PLAN OCHRONY ZABYTKÓW NA WYPADEK … ochrony zabytk.pdfPLAN OCHRONY ZABYTKÓW NA WYPADEK KONFLIKTU ZBROJNEGO I SYTUACJI KRYZYSOWYCH GMINY GRODZISK WIELKOPOLSKI. 1 SPIS TREŚCI 1

PLAN OCHRONY ZABYTKÓW NA WYPADEK KONFLIKTU ZBROJNEGO I SYTUACJI

KRYZYSOWYCH GMINY GRODZISK WIELKOPOLSKI.

PLAN OCHRONY ZABYTKÓW

NA WYPADEK KONFLIKTU ZBROJNEGO

I SYTUACJI KRYZYSOWYCH

Gminy Grodzisk Wielkopolski

Urząd Miejski w Grodzisku Wielkopolskim

Adres: ul. Stary Rynek 1

Nr kodu: 62-065 Grodzisk Wielkopolski

Powiat: Grodziski

telefon: 061 44 53 000

fax: 061 44 53 017

e-mail: [email protected]

Uzgodniono z Wielkopolskim

Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków

w Poznaniu

Opracował:

Burmistrz Grodziska Wielkopolskiego

Uzgodniono z Szefem

Obrony Cywilnej Powiatu

Grodzisk Wielkopolski, luty 2015r.



1

SPIS TREŚCI

1.

2.

2.1.

2.2.

2.3

2.4

2.5

3.

3.1

3.2

3.3

3.4

4.

5.

6.

6.1

6.2

6.3

6.4

6.5

6.6

6.7

7.

8.

9.

10.

11.

Podstawa prawna.

Wstęp, koncepcja działania.

Zapobieganie.

Podwyższenie gotowości.

Reagowanie.

Zabezpieczenie.

Ochrona zabytków ruchomych.

Charakterystyka zasobów i rozmieszczenie zabytków oraz stopnia ich

spodziewanego zagrożenia.

Wykaz obiektów zabytkowych nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków.

Wykaz pozostałych obiektów zabytkowych nieruchomych w ewidencji

zabytków.

Zabytki ruchome wpisane indywidualnie do rejestru zabytków.

Zabytki archeologiczne.

Wykaz zabytków nieruchomych na terenie Gminy Grodzisk Wielkopolski

podlegających zabezpieczeniu w razie sytuacji kryzysowych lub na wypadek

konfliktu zbrojnego.

Spodziewane zagrożenia zabytków na obszarze Gminy Grodzisk Wielkopolski.

Procedury postępowania na wypadek sytuacji kryzysowych w czasie pokoju.

Pożar.

Podtopienia zalania.

Wystąpienie katastrofalnych zjawisk atmosferycznych.

Zagrożenie środkami biologicznymi, chemicznymi i promieniotwórczymi.

Katastrofa budowlana, techniczna, komunikacyjna lub zniszczeń obiektów

budowlanych, infrastruktury technicznej.

Zagrożenie atakiem terrorystycznym.

Zaistnienie ataku(ów) wandalizmu.

Ochrona zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego.

Ochrona zabytków w okresie narastania zagrożenia w czasie podwyższonej

gotowości.

Zadania w czasie działań wojennych.

Logistyczne zabezpieczenie działań ochrony zabytków.

Wnioski z analizy rozmieszczenia i zagrożenia zabytków oraz sposoby ich

ochrony.

3-5

6

6

6

7

7

7

8

9-13

14

14

14

15-22

23-26

27

27

28

29

30

32

33

35

36

37

38

38

39-40



2

SPIS RYCIN:

Ryc. 1 Położenie Grodziska Wielkopolskiego w regionie. ............................................................ 8

Ryc. 2 Gmina miejsko-wiejska Grodzisk Wlkp. ........................................................................... 10

Ryc. 3 Strefa ochrony konserwatorskiej (układ urbanistyczny miasta) ........................................ 13

SPIS TABEL:

Tab. 1 Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków –

Grodzisk Wielkopolski miasto ............................................................................................ 10

Tab. 2 Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków –

Grodzisk Wielkopolski gmina ............................................................................................. 11

ZAŁĄCZNIKI

1. Graficzne rozmieszczenie zabytków na terenie miasta Grodzisk Wielkopolski ...................... 41

2. Graficzne rozmieszczenie zabytków na terenie gminy Grodzisk Wielkopolski ....................... 42

3. Oznakowanie obiektów zabytkowych znakiem rozpoznawczym Konwencji Haskiej ............. 43

4. Zestawienie praz dokumentacyjnych i konserwatorsko – zabezpieczających w razie

wystąpienia strat i szkód w zabytkach ...................................................................................... 44

5. Organizacja łączności i alarmowania. ....................................................................................... 45

6. Sposób współdziałania, powiadamiania i łączności. ................................................................ 46

7. Arkusz aktualizacji. ................................................................................................................... 47

8. Formularz zgłoszenia strat w zabytkach. .................................................................................. 48

9. Wykaz zabytków nieruchomych na terenie gminy Grodzisk Wlkp. podlegających ................ 49

zabezpieczeniu w razie sytuacji kryzysowych lub na wypadek konfliktu zbrojnego.

10. Zabytki ruchome na terenie gminy Grodzisk Wlkp. chronione na miejscu. ........................... 53

11. Wykaz jednostek przewidzianych do udzielenia pomocy zabytkom. ..................................... 54

12. Wykaz obiektów zabytkowych nieruchomych ujętych w ewidencji

zabytków – miasto i gmina Grodzisk Wielkopolski ........................................................... 56-70



3

PODSTAWA PRAWNA

1. Konwencja Haska o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego wraz z

Regulaminem wykonawczym do tej Konwencji oraz Protokółem o ochronie dóbr

kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego z dnia 14 maja 1954 r. /Dz. U. z 1957 r. Nr 46,

poz. 212-załącznik/.

2. Drugi Protokół sporządzony w Hadze dnia 26 marca 1999 r. do Konwencji o ochronie dóbr

kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego, podpisanej w Hadze dnia 14 maja 1954 r. /Dz. U.

z 2012 r., poz. 248/.

3. Konwencja z dnia 16 października 1972 r. w sprawie ochrony światowego dziedzictwa

kulturalnego i naturalnego. /Dz. U. z 1976r. Nr 32, poz. 190/.

4. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami /Dz. U. z

2014r., poz. 1446/.

5. Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 25 sierpnia 2004 r. w sprawie organizacji i sposobu

ochrony zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych /Dz. U. nr 212 z

dnia 29 września 2004 r., poz. 2153/.

6. Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r., o stanie klęski żywiołowej /Dz. U. z 2014 r., poz. 333/.

7. Ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym /Dz. U. z 2014 r., poz. 1191/.

8. Ustawa z dnia 29 sierpnia 2002 r. o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego

Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom

Rzeczypospolitej Polskiej /Dz. U. z 2002 r. Nr 156, poz. 1301/.

9. Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym /Dz. U. z 2013 r. poz. 1166/.

10. Ustawa z dnia 11 sierpnia 2001 r. o szczegółowych zasadach odbudowy, remontów lub

rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działań

żywiołu /Dz. U. z 2001 r., Nr 84, poz. 906/.

11. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 marca 2012 r. w

sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o powszechnym obowiązku obrony

Rzeczypospolitej Polskiej /Dz. U. z 2012 r., poz. 461/.

12. Ustawa z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach /Dz. U. z 2012 r. poz. 987/.

13. Ustawa z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach /Dz. U. z

2003 r., Nr 39, poz. 307/.

14. Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia /Dz. U. z 2014 r. poz. 1099/.

15. Ustawa o ochronie przeciwpożarowej z dnia 24 sierpnia 1991 r. /Dz. U. z 2009 r. Nr 178,

poz. 1380/.

16. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w

sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów

/Dz. U. z 2010 r. Nr 109, poz. 719/.

17. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w

sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych /Dz. U. z 2009 r.

Nr 124, poz. 1030/.

18. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 września 1993 r. w sprawie powszechnej

samoobrony ludności /Dz. U. z 1993 r. Nr 91, poz. 421/.



4

19. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego

zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony cywilnej województw,

powiatów i gmin /Dz. U. z 2002 r., Nr 96,poz. 850/.

20. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 czerwca 2004 r. w sprawie warunków i trybu

planowania i finansowania zadań wykonywanych w ramach przygotowań obronnych

państwa przez organy administracji rządowej i organy samorządu terytorialnego /Dz. U. z

2004 r., Nr 152, poz. 1599, ze. zm./.

21. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie świadczeń osobistych

i rzeczowych na rzecz obrony w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny /Dz. U. z

2004 r., Nr 203, poz. 2081, ze zm./.

22. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 sierpnia 2004 r. w sprawie świadczeń rzeczowych

na rzecz obrony w czasie pokoju /Dz. U. z 2004 r. Nr 181, poz. 1872 ze. zm./.

23. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 października 2004 r. w sprawie świadczeń

osobistych na rzecz obrony w czasie pokoju /Dz. U. z 2004 r., Nr 229, poz. 2307, ze zm./.

24. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 lutego 2004 r. w sprawie warunków i sposobu

przygotowania i wykorzystania transportu na potrzeby obronne państwa, a także jego

ochrony w czasie wojny oraz właściwości organów w tych sprawach /Dz. U. z 2004 r., Nr

34, poz. 294/.

25. Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 1 grudnia 2008 r. w

sprawie zabezpieczenia zbiorów w muzeach przed pożarem, kradzieżą i innym

niebezpieczeństwem grożącym zniszczeniem lub utratą muzealiów oraz sposobów

przygotowania zbiorów do ewakuacji w razie powstania zagrożenia /Dz. U. z 2008 r. Nr

229, poz. 1528./.

26. Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 maja 2011 r. w

sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji

zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę

niezgodnie z prawem /Dz. U. z 2011 r. Nr 113, poz. 661/.

27. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych /Dz. U. z 2013 r. poz. 885/.

28. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 12 listopada 2010 r. w

sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu – Prawo budowlane /Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz.

1623/.

29. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 lipca 2005 r. w

sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o ochronie osób i mienia /Dz. U. z 2012 r. poz.

1099/.

30. Ustawa z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych / Dz. U. z 2010 r. Nr 182,

poz. 1228/.

31. Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzeczpospolitą Polską podpisany w Warszawie dnia

28 lipca 1993 r. /Dz. U. z 1998 r. Nr 51, poz. 318/.

32. Normy postępowania w sprawach sztuki kościelnej wydane przez Konferencję Episkopatu

Polski z dnia 25 stycznia 1973 r.

33. Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 2 lutego 2004 r. w sprawie wzoru znaku

informacyjnego umieszczanego na zabytkach nieruchomych wpisanych do rejestru

zabytków /Dz. U. Nr 30, z 2004 r. poz. 259/.



5

34. Decyzja Nr 72/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 6 marca 2014r. w sprawie

przestrzegania zasad ochrony dóbr kultury w działaniach Sił Zbrojnych RP /Dz. Urzędowy

MON 2014 poz.83/.



6

2. WSTĘP – KONCEPCJA DZIAŁANIA

Ochrona zabytków, na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych, polega na planowaniu,

przygotowaniu i realizacji przedsięwzięć zapobiegawczych, dokumentacyjnych, zabezpieczających,

ratowniczych i konserwatorskich, mających na celu ich uratowanie przed zniszczeniem,

uszkodzeniem lub zaginięciem.

Powyższe przedsięwzięcia są realizowane poprzez:

1. Zapobieganie i prowadzenie prac przygotowawczych – w czasie poprzedzającym

wystąpienie konfliktu zbrojnego lub sytuacji kryzysowej.

2. Podwyższenie gotowości wprowadzonej w okresie narastania bezpośredniego zagrożenia

poprzez właściwe organy kierowania kryzysowego, określone w art. 12 ust. 1 ustawy z dnia

18 kwietnia 2002 roku o stanie klęski żywiołowej (Dz. U. 2014r., poz. 333).

3. Reagowanie w czasie wystąpienia i trwania konfliktu zbrojnego lub sytuacji kryzysowej.

4. Zabezpieczenie i dokumentowanie po ustąpieniu konfliktu zbrojnego lub sytuacji

kryzysowej.

5. Ochrona zabytków ruchomych.

2.1 ZAPOBIEGANIE

Zapobieganie i prowadzenie prac przygotowawczych obejmuje w szczególności następujące

przedsięwzięcia i czynności:

1. Opracowanie planów ochrony zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji

kryzysowych oraz ich aktualizację.

2. Kontrolę i doskonalenie stanu technicznego zabytków.

3. Instalowanie i utrzymanie w sprawności urządzeń i systemów zabezpieczenia zabytków, w

tym sygnalizacji wykrywania i alarmowania.

4. Wykonywanie ewidencji i dokumentacji zabytków podlegających ochronie.

5. Projektowanie i wykonywanie prac inżynieryjno – technicznych zabezpieczających przy

zabytkach takich jak:

a) podwyższenie klasy odporności ogniowej i poprawa właściwości konstrukcyjnych,

b) zabezpieczenia przed skutkami wybuchów, wichur, śnieżyc, powodzi lub zalania z

innych przyczyn, osunięć lub zapadnięć gruntu,

c) odbudowa lub osłona fragmentów szczególnie wartościowych i narażonych na

destrukcję.

2.2 PODWYŻSZENIE GOTOWOŚCI

1. Demontaż i ukrycie najcenniejszych detali architektonicznych i elementów wyposażenia.

2. Przygotowanie i rozmieszczenie znaków Konwencji o ochronie dóbr kulturalnych w razie

konfliktu zbrojnego wraz z Regulaminem wykonawczym do tej Konwencji oraz Protokołem

o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego, podpisanej w Hadze dnia 14 maja

1954 roku (Dz. U. z 1957 r. Nr 46, poz. 212), zwanej dalej „Konwencją Haską”.

3. Zgromadzenie i utrzymanie w gotowości urządzeń, sprzętu, narzędzi, opakowań, materiałów



7

niezbędnych do wykonywania prac zabezpieczających i działań ratowniczych.

4. Zorganizowanie systemu monitorowania zagrożeń, alarmowania i powiadamiania.

5. Wyznaczenie i przygotowanie zespołów ludzkich do prac zabezpieczających i działań

ochronnych.

6. Zorganizowanie współdziałania właścicieli, zarządców i użytkowników zabytków, organów

administracji publicznej, specjalistycznych służb, jednostek i instytucji, Sił Zbrojnych RP

oraz wolontariatu działań ochronnych.

2.3 REAGOWANIE

Reagowanie to zespół przedsięwzięć mających na celu zminimalizowanie strat wśród

obiektów zabytkowych. Podczas Reagowania prowadzi się akcje ratownicze oraz udziela wsparcia

właścicielom (administratorom) obiektów zabytkowych oraz podmiotom ratowniczym.

2.4 ZABEZPIECZENIE

Zabezpieczenie i dokumentowanie obejmuje:

1. Zabezpieczenie zabytków przed dalszą destrukcją po ustąpieniu bezpośredniego zagrożenia.

2. Dokumentowanie zdarzeń, strat i podjętych działań,

3. Informowanie właściwych organów administracji publicznej, w szczególności

wojewódzkiego konserwatora zabytków oraz organów założycielskich o stratach, podjętych

działaniach i ewentualnych potrzebach pomocy.

2.5 OCHRONA ZABYTKÓW RUCHOMYCH

Ochrona zabytków ruchomych polega na podjęciu, w zależności od sytuacji i posiadanych

możliwości , następujących czynności:

a) zabezpieczenia ich przed zniszczeniem lub uszkodzeniem, w miejscu stałego

przechowywania, oraz na zorganizowaniu stałego dozoru,

b) przemieszczenia do innych, przygotowanych pomieszczeń jednostki organizacyjnej.

c) rozśrodkowania zabytków do innych wytypowanych i przygotowanych obiektów w tej

samej miejscowości.

d) ewakuacji do uprzednio wyznaczonych przygotowanych obiektów poza miejscowością ich

stałego przechowywania, jeżeli nie ma możliwości ich właściwego zabezpieczenia na

miejscu lub w tej samej miejscowości, oraz zapewnienia stałego dozoru.

e) ewakuacji najcenniejszych zabytków za granicę w przypadku konfliktu zbrojnego,

f) przyjmowania, na wniosek właściciela lub posiadacza, cennych zabytków na czasowe

przechowywanie przez publiczne jednostki organizacyjne kultury.



8

3. CHARAKTERYSTYKA ZASOBÓW I ROZMIESZCZENIE ZABYTKÓW ORAZ

STOPIEŃ ICH SPODZIEWANEGO ZAGROŻENIA

Charakterystyka gminy Grodzisk Wielkopolski.

Gmina Grodzisk Wielkopolski położona jest w zachodniej części województwa

wielkopolskiego, przy drodze krajowej nr 32 Poznań – Zielona Góra, w odległości ca 50 km od

centrum Poznania.

Grodzisk jest siedzibą władz powiatowych obejmujących gminy: Granowo, Grodzisk Wlkp.,

Kamieniec, Rakoniewice, Wielichowo.

Z gminą Grodzisk Wlkp. sąsiadują gminy wchodzące w skład powiatu grodziskiego oraz

gminy z powiatu nowotomyskiego: Opalenica i Nowy Tomyśl,.

Powierzchnia gminy wynosi 134,5 km2, z czego miasto Grodzisk Wielkopolski zajmuje

powierzchnię ok. 6,4 km2.

Rys. 1. Położenie Grodziska Wielkopolskiego w regionie.

Źródło: opracowanie własne na podstawie www.grodzisk.wlkp.pl



9

Liczba ludności wg stanu na dzień 31.12.2012r. wynosiła 19.420 osób, z czego miasto

zamieszkiwało 14.245.

Średnia gęstość zaludnienia wynosi 139 osób na 1 km2. W skład gminy wchodzą 24

miejscowości, podzielone na 17 sołectw: Albertowsko, Borzysław, Biała Wieś, Chrustowo, Czarna

Wieś, Grąblewo, Kąkolewo, Kobylniki, Kurowo, Lasówki, Ptaszkowo, Rojewo, Słocin,

Snowidowo, Sworzyce, Woźniki, Zdrój. Plan gminy przedstawia rycina umieszczona poniżej.

Ryc. 2 Gmina miejsko-wiejska Grodzisk Wlkp.

Źródło: opracowanie własne na podstawie www.grodzisk.wlkp.pl

3.1 WYKAZ OBIEKTÓW ZABYTKOWYCH NIERUCHOMYCH WPISANYCH

DO REJESTRU ZABYTKÓW.

