at hvrt universitet leggur serligan dent vsar frleikar, og t er ta alt sunt at koma eitt anna sta eina t. Persnliga havi eg, umframt at fa ein eyman pengapung, fingi eina ga samanseting av lvsroyndum, mentunarinnliti og mlkunnleika, sum ikki telist upp prvkarakterum og studiekreditstigum.

Rnar Reistrup

Lesandi pastalandinum Rnar Reistrup hevur lisi Informations-videnskab rhus tr r. fjr tk hann eitt r av kandidattbgving sni italienska bnum Siena. Her greiir hann fr, hvussu ta spldi av.

Katrin

Pisan 2004 68

6

5

4 Hvat krevst? Av teimum 8-10 tbgvingunum, eru n kanska bara 4-6 tbgvingar eftir. Kanna hvat krevst fyri at sleppa inn, og finn t av, um t hevur neyugu fakini? Um ikki, skalt t ikki fella ftt, t t kanst alt taka tey vantandi fakini sum einkultfak einum suppleringsskeii. Um t ikki hevur ng gan mialkarakter, er mguligt at t kanst skja inn upp anna so sum arbeisroyndir, hsklauppihald o.s.fr. ella ta, sum Danmark verur nevnt kvota 2. Hendan umsknarfreistin er ikki alt hin sama sum um t bert skir inn upp karakterirnar, so neyugt er at kann hetta frammanundan. Onkrir lrustovnar taka eisini upp t fr eini ella fleiri upptkuroyndum.

Seinastu kanningarnar Ring ella skriva til tbgvingarstovnarnar og bi um tilfar um tbgvingina. Hav huganum at talan er um reklamutilfar fr stovninum, so kanska kundi veri gott at fingi samband vi onkran lesandi tbgvingini, sum kundi givi tr eina meira objektiva mynd av, hvussu ta er at lesa jst ta tbgvingina. Tey lesandi kunnu eisini geva tr eina greia mynd av gerandisdegnum, arbeisbyruni, undirvsarum og stanum annars. Um t ikki kennir nakran, sum er gongd vi tbgvingina, kanst t royna at seta teg samband vi MFS, sum mguliga kann vsa tr onkran.

Avgerin Eingin ivi skal vera um, at hetta er eingin ltt avger at taka. T er hetta ein avger, sum t noyist at taka, um t tlar tr undir vari lesna. Hvussu rafestingin umsknarblanum skal vera, er bert upp til tn. Lat ikki eina bra avger stra framt tni. T sjlvt um ta eitt n kann vera stuttligt at sita og uppbyggja eina heimasu, er ikki vist, at teldutkni er ttt umri og ta ki, tn framt skal byggja . Gott er at skriva meira enn eina tbgving umsknarblai, ella at skriva ymsar lrustovnar, sum bja somu tbgving. T um t ikki sleppur inn fyrsta vali, verur umsknin gjrd virkin teirri tbgvingini, t hevur rafest rum plssi. Minst til at vera gari t, t ofta eru ymisk skjl, i skulu sendast vi umsknini. Um t ikki sleppur inn fyrstu fer, er ikki neyugt at falla ftt. Finn t av, hvussu t kanst savna tr stig, soleiis at mguleikarnir at sleppa inn seinni vera betri.

Ga eydnu.

Pisan 2004 9

Byggilist og bygging

SH Byggiteknikkari

Kort- og landmtingarteknikkari

MH Bygningskonstruktr

Diplomverkfringur innan bygging

LH Arkitektur

Sivilverkfringur innan bygging Hortonom

Landslagsarkitektur Landmtari

Ml

SH -

MH Mlslig bachelortbgving innan vinnu

Teknmls- og MHS-tolkur

LH Amerikanskt

Arabiskt Asiatisk ml

Mlslig kandidattbgving innan vinnu Europeisk ml

landi, vatni og luftini

SH Flogskipari

Transportlogistikari

MH Flgvileiari sivilur Hernaarflgvileiari

Maskinmeistari Lgregluflk

Skipsyvirmaur

LH Yvirmaur af linien Hernaarflogskipari

Samfelag og bskapur

SH

Ognaseljari Finanskonom

Reiartbgvingin Grannskoari Toll og skatt

MH

Sosialrgevi

LH Flkalvsfri

Lgfri Sosiologi

Stjrnmlafri/samfelagsfri Bskapur

Undirvsing og milan

SH -

MH Bkavrur/Bkasavns- og kunningarvsund

Flkasklalrari Savnvrur

Lrarabachelor stddfri, alis- og evnafri Pedagog

Teknmls- og MHS-tolkur

LH Fornfri

Audiologopdi Danskt/bkmentavsund

Heimsspeki Sga

Klassisk filologi Listasga

trnaarsga Retorik

Gufri Egyptologi

Eystureruropa-lesnaur

Nttra og djr

SH Fiskivinnuteknologur

Landbnaarteknologur

MH Skgar- og landslagsverkfringur

LH

Agronom Forstkandidat

Djralkni Hortonom

Bskaparfringur innan jararbrk Landslagsarkitektur

Hvrjum hevuTrgv ikki, at alt er sagt vi hesum. Tekningin eteljandi, og tlanin er, at t sjlv/ur skalt hugsa vtbgvingarnar eru bttar upp eftir longd, tvs. SHtbgving, Miallong Hgri tbgving og Long HgriS eisini www.finddinuddannelse.dk og www.uddann

Pisan 2004 10

veruleikanum vru alneyugar hj einum bskaparfringi, so eg fekk SU fr fyrsta degi. Gkenning fr SU er sum oftast eisini ein treyt fyri at fa SUN, tbgvingarstuul uttanfyri Norurlond, fr Stuulsstovninum. Lesnaur USA er heilt kostnaarmikil, og ikki ber til at lesa teimum betru og meira kostnaarmiklu lrustovnunum uttan stuul av onkrum slag. Eg gjaldi umlei $40.000 um ri sklagjaldi, og 2002 svarai ta til einar 350.000 kr. Eg var t so heppin at fa nstan fult scholarship fr sjlvum sklanum, so eg gjaldi veruleikanum ikki strt meira enn 20.000 kr um ri; so hast SUN-gjaldi fyri stuttum hkkai upp 120.000 kr., er ta t neyugt at finna tav, um tann vsi sklin letur figgjarligan stuul til altja nmingar, renn ein skir um upptku. Sosiali parturin av lestarlvinum USA er eisini rttiliga sermerktur. Sklin hj mr setir sum treyt, at allir nmingar bgva sjlvum sklanum, campus, ta fyrsta ri. Universiteti er stran mun eitt hugtak USA. Sklarnir hava hli til undirvsing, gransking og umsiting savna einum sta, og so liggja lestrarbstair, trttarhallir og matstovur spjatt innmillum. Handlar, ferastovur og skraddari eru sjlvum sklanum, og MIT hevur ennt egna busslei, politist, slkkili og sjkrahs. Ta kunnu tskil saktans ganga vikur, uttan at ein er noyddur at fara av sklanum, og tann htt liva lesandi ofta einum avbyrgdum heimi uttan strvegis samband vi theimin. Fyrsta ri bi eg einum kollegii, 5 min. fr sjlvum undirvsingarhlunum, og hast eg n eri fluttur inn eitt fraternity eitt sindur longri burturi, havi eg enn ikki trv at keypa mr skklu ella busskort. Lvi einum fraternity er jst sum filmunum, nstan. Veitslurnar eru ikki heilt so villar, slin sknur ikki hvnn einasta dag, og eg havi enn ikki s nakran hpdrpsmann. Harafturmti hava vit okkara egna, loyniliga handshake og loynior, og vit hava fundir ti einum myrkum skgi midntt, latin svartar kappar vi hettu. Sosiala lvi MIT snr seg fyri ta mesta um hsi, ein br , og tey, ein br saman vi. Av t at ll taka so ngvar ymiskar lrugreinir, og av t at hvr einasti nmingur setir stt egna skema saman eftir egnum huga, fr ein ikki eitt ttt samband vi tey, sum ein lesir saman vi. Hinvegin havi eg eitt trliga ttt samband vi mnar sambgvar. Vit eta dgura saman hvrt kvld, fara vikuskiftisfer til Kanada, New York ella Florida, ella bara ein tr strondina.

