PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ

SUNUM PLANI1. Tanımlar, kavramlar2. PGD’nin Aşamaları3. PGD’nin Yasal ve İdari Altyapısı4. PGD’nin Koordinasyonu5. PGD Neden Önemlidir? 6. PGD’de 2010 Yılı Uygulama Sonuçları7. Yaşanan Sorunlar ve Yürütülen

Çalışmalar8. Ürün Güvenliği Web Sitesi

PGD’NİN KOORDİNASYONU

Piyasa gözetimi ve denetimi; piyasaya arz edilmiş ürünlerin güvenli, mevzuata ve standartlara uygun olup olmadığının bir kamu otoritesi tarafından denetlenmesidir.

Güvenli ürün; insan sağlığına, can ve mal güvenliğine, bitki ve hayvan yaşam ve sağlığına ve çevreye zarar vermeyen üründür. Mevzuatına uygun ürün ‘güvenli’ kabul edilir.

Kapsam; mevzuatı bulunsun veya bulunmasın, piyasada bulunan yerli ve ithal tüm ürünler PGD’ye tabidir.

Sorumluluk; mevzuata uygun ve güvenli ürünleri piyasaya arz etme sorumluluğu üretici ve ithalatçıdadır. PGD bu sorumluluğun kontrol edilmesidir.

TANIMLAR, KAVRAMLAR


• Denetmen tarafından ürünün el ve gözle muayenesi

• Ambalaj, işaret, etiket kontrolü

• Belge ve teknik dosya kontrolü (test sertifikalarının incelenmesi)

• Numune alımı ve laboratuvar analizi

• Riskli bulunan ürüne uyarı, para cezası, malın piyasaya arzının yasaklanması, toplatılması veya imhası veya düzeltici önlem

• Ürünlerle ilgili bilgilerin risk altındaki kişilere duyurulması

PGD’NİN AŞAMALARI

PGD SİSTEMİNİN YASAL VE İDARİ ALTYAPISI


• Yetki, usul ve esaslar:

• 4703 sayılı Kanun

• Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği (Bakanlar Kurulu)

• Kamu kurumlarının ikincil mevzuatı (yönetmelikler, tebliğler)

• Ürün mevzuatı:

• 260 kadar teknik mevzuat (AB’ye uyumlu)

• Ulusal ve uluslararası standartlar

• Ürün güvenliğine ilişkin iyi uygulama kodu, tüketicinin makul beklentileri

PGD’NİN DAYANAKLARI

İDARİ YAPILANMA

ÜRÜN GRUPLARI PGD KURULUŞU

Kozmetikler,deterjanlar, oyuncaklar, tıbbi cihazlar, kimyasal ürünler (dövme mürekkebi, temizleme ve yıkama ürünleri)

Sağlık Bakanlığı

Elektrikli ve elektronik ürünler, makineler, sivil kullanım amaçlı patlayıcılar, motorlu taşıtlar, asansörler, ev aletleri, gaz yakan cihazlar, basınçlı ekipmanlar, sıcak su kazanları, ölçü aletleri, hazır ambalajlama, diğer makineler, tarım ve orman traktörleri

Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

Gıda maddeleri, yem maddeleri, gübreler, gıdalarla temas eden materyaller, tıbbi ürünler

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

Hazır giyim, tekstil ve ayakkabı, dekoratif malzemeler, mobilyalar, el aletleri, aygıtlar, hobi ve spor ekipmanları, mutfak/pişirme gereçleri, çakmaklar, kırtasiye ürünleri, çocuk bakım ürünleri ve ekipmanları, gıda görünümlü ürünler

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı

Telsiz ve telekomünikasyon terminal ekipmanları Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu

Kişisel koruyucu donanımlar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı

Tehlikeli maddeler, katı yakıtlar, pil ve akümülatörler, Yapı malzemeleri

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Gezi tekneleri, gemi teçhizatı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı

Tütün mamulleri, etil alkol TAPDK

Yakıtlar, petrol, gaz EPDK


KOORDİNASYON

1. “Piyasa Gözetimi, Denetimi ve Ürün Güvenliği Değerlendirme Kurulu”

- Ekonomi Bakanının başkanlığında Bakan, Kurul Başkanı düzeyinde toplanır.

- Başbakanlık Genelgesiyle kurulmuştur (Eylül 2011).

2. Piyasa Gözetimi ve Denetimi Koordinasyon Kurulu

- 2002 yılında kuruldu.- Yılda en az 3 defa toplanır.- Katılım Genel Müdürler düzeyine çekildi (2010).

Her iki Kurulun sekreteryasını ve ev sahipliğini Ekonomi Bakanlığı yapar.


Piyasaya sunulan yerli ve ithal malların güvenli ve kaliteli olmasını

sağlayarak;• Tüketicinin can ve mal güvenliğini, halk sağlığını ve

güvenliğini temin eder,• Piyasanın sağlıklı işleyişini sağlar, piyasaya olan güveni

pekiştirir, • Herkesin mevzuata uymasını sağlayarak gerek yerli

üreticiler arasında, gerek yerli ve ithal mallar arasında haksız rekabeti önler,

• Malların evrak ve dosyalarını inceleyerek kayıt-dışı ile mücadeleye destek verir,

• İhraç edilen ürünlerin daha kaliteli ve güvenli olmasını sağlayarak yurtdışındaki Türk malı imajının geliştirilmesine katkıda bulunur,

• Kısacası halkın yaşam kalitesini arttırır, piyasayı disipline eder, makro ekonomik hedeflere hizmet eder.