Ilość obiektów zabytkowych wpisanych do rejestru zabytków (w tym zespoły obiektów)

wynosi łącznie 39. Na terenie miasta jest ich 29, natomiast na terenie gminy 9. Informacje o

zabytkach przedstawione zostały w tabelach 1 i 2.

http://www.grodzisk.wlkp.pl/



10

Wykaz obiektów zabytkowych nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków

GRODZISK WIELKOPOLSKI- MIASTO

1. UKŁAD URBANISTYCZNY, k. XIII, XVI-XIX, rej. 2527/A z dn. 14.03.1956

2. KOŚCIÓŁ PAR. P. W. ŚW. JADWIGI – dz. 2038, rej. 2497A z dn. 17.01.1953

brama i ogrodzenie, mur. żel., ok. 1905, dz. 1500, rej. 2182A z dn. 26.02.1990

3. KOŚCIÓŁ SZPITALNY (CMENTARNY) P. W. ŚW. DUCHA, OB. FIL. PARAFII P.W. ŚW. JADWIGI rej.

1517A z dn. 11.04.1974

4. KOŚCIÓŁ EWANGELICKI, ob. kościół par. rzym. - kat. p. w. Najświętszego Serca Pana Jezusa,

Pl. Powstańców Wielkopolskich 5 rej. 2182A z dn. 26.02.1990

5. ZESPÓŁ KLASZTORU BERNARDYNÓW – 1687/1969, dz. 1251, rej. 2384A z 08.06.1955

kościół p. w. Najświętszego Imienia Jezu i Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, ob.

kościół filialny parafii p.w. św.Jadwigi, mur., 1687 - 1696, proj. Krzysztof Bonadura Mł.(?) , 1739 szczyty

i hełm wieży, restaur. 1870, 1950 - 1951, remont. Od 1992, ul. 3 Maja/Bukowska, rej. 2384/A z 08.06.1955

– dz. 1251

klasztor, mur., 1662, 1908 rozebrane 3 skrzydła, zachowane skrzydło pd, remont. Od 1992, dz. 1251, ul. 3

Maja, rej. 415/A z 28.11.1968 – dz. 1251

6. RATUSZ, ob. UMiG Stary Rynek nr 1, mur., ok.1830, przebud.1910, rej. 2657A z 29.12.1998

7. STUDNIA BŁ.BERNARDA , Stary Rynek, wykopana w XVI lub XVIIw. , drewniana obudowa z k.XIX., dz.

2082/2, rej. 2657A z dn. 29.12.1998

8. STAROSTWO, ul. Żwirki i Wigury nr 1– 1904/1905, dz. 1233, rej. 2370A z 22.05.1995

budynek gospodarczy, mur. szach.,1904-1905, arch. Erich Riemasch(?) - dz. 1233, rej. 2370A z 22.05.1995

9. ZESPÓŁ BROWARU, Kolejowa Nr 10 - 1883, nr rej. 42/Wlkp/A z 28.12.2000 - 1449

a) budynek administracyjny

b) kotłownia – 1883

c) rozlewnia piwa – mur. 1883

10. ZESPÓŁ BROWARU MIĘDZY PL. POWSTAŃCÓW WLKP. i UL. PRZEMYSŁOWĄ 9 wraz z

wyposażeniem, nr rej. 48/Wlkp./A z 31.01.2001:

1. magazyn zbożowy, Mur., 1874 – 1875, rej. 48/Wlkp./A z dn. 31.01.2001

2. słodownia klepiskowa i suszarnia, mur., 1874- 1875, rej. 48/Wlkp./A z dn. 31.01.2001

3. ogrodzenie z bramą, mur., ok.1875, rej. 48/Wlkp/A z dn. 31.01.2001

11. SŁODOWNIA, ul. Przykop nr 3, 1878, dz. 2125, rej. 2589A z dn. 16.05.1996

12. ZESPÓŁ DWORSKI (pałacowy) – dz. 2312/5, rej. 1516A z dn. 11.04.1974

1. dwór,ob. Muzeum Ziemi Grodziskiej i mieszkania, mur., ok. poł. XIX, rej. 1516A z 11.04.1974

2. oficyna, ul. Rakoniewicka nr 8, mur., 4 ćw.XIX, dz. 2317/2 rej. 14/Wlkp./A z dn. 04.10.1999

3. stróżówka, ul. Rakoniewicka nr 6a, mur., ok.1910 – 2317/1 rej. 13/Wlkp./A z dn. 04.10.1999

4. park krajobrazowy, 2 poł. XVIII przekształcony ok. poł. XIX, dz. 2312/5, rej. 304A z dn. 17.10.1968

13. DOM, pl. Św. Anny 8, mur., ok.1825, przebud.1937, rej. 1108A z dn. 08.05.1970, dz. 1572

14. DOM, ul. Kolejowa 5, mur., 1896, bud. Franciszek Andrzejewski, rej. 2193A z dn. 10.05.1990, dz. 1198

15. DOM, ul. Kościelna nr 2, XVIII w., rej. 1580/A z 27.07.1974

16. ORGANISTÓWKA, ul. Kościelna nr 4, mur., 1685 – dz. 2053 rej. 386A z dn. 25.11.1968

17. DOM, ul. Mickiewicza 8, szach. mur., k. XVIII, przebud. 1965, rej 1109A z dn. 08.05.1970,

18. KARCZMA, ob. dom mieszkalny, ul. Poznańska nr 1, mur. szach., 1 poł. XVIII, przebud. 1912, remont. i

przebud. 1986, dz. 2018, rej. 387A z dn. 25.11.1968

19. DOM, ul. Poznańska 7 (d.5), szach., glin. k. XVIII, rej. 1110A z dn. 08.05.1970, 2012

20. KARCZMA, ob. dom mieszkalny, ul. Poznańska nr 9, mur., szach, 1763, odnow. 1910.rej. 388A z dn.

25.11.1968

21. DOM, ul. Przemysłowa 16, szach., mur. , 1815, rozebrany częściowo 1947., rej. 111A z dn. 08.05.1970,

22. DOM, ul. Stary Rynek 30, mur. szach, pocz. XIX, przebud., rej. 1107A z dn. 08.05.1970, dz. 2081/1

23. DOM, ul. Szeroka nr 1, mur., 1891,remont. l. 80 XX., rej. 2590A z dn. 29.05.1996, dz. 2026



11

24. DOM, ul. Szeroka 24, szach., 1 poł. XIX, rej. 1112A z dn. 08.05.1970, dz. 1583

25. DOM, ul. Wawrzyniaka 2, szach. mur., ok.1830. Rej. 1114A z dn. 09.05.1970, 2017

26. DOM, ul. Wawrzyniaka 6, szach. Mur., 1762., rej. 1116A z dn. 11.05.1970, 2015

27. DOM, ul. Wawrzyniaka 13, szach. k. XVIII., przebud., rej. 1115A z dn. 09.05.1970

28. DOM, ul. Żwirki I Wigury nr 2, 1904-1905, nr rej. 2202/A z 1990

29. SĄD REJONOWY, ul. Żwirki i Wigury 2, pocz. XX w., dz. 1249, rej. 2202/A z 14.11.1990

Tabela 1. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – Grodzisk

Wielkopolski miasto.

Wykaz obiektów zabytkowych nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków

GRODZISK WIELKOPOLSKI - GMINA

1. KOŚCIÓŁ EWANGELICKI - KĄKOLEWO, ob. rzym. - kat. p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP, mur.,

1861/1862, proj.arch. z kręgu Friedricha Augusta Stüllera, rej. A 2568 z dn. 12.12.1995, dz. 331

2. SZKOŁA POWSZECHNA - PTASZKOWO, ob. szkoły podstawowej: mur., 1 poł. XIX, przebud. XIX/XX,

remont 1957, ob. bud. Mieszk. Nr 45, rej. 1078/A z dn. 18.04.1970, dz. 113/1

3. KARCZMA - PTASZKOWO , mur., k. XVIII, remont 1958, 1975, rej. 2499/A z dn. 24.09.1953, dz. 208

4. ZESPÓŁ FOLWARCZNY - PTASZKOWO:

wolarnia, ob. obora, mur., 1 poł.XIX, rej. 151/A z dn. 16.07.1968, 297/7

spichlerz i obora

5. PARK W ZESPOLE DWORSKO-FOLWARCZNYM, k. XIX, przekształcony 1966/68, rej. 1941/A z dn.

03.05.1984, dz. 218/2, 218/3, 218/4

6. ZESPÓŁ KOŚCIOŁA PARAFIALNEGO pw. ŚW. APOSTOŁÓW PIOTRA I PAWŁA – PTASZKOWO: 1897-

1898, Rej. 1769/a z dn. 07.06.1977, dz. 214

7.

ZESPÓŁ KLASZTORU REFORMATÓW ob. OO Franciszkanów - WOŹNIKI:

1. kościół p.w. św. Franciszka z Asyżu, mur., przed. 1710 – 1723, wg proj. Jana Catenazzi (?), po 1945

dewastacja, remont 1980 – 88, rej. 2390A z dn. 11.05.1933,

2. klasztor, mur., 1727 - 1741, lata 50 - te XIX - rozbiórka skrzydła pd i wsch. oraz pn ganka, remont 1984

– 1987, rej. 1582A z dn. 27.07.1974

8.

ZESPÓŁ DWORSKO-FOLWARCZNY - GRĄBLEWO

podwórze I wschodnie

1. rządcówka, ob. nr 23, 4 ćw. XIXw., rej. 2641/A z dn. 04.03.1998, dz. 361

2. stajnia, ob. bud. Inwetarski, ok. 1910r., rej. 2641/A z dn. 04.03.1998, dz. 361

3. obora, ok. 1910r., rej. 2641/A z dn. 04.03.1998, dz. 361

4. ogrodzenie, pocz. XXw., rej. 2641/A z dn. 04.03.1998, dz. 361

9. BRAMA WJAZDOWA, pocz. XIXw., rej. 2642/A z dn. 04.03.1998, dz. 361

10.

ZESPÓŁ FOLWARCZNY, 2 poł. XIX/XX w., nr rej. 2327/A z 26.01.1995 – osiedle PIASKI Grodzisk Wlkp.

1. budynek socjalny

2. stajnia i wozownia

3. spichlerz

4. kuźnia

5. remiza

6. gorzelnia

Tabela 1. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – Grodzisk Wielkopolski gmina



12

Miejsca największej koncentracji zabytków na terenie gminy i miasta.

Największe skupisko zabytków na terenie miasta występuje w granicach układu

urbanistycznego Grodziska Wielkopolskiego, obejmującego obszar starego miasta lokacyjnego i

nowego miasta, oraz dawnych przedmieść Grodziska. W centrum starego rynku stoi nowożytny

ratusz wybudowany około 1830 roku, natomiast w centrum nowego rynku zlokalizowany jest

kościół poewangelicki p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa. Obie części miasta łączy obecnie

ulica Szeroka, która stanowi oś kompozycji, wokół której koncentrują się kwartały mniej lub

bardziej zwartej zabudowy mieszkalno-przemysłowej, oddzielone od siebie siecią wąskich uliczek.

Na obszarze miasta znajduje się bardzo dobrze zachowany zespół budynków sakralnych z

kościołem parafialnym p.w. Św. Jadwigi (ul. Kościelna), dawnym kościołem szpitalnym

(cmentarnym) p.w. Św. Ducha (ul. Rakoniewicka), kościołem pobernardyńskim wraz z klasztorem,

p. w. Najświętszego Imienia Jezus i Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny (ul.

Bukowska) oraz wspomniany kościół ewangelicki (pl. Powstańców Wielkopolskich).

Do szczególnie interesujących zaliczyć można także zespół budynków użyteczności

publicznej, m. in. wspomnianego ratusza, budynków starostwa, gimnazjum, liceum

ogólnokształcącego, sądu i zakładu poprawczego (okolice ul. Żwirki i Wigury i Bukowskiej).

W Grodzisku znajduje się też szereg budynków mieszkalnych, wśród których na szczególną

uwagę zasługują karczmy i zajazdy (ul. Poznańska 1, 9 oraz Kościelna 2), domy mieszkalne

zlokalizowane przy ulicach Św. Anny, Kolejowej, Kościelnej, Mickiewicza, Poznańskiej,

Przemysłowej, Starym Rynku, Szerokiej, Wawrzyniaka oraz Żwirki i Wigury. Wśród

najciekawszych obiektów zabytkowych w Grodzisku Wielkopolskim, podkreślających specyfikę

miasta wymienić należy także obiekty związane z przemysłem piwowarskim z zespołami browarów

przy ul. Kolejowej i Przemysłowej na czele oraz założenie dworsko-parkowe przy ulicy

Rakoniewickiej.

Wśród obiektów szczególnie cennych zlokalizowanych na terenie gminy wymienić należy

zespół Klasztoru Reformatów w Woźnikach, zespół kościoła Parafialnego p.w. św. Piotra i Pawła w

Ptaszkowie, kościół poewangelicki w Kąkolewie, pałac myśliwski wraz z parkiem naturalistycznym

w Lasówkach, zespół dworsko- parkowy w Grąblewie oraz zespoły folwarczne w Borzysławiu,

Lulinie, Młyniewie, Grodzisku- Pantaleonowie, Osiedlu- Piaskach, Ptaszkowie, Słocinie, Grąblewie

i Woźnikach.

Na terenie gminy występuje także wiele ciekawych przykładów budownictwa olęderskiego

z zagrodami m. in. w Albertowsku, Kąkolewie i Słocinie, a także szereg obiektów użyteczności

publicznej z zespołami budynków szkolnych w Czarnej Wsi, Ptaszkowie, Sworzycach i Zdroju oraz

pojedynczymi budynkami szkół w Grąblewie, Kąkolewie, Kobylnikach i Rojewie.

Rycina poniżej obrazuje zasięg strefy ochrony konserwatorskiej.



13

Ryc 3. Strefa ochrony konserwatorskiej (układ urbanistyczny miasta).

Źródło: Dokumenty archiwalne WWKZ.



14

3.2 WYKAZ POZOSTAŁYCH OBIEKTÓW ZABYTKOWYCH

NIERUCHOMYCH W EWIDENCJI ZABYTKÓW.

Ogólna ilość zabytków nieruchomych znajdujących się w ewidencji (w tym zespoły

obiektów): miasto - 296, gmina - 124. Wykazy zabytków ujętych w ewidencji, zostały

przedstawione w zestawieniach tabelarycznych stanowiących załącznik do niniejszego programu..

W ewidencji zabytków na terenie gminy Grodzisk Wielkopolski znajduje 12 cmentarzy w tym

4 rzymsko- katolickie, 7 ewangelickich oraz 1 żydowski

BIAŁA WIEŚ

1/ cmentarz ewangelicki, 1 poł. XIX w., zamknięty,

CZARNA WIEŚ

2/ cmentarz ewangelicki, 1 poł. XIX w., zamknięty,

GRODZISK WIELKOPOLSKI

3/ cmentarz ewangelicki, XIX w., zamknięty, ob. miejsce pocmentarne,

4/ cmentarz ewangelicki, XVIII/XIX w., ob. park- miejsce pocmentarne,

5/ cmentarz rzymsko- katolicki, XIX w., parafia p.w. Św. Jadwigi, czynny,

6/ cmentarz rzymsko- katolicki, XVIII w. parafia p.w. Św. Ducha, zamknięty,

7/ cmentarz żydowski, XIX w, ob. Park,

KĄKOLEWO

8/ cmentarz ewangelicki, XIX w., zamknięty,

PTASZKOWO

9/ cmentarz rzymsko- katolicki, przykościelny- paraf. p.w. Św. Piotra i Pawła, zamknięty,

10/ cmentarz rzymsko- katolicki, 1 poł. XIX w., parafialny, czynny.

3.3 ZABYTKI RUCHOME WPISANE INDYWIDUALNIE DO REJESTRU

ZABYTKÓW

W ewidencji zabytków ruchomych na terenie gminy zarejestrowanych jest 149 obiektów w

kościele parafialnym pw. Św. Jadwigi, 109 w kościele pw. Najświętszego Imienia Jezus, 32 w kościele

pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa oraz 22 w kościele pw. Św. Ducha w Grodzisku Wielkopolskim.

Ponadto w ewidencji znajdują się 52 obiekty w kościele pw. Św. Apostołów Piotra i Pawła w Ptaszkowie oraz 79 w kościele o.o. Franciszkanów w Woźnikach.

Mimo znacznego nasycenia terenu gminy w dziedzinie malarstwa, rzeźby i rzemiosła

artystycznego (szczególnie w obiektach sakralnych do rejestru zabytków wpisany jest tylko jeden

obiekt. Jest to obraz Świętych Obcowanie (nr 134/13/B z 1961r.), pochodzący z kościoła

pobernardyńskiego pw. Najświętszego Imienia Jezus. Jego stan po gruntownie przeprowadzonej w 1998

roku konserwacji jest dobry. Do rejestru zabytków wpisane jest także wyposażenie zespołu budynków browaru, przy ul. Przemysłowej w Grodzisku Wielkopolskim.

3.4 ZABYTKI ARCHEOLOGICZNE.

Na terenie gminy Grodzisk Wielkopolski brak stanowisk archeologicznych wpisanych do rejestru zabytków.



15

4. WYKAZ ZABYTKÓW NIERUCHOMYCH PODLEGAJĄCYCH

ZABEZPIECZENIU W RAZIE SYTUACJI KRYZYSOWYCH LUB NA

WYPADEK KONFLIKTU ZBROJNEGO.

Na terenie gminy Grodzisk Wielkopolski znajduje się 39 obiektów zabytkowych

podlegających zabezpieczeniu w razie sytuacji kryzysowej lub na wypadek konfliktu zbrojnego

(wykaz zawiera Tabela nr 1). Obiekty te znajdują się zarówno przy głównych drogach, jak i z dala

od głównych traktów. Obiekty architektury i budownictwa wpisane do rejestru zabytków na

terenie gminy Grodzisk Wielkopolski prezentują zróżnicowany stan zachowania. Najlepiej

zachowane są obiekty będące własnością kościoła i gminy, poza jednostkowymi przypadkami, są w

stanie zadowalającym. W gorszym stanie prezentuje się część zabytków będąca własnością

prywatną.

Poniżej znajduje się opis ciekawszych obiektów zabytkowych.

Ratusz

Pośrodku Starego Rynku usytuowany jest trójkondygnacyjny ratusz pochodzący z pierwszej

połowy XIX wieku. W czasie nalotu niemieckiego 27 stycznia 1945 roku został uszkodzony.

Odnowiony dwa lata później. Obiekt, generalnie wyremontowany w latach 1996-1998, otrzymał w

tym okresie wieżyczkę która dopełnia wyglądy budowli. Siedziba władz miasta.



16

Kościół parafialny p. w. Św. Jadwigi.

Najcenniejszym zabytkiem miasta jest bez wątpienia kościół farny Św. Jadwigi. Najstarsza

wzmianka o kościele grodziskim pochodzi z 1401 roku, choć przypuszcza się, że założenie parafii

miała miejsce po 1267 roku. Pierwotna budowlę drewnianą zastąpiła budowana po 1426 roku

świątynia gotycka. Mury jej są obecnie ukryte pod tynkiem, na zewnątrz widać natomiast

trójboczne zamknięcia prezbiterium oraz zarysy ostrołukowych portali w fasadach płn. i płd.

Autorem przebudowy był pochodzący z Włoch (przypuszczalnie z Padwy), ale działający przez

całe życie w Wielkopolsce, Krzysztof Bonadura starszy, nadworny murator Opalińskich. W

Grodzisku działał on od około 1615 roku a wzorował się na kościele Santa Giustina w Padwie.

Poświęcenia kościoła dokonano w 1649 roku, choć przebudowa została ukończona dopiero 23 lata

później. W 1752 roku w wieże kościoła uderzył piorun i zabił jedną z pięciu znajdujących się na

niej osób.

W 1769 roku został zniszczony hełm wieży, a w 1864 spaliła się kopuła, odrestaurowana w

roku następnym. W 1865 powstało nowe zwieńczenie wieży i nowa zakrystia, dobudowana od

strony południowej. Podczas okupacji hitlerowskiej był tu magazyn, a w 1944 Niemcy zdarli

blachę z głównej kopuły. Wnętrze zostało odnowione w latach 1966-67 przez Teodora Szukałę i

Henryka Kota.