Fyri at venda aftur til lesnain, so er ein annar strur munur at lesa USA og Danmark. Tr allarflestu lrugreinarnar eru eina lestrarhlvu og enda vi einari skrivligari prvtku desember ella mai. Men prvtali (ella -bkstavurin), sum ein fr, verur ikki bert avgjrdur av prvtkurslitinum. Aloftast er prvtkan ikki meira enn 40-50% av endaliga prvtalinum. Restin er uppgvur, sum skulu latast inn regluliga eina fer um vikuna, midterms eini tvr ferir hvrja lestrarhlvu, og onkunt eisini uppmting og luttka sjlvum tmanum. Ta kann so vera til fyrimunar fyri tey, sum la av eksamensangst, ella sum vanliga ikki standa seg so vl provtkum. Hetta ger eisini, at ein allatina m vera up to date vi lesnainum. Ta hjlpir ikki at lesa alt seinastu ltu, um vikuligu uppgvurnar ikki eru latnar inn. Vit hava heldur ikki lestrarfr renn prvtkur. Vanliga endar undirvisingin ein friggjadag, og prvtkurnar byrja mnadagin eftir, og liggja so allar ta einu vikuna. Eg havi fyrr havt fra en-daligar prvtkur upp trggjar dagar. Hetta var eitt sindur ov ngv av t ga fyrstu fer, men av t at prvtkan ikki er altavgerandi, venur man seg skjtt vi ta. Stutta prvtkutin sst eisini aftur longri frtum, so samanumtiki er ta ikki ein btt skipan. Ta eru bi fyrimunir og vansar vi at lesa USA. Umframt at fa eina tbgving fr einum av heimsins bestu lrustovnum, havi eg styrkt munandi um mn frleika enskum. Lestrarmentanin er serstk, og hast eg onkunt sakni eina fredagsbar, hevi eg ikki vilja veri hesa uppliving fyri uttan. Vansarnir eru eisini nakrir tali. Fyri ta fyrsta er ta rttiliga kostnaarmiki, bi at lesa og at bgva USA. Eisini kann sjlv umsknargongdin tykjast trupul og endaleys, og ta er ikki so ltt at finna rgeving vivkjandi mguligum ivaspurningum. Ein skal t ikki lata seg ra av llum papprsarbeiinum, kostnainum ella bara tankanum um at flyta so langt burtur. Eg fekk stra hjlp fr Altja Skrivstovuni og fr MIT. Um hugurin er til staar, ber alt til, verur sagt. Um t hevur tann minsta hugin at royna okkurt rvsi, um t ikki ert bangin fyri einari avbjing, so hevi ta kanska veri naka fyri teg at skt um upptku lrdum hskula sambandsrkinum.

Bartal Nolse Poulsen

Pisan 2004 67

N eg nstan eri komin hlvvegis vi lesnai-num Massachusetts Institute of Technology, MIT Boston, havi eg ofta hugsa um, hvussu lukkan eg endai her av fyrstan t. Leiin hevur veri long og flkjaslig, men nu eg rttiliga eri komin upp plss og havi fun-ni meg til rttis,

kann eg siga, at ta var vert alt stri. Sum ssta ri studentasklanum Hoydlum for at halla, og tann stri dagurin nrkaist, hugsai eg sum flest onnur alt meira um, hvat sani for at henda. Eg havi ongant veri ein av teimum vi greium framtartlanum. Ta er, sum t i tvarp Froya boar fr stugum veri, hann rekur av ymsum t-tum. Onkran dagin var eg vsur , at eg tti at lisi evnafri, og dagin eftir s eg eina gylta framt lgfri. Eg gjrdist eisini skjtt greiur yvir, at vali ikki bert st millum, hvat eg skuldi lesa, men eisini hvar, og ta gjrdi ikki lvi lttari hj mr. Heimurin er strur og mguleikarnir endaligir. Ngv og oftani var kjakast aftur og fram vi familju og vinir, og endin var, at eg sannfrdi meg sjlvan um, at Danmark st ikki ovast mnum lista. Eg valdi USA, fyrst og fremst av t at eg vildi fa eina tbgving enskum. heimasuni www.braintrack.com er yvirlit yvir flest ll universitet heiminum, og har fann eg fram til teir sklar, sum eg hevi hoyrt um ur. Fleiri tsund universitet, ella colleges, eru USA, so har var ngv at velja millum. Eg setti mr fyri, at eg fr bara at skja um upptku kendum sklum, sum lgu eysturstrondini, og sum veittu altja nmingum figgjarligan stuul. Hetta minkadi munandi um rgvuna. Eg byrjai so einum enda vi at fa fatur umsknarblum, og so at fylla t. Her skal sigast, at ein skir ikki um upptku hgri lrustovni USA einari handavending. Studentasklaprgvi sigur teimum ikki ta stra, so eg noyddist til Danmarkar at taka nakrar royndir, SAT II, sum amerikanskir nmingar taka high school. Eisini skal ein taka eina mlroynd, sokallaa TOEFL roynd. Oman ta heila kemur so, at tey ymsu universitetini

hava ikki somu upptkutreytir. MIT krevur, at altja nmingar taka tvr SAT II og so TOEFL royndina, mean arir sklar kanska vilja hava trggjar SAT II, og mguliga eisini ACT royndina, ella eina heilt triju. Ta stutta av t langa var, at t i umsknarfreistirnar vru ti 1. januar, hevi eg bara skt inn ein skla. T i eg heilt vnta fekk jttandi svar mars mnai, mtti eg fa ll tey praktisku viurskiftini fr hondini. Eg skuldi hava visum, fgging og bsta, men ta gekk vl, og renn eg visti av t, var eg USA 40 hitastigum. At lesa USA er ngvum kjum ikki strt rvisi enn at lesa Danmark, men rum kjum er himmalvur munur landanna millum. Sjlv tbgvingin er ngv breiari enn ein tbgving Danmark, t i ta kemur til faksamanseting. Eg havi papprinum lisi bskaparfri hesi seinastu tvey rini, men USA lesur ein ikki bara sna hvuslrugrein. Fyrsta ri hava lesandi sum oftast alskyns lrugreinar, sum tykjast vikomandi, og sum eru tlaar at menna nmingin innan vanliga nttru- og samfelagsvsund. Haraftrat krevur MIT, at minsta lagi 25% av lrugreinunum, ein tekur, skulu vera uttan fyri hvuslesnain. Eg havi sostatt havt lrugreinar innan bi lvfri, evna- og alisfri, stddfri og sgu- og samfelagsfri. Hetta minti meg fyrstuni um studentasklan, og hast hetta kann tykjast meiningsleyst hj teimum, sum hava eina greia tlan vi lvinum og royna at fa lesnain lidnan skjtast gjrligt, dmar mr ta stak vl. Eg hevi ikki avgjrt, hvat eg skuldi lesa, renn eg byrjai, og vi at royna meg innan so ngv ki, var ta lttari at finna fram til rtta faki. Hinvegin kunnu hesir valmguleikar gerast ein meinbogi, t i ein skal skja um SU. Fyri at fa SU til lesna uttanfyri nordurlond, er neyugt hj SU-stovninum at gkenna utbgvingina sum SU-heimilaga. Ein m senda SU eina neyva tgreining av, hvussu tbgvingin er uppbygd, hvrjar lrugreinir ein tlar at taka og upplsningar um tbgvingarstovnin. Hetta kann vera ein long og strvin gongd, og mr er sagt, at ta kemur sjldan fyri, at SU gkennir ta fyrsta ri universiteti USA, av t at lesnaurin sum oftast er so breiur og fokuseraur ta ri. Hast ta megnai eg onkursvegna at sannfra SU um, at allar tr vikomandi lrugreinarnar, eg tk,

USA sum lestrarland

Halla

Pisan 2004 66

Nttruvsund og tkni

SH Innleggjari Laborant

Procesteknologur Produktinsteknologur

MH

Business development Verkfringur

Diplomverkfringur Eksportverkfringur

Veurfri

LH Aktuar

Lvfri/jarfri fakini Sivilverkfringur

Datalogi fakini Stddfri/alis- og evnafri fakini

Lvfri, heilsa og fsla

SH Alkolog

Kliniskur tannteknikari Tannrktari

MH

Bandagist/ortopdiverkfringur Bioanalytikari (hospitalslaborant)

Ergoterapeut Fsla og heilsa

Farmakonom Fysioterapeut Jararmur Radiografur

Sjkrarktarfringur

LH Lvfri

Farmaceut Flkaheilsuvsund

Humanbiologi trttur

Kliniskur biomekanikkur Matvruverkfringur og kandidat

Lkni Slarfringur

Tannlkni

Skrivstova, handil og tflutningur

SH Hhx 1 r

Marknaarfringskonom Servicekonom

MH

Business development Verkfringur

Eksportverkfringur Bachelortbgving innan vinnubskap (HA)

LH

Kandidattbgving innan vinnubskap (cand.merc.)

