Pitanja i odgovori za obradu rezanjem- I kolokvij

1.Sta proucava tehnologija obrade?

2.Skicirati i objasniti koso i ortogonalno rezanje?Pri prodiranju reznog klina alata (1) u materijal predmeta obrade (2) mogu se pojaviti dva slučaja (principa) rezanja: ortogonalno i koso rezanje.

Ortogonalno rezanje nastaje u slučajevima kada je glavna rezna ivica alata (glavno sječivo) normalna na pravac kretanja alata ili predmeta obrade (pravac relativnog kretanja).

Kod kosog rezanja pravac kretanja alata ili predmeta obrade i glavnog sječiva zaklapaju ugao različit od 90º.

3.Sta ravan je smicanja i cime je odredjena?Ravan u kojoj su naprezanja na smicanje maksimalna naziva se ravan smicanja, a njen položaj je određen uglom smicanja F. Većem uglu smicanja odgovara manja debljina strugotine.

4.Skiciraj ravan i ugao smicanja?

5.Sta je zona smicanja?U stvarnosti proces deformisanja sr ne odvija u jednoj ravni (ravni smicanja), već u jednom sloju materijala oko te ravni, koji se naziva zona smicanja ili zona deformisanja (zona rezanja).

6.Nacrtati faze nastajanja strugotine....

7.Vrste i oblici strugotina....

8.Na sta uticu naslage na grudnoj povrsini reznog klina?Utiče na proces nastanka strugotine, oblik i veličinu zone rezanja, geometriju i postojanost alata, habanje alata, kvalitet obrade, sile i snagu rezanja, stabilnost procesa rezanja.

9. Šta je F1, F2 i F3?

10.Teylorov izraz za glavnu silu rezanja:

11. Razlike prinudne i sopstvene oscilacije (vibracije):Prinudne oscilacije su izazvane dejstvom spoljasnjeg uticaja- usled neuravnoteženosti obrtnih dijelova mašine ili predmeta obrade (nekada i obrtnih alata), periodičnog oscilatornog kretanja elemenata mašine (alata, predmeta obrade) dok Sopstvene (samoizazvane) oscilacije se manifestuje uočljivim vibracijama elemenata tehnološkog sistema i pojavom buke.

12.Jednacina toplotnog bilansa je odredjena jednacinom:Q=Q1+Q2+Q3+Q4 = q1+q2+q3+q4+q5

13.Generisana toplota (Q) je rezultat pojave 4 toplotna izvora u zonama:

Q1 - primarna zona deformisanja,Q2 - kontakta grudne površine reznog klina alata i strugotine širine,Q3 - kontakta leđne površine reznog klina alata i obrađene površine i Q4 - zona elastičnih deformacija.Najveći izvori Q1 i Q2.

F1=9 ,81⋅Ck⋅ax1⋅s

y1 [N ]

14. Generisana toplota (Q) se odvodi preko 5 toplotnih ponora:

q1 - strugotina,q2 - rezni alat,q3 - predmet obrade,q4 - okolina (SHP) i q5 - površinski slojevi alata.Najveći ponor je strugotina q1.

15.Nabrojati i definisati temperature rezanja?Temperatura brzine rezanja Θ1 je posljedica loma materijala – na mjestu pojave pukotine Temperatura otpora rezanja Θ2 nastaje u korenu strugotine u ravni smicanja Temperatura kontakta Θ3 je temperatura kontakta strugotine i grudne površine klina alata. Temperatura kontakta Θ4 je temperatura kontakta predm. obr. i alata. Srednja temperatura rezanja Θsr je temperatura zone rezanja.

16. Gubitak rezne sposobnosti alata je rezultat:

- plastičnog deformisanja reznog vrha alata,- krzanja, odlamanja ili razaranja reznog klina alata i - habanja reznog klina alata.