Nad kopułą wznosi się blaszana figura św. Floriana z herbem i inicjałami ostatniego

fundatora kościoła oraz datą ukończenia robót. Święty ma strzec miasto przed burzami i pożarami.

Kościół farny ma jedną nawę, po bokach której znajdują się podwójne kaplice, a także

prezbiterium od wschodu, oraz zwieńczoną hełmem wieżę od zachodu. Prezbiterium i kaplice

kryte są kolistymi kopułami. Elewacje zdobione są kilkoma kondygnacjami nisz i wnęk

charakterystycznych dla twórczości Bonadury.



17

Kościół szpitalny (cmentarny)

p. w. Św. Ducha.

Świątynia została wzniesiona w 1663 roku staraniem księdza Jana Wolsztyńskiego, na miejscu

kaplicy z 1426 która również była pod wezwaniem św. Ducha. Jest to budowla o konstrukcji

zrębowej, z zewnątrz oszalowana, o od strony wschodniej wznosi się dwukondygnacyjna wieża

konstrukcji słupowej z kruchtą w przyziemiu, zwieńczona w górze dachem namiotowym,

pokrytym podobnie jak dwuspadowe dachy świątyni, blachą. Od strony północnej do kościoła

przylega zakrystia z muru pruskiego, nakryta dachem trójspadowym.

Jest to świątynia na planie prostokąta, jednonawowa, z wydzielonym balaskami

prezbiterium. Całość nakryta jest płaskim stropem, a ściany wzmocnione lisicami i zastrzałami.

Ściany zdobi polichromia z drugiej połowy XVIII wieku, odsłonięta w 1951 roku przez Teodora

Szukałę.

Na ścianach bocznych nawy iluzjonistyczne malowane ołtarze imitujące architektoniczne

obramienia z kolumnami i zwieńczeniami. W ołtarzu po lewej, południowej, w polu środkowym

umieszczono obraz Matki Bożej Pocieszenia datowany na drugą połowę XVII stulecia. W

zwieńczeniu wizerunek nieznanego imienia Świętego – męczennika z XVIII wieku. Po stronie

przeciwnej nawy, północnej, drugi ołtarz boczny, a w jego polu środkowym obraz przedstawiający

scenę Zesłania Ducha Świętego. W zwieńczeniu ołtarzowym wizerunek św. Anny Samotrzeć.

W części prezbiterialnej nawy, na ścianie zachodniej tzw. paludament, czyli namalowana i

udrapowana kotara imitująca tło ołtarza głównego. W jego środkowej części, w okazałej

akantowej ramie obraz św. Walentego – patrona przewlekle chorych, a zarazem zakochanych. Nad

jego głową złocona aureola. W narożu lewym obrazu sylwetki chorych proszących o uzdrowienie,

zaś w narożu prawym sylwetka zapewne fundatora świątyni, księdza Jana Wolsztyńskiego oraz

data 1663. Akantową dekorację ołtarza wspierają sylwetki aniołów. Nieco w głębi, tuż za ołtarzem,

na tle rozpiętej kotary krucyfiks z pierwszej połowy XIX wieku. W prezbiterium na ścianach dwa

obrazy: z prawej wizerunek Matki Boskiej Pociesznia, zaś z lewej XVII – wieczny obraz siostry

wizytki Św. Małgorzaty Marii Alacoque, której objawia się Najświętsze Serce Pana Jezusa.

Przy ścianie południowej nawy ambona z pierwszej połowy XVIII wieku, a płycinach jej

korpusu skromna dekoracja plastyczna. Ściany nawy zdobią jeszcze dwa obrazy: Serca Jezusa z

lewej oraz Matki Bożej Pocieszenia z prawej. Nawę od zachodu zamyka chór muzyczny wsparty

na dwóch słupach. Nieco dalej, w kruchcie wieżowej skromny ornament kwiatowy, pośród którego

zawieszony jest mocno nadszarpnięty zębem czasu XVIII wieczny krucyfiks.



18

Kościół pobernardyński wraz z

klasztorem p. w. Najświętszego Imienia

Jezus i Niepokalanego Poczęcia

Najświętszej Marii Panny.

Na narożniku ulic Bukowskiej i 3 Maja, wznosi się barokowy kościół pobernardyński.

Bernardynów osadził tu w 1662 roku kasztelan nakielski Jan Leopold Opalińskim, choć wydana

przez biskupa Wojciecha Tolibowksiego zgoda z 12 XI 1661 roku dotyczyła zakonu reformatów.

Szczyt kościoła i dwukondygnacyjny hełm wieży pochodzą prawdopodobnie z 1739 roku. Od

kasaty klasztoru ok. 1830 roku, jest to kościół filialny parafii farną. Jednonawową budowlę, z

poprzeczną nawą i prosto zamkniętym prezbiterium, nakrywa sklepienie kolebkowe. Wewnątrz

znajdują się ołtarze z obrazami malarzy zakonnych; w ołtarzu głównym widnieje obraz z ok. 1662

r przedstawiający Adorację Imienia Jezusa przez króla Jana Kazimierza, świętych i dostojników.

Po lewej stronie umieszczono nagrobek w formie ołtarzyka z dekoracja rokokową wojewody

sieradzkiego Wojciech Opalińskiego.

Kościół poewangelicki

p. w. Najświętszego Serca Pana Jezusa.

Pośrodku Placu Powstańców Wielkopolskich (dawny Nowy Rynek miasta założonego w XVI

wieku) znajduje się kościół poewangelicki. Dawniej w tym miejscu znajdowała się inna świątynia.

Obecna budowla została oddana do użytku 6 VI 1905r., która w 1945r. była zdewastowana. Od



19

1957 roku jest kościołem katolickim, po przeprowadzeniu remontu poświęconym 30 X 1960.

Kościół zbudowany jest z cegieł z kamiennym cokołem i dużą częścią fasady, w którą wtopiono

wieżę – dołem kwadratową, wyżej ośmioboczną. Nad wejściem znajduje się efektowna mozaika z

postacią Chrystusa, a pod nią drewniany fryz ze scenami z jego życia (rzeźba A. Boche). Wnętrze

poprzecznie usytuowanej nawy nakryto drewnianym pseudosklepieniem kolebkowym. Witraże w

kościele pochodzą z połowy lat 80-tych.

Rokokowy ołtarz w prawej kaplicy z cennym obrazem Matki Boskiej Różańcowej z 1640

roku, pędzla Bartłomieja Strobla – nadwornego malarza króla Władysława IV.

Budynek Starostwa

i Sądu.

Przy ulicy Żwirki i Wigury znajdują się dwa eklektyczne gmachy: neogotyckie starostwo oraz

neobarokowy sąd powiatowy, zbudowane w 1905 roku. Za gmachem sądu znajduje się tzw. dom

sędziego oraz wiezienie (od 1976 roku w jego murach znajduje się zakład poprawczy). Na

pierwszym planie budynek Starostwa Powiatowego.

Budynek szkolny.

Budynek szkolny w którym znajduje się Gimnazjum. Powstał on w końcu XIX wieku. Na jego

ścianie widnieje tablica z 1958 roku upamiętniająca 40 rocznicę wyruszenia do walki oddziału

powstańców wielkopolskich.



20

Liceum.

Budynek Liceum Ogólnokształcącego im. Juliusza Słowackiego z “okrągłymi łukami” zbudowano

w latach 1877-1885 na niemiecką koedukacyjną szkolę średnią (progimnazjum). W 1927 roku

rozpoczęło tu działalność gimnazjum miejskie.

Kościół poewangelicki w Kąkolewie.

Poewangelicki kościół Niepokalanego Serca Maryi znajduje się w centrum wsi z ok. 1880r.,

neogotycki ze spiczastą wieżą. Od 1945r. Jest kościołem katolickim, a w 1974r. utworzono parafię.



21

Zespół Klasztoru w Woźnikach.

Woźniki były ośrodkiem kultu św. Franciszka już w XIV w. W 1660 r. na miejscu starej kapliczki

poświęconej Biedaczynie z Asyżu Maciej Kazimierz Rogaliński, dziedzic Woźnik, wybudował

kościół i klasztor z muru pruskiego i osadził przy nim reformatów. W 1706 r. cały zespół spłonął.

Odbudowa rozpoczęła się w 1710 r. według planów architekta Jana Catenaciego.

Kościół ukończono w 1723 r., a klasztor około 1750 r. Przy budowie zatrudniony był brat Mateusz

Osiecki. Wnętrze świątyni wykonali snycerze zakonni Tomasz Mielnarski i Adam Sikorski.

Z czasem kościół i klasztor stał się własnością rodziny Mielżyńskich, którzy budynek klasztorny

rozebrali, zostawiając tylko fragment wschodniego skrzydła. Podziemia zamienili na grobowiec

rodzinny. W 1926 r. kościół został uznany za ruinę.

Po II wojnie światowej wyposażenie wnętrza kościoła wywieziono częściowo do Buku, częściowo

do Poznania i Skórzewa. W 1975 r. ks. Kanonik Hieronim Lewandowski, proboszcz parafii św.

Wojciecha w Poznaniu, po obejrzeniu ruin kościoła, podjął myśl uratowania tego zabytku dla

Kościoła i kultury polskiej. Po załatwieniu odpowiednich formalności władze państwowe 30 I

1976 r. przekazały obiekt Archidiecezji Poznańskiej. Następnie rozpoczęły się prace

zabezpieczające i remontowe. Wreszcie nadszedł dzień, kiedy można było dokonać powtórnego

poświęcenia kościoła. Stało się to 20 VI 1976 r. Aktu po-święcenia dokonał ks. arcybiskup Antoni

Baraniak.

11 VI 1978 r. Kuria Metropolitarna w Poznaniu przekazała kościół i klasztor woźnicki

franciszkanom z Prowincji Wniebowzięcia. Pierwszym ojcem, który przybył na to miejsce, aby z

polecenia przełożonych rozpocząć dzieło odnowy, był o. Zdzisław Regulski. Przez 8 1at nie

szczędził trudu, aby podnieść z ruin to miejsce. Powoli zaczęły wracać ołtarze oraz inne części

wyposażenia świątyni. W 1984 r. zarząd prowincji podjął decyzję o rekonstrukcji części klasztoru.

Zadanie to zlecono o. Sylwinowi Wojdanowiczowi. Obecnie odbudowany klasztor służy jako dom

rekolekcyjny. Trwają dalsze prace remontowe i upiększające.



22

Zespół Kościoła Parafialnego p. w. Piotra i

Pawła w Ptaszkowie

Neoromański kościół św. Piotra i Pawła, zbudowany w 1904r. z wysoką wieżą o spiczastym

zwieńczeniu od północy. Stylowe wyposażenie wnętrza ma również cechy neoromańskie. Starsze są

krucyfiks późnogotycki z ok. 1530r. po prawej stronie łuku tęczowego i barokowe rzeźby patronów

świątyni w ołtarzu głównym. Na zewnętrznej ścianie tablicą upamiętniono proboszcza z 1934r.

zamęczonego przez hitlerowców w Dachau. Od strony zachodniej widnieją 3 marmurowe epitafia

Żółtkowskich z Ujazdu.



23

5. SPODZIEWANE ZAGROŻENIA ZABYTKÓW NA OBSZARZE GMINY

GRODZISK WIELKOPOLSKI.

Najczęściej występującymi katastrofami (klęskami żywiołowymi) na terenie Polski, a więc także na

terenie Gminy Grodzisk Wielkopolski są:

Zagrożenia naturalne (obiektywne):

powódź - w związku z brakiem naturalnych cieków wodnych zagrożenie takie nie występuje, mogą

niekiedy wystąpić lokalne lub na większą skalę podtopienia wywołane intensywnymi opadami

deszczu, gradu;

huragan - na terenie gminy odnotowano kilka silnych wiatrów, jednak zazwyczaj są one osłabione

kompleksami leśnymi. Występują sporadycznie nie niosą w sobie dużego niebezpieczeństwa;

wyładowania atmosferyczne – drewniana zabudowa, kryta strzechą jest narażona na znaczne

niebezpieczeństwo pożaru w wyniku wyładowań atmosferycznych. Zabezpieczenie stanowią tu

odgromniki;

upały i mrozy - tego rodzaju zagrożenia nie stanowią realnego niebezpieczeństwa dla obiektów

zabytkowych.

Zagrożenia wywołane przez człowieka (subiektywne):

kradzieże - zgromadzone w obiektach zabytkowych eksponaty, posiadają wielką wartość kulturową

i stanowią smakowity łup dla szabrowników z czego wynika, że kradzieże w tych obiektach mogą

przynieść im znaczne korzyści;

włamania - ten rodzaj zagrożenia jest bardzo realny. Obiekty są usytuowane na dużej przestrzeni

(brak ochrony) i są narażone na tego typu zdarzenia. Konieczna jest zmiana systemu ochrony,

wsparcie jej systemami elektronicznymi wraz z możliwością udzielenia realnej pomocy z zewnątrz

(policja, grupy interwencyjne).

zakłócanie porządku publicznego - w trakcie imprez plenerowych, gromadzących jednorazowo

od kilku do kilku tysięcy zwiedzających możliwe są tego typu zdarzenia. Obecność w tym czasie na

miejscu pracowników ochrony oraz współpraca z Policją może skutecznie tego typu zdarzeniom

zapobiegać, a w przypadku ich wystąpienia pozwoli na skuteczną interwencję sił porządkowych.

Istnieje również możliwość dewastacji obiektów zabytkowych;

wandalizm, niszczenie mienia - jest to realne zagrożenie wynikające również z faktu rzeczywistej

dostępności obiektów zabytkowych. Przeciwdziałać tego typu zagrożeniom powinni mieszkańcy

danej miejscowości, osoby zwiedzające.

Przeciwdziałać powinni mieszkańcy, Rady Sołeckie oraz organizacje społeczne.

zalanie, podtopienia – mogą wystąpić;

awarie obiektów hydrotechnicznych – nie występuje;

pożary – występują;

łatwopalnymi awarie rurociągów paliwowych oraz zbiorników z materiałami - w chwili obecnej –

nie występuje;

akty terrorystyczne – mogą wystąpić;

katastrofy budowlane związane z:

1) wybuchem gazu – występuje;



24

2) osunięciem gruntu – nie występuje;

konflikt zbrojny – położenie zabytków w pobliżu strategicznych celów wojskowych – występują.

P – pożar

Z – zalanie, podtopienie,

H – huragan , silna wichura,

T – zagrożenia terrorystyczne,

CH – chemiczne,

W – zagrożenia wojenne.

L.p. Miejscowość Obiekt Nr rej. zab. Rodzaje zagrożeń

P Z H T CH W

1. Grodzisk

Wlkp.

KOŚCIÓŁ PAR. P. W. ŚW. JADWIGI 2497A

17.01.1953

X X X X X

2. KOŚCIÓŁ SZPITALNY (CMENTARNY) P. W.

Św. DUCHA, OB. FIL. PARAFII P.W. ŚW.

JADWIGI

1517A

11.04.1974

X X X X X

3. KOŚCIÓŁ EWANGELICKI, ob. kościół par. rzym.

- kat. p. w. Najświętszego Serca Pana Jezusa,

2182A

26.02.1990

X X X X X

4. ZESPÓŁ KLASZTORU BERNARDYNÓW 2384A

08.06.1955

X X X X X

5. RATUSZ, ob. Urząd Miejski 2657A

29.12.1998

X X X X X

6. STUDNIA BŁ.BERNARDA 2657A

29.12.1998

X X X

7. STAROSTWO, ul. Żwirki i Wigury nr 1

1. budynek gospodarczy,

2370A

22.05.1995

X X X X X

8. ZESPÓŁ BROWARU, Kolejowa Nr 10

1. budynek administracyjny

2. kotłownia

3. rozlewnia piwa

42/Wlkp/A

28.12.2000

X X X X

9. ZESPÓŁ BROWARU Między Pl. Powstańców

Wlkp. i Ul. Przemysłową 9 wraz z wyposażeniem,

a) magazyn zbożowy,

b) słodownia klepiskowa i suszarnia,

c) ogrodzenie z bramą,

48/Wlkp./A

31.01.2001:

X X X X

10. SŁODOWNIA 2589A

16.05.1996

X X X X

11. ZESPÓŁ DWORSKI (pałacowy)

1. dwór,ob. Muzeum Ziemi Grodziskiej i

mieszkania,

2. oficyna, ul. Rakoniewicka nr 8, .

3. stróżówka, ul. Rakoniewicka nr 6a,

4. park krajobrazowy

1516A

11.04.1974

14/Wlkp./A

04.10.1999

13/Wlkp./A

04.10.1999

304A

17.10.1968

X X X X X

12. DOM, pl. Św. Anny 8, 1108A

08.05.1970

X X X X

13. DOM, ul. Kolejowa 5 2193A

10.05.1990

X X X X

14. DOM, ul. Kościelna nr 2 1580/A X X X X



25

27.07.1974

15. ORGANISTÓWKA 386A

25.11.1968

X X X X

16. DOM, ul. Mickiewicza 8 1109A

08.05.1970

X X X X

17. KARCZMA, ob. dom mieszk., ul. Poznańska nr 1 387A

25.11.1968

X X X X X

18. DOM, ul. Poznańska 7 (d.5), 1110A

08.05.1970

X X X X

19. KARCZMA, ob. dom mieszk., ul. Poznańska nr 9, 388A

25.11.1968

X X X X X

20. DOM, ul. Przemysłowa 16, 111A

08.05.1970

X X X X

21. DOM, ul. Stary Rynek 30, 1107A

08.05.1970

X X X X

22. DOM, ul. Szeroka nr 1 2590A

29.05.1996

X X X X

23. DOM, ul. Szeroka 24, 1112A

08.05.1970

X X X X

24. DOM, ul. Wawrzyniaka 2, 1114A

09.05.1970

X X X X


11.05.1970,

X X X X


09.05.1970

X X X X

27. DOM, ul. Żwirki i Wigury nr 2, 2202/A

14.11.1990

X X X X

28. SĄD REJONOWY, ul. Żwirki i Wigury 2, 2202/A

14.11.1990

X X X X X

29. Kąkolewo KOŚCIÓŁ EWANGELICKI A 2568

12.12.1995

X X X X X

30. Ptaszkowo SZKOŁA POWSZECHNA 1078/A

18.04.1970

X X X X

31. KARCZMA 2499/A

24.09.1953

X X X X X

32. ZESPÓŁ FOLWARCZNY

1. wolarnia, ob. obora

2. spichlerz i obora

151/A

16.07.1968

X X X X

33. PARK W ZESPOLE DWORSKO-

FOLWARCZNYM

1941/A

03.05.1984

X X X

34. ZESPÓŁ KOŚCIOŁA PARAFIALNEGO pw. ŚW.

APOSTOŁÓW PIOTRA I PAWŁA

1769/a

07.06.1977

X X X X X

35. Woźniki ZESPÓŁ KLASZTORU REFORMATÓW ob. OO

Franciszkanów - WOŹNIKI:

a) klasztor

2390A

11.05.1933

1582A

27.07.1974

X X X X X

36. Grąblewo ZESPÓŁ DWORSKO-FOLWARCZNY

1. rządcówka,

2. stajnia,

3. obora,

4. ogrodzenie,

2641/A

04.03.1998

X X X X X



26

37. BRAMA WJAZDOWA 2642/A

04.03.1998

X X X X X

38. Piaski –

obecnie

osiedle w

Grodzisku

Wlkp.