List, tnleikur, fjlmilar og mti

SH Designteknologur Rithvundasklin

MH

Filmtbgvingin Grafisk kommunikatin Grafisk tkni og leisla

Hondarbeislrari Fjlmilaflk

Sjnleikaratbgvingarnar

LH Myndlistaflk

Snigevi Filmvsund Listasga

Tnleikatbgvingarnar Sjnleikavisund

trttur og rrsla

SH Rrslupedagog trttarlrari

Mensendieck-lrari Rtmupedagog

MH

Avspenningspedagog

LH trttur

Kunningartkni og elektronikkur

SH Datamatikari

IT- og elektronikktkningur Multimediedesignari

MH

Diplomverkfringur innan elektronikk

LH Sivilverkfringur innan informatikk

Datalingvistikkur Datalogi fakini Informatikkur

IT-hsklatbgvingarnar

ur t huga fyri? er tla sum blstur og bara sum ta. Mguleikarnir eru ariog kanska henda vegin finna ta, i jst hvar tr.

, MH og LH, sum eru styttingar fyri vkavist Stutt Hgri i tbgving. elseogjob.dk

Pisan 2004 11

At velja rtt fyrstu fer Ta kann tykjast gvuliga flkjasligt og mtumiki at skula seta seg inn tann endaliga frumskgin av mguleikum, hvat tbgvingartilboum vivkir. Ngvar ymsar tbgvingar vera bodnar t og so gerst ta ikki lttari av, at so ngv ymsik ting eru, sum greia skal fast , renn og t t skir. Vali er ttt T stendur mguliga gttini til at taka ttt fyrsta veruliga val nakrant. Higartil er lei tn kanska stran mun longu skorin t korti, og t hevur veri ltt at tiki avgerir, sum nokk heldur ikki hava veri so heilt vitalar. Vali av tbgving gevur seg t ikki sjlvt, og t er ta av alstrum tdningi at fyrireika seg vl. Eitt ta fyrsta, t kanst gera, er at fa hendur einum yvirliti yvir mguligar tbgvingar. Ngvar bkur eru bkasvnunum um evni, og alntin er sjlvsagt eisini ein tmandi kelda. Soleiis kanst t fyrst og fremst fa greiu , hvrjar tbgvingar yvirhvur eru at velja . Um t longu veitst hvnn veg ella innan hvat ki hugur tn liggur, so kann ta eisini vera g hjlp at heinta hj lestrarvegleiarunum, sum kunnu leia teg eina meira greia ks, men ssta enda er vali tilokandi ttt. Vel eftir huga. Hetta hevur t iva hoyrt hundratals ferir, men ta er ofta lttari sagt enn gjrt. Hvussu kanst t eitt n samantvinna so ymisk hugaml sum tennis, bkmentur og lvfri, um ta eru hesi, t hevur huga fyri? T kundi byrja vi at spurt teg sjlvan, hvussu t vilt virka heimin og hvussu t vilt nta lv ttt. Vilt t t heimin at arbeia? tlar t tr at vera Froyum? Vilt t lra onnur naka ella vilt t hjlpa flki rundan um teg einhvnn htt. Hetta kann tykjast sum ein strur gloypibiti hj eini jst floygdari pisu at seta sr sjlvum so strar spurningar. Hinvegin so kunnu tlkir spurningar beina teg eina lei, sum fegin skuldi veri hin rtta. Somuleiis slepst undan at t um nkur r stendur vi eini tbgving skjttuni, sum t ikki veruliga hevur hug at brka til naka. Sjlvandi er eisini vert at hava huga, at ein spennandi tbgving ikki alt av sr sjlvum Hevur vi sr eitt spennandi arbeii. vugt

kann ein tbgving, sum kanska ikki tykist so spennandi geva tr teljandi mguleikar ti arbeislvinum. T kann ta vera eitt gott hugskot at tosa vi onnur, sum eru undir teirri ella teimum tbgvingunum, sum t umhugsar. Hetta kanst t gera antin vi at seta teg samband vi ein relevantan lrustovn ella MFS, sum mguliga kann vsa tr onkran froying undir vsu tbgvingini. Sjlvandi er eisini gott at tosa vi flk, sum eftir lokna tbgving eru farin t arbeismarknain. Hesi kunnu helst best geva tr g r, t tey ttu at vita, hvat tey tosa um.

Hvat krevst Nsta stigi er, at t mst finna fram til, hvat krevst, fyri at sleppa inn tbgvingina. Um okkurt fak er, i krevst, sum t ikki hevur, so er ikki at fella ftt, t til ber at lesa einkultfak upp stutta t. T eigur t at kanna, hvat krevst gari t, so t frt stundir at taka mguligu eyka fakini, sum eru kravd.

Eisini er tdningarmiki at minnast til, at tvr freistir eru, sum umsknir kunnu vera latnar inn. Tr eru vanliga 15.mars fyri kvotu 2 og 1.juli fyri kvotu 1. (Les meira um kvotuskipanirnar ara stani blanum).

vissan Ta er alt torfrt at meta um eitt val er rtt ella ikki. T veitst sjlvsagt ikki, hvussu eitt mguligt anna val hevi veri, og t ber ikki till at samanbera. T veitst t uttan iva alt, um t trvist vi ta, t hevur valt. Um so er, so stendur ikki so heilt illa til. T vil vissan uttan iva nva teg, eftir at t hevur framt ttt val. Soleiis vil ta n einafer vera, og torfrt kann vera at sleppa undan hesum kostinum. vissan kann t eisini sggjast sum ein positivur eginleiki, t vissan er drvmegi og hon ger teg forvitnan. Alt lvi verur t sett/ur yvirav ymsum valum, og tskil er ringt at sleppa undan vissuni. Hon lrir alt aftanfyri nsta horni. T kann ta ikki sigast ov ofta, at fyrireikingararbeii til vali er av ngv strri tdningi enn vali sjlvt. Ta vsir seg eisini, at mong av teimum, sum fella fr undir lestrinum, als ikki hvdu sett seg ng vl inn , hvat teirra val innibar. Rini eru t einfld: Fyrireiking, fyrireiking og aftur

Pisan 2004 12

sum t menningarfri, har sga, politikkur og bskapur vru blanda saman. Ta faki dmdi mr vl! Tann landafrin, eg lesi, er ikki bara um fjll, vtn og mold, men eisini um politisk og bskaparlig viurskifti. Eg havi sani valt at sustilla bi fakini landafri og bskap, soleiis at bi fakini vera hvusfak. Ta eru umlei 20.000 lesandi Fraser Universtetinum, sum eg gangi . Eg eri vl ngd vi lrustovnin og tboi av fakum er strt. Frt Ta fer ngv t vi sklatingum, og restin av tini fer til at keypa inn mat og kli. Eg havi havt eitt lestrararbeii, sum sni seg um at hjlpa einum professara universitetinum. Nttran er truliga vkur rundan um bin. Her eru ngvar vakrar parkir, har eg renni eitt sindur, t eg havi t til ta. Vancouver er eitt rkt mentanarlv vi eitt n ngvum ymiskum biografum bi vi amerikanskum og evropeiskum filmum. Eisini ganga vit ngv kaf og fara t at eta. Til Turkalands at lesa T eg hevi lisi tvey r Universitetinum Vancover, vildi eg royna okkurt ntt. Eg fekk at vita, at eitt universitet Istanbul Turkalandi undirvsti enskum, og ljai ta hugavert. Ta gjrdist ikki verri av t, at hetta universi-teti Istanbul hevi eitt gott tbo av bskap-arligum fakum. T valdi eg at taka eina lestrar-hlvu Istanbul. Eg dugdi als ikki at mynda mr, hvussu ta fr at sggja t Turkalandi. Ta einasta, eg visti

um Turkland, renn eg fr avsta, var, at ta var eitt feramannaland, har havi og luftin vru turkisbl. Turkalandi var truliga lekkurt. Burin Istanbul, har eg las, var truliga vakur og fullur av lvi. Ta var sera hugavert at ganga runt bnum. Ofta var alt ein strur hurlivasi, men ein hurlivasi, sum er spennadi. Flkini vru fitt og bl, kanska ikki minst t at eg var einasti tlendski studenturin uni-versitetinum. Sjlvt um Turkaland skal eitast at vera eitt muslimskt land, merkti eg ikki so ngv til ta. Innkalling til bn hoyrdist, men flk tk ta rligt. Bumbubrestir Uppihaldi Istanbul endai ikki serliga vl. T eg hevi veri har tveir mnair, brustu tvr bumbur bnum. Bar bumburnar sprongdust uttanfyri tvr synagogur, og var ta giliga skelkandi fyri ll. Serliga t at hetta minti um bumbuspreingingar fyri ellivu rum sani Istanbul, sum hvdu veri uttan fyri somu synagogum. T so tr nstu bumburnar brustu seks dagar seinni vi ein altja banka og ta ensku sendistovuna, kendu flk seg enn tryggari. Hesi stini vru mitt inni bnum. Far dagar eftir bumbuspreingingarnar valdi eg at fara heim til Froya. Tin universitetinum Istanbul er sum so farin til einkis, t eg fi ikki gskriva naka av t, sum eg lrdi har. Ta leggi eg t ikki so ngv , t trurin Turkalandi var gur. Ta var eitt strt upplivilisi, og eg fari heilt vst aftur til Turkalands sum feraflk einafer seinni. Ta, sum eg havi misti Istanbul, kann eg heinta innaftur summar universitetinum Vancouver, so ta fer nokk at ganga. Sum n er, fari eg at taka BA liugt Vancover og veri sostatt liug um tvey r. Eftir ta vnti eg, at eg nrkist Froyum aftur fyri at gera tbgvingina lidna. Hvar og nr veit eg t einki um enn.