17. Tri osnovna oblika habanja reznih elemenata alata su:

- habanje isključivo po grudnoj površini reznog klina alata u vidu kratera (HSS bez SHP) - habanje isključivo po leđnoj površini reznog klina alata u vidu pojasa habanja,

-opšti oblik habanja (po leđnoj i grudnoj površini) - obrada krtih materijala.

18. Osnovni zadaci, mehanizmi dejstva i uloga (time i karakteristike) SHP su:

- sposobnost hlađenja - toplotna provodljivost,- sposobnost podmazivanja - sposobnost smanjenja trenja i

- zaštitna sposobnost - sprečavanje neželjenih pojava u procesu obrade. - mogućnost ispiranja.

19. Tri osnovna parametra hrapavosti su:1. Ra - srednje aritmetičko odstupanje profila od srednje linije profila,2. Rz - srednja visina neravnina i 3. Rmax - maksimalna visina neravnina.

20. Osnovni dopunski parametari hrapavosti su:

1. dužina nošenja profila,2. koeficijent (procenat) nošenja profila.

Dužina nošenja profila - lc je zbir dužina svih elementarnih odsječaka na profilu, ugranicama referentne dužine, koje odsjeca prava paralelna srednjoj liniji profila na rastojanju (c):

Koeficijent noš enja profila - pnc je odnos dužine nošenja profila i referentne dužine profila:

21.Navesti geometrijske greske obrade?makrogeometrijske i - mikrogeometrijske greške.Mikrogeometrijske greške se odnose na hrapavost obrađene površine, amakrogeometrijske na tačnost - odstupanja:- oblika,- položaja i - mjera - dimenzija.

22. Dozvoljena odstupanja oblika su: pravost, ravnost, kružnost, cilindričnost, oblik linije i oblik

23. Odstupanje oblika otvora može biti: odstupanje poprečnog presjeka otvora od idealnog kruga (ovalnost) i odstupanje izvodnice otvora od prave paralelne sa osom. Ovalnost se javlja u dva osnovna oblika: jednostruka i višestruka.

24. Dozvoljena odstupanja položaja su odstupanja:

pravca (paralelnost, upravnost i ugao nagiba), mjesta(lokacija,koncentričnost, koaksijalnost i simetričnost) i tačnosti obrtanja (tačnost, kružnost i ravnost obrtanja).

25. Odstupanja mjera - dimenzija (širina, dužina, visina, prečnik cilindrične površine, dubina rupe, ugao konusa ...) su odstupanja od dokumentacijom propisanih tolerancija dimenzija

26. Obradne sisteme u kojima se izvodi proces rezanja i oblikovanja predmeta obrade čine:

1. alatna mašina na kojoj se vrši obrada,2. rezni alat kojim se izvodi proces rezanja,3. SHP kojim se poboljšavaju uslovi obrade i 4. radnik koji upravlja procesom obrade.

27. Skiciraj i kotiraj reznu geometriju strugarskog noža (, β, γ,κ,κ1,ε,λ,r):Reznu geometriju strugarskog noža, pored uglova reznog klina γ - grudni ugao, α - leđni ugao i β - ugao klina, određuju:- κ - napadni ugao - ugao između projekcija glavne rezne ivice i pravca pomoćnog kretanja na osnovnu ravan,- κ1 - pomoćni napadni ugao - ugao između projekcija pomoćne rezne ivice i pravca pomoćnog kretanja na osnovnu ravan,- ε - ugao vrha - ugao između projekcija glavne i pomoćne rezne ivice na osnovnu ravan,- λ - ugao nagiba rezne ivice (sečiva) - ugao koji zaklapa glavna rezna ivica sa osnovnom ravni i - r - radijus vrha noža.Rezni vrh strugarskog noža može biti izveden sa radijusom r ili rubom (fazetom) širine f, pri čemu je napadni ugao fazete κo.

28. Režimi rezanja u obradi na strugu određeni su brzinom,brojem obrtaja i dubinom rezanja:

29.Navesti tri osnovne operacije na strugu?uzdužna obrada,• poprečna obrada i • izrada konusa ...