ZESPÓŁ FOLWARCZNY, 2 poł. XIX/XX w.,

1. budynek socjalny


3. spichlerz

4. kuźnia

5. remiza

6. gorzelnia

2327/A

26.01.1995

X X X X X



27

6. PROCEDURY POSTĘPOWANIA NA WYPADEK SYTUACJI KRYZYSOWYCH

W CZASIE POKOJU.

6.1. POŻAR.

Procedura postępowania w razie pożaru jest określona w Instrukcjach i planach ochrony

przeciwpożarowej, które winny posiadać jednostki organizacyjne będące właścicielami obiektów

zabytkowych.

Szczególnie istotnym elementem, który musi być uwzględniony w zabezpieczeniu

przeciwpożarowym obiektów zabytkowych i w prowadzeniu akcji ratowniczo – gaśniczej w razie

pożaru jest priorytet zabezpieczenia i ratowania obiektów wpisanych do rejestru zabytków lub

będących w trakcie procedury wpisu w taki sposób, aby podlegały one szczególnej ochronie, zaraz

po przedsięwzięciach służących ochronie życia ludzkiego.

Do takich przedsięwzięć należy w szczególności:

1. Zabezpieczenie obiektów ognioochronne obiektów drewnianych i elementów

konstrukcyjnych z drewna.

2. Utrzymanie w sprawności i sprawdzenie działania sygnalizacji alarmu przeciwpożarowego i

monitoringu jeśli taki funkcjonuje.

3. Zapewnienie sprawności, gotowości umiejętności obsługi podręcznego sprzętu gaśniczego.

4. Przygotowanie do własnych działań ratowniczych w oparciu o grupę zabezpieczająco –

ratowniczą i sprzęt podręczny, która będzie szkolona z elementami ćwiczeń praktycznych,

5. W razie wybuchu pożaru podjęcie próby lokalizacji źródła ognia i jego stłumieniu w

zarodku przy pomocy podręcznego sprzętu gaśniczego, zamykania dopływu świeżego

powietrza (tlenu), wyłączeniu zasilania.

6. Zabezpieczenie na miejscu lub demontaż i wynoszenie cennych i palnych elementów

wyposażenia architektonicznego (np. zdobionych drzwi, itp.) z wykorzystaniem

pracowników mieszkańców lub użytkowników znajdujących się w obiektach zabytkowych.

7. Po przybyciu jednostki ratowniczo – gaśniczej Państwowej Straży Pożarnej, Ochotniczych

Straży Pożarnych podporządkowanie wszystkich działań dowódcy akcji oraz udzielanie

pomocy i niezbędnych informacji.

8. Czuwanie nad zachowaniem szczególnej ostrożności podczas gaszenia pomieszczeń o

bogatym wystroju architektonicznym i plastycznym.

9. Uczestniczenie w dokumentowaniu działań i strat, ustaleniu przyczyn pożaru i

podejmowaniu działań zabezpieczających po pożarze.

10. Po zakończeniu akcji ratowniczo – gaśniczej, zabezpieczenie i przeszukanie pogorzeliska,

poinformowanie Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków i Burmistrza

Grodziska Wielkopolskiego o stratach, szkodach i ewentualnych potrzebach pomocy, na

„formularzu zgłoszenia strat o zabytkach”.

11. Przystąpienie do prac zabezpieczających i konserwatorskich celem przywrócenia

poprzedniego stanu obiektów.

12. W razie potrzeby wprowadzenie zmian i uzupełnień aktualizacyjnych do „Planu ochrony

zabytków Gminy Grodzisk Wielkopolski na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji

kryzysowych”.



28

6.2. PODTOPIENIA I ZALANIA.

Podtopienia i miejscowe zalania mogą wystąpić w związku z długotrwałymi i intensywnymi

opadami deszczu. Zjawiska te mają miejsca szczególnie w okresie jesiennym oraz wiosennym.

Podtopienia i miejscowe zalania mogą również wystąpić wiosną w czasie szybkiego topnienia

pokrywy śnieżnej.

Zjawiska te powodują podniesienie poziomu wód gruntowych i zwiększone zwilgocenie

fundamentów oraz piwnic. Braki w drożności kanałów burzowych i zewnętrznej instalacji

przeciwdeszczowej obiektów budowlanych powodują wycieki i miejscowe zalania ścian, stropów

itp.

Podobne skutki może spowodować awaria sieci wodociągowo – kanalizacyjnej i centralnego

ogrzewania. Zalania budynków od góry mogą nastąpić w razie łącznego wystąpienia silnej wichury

i ulewy, najczęściej podczas burzy, jeśli dojdzie do zerwania części lub całości pokrycia dachu. Na

terenie Gminy, obiekty zabytkowe są w niewielkim stopniu narażone na podtopienie czy zalanie

obiektu zabytkowego od góry.

W celu zminimalizowania ewentualnych strat, należy podjąć następujące działania polegające

na:

1. Obserwowaniu zjawisk pogodowych i analizowaniu prognoz krótkoterminowych oraz

długoterminowych.

2. Utrzymaniu łączności i wymianie informacji z Zespołem Kierowania OC.

3. Przestrzeganie terminów i rzetelności wykonywania przeglądów i remontów instalacji i

urządzeń wodno – kanalizacyjnych oraz orynnowania budynków , instalacji odgromowej a

także kanalizacji przeciwdeszczowej.

4. Aktualizowaniu składu, szkoleniu i utrzymaniu w gotowości do działania grupy

zabezpieczająco – ratowniczej utworzonej przy obiekcie zabytkowym (zadania właściciela

lub użytkownika obiektu zabytkowego).

5. Wytypowaniu miejsc najbardziej zagrożonych podtopieniem (zalaniem) w przypadku

obfitych i długotrwałych opadów.

6. Sprawdzeniu szczelności, zamocowaniu zamknięć drzwi, okiennic, okien i usunięciu

występujących braków i uszkodzeń.

7. Przygotowanie materiałów, narzędzi i urządzeń do ratowania i doraźnego usuwania

uszkodzeń w razie zalania z innych przyczyn – takich jak: łopaty, kilofy, łomy, piły ręczne i

spalinowe, siekiery, podnośniki hydrauliczne, wózki, drabiny, młoty i młotki, gwoździe,

deski, krokwie, łaty, palety, płyny, folie budowlane, taśmy uszczelniające, papę, liny,

sznurek, blachę ocynkowaną, rury PCV – o różnych profilach złączki, uszczelniacze

bitumiczne, materiały szybkowiążące, szmaty, pakuły, wiadra, kotły i inne zbiorniki na

wodę, pompy, nożyce do cięcia blachy, węże do wody, buty gumowe, rękawice ochronne,

peleryny , zapasy żywności i wody pitnej i do celów higienicznych, środków

opatrunkowych mi dezynfekcyjnych, podręcznego sprzętu oświetleniowego (latarki, lampy

naftowe i świece.) itp.,

8. Utrzymywaniu w gotowości i przygotowaniu do uruchomienia awaryjnego zasilania i

oświetlenia zastępczego, wyłączeniu zasilania energetycznego w obiektach –

pomieszczeniach które ulegają zalaniu bądź zostały zalane.



29

9. Usunięciu z otoczenia budynków przedmiotów mogących być zabranymi przez wodę

(ławki, tablice informacyjne, kosze na śmieci itp.).

10. Prowadzenie działań ratowniczych własnymi siłami (grupami zabezpieczenia i ratownictwa

utworzonymi przy obiektach zabytkowych) w zależności od sytuacji i w razie potrzeby

organizowania i wyposażania sił wsparcia.

11. Dokumentowaniu strat i prowadzonych działań, prowadzonych wstępnych prac doraźnie

zabezpieczających zabytki przed dalszym zniszczeniem, katastrofą budowlaną itp. w

miejscach uszkodzeń.

12. Osuszeniu i wietrzeniu pomieszczeń, sprzątaniu i wywózce śmieci i zniszczonych

elementów.

13. Prowadzenie oceny i wyceny strat, przy udziale uprawnionego rzeczoznawcy, informowaniu

organów założycielskich i Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, także

Burmistrza Grodziska Wielkopolskiego o stratach (formularz zgłoszenia strat w zabytkach) i

ewentualnych potrzebach pomocy rzeczowej, specjalistycznej i finansowej.

14. Opracowaniu wniosków i aktualizowaniu „Planu ochrony zabytków Gminy Grodzisk

Wielkopolski na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych”.

6.3. WYSTĄPIENIE KATASTROFALNYCH ZJAWISK ATMOSFERYCZNYCH.

Warunkami takimi na terenie Polski, a tym samym na terenie Gminy Grodzisk Wielkopolski

mogą być w szczególności huraganowe wiatry pochodzenia burzowego lub wynikające z

przechodzenia frontów atmosferycznych lub z anomalii pogodowych. Mogą im towarzyszyć, w

zależności od pory roku gwałtowne ulewy, gradobicia lub śnieżyce. Najbardziej niszczycielską

formą są w naszych warunkach huraganowe wiatry przechodzące w trąby powietrzne.

W przypadku bezpośredniego zagrożenia lub wystąpienia w/w zjawisk będą wykonywane

następujące czynności:

1. Śledzenie komunikatów w środkach masowego przekazu.

2. Zaktualizowanie oceny stanu zagrożenia zabytkowych obiektów, ich stanu technicznego,

stanu otaczającego drzewostanu, oraz drzew stanowiących pomniki przyrody.

3. Sprawdzenie stanu obecności pracowników, ze szczególnym uwzględnieniem członków

grup zabezpieczenia i ratownictwa zabytków.

4. Powiadomienie pracowników o zagrożeniu i zapewnieniu dojazdu osób niezbędnych do

prac zabezpieczających i akcji ratowniczej.

5. Ograniczenie działalności jednostki w zależności od sytuacji i ostrzeżenie przebywających

gości o zagrożeniu i zasadach postępowania w razie katastrofy.

6. Sprawdzenie stanu zabezpieczenia w środki materiałowe i techniczne, wodę pitną, żywność,

medykamenty itp. Do funkcjonowania jednostki prowadzącej akcję ratowniczą i udzielania

pierwszej pomocy, dokonanie niezbędnych uzupełnień.

7. Przygotowanie zabytkowych obiektów do funkcjonowania w warunkach ograniczonej ilości

pracowników, utrudnień w komunikacji, łączności, dostawach wody, energii, gazu i

zaopatrzenia.

8. Zamknięcie (zaryglowania) i w miarę potrzeb dodatkowe zabezpieczenie zagrożonych

otworów drzwiowych i okien (workami z piaskiem, ekranami, zaporami itp.).



30

9. Usunięcie z terenu przedmiotów nie przytwierdzonych trwale do podłoża mogących ulec

przemieszczeniu.

10. Odsunięcie od okien cennych przedmiotów, w tym eksponatów i wyposażenia, przeniesienie

ich w bezpieczne lub dosunięcie (dostawienie) do ścian, zabezpieczenie przed

przesunięciem i okrycie osłonami (folią, brezentem itp.).

11. Reagowanie na działanie czynników niszczących i prowadzenie akcji ratowniczej

wydzielonymi siłami grupy zabezpieczająco – ratowniczej.

12. Organizowanie dodatkowego wsparcia dla sił prowadzących działania ratownicze.

13. Alarmowanie w razie potrzeby Gminnego Zespołu Zarządzania Kryzysowego, a także

specjalistycznych sił ratowniczych (KPPSP, OSP itp.).

14. Organizowanie pierwszej pomocy dla osób poszkodowanych w czasie katastrofy i akcji

ratowniczej, alarmowanie w razie potrzeby sił ratownictwa medycznego.

15. Zabezpieczenie uszkodzonych obiektów i elementów przed dalszą destrukcją.

16. Usuwanie zniszczonych, nieprzydatnych elementów, połamanych drzew, wywóz gruzu,

śmieci itp..

17. Dokonywanie oceny i szacowania strat, przy pomocy uprawnionego rzeczoznawcy.

18. Dokumentowanie strat i prowadzonych działań ratowniczych i zabezpieczających.

19. Informowanie organu założycielskiego, Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora

Zabytków, także Burmistrza Grodziska Wielkopolskiego o stratach (formularz zgłoszenia

strat w zabytkach) i ewentualnych potrzebach pomocy rzeczowej, specjalistycznej i

finansowej.

20. Przywrócenie stanu utrzymania zabytków sprzed katastrofy,

21. Opracowaniu wniosków i aktualizowaniu „Planu ochrony zabytków Gminy Grodzisk

Wielkopolski na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych”.

6.4. ZAGROŻENIE ŚRODKAMI BIOLOGICZNYMI, CHEMICZNYMI I

PROMIENIOTWÓRCZYMI.

Skażenia środkami toksycznymi mogą wystąpić na skutek katastrof komunikacyjnych na

przebiegających w pobliżu szlakach drogowych, a także w wyniku ataku zbrojnego lub

terrorystycznego z użyciem broni chemicznej lub biologicznej. Zagrożenie środkami

promieniotwórczymi może mieć takie same źródła lub być skutkiem awarii w nawet odległych

elektrowniach atomowych lub zakładach wykorzystujących w produkcji substancje

promieniotwórcze.

Sygnał alarmowy w przypadku zagrożenia może być nadany w systemie Ostrzegania i

Alarmowania o Zagrożeniach, Zarządzania Kryzysowego, przez radio, TV, telefon, fax., syreny

alarmowe, ruchome środki nagłaśniające lub inny wewnętrzny system informacji i ostrzegania.

W razie zagrożenia bądź ataku podjęte będą następujące działania:

1. Włączenie odbiorników PR i TV na program lokalny i śledzenie sygnałów ostrzegawczych z

Gminnego Zespołu Zarządzania Kryzysowego.

2. Zawiadomienie pracowników oraz innych osób przebywających w obiektach zabytkowych

o zagrożeniu i ich wyprowadzeniu z przewidywanego rejonu największego zagrożenia, w

kierunku pod wiatr od spodziewanego kierunku zagrożenia, a ze strefy skażonej –

poprzecznie do kierunku wiatru, unikanie jakiegokolwiek zetknięcia się z opadami



31

radioaktywnymi, skażonym terenem lub przedmiotami.

3. Zachowanie spokoju, rozwagi i przeciwdziałanie przejawom samowoli i paniki.

4. Wyłączenie urządzeń wentylacyjnych i klimatycznych, zamknięcie i uszczelnienie okien,

drzwi i otworów wentylacyjnych, okrycie folią zabytków, sprzętów i wyposażenia.

5. Przygotowanie podręcznych środków ochronno – ratowniczych i odtrutek jak maski

przeciwgazowe i przeciwpyłowe, maseczki z tkaniny, okulary ochronne, wilgotne tampony,

płaszcze i rękawice ochronne, buty gumowe, nakrycia głowy, gaza, wata, woda, kwas

octowy, woda utleniona, oliwa jadalna, olej parafinowy, spirytus, mydło i środki piorące,

wiadra, szczotki, odkurzacze.

6. Wykonywanie poleceń osób i organów kierujących akcją ratowniczą.

7. Zgromadzenie w szczelnych opakowaniach i pomieszczeniach zapasów wody pitnej i

żywności, a w razie bezpośredniego zagrożenia, powstrzymanie się od spożywania

posiłków, napojów, palenia tytoniu i wykonywania prac wymagających dużego wysiłku

fizycznego.

8. Wyprowadzanie ludzi z rejonów i pomieszczeń skażonych do bezpiecznych uszczelnionych

pomieszczeń, miejsc i ukryć.

9. Organizowanie pierwszej doraźnej pomocy dla osób poszkodowanych.

10. W miarę potrzeby – wezwanie służb ratowniczych poprzez Zespół Zarządzania

Kryzysowego lub Policję oraz udzielanie im pomocy.

11. Do odwołania alarmu nie opuszczanie uszczelnionych pomieszczeń, nie podchodzenie do

okien, drzwi i otworów wentylacyjnych.

12. Rozpoczęcie zabiegów sanitarnych, odkażania i dezynfekcji osób poszkodowanych po

przeniesieniu do miejsc bezpiecznych w następującej kolejności:

a) zdjęcie z poszkodowanego odzieży, butów i innych przedmiotów osobistych,

b) umieszczenie zdjętych rzeczy i przedmiotów osobistych w specjalnych zamkniętych

workach i ich pozostawienie w strefie skażenia, jako materiałów niebezpiecznych,

c) usunięcie zanieczyszczeń za pomocą środków podręcznych (tamponu, chusteczki, itp.),

d) umycie miejsc skażonych dużą ilością ciepłej wody z dodatkiem mydła lub łagodnych

detergentów, pod łagodnym ciśnieniem ze zwróceniem szczególnej uwagi na oczy, błony

śluzowe, fałdy skóry, pachwiny itp. (oczy przemywać samą wodą),

e) stosowanie środków odkażających – przy skażeniu środkami paraliżującymi, parzącymi i

duszącymi, do mycia stosować 5% roztwór podchlorynu wapnia, przy łzawiących – wody z

szarym mydłem, przy skażeniach środkami biologicznymi i radiologicznymi – mycie

mydłem i wodą całego ciała.

13. Przystąpienie do wietrzenia, odkażania i dezaktywacji pomieszczeń niezwłocznie po

odwołaniu alarmu.

14. Usunięcie niepotrzebnych, skażonych przedmiotów i materiałów.

15. Wykorzystywanie środków ochrony osobistej.

16. W razie potrzeby wezwanie specjalistycznych sił ze sprzętem, toksykologa i innych.

17. Określenie strat i szkód i powiadomienie organu założycielskiego oraz Burmistrza

Grodziska Wielkopolskiego.

18. Doprowadzenie obiektów, terenu i wód do stanu wyjściowego.

19. Odtworzenie niezbędnych zapasów.

20. Wykorzystanie doświadczeń praktycznych do aktualizacji „Planu ochrony zabytków Gminy

Grodzisk Wielkopolski na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych”.



32

6.5. KATASTROFA BUDOWLANA, TECHNICZNA, KOMUNIKACYJNA LUB

ZNISZCZEŃ OBIEKTÓW BUDOWLANYCH I INFRASTRUKTURY

TECHNICZNEJ.

Katastrofa budowlana lub miejscowe zniszczenia w obiektach na obszarze miny mogą być

spowodowane:

1. Wybuchem gazu lub innych paliw, substancji łatwopalnych oraz materiałów

niebezpiecznych przewożonych taborem po szlakach komunikacyjnych na terenie gminy.

2. Rozszczelnieniem instalacji wewnętrznych (gazowej, CO, wodociągowo – kanalizacyjnej).

3. Osunięciem stropów.

4. Tąpnięciem gruntu.

5. Naruszeniem ważnych elementów konstrukcyjnych budynków.

6. Osuwiskami i rozmyciem gruntu w miejscowościach usytuowania budynków (przy

rozlewiskach, miejscach prac ziemnych).

7. Jako skutki wtórne katastrofy lotniczej.

Katastrofa budowlana lub techniczna może wystąpić samoistnie, na skutek działania

przyrody lub może być wynikiem błędu w sztuce budowlanej, zaniechania lub zaniedbań w

konserwacji budynków, działania sił niszczących uruchomionych przez człowieka, katastrof

komunikacyjnych itp.. W razie bezpośredniego zagrożenia katastrofą budowlaną lub

techniczną bądź ich nagłego wystąpienia podjęte zostaną następujące działania:

1. Powiadomienie kierownictwa obiektów i pracowników o zagrożeniu lub zdarzeniu.

2. Zorganizowanie wyprowadzenia ludzi z zagrożonego rejonu.

3. Doraźne zabezpieczenie zagrożonych miejsc.

4. Wyłączenie głównych instalacji w budynku (elektrycznej, gazowej, wodnej i CO).

5. Zaalarmowanie w razie potrzeby służb porządkowych i ratowniczych (Policja, Państwowa

Straż Pożarna, Ochotniczą Straż Pożarną, Gminny Zespól Zarządzania Kryzysowego).