Petur Martin Hansen

Pisan 2004 65

Nicolina Lamhauge er r Lamba og lesur landafri og bskap Simon Fraser Universitetinum Vancover, Canada. studentaskla Noregi Eftir at eg hevi gingi eitt r Studentasklanum Kambsdali, gekk eg tvey r altja studentasklanum hj Reya Krossi Noregi. Mean eg gekk har, skti eg inn tvey universitet Bretlandi, men av t at sklagjaldi var so strt teimum bum universitetunum Bretlandi, umlei 120.000 kr, og Stuulsstovnurin t bara lat 60.000 kr. um ri, valdi eg at skja inn eitt universitet Vancover, Canada. Hetta kom eisini av t, at flk komu fr hesum universitetinum og vitjau sklanum Noregi, og ta ljai hugavert. Talan var um eitt universitet ttt vi bin Vancover, og sklagjaldi var nianfyri tr 60.000 kr., sum Stuulsstovnurin gav t, so eg valdi at fara har. Ferastuulin kemur eisini vl vi, t so fi nstan ferast heim til Froya eina fer um ri. Til Canada at lesa Ta gjrdi ta eisini lttari, at tr onnur fr sklanum Noregi eisini fru sama universitet

sum eg, og vit hjlptust at vi t llum papprarbeiinum, t vit komu yvir til Canada. Hast rttiliga ngv papprarbeii skuldi til, so hevur ta veri ltt hj mr sum froyingur at fa lestrarvisum Canada, sammett vi lesandi r rum londum sum eitt n Turkaland. barviurskiftini Canada eru g. Tvey tey fyrstu rini hvdu vit mguleika at bgva universitetinum, og eg bi saman vi tveimum canadiskum gentum. N havi eg b tvey r universitetinum, so t eg komi yviraftur, veri eg noydd at finna mr okkurt anna at bgva . Fakliga gjgvin Studentasklin, sum eg gekk Noregi sigst vera eitt gott skifti til universiteti. Fakliga gjgvin hevur ikki veri serliga str, og er ein av orskunum eisini tann, at hvusmli studentasklanum var enskt. So ta hevur veri mr ein g hjlp. Hinvegin haldi eg ikki, at ta skuldi veri nkur foring, um man ikki er so vanur vi enskt, t man venur seg skjtt vi ta. T eg byrjai universetinum Vancouver, valdi eg at lesa landafri sum hvusfak og bskap sum sufak. Hetta vali kemst av, at t eg gekk sklanum Noregi, hevi eg eitt fak,

Ein rvsi lestrarlei

Pisan 2004 64

fyrireiking.

Ein lga fyri lvi At velja tbgving er ein lga fyri lvi. Ta nyttar einki at kva tyvir, bert t oravali fyri lvi kann tykjast randi og rttiliga avmarkandi. Ta er heldur eingin loyna, at ta arbeii, t einafer frt, setir sn frvkiliga dm lv ttt. Fggjarviurskifti, frt o.s.fr. eru tengd at arbeii tnum, og tskil er talan ikki um eitt val sama htt, sum t t velur mlingalit til ein vegg. tlanin er ikki at ra teg vi at seta hetta upp sum ta ultimativa vali, men bert gera vart vi tdningin av t. Sjlvandi er ta eingin ney, um t ikki velur rtt fyrstu fer, t til ber at royna aftur aru fer, men so klappar fellan eisini hvussu so er, um t lesur Danmark. 3. gangsreglen sigur nevniliga:

T rur um at hugsa seg vl um, renn vali verur tiki!

Katrin D. Apol

*3. gangsreglen Har man to gange vret optaget p en videregende uddannelse uden at have afsluttet disse, vil man, hvis man p ny sger optagelse p en videregende uddannelse, blive placeret sidst blandt ansgerne, uanset kvotient og kvote 2-kvalifikationer. Man kan dog, samtidig med at man indsender selve ansgningsskemaet, sge dispensation, hvis der er gode grunde til, at man sprang fra de to frste uddannelser. Fr man en sdan dispensation, behandles ens ansgning p linje med de vrige ansgere. les meira www.kot.dk

Hv duga vit ikki alt at velja rtt fyrstu fer? Orskirnar eru ngvar: summum frum vita vit ikki, at vit hava valt skeivt, fyrr enn vit undir

lesnainum sggja leiir, vit ur ikki dugdu at mynda okkum. hugin fyri rum lesnai stingur seg upp, eftir at vit eru farin undir

lesnain. Vit vru trygg gomlum dreymum og settu t ikki spurnartekin vi teir. Vit settu okkum ov lti inn lesnain, renn vit byrjau. Vit hvdu eina

mynd, i var bygd romantiskar tankar um lesnain ella framtar starvsmguleikar.

Vit kenna ikki okkara egnu styrkir og veikleikar ng vl. Vit lurtau eftir rum heldur enn at lurta eftir okkum sjlvum. Vit tku ikki avgerina lvara. Alt hetta kanst t gera naka vi. summum frum srt t ikki vegir, fyrr enn t ert farin undir lesna, og t kanst t taka avger um, hvrt t vilt skifta lesna ella halda fram. Avgerin er tn! Tey gyltu rini hesum sambandi mugu t vera: Nt ta t, i krevst at velja rtt fyrstu fer!

Summi hava fr barnsbeini vita, hvat tey vilja vera, t tey vera str og hava t ikki strvegis trupulleikar, t umsknarblini til tbgvingarstini skulu tfyllast. Hj teimum allarflestu er ta t als ikki ltt. Ta er torfrt at avgera, hvr tbgvingin skal vera, aloftast t at t hevur huga fleiri ymiskum tbgvingum. Ta er eisini gjrligt at vita, um tbgvingin er tann rtta og um hon er ta, t vntai fyrr enn t ert farin gongd.

Pisan 2004 13

Kl. 18.00: Huff.... 30 sur eftir... Kl. 18.30: ...25 sur... men sstu 5 surnar mugu lesast umaftur, t tankarnir vru ikki heilt til staar... grunai heldur um, hvat plagg, eg skuldi fara leygarkvldi... Kl. 18.45: 27 sur.... nei, her er nokkso stvut, treingir virkuliga til at stvast av... Kl. 19.15: h, deiliga reint... men ba... har eru vaskiklir kurvuni... og ta er eisini langt sani, eg var og heilsai upp Jhonnu... Ja, soleiis sat eg ofta og strddist vi bkunum mtt fyrsta semestur lknalesnainumella "strddist" er kanska so ngv sagt, t freistandi var at sngva mr undan stru og tjkku bkunum! Eg var liug sum studentur Hoydlum 99 og var sum flestu hinar pisurnar eitt sindur sklatroytt. Ikki t, rini Hoydlum vru sera g, og var ta vi blandaum kenslum, eg fekk hgvuna hvdi - gott at vera liug, men syrgiligt at siga farvl vi ta ga sosiala umhvrvi, eg hevi veri partur av tr tey sstu rini. Eg valdi, sum tey flestu mnum flokki, at fa mr sabbatr. Var klr at vinna mr nkur oyru og kanska fara ein tr uttanlands. So eg byrjai at arbeia og ntti lvi - fr fr lektium! Fr eftir eina t kibbutz srael og kom so heimaftur at arbeia. Men llum vintrresinum spkti brennandi spurningurin seg allat: Hvat skal eg fara at lesa? , ll spurdu, "n, Anna, hvat verur ta til? Hvat tlar t at lesa?" Ta var gerandiskostur at fa spurningin settan, og hvrja fer var svari: "eg veit ikki". Eg visti virkuliga ikki. Eg visti bara, hvat eg ikki hevi hug til.