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİNİN FAYDALARI

2010 YILI UYGULAMA SONUÇLARI

17

ÇÖZÜME YÖNELİK ÇALIŞMALAR

208

* Bu rakam Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Denizcilik Müsteşarlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’ndan alınan ürün parti sayısını göstermektedir. Diğer kuruluşlara ait veriler farklı formatta tutulduğundan (firma sayısı, ürün birim adedi, kilogram gibi) bu tabloda yer almamaktadır.

38.533

118.689

0

20.000

40.000

60.000

80.000

100.000

120.000

2009 2010

2010’DA DENETLENEN ÜRÜN SAYISINDAKİ ARTIŞ *: %208

8

TESTE GÖNDERİLEN ÜRÜN ORANI

93%

7%

Uygun Bulunan Ürün Sayısı (109.863)

Uygunsuz/Güvensiz Bulunan Ürün Sayısı (8826)

GÜVENSİZ / UYGUNSUZ BULUNAN ÜRÜNLERİN

DENETLENEN TOPLAM ÜRÜNLERE ORANI

8

DENETLENEN ÜRÜNLERİN İTHAL-YERLİ DAĞILIMI*

* Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu verilerini kapsamaktadır.

21.973; 27%

60.538; 73%

Yerli Ürün Sayısı İthal Ürün Sayısı

9

İlgili Kuruluş Teste Gönderilen Ürün Sayısı

Test Edilen Ürünlerin

Denetlenen Ürünlere Oranı

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı 289 % 0.2

Sağlık Bakanlığı 651 % 1.9

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı

1446 % 96

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu

126 % 16

Denizcilik Müsteşarlığı 1 % 0.2

TOPLAM 2213 % 2

LABORATUVAR ALTYAPISI (Raporda kurumların 2010 yılı isimleri

kullanılmıştır)

• Denetlenen çoğu ürün grubunda ülkemizde laboratuvar mevcuttur.

• Ancak laboratuvara gönderilen ürünlerin sayısı düşüktür.

8

TESTE GÖNDERİLEN ÜRÜN ORANI

16

ALINAN ÖNLEMLERDEKİ DEĞİŞİM: % 54

80

123

0

20

40

60

80

100

120

140

2009 2010

RAPORDA ÖNE ÇIKAN DİĞER TESPİTLER

• PGD için ayrılan kaynakların AB üyesi ülkelere kıyasla düşüklüğü

• Denetmen sayısı yeterli görülmekle birlikte denetmenlerin tam zamanlı olarak PGD işine vakfedilmemesinin yarattığı denetim sorunları

• Laboratuvar analizine gönderilen ürün sayısının bazı kuruluşlarda, özellikle AB üyesi ülkelerle kıyaslandığında dikkat çekici ölçüde düşük olması

• Stratejik planlama eksikliği - Yapılan toplam denetim içinde uygunsuz/güvensiz bulunanların oranının düşüklüğü

• Önlem uygulanan ürün sayısının AB üyesi ülkelere kıyasla düşüklüğü

• Üretici ve tüketici şikayetlerinin azlığı

• Kuruluşların büyük bir kısmında PGD’den sorumlu ayrı idari birimler kurulmuştur.

• “Ürün denetmeni” kadrosu oluşturulmuştur.

• PGD için Bütçe İhtiyaç Raporu hazırlanmış ve Maliye Bakanlığına gönderilmiştir.

• Kamu İhale Mevzuatının uygulanması ile ilgili sorunların çözümü için toplantılar düzenlenmiştir.

• 2011-2012 yıllarında denetimlerde öncelik verilecek ürün grupları belirlenmiştir (Bazı tüketici ürünlerinde tehlikeli kimyasallar denetimi, yapı malzemeleri gibi).

• Kaza/yaralanma veritabanı ile ulusal PGD veritabanı yazılımları tamamlandı.

YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR-1

• Üst düzey yöneticilere ve denetim elemanlarına eğitimler verilmiştir.

• Ürün Güvenliği Haftalarında üretici ve tüketicilere yönelik seminerler düzenlenmiştir.

• Üreticilere/ithalatçılara yönelik sektörel bilgilendirme seminerlerine başlandı.

• Ürün güvenliği konusunda tüketici farkındalığını arttırmak üzere hazırlanan kısa film kamu spotu olarak televizyon kanallarında yayımlanmaya başladı.

• www.urunguvenligi.org web sitesi oluşturuldu, siteye şikayet hattı konuldu.






• “Ulusal PGD Strateji Belgesi (2010-2012)”nin revizyonu tamamlanmıştır.

• Belgede öne çıkan stratejik amaçlar:– Mevzuat altyapısının

güncellenmesi– İdari ve teknik yapının

güçlendirilmesi – Uygulamaların etkinleştirilmesi– Uluslararası alanda işbirliği (AB ve

Çin gibi)– PGD’nin taraflarıyla iletişim


TEŞEKKÜRLERTEŞEKKÜRLER

H. Didem SAYGIH. Didem SAYGIDış Ticaret Uzmanı Dış Ticaret Uzmanı

e-posta:[email protected]:[email protected]

Documents

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