6. Zabezpieczenie terenu katastrofy i niedopuszczanie osób postronnych.

7. Wykonywanie poleceń oraz udzielanie informacji i pomocy kierującemu akcją ratowniczą.

8. Udzielanie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym.

9. Ratowanie cennych elementów wystroju architektonicznego i zabytkowego wyposażenia.

10. Zabezpieczenie miejsca katastrofy i uszkodzonych fragmentów budowli przed dalszą

destrukcją i niszczącym wpływem warunków atmosferycznych.

11. Dokumentowanie strat i przeprowadzonych działań.

12. Wstępna ocena szkód i strat.

13. Informowanie organu założycielskiego, Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora

Zabytków oraz Burmistrza Grodziska Wielkopolskiego o poniesionych stratach i szkodach

(na formularzu zgłoszenia strat), o potrzebach pomocy materialnej i eksperckiej.

14. Stopniowe przywracanie stanu wyjściowego poprzez usuwanie zniszczeń i przystąpienie do

prac remontowych.

15. Wprowadzenie niezbędnych korekt i uzupełnień do „Planu ochrony zabytków Gminy

Grodzisk Wielkopolski na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych”.



33

6.6. ZAGROŻENIE ATAKIEM TERRORYSTYCZNYM.

Terroryzm polega na przemyślanym i skrytym zastosowaniu środków przemocy w celu

wywołania strachu, paniki oraz spowodowania strat ludzkich i zniszczeń określonych obiektów i

wyposażenia, dla osiągnięcia celów politycznych, ekonomicznych, militarnych lub społecznych.

Akty terrorystyczne mają często podłoże etniczne, kulturowe lub religijne. Akty terrorystyczne

mogą mieć formę rzeczywistą lub pozorowaną i przejawiać się w postaci rzeczywistego zagrożenia

atakiem bądź powiadamiania przez sprawców o zagrożeniach (podłożeniu ładunku wybuchowego

itp.) celem zastraszenia określonych organów i społeczności.

Najczęściej spotykane rodzaje ataków terrorystycznych to:

1. Podkładanie w miejscach zgromadzeń publicznych, przebywania ważnych osobistości itp.

ładunków wybuchowych.

2. Atakowanie ważnych obiektów środkami wybuchowymi lub zapalającymi.

3. Zamachy na ważne osobistości z użyciem broni.

4. Rozpylanie lub rozlewanie niebezpiecznych substancji chemicznych, biologicznych lub

promieniotwórczych.

5. Zakażenie ujęć wodnych lub żywności.

6. Wysyłanie lub dostarczenie (doręczenie) przesyłek zawierających niebezpieczne ładunki lub

substancje.

7. Zajmowanie ważnych budynków lub innych reprezentacyjnych obiektów użyteczności

publicznej.

8. Zajmowanie i wykorzystywanie dla własnych celów zabytków i miejsc kultu religijnego

podlegających ochronie, połączenie często z aktami wandalizmu i grabieży.

9. Celowe uszkodzenia instalacji i urządzeń mających wpływ na bezpieczeństwo osób i

mienia.

10. Uprowadzenia osób w celu zastraszenia lub wymuszenia okupu.

Prawie wszystkie spośród wyższej wymienionych rodzajów ataków terrorystycznych mogą

wystąpić w warunkach funkcjonowania niektórych obiektów zabytkowych, narażając na

niebezpieczeństwo ludzi tam przebywających. W razie organizowania na obiektach imprez lub

uroczystości i innych przedsięwzięć z udziałem ważnych osobowości (polityków, twórców kultury

itp.) – grupujących większe ilości osób – obowiązuje zachowanie szczególnej ostrożności i

czujności przez wszystkich uczestników i pracowników oraz stosowanie się do poleceń organów

odpowiedzialnych za bezpieczeństwo i udzielanie im niezbędnej pomocy.

Na wypadek zagrożenia bezpośrednim napadem terrorystycznym lub w razie podłożenia

niebezpiecznego ładunku na terenie obiektów zostaną podjęte następujące działania:

1. Utrzymanie w stałej gotowości systemu, personelu i urządzeń lub w razie podłożenia osób i

mienia w obiektach tych dozoru wewnętrznego, monitoringu i ochrony zewnętrznej oraz

alarmowania, łączności i powiadamiania o zagrożeniach.

2. Prowadzenie szkoleń i sprawdzianów pracowników.

3. Wnikliwa i dyskretna kontrola dostępu osób z zewnątrz na teren obiektów w szczególności

w przeddzień i w dniu spotkań z udziałem osobistości ze świata polityki, kultury, nauki itp.

oraz przy okazji organizacji imprez z udziałem większej ilości osób

4. Sprawdzenie czy w pomieszczeniach oraz miejscach ogólnodostępnych (sale koncertowe,



34

wstawowe, konsumpcyjne) nie znajdują się przedmioty nie stanowiące ich stałego

wyposażenia lub pozostawienia przez osoby przebywające w obiektach.

5. Zwrócenie uwagi na ślady przemieszczenia oraz zmiany w wyglądzie przedmiotów i

urządzeń oraz na wszelkie dodatkowe dźwięki i sygnały nieznajomego pochodzenia.

6. Przyjęcie zawiadomienia o podłożeniu ładunku lub zlokalizowanie niebezpiecznego

przedmiotu, ze zwróceniem uwagi na ustalenie miejsca położenia, opisu ładunku

(przedmiotu), rodzaju, siły i czasu rażenia, numeru telefonu i podstawowych danych osoby

zgłaszającej (imię i nazwisko, adres) źródła uzyskania informacji (bezpośredniego lub

pośredniego).

7. Powiadomienie przez osobę, która zauważyła przedmiot niewiadomego pochodzenia lub

przyjęła zawiadomienie o podłożeniu ładunku - kierownika jednostki.

8. Zaalarmowanie dyżurnego Komendy Powiatowejj Policji o zgłoszeniu podłożenia ładunku

wybuchowego lub zauważeniu podejrzanego przedmiotu, z podaniem danych i numeru

telefonu i odnotowanie imiennego potwierdzenia zgłoszenia.

9. Zarządzenie i zorganizowane przeprowadzenie ewakuacji osób i personelu z zagrożonego

obiektu lub obszaru.

10. Uniemożliwienie dostępu osobom postronnym.

11. W miar możliwości sprawdzenie wiarygodności przyjętego zgłoszenia bez zbliżania się do

niebezpiecznego ładunku (przedmiotu) lub miejsca gdzie się on znajduje.

12. Zapobieganie przejawom dezinformacji, szerzenia strachu lub paniki, izolowanie osób

utrudniających akcję rozpoznawczo – ratowniczą.

13. Przekazanie informacji i udzielanie pomocy siłom interwencyjnym Policji, ze zwróceniem

szczególnej uwagi na lokalizację niebezpiecznych przedmiotów newralgicznych punktów

obiektu oraz podjęte dotychczas działania.

14. Wykonywanie poleceń kierującego akcją, w tym podejmowanie kolejnych działań w

zakresie ewakuacji osób, mienia i udzielanie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym, a

w razie potrzeby korzystanie z pomocy wyspecjalizowanej jednostki ratowniczej.

15. Udzielenie pomocy Policji w ustaleniu przyczyn, przebiegu i sprawców zdarzenia oraz w

sporządzeniu protokółu.

16. Powiadomienie o zdarzeniu organu założycielskiego i Burmistrza Grodziska

Wielkopolskiego a w razie strat w zabytkach również Wielkopolskiego Wojewódzkiego

Konserwatora Zabytków (na formularzu zgłoszenia strat w zabytkach) i ewentualnych

potrzebach pomocy.

17. Przywrócenie obiektu (ów) do normalnego funkcjonowania.

18. Wprowadzenie stosownych zmian i uzupełnień do „Planu ochrony zabytków Gminy

Grodzisk Wielkopolski na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych”,

z wykorzystaniem uzyskanych doświadczeń i wniosków.

19. Dokumentowanie przebiegu zdarzenia i szacowanie ewentualnych strat.

W razie otrzymania niebezpiecznej przesyłki będą podjęte następujące działania:

1. Powstrzymanie się od otwierania (naruszenia) przesyłki lub potrząsania nią i pozostawienie

jej na miejscu w miarę możliwości w zamkniętym pojemniku lub torbie plastikowej bądź

przykrywając przesyłkę folią, papierem.

2. Obserwowanie czy z przesyłki nie wydobywa się jakaś substancja lub podejrzane dźwięki.

3. Opuszczenie, zamknięcie drzwi i okien oraz odizolowanie od ruchu osób pomieszczenie i



35

obiektu w którym znajduje się przesyłka.

4. Wyłączenie urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacji w obiekcie.

5. Zawiadomienie Policji i w razie potrzeby specjalistycznych służb ratowniczych

(ratownictwa chemicznego, medycznego itp.).

6. Dokładne umycie rąk mydłem i letnią wodą unikając dotykania twarzy, lub w razie potrzeby

umycia mydłem i wodą pod prysznicem całego ciała przez osoby, które zetknęły się z

przesyłką i ewentualne ich zbadanie i udzielenie pierwszej pomocy.

7. Zdjęcie i zamknięcie w szczelnie zamkniętych torbach (pojemnikach) części ubioru i

obuwia, które mogą mieć styczność z niebezpieczną substancją i ich przekazanie

odpowiednim służbom.

8. W razie rozsypania substancji przykrycie jej papierem lub folią (bez jej przemieszczania,

zmiatania, zgarniania itp.).

9. Sporządzenie listy osób mogących mieć styczność z przesyłką i udostępnienie jej Policji i

służbie medycznej.

10. Wprowadzenie środków ostrożności w postępowaniu z przesyłkami z zewnątrz w

szczególności poprzez:

a) wyznaczenie i przeszkolenie osób upoważnionych do przyjmowania i otwierania przesyłek

oraz powiadamianie w razie potrzeby kierownictwa bądź właściciela obiektu i służb

ratowniczych 112 lub (Policja – 997, PSP – 998, Pogotowie Ratunkowe – 999, 112),

b) wydzielenie i wyposażenie pomieszczenia do przyjmowania przesyłek, wyposażenie w

worki foliowe, rękawice i okulary ochronne itp.),

c) zwrócenie uwagi na sposób zaadresowania przesyłki, w szczególności otrzymanej z

zagranicy lub adresowanej do rąk własnych kierownictwa lub innych ważnych osób

przebywających w obiekcie, posiadającej błędy w adresowaniu, brak stempla poczty lub

jego niezgodność z adresem zwrotnym, nietypowy wygląd lub wymiary itp..

6.7. ZAISTNIENIE AKTU(ÓW) WANDALIZMU.

Akty wandalizmu w obiektach zabytkowych mogą wystąpić zarówno w czasie pokoju jak i

podczas działań wojennych. Mogą mieć charakter celowy lub niezamierzony wynikający z

niewiedzy, niefrasobliwości lub niedbalstwa bądź nieodpowiedzialnym zachowaniem grupy lub

jednostek. Mogą też być skutkiem niewłaściwie prowadzonych prac remontowo – budowlanych,

instalacyjnych lub porządkowych. Akty wandalizmu mogą też przybrać postać zanieczyszczenia

wód, niszczenia urządzeń wodnych i parkowych, niszczeniu lub uszkadzaniu elementów

ogrodzenia, oświetlenia i małej architektury – w połączeniu z uszkodzeniem elewacji, wybijaniu

okien, wyrywaniu lub wyważaniu drzwi, wymontowywaniu lub tłuczeniu detali architektonicznych

i innych elementów wystroju pomieszczeń (zabrudzenie podłóg, ścian i sufitów itp.).

W razie zagrożenia aktami wandalizmu lub zaistnienia takich zdarzeń będą podjęte

następujące działania:

1. Zaostrzenie kontroli osób przybywających i przebywających w obiektach i zamknięcie

dostępu dla osób postronnych.

2. Zabezpieczenie miejsca zdarzenia przed osobami trzecimi nie ruszanie – nie dotykanie

miejsc i detali nie sprzątanie, nie wykonywanie żadnych czynności mogących spowodować

zacieranie śladów.



36

3. Zaalarmowanie Policji i innych służb porządkowych.

4. Ograniczenie ruchu pracowników i gości na terenie obiektu.

5. Udzielanie informacji i pomocy organom prowadzącym postępowanie i służbom

ratowniczym, w tym w ustaleniu sprawców zdarzenia i poszukiwaniu utraconych –

skradzionych przedmiotów lub elementów, między innymi poprzez udostępnianie

dokumentacji opisowej i fotograficznej.

6. Zapobieganie rozprzestrzenianiu się (powiększaniu) zniszczeń lub uszkodzeń.

7. Dokumentowanie zdarzenia oraz zniszczeń i uszkodzeń, dokonanie wstępnej oceny i

szacowania strat.

8. Powiadomienie organu założycielskiego, Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora

Zabytków i Burmistrza Grodziska Wielkopolskiego o zdarzeniu i poniesionych stratach (na

formularzu zgłoszenia strat w zabytkach) oraz ewentualnych potrzebach pomocy.

9. Przystąpienie do przywrócenia stanu poprzedniego zniszczonych lub uszkodzonych

zabytków (prace zabezpieczające i konserwatorskie).

10. Powrót do normalnego funkcjonowania obiektów.

11. Wprowadzenie niezbędnych korekt (uzupełnień) do planu i systemu ochrony.

7. OCHRONA ZABYTKÓW NA WYPADEK KONFLIKTU ZBROJNEGO.

Zabytki nieruchome rozmieszczone na terenie Gminy Grodzisk Wielkopolski w razie

niebezpieczeństwa wybuchu konfliktu zbrojnego będą utrzymywane w sprawności technicznej z

równoczesnym ograniczeniem ich funkcji użytkowych, stosownie do decyzji organu założycielskiego

w zakresie funkcjonowania instytucji w czasie wojny. Główny wysiłek kierownictwa i pracowników

obiektów zabytkowych będzie nakierowany na zgromadzenie i zabezpieczenie materiałowo –

techniczne prac przygotowawczych mających na celu odpowiednie zabezpieczenie, w pierwszej

kolejności, najcenniejszych zabytków nieruchomych tj. obiektów wpisanych do rejestru zabytków, a

w szczególności najbardziej wartościowych elementów.

Wszystkie obiekty zabytkowe i obszary (parki) podlegają ochronie w ramach prac

przygotowawczych. Sprawdzeniu i uzupełnieniu ewidencji i dokumentacji technicznej, budowlanej

i konserwatorskiej – opisowej, rysunków technicznych i fotografii stanu aktualnego, w tym kopii

kart ewidencyjnych zabytków („Białych Kart”) oraz przygotowaniu ukrycia i zabezpieczenia tej

dokumentacji, w ramach zabezpieczenia archiwum jednostki przed ewentualnym zniszczeniem lub

kradzieżą.

Przygotowaniu i zorganizowaniu określonej ilości znaków rozpoznawczych Konwencji

Haskiej z materiałami i narzędziami do ich przymocowania oraz określeniu sił i czasu wykonania.

Przygotowaniu wykonawców sprzętu i narzędzi oraz zaplanowaniu dostaw materiałów do

wykonywania prac techniczno – zabezpieczających najbardziej cenne elementy wystroju

architektonicznego oraz demontażu i ukrycia najbardziej zagrożonych detali.

Wydzieleniu i przeszkoleniu grupy zabezpieczenia i ratownictwa zabytków nieruchomych

oraz zapewnienie jej właściwego wyposażenia i gotowości powiadamiania, dowozu, zabezpieczenia

itp.). Wyborze i zaangażowaniu konsultanta (architekta, konserwatora zabytków nieruchomych) do

nadzorowania prac zabezpieczających ratowniczych i ewentualnej oceny strat.

Wystąpienia w razie potrzeby do Wojskowej Komendy Uzupełnień w Nowym Tomyślu w

uzgodnieniu z Burmistrzem Grodziska Wielkopolskiego o reklamowanie pracowników



37

wyznaczonych do grupy zabezpieczenia i ratownictwa zabytków nieruchomych, w ramach zespołu

zabezpieczająco – ratowniczego zabytków a posiadających ważne przydziały mobilizacyjne.

Prowadzenie monitoringu zagrożeń we współdziałaniu z organami obrony cywilnej,

zarządzania kryzysowego, Biura Spraw Obronnych Ministra Kultury i w oparciu o komunikaty i

sygnały ostrzegawcze wojewódzkiego i lokalnego systemu ostrzegania.

Przeszkoleniu obsad obiektów z zakresu znajomości sygnałów alarmowych i sposobu

postępowania (procedur) na wypadek zagrożeń wynikających z sytuacji militarnej i

przewidywanych działań zbrojnych w rejonie gminy.

Zorganizowanie i przygotowanie do uruchomienia systemu wzmocnionej obserwacji,

kontroli dostępu i ochrony obiektów oraz obszarów na wypadek zagrożenia wojennego i

terrorystycznego.

8. OCHRONA ZABYTKÓW W OKRESIE NARASTANIA ZAGROŻENIA (W

CZASIE PODWYŻSZONEJ GOTOWOŚCI).

W okresie narastania zagrożenia państwa będą podjęte następujące działania:

1. Zamknięcie dostępu na teren zabytków nieruchomych i obszarów.

2. Uruchomienie systemu wzmożonej obserwacji obiektów i ochrony polegającej na

zorganizowaniu Stałego Dyżuru składającego się z pracowników poszczególnych obiektów

(jeśli są takie obsady).

3. Wykonanie przewidzianych prac inżynieryjno – budowlanych w zabytkowych obiektach

(obudowa, osłona, demontaż i ukrycie elementów) jeśli obiekty wymagają takich prac.

4. Umieszczenie znaków rozpoznawczych Konwencji Haskiej na dachach obiektów

zabytkowych.

5. Przygotowanie budynków do zaciemniania, uruchamiania awaryjnego zasilania

energetycznego i oświetlenia zastępczego – jeśli istnieją takie możliwości.

6. Zmagazynowanie i utrzymanie w stałej gotowości sprzętu technicznego i transportowego,

materiałów (budowlanych, izolacyjnych itp.), narzędzi i urządzeń oraz środków

podręcznych do prac ratowniczych i ochrony osobistej personelu obiektów.

7. Zgromadzenie niezbędnych zasobów zapasów wody, żywności, środków opatrunkowych i

dezynfekcyjnych, środków czystości itp..

8. Sprawdzenie systemu łączności, alarmowania i powiadamiania pracowników i

specjalistycznych służb ratowniczych i gminnych.

9. Prowadzenie stałego monitoringu zagrożeń i podejmowanie stosownych działań w

zależności od sytuacji.

10. Zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia osobom wyznaczonym do Stałego Dyżuru,

ochrony oraz grupy zabezpieczenia i ratownictwa zabytków (jeśli taka będzie powołana).

W razie wystąpienia nagłego zagrożenia wojennego i braku czasu na wykonanie wszystkich

przewidywanych prac zabezpieczających obiekty zabytkowe – w pierwszej kolejności zostaną

wykonane oznakowania obiektów zabytkowych znakami rozpoznawczymi Konwencji Haskiej.

UWAGA: CZAS WYKONANIA OZNAKOWANIA OD 5 DO 7 DNI.