Tin gekk, og skjtt hevi eg havt tvey sabbatr! Tankarnir hvdu sveima va um, hvrja karrieru, eg skuldi velja - mguleikarnir stu opnir, og eg var um at villast llum, sum var at velja millum. Men hetta var eitt val, sum mtti takastein lvsleiog jst hetta, at ta kom at hava virkan restina av lvinum, gjrdi ta so trupult. Ta er j ikki bara hvrjum liti, eg kundi hugsa mr eina vsa troyggju. Eg sveimai fr farmaceuti til lvfri, fr laboranti til tannlkna...eg hugsai og hugsai. J, mr hevur n alt dmt sera vl arvalru, og jst hetta hevur veri ngv frammi Froyum sstu tina, so ta hvdu iva veri gir mguleikar fyri hesum Froyum. Men eg kundi ikki lesa arvalru - so mtti ta vera lvfri, har arvalra verur vigjrt, men nei, so mtti eg lesa um plantur, algur o.a. - ta tmdi eg als ikki! J, so fall vali lknalesnain! trligt! Eg hevi tiki eitt val! Valdi lknalesnain, einamest t at so hevi eg mguleika at koma inn evni, sum hevi mn strsta huga, og harafturat helt eg sjlvandi eisini, at lknafaki virkai tiltalandi. Eitt spennandi fak vi alskins mguleikum eftir loknan lesna - heimurin st opin! , deiligt n kundi eg hava eitt svar klrt, t flk spurdu, hvat eg tlai at lesa, men einamest var deiligt at hava svari greitt fyri mr sjlvari! Eg byrjai so Panum sep. 2001. Var sera spent og ynskti, ta var ta rtta fyri meg. Eg var eisini eitt sindur fjlturstungin, t eg visti ikki rttiliga, hvat eg var byrja upp. Eg fann t rmiliga skjtt tav, at hetta tmdi eg ikki! Lesa 50 sur um hjarta, 40 sur um bli, 60 sur um lungu... nei, eg kvaldist! Hvar var arvalran? Hevi so vna, at lknafakini fru at fanga mn huga, men nei. Arvalran var alt ov ltil heildini av lknafakunum, at ta sindri, vit hvdu, klrai ikki at halda vnini hj mr uppi. Harafturat var hetta nokk heldur ikki heilt ta rtta fyri meg og mna sartu sl, t lsu vit t.d. um krabbamein, ja so hevi eg ll sjkueykennini dagin eftir! So eg visti nstan beinavegin, at hetta fr ikki at ganga. Men treiska Anna royndi at hanga , t hvat n um mr kanska fr at dma ta? Hvat um ta bleiv meir spennandi komandi semestur?

Trupla lestrarvali

Annika

Pisan 2004 14

eg at skifta skla. N eri eg so Ravensbourne College of Design and Communication, sum er ein minni og meiri konceptuellur designskli, sum liggur uttan fyri mibin. Her verur strri dentur lagdur , hvr t ert, og hvat t hevur hug til. Av t at sklin er minni, vita lrarar og nmingar ngv betur av hvrjum rum. Sjlvt um mn sklagongd ikki hevur veri ein dansur rsum, so havi eg lrt truliga ngv; ikki so ngv av at ganga skla, men av llum t, sum eg havi tikist vi vi surnar av. Av t, at eg nstan onga sklagongd hevi London College of Fashion, so fekk eg lrt ngv vi at hjlpa 3.rs nmin-gum fr t kreativa Central Saint Martins og tlrdum designarum. Havi arbeitt keypis, t nrum ongin designari hevur r at gjalda einum lesandi. Men harafturmti frt t klir, atgongd til ymiskt, og mtir eini rgvu av hugaverdum flki, ikki at gloyma kendum flki. Mtasamfelagi her er eitt strt netverk, sum er gvuliga tdingarmiki at koma inn , og sum kann vera ein strur fyrimunur, t t ert tbgvin og tlar tr at fa viurkenning. Sjlvur burin hongur einum tunnum tarstrongi, og er ngv merktur av, at her bgva ngv flk. Flk er stressai, og hava alt skund. T fylgir bara vi streyminum gtuni, og veitst ikki hv, t gongur so skjott. Her er ongin dguratmi til ein heimagjrdan matpakka. stain renna flk runt vi einum sandwich og einum papprskoppi, t sokallaa food to go. Ta er skiti, ngvur larmur, ngv flk vi ringum anda og sveittalukti, men ta er ein nttrligur partur av strbarlvinum, og t venur teg skjtt vi ta.

Sjlvt um lvi London er hart og hektiskt, er ta avgjrt rtta stai at bgva, t t ert ungur. Ta tekur bara eitt sindur av t at fella til og viurkenna hetta. Sjlvt um b og skli ikki liva upp til tnar vntanir, so er ngv anna vi London, i t ikki frt arastani. Mentunarlvi er sera fjlbroytt innan tnleik, dans, design, list og film. Hast London ber or

fyri at vera drur, so er ta trliga ngv, i t kanst gera fyri ltlan og ongan pening, serliga sum lesandi. Heldur einki mark er fyri, hvrjar vrur eru at finna her. Bara at keypa kaffi kann blva ein heilur lestur: A tall skinny caffeine-free caf latte with organic skimmed milk with one sugar and no cream to go, please. Burin er tremur vi mguleikum, og ta rur um at gera sr dlt av hesum. T venur teg vi, at alt er sliti og ikki virkar optimalt og hugsar Hvat t? Eg eri her bara fyribils og eri ikki komin higar at sita inni eini finari b. Sjnarmiini broytast og vkast: T frt sett spurnartekin vi, hvat t veruliga hevur brk fyri. T lrir, at ta alt eru arar loysnir, og at hvat er rtt og skeivt kann tulkast ymsan htt. T lrir eisini at fyrihalda tr fyri teimum heldur keiligu sunum av London, so sum kriminaliteti, ttanum fyri terror og krggi. J, her hendir ngv, men fjlmilarnir gera eisini stt til, at ta tykist gvusligt. T kanst ikki gera ngv anna enn at filtrera tindini, ansa eftir tr sjlvari og taka ein dag senn. Samanumtiki hevur avgjrt veri vert at komi higar at lesa. Hast ta hevur veri hart, so haldi eg, at stugi mtgangurin er vorin ein heldur tdningarmikil stimulansur fyri mni listarligu evni. Ta ljar lgi, men soleiis er. At sggja hvussu sliti, gamalt, giggut, ljtt, ja anna enn pent og perfekt, kann vera trliga hugkveikjandi. Ta er heldur ongant keiligt her. Drvmegin er sera str. Ta hendir alla tina okkurt. Havi ikki tlanir um at vera bsitandi her, men hvr veit? Eg fi enn ss bkin vi tankan um, at eg bgvi her. Hvrja fer eg gangi um London Bridge, sggi Tower Bridge til vinstru, London Eye og Millenium Bridge til hgru, hugsi eg: Wauw og her bgvi eg. Eg kann sostatt avgjrt vimla London, serliga um t hevur hug til eitt lestrarlv vi avbjingum. T skalt bara vera fyrireika/ur upp, at ta er rvsi - men ein gur mguleiki at gerast sjlvstug/ur og at virismeta ta, sum ur var tiki sum ein sjlvfylgja. Tey knu siga, at klrar t at bgva London, so kanst t yvirliva allastani heiminum. Hesum ivist eg onga ltu .

Marianna Mrkre

Pisan 2004 63

London - kaos kosmos

Eftir at hava veri Den Skandinaviske Designhjskole Randers, royndi eg sum so ngv onnur designhugai at sleppa inn Danmark Designskula, men ta gekk ikki. Hevi hoyrt onkran lrara tosa um London College of Fashion og Central Saint Martins, sum skuldi vera einastandandi sklar Onglandi. Hetta kannai eg nrri og avgjrdi so at skja inn London College of Fashion, men ta var ikki gjrt eini handavending. Stuulsstovnurin, LF og lestrarvegleiingin studentasklanum visti lti og einki um, hvussu man skti inn bretskar sklar. Eg kann so siga, at ta er ein gvuliga torskild gongd, t man als onki veit um bretsku sklaskipanina. Alt fer gjgnum eina skipan, sum eitur UCAS. Ngvar reglur og undantkur eru vi hesi umsknarskipan, at ta er vert at fara gongd gari t. Men eg slapp so inn London College of Fashion, var giliga stolt og myndai mr goalv London. Men ta var eitt strt sjokk at mta veruleikanum. Fyrsta sjokki var kollegii. Ta var sum at koma gegli, men bara vi tsni av 9.hdd. Til alla

lukku var kamari dupultbooka, so eg bleiv flutt eitt anna heim, sum var ntt og flott vi bretskum dmi - mynstrut teppi og tungir mblar - har eg kundi bgva 3 mr. Hetta var byrjanin til, at eg nu eri flutt 7 ferir alt. Ikki hevur ta veri ltt, men ein sera gur mti at koma at kenna bin upp. Ta var ikki bert bstaurin sum bilai, men somuleiis sklin. Eg helt, at eg var naka serligt, t eg var komin inn sklan, men ta var lka vanligur lesnaur sum at lesa til t.d. pedagog. 120 nmingar vru mnum flokki, ikki ngvir bretar, men nmingar r llum heiminum. Veit, at Dan-mark fer man rstr o.a. fyri at seta ta sosiala gongd, men einki var gjrt av slkum. Ymisku tjirnar funnu skjtt saman, so ta var mangan hart sum froyingur at royna at koma samband vi onkran. Ltil kunning var givin um hvat og hvussu, so eg kundi brka tmar um at finna tav, nr og hvar eg skuldi mta o.s.fr. Alt hetta dmdi mr als ikki, og mni listarligu evni blivu rafest lgt. So eftir tvey r avgjrdi

Ikki kann sigast vi fum orum, hvussu ta er at lesa og liva London. Ta er bi gott og ringt og alt ta, sum har er millum. Eg havi veri her London sani heysti 2000 og veri liug sum mtadesignari summari 2004. Eg visti liti og einki um at lesa London, t eg av fyrstan t fekk hugskoti til tess.