30.Proizvodne operacije na strugu i njihove skice:1. - Uzdužna obrada struganjem - spoljašnja i unutrašnja

a=D1−D2

[mm ]

31.Strugarski noževi se razvstavaju prema:1. Vrsti obrade - za spoljašnju obradu (uzdužnu i poprečnu), unutrašnju obradu, usjecanje i odsjecanje, izradu navoja ...2. Obliku - pravi, savijeni i krstasti 3. Smjeru kretanja - lijevi, desni i čeoni 4. Vrsti alatnog materijala - od brzoreznog čelika, sa lemljenim pločicama tvrdog metala i mehanički pričvršćenim (okretnim) pločicama od tvrdog metala ili novih alatnih materijala.

32.Nabrojati barem cetiri vrste materijala za izradu reznih alata?Alatni celici(ugljenicni,niskolegirani,visokolegirani-HSS),tvrdimetal-TM,rezna keramika,supertvrdi materijali.

33. Strugarski nož se sastoji od:

1. Tijela alata na kome se nalaze rezni elementi (rezni klin) i 2. Drške preko koje se izvodi postavljanje i pričvršćivanje na nosač alata.

34.

35.Rezultujući otpor rezanja FR se razlaže na tri komponente:- F1 - glavni otpor rezanja,- F2 - otpor prodiranja i - F3 - otpor pomoćnom kretanju,tako da je:

36. Provjera koraka se izvodi primenom četiri kriterijuma i to obzirom na:

1. otpornost drške strugarskog noža,2. uslove nastanka strugotine,3. kvalitet obrađene površine i4. stabilnost predmeta obrade.

4.Korak obzirom na stabilnost predmeta obrade (dozvoljeni ugib predmeta obrade) slijedi iz analize uticaja otpora rezanja na pojavu neravnina na obrađenoj površini,defektnog sloja (C) i deformisanja (ugiba) predmeta obrade.

37. Mašine u obradi struganjem (strugovi) se, u zavisnosti od obima proizvodnje, razvrstavaju na strugove za:

1. pojedinačnu proizvodnju,2. serijsku proizvodnju i 3. masovnu proizvodnju.

38. Eksploatacijske karakteristike strugova (značajne pri izboru i nabavci strugova) su:

1. koeficijent preciznosti Cmp i tačnosti mašine Cmpk,2. pogonska snaga mašine P i mehanički stepen iskorišćenja snage η,3. raspon brojeva obrta nmin - nmax i geometrijski faktor promene prenosnika glavnog

kretanja ϕn,4 raspon koraka Smin - Smax i geometrijski faktor promjene prenosnika pomoćnog kretanja ϕS,5. gabariti predmeta obrade (maksimalni prečnik obrade i raspon šiljaka – maksimalna dužina),

6. broj nosača alata i broj alata koji prihvata revolver glava i sl.

39.Vrste obrade na strugu su sljedece:1.uzduzna obrada struganjem-spoljasnja i unutrasnja2.poprecna obrada struganjem-spoljasnjaunutrasnja,usjecanje,odsjecanje3.izrada konusa spoljasnjeg i unutrasnjeg

4.izrada profila struganjem profilnim nozevima ili kopiranjem5.nerotaciona struganja

40.Pojava naslaga na grudnoj povrsini utice na:- postojanost alata- kvalitet obrađene površine,- dimenzije obratka,- sile rezanja i - dinamičku stabilnost mašine (pojava oscilacija)

41. Karakteristike materijala koje određuju radnu sposobnost:

• Visoka tvrdoća poslije termičke obrade,• Toplinska postojanost (HRc > 60),• Otpornost na habanje,• Mehanička čvrstoća i žilavost,• Dobra tehnološka svojstva,• Dobra prokaljivost,• Toplinska vodljivost,• Tehnologičnost materijala,

Ekonomski pokazatelji (cijena TM > HS > ugljenični č.) .42.Definisi-kotiraj grudni ugao u slucaju kada je vrh noza postavljen iznad centra obrtanja radnog komada?