38

9. ZADANIA W CZASIE DZIAŁAŃ WOJENNYCH.

1. Śledzenie sytuacji militarnej na podstawie komunikatów ze środków masowego przekazu,

informacji od organów administracji wyższego szczebla, oraz przekazywanie stosownych

informacji właścicielom, użytkownikom i administratorom oraz innym podmiotom

uczestniczącym w procesie ochrony zabytków.

2. Stosowanie się do ogłoszonych alarmów i komunikatów oraz niezwłoczne zapoznanie z

nimi obsad obiektów oraz innym osobom przebywającym w tym czasie w obiektach

zabytkowych.

3. Zaciemnienie budynków i uruchomienie systemów awaryjnego zasilania i oświetlenia jeśli

takie istnieją.

4. Zamknięcie wjazdów i wejść oraz zapewnienie pełnej kontroli wstępu do obiektów

zabytkowych.

5. Prowadzenie prac ratowniczych i doraźnych zabezpieczeń w razie zniszczeń lub uszkodzeń.

6. Powiadomienie w razie potrzeby specjalistycznych sił ratowniczych i ratownictwa

medycznego – udzielanie im informacji i pomocy w czasie trwania akcji ratowniczych.

7. Dokonywanie oceny, szacowanie i dokumentowanie strat powstałych uszkodzeń i zniszczeń.

8. Przekazywanie informacji o stratach i ewentualnych potrzebach pomocy do organu

założycielskiego i Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

10. LOGISTYCZNE ZABEZPIECZENIE DZIAŁAŃ OCHRONY ZABYTKÓW.

Ochrona zabytków w wypadku konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowej w okresie

podwyższenia gotowości obejmuje m.in. przygotowanie i rozmieszczenie znaków Konwencji

Haskiej. Siły i środki techniczne potrzebne do wykonania i rozmieszczenia znaków Konwencji

Haskiej, demontażu i ukrycia najcenniejszych detali i elementów wyposażenia zabytków, a także

wykonania innych niezbędnych prac zabezpieczających zabytki i wspomagania profesjonalnych sił

ratowniczych będą organizowane

Za realizację tego przedsięwzięcia odpowiada Dyrektor KZG. Fundusze będą pochodzić

budżetu Gminy Grodzisk Wielkopolski (reagowania kryzysowego) i jednostek posiadających

zabytki przewidziane do ochrony.

Siły i środki techniczne potrzebne do wykonania i rozmieszczenia znaków Konwencji Haskiej,

demontażu i ukrycia najcenniejszych detali i elementów wyposażenia zabytków, a także wykonania

innych niezbędnych prac zabezpieczających zabytki i wspomagania profesjonalnych sił

ratowniczych będą organizowane:

1. na bazie formacji OC

2. firm posiadających sprzęt samochodowo – transportowy

3. przez Grodziskie Przedsiębiorstwo Komunalne

4. na bazie osób wyznaczonych przez właścicieli, administratorów i użytkowników zabytków,

a także wolontariuszy

W przypadku zaistnienia całodobowego działania przy ochronie zabytków zostanie zabezpieczona

przez Urząd Miejski w Grodzisku Wielkopolskim baza noclegowa w oparciu o łóżka polowe, koce,

śpiwory, materace. i wyżywienie dla uczestników działań zabezpieczających i ratowniczych.



39

11. WNIOSKI Z ANALIZY ROZMIESZCZENIA I ZAGROŻENIA ZABYTKÓW

ORAZ SPOSOBY ICH OCHRONY.

Z analizy rozmieszczenia nieruchomych i ruchomych zabytków wynika, że rozmieszczone są one

na całym obszarze Gminy Grodzisk Wielkopolski.

Sposoby ochrony zabytków nieruchomych to:

prowadzenie ewidencji zabytków w formie kart adresowych przez Burmistrza Grodziska

Wielkopolskiego,

oznakowanie zabytkowych obiektów znakami „ Konwencji Haskiej”,

uwzględnienie ochrony zabytków w planie zagospodarowania przestrzennego.

Sposoby ochrony zabytków nieruchomych i ruchomych to:

A) prowadzenie ewidencji zabytków w formie kart adresowych przez Burmistrza Grodziska

Wielkopolskiego;

B) demontaż i ukrycie najcenniejszych detali architektonicznych i elementów wyposażenia na

terenie gminy w skrzyniach drewnianych: mała sala gimnastyczna SP 1, ul. Chopina w

Grodzisku Wielkopolskim;

C) przygotowanie i rozmieszczenie znaków Konwencji Haskiej o ochronie dóbr kulturalnych w

razie konfliktu zbrojnego wraz z Regulaminem wykonawczym do tej Konwencji oraz

Protokołem o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego, podpisanej w Hadze

dnia 14 maja 1954 r. (Dz. U. z 1957 r. Nr 46, poz. 212), zwanej dalej "Konwencją Haską";

D) zgromadzenie i utrzymywanie w gotowości urządzeń, sprzętu, narzędzi, opakowań,

materiałów niezbędnych do wykonania prac zabezpieczających i działań ratowniczych;

E) zorganizowanie systemu monitorowania zagrożeń, alarmowania i powiadamiania;

F) wyznaczenie i przygotowanie zespołów ludzkich do prac zabezpieczających i działań

ochronnych;

Sposoby ochrony zabytków ruchomych to:

na miejscu tj schrony, piwnice, ukrycia,

przez rozśrodkowanie,

poprzez ich ewakuację,

Funkcją wiodącą w czasie wykonywania procedur ochrony zabytków na wypadek konfliktu

zbrojnego i klęsk żywiołowych jest Koordynator Ochrony Zabytków, do zadań, którego

odpowiednio należy:

1. Koordynacja wszelkich przedsięwzięć dotycząca ochrony zabytków na wypadek wojny i w

czasie klęsk żywiołowych.

2. Udzielanie niezbędnych informacji służbom ratowniczym odnośnie obiektów zabytkowych.



40

3. Zapewnienie pomocy i konsultacji ekspertów w czasie działań ratowniczych.

4. Organizacja i nadzorowanie procesu oznakowania obiektów zabytkowych znakami

Konwencji Haskiej.

5. Nadzorowanie wprowadzania procedur zaciemniania i wygaszania oświetlenia w obiektach

zabytkowych,

6. Współdziałanie z właścicielami, administratorami i użytkownikami obiektów zabytkowych

w zakresie ich ochrony.

7. Koordynacja przedsięwzięć w czasie odtwarzania obiektów zabytkowych.

Alarmowanie i ostrzeganie oraz przekazywanie ostrzeżeń w czasie pokoju organizuje na bazie

Gminnego Zespołu Zarządzania Kryzysowego, a w czasie wojny na bazie Stałego Dyżuru Urzędu

Miejskiego w Grodzisku Wielkopolskim.

Gminne Formacje Obrony Cywilnej w czasie wojny uczestniczą w procedurach ochrony zabytków

po uprzednim wyrażeniu zgody przez Szefa Obrony Cywilnej Gminy Grodzisk Wielkopolski.



41

Załącznik 1

Graficzne rozmieszczenie zabytków na terenie miasta Grodzisk Wlkp.

PLAN OCHRONY ZABYTKÓW NA WYPADEK KONFLIKTU ZBROJNEGO I SYTUACJI KRYZYSOWYCH GMINY GRODZISK WIELKOPOLSKI.

42

Załącznik 2

Graficzne rozmieszczenie zabytków na terenie gminy Grodzisk Wielkopolski.



43

Załącznik 3

Oznakowanie obiektów zabytkowych znakiem rozpoznawczym Konwencji Haskiej.

OZNAKOWANIE OBIEKTÓW ZABYTKOWYCH ZNAKIEM ROZPOZNAWCZYM

KONWENCJI HASKIEJ

Wzór znaku rozpoznawczego Konwencji haskiej w układzie pojedynczym, służy do

oznakowania zabytków korzystających z ochrony ogólnej.

1 m

1m

Kolor niebieski

0,5 m

Znak rozpoznawczy Konwencji haskiej z czytelną informacją, że obiekt

(nazwa obiektu, nr obiektu itp.) jest zaliczony do obiektów korzystających z ochrony ogólnej,

umieszcza się przy wejściu do obiektu zabytkowego. Dolna krawędź znaku powinna znajdować się

2 metry powyżej poziomu ziemi.

2. Pełną widoczność znaku za dnia zapewnia się poprzez odpowiednie jego rozmieszczenie na:

1) dachach obiektu:

a) pojedynczego obiektu:

- dachu płaskim - jeden znak,

- dachu o wysokiej kalenicy - po jednym znaku po jednej i drugiej stronie

kalenicy

- dachu o więcej niż dwóch połaciach – po jednym znaku na każdej połaci,

b) kilku obiektach na nieruchomości:

o dachach płaskich - po jednym zestawie znaku na każdym obiekcie;

o dachach o wysokiej kalenicy po jednym znaku, na przemian

z jednej i drugiej strony kalenicy;

2) zewnętrznych ścianach obiektu:

a) pojedynczego obiektu - na ścianie frontowej i tylnej,

b) kilku obiektach na nieruchomości - na zewnętrznych ścianach poszczególnych

budynków wytyczających zarys posesji,

3) placach nieruchomości, na których rozmieszczonych jest kilka obiektów

zabytkowych:

jeden znak o podwójnych wymiarach.

Znaki można wykonać i umieścić w sposób nieprzynoszący szkody dla zabytku na:

1) dachu obiektu poprzez:

rozciągnięcie płótna z namalowanym znakiem;

przymocowanie trwałych plansz z namalowanym znakiem;

2) ścianach obiektu – zawieszenie plansz tekturowych /z desek/ z namalowanym

znakiem;

3) na placu nieruchomości – rozciągnięcie płótna lub innego tworzywa z namalowa-

nym znakiem lub wysypanie kolorowego kruszywa /materiałów trwałych/

Uwaga: Rozmiary znaków powinny być proporcjonalne do wielkości obiektu.



44

Załącznik 4

Zestawienie prac dokumentacyjnych i konserwatorsko – zabezpieczających w razie wystąpienia strat i

szkód w zabytkach.

ZESTAWIENIE PRAC DOKUMENTACYJNYCH I KONSERWATORSKO –

ZABEZPIECZAJĄCYCH W RAZIE WYSTĄPIENIA STRAT I SZKÓD W

ZABYTKACH.

zabezpieczenie zabytków przed dalszą destrukcją po ustąpieniu zagrożenia,

dokumentowanie zdarzeń, strat i podjętych działań (filmowanie, fotografowanie, kopiowanie, itp.)

informowanie właściwych organów administracji publicznej w szczególności Konserwatora

Zabytków oraz organów założycielskich o:

stratach,

podjętych działaniach,

potrzebach pomocy,

wykonanie ekspertyzy konserwatorskiej.

Nazwa obiektu, nr rejestru w

wykazie zabytków

Szczegółowy opis strat i szkód Zakres prac

dokumentacyjnych

konserwatorskich do

wykonania

1 2 3



45

Załącznik 5

Organizacja łączności i alarmowania.

ORGANIZACJA ŁĄCZNOŚCI I ALARMOWANIA

Lp. Nazwa organizacji Nr telefonu, Fax, e-mail

1 Urząd Miejski w Grodzisku Wielkopolskim

ul. Stary Rynek 1,

62-065 Grodzisk Wielkopolski

Gminny Zespół Reagowania Kryzysowego

Tel; 61 4453000,

Fax; 61 4453017,

[email protected]

2 Starostwo Powiatowe Grodzisk Wielkopolski

Ul. Żwirki i Wigury 1

Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego

Tel; 61 4452500,

Fax; 61 4452555,

[email protected]

3 Wielkopolski Urząd Wojewódzki

Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego

al. Niepodległości 16/18

61-713 Poznań

Tel. całodobowy;

61 8549900,

61 8549910

4 Wojewódzkie Stanowisko Koordynacji

Ratownictwa Państwowej Straży Pożarnej

u. Masztalerska 3, 60-767 Poznań

Tel;

112, 998

Tel. całodobowy;

61 8215222, Fax; 61 8215555

5 Wielkopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków-

-Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków

ul. Gołębia 2

61-834 Poznań

Tel;

61 8528003, 61 8528004

Fax; 61 852802

6 Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Generalny Konserwator Zabytków

Biuro Administracyjno-Budżetowe

ul. Krakowskie Przedmieście 15/17

00-071 Warszawa

Tel; 22 4210445,

Fax; 228267722

7 Państwowa Straż Pożarna

ul. Rakoniewicka 31


Tel;

112, 998,

61 2220650,

Fax; 61 4448711

[email protected]

8 Policja

ul. 27 Stycznia 16


Tel;

112, 997,

61 4444211, Fax; 61 4444215

Dyżurny.grodzisk-

[email protected],gov.pl

9 Pogotowie Ratunkowe

ul. Mossego 17


Tel;

112, 999,

61 4445523, Fax; 61 4445720

[email protected]

10 Pogotowie Energetyczne

ul. 5 Stycznia 8, 64-330 Opalenica

Tel; 991

11 Pogotowie Gazowe

ul. Nowy Świat 41


Tel; 992

12 Pogotowie Wodno-Kanalizacyjne

ul. Kościańska 32, 62-065 Grodzisk Wielkopolski

Tel; 61 4447187

mailto:[email protected]


mailto:Dy�[email protected],gov.pl

mailto:Dy�[email protected],gov.pl



46

Załącznik 6

Sposób współdziałania, powiadamiania i łączności.

SPOSÓB WSPÓŁDZIAŁANIA, POWIADAMIANIA I ŁĄCZNOŚCI

Krajowe Centrum Koordynacji Ratownictwa i Ochrony Ludności

tel. 22 523 30 58; fax;22 523 30 03

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Biuro Administracyjno – Budżetowe

tel. 22 421 04 45; fax; 22 828 77 22

Wojewoda Wielkopolski

Tel. 61 854 17 74; fax; 61 854 19 17

Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego

Tel. 987; tel. całodobowy; fax; 61 854 99 00

Wielkopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków

Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków

tel. 61 852 80 03, fax; 61 852 80 02

Ośrodki Polskiego Radia i Telewizji Polskiej,

Redakcje gazet codziennych:

TVP 3, tel; 61 850 64 00

Głos Wielkopolski, tel; 61 869 41 00

Stanowisko

Kierowania

Komendy

Wojewódzkiej

Policji

tel; 997; 112

Dyżurny tel;

61 841 29 97

Wojewódzkie

Stanowisko

Koordynacji

Ratownictwa

PSP

w Poznaniu

tel; 61 821 52 22

fax; 61 821 55 55

Pogotowie Ratunkowe

tel; 61 44 45 523fax; 61 44 45 720

Wojewódzki Sztab

Wojskowyw Poznaniu

tel; 61 857 27 60fax; 61 857 27 81

Starostwo PowiatoweGrodzisk

WielkopolskiCZK

tel. 61 445 25 51

Urząd MiejskiGrodzisk

Wielkopolskitel. 61 445 30 00fax; 61 445 30 17

Właścicielei użytkownicy

obiektów zabytkowych

Sołtysi w których położone

są zabytki

Grodziskie Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o. o.

tel. 61 444 71 87, fax 61 444 71 87 w.35

Jednostki OSP

z terenu Gminy Grodzisk Wlkp.



47

Załącznik 7

Arkusz aktualizacji.

ARKUSZ AKTUALIZACJI

L.p. Data Nazwa dokumentu Treść aktualizacji Podpis


48

Załącznik 8

Formularz zgłoszenia strat w zabytkach.

FORMULARZ ZGŁOSZENIA STRAT W ZABYTKACH

Lp. Miejscowość

(adres, gmina)

Obiekt

nr wpisu

do rejestru

zabytków

(ewidencji)

lub inwentarza

muzealiów itp.

Funkcja Właściciel,

użytkownik,

zarządca

Rodzaj,

zwięzły opis

i przyczyna

strat

Wartość strat

i przewidywane

źródła

finansowania

ich usunięcia

Adnotacja

o weryfikacji

strat na

miejscu przez

organ ochrony

zabytków

Wykonane prace

ratowniczo-

-zabezpieczające

i konserwatorskie,

organ

prowadzący

ewentualne

postępowanie

wyjaśniające.

1 2 3 4 5 6 7 8 9


49

Załącznik 9

Wykaz zabytków nieruchomych na terenie gminy Grodzisk Wielkopolski podlegających zabezpieczeniu

w razie sytuacji kryzysowych lub wypadek konfliktu zbrojnego.

WYKAZ ZABYTKÓW NIERUCHOMYCH NA TERENIE GMINY GRODZISK WIELKOPOLSKI PODLEGAJĄCYCH ZABEZPIECZENIU W

RAZIE SYTUACJI KRYZYSOWYCH LUB NA WYPADEK KONFLIKTU ZBROJNEGO.

L.p. Miejscowość Obiekt Elementy

obiektu

podlegające

zabezpieczeniu

Proponowany sposób zabezpieczenia Niezbędne siły i czas na

wykonanie zadania

Koszty Uwagi

1. Grodzisk Wlkp.

proboszcz Marek

Sobkowiak,

Tel. 61 444 54 45

marek.sobkowiak

@poczta.fm

KOŚCIÓŁ PAR. P. W. ŚW.

JADWIGI,

ul. Kościelna 1,

KOŚCIÓŁ SZPITALNY

(CMENTARNY) P. W. Św.

DUCHA, OB. FIL. PARAFII P.W.

ŚW. JADWIGI

ul. Rakoniewicka

ZESPÓŁ KLASZTORU

BERNARDYNÓW, OB. FIL.

PARAFII P.W. ŚW. JADWIGI

ul. 3 Maja/Bukowska

ORGANISTÓWKA

ul. Kościelna 4

Całe obiekty Zawieszenie znaków rozpoznawczych konwencji Haskiej,

wykonanie szczegółowej dokumentacji fotograficznej i

ukrycie jej z pozostałą dokumentacją. Zabezpieczenie

wszelkiej dokumentacji dotyczącej zabytku w

odpowiednich opakowaniach i ukrycie w bezpiecznym

miejscu w obrębie obiektu, wzmocnienie ochrony

przeciwpożarowej poprzez zwiększenie ilości środków

gaśniczych.

Proboszcz parafii i

członkowie rady

parafialnej od 4-6 osób w

czasie 7 dni.

1000,00zł

2. Grodzisk Wlkp.

KOŚCIÓŁ EWANGELICKI, ob.

kościół par. rzym. - kat. p. w.

Najświętszego Serca Pana Jezusa,

proboszcz Władysław Łapawa

Tel. 061 442 11 12

Pl. Powstańców Wielkopolskich 1

Cały obiekt j.w. Proboszcz parafii i

członkowie rady


czasie 2 dni.

300,00zł

3. Kąkolewo KOŚCIÓŁ EWANGELICKI

Proboszcz Roman Nowak

Kąkolewo 61

Tel. 61 441 16 20


członkowie rady


czasie 2 dni.

300,00zł

4. ZESPÓŁ KOŚCIOŁA

PARAFIALNEGO pw. ŚW.


członkowie rady

300,00zł


50

APOSTOŁÓW PIOTRA I PAWŁA

Proboszcz Tadeusz Osiński

Ptaszkowo 28

Tel. 61 442 11 59


czasie 2 dni.

5. Woźniki ZESPÓŁ KLASZTORU

REFORMATÓW ob. OO

Franciszkanów - WOŹNIKI:

Kościół + Klasztor

Gwardian O. Franciszek

Chodkowski

Woźniki 16

tel. 061 444 60 06

Cały obiekt j.w. Zakonnicy od 4-6 osób w

czasie 3 dni.