Mynd fr eini Jessica Ogden mtasyning London, har plgg, sum Marianna hevi seyma, vru snd fram.

Marianna

Pisan 2004 62

So komu jlini, og eg fr, sum flest onnur, heim til Froyar at halda jl. Vit hvdu eina roynd hlvan januar, so allar bkurnar vru sjlvandi tiknar heim vi - kufferti var markinum til yvirvekt! Men eg mtti t skjtt sanna, at eg eins vl kundi lati bkurnar ligi eftir kollegiekamarinum! Alt anna var meir spennandi um jlini enn at lesa um hjartartmu og kemiskar lkningar. Men royndin l ikki fyrr enn 16. januar, so eg kundi j alt lesa eftir nggjr. Eitt sindur dpurhuga og mttleys gekk leiin niur aftur til Keypmannahavnar fyrst januar - hvat mundi hetta fara at enda vi? Manglandi strsandin og grtni jlafrtini helt tverri fram inn januar mna - nei, faktum var, at eg tmdi ikki at lesa til lkna. Eg mtti kasta hvta handkli ringin. Eg valdi t at gevast... tmdi ikki at stra meg gjgnum naka, eg ikki var gla fyri, og sum eg ikki fldi, var ta rtta fyri meg! So ja, eg fr at gevast, men eg tk lka royndina vi, t um eg n broytti meining og ynskti at halda fram, so var kravt, at eg hevi veri til roynd. Leiin gekk tskil aftur til Froyar fyrst februarhesu fer uttan bkur! Eg valdi at framleiga kollegiekamari og fara heim klettarnar at samla tankarnar um brennandi spurningin, hvat Anna n skuldi finna upp at lesa? N st eg aftur berum - fldi eitt sindur, sum eg hevi fingi ein framman og var aftur eins blonk og vitandi um karrieruval, sum t eg so gla og fitt st sum nklakt pisa! N vru 2 1/2 r liin, san eg fekk hgvuna hvdi, og enn hevi eg ikki funni tav, hvat eg vildi vi lvinum! Fldi ta eitt sindur frustrerandi - hvat var gali vi mr? Hv kundi eg ikki taka eitt val? Hevi gjrt alt fyri at fa eitt gott studentsprgv, men hvat nyttai ta, t eg ikki visti, hvat eg skuldi brka ta til? Eg byrjai so aftur at arbeia, og eftir arbeist var dgliga blaa ngv brktu bkini "Hvad kan jeg blive?". Hon var so slitin eftir hondini, og eg dugdi hana nstan uttanat! Hast eg fldi meg villareii, angrai eg aldri mna avger um at gevast - eg fldi ta sum ein slkan ltta - sum um ein steinur var tikin av mnum herum! Og aldri fldi eg ta sum skomm at gevast og venda nsini heim. J, eg hugsai eitt sindur um ta, renn eg gavst, at ja, n fru ll at siga, at "vit vistu, hon ikki fr at halda t.... vistu, hon fr at gevast!" Men nei, haldi, ll tku vl mti mr, t eg var heima aftur - tey stulau mnari avger.

Ein segi vi meg, "Anna, t skalt ikki skamma teg, ta ger einki. Ta er sera flott, at t fylgir tnum ynskjum og ikki bara heldur t fyri at geva rum eina ga mynd av tr!". So eg skammai meg als ikki. Tin gekk og nrkaist, til eg aftur skuldi senda umskn/ir inn til komandi rs lesna. Eg hugsai og hugsai, vitjai dgliga LF og blaai vari "Hvad kan jeg blive?". Vali fall jaramur og slarfri. J, helt hetta vru tvey spennandi fak, men ta vsti seg, at fyri at sleppa inn jaramrasklan, skuldi eg hava minst "18 mneders relevant arbejdserfaring", og hetta hevi eg ikki. Tskil fr umsknin postkassan vi einum strum X t fyri slarfri. Eg vil siga, at trsti at velja rtt aru fer, var sera strt! Reglurnar eru tr, at ein fr bert mguleika at byrja upp tbgving innanfyri KOT tvr ferir - t.v.s., at um ta n vsti seg, at slarfri heldur ikki var ta rtta fyri meg, ja, so var mn kvota uppbrkt, og eg kundi ikki skja um upptku til tbgving innan KOT eina 3. fer. J, til ber at royna upptku til eitt fak, sum ikki er so vl umtkt og t ikki so trupult at sleppa inn til - eskimiologi ella okkurt tlkt, men ta hevi n ikki mn heilt stra huga. Tskil setti sonevnda "3-gangs-reglen" strt trst meg, og eg visti, at hesufer var virkuliga neyugt at velja rtt. (s s. 14) Eg valdi slarfri, men hvssu kundi eg vita, um ta var ta rtta fyri meg? Eg kendi eitt sindur til Freud og Jung og helt faki vera spennandi, men eg hevi onga hming av, hvussu ta mundi fara at vera at lesa ta hgri sti. Eg haldi ikki, at ta ber til at vita, hvat ein fer gongd vi. roynd og bl fert t holt vi eitt fak, og eg trgvi, at sjlvt tey, i byrja upp ein lesna, tey hava droymt um fr barnsbeini av, skjtt kunnu sanna, at hetta var n ikki jst ta, tey hvdu vna og droymt um. So eg var eitt sindur bangin... hvat n... nei, vildi ikki hugsa ta. Eg byrjai upp slarfri 1. septembur 2002. Mundu Freud, Jung og arir strthugsandi menn fara at hugtaka meg? J, eg fldi straks, at hetta var heilt naka anna. Visti j fr rinum frammanundan, hvussu ta kendist at vera "malplasera", og ta kensluna hevi eg als ikki n. Ta var ein heilt onnur atmosfera sklanum - eg fall vl til flokkinum, og ll vru/eru fitt og fyrikomandi. mun til ri fyri, fldi eg n,

Pisan 2004 15

at eg var jvnum fti vi mnar samlesandi. Eg vntai, eg fr at vera elst klassanum, men so var ikki. Aldursmunurin millum tey fyrsta rs lesandi er sera strur - mnum holdi er tann yngsta 18 r, mean tann elsta er 37, so eg var ennt yngra endanum, deiligt! Eisini var deiligt hj mr at vita, at umlei helvtin av teimum holdinum hvdu veri undir arari tbgving fyrr - soleiis fekk eg vttan fyri, hvussu vanligt ta er at skifta lesna! N eri eg gongd vi 2. semestur og siti og hugsi aftur sstu rini vi truplum avgerum og avsluttaum lknalesnai. Huff, ta hevur veri ein trupul t, men eg angri einki! Angri ikki, eg byrjai upp lknalesnain - als ikki! Eri gla fyri, eg royndi ta, t n fari eg ikki at angra ta seinni, at eg ikki gav t ein mguleika! Fari ikki at sita sum 40 ra gomul og hugsa, at lknaleiin hevi veri tann rtta fyri meg. Eg vil siga, at lknalesnaurin iva frdi meg inn leiina, eg seinni valdi - eina lei, eg dag eri sera gla fyri, so gla, at bkurnar faktiskt blivu opnaar um jlini! At enda vil eg siga til tey, sum umhugsa at gevast vi snum lesnai, at fylgja snum

ynskjum! Um tey ikki eru gla fyri sn lesna, er bara at skifta til okkurt, tey halda vil gera tey glaari. Sjlvandi skal ein hugsa seg vl um, t neyvan slepst undan niurtrum einumhvrjum lesnai, men eg trgvi, ein veit og kennir vi sr sjlvum, t ta er komi so miki langt, at man ikki tmir longur! T hugurin at lesa ikki er til staar longur, er t at gevast og umhugsa nggjar leiir. Eg vil eisini siga fyri mtt vikomandi, at eg eri sera gla fyri, at eg gavst longu eftir 1. semestur - at eg ikki strddi meg gjgnum fleiri r bara fyri at vera treisk. Gla fyri, at eg ikki brkti ov ngva t, men fr beint gongd vi nsta lesna. So n kunnu tit tla, at mn dagur og lesnaur er ein heilt annar enn dmi byrjanini av greinini. Nei, eftir loknan skladag, sr ta meiri soleiis t n: Kl. 18.00: 30 sur eftir... nei, bara 30 sur....? Kl. 18.30: 20 sur eftir... svongdin ger t um seg, so ein gur nttverabiti sleppur niurum! Kl. 20.00: Lesi sstu suna og siti so hlvan tma hugtikin um ta, eg jst havi lisi... Helst tk eg so rvan til n. J, vst kemur ta fyri, at tankarnir, mean eg lesi, leita til stv, vaskiklir og Jhonnu.

Anna Christiansen

Pisan 2004 16

Hvussu? Ta kann kanska tykjast eitt sindur trupult at leita sr til slands at lesa, men hetta ntist ikki at vera so. Ltt er at finna upplsingar heimasu Hsklans heimasuni www.hi.is Eisini er Altja Skrivstovan ein trliga g hjlp, um t tlar tr arastani enn til Danmarkar at lesa. Til ber at skriva henni teldupost ask@ask.fo Umsknarfreistin at skja er 4. juni. Mguleki er eisini at taka summarskei slendskum mli og mentan, renn t byrjar at lesa. Til ber at lesa meira um hetta heimasu sklans. Skerpikjt og tollarar Sum sagt, er sland bara ein tmi vi flogfari r Vgum mitt Reykjavk. Flogfari setir seg nstan tni hj Hskla slands. Hast matur kostar ngv slandi, er ikki skilagott at falla fyri freistingini at taka ein turran bgv ella bar tveir vi sr til Reykjavkar at pia

myrkastu kvldini. T ta fyrsta, og ofta ta einasta, tollararnir Reykjavk airport spyrja um, er kjt! slendingar gera alt fyri at fora djrasjkum at sleppa inn landi. So rtt kjt er bannlst. Ta nyttar einki at halda upp, at ra kjti er tjarrttur okkara. Myrkastu kvldini, ja. Veturin slandi er myrkari og longri enn okkara vetur, t sland er norari enn Froyar. Men ta er eingin ney. Streymurin er bligur, so ta er bara at tendra ll ljs. Neyvan nakra stani eru so ngvar littar perur uttandura um jltir sum Reykjavk Veurlagi siga vit minni um. Men skrivandi ltu er lggjari Reykjavk enn Keypmannahavn og rhus. Og fyri alt ta ber til at kla seg mti llum veri. lpurnar eru trendy, og tr eru fjlgar, t "frost er Frni".

Lv Patursson

Pisan 2004 61

Hv sland? slendingar eru vinartj hj froyingum. T er vert at seta strt spurnartekin vi, hv ikki fleiri froyingar fara til slands at nema sr tbgving. Ta tti at veri sjlvsagt, at vit leitau okkum meira hendan vegin. Bara ein tma er flogferin r Froyum, bara ein mna tekur ta hj tr at skilja slendska mli, og flki her er sera lkt froyska flkinum. Hvusstaurin Reykjavk er ein sera framkomin modernaur bur. Her er alt fr hundafrisrum til strar handilsmistir. Kaffihs, barrir og diskotek hpatali. Strar trttarmistir og uttandura svimjihyljar, listasvn, sjnleikarhs, biografar og skoytihallir. Reykjavk hevur alt, i ein strbur eigur at hava. Okkurt um 280.000 flk bgva slandi, tveir triingar bgva Reykjavk. Hast lutfalsliga stra flkatali er ikki neyugt at kenna seg sum eina rkymlaa sl llum meldrinum. slendingar gera ngv burturr, so flk, i kemur hendan vegin, kennir seg vl. Og ikki ger ta stuna verri, um t ert froyingur. Beinanvegin verur t hlsfevnd, og so fara tey at tosa um lavsskuna, sum, eftir llum at dma, flest allir slendingar hava veri .

Virki froyingafelag er eisini Reykjavk. So tlar t tr til Danmarkar, bara t at so ngvir froyingar eru har, so eru eisini ngvir froyingar Reykjavk. Skipa verur fyri ymiskum tiltkum, so eisini her ber til at skemta sr saman vi landsmonnum, kann ein ikki liva uttanlands ta fyriuttan. sland haldi eg vera eitt gott val, av ngvum gum orskum. Ein teirra er, at vit froyingar kunnu lra sera ngv av flkinum her. Fyri nstan hundra rum sani vru teir somu stu rkisrttarliga, sum vit eru n r 2004. Arbeisemi teirra er eitt, i eykennir slendingin. Sagt er, at slendingar noyast at hava tvey arbeii, skulu teir klra at lvbjarga sr. Hetta er einki anna enn lygn. Grundin til, at ngvir teirra hava tvey arbeii, er tann, at teir vilja hava mguleikan til at t.d. ferast minst einafer um ri, fara t at eta, keypa sr klir og anna. Hskli slands Mitt Reykjavk er University of Iceland - Hskli slands. hesum sklanum ganga heilir 9.000 nmingar. Ellivu deildir eru sklanum, og allar hava tr strri tbgvingar. Allar tbgvingar hava stt egna felag. Felgini, sum eru kntt at tbgvingunum, hava tey flestu snar egnu heimasur. Har ber til at fa kunning um tbgvingarnar, sggja myndir og tlkt. Allar deildir sklans hsast sama ki, so ta ger sosiala lvi eitt sindur skemtiligari enn eitt n Keypmanna-havn, har fakultetini slast um allan bin. Umframt undirvsingarhli eru arir bygningar Hsklakinum. Eitt n Norrna hsi, sum er sera gott hj okkum froyingum, t har ber til at lesa froysku tindablini. Filmshs og biografur eru eisini sklanum. Banki, matvruhandlar, svimjihylur, trttarhll og venjingarhll eru kinum. Eisini er ein studentabarr, kalla Stdentakjallarinn, kaffihs um dagin og barr og diskotek um kvldi. Har eru ofta konsertir. Herfyri var t.d. Eivr Plsdttir Stdentakjallaranum. Eisini er strsta bkasavni slandi, Landsbkasafn slands, campus. hsklakinum eru ngvar barlonir og nkur sklaheim. Meira um hetta fst at vita www.studenthousing.is

Reykjavk - mentanarhborg Norurlanda

www.visitreykjavik.is

Pisan 2004 60

Ymiskt er, hvussu hugurin er at fara undir hgri lesna summi vilja t arbeismarknain sum skjtast, mean onnur hava hug at geva sr gar stundir vi lesnainum. Ta er alneyugt at velja eina tbgving, i hskar til tn trv, bi vivkjandi fakliga innihaldinum, men sanniliga eisini vivkjandi longdini tbgvingini. Norurlondum kunnu tbgvingarnar blkast 3 blkar: Stutt Hgri tbgving, Miallong Hgri tbgving og Long Hgri tbgving. Stutt Hgri tbgving (SH) Stuttu hgru tbgvingarnar hava antin eina minmstbgving ella eina arbeistbgving sum grundarlag. tbgvingarnar eru stiligar, men vi t verkliga fyri eyga. Hesar tbgvingar eru vanliga 2-2 r til longdar. Dmi: trttarlrari, byggiteknikkari, datamatikari, laborant og marknaarfrings-

konom Miallong Hgri tbgving (MH) Miallongu hgri tbgvingarnar eru sonevndar professinstbgvingar, i venda sr mti einum serligum starvi. Upptkutreytin er lokin m i n m s t b g v i n g - s u m m u m tbgvingarstum verur t t eisini upptikin, hast t ikki hevur minms-prgvi, men vikomandi arbeisroyndir. tbgvingarnar taka 3-4 r, og eftir lokna tbgving kanst t fleiristani kalla teg professinsbachelor. Hetta er ein nggj skipan, i skal gera ta lttari hj flki vi MH at fara undir longu hgru tbgvingarnar, uttan at ta er neyugt at byrja umaftur. Eitt dmi eru sjkrarktarfringar, i n kunnu gerast jararmur eftir tveimum rum. Dmi: Flkasklalrari, sosialrgevi, fjlmilaflk, fysioterapeut og sjkrarktar-fringur Long Hgri tbgving (LH) Longu hgru tbgvingarnar taka fimm r ella meiri. Tr eru samansettar av einum bachelor-parti, i tekur 3 r, og einum kandidat-parti, i er minst 2 r til longdar. Flestu velja at taka bar partar av tbgvingini, av t at lokin bachelor-partur flestu frum bert gevur tr frleikan at undirvsa. tbgvingarnar eru grundaar gransking, og hevur hetta vi sr, at ein partur av lrarunum lrustovnunum bi granska og undirvsa. Dmi: Samfelagsfringur, arkitektur, slarfringur, snigevi og tannlkni S fleiri dmi um vikavist SH, MH og LH s. 10-11.