400,00zł

6. Grodzisk Wlkp.

RATUSZ, ob. Urząd Miejski

STUDNIA BŁ.BERNARDA

Burmistrz Grodziska Wlkp. Henryk

Szymański

Ul. Stary Rynek 1

Tel. 61 445 30 11

[email protected]

Cały obiekt j.w. 3 osoby w czasie 2 dni 250,00zł

7. STAROSTWO + budynek

gospodarczy,

Starosta Grodziski Mariusz Zgaiński

Ul. Żwirki I Wigury 1

Tel. 61 445 25 00

[email protected]

Całe obiekty j.w. 3 osoby w czasie 2 dni 250,00zł

8. ZESPÓŁ BROWARU,

budynek administracyjny

kotłownia

rozlewnia piwa

ul. Kolejowa 10

własność prywatna


9. ZESPÓŁ BROWARU

magazyn zbożowy,

słodownia klepiskowa i

suszarnia,

ogrodzenie z bramą,

Pl. Powstańców Wlkp. i

ul. Przemysłowa 9, wł. prywatna



51

10. ZESPÓŁ DWORSKI (pałacowy)

dwór,ob. Muzeum Ziemi

Grodziskiej i mieszkania,

park krajobrazowy

kustosz Dariusz Matuszewski

Tel. 061 44 45 150

oficyna, wł. pr. ul.

Rakoniewicka nr 8,

stróżówka, wł. pr. ul.

Rakoniewicka nr 6a,

Cały obiekt j.w. Kierownik Muzeum i

pozostali właściciele

budynków, 3 osoby w

czasie 2 dni

500,00zł

11. DOM, pl. Św. Anny 8,

DOM, ul. Kolejowa 5

DOM, ul. Mickiewicza 8

KARCZMA, ob. dom mieszk.,

ul. Poznańska nr 1

DOM, ul. Poznańska 7 (d.5),

KARCZMA, ob. dom mieszk.,

ul. Poznańska nr 9,

DOM, ul. Przemysłowa 16,

DOM, ul. Stary Rynek 30,

DOM, ul. Szeroka nr 1

DOM, ul. Szeroka 24,

DOM, ul. Wawrzyniaka 2,



DOM, ul. Żwirki i Wigury nr 2,

Zajazd przy Kościele Par. Św.

Jadwigi, ul. Kościelna 2

Słodownia, ul. Przykop 3

Własność prywatna

Całe obiekty j.w. Właściciele obiektów, 2-3

osoby, 2 dni.

1000,00zł

12. SĄD REJONOWY,

Prezes Sądu Rejonowego

Piotr Błaszak

ul. Żwirki i Wigury 3

Tel. 61 444 59 34

[email protected].

pl

Cały obiekt j.w. 2-3 osoby, 2 dni 300,00zł

13. Ptaszkowo SZKOŁA POWSZECHNA

Ptaszkowo 45 własność prywatna

Całe obiekty j.w. Właściciele budynków, 2-

3 osoby, 2 dni

1000,00zł


52

KARCZMA

Ptaszkowo 19 własność prywatna

ZESPÓŁ FOLWARCZNY

6. wolarnia, ob. obora

7. spichlerz i obora

Skarb Państwa, ANR

PARK W ZESPOLE DWORSKO-

FOLWARCZNYM

14. Grąblewo ZESPÓŁ DWORSKO-

FOLWARCZNY

7. rządcówka,

8. stajnia,

9. obora,

10. ogrodzenie,

BRAMA WJAZDOWA

Skarb Państwa, ANR


3 osoby, 2 dni

250,00zł

15. Piaski – obecnie

osiedle w

Grodzisku Wlkp.

ZESPÓŁ FOLWARCZNY, 2 poł.

XIX/XX w.,

4. budynek socjalny


6. spichlerz

7. kuźnia

8. remiza

9. gorzelnia

Skarb Państwa i właściciele prywatni


3 osoby, 2 dni

750,00zł


53

Załącznik 10

Zabytki ruchome na terenie gminy Grodzisk wielkopolski chronione na miejscu.

ZABYTKI RUCHOME

na terenie gminy Grodzisk Wielkopolski chronione na miejscu – w jednostkach organizacyjnych

( podlegające rozśrodkowaniu lub ewakuacji)

L.p. Miejscowość Wyszczególnienie (rodzaj zabytku) Ilość sztuk Objętość

m3

Ciężar kg Ilość i

rodzaj

opakowań

Ilość osób

i czas

Środki transportu Miejsce i

trasa

przejazdu

[km]

1. Grodzisk

Wlkp.

KOŚCIÓŁ PAR. P. W. ŚW. JADWIGI 149 298 5000,00 Worki

40 skrzyń

10

2 dni

Samochód ciężarowy -

2. KOŚCIÓŁ SZPITALNY (CMENTARNY)

P. W. Św. DUCHA, OB. FIL. PARAFII

P.W. ŚW. JADWIGI

22 40 200,00 4 skrzynie 4

1 dzień


3. KOŚCIÓŁ EWANGELICKI, ob. kościół

par. rzym. - kat. p. w. Najświętszego Serca

Pana Jezusa,

32 60 250,00 6 skrzyń 4

1 dzień


4. ZESPÓŁ KLASZTORU

BERNARDYNÓW

109 150 600,00 Worki

20 skrzyń

5

2 dni


5. ZESPÓŁ DWORSKI (PAŁACOWY)

(zostanie opracowany odrębny Plan ochrony

zabytków w którym wyszczególnione

zostaną wszystkie zabytki ruchome)

1653 1500 3500,00 Worki

80 skrzyń

5

3 dni


6. Ptaszkowo ZESPÓŁ KOŚCIOŁA PARAFIALNEGO

pw. ŚW. APOSTOŁÓW PIOTRA I PAWŁA

52 100 300,00 Worki

40 skrzyń

5

2 dni


7. Woźniki ZESPÓŁ KLASZTORU REFORMATÓW

ob. OO Franciszkanów - WOŹNIKI:

klasztor, kościół

79 140 1000,00 Worki

40 skrzyń

7

2 dni



54

Załącznik 11

Wykaz jednostek przewidzianych do udzielania pomocy zabytkom.

WYKAZ Z ADRESAMI JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH,

INSTYTUCJI, ORGANIZACJI I RZECZOZNAWCÓW,

PRZEWIDZIANYCH DO UDZIELENIA POMOCY ZABYTKOM W RAZIE ZAGROŻENIA.

Lp. Jednostka organizacyjna,

instytucja, organizacja,

rzeczoznawca

Adres Nazwisko i imię osoby

prowadzącej, telefon, fax,

e-mail

Uwagi

1. Grodziskie Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o. o. ul. Kościańska 32, 62-065 Grodzisk Wlkp. tel; 61 444 71 87,

fax; 61 444 71 87 w. 35

[email protected]

2. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków ul. Gołębia 2, 61-834 Poznań tel. 61 852 80 03;

fax; 61 852 80 02

3. Urząd Miejski

Gminny Zespół Reagowania Kryzysowego

ul. Stary Rynek 1, 62-065 Grodzisk Wlkp. tel. 61 445 30 00;

fax; 61 445 30 17

[email protected]

4. OSP w Grodzisku Wlkp. ul. Rakoniewicka 31, 62-065 Grodzisk Wlkp. tel. 784 323 527

lub 112, 998

5. OSP w Słocinie Słocin 46, 62-065 Grodzisk Wlkp.

tel. 112, 998

6. OSP w Grąblewie Grąblewo 28, 62-065 Grodzisk Wlkp.

tel. 112, 998

7. OSP w Kąkolewie Kąkolewo 63, 62-065 Grodzisk Wlkp.

tel. 112, 998

8. OSP w Borzysławiu Borzysław, 62-065 Grodzisk Wlkp.

tel. 112, 998

9 OSP w Snowidowie Snowidowo 25, 62-065 Grodzisk Wlkp.

tel. 112, 998

10 Szkoła Podstawowa Nr 1

im. Polskich Olimpijczyków w Grodzisku Wlkp.

ul. Chopina 26, 62-065 Grodzisk Wlkp. tel. 61 445 50 21

11 Szkoła Podstawowa Nr 4 Grodzisku Wlkp.

ul. Środkowa 56, 62-065 Grodzisk Wlkp.

tel. 61 444 56 83

12 Szkoła Podstawowa w Grąblewie Grąblewo 22, 62-065 Grodzisk Wlkp.

tel. 61 444 64 69

13 Szkoła Podstawowa w Kąkolewie Kąkolewo 64, 62-065 Grodzisk Wlkp.

tel. 61 441 16 25




55

14 Zespół Szkół

im. Jana Pawła II w Ptaszkowie

Ptaszkowo 31A, 62-065 Grodzisk Wlkp.

tel. 61 444 57 02

15 Szkoła Podstawowa w Słocinie Słocin 106, 62-065 Grodzisk Wlkp.

tel. 444 57 90

16

Sołectwa

Sołectwa

Albertowsko

Albertowsko 39 606 831 738

17 Biała Wieś

Biała Wieś 38 609 393 640

18 Borzysław

Borzysław 31 606 139 472

19 Chrustowo

Chrustowo 6 602 535 189

20 Czarna Wieś

Czarna Wieś 19 606 190 931

21 Grąblewo

Grąblewo 11 660 438 628

22 Kąkolewo

Kąkolewo 1D/8 604 820 037

23 Kobylniki

Kobylniki 23 606 325 922

24 Kurowo

Kurowo 7 606 325 962

25 Lasówki

Lasówki 7A/2 606 139 982

26 Ptaszkowo

Ptaszkowo 37 696 263 483

27 Rojewo

Rojewo 9 61 441 16 26

28 Słocin

Słocin 602 535 459

29 Snowidowo

Snowidowo 15 602 535 499

30 Sworzyce

Sworzyce 22 608 509 085

31 Woźniki

Woźniki 6/6 608 509 091

32 Zdrój

Zdrój 17 606 326 270



56

Załącznik nr 12

Wykaz obiektów zabytkowych nieruchomych ujętych w ewidencji zabytków –gmina i miasto

Wykaz obiektów wpisanych do gminnej ewidencji zabytków

KĄKOLEWO

ZAGRODA NR 8,

1. dom, drewn.

2. stodoła

1 poł. XIX,

szach., XIX, 155

ZAGRODA Nr 11

dom mieszk.

k. XIX w. 165

Dom mieszk. 17, ob. mieszk, świetlica 1907 189/1

ZAGRODA NR 18

1. dom mieszk.

2. Obora

3. stodoła

4. chmielnik, ob. bud. Gosp.

k. XIXw.

k. XIXw.

k. XIXw.

190

STODOŁA PRZY NR 22 Poł. XIXw. 194

DOM mieszk. Nr 24 1 ćw. XXw. 196/1

DOM mieszk. Nr 26 daw. klub rolnika ob. sklep 1887 200

ZAGRODA nr 28

1. dom mieszk.

2. Bud. Gosp.

1 ćw. XXw.

204

Dom mieszk. Nr 31 Poł. XIXw. 209/1

ZAGRODA NR 35 1833 214

Dom mieszk. Nr 37 1873-1875 220

DOM mieszk. NR 40 k. XIXw. 226/2

DOM mieszk. Nr 47 1 ćw. XXw. 233

Zagroda nr 52

a) Dom mieszk. Nr 52

b) obora

k. XIXw. 361/1

Zagroda nr 59

1. dom mieszk.

2. Bud. Inwentarski II

3. Bud. Inwentarski II

4. stodoła

1900 337

Zagroda nr 60

1. dom mieszk.

2. Bud. inwetarski

Pocz. XX 335

Zagroda nr 63

a) dom mieszk.

b) Bud. inwetarski

k. XIXw.

XIX/XXw.

181

KOBYLNIKI

Szkoła podstawowa, ob. nr 4 ul. Środkowa 56, mur. 1896-1897 3614

KUROWO

ZAGORDA nr 20 chlew 1907 192

ZAGRODA nr 25

1. dom mieszk.

2. Chlew

3. obora

k. XIXw.

l. 20. XXw.

116

DOM NR 6 pocz. XXw. 141



57

DOM NR 18 ok. 1937 173

Zagroda nr 13

1. dom mieszk.

2. chlew

k. XIXw.

1911

153

153

LULIN

Zespół folwarczny

1. dom dyrektora nr 1

2. oficyna przy domu dyrektora ob nr 1

3. park krajobrazowy

4. dom pracowników folwarcznych nr 2

5. stajnia z wozownią

ok. 1900

pocz. XXw.

Pocz. XXw.

198/1

196/1

198/2

196/1

196/1

LASÓWKI

Zespół pałacu myśliwskiego

1. park naturalistyczny

2. pałaca myśliwski ob. leśniczówka

XIXw.

1880-1890

5072/2, 5072/3,

5072/4

MŁYNIEWO

Pozostałości zespołu folwarcznego:

1. gorzelnia (browar) ob. bud. Mieszk.

2. Stodoła

3. spichlerz

4. kuźnia ob. warsztat

5. bud. Gosp.

6. obora ze spichlerzem

XIX/XXw.

Pocz.XXw.

1890

1915

pocz. XX

1909

76/14, 76/4

102/4

102/4

102/4

102/4

102/4

Pozostałości zespołu folwarcznego

(kolonia domów pracowników folwarcznych)

a) dom nr 7

b) dom nr 6

c) dom nr 8

d) dom nr 9

e) dom nr 10

ok. 1915

ok. 1915

pocz. XXw.

75/6

76/5

76/7

76/8

76/10

PANTALEONOWO (Grodzisk Wielkopolski)

Zespół folwarczny

1. pięciorak ob. ul. Sadowa 3

2. figura św. Józefa z dzieciątkiem ul.

Poznańska

k. XIXw.

3383

3390

PIASKI (Grodzisk Wielkopolski)

Zespół folwarczny:

1. rządcówka ob. nr 1

2. dom socjalny ob. mieszk. Nr 4

3. obora i mleczarnia

4. kuźnia

5. stajnia z wozownią-obora

6. remiza

7. stodoła II

8. spichlerz

9. gorzelnia

k. XIXw.

1915

k. XIXw.

1902

3797

3799

1927

Kolonia domów pracowników folwarcznych

1. dom – czworak III-ob. Nr 6

2. dom- czworak I – ob. nr 8

3. dom – czworak II – ob. nr 9

XIX/XXw.

3759

3779

3762



58

4. dom – sześciorak II – ob. nr 10

5. dom – sześciorak I – ob. nr 11

3761

3758

PTASZKOWO

Kostnica – ostatnio sala lekcyjna k. XIXw. 99

Zagroda nr 53

1. stodoła

1898r.

78

ROJEWO

Zagroda nr 1

1. dom mieszk.

2. obora

1 poł. XIXw.

1927

47/5

Dom mieszk. Nr 5 1 poł. XIXw. 59

Szkoła ob. bud. Mieszk. Nr 7 k. XIXw. 61

SŁOCIN


a) rządcówka, ob. dom nr 75

b) obora, ob. bud. Inwenatrsko mieszk. Nr

75/76

c) bud. Inwentarski – ob. bud. Inwenatrsko

mieszk. Nr 77

d) spichlerz

e) stodoła – ob. bud. Gosp.

ok. poł. XIXw.

4 ćw. XIXw.

ok. poł. XIXw.

307/2

307/2, 308/2

306

307/2

Szkoła powszechna Lata 1902-1907 159/1

Zespół zagrody nr 30

1. dom

2. stodoła

XIXw.

1 poł. XIXw.

231/4

231/4

Dom mieszk. - ob. nr 78 (daw. 79) Pocz. XXw. 312

Dom mieszk. - ob. nr 80 Pocz. XXw. 315

Dom mieszk. - ob. nr 92 2 poł. XIXw. -

SNOWIDOWO

Dom mieszk. Nr 4 Pocz. XXw. 54 i 126

Zagroda nr 23:

1. Dom mieszk. Nr 23

2. bud. Gosp.

Pocz. XXw.

40

Stodoła w zagrodzi nr 11 1864 53

STRZELCE (Grąblewo)


1. rządcówka ob. nr 9

2. obora ob. bud. Inwentarski

3 ćw. XIXw.

ok. 1900

347/1

345/5


1. dom miesz. Czworak I – ob. nr 2

2. dom mieszk. Czworak II – ob. nr 3

3. dom mieszk. Czworak III – ob. nr 4

Pocz. XXw.

250/4

250/3

250/2



59

4. dom mieszk. Czworak IV – ob. nr 5

5. bud. Gosp. przy domu nr 2

250/1

250/4

SWORZYCE

ZESPÓŁ SZKOŁY POWSZECHNEJ

A) szkoła ob. dom mieszk. Nr 42

B) bud. Gosp.

Pocz. XXw.

166

Dom mieszk. Nr 29 1893 199

Dom mieszk. Nr 31 Pocz. XXw. 146

Zagroda nr 38

stodoła Pocz. XIXw. 135

Zagroda nr 51

1. dom mieszk.

2. obora

Pocz. XXw.

22/5

22/1

WOŹNIKI


1. rządcówka

2. stajnia I

3. stajnia II

4. spichlerz

5. obora

6. stodoła I

7. stodoła II

8. owczarnia

9. wiata na maszyny z budynkami gosp.

10. ogrodzenie folwarczne

ok. poł Xixw.

ok. 1890r.

k. XIXw.

2 poł. XIXw.

2 poł. XIXw.

k. XIXw.

1874

pocz. XXw.

k. XIXw.

75/1

71/28

71/28

71/28

71/28


1. dziesięciorak – ob. nr 4 (daw. 3)

2. dziesięciorak – ob. nr 6

3. dom-ob. Nr 8

4. obora ludzka

ok. 1860

1898r.

2 poł. XIXw.

ok. 1900r.

71/4

71/29, 71/30

71/16

71/

ZDRÓJ

Zespół szkoły powszechnej

1. Szkoła – ob. bud. Mieszk. Z biblioteką

2. bud. Gosp.

Pocz. XXw.

140/2

Leśniczówka - zwierzyniec 4 ćw. XIXw. 5115

Pozostałości Zespołu Folwarcznego

(ob. zagroda nr 18) bud. Inwentarski

2 poł. XIXw.

45/6

Dom mieszk. - ob. nr 4a Lata 1907-1909 61/7

Dom mieszk. - ob. nr 19 Pocz. XXw. 136

ALBERTOWSKO

ZAGRODA NR 1

1. Dom Mieszk. Nr 1

2. budynki gospodarcze

POŁ. XIXw.

XIX/XXw.

452



60

Dom nr 6 ok. 1910r. 435/2

Zagroda nr 42

1. dom mieszk.

2. Chlew

3. stodoła

4. obora

Pocz. XXw. 338

Zagroda nr 52

dom mieszk. ok. poł. XIXw. 525

Zagroda nr 53

1. dom mieszk.

2. obora

1883

1912

560

Dom mieszk. Nr 55 1 poł. XIXw. 565

Zagroda nr 64

obora 1909 549

Dom mieszk. Nr 72 1793 531/2

BIAŁA WIEŚ

DOM mieszk. NR 1 Poł. XIXw. 192/4

DOM mieszk. NR 24 1848 24

Zagroda nr 33 Poł. XIXw. 10/1

CZARNA WIEŚ

Zespół szkoły powszechnej

szkoła ob. dom mieszk. Nr 19 Pocz. XXw. 182/3

Zagroda nr 1

1. dom mieszk.

2. stodoła

ok. poł. XIXw.

1913

23/4

Zagroda nr 4

dom mieszk. 1935 49

Zagroda nr 5

1. dom mieszk.

2. stodoła

1914

pocz. XXw.

50

Zagroda nr 23

1. dom mieszk.

2. obora

1898

1906

129

Zagroda nr 28

obora Pocz. XXw. 144

BORZYSŁAW

Zagroda nr 8

1. dom. Mieszk.

2. stodoła

1913

1914

61

Zagroda nr 7

1. piekarnia – ob. bud. Gosp.

2. dom mieszk.

ok. 1912

1906-1907

67

Zespół folwarczny – ob. zagroda nr 41

1. brama wjazdowa

2. dom mieszk.

4 ćw. XIXw.

1940

335



61

3. Magazyn zbożowy

4. stodoła

5. stajnia z wozownią

6. obora

k. XIXw.

4 ćw. XIXw.

2 poł. XIXw.

CHRUSTOWO

Zagroda nr 10

1. dom mieszk.

2. obora

k. XIXw.

Pocz. XXw.

16/4

Dom mieszk. Nr 16 1860 31/3

GRĄBLEWO

Zespół szkoły

1. szkoła powszechna

2. bud. Gosp.

3. stara szkoła – ob. dom mieszk. Nr 26

Pocz. XXw.

1858

349/2

355/1


1. dom mieszk. Nr 59





ok. 1910r.

294/6

Wykaz obiektów wpisanych do gminnej ewidencji zabytków

Plac Św. Anny

1. DOM NR 1, mur., 1888-1889, 1924

2. DOM NR 2, mur., pocz.XX, 1580

3. DOM NR 3, mur., ok.poł.XIX, 1923

4. DOM NR 4, mur., ok.1838, przemur. 1896, przebud.

l.20 XX, 1578

5. DOM NR 5, mur., 1887, 1916

6. DOM NR 6, mur., ok.1870, 1577

7. DOM NR 7, mur., ok.1887, 1915

8. DOM NR 10, mur., ok.1910, 1566

9. DOM NR 11, mur., k.XIX, 1913/2

10. DOM NR 12, mur., 4 ćw.XIX, przebud. 1571

11. DOM NR 14, mur., k.XIX. 1569

12. DOM NR 16, mur., ok.1865, przebud. 1568

13. DOM NR 17/19, mur., 1879 1907

ul. Św. Bernarda

14. DOM NR 1, mur., ok.1870 2103

ul. Bukowska

15. DOM NR 1, mur., ok. poł. XIX, przebud. 1884 i po

1945. 1289/2

16. DOM NR 4, mur., k.XIX 1335



62

17. DOM NR 5, szach., 1 poł.XIX. 1307

18. DOM NR 6, mur., 2 poł.XIX. 1334

19. DOM NR 7, mur., 1906. 1287

20. DOM NR 9, mur., 1869, bud. Chocieszyński. 1285

21. DOM NR 10/12, ob. apteka, mur., 1846, przebud. 1 ćw. XX

i po 1945. 1256

22. DOM NR 11, mur., 1845. 1284

23. DOM NR 13, mur., k. XIX. 1283

24. DOM NR 14, mur., 2 poł. XIX. 1253

25. DOM NR 15, mur., 1 poł. XIX. 1282

26. DOM NR 16, mur., glin., 1 poł. XIX. 1252

27. DOM NR 19, mur., 4 ćw. XIX. 1270/2

28. DOM NR 20, szach., 1 poł. XIX, odnow. 1988. 1250/1

29. DOM NR 21, mur., ok. 1900. 1270/2

30. DOM NR 22, szach., pocz. XIX. 1247/1

31. DOM NR 23, mur., ok. 1900. 1268

32. DOM NR 24, szach.mur., 1 poł.XIX 1242

33. DOM NR 25, mur., ok.1900. 1261

34. DOM NR 29, mur., 1901. 1259

35. DOM NR 34, mur., XIX/XX. 1236

36. DOM NR 35, mur., 2 poł. XIX. 1165

37. DOM NR 40, mur., ok. 1910. 1216

38. ?

? DOM NR 41, szach., ok. 1 poł. XIX.

39. DOM NR 43, mur., 4 ćw.XIX. 1130

40. DOM NR 46, mur., 2 poł. XIX. 558

41. DOM NR 48, mur., 2 poł. XIX. 557

42. DOM NR 58, mur., ok. poł. XIX. 539

43. DOM NR 60 mur., k.XIX 538

44. DOM NR 61, mur., k.XIX. 1034/3

45. DOM NR 71 mur. pocz. XX 518

ul. M. Drzymały

46. DOM NR 1, mur., 4 ćw. XIX. 1272

ul. Garbary

47. DOM NR 1, mur., pocz.XX. 1590

48. DOM NR 3, mur., szach. 2 poł. XIX. 1591

49. DOM NR 4, mur., 1874. 1944


51. DOM NR 6,. mur., XIX/XX 1945

52. DOM NR 7, mur., ok.1890. 1595

53. DOM NR 9 mur., ok.1860, przebud. 1905, proj. bud.

Wilhelm Gutsche (?). 1596

54. DOM NR 11, mur., 1902 1597/98



63

55. DOM NR 13, mur., 2 poł.XIX. 1599

56. DOM NR 14, mur., szach., 2 poł. XIX, przebud.

XIX/XX. 1949/1

57. DOM NR 17, mur., 2 poł.XIX. 1602

58. DOM NR 27, mur., 2 poł.XIX. 1958/59

59. DOM NR 29, mur. szach., 2 poł. XIX, przebud. 1957

ul. Gołębia

60. DOM NR 2, mur., 1886. 2006

61. DOM NR 4, mur., 2 poł. XIX. 2002

ul. Kolejowa

62. DOM NR 1, mur., 1892 1201

63. DOM NR 2, mur., 1902 1443

64. DOM NR 4, mur., pocz. XX

65. DOM NR 8, mur., ok. 1910. 1447

ul. Kościelna

66. DOM NR 9, szach. mur., 1 poł. XIX. 2038

ul. Kręta

ul. Krótka

67. DOM NR 1, mur., ok. 1866. 1471

ul. Krzywa

68. DOM NR 1, glin., ok.1830. 2004

ul. 1 Maja

69. DOM NR 2, mur., k. XIX. 766/1

70. DOM NR44, mur., k. XIX. 701

ul. 3 Maja

71. DOM NR 6, mur., 1907, remont. 1989. 1456

72. DOM NR 8, mur., ok.1910. -

ul. Mickiewicza

73. DOM NR 1, mur., po. 1910. 2063/1

74. DOM NR 3, mur., 1 ćw. XX. 2061

75. DOM NR 4, mur., 2 poł. XIX, przebud. 2079

76. DOM NR 5, mur., 4 ćw. XIX. 2060/2



64

77. DOM NR 6, mur. szach., k. XVIII. 2066

78. DOM NR 7, mur., 2 poł. XIX, przebud.pocz.XX. 2059

79. DOM NR 9, mur., ok.poł.XIX, przebud. 2057/1

ul. Stanisława Mikołajczyka

80. DOM NR 1, mur., XIX/XX. 500

81. DOM NR 9,

budynek gosp.

mur., pocz.XX.

Pocz. XXw.

232

232

82.

ZESPÓŁ DOMU NR 11:

- dom,

- budynek inwentarski,

- stodoła,

mur., 2 poł.XIX,

mur.,pocz.XX,

mur., l.30 XX.

231/117

ul. R. Mossego

83. DOM NR 2, mur. szach., ok.1905. 1446/1

84. DOM NR 4, mur., ok. poł.XIX. 1442

85. DOM NR 5, mur., k. XIX, częściowo przebud. 1360

86. DOM NR 7, mur., pocz. XX.. 1362

87. DOM NR 13, mur. szach, poł. XIX. 1365/1

88. DOM NR 15, szach., 1 poł.XIX. 1366

89. DOM NR 16, mur., l.20 XX. 1429/2-3


91. DOM NR 23, mur., 2 poł.XIX. 1374/2

92. DOM NR 22/24, mur., pocz. XX. 1420/2 i 1419/2

ul. Nowotomyska

93. DOM NR 16, mur., 1 ćw. XX 1026/2

94. DOM NR 36, mur., 2 poł.XIX. 1016/2

ul. Nowy Świat

95. DOM NR 2, mur., ok. 1909. 304/3


97. DOM NR 4, mur., ok. 1909. 304/2

98. DOM NR 6, mur., ok. 1912 304/1

99. DOM NR 10, mur., ok. 1912. 303/1

ul. Parkowa

100. DOM NR 3, mur., 4 ćw. XIX. 1462



65

101. DOM NR 4, mur., k. XIX. 1454

102. DOM NR 9, mur., 4 ćw. XIX 1470

ul. Powstańców Chocieszyńskich

103. DOM NR 1, mur., ok. poł. XIX. 1428/1

104. DOM NR 2, mur., ok.1910 1497/2

105. DOM NR 5, mur., pocz. XX. 1425

106. DOM NR 6, mur., l.20 XX. 1501

107. DOM NR 7, mur., l. 30 XX. 1423

108. DOM NR 11, mur., pocz. XX. 1421

109. DOM NR 12, mur., pocz. XX. 1510/8

110. DOM NR 13, mur., l.30 XX. 1417

111. DOM NR 14, mur., 1928 -1929. 1404

112. DOM NR 15, mur., 2 poł.XIX. 1412

113. DOM NR 17, mur., l. 20 XX. 1409/2

114. DOM NR 18, mur., po 1931. 1401

115. DOM NR 24, mur., 1930 - 1931. 1391/2

116. DOM NR 25, mur., 1933. 777/2

117. DOM NR 26, mur., 1930 - 1931. 1390

118. DOM NR 28, mur., l. 30 XX. 1388/1

119. DOM NR 50, mur., l. 30 XX. 867

Plac Powstańców Wielkopolskich

120. DOM NR 1, mur., szach., ok.poł.XIX. 1491

121. DOM NR 2, mur., szach. 1886. 1492


123. DOM NR 9, mur., k. XIX. 1440

124. DOM NR 15, mur., ok. poł. XIX, przebud. ok. 1912. 1467

125. DOM NR 16, mur., XIX/XX. 1476/3

126. DOM NR 17, mur., 1885. 1477

ul. Poznańska

127. DOM NR 4, mur., 1884. 2118

128. DOM NR 11, Mur., 1885, przebud. pocz.XX. 1999



66

129. DOM NR 14, mur., 1933. 2143/1

130. DOM NR 15, mur., 4 ćw. XIX. 1952/1

131. DOM NR 16a, mur., XIX/XX. 4105

132. DOM NR 19, szach., ok.1760 1955

133. DOM NR 20, mur., pocz. XIX. 2151

134. DOM NR 23, szach., mur., ok.1840, przebud. 1993

135. DOM NR 24, mur., 1893. 2153

136. DOM NR 26, mur., pocz. XX 2154

137. DOM NR 27, mur., ok.1860. 1989

138. DOM NR 28, mur., k. XIX. 2155

139. DOM NR 35, mur., 1899 - 1900,przebud. 1905 1985

140. DOM NR 53, mur., pocz. XX. 1973

ul. Półwiejska


142. DOM NR 4, mur., 1935. 575,576

143. DOM Nr 10, mur., k.XIX 571

144. DOM NR 17, mur., 4 ćw.XIX 1186

ul. Przemysłowa

145. DOM NR 1, mur., k.XIX. 1472

146. DOM NR 4, mur., k. XIX. 1552

147. DOM NR 7, mur., ok.1870, przebud . 1892. i po 1945. 1476/4

148. DOM NR 10, mur., k.XIX, cz.przebud. 1556

149. DOM NR 12, mur., pocz.XX. 1558/2

150. DOM NR 20, mur.,szach., ok.poł.XIX. 1581/4

ul. Przykop

151. DOM NR 1, mur., 2 poł.XIX. 2119

152. ZESPÓŁ DOMU NR 2:

- dom,

- magazyn II,

mur., 4 ćw. XIX.

mur., pocz. XX.

2114

ul. 27 Stycznia

153. Dom Nr 2 k. XIXw. 2044

ul. Ratuszowa



67

154. DOM NR 1, mur.szach., ok. 1845. 2086

155. DOM NR 2, mur., ok.1865. 2064/1

ul. Rakoniewicka

156. DOM NR 2, mur., ok. 1889. 2315

157. DOM NR 4, mur., ok.1886 2316

158. DOM NR 5, mur. szach., 1 poł. XIX. -

159. DOM NR 6, mur., 2 poł. XIX., weranda 1890. 2317/1

160. DOM NR 7, mur. szach., 2 poł. XIX.. 2168

161. DOM NR 9, mur., 1888 - 1889. 2170

162. DOM NR 11, mur., 2 poł.XIX. 2326

163. DOM NR 15, mur., k. XIX. 2330

164. DOM NR 25,

1844-1845, przebud.pocz.XX., po 1945

rozebrana część domu, zachowane

skrzydło pn

2354

Stary Rynek

165. DOM NR 2, mur., ok. 1865., remont. ok. 1980. 2088

166. DOM NR 3, mur., k. XIX. 2089

167. DOM NR 4, mur., l.60 XIX 2090

168. ZESPÓŁ DOMU NR 5:

- dom,

- magazyn,

Mur., 1851,

mur., 3 ćw.XIX.

2091

169. DOM NR 6, mur., 2 poł.XIX, przebud. 1904.

170. DOM NR 8, mur., l.20 XX. 2096

171. DOM NR 9, mur., ok.1930. 2097

172. DOM NR 10, mur., ok.1846. 2098

173. DOM NR 11, mur., 3 ćw.XIX. 2099/1

174. DOM NR 12, mur., ok.1855. 2100/1

175. DOM NR 13, mur., 1867. 2101

176. DOM NR 14, mur., ok.1854, przebud. 1866,1905. 2108

177. DOM NR 15, mur., 2 poł. XIX. 2109

178. DOM NR 16, mur., ok. 1860. 2110


180. DOM NR 18, mur., 3 ćw. XIX. 2112



68

181. DOM NR 19, mur., 1858. 2113

182. DOM NR 20, mur. 3 ćw.XIX, przebud. po 1945. 2114

183. DOM NR 22, mur., 1872 - 1873. 2073

184. DOM NR 23, mur., ok. 1870. 2074

185. DOM NR 24, mur.szach., 1886 . 2075

186. DOM NR 25, mur., k. XIX., przebud. po 1945. 2076/2

187. DOM NR 27, mur. szach., ok. poł. XIX., przebud. l.30

XX. 2076/2

188. DOM NR 28, mur. , szach.ok. 1832. 2077

189. DOM NR 29, mur., szach., 1837. 2078

ul. Szeroka

190. DOM NR 2, mur., 1873. 2025

191. DOM NR 3, mur., ok. 1877. 1929

192. DOM NR 6, mur. szach., ok. poł. XIX. -

193. DOM NR 7, mur., ok. 1875. 78

194. DOM NR 8, mur., 2 poł. XIX. 1935

195. DOM NR 9, mur., szach., ok.1880. 1922

196. DOM NR 10, mur., szach ., 1825, przebud. 1905. 1934


198. DOM NR 12, mur., szach. ok. 1850. 1933

199. DOM NR 13, mur., 1939. 1925

200. DOM NR 14, mur., ok.1835 1931


202. DOM NR 16, mur., 2 poł.XIX,przebud.l.30 XX. 1589

203. DOM NR 17, mur. szach., ok. 1835, przebud. 1905. 1576

204. DOM NR 18, mur., 1910-1915. 1587

205. DOM NR 19, mur., 1871. 1575/2

206. DOM NR 20, szach, ok. poł. XIX. 1585

207. DOM NR 21, mur., 1906. 1574

208. DOM NR 22, mur., ok.1912. 1584

209. DOM NR 23, mur., 4 ćw. XIX. 1573

210. DOM NR 25, mur., 1863, przebud. 1564



69

211. DOM NR 26, mur., 1836, przebud. szczytu 1924.,l.70

XX. 1582

212. DOM NR 27, szach., mur., ok. 1844, fasad przebud.

ok.1905 1563

213. DOM NR 28, mur., ok.1913.. 1482

214. DOM NR 29, mur., 1901. 1562

215. DOM NR 31, mur., 2 poł. XIX, przebud. 1479

216. DOM NR 33, mur., 1894, przebud. 1905. 1478

Ks. kan. Cz. Tuszyńskiego

217. DOM NR 4, mur., 2 poł.XIX. 2089

218. DOM NR 9, mur., 4 ćw. XIX. 2054

ul. Wawrzyniaka

219. DOM NR 1, 1 poł. XIXw. 2073

220. DOM NR 3, mur., 1901, bud.Wilhelm Gutsche(?). 2072

221. DOM NR 4, mur., k. XIX, przebud. 1920. 2016

222. DOM NR 5, mur., 4 ćw. XIX. 2070

223. DOM NR 7, mur., 1886. 2069

224. DOM NR 8, mur., 1911. 2010

225. DOM NR 9, mur., 4 ćw.XIX. 2076/1

226. DOM NR 11, mur. szach., 2 poł.XIX. 2066

227. DOM NR 12, mur., ok.1930. 2023

228. DOM NR 16,. szach. k. XIX 2030

ul. Więzienna

229. DOM NR 4, szach. mur., ok. poł. XIX. 1230

ul. Zbąszyńska

230. DOM NR 5, mur., 1893. 1277

231. DOM NR 11, mur., 1894. 1272

232. DOM NR 14, mur., 4 ćw. XIX. 1170

233. DOM NR 15, mur., po 1911. 1680


235. DOM NR 19, mur., 4 ćw. XIX. -

236. DOM NR 20, mur., k. XIX. 1148



70

237. DOM NR 24, mur., ok. poł. XIX, przebud. 1138, 1139


239. DOM NR 27, mur., 4 ćw. XIX. 1672

240. DOM NR 28, mur.,pocz.XX. 1136

241. DOM NR 36, mur., szach., pocz.XIX. 1176/2

242. DOM NR 37, mur., k.XIX 1663

ul. Zielona



245. Zespół Domu nr 6

-DOM NR 6

-kuźnia

mur., k.XIX. 1485

246. DOM NR 8, mur., ok. poł. XIX, przebud. 1 ćw.XX. 1486

247. DOM NR 13 i 13a, szach.mur., ok. poł. XIX 1518, 1519

ul. Żwirki i Wigury

248. DOM NR 5, mur.szach , 2 poł. XIX. 1228/1

249. DOM NR 7, mur., 2 poł. XIX. 1227

250. DOM NR 8, mur. szach. 1905. 1207/3

251. DOM NR 9, mur., ok. 1900. 1224

252. DOM NR 10, mur., 2 poł. XIX. 1206/2

253. DOM NR 11, mur., k. XIX. 1222

254. DOM NR 13, mur., 1891. 1220

ul. Żwirowa

255. DOM NR 2, mur., pocz. XX 497/2

ul. Żydowska

256. DOM NR 2, mur., 1880. 2031

257. DOM NR 5, mur.szach, 1 poł. XIX, przebud. 1919

258. DOM NR 7, mur.szach., 1 poł. XIX, przebud. 1920

259. DOM NR 11, mur., k.XIX. 1938

Documents

PLAN OCHRONY ZABYTKÓW NA WYPADEK … ochrony zabytk.pdfPLAN OCHRONY ZABYTKÓW NA WYPADEK KONFLIKTU ZBROJNEGO I SYTUACJI KRYZYSOWYCH GMINY GRODZISK WIELKOPOLSKI. 1 SPIS TREŚCI 1