Annika Helgadttir Joensen

Ein stutt, ein long...

Bjrg

Pisan 2004 17

At byrja hgri lrustovni

Hv skti t inn tbgvingina? At ta akkurt skuldi vera fysioterapeut, sum eg skuldi lesa, tk mr langa t at koma fram til. Eg visti, at eg vildi arbeia vi menniskjum - hevi fyrsta umfari hugsa um pedagog, lrara, lkna og tannlkna. Men eftir at eg hevi arbeitt sum vikar og barnagari, visti eg, at ta ikki skuldi vera ta. T eg so setti meg at skriva "motiverau" umsknina, fann eg tav, hvat eg best kundi liva meg inn , og hvat veruliga hevi mn huga - mannakroppurin, kropsligar rrslur og ta at koma samband vi flk bi kropsliga og slarliga. Eg skti eisini inn til ergoterapeut men hevi fyisoterapeut sum fyrsta prioritet. Eg skti bara til Danmarkar, ta er j ta lttasta - ta lokkai t eisini, at ngv vinflk eisini vru har. Eg havi eisini b 7 r Danmark, so ta var ikki eitt so strt kultursjokk fyri meg. Hvussu var at byrja? Eg var gvuliga spent at byrja, hevi summar-fuglar bkinum. Vit byrjau vi at skula rstr - hetta t bert ein dag og eina ntt - var nervs fyri, hvussu ta fr at vera, eg hevi j ikki mtt nkrum frammanundan og var lka vi ikki at fara. Lgi og spennandi at skula mta so ngvum nggjum flki senn at spla spl, renna stafett, syngja, dansa og skapa sr. Men stuttligt var ta, og onkran htt deiligt

at brta sin soleiis beinavegin. At skula byrja at ganga skla aftur var lgi. Eg skuldi venja meg vi at vera lesandi - gera sklating, finna ein lesiblk og ikki minst finna sjlvdisciplinina fram aftur. Ta ringasta fyri meg var at finna eina rtmu, hvussu eg skuldi leggja mr tina til rttis, so eg hevi t til sklating, frtartriv, vinflk og meg sjlva. Hvussu er sambandi vi floksfelagarnar? Flokkurin, sum eg gangi , er sera gur, og vit hava eitt sera gott samanhald. Eg havi gott samband vi ll flokkinum, ll eru fitt og ltt at tosa vi. Eg havi t best samband vi tey, sum eisini bgva Keypmannahavn (eg lesi Nstved og bgvi Keypmannahavn, so vit eru nkur, sum fylgjast hvnn morgun tokinum). Hvussu er vi danska mlinum? Av t, at eg havi b so ngv niri ur, er ta ikki ringt fyri meg at tosa og ttala danskt. Men eg haldi ta vihvrt vera torfrt at formulera seg rtt og havi ofta spurt um okkurt, har eg

haldi meg hava formulera meg rtt, men har onnur slett ikki vita, hvat eg meini vi, men so hjlpir ta vihvrt, at eg kann vsa, hvat ta er, eg meini vi. Tey flokkinum hava onkunt flent eftir mr, men ta m bara vera harvi. Er munur minmstbgving og hgri lrustovni? So avgjrt! Her er ongin, sum kannar, um t hevur gjrt sklating, og t meginparturin av sklatingunum er lesing, so er ta upp til ein sjlvan at gera ta. sklanum, sum eg gangi , er ll undirvsingin floksundirvsing. Eg kann mynda mr, at ta unversitetstbgvingum krevst strri sjlvdisciplin, t strsti parturin av undirvsingini eru fyrilestrar. hgri lrustovni er ta mesta upp til ein sjlvan: Hvussu ngv t lesur, at finna ein lesiblk, keypa bkur, kopiera tilfar o.s.fr. Ta kunnu vera bi fyrimunur og vansar vi t, man skal llum frum venja seg vi ta ta skuldi eg hvussu er.

Samra vi Gunvr Hofgaard

Annika

Pisan 2004 18

ljai bi btt og barnslig. Mlsliga hevur ta veri ein str hjlp, at sviar sum heild eru gvuliga tolerantir. Bi undirvsarar, lesandi og vinflk hj mr gjrdu sr stran mak vi at royna at skilja meg. Fr byrjan kendi eg ein gvuliga positivan hugbur um ta, at man kemur sum tlendingur til Svrkis og roynir at tosa svenskt. Tey flestu halda ta eisini vera sjldsamt og stuttligt, at man kemur r einum fjarskotnum landi til Svrkis at lesa. Eg vil siga, at mli kemur gvuliga skjtt. Um t roynir at tosa ngv, kemur t rttiliga vl inn ta longu tann fyrsta mnain At skriva uppgvur donskum er vanliga heldur eingin trupulleiki. Lestrarumhvrvi Lund er ein gvuliga hugnaligur bur vi ngvum gomlum og stsiligum bygningum. Niri sjlvum bnum er ta rttiliga ttt millum bygningarnar og hsini, sum gevur bnum ein serstakan og ein htt eldri og htarligan dm. Deildirnar hj universitetinum eru spjaddar runt um allan bin, sum er gvuliga sermerktur av studentalvi. Studentar sggjast vi fkandi fer skklum, og cafirnar eru sum oftast stgvandi fullar dguratmanum og eftir sklat. ll lesandi Svrki skulu melda seg inn eitt nmingafelag fyri at blva skrsett universitetinum. Lund eru 13 ymisk nmingafelg, natinir, sum tey vera nevnd, at velja millum. Hesi skipa fyri ymsum tiltkum, bi veitslum og meira lvarsligum tiltkum sum pallborsfundum, fyrilestrum o.s.fr. frtini kanst t eisini ganga til ymisk triv alt eftir, hvat natinin, sum t ert limur , hevur skrnni. Eisini kunnu limirnir bja seg fram at arbeia natinini. Hetta er sjlvboi arbeii uttan ln. Bar- og nttalvi Lund er rttiliga sermerkt av teim ymsu natinunum. Ta eru ikki so ngv onnur st, sum eru opin um nttina. Til universiteti Lund hoyrir eisini ein trttarmist, Gerdahallen, har lesandi vid Lunds universitet kunnu venja fyri ein smuligan prs. Har er mguleiki at styrkivenja, ganga til aerobic, teamskkling, yoga, tennis o.s.fr. Bstaarmguleikar Lund er ta sum flest rum lestrarbum trupult at fa bsta. Universiteti hevur sna egnu bstaarskipan ,AFB, sum umsitur lestrarbstairnar. T kanst ikki gerast aktivur bilistanum hj AFB, fyrr enn t ert sloppin inn universiteti. Bitin til at fa ein lestrarbsta sigst at liggja um eitt r. T er vantandi bstaur ikki naka, sum skal

fora einum at fara til Lund at lesa. Trupulleikin tykist ofta at vera mguligur at loysa. Natinin, sum t meldar teg inn , kann eisini veita tr eina hjlpandi hond. Universiteti hevur eisini lestrarbstair til tlendsk lesandi studentar, International Housing, sum t kanst seta teg samband vi. Ta er ikki at vera smin, men at liggja framvi og ringja og maila allastani, so kanst t skjtt vera heppin og fa okkurt. Ta er sjlvandi eisini eitt gott hugskot bara at fara avsta, hast t ongan bsta hevur, og sani at leita sjlvur Lund. Ta er eisini mguligt, sum onkrir froyingar gera, at bgva Keypmannahavn og koyra millum vi oyrasundstokinum. Ta tekur uml. ein tma millum Keypmannahavn og Lund vi toki. T er ta uttan iva lttari at lra svenska mli og at fa vinflk her, um man eisini br Svrki. Av t at eg ikki fekk bsta Lund av fyrstani t, valdi eg at bseta meg Malm. Eg fann ta strstu bstaarfyritkuna Malm, MKB, internetinum, og ringdi til tey og krdi mna ney. Eg fekk so bsta beinanvegin, og havi veri so gla fyri at bgva her, at eg n havi avgjrt ikki at flyta til Lund. Lund er ein gvuliga hugnaligur bur, har er t gvuliga studentasermerkt, og nkur troyttast av t og flyta til Malm. Ta tekur bert uml 20 min. vi bussi og toki millum Malm og Lund. Eitt mnaarkort til buss og tok kostar 550 SEK, so ta er yvirkomiligt. Eg bgvi lestrarbstai, har vit hava egna 1-rmsb vi kki og wc. Sani hava vit eitt felagsrm, har vit kunnu hyggja at sjnvarp o.s.fr. T eg flutti inn, vru vit rttiliga ngv, sum fluttu inn samstundis, og tey flestu bgva her enn. Her havi eg fingi mnar fstu vinir, og vit ganga inn til hvnn annan so gott sum hvnn dag. Ta minnir um har heima, her noydist t ikki at ringja